Đầu tư và công bằng Xã Hội

Môc Lôc Lêi giíi thiÖu 1 Ch­¬ng1. Lý LuËn chung vÒ §Çu t­ vµ C«ng b»ng x· héi. 2 I. Mét sè v¸n ®Ò chung vÒ ®Çu t­. 2 Kh¸i niÖm. 2 Vai trß cña ®Çu t­. 2 II. Lý luËn chung vÒ ®Çu t­ vµ C«ng b»ng x· héi. 4 Mét sè vÊn ®Ò vÒ C«ng b»ng x· héi. 4 C¸c th­íc ®o vÒ C«ng b»ng x· héi. 6 Sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trong viÖc gi¶I quyÕt vÊn ®Ò C«ng b»ng x· héi. 7 III. Mét sè nh©n tè ¶nh h­ëng tíi ®Çu t­ vµ vÊn ®Ò C«ng b»ng x· héi. 8 1. T¸c ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ trong n­íc. 8 2. T¸c ®éng cña chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. 10 3. T¸c ®éng cña Nhµ n­íc. 12 4. Mét sè nh©n tè kh¸c. 13 Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng ®Çu t­ cho C«ng b»ng x· héi. 14 I. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng ®Çu t­ nh»m gi¶m ph©n ho¸ giµu nghÌo. 14 1. §Çu t­ cho c¸c ngµnh kÐm ph¸t triÓn, c¸c vïng khã kh¨n. 14 2. §Çu t­ cho xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 17 II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng ®Çu t­ cho phóc lîi x· héi. 21 1. §Çu t­ cho gi¸o dôc . 21 2. §Çu t­ cho y tÕ vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc y tÕ cho ng­êi nghÌo. 22 Ch­¬ng III. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t huy vai trß cña ®Çu t­ trong viÖc thùc hiÖn C«ng b»ng x· héi. 24 I. Mét sè môc tiªu cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong viÖc thùc hiÖn C«ng b»ng x· héi. 24 II. Mét sè gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n tån t¹i trong ho¹t ®éng ®Çu t­ cho C«ng b»ng x· héi. 24 T¨ng c­êng vµ ®a d¹ng ho¸ nguån vèn ®Çu t­ cho C«ng b»ng x· héi. 24 N©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ cho C«ng b»ng x· héi. 24 Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ®Çu t­ cña Nhµ n­íc cho C«ng b»ng x· héi. 24 T¨ng c­êng hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®­a gi¸o dôc vÒ tay ng­êi nghÌo 25 III. Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t huy vai trß cña ®Çu t­ trong viÖc thùc hiÖn C«ng b»ng x· héi. 30 Ph¸t huy vai trß cña ®Çu t­ trong viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu knh tÕ g¾n víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ thùc hiÖn C«ng b»ng x· héi. 30 N©ng cao hiÖu qu¶ x· héi trong tõng dù ¸n ®Çu t­, ph¸t huy vai trß cña ®Çu t­ trong gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 34 Gi¶i ph¸p ®Çu t­ cho phóc lîi x· héi mét c¸ch c«ng b»ng vµ hîp lý. 35 N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ §Çu t­ trong viÖc thùc hiÖn CBXH 37 KÕt LuËn 39 Tµi liÖu tham kh¶o 39 Lêi Giíi ThiÖu KÓ tõ khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh ®æi míi hiÖn nay, ®Êt n­íc ta ®· cã nh÷ng thµnh qu¶ rÊt ®¸ng khÝch lÖ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Chóng ta còng b¾t ®Çu chuyÓn biÕn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng X· héi chñ nghÜa. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸i g× ®Òu tån t¹i tÝch cùc cña nã mµ ®Òu Èn chøa trong nã nh÷ng mÆt tiªu cùc vµ chØ chê c¬ héi bïng ph¸t ra. Kinh tÕ thÞ tr­êng còng kh«ng n»m ngoµi ngo¹i lÖ ®ã. Bên cạnh mặt tích cực nó còn có mặt trái, có khuyết tật từ trong bản chất của nó do chế độ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa chi phối. Cùng với sự phát triển của lực lượng sản xuất, càng ngày mâu thuẫn của chủ nghĩa tư bản càng bộc lộ sâu sắc, không giải quyết được các vấn đề xã hội, làm tăng thêm tính bất công và bất ổn của xã hội, đào sâu thêm hố ngăn cách giữa người giàu và người nghèo. Do vËy viÖc cÊp thiÕt hiÖn nay cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ngoµi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ lµ cÇn ®Èy m¹nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, thùc hiÖn C«ng b»ng x· héi. §©y lµ mét vÊn ®Ò lín vµ ®· cã rÊt nhiÒu c¸c nhµ nghiªn cøu ®· xem xÐt vÊn ®Ò nµy d­íi c¸c gãc ®é kh¸c nhau. Tuy nhiªn, trong ph¹m vi cña ®Ò tµi chóng t«i sÏ nghiªn cøu vÊn ®Ò C«ng b»ng x· héi d­íi khÝa c¹nh ®Çu t­, mét lÜnh vùc còng rÊt quan träng hiÖn nay cña ®Êt n­íc ta. V× C«ng b»ng x· héi lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng nªn trong thêi gian qua §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· ra søc ®Çu t­ cho C«ng b»ng x· héi. Do vËy, trong ph¹m vi cña dÒ tµi, chóng t«i sÏ nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò ®Çu t­ cho C«ng b»ng x· héi vµ qua ®ã ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña nã ®Õn C«ng b»ng x· héi. Cuèi cïng, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o Th¹c sü TrÇn Mai H­¬ng Bé m«n Kinh tÕ §Çu t­ - ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nghiªn cøu nµy. Sinh viªn Tr­¬ng Thu H­¬ng §Çu t­ 44A CH¦¥NG I Lý LuËn Chung VÒ §Çu T­ Vµ C«ng B»ng X· Héi I Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ §Çu T­ 1. Kh¸i niÖm §Çu T­. §Çu t­ lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu vÒ c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai lín h¬n nguån lùc ®· bá ra. Nguån lùc bá ra cã thÓ lµ tiÒn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, lµ søc lao ®éng vµ trÝ tuÖ vµ thu ®­îc c¸c kÕt qu¶ lµ sù t¨ng thªm c¸c tµi s¶n tµi chÝnh, tµi s¶n vËt chÊt vµ nguån nh©n lùc cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao h¬n trong nÒn s¶n xuÊt x· héi. 2. Vai Trß cña §Çu T­ trong nÒn kinh tÕ. 2.1. §Çu T­ vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. §Çu t­ cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Lý luËn vµ thùc tiÔn ®Òu chØ cho chóng ta thÊy râ ®iÒu nµy. Cho ®Õn nh÷ng n¨m cña thÕ kû 20, nhµ kinh tÕ häc Haros Domar cña tr­êng ph¸i Keynes ®· chØ ra mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t­ vµ t¨ng tr­ëng th«ng qua hÖ sè ICOR. I G = ------------ ICOR * Y Trong ®ã G: tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. I: Vèn ®Çu t­ Nh­ vËy gi÷a I vµ G cã mèi quan hÖ tû lÖ thuËn víi nhau th«ng qua hÖ sè ICOR. §iÒu nµy thÓ hiÖn cµng t¨ng nguån lùc ®Çu t­ th× kinh tÕ sÏ t¨ng tr­ëng cao. §Çu T­ vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Chóng ta cã thÓ nhËn râ vai trß cña ®Çu t­ ®èi víi chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ th«ng qua chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña quèc gia vµ c¸c chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ vµo ngµnh mòi nhän ®­îc ­u tiªn. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi cho thÊy con ®­êng tÊt yÕu cã thÓ t¨ng tr­ëng nhanh víi tèc ®é mong muèn lµ t¨ng c­êng ®Çu t­ nh»m t¹o ra sù ph¸t triÓn ë khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. C¸c nhµ kinh tÕ ®Òu chØ ra ®­îc sù h¹n chÕ t¨ng tr­ëng trong n«ng nghiÖp. Sù t¨ng tr­ëng nµy phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè tù nhiªn, bÊt ®Þnh vµ cã tÝnh rñi ro cao ®ång thêi nã còng gi¶m dÇn do nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®Êt ®ai vµ c¸c kh¶ n¨ng sinh häc. ChÝnh v× vËy, ®Çu t­ nh»m ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ hç trî ®Çu T­ cña Nhµ n­íc sÏ thóc ®Èy chuyÓn dÇn nÒn kinh tÕ tõ n«ng nghiÖp l¹c hËu sang c«ng nghiÖp dÞch vô. VÒ c¬ cÊu l·nh thæ, ®Çu T­ cã t¸c dông gi¶i quyÕt nh÷ng mÊt c©n ®èi vÒ ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng l·nh thæ, ®­a nh÷ng vïng kÐm ph¸t triÓn tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo, ph¸t huy tèi ®a nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vÒ tµi nguyªn, ®Þa thÕ, kinh tÕ, chÝnh trÞ… cña nh÷ng vïng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nhanh h¬n lµm bµn ®¹p thóc ®Èy c¸c vïng kh¸c ph¸t triÓn. ë ViÖt Nam, chóng ta ®· b¾t ®Çu ®Çu t­ m¹nh mét sè vïng träng ®iÓm nh­ träng ®iÓm phÝa B¾c: Hµ Néi- H¶I Phßng- Qu¶ng Ninh,… ®ång thêi cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ vµo nh÷ng ®Þa bµn khã kh¨n. §Çu t­ còng cã vai trß rÊt lín trong viÖc chuyÓn dÞch thµnh phÇn kinh tÕ. §a d¹ng hãa c¸c nguån vèn ®Çu t­ còng gãp phÇn lµm ®a d¹ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. 2.3. §Çu T­ vµ C«ng B»ng X· Héi. Mét trong nh÷ng vai trß hÕt søc quan träng cña §Çu t­ chÝnh lµ viÖc thóc ®Èy tiÕn bé vµ C«ng b»ng x· héi (CBXH). a) §øng ë gãc ®é vÜ m«, ho¹t ®éng ®Çu t­ sÏ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ chung vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Vai trß cña ®Çu t­ ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ lµ rÊt râ rµng. Th«ng qua ®Çu t­ vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ, nÒn kinh tÕ sÏ ph¸t triÓn ®a d¹ng h¬n. TÝnh c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ t¨ng cao, ®©y còng lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc hiÖn C«ng b»ng kinh tÕ. Bëi muèn thùc hiÖn C«ng b»ng vÒ x· héi th× tr­íc hÕt chóng ta cÇn thùc hiÖn vÒ C«ng b»ng vÒ kinh tÕ. Kinh tÕ ph¸t triÓn còng gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi d©n. Cã thÓ nãi mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn sÏ thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, qua ®ã còng cÇn t­¬ng øng mét nguån lao ®éng phï hîp. Tuy nhiªn ®©y l¹i lµ mét ®iÓm yÕu cña lao ®éng chóng ta khi chÊt l­îng lao ®éng ch­a cao. Th«ng qua t¨ng tr­ëng kinh tÕ, Ng©n S¸ch Nhµ N­íc (NSNN) sÏ ®­îc ®ãng gãp cao h¬n. Qua ®ã, Nhµ n­íc sÏ cã ®ñ nguån lùc ®Ó chi dïng NSNN trong viÖc t¸i ®Çu t­ trong ®ã cã c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cho CBXH. §Çu t­ còng cã vai trß quan träng trong viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Tõ ®ã sÏ thóc ®Èy c¸c khu vùc n«ng th«n l¹c hËu chuyÓn dÇn sang c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã lîi thÕ cña vïng. Qua ®ã, sÏ gióp ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c vïng khã kh¨n kÐm ph¸t triÓn, gãp phÇn lµm gi¶m sù ph©n hãa x· héi vµ thùc hiÖn CBXH. Nh¾c ®Õn ®Çu t­, chóng ta kh«ng thÓ kh«ng nh¾c dÕn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Nhµ n­íc t¸c ®éng trùc tiÕp tíi CBXH. §ã lµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cho Xãa ®ãi gi¶m nghÌo, ®Çu t­ n©ng cao hÖ thèng phóc lîi x· héi,…TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trªn gãp phÇn gi¶m ®i sè l­îng ng­êi ngÌo, n©ng cao mÆt b»ng chung cña x· héi, ®Èy m¹nh tiÕn bé vµ CBXH b) NÕu chóng ta xÐt gãc ®é doanh nghiÖp, ho¹t ®éng ®Çu t­ sÏ gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc cña m×nh nh»m thu ®­îc lîi nhuËn tèi ®a. Th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­, doanh nghiÖp sÏ n©ng cao ®­îc n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ nÐt khi chÊt l­îng nguån lao ®éng ®­îc c¶i thiÖn h¬n th«ng qua viÖc ®Çu t­ ®µo t¹o trong doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng ®Çu t­ còng t¨ng c­êng kh¶ n¨ng ®æi míi c«ng nghÖ cña doamh nghiÖp. Tõ viÖc ®æi míi C«ng nghÖ ®Õn n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng sÏ kÝch thÝch doanh nghiÖp ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng cao h¬n, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt h¬n. 2.4. §Çu T­ vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng Khoa Häc C«ng NghÖ C«ng nghÖ lu«n lµ yÕu tè quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn trong qu¸ trinh CNH- H§H. §Çu t­ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña sù ph¸t triÓn vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña ®Êt n­íc. Nh­ vËy, ë ®©y ®· cã sù chuyÓn giao C«ng nghÖ th«ng qua §Çu t­. §iÒu nµy thóc ®Èy c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®æi míi C«ng nghÖ. II. §Çu T­ cho C«ng B»ng X· Héi. Mét vµi vÊn ®Ò vÒ C«ng B»ng X· Héi. *) CBXH võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cña ph¸t triÓn. C«ng b»ng kh«ng thÓ dùa vµo thÞ tr­êng nªn Nhµ n­íc cÇn ph¶i can thiÖp. B¶o ®¶m CBXH lµ viÖc Nhµ n­íc can thiÖp vµo thÞ tr­êng nh»m, mét mÆt t¨ng thu nhËp cña nh÷ng ng­êi nghÌo lµm cho kho¶ng c¸ch giµu nghÌo kh«ng t¨ng h¬n mµ gi¶m ®i; mÆt kh¸c, nh»m lµm cho gi¸ c¶ ph¶n ¸nh ®óng chi phÝ mµ x· héi bá ra. Bëi vËy, thùc chÊt cña vÊn ®Ò c«ng b»ng lµ vÊn ®Ò ph©n phèi thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp d©n c­ vµ gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ vµ x· héi mµ ®¹i diÖn lµ Nhµ n­íc. §· rÊt cã nhiÒu nhµ kinh tÕ ®· nghiªn cøu vÒ CBXH trong mèi quan hÖ víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ. *) Tuy nhiªn ë ®©y C«ng B»ng kh«ng cã nghÜa lµ ®em chia ®Òu c¸c thµnh qu¶ cña t¨ng tr­ëng cña kinh tÕ x· héi cho mäi ng­êi. V× nÕu vËy kh«ng cã ai ®em hÕt søc lùc, trÝ tuÖ, vèn vËt chÊt ra ®Çu t­, vµ kh«ng ai d¸m chÞu rñi ro ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. C«ng b»ng cÇn ®­îc hiÓu lµ sù b×nh ®¼ng tr­íc c¸c c¬ héi vÒ viÖc lµm, ®Çu t­, b×nh ®¼ng tr­íc c¸c c¬ héi ®Ó n©ng cao nguån vèn nh©n lùc vµ cã møc sèng cao h¬n. Nhµ n­íc khuyÕn khÝch mäi ng­êi ra søc lµm giµu b»ng c¸ch chÝnh ®¸ng. PhÊn ®Êu ®Ó cho ng­êi nghÌo tiÕn tíi ®ñ ¨n, ng­êi ®ñ ¨n cã cuéc sèng kh¸ gi¶ vµ ng­êi kh¸ gi¶ trë nªn giµu cã. Trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ph¶I chÊp nhËn mét bé phËn d©n c­ v­¬n lªn giµu tr­íc, cã mét sè vïng giµu tr­íc, tõ ®ã hç trî cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. MÆt kh¸c, ph¶i cã chÝnh s¸ch hç trî cho ng­êi nghÌo v­¬n lªn. ViÖt Nam lµ n­íc nghÌo l¹i tr¶i qua chiÕn tranh kÐo dµi ®Ó l¹i hËu qu¶ nghiªm träng, cho nªn sè ng­êi thuéc ®èi t­îng chÝnh s¸ch nhiÒu trong khi kh¶ n¨ng kinh tÕ cña ®Êt n­íc cã h¹n. H¬n n÷a, khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng, mÆt tr¸i cña c¬ chÕ nµy ®· lµm n¶y sinh mét sè vÊn ®Ò nh­ ph©n ho¸ giµu nghÌo t¨ng lªn, t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ sù suy tho¸i vÒ ®¹o ®øc x· héi. Do nguån lùc kinh tÕ cã h¹n nªn chóng ta t¹m chÊp nhËn cã sù ph©n ho¸ giµu nghÌo nh­ng kh«ng thÓ ®ång nhÊt sù ph©n ho¸ giµu nghÌo víi sù bÊt b×nh ®¼ng bÊt c«ng. *) Trong chiÕn lùc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ t¹i nghÞ quyÕt §¹i héi VIII cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam ®· chØ ra r»ng CBXH lµ mét môc tiªu quan träng cña ®Êt n­íc. Quan ®iÓm cña ViÖt Nam lµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ph¶I g¾n liÒn víi CBXH trong tõng thêi kú ph¸t triÓn vµ CBXH ph¶i thÓ hiÖn ë kh©u ph©n phèi kÕt qu¶ s¶n xuÊt, t¹o quyÒn b×nh ®¼ng tr­íc c¸c c¬ héi cña mäi tÇng líp d©n c­ v× môc tiªu ph¸t triÓn. Nh­ vËy míi cã thÓ huy ®éng ®­îc mäi nguån lùc trong X· héi. Nãi tãm l¹i CBXH lu«n lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong con ®­êng ®i lªn Chñ NghÜa X· Héi. Mét sè th­íc ®o vÒ C«ng B»ng X· Héi. 2.1. Th­íc ®o ®¸nh gi¸ møc ®é bÊt b×nh ®¼ng trong thu nhËp. §©y lµ mét trong nh÷ng th­íc ®o quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸ CBXH. Thùc tÕ cho thÊy, ë nhiÒu quèc gia, sau mét thêi gian mÆc dï cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ râ rÖt nh­ng ®êi sèng cña nhiÒu ng­êi d©n vÉn ë møc nghÌo khæ, thÊt nghiÖp gia t¨ng vµ ë mét sè n­íc sè ®«ng ng­êi d©n kh«ng ®­îc h­ëng thµnh qu¶ do t¨ng tr­ëng ®em l¹i trong khi nhãm ng­êi giµu cã vÉn tiÕp tôc giµu lªn. Mét trong nh÷ng chØ sè ®o møc ®é b×nh d¼ng trong ph©n phèi thu nhËp lµ hÖ sè Gini. Trong thùc tÕ hÖ sè Gini thay ®æi trong ph¹m vi hÑp tõ 0,2 ®Õn 0,65. Theo Ng©n hµng ThÕ giíi, hÖ sè Gini tèt nhÊt th­êng xoay quanh møc 0,3. §©y lµ møc thÓ hiÖn sù b×nh ®¼ng cao trong ph©n phèi thu nhËp. 2.2. Thø¬c ®o ®¸nh gi¸ møc dé nghÌo khæ. ViÖc ph©n chia c¸c nhãm d©n c­ giµu nghÌo theo hÖ sè Gini ®­îc coi lµ ®¸nh gi¸ sù giµu nghÌo mét c¸ch t­¬ng ®èi theo t­¬ng quan x· héi. Tæ chøc ESCAP ®· cho r»ng: “ nghÌo lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ kh«ng ®­îc h­ëng vµ tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng­êi mµ nh÷ng nhu cÇu nµy ®­îc x· héi thõa nhËn tuú theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ phong tôc tËp qu¸n cña ®Þa ph­¬ng”. Nh­ vËy, tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ sù giµu nghÌo gi÷a c¸c vïng cã sù kh¸c nhau. 2.3. ChØ sè ®¸nh gi¸ møc ®é tho¶ m·n c¸c nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng­êi. §èi víi mét ®Êt n­íc ®Ó ®o nhu cÇu x· héi cña con ng­êi cã thÓ sö dông nhiÒu chØ tiªu nh­ng chØ tiªu c¬ b¶n lµ + C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh møc ®é ch¨m sãc søc khoÎ: tuæi thä b×nh qu©n, sè ng­êi d©n trªn mét b¸c sÜ, sè tr¹m x¸ bÖnh viÖn, tû lÖ ®Çu t­ c«ng céng cho søc khoÎ trong tæng ®Çu t­ c«ng céng cña ChÝnh phñ. Chóng ta ®Æc biÖt quan t©m c¸c chØ tiªu trªn ë c¸c khu vùc khã kh¨n, vïng sau, vïng xa. + C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é v¨n ho¸ gi¸o dôc: tû lÖ sè ng­êi biÕt ch÷, tû lÖ phæ cËp gi¸o dôc, sè tr­êng häc, ®Çu t­ cho gi¸o dôc cña Nhµ n­íc. Chóng ta còng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn møc ®é b×nh ®¼ng trong gi¸o dôc thÓ hiÖn qua viÖc tû lÖ ®Çu t­ cho gi¸o dôc ë c¸c vïng khã kh©n vµ c¸c c¬ héi tiÕp cËn gi¸o dôc cña ng­êi nghÌo. 2.4. ChØ sè ph¸t triÓn con ng­êi. §©y lµ chØ tiªu tæng hîp thÓ hiÖn møc ®é ph¸t triÓn con ng­êi do Liªn Hîp Quèc ®­a ra. ChØ sè ph¸t triÓn con ng­êi (HDI) còng lµ mét thøc ®o quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸ CBXH, nã thÓ hiÖn møc ®é ®Çu t­ cña Nhµ n­íc cho viÖc ph¸t triÓn con ng­êi vµ c¬ héi ph¸t triÓn b×nh ®¼ng cña mäi tÇng líp trong x· héi. ChØ tiªu nµy ®­îc kÕt hîp tõ ba yÕu tè: chØ tiªu tuæi thä b×nh qu©n, chØ tiªu tr×nh ®é gi¸o dôc vµ chØ tiªu GNP/ ng­êi (tÝnh theo ph­¬ng ph¸p PPP). Sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng §Çu t­ trong viÖc gi¶I quyÕt vÊn ®Ò CBXH ë ViÖt Nam. 3.1. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò CBXH lµ viÖc lµm cÊp thiÕt vµ quan träng trong giai ®o¹n hiÖn nay. Trong xu thÕ héi nhËp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ m¹nh mÏ nh­ hiÖn nay th× mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ tr­êng còng béc lé mét c¸ch râ rµng h¬n. T×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng x· héi, ph©n ho¸ giµu nghÌo ®ang t¨ng lªn. §iÒu nµy ®ßi hái viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò CBXH lµ mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt vµ quan träng trong giai ®o¹n hiÖn nay. H¬n n÷a, CBXH lu«n lµ môc tiªu quan träng mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta h­íng tíi nh»m ®­a ViÖt Nam x¸c ®Þnh ®óng con ®­êng X· héi chñ nghÜa. CBXH còng thÓ hiÖn tÝnh ­u viÖt cña chÕ ®é ta, chÕ ®é X· héi chñ nghÜa, so víi c¸c chÕ ®é T­ b¶n trªn thÕ giíi. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam ®Õn 2010 coi viÖc thùc hiÖn CBXH lµ môc tiªu quan träng th«ng qua c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc, y tÕ, c¸c kÕ ho¹ch hç trî cho ®ång bµo khã kh¨n còng nh­ c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p trong viÖc Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, t×nh h×nh CBXH mÆc dï ®· cã nhiÒu tiÕn bé nh÷ng còng gÆp ph¶i nhiÒu th¸ch thøc lín do t¸c ®éng cña mÆt tr¸i c¬ chÕ thÞ tr­êng. Sù ph©n ho¸ giµu nghÌo, ph©n ho¸ gi÷a khu vùc thµnh thÞ nh­ Hµ Néi, TP HCM, H¶I Phßng,.. vµ khu vùc n«ng th«n, miÒn nói ®ang t¨ng nhanh. §iÒu nµy ®ßi hái rÊt cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p tr­íc m¾t vµ l©u dµi trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò CBXH. 3.2. Sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trong viÖc thùc hiÖn CBXH. MÆc dï ®· cã rÊt nhiÒu gi¶i ph¸p ®Ò ra nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò CBXH nh­ c¸c gi¶i ph¸p g¾n CBXH víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi¶i ph¸p vÒ x· héi nh­ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, tuyªn truyÒn mäi ng­êi cã ý thøc vµ truyÒn thèng ®ïm bäc vµ gióp ®ì ng­êi nghÌo. Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c gi¶i ph¸p ®ã suy cho cïng còng cÇn ph¶i cã nguån lùc, cã vèn ®Ó huy ®éng cho c¸c ho¹t ®éng trªn. Bªn c¹nh ®ã, chØ cã ho¹t ®éng ®Çu t­ míi t¹o ra nÒn t¶ng v÷ng ch¾c c¬ b¶n cho viÖc thùc hiÖn CBXH. Theo ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo th× hÇu hÕt nh÷ng ng­êi nghÌo kh«ng cã nghÒ mµ chñ yÕu lµ lao ®éng thñ c«ng. Hä khã tiÕp cËn ®­îc víi thÞ tr­êng v× häc vÊn thÊp, kh«ng cã nghÒ vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña hä kh«ng d¸p øng ®­îc yªu cÇu cña thÞ tr­êng. ChÝnh v× vËy nÒn t¶ng cho viÖc Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo rÊt yÕu. ViÖc cÇn lµm l©u dµi cña chóng ta lµ cÇn ph¶i x©y ®­îc c¸i nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho ng­êi nghÌo ®Ó c¬ héi t¸i nghÌo cña hä lµ rÊt thÊp. Nh÷ng yªu cÇu nµy ®ßi hái chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi vµ ®óng ®¾n vÒ ®Çu t­. Chóng ta ®· xem xÐt néi dung cña ho¹t ®éng ®Çu t­ cho CBXH ë phÇn trªn. Trong ®ã, c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cho gi¸o dôc, y tÕ t¹o ra c¬ héi b×nh ®¼ng, c¬ héi ®­îc v­¬n lªn cña mäi tÇng líp x· héi kÓ c¶ ng÷ng ng­êi nghÌo nhÊt. Ho¹t ®éng ®Çu t­ nµy ®em l¹i tri thøc còng nh­ cung c¸ch lµm ¨n cã hiÖu qu¶ nhÊt cho ng­êi nghÌo, gióp hä cã kh¶ n¨ng tù tin trong cuéc sèng. KÕt hîp víi ®Çu t­ cho gi¸o dôc vµ y tÕ, ho¹t ®éng ®Çu t­ cho Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo sÏ thùc sù t¹o ra dßng vèn cã hiÖu qu¶ cho ng­êi nghÌo. §©y còng chÝnh lµ ­u ®iÓm cña ®Çu t­ trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò CBXH. Tãm l¹i, §Çu t­ lµ yÕu tè cÇn thiÕt vµ quan träng trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò CBXH. III. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn §Çu T­ vµ C«ng B»ng X· Héi. T×nh h×nh kinh tÕ cña ®Êt n­íc. 1.1. Kinh tÕ ph¸t triÓn tèt, bÒn v÷ng gãp phÇn thu hót ®Çu t­ vµ thùc hiÖn CBXH. ¶nh h­ëng cña t¨ng t­ëng kinh tÕ ®Õn ®Çu t­ vµ CBXH. Tõ viÖc kinh tÕ ph¸t triÓn cao, Nhµ nøíc míi cã ®ñ nguån lùc ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®Çu t­ cho CBXH. T¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn cÇn tr­íc tiªn ®Ó c¶i thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ phóc lîi x· héi, kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo cña mét quèc gia. Thùc tiÔn nh÷ng n¨m võa qua ®· chøng minh r»ng, nhê kinh tÕ t¨ng tr­ëng cao Nhµ n­íc cã søc m¹nh vËt chÊt ®Ó h×nh thµnh vµ triÓn khai c¸c ch­¬ng tr×nh hç trî vËt chÊt, tµi chÝnh vµ cho c¸c x· khã kh¨n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi c¬ b¶n. Ng­êi nghÌo vµ céng ®ång nghÌo nhê ®ã cã c¬ héi v­¬n lªn tho¸t khái ®ãi nghÌo. T¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó xãa ®ãi gi¶m nghÌo trªn quy m« réng; kh«ng cã t¨ng tr­ëng mµ chØ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh t¸i ph©n phèi hoÆc c¸c biÖn ph¸p gi¶m nghÌo truyÒn thèng th× t¸c dông kh«ng lín. CBXH ph¶i dùa trªn sù ph¸t triÓn kinh tÕ bëi chÝnh ph¸t triÓn kinh tÕ t¹o ra nguån lùc tõ ®ã th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­ t¹o ra c¬ së vËt chÊt ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ CBXH. Kinh tÕ ph¸t triÓn, Nhµ n­íc sÏ cã nhiÒu nguån thu ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu quan träng trong ®ã cã viÖc ®Çu t­ nh»m gi¶I quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. ChÝnh phñ c¸c n­íc th­êng dµnh mét tû lÖ nhÊt ®Þnh cña GNP ®Ó chi cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn còng nh­ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cho gi¸o dôc, y tÕ. ChÝnh v× vËy, thu nhËp quèc d©n cµng lín th× kh¶ n¨ng ng©n s¸ch chi cho c¸c ho¹t ®éng cµng lín. Kinh tÕ ph¸t triÓn cao còng lµ chç dùa v÷ng vµ æn ®Þnh cho nhiÒu tÇng líp lao ®éng th«ng qua viÖc gi¶I quyÕt viÖc lµm vµ n©ng cao thu nhËp ng­êi lao ®éng. TriÓn väng kh¶ quan vÒ nÒn kinh tÕ sÏ thóc ®Èy c¸c nhµ ®Çu t­ tiÕn hµnh ®Çu t­ x©y dùng thªm c¸c nhµ x­ëng, xÝ nghiÖp míi ®ång thêi tiÕn hµnh ®æi míi c«ng nghÖ. Qua ®ã, c¸c doanh nghiÖp còng cÇn t­¬ng øng mét l­îng lao ®éng cã chuyªn m«n vµo vËn hµnh c¸c tµi s¶n míi gióp gi¶i quyÕt vÊn n¹n thÊt nghiÖp trong X· héi. §ång thêi qua viÖc ®æi míi c«ng nghÖ sÏ gióp cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh h¬n t¹o ra møc tiÒn l­¬ng cao h¬n, tõ ®ã kÝch thÝch mÆt b»ng thu nhËp chung cña ®Êt n­íc t¨ng lªn, TÊt c¶ nh÷ng ho¹t ®éng trªn gióp cho ng­êi d©n cã thÓ n©ng cao møc sèng, æn ®Þnh cuéc sèng hiÖn t¹i, ®¶m b¶o cuéc sèng t­¬ng lai, gãp phÇn thùc hiÖn CBXH. 1.2. Kinh tÕ ®Êt n­íc suy tho¸i lµm tr× ho·n c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ®ång thêi lµm t¨ng møc ®é nghÌo khæ vµ bÊt b×nh ®¼ng. ¶nh h­ëng cña kinh tÕ suy tho¸i tíi ®Çu t­. Kinh tÕ ph¸t triÓn kÐm, Nhµ n­íc sÏ kh«ng cã ®ñ nguån lùc cho ho¹t ®éng ®Çu t­. Do triÓn väng vÒ kinh tÕ kh«ng mÊy kh¶ quan, c¸c doanh nghiÖp th­êng kh«ng muèn m¹o hiÓm ®ång vèn ®Çu t­ cña m×nh trong khi mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ lµ tÝnh m¹o hiÓm cao, thêi gian dµi vµ khã x¸c ®Þnh. §ång thêi, do nÒn kinh tÕ bÞ suy tho¸i, ng­êi d©n còng kh«ng cßn d­ d¶ vèn ®Ó ®Çu t­, mµ môc tiªu tr­íc m¾t cña hä lµ s«ng ®ñ qua ngµy. Do ®ã, nguån vèn ®Çu t­ huy ®éng tõ trong n­íc sÏ bÞ sôt gi¶m nhanh chãng. MÆt kh¸c, kinh tÕ mÊt æn ®Þnh còng lµ nh©n tè lµm n¶n láng c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Do ®ã, ®Çu t­ n­íc ngoµi còng bÞ gi¶m sót. ¶nh h­ëng cña sù gi¶m sót kinh tÕ tíi ®Çu t­ vµ c«ng b»ng x· héi. Kinh tÕ tr× trÖ còng ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m c¸c kho¶n thu cho NSNN. Râ rµng, víi nÒn kinh tÕ nh­ vËy, Nhµ n­íc sÏ kh«ng thÓ t¨ng thuÕ ®­îc mµ thËm chÝ cßn ph¶i gi¶m thuÕ ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Tõ viÖc NSNN bÞ gi¶m sót, c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cho CBXH sÏ bÞ c¾t gi¶m ®Ó giµnh cho c¸c môc tiªu ph¸t triÓn tr­íc m¾t. Kinh tÕ ph¸t triÓn kÐm còng t¹o ra cho X· héi nhiÒu vÊn ®Ò n¶y sinh theo h­íng tiªu cùc nh­ thÊt nghiÖp, thu nhËp ng­êi lao ®éng gi¶m sót. Râ rµng nh÷ng ng­ßi bÞ thÊt nghiÖp ®Çu tiªn chÝnh lµ nh÷ng ng­êi kh«ng cã tr×nh ®é häc vÊn, kü n¨ng kh«ng cao. Mµ ®©y chÝnh lµ ®Æc ®iÓm cña phÇn lín ng­êi nghÌo trong x· héi. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã sÏ dÉn ®Õn nghÌo khæ t¨ng, bÊt b×nh ®¼ng tiÕp diÔn vµ n¶y sinh c¸c tÖ n¹n x· héi. ¶nh h­áng cña chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a c¸c ngµnh, vïng miÒn. N­íc ta vÉn lu«n lµ mét n­íc n«ng nghiÖp nghÌo mµ n«ng th«n chØ s¶n xuÊt thuÇn n«ng, ®éc canh c©y lóa, tù cung tù cÊp vµ d©n sè t¨ng nhanh. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù ®æi míi c¬ chÕ kinh tÕ, qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ còng ®ang diÔn ra hÕt søc m¹nh mÏ. 2.1. ¶nh h­ëng cña chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh. Chóng ta ®· b¾t ®Çu chuyÓn dÞch nÒn kinh tÕ tõ mét nÒn n«ng nghiÖp th« s¬ l¹c hËu ®Õn nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ®Ó tõ ®ã hç trî cho n«ng nghiÖp cïng ph¸t triÓn. 1990 1995 2000 Tèc ®é t¨ng GDP b×nh qu©n 5 n¨m (1986-1990;1991-1995; 1996-2000),% 4,4 8,2 6,9 Trong ®ã: N«ng, l©m, ng­ nghiÖp, % 3,1 4,1 4,3 C«ng nghiÖp vµ x©y dùng,% 4,7 12,0 10,6 DÞch vô,% 5,7 8,6 5,75 Nh×n b¶ng biÓu trªn chóng ta thÊy kÓ tõ n¨m 95 trë l¹i ®©y, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cã sù ph¸t triÓn nhanh chãng. §iÒu nµy còng thóc ®Èy n«ng nghiÖp ph¸t triÓn víi tèc ®é cao h¬n nh÷ng n¨m 90 tuy cã nhá h¬n tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. ChÝnh sù chuyÓn biÕn trong c¬ cÊu ngµnh nh­ vËy dÉn ®Õn c¸c chiÕn l­îc ®Çu t­ cña ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp còng thay ®æi theo. Nhµ n­íc còng b¾t ®Çu chó träng ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cã lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam vµ cã nh÷ng ­u ®·i ®èi víi nh÷ng ngµnh nµy. ChÝnh nh÷ng chuyÓn biÕn trong viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu ®Çu t­ ®· thóc ®Èy t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ. §ång thêi nã còng vùc dËy nÒn kinh tÕ ë khu vùc n«ng th«n vèn chËm ph¸t triÓn. C¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trªn nhiÒu vïng ®· cã sù chuyÓn dÞch theo h­íng t¨ng hiÖu qu¶ trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch sö dông; ®Æc biÖt lµ nghÒ nu«i trång vµ ®¸nh b¾t thñy s¶n ph¸t triÓn kh¸ nhanh. Kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triÓn ®a d¹ng h¬n, nhiÒu vïng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng hãa quy m« lín g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®­îc h×nh thµnh; c¸c lµng nghÒ b­íc ®Çu ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn; s¶n xuÊt trang tr¹i ph¸t triÓn nhanh. Qua ®ã t¹o c¬ héi n©ng mÆt b»ng thu nhËp chung cña X· héi, gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ tiÕn tíi xo¸ bá nghÌo ®ãi. §©y chÝnh lµ t¸c ®éng tÝch cùc cña chuyÓn dich c¬ cÊu kinh tÕ tíi ®Çu t­ vµ CBXH. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, qu¸ tr×nh CNH- H§H diÔn ra nhanh chãng ®· khiÕn c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ cña Nhµ n­íc chuyÓn biÕn kh«ng kÞp. Nhµ n­íc kh«ng thÓ cïng mét lóc võa ®Çu t­ cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän l¹i võa ®Çu t­ nh»m lµm gi¶m sù ph©n ho¸ giµu nghÌo. ChÝnh v× môc tiªu tr­íc m¾t lµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ nªn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cho CBXH bÞ xem nhÑ. Do ®ã t×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng, nghÌo ®ãi còng cã xu h­íng t¨ng. 2.2. ¶nh h­ëng cña chuyÓn dÞch c¬ cÊu vïng. Bªn c¹nh ®ã, trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a c¸c vïng, khu vùc kh¸c nhau còng cã t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®Õn ®Çu t­ vµ CBXH. C¸c vïng, khu vùc ®Òu cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ riªng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña tæng thÓ quèc gia trong ®ã cã c¸c chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ vµo khu vùc cña m×nh. MÆt kh¸c mét c¬ cÊu ®Çu t­ hîp lý sÏ t¹o ra sù hµi hoµ gi÷a c¸c vïng kh¸c nhau. C¸c vïng träng ®iÓm cã thÓ liªn kÕt vµ cïng ®­a c¸c vïng chËm ph¸t triÓn kh¸c cïng ®i lªn. Tuy nhiªn nÕu víi c¬ cÊu ®Çu t­ ch­a hîp lý, tû lÖ ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n cßn thÊp, chñ yÕu míi tËp trung cho thuû lîi; c¸c trôc c«ng nghiÖp chÝnh, chó träng nhiÒu vµo ®Çu t­ thay thÕ nhËp khÈu, thu hót nhiÒu vèn; ch­a chó träng ®Çu t­ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thu hót nhiÒu lao ®éng, ch­a chó ý khuyÕn khÝch kÞp thêi ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa; nhiÒu chÝnh s¸ch trî cÊp (l·i suÊt tÝn dông, trî gi¸, trî c­íc...) kh«ng ®óng ®èi t­îng lµm ¶nh h­ëng xÊu ®Õn sù h×nh thµnh thÞ tr­êng n«ng th«n, thÞ tr­êng ë nh÷ng vïng s©u, vïng xa. Qua ®ã sÏ lµm t¨ng sù ph©n ho¸ g÷a c¸c khu vùc, t¨ng ph©n ho¸ giµu nghÌo vµ bÊt b×nh ®¼ng x· héi. Do vËy, khi nghiªn cøu ®Õn ®Çu t­ vµ CBXH, chóng ta còng cÇn xem xÐt t¸c ®éng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu ®Çu t­. Sù t¸c ®éng cña ChÝnh Phñ. Nhµ n­íc cã vai trß hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ vai trß trong viÖc thùc hiÖn tiÕn bé vµ CBXH. §iÒu nµy thÓ hiÖn b¶n chÊt tèt ®Ñp, b¶n chÊt X· héi chñ nghÜa cña Nhµ n­íc ta. 3.1. T¸c ®éng cña ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Nhµ n­íc. Nhµ n­íc th«ng qua ®Þnh h­íng ph¸t triÓn Kinh tÕ X· héi cña m×nh mµ biÓu hiÖn trùc tiÕp lµ c¸c chÝnh s¸ch, c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn dµi h¹n còng nh­ c¸c kÕ ho¹ch ng¾n h¹n ®Òu t¸c ®éng rÊt m¹nh ®Õn chiÕn l­îc ®Çu t­ cña quèc gia vµ cña mçi c¸ nh©n. Qua ®ã, c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ cho CBXH còng ®­îc x¸c ®Þnh trong chiÕn l­îc ®Çu t­ chung cña mét quèc gia. ChÝnh s¸ch ®Çu t­ hîp lý sÏ kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶m ®ãi nghÌo. Ngoµi chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­, Nhµ n­íc còng cßn sö dông c¸c chÝnh s¸ch kh¸c träng viÖc xo¸ bá bÊt b×nh ®¼ng x· héi nh­ chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch trî gi¸ cho n«ng nghiÖp. 3.2. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¬ quan Nhµ n­íc. Khi nghiªn cøu t¸c ®éng cña Nhµ n­íc ®èi víi ®Çu t­ vµ viÖc thùc hiÖn CBXH, chóng ta cÇn ph¶i nh¾c ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ChÝnh Phñ. Tr×nh ®é n¨ng lùc cña c¸n bé sÏ gióp cho viÖc ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ h¬n ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ t¹i c¸c vïng xa Trung ­¬ng rÊt cÇn cã ®éi ngò c¸n bé giái vÒ chuyªn m«n, v÷ng vÒ ®¹o ®øc. Bëi c¸c dù ¸n nµy còng nh­ c¸c dù ¸n ®Çu t­ cho CBXH rÊt khã x¸c ®Þnh vµ kiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶ cña nã. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ n­íc còng liªn quan ®Õn vÊn ®Ò trong s¹ch cña bé m¸y. Râ rµng, mét ChÝnh phñ kh«ng thÓ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ nÕu nh­ vÉn cßn t×nh tr¹ng tham nhòng, quan liªu cña c¸n bé, vÉn cßn t×nh tr¹ng lµm giµu bÊt chÝnh v¬ vÐt cña c«ng cña mét sè c¸n bé biÕn chÊt. T×nh tr¹ng tham nhòng ®ã sÏ thÓ hiÖn bÊt c«ng ngay ë trong bé m¸y cao nhÊt cña Nhµ n­íc th× khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc môc tiªu C«ng b»ng trong x· héi. Mét sè nh©n tè kh¸c ¶nh h­ëng tíi §Çu t­ vµ C«ng B»ng X· Héi. Ngoµi c¸c nh©n tè trªn, chóng ta cßn thÊy mét sè nh©n tè kh¸c còng t¸c ®éng ®Õn CBXH nh­ c¸c yÕu tè vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ c¸c yÕu tè vÒ ®iÒu kiÖn x· héi. 4.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn. N­íc ta cã ®Þa h×nh phøc t¹p, diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn ®· Ýt l¹i kh«ng mµu mì, kh« c»n, nói ®¸ nhiÒu dÉn ®Õn diÖn tÝch canh t¸c nhá hÑp, n¨ng suet c©y trång thÊp. C¸c vïng nµy l¹i th­êng hÎo l¸nh, Ýt ®­îc ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nªn cã sù tôt hËu gi÷a c¸c vïng nµy víi c¸c khu vùc ph¸t triÓn nhanh kh¸c. MÆt kh¸c, c¸c vïng nµy lu«n ph¶i ®èi chäi víi thiªn tai kh¾c nghiÖt nh­ lò lôt h¹n h¸n khiÕn rñi ro trong cuéc sèng ®èi víi d©n c­ trong khu vùc t¨ng lªn. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng c¸c hé gia ®×nh nghÌo rÊt dÔ bÞ tæn th­¬ng bëi nh÷ng khã kh¨n hµng ngµy vµ nh÷ng biÕn ®éng bÊt th­êng x¶y ra ®èi víi c¸ nh©n, gia ®×nh hay céng ®ång. Do nguån thu nhËp cña hä rÊt thÊp, bÊp bªnh, kh¶ n¨ng tÝch luü kÐm nªn hä khã cã kh¶ n¨ng chèng chäi víi nh÷ng biÕn cè x¶y ra trong cuéc sèng (mÊt mïa, mÊt viÖc lµm, thiªn tai, mÊt nguån lao ®éng, mÊt søc kháe...). Víi kh¶ n¨ng kinh tÕ mong manh cña c¸c hé gia ®×nh nghÌo trong khu vùc n«ng th«n, nh÷ng ®ét biÕn nµy sÏ t¹o ra nh÷ng bÊt æn lín trong cuéc sèng cña hä. 4.2. §iÒu kiÖn x· héi. YÕu tè tiÕp theo t¸c ®éng ®Õn CBXH lµ c¸c yÕu tè vÒ X· h«i. §©y chÝnh lµ c¸c yÕu tè vÒ chÝnh b¶n th©n néi t¹i cña ng­êi d©n còng nh­ c¸c yÕu tè vÒ tËp qu¸n, d©n téc. Ch¼ng h¹n, bÊt b×nh ®¼ng giíi lµm s©u s¾c h¬n t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi trªn tÊt c¶ c¸c mÆt. Ngoµi nh÷ng bÊt c«ng mµ c¸ nh©n phô n÷ vµ trÎ em g¸i ph¶i chÞu ®ùng do bÊt b×nh ®¼ng th× cßn cã nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi ®èi víi gia ®×nh. T×nh tr¹ng gia ®×nh ®«ng con còng lµ mét vÊn ®Ò lín. Ngoµi ra yÕu tè d©n téc còng cã t¸c ®éng ®¸ng kÓ khi mµ sù chªnh lÖch gi÷a d©n téc Kinh vµ c¸c d©n téc thiÓu sè kh¸c ®ang t¨ng nhanh vµ ®a sè c¸c d©n téc thiÓu sè cã tû lÖ sè hé nghÌo ®ãi cao.  Ch­¬ng II Thùc tr¹ng ho¹t ®éng §Çu T­ cho C«ng B»ng X· Héi t¹i ViÖt Nam I. Ho¹t ®éng §Çu T­ nh»m lµm gi¶m ph©n ho¸ giµu nghÌo. 1. §Çu t­ cho viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n vµ c¸c vïng kinh tÕ khã kh¨n. 1.1. T×nh h×nh ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. a) Nguån lùc ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n t¨ng dÇn qua c¸c n¨m. HiÖn nay trªn 77% c­ d©n sèng ë n«ng th«n, 70% thu nhËp vµ ®êi sèng cña c­ d©n n«ng th«n dùa vµo n«ng nghiÖp, 90% ng­êi nghÌo sèng ë n«ng th«n, do ®ã viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ mÊu chèt cña ChiÕn l­îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr­ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Nhµ n­íc ®· tËp trung ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n trong 10 n¨m 1991- 2000 gÇn 70 ngh×n tû ®ång (gi¸ 1995), t­¬ng ®­¬ng 6 tû ®« la… 1995 1996 1997 1998 1999 Tæng sè 68047 79367 96870 97336 103771 N«ng l©m thuû s¶n (tû VN§) 5209 5723 7084 7629 7733 Tû träng(%) 7,7 7,2 7,3 7,8 7,5 Tèc ®é t¨ng vèn b×nh qu._.