Dịch vụ giám định hàng hoá xuất nhập khẩu và các giải pháp nhằm hoàn thiện, phát triển dịch vụ giám định hàng hoá xuất nhập khẩu ở Việt Nam

tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng khoa kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®Ò tµi: dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn, ph¸t triÓn dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam Gi¸o viªn h­íng dÉn : PGS. TS. NguyÔn Nh­ TiÕn Sinh viªn thùc hiÖn : NguyÔn TuyÕt Thanh Líp : A3 - K37 hµ néi - 2002 Môc lôc Danh môc c¸c tõ viÕt t¾t C«ng ty TNHH : C«ng ty Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Bé NN&PTNT : Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Bé KHCNMT : Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng Bé L§TBXH : Bé Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi XNK : XuÊt nhËp khÈu XK : XuÊt khÈu NK : NhËp khÈu TTTTQTVN : Trung t©m Träng tµi quèc tÕ ViÖt Nam XHCN : X· héi chñ nghÜa CNH-H§H : C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ASEAN : HiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ (association of South east asia Nations) AFTA : Khu vùc mËu dÞch tù do Asean (Asean Free Trade Area) EU : Liªn minh Ch©u ¢u (European Union) H/§ : Hîp ®ång L/C : Th­ tÝn dông (Letter of Credit) D/A : Ph­¬ng thøc thanh to¸n thê thu chÊp nhËn chøng tõ (Documetary against acceptance) TTR : Tû gi¸ ®iÖn hèi (Telegraphic Transfer Rate) P/L : PhiÕu ®ãng gãi chi tiÕt (Packing list) B/L : VËn ®¬n (Bill of lading) AWB : VËn ®¬n ®­êng kh«ng (Airway Bill) Invoice : Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i COR : Biªn b¶n hµng tæn thÊt, ®æ vì (Cargo outturn report) ROROC : Biªn b¶n kÕt to¸n nhËn hµng víi tµu (Report on receipt of cargo) Survey Record : Biªn b¶n gi¸m ®Þnh Lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu ho¸, ngµy nay hµng ho¸, dÞch vô cña mçi n­íc ®· v­ît ra khái biªn giíi quèc gia cña m×nh, héi nhËp vµo dßng ch¶y quèc tÕ. Tho¸t khái khu«n khæ chËt hÑp cña thÞ tr­êng ®Þa ph­¬ng, thÞ tr­êng d©n téc. Qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ dÞch vô cña mçi quèc gia ®· gãp phÇn më réng thÞ tr­êng thÕ giíi vµ t¨ng nhanh c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Cïng víi qu¸ tr×nh nµy, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ngµy cµng ®ãng vai trß to lín ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung. §Æc biÖt ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®· gãp phÇn t¹o ra c¬ së, nÒn t¶ng v÷ng ch¾c ®Ó chóng ta ph¸t huy néi lùc quèc gia, tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, hµng ho¸ lu«n cã nguy c¬ ph¶i chÞu nh÷ng rñi ro, tæn thÊt, háng, vì,... Do ®ã ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp vµ cã chøng cø kh¸ch quan ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c bªn tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th­¬ng, ®ång thêi ®Ó gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c liªn quan trong thanh to¸n, giao nhËn, bèc xÕp, vËn chuyÓn hµng ho¸... ng­êi ta th­êng chØ ®Þnh trong hîp ®ång hoÆc trùc tiÕp yªu cÇu mét tæ chøc gi¸m ®Þnh chuyªn nghiÖp, hîp ph¸p, ho¹t ®éng ®éc lËp, trung lËp, cã ®ñ n¨ng lùc vÒ kÜ thuËt vµ nghiÖp vô thay hä ®øng ra lµm bªn trung gian chøng kiÕn vµ tiÕn hµnh x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng thùc tÕ cña hµng ho¸, ph­¬ng tiÖn ®Ó c¸c bªn cã c¨n cø thùc hiÖn, thanh to¸n vµ ph©n chia tr¸ch nhiÖm cña m×nh. Víi vai trß vµ ý nghÜa nh­ vËy, ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ mét lo¹i dÞch vô g¾n liÒn vµ hç trî ®¾c lùc cho ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Tuy nhiªn, theo ®µ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng Ngo¹i th­¬ng, yªu cÇu vÒ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng th× cïng víi sù xuÊt hiÖn cña mét sè c«ng ty gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi vµ rÊt nhiÒu c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh trong n­íc, thÞ tr­êng gi¸m ®Þnh ngµy cµng phøc t¹p, lén xén vµ c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t. Trong khi ®ã, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ lÜnh vøc nµy cßn qu¸ Ýt, viÖc qu¶n lý c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh còng nh­ c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn gi¸m ®Þnh viªn cßn s¬ sµi, cßn nhiÒu ng­êi ch­a hiÓu vµ ch­a biÕt vÒ lo¹i h×nh dÞch vô gi¸m ®Þnh, ch­a cã mét tr­êng §¹i häc, Cao ®¼ng hay D¹y nghÒ nµo trong c¶ n­íc ®µo t¹o nghÒ nµy. XuÊt ph¸t tõ ý nghÜa, vai trß quan träng cña dÞch vô gi¸m ®Þnh còng nh­ c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i xung quanh lo¹i h×nh dÞch vô nµy mµ em ®· chän ®Ò tµi “DÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn, ph¸t triÓn dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam” lµm ®Ò tµi cho kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh. KÕt cÊu Kho¸ luËn gåm ba ch­¬ng: Ch­¬ng I: Kh¸i qu¸t vÒ dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ Ch­¬ng II: NghiÖp vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu Ch­¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn, ph¸t triÓn dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi thÇy gi¸o, PGS, TS. NguyÔn Nh­ TiÕn, Khoa Kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng, Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng ®· tËn t×nh chØ b¶o em rÊt nhiÒu ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. §ång thêi em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c b¸c l·nh ®¹o, c¸c c« chó c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam-Vinacontrol, Chi nh¸nh Vinacontrol Hµ Néi, Chi nh¸nh Vinacontrol H¶i Phßng, C«ng ty gi¸m ®Þnh §¹i ViÖt, V¨n phßng ®¹i diÖn c«ng ty gi¸m ®Þnh SGS, Bé Th­¬ng m¹i, Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam…®· gióp ®ì, cung cÊp tµi liÖu vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. ch­¬ng ikh¸i qu¸t vÒ dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ I. S¬ l­îc vÒ dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ 1. Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ lµ mét nhu cÇu kh¸ch quan trong Th­¬ng m¹i quèc tÕ: Trong Th­¬ng m¹i quèc tÕ, viÖc thùc hiÖn mét hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th­¬ng th­êng tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n víi nhiÒu chñ së h÷u kh¸c nhau: Tõ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn ng­êi xuÊt khÈu, ng­êi vËn chuyÓn, ng­êi giao nhËn, xÕp dì, råi ®Õn tay ng­êi nhËp khÈu, b¶o qu¶n, ph©n phèi,... vµ cuèi cïng lµ ng­êi tiªu dïng. Qu¸ tr×nh nµy l¹i diÔn ra vµo nh÷ng thêi gian, nh÷ng l·nh thæ kh¸c nhau, ng­êi mua, ng­êi b¸n, ng­êi vËn t¶i, ng­êi b¶o hiÓm vµ nh÷ng ng­êi cã quyÒn lîi liªn quan ®Õn hµng ho¸ kh«ng thÓ trùc tiÕp vµ cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn, ph­¬ng tiÖn ®Ó tiÕn hµnh viÖc kiÓm tra hµng ho¸ theo yªu cÇu nh­ ®· kÝ kÕt trong hîp ®ång. §ång thêi trong qu¸ tr×nh nµy, hµng ho¸ lu«n cã nguy c¬ ph¶i chÞu nh÷ng rñi ro, tæn thÊt, háng, vì,... Khi cã nh÷ng sù cè nãi trªn x¶y ra, nh÷ng ng­êi tham gia thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th­¬ng còng nh­ c¸c bªn cã liªn quan ®Òu t×m nh÷ng chøng cø chøng minh m×nh ®· thùc hiÖn ®óng nghÜa vô vµ ®­îc miÔn tr¸ch. MÆt kh¸c, tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña mçi tæ chøc, c¸ nh©n tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy th­êng ®­îc x¸c ®Þnh b»ng mét hîp ®ång nh­ hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th­¬ng, hîp ®ång vËn t¶i, hîp ®ång b¶o hiÓm, hîp ®ång xÕp dì,... Theo th«ng lÖ quèc tÕ, C«ng ­íc vÒ vËn t¶i, giao nhËn, b¶o hiÓm... mçi bªn tham gia vµo qu¸ tr×nh l­u chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®Òu t×m c¸ch chøng minh m×nh ®· thùc hiÖn ®óng nghÜa vô ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång nh»m miÔn tr¸ch cho m×nh vÒ c¸c tranh chÊp ph¸t sinh nÕu cã. Nh­ vËy ®Ó chøng minh hµng ho¸ ®­îc giao ®óng víi c¸c ®iÒu kiÖn ®· ®­îc tho¶ thuËn, ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp vµ cã chøng cø kh¸ch quan ®Ó ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c bªn tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th­¬ng khi hµng ho¸ bÞ sai háng, thiÕu mÊt,... §ång thêi ®Ó gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c liªn quan trong thanh to¸n, giao nhËn, bèc xÕp, vËn chuyÓn hµng ho¸... ng­êi ta th­êng chØ ®Þnh trong hîp ®ång hoÆc trùc tiÕp yªu cÇu mét tæ chøc thø ba chuyªn nghiÖp, hîp ph¸p, ho¹t ®éng ®éc lËp, trung lËp, cã ®ñ n¨ng lùc vÒ kÜ thuËt vµ nghiÖp vô thay hä ®øng ra lµm bªn trung gian chøng kiÕn vµ tiÕn hµnh x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng, sè khèi l­îng, phÈm chÊt thùc tÕ cña hµng ho¸, ph­¬ng tiÖn ®Ó c¸c bªn cã c¨n cø thùc hiÖn, thanh to¸n vµ ph©n chia tr¸ch nhiÖm cña m×nh. Tæ chøc thø ba trung lËp, ®éc lËp, chuyªn nghiÖp nµy chÝnh lµ c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh ®­îc h×nh thµnh ë c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. ViÖc h×nh thµnh c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh lµ mét sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi tÊt yÕu vµ hîp lÝ nh»m gióp cho c¸c nhµ doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, chi phÝ, nh©n lùc... trong viÖc thùc hiÖn mét hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu. C¸c tæ chøc chuyªn vÒ gi¸m ®Þnh sÏ cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vµ ph­¬ng tiÖn ®Ó tiÕn hµnh viÖc kiÓm tra hµng ho¸ mét c¸ch tèt h¬n (hä cã dông cô, trang thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vµ thö nghiÖm, cã ®éi ngò c¸n bé cã chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ kinh nghiÖm kiÓm tra hµng ho¸, ph­¬ng tiÖn...) Víi vai trß vµ ý nghÜa nh­ vËy, ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ mét lo¹i dÞch vô g¾n liÒn vµ hç trî ®¾c lùc cho ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. DÞch vô nµy ®· xuÊt hiÖn hµng tr¨m n¨m nay trªn thÕ giíi vµ trë thµnh mét tËp qu¸n th­¬ng m¹i ®­îc thõa nhËn réng r·i, mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu trong thu¬ng m¹i. 2. DÞch vô gi¸m ®Þnh vµ tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh 2.1. DÞch vô gi¸m ®Þnh 2.1.1. Kh¸i niÖm Trong ®êi sèng kinh tÕ-x· héi, gi¸m ®Þnh lµ mét nhu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan, phï hîp víi sù ph¸t triÓn vµ hoµ nhËp vµo khu vùc cña nÒn kinh tÕ-x· héi ViÖt Nam. Trong lÜnh vùc Ngo¹i th­¬ng, dÞch vô gi¸m ®Þnh gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng. C¸c th­¬ng nh©n mua b¸n hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lu«n lu«n sö dông dÞch vô gi¸m ®Þnh ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña m×nh trong qu¸ tr×nh giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. LuËt ph¸p tÊt c¶ c¸c n­íc ®Òu cã c¸c qui ®Þnh vÒ lÜnh vùc dÞch vô nµy. Trong LuËt cña ViÖt Nam, theo §iÒu 172–LuËt Th­¬ng m¹i ViÖt Nam 1997 qui ®Þnh: Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ lµ hµnh vi th­¬ng m¹i do mét tæ chøc gi¸m ®Þnh ®éc lËp thùc hiÖn ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng thùc tÕ cña hµng ho¸ theo yªu cÇu cña c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc. Cßn Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam l¹i cã kh¸i niÖm cô thÓ h¬n: Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng dÞch vô do mét c¬ quan gi¸m ®Þnh ®éc lËp, trung lËp thùc hiÖn th«ng qua viÖc sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc kÜ thuËt vµ nghiÖp vô gi¸m ®Þnh ®Ó x¸c ®Þnh vµ cung cÊp c¸c chøng cø vÒ thùc tr¹ng hµng ho¸, ph­¬ng tiÖn còng nh­ c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan theo yªu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu vµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c. 2.1.2. Lîi Ých cña dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ kh«ng chØ lµm thuËn lîi ho¸ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i mµ cßn ®ãng vai trß quan träng trong viÖc hç trî c¸c ho¹t ®éng qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. Lîi Ých chñ yÕu cña dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ trong Th­¬ng m¹i Tr­íc hÕt gi¸m ®Þnh hµng ho¸ lµm t¨ng thªm tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn cã liªn quan trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c Hîp ®ång mua b¸n, tõ ®ã ng¨n ngõa c¸c rñi ro, tæn thÊt vµ nh÷ng nghi ngê, tranh chÊp gi÷a c¸c bªn. §Æc biÖt khi cã tranh chÊp x¶y ra, chøng th­ gi¸m ®Þnh ®­îc sö dông nh­ mét chøng cø kh¸ch quan mang tÝnh ph¸p lÝ quan träng ®Ó c¸c bªn cã thÓ gi¶i quyÕt vô viÖc mét c¸ch nhanh chãng, h¹n chÕ tranh c·i kÐo dµi, tèn thêi gian vµ chi phÝ... ¶nh h­ëng xÊu ®Õn uy tÝn vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c bªn tham gia vµ liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn Hîp ®ång mua b¸n, hä cã thÓ yªn t©m víi nh÷ng viÖc mµ m×nh ®· cè g¾ng lµm ®óng, bëi lÏ hä t×m thÊy ë gi¸m ®Þnh ng­êi träng tµi v« t­, kh¸ch quan, lu«n ®øng ra b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña hä vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hä hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cña m×nh. Cô thÓ lµ: + §èi víi c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu: Do biÓu thuÕ cã qu¸ nhiÒu ®iÒu kh«ng râ rµng vµ nhiÒu kÏ hë cho nªn c¸c c¬ quan chøc n¨ng lu«n cã xu h­íng ¸p dông biÓu thuÕ cao cßn c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu lu«n tÝnh thuÕ cho hµng ho¸ víi møc thuÕ cã lîi cho m×nh nhÊt do vËy th­êng xuyªn cã tranh chÊp gi÷a chñ hµng víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng. ViÖc th«ng quan hµng ho¸ trë thµnh mèi quan t©m hµng ®Çu vµ ®au ®Çu c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu. Nhê cã gi¸m ®Þnh mµ c¸c bªn thèng nhÊt c¸ch hiÓu vÒ hµng ho¸, gióp cho viÖc th«ng quan ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch thuËn lîi. + §èi víi nhµ xuÊt khÈu: DÞch vô gi¸m ®Þnh gióp cho nhµ xuÊt khÈu chñ ®éng tÝnh to¸n c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng cho phï hîp víi tiªu chuÈn, yªu cÇu xuÊt khÈu hµng ho¸. Nhê sù hç trî cña dÞch vô gi¸m ®Þnh mµ c¸c c«ng ty xuÊt khÈu cã kinh nghiÖm tèt trong viÖc theo dâi, kiÓm tra, kiÓm so¸t c¸c kh©u s¶n xuÊt, chÕ biÕn, gom hµng... ®¶m b¶o chÊt l­îng tèt, ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng, còng nh­ tiªu chuÈn chÊt l­îng cña thÞ tr­êng n­íc ngoµi. MÆt kh¸c th«ng qua chøng th­ gi¸m ®Þnh, ng­êi xuÊt khÈu cã b»ng chøng minh m×nh ®· lµm ®óng nghÜa vô ghi trong hîp ®ång. Ngoµi ra, chøng th­ gi¸m ®Þnh cßn lµ mét chøng tõ quan träng ®Ó ng­êi xuÊt khÈu thanh to¸n tiÒn hµng. + §èi víi ng­êi nhËp khÈu: Nhê dÞch vô gi¸m ®Þnh mµ ng­êi nhËp khÈu cã c¬ së ®Ó yªn t©m m×nh nhËn ®óng, nhËn ®ñ lo¹i hµng mµ m×nh ®· ®Æt mua (®óng chÊt l­îng, ®óng chñng lo¹i, ®óng nguån gèc, gi¸ c¶,...) mµ kh«ng ph¶i tù ®Çu t­, tæ chøc kiÓm tra hµng ho¸ do ®ã tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, c«ng søc, tiÒn cña. Kh«ng nh÷ng vËy, chøng th­ gi¸m ®Þnh cßn lµ mét v¨n b¶n kh«ng thÓ thiÕu trong bé hå s¬ khiÕu n¹i. + §èi víi ng­êi vËn t¶i: Hä cã mét chç dùa tin cËy ®Ó x¸c ®Þnh r»ng hä ®· thùc hiÖn c«ng viÖc cña m×nh ®óng víi c¸c quy ®Þnh còng nh­ yªu cÇu kÜ thuËt trong vËn t¶i: ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cã ®ñ kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn chuyªn chë hµng ho¸, chøng minh cho ng­êi vËn t¶i ®· lµm hÕt kh¶ n¨ng ®Ó h¹n chÕ tèi ®a c¸c thiÖt h¹i khi cã tæn thÊt vµ x¸c nhËn cho hä quyÒn h­ëng miÔn tr¸ch trong vËn t¶i khi cã tæn thÊt ®èi víi hµng ho¸. + §èi víi ng­êi b¶o hiÓm: DÞch vô gi¸m ®Þnh gióp ng­êi b¶o hiÓm x¸c ®Þnh møc ®é, nguyªn nh©n g©y h­ háng, tæn thÊt ®èi víi hµng ho¸ vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó lµm c¬ së båi th­êng thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng. + §èi víi c¸c ng©n hµng: Chøng th­ gi¸m ®Þnh lµ mét trong nh÷ng c¬ së ®Ó hä chuyÓn tiÒn tíi ng­êi xuÊt khÈu. Ng­êi xuÊt khÈu yªn t©m nhËn ®­îc tiÒn b¸n hµng ®Çy ®ñ vµ ®óng thêi h¹n khi hä thùc hiÖn ®óng c¸c nghÜa vô cam kÕt trong hîp ®ång. Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ hç trî tÝch cùc cho ho¹t ®éng qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu: Gi¸m ®Þnh cã ý nghÜa quan träng trong ho¹t ®éng qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, trong ®ã cÇn ph¶i kÓ ®Õn lµ: - Ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh hµng ho¸ g¾n liÒn víi ho¹t ®éng cña H¶i quan. Th«ng qua viÖc gi¸m ®Þnh vÒ chñng lo¹i, sè, khèi l­îng, chÊt l­îng, gi¸ c¶ hµng ho¸,… Ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh gióp H¶i quan thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch thu thuÕ ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, chèng thÊt thu thuÕ, chèng gian lËn th­¬ng m¹i... - §Æc biÖt, gi¸m ®Þnh hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng h÷u hiÖu gióp Nhµ n­íc qu¶n lÝ chÊt l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, ®Ó c¸c doanh nghiÖp tr¸nh nhËp ph¶i hµng xÊu, hµng kÐm chÊt l­îng vµ b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng, tr¸nh lµm ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng, søc khoÎ cña nh©n d©n, lµm ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng, g©y rèi lo¹n thÞ tr­êng trong n­íc,... - Gi¸m ®Þnh gióp Nhµ n­íc qu¶n lý, kiÓm so¸t ®Ó c¸c doanh nghiÖp trong n­íc kh«ng xuÊt ®i hµng xÊu, hµng kÐm phÈm chÊt lµm mÊt uy tÝn quèc gia hoÆc xuÊt ®i hµng tèt h¬n nhiÒu so víi tho¶ thuËn trong hîp ®ång, lµm thiÖt h¹i lîi Ých quèc gia còng nh­ cña chÝnh ng­êi xuÊt khÈu... - Ngoµi ra ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh trong lÜnh vùc thÈm ®Þnh, ®¸nh gi¸ c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­, c«ng tr×nh x©y dùng,... kh«ng nh÷ng gióp cho Nhµ n­íc n¾m ®­îc chÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh, h¹n chÕ ®­a vµo n­íc ta nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ l¹c hËu mµ cßn gióp cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c bªn ®èi t¸c quyÕt to¸n s¸t víi gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c c«ng tr×nh. Tõ ®ã h¹n chÕ ®­îc nh÷ng thiÖt h¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc. - Gi¸m ®Þnh gãp phÇn b¶o vÖ ®­êng lèi kinh tÕ, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ®ång thêi ®¶m b¶o bÝ mËt an ninh kinh tÕ quèc gia. Víi vai trß vµ ý nghÜa nh­ vËy, ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ mét lo¹i dÞch vô g¾n liÒn vµ hç trî ®¾c lùc cho ho¹t ®éng Ngo¹i th­¬ng còng nh­ cho ho¹t ®éng qu¶n lÝ Nhµ n­íc. 2.2. Tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ 2.2.1. Kh¸i niÖm C¨n cø theo c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña Nhµ n­íc vÒ dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ th× tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh (gäi t¾t lµ tæ chøc gi¸m ®Þnh) ®­îc hiÓu lµ: Doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, ho¹t ®éng ®éc lËp vµ chuyªn kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸. Trªn c¬ së quy ®Þnh nµy, theo §iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 20/1999/N§-CP th× cã ba ®èi t­îng sau ®©y ®­îc phÐp kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸: + Doanh nghiÖp gi¸m ®Þnh ViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc thµnh lËp theo ph¸p luËt hiÖn hµnh cña ViÖt Nam. + Doanh nghiÖp gi¸m ®Þnh ®­îc thµnh lËp theo LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, ®­îc gi¸m ®Þnh vµ cÊp chøng th­ gi¸m ®Þnh theo ngµnh nghÒ ®· ghi trong giÊy phÐp ®Çu t­. + Chi nh¸nh cña c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi ®­îc phÐp thµnh lËp t¹i ViÖt Nam theo giÊy phÐp thµnh lËp chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam. Nh­ vËy, ta cã thÓ rót ra kh¸i niÖm vÒ tæ chøc gi¸m ®Þnh nh­ sau: Tæ chøc gi¸m ®Þnh hµng ho¸ lµ mét tæ chøc ®­îc thµnh lËp mét c¸ch hîp ph¸p, thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸m ®Þnh hµng ho¸ theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, ho¹t ®éng mét c¸ch ®éc lËp, trung lËp. Tæ chøc gi¸m ®Þnh kh«ng cã quyÒn lîi liªn quan ®Õn hµng ho¸, hä chØ lµ tæ chøc trung gian thùc hiÖn nghiÖp vô gi¸m ®Þnh mét c¸ch kh¸ch quan trung thùc ®Ó x¸c ®Þnh vµ cung cÊp c¸c chøng cø vÒ thùc tr¹ng hµng ho¸, ph­¬ng tiÖn còng nh­ c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. 2.2.2. VÞ trÝ, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu VÞ trÝ Tæ chøc gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ mét tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc, mang tÝnh chÊt ®éc lËp, trung lËp. VÞ trÝ ®éc lËp, trung lËp cã nghÜa: Tæ chøc gi¸m ®Þnh kh«ng cã liªn quan vÒ quyÒn lîi vËt chÊt víi bÊt cø bªn nµo. VÒ nghiÖp vô kh«ng bÞ chi phèi bëi bÊt cø ngµnh nµo, kh«ng thiªn vÒ ph¸i nµo, tù m×nh ®éc lËp ®em hÕt kh¶ n¨ng vµ tr¸ch nhiÖm cung cÊp chøng cø cô thÓ, ®óng thùc tÕ, lµm c¬ së cho c¸c bªn liªn quan gi¶i quyÕt tranh chÊp. ViÖc gi¸m ®Þnh cã thÓ theo yªu cÇu cña c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc hoÆc theo uû quyÒn cña Nhµ n­íc. Chøc n¨ng Tæ chøc gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cã chøc n¨ng kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc, tù h¹ch to¸n ®éc lËp, tù trang tr¶i chi phÝ. NhiÖm vô - Ho¹t ®éng theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Tæ chøc thùc hiÖn viÖc gi¸m ®Þnh: H­íng dÉn thùc hiÖn vµ qu¶n lÝ theo quy ®Þnh vÒ qu¶n lÝ kÜ thuËt nghiÖp vô, quy tr×nh vµ ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh, thùc hiÖn ®óng yªu cÇu cña kh¸ch hµng ®· ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång. - CÊp chøng th­ gi¸m ®Þnh: ChÝnh x¸c, trung thùc kÞp thêi vµ ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lÝ cña chøng th­ gi¸m ®Þnh. 2.2.3. Ph©n biÖt tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh víi KCS vµ c¬ quan kiÓm tra chÊt l­îng cña Nhµ n­íc ViÖc ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a ba tæ chøc nµy lµ rÊt cÇn thiÕt. Chóng ta cÇn ph¶i lµm s¸ng tá ho¹t ®éng vµ t¸c dông cña chóng ®Ó khai th¸c, vËn dông sao cho cã lîi nhÊt vµ ®¹t tÝnh ph¸p lÝ cao nhÊt, tr¸nh gâ nhÇm cöa, võa tèn kÐm, võa phiÒn hµ... Tr­íc hÕt cÇn hiÓu râ kh¸i niÖm tæ chøc vµ c¬ quan. “Tæ chøc gi¸m ®Þnh” ®­îc hiÓu lµ tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh thuÇn tuý, kh¸ch quan, lµm theo yªu cÇu, kh«ng chÞu sù ¸p ®Æt cña phÝa nµo vµ kh«ng cã quyÒn lîi trùc tiÕp tõ l« hµng gi¸m ®Þnh. Theo LuËt Th­¬ng m¹i ViÖt Nam 1997 th× tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh ph¶i lµ th­¬ng nh©n. Cßn c¬ quan mang tÝnh chÊt hµnh chÝnh sù nghiÖp, lµm mét chøc n¨ng nµo ®ã mµ Nhµ n­íc giao. + KCS cña nhµ s¶n xuÊt: Lµ bé phËn kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸ do c«ng ty tù thµnh lËp ®Ó kiÓm tra s¶n phÈm, hµng ho¸ cña chÝnh m×nh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt xem cã ®¹t yªu cÇu mµ nhµ s¶n xuÊt ®· ®Æt ra hay kh«ng. V¨n b¶n kiÓm tra nµy chØ cã gi¸ trÞ ®èi víi nhµ s¶n xuÊt, mµ kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lÝ ®èi ng­êi kh¸c. + C¬ quan kiÓm tra chÊt l­îng cña Nhµ n­íc: Lµ c¬ quan thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra chÊt l­îng do nhµ n­íc giao phã. Nh­ vËy c¬ quan kiÓm tra chÊt l­îng cña nhµ n­íc chØ lµm nh÷ng c«ng viÖc theo tªn gäi vµ chøc n¨ng cña m×nh, kh«ng ®­îc thu phÝ gi¸m ®Þnh. GiÊy chøng nhËn gi¸m ®Þnh cña hä chØ cã gi¸ trÞ cho l« hµng thuéc qu¶n lÝ Nhµ n­íc theo ngµnh däc mµ kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lÝ ®èi víi c¸c bªn trong hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸. + Tæ chøc gi¸m ®Þnh: Lµ tæ chøc chuyªn kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh, cã thu phÝ gi¸m ®Þnh vµ ®­îc ph¸p luËt c¸c n­íc thõa nhËn. C¸c tæ chøc nµy ho¹t ®éng ®éc lËp, trung lËp, kh¸ch quan, lµm theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. II. C¸c lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh vµ thÞ tr­êng gi¸m ®Þnh ë ViÖt Nam 1. C¸c lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh ë ViÖt nam hiÖn nay Tuú thuéc vµo ®èi t­îng, néi dung, tÝnh chÊt, môc ®Ých vµ c¬ quan tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh, tuú thuéc vµo thêi gian vµ ®Þa ®iÓm gi¸m ®Þnh mµ ng­êi ta cã thÓ cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i dÞch vô gi¸m ®Þnh kh¸c nhau. 1.1. C¨n cø vµo néi dung vµ ®èi t­îng gi¸m ®Þnh: Cã thÓ chia gi¸m ®Þnh thµnh hai lo¹i: Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ vµ gi¸m ®Þnh phi hµng ho¸. 1.1.1. Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ bao gåm: - Gi¸m ®Þnh sè, khèi l­îng hµng ho¸. - Gi¸m ®Þnh quy c¸ch, phÈm chÊt, t×nh tr¹ng hµng ho¸. - Gi¸m ®Þnh bao b×, kÝ m· hiÖu. - Gi¸m ®Þnh tæn thÊt hµng ho¸. - Gi¸m ®Þnh thÓ tÝch hµng ®èi víi hµng láng. - Gi¸m ®Þnh møc ®é vÖ sinh, an toµn cho viÖc sö dông hµng ho¸. - ThÈm ®Þnh trÞ gi¸ hµng ho¸. - Gi¸m ®Þnh nguån gèc, xuÊt xø hµng ho¸. - Gi¸m ®Þnh ®Æc tÝnh hµng ho¸ vµ tÝnh n¨ng sö dông. - Gi¸m ®Þnh l¾p ®Æt, vËn hµnh, nghiÖm thu hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ... 1.1.2. Gi¸m ®Þnh phi hµng ho¸ bao gåm: - Gi¸m ®Þnh ®iÒu kiÖn cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i nh­: §é kÝn ch¾c, s¹ch sÏ hÇm tµu phï hîp víi viÖc s¾p xÕp vµ vËn chuyÓn hµng ho¸. Gi¸m ®Þnh ®iÒu kiÖn, kÜ thuËt s¾p xÕp, nhiÖt ®é cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn hµng ®«ng l¹nh, c¸c vËt liÖu chÌn lãt, hÖ thèng th«ng giã,... - Gi¸m ®Þnh ph­¬ng tiÖn vËn t¶i tr­íc khi söa ch÷a, ph¸ huû. - Gi¸m ®Þnh ph­îng tiÖn vËn t¶i tr­íc khi cho thuª vµ nhËn l¹i. - Gi¸m ®Þnh kho tµng vµ c¸ch b¶o qu¶n hµng ho¸. - Gi¸m ®Þnh vµ gi¸m s¸t qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ vÒ c¸c mÆt chÊt l­îng, vÖ sinh an toµn, b¶o vÖ m«i tr­êng,... - Gi¸m s¸t, giao nhËn, vËn chuyÓn, bèc dì, xÕp hµng. - ThÈm ®Þnh h¹ch to¸n c«ng tr×nh ®Çu t­. - Gi¸m ®Þnh c«ng tr×nh x©y dùng… 1.2. C¨n cø vµo tÝnh chÊt, môc ®Ých vµ c¬ quan tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh, ng­êi ta cã thÓ chia gi¸m ®Þnh thµnh c¸c lo¹i sau ®©y 1.2.1. Gi¸m ®Þnh th­¬ng m¹i Lµ viÖc gi¸m ®Þnh, gi¸m s¸t hµng ho¸ vÒ c¸c mÆt sè, khèi l­îng, phÈm chÊt, quy c¸ch, t×nh tr¹ng, bao b×, kÝ m· hiÖu, vÖ sinh, an toµn hµng ho¸,…theo quy ®Þnh cña hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th­¬ng. Gi¸m ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn, t×nh tr¹ng, kh¶ n¨ng chuyªn chë cña ph­¬ng tiÖn vËn t¶i theo quy ®Þnh cña hîp ®ång vËn t¶i. Gi¸m ®Þnh nguyªn nh©n, møc ®é tæn thÊt hµng ho¸ phôc vô cho viÖc tÝnh to¸n båi th­êng tæn thÊt theo hîp ®ång b¶o hiÓm,… Ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh th­¬ng m¹i nµy do c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh ®éc lËp, trung lËp tiÕn hµnh theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. 1.2.2. Gi¸m ®Þnh chÊt l­îng b¾t buéc ®èi víi mét sè hµng ho¸ nhËp khÈu thuéc danh môc Nhµ n­íc quy ®Þnh ph¶i kiÓm tra (cßn gäi lµ kiÓm tra Nhµ n­íc vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ nhËp khÈu) Danh môc nµy hiÖn nay bao gåm kho¶ng 13 nhãm mÆt hµng vÒ l­¬ng thùc, thùc phÈm, m¸y mãc thiÕt bÞ lÎ Nguån: Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam: Tµi liÖu gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu - 2001 C¬ quan kiÓm tra Nhµ n­íc lµ c¸c c¬ quan sù nghiÖp kÜ thuËt chuyªn ngµnh trùc thuéc c¸c Bé chuyªn ngµnh hoÆc Tæng côc Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng trùc thuéc Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng. Tuy nhiªn, giÊy chøng nhËn kiÓm tra Nhµ n­íc vÒ chÊt l­îng kh«ng cã gi¸ trÞ khiÕu n¹i ®èi víi c¸c bªn mua b¸n trong hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th­¬ng mµ chØ phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lÝ Nhµ n­íc. 1.2.3. Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ phôc vô viÖc tÝnh thuÕ vµ lµm thñ tôc th«ng quan theo yªu cÇu cña H¶i quan Gåm c¸c néi dung sau: - Gi¸m ®Þnh x¸c ®Þnh tªn hµng ®Ó cho phÐp nhËp khÈu vµ ¸p m· thuÕ ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu - X¸c ®Þnh sè, khèi l­îng thùc tÕ cña hµng ho¸ - X¸c ®Þnh t×nh tr¹ng cò, míi, chÊt l­îng cßn l¹i cña hµng ®· qua sö dông - X¸c ®Þnh møc ®é h­ háng, tæn thÊt, thiÕu hôt ®Ó thùc hiÖn viÖc gi¶m thuÕ nhËp khÈu theo quy ®Þnh cña LuËt thuÕ vµ N§ 54/CP. C¬ quan tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh cã thÓ do H¶i quan hoÆc chñ hµng chØ ®Þnh 1.2.4. Gi¸m ®Þnh kiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸ chuyªn ngµnh Ho¹t ®éng nµy do c¸c c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ chuyªn ngµnh sö dông t¹i ViÖt Nam. Riªng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, c¸c c¬ quan nµy chØ ®­îc thùc hiÖn viÖc kiÓm tra khi ®­îc Bé KHCNMT hoÆc Bé chñ qu¶n uû quyÒn vµ chØ ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ thuéc danh môc nhµ n­íc b¾t buéc kiÓm tra. HiÖn nay, cã t×nh tr¹ng mét sè Bé tù ý qui ®Þnh mét sè mÆt hµng thuéc lÜnh vùc Bé ®ã qu¶n lý khi xuÊt nhËp khÈu ph¶i ®­îc c¬ quan kiÓm tra chÊt l­îng chuyªn ngµnh cña Bé ®ã cÊp giÊy chøng nhËn chÊt l­îng lµ tr¸i ph¸p luËt (tr¸i víi ph¸p lÖnh vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ vµ N§ 86/CP). 1.2.5. Gi¸m ®Þnh m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng tr×nh ®Çu t­ theo qui ®Þnh cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam Ho¹t ®éng nµy do c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh ®éc lËp, trung lËp trong n­íc hoÆc n­íc ngoµi tiÕn hµnh nh»m chèng l¹i viÖc khai t¨ng gi¸ trÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ gãp vèn ®Çu t­, x¸c ®Þnh tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ chÊt l­îng thiÕt bÞ ®Çu t­. 1.3. C¨n cø vµo thêi gian vµ ®Þa ®iÓm gi¸m ®Þnh, ng­êi ta cã thÓ ph©n lo¹i thµnh - Gi¸m ®Þnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - Gi¸m ®Þnh vµ gi¸m s¸t viÖc giao nhËn hµng ho¸ - Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ trªn tµu tr­íc khi dì hµng - Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ t¹i kho b·i,… 2. ThÞ tr­êng gi¸m ®Þnh ë ViÖt Nam hiÖn nay 2.1. C¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh ë ViÖt Nam hiÖn nay HiÖn nay ë ViÖt Nam cã h¬n 40 tæ chøc gi¸m ®Þnh (gåm c¶ Doanh nghiÖp vµ C¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc) ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng gi¸m ®Þnh ViÖt Nam. Chóng ta cã thÓ chia ra lµm 5 nhãm nh­ sau: * Nhãm 1: Tæ chøc gi¸m ®Þnh do Nhµ n­íc thµnh lËp ë ViÖt Nam hiÖn nay chØ cã duy nhÊt mét tæ chøc gi¸m ®Þnh do nhµ n­íc thµnh lËp. §ã lµ C«ng ty gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam-Vinacontrol ®­îc thµnh lËp n¨m 1957 do Bé Th­¬ng m¹i qu¶n lý. §©y lµ doanh nghiÖp dÞch vô ®¹t tiªu chuÈn ISO 9002 ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam. * Nhãm 2: Tæ chøc gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi - C«ng ty liªn doanh hoÆc 100% vèn n­íc ngoµi: . SGS – SocietÐ General de Suveillance - Thuþ Sü . BV – Bureaux Veritas – Ph¸p . Apave – Ph¸p . Det Noorsue Veritas – Na Uy . Shinken - §øc . Shin Nihon Kentei Kyokai – NhËt . Ofis (liªn doanh gi÷a Omic vµ FCC) - V¨n phßng ®¹i diÖn: . NKKK - Nippon Kaija Kentei Kyokai – NhËt B¶n . OMIC – Overseas Marchandise Inspection Company . Lloyd – Anh * Nhãm 3: Tæ chøc gi¸m ®Þnh trong n­íc: Gåm c¸c c«ng ty cæ phÇn vµ c«ng ty TNHH, d­íi ®©y lµ mét sè c«ng ty tiªu biÓu: . C«ng ty TNHH gi¸m ®Þnh Ng©n Hµ - Micontrol (The Milky way Inspection Co.) . C«ng ty TNHH ¸ Ch©u – AIS . C«ng ty TNHH NhËt Minh - Sulicontrol . C«ng ty cæ phÇn §¹i ViÖt– Davicontrol (§¹i ViÖt Control Co., Ltd.) . C«ng ty TNHH gi¸m ®Þnh Mªk«ng - MIC (Mªkong Control Co., Ltd.) . C«ng ty gi¸m ®Þnh Th¸i B×nh D­¬ng - Pico . C«ng ty TNHH ViÔn §«ng . C«ng ty TNHH ViÖt Minh . C«ng ty TNHH Th¨ng Long . C«ng ty TNHH Th¸i §øc ViÖt . C«ng ty TNHH Th«ng tin . C«ng ty TNHH gi¸m ®Þnh Sµi Gßn – SaiGon control Co., Ltd… * Nhãm 4: Tæ chøc gi¸m ®Þnh d­íi d¹ng c¬ quan gi¸m ®Þnh mang tÝnh chÊt Nhµ n­íc do c¸c bé chñ qu¶n, chuyªn ngµnh cã hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®øng ra thµnh lËp vµ qu¶n lý: . Food control: Trung t©m gi¸m ®Þnh hµng n«ng s¶n thùc phÈm . Cafe control: Trung t©m gi¸m ®Þnh cµ phª . Caspect: Trung t©m gi¸m ®Þnh Khoa häc C«ng nghÖ vµ hµng ho¸ . Testcontrol: Trung t©m gi¸m ®Þnh ph©n tÝch hµng ho¸ . Quacontrol (Quality control center): Trung t©m kiÓm tra chÊt l­îng than (Qu¶ng Ninh) * Nhãm 5: Tæ chøc gi¸m ®Þnh d­íi d¹ng c¬ quan Nhµ n­íc cã chøc n¨ng qu¶n lý ph¸p quyÒn vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ nãi chung: . C¸c Trung t©m Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng khu vùc I, II, III trùc thuéc Tæng côc Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng . FCC (Food & Commodities Control Center): Trung t©m kiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸ vµ thùc phÈm. 2.2. ThÞ tr­êng gi¸m ®Þnh ë ViÖt Nam hiÖn nay Ngµy nay, theo ®µ ph¸t triÓn cña kinh doanh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, yªu cÇu vÒ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng. ThÞ tr­êng vÒ dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ngµy cµng nhén nhÞp, s«i ®éng, ®a d¹ng vµ phøc t¹p. Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ lµ lo¹i dÞch vô lu«n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, cho nªn ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh hµng ho¸ ë ViÖt Nam chØ thùc sù s«i ®éng vµ nhén nhÞp t¹i 5 khu vùc (5 trung t©m kinh tÕ lín cña c¶ n­íc). §ã lµ: TP. Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, H¶i Phßng, §µ N½ng vµ Qu¶ng Ninh. + Khu vùc H¶i Phßng: C¶ng H¶i Phßng lµ c¶ng lín nhÊt cña MiÒn B¾c, hÇu nh­ mäi lo¹i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµo MiÒn B¾c ®Òu qua ®©y nªn thÞ tr­êng gi¸m ®Þnh t¹i khu vùc nµy cã tÝnh c¹nh tranh rÊt m¹nh. §©y lµ khu vùc cã rÊt nhiÒu c«ng ty gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng, ®øng thø hai sau c¶ n­íc chØ sau TP. Hå ChÝ Minh. HÇu hÕt c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ®Òu cã chi nh¸nh hoÆc v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i H¶i Phßng. T¹i khu vùc nµy, dÞch vô gi¸m ®Þnh c¸c mÆt hµng sau ®ang c¹nh tranh quyÕt liÖt: . MÆt hµng g¹o xuÊt khÈu: §©y lµ mÆt hµng chiÕn l­îc cña nhµ n­íc, l­îng xuÊt khÈu kh¸ æn ®Þnh qua c¸c n¨m. C¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc nµy rÊt ®«ng, næi bËt lµ Vinacontrol (chi nh¸nh H¶i Phßng), SGS, OMIC, Foodcontrol, ICT, Davicontrol,... - Vinacontrol: Cã b¹n hµng quen lµ Vinafood 2 vµ mét sè c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cña c¸c tØnh. - SGS, OMIC: Do b¹n hµng n­íc ngoµi nhËp khÈu g¹o cña ViÖt Nam yªu cÇu. - Food control: Nhê cã ¸p lùc cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu - ICT, Davicontrol: ThÞ phÇn nhá, chñ yÕu dùa vµo quan hÖ th©n quen vµ chÝnh s¸ch hoa hång hËu hÜnh . MÆt hµng n«ng s¶n: l¹c, chÌ… - L¹c: Chñ yÕu do SGS gi¸m ®Þnh, v× n­íc nhËp khÈu qui ®Þnh trong Hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th­¬ng - ChÌ: Chñ yÕu do Vinacontrol (chi nh¸nh H¶i Phßng) gi¸m ®Þnh v× c«ng ty nµy cã kh¸ch hµng lín, th©n quen lµ Vinatea. HiÖn nay, Vinacontrol gi¸m ®Þnh kho¶ng 87% khèi l­îng chÌ xuÊt khÈu cña Nhµ n­íc. Nguån: Bé Th­¬ng m¹i: B¸o c¸o tãm t¾t héi nghÞ chuyªn ®Ò vÒ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ - 08/2001 - . MÆt hµng ph©n bãn nhËp khÈu: T¹i khu vùc H¶i Phßng, Vinacontrol gi¸m ®Þnh hÇu nh­ toµn bé khèi l­îng ph©n bãn nhËp khÈu. Lý do lµ Vinacontrol ®­îc nhiÒu tæ chøc gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi uû th¸c còng nh­ cã uy tÝn cao trong lÜnh vùc nµy. . MÆt hµng s¾t thÐp nhËp khÈu: HÇu nh­ toµn bé l­îng s¾t thÐp nhËp khÈu qua c¶ng H¶i Phßng ®Òu do SGS gi¸m ®Þnh. . MÆt hµng tiªu dïng (may mÆc, giµy dÐp): §©y lµ mÆt hµng chñ lùc cña nhµ n­íc. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh lµ EU, c¸c nhµ nhËp khÈu EU sÏ trùc tiÕp kiÓm tra hoÆc thuª h·ng B.V, do ®ã mÆt hµng nµy hÇu nh­ B.V ®éc quyÒn gi¸m ®Þnh. . MÆt hµng b«ng nhËp khÈu: Chñ yÕu do Vinatex nhËp khÈu nh­ng Saigoncontrol l¹i gi¸m ®Þnh theo uû th¸c cña ITS. . VÒ hµng h¶i: Kh¸ch hµng gi¸m ®Þnh chñ yÕu lµ c¸c h·ng tµu hoÆc c¸c ®¹i lý h·ng tµu. C¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng m¹nh trong lÜnh vùc nµy lµ SGS, FCC, Micontrol, MIC vµ Pico (chñ yÕu do nhËn ®­îc yªu cÇu tõ “c«ng ty mÑ” t¹i TP. Hå ChÝ Minh) . Gi¸m ®Þnh vÒ tæn thÊt: Chñ yÕu do tµu cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc yªu cÇu. Ho¹t ®éng m¹nh trong lÜnh vùc nµy lµ Micontrol vµ MIC, ®Æc biÖt lµ Micontrol cã chÝnh s¸ch kh¸._.ch hµng rÊt hÊp dÉn. . Gi¸m ®Þnh phôc vô qu¶n lÝ Nhµ N­íc: Chñ yÕu do chi côc Tæng côc §o l­êng ChÊt l­îng H¶i Phßng gi¸m ®Þnh, ngoµi ra cßn cã c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh kh¸c nh­ ICT, Micontrol, Sulicontrol,… + Khu vùc Qu¶ng Ninh ThÞ tr­êng gi¸m ®Þnh khu vùc Qu¶ng Ninh nhá nªn kh«ng cã nhiÒu c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng. Tuy nhiªn c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh ë ®©y ®ang tËp trung vµo c¸c mÆt hµng, lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh, chñ lùc cña khu vùc. . MÆt hµng than xuÊt khÈu: §©y lµ mÆt hµng chñ lùc cña khu vùc Qu¶ng Ninh. C«ng ty xuÊt khÈu chñ yÕu lµ Tæng c«ng ty than, nªn c«ng ty gi¸m ®Þnh hÇu nh­ toµn bé khèi l­îng than trong khu vùc nµy lµ Quacontrol. Bªn c¹nh ®ã SGS ho¹t ®éng còng rÊt tÝch cùc do cã ®¬n hµng tõ kh¸ch hµng n­íc ngoµi yªu cÇu. H¬n n÷a, SGS lµ ®¬n vÞ duy nhÊt cã phßng thÝ nghiÖm than hiÖn ®¹i t¹i Qu¶ng Ninh. Tuy nhiªn, sau NghÞ ®Þnh sè 20/1999/N§-CP th× kh¸ch hµng ®ang cã chiÒu h­íng yªu cÇu SGS vµ Vinacontrol mµ kh«ng yªu cÇu Quacontrol n÷a. . Gi¸m ®Þnh hµng h¶i, hµng láng nhËp khÈu: Tõ tr­íc ®Õn nay, chi nh¸nh Vinacontrol Qu¶ng Ninh vÉn lµ ®¬n vÞ gi¸m ®Þnh chÝnh trong lÜnh vùc nµy. HiÖn nay, xuÊt hiÖn thªm 3 c«ng ty c¹nh tranh m¹nh víi Vinacontrol lµ MIC, ITS, SGS, thËm chÝ c¶ Trung t©m Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng khu vùc I. . Gi¸m ®Þnh hµng th«ng quan: C¸c mÆt hµng gi¸m ®Þnh ®Ó th«ng quan cã chiÒu h­íng gi¶m v× cã kh¸ nhiÒu mÆt hµng do Trung t©m Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng khu vùc I gi¸m ®Þnh theo quy ®Þnh cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng, thªm vµo ®ã H¶i quan l¹i vËn dông kÕt qu¶ cña Trung t©m nµy cÊp lÇn ®Çu ®em photo ®Ó sö dông cho lÇn sau nÕu mÆt hµng cïng chñng lo¹i. + Khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh §©y lµ trung t©m xuÊt nhËp khÈu lín nhÊt cña c¶ n­íc nªn cã rÊt nhiÒu c«ng ty gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng. TÊt c¶ c¸c c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam ®Òu cã chi nh¸nh hoÆc trô së t¹i ®©y. Møc ®é c¹nh tranh ë khu vùc nµy quyÕt liÖt h¬n ë tÊt c¶ c¸c khu vùc kh¸c trªn c¶ n­íc. . Gi¸m ®Þnh g¹o xuÊt khÈu: TP. Hå ChÝ Minh lµ trung t©m xuÊt khÈu g¹o lín nhÊt cña c¶ n­íc. MÆt hµng nµy th­êng ®­îc ng­êi mua chØ ®Þnh SGS, OMIC, cßn ng­êi b¸n trong n­íc cã xu h­íng yªu cÇu c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh TNHH, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh cæ phÇn hoÆc FCC. §©y lµ mÆt hµng mµ thÞ phÇn cña Vinacontrol ®· bÞ gi¶m ®¸ng kÓ. Tr­íc kia thÞ phÇn cña Vinacontrol lªn tíi 70% nh­ng nay ë khu vùc nµy chØ cßn gÇn 15% Nguån: Vinacontrol: Tæng kÕt t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m 2001 vµ ph­¬ng h­íng nhiÖm vô c«ng t¸c n¨m 2002, th¸ng 02/2002 . Vinacontrol bÞ mÊt mét kh¸ch hµng kh¸ lín lµ Vinafood 1 (hä chuyÓn sang yªu cÇu SGS hoÆc Food control gi¸m ®Þnh do ¸p lùc cña Bé NN&PTNT). . Gi¸m ®Þnh mÆt hµng x¨ng, dÇu th«, gas ho¸ láng: §©y lµ thÞ tr­êng lín, lîi nhuËn cao, ®ång thêi còng kh¸ phøc t¹p. C¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi chiÕm ­u thÕ trong lÜnh vùc nµy. MÆc dï chØ trong vßng 3 n¨m, kÓ tõ 1999 ®Õn nay c«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi ITS b»ng viÖc khai th¸c kh¸ch hµng tõ n­íc ngoµi ®· giµnh ®­îc 30% thÞ phÇn gi¸m ®Þnh dÇu th« xuÊt khÈu. C«ng ty Vinacontrol vÉn gi÷ ®­îc thÞ phÇn ®¸ng kÓ (gÇn 45%) do c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu chÝnh vÒ mÆt hµng nµy: Petrolimex, Petechim, Vinapco, PVGC, SaiGon Petrol ®Òu lµ kh¸ch hµng quen cña Vinacontrol. Nguån: Bé Th­¬ng m¹i: B¸o c¸o tãm t¾t héi nghÞ chuyªn ®Ò vÒ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ – 08/2001 . Gi¸m ®Þnh mÆt hµng tinh dÇu nhËp khÈu: C¸c c«ng ty nhËp khÈu tinh dÇu hiÖn nay giµnh nhiÒu yªu cÇu gi¸m ®Þnh cho c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh TNHH. VÒ mÆt hµng tinh dÇu, ®Õn nay Vinacontrol mÊt h¬n 30% thÞ phÇn Nguån: Vinacontrol: Tæng kÕt t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m 2001 vµ ph­¬ng h­íng nhiÖm vô c«ng t¸c n¨m 2002, th¸ng 02/2002 . Gas ho¸ láng còng nh­ tinh dÇu ®ang lµ môc tiªu ®Ó c«ng ty TNHH ¸ Ch©u (AIS) c¹nh tranh quyÕt liÖt víi c¸c c«ng ty kh¸c. . Gi¸m ®Þnh vÒ hµng h¶i: Do cã chÝnh s¸ch hoa hång hÊp dÉn cho thuyÒn tr­ëng vµ c¸c ®¹i lý viªn cña h·ng tµu, ®ång thêi n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô nªn c¸c c«ng ty TNHH, cæ phÇn dÇn dÇn x©m nhËp vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng nµy. ThÞ tr­êng gi¸m ®Þnh hµng h¶i kh«ng cßn lµ ®éc quyÒn cña Vinacontrol, SGS, BV vµ P/I n÷a mµ cßn cã thªm rÊt nhiÒu c¸c c«ng ty kh¸c, ®Æc biÖt chó ý lµ Pico, Micontrol, MIC, ICT... . Gi¸m ®Þnh mÆt hµng m¸y mãc thiÕt bÞ nhËp khÈu: MÆt hµng nµy th­êng do phÝa n­íc ngoµi yªu cÇu c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi nh­ SGS, BV gi¸m ®Þnh. Mét phÇn m¸y mãc thiÕt bÞ nhËp khÈu do c¸c c¬ quan qu¶n lý cña Bé KHCNMT vµ Bé L§TBXH kiÓm tra, cÊp giÊy chøng nhËn. §èi víi thiÕt bÞ lÎ, kh¸ch hµng th­êng yªu cÇu c¸c c«ng ty TNHH gi¸m ®Þnh v× ®­îc tr¶ hoa hång cao. . Gi¸m ®Þnh mÆt hµng tiªu dïng xuÊt nhËp khÈu: Kh¸ch hµng n­íc ngoµi th­êng yªu cÇu: SGS, BV gi¸m ®Þnh. Kh¸ch hµng trong n­íc, th­êng yªu cÇu chi nh¸nh Vinacontrol thµnh phè Hå ChÝ Minh gi¸m ®Þnh. §©y còng lµ mÆt hµng chñ lùc cña chi nh¸nh. Tuy nhiªn mÆt hµng nµy hiÖn nay còng bÞ chia sÎ cho nhiÒu C«ng ty gi¸m ®Þnh TNHH kh¸c v× c¸c C«ng ty TNHH nµy rÊt chÞu khã më réng mèi quan hÖ vµ chÞu tr¶ hoa hång rÊt cao. . Gi¸m ®Þnh ®Ó b¶o hiÓm båi th­êng: §©y lµ lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh kh¸ phæ biÕn, høa hÑn nguån phÝ gi¸m ®Þnh cao. Thêi gian qua, ng­êi yªu cÇu gi¸m ®Þnh nhiÒu ë lÜnh vùc nµy lµ B¶o Minh vµ chñ yÕu lµ yªu cÇu Vinacontrol gi¸m ®Þnh. §èi víi c¸c C«ng ty b¶o hiÓm kh¸c hä th­êng yªu cÇu c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh TNHH nh­ Pico, Micontrol…v× hä gi¸m ®Þnh nhanh, th­êng ®øng vÒ phÝa c¸c C«ng ty b¶o hiÓm. . Gi¸m ®Þnh phôc vô qu¶n lý Nhµ n­íc: Trung t©m Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng khu vùc III hoµn toµn khèng chÕ c¸c kh¸ch hµng yªu cÇu gi¸m ®Þnh ®èi víi nh÷ng mÆt hµng thuéc danh môc b¾t buéc kiÓm tra Nhµ n­íc vÒ chÊt l­îng. + Khu vùc §µ N½ng: T¹i khu vùc nµy, c¹nh tranh míi trë nªn quyÕt liÖt trong thêi gian gÇn ®©y khi cã nhiÒu dù ¸n cña Nhµ n­íc ®­îc thùc hiÖn ë khu vùc nµy. Kh¸ch hµng ®Þa ph­¬ng chñ yÕu vÉn yªu cÇu chi nh¸nh Vinacontrol §µ N½ng do chi nh¸nh cã nhiÒu b¹n hµng quen ë khu vùc nµy. Tuy vËy, ®· cã rÊt nhiÒu C«ng ty gi¸m ®Þnh x©m nhËp thÞ tr­êng nµy: FCC, Micontrol, OMIC, Cafecontrol, SGS, ITS, AIS… . Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt khÈu cña c¸c C«ng ty liªn doanh: ng­êi mua th­êng chØ ®Þnh tæ chøc gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi.. . Gi¸m ®Þnh hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu: L¹c chñ yÕu do SGS gi¸m ®Þnh do quy ®Þnh cña n­íc nhËp khÈu, cµ phª do cafecontrol gi¸m ®Þnh v× dùa vµo ¸p lùc cña Bé NN&PTNT. . Gi¸m ®Þnh hµng th«ng quan phôc vô qu¶n lý: Th­êng theo chØ dÉn cña H¶i quan, hoÆc chän c¸c C«ng ty gi¸m ®Þnh lµm nhanh, chiÒu kh¸ch, phÝ thÊp, hoa hång cao, cã mèi quan hÖ gÇn gòi. + Khu vùc Hµ Néi: §©y lµ n¬i tËp trung c¸c c¬ quan cña ChÝnh phñ, c¸c C«ng ty, c¸c Tæng C«ng ty lín cña c¶ n­íc cho nªn nhiÒu tæ chøc gi¸m ®Þnh tËp trung t¹i ®©y ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi nh­: SGS, B.V, OMIC, ITS, Apave. Mét sè c«ng ty trong n­íc ho¹t ®éng m¹nh ë lÜnh vùc nµy: ICT, Caspect, Pico, FCC, Cafecontrol, Trung t©m Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng khu vùc I, Trung t©m kiÓm tra chÊt l­îng vµ vÖ sinh thñy s¶n... . Gi¸m ®Þnh m¸y mãc thiÕt bÞ nhËp khÈu: Kh¸ch hµng n­íc ngoµi yªu cÇu c¸c C«ng ty gi¸m ®Þnh n­íc ngµi (SGS, BV, Apave) gi¸m ®Þnh, kh¸ch hµng trong n­íc th× phÇn lín do søc Ðp cña Bé chñ qu¶n nªn th­êng yªu cÇu c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh nh­ FCC, Trung t©m Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng khu vùc I. PhÇn rÊt Ýt cßn l¹i th­êng yªu cÇu Vinacontrol gi¸m ®Þnh. . Gi¸m ®Þnh hµng may mÆc, giµy dÐp xuÊt khÈu: MÆt hµng nµy chñ yÕu xuÊt khÈu sang EU nªn hÇu nh­ ng­êi ta chØ ®Þnh B.V ngay tõ khi ký hîp ®ång. . Gi¸m ®Þnh mÆt hµng ph©n bãn nhËp khÈu: Do ph¶i phô thuéc vµo ng­êi b¸n n­íc ngoµi nªn hÇu nh­ ng­êi ta chØ ®Þnh SGS hoÆc FCC ngay tõ khi kÝ hîp ®ång. . Gi¸m ®Þnh mÆt hµng chÌ: PhÇn lín do Vinacontrol gi¸m ®Þnh. Tuy nhiªn, nay Vinacontrol ®· ph¶i chia sÎ thÞ phÇn cho FCC (gÇn 30%). . Gi¸m ®Þnh mÆt hµng l¹c: Hoµn toµn do SGS gi¸m ®Þnh do hä khai th¸c tõ phÝa ng­êi mua n­íc ngoµi (SGS th­êng ký hîp ®ång gi¸m ®Þnh bao) . Gi¸m ®Þnh hµng phôc vô qu¶n lý Nhµ N­íc: Do Trung t©m Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng khu vùc I thùc hiÖn. . Gi¸m ®Þnh hµng phôc vô th«ng quan: PhÇn lín H¶i quan chØ dÉn ®Õn Trung t©m Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng khu vùc I. III. Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ Theo ®iÒu 5 NghÞ ®Þnh sè 20/1999/N§-CP th×: “Bé Th­¬ng m¹i lµ c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸” Tuy nhiªn thÞ tr­êng gi¸m ®Þnh rÊt ®a d¹ng, cã rÊt nhiÒu lo¹i h×nh c«ng ty gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng mµ b¶n th©n c¸c c«ng ty nµy kh«ng trùc thuéc Bé Th­¬ng m¹i hay bÊt k× mét Bé chñ qu¶n cô thÓ nµo nh­: c¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty TNHH cña ViÖt Nam, c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi,…Nh­ vËy trªn thùc tÕ th× Bé Th­¬ng m¹i chØ trùc tiÕp qu¶n lÝ mét c«ng ty gi¸m ®Þnh duy nhÊt ®ã lµ C«ng ty gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam–Vinacontrol. VËy c¸c c«ng ty cßn l¹i sÏ do ai qu¶n lÝ? Theo c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c nh­ LuËt Doanh nghiÖp 1999, LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam 2000,… th× c¸c c«ng ty TNHH vµ c«ng ty cæ phÇn ®­îc thµnh lËp theo ph¸p luËt hiÖn hµnh cña ViÖt Nam sÏ do c¬ quan cÊp giÊy phÐp ®¨ng kÝ kinh doanh qu¶n lÝ, cßn c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc thµnh lËp theo LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam sÏ do c¬ quan cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ qu¶n lÝ. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc, ngµnh nghÒ cô thÓ nµo th× sÏ do Bé chuyªn ngµnh ®ã qu¶n lÝ. Nh­ vËy, cã rÊt nhiÒu c¸c Bé, ban ngµnh tham gia vµo viÖc qu¶n lÝ ho¹t ®éng dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ nh­: Bé Th­¬ng m¹i, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng, Trung t©m Träng tµi kinh tÕ ViÖt Nam, vµ c¸c së, ban ngµnh trùc thuéc TØnh,… Ch­¬ng IINghiÖp vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xnk I. NghiÖp vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xnk 1. Quy tr×nh gi¸m ®Þnh tæng qu¸t 1.1. Thñ tôc, bé hå s¬ yªu cÇu gi¸m ®Þnh vµ nghÜa vô cña kh¸ch hµng 1.1.1. §èi víi ng­êi xuÊt khÈu Khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu hoÆc më L/C, th­êng ng­êi mua hoÆc hai bªn b¸n mua cïng chØ ®Þnh mét tæ chøc gi¸m ®Þnh trung lËp, ®éc lËp mµ ®«i bªn tin t­ëng ®Ó kiÓm tra hµng ho¸ tr­íc khi xuÊt khÈu. Chøng th­ gi¸m ®Þnh cña tæ chøc nµy lµ c¬ së thanh to¸n tiÒn hµng vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp vÒ sau nÕu cã. Th«ng th­êng phÝ gi¸m ®Þnh do ng­êi b¸n chÞu. + Thñ tôc yªu cÇu gi¸m ®Þnh Nhµ xuÊt khÈu ®Õn tæ chøc gi¸m ®Þnh ®· ®­îc chØ ®Þnh lµm c¸c thñ tôc sau: - Göi giÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh ®· ®iÒn ®Çy ®ñ néi dung, ký tªn ®ãng dÊu (xem mÉu ë phô lôc1) - §Ýnh kÌm hîp ®ång hoÆc L/C trong ®ã chØ râ h¹ng môc cÇn gi¸m ®Þnh, ph­¬ng ph¸p lÊy mÉu, chØ tiªu kiÓm tra vµ ®Þnh møc kiÓm tra. - HÑn râ ngµy giê, ®Þa ®iÓm, ng­êi liªn hÖ ®Ó gi¸m ®Þnh - Sè l­îng chøng th­ yªu cÇu, ng«n ng÷ ®­îc sö dông trong chøng th­ - Tho¶ thuËn phÝ gi¸m ®Þnh + NghÜa vô cña ng­êi yªu cÇu gi¸m ®Þnh - Ng­êi yªu cÇu gi¸m ®Þnh cã nghÜa vô bè trÝ ph­¬ng tiÖn, nh©n c«ng, vËt t­ cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng viÖc gi¸m ®Þnh t¹i hiÖn tr­êng. NÕu tho¶ thuËn toµn bé c«ng viÖc do tæ chøc gi¸m ®Þnh tù gi¶i quyÕt th× chi phÝ ph¸t sinh sÏ tÝnh gép vµo chi phÝ gi¸m ®Þnh ®· tho¶ thuËn. - Tæ chøc gi¸m ®Þnh cã nghÜa vô bè trÝ gi¸m ®Þnh viªn ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é ®Õn n¬i kiÓm tra hµng ho¸ vµ tiÕn hµnh ®Çy ®ñ c¸c h¹ng môc gi¸m ®Þnh theo ®óng ph­¬ng ph¸p, tiªu chuÈn qui ®Þnh. Th«ng th­êng viÖc gi¸m ®Þnh hµng xuÊt khÈu ®­îc tiÕn hµnh theo 3 b­íc. B­íc 1: Gi¸m ®Þnh chÝnh thøc lóc hµng ®­îc coi lµ ®ñ sè, khèi l­îng vµ ®¹t phÈm chÊt qui ®Þnh. B­íc 2: Gi¸m s¸t qu¸ tr×nh xÕp hµng lªn ph­¬ng tiÖn trung chuyÓn tõ kho b·i ra ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn chë b»ng ®­êng biÓn, ®­êng kh«ng, ®­êng s¾t... B­íc 3: Gi¸m s¸t xÕp hµng lªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i Trong tr­êng hîp chuyªn chë hµng b»ng container do chñ hµng tù xÕp, viÖc ®Õm vµ niªm ch× b­íc 02 vµ 03 thùc hiÖn cïng mét lóc. + CÊp vµ sö dông chøng th­ gi¸m ®Þnh - Sau khi ký ®­îc B/L hoÆc AWB víi h·ng vËn t¶i, nhµ XK cung cÊp b¶n vËn ®¬n copy cho tæ chøc gi¸m ®Þnh ®Ó ®­îc cÊp chøng th­ gi¸m ®Þnh - Tæ chøc gi¸m ®Þnh cÊp chøng th­ gi¸m ®Þnh chÝnh x¸c, trung thùc, kÞp thêi cho c¸c nhµ XK víi néi dung phï hîp víi c¸c qui ®Þnh cña hîp ®ång, L/C - Nhµ XK sö dông chøng th­ gi¸m ®Þnh vµo c¸c môc ®Ých: . Thanh to¸n tiÒn hµng theo L/C, D/A, TTR... . Th«ng b¸o cho ng­êi mua biÕt m×nh ®· hoµn thµnh nhiÖm vô gi¸m ®Þnh. . Th«ng b¸o cho ng­êi vËn t¶i, b¶o hiÓm biÕt c¸c th«ng tin chi tiÕt vÒ hµng ho¸, cã ph­¬ng ¸n thÝch hîp cho viÖc chuyªn chë hµng ho¸. 1.1.2. §èi víi ng­êi nhËp khÈu Khi nhËp khÈu hµng ho¸, nÕu ph¸t hiÖn cã vÊn ®Ò vÒ sè, khèi l­îng, phÈm chÊt, bao b× hoÆc tæn thÊt, nhµ nhËp khÈu ph¶i lËp th­ dù kh¸ng göi ngay ®Õn c¸c ®èi t­îng cã liªn quan ®Ó giµnh quyÒn khiÕu n¹i: - KhiÕu n¹i ng­êi b¸n hµng: ThiÕu hôt khèi l­îng khi sè l­îng kiÖn ®ñ vµ bao b× nguyªn vÑn, khiÕu n¹i vÒ hµng kÐm phÈm chÊt, sai tªn hµng, sai ký m· hiÖu, nh·n hiÖu... - KhiÕu n¹i ng­êi b¶o hiÓm: Hµng bÞ tæn thÊt trong ®iÒu kiÖn ®­îc b¶o hiÓm vµ cã mua b¶o hiÓm. - KhiÕu n¹i ng­êi vËn t¶i, c¶ng nhËn hµng: Hµng bÞ tæn thÊt ngoµi møc ®é ®­îc b¶o hiÓm hoÆc ngoµi ®iÒu kiÖn ®­îc b¶o hiÓm, nh­ng chøng minh ®­îc lçi do tµu hoÆc lçi do c¶ng. Ph¶i nhanh chãng ngay sau ®ã mêi mét tæ chøc gi¸m ®Þnh trung lËp, ®éc lËp ®Õn gi¸m ®Þnh, kiÓm tra hµng ho¸ vµ cÊp chøng th­ gi¸m ®Þnh lµm c¬ së cho viÖc khiÕu n¹i, ®ßi båi th­êng. CÇn l­u ý c¸c ®iÓm sau ®©y: . Nªn mêi tæ chøc gi¸m ®Þnh ®· ®­îc chØ ®Þnh trong hîp ®ång nhËp khÈu hoÆc cã uy tÝn hoÆc ®­îc ph¸p luËt chØ ®Þnh. . ViÖc gi¸m ®Þnh cã thÓ do mét tæ chøc ®éc lËp thùc hiÖn nh­ng còng cã thÓ do nhiÒu tæ chøc gi¸m ®Þnh kh¸c nhau ®¹i diÖn cho ng­êi mua, ng­êi b¸n, b¶o hiÓm, chñ tµu cïng tham gia ®èi tÞch. + Thñ tôc yªu cÇu gi¸m ®Þnh: Nhµ NK ®Õn tæ chøc gi¸m ®Þnh lµm c¸c thñ tôc sau: - Göi giÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh hoÆc ký hîp ®ång gi¸m ®Þnh dµi h¹n ®èi víi sè l­îng hµng lín hoÆc nhiÒu chuyÕn. - §Ýnh kÌm theo H§, packing list, ho¸ ®¬n, chøng nhËn phÈm chÊt hoÆc tµi liÖu b¶n vÏ (®èi víi m¸y mãc thiÕt bÞ) - HÑn ngµy giê, ®Þa ®iÓm gi¸m ®Þnh. - Tho¶ thuËn phÝ, ®iÒu kiÖn vµ néi dung cÇn gi¸m ®Þnh cô thÓ ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu sö dông. Tuú theo yªu cÇu cô thÓ cña nhµ NK, tæ chøc gi¸m ®Þnh sÏ tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh c¸c h¹ng môc: . Gi¸m ®Þnh sè, khèi l­îng, phÈm chÊt, bao b×, kü m· hiÖu, nh·n hiÖu, t×nh tr¹ng hµng ho¸. . Gi¸m ®Þnh tæn thÊt ®Ó khiÕu n¹i ng­êi b¸n, ng­êi b¶o hiÓm, ng­êi vËn t¶i hoÆc xin gi¶m thuÕ. . Gi¸m ®Þnh trÞ gi¸ thiÕt bÞ nhËp khÈu, nghiÖm thu vËn hµnh hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ ®Çu t­ nhËp khÈu. + Sö dông chøng th­ gi¸m ®Þnh Sau khi hoµn thµnh vô gi¸m ®Þnh vµ nhËn ®­îc chøng nhËn gi¸m ®Þnh, ng­êi nhËp khÈu th­êng dïng chøng th­ gi¸m ®Þnh vµo viÖc th«ng quan hµng ho¸ hoÆc dïng nã nh­ mét chøng tõ quan träng trong bé hå s¬ khiÕu n¹i göi c¸c bªn liªn quan. Bé hå s¬ khiÕu n¹i bao gåm: - Th­ dù kh¸ng - Chøng th­ gi¸m ®Þnh - Chøng tõ gèc cña l« hµng nhËp khÈu (B/L, Packing list, Invoice, chøng nhËn thùc phÈm…) - Chøng tõ chøng minh: COR, ROROC, SURVEY RECORD,… - Th­ ®ßi båi th­êng ghi râ c¸c chi phÝ vµ sè tæng céng, thÓ thøc ®Ò nghÞ ®Òn bï (tr¶ tiÒn vµo tµi kho¶n, göi bæ xung hµng...) - C¸c biªn b¶n kh¸c... 1.2. C¸c b­íc hoµn thµnh vô gi¸m ®Þnh ®èi víi tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh B­íc 1: TiÕp nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh: N¬i nhËn yªu cÇu cã thÓ lµ mét trong c¸c n¬i: C«ng ty, chi nh¸nh, bé phËn nghiÖp vô c¸c tr¹m, c¸c tæ ®¹i diÖn… Tr­êng hîp ngo¹i lÖ cã thÓ lµ gi¸m ®Þnh viªn ®ang gi¸m ®Þnh t¹i hiÖn tr­êng, gi¸m ®Þnh viªn hµng h¶i hoÆc gi¸m ®Þnh viªn kh¸c vµ mäi ng­êi trong ®¬n vÞ khai th¸c ®­îc. - C¸c lo¹i giÊy yªu cÇu: . GiÊy yªu cÇu theo mÉu cña tæ chøc gi¸m ®Þnh . GiÊy yªu cÇu cña c¸c tæ chøc kinh doanh, c¸ nh©n n­íc ngoµi trong vµ ngoµi n­íc yªu cÇu . GiÊy yªu cÇu cña c¸c h·ng tµu biÓn, hµng kh«ng, chñ ph­¬ng tiÖn ®Õn ViÖt Nam yªu cÇu . GiÊy yªu cÇu cña c¸c ®ång nghiÖp quèc tÕ. . GiÊy tr­ng cÇu gi¸m ®Þnh cña H¶i quan, C«ng an, Toµ ¸n,… phôc vô c«ng vô cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc. . C¸c c«ng v¨n mêi gi¸m ®Þnh cña c¸c tæ chøc kinh doanh. - NhËn yªu cÇu cã thÓ: . NhËn trùc tiÕp . NhËn b»ng fax . NhËn b»ng Email: §èi víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi . NhËn qua ®iÖn tho¹i: ¸p dông ®èi víi kh¸ch hµng quen thuéc hoÆc c«ng viÖc qu¸ gÊp. Tuy nhiªn ng­êi nhËn ®iÖn tho¹i ph¶i chÞu mäi tr¸ch nhiÖm vµ hoµn tÊt thñ tôc vµ sau ®ã ph¶i ghi néi dung vµo “Tê ghi chÐp yªu cÇu gi¸m ®Þnh b»ng ®iÖn tho¹i”, ký tªn, ghi sè thø tù cña giÊy yªu cÇu vµo sæ nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh. Chó ý: Tr­íc khi cÊp chøng th­ ph¶i cã giÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh. Khi ®· ký hîp ®ång gi¸m ®Þnh bao, cã thÓ chÊp nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh b»ng fax, Email (kh«ng cÇn giÊy yªu cÇu) nÕu trong hîp ®ång ghi râ chÊp nhËn ph­¬ng thøc yªu cÇu b»ng ®iÖn tho¹i, Email. ChÊp nhËn giÊy yªu cÇu kh«ng cã dÊu nÕu kh¸ch hµng ®· ®¨ng ký ch÷ ký lÇn ®Çu. B­íc 2: KiÓm tra giÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh vµ c¸c giÊy tê tµi liÖu kÌm theo. + KiÓm tra vÒ thñ tôc hµnh chÝnh: GiÊy yªu cÇu ph¶i cã ngµy, th¸ng, n¨m viÕt yªu cÇu, hä, tªn, ch÷ ký ng­êi yªu cÇu. NÕu lµ ®¬n vÞ tæ chøc kinh doanh yªu cÇu: GiÊy yªu cÇu ph¶i cã tªn ph¸p nh©n, ng­êi cã thÈm quyÒn ký vµ ®ãng dÊu. §èi víi ng­êi n­íc ngoµi ®· quen dïng Ên chØ riªng vµ ch÷ ký th× cã thÓ chÊp nhËn. NÕu lµ c¸ nh©n yªu cÇu: GiÊy yªu cÇu ph¶i ghi râ tªn, ®Þa chØ, sè Chøng minh th­ nh©n d©n. + X¸c ®Þnh yªu cÇu cña kh¸ch hµng: - Lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh - Ngµy vµ ®Þa ®iÓm gi¸m ®Þnh - Ngµy cÊp chøng th­ - Sè b¶n chøng th­ gi¸m ®Þnh cÇn cÊp (tiÕng ViÖt hoÆc tiÕng N­íc ngoµi). + ThÓ thøc thanh to¸n, sè tµi kho¶n t¹i ng©n hµng (nÕu cÇn) + KiÓm tra giÊy tê, tµi liÖu kÌm theo: C¸c giÊy tê, tµi liÖu kÌm theo ph¶i ®Çy ®ñ, ®ång bé víi nhau vÒ sè liÖu, d÷ liÖu vµ ph¶i phï hîp víi kª khai trong giÊy yªu cÇu vÒ tªn hµng, chñng lo¹i, sè l­îng, ký m· hiÖu, tªn tµu, B/L vµ ph¶i hîp lý vÒ mÆt thêi gian ph¸t sinh c¸c lo¹i giÊy tê ®ã. + KiÓm tra mÉu ®èi chøng cña H§ hoÆc mÉu hµng (nÕu cã). B­íc 3: §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng kü thuËt vµ x¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn vô gi¸m ®Þnh: TÊt c¶ c¸c b­íc kiÓm tra trªn, nÕu thÊy ®iÓm nµo kh«ng râ ph¶i trao ®æi trùc tiÕp víi kh¸ch hµng b»ng mäi ph­¬ng tiÖn th«ng tin. Khi c¸c vÊn ®Ò ®· ®­îc phóc ®¸p th× c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau ®Ó b¸o víi kh¸ch hµng vÒ mÆt nguyªn t¾c lµ cã thÓ ®¶m nhËn ®­îc viÖc gi¸m ®Þnh hay kh«ng. - VÒ nh©n lùc:Yªu cÇu chuyªn m«n, sè l­îng gi¸m ®Þnh viªn, céng t¸c viªn nÕu cÇn. - ThiÕt bÞ: Chñng lo¹i, sè l­îng, dông cô dïng t¹i hiÖn tr­êng - C¸c vËt t­ kh¸c - Chi phÝ (®i l¹i, ¨n, ë…) - C¸c tµi liÖu - Ph­¬ng ph¸p tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh. B­íc 4: Chµo phÝ gi¸m ®Þnh (NÕu kh¸ch hµng chÊp nhËn møc phÝ ®ã th× tiÕp c¸c b­íc sau). B­íc 5: ChÊp nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh hoÆc tõ chèi vô gi¸m ®Þnh: NÕu tæ chøc gi¸m ®Þnh kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng hoÆc kh¸ch hµng kh«ng cung cÊp ®ñ giÊy tê, tµi liÖu, th«ng tin cÇn thiÕt th× tõ chèi vô gi¸m ®Þnh. NÕu chÊp nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh th× ph¶i x¸c nhËn chÊp nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh. Cã thÓ x¸c nhËn theo mét trong hai c¸ch sau: . X¸c nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh b»ng mét v¨n b¶n . Ký, x¸c nhËn vµo gãc tr¸i giÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh. B­íc 6: Thùc hiÖn vô gi¸m ®Þnh: - TiÕn hµnh gi¸m ®Þnh theo c¸c ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh ®· ®­îc x¸c ®Þnh ë b­íc 3. - LÊy mÉu, xö lý mÉu vµ göi ®i kiÓm tra Chó ý: NÕu kh¸ch hµng cã bæ sung hoÆc thay ®æi néi dung yªu cÇu gi¸m ®Þnh th× ph¶i cã th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n. B­íc 7: XÐt duyÖt chøng th­ gi¸m ®Þnh vµ giao chøng th­ gi¸m ®Þnh cho kh¸ch hµng. - Chøng th­ gi¸m ®Þnh tr­íc khi cÊp ra ph¶i ®­îc so¸t xÐt vµ duyÖt cÈn thËn, b¶o ®¶m ®¸p øng c¸c yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña kh¸ch hµng. - Chøng th­ gi¸m ®Þnh ph¶i cã ch÷ ký cña gi¸m ®Þnh viªn, ch÷ ký cña ng­êi ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn thay mÆt cho tæ chøc gi¸m ®Þnh vµ ghi râ hä tªn. B­íc 8: Sau khi xÐt duyÖt chøng th­, giao chøng th­ cho kh¸ch hµng vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i (nÕu cã): Khi cã khiÕu n¹i th× ph¶i xem xÐt l¹i toµn bé hå s¬ vµ tiÕn tr×nh vô gi¸m ®Þnh ®Ó ph¶n b¸c khiÕu n¹i. NÕu chøng th­ cã sai sãt th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. B­íc 9: L­u tr÷ hå s¬ vô gi¸m ®Þnh: - Hå s¬ vô gi¸m ®Þnh ph¶i bao gåm tÊt c¶ c¸c giÊy tê, tµi liÖu liªn quan ®Õn vô gi¸m ®Þnh nh­: . GiÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh . Chøng th­ gi¸m ®Þnh . GiÊy ghi diÔn biÕn vô gi¸m ®Þnh . C¸c tµi liÖu kh¸c liªn quan ®Õn vô gi¸m ®Þnh. - Thêi gian l­u tr÷ hå s¬ vô gi¸m ®Þnh: 03 n¨m, riªng nh÷ng hå s¬ cã vÊn ®Ò ph¸t sinh ngay trong qu¸ tr×nh gi¸m ®Þnh hay trong qu¸ tr×nh l­u tr÷ th× ph¶i l­u 05 n¨m. 2. C¸c ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh hµng ho¸ XNK c¬ b¶n : 2.1. Ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh quy c¸ch phÈm chÊt. 2.1.1. §Þnh nghÜa : Gi¸m ®Þnh quy c¸ch phÈm chÊt mét l« hµng XNK lµ kiÓm tra c¸c chØ tiªu vÒ quy c¸ch phÈm chÊt hµng ho¸ theo c¸c ®iÒu kho¶n ®· ®­îc ghi trong H§, L/C hoÆc theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. L« hµng gi¸m ®Þnh lµ l­îng hµng cã cïng quy c¸ch phÈm chÊt, cïng mét giÊy chøng nhËn phÈm chÊt, ®­îc chØ ®Þnh trªn giÊy yªu cÇu cña kh¸ch hµng. 2.1.2. Tr×nh tù tiÕn hµnh. + C«ng t¸c chuÈn bÞ B­íc 1: KiÓm tra thñ tôc nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh. B­íc 2: Nghiªn cøu giÊy tê kÌm theo: H§, L/C, Packing list, tµi liÖu küthuËt (nÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ: s¬ ®å, b¶n vÏ, h­íng dÉn sö dông… ), c¸c chØ tiªu, ph­¬ng ph¸p kiÓm tra, ngµy dù kiÕn xÕp hµng xuèng tµu (hµng xuÊt), ngµy hÕt h¹n ®ßi båi th­êng (hµng nhËp). B­íc 3: Dù kiÕn c«ng viÖc: Dù kiÕn c«ng viÖc ph¶i lµm t¹i hiÖn tr­êng, tÝnh sè l­îng kiÖn ph¶i lÊy mÉu, dù kiÕn nh÷ng khã kh¨n cã thÓ gÆp ph¶i vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt, … B­íc 4: ChuÈn bÞ giÊy tê, dông cô, tói ®ùng vµ b¶o qu¶n mÉu m¸y mãc thiÕt bÞ cÇn dïng, m¸y ¶nh (nÕu cÇn). + C«ng t¸c t¹i hiÖn tr­êng B­íc 1: KiÓm tra t×nh h×nh s¾p xÕp vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ t¹i kho b·i: Hµng ho¸ ph¶i ®­îc s¾p xÕp theo tõng l« thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm ®Õm sè l­îng vµ lÊy mÉu. B­íc 2: KiÓm tra bao b×: T×nh tr¹ng bao b×, ký m· hiÖu, c¸ch ®ãng gãi, … B­íc 3: KiÓm tra hµng ho¸: ChØ kiÓm tra nh÷ng kiÖn hµng nguyªn vÑn, kh« r¸o. §èi víi m¸y mãc thiÕt bÞ cÇn kiÓm tra ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n m¸y mãc, c¸c chØ tiªu phÈm chÊt th«ng qua viÖc vËn hµnh m¸y. B­íc 4: LÊy mÉu hµng ho¸: Trong qu¸ tr×nh lÊy mÉu hµng ho¸, nÕu ph¸t hiÖn thÊy cïng mét lo¹i hµng ho¸ nh­ng l¹i cã nhiÒu quy c¸ch kh¸c nhau th× ph¶i lÊy mÉu riªng tõng lo¹i quy c¸ch, ®ång thêi x¸c ®Þnh tû lÖ cña tõng lo¹i. Sau khi lÊy mÉu ph¶i th«ng b¸o sè khèi l­îng mÉu ®· lÊy b»ng phiÕu lÊy mÉu ®Ó vµo kiÖn hµng ®ã. Sau khi lÊy mÉu xong ph¶i x¸c ®Þnh sè khèi l­îng mÉu ®· lÊy vµ viÕt biªn lai göi l¹i cho ng­êi yªu cÇu. Chôp ¶nh hµng ho¸ (nÕu cÇn). + T¹o mÉu vµ ph©n tÝch mÉu: - T¹o mÉu: Sau khi lÊy ®ñ sè l­îng mÉu cÇn thiÕt, dïng ph­¬ng ph¸p ®Êu trén vµ gi¶n l­îc thÝch hîp ®Ó t¹o mÉu ®¹i diÖn cho l« hµng. MÉu ®¹i diÖn chia thµnh c¸c phÇn sau ®©y: . MÉu l­u . MÉu thö: c¶m quan, ph©n tÝch lý ho¸… . MÉu cho ng­êi mua (hoÆc ng­êi b¸n) nÕu cÇn. - Ph©n tÝch mÉu: Khi göi mÉu ®Õn c¬ së kiÓm tra cÇn kÌm theo giÊy yªu cÇu kiÓm tra mÉu. GiÊy yªu cÇu kiÓm tra nµy ph¶i lËp lµm 2 b¶n : Mét b¶n ®Ýnh cïng mÉu, b¶n thø hai (cã ch÷ ký x¸c nhËn cña c¬ së kiÓm tra) vµ l­u vµo bé hå s¬ gi¸m ®Þnh. + Xö lý kÕt qu¶: Khi cã kÕt qu¶, ®èi chiÕu víi H§, L/C hoÆc hµng mÉu ®Ó cã nhËn xÐt vÒ tÝnh phï hîp cña c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra. NÕu cã nghi ngê vÒ kÕt qu¶ kiÓm tra, cÇn ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra kü l¹i tõ b­íc 1, nÕu cÇn ph¶i lÊy mÉu l¹i. Riªng hµng xuÊt khÈu, nÕu kÕt qu¶ kh«ng phï hîp ph¶i b¸o ngay cho ng­êi yªu cÇu biÕt ®Ó t×m biÖn ph¸p gi¶i quyÕt.. + CÊp chøng th­ gi¸m ®Þnh: Chøng th­ gi¸m ®Þnh ®­îc cÊp ngay sau khi ®· hoµn thµnh nh÷ng viÖc trªn vµ chËm nhÊt kh«ng qu¸ 3 ngµy kÓ tõ ngµy hoµn thµnh viÖc gi¸m ®Þnh ®ång thêi ph¶i tr­íc ngµy hÕt h¹n khiÕu n¹i (®èi víi hµng nhËp khÈu). MÉu chøng th­ gi¸m ®Þnh theo mÉu cña ng­êi yªu cÇu, H§/L/C hoÆc nÕu kh«ng cã quy ®Þnh cô thÓ th× cÊp theo néi dung nh­ phô lôc 3. 2.2. Ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh sè l­îng chi tiÕt 2.2.1. §Þnh nghÜa Gi¸m ®Þnh sè l­îng chi tiÕt mét l« hµng xuÊt nhËp khÈu lµ x¸c ®Þnh sè l­îng chi tiÕt hµng thùc tÕ cã cña l« hµng ®ã (hµng ®ãng bao, kiÖn chØ x¸c ®Þnh ë nh÷ng bao, kiÖn nguyªn vÑn) råi so s¸nh víi sè l­îng cña ng­êi b¸n. L« hµng gi¸m ®Þnh lµ l« hµng cã cïng mét quy c¸ch phÈm chÊt, cïng mét giÊy chøng nhËn phÈm chÊt ®­îc chØ ®Þnh trªn giÊy yªu cÇu cña kh¸ch hµng. 2.2.2. Tr×nh tù tiÕn hµnh + C«ng t¸c chuÈn bÞ B­íc 1: KiÓm tra thñ tôc nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh. B­íc 2: Nghiªn cøu giÊy tê kÌm theo: H§, L/C, Packing list, GiÊy chøng nhËn sè l­îng, c¸c ®iÒu kho¶n vÒ bao b×, tªn hµng, tµi liÖu kü thuËt (nÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ: s¬ ®å, b¶n vÏ, h­íng dÉn sö dông… ), c¸c chØ tiªu, ph­¬ng ph¸p kiÓm tra, ngµy dù kiÕn xÕp hµng xuèng tµu (hµng xuÊt), ngµy hÕt h¹n ®ßi båi th­êng (hµng nhËp). B­íc 3: Dù kiÕn c«ng viÖc : Dù kiÕn c«ng viÖc t¹i hiÖn tr­êng, tÝnh sè l­îng kiÖn ph¶i më kiÓm tra, dù kiÕn nh÷ng khã kh¨n cã thÓ gÆp ph¶i vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt, … B­íc 4: ChuÈn bÞ giÊy tê, phiÕu c©n, ®o, ®Õm, m¸y mãc thiÕt bÞ cÇn dïng, m¸y ¶nh (nÕu cÇn). + C«ng t¸c t¹i hiÖn tr­êng: B­íc 1: KiÓm tra ký m· hiÖu, t×nh h×nh s¾p xÕp vµ b¶o qu¶n hµng ho¸. Hµng ho¸ ph¶i ®­îc x¾p xÕp theo tõng l«, thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra hµng ho¸. NÕu sè l­îng kiÖn kh«ng ®ñ ®¹i diÖn cho l« hµng th× ph¶i b¸o ngay cho ng­êi yªu cÇu b»ng v¨n b¶n ®Ó tõ chèi hoÆc t¹m ho·n viÖc gi¸m ®Þnh. B­íc 2: KiÓm tra bao b× tr­íc khi më: NÕu ph¸t hiÖn bao b× kh«ng nguyªn vÑn ph¶i ®Ó riªng ra vµ b¸o cho chñ hµng biÕt ®Ó bæ sung yªu cÇu gi¸m ®Þnh tæn thÊt hoÆc t×m c¸ch gi¶i quyÕt. B­íc 3: KiÓm tra sè l­îng: ChØ kiÓm tra nh÷ng bao, kiÖn cßn nguyªn vÑn. Chó ý: §èi víi nh÷ng l« hµng cÇn ph¶i më 100% bao, kiÖn mµ l¹i cã nh÷ng bao kiÖn kh«ng nguyªn vÑn th× chØ chøng thùc tÕ nh÷ng bao, kiÖn ®· më. §èi víi l« hµng cã sè bao, kiÖn cÇn më lµ X% nh­ng sè bao, kiÖn cßn l¹i kh«ng ®ñ X% hoÆc cßn ®ñ X% nh­ng kh«ng ®ñ ®¹i diÖn cho l« hµng th× chØ chøng thùc tÕ nh÷ng bao, kiÖn ®· më. - Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra: C¨n cø vµo ®¬n vÞ mua b¸n trong H§, L/C ®Ó ®ong, ®o, ®Õm trùc tiÕp mét c¸ch th«ng th­êng hay qua kh©u trung gian nh­ m¸y mãc, ®ång hå ®ong, ®o, ®Õm chuyªn dïng…sè liÖu cã thÓ lµ sè thu ®­îc khi ®ong, ®o, ®Õm toµn bé hoÆc cã thÓ lµ phÇn cßn l¹i sau khi ®· trõ ®i phÇn bï (sè linh kiÖn ®iÖn tö, phô tïng háng trong m¸y mãc…) hoÆc trõ ®i phÇn kh«ng ®o ®Õm theo quy ®Þnh (®o¹n ®Çu tÊm, phÇn hai biªn ®èi víi v¶i PE, tÊm b¨ng truyÒn, vá cña gç c©y…). Chó ý: NÕu ph¸t hiÖn hµng h­ háng, sai quy c¸ch…th× ph¶i ghi ®Çy ®ñ hiÖn t­îng nµy vµo diÔn biÕn vô gi¸m ®Þnh. Khi ghi kÕt qu¶ kiÓm tra ph¶i ghi râ sè l­îng thùc cã cña tõng lo¹i, tõng kiÖn. - Chôp ¶nh (nÕu cÇn). B­íc 4: TÝnh to¸n vµ xö lý kÕt qu¶ - TÝnh to¸n kÕt qu¶: C¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm tra t¹i hiÖn tr­êng ®Ó tÝnh to¸n tæng hîp tõng lo¹i råi so s¸nh víi giÊy tê cña ng­êi yªu cÇu. - Xö lý kÕt qu¶: §èi víi hµng NK : chøng nhËn kÕt qu¶ kiÓm tra, ®èi chiÕu víi sè l­îng cña ng­êi b¸n. §èi víi hµng XK : nÕu thiÕu hµng ph¶i b¸o ngay cho ng­êi yªu cÇu biÕt ®Ó t×m biÖn ph¸p gi¶i quyÕt, nÕu kh«ng míi chøng thùc tÕ. + CÊp chøng th­ gi¸m ®Þnh: Chøng th­ gi¸m ®Þnh ®­îc cÊp ngay sau khi ®· hoµn thµnh nh÷ng viÖc trªn vµ chËm nhÊt kh«ng qu¸ 3 ngµy kÓ tõ ngµy hoµn thiÖn viÖc gi¸m ®Þnh ®ång thêi ph¶i tr­íc ngµy hÕt h¹n khiÕu n¹i (®èi víi hµng nhËp khÈu). MÉu chøng th­ gi¸m ®Þnh theo mÉu cña ng­êi yªu cÇu, H§/L/C hoÆc nÕu kh«ng cã quy ®Þnh cô thÓ th× cÊp theo néi dung nh­ phô lôc 4 – 6. 2.3. Ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh khèi l­îng th­¬ng m¹i 2.3.1. §Þnh nghÜa Gi¸m ®Þnh khèi l­îng th­¬ng m¹i mét l« hµng xuÊt nhËp khÈu lµ x¸c ®Þnh khèi l­îng hµng theo håi ®é Èm quy ®Þnh cña nh÷ng bao, kiÖn nguyªn vÑn, kh« r¸o råi so s¸nh víi khèi l­îng cña ng­êi b¸n. L« hµng gi¸m ®Þnh lµ l« hµng cã cïng mét quy c¸ch phÈm chÊt, cïng mét giÊy chøng nhËn phÈm chÊt ®­îc chØ ®Þnh trªn giÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh cña kh¸ch hµng. Khèi l­îng th­¬ng m¹i lµ khèi l­îng trong ®ã cø 100 ®¬n vÞ khèi l­îng hµng kh« ®· ®­îc thªm vµo sè ®¬n vÞ khèi l­îng n­íc theo tû lÖ quy ®Þnh. Håi ®é Èm lµ tû lÖ n­íc/100 ®¬n vÞ khèi l­îng hµng kh«. Håi ®é Èm quy ®Þnh lµ khèi l­îng Èm ghi trong hîp ®ång, lµ tû lÖ n­íc quy ®Þnh ®­îc céng thªm vµo 100 ®¬n vÞ khèi l­îng hµng kh«. Håi ®é Èm thùc tÕ lµ tû lÖ n­íc cã trong 100 ®¬n vÞ khèi l­îng hµng kh«. Chó ý: C¸c ®Þnh nghÜa trªn lµ ®Þnh nghÜa th«ng th­êng theo quy ­íc chung ®· ®­îc thõa nhËn. Tuy nhiªn, trong mua b¸n quèc tÕ, kh¸i niÖm vÒ khèi l­îng th­¬ng m¹i cßn ®­îc më réng nh­: - Khèi l­îng tÝnh theo ®é kh« (thuû phÇn b»ng kh«ng) - Khèi l­îng tÝnh theo thuû phÇn quy ®Þnh (tøc khèi l­îng hµng trong ®ã cø 100 ®¬n vÞ khèi l­îng c¶ hµng kh« vµ n­íc th× ph¶i cã sè ®¬n vÞ khèi l­îng n­íc theo quy ®Þnh). 2.3.2. Tr×nh tù tiÕn hµnh. + C«ng t¸c chuÈn bÞ B­íc 1: KiÓm tra thñ tôc nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh. B­íc 2: Nghiªn cøu giÊy tê kÌm theo: H§, L/C, Packing list, c¸c ®iÒu kho¶n vÒ tªn hµng, ®¬n vÞ tÝnh khèi l­îng, c¸c chØ tiªu, ph­¬ng ph¸p kiÓm tra, ngµy dù kiÕn xÕp hµng xuèng tµu (hµng xuÊt), ngµy hÕt h¹n ®ßi båi th­êng (hµng nhËp). B­íc 3: Dù kiÕn c«ng viÖc: Dù kiÕn c«ng viÖc t¹i hiÖn tr­êng, dù kiÕn nh÷ng khã kh¨n cã thÓ gÆp ph¶i vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt, tÝnh sè l­îng kiÖn cÇn lÊy ra ®Ó c©n c¶ b× vµ tÝnh to¸n sè l­îng kiÖn cÇn më lÊy mÉu lµm ®é Èm,… B­íc 4: ChuÈn bÞ giÊy tê, dông cô, tói ®ùng vµ b¶o qu¶n mÉu, c©n kÜ thuËt cã ®é chÝnh x¸c 0,01gam, cã ®ñ qu¶ c©n, qu¶ ®ä cã tæng khèi l­îng b»ng møc c©n lín nhÊt, m¸y ¶nh (nÕu cÇn). + C«ng t¸c t¹i hiÖn tr­êng: B­íc 1: KiÓm tra hµng ho¸: - KiÓm tra ký m· hiÖu, t×nh h×nh s¾p xÕp vµ b¶o qu¶n hµng ho¸. Hµng ho¸ ph¶i ®­îc x¾p xÕp theo tõng l«, thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra hµng ho¸. NÕu sè l­îng kiÖn kh«ng ®ñ ®¹i diÖn cho l« hµng th× ph¶i b¸o ngay cho ng­êi yªu cÇu b»ng v¨n b¶n ®Ó tõ chèi hoÆc t¹m ho·n viÖc gi¸m ®Þnh - KiÓm tra bao b× tr­íc khi më: NÕu ph¸t hiÖn bao b× kh«ng nguyªn vÑn ph¶i ®Ó riªng ra vµ b¸o cho chñ hµng biÕt ®Ó bæ sung yªu cÇu gi¸m ®Þnh tæn thÊt hoÆc t×m c¸ch gi¶i quyÕt. B­íc 2: Thö c©n bµn: §Ò nghÞ chñ hµng cho kiÓm tra giÊy kiÓm ®Þnh c©n (cña c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ cßn h¹n). Tr­êng hîp gi¸m ®Þnh viªn cã chøng chØ kiÓm ®Þnh c©n do c¬ quan Nhµ n­íc cÊp th× ®­îc phÐp kiÓm ®Þnh c©n tr­íc khi c©n. B­íc 3: Thö c©n kü thuËt: §Ó c©n n¬i cã ®ñ ¸nh s¸ng, khuÊt giã råi tiÕn hµnh kª c©n, lÊy th¨ng b»ng, kiÓm tra ®é trung thµnh vµ ®é nh¹y cña c©n. B­íc 4: TiÕn hµnh c©n: Sè l­îng bao, kiÖn lÊy ra c©n nh­ ®· dù tÝnh tr­íc. ChØ c©n nh÷ng kiÖn nguyªn vÑn, kh« r¸o vµ c©n riªng biÖt tõng kiÖn mét. C©n khèi l­îng c¶ b× nÕu lµ hµng ®ãng lo¹i bao b× kh«ng hoÆc Ýt thay ®æi, c©n tÞnh nÕu lµ hµng ®ãng lo¹i bao b× dÔ thay ®æi vÒ khèi l­îng. B­íc 5: C©n b×: NÕu c©n khèi l­îng c¶ b×, ngay sa._.¸c hiÖn t­îng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh cña c¸c doanh nghiÖp vÒ vÊn ®Ò nµy sÏ ®­îc gi¶i quyÕt theo c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c. Thø n¨m, theo quy ®Þnh t¹i Kho¶n 3, §iÒu 11 NghÞ ®Þnh sè 20/1999/N§-CP th× “nÕu tæ chøc gi¸m ®Þnh ban ®Çu hoÆc bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh l¹i kh«ng thõa nhËn kÕt qu¶ cña chøng th­ gi¸m ®Þnh l¹i th× bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh l¹i cã quyÒn yªu cÇu tæ chøc Träng tµi chØ ®Þnh mét tæ chøc kh¸c gi¸m ®Þnh l¹i. KÕt qu¶ gi¸m ®Þnh cña tæ chøc gi¸m ®Þnh do Träng tµi chØ ®Þnh cã gi¸ trÞ cuèi cïng”. Quy ®Þnh nµy m©u thuÉn víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c trong lÜnh vùc Träng tµi ë ®iÓm sau: Mét trong c¸c nguyªn t¾c tè tông Träng tµi quan träng nhÊt lµ Träng tµi chØ cã thÓ nhËn ®¬n yªu cÇu gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ khi c¸c bªn ®­¬ng sù tho¶ thuËn ®­a ra Träng tµi gi¶i quyÕt. Nguyªn t¾c nµy thÓ hiÖn râ t¹i tÊt c¶ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt trªn nh­: Kho¶n 2 §iÒu 3 NghÞ ®Þnh 116/CP, Kho¶n 2 §iÒu 3 §iÒu lÖ Trung t©m Träng tµi quèc tÕ ViÖt Nam ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 204/TTg, §iÒu 1 QuyÕt ®Þnh 114/TTg. NÕu vi ph¹m nguyªn t¾c tè tông träng tµi nµy th× quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt tranh chÊp cña träng tµi sÏ bÞ v« hiÖu toµn bé. Nh­ vËy nÕu chØ cã bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh l¹i cã quyÒn yªu cÇu tæ chøc träng tµi xö lý mµ kh«ng cã sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn cã liªn quan th× viÖc vi ph¹m nguyªn t¾c tè tông trªn lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái, vµ nh­ vËy ph¸n quyÕt cña träng tµi sÏ kh«ng cã hiªu lùc. Thø s¸u, ChÝnh phñ cã quy ®Þnh “tæ chøc gi¸m ®Þnh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh cña m×nh. H¶i quan cöa khÈu c¨n cø vµo kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh ®Ó xö lý”. ThÕ nh­ng theo quy ®Þnh cña Tæng côc H¶i quan th× “m· sè mµ c¸c c¬ quan gi¸m ®Þnh ghi vµo kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh chØ cã gi¸ trÞ tham kh¶o”. ChÝnh nh÷ng bÊt cËp nµy khiÕn trong nh÷ng tr­êng hîp mét mÆt hµng mµ cã hai kÕt qu¶ kh¸c nhau th× H¶i quan sÏ ¸p dông ph­¬ng ph¸p an toµn lµ ¸p m· sè thuÕ suÊt cao tr­íc, sau ®ã míi “h¹ håi ph©n gi¶i”. §iÒu nµy ®· lµm c¶n trë ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu bëi “®­îc v¹ th× m¸ ®· s­ng”, doanh nghiÖp ph¶i tèn nhiÒu thêi gian, c«ng søc ®i l¹i, gâ nhiÒu cöa. Thùc tÕ, cã mét sè vô khiÕu n¹i liªn quan ®Õn lÜnh vùc gi¸m ®Þnh, doanh nghiÖp ph¶i chê 7-8 th¸ng míi ®­îc gi¶i quyÕt. Thø b¶y, QuyÕt ®Þnh 177 cña Bé KHCNMT quy ®Þnh mét sè nhãm hµng buéc ph¶i qua gi¸m ®Þnh b¾t buéc ®Ó kiÓm tra chÊt l­îng Nhµ n­íc nh­ng nhiÒu mÆt hµng trong QuyÕt ®Þnh 177 l¹i kh«ng thèng nhÊt víi quy ®Þnh trong biÓu thuÕ xuÊt nhËp khÈu nªn ®· g©y khã kh¨n cho c¶ doanh nghiÖp lÉn c¬ quan H¶i quan khi thùc hiÖn. V× vËy c¸c v¨n b¶n liªn quan ®Õn ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh cÇn cã gi¶i thÝch, ®Þnh nghÜa râ rµng vÒ thuËt ng÷, tr¸nh viÖc hiÓu vµ ¸p dông kh¸c nhau do ng«n ng÷ kh«ng râ rµng, võa g©y mÊt thêi gian, thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp còng nh­ khã kh¨n cho c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc. MÆc dï nh÷ng quy ®Þnh trong lÜnh vùc gi¸m ®Þnh hµng ho¸ ®· ®­îc luËt ho¸ t¹i c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, t¹o ra mét hµnh lang ph¸p lÝ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ trong lÜnh vùc gi¸m ®Þnh hµng ho¸. Nh­ng nh÷ng quy ®Þnh t¹i c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt nµy ®· béc lé nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ trong thùc tiÔn ¸p dông g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c gi¸m ®Þnh hµng ho¸ ë ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy, c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cÇn xem xÐt l¹i nh÷ng quy ®Þnh nµy nh»m tr¸nh chång chÐo, m©u thuÉn, t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh hµng ho¸ ®­îc tiÕn hµnh thuËn lîi. 1.2. Cã biÖn ph¸p qu¸n lÝ chÆt chÏ c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh Trong khi c¸c c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc chØ chó träng vµo viÖc ban hµnh c¸c th«ng t­, nghÞ ®Þnh vÒ kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ th× c«ng t¸c qu¶n lÝ ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh d­êng nh­ l¹i kh«ng d­îc c¸c c¬ quan chøc n¨ng quan t©m mét c¸ch ®óng mùc. Theo tr¸ch nhiÖm ®· ®­îc ChÝnh phñ giao, Bé Th­¬ng m¹i lµ c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng nµy. Nh­ng hä l¹i thõa nhËn r»ng hä kh«ng biÕt chÝnh x¸c hiÖn nay cã bao nhiªu tæ chøc gi¸m ®Þnh ®ang chÝnh thøc ho¹t ®éng ë ViÖt Nam. H¬n n÷a, Th«ng t­ 33 cña Bé Th­¬ng m¹i quy ®Þnh: ®Þnh k× 6 th¸ng mét lÇn vµo tr­íc ngµy 15/7 vµ tr­íc ngµy 15/1 n¨m sau, tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ cã tr¸ch nhiÖm göi b¸o c¸o t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cho së Th­¬ng m¹i tØnh, thµnh phè n¬i tæ chøc gi¸m ®Þnh ®Æt trô së chÝnh ®Ó tæng hîp b¸o c¸o cho Bé Th­¬ng m¹i. Nh­ vËy, nÕu doanh nghiÖp gi¸m ®Þnh cã vi ph¹m trong qu¸ tr×nh gi¸m ®Þnh mµ kh«ng b¸o c¸o hoÆc b¸o c¸o kh«ng hÕt th× liÖu c¸c c¬ quan qu¶n lÝ cã thÓ biÕt vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi ®­îc kh«ng, trong khi Bé ë xa cßn cÊp së l¹i kh«ng ®­îc giao nhiÖm vô. Thªm vµo ®ã, khi tæ chøc gi¸m ®Þnh cã vi ph¹m (ch­a tíi møc xö lÝ h×nh sù) th× còng kh«ng thÓ xö lÝ v× thiÕu nh÷ng chÕ tµi cÇn thiÕt. MÆt kh¸c, trong Kho¶n 7 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 20/1999/N§-CP quy ®Þnh: nÕu gi¸m ®Þnh sai th× ph¶i tr¶ tiÒn ph¹t theo møc doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ vµ bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh ®· tho¶ thuËn nh­ng kh«ng qu¸ 10 lÇn phÝ gi¸m ®Þnh. §iÒu nµy trong nhiÒu tr­êng hîp g©y nhiÒu thiÖt thßi cho doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu v× thùc tÕ, cã nh÷ng thiÖt h¹i do nh÷ng tæ chøc gi¸m ®Þnh g©y ra lín gÊp nhiÒu lÇn tiÒn ®Òn bï phÝ gi¸m ®Þnh do hËu qu¶ gi¸m ®Þnh sai g©y nªn. Cã tr­êng hîp gi¸m ®Þnh sai lµm thÊt thu thuÕ hµng tr¨m triÖu ®ång hoÆc lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn vµ c¬ héi lµm ¨n cña c¸c doanh nghiÖp , g©y tæn thÊt kh«ng nhá th× liÖu 10 lÇn phÝ gi¸m ®Þnh cã båi th­êng ®ñ kh«ng? V× vËy ®· ®Õn lóc c¸c c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc ph¶i qu¶n lÝ sè l­îng vµ chÊt l­îng cña c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh chÆt chÏ h¬n n÷a vµ cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p nghiªm kh¾c sö lÝ viÖc cÊp chøng th­ gi¸m ®Þnh sai nh­: + Tæ chøc gi¸m ®Þnh ph¶i chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh cña m×nh. + Yªu cÇu tæ chøc gi¸m ®Þnh ph¶i chÞu hoµn toµn phÇn thÊt thu thuÕ nÕu kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn thÊt thu thuÕ. + Båi th­êng hîp lÝ nh÷ng mÊt m¸t, tæn thÊt cho c¸c doanh nghiÖp cã liªn quan. + NÕu cã sai sãt nghiªm träng, Nhµ n­íc kh«ng cho phÐp tæ chøc gi¸m ®Þnh ®ã ho¹t ®éng b»ng c¸ch thu håi giÊy phÐp kinh doanh. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy, c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ph¶i ®Çy ®ñ, c¸c chÕ tµi ®èi víi tæ chøc gi¸m ®Þnh cÇn chÆt chÏ h¬n nh»m n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh còng nh­ cã quy ®Þnh râ rµng, cô thÓ vÒ viÖc thµnh lËp mét tæ chøc träng tµi ®Ó xö lÝ c¸c tranh chÊp ph¸t sinh khi cã c¸c ý kiÕn kh¸c nhau trong chøng th­ gi¸m ®Þnh cña c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh vÒ viÖc gi¸m ®Þnh mét l« hµng. 1.3. N©ng cao gi¸ trÞ ph¸p lÝ cña chøng th­ gi¸m ®Þnh Ta biÕt r»ng chøng th­ gi¸m ®Þnh lµ v¨n b¶n x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng thùc tÕ cña hµng ho¸ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, quy c¸ch, bao b×, gi¸ trÞ hµng ho¸, tæn thÊt, vÖ sinh vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ®­îc mét tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ ®éc lËp cÊp theo yªu cÇu cña bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh. Chøng th­ gi¸m ®Þnh lµ chøng cø ph¸p lÝ quan träng trong tranh chÊp, khiÕu n¹i vµ tè tông vÒ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc chøng th­ gi¸m ®Þnh ph¶i cã gi¸ trÞ rµng buéc ®èi víi c¸c bªn liªn quan ®Õn hµng ho¸ nh­: ng­êi b¸n, ng­êi mua, ng­êi vËn t¶i, ng­êi b¶o hiÓm vµ c¸c c¬ quan Nhµ n­íc (thuÕ, h¶i quan…). ThÕ nh­ng trong §iÒu 10 Ch­¬ng III NghÞ ®Þnh sè 20/1999/N§-CP quy ®Þnh: - Chøng th­ gi¸m ®Þnh chØ cã gi¸ trÞ ®èi víi hµng ho¸ ®­îc yªu cÇu gi¸m ®Þnh. - Chøng th­ gi¸m ®Þnh cã gi¸ trÞ rµng buéc ®èi víi bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh nÕu bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh kh«ng chøng minh ®­îc r»ng kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh kh«ng kh¸ch quan, kh«ng trung thùc hoÆc sai vÒ kÜ thuËt, nghiÖp vô gi¸m ®Þnh. - Chøng th­ gi¸m ®Þnh cã gi¸ trÞ rµng buéc tr¸ch nhiÖm ®èi víi tæ chøc kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh vÒ nh÷ng kÕt qu¶ vµ kÕt luËn trong chøng th­ gi¸m ®Þnh. §iÒu nµy cã nghÜa lµ chøng th­ gi¸m ®Þnh chØ cã gi¸ trÞ rµng buéc ®èi víi ng­êi yªu cÇu gi¸m ®Þnh vµ tæ chøc gi¸m ®Þnh mµ th«i. ViÖc quy ®Þnh nh­ trªn ®· lµm gi¶m h¼n ý nghÜa cña ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh hµng ho¸. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu mµ vô viÖc cña c«ng ty s¶n xuÊt dÞch vô th­¬ng m¹i §øc TiÕn d­íi ®©y lµ mét vÝ dô: Ngµy 26/3/1999 Côc H¶i quan H¶i Phßng ra quyÕt ®Þnh t¹m gi÷ l« hµng nhËp khÈu giÊy in d¹ng cuén ®· gia keo bÒ mÆt cña c«ng ty s¶n xuÊt dÞch vô th­¬ng m¹i §øc TiÕn do nghi vÊn l« hµng nµy thuéc diÖn ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu. Côc H¶i quan H¶i Phßng ®· tr­ng cÇu gi¸m ®Þnh ®Ó x¸c minh l« giÊy nhËp khÈu trªn ®· gia c«ng bÒ mÆt ch­a; cã thuéc lo¹i giÊy in chÊt l­îng cao hay kh«ng; cã thuéc mÆt hµng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu kh«ng? Theo kÕt qu¶ cña Trung t©m kÜ thuËt khu vùc I: BÒ mÆt giÊy cã gia keo tinh bét (nh­ng kh«ng ph¶i líp tr¸ng phÊn); mÉu giÊy lµ lo¹i giÊy in. KÕt qu¶ gi¸m ®Þnh cña chi côc ®o l­êng chÊt l­îng H¶i Phßng: MÉu giÊy bÒ mÆt cã gia keo tinh bét, do ch­a ®ñ tµi liÖu kÜ thuËt nªn ch­a kÕt luËn ®­îc mÉu giÊy trªn ®· gia c«ng bÒ mÆt hay ch­a. Theo Th«ng t­ sè 03/1999/TT-BTM ngµy 15/1/1999 quy ®Þnh chi tiÕt c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu n¨m 1999 th×: GiÊy viÕt, giÊy in th«ng th­êng ch­a gia c«ng bÒ mÆt, ®Þnh l­îng tõ 50g/m2 – 80g/m2 khi nhËp khÈu ph¶i xin giÊy phÐp cña Bé Th­¬ng m¹i. Theo quy ®Þnh nµy, l« hµng do c«ng ty §øc TiÕn nhËp kh«ng thuéc diÖn ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu v× giÊy ®· gia c«ng. V× vËy víi kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh trªn ®¸ng lÏ H¶i quan H¶i Phßng ph¶i tr¶ hµng vµ båi th­êng nh÷ng thiÖt h¹i cho c«ng ty §øc TiÕn do viÖc gi÷ hµng g©y nªn. Nh­ng bÊt chÊp kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh, Côc H¶i quan H¶i Phßng vÉn tiÕp tôc gi÷ hµng cña c«ng ty §øc TiÕn. LÝ lÏ cña Côc H¶i quan H¶i Phßng ®­a ra: kh¸i niÖm gia c«ng bÒ mÆt giÊy ph¶i bao gåm ®ñ c¸c quy tr×nh tr¸ng, phñ, gia keo, c¸n l¸ng, lµm bãng,…bÒ mÆt giÊy ®Ó thay ®æi tÝnh chÊt vµ môc ®Ých cña lo¹i giÊy ban ®Çu ®­a vµo gia c«ng. §Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò giÊy ®· gia keo bÒ mÆt cã ph¶i lµ giÊy ®· gia c«ng bÒ mÆt hay kh«ng, c«ng ty §øc TiÕn ®· tr­ng cÇu ý kiÕn cña nhµ khoa häc hµng ®Çu vÒ ngµnh giÊy GS TS §ç V¨n B¸ (hiÖn lµ gi¶ng viªn Tr­êng §¹i häc B¸ch Khoa – Hµ Néi).Theo GS TS §ç V¨n B¸: gia keo tinh bét bÒ mÆt giÊy lµ qu¸ tr×nh tr¸ng lªn bÒ mÆt giÊy mét líp tinh bét. GiÊy ®· gia keo bÒ mÆt lµ mét tr­êng hîp giÊy ®· gia c«ng bÒ mÆt. Trong c«ng v¨n sè 906/CV-VP göi Bé C«ng nghiÖp vÒ vÊn ®Ò nµy, Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh: gia keo còng lµ mét c«ng viÖc cña gia c«ng bÒ mÆt giÊy. ViÖn C«ng nghiÖp GiÊy vµ Xenluylo còng ®· kh¼ng ®Þnh: gia c«ng bÒ mÆt giÊy bao gåm c¸c c«ng viÖc: tr¸ng phñ, gia keo, c¸n l¸ng, lµm bãng bÒ mÆt giÊy. §Ó kh¼ng ®Þnh thªm tÝnh khoa häc cña c¸c kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh tr­íc, c«ng ty §øc TiÕn ®· tiÕp tôc tr­ng cÇu gi¸m ®Þnh t¹i Trung t©m gi¸m ®Þnh KÜ thuËt-C«ng nghÖ vµ Hµng ho¸. KÕt qu¶ gi¸m ®Þnh mÉu giÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh cña c«ng ty §øc TiÕn lµ giÊy trªn bÒ mÆt cã tr¸ng mét líp tinh bét vµ ®· ®­îc gia c«ng bÒ mÆt. Tuy nhiªn khi c«ng ty §øc TiÕn cã ®Çy ®ñ c¬ së khoa häc ®Ó kh¼ng ®Þnh l« hµng cña m×nh kh«ng thuéc diÖn ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu cña Bé Th­¬ng m¹i th× Tæng côc H¶i quan,ViÖn KiÓm s¸t Nh©n d©n tèi cao vÉn quyÕt ®Þnh giao cho Côc H¶i quan H¶i Phßng, ViÖn KiÓm s¸t Nh©n d©n Thµnh phè H¶i Phßng thô lÝ vô ¸n vµ xö c«ng ty §øc TiÕn ®· cã hµnh vi gian lËn th­¬ng m¹i. Sù viÖc nµy kh«ng dõng l¹i ë ®ã, c«ng ty §øc TiÕn cßn ph¶i tiÕp tôc tr­ng cÇu gi¸m ®Þnh ë nhiÒu tæ chøc gi¸m ®Þnh kh¸c nhau ®Ó chøng minh m×nh kh«ng cã hµnh vi gian lËn th­¬ng m¹i. TÊt c¶ c¸c chøng th­ gi¸m ®Þnh ®Òu cã cïng mét kÕt luËn nh­ng H¶i quan H¶i Phßng vÉn kh«ng thõa nhËn. Sau h¬n mét n¨m, ngµy 28/4/2000 ChÝnh phñ míi ra quyÕt ®Þnh cho H¶i quan H¶i Phßng ®×nh chØ viÖc ®iÒu tra vô c«ng ty §øc TiÕn vµ tr¶ l« hµng ®· t¹m gi÷. ThiÖt h¹i cña c«ng ty §øc TiÕn sau h¬n mét n¨m hµng bÞ t¹m gi÷ lªn ®Õn hµng tØ ®ång bao gåm tiÒn ph¹t l­u kho, l­u b·i (kho¶ng 1triÖu ®ång/ngµy), tiÒn phÝ tr­ng cÇu gi¸m ®Þnh cña c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh, chi phÝ theo hÇu toµ hµng n¨m trêi, toµn bé s¶n xuÊt cña c«ng ty §øc TiÕn bÞ ®×nh trÖ do kh«ng cã nguyªn liÖu, c«ng nh©n kh«ng cã viÖc lµm, bá lì c¬ héi kinh doanh giÊy vô 1999,… Th«ng qua vô viÖc trªn ta thÊy r»ng nÕu chøng th­ gi¸m ®Þnh kh«ng rµng buéc c¸c bªn cã liªn quan (®Æc biÖt lµ H¶i quan,C«ng an, Toµ ¸n,…) th× g©y rÊt nhiÒu thiÖt h¹i cho c¸c doanh nghiÖp. Nh­ vËy c¸c c¬ quan chøc n¨ng cÇn söa ®æi l¹i nh÷ng quy ®Þnh ®· ban hµnh, cÇn ®­a ra mét ph¸p chÕ cao h¬n vÒ gi¸ trÞ ph¸p lÝ cña chøng th­ gi¸m ®Þnh nh»m lµm cho chøng th­ gi¸m ®Þnh cã gi¸ trÞ rµng buéc ®èi víi tÊt c¶ c¸c bªn liªn quan ®Õn hµng ho¸ nÕu c¸c bªn nµy kh«ng chøng minh ®­îc r»ng bªn kia ph¹m ph¶i Ýt nhÊt lµ 1 trong trong 3 tr­êng hîp sau ®©y : . Kh«ng trung thùc, cã hµnh vi man tr¸, lõa ®¶o,… . Ph¸t hiÖn ra hoÆc chøng minh ®­îc lµ hµng ho¸ cã Èn t×, néi t× hoÆc cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt. . Chøng minh ®­îc nh÷ng thiÕu sãt, khiÕm khuyÕt cña chøng th­ gi¸m ®Þnh. Vµ ®ång thêi Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÕ tµi nghiªm kh¾c ®èi víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cè t×nh lµm sai, coi th­êng ph¸p luËt, g©y phiÒn hµ cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. 2. Gi¶i ph¸p tõ phÝa doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô gi¸m ®Þnh 2.1. TËp trung ®µo t¹o nguån nh©n lùc Con ng­êi lµ yÕu tè quan träng nhÊt, cã tÝnh quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh b¹i trong mäi ho¹t ®éng cña mét tæ chøc, v× vËy c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, c¸n bé qu¶n lÝ, gi¸m ®Þnh viªn cã n¨ng lùc, cã ®¹o ®øc tèt, t©m huyÕt víi nghÒ, cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc …Muèn ®­îc nh­ vËy, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i chó träng vµo viÖc ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i, ®µo t¹o bæ sung kiÕn thøc cho ®éi ngò c¸n bé, gi¸m ®Þnh viªn mét c¸ch th­êng xuyªn, bµi b¶n vµ hiÖu qu¶. §Æc biÖt chó ý ®µo t¹o vµ x©y dùng ®éi ngò gi¸m ®Þnh viªn ®Çu ngµnh ®Ó lµm nßng cèt cho c¸c lÜnh vùc gi¸m ®Þnh chñ lùc cña c«ng ty. 2.2. §Çu t­ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt C¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh cÇn quan t©m ®Çu t­ vÒ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt , ®Çu t­ cã träng t©m, träng ®iÓm ®Æc biÖt chó ý vµ quan t©m ®óng møc vµo viÖc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ phôc vô ngoµi hiÖn tr­êng, c¸c thiÕt bÞ cÇm tay còng nh­ hiÖn ®¹i ho¸ ph­¬ng tiÖn lµm viÖc cho gi¸m ®Þnh viªn. §Æc biÖt chó ý ®Çu t­ n©ng cÊp trang thiÕt bÞ, m¸y mãc cho c¸c trung t©m thÝ nghiÖm ®Ó cã ®ñ n¨ng lùc gi¸m ®Þnh phÇn lín c¸c lo¹i mÆt hµng gi¸m ®Þnh trªn ph¹m vi toµn quèc. Tr­íc m¾t cÇn ®Çu t­ ®Çy ®ñ nh÷ng thiÕt bÞ cÇm tay, bæ sung nh÷ng m¸y mãc, dông cô thiÕt yÕu ®Ó phôc vô cho nh÷ng lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh míi. Bªn c¹nh ®ã ­u tiªn ®Çu t­ trang thiÕt bÞ cho nh÷ng lÜnh vùc mòi nhän, mÆt hµng, lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh chñ lùc cã tiÒm n¨ng kinh tÕ vµ cã thÓ ph¸t triÓn æn ®Þnh, l©u dµi, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ lín. Ngoµi viÖc bæ sung vµ mua s¾m thªm m¸y mãc, trang thiÕt bÞ cho c¸c phßng thÝ nghiÖm, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh cÇn bæ sung, x©y dùng míi c¸c quy tr×nh, ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh phï hîp cho tõng lo¹i h×nh, mÆt hµng gi¸m ®Þnh. 2.3. N©ng cao chÊt l­îng dÞch vô gi¸m ®Þnh ChÊt l­îng dÞch vô lµ chÝnh s¸ch quan träng nhÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c c«ng ty, nã tri phèi mäi gi¶i ph¸p c¹nh tranh. Muèn cã nhiÒu ®¬n hµng, kh¸ch hµng, muèn gi÷ g×n uy tÝn cña c«ng ty l©u dµi, muèn kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao th× chÊt l­îng dÞch vô ph¶i ®­îc mäi cÊp tõ l·nh ®¹o ®Õn gi¸m ®Þnh viªn ®Æc biÖt quan t©m. ChÊt l­îng dÞch vô ®­îc thÓ hiÖn ë nhiÒu mÆt, nh­ng nã ph¶i ®­îc tãm gän l¹i trong ph­¬ng ch©m phôc vô kh¸ch hµng lµ “chÝnh x¸c, trung thùc, kÞp thêi”. §Ó thùc hiÖn ®­îc ph­¬ng ch©m ®Æt ra nh­ trªn, ngoµi viÖc ph¶i quan t©m ®Õn yÕu tè vÒ tæ chøc, con ng­êi, c¬ së vËt chÊt-kÜ thuËt…C¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh cÇn ph¶i duy tr× thËt tèt vµ kh«ng ngõng c¶i tiÕn hÖ thèng qu¶n lÝ chÊt l­îng, qu¶n lÝ nghiÖp vô gi¸m ®Þnh, ph¶i coi ®©y lµ nÒn t¶ng t¹o ra nh÷ng dÞch vô cã chÊt l­îng ®Ó tù gi¸c vµ nghiªm tóc thùc hiÖn. 2.4. Thóc ®Èy m¹nh mÏ ho¹t ®éng thÞ tr­êng/khai th¸c gi¸m ®Þnh C«ng t¸c thÞ tr­êng/khai th¸c nguån hµng gi¸m ®Þnh lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu cña c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh. §Ó cã nhiÒu yªu cÇu gi¸m ®Þnh, t¨ng doanh thu, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i tËp trung vËn dông cã hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch “4P” cña Marketing trong ho¹t ®éng cña m×nh: Production (ChÝnh s¸ch s¶n phÈm): Chøng th­ gi¸m ®Þnh. Price (ChÝnh s¸ch gi¸ c¶): PhÝ gi¸m ®Þnh. Place (ChÝnh s¸ch ®Þa ®iÓm): §Þa ®iÓm gi¸m ®Þnh/Kh¸ch hµng. Promotion (ChÝnh s¸ch hç trî cæ ®éng kinh doanh): Khai th¸c, qu¶ng c¸o. Tõ nh÷ng chÝnh s¸ch trªn, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i c¨n cø vµo nhu cÇu kh¸ch hµng (ng­êi yªu cÇu gi¸m ®Þnh), t×nh h×nh kh¶ n¨ng xuÊt nhËp khÈu ®Ó ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ cho mçi yÕu tè. 2.4.1. Production (ChÝnh s¸ch s¶n phÈm): Chøng th­ gi¸m ®Þnh Chøng th­ gi¸m ®Þnh lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña mét c«ng ty gi¸m ®Þnh, yªu cÇu c¬ b¶n cña chøng th­ gi¸m ®Þnh lµ ®¸p øng vµ tho¶ m·n nhu cÇu chÝnh ®¸ng cña kh¸ch hµng. Do ®ã muèn t¹o ra s¶n phÈm míi, c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i th­êng xuyªn n¾m th«ng tin tõ kh¸ch hµng ®Ó thay ®æi hoÆc bæ sung néi dung cña c¸c lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Nãi mét c¸ch kh¸c s¶n phÈm míi cña c«ng ty gi¸m ®Þnh chÝnh lµ lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh míi. Tr­íc khi cho ra ®êi mét lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh míi, c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c chÝnh cña Marketing lµ nghiªn cøu xem lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh míi nµy cã phï hîp víi môc tiªu vµ kh¶ n¨ng cña c«ng ty hay kh«ng, nhu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh míi nµy nh­ thÕ nµo, kh¶ n¨ng tån t¹i cña lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh nµy ra sao?…Song song víi viÖc nghiªn cøu, ph¸t triÓn thÞ tr­êng, c¸c c«ng ty ph¶i thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng, lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh, ®ång thêi ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn ph¸t triÓn nh÷ng lo¹i h×nh, lo¹i hµng cã kÜ thuËt cao, høa hÑn nguån thu lín. Bªn c¹nh viÖc tËp trung vµo chÝnh s¸ch s¶n phÈm míi, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i lu«n chó ý c¶i tiÕn s¶n phÈm cò. Muèn vËy, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i th­êng xuyªn n¾m th«ng tin tõ kh¸ch hµng ®Ó x¸c ®Þnh xem néi dung cña chøng th­ gi¸m ®Þnh cã ®¸p øng ®­îc yªu cÇu hiÖn t¹i cña kh¸ch hµng hay kh«ng, tõ ®ã thay ®æi néi dung c¸c lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh ®Ó ®­a s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu. VÝ dô tr­íc ®©y khi gi¸m ®Þnh hµng xuÊt khÈu, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh chØ gi¸m ®Þnh t¹i kho. Nh­ng nay do ®ßi hái cña ng­êi nhËp khÈu vµ ng­êi xuÊt khÈu ViÖt Nam còng muèn hµng xuÊt khÈu cña m×nh cã quy c¸ch phÈm chÊt phï hîp víi hîp ®ång, nªn ngµy nay c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh kh«ng nh÷ng tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh t¹i kho b·i mµ sau ®ã cßn gi¸m s¸t cho ®Õn khi hµng ho¸ ®­îc xÕp lªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. Riªng lÝ thuyÕt vßng ®êi s¶n phÈm trong Marketing, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh chØ nªn tËp trung vµo nghiªn cøu ý nghÜa thùc tiÔn cña nã ®Ó sö dông c¸c giai ®o¹n trong viÖc ph©n phèi gi÷a chÊt l­îng vµ qu¶ng c¸o hay qu¶ng c¸o vµ chÊt l­îng trong chÝnh s¸ch s¶n phÈm cña m×nh. 2.4.2. Price (ChÝnh s¸ch gi¸ c¶): PhÝ gi¸m ®Þnh C¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ®Òu ®· x©y dùng riªng cho m×nh mét b¶ng phÝ gi¸m ®Þnh, nh­ng c¸c c«ng ty cÇn nghiªn cøu nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn phÝ nh­ nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ c¶ trong Marketing ®ã lµ: l­îng cÇu, tÝnh c¹nh tranh cña thÞ tr­êng, t×nh h×nh nÒn kinh tÕ,…ngoµi ra cßn ph¶i quan t©m ®Õn nh÷ng quy ®Þnh vÒ chÊt l­îng hµng xuÊt nhËp khÈu cña Nhµ n­íc. Tuy nhiªn gi¸ c¶ ë ®©y còng ®­îc ¸p dông linh ho¹t chø kh«ng ph¶i cøng nh¾c, tuú theo nh÷ng dÞch vô gi¸m ®Þnh cô thÓ vµ nh÷ng kh¸ch hµng cô thÓ mµ c«ng ty nªn ®­a ra chÝnh s¸ch “gi¸ hít v¸ng” hay chÝnh s¸ch “gi¸ tÊn c«ng”. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty nªn cã chÝnh s¸ch hoa hång mÒm dÎo, thu hót vµ phï hîp víi quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. 2.4.3. ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng. Trong ho¹t ®éng cña m×nh c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i lu«n quan t©m ®Õn viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho kh¸ch hµng trong kh©u lµm thñ tôc yªu cÇu gi¸m ®Þnh còng nh­ ph¶i lu«n duy tr× th¸i ®é phôc vô ®óng mùc, t¹o mèi thiÖn c¶m ®èi víi kh¸ch hµng. C¸c c«ng ty cÇn ®­a ra mét quy chÕ cô thÓ ®Ó ¸p dông xö lÝ nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m trong quan hÖ víi kh¸ch hµng ®ång thêi nªn thiÕt lËp mét ®­êng d©y ®iÖn tho¹i nãng ®Ó tiÕp nhËn nh÷ng ph¶n ¸nh cña kh¸ch hµng, gióp cho c«ng ty söa ch÷a kÞp thêi nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ. MÆt kh¸c c¸c c«ng ty cÇn nghiªn cøu ph¸t triÓn hÖ thèng ph©n phèi hµng ho¸ trong Marketing, cô thÓ lµ thµnh lËp nhiÒu chi nh¸nh, tr¹m gi¸m ®Þnh ë tÊt c¶ nh÷ng ®iÓm giao nhËn hµng ho¸ nh­ ë c¸c c¶ng chÝnh, c¸c cöa khÈu ... ®Ó thu thËp th«ng tin cÇn thiÕt gióp c«ng ty lËp kÕ ho¹ch kinh doanh vµ phæ biÕn th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng cña m×nh ®Õn kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c gi¸m ®Þnh nhanh chãng, kÞp thêi. Bªn c¹nh ®ã, kh¸ch hµng cã thÓ yªu cÇu gi¸m ®Þnh trùc tiÕp hoÆc th«ng qua telephone, fax, telex....Ngoµi ra c¸c c«ng ty ph¶i tËp trung vµo viÖc khai th¸c kh¸ch hµng vµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi v× ®©y lµ mét trong nh÷ng nguån thu ngo¹i tÖ lín cña c«ng ty. T¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ, th­êng xuyªn liªn l¹c vµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a mèi quan hÖ s½n cã víi c¸c ®ång nghiÖp n­íc ngoµi, ®ång thêi më réng quan hÖ víi c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh míi t¹i c¸c thÞ tr­êng lín nh­ Mü, Nga, EU, Trung Quèc vµ c¸c n­íc khu vùc ASEAN,…trªn c¬ së c¸c bªn cïng cã lîi; cã thÓ liªn doanh, kÝ kÕt c¸c hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh víi c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi nµy. Tham kh¶o ý kiÕn cña Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, Bé Th­¬ng m¹i ®Ó t×m hiÓu kh¶ n¨ng ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i n­íc ngoµi, võa thùc hiÖn nhiÖm vô khai th¸c gi¸m ®Þnh võa ®Ó thùc hiÖn c¸c dÞch vô cô thÓ. 2.4.4. Promotion (ChÝnh s¸ch cæ ®éng hç trî kinh doanh): Khai th¸c, qu¶ng c¸o T×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng gi¸m ®Þnh ngµy cµng trë nªn khèc liÖt, do vËy viÖc khai th¸c thÞ tr­êng ®Ó t¨ng l­îng yªu cÇu gi¸m ®Þnh lµ chÝnh s¸ch ­u tiªn cña c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh. Th«ng qua viÖc khai th¸c kinh doanh cña m×nh nh»m: - T¹o uy tÝn cho c«ng ty - Th«ng tin kh¶ n¨ng, lîi Ých cña chøng th­ gi¸m ®Þnh - Th«ng tin cho kh¸ch hµng nh÷ng lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh ®Æc biÖt lµ nh÷ng lo¹i h×nh míi mµ c«ng ty thùc hiÖn ®­îc. - Lµm vò khÝ c¹nh tranh. - T¨ng tµi s¶n v« h×nh cña c«ng ty C¸c chÝnh s¸ch hç trî kinh doanh cña c«ng ty nªn lµ nh÷ng h×nh thøc nh­ qu¶ng c¸o, tuyªn truyÒn, in lÞch, ®¨ng b¸o, ®Æc biÖt lµ hµng n¨m nªn tæ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc ®Ó n¾m th«ng tin vÒ chÊt l­îng chøng th­ gi¸m ®Þnh, ®ång thêi còng ®Ó biÕt nhu cÇu cña kh¸ch hµng, qua ®ã t×m biÖn ph¸p phï hîp ®Ó n©ng cao vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng gi¸m ®Þnh. Trªn quy ®Þnh chung cña c«ng ty, c¸c ®¬n vÞ, phßng ban nªn chñ ®éng quy ®Þnh cô thÓ vÒ chÕ ®é khen th­ëng cho nh÷ng ng­êi cã c«ng trong khai th¸c, vÒ chi phÝ phôc vô cho khai th¸c…võa ®¶m b¶o qu¶n lÝ tèt vÒ mÆt tµi chÝnh, võa kÝch thÝch khai th¸c trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®¹t hiÖu qu¶. 2.5. Cã biÖn ph¸p xö lÝ kÞp thêi c¸c sai ph¹m trong gi¸m ®Þnh Do cã nh÷ng vi ph¹m vÒ kÜ thuËt nghiÖp vô vµ ®¹o ®øc cña mét bé phËn c¸n bé, gi¸m ®Þnh viªn nªn ®· ®Ó x¶y ra nhiÒu vô gi¸m ®Þnh kh«ng cã chÊt l­îng thËm trÝ lµm tr¸i ng­îc hoµn toµn hoÆc lµm bËy, lµm Èu v× ®éng c¬ c¸ nh©n ®Õn møc bÞ ph¸p luËt can thiÖp. Nh÷ng vi ph¹m ®ã ®· ¶nh h­ëng rÊt xÊu ®Õn h×nh ¶nh cña ngµnh gi¸m ®Þnh, ®Æc biÖt cã nh÷ng vô hÕt søc nghiªm träng ®· bÞ ®­a trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng - ®ã lµ ®iÒu tèi kÞ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vi ph¹m nªu trªn, bªn c¹nh viÖc t×m mäi biÖn ph¸p h¹n chÕ d­ luËn, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i xö lÝ nghiªm minh nh÷ng c¸n bé, gi¸m ®Þnh viªn ®· g©y ra nh÷ng sai ph¹m ®ã. ViÖc xö lÝ nghiªm c¸c sai ph¹m võa ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh ®· ban hµnh, võa cã t¸c dông r¨n ®e ®èi víi c¸c tr­êng hîp kh¸c. Bªn c¹nh ®ã c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh còng ph¶i kÞp thêi tæ chøc rót kinh nghiÖm vµ t×m biÖn ph¸p phßng ngõa h÷u hiÖu. 2.6. Duy tr× mèi quan hÖ tèt víi c¸c c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc Ngoµi viÖc t¨ng c­êng mèi quan hÖ chÆt chÏ vµ cã th¸i ®é ®óng mùc víi kh¸ch hµng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ph¶i chó ý duy tr× mèi quan hÖ th©n thiÖn, th­êng xuyªn víi c¸c c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc ë c¶ ®Þa ph­¬ng lÉn Trung ­¬ng. Quan hÖ chÆt chÏ th©n thiÖn víi c¸c c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc sÏ gióp c¸c c«ng ty gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu vÊn ®Ò thuéc vÒ chÝnh s¸ch, ®ång thêi sÏ nhËn ®­îc sù ñng hé vµ lîi thÕ cho c«ng ty trong khai th¸c gi¸m ®Þnh (vÝ dô: quan hÖ víi Tæng côc Tiªu chuÈn §o l­êng ChÊt l­îng ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô t­ vÊn ISO 9000; víi H¶i quan ®Ó gi¸m ®Þnh hµng th«ng quan; víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®Ó gi¸m ®Þnh c¸c dù ¸n…) 3. Gi¶i ph¸p tõ phÝa doanh nghiÖp kinh doanh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu Doanh nghiÖp kinh doanh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu víi t­ c¸ch lµ mét chñ thÓ trong hîp ®ång gi¸m ®Þnh, lµ ng­êi cã quyÒn lîi liªn quan trùc tiÕp ®Õn chøng th­ gi¸m ®Þnh vµ còng lµ ng­êi sö dông trùc tiÕp s¶n phÈm cña c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ph¶i cã th¸i ®é nghiªm kh¾c h¬n n÷a ®èi víi chÊt l­îng s¶n phÈm cña c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh vµ ph¶i lu«n ®ßi hái chÊt l­îng phôc vô ngµy cµng cao. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña m×nh trong tr­êng hîp cã tranh chÊp vÒ kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh, c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu ph¶i ®­a thªm c¸c ®iÒu kho¶n rµng buéc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý còng nh­ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh vµo hîp ®ång gi¸m ®Þnh, ph¶i lu«n ®ßi hái ®­îc sö dông lo¹i dÞch vô c¹nh tranh lµnh m¹nh, chÊt l­îng t­¬ng xøng víi ®ång tiÒn mµ m×nh ®· bá ra. Mét mÆt hÕt søc gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng nh­ng ®ång thêi còng cÇn ph¶i m¹nh d¹n, th¼ng th¾n lªn tiÕng tè c¸o c¸c gi¸m ®Þnh viªn còng nh­ c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh cè t×nh lµm sai, tiªu cùc. Kh«ng bao che, tiÕp tay cho c¸c hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. KÕt luËn HiÖn nay lÜnh vùc gi¸m ®Þnh rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, hÇu nh­ bao trïm toµn bé c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi. C¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh kh«ng chØ ®¶m nhËn viÖc gi¸m ®Þnh c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ mµ cßn gi¸m ®Þnh c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn hµng ho¸ theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng cña c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Bªn c¹nh ®ã do qu¸ tr×nh héi nhËp vµ më cöa giao l­u quèc tÕ nªn t¹i ViÖt Nam ngoµi c¸c lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh truyÒn thèng cßn ra ®êi nhiÒu lo¹i h×nh gi¸m ®Þnh míi nh­: gi¸m ®Þnh th«ng tin, gi¸m ®Þnh thiÕt kÕ, thÈm ®Þnh gi¸,…còng ®ang ph¸t triÓn m¹nh. §Æc biÖt thÞ tr­êng gi¸m ®Þnh ViÖt Nam hiÖn nay qu¸ lén xén, phøc t¹p víi c¸c thµnh phÇn tham gia gi¸m ®Þnh, chÝnh v× thÕ c¸c nhµ kinh doanh cÇn s¸ng suèt lùa chän cho m×nh mét ®èi t¸c gi¸m ®Þnh cã hiÖu qu¶ vµ ®é an toµn cao nhÊt. Còng do nhiÒu thµnh phÇn tham gia nh­ vËy nªn ®· cã sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh g©y khã kh¨n cho c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh lµm ¨n ch©n chÝnh, tu©n thñ ph¸p luËt. Thùc tr¹ng gi¸m ®Þnh hµng ho¸ trong nh÷ng n¨m qua ®· chøng minh r»ng nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt cña c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ nh÷ng v­íng m¾c cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh trong vµ ngoµi n­íc ®Òu xuÊt ph¸t tõ viÖc thiÕu c¸c tiªu chuÈn còng nh­ c¸c quy ®Þnh, sù trång chÐo cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cïng víi sù qu¶n lý láng lÎo cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn. V× vËy trong bèi c¶nh nhu cÇu gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu t¨ng m¹nh, rÊt cÇn cã sù ®æi míi cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh nãi riªng vµ lÜnh vùc gi¸m ®Þnh cña ViÖt Nam nãi chung. §ång thêi Nhµ n­íc cÇn nhanh chãng ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt phï hîp, cËp nhËt, râ rµng nh»m t¹o hµnh lang ph¸p lý v÷ng ch¾c cho lÜnh vùc dÞch vô gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng còng nh­ t¹o niÒm tin cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh trong vµ ngoµi n­íc. TÊt c¶ n­íc ®ang thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸, ph¸t triÓn kinh tÕ h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu, v× vËy cÇn sù nç lùc cña tÊt c¶ c¸c ngµnh, nghÒ trong ®ã cã c¶ ngµnh gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. Ngµnh gi¸m ®Þnh h·y chuyÓn m×nh ®Ó cïng ViÖt Nam tiÕn b­íc trªn con ®­êng héi nhËp. Tµi liÖu tham kh¶o LuËt Th­¬ng m¹i ViÖt Nam ban hµnh ngµy 10 th¸ng 5 n¨m 1997 LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ngµy 9 th¸ng 6 n¨m 2000 NghÞ ®Þnh sè 20/1999/N§-CP ngµy 12 th¸ng 4 n¨m 1999 Th«ng t­ sè 33/1999/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 11 n¨m 1999 Th«ng t­ sè 1907/TT-BKHCNMT ngµy 28 th¸ng 10 n¨m 1999 Th«ng t­ sè 44/2001/TT-BKHCNMT ngµy 25 th¸ng 7 n¨m 2001 Th«ng t­ sè 45/2001/TT-BKHCNMT ngµy 25 th¸ng 7 n¨m 2001 C«ng v¨n sè 3537 TM-PC cña Bé Th­¬ng m¹i göi v¨n phßng ChÝnh phñ ngµy 6 th¸ng 9 n¨m 2001 Sæ tay gi¸m ®Þnh – Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc kü thuËt – 2002 Vinacontrol: C¸c ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh – 2002 SGS: C¸c ph­¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh c¬ b¶n – 1999 Vinacontrol: Tµi liÖu ®µo t¹o nghiÖp vô gi¸m ®Þnh – Hµ Néi, 2002 Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam: Tµi liÖu gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu – 2001 NguyÔn §×nh Träng - Davicontrol: Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt vÒ ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu - 2001 Bé Th­¬ng M¹i: Tæng kÕt ho¹t ®éng gi¸m ®Þnh trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng (giai ®o¹n 1989 - 2001) – 06/2002. Bé Th­¬ng m¹i: B¸o c¸o tãm t¾t héi nghÞ chuyªn ®Ò vÒ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ - 08/2001 Vinacontrol: Tæng kÕt t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m 2001 vµ ph­¬ng h­íng nhiÖm vô c«ng t¸c n¨m 2002, th¸ng 2/2002 SGS: KÕ ho¹ch ph¸t triÓn dÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ cña SGS thêi kú 2001-2005 FTDC: Biªn b¶n buæi ®èi tho¹i lÇn 2 gi÷a Doanh nghiÖp vµ Tæng côc H¶i quan vÒ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu do Trung t©m ph¸t triÓn §Çu t­ vµ Ngo¹i th­¬ng (FTDC) tæ chøc ngµy 15/5/2002 ViÖn nghiªn cøu hîp t¸c Khoa häc kü thuËt Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng: H­íng dÉn thùc hiÖn c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp ®óng ph¸p luËt, ®óng nghiÖp vô, ®óng nguyªn t¾c qu¶n lý theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta ViÖn nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ qu¶n lý (VIM): Tµi liÖu tËp huÊn kho¸ häc “C¸c th«ng tin, chÝnh s¸ch cËp nhËt liªn quan tíi ho¹t ®éng kinh doanh, dÞch vô hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu” – HN, 2001 Phßng kü thuËt tæng hîp – Vinacontrol: C¸c b¸o c¸o, tµi liÖu vÒ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh C¸c tµi liÖu, th«ng tin trªn c¸c website:  C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c C¸c th«ng tin, tµi liÖu trªn c¸c b¸o vµ t¹p chÝ kh¸c… Phô Lôc GiÊy yªu cÇu gi¸m ®Þnh GiÊy nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ quy c¸ch phÈm chÊt Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ sè l­îng – T×nh tr¹ng Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ sè l­îng, chñng lo¹i Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ sè l­îng, chñng lo¹i, t×nh tr¹ng Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ sè l­îng, chñng lo¹i, tÝnh ®ång bé, ph¹m vi sö dông Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ sè l­îng, chñng lo¹i, t×nh tr¹ng, tû lÖ % chÊt l­îng cßn l¹i vµ sù ®ång bé Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ tªn hµng vµ c«ng dông Certificate of weight and analysis Survey report on quality during the guarantee period Chøng th­ gi¸m ®Þnh vÒ phÈm chÊt trong thêi gian b¶o hµnh ._.