Đẩy nhanh tiến trình Cổ phần hóa & nâng cao hiệu quả hoạt động tại Công ty Thương mại Xuất nhập khẩu Hà Nội (HACIMEX)

Lêi më ®Çu N­íc ta sau cæ sau khi dµnh ®éc lËp ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo ®inhh h­íng X· héi chñ nghÜa, kinh tÕ n­íc ta chñ yÕu ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ n­íc, sau khi tiÕn hµnh c¶i c¸ch kinh tÕ, ta chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng d­íi sù chØ ®¹o cña Nhµ n­íc, víi vai trß chñ ®¹o vÉn lµ thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ nø¬c. Ngµy nay, chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. V× vËy, yªu cÇu ®Æt ra ®ã lµ lµm thÕ nµo cho nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ h¬n, muèn vËy tr­íc tiªn ph¶i lµm cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc(DNNN) ho¹t ®éng hiÖu qu¶ h¬n. Cæ phÇn ho¸ DNNN lµ mét chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, mét néi dung quan träng cña ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch s¾p xÕp l¹i DNNN. Môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh nµy lµ: §a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u trong c¸c DNNN nh»m huy ®éng thªm c¸c nguån vèn trong x· héi vµo viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ vµ c¬ chÕ qu¶n lý n¨ng ®éng ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ vèn vµ tµi s¶n cña Nhµ n­íc, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nhh héi nhËp quèc tÕ. Cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta chØ ®­îc b¾t ®Çu vµo n¨m 1992 b»ng viÖc thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ mét vµi doang nghiÖp. Cæ phÇn ho¸ chØ Thùc sù ®­îc triÓn khai ë c¸c bé ngµnh, ®Þa ph­¬ng tõ gi÷a 1998 sau khi ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 44/N§-CP NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng vµ vai trß to lín cña viªc cæ phÇn ho¸, em ®· chän ®Ò tµi nµy nh»m t×m ra c¸c nguyªn nh©n vµ trªn c¬ së ®ã ®Ò ra mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ó ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng t¹i c«ng ty Th­¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu Hµ Néi. Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm ba ch­¬ng: Ch­¬ng I: Néi dung c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ vµ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng cæ phÇn ho¸ t¹i c«ng ty HACIMEX Ch­¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cæ phÇn ho¸ t¹i HACIMEX Lµ sinh viªn ch­a tham gia nhiÒu vµo qu¸ tr×nh viÕt chuyªn ®Ò, v× vËy em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. RÊt mong sù gióp ®ì vµ ®ãng gãp cña c« gi¸o vµ c¸c c« chó trong c«ng ty HACIMEX Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n c« gi¸o §ç H¶i Hµ vµ c¸c c« chó anh chÞ trong phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu sè 4 cña c«ng ty HACIMEX ®· gióp ®ì em rÊt nhiÒu trong thêi gian thùc tËp vµ viÕt chuyªn ®Ò nµy. Ch­¬ng I :Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ vµ cæ phÇn ho¸ I. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cæ phÇn ho¸ 1. Kh¸i niÖm cæ phÇn ho¸ Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta nh»m ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u trong doanh nghiÖp nhµ n­íc, n©ng cao hiÖu qu¶ cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy. §Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®ã Nhµ n­íc ta ®· ban hµnh kh¸ nhiÒu v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh. §ã lµ QuyÕt ®Þnh sè 202/CT ngµy 8/6/1992 cña Chñ tÞch Héi ®ång bé tr­ëng vÒ tiÕp tôc lµm thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn; chØ thÞ sè 84/TTg ngµy 3/4/1993 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ xóc tiÕn thùc hiÖn thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ c¸c gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc: NghÞ ®Þnh sè 28/CP ngµy 7/5/1996 cña ChÝnh phñ vÒ chuyÓn mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn .Th«ng t­ sè 50/TCDN ngµy 30/8/1996 cña Bé tµi chÝnh h­íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 28/CP cña ChÝnh phñ theo c¸c v¨n b¶n trªn, cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta lµ c¸ch nãi t¾t cña chñ tr­¬ng chuyÓn ®æi mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn. §iÒu 1 Th«ng t­ sè 50/TCDN ngµy 30/8/1996 cña Bé tµi chÝnh quy ®Þnh: “doanh nghiÖp nhµ n­íc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn lµ mét biÖn ph¸p chuyÓn doanh nghiÖp tõ së h÷u nhµ n­íc sang h×nh thøc së h÷u nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã tån t¹i mét phÇn së h÷u nhµ n­íc(hay cßn gäi lµ cæ phÇn ho¸ DNNN “. T¹p ChÝ LuËt häc sã 4-2001 – Bµn vÒ kh¸i niÖm “ cæ phÇn ho¸ DNNN” – NguyÔn ThÞ V©n Anh Trang 3 VËy cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u tõ DNNN sang c«ng ty cæ phÇn, ®ång thêi chuyÓn doanh nghiÖp tõ chç ho¹t ®éng theo LuËt DNNN sang doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng ty cæ phÇn trong LuËt doanh nghiÖp. Do vËy, c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh còng cã chuyÓn biÕn tõ Nhµ n­íc ®éc quyÒn sang nguyªn t¾c thÞ tr­êng (cung cÇu, c¹nh tranh...) Trong cæ phÇn ho¸, tµi s¶n cña DNNN ®­îc b¸n l¹i cho nhiÒu ®èi t­îng kh¸c nhau bao gåm: c¸c tæ chøc kinh tÕ - x· héi, c¸c c¸ nh©n trong vµ ngoµi doanh nghiÖp, gi÷ l¹i mét tØ lÖ cæ phÇn cho Nhµ n­íc trong chÝnh doanh nghiÖp cæ phÇn ®ã. Nh­ vËy, h×nh thøc së h÷u t¹i doanh nghiÖp ®· chuyÓn tõ Nhµ n­íc duy nhÊt sang hçn hîp. 2. §Æc ®iÓm cæ phÇn ho¸ Tõ kh¸i niÖm trªn ta thÊy cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:T¹p ChÝ Nghiªm Kinh tÕ sè 314 – Th¸ng 7/2004- Cæ PhÇn Ho¸ : Ph©n tÝch kinh tÕ – NguyÔn ¸i §oµn (Trang18) - Cæ phÇn ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi h×nh thøc ho¹t ®éng tõ doanh nghiÖp nhµ n­íc sang c«ng ty cæ phÇn. Cã nghÜa lµ toµn bé c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, tõ b¶n chÊt ph¸p lý, quyÒn vµ nghÜa vô, c¬ chÕ qu¶n lý ®Õn quy chÕ ph¸p lý vÒ thµnh lËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n ®Òu ph¶i chÞu sù ®iÒu chØnh cña LuËt c«ng ty, ®Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ c«ng ty cæ phÇn. - Cæ phÇn ho¸ lµ biÖn ph¸p chuyÓn doanh nghiÖp tõ së h÷u nhµ n­íc sang h×nh thøc së h÷u nhiÒu thµnh phÇn.Tr­íc khi cæ phÇn ho¸, toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp thuéc së h÷u nhµ n­íc. Doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u mµ chØ lµ ng­êi cã quyÒn qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n nhµ n­íc ®· ®Çu t­ ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi do nhµ n­íc giao. Khi cæ phÇn ho¸, sau khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh sè l­îng cæ phiÕu ph¸t hµnh, nhµ n­íc b¸n cæ phiÕu cho c¸c c¸ nh©n, tæ chøc thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Nh÷ng ng­êi mua cæ phiÕu trë thµnh thµnh viªn cña c«ng ty cæ phÇn, cã quyÒn së h÷u mét phÇn tµi s¶n cña c«ng ty t­¬ng øng víi phÇn vèn gãp ®ång thêi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c kho¶n nî cña c«ng ty t­¬ng øng víi phÇn vèn gãp vµo c«ng ty. - Cæ phÇn ho¸ lµ biÖn ph¸p duy tr× së h÷u nhµ n­íc ®èi víi t­ liÖu s¶n xuÊt d­íi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn. Theo NghÞ ®Þnh sè 28/CP ngµy 7/5/1996 cña ChÝnh phñ vµ Th«ng t­ sè 50/TCDN ngµy 30/8/1996 cña Bé tµi chÝnh, khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét DNNN th× tuú thuéc vµo vÞ trÝ vµ vai trß cña nã, Nhµ n­íc x¸c ®Þnh tû lÖ cæ phÇn cÇn n¾m nh­ng mét ®iÒu l­u ý lµ trong bÊt cø DNNN, khi cæ phÇn ho¸, Nhµ n­íc còng lu«n lu«n lµ mét cæ ®«ng (gi÷ mét sè cæ phiÕu nhÊt ®Þnh trong c«ng ty cæ phÇn). T¹p ChÝ Nghiªm Kinh tÕ sè 314 – Th¸ng 7/2004- Cæ PhÇn Ho¸ : Ph©n tÝch kinh tÕ – NguyÔn ¸i §oµn (Trang 18) - Tr­êng hîp DNNN cæ phÇn ho¸ mµ Nhµ n­íc cã cæ phÇn chi phèi trong doanh nghiÖp (cæ phÇn cña Nhµ n­íc chiÕm trªn 50% tæng sè cæ phÇn cña doanh nghiÖp hoÆc cæ phÇn cña Nhµ n­íc Ýt nhÊt gÊp hai lÇn cæ phÇn cña cæ ®«ng lín nhÊt kh¸c trong doanh nghiÖp) th× nh÷ng doanh nghiÖp ®ã thùc chÊt vÉn ë trong sù kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc vµ th«ng qua c¬ chÕ bá phiÕu, Nhµ n­íc vÉn quyÕt ®Þnh kh¸ nhiÒu c«ng viÖc quan träng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. V× vËy, xÐt vÒ tÝnh chÊt vµ môc tiªu ho¹t ®éng, doanh nghiÖp trong tr­êng hîp nµy vÉn lµ doanh nghiÖp cña Nhµ n­íc. 3. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ mét xu h­íng ph¸t triÓn tÊt yÕu, hîp quy luËt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN T¹p ChÝ Khoa Häc X· Héi sè 1-2001- Cæ phÇn ho¸ DNNN lý luËn vµ thùc tiÔn – NguyÔn ThÞ Kim Ph­¬ng (Trang 46) Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc xÐt vÒ b¶n chÊt kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u mét phÇn tµi s¶n cña Nhµ n­íc thµnh së h÷u cña c¸c cæ ®«ng, t¹o ra d¹ng së h÷u hçn hîp, trong ®ã Nhµ n­íc cã thÓ gi÷ mét tû vèn nhÊt ®Þnh - h×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn. Së h÷u lµ h×nh thøc nhÊt ®Þnh ®­îc h×nh thµnh trong lÞch sö vÒ chiÕm h÷u cña c¶i vËt chÊt cña x· héi, lµ quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong sù chiÕm h÷u tù nhiªn. Trong lÞch sö ta ®· thÊy, ®èi t­îng së h÷u ®· tõng dÞch chuyÓn tõ së h÷u vËt tù nhiªn, ®Êt ®ai, n« lÖ... tiÕn lªn së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ bao qu¸t nhÊt lµ së h÷u vèn. Ngµy nay, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hµng ho¸, ®èi t­îng së h÷u cßn cã c¸c yÕu tè phi vËt chÊt - trÝ tuÖ. Mét bé phËn ®¸ng kÓ tri thøc khoa häc, c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh­ m«i tr­êng, sinh th¸i, tµi nguyªn... ®­îc coi nh­ së h÷u cña toµn x· héi. VÒ ph­¬ng diÖn chñ thÓ së h÷u: ë møc ®é ®Çy ®ñ vµ thuÇn tuý, chñ së h÷u võa cã quyÒn së h÷u võa cã quyÒn sö dông, quyÒn qu¶n lý,chi phèi, ®Þnh ®o¹t vèn tµi s¶n ®Ó ®¹t lîi Ých kinh tÕ cña m×nh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hµng ho¸, c¸c quyÒn ®ã ®­îc t¸ch dÇn ra vµ h×nh thµnh nh÷ng ng­êi së h÷u míi: ng­êi cã quyÒn së h÷u t­ b¶n vµ ng­êi cã quyÒn sö dông t­ b¶n. Trong s¶n xuÊt kinh doanh, c¶ hai lo¹i ng­êi nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Mét mÆt ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých cho chñ së h÷u, nã lµ ®éng lùc m¹nh mÏ nhÊt ®Ó hä d¸m m¹o hiÓm bá vèn ra cho ng­êi kh¸c sö dông. MÆt kh¸c ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých cho ng­êi sö dông vèn ®Ó hä t×m mäi c¸ch kinh doanh sao cho cã lîi nhÊt. Nh÷ng thay ®æi vÒ ®èi t­îng së h÷u vµ chñ thÓ së h÷u theo h­íng x· héi ho¸ nh­ trªn diÔn ra ë tÊt c¶ c¸c cÊp ®é cña h×nh thøc kinh doanh . H×nh thøc së h÷u cæ phÇn cã nhiÒu ­u ®iÓm: T¹p ChÝ Khoa Häc X· Héi sè 1-2001- Cæ phÇn ho¸ DNNN lý luËn vµ thùc tiÔn – NguyÔn ThÞ Kim Ph­¬ng (Trang 47) së h÷u cæ phÇn mang tÝnh x· héi vµ tËp thÓ, song nhê c¬ chÕ ®Æc biÖt cña c«ng ty cæ phÇn mµ quyÒn së h÷u tèi cao cña c¸c cæ ®«ng ®èi víi vèn cæ phÇn cña hä ®­îc ®¶m b¶o. C¸c cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu ®­îc tù do chuyÓn nh­îng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, v× thÕ bÊt kÓ cæ phiÕu ®­îc chuyÓn nh­îng bao nhiªu lÇn, cuéc sèng cña doanh nghiÖp vÉn tiÕp tôc mét c¸ch b×nh th­êng mµ kh«ng bÞ ¶nh h­ëng. §ång thêi, nhê c¬ chÕ nµy, nã ®· t¹o nªn sù di chuyÓn linh ho¹t c¸c luång vèn x· héi theo c¸c nhu cÇu vµ c¬ héi ®Çu t­ ®a d¹ng cña c¸c c«ng ty vµ c«ng chóng. Khi ng­êi lao ®éng vµ nhËn tiÒn l­¬ng, hä cßn cã quyÒn tham gia vµo c«ng viÖc qu¶n lý xÝ nghiÖp vµ nhËn thu nhËp tõ cæ phiÕu, do ®ã hä quan t©m ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt hiÖn t¹i vµ tÝch cùc tham gia vµo x©y dùng c¬ chÕ tÝch luü cho t¸i s¶n xuÊt më réng. T­ b¶n cæ phÇn th«ng qua viÖc t¸ch rêi t­¬ng ®èi c¸c mÆt cña së h÷u thùc tÕ, ®Æc biÖt t¸ch rêi quyÒn sö dông vµ ®Þnh ®o¹t s¶n xuÊt kinh doanh khái së h÷u cæ phÇn, ®· ®em l¹i sù tù do vµ tù chñ cao cho c¸c nhµ qu¶n lý vµ kinh doanh trùc tiÕp. Do ®ã lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ chung cña xÝ nghiÖp. Vµ do ®ã cho phÐp n©ng cao tÝnh tÝch cùc kinh tÕ cña chñ thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh kinh tÕ, tõ nhµ qu¶n lý - l·nh ®¹o, c«ng nh©n lao ®éng, tíi ng­êi së h÷u cæ phÇn. 4. Môc tiªu cña cæ phÇn ho¸ T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 5 – 2004(trang 14) – Cæ phÇn ho¸ DNNN ë ViÖt Nam mét vµ suy nghÜ - §µm Th¸i S¬n N­íc ta, trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cÇn ph¶i ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. Cæ phÇn ho¸ sÏ lµ mét nh©n tè quan träng trong ch­¬ng tr×nh chiÕn l­îc tæng thÓ cña chÝnh phñ nh»m n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng huy ®éng c¸c nguån vèn trong x· héi. Mét c¸ch cô thÓ, cæ phÇn ho¸ nh»m ®Õn hai môc tiªu chÝnh sau: Mét lµ cæ phÇn ho¸ nh»m huy ®éng vèn cña toµn x· héi, bao gåm c¸c c¸ nh©n vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc x· héi trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Çu t­ ®æi mèi c«ng nghÖ, t¹o thªm viÖc lµm, ph¸t triÓn doanh nghiÖp n©ng cao søc c¹nh tranh, thay ®æi c¬ cÊu doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Hai lµ cæ phÇn ho¸ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp cã cæ phÇn vµ nh÷ng ng­êi ®· gãp vèn ®­îc thùc hiÖn quyÒn lµm chñ thùc sù cña m×nh, t¹o ra lo¹i h×nh doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ nhiÒu chñ së h÷u. Cæ phÇn ho¸ còng nh»m thay ®æi ph­¬ng thøc qu¶n lý t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ ph¸t huy tÝnh ®éc lËp tù chñ s¸ng t¹o thóc ®Èy doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, t¨ng tµi s¶n Nhµ n­íc, n©ng cao thu nhËp ng­êi lao ®éng, gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®Êt n­íc. C«ng ty cæ phÇn, kÕt qu¶ cña cæ phÇn ho¸ cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ. C«ng ty cæ phÇn gióp huy ®éng ®­îc mét sè vèn lín nhanh chãng vµ hiÖu qu¶, ®¸p øng nhu cÇu vèn cho ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn. C¸c c«ng ty nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi. Chóng còng gióp t¹o ra mét c¬ chÕ ph©n t¸n rñi ro, gióp mäi ng­êi m¹nh d¹n hïn vèn kinh doanh, vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nãi tãm l¹i, c«ng ty cæ phÇn sÏ lµ nh©n tè quan träng gióp chóng ta ®¹t d­îc nh÷ng môc tiªu mµ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®Æt ra 5. Thùc tr¹ng cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ë ViÖt Nam hiÖn nay ®ang ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ xong l¹i tån t¹i mét sè m©u thuÉn ®ã lµ: M©u thuÉn gi÷a khuyÕn khÝch cæ phÇn ho¸ vµ bao cÊp, ­u ®·i khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc; M©u thuÉn gi÷a cæ phÇn ho¸ vµ c¸c ®Þnh kiÕn, c¸c rµo c¶n ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n; M©u thuÉn gi÷a khuyÕn khÝch cæ phÇn ho¸ vµ sù chËm chÔ trong viÖc t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cæ phÇn. Tuy nhiªn trong thêi gian qua cæ phÇn ho¸ ®· ®­îc coi lµ gi¶i ph¸p rÊt quan träng vµ ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ. Trong thêi gian g¾n trong c¶ n­íc h×nh thµnh ®­îc lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ d­íi nhiÒu h×nh thøc së h÷u. Nh×n l¹i qu¸ tr×nh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc trong h¬n 10 n¨m qua cã thÓ thÊy nÕu nh­ trong 10 n¨m ®Çu tiÕn tr×nh tiÕn hµnh chËm, nhiÒu v­íng m¾c n¶y sinh, th× ®Õn n¨m 2003 vµ 2004 tèc ®é cæ phÇn ho¸ ®· ®­îc ®Èy nhanh ®Æc biÖt trong n¨m 2004 tèc ®é cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp gÊp ®«i n¨m tr­íc. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 1 Thêi gian Sè DNNN cæ phÇn ho¸ Tõ th¸ng 6/1992 ®Õn th¸ng 12/1998 116 1999 249 2000 212 2001 258 2002 217 2003 535 2004 1070 Tæng céng 3657 Nguån: Ban ®æi míi DNNNTW Theo sè liÖu cña bé tµi chÝnh tæng doanh thu cña DNNN n¨m 2003 T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ sè 9/2004 ( trang 24) – Cæ phÇn ho¸ DNNN v× sao con tr× trÖ- HµThÞ S¸u lµ 464.204 tû ®ång, t¨ng 10% so víi n¨m 2002 tæng sè l·i cña DNNN hÕt n¨m 2003 lµ 20.428 tû ®ång, tæng lç trong n¨m lµ 1.077 tû ®ång n©ng tæng sè luü kÕ lªn 2.728 tû ®ång, tæng sè nép ng©n s¸ch lµ 86.755 tû ®ång bao gåm thuÕ xuÊt nhËp khÈu, tiÒn thuª ®Êt, phÝ vµ lÖ phÝ chiÕm 66,5% tæng sè thu ng©n s¸ch. Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn nhµ n­íc t¹i DNNN lµ 10,87%; trong ®ã DNTW lµ 11,3%, ®Þa ph­¬ng lµ 9,6%. Tû suÊt lîi nhuËn trªn thuÕ lµ 4,0%. Tæng sè nî ph¶i thu lµ 96,775 tû ®ång b»ng 51% sè vèn hiÖn cã vµ b»ng 23% tæng doang thu; tæng sè nî ph¶i tr¶ lµ 207,789 tû ®ång. C¸c kho¶n nî chñ yÕu lµ vay ng©n hµng, chiÕm 76% sè nî ph¶i tr¶.ChØ riªng cac kho¶n vay ng¾n h¹n, mçi n¨m ph¶i tr¶ l·i lµ 3.000 tû ®ång, b»ng gÇn 15% tæng sè l·i ph¸t sinh Tæng sè DNNN lµm ¨n cã l·i chØ chiÕm 77,2% tæng sè 4.789 doanh nghiÖp, trong ®ã DNTW sè lµm ¨n cã l·i chiÕm 80.4%, doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng tû lÖ cã l·i lµ 75,2%. Sè doanh nghiÖp thua lç chiÕm 13,5%. Tæng sè vèn t¹i DNNN lµ 189,293 tû ®ång, trong ®ã doanh DNTW lµ 144,179 tû ®ång, DN ®Þa ph­¬ng lµ 45,114 tû ®ång. B×nh qu©n mét doanh nghiÖp cã 45 tû ®ång, trong ®ã DNTW lµ 88,5 tû ®ång, DN ®Þa ph­¬ng lµ17 tû ®ång. T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ sè 9/2004 ( trang 25) – Cæ phÇn ho¸ DNNN v× sao con tr× trÖ- HµThÞ S¸u MÆc dï m«i tr­¬ng kinh doanh nãi chung ®ang cã nhiÒu khã kh¨n v­íng m¾c ®ßi hái ph¶i th¸o gì dÇn nh­ng hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ®Òu ph¸t triÓn tèt, viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng ®­îc æn ®Þnh, thu nhËp t¨ng lªn, ng­êi lao ®éng trong c«ng ty cæ phÇn ho¸ hÇu hÕt ®Òu yªn t©m tin t­ëng vµo chñ tr­¬ng ®­êng lèi cña §¶ng vÒ c«ng t¸c cæ phÇn ho¸. C¸c thñ tôc quy tr×nh cæ phÇn ho¸ ®· ®­îc c¶i tiÕn vµ quy chuÈn ho¸. Do vËy ®· rót ng¾n ®­îc thêi gian, tiÒn cña vµ gi¶m bít phiÒn hµ cho c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. §iÓm l¹i h¬n 3000 doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ thµnh c«ng ty cæ phÇn th× nh×n chung c¸c doanh nghiÖp nµy ®Òu lµm ¨n cã hiÖu qu¶, ph¸t triÓn tèt tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n l­îng hµng ho¸, hoÆc t¨ng doang thu b×nh qu©n tõ 100% - 200%, lîi nhuËn t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m 0,5 – 1 lÇn, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng tõ 20% - 100%, sè lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn ho¸ ®Òu t¨ng qua c¸c n¨m tõ 20% - 70% cæ tøc thu ®­îc tõ viÖc ®Çu t­ cæ phÇn møc thÊp nhÊt lµ 6% vèn/n¨m c¸ biÖt cã c«ng ty lªn tíi 60% - 70%. T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ sè 9/2004 ( trang 25) – Cæ phÇn ho¸ DNNN v× sao con tr× trÖ- HµThÞ S¸u +. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ë Việt Nam hiÖn nay HiÖn nay qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè sau: C¸c yÕu tè chÝnh trÞ: ®­îc ®Æc tr­ng bëi ®Þnh h­íng XHCN, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn trong chñ tr­¬ng, ®­êng lèi c¸ch tiÕn hµnh, c¸ch ®Þnh gi¸, . . ., hiÖn nay Nhµ n­íc ta ®ang chñ tr­¬ng ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ DNNN nªn ®©y lµ yÕu tè chÝnh trÞ ë n­íc ta hiÖn nay lµ mét trong nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Tuy nhiªn trong ®­êng lèi chÝnh s¸ch, c¸ch tiÕn hµnh, c¸ch ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp cña ta cßn nhiÒu bÊt cËp do ®ã nã cã thÓ ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ DNNN, nh­ nã cã thÓ lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸. C¸c yÕu tè kinh tÕ: c¸c quan hÖ s¶n xuÊt, nguån vèn trong d©n c­, trong c¸n bé c«ng nh©n, trong c¸c tæ chøc kinh tÕ…, c¸c yÕu tè kinh tÕ lµ yÕu tè cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN vi nÕu nguån vèn ®Çu t­ cña nh©n d©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ … cã lín vµo viÖc mua cæ phiÕu th× c¸c c«ng ty míi nhanh chãng hoµn thµnh c«ng cuéc cæ phÇn ho¸ do ®ã c¸c doanh nghiÖp ®ang cæ phÇn ho¸ cÇn ph¶i t¹o niÒm tin trong viÖc thu hót ®Çu t­ mua cæ phiÕu cña nh©n d©n vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ. §iÒu ®ã cßn thÓ hiÖn qua ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, c«ng ty ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ cµng lín v× t¹o ®­îc niÒm tin cho nhµ ®Çu t­. C¸c yÕu tè x· héi: c¬ chÕ chÝnh s¸ch, c¸c luËt liªn quan ®Õn cæ phÇn ho¸, viÖc lµm, an toµn x· héi …§©y lµ yÕu tè cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN hiÖn nay v× c¬ chÕ chinh s¸ch, vµ luËt liªn quan ®Õn cæ phÇn ho¸ cßn thiÕu, do vËy cÇn ph¶i t¹o c¬ chÕ chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng cho viÖc cæ phÇn ho¸. C¸c yÕu tè v¨n ho¸: truyÒn thèng lÞch sö, thãi quen, lèi øng sö kinh tÕ truyÒn thèng …, ®©y lµ mét trong c¸c yÕu tè mµ chóng ta cÇn ph¶i kh¸c phôc v× hÇu hÕt c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ang lµm trong c«ng ty nhµ n­íc thãi quen lµm viÖc kiÓu nhµ n­íc û l¹i kh«ng hiÖu qu¶, giê chuyÓn sang thãi quen lµm viÖc míi do ®ã ban ®Çu sÏ khã cã thÓ quen ®­îc. V× vËy ®©y lµ yÕu tè cã thÓ lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ t¹i donh nghiÖp. C¸c yÕu tè t©m lý, sù nhËn thøc cña quÇn chóng ®èi víi cæ phÇn ho¸, ®éng c¬ t×nh c¶m, niÒm tin, sù lç lùc trong hµnh ®éng, nh÷ng tr¹ng th¸i t©m lý nhãm …trong m«i tr­êng tËp thÓ nh­ c¸c doanh nghiÖp th× m«i tr­êng, kh«ng khÝ lµm viÖc lµ cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi n¨ng suÊt lµm viÖc vµ hiÖu qu¶ cña c«ng ty, do ®ã sù nhËn thøc cña quÇn chóng vÒ cæ phÇn ho¸ nh­ thÕ nµo cã ¶nh h­ëng lín tíi viÖc ®Çu t­ cña hä vµo c«ng ty cæ phÇn nÕu lµm cho quÇn chóng nhËn thøc ®­îc lîi Ých cña viÖc cæ phÇn ho¸ th× hä sÏ ®Çu t­ nhiÒu vèn vµo c«ng ty cæ phÇn vµ thóc ®Çy ho¹t ®éng cña c«ng ty, ng­îc l¹i nã sÏ c¶n trë viÖc triÓn khai cæ phÇn ho¸ t¹i c«ng ty. Do ®ã, cÇn cã biÖn ph¸p tuyªn truyÒn gi¸o dôc kÓ c¶ c«ng ty còng nh­ cña x· héi qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng… ®Ó c«ng nh©n vµ nh©n d©n hiÖu biÕt vÒ thùc chÊt cña cæ phÇn ho¸ DNNN, vÒ quyÒn lîi, nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña cæ ®«ng, cña ng­êi lao ®éng theo ®óng luËt doanh nghiÖp vµ luËt lao ®éng. §©y lµ viÖc lµm hÕt søc thiÕt thùc ®Ó cã thÓ thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN ë Việt Nam hiÖn nay. Mét trong c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ®ã lµ yÕu tè m«i tr­êng, ë ®©y ®Æc biÖt nãi ®Õn lµ m«i tr­êng quèc tÕ. HiÖn nay trªn thÕ giíi xu h­íng héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu ®ang ®­îc ®Èy m¹nh, søc c¹nh tranh ngµy canh ngay ng¾t. Do ®ã, buéc chóng ta ph¶i giµ so¸t ®æi míi l¹i doanh nghiÖp ®Ó c¸c doanh DNNN lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. II. Mét sè kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ Cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ nh­ nãi chung nhÊt hiÖu qu¶ lµ thuËt ng÷ dïng ®Ó chØ mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c môc tiªu ho¹t ®éng cña chñ thÓ vµ chi phÝ mµ chñ thÓ bá ra ®Ó cã kÕt qu¶ ®ã trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh Khoa Khoa Häc Qu¶n lý - Gi¸o tr×nh HiÖu Qu¶ vµ Qu¶n lý du ¸n Nhµ N­íc- Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc Kü thuËt Hµ Néi n¨m 2001 Ph©n biÖt hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ hiÖu qu¶ chØ xÐt vÒ khÝa c¹nh kinh tÕ cña vÊn ®Ò nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých kinh tÕ mµ chñ thÓ nhËn ®­îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó nhËn ®­îc lîi Ých kinh tÕ ®ã. HiÖu qu¶ x· héi lµ hiÖu qu¶ mµ chñ thÓ nhËn ®­îc trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi. Ch¼ng h¹n, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, c«ng b»ng x· héi, m«i tr­êng… HiÖu qu¶ kinh tÕ th­êng chØ xÐt tíi lîi Ých kinh tÕ mµ chñ thÓ ®¹t ®­îc chø kh«ng xÐt tíi nh÷ng vÊn ®Ò x· héi sÏ gÆp ph¶i khi ®¹t ®­îc lîi Ých ®ã. Ch¼ng h¹n, khi mét nhµ m¸y ho¹t ®éng g©y « nhiÔm m«i tr­êng nh­ng kh«ng bá chi phÝ ®Ó gi¶m thiÓu ¶nh h­ëng tíi m«i tr­êng th× mÆc dï hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ lín h¬n nh­ng mµ l¹i g©y tæn h¹i cho m«i tr­êng nh­ vËy gi÷a hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi ë ®©y cã sù m©u thuÉn, tiªu chuÈn cña hiÖu qu¶ kinh tÕ ®ã lµ lîi nhuËn, do ®ã c¸c chñ thÓ kinh tÕ lu«n t×m c¸ch gi¶m thiÓu chi phÝ ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc lîi nhuËn lín nhÊt cã thÓ, hay nãi c¸ch kh¸c lµ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt vµ nh­ vËy cã thÓ kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ vÒ mÆt x· héi nh­ mong muèn. V× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra ®ã lµ lµm sao c©n b»ng ®­îc gi÷a môc tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi, nh­ng trong thùc tÕ khã cã thÓ c©n b»ng ®­îc gi÷a hai môc tiªu nµy tuy nhiªn, nÕu ®­îc sù quan t©m ®óng møc sÏ cã thÓ lµm hµi hoµ ®­îc gi÷a hai môc tiªu nµy, cã nh­ vËy x· héi míi ph¸t triÓn mèt c¸ch bÒn v÷ng ®­îc. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp HiÖu qu¶ cæ phÇn ho¸ ë ®©y ®­îc hiÓu lµ hiÖu qu¶ cña c«ng ty ®¹t ®­îc sau cæ phÇn ho¸ C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn c¸c chØ tiªu ®ã lµ: + Gi¸ trÞ gia t¨ng/§Çu vµo: ChØ tiªu nµy hÇu hÕt c¸c c«ng ty cã tèc ®é gia t¨ng ®Çu vµo chËm h¬n tèc ®é gia t¨ng ë ®Çu ra chøng tá ho¹t ®éng kinh doanh ë c«ng ty lµ cã hiÖu qu¶ thÓ hiÖn lµ “tèc ®é t¨ng cña gi¸ trÞ gia t¨ng t¹i c¸c c«ng ty cæ phÇn ®¹t b×nh qu©n 26%/n¨m, trong khi dã tèc ®é gia t¨ng tµi s¶n lµ 20%/n¨m” T¹p chÝ C«ng NghiÖp ViÖt Nam sè 6/2003(trang 3) – N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n kinh doanh cña DNNN sau cæ phÇn - Ph¹m C«ng §oµn + VÒ kh¶ n¨ng sinh lêi T¹p chÝ C«ng NghiÖp ViÖt Nam sè 6/2003(trang 3) – N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n kinh doanh cña DNNN sau cæ phÇn - Ph¹m C«ng §oµn : HÇu hÕt c¸c c«ng ty cæ phÇn sau 2 n¨m ho¹t ®éng ®Òu cã thuËn lîi. Tû lÖ sinh lêi kho¶ng tõ 0% - 2%/n¨m, còng cã mét sè c«ng ty ®¹t ®­îc tû lÖ sinh lêi trªn 3%/n¨m. Vµ còng cã nh÷ng c«ng ty sau 2 n¨m cæ phÇn bÞ thua lç thËm chÝ ®ãng cöa kh«ng ho¹t ®éng ®­îc. Nh­ng phÇn lín c¸c c«ng ty sau cæ phÇn ho¸ ®Òu cã lîi nhuËn vµ tû lÖ sinh lêi cña c¸c c«ng ty ®ang cã chuyÓn biÕn tèt. Tuy nhiªn ta thÊy tû lÖ sinh lêi cña c¸c c«ng ty nh­ vËy lµ cßn thÊp. + VÒ ph©n phèi cæ phÇn: Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu. TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2002, ng­êi lao ®éng trong c¸c c«ng ty cæ phÇn ®· thu ®­îc thªm 51 tû ®ång, chñ së h÷u bao gåm c¶ nhµ n­íc vµ c¸c thµnh viªn kh¸c trong x· héi thu thªm ®­îc 130 tû ®ång, chÝnh phñ thu thªm ®­îc 8 tû ®ång so víi tr­íc cæ phÇn ho¸. Sè liÖu nµy cho thÊy lîi Ých cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn tham gia, tõ nhµ n­íc ®Õn ng­êi lao ®éng còng nh­ c¸c chñ së h÷u ®ªu t¨ng nh­ vËy lµ c«ng ty cæ phÇn lµm ¨n cã hiÖu qu¶. + VÒ kh¶ n¨ng t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho x· héi: T¹p chÝ C«ng NghiÖp ViÖt Nam sè 6/2003(trang 3) – N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n kinh doanh cña DNNN sau cæ phÇn - Ph¹m C«ng §oµn Nh×n chung sè l­îng viÖc lµm t¨ng kho¶ng 4%/n¨m ë c¸c c«ng ty cæ phÇn. Con sè nµy cßn kh¸ khiªm tèn. V× hÇu hÕt c¸c c«ng ty cæ phÇn cßn ®ang ë giai ®o¹n ®Çu ë qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nªn vÉn duy tr× ngµnh nghÒ kinh doanh nh­ tr­íc cæ phÇn ho¸, ch­a cã kh¶ n¨ng hoÆc cßn ®ang nghiªn cøu ®Ó më réng lÜnh vùc vµ ngµnh nghÒ kinh doanh cña m×nh, nªn ch­a t¹o thªm ®­îc nhiÒu chç lµm míi cho ng­êi lao ®éng. Nh­ng trong t­¬ng lai kh«ng xa víi kh¶ n¨ng huy ®éng vèn vµ cait tiÕn d©y truyÒn c«ng nghÖ c¸c c«ng ty cæ phÇn sÏ gãp phÇn lín vµo gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho x· héi Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng cæ phÇn ho¸ t¹i c«ng ty HACIMEX I. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty HACIMEX 1. LÞch sö h×nh thµnh 1.1 C«ng ty HACIMEX trong giai ®o¹n tr­íc ®æi míi Giữa những năm 80, trước những nhu cầu thiết yếu đang gia tăng của người dân, cùng với sự ra đời của nhiều công ty dịch vụ khác, công ty dịch vụ Hai Bà Trưng đã được thành lập dựa trên quyết định số 4071/QĐ – UB ngày 19/5/1984 của Nhà nước. Đến ngày 1/5/1985, công ty dịch vụ Hai Bà Trưng chính thức đi vào hoạt động, được đặt trụ sở tại 53 Lạc Trung – Hà Nội; kinh doanh các mặt hàng : đồ dùng gia đình, nông sản thực phẩm và điện tử điện lạnh… Từ năm 1985 đến năm 1987, công ty thực hiện các hoạt động cung ứng hàng hoá với vốn của Nhà nước. Quá trình hoạt động kinh doanh của công ty tuân thủ theo các chỉ tiêu, pháp lệnh của Nhà nước nên việc hạch toán kinh doanh chưa áp dụng. 1.2 C«ng ty HACIMEX tõ sau ®æi míi ®Õn nay Từ năm 1987 đến năm 1992, cïng với sự đổi mới của cả nước, nền kinh tế quan liêu bao cấp đã được chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, công ty cũng đã có sự thay đổi lớn với sự tự chủ trong hoạt động kinh doanh dựa trên nguồn vốn do Nhà nước cấp. Giai đoạn này hoạt động chính của công ty là mua hàng sản xuất trong nước và bán ra ngoài thị trường các sản phẩm điện tử, điện lạnh, đồ dung gia đình. Công ty đã gặp phải rất nhiều khó khăn với sự thay đổi này từ việc phải tìm nguồn hàng, tìm thị trường, khách hàng, đồng thời phải đối diện với sự cạnh tranh của các công ty khác hoạt động trong cùng lĩnh vực. Từ đây, công ty hoạt động với tư cách là một đơn vị kinh doanh thương nghiệp hạch toán độc lập, có tư cách pháp nhân, được mở tài khoản và sử dụng con dấu riêng, chịu sự quản lý toàn diện của UBND quận Hai Bà Trưng và hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ của Sở Thương nghiệp Thành phố Hà Nội. Theo quyết định số 2687/QĐ – UB ngày 4/1/1992 của UBND thành phố Hà Nội, công ty dịch vụ kinh doanh xuất nhập khẩu quận Hai Bà Trưng đổi tên thành công ty sản xuất kinh doanh hàng xuất nhập khẩu Hai Bà Trưng Theo nghị định số 388/HĐ – BT ngày 20/11/1991 của Hội đồng Bộ trưởng về việc thành lập và tổ chức lại các doanh nghiệp Nhà nước và theo quyết định thành lập doanh nghiệp Nhà nước số 316/QĐ – UB ra ngày 19/1/1993, quyết định số 3173/QĐ – UB ra ngày 25/8/1993, quyết định số 540/QĐ – UB ra ngày 1/4/1994 của UBND thành phố Hà Nội, công ty chính thức mang tên: Công ty xuất nhập khẩu Hai Bà Trưng. Theo quyết định số 2894/QĐ – UB ngày 23/5/2001 để phù hợp với quy mô và nhiệm vụ được giao, công ty đã được UBND quận Hai Bà Trưng giao lại cho UBND thành phố Hà Nội do Sở thương mại thành phố trực tiếp quản lý. Tªn c«ng ty: C«ng ty th­¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu Hµ Néi. §Þa chØ : 142 Phố Huế - Hai Bà Trưng - Hà Nội Tªn tiÕng Anh:: Hanoi commercial and import export company(Hacimex) 2. C¬ cÊu tæ chøc + C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty th­¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu Hµ Néi B¶ng 2 Gi¸m ®èc phã gi¸m ®èc 1 Phã gi¸m ®èc 2 Phßng tµi vô Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng kinh doanh XNK2 Trung t©m ®iÖn tö ®iÖn l¹nh Phßng kinh doanh XNK3 Phßng kinh doanh XNK4 HÖ thèng cöa hµng vµ kho tr¹m Phßng kinh doanh XNK1 Trung t©m ph¸t triÓn khoa hoc c«ng nghÖ tin häc S¬ ®å c¬ cÊu bé m¸y c«ng ty XNK Hµ Néi n¨m 2004 Nguån phßng tæ chøc hµnh chÝnh c«ng ty HACIMEX Cơ cấu bộ máy của công ty thương mại xuất nhập khẩu Hà Nội được tổ chức theo mô hình trực tuyến chức năng, quản lý theo chế độ 1 thủ trưởng. Đứng đầu công ty là giám đốc trực tiếp điều hành toàn diện các bộ phận trong công ty. Các phòng ban trong công ty sẽ xây dựng kế hoạch trình lên giám đốc trong buổi họp giao ban, kế hoạch được duyệt sẽ được triển khai từ trên xuống B¶ng 3 TÌNH HÌNH TỔ CHỨC BỘ MÁY VÀ LAO ĐỘNG CỦA CÔNG TY HACIMEX NĂM 2004. STT TÊN ĐƠN VỊ LAO ĐỘNG 1 Ban giám đốc 04 2 Phòng tổ chức hành chính 17 3 Phòng tài chính - kế toán 08 4 Phòng kinh doanh XNK1 05 5 Phòng kinh doanh XNK2 06 6 Phòng kinh doanh XNK3 07 7 Phòng kinh doanh XNK4 08 8 Ban dự án 06 9 Trung tâm điện máy - điện lạnh 06 10 Cửa hàng kinh doanh tổng hợp số1 12 11 Cửa hàng kinh doanh tổng hợp số2 06 12 Cửa hàng kinh doanh tổng hợp số3 05 Tổng số lao động 90 người Nguồn : phòng tæ chøc hành chính công ty Hacimex. + Chøc n¨ng nhiÖm vô cô thÓ cña tõng bé phËn trong c«ng ty Giám đốc: là người chỉ đạo chung, có thẩm quyền cao nhất, có nhiệm vụ quản lý toàn diện trên cơ sở chấp hành đúng đắn chủ trương, chính sách, chế độ của Nhà nước. Phó giám đốc: gồm có 2 phó giám đốc chịu trách nhiệm chỉ đạo các phòng ban mình quản lý, giúp giám đốc nắm vững tình hình hoạt động của công ty để có kế hoạch và quyết định sau cùng, giải quyết các công việc được phân công. Phòng tài vụ( phòng kế toán): tổ chức hạch toán toàn bộ hoạt động xuất nhập khẩu, kinh doanh, giải quyết các vấn đề tài chính, thanh toán, quyết toán bán hàng, thu tiền, tiền lương, tiền thưởng, nghĩa vụ đối với Nhà nước và các vấn đề liên quan đến tài chính; đồng thời tham mưu cho giám đốc xây dựng các kế hoạch tài chính. Phòng kinh doanh XNK 1,2,4,6: có chức năng tìm hiểu thị trường, bạn hàng nước ngoài để từ đó ký kết các hợp đồng xuất nhập khẩu dựa trên những kế hoạch đã đề ra, giải quyết các vấn đề liên quan đến xuất nhập khẩu. Phòng kinh doanh XNK 3: mới đổi tên thành trung tâm phát triển công nghệ và tin học có nhiệm vụ tìm kiếm, ký kết và thực hiện các hợp đồng XNK, đặc biệt chú trọng đến lĩnh vực công nghệ và tin học. Trung tâm điện tử điện lạnh: chuyên kinh doanh về các mặt hàng điện tử điện lạnh,giới thiệu và bán các sản phẩm điện tử, đồng thời thực hiện các hoạt động dịch vụ như bảo trì, bảo hành, sửa chữa, hướng dẫn,tư vấn khách hàng về lĩnh vực các sản phẩm điện tử điện lạnh. Hệ thống cửa hàng và kho trạm: đây là mạng lưới trực tiếp giới thiệu và bán sản phẩm tới tận tay người tiêu dùng, là đơn vị hạch toán phụ thuộc, các chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh đều gửi về công ty làm công tác hạch toán. Phòng tổ chức hành chính: có chức năng tham mưu giúp đỡ cho giám đốc trong công tác: đối nội, đối ngoại, lưu trữ hồ sơ giấy tờ, thủ tục, công văn; tổ chức nhân sự, quản lý sắp xếp, đào tạo đội ngũ cán bộ công nhân viên; quản lý tiền lương, tiền thưởng và các chế độ chính sách như: bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế...; ngoài ra còn thực hiện các công việc hành chính khác như: bảo vệ, tạp vụ, vệ sinh. Công ty Hacimex áp dụng một bộ máy quản lý gọn nhẹ, phương pháp quản lý đơn giản với sự trực tiếp quản lý của giám đốc đến từng phòng ban, bộ phận. Hoạt động ki._.