Định hướng phát triển Công ty Đường sông Miền Nam đến năm 2010

Trang 1 MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do choïn ñeà taøi: Ñaát nöôùc ta coù heä thoáng soâng ngoøi chaèng chòt vôùi hôn 2.360 soâng keânh vaø hôn 3200 km bôø bieån, ñaëc bieät laø khu vöïc phía Nam vaø caùc tænh Ñoàng baèng soâng Cöûu Long neân raát thuaän lôïi trong vieäc phaùt trieån ngaønh vaän taûi thuûy noäi ñòa. Hôn nöõa vieäc phaùt trieån heä thoáng giao thoâng ñöôøng boä ôû khu vöïc ñoàng baèng soâng Cöûu Long ñoøi hoûi chi phí ñaàu tö raát lôùn, trong khi ñoù vaän taûi thuûy ñöôïc xem laø phöông thöùc vaän chuyeån coù chi phí reû nhaát. Vì theá phöông thöùc vaän taûi thuûy noäi ñòa ôû khu vöïc naøy vaãn ñöôïc coi laø chuû löïc, goùp phaàn trieån vuøng kinh teá troïng ñieåm mieàn Ñoâng Nam Boä vaø Ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam (SOWATCO) laø Toång Coâng ty Nhaø nöôùc ñoùng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh laøm nhieäm vuï giöõ vai troø chuû ñaïo trong ngaønh vaän taûi thuûy noäi ñòa ôû khu vöïc phía Nam, goùp phaàn vaøo vieäc phaùt trieån kinh teá cuûa khu vöïc cuõng nhö laøm caùc nhieäm vuï an ninh quoác phoøng. Vôùi lôïi theá veà nhieàu maët, cuøng vôùi beà daøy phaùt trieån 30 naêm neân SOWATCO ñaõ trôû thaønh laø moät trong nhöõng doanh nghieäp haøng ñaàu veà vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa cuûa Vieät Nam noùi chung vaø cuûa khu vöïc phía Nam noùi rieâng. Tuy nhieân nhöõng naêm gaàn ñaây coù söï tham gia vaøo thò tröôøng vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa cuûa haøng loaït caùc doanh nghieäp cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá neân ñaõ daãn ñeán tình traïng caïnh tranh gay gaét giöõa caùc doanh nghieäp veà giaù caû vaø chaát löôïng dòch vuï vaän taûi. Thaäm chí ñaõ coù söï caïnh tranh khoâng laønh maïnh cuûa moät soá doanh nghieäp thoâng qua vieäc chuyeân chôû quaù taûi ñeå haï giaù thaønh vaän chuyeån. Hôn nöõa, theo loä trình hoäi nhaäp WTO cuûa Vieät Nam, ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa seõ môû cöûa hoaøn toaøn sau naêm 2010. Khi ñoù, caïnh tranh treân thò tröôøng vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa cuûa Vieät Nam khoâng chæ giôùi haïn bôûi caùc doanh nghieäp trong nöôùc maø seõ coøn coù söï tham gia cuûa caùc Coâng ty, caùc taäp ñoaøn cuûa nöôùc ngoaøi. Tröôùc tình hình ñoù ñoøi hoûi SOWATCO phaûi coù nhöõng chieán löôïc kinh doanh phuø hôïp vaø nhöõng giaûi phaùp hôïp lyù ñeå taïo ra nhöõng öu theá trong caïnh tranh. Vôùi mong muoán ñoù, toâi ñaõ choïn ñeà taøi: Trang 2 “ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN TOÅNG COÂNG TY ÑÖÔØNG SOÂNG MIEÀN NAM ÑEÁN NAÊM 2010” ñeå vieát luaän vaên toát nghieäp. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu: Nhö ñaõ trình baøy ôû treân, moâi tröôøng caïnh tranh cuûa SOWATCO ñang bieáân ñoåi nhanh choùng vôùi nhöõng söùc eùp caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp raát gay gaét cuûa thò tröôøng vaø nhöõng aùp löïc cuûa hoäi nhaäp. Do ñoù vôùi ñeà taøi naøy, toâi mong muoán ñöa ra nhöõng ñònh höôùng phaùt trieån vaø moät soá giaûi phaùp mang tính chieán löôïc nhaèm taïo ra moät lôïi theá caïnh tranh thuaän lôïi cho SOWATCO treân thöông tröôøng. 3. Phaïm vi nghieân cöùu: Ñeå coù nhöõng caên cöù hôïp lyù mang tính khoa hoïc tröôùc khi ñöa ra nhöõng ñònh höôùng vaø caùc giaûi phaùp phaùt trieån cuûa SOWATCO, taùc giaû seõ khaùi quaùt nhöõng cô sôû lyù luaän cuûa hoaïch ñònh chieán löôïc, phaân tích moät soá caùc xu theá cuûa vaän taûi treân theá giôùi, nhöõng khaùi quaùt chung veà thò tröôøng vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa cuûa Vieät Nam vaø vai troø cuûa vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa ñoái vôùi vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Tuy nhieân, SOWATCO hoïat ñoäng chuû yeáu ôû thò tröôøng vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa trong khu vöïc phía Nam neân ñeà taøi seõ taäp trung ñi saâu vaøo phaân tích lónh vöïc vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa khu vöïc phía Nam. Khi thöïc hieän ñeà taøi naøy, taùc giaû chuû yeáu thu thaäp caùc soá lieäu thöù caáp cuûa ngaønh vaø cuûa toå chöùc DANIDA (Ñan Maïch) veà döï aùn hoã trôï kyõ thuaät caûi caùch kinh teá cho Chính phuû Vieät Nam trong nghieân cöùu caûi caùch caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc trong ñoù coù caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc ngaønh Giao thoâng vaän taûi. SOWATCO laø Toång Coâng ty hoaït ñoäng theo moâ hình Coâng ty meï – Coâng ty con goàm Coâng ty meï Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam, 05 Coâng ty con vaø 03 Coâng ty lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi, hoaït ñoäng ña ngaønh nhö: vaän taûi ñöôøng thuûy, boác xeáp, xaây döïng, ñoùng taøu, dòch vuï haøng haûi vaø moät soá dòch vuï thöông maïi khaùc. Vôùi thôøi gian nghieân cöùu ngaén neân ñeà taøi chæ ñi vaøo xaây döïng caùc giaûi phaùp cho Coâng ty meï Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam vôùi lónh vöïc hoaït ñoäng chính laø ngaønh vaän taûi ñöôøng thuûy, Trang 3 boác xeáp, caùc dòch vuï caûng vaø haøng haûi vì ñaây laø ngaønh giöõ vai troø chuû löïc cuûa SOWATCO cuõng nhö laøm nhieäm vuï chuû ñaïo cuûa thaønh phaàn kinh teá Nhaø nöôùc ôû khu vöïc phía Nam. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu: Treân cô sôû phaân tích caùc soá lieäu trong quaù khöù vaø hieän taïi cuûa SOWATCO cuøng vôùi caùc thoâng tin cuûa thò tröôøng, khaùch haøng, caùc ñoái thuû caïnh tranh… taùc giaû vaän duïng ma traän SWOT vaø ma traän QSPM trong vieäc xaây döïng vaø löïa choïn chieán löôïc kinh doanh, töø ñoù taùc giaû ñöa ra moät soá giaûi phaùp cho SOWATCO. Ñeå thöïc hieän ñeà taøi naøy, taùc giaû cuõng ñaõ thoâng qua caùc caùn boä laõnh ñaïo chuû choát cuûa doanh nghieäp vaø moät soá chuyeân gia cuûa ngaønh ñeå ñöa ra caùc chieán löôïc vaø nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu phuø hôïp vôùi muïc tieâu phaùt trieån cuûa SOWATCO trong töông lai. 5. Boá cuïc cuûa ñeà taøi: Ñeà taøi ñöôïc chia ra thaønh caùc phaàn chính sau: Chöông 1: Cô sôû lyù luaän hoaïch ñònh chieán löôïc vaø toåâng quan veà vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa ôû Vieät Nam. Chöông 2: Thöïc traïng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam (SOWATCO). Chöông 3: Ñònh höôùng phaùt trieån Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam SOWATCO ñeán naêm 2010. Keát luaän. Trang 4 CHÖÔNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC VÀ TỔNG QUAN VỀ VẬN TẢI ĐƯỜNG THUỶ NỘI ĐỊA Ở VIỆT NAM 1.1 Cơ sở lý luận của hoạch định chiến lược. 1.1.1 Khái niệm chiến lược và quản trị chiến lược. Theo Garry D.Smith, Danny R.Arnoid và Boby R.Bizzell, quản trị chiến lược là quá trình nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như tương lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức, đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quyết định nhằm đạt được các mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như tương lai 1.1.2 Quy trình quản trị chiến lược. Theo Fred R.David, quy trình quản trị chiến lược gồm 03 giai đoạn: hình thành chiến lược, thực thi chiến lược và đánh giá chiến lược. Hình 1.1 Mô hình quản trị chiến lược toàn diện Thông tin phản hồi Nghiên cứu môi trường để xác định cơ hội và nguy cơ Thiết lập mục tiêu dài hạn Thiết lập mục tiêu hàng năm Xác định nhiệm vụ, mục tiêu và chiến lược hiện tại Xét lại nhiệm vụ kinh doanh Phân phối các nguồn tài nguyên Đo lường và đánh giá thành tích Kiểm soát nội bộ để nhận diện những điểm mạnh, điểm yếu Xây dựng, lựa chọn chiến lược Đề ra các chính sách Thông tin phản hồi Hình thành chiến lược Thực thi chiến lược Đánh giá chiến lược Trang 5 Do trọng tâm của đề tài là định hướng phát triển cho doanh nghiệp nên ta sẽ đi sâu nghiên cứu các giai đoạn hình thành chiến lược. 1.1.2.1 Xác định nhiệm vụ, mục tiêu và chiến lược hiện tại của tổ chức. Đây là điểm khởi đầu hợp lý trong quản trị chiến lược vì tình hình hiện tại của Công ty có thể loại trừ một số chiến lược, thậm chí giúp lựa chọn hành động cụ thể. Mỗi tổ chức đều có nhiệm vụ, các mục tiêu và chiến lược, ngay cả khi những yếu tố này không được thiết lập và viết ra cụ thể hoặc truyền thông chính thức. 1.1.2.2 Xét lại nhiệm vụ kinh doanh: Nhiệm vụ của kinh doanh là tạo lập các ưu thế, các chiến lược, các kế hoạch và việc phân bổ công việc. Đây là điểm khởi đầu cho việc thiết lập công việc quản lý và nhất là thiết lập cơ cấu quản lý. Việc xem xét này cho phép doanh nghiệp phác thảo phương hướng và thiết lập các mục tiêu. 1.1.2.3 Nghiên cứu môi trường để xác lập cơ hội và đe doạ chủ yếu. Mục đích của việc phân tích môi trường bên ngoài là để thấy những cơ hội và mối đe doạ quan trọng mà một tổ chức gặp phải từ đó nhà quản lý có thể soạn thảo chiến lược nhằm tận dụng các cơ hội và né tránh hoặc làm giảm đi ảnh hưởng của các mối đe doạ. Môi trường hoạt động của doanh nghiệp được phân chia thành hai loại: môi trường vĩ mô và môi trường vi mô. a. Môi trường vĩ mô của doanh nghiệp: Các yếu tố chủ yếu của môi trường vĩ mô là: ™ Ảnh hưởng của kinh tế: Các ảnh hưởng chủ yếu của yếu tố kinh tế bao gồm: tỷ lệ lạm phát, tốc độ tăng trưởng kinh tế, lãi suất ngân hàng, chu kỳ kinh tế, cán cân thanh toán, chính sách tài chính tiền tệ… ™ Ảnh hưởng của luật pháp, chính phủ và chính trị: Các yếu tố này có ảnh hưởng ngày càng lớn đến hoạt động của các doanh nghiệp. ™ Ảnh hưởng của tự nhiên: Các ảnh hưởng chính của yếu tố tự nhiên như: vấn đề ô nhiễm môi trường, thiếu năng lượng, lãng phí tài nguyên thiên nhiên, nhu cầu ngày càng lớn đối với các nguồn lực có hạn. Trang 6 ™ Ảnh hưởng của công nghệ: Ngày càng có nhiều công nghệ tiên tiến ra đời, tạo ra những cơ hội cũng như nguy cơ đối với tất cả các ngành và các doanh nghiệp. Sự phát triển của công nghệ có thể làm nên một thị trường mới, kết quả là sự sinh sôi của những sản phẩm mới và làm thay đổi các mối quan hệ cạnh tranh trong ngành cũng như làm cho các sản phẩm hiện tại trở nên lạc hậu. b. Môi trường vi mô của doanh nghiệp: Môi trường vi mô là những yếu tố ngoại cảnh nhưng có liên quan trực tiếp đến doanh nghiệp. Các yếu tố này tạo ra áp lực cạnh tranh, gồm: đe doạ của những đối thủ mới nhập ngành, sức mạnh đàm phán của nhà cung cấp, sức mạnh đàm phán của người mua, đe doạ của những sản phẩm thay thế, cường độ cạnh tranh của những doanh nghiệp trong ngành… Ta áp dụng mô hình năm tác lực của Michael E.Porter (1980) để xem xét môi trường vi mô của doanh nghiệp: Hình 1.2: Mô hình năm tác lực của Michael E. Porter Khaû naêng eùp giaù Ñe doïa cuûa SP, dòch vuï thay theá Nguy cô coù caùc ñoái thuû caïnh tranh môùi Khaû naêng eùp giaù Caùc ñoái thuû tieàm taøng Nhöõng saûn phaåm thay theá Nhöõng ñoái thuû caïnh tranh trong ngaønh Söï caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp Nhöõng ngöôøi cung caáp Nhöõng khaùch haøng cuûa nhaø cung caáp cuûa khaùch haøng 1.1.2.4 Kiểm soát nội bộ doanh nghiệp để nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu: Theo Fred R.David, hoàn cảnh nội bộ của doanh nghiệp bao gồm các yếu tố chủ yếu như: quản trị, maketing, tài chính kế toán, sản xuất, nghiên cứu và phát triển, nguồn nhân lực và hệ thống thông tin. ™ Quản trị: đó là một quá trình gồm 4 chức năng: Trang 7 Hoạch định: bao gồm tất cả các hoạt động quản trị liên quan đến việc chuẩn bị cho tương lai như: dự đoán, thiết lập mục tiêu, đề ra chiến lược, phát triển các chính sách, hình thành kế hoạch. Tổ chức: bao gồm tất cả các hoạt động quản trị tạo ra cơ cấu của mối quan hệ giữa quyền hạn và trách nhiệm . Những công việc cụ thể là thiết kế tổ chức, chuyên môn hoá công việc, mô tả công việc, chi tiết hoá công việc, mở rộng kiểm soát, thống nhất mệnh lệnh, phối hợp, sắp xếp, thiết kế công việc và phân tích công việc. Lãnh đạo: bao gồm những nỗ lực nhằm định hướng hoạt động của con người, cụ thể là lãnh đạo, liên lạc các nhóm làm việc chung, thay đổi cách hoạt động, uỷ quyền, nâng cao chất lượng công việc, thoả mãn công việc, thoả mãn nhu cầu, thay đổi tổ chức, tinh thần của nhân viên và tinh thần quản lý. Kiểm soát: Liên quan đến tất cả các hoạt động quản lý nhằm đảm bảo cho kết quả thực tế phù hợp với kết quả đã hoạch định. Những hoạt động chủ ỵếu là: kiểm tra chất lượng, kiểm soát tài chính, kiểm soát bán hàng, hàng tồn kho, chi phí, phân tích những thay đổi… ™ Marketing: Marketing được mô tả như là quá trình xác định, dự báo, thiết lập và thoả mãn nhu cầu, mong muốn của người tiêu dùng đối với sản phẩm và dịch vụ. Theo Philips Kotler, marketing bao gồm 4 công việc cơ bản là: phân tích khả năng của thị trường; lựa chọn thị trường mục tiêu; soạn thảo chương trình marketing –mix; và tiến hành các hoạt động marketing. ™ Tài chính kế toán: Lợi thế về tài chính nó chính là yếu tố quyết định nhất đến vị thế cạnh tranh. Trên cơ sở các điểm mạnh, điểm yếu về tài chính để xây dựng các chiến lược cho doanh nghiệp làm cho chiến lược mang tính khả thi hơn và làm thay đổi các chiến lược hiện tại. Khi phân tích các yếu tố tài chính, cần xem xét các chỉ số quan trọng là: khả năng thanh toán, đòn cân nợ, chỉ số về hoạt động, doanh lợi, lãi cổ phần, tăng trưởng… ™ Sản xuất – tác nghiệp: Sản xuất – tác nghiệp bao gồm tất cả các hoạt động nhằm biến đổi đầu vào thành hàng hoá và dịch vụ. Quá trình quản trị sản xuất – tác nghiệp gồm 05 Trang 8 loại quyết định (hay chức năng): quy trình (thiết kế hệ thống sản xuất vật lý), công suất (quyết định mức sản lượng tốt nhất đối với tổ chức), hàng tồn kho (quản trị mức nguyên liệu thô, công việc trong quy trình và thành phẩm), lực lượng lao động, và chất lượng. ™ Nghiên cứu và phát triển (R&D): Hoạt động R & D nhằm phát triển sản phẩm mới trước đối thủ cạnh tranh, nâng cao chất lượng sản phẩm, kiểm soát tốt giá thành hay cải tiến quy trình sản xuất để giảm chi phí. Chất lượng của nỗ lực R&D của doanh nghiệp có thể giúp doanh nghiệp vững đi đầu hoặc làm doanh nghiệp tụt hậu so với các đối thủ dẫn đầu trong ngành. ™ Nguồn nhân lực: Nguồn nhân lực có vai trò hết sức quan trọng đối với sự thành công của Công ty. Chiến lược dù có đúng đắn đến đâu nhưng nó vẫn không thể mang lại hiệu quả nếu không có những con người làm việc hiệu quả. Do đó, công ty phải chuẩn bị nguồn nhân lực sao cho có thể đạt được các mục tiêu đã đề ra. Các chức năng chính của quản trị nhân lực bao gồm: tuyển dụng, phỏng vấn, kiểm tra, chọn lọc, định hướng, đào tạo, phát triển, quan tâm, đánh giá, thưởng phạt, thăng cấp, thuyên chuyển, giáng cấp, sa thải. ™ Hệ thống thông tín: Hệ thống thông tin là nguồn lực quan trọng vì nó tiếp nhận dữ liệu thô từ môi trường bên ngoài lẫn bên trong của tổ chức, giúp theo dõi các thay đổi của môi trường, nhận ra những mối đe doạ trong cạnh tranh và hỗ trợ cho việc thực hiện, đánh giá và kiểm soát chiến lược. Ngoài ra, một hệ thống thông tin hiệu quả nó cho phép doanh nghiệp có khả năng đặc biệt trong các lĩnh vực khác như: chi phí thấp, dịch vụ làm hài lòng khách hàng… 1.1.2.5 Thiết lập mục tiêu dài hạn: Các mục tiêu dài hạn biểu thị qua các kết quả mong đợi của việc theo đuổi các chiến lược nào đó. Các chiến lược biểu thị những biện pháp để đạt được mục đích lâu dài. Khung thời gian cho các mục tiêu và chiến lược phải phù hợp nhau và thường có thời hạn từ 02-05 năm. Trang 9 Mỗi mục tiêu thường kèm theo một thời gian và gắn với một số chỉ tiêu như mức tăng trưởng của vốn, mức tăng trưởng của doanh thu, mức doanh lợi, thị phần… 1.1.2.6 Xây dựng và lựa chọn chiến lược: Quy trình hình thành và lựa chọn chiến lược gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn 1: Nhập vào. Giai đoạn này tóm tắt các thông tin cơ bản đã được nhập vào cần thiết cho việc hành thành các chiến lược. Ở đây ta sẽ xây dựng các ma trận: ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (IFE) và ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE). Giai đoại 2: kết hợp. Các kỹ thuật sử dụng trong giai đoạn 2 bao gồm: ma trận điểm mạnh – điểm yếu, cơ hội – nguy cơ (SWOT). Ma trận này sử dụng các thông tin nhập vào được rút ra từ các cơ hội và đe doạ bên ngoài với những điểm mạnh và điểm yếu bên trong từ đó hình thành nên các chiến lược khả thi có thể lựa chọn. Giai đoạn 3: quyết định. Giai đoạn này chỉ bao gồm một kỹ thuật – ma trận hoạch định chiến lược có thể định lượng (QSPM). Ma trận QSPM sử dụng thông tin nhập vào được rút ra từ giai đoạn 1 để đánh giá khách quan các chiến lược khả thi có thể chọn lựa ở giai đoạn 2. Ma trận này biểu thị sức hấp dẫn tương đối của các chiến lược có thể chọn lựa, do đó cung cấp cơ sở khách quan cho việc lựa chọn chiến lược riêng biệt. 1.1.3 Các công cụ để xây dựng và lựa chọn chiến lược. 1.1.3.1 Các công cụ cung cấp thông tin để xây dựng chiến lược. a. Ma trận đánh giá các yếu tố nội bộ (IFE). Ma trận đánh giá các yếu tố nội bộ (IFE) tóm tắt và đánh giá những mặt mạnh và mặt yếu của các bộ phận kinh doanh chức năng của Công ty. Ma trận IFE được phát triển theo 05 bước: Bước 1: Lập danh mục các yếu tố thành công then chốt như đã xác định trong quá trình đánh giá nội bộ của doanh nghiệp. Danh mục này bao gồm từ 10 đến 20 yếu tố, gồm cả những điểm mạnh và điểm yếu. Trang 10 Bước 2: Phân loại tầm quan trọng từ 0,0 (không quan trọng) đến 1,0 (rất quan trọng) cho mỗi yếu tố. Sự phân loại này cho thấy tầm quan trọng tương ứng của mỗi yếu tố đối với sự thành công của Công ty trong ngành. Tổng số các mức độ phân loại phải bằng 1,0. Bước 3: Phân loại từ 1 đến 4 cho mỗi yếu tố, trong đó 4 là điểm mạnh lớn nhất, 3 là điểm mạnh nhỏ nhất, 2 là điểm yếu nhỏ nhất và 1 là điểm yếu lớn nhất. Như vậy sự phân loại này dựa trên cơ sở của Công ty. Bước 4: Nhân tầm quan trọng của mỗi biến số với phân loại của nó để xác định số điểm về tầm quan trọng. Bước 5: Cộng tổng số điểm về tầm quan trọng cho mỗi biến số để xác định tổng số điểm quan trọng cho tổ chức. Bất kể IFE có bao nhiêu yếu tố, tổng số điểm quan trọng cao nhất của một Công ty có thể có là 4,0, thấp nhất là 1,0, trung bình là 2,5. Tổng số điểm lớn hơn 2,5 cho thấy Công ty mạnh về nội bộ, nhỏ hơn 2,5 cho thấy Công ty yếu. b. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE). Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) giúp ta tóm tắt và đánh giá những ảnh hưởng cuả yếu tố môi trường tới doanh nghiệp. Việc phát triển ma trận EFE gồm 05 bước: Bước 1: Lập danh mục các yếu tố có vai trò quyết định đối với sự thành công như đã nhận diện trong quá trình đánh giá môi trường của doanh nghiệp. Danh mục này bao gồm từ 10 đến 20 yếu tố, gồm cả những cơ hội và nguy cơ ảnh hưởng đến doanh nghiệp và ngành kinh doanh của doanh nghiệp. Bước 2: Phân loại tầm quan trọng từ 0,0 (không quan trọng) đến 1,0 (rất quan trọng) cho mỗi yếu tố. Sự phân loại này cho thấy tầm quan trọng tương ứng của mỗi yếu tố đối với sự thành công trong ngành kinh doanh của doanh nghiệp. Mức phân loại thích hợp có thể được xác định bằng cách so sánh những doanh nghiệp thành công với doanh nghiệp không thành công trong ngành hoặc thảo luận và đạt được sự Trang 11 nhất trí của nhóm xây dựng chiến lược. Tổng số mức độ phân loại phải bằng 1,0. Như vậy sự phân loại dựa trên cơ sở ngành. Bước 3: Phân loại từ 1 đến 4 cho mỗi yếu tố quyết định sự thành công để cho thấy cách thức mà các chiến lược hiện tại của Công ty phản ứng với yếu tố này, trong đó 4 là phản ứng tốt, 3 là phản ứng trên trung bình, 2 là phản ứng trung bình và 1 là phản ứng ít. Các mức này dựa trên hiệu quả của Công ty. Bước 4: Nhân tầm quan trọng của mỗi biến số với phân loại của nó để xác định số điểm về tầm quan trọng. Bước 5: Cộng tổng số điểm về tầm quan trọng cho mỗi biến số để xác định tổng số điểm quan trọng cho tổ chức. Bất kể số lượng cơ hội và đe doạ trong ma trận, tổng số điểm quan trọng cao nhất của một Công ty có thể có là 4,0, thấp nhất là 1,0, trung bình là 2,5. Tổng số điểm quan trọng bằng 4,0 cho thấy chiến lược của Công ty tận dụng tốt các cơ hội bên ngoài và tối thiểu hoá các ảnh hưởng tiêu cực của bên ngoài lên Công ty. 1.1.3.2 Xây dựng chiến lược. Ma trận điểm mạnh – điểm yếu, cơ hội – nguy cơ (SWOT). Đây là giai đoạn kết hợp quá trình hình thành chiến lược. Các chiến lược được xây dựng trên cơ sở phân tích và đánh giá môi trường kinh doanh, nhận biết những cơ hội và nguy cơ tác động đến sự tồn tại của doanh nghiệp. Từ đó xác định các phương án chiến lược để đạt được mục tiêu đề ra. Ma trận điểm mạnh – điểm yếu, cơ hội – nguy cơ (SWOT): Ma trận SWOT là công cụ quan trọng giúp chúng ta phát triển đựợc 4 loại chiến lược sau đây: - Các chiến lược điểm mạnh – cơ hội (SO): Các chiến lược này nhằm sử dụng những điểm mạnh bên trong của Công ty để tận tốt các cơ hội bên ngoài. - Các chiến lược điểm yếu – cơ hội (WO): chiến lược này nhằm cải thiện những điểm yếu bên trong để tận dụng tốt các cơ hội từ bên ngoài. Trang 12 - Các chiến lược điểm mạnh – nguy cơ (ST): các chiến lược này nhằm sử dụng tốt các điểm mạnh để né tránh hay giảm bớt ảnh hưởng của các mối đe doạ từ bên ngoài. - Các chiến lược điểm yếu – nguy cơ: các chiến lược này nhằm cải thiện các điểm yếu để né tranh hay giảm bớt ảnh hưởng của những nguy cơ bên ngoài. Theo Fred R. David, để xây dựng ma trận SWOT, ta trải qua 8 bước: Bước 1: Liệt kê các cơ hội quan trọng bên ngoài Công ty ; Bước 2: Liệt kê các mối đe doạ quan trọng bên ngoài Công ty; Bước 3: Liệt kê những điểm mạnh chủ yếu bên trong Công ty; Bước 4: Liệt kê những điểm yếu bên trong Công ty; Bước 5: Kết hợp điểm mạnh bên trong với các cơ hội bên ngoài và ghi kết quả của chiến lược SO vào ô thích hợp; Bước 6: Kết hợp điểm yếu bên trong với các cơ hội bên ngoài và ghi kết quả của chiến lược WO; Bước 7: Kết hợp điểm mạnh bên trong với các nguy cơ bên ngoài và ghi kết quả của chiến lược ST; Bước 8: Kết hợp điểm yếu bên trong với các nguy cơ bên ngoài và ghi kết quả của chiến lược WT. Mục đích của ma trận SWOT là đề ra các chiến lược khả thi có thể lựa chọn chứ không quyết định được chiến lược nào là tốt nhất. Do đó, trong số các chiến lược phát triển trong ma trận này chỉ có một số chiến lược tốt nhất có thể lựa chọn để thực hiện. 1.1.3.3 Lựa chọn chiến lược. Ma trận hoạch định chiến lược có thể lựa chọn (QSPM). Theo Fred R.David, ma trận QSPM sử dụng thông tin đầu vào từ các ma trận EFE, IFE, SWOT để đánh giá khách quan các chiến lược thay thế tốt nhất. Có sáu bước phát triển của một ma trận QSPM: Trang 13 Bước 1: Liệt kê các cơ hội/mối đe doạ quan trọng bên ngoài và các điểm mạnh/điểm yếu bên trong Công ty. Các thông tin được lấy trực tiếp từ ma trận IFE và ma trận EFE. Ma trận nên bao gồm tối thiểu 10 yếu tố thành công quan trọng bên ngoài và 10 yếu tố thành công quan trọng bên trong. Bước 2: Phân loại cho mỗi yếu tố thành công quan trọng bên trong và bên ngoài. Sự phân loại này y hệt như trong ma trận IFE và ma trận EFE. Bước 3: Xác định các chiến lược có thể thay thế mà Công ty nên xem xét thực hiện. Tập hợp các chiến lược thành các nhóm riêng biệt nếu có thể. Bước 4: Xác định số điểm hấp dẫn của mỗi chiến lược (AS). Số điểm hấp dẫn biểu thị tính hấp dẫn tương đối của mỗi chiến lược so với các chiến lược khác. Chỉ có những chiến lược trong cùng một nhóm mới được so sánh với nhau. Số điểm hấp dẫn được phân như sau: 1 = không hấp dẫn, 2 = hấp dẫn đôi chút, 3 = khá hấp dẫn, 4= rất hấp dẫn. Nếu yếu tố thành công không có ảnh hưởng đến sự lựa chọn chiến lược thì không chấm điểm hấp dẫn cho các chiến lược trong nhóm chiến lược này. Bước 5: Tính tổng điểm hấp dẫn (TAS), là kết quả của việc nhân số điểm phân loại (bước 2) với số điểm hấp dẫn (bước 4) trong mỗi hàng. Bước 6: Tính tổng cộng điểm hấp dẫn cho từng chiến lược. Đó là phép cộng của tổng số điểm hấp dẫn trong mỗi cột chiến lược. Số điểm càng cao biểu thị chiến lược càng hấp dẫn. 1.2 Tổng quan về Ngành Vận tải đường thủy nội địa ở Việt Nam và ở đồng bằng Sông Cửu Long. Việt Nam với một hệ thống đường thuỷ nội địa rất phong phú gồm hơn 2.360 sông kênh có tổng chiều dài khoảng 198.000km trong đó có thể đưa vào khai thác sử dụng 42.000km, tập trung chủ yếu ở khu vực phía Bắc với hơn 12.437 km và khu vực phía Nam với trên 28.551km, cùng các hồ, đầm, phá và hơn 3.200 km bờ biển với nhiều cửa biển, vịnh và hàng nghìn km đường từ bờ ra đảo tạo thành một hệ thống vận tải đường thủy thông thương giữa mọi vùng Trang 14 đất nước, từ thành thị đến nông thôn, từ miền núi đến hải đảo. Mật độ sông ngòi, kênh rạch trung bình là 0,127km/km2 và 0,59 km/1.000 dân. Đến cuối năm 2003 cả nước có khoảng trên 72 cảng sông và trên 2.536 bên thuỷ cùng với khoảng trên 110 cảng biển lớn nhỏ nên đã góp phần tích cực vào việc vận chuyển hàng hóa và hành khách. Cùng với hệ thống đường thuỷ nội địa, Việt Nam cũng có vị trí rất quan trọng trong giao thương bằng đường biển với quốc tế, gắn kết với các châu lục, và là cửa ngõ của bán đảo Đông Dương với nhiều vùng biển nước sâu nên rất thuận lợi cho việc vận chuyển bằng đường biển từ Việt Nam đi các nước trên thế giới. Theo báo cáo nghiên cứu năm 2002 của Cục Đường sông Việt Nam (VIWA), Bộ Giao thông vận tải, tổng chiều dài đường thuỷ có thể khai thác là 17.000 km trong đó gần 9.000 km phù hợp với tàu có trọng tải trên 100 tấn. Hình 1.3: Các tuyến đường vận tải đường thuỷ nội địa của Việt Nam 9.000 17,000 42.000 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 Tổng chiều dài Chiều dài có thề khai thác Chiều dài có thề khai thác tàu trọng tải trên 100T Để khái quát được thực trạng của ngành vận tải đường thủy nội địa của Việt Nam nói chung và ở đồng bằng Sông Cửu Long, ta đi vào xem xét đánh giá các mặt sau của ngành: 1.2.1 Đánh giá về nhu cầu của thị trường: a. Quy mô và xu hướng của thị trường: Vận tải đường thuỷ nội địa đóng vai trò vô cùng quan trọng trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá và phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam. Hàng năm, khối lượng hàng vận chuyển bằng đường thủy nội địa chiếm 28% tổng khối lượng hàng hoá vận chuyển, chỉ đứng thứ hai sau vận tải bộ. Trang 15 Bảng 1.1 Thị trường vận tải trong nước: theo phương thức vận tải Phương thức vận tải % trên tổng số hành khách vận chuyển % trên tổng lượng hàng hoá vận chuyển Đường bộ 81,0% 63,0% Đường sắt 1,0% 4,0% Đường biển 0,2% 4,9% Đường thuỷ nội địa 17,6% 28,0% Hàng không 0,2% 0,1% Tổng số 100,0% 100,0% Nguồn: Bộ GT-VT Là phương thức vận tải có nhu cầu lớn thứ hai, vận tải đường thuỷ nội địa có nhiều lợi thế so với các phương thức vận tải khác do những đặc trưng sau: - Về sản phẩm, những hàng hoá truyền thống là than, vật liệu xây dựng, phân bón, hoá chất, lương thực thực phẩm … và tính chất của phương thức vận tải này cũng cho phép vận chuyển nhiều loại hàng siêu trường, siêu trọng. - Về giá cả, đây là phương thức vận tải rẻ nhất do mức tiêu thụ năng lượng nhỏ. Mức tiêu thụ năng lượng trung bình của ngành vận tải đường thủy nội địa rẻ hơn gấp 04 lần so với vận tải bằng đường bộ và 20 lần so với đường hàng không.. Nguyên nhân một phần là do chi phí xây dựng các tuyến đường giao thông thuỷ nội địa chỉ bằng 25-30% chi phí xây dựng một tuyến đường bộ có cùng năng lực vận tải. Giá cước vận bằng đường thuỷ nội địa cũng chỉ bằng 30- 40% giá vận chuyển đường sắt. - Xét về vị trí địa lý, các tuyến giao thông thuỷ nội địa có thể đến được những vùng sâu vùng xa mà các phương tiện vận tải khác không tới được. Bảng 1.2 Kết quả một số chỉ tiêu vận tải của ngành Chỉ tiêu Sản lượng vận tải 1993 1997 2000 2002 2003 Hàng hóa vận chuyển (triệu T) 19,058 25,81 40,70 44,80 50,97 Hàng hóa luân chuyển (triệu TKm) 2.416 2.655 4.838 5.700 6.710 Khách vận chuyển (triệu HK) 86,4 129,8 175 155 159,65 Khách luân chuyển (triệu KHKm) 1.306,6 1.784 2.840 4.300 4.760 Nguồn: Cục ĐSVN (VIWA) Trang 16 Riêng đồng bằng Sông Cửu Long, trong năm 2003, tổng số 22 triệu tấn hàng hoá đã được vận chuyển bằng đường thuỷ nội địa, chiếm gần 70 % tổng khối lượng hàng hoá được vận chuyển của khu vực. Theo số liệu thống kê của Cục Đường sông Việt Nam, trong những năm vừa qua nhu cầu vận tải đường sông trong khu vực đồng bằng Sông Cửu Long hàng năm tăng 16%. Nhu cầu vận tải bằng đường thuỷ của khu vực này cao hơn khá nhiều so với các khu vực khác, vì những lý do sau đây: - Phần lớn dân cư tập trung ở các vùng ven sông, hệ thống kênh rạch chằng chịt, cho phép tàu và xà lan hoạt động trên địa bàn rộng, bao gồm cả các thành phố và trung tâm lớn của khu vực và các cảng quốc tế ở campuchia (Siêm riệp, Phnômpênh). - Chiều dài của hầu hết các tuyến đường phù hợp với mục đích khai thác thương mại. - Phần lớn sông ngòi ở đồng bằng Sông Cửu Long rộng và sâu, độ dốc thấp, có dòng chảy ổn định trong cả năm, điều này cho phép các tàu lớn hoạt động suốt cả năm (một số tuyến đường có thể khai thác tàu trọng tải tới 5.000 tấn) đi đến nhiều nơi một cách thuận tiện và dễ dàng. - Hệ thống cảng của khu vực đồng bằng Sông Cửu Long hiệu quả hơn so với các khu vực khác trong cả nước. Hầu hết các cảng có năng lực bốc xếp từ 100.000 – 500.000 tấn/năm, giúp cho hoạt động vận tải được thực hiện dễ dàng hơn với chi phí thấp hơn. b. Dự báo nhu cầu thị trường: Theo dự báo của Viện chiến lược và phát triển Bộ Giao thông vận tải, trên cơ sở giả định: - Tỷ lệ tăng dân số của Việt Nam giai đoạn 2005 – 2010, theo dự báo là 1,84%/năm. - Tỷ lệ tăng GDP trong của Việt nam trong giai đoạn 2005-2010, theo dự báo từ 6,5% đến 7,5%/năm; - Sản xuất và tiêu dùng trong nước tiếp tục khả quan trong vòng 5-10 năm tới. Nhu cầu vận tải đường thủy nội địa của toàn quốc được dự báo tới năm 2020 như sau: Trang 17 Bảng 1.3 Tổng khối lượng vận tải nội địa toàn quốc Chỉ tiêu Sản lượng vận tải 2005 2010 2020 Hàng hóa vận chuyển (triệu T) 46,696 73,002 155,662 Hàng hóa luân chuyển (triệu TKm) 4.384,3 6.154,0 11.259,1 Khách vận chuyển (triệu HK) 186,6 253,5 438,0 Khách luân chuyển (triệu KHKm) 2.487,6 3.324,3 5.630,0 Nguồn: Viện chiến lược và phát triển Bộ GTVT (Vittrass) Nhu cầu vận tải đường thủy nội địa của toàn quốc được dự báo tới năm 2010 của đồng bằng Sông Cửu Long như sau: Bảng 1.4 Dự báo tốc độ tăng trưởng của vận tải đường thuỷ nội địa khu vực đồng bằng Sông Cửu Long Giai đoạn 2004-2007 Giai đoạn 2008-2010 Tỷ lệ tăng trưởng bình quân hàng năm (%) 12,8% 10,0% Nguồn: Viện chiến lược và phát triển Bộ GTVT (Vittrass) Bảng 1.5 Dự báo nhu cầu vận tải đường thuỷ nội địa khu vực đồng bằng Sông Cửu Long theo hàng hoá Tỷ trọng trên tổng khối lượng hàng hoá (%) Loại hàng hoá Năm 2005 Năm 2010 Gạo 19,5% 18,0% Vật liệu xây dựng 17,4% 17,3% Xăng dầu 6,1% 6,6% Xi măng, Clinker 5,9% 6,0% Phân bón 5,3% 5,6%._. Cây công nghiệp 2,8% 2,8% Thuỷ sản 2,6% 2,8% Các sản phẩm khai thác mỏ 2,1% 1,7% Sắt thép 1,5% 1,7% Gỗ 0,7% 0,7% Mía đường 0,6% 0,6% Thịt gia súc 0,5% 0,5% Các hàng hoá khác 34,9% 35,6% Tổng số 100,0% 100,0% Nguồn: Viện chiến lược và phát triển Bộ GTVT (Vittrass) Trang 18 Bảng 1.6 Dự báo nhu cầu vận tải đường thuỷ nội địa khu vực đồng bằng Sông Cửu Long : container so với các hàng hoá khác Tỷ trọng bình quân trên tổng khối lượng (%) Loại hàng hoá Năm 2005 Năm 2010 Container 11,34% 11,05% Hàng hoá khác 88,66% 88,95% Tổng số 100,0% 100,0% Nguồn: Viện chiến lược và phát triển Bộ GTVT (Vittrass) 1.2.2 Đánh giá về cung trên thị trường: Cung trên thị trường vận tải đường thủy nội địa đó chính là các doanh nghiệp thông qua các đội tàu. Từ sau năm 1990 ngành vận tải đường thủy nội địa đã phát triển nhanh, lực lượng vận tải bốc xếp ngoài quốc doanh, nhiều địa phương có tốc độ phát triển tăng đột biến từ 22-25 %, đặc biệt ở giai đoạn 1999 – 2000. Điều này khẳng định nhu cầu vận tải đường thủy tiếp tục gia tăng, luồng lạch đảm bảo và họat động sản xuất kinh doanh hiệu quả. Đội tàu tham gia vận tải nội địa của Việt Nam bao gồm các loại tàu, xà lan, xà lan Lash, ca nô, tàu tự hành, tàu kéo (thường được sử dụng ở khu vực phía Nam), tàu đẩy (thường được sử dụng ở khu vực phía Bắc). Về công nghệ vận tải cũng đã có nhiều thay đổi nhất là đội tầu hàng, đội tầu tự hành có công suất và trọng tải lớn phát triển nhanh nên tốc độ vận chuyển nói chung được nâng lên, chất lượng phương tiện cả về máy vỏ và trang thiết bị tốt hơn. Một số tầu chở container đường sông loại trọng tải 16 và 24 TEU đã được đóng mới và đưa vào khai thác hiệu quả. Có hơn 30 tầu khách cao tốc, tầu cánh ngầm với tổng số trên 2.649 ghế hành khách đã được đưa vào họat động ổn định. Đây là khâu đột phá được coi là một mũi nhọn góp phần làm thay đổi bộ mặt của vận tải khách bằng đường sông ngày nay và góp phần quan trọng vào phát triển du lịch của đất nước. Trọng tải trung bình của tàu hoạt động trên các tuyến đường thuỷ nội địa của Việt Nam là 500 tấn. Bảng 1.7 Tổng hợp tình hình phương tiện vận tải của Việt Nam từ 1993 - 2003 Chỉ tiêu 1993 1997 2000 2002 2003 Phương tiện vận tải hàng hóa Số lượng (chiếc) 19.876 43.087 69.076 75.957 81.143 Tổng trọng tải (tấn) 610.700 1.136.100 1.904.525 2.516.295 3.112.755 Phương tiện vận tải hành khách Số lượng (chiếc) 7.846 8.074 9.784 10.100 12.347 Tổng trọng tải (ghế) 127.400 166.700 202.637 237.610 252.001 Nguồn: Cục Đường sông Việt Nam(VIWA) Trang 19 Do đầu tư phương tiện có tính năng tiên tiến, luồng lạch, báo hiệu được nâng cấp, kết hợp với việc điều hành chạy tầu hợp lý, vì vậy thời gian hành trình của các phương tiện trên các tuyến chính đã giảm từ 25 - 28 % đối với vận tải hành khách và năng suất hàng hóa vận chuyển: nhiều đoàn tầu đạt từ 24- 30 tấn/1 tấn phương tiện năm, doanh thu trên 1 triệu đồng/1 tấn phương tiện năm. Về tổ chức vận tải, từ chỗ bung ra phát triển tự phát, nhỏ lẻ, đến nay đã được đưa vào quản lý, sản xuất, hiện có nhiều HTX, doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Bảng 1.8 Đội tàu vận chuyển trên sông của Việt Nam 2003: theo thành phần kinh tế Thành phần kinh tế Số lượng tàu Tỷ trọng % DNNN 5.200 6,4% DN ngoài quốc doanh 75.943 93,6% Tổng số 81.143 100,0% Nguồn: Bộ GTVT Bảng 1.9 Trọng tải đội tàu vận chuyển hàng hoá bằng đường sông của Việt Nam 2003: theo thành phần kinh tế Thành phần kinh tế Trọng tải (tấn) Tỷ trọng % DNNN 806.155 25,90% DN ngoài quốc doanh 2.306.600 74,10% Tổng số 3.112.755 100,0% Nguồn: Bộ GTVT Bảng 1.10 Trọng tải đội tàu vận chuyển hàng hoá bằng đường sông của Việt Nam 2003: theo thành phần kinh tế Thành phần kinh tế Trọng tải (tấn) Tỷ trọng % DNNN 806.155 25,90% DN ngoài quốc doanh 2.306.600 74,10% Tổng số 3.112.755 100,0% Nguồn: Bộ GTVT Bảng 1.11 Năng lực đội tàu vận chuyển hành khách bằng đường sông của Việt Nam 2003: theo thành phần kinh tế Thành phần kinh tế Trọng tải (tấn) Tỷ trọng % DNNN 25.200 10 % DN ngoài quốc doanh 226.801 90 % Tổng số 252.001 100,0% Nguồn: Bộ GTVT Trang 20 Trong những năm gần đây, cơ cấu ngành vận tải đường thủy nội địa có sự thay đổi mạnh mẽ. Nếu cách đây 10 năm trước, các doanh nghiệp Nhà nước khai thác hầu hết thị trường các tuyến đường thuỷ nội địa, tuy nhiên hiện nay đã có sự tham gia mạnh mẽ của các thành phần kinh tế khác như cá nhân, hộ gia đình, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Theo Bộ Giao thông vận tải, đến cuối năm 2003, có khoảng 230 hợp tác xã, hàng trăm doanh nghiệp và một số lượng rất lớn các cá nhân tham gia cung cấp dịch vụ vận tải đường thủy nội địa. Điều này giúp tạo ra thị trường mang tính cạnh tranh cao và thúc đẩy sự phát triển của ngành vận tải đường thủy nội địa ở Việt Nam. Tuy nhiên trọng tải trung bình của đội tàu khu ngoài quốc doanh thấp hơn đáng kể so với các doanh nghiệp Nhà nước. Điều này cũng giải thích vì sao khu vực tư nhân tập trung vào khai thác thị trường hàng hoá khối lượng nhỏ. 1.2.3 Vai trò của ngành Vận tải đường thủy nội địa đối với việc phát triển kinh tế xã hội. Vận tải đường thủy nội địa được đánh giá là phương thức vận tải có chi phí ít tốn kém nhất với giá cả rẻ hơn gấp 4 lần so với vận tải đường bộ, 20 lần so với vận tải đường hàng không… Ngoài ra, nếu xét về địa lý vận tải đường thủy nội địa có thể đến được những vùng sâu vùng xa mà các phương tiện khác không thể thực hiện được. Hơn nữa, nước ta còn đang trong giai đoạn đầu xây dựng đất nước, khôi phục những tàn phá của chiến tranh nên những thành quả kinh tế đạt được còn thấp. Do đó chưa có điều kiện để xây dựng hệ thống cơ sở giao đường bộ thì vận tải đường thủy nội địa vẫn được coi là phương thức vận tải quan trọng, nhất là đối với các vùng sâu vùng xa … Đặc biệt là khu vực đồng bằng Sông Cửu Long, với đặc thù là hệ thống sông kênh rạch dày đặc trải khắp toàn vùng trong khi hệ thống đường bộ chưa được phát triển, vận tải đường thủy nội địa trở thành loại hình vận tải truyền thống, có tính lịch sử lâu đời, gắn kết với mọi người dân của khu vực trong đời sống kinh tế xã hội và dân sinh. Đối với một số địa phương, vận tải đường thủy được coi như là độc tôn và chưa thể thay thế trong hiện tại cũng như tương lai gần. Những năm qua ngành vận tải đường thủy nội địa đã thực hiện vận tải được những hàng hoá có khối lượng lớn, hàng quá khổ quá tải, hàng siêu trường siêu trọng mà những phương thức vận tải khác không thể thực hiện được hoặc nếu có thì cũng chỉ giới hạn ở một số loại hàng hoá nhất định với chi phí vận tải cao hơn rất nhiều. Đặc biệt trong những năm qua, ngành vận tải đường Trang 21 thủy nội địa đã thực hiện đảm nhận vận tải những máy móc thiết bị cho những công trình trọng điểm quốc gia như thuỷ điện, truyền tải điện…góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Từ những điều kiện, đặc điểm địa lý và những ưu thế của mình, vận tải đường thủy nội địa đã đạt được những kết quả to lớn, có thể thấy rằng vai trò rất quan trọng của vận tải đường thủy nội địa trong nhiệm vụ vận tải của cả nước. Hàng năm khối lượng hàng hoá vận tải của ngành vận tải đường thủy nội địa đã thực hiện chiếm 28% tổng khối lượng vận tải và chỉ đứng sau vận tải bộ (63%), đặc biệt đối với đồng bằng Sông Cửu Long, ngành đã vận tải gần 70% khối lượng hàng hoá vận chuyển của vùng. Ngày nay, trong bối cảnh tình trạng môi trường sinh thái của thế giới cũng như Việt Nam đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm trầm trọng, tình trạng ô nhiễm công nghiệp, tệ nạn phá rừng, hiệu ứng nhà kính, ách tắc giao thông… thì sự hiện diện của vận tải đường thủy nội địa - một phương thức vận tải sạch, gần gũi với thiên nhiên sẽ góp phần vào bảo vệ môi trường sống của con người Trang 22 CHÖÔNG 2 THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG SAÛN XUAÁT KINH DOANH CUÛA TOÅNG CTY ÑÖÔØNG SOÂNG MIEÀN NAM (SOWATCO) 2.1. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa SOWATCO: Sau khi giaûi phoùng Mieàn Nam thoáng nhaát toå quoác, Chính phuû ta ñaõ tieáp quaûn Nha Thuyû Vaän cuûa cheá ñoä Vieät Nam Coäng hoaø vaø thaønh laäp Cuïc Ñöôøng soâng mieàn Nam (laø tieàn thaân cuûa SOWATCO) vôùi chöùc naêng laøm coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc vaø quaûn lyù moät soá ñôn vò tröïc thuoäc. Töø ñoù ñeán nay, SOWATCO ñaõ phaùt trieån qua caùc giai ñoaïn khaùc nhau, vaø ñöôïc toùm taét thaønh 03 giai ñoaïn chính nhö sau: - Giai ñoaïn 1975 ñeán thaùng 8/1996: Ngaøy 09/8/1975 taïi Quyeát ñònh soá 32-QÑ/TC, Boä Giao thoâng vaän taûi thaønh laäp Cuïc Ñöôøng soâng mieàn Nam. Sau ñoù, Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam ñaõ phaùt trieån qua caùc teân goïi khaùc nhau nhö Phaân Cuïc Ñöôøng Soâng (ngaøy 06/8/1976), Xí Nghieäp Lieân Hôïp Vaän Taûi Soâng Cöûu Long (ngaøy 30/01/1979), Lieân Hieäp caùc Xí Nghieäp Vaän Taûi Ñöôøng Soâng Soá 2 (ngaøy 15/12/1984), Toång Coâng ty Vaän taûi ñöôøng thuyû II (ngaøy 28/02/1992) vaø Coâng ty Vaän Taûi ñöôøng thuyû II (ngaøy 14/09/1993). - Giai ñoaïn 1996 ñeán thaùng 6/2003: Thöïc hieän Quyeát ñònh 90/TTg ngaøy 07/3/1994 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc thaønh laäp moät soá doanh nghieäp Nhaø nöôùc coù ñuû voán, naêng löïc, taøi saûn vaø phöông tieän ñuû ñieàu kieän ñeå trôû thaønh caùc Coâng ty maïnh, Boä Giao thoâng vaän taûi ñaõ coù Quyeát ñònh soá 2124/QÑ-TCCB-LÑ ngaøy 13/8/1996 veà vieäc thaønh laäp Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam hoaït ñoäng theo moâ hình Toång Coâng ty 90 vôùi quy moâ goàm Cô quan Toång Coâng ty, 05 Coâng ty thaønh vieân haïch toaùn ñoäc laäp vaø 05 ñôn vò haïch toaùn kinh teá phuï thuoäc. - Giai ñoaïn töø thaùng 6/2003 ñeán nay: Ngaøy 26/05/2003 taïi Quyeát ñònh soá 94/2003/QÑ-TTg, Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät ñeà aùn thí ñieåm Trang 23 chuyeån Toång Coâng ty sang toå chöùc vaø hoaït ñoäng theo moâ hình Coâng ty meï – Coâng ty con, theo ñoù taïi thôøi ñieåm thaønh laäp Toång Coâng ty goàm Coâng ty meï, 05 Coâng ty con vaø 03 Coâng ty lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi; Vaø ngaøy 26/6/2003 Boä Giao thoâng vaän taûi ñaõ coù Quyeát ñònh soá 1863/QÑ-BGTVT veà vieäc thaønh laäp Coâng ty meï Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam vôùi nhöõng noäi dung chuû yeáu sau: ™ Teân hôïp phaùp : TOÅNG COÂNG TY ÑÖÔØNG SOÂNG MIEÀN NAM ™ Teân tieáng Anh :SOUTHERN WATERBORNE TRANSPORT CORPORATION ™ Teân vieát taét : SOWATCO ™ Truï sôû chính : 298 Huyønh Taán Phaùt, Quaän 7, TP. Hoà Chí Minh ™ Cô quan chuû quaûn: Boä Giao thoâng vaän taûi ™ Voán ñieàu leä : taïi thôøi ñieåm 30/6/2004 laø 501.981.070.000 VNÑ (bao goàm voán tröïc tieáp kinh doanh cuûa Toång Coâng ty, voán ñaàu tö vaøo caùc Coâng ty con vaø voán ñaàu tö vaøo caùc Coâng ty lieân doanh). ™ Chöùc naêng: Coâng ty meï Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam laø ñaïi dieän phaùp nhaân cuûa SOWATCO thöïc hieän 02 chöùc naêng: ƒ Tröïc tieáp saûn xuaát kinh doanh; ƒ Vaø ñaàu tö voán vaøo caùc Coâng ty con (laø caùc Coâng ty coå phaàn) vaø caùc Coâng ty lieân doanh, goàm: - Coâng ty coå phaàn Xaây laép coâng trình coù voán ñaàu tö cuûa SOWATCO laø 4.927.346.000, chieám tyû leä 70% voán ñieàu leä vôùi ngaønh ngheà kinh doanh chuû yeáu laø xaây döïng coâng trình. - Coâng ty coå phaàn Cô khí coâng trình coù voán ñaàu tö cuûa SOWATCO laø 3.400.000.000VNÑ, chieám tyû leä 68% voán ñieàu leä vôùi ngaønh ngheà kinh doanh chuû yeáu laø xaây döïng coâng trình; ñoùng môùi vaø söûa chöõa caùc phöông tieän thuyû. - Coâng ty coå phaàn Ñoùng môùi vaø Söûa chöõa phöông tieän thuyû Caàn Thô coù voán ñaàu tö cuûa SOWATCO laø 3.008.740.000 VNÑ, chieám tyû leä 70% voán ñieàu leä, vôùi ngaønh ngheà kinh doanh chuû yeáu laø ñoùng môùi vaø söûa chöõa caùc phöông tieän thuyû. Trang 24 - Coâng ty coå phaàn Dòch vuï xaây döïng vaø cô khí ñöôøng thuyû mieàn Nam coù voán ñaàu tö cuûa SOWATCO laø 333.030.000VNÑ, chieám tyû leä 51% voán ñieàu leä vôùi ngaønh ngheà kinh doanh chuû yeáu laø dòch vuï tö vaán thieát keá xaây döïng vaø cô khí. - Coâng ty coå phaàn Dòch vuï toång hôïp ñöôøng thuyû mieàn Nam coù voán ñaàu tö cuûa SOWATCO laø 1.050.855.000 VNÑ, chieám tyû leä 51% voán ñieàu leä vôùi ngaønh ngheà kinh doanh chuû yeáu laø dòch vuï vaän taûi, dòch vuï haøng haûi, boác xeáp. - Coâng ty Lieân doanh phaùt trieån tieáp vaän soá 1 (FLDC) coù voán ñaàu tö cuûa SOWATCO laø 5.920.000 USD, chieám tyû leä 37% voán ñieàu leä vôùi vôùi lónh vöïc kinh doanh chuû yeáu laø khai thaùc caûng, ñang quaûn lyù vaø kinh doanh Caûng Container quoác teá VICT. - Coâng ty Lieân doanh Sôn ICI coù voán ñaàu tö cuûa SOWATCO laø 428.520 USD, chieám tyû leä 12% voán ñieàu leä vôùi lónh vöïc kinh doanh chuû yeáu laø sôn trang trí. - Coâng ty Lieân doanh Keppel Land – Watco coù voán ñaàu tö cuûa SOWATCO laø 20.531.205USD, chieám tyû leä 16% voán ñieàu leä vôùi lónh vöïc chuû yeáu laø cao oác vaên phoøng, ñang quaûn lyù vaø kinh doanh cao oác Saigon Center. ™ Ngaønh ngheà kinh doanh: Hieän nay SOWATCO ñang tieán haønh hoaït ñoäng kinh doanh caùc ngaønh ngheà chuû yeáu sau: ƒ Dòch vuï vaän taûi, dòch vuï caûng: - Vaän taûi haøng hoaù, haønh khaùch baèng ñöôøng bieån, ñöôøng thuyû noäi ñòa, ñöôøng boä trong nöôùc vaø quoác teá; - Vaän taûi haøng hoaù baèng container, haøng sieâu tröôøng, sieâu troïng; - Ñaïi lyù vaän taûi; - Boác xeáp haønh lyù, haøng hoaù ñöôøng boä, ñöôøng thuyû; - Hoaït ñoäng kho baõi (keå caû kinh doanh baõi ICD - caûng caïn); - Dòch vuï hoã trôï vaän chuyeån ñöôøng thuûy, ñöôøng boä; - Dòch vuï laøm thuû tuïc haûi quan; - Caùc hoaït ñoäng hoã trôï vaän chuyeån; Trang 25 - Kinh doanh dòch vuï haøng haûi: ñaïi lyù taøu bieån, ñaïi lyù vaän taûi ñöôøng bieån, moâi giôùi haøng haûi, cung öùng taøu bieån, kieåm ñeám haøng hoaù, lai daét taøu bieån, söûa chöõa taøu bieån taïi caûng, veä sinh taøu bieån. ƒ Hoaït ñoäng thöông maïi: - Mua baùn nhieân lieäu ñoäng cô: ñaïi lyù kinh doanh xaêng daàu vaø kinh doanh daàu nhôøn (Hieän nay SOWATCO ñang laø nhaø phaân phoái ñoäc quyeàn cuûa daàu nhôøn ENEOS cuûa Nippon Oil vaø daàu nhôøn Honda taïi thò tröôøng Vieät Nam); - Mua baùn ñoà uoáng khoâng coàn:nöôùc hoa quaû, nöôùc tinh khieát, nöôùc khoaùng (Hieän nay SOWATCO ñang laø nhaø phaân phoái chính thöùc NÖÔÙC SUOÁI XANH cuûa Coâng ty Löông thöïc Tieàn Giang). ƒ Vaø moät soá dòch vuï khaùc. ™ Cô caáu toå chöùc cuûa SOWATCO: Hình 2.1 Cô caáu toå chöùc cuûa SOWATCO HOÄI ÑOÀNG QUAÛN TRÒ TOÅNG GIAÙM ÑOÁC Phoøng Toà chöùc Haønh chính Chi nhaùnh taïi Haø Noäi Chi nhaùnh taïi Haûi phoøng Chi nhaùnh taïi Ñaø Naüng Chi nhaùnh taïi Ngheä An Trung taâm DV&XK Lao ñoäng Trung taâm XK Lao ñoäng (Haø Noäi) CAÙC CTY LIEÂN DOANH VÔÙI NÖÔÙC NGOAØI CAÙC CTY CON (LAØ CAÙC CTY COÅ PHAÀN) Phoøng Taøi chính keá toaùn Phoøng Kyõ thuaät Phoøng Lai daét – Vaän taûi Cont Phoøng Ñieàu ñoä Thöông vuï Phoøng Ñaïi lyù baùn haøng Trang 26 Cô caáu toå chöùc quaûn lyù cuûa SOWATCO goàm: Hoäi ñoàng Quaûn Trò, Ban Kieåm soaùt, Ban Toång Giaùm ñoác, caùc phoøng nghieäp vuï vaø caùc Chi nhaùnh, Trung taâm. Ñoái vôùi caùc Coâng ty coå phaàn vaø Coâng ty lieân doanh: Hoäi ñoàng Quaûn trò SOWATCO cöû ngöôøi ñaïi dieän phaàn voán Nhaø nöôùc taïi Coâng ty treân ñeå thöïc hieän caùc nhieäm vuï do SOWATCO giao. SOWATCO chi phoái vaø ñöôïc chia laõi thoâng qua tyû leä voán goùp. 2.2. Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa SOWATCO: 2.2.1. Cô sôû vaät chaát, maùy moùc thieát bò: Veà naêng löïc coâng ngheä: SOWATCO ñöôïc ñaùnh giaù laø ñôn vò coù ñoäi taøu vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa maïnh nhaát khu vöïc phía Nam, cuøng vôùi beán caûng soâng vaø phao neo taøu bieån, oâ toâ taûi, caåu haøng… hoã trôï cho vaän taûi taïo thaønh dòch vuï troïn goùi, cuï theå laø: - Phöông tieän vaän taûi: phöông tieän vaän taûi ñöôøng thuyû goàm saølan töï haønh coù troïng taûi ñeán 1.200 TPT (taán phöông tieän), 40TEU, salan Lash vaø taøu keùo coù coâng suaát ñeán 1.500 CV/chieác…. Toång coâng suaát laø 24.513 CV (maõ löïc), toång troïng taûi 50.595 TPT trong ñoù coù 16 taøu töï haønh vôùi toång coâng suaát 9.685CV, toång troïng taûi 10.685TPT vaø 376TEU. Ngoaøi ra, SOWATCO coøn coù gaàn 20 ñaàu keùo coù troïng taûi 54 taán/xe vaø nhieàu xe taûi coù troïng taûi töø 1,5 -10 taán… - Caûng, boác xeáp: goàm caûng container 38 Toân Thaát Thuyeát coù coâng suaát 300.000 taán, Caûng Long Bình (seõ ñöa vaøo khai thaùc ñaàu Quyù 4/2005 vôùi coâng suaát 1.000.000 taán thoâng qua/naêm) vaø 04 cuïm phao neo taøu bieån (40.000 - 60.000 taán/phao) treân Soâng Saøi Goøn, vaø khai thaùc dòch vuï caûng taïi Caûng container quoác teá VICT, cuõng nhö caùc phöông tieän thieát bò boác xeáp nhö caàu bôø, caåu taøu, xe suùc haøng… - Söûa chöõa, ñoùng môùi phöông tieän thuyû: SOWATCO coù 02 Nhaø maùy coù ñoùng taøu, coù khaû naêng ñoùng taøu troïng taûi ñeán 1.500 taán vaø 1000CV. 2.2.2. Nguoàn nhaân löïc: ™ Trình ñoä ñoäi nguõ nhaân söï. Trình ñoä lao ñoäng giaùn tieáp cuûa SOWATCO coù tyû leä Ñaïi hoïc, treân Ñaïi hoïc vaø Cao ñaúng trôû leân chieám tyû leä cao, ñoäi nguõ laõnh ñaïo naêng ñoäng, coù tö duy maïch laïc, nhaïy beùn trong kinh doanh. Trang 27 Ñoái vôùi lao ñoäng ngaønh vaän taûi, haàu heát laø coâng nhaân kyõ thuaät, ñieàu naøy phaûn aùnh ñaëc thuø cuûa lao ñoäng trong ngaønh naøy ñoøi hoûi ngöôøi laøm vieäc treân caùc phöông tieän phaûi ñöôïc ñaøo taïo (toái thieåu laø baèng daáu C ñoái vôùi vaän taûi boä vaø baèng thuyeàn (maùy) tröôûng haïng 3 ñoái vôùi vaän taûi ñöôøng thuyû). Veà tay ngheà cuûa lao ñoäng ngaønh vaän taûi cuûa SOWATCO ñöôïc ñaùnh giaù laø coù tay ngheà cao ñaëc bieät laø vaän taûi ñöôøng thuyû, coù nhieàu thuyeàn tröôûng, maùy tröôûng taøu soâng haïng nhaát, am hieåu caùc luoàng laïch löu thoâng vaø khaû naêng tính toaùn trieàu cöôøng raát toát. Ñoái vôùi lao ñoäng ngaønh boác xeáp (bao goàm boác xeáp thuû coâng vaø cô giôùi) chuû yeáu coù lao ñoäng phoå thoâng, ñieàu nay phaûn aùnh ñaëc thuø cuûa lao ñoäng boác xeáp thuû coâng ít ñoøi hoûi trình ñoä, tuy nhieân ñaây laïi laø nhöõng lao ñoäng coù ñoä tuoåi treû, söùc khoeû toát, moät soá lao ñoäng boác xeáp thuû coâng cuûa coù trình ñoä sô caáp laø do hoï ñöôïc ñaøo taïo ñeå naém giöõ caùc vò trí toå tröôûng vôùi nhieäm vuï quaûn lyù tröïc tieáp vaø höôùng daãn kyõ thuaät boác xeáp cho caùc coâng nhaân khaùc. Ñoái vôùi lao ñoäng boác xeáp cô giôùi coù trình ñoä CNKT. Ñaëc bieät lao ñoäng boác xeáp cuûa SOWATCO coù tính kyû luaät raát cao, nhôø vaäy ñaõ taïo ra söï an taâm cho khaùch haøng khi söû duïng dòch vuï boác xeáp cuûa ñôn vò. Ñoái vôùi lao ñoäng ngaønh thöông maïi (tieáp thò vaø baùn daàu nhôøn, nöôùc suoái): haàu heát caùc lao ñoäng naøy ñeàu ñöôïc SOWATCO cho hoïc lôùp kyõ naêng baùn haøng vaø chaêm soùc khaùch haøng. ™ Chính saùch tuyeån duïng: Coâng taùc tuyeån duïng vaø löïa choïn, ñaøo taïo vaø ñeà baït caùn boä nhaân vieân cuûa SOWATCO trong thôøi gian qua nhìn chung chöa ñöôïc chuù troïng, boä phaän laøm coâng taùc nhaân söï coøn haïn cheá do thieáu ngöôøi hoaëc khaû naêng chuyeân moân cuûa moät soá coøn yeáu cuøng vôùi vieäc chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc cuûa laõnh ñaïo cao caáp neân ñaõ aûnh höôûng ñeán chaát löôïng nguoàn nhaân löïc cuûa SOWATCO. Tình traïng thöøa lao ñoäng giaùn tieáp nhöng laïi thieáu ngöôøi coù khaû naêng vaø chuyeân moân laøm vieäc ñaõ aûnh höôûng ñeán keát quaû coâng vieäc ôû moät soá khaâu coøn chaäm, chaát löôïng coâng vieäc chöa cao. Ñoái vôùi lao ñoäng tröïc tieáp laø caùc thuyeàn vieân coù tay ngheà cao, maëc duø ñaõ ñöa ra nhieàu chính saùch öu ñaõi nhöng vieäc tuyeån duïng cuõng heát söùc khoù khaên do khan hieám nguoàn lao ñoäng naøy treân thò tröôøng neân SOWATCO vaãn söû duïng chính saùch töï ñaøo taïo. Trang 28 ™ Coâng taùc ñaøo taïo, ñeà baït, ñoäng vieân: Hieän nay SOWATCO môùi chæ döøng laïi ôû vieäc ñaøo taïo lao ñoäng tröïc tieáp thoâng qua vieäc lieân keát vôùi caùc tröôøng daïy ngheà ñeå ñaøo taïo thuyeàn vieân, coâng nhaân kyõ thuaät vaø kyõ naêng baùn haøng cho ñoäi nguõ tieáp thò baùn haøng. Ñoái vôùi coâng taùc ñeà baït, söû duïng caùn boä cuûa SOWATCO chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc neân daãn ñeán tình traïng moät soá laõnh ñaïo caùc phoøng ban khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu coâng vieäc ñoøi hoûi, hôn nöõa SOWATCO vaãn chöa maïnh daïn taïo cô hoäi cho caùc caùn boä treû coù naêng löïc chuyeân moân do coøn lo ngaïi veà vieäc thieáu kinh nghieäm laøm vieäc. Chính saùch ñoäng vieân thoâng qua cheá ñoä löông, thöôûng, phuùc lôïi cuûa SOWATCO trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaõ laøm raát toát, ñaëc bieät laø chính saùch löông, thöôûng ñoái vôùi lao ñoäng tröïc tieáp coù tay ngheà cao neân ñaõ khaéc phuïc ñöôïc tình traïng lao ñoäng chuyeån sang caùc ñoái thuû caïnh tranh nhö tröôùc ñaây, cuõng nhö vieäc loâi keùo nhöõng lao ñoäng tröïc tieáp coù tay ngheà cao veà SOWATCO. Trong thaùng 6/2005 vöøa qua, SOWATCO cuõng ñaõ xaây döïng vaø trieån khai quy cheá traû löông môùi gaén vôùi hieäu qua kinh doanh nhôø ñoù ñaõ goùp phaàn ñoäng vieân ñöïôc ngöôøi lao ñoäng tích cöïc laøm vieäc. Baûng 2.1 Tình hình lao ñoäng cuûa SOWATCO naêm 2004: Trong ñoù: phaân theo caùc ngaønh, loaïi lao ñoäng STT Chæ tieâu Toång soá Quaûn lyù & phuïc vuï Vaän taûi boä Vaän taûi ñöôøng thuyû Boác xeáp Thöông maïi 1 ÑH vaø treân ÑH 48 40 8 2 Cao ñaúng 11 5 6 3 Trung caáp 27 8 12 7 4 CNKT 303 7 50 195 40 11 5 Sô caáùp 56 4 37 15 6 Lao ñoäng khaùc 360 2 358 Toång coäng 805 66 50 207 435 47 Nguoàn: SOWATCO. 2.2.3. Hoaït ñoäng Marketing: Coâng vieäc tieáp thò cuûa SOWATCO ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu thoâng qua ñoäi nguõ baùn haøng ñoái vôùi boä phaän kinh doanh nöôùc suoái vaø daàu nhôøn. Ñoái vôùi hoaït ñoäng vaän taûi vaø hoaït ñoäng caûng thì hoaït ñoäng marketing chöa ñöôïc Trang 29 chuù troïng vaø ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu thoâng qua caùc phoøng kinh doanh cuûa SOWATCO maø chöa coù boä phaän hay phoøng ban Marketing chuyeân traùch. Ñaây cuõng laø thöïc traïng chung cuûa haàu heát caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc ôû Vieät Nam hieän nay. Do ñoù caùc hoaït ñoäng marketing chuû yeáu laø caùc hoaït ñoäng quaûng baù, giôùi thieäu rieâng leû cuûa töøng boä phaän, khoâng theå trieån khai chính saùch marketing moät caùch ñoàng boä. 2.2.4. Hoaït ñoäng quaûn trò: SOWATCO coù nhieàu naêm kinh nghieäm trong ngaønh vaän taûi, boác xeáp vaø trieån khai caùc dòch vuï haøng haûi. Tuy nhieân hoaït ñoäng quaûn trò cuûa SOWATCO coøn haïn cheá, vieäc phoái hôïp giöõa caùc phoøng nghieäp vuï hieän nay chöa coù quy cheá roõ raøng, coøn bò choàng cheùo giöõa caùc phoøng daãn ñeán coâng vieäc bò chaäm treã. Heä thoáng ñoäng vieân nhaân vieân coøn mang naëng tính chaát cuûa Nhaø nöôùc neân chöa khuyeán khích ñöôïc nhaân vieân. 2.2.5. Ñaùnh giaù veà thò tröôøng, dòch vuï cuûa SOWATCO: Treân thò tröôøng vaän taûi khu vöïc phía Nam vaø ñi tuyeán Campuchia SOWATCO ñöôïc ñaùnh giaù laø nhaø cung caáp dòch vuï haøng ñaàu ñaëc bieät laø vaän chuyeån container baèng ñöôøng thuyû noäi ñòa vôùi thò phaàn chieám 50% khu vöïc ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø vaän taûi loaïi haøng coù khoái löôïng lôùn vôùi ña daïng loaïi hình vaän chuyeån nhö vaän chuyeån nhanh (baèng taøu töï haønh) vaø vaän chuyeån giaù thaáp (baèng taøu keùo). Veà giaù caû dòch vuï vaän taûi cuûa SOWATCO ñöôïc ñaùnh giaù laø raát caïnh tranh. Baûng 2.2 Thò phaàn veà vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa ôû khu vöïc ñoàng baèng Soâng Cöûu Long naêm 2004: Nhaø cung caáp Thò phaàn (%) Phaân ñoaïn thò tröôøng Vò theá caïnh tranh SOWATCO 11,5% - Vaän chuyeån container - Vaän chuyeån VLXD(Clinker) Cao Cao Caùc DNNN khaùc 20,0% - VLXD (xi maêng, Clinker) - Phaân boùn, MMTB, nguõ coác Cao Trung bình vaø thaáp DN tö nhaân/HTX/ hoä gia ñình quy moâ nhoû 68,5% - Phaân boùn, nhieân lieäu, MMTB, nguõ coác… Trung bình vaø thaáp Tæng sè 100% Nguoàn: DANIDA, SOWATCO vaø toång hôïp. Trang 30 Baûng 2.3 Dòch vuï vaän taûi do SOWATCO cung caáp theo loaïi haøng hoaù: Loaïi haøng hoaù Tyû troïng treân doanh thu naêm 2004 Vaät lieäu xaâïy döïng 46,2% Nöôùc ngoït 22,5% Container 21,6% Thöïc phaåm vaø saûn phaåm noâng nghieäp 5,4% Thöùc aên gia suùc 2,4% MMTB 1,9% Toång soá 100,0% Nguoàn: SOWATCO. 2.2.6. Tình hình taøi chính: Baûng 2.4 Baûng caân ñoái keá toaùn cuûa SOWATCO töø naêm 2001-2004 (ÑVT: TR. VNÑ) NAÊM CHÆ TIEÂU 2001 2002 2003 2004 TAØI SAÛN 459.841 518.750 568.749 685.754 A Taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn 53.132 47.914 44.350 98.597 1 Tieàn maët 4.744 9.381 6.588 34.146 2 Caùc khoaûn ñaàu tö ngaén haïn 0 250 750 1.003 3 Caùc khoaûn phaûi thu 28.199 17.574 29.793 48.206 4 Haøng toàn kho 0 236 1.796 10.341 5 Taøi saûn löu ñoäng khaùc 20.189 20.474 5.423 4.901 B Taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn 406.709 470.836 524.399 587.157 1 Taøi saûn coá ñònh 19.505 75.631 89.640 75.113 2 Caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn 362.549 361.542 361.628 433.490 Trong ñoù goùp voán lieân doanh 362.549 361.542 361.612 419.180 3 Chi phí XDCB dôû dang 24.628 33.332 72.838 78.501 4 Taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn khaùc 27 331 294 52 NGUOÀN VOÁN 459.841 518.750 568.749 685.754 A NÔÏ PHAÛI TRAÛ 26.676 80.115 137.411 133.815 I Nôï ngaén haïn 15.226 32.741 69.220 75.133 1 Vay ngaén haïn 1.018 1.449 14.191 35.748 2 Phaûi traû ngöôøi baùn 6.996 364 22.403 9.561 3 Phaûi traû noäi boä 2.705 3.037 3.071 13.892 4 Caùc khoaûn phaûi traû, phaûi noäp khaùc 4.508 27.892 29.556 15.932 II Nôï daøi haïn 11.450 43.052 61.650 55.345 1 Vay daøi haïn 10.552 43.052 61.650 55.345 2 Nôï daøi haïn khaùc 897 0 0 0 B NGUOÀN VOÁN CHUÛ SÔÛ HÖÕU 433.165 438.635 431.338 551.939 Nguoàn: SOWATCO. Trang 31 Baûng 2.5 Caùc chæ soá taøi chính cuûa SOWATCO Naêm CHÆ TIEÂU ÑVT 2001 2002 2003 2004 Khaû naêng thanh toaùn - Khaû naêng thanh toaùn hieän haønh Laàn 3,49 1,46 0,64 1,31 - Khaû naêng thanh toaùn nhanh Laàn 3,49 1,46 0,61 1,17 Cô caáu taøi saûn - Taøi saûn coá ñònh/Toång taøi saûn % 88,45 90,76 92,20 85,62 Cô caáu nguoàn voán - Nôï phaûi traû /Toång nguoàn voán % 5,80 15,44 24,16 19,51 Nguoàn: SOWATCO. Töø soá lieäu veà tình hình taøi chính cuûa SOWATCO coù theå thaáy khaû naêng thanh toaùn cuûa ñôn vò raát toát. Tuy nhieân nguoàn voán cuûa SOWATCO laïi chuû yeáu ñöôïc ñaàu tö vaøo trong caùc Coâng ty lieân doanh vaø moät soá voán ñaùng keå ñang naèm trong phaàn xaây döïng cô baûn dôû dang (trong döï aùn ñaàu tö xaây döïng caûng Long Bình (Quaän 9). Do ñoù coù theå thaáy voán tröïc tieáp tham gia vaøo hoaït ñoäng kinh doanh taïi SOWATCO khoâng nhieàu, laïi bò phaân taùn vaøo nhieàu ngaønh ngheà kinh doanh khaùc nhau (ngaønh vaän taûi, dòch vuï caûng, kinh doanh thöông maïi, xaây döïng…) neân ñaõ giaûm ñaùng keå nguoàn löïc taøi chính cho hoaït ñoäng kinh doanh chính cuûa SOWATCO laø hoaït ñoäng vaän taûi (chuû yeáu vaän taûi ñöôøng thuyû) vaø hoaït ñoäng caûng. Saép tôùi taøi saûn cuûa SOWATCO coù theå taêng leân ñaùng keå khi caûng Long Bình hoaøn thaønh vaø ñi vaøo hoaït ñoäng nhöng noù cuõng ñöùng tröôùc moät thaùch thöùc veà voán ñeå ñaàu tö thieát bò boác xeáp chuyeân duïng taïi caûng cuõng nhö nguoàn löïc taøi chính boå sung cho nhu caàu voán löu ñoäng cuûa SOWATCO hieän nay. 2.2.7. Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh: Veà keát quaû kinh doanh cuûa SOWATCO, maëc duø trong baûng khoâng theå hieän chi tieát caùc loaïi hình kinh doanh chuû yeáu nhö vaän taûi, caûng (boác xeáp), kinh doanh daàu nhôøn, nöôùc suoái nhöng thoáng keâ naêm 2004 tyû leä doanh thu cuûa hoaït ñoäng vaän taûi vaø dòch vuï caûng chieám treân 50%, laõi chieám 60%. Ñieàu ñoù coù theå thaáy hoaït ñoäng chính cuûa SOWATCO chieám tyû troïng chuû yeáu, song neáu xem xeùt tyû suaát lôïi nhuaän treân voán kinh doanh thì tyû soá naøy thaáp. Ñaây Trang 32 cuõng laø thöïc traïng chung cuûa ngaønh vaän taûi ñöôøng thuyû trong giai ñoaïn hieän nay. Ñoái vôùi phaàn ñaàu tö taïi caùc Coâng ty lieân doanh hieän nay chöa ñöôïc chia laõi do vaãn ñang trong giai ñoaïn khaáu tröø caùc laõi vay vaø khaáu hao (tröø Coâng ty lieân doanh Sôn ICI Vieät Nam laõi ñöôïc giöõ laïi ñeå ñaàu tö). Baûng 2.6 Keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa SOWATCO ÑVT: Tr.ñ Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 STT CHÆ TIEÂU SOWATCO vaø caùc Cty con SOWATCO SOWATCO vaø caùc Cty con SOWATCO SOWATCO vaø caùc Cty con SOWATCO 1 Toång doanh thu 183.873 41.858 217.204 78.689 360.871 275.731 2 Doanh thu thuaàn 183.101 41.858 217.180 78.647 360.734 275.630 3 LN thuaàn töø hoaït ñoäng KD 3.248 1.417 3.697 1.026 4.666 2.072 4 Lôïi nhuaän khaùc 0 -550 359 231 1.933 1.737 5 LN tröôùc thueá 3.248 866 4.056 1.257 6.599 3.810 Nguoàn: SOWATCO. Hình 2.2 Tyû troïng (%) caùc loaïi dòch vuï trong doanh thu cuûa SOWATCO naêm 2004 74,61 11,97 7,98 3,99 1,45 Vaän taûi vaø caùc dòch vuï hoã trôï Boác xeáp Thöông maïi Xaây döïng Dòch vuï khaùc Trang 33 2.2.8. Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá noäi boä (IEE). Baûng 2.7 Ma traän IFE cuûa SOWATCO STT Caùc yeáu toá Möùc ñoä quan troïng Phaân loaïi Toång ñieåm 1 Naêng löïc quaûn lyù 0,15 4 0,60 2 Tay ngheà coâng nhaân (vaän taûi, caûng) 0,05 3 0,15 3 Taøi chính trong ngaén haïn 0,02 2 0,04 4 Taøi chính ñaàu tö cho thieát bò, ñoäi taøu 0,20 1 0,20 5 Hieäu quaû kinh doanh khoâng cao 0,06 2 0,12 6 Dòch vuï coù tính caïnh tranh 0,18 3 0,54 7 DN coù uy tín treân thò tröôøng vaän taûi 0,10 4 0,40 8 Naêng löïc thieát bò, phöông tieän 0,13 3 0,39 9 Hoaït ñoäng marketing yeáu 0,07 2 0,14 10 Coù kinh nghieäm trong ngaønh vaän taûi 0,02 3 0,06 11 Quaûn lyù coøn choàng cheùo 0,02 2 0,04 Toång coäng 1,00 2,68 Nhaän xeùt: Keát quaû toång ñieåm cuûa SOWATCO laø 2,68 t._.aûn xuaát kinh doanh. - Caàn phaûi coù caùc hoaït ñoäng caûi tieán vöôït baäc mang tính ñoät phaù ñeå ñaït ñöôïc söï nhaûy voït, moät söï thay ñoåi lôùn ñoái vôùi keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø hieäu quaû coâng vieäc. - Thöïc hieän trieån khai coâng vieäc theo quaù trình thay cho vieäc giaûi quyeát coâng vieäc theo “lyù thuyeát ñöôøng thaúng”. Töø nhöõng yeâu caàu ñaët ra treân ñaây vaø söï keùm hieäu quaû cuûa boä maùy toå chöùc hieän nay toâi coù nhöõng ñeà xuaát veà taùi caáu truùc boä maùy toå chöùc cuûa SOWATCO nhö sau: a. Thaønh laäp Phoøng Toå chöùc vaø Quaûn lyù nguoàn nhaân löïc: Hieän nay SOWATCO chæ coù boä phaän toå chöùc lao ñoäng tieàn löông naèm trong phoøng Toå chöùc – Haønh chính, cuøng vôùi boä phaän haønh chính quaûn trò. Ñaây laø hai boä phaän hoaøn toaøn khaùc nhau neân khoù coù söï gaén keát giöõa hai boä phaän naøy trong cuøng moät theå thoáng nhaát, nhaát laø trong tröôøng hôïp quy moâ cuûa moät doanh nghieäp coù hôn 700 lao ñoäng. Vieäc thaønh laäp phoøng Toå chöùc vaø Quaûn lyù nguoàn nhaân löïc seõ giuùp cho hoaït ñoäng cuûa phoøng chuyeân nghieäp vaø chuyeân saâu hôn. Ñoàng thôøi vôùi quaù trình thaønh laäp môùi phoøng Toå chöùc vaø Quaûn lyù nguoàn nhaân löïc, thì ñoøi hoûi taùi caáu truùc laïi yeâu caàu nhieäm vuï cuûa phoøng ñoái vôùi coâng taùc quaûn lyù nguoàn nhaân löïc, trong ñoù caàn chuù yù: ™ Veà coâng taùc tuyeån duïng vaø hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc: Tröôùc heát caàn phaûi thay ñoåi laïi phöông phaùp tuyeån duïng, ñaëc bieät laø ñoái vôùi lao ñoäng giaùn tieáp: caàn xaây döïng quy cheá tuyeån duïng. Tröôùc khi tuyeån duïng caàn phaûi chuaån bò keá hoaïch, moâ taû coâng vieäc, xaùc ñònh tieâu chuaån, nguoàn tuyeån duïng, hoäi ñoàng tuyeån duïng… Haøng naêm phoøng coù traùch nhieäm phoái hôùp vôùi caùc phoøng ban lieân quan ñaùnh giaù laïi ñònh möùc lao ñoäng treân cô sôû chöùc naêng nhieäm vuï cuûa töøng phoøng vaø baûn moâ taû coâng vieäc ñeå hoaïch ñònh nhu caàu lao ñoäng cho naêm tieáp theo treân cô sôû ñoù coù keá hoaïch ñieàu phoái boå sung nhaân löïc vaø coù keá hoaïch tuyeån duïng lao ñoäng (neáu coù). Trang 51 ™ Veà coâng taùc ñaøo taïo, boá trí, ñeà baït boå nhieäm: Cuøng vôùi vieäc xaây döïng quy cheá tuyeån duïng, phoøng caàn phaûi xaây döïng quy trình ñaøo taïo, quy cheá ñeà baït vaø boå nhieäm caùn boä. Ñoàng thôøi haøng naêm caên cöù vaøo nhu caùn boä vaø nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh caàn coù keá hoaïch ñaøo taïo boài döôõng kieán thöùc veà quaûn lyù, chuyeân moân nghieäp vuï vaø naâng cao tay ngheà cho töøng ñoái töôïng, gaén yeâu caàu vaø noäi dung ñaøo taïo vôùi töøng ñoái töôïng cuï theå. Ñoàng thôøi SOWATCO cuõng caàn coù nhöõng chính saùch thuyeân chuyeån ngay nhöõng caùn boä nhaân vieân khoâng ñaùp öùng yeâu caàu hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp khi khoâng ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu coâng vieäc, cuõng nhö maïnh daïn boá trí, boå nhieäm nhöõng caùn boä treû coù naêng löïc töø ñoù taïo ra nhöõng nhaân toá môùi, saùng kieán môùi trong vieäc giaûi quyeát coâng vieäc. ™ Veà cheá ñoä löông, thöôûng, cheá ñoä ñoäng vieân: Vieäc traû löông theo nguyeân taéc gaén laáy naêng suaát, hieäu quaû coâng vieäc, hoaøn thieän quy cheá traû löông, thöôûng cho ngöôøi lao ñoäng tieán tôùi khoaùn quyõ löông cho töøng boä phaän sau khi ñaõ ñònh bieân chaët cheõ nhu caàu lao ñoäng cuûa caùc boä phaän theo löôïng coâng vieäc hoaëc doanh thu. Ngoaøi ra SOWATCO cuõng caàn phaûi coù nhöõng chính saùch ñoäng vieân khaùc baèng vaät chaát cuõng nhö tinh thaàn kòp thôøi cho nhöõng phaùt minh, saùng kieán, caûi tieán kyõ thuaät… b. Thaønh laäp Phoøng Marketing: Hoaït ñoäng marketing cuûa SOWATCO hieän nay chuû yeáu mang tính töï phaùt vaø ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu ôû caáp nhaø quaûn trò caáp cao hoaëc ñoäi nguõ baùn haøng (ñoái vôùi hoaït ñoäng thöông maïi). Nguyeân nhaân chính daãn ñeán thöïc traïng naøy laø do SOWATCO chöa coù moät phoøng ban chuyeân traùch veà marketing. Chính vì vaäy caùc chính saùch veà marketing haàu nhö chöa coù hoaëc neáu coù cuõng thieáu ñoàng boä hay chæ giôùi haïn ôû moät boä phaän naøo ñoù cuûa marketing neân ít mang laïi nhöõng taùc duïng thöïc söï trong kinh doanh. Do ñoù yeâu caàu ñaët ra laø caàn thieát phaûi thaønh laäp moät phoøng (ban) chuyeân traùch thöïc hieän caùc chieán löôïc, chính saùch marketing moät caùch ñoàng boä ñeå giuùp cho SOWATCO coù chieán löôïc, chính saùch marketing phuø hôïp, hieäu quaû mang laïi söï thaønh coâng trong kinh doanh, ñaëc bieät laø trong xu höôùng môû cöûa vaø hoäi nhaäp cuûa ngaønh Trang 52 vaän taûi noùi chung vaø vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa noùi rieâng nhaát laø khi Vieät Nam gia nhaäp WTO, chính saùch baûo hoä ñoái vôùi ngaønh khoâng coøn nöõa. Maët khaùc, vôùi söï hoã trôï cuûa Phoøng Marketing thoâng qua caùc chieán löôïc, chính saùch marketing seõ goùp phaàn thöïc hieän ñöôïc chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng maø SOWATCO ñang theo ñuoåi. Veà toå chöùc cuûa phoøng Marketing: Phoøng Marketing seõ ñöôïc toå chöùc theo chöùc naêng, nghóa laø coù caùc chuyeân vieân veà caùc chöùc naêng marketing döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Tröôûng phoøng – ngöôøi phoái hôïp caùc hoaït ñoäng cuûa hoï. Trong giai ñoaïn ñaàu môùi thaønh laäp caùc chöùc naêng marketing goàm: chöùc naêng haønh chính marketing, chöùc naêng quaûn lyù caùc hoaït ñoäng chieâu thò, chöùc naêng baùn haøng vaø chöùc naêng nghieân cöùu marketing (ñaëc bieät laø nghieân cöùu thò tröôøng). Tuy nhieân vôùi vieäc thaønh laäp Phoøng Marketing chöa theå khaúng ñònh ñöôïc tính hieän ñaïi vaø thaønh coâng veà hoaït ñoäng marketing cuûa SOWATCO, nghóa laø noù coøn phaûi coù söï hoã trôï cuûa Laõnh ñaïo cuõng nhö nhöõng ñoäi nguõ quaûn trò vieân cuûa doanh nghieäp. Hay noùi caùch khaùc, marketing khoâng chæ laø nhieäm vuï, laø trieát lyù cuûa rieâng Phoøng Marketing maø laø cuûa toaøn boä doanh nghieäp, taát caû caùc boä phaän laøm vieäc trong SOWATCO laø vì khaùch haøng, laø höôùng vaøo khaùch haøng. c. Xaùc ñònh laïi chöùc naêng nhieäm vuï cuûa Phoøng Taøi chính keá toaùn: Cuõng nhö nhieàu doanh nghieäp ôû Vieät Nam noùi chung vaø caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc khaùc noùi rieâng, coâng vieäc chính cuûa phoøng Taøi chính keá toaùn cuûa SOWATCO hieän nay chuû yeáu thöïc hieän chöùc naêng veà keá toaùn vaø thoáng keâ, chöùc naêng taøi chính coøn raát haïn cheá. Söï haïn cheá naøy noù laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân ñaùng keå khieán cho caùc doanh nghieäp trong ñoù coù SOWATCO söû duïng voán coøn haïn cheá, hieäu quaû chöa cao. Khi chöùc naêng taøi chính ñöôïc thöïc hieän toát noù seõ giuùp SOWATCO coù nhöõng quyeát ñònh veà chính saùch ñaàu tö, chính saùch taøi trôï, chính saùch phaân phoái ñöôïc ñöa ra moät caùch chính xaùc, laøm gia taêng giaù trò taøi saûn vaø tyû suaát lôïi nhuaän treân voán cuûa doanh nghieäp. Hôn nöõa, SOWATCO laø Toång Coâng ty ñang hoaït ñoäng theo moâ hình Coâng ty meï – Coâng ty con vôùi tham voïng seõ trôû thaønh moät Toång Coâng ty maïnh vaø giöõ vai troø chuû ñaïo trong ngaønh vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa Trang 53 ôû khu vöïc phía Nam, vì vaäy ngoaøi chöùc naêng tröïc tieáp kinh doanh coøn coù chöùc naêng ñaàu tö voán vaøo caùc Coâng ty con vaø caùc Coâng ty lieân doanh. Do ñoù, yeâu caàu ñaët ra laø caàn phaûi xaùc ñònh laïi chöùc naêng nhieäm vuï cuûa Phoøng Taøi chính keá toaùn cuûa SOWATCO, ngoaøi chöùc naêng keá toaùn thoáng keâ thì chöùc naêng taøi chính phaûi ñaëc bieät coi troïng. Ñeå thöïc hieän toát chöùc naêng taøi chính, theo toâi, SOWATCO caàn phaûi sôùm thöïc hieän: - Trieån khai phaàn meàm heä thoáng thoâng tin quaûn lyù (MIS) vaø noái maïng noäi boä. Thoâng qua MIS vaø heä thoáng maïng noù seõ hoã trôï cho vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng kinh doanh SOWATCO ñöôïc nhanh choùng vaø chính xaùc hôn. - Naâng cao naêng löïc laäp döï aùn ñaàu tö cuõng nhö vieäc phaân tích vaø thaåm ñònh caùc döï aùn. - Maïnh daïn thueâ moät Giaùm ñoác taøi chính ñeå thöïc hieän chöùc naêng taøi chính cuûa doanh nghieäp vaø coù khaû naêng ñöa ra caùc quyeát ñònh veà taøi chính moät caùch nhanh choùng vaø chính xaùc, giuùp naâng cao giaù trò cuûa SOWATCO. 3.2.4.3 Giaûi phaùp veà Marketing: Maëc duø thò phaàn vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa cuûa SOWATCO ôû thò tröôøng khu vöïc phía Nam ñang giöõ vò trí ñaàu nhöng veà soá löôïng khaùch haøng hieän nay vaãn coøn raát haïn cheá do SOWATCO chæ môùi cung caáp dòch vuï cho moät soá khaùch haøng lôùn. Do ñoù doanh soá cuûa SOWATCO seõ aûnh höôûng raát nhieàu neáu nhö coù moät khaùch haøng naøo ñoù chuyeån sang söû duïng dòch vuï cuûa ñoái thuû caïnh tranh. Vì vaäy SOWATCO caàn ña daïng hoaù caùc loaïi khaùch haøng chöù khoâng chæ döøng laïi ôû moät soá khaùch haøng lôùn hieän nay. Khi ñoù, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa SOWATCO seõ ít bò bieán ñoäng vaø khoâng bò leä thuoäc quaù nhieàu vaøo moät khaùch haøng naøo ñoù. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy nghóa laø SOWATCO phaûi thöïc hieän chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng. Hôn nöõa, vôùi cô sôû vaät chaát, naêng löïc phöông tieän thieát bò hieän taïi cuûa SOWATCO coù theå thaáy raèng khaû naêng naêng löïc cung caáp caùc dòch vuï vaãn coøn nhieàu, ñoàng thôøi nhu caàu thò tröôøng veà dòch vuï vaän taûi coøn raát lôùn vaø ngaøy caøng gia taêng neân khaû naêng taêng tröôûng cuûa SOWATCO thoâng qua chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng laø raát lôùn vaø raát deã thaønh coâng. Vaø ñeå coù theå thöïc hieän ñöôïc chieán löôïc thaâm nhaäp thì SOWATCO caàn phaûi coù söï hoã trôï cuûa hoaït ñoäng marketing. Trang 54 Vôùi söï hoã trôï cuûa phoøng Marketing môùi ñöôïc thaønh laäp thoâng qua giaûi phaùp ôû treân thì giaûi phaùp marketing ñeå thöïc hieän chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng seõ thuaän lôïi hôn. Vaán ñeà ñaët ra laø giaûi phaùp veà marketing cuûa SOWATCO seõ nhö theá naøo ñeå mang laïi söï thaønh coâng trong kinh doanh. Theo toâi giaûi phaùp veà marketing cuûa SOWATCO caàn phaûi chuù yù ñeán caùc giaûi phaùp marketing thaønh phaàn sau: ™ Giaûi phaùp veà saûn phaåm (Product): Saûn phaåm chính cuûa SOWATCO laø caùc dòch vuï vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa, dòch vuï caûng, dòch vuï boác xeáp vaø caùc dòch vuï haøng haûi khaùc. Caùc saûn phaåm cuûa SOWATCO toàn taïi döôùi daïng voâ hình, vì vaäy, chaát löôïng cuûa dòch vuï cung caáp cho khaùch haøng noù ñöôïc theå hieän qua nhöng yeáu toá sau: - Söï tin caäy: noù theå hieän qua vieäc cung caáp caùc dòch vuï phuø hôïp, ñuùng haïn, chính xaùc vaø hieäu quaû. - Naêng löïc: ñoù chính laø trình ñoä chuyeân moân, tính chuyeân nghieäp cao, taïo loøng tin, cung caùch phuïc vuï. - Höõu hình thoâng qua trang thieát bò, phöông tieän vaät chaát, ñoäi nguõ nhaân vieân. - Ñoàng caûm: theå hieän söï quan taâm, chaêm soùc ñeán caùc khaùch haøng. - Ñaùp öùng: theå hieän thoâng qua söï mong muoán, saün saøng phuïc vuï kòp thôøi, nhanh choùng… Chính vì vaäy ñeå ñaùnh giaù ñöôïc söï haøi loøng cuûa khaùch haøng veà dòch vuï cuûa mình cung caáp laø moät ñieàu raát khoù vaø ñoøi hoûi SOWATCO phaûi thöïc hieän toát caùc tính chaát veà chaát löôïng cuûa dòch vuï thoâng qua söï saün saøng phuïc vuï khaùch haøng moät caùch nhanh choùng, kòp thôøi, söï an toaøn veà haøng hoaù trong quaù trình vaän chuyeån, boác xeáp, löu kho baõi cuõng nhö tính chuyeân nghieäp cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân, trình ñoä coâng ngheä, trang thieát bò, phöông tieän… Ngoaøi ra moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng taïo ra söï an taâm veà chaát löôïng dòch vuï ñoù laø hình aûnh veà doanh nghieäp hay noùi caùc khaùc ñoù chính laø thöông hieäu cuûa doanh nghieäp. Do ñoù, caàn phaûi taïo ra moät thöông hieäu “SOWATCO – nhaø cung caáp dòch vuï vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa chuyeân nghieäp” ñi vaøo trong tieàm thöùc moïi ngöôøi maø tröôùc heát laø caùc doanh nghieäp. Trang 55 Beân caïnh ñoù, SOWATCO cuõng caàn phaûi chuyeân bieät hoùa saûn phaåm. Khi thöïc hieän ñöôïc vieäc chuyeân bieät hoaù saûn phaåm noù seõ goùp phaàn naâng cao khaû naêng caïnh tranh SOWATCO, traùnh ñöôïc nhöõng caïnh tranh veà giaù vôùi caùc ñoái thuû vaø quan troïng hôn laø noù bieán nhöng nguy cô do thay ñoåi veà nhu caàu thaønh nhöng ñieåm maïnh cuûa SOWATCO thoâng qua khaû naêng cung caáp dòch vuï vaän taûi veà container (ñaëc bieät laø container chuyeân duïng), vaän taûi haøng sieâu tröôøng sieâu troïng (haøng quaù khoå, quaù taûi) vaø vaän taûi ña phöông thöùc (door to door) . Ñeå thöïc hieän ñöôïc chieán löôïc chuyeân bieät hoaù saûn phaåm thì ñoøi hoûi voán ñaàu tö lôùn ñeå ñaàu tö phaùt trieån ñoäi taøu chôû container, taøu chôû thieát bò sieâu tröôøng sieâu troïng, caùc thieát bò boác xeáp, kho baõi… Hôn nöõa ñeå thöïc hieän chieán löôïc naøy thì ñoøi hoûi khaû naêng veà quaûn lyù cuõng nhö hoaït ñoäng quaûn trò cuûa caùc caáp quaûn trò cuûa doanh nghieäp ñeå taïo ra ñoàng boä, nhòp nhaøng, aên khôùp nhau giöõa caùc coâng ñoaïn cuûa daây chuyeàn vaän taûi ña phöông thöùc. Tuy nhieân, vôùi vieäc trieåân khai thöïc hieän caùc giaûi phaùp 01 vaø 02 ôû treân noù seõ hoã trôï trong vieäc thöïc hieän caùc nhu caàu veà voán ñaàu tö vaø naâng cao khaû naêng quaûn trò cuûa doanh nghieäp. Ñoàng thôøi, ñeå thöïc hieän ñöôïc phöông thöùc vaän taûi ña phöông thöùc moät caùch troïn goùi, SOWATCO cuõng hôïp taùc, lieân keát vôùi caùc nhaø cung caáp dòch vuï vaän taûi khaùc nhö haøng khoâng, ñöôøng bieån, ñöôøng boä, ñöôøng saét ñeå thieát laäp daây chuyeàn vaän taûi ña phöông thöùc. Ñieàu naøy seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hôn cho caùc khaùch haøng vaø giuùp xaây dựng heä thoáng khaùch haøng toát hôn cho SOWATCO. Khi nhöõng moái quan heä hôïp taùc naøy phaùt trieån seõ taïo cho SOWATCO nhöõng lôïi theá so saùnh vôùi nhöõng dòch vuï noåi troäi qua ñoù seõ giuùp SOWATCO coù tieàm naêng trôû thaønh nhaø cung caáp dòch vuï vaän taûi haøng ñaàu treân thò tröôøng. ™ Giaûi phaùp veà giaù (Price): Muïc tieâu cuûa SOWATCO laø trôû thaønh nhaø cung caáp dòch vuï vaän taûi ñöôøng thuyû chuyeân nghieäp vaø ñeå thöïc hieän chieán löôïc xaâm nhaäp thò tröôøng. Do ñoù, tröôùc tình hình caïnh tranh gay gaét cuûa thò tröôøng hieän nay, ñoøi hoûi SOWATCO phaûi coù nhöõng chính saùch giaù caû hôïp lyù cho töøng ñoái töôïng khaùch haøng ñaûm baûo tính caïnh tranh veà giaù, hay noùi caùch khaùc Coâng ty caàn phaûi ñònh giaù baèng hoaëc thaáp hôn so vôùi ñoái thuû caïnh tranh. Tuy nhieân, ñeå coù Trang 56 söï taêng tröôûng veà lôïi nhuaän thì vieäc ñònh giaù phaûi nhaát thieát döïa vaøo chi phí. Vì vaäy caàn coù coù chính saùch giaù phaân bieät cho töøng ñoái töôïng khaùch haøng nhö chính saùch giaù thaáp cho nhöõng khaùch haøng söû duïng dòch vuï vaän taûi troïn goùi, vaän chuyeån soá löôïng nhieàu, ñieàu kieän thanh toaùn nhanh… ™ Giaûi phaùp phaân phoái (Place): Theo toâi, ñeå thaâm nhaäp thò tröôøng thì SOWATCO caàn phaûi keát hôïp caû hai hình thöùc phaân phoái, ñoù laø tröïc tieáp vaø giaùn tieáp. Vieäc phaân phoái tröïc tieáp ñöôïc thöïc hieän thoâng qua ñoäi nguõ giôùi thieäu vaø baùn haøng cho caùc doanh nghieäp coù nhu caàu veà vaän chuyeån, löu kho baõi... Ngoaøi ra, ñoái vôùi khaùch haøng ôû caùc tænh, ñeå giôùi thieäu dòch vuï cuûa mình cho caùc khaùch haøng cuõng nhö ñaùp öùng khi khaùch haøng muoán söû duïng dòch vuï nhöng khoâng coù ñieàu kieän tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi doanh nghieäp thì SOWATCO coù theå söû duïng hình thöùc baùn haøng giaùn tieáp thoâng qua vieäc ñaët caùc ñaïi lyù taïi caùc beán caûng hoaëc lieân keát vôùi moät soá doanh nghieäp taïi caùc ñòa phöông thöïc hieän chöùc naêng ñaïi lyù, moâi giôùi vaän taûi… ™ Giaûi phaùp veà chieâu thò (Promotion): Chieâu thò laø söï truyeàn thoâng veà thoâng tin giöõa SOWATCO vaø khaùch haøng (bao goàm caû khaùch haøng tieàm naêng) vaø nhöõng ngöôøi khaùc trong keânh phaân phoái nhaèm aûnh höôûng ñeán thaùi ñoä vaø haønh vi cuûa khaùch haøng. Ñeå thöïc hieän giaûi phaùp veà chieâu thò theo toâi, SOWATCO caàn thöïc hieän caùc coâng cuï sau: - Quaûng caùo: SOWATCO neân söû duïng loaïi hình quaûng caùo Coâng ty nghóa laø nhaém vaøo vieäc quaûng baù, chieâu thò hình aûnh, söï noåi tieáng hay uy tín cuûa SOWATCO thoâng qua vieäc cung caáp thoâng tin ñeå nhaän bieát veà doanh nghieäp cuõng nhö thuyeát phuïc khaùch haøng neân söû duïng dòch vuï cuûa SOWATCO nhö: “SOWATCO – nhaø cung caáp caùc dòch vuï vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa chuyeân nghieäp”… Trang 57 Vieäc thöïc hieän quaûng caùo coù theå thoâng qua caùc panoâ taïi caùc beán caûng vaø caùc tuyeán ñöôøng chính gaàn caùc caûng. Ñoàng thôøi SOWATCO cuõng coù theå quaûng caùo qua caùc loaïi baùo chuyeân ngaønh vaø caùc baùo veà kinh doanh. Ngoaøi ra SOWATCO cuõng coù theå söû duïng quaûng caùo treân internet thoâng qua vieäc xaây döïng vaø hoaøn thieän trang WEB cuûa mình cho ñaày ñuû hôn. - Xuùc tieán baùn haøng: Vôùi ñaëc thuø dòch vuï cuûa SOWATCO laø dòch vuï vaän taûi, dòch vuï boác xeáp, dòch vuï caûng vaø caùc dòch vuï haøng haûi khaùc thì vieäc xuùc tieán baùn haøng ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu ñeå nhaém vaøo khaùch haøng tieâu duøng cuoái cuøng thoâng qua coâng cuï chieâu thò laø bao goùi theo giaù reû nghóa laø coù chính saùch giaù thaáp hôn cho nhöõng khaùch haøng söû duïng nhieàu dòch vuï cuûa SOWATCO. Ngoaøi ra haøng naêm SOWATCO cuõng coù nhöõng chính saùch ñoái vôùi khaùch haøng nhö toå chöùc hoäi nghò khaùch haøng vaø toå chöùc cho nhöõng khaùch haøng lôùn ñi du lòch… - Toå chöùc baùn haøng caù nhaân (baùn haøng tröïc tieáp): Nhö ñaõ trình baøy trong phaàn giaûi phaùp veà phaân phoái. - Quan heä coâng chuùng: Thoâng qua quan heä coâng chuùng ñeå SOWATCO tranh thuû söï uûng hoä, quaûng baù cuõng nhö söï caûm thoâng cuûa daân chuùng. Hoaït ñoäng quan heä coâng chuùng taäp trung vaøo vieäc quan heä vôùi caùc baùo chí chuyeân ngaønh vaø moät soá loaïi baùo chí khaùc ñeå coù nhöõng baøi vieát coå vuõ, khuyeán khích söû duïng phöông thöùc vaän taûi ñöôøng thuyû vôùi nhöõng tính naêng öu vieät, an toaøn veà moâi tröôøng cuõng nhö giaù caû reû. Ñoàng thôøi tranh thuû baùo chí ñeå coù nhöõng baøi vieát veà SOWATCO nhaèm giôùi thieäu veà dòch vuï cuõng nhö uy tín, naêng löïc veà ñaùp öùng caùc nhu caàu veà dòch vuï vaän taûi thuyû noäi ñòa vaø löu kho baõi… 3.3 Moät soá kieán nghò: 3.3.1 Veà phía Nhaø nöôùc: - Ñeà nghò ñaàu tö maïnh hôn nöõa cho vieäc naâng caáp, naïo veùt vaø khôi thoâng caùc luoàng tuyeán. Trong nhöõng naêm qua, maëc duø Chính phuû ñaõ ñaàu tö raát nhieàu ñeå naâng caáp caùc luoàng tuyeán, ñaëc bieät laø Ngaân haøng Theá giôùi ñaõ vieän trôï cho Vieät Nam trong vieäc naâng caáp hai tuyeán ñöôøng thuyû noäi ñòa: TP.HCM – Vónh Long – Kieân Löông vaø TP.HCM – Vónh Long – Caø Mau. Tuy nhieân, möùc ñaàu tö cho vieäc phaùt trieån giao thoâng ñöôøng thuyû noäi ñòa vaãn coøn nhoû, haàu heát caùc luoàng tuyeán ñöôøng thuyû noäi ñòa cuûa Vieät Nam ñeàu khai thaùc ôû daïng Trang 58 töï nhieân neân tình traïng luoàng laïch bò khuùc khuyûu vaø bò boài ñaép bôûi phuø sa ñaõ laøm giaûm toác ñoä chaïy taøu vaø khaû naêng chuyeân chôû cuûa taøu. Do vaäy, ñeå taêng toác ñoä chaïy taøu, naâng cao naêng suaát khai thaùc cuûa taøu vaø hieäu quaû kinh teá raát caàn söï ñaàu tö hôn nöõa cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc khôi thoâng caùc luoàng laïch, naâng caáp, naïo veùt caùc tuyeán ñöôøng thuyû noäi ñòa. Hôn nöõa vieäc khôi thoâng caùc luoàng tuyeán seõ cho pheùp taøu coù taûi troïng lôùn coù theå di chuyeån saâu vaøo ñaát lieàn, tôùi caùc vuøng, mieàn, goùp phaàn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa caùc vuøng saâu vuøng xa. - Quy hoaïch laïi heä thoáng caûng vaø ñaàu tö hieän ñaïi hoaù thieát bò boác xeáp. Haàu heát caùc caûng soâng cuûa Vieät Nam hieän nay coù quy moâ nhoû vaø khoâng ñöôïc quy hoaïch moät caùch ñoàng boä, naêng löïc vaø thieát bò boác xeáp laïc haäu, naêng suaát thaáp neân ñaõ aûnh höôûng tôùi naêng suaát giaûi phoùng haøng taïi caùc caûng daãn ñeán laøm giaûm voøng quay cuûa taøu do phaûi naèm chôø giaûi phoùng haøng. Vì vaäy, ñoàng thôøi vôùi vieäc naâng caáp caùc tuyeán ñöôøng thuyû noäi ñòa, Nhaø nöôùc cuõng caàn hoaøn chænh heä thoáng caûng soâng ñaàu moái theo qui hoaïch vuøng taïo thaønh caùc caûng lieân vaän thuûy boä, ñoåi môùi vaø hieän ñaïi hoaù thieát bò, naâng cao naêng löïc boác xeáp taïi caùc caûng, coù ñuû thieát bò boác dôõ container, ñaåy maïnh vieäc hình thaønh theâm nhieàu baõi ICD vaø CFS. - Taïo nhöõng tieàn ñeà ñeå phaùt trieån phöông thöùc vaän taûi ña phöông thöùc. Ñeå phöông thöùc vaän taûi ña phöông thöùc phaùt trieån, caàn phaûi coù söï keát noái giöõa caùc loaïi phöông tieän trong chu trình vaän taûi. Do vaäy Nhaø nöôùc caàn quy hoaïch laïi heä thoáng giao thoâng haøi hoaø, hôïp lyù giöõa vaän taûi ñöôøng saét, ñöôøng boä, ñöôøng thuyû… Ñoàng thôøi Nhaø nöôùc cuõng caàn coù nhöõng vaên baûn phaùp quy quy ñònh traùch nhieäm cuûa caùc beân trong daây chuyeàn vaän taûi ña phöông thöùc. - Nhaø nöôùc vaø caùc cô quan chöùc naêng caàn taêng cöôøng caùc bieän phaùp kieåm tra tình hình thöïc hieän caùc bieän phaùp an toaøn giao thoâng ñöôøng thuyû noäi ñòa, xöû lyù nghieâm minh caùc tröôøng hôïp vi phaïm caùc quy ñònh veà an toaøn phöông tieän chuyeân chôû quaù taûi, kieân quyeát loaïi boû nhöõng phöông tieän khoâng ñaûm baûo an toaøn chaïy taøu, phöông tieän “ma” ñeå ñaûm baûo moät thò tröôøng caïnh tranh bình ñaúng, laønh maïnh. Ñoàng thôøi Nhaø nöôùc cuõng caàn xöû lyù nghieâm minh caùc tröôøng hôïp laán chieám luoàng laïch, vi phaïm loä giôùi, haønh lang giao thoâng ñöôøng thuyû qua ñoù goùp phaàn taêng toác ñoä chaïy taøu, ñaûm baûo giao thoâng thoâng suoát. Trang 59 - Ñaàu tö naâng caáp caùc cô sôû ñoùng môùi, söûa chöõa phöông tieän ñuû khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu phöông tieän saûn xuaát. - Nhaø nöôùc caàn coù nhöõng vaên baûn phaùp quy cho pheùp thí ñieåm thueâ Giaùm ñoác taøi chính ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc trong ñoù coù SOWATCO. Qua ñoù goùp phaàn naâng cao hieäu quaû söû duïng voán vaø kieåm soaùt caùc luoàng taøi chính cuûa doanh nghieäp. 3.3.2 Veà phía Boä Giao thoâng vaän taûi vaø Cuïc Ñöôøng soâng Vieät Nam: - Caàn ñaåy maïnh vieäc nghieân cöùu caùc ñeà taøi khoa hoïc ñeå phaùt trieån giao thoâng ñöôøng thuyû noäi ñòa, ñaëc bieät nghieân cöùu chuûng loaïi, coâng suaát phöông tieän vaän chuyeån phuø hôïp vôùi khu vöïc ñoàng baèng Soâng Cöûu Long. Rieâng ñoái vôùi SOWATCO, ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh vaø ñaûm baûo vai troø chuû ñaïo cuûa thaønh phaàn kinh teá Nhaø nöôùc trong phaùt trieån kinh teá vaø laøm caùc nhieäm vuï an ninh quoác phoøng, SOWATCO kieán nghò nhö sau: - Ñeà nghò Boä Giao thoâng vaän taûi vôùi vai troø laø Cô quan chuû quaûn cuûa SOWATCO, kieán nghò vôùi Chính phuû, Boä Taøi Chính vaø Boä Keá hoaïch – Ñaàu tö cho SOWATCO ñöôïc baùn hoaëc chuyeån nhöôïng moät phaàn (hoaêïc toaøn boä) voán Nhaø nöôùc ñaàu tö vaøo caùc lieân doanh coù lónh vöïc kinh doanh khoâng töông ñoàng vôùi ngaønh ngheà kinh doanh maø SOWATCO coù naêng löïc loõi vaø khaû naêng chuyeân moân ñeå coù ñieàu kieän ñaàu tö cho ngaønh ngheà kinh doanh chính cuûa mình, goùp phaàn phaùt trieån SOWATCO thaønh Toång Coâng ty maïnh trong ngaønh vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa cuûa Vieät Nam. Ñoàng thôøi, xem xeùt caáp cho SOWATCO moät phaàn kinh phí doâi dö cuûa döï aùn hai tuyeán ñöôøng thuûy (do Ngaân haøng Theá giôùi taøi trôï) ñeå ñaàu tö xaây döïng moät soá beán, phao noåi doïc hai tuyeán phuïc vuï vaän chuyeån haøng hoaù treân hai tuyeán naøy. - Cho ñeán nay ôû Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long, taøu ñaåy – xaø lan phaân ñoaïn, ñoäi hình vaän taûi tieân tieán chöa ñöôïc aùp duïng, ñeà nghò Boä Giao thoâng vaän taûi cho SOWATCO phoái hôïp vôùi Tröôøng Ñaïi hoïc Giao thoâng vaän taûi TP. Hoà Chí Minh vaø caùc cô quan lieân quan nghieân cöùu vaø saûn xuaát thöû nghieäm ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp Nhaø nuôùc hoaëc caáp Boä “ÖÙng duïng taøu ñaåy xaø lan phaân ñoaïn chôû Container ôû khu vöïc Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long”../. Trang 60 KEÁT LUAÄN Moâi tröôøng kinh doanh cuûa caùc doanh nghip luoân bieán ñoäng vaø ngaøy caøng trôû neân phöùc taïp. Vì vaäy moãi doanh nghip caàn phaûi ñònh höôùng phaùt trieån trong töông lai cho mình ñeå taïo theá chuû ñoäng trong kinh doanh vaø taän duïng ñöôïc nhöõng öu theá caïnh tranh tröôùc caùc ñoái thuû. SOWATCO laø Toång Coâng ty Nhaø nöôùc ñang hoaït ñoäng trong lónh vöïc vaän taûi ñöôøng thuûy noäi ñòa, boác xeáp, dòch vuï caûng vaø haøng haûi, ôû ñoù coù moâi tröôøng caïnh tranh gay gaét, ñeå thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï kinh teá, chính trò vaø an ninh quoác phoøng. Vôùi ñeà taøi “Ñònh höôùng phaùt trieån Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam ñeán naêm 2010” luaän vaên ñaõ ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà sau ñaây: 1. Trình baøy nhöõng cô sôû lyù luaän veà xaây döïng, löïa choïn chieán löôïc, khaùi quaùt veà ngaønh vaän taûi ñöôøng thuyû noäi ñòa ôû Vieät Nam vaø ôû ñoàng baèng Soâng Cöûu Long. Töø ñoù laøm neàn taûng cho caùc böôùc nghieân cöùu tieáp theo. 2. Nghieân cöùu thöïc traïng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa SOWATCO trong thôøi gian qua, phaân tích moâi tröôøng cuûa doanh nghip, treân cô sôû ñoù ruùt ra nhöõng ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi, nguy cô. 3. Töø cô sôû lyù luaän, nhöõng keát quaû phaân tích treân vaø caùc muïc tieâu, phöông höôùng trong töông lai cuûa SOWATCO ñeå ñònh höôùng phaùt trieån cho SOWATCO vaø ñeà ra caùc giaûi phaùp nhaèm thöïc hieän caùc chieán löôïc ñaõ löïa choïn. Tuy nhieân trong thôøi gian tôùi khi ñi vaøo thöïc hieän moâi tröôøng kinh doanh seõ dieãn ra raát phöùc taïp vaø coøn nhieàu ñieàu chöa theå döï ñoaùn ñöôïc. Do vaäy noäi dung cuûa ñònh höôùng phaùt trieån naøy cuõng seõ ñöôïc thay ñoåi ñeå thích nghi vôùi moâi tröôøng kinh doanh ñaây chính laø böôùc tieáp theo cuûa quaù trình quaûn trò chieán löôïc − giai ñoaïn ñaùnh giaù chieán löôïc, tìm ra nguyeân nhaân sai leäch ñeå tìm bieän phaùp ñieàu chænh. /. Trang 61 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Boä Giao thoâng vaän taûi (2004), Giao thoâng vaän taûi vôùi hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. 2. Cuïc Ñöôøng soâng Vieät Nam (1996), Nghieân cöùu khaû thi naâng caáp caûng vaø ñöôøng thuyû noäi ñòa (hai tuyeán ñöôøng thuyû noäi ñòa TP.HCM-Kieân Löông, TP.HCM-Caø Mau vaø Caûng Caàn Thô). 3. Cuïc Ñöôøng soâng Vieät Nam (2003), Toå chöùc quaûn lyù vaän taûi thuûy khu vöïc ñoàng baèng Soâng Cöûu Long. 4. Cuïc Ñöôøng soâng Vieät Nam (2003), Quy hoaïch phaùt trieån ñoäi taøu thuyû noäi ñòa ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020. 5. DANIDA (Ñan Maïch, 2004), Döï aùn hoã trôï kyõ thuaät caûi caùch kinh teá cho caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc ngaønh Giao thoâng vaän taûi. 6. PGS-TS. Nguyeãn Thò Lieân Dieäp – Ths. Phaïm Vaên Nam (2003), Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, NXB Thoáng keâ. 7. TS. Traàn Kim Dung (2005), “Baøn veà quaûn trò nguoàn nhaân söï vaø quaûn trò nguoàn nhaân löïc”, Taïp chí phaùt trieån kinh teá . 8. Fred R. David (2003), Khaùi luaän veà quaûn trò chieán löôïc, NXB Thoáng keâ. 9. Garry D. Smith, Danny R. Arnold, Boby R. Bizzell (2003), Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, NXB Thoáng keâ. 10. Hamarwan KartaJaya (2005), “Coâng cuï tö duy cho nhaø quaûn lyù laøm chieán löôïc”, Taïp chí Kinh teá Saøi Goøn, (Soá 39-2005). 11. PGS-TS. Ñaøo Duy Huaân (2004), “Tieáp tuïc taùi caáu truùc caùc doanh nghip Vieät Nam phuø hôïp vôùi tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá”, Taïp chí phaùt trieån kinh teá . 12. Ths. Leâ Vaên Hoa (2005), Thöông hieäu vaø moät soá giaûi phaùp phaùt trieån thöông hieäu”, Taïp chí phaùt trieån kinh teá . 13. GS-TS. Hoà Ñöùc Huøng (2004), Quaûn trò Marketing. 14. Traøân Xuaân Kieâm (1998), Ñi tìm söï tuyeät haûo, NXB Ñoàng Nai. 15. Michael Hammer, Jammes Champy (2002), Taùi laäp coâng ty, NXB TP.HCM. Trang 62 16. Tröông Quang Ngoïc (2005), Quy hoaïch phaùt trieån ñoàng baèng soâng Cöûu Long theo höôùng an sinh beàn vöõng. 17. PGS-TSKH. Ñaëng Höõu Phuù (2003), Vaän taûi container – tieàm naêng lôùn vaø höôùng phaùt trieån quan troïng cuûa ñöôøng thuûy noäi ñòa ôû ñoàng baèng Soâng Cöûu Long. 18. Toân Thaát Nguyeãn Thieâm (2004), Thò tröôøng, chieán löôïc, cô caáu: caïnh tranh veà giaù trò gia taêng, ñònh vò vaø phaùt trieån doanh nghip, NXB TP.HCM. 19. TS. Traàn Ngoïc Thô (2004), “Caàn trieån khai chöùc danh Giaùm ñoác taøi chính trong quaù trình taùi caáu truùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc”, Taïp chí Phaùt trieån kinh teá . 20. KS. Buøi Thieàm – KS.Cao Kim Phuïng (1996), Soâng vaø giao thoâng ñöôøng soâng Vieät Nam, NXB Giao thoâng vận tải. 21. Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam (2002), Ñeà aùn thí ñieåm chuyeån ñoåi moâ hình toå chöùc vaø cô cheá quaûn lyù Toång Coâng ty Ñöôøng soâng mieàn Nam sang hoaït ñoäng theo moâ hình Coâng ty meï – Coâng ty con. 22. KS.Nguyeãn Thò Vuoát (2005), “Ñoäi taøu vaän taûi soâng hôïp lyù treân caùc tuyeán soâng”, Taïp chí Caùnh buoàm (Soá 106 -2005). 23. Vieän Chieán löôïc vaø phaùt trieån Giao thoâng vận tải (2001), Nghieân cöùu caùc giaûi phaùp chuû yeáu ñeå khai thaùc hieäu quaû giao thoâng ñöôøng thuûy ñoàng baèng Soâng Cöûu Long. 24. Vieän Chieán löôïc vaø phaùt trieån Giao thoâng vận tải (2002), Nghieân cöùu phaùt trieån caûng soâng khu vöïc phía Nam phuïc vuï vaän chuyeån container. 25. Warren Bennis, Michael Hammer, Philip Kotler, Machael Porter vaø moät soá taùc giaû khaùc (2004), Tö duy laïi töông lai, NXB Treû TP.HCM. 26. Baùo Giao thoâng vaän taûi, naêm 2004 vaø 2005. 27. Taïp chí Caùnh Buoàm, naêm 2005. 28. Taïp chí Giao thoâng vaän taûi, naêm 2003 - 2004 vaø 2005. 29. Taïp chí Kinh teá Saøi goøn. 30. Taïp chí Phaùt trieån kinh teá, naêm 2004 vaø 2005. 31. Trang WEB cuûa Boä Giao thoâng vận tải, Cuïc Ñöôøng soâng Vieät Nam… vaø moät soá trang WEB cuûa caùc doanh nghiệp lieân quan. Trang 63 ._.