Tài liệu Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam: ... Ebook Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam
32 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1729 | Lượt tải: 1
Tóm tắt tài liệu Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
A. lêi më ®Çu
HiÖn nay trong bèi c¶nh kinh tÕ thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng trªn thÞ trêng quèc tÕ, tèc ®é toµn cÇu ho¸ vµ tù do ho¸ th¬ng m¹i diÔn ra nhanh chãng, nhiÒu quèc gia vµ nhiÒu c«ng ty ®ang n¾m trong tay lîng vèn dù tr÷ khæng lå cã nhu cÇu ®Çu t níc ngoµi. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®èi víi c¸c níc thiÕu vèn cã nhu cÇu ®Çu t lín. V× vËy ®Çu t níc ngoµi chiÕm mét vÞ trÝ rÊt quan träng trong bèi c¶nh hiÖn nay ®èi víi kh«ng chØ nh÷ng níc ph¸t triÓn mµ cßn quan träng ®èi víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn. §Æc biÖt lµ ViÖt Nam ®Çu t níc ngoµi nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh nghÒ, ®Çu t x©y ®Çu t níc ngoµi dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, ®æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ dÞch vô vµ søc m¹nh c¹nh tranh c¶u hµng ho¸.
Trong bèi c¶nh hiÖn nay, c¸c nø¬c ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tËn dông mäi nguån lùc cña thÕ giíi, tiÕp thu ®îc nh÷ng tinh tuý cña nh©n lo¹i, nh÷ng cèng hiÕn vµ nh÷ng ph¸t minh vÜ ®¹i cña c¸c bËc thÕ hÖ ®i tríc, nh»m ®i t¾t ®ãn ®Çu trªn con ®uêng ph¸t triÓn vµ thu hÑp ®Çu t níc ngoµi dÇn kho¶ng c¸ch víi c¸c níc ®i tríc. Khi ®ã ®Çu t níc ngoµi cã vai trß nh mét ph¬ng tiÖn ®¾c lùc ®Î thùc hiÖn chñ tr¬ng trªn, lµ mét quèc gia ®ang trëng thµnh vµ ph¸t triÓn ®ång thêi ®ang tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, ViÖt Nam cÇn huy ®éng tèi ®a mäi nguån lùc. §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· kh¼ng ®Þnh: “ Kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi lµ mét bé phËn quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa ë níc ta, ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn l©u ®Çu t níc ngoµi, b×nh ®¼ng víi c¸c thµnh phÇn kh¸c. Thu hót ®Çu t níc ngoµI lµ chñ tr¬ng quan träng, gãp phÇn khai th¸c c¸c nguån lùc trong níc, më réng hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ, t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp phôc vô sù nghiÖp CNH- H§H ph¸t triÓn cña ®Êt níc” .
Víi mong muèn vËn dông kiÕn thøc ®Ó t×m hiÓu nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nªn t«i chän ®Ò tµi: “Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam”
ChÝnh v× tÝnh cÊp thiÕt vµ quan träng cña vÊn ®Ò nµy ®· th«i thóc em chän ®Ò tµi nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn cña co gi¸o ®· gióp em hiÓu s©u s¾c vÒ vÊn ®Ò nµy vµ hoµn thµnh bµi viÕt nµy.
B. néi dung
I. Quan niÖm vÒ FDI vµ vai trß cña nã
1. Quan niÖm
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI = Foreign Direct Invetsment) lµ h×nh thøc ®Çu t dµi h¹n cña c¸ nh©n hay c«ng ty níc nµy vµo níc kh¸c b»ng c¸ch thiÕt lËp c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh. C¸ nh©n hay c«ng ty níc ngoµi ®ã sÏ n¾m quyÒn qu¶n lÝ c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nµy.
Tæ chøc Th¬ng m¹i ThÕ giíi ®a ra ®Þnh nghÜa nh sau vÒ FDI:
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) x¶y ra khi mét nhµ ®Çu t tõ mét níc (níc chñ ®Çu t) cã ®îc mét tµi s¶n ë mét níc kh¸c (níc thu hut ®Çu t) cïng víi quyÒn qu¶n lÝ tµi s¶n ®ã. Ph¬ng diÖn qu¶n lÝ lµ thø ®Ó phan biÖt FDI víi c¸c c«ng cô tµi chÝnh kh¸c. Trong phÇn lín trêng hîp, c¶ nhµ ®Çu t lÉn tµi s¶n mµ ngêi ®ã qu¶n lÝ ë níc ngoµi lµ c¸c c¬ së kinh doanh. Trong nh÷ng trêng hîp ®ã, nhµ ®Çu t thêng ®îc gäi lµ “ c«ng ty mÑ” vµ c¸c tµi s¶n ®îc gäi lµ “c«ng ty con” hay “chi nh¸nh c«ng ty”.
aC¸c h×nh thøc FDI.
Ph©n theo b¶n chÊt ®Çu t.
F§Çu t ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng.
§Çu t ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng lµ h×nh thøc FDI trong ®ã c«ng ty mÑ ®Çu t mua s¾m vµ thiÕt lËp c¸c ph¬ng tiÖn kinh doanh míi ë níc nhËn ®Çu t. H×nh thøc nµy lµm t¨ng khèi lîng ®Çu t vµo.
FMua l¹i vµ s¸p nhËp.
Mua l¹i vµ s¸p nhËp lµ ho×nh thøc FDI trong ®ã hai hay nhiÒu doanh nghiÖp cã vèn FDI ®ang ho¹t ®éng s¸p nhËp vµo nhau hoÆc mét doanh
nghiÖp nµy (cã thÓ ®ang ho¹t động ë níc nhËn ®Çu t hay ë níc ngoµi) mua l¹i mét doanh nghiep cã vèn FDI ë níc nhËn ®Çu t. H×nh thøc nµy kh«ng nhÊt thiÕt t¨ng khèi lîng ®Çu t vµo.
Ph©n theo tÝnh chÊt dßng vèn
F Vèn chøng kho¸n
Nhµ ®Çu t níc ngoµi cã thÓ mua cæ phÇn hay tr¸i phiÕu doanh nghiÖp do mét c«ng ty trong níc ph¸t hµnh ë mét møc ®ñ lín ®Ó cã quyÒn tham gia vµo c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lÝ cña c«ng ty.
F Vèn t¸i ®Çu t
Doanh nghiÖp cã vèn FDI cã thÓ dïng lîi nhuËn thu ®îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh trong qu¸ khø ®Ó ®Çu t thªm.
FVèn vay néi bé hay giao dÞch nî néi bé
Gi÷a c¸c chi nh¸nh hay c«ng ty con trong cïng mét c«ng ty ®a quèc gia cã thÓ cho nhau vay ®Ó ®Çu t hay mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu doanh nghiÖp cña nhau.
Ph©n theo ®éng c¬ cña nhµ ®Çu t
FVèn t×m kiÕm tµi nguyªn.
§©y lµ dong vèn nh»m khai th¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn rÎ vµ råi rµo ë níc tiÕp nhËn, khai th¸c nguån lao ®éng cã thÓ kÐm vÒ kÜ n¨ng nhng gi¸ thÊp hoÆc khai th¸c nguån lao ®éng kÜ n¨ng råi rµo. Nguån vèn lo¹i nµy cßn nh»m môc ®Ých khai th¸c c¸c tµi s¶n s½n cã th¬ng hiÖu ë c¸c níc tiÕp nhËn( nh c¸c ®iÓm du lÞch næi tiÕng). Nã còng cßn nh»m khai th¸c c¸c tµi s¶n trÝ tôe cña níc tiÕp nhËn. Ngoµi ra, h×nh thøc vèn nµy cßn nh»m tranh giµnh c¸c nguån tµi nguyªn chiÕn lîc ®Ó khái lät tay vµo ®èi thñ c¹nh tranh.
FVèn t×m kiÕm hËu qu¶.
§©y lµ nguån vèn nh»m tËn dông gi¸ thµnh ®Çu vµo kinh doanh thÊp ë níc tiÕp nhËn nh: gi¸ nguyen liÖu rÎ, gi¸ nh©n c«ng rÎ, gi¸ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh ®iÖn níc, chi phÝ th«ng tin liªn l¹c giao th«ng vËn t¶i, mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh rÎ, thuÕ suÊt u ®·i, v..v..
FVèn t×m kiÕm thÞ trêng.
§©y lµ h×nh thøc ®Çu t nh»m më réng thÞ trêng hoÆc gi÷ thÞ trêng khái ®èi thñ c¹nh tranh giµnh mÊt. Ngoµi ra, h×nh thøc ®Çu t nµy cßn nh»m môc ®Ých tËn dông c¸c hiÖp ®Þnh hîp t¸c kinh tÕ gi÷a c¸c níc tiÕp nhËn víi c¸c níc vµ khu vùc kh¸c, lÊy níc tiÕp nhËn lµm bµn ®¹p ®Ó th©m nhËp vµo c¸c thÞ trêng toµn cÇu.
2. Vai trß. .
Trong suốt 20 năm qua, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đã không ngừng được mở rộng và phát triển, trỏ thành bộ phận hữu cơ ngày càng quan trọng của nền kinh tế, đóng góp tích cực vào công cuộc đổi mới đất nước.
Vai trò tich cực của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với sự phát triển vủa Việt Nam là khá rõ nét và được khẳng định. Tuy nhiên, lâu nay chúng ta cũng có nhiều các phân tích, lí giải khác nhau trước mỗi động thái mới của ầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, nhất là khi xuất hiện sự tăng hay giảm về số dự án, cũng như lượng vốn đầu tư được cấp phép.Năm 2007, ( mới chỉ tính riêng 9 tháng đầu năm 2007) đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam đã đạt kỉ lục cả về số dự án lãn số đăng kí. Trong khoảng 9 tháng đầu năm này, số dự án được cấp phép đã vượt số lượng của tất cả các năm ( từ 1988 – 2006), còn vốn đăng kí thì chỉ thua năm cao nhất ( năm 1996).
aBæ sung cho nguån vèn trong níc.
Trong c¸c lÝ luËn vÒ t¨ng trëng kinh tÕ, nh©n tè vèn lu«n ®îc ®Ò cËp. Khi mét nÒn kinh tÕ muèn t¨ng trëng nhanh h¬n, nã cÇn nhiÒu vèn h¬n n÷a. Nêu vèn trong níc kh«ng ®ñ, nÒn kinh tÕ nµy muèn cã c¶ vèn tõ níc ngoµi, trong ®ã cã FDI.
aTiÕp thu c«ng nghÖ vµ bÝ quyÕt qu¶n lÝ.
Trong mét sè trêng hîp, vèn cho t¨ng trëng dï thiÕu vÉn cã thÓ huy ®«ng ®îc phÇn nµo b»ng “ chÝnh s¸ch th¾t lng buéc bung” Tuy nhiªn, c«ng nghÖ vµ bÝ quyÕt qu¶n lÝ th× kh«ng cã ®îc b»ng chinh s¸ch ®ã. Thu hót FDI tõ c¸c c«ng ty ®a quèc gia sÏ gióp mét níc cã c¬ héi tiÕp thu c«ng nghÖ vµ bÝ quyÕt qu¶n lÝ kinh doanh mµ c¸c c«ng ty nµy ®· tÝch luü vµ ph¸t triÓn qua nhiÒu n¨m vµ b»ng nh÷ng kho¶n chi phÝ lín. Tuy nhiªn, viÖc phæ biÕn c¸c c«ng nghÖ vµ bÝ quyÕt qu¶n lÝ ®ã ra c¶ níc thu hót ®Çu t cßn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh¶ n¨ng tiÕp thu cña ®Êt níc.
aTham gia m¹ng líi s¶n xuÊt toµn cÇu.
Khi thu hót FDI tõ c¸c c«ng ty ®a quèc gia, kh«ng chØ xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t cña c«ng ty ®a quèc gia, mµ ngay c¶ c¸c xÝ nghiÖp trong níc cã quan hÖ lµm ¨n víi xÝ nghiÕp ®ã còng sÏ tham gia qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng khu vùc, ChÝnh v× vËy, níc thu hót ®Çu t sÏ cã c¬ héi tham gia m¹ng líi s¶n xuÊt toµn cÇu thuan lîi cho ®Èy m¹nh xuÊt khÈu.
aTăng sô lượng việc làm và đào tạo nhân công.
Vì một trong những mục đích của FDI là khai thác các điều kiện để đạt được chi phí sản xuất thấp, nên xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ thuê mướn nhiều lao động địa phương. Thu nhập của một bộ phận dân cư địa phương được cải thiện sẽ đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế của địa phương. Trong quá trình thue mướn đó, đào tạo các kĩ năng nghề nghiệp, mà trong nhiều trường hợp là mới mẻ và tiến bộ ở các nước đang phát triển thu hút FDI, sẽ được xí nghiệp cung cấp. Điều này tạo ra một đội ngũ lao động thông thường, mà cả các nhà chuyên môn địa phương cũng có cơ hội làm việc và được bồi dưỡng nghiệp vụ ở các xí nghiệp coa vốn đầu tư nước ngoài.
aNguồn thu ngân sách lớn.
Đối với nhiều nước đang phát triển, hoặc đối với nhiều địa phương, thuế do các xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nộp là nguồn ngân sách quan trọng. Chẳng hạn, ở Hải Dương riêng thu thuế từ công ty nắp ráp ô tô Ford chiếm 50 phần trăm số thu nội địa trên địa bàn tỉnh năm 2006.
aĐầu tư nước ngoài là con đường ngắn nhất đê đổi mới công nghệ.
Nhiều doanh nghiệp trong nước do thúc ép của cạnh tranh bởi các sản phẩm các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đã cố gắng đổi mới công nghệ bằng việc nhập khẩu các thiết bị và công nghệ mới đr sản xuất ra các sản phảm có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, giá cả hợp lí.
Đầu tư nước ngoài là một kênh quan trọng trong chuyển giao công nghệ, góp phần thực hiện công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
II. Tình hình FDI từ 1988 đến nay.
Còn nhớ, FDI của nước ta sau chu kì tăng trưởng từ 1991 đến 1997 là thời kì suy thoái kéo dài từ 1998 đến 2004. Đứng trước thời kì suy thoái này, vào tháng 7 năm 1995, nước ta đã có 3 sự kiện quan trọng dễn ra trong cùng 1 tháng. Đó là: chúng ta gia nhập ASEAN, kí hiệp định khung về sự hợp tác kinh té với EU và bình thường hoá quan hệ với Mỹ. Có lẽ chưa từng có và khó có thể lặp lại 3 sự kiện lớn như vậy trong cùng 1 tháng. Những sự kiện này tạo ra những cơ hội to lớn cho nền kinh tế Việt Nam nói chung, lĩnh vực FDI nói riêng. Nhưng đáng tiếc, chúng ta lại không nhanh chóng tạo ra được 1 môi trường đầu tư thuận lợi khi có quá nhiều cơ quan, ban nghành với vô số các thủ tục phiền đã gây ra nhiều phản ứng tiêu cực từ các nhà đầu tư nước ngoài. Cơ hội không chỉ dừng lại ở đó. Tháng 2/1997, cuộc khủng hoảng tài chính châu Á đã lan rộng ra nhiều nước , gây thiệt hại nặng nề đối với những nền kinh tế vốn được coi là “sự thần kì Đông Á”. Việt Nam khi đó vẫn nằm ngoài “rìa’vòng xoáy của cuộc khủng hoảng. Lẽ ra chúng ta có thể nhân đó biến thành lợi thế so sánh để thu hút FDI hơn nữa. Nhìn thấy cơ hội và biết nắm bắt nó để làm lợi cho đất nước giữ một vai trò quyết định trong vấn đề thu hút FDI. Nhưng điều đó đã không xảy ra, do nước ta bị động đối phó nên không những không biếnđược cơ hội thành hiện thục mà còn chịu tác động tiêu cực, khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại, vốn FDI cũng do đó mà ít dần.
Tuy nhiên trong những năm gần lại đây do toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế và đặc biệt nước ta đã có những chính sách tận dụng và nắm bắt cơ hội khá tốt nên đã thu hút được ngồn FDI ngày càng nhiều và đã đạt được mức kỉ lục từ trước tới nay.
1. Về tiến độ thực hiện các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam.
Các dự án của nước ngoài đến đăng kí đầu tư là một trong những tiền đề quan trọng của hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, số lượng dự án và vốn đầu tư đăng kí được cấp phép về thực chất chưa đủ đẻ đánh giá kết quả thực của loại đầu tư nay. Không phải tất cả các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài được cấp phép đều chắc chán đủ điều kiện để triển khai, không phải dự án nào cũng được cấp phếp đúng cho nhà đầu tư đích thực và trực tiếp..., vì vậy một trong những tiêu chí hết sức quan trọng khi đánh giá về đầu tư trực tiếp nước ngoài là tiến độ các dự án. Thông thường, ít có dự án nào sau khi được cấp phép là có thể triển khai, thực hiện ngay được (từ năm 1988 – 1990), Việt Nam đã cấp phép cho 211 dự án với tổng 1279,7 triệu USD vốn đăng kí, nhưng trong thời kì này cũng không thực hiện được 01 USD nào, nên các số liệu về đầu tư trực tiếp nước ngoài được phân tích dưới đây là bao gồm cả vốn đăng kí trong cùng một thời kì (1 năm , 5 năm, 10 năm...) và vốn tăng thêm của các dự án được cấp giấy phép từ các năm trước. Theo nguyên tắc đó, nếu xét theo mỗi thời kì ( 5 n) cho thấy vốn đầu tư trực tiếp nước ngopài thực hiện tại Việt Nam ở các thời kì sau bao giờ cũng cao hơn các thời kì trước đó.
Bảng 1: Tỉ trọng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tại Việt Nam của các thời kì
Thời kì
Tổng số vốn thực hiện so với tổng số vốn đăng kí( %)
Tỷ trọng trong tổng vốn thực hiện của cả thời kì 1988- 2006(%)
1988 – 2006
47,63
100.00
1988 – 1990
0
0
1991 – 1995
36,90
17,49
1996 – 2000
49,30
34,73
2001 – 2005
66,86
37,17
2006
32,96
10,61
Tuy nhiên động thái trên có thể là sự trùng hợp ngẫu nhiên, vì nếu xét theo lượng vốn gầu tư thực hiện theo các thời kì của từng năm thì kết quả không theo quy luật trên. Trong thời kì 1988 – 2006, nếu lấy 5 năm có vốn đầu tư nngoài thực hiện cao nhất ( và cũng chiếm tỷ trọng trong vốn đầu tư thực hiecao nhất) ếptừ cao xuống thấp thì trật tự lại được sắp xếp như sau: năm 2006 ( 10,61%); năm 2005 ( 8,88%); năm 1997 ( 8,36%); năm 1996(7,28% ).
Về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã thực hiện theo các nghành kinh tế (tính đén hết tháng 9 năm 2007) cho thấy :
- Nếu so với số vốn đầu tư đăng kí thì khu vưc I (nông, lam nghiệp, thuỷ sản) có tỷ trọng vốn thực hiện cao nhất (49,02%), tiếp đến là khu vực II (công nghiệp và xây dựng – 47,45%), và, khu vực III (dịch vụ) có tỷ trọng vốn thực hiện thấp nhất ( 32, 02%).
- Nếu so với tổn số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài được thực hiện trên cả nước thì khu vực II chiếm tỷ trọng cao nhất( 68,64%) tiếp đến là khu cực III (24,64%), và thấp nhất là khu vực I ( 6,72%)
- Đối với những nghành kinh tế cụ thể thì trật tự được sắp xếp như sau: nếu so với số vốn đầu tư đăng kí thì công nghiệp dầu khí và tài chính – ngân hàng là những nghành có tốc đọ thực hiện vốn đầu tư nhanh hơn cả; còn các nghành khác như xây dựng khu đô thị mới, nghành giao thông, vạn tải và bưu điện là những nghành có tỷ lệ vốn thực hiện so với tổng số vốn đầu tư thấp nhất. Nếu so với tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã thực hiện trên cả nước, thì tổng số vốn thực hiện trong nghành công nghiệp nặng và công nghiệp dầu khí đã chiếm tới 42,51%. Trong khi đó, tổng số vốn đầu tư đã được thực hiện trong nhóm các nghành thuỷ sản, xây dựng đo thị mới, văn hoá , y tế, giáo dục cũng chỉ đạt 2,75%
Vấn đề tương đối nổi bật về lượng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài được thực hiện trong các khu vực kinh tế là sự tồn tại một khoảng cách đáng kể (bằng 10,21 lần) giữa lưọng vđầu tư thực hiện trong khu vực cao nhất ( khu vực II) so với khu vực thấp nhất (khu vực I), và khoảng cách lớn hơn nhiều (gần 44 lần) khi ta so sánh giữa nghành có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện cao nhất”(công nghiệp nặng) với nghành có vốn đầu tư tương ứng thấp nhất (thuỷ sản)
Bảng 2: Tỷ trọng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã được thực hiện tại các nghành kinh tế của Việt Nam( tính đến tháng 9- 2007
Tổng số vốn thực hiện so với tổng số vốn đăng kí(%)
Xếp hạng
Tỷ trọng trong vốn thực hiện của cả nước(%)
CN dầu khí
271,61
1
CN nặng
23,68
Tài chính - ngân hàng
90,80
2
CN dầu khí
18,83
CN thực phẩm
63,77
3
CN nhẹ
11,84
XD hạ tầng KCX- KCN
50,35
4
Khách sạn- du lịch
8,10
Xây dựng
50,06
5
Xây dựng
7,17
Nông - lam nghiệp
49,38
6
CN thực phẩm
7,12
Thuỷ sản
45,28
7
Nông- lâm nghiệp
6,18
Khách sạn - du lịch
45,26
8
XD văn phòng căn hộ
6,16
XD văn phòng - căn hộ
34,80
9
Tài chính - ngân hàng
2,46
Văn hoá - giáo dục - y tế
33,81
10
GTVT- bưu điện
2,38
CN nặng
32,45
11
XD ha tầng KCX- KCN
1,87
CN nhẹ
30.16
12
Dịch vụ
1,44
Dịch vụ
21,04
13
Văn hoá- y tế- giáo dục
1,30
GTVT- bưu điện
17,26
14
XD khu đô thị mới
0,91
XD khu đô thị mới
8,77
15
Thuỷ sản
0,54
Về số lượng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã thực hiện chia theo hình thức đầu tư cho thấy:
- Hợp đồng hợp tác kinh doanh là hình thức đầu tư có số vốn thực hiện vượt cả số vốn đăng kí ( ằng 141,32%). Cơ sở của thực tế này là sự chi phối của các dự án dầu khí, khi mà hầu hết các dự án loại này luôn có nhu cầu thực hiện vốn đầu tư nhanh nhờ tính hiệu quả kinh tế của nó, nên chúng đều được các nhà đầu tư bổ sung thêm vốn để thực hiện vượt cả dự kiến ban đầu.
- 100% vốn nước ngoài và liên doanh, tuy là hai hình thức đầu tư có tỷ lệ vốn thực hiện so với tổng đăng kí thuộc loại thấp (chỉ cao hơn hình thức hợp đồng BOT, BT, BTO, nhưng đây là hai hình thức có nhiều dự án đăng ki đầu tư, nên số lương (tuyệt đối) vốn đầu tư đã thưch hiện của hai hình thức này chiếm tỷu trọng lớn nhất trong tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã thực hiện từ năm 1991 đến tháng 9- 2007 tại Việt Nam. Trong khi đó, mặc dù công ty mẹ - công ty con , công ty cổ phần là những hình thức có số dự án ít nên tổng số vốn đầu tư thực hiện của cả 3 hình thức (công ty cổ phần, công ty mẹ - công ty con, hợp đồng BOT, BT, BTO) cũng chỉ đạt 1,67% tổng số vốn đầu tư đã thực hiện tại Nam
Bảng 3: Tỷ lệ tổng số vốn thực hiện so với tổng số vốn đăng kí theo các hình thức đầu tư.(%)
Hình thức đầu tư
Tỷ lệ vốn thực hiện so với tỷ lệ vốn đăng kí(%)
Xếp hạng
Hợp đồng hợp tác KD
141,32
1
Công ty mẹ - con
75,24
2
Công ty cổ phần
56,85
3
Liên doanh
51,88
4
100% vốn nước ngoài
27,90
5
Hợp đồng BOT, BT, BTO
16,31
6
Xét về quy mô tổng số vốn đầu tư đã thực hiện của cả thời kì 1991- 2007 thì khoảng cách giữa hai hình thức đầu tư khá lớn. Nếu so sánh tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã thực hiện thì hình thức 100% có vốn nươc ngoài ( hình thức có vốn đầu tư thực hiện cao nhất) đã bằng 174,36 lần của hình thức hợp đồng BOT, BT, BTO (hình thức có vốn đầu tư thực hiện thấp nhất và bằng 169,78 lần của hình thức đầu tư công ty mẹ - công ty con (hình thức đầu tư có vốn trhực hiện thấp thứ hai)
Xét số dự án cho thấy, sự lựa chọn hình thức đầu tư của các nhà đâầutư nước ngoài khi đăng kí đầu tư vào Việt Nam như sau: 77,23% số dự án chọn hình thức đầu tư 100% vốn nước ngoài; 19,48% chọn hình thức đầu tư liên doanh (riêng hai hình thức này đã chiếm tới 96,71% của tổng số các dự án). Điều này đã phần nào chứng tỏ các nhà nước ngoài khi lựa chọn các hình thức hoạt động của các dự án tại Việt Nam đều muốn mình định đoạt và hoàn toàn chủ động trong sản xuất kinh doanh. Đối với những ai quan tam và thường xuyên theo dõi động thái của đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam có chung một nhận xét là: việc lựa chọn hình thức đầu tư cuả các nhà đầu tư đã có sự thay đổi khá rõ nét theo thời gian. Trong thời kì đầu khi còn gặp khó khăn về giải quyết các thủ tục thì phần đông các nhà đầu tư chọn hình thức liên doanh, nhưng trong quá trình hạt động nhiều cán bộ đại diện bên Việt Nam đã bộc lộ những bất cập nhất định về năng lực chuyên môn, trình độ quản lí, thái độ hợp tác... Chính những điều đó đã trở thành những lực cản nhất định đối với hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp – đây chính là những yếu tố cơ bản thúc đẩy các nhà đầu tư đang thực hiện đầu tư trong các liên doanh với Việt Nam bằng mọi cố gắng để chuyển liên doanh thành doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Điều đó cung trở thành kinh nghiệm cho các nhà đầu tư mới để họ quyết định chọn hình thức 100% vốn nước ngoài làm hình thức đầu tư chủ yếu.
2. Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các vùng kinh tế của Việt Nam.
Đầu tư trực tiếp vào Việt Nam có sự khác biệt đáng kể giữa các vùng kinh tế. Chỉ riêng vùng Đồng Nam Bộ và vùng Đồng bằng sông Hồng đã chiếm tới 85,66 số dự án và 81,72% tổng số vốn đầu tư đăng kí của cả nước. Trong khi đó các vùng như Tây Nguyên, Tây Bắc mỗi vùng chưa đạt tới 1%
Về vốn đầu tư đã thực hiện theo vụng kinh tế: chỉ riêng vùng Đông Nam Bộ, vùng Đồng bằng sông Hồng và dầu khí đã chiếm tới 87,56% tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã thực hiện trên cả nước. Vùng đồng bằng Đông Nam Bộ và vùng Đồng bằng sông Hồng luôn vẫn là hai vùng tập trung chủ yếu số dự án, vốn đăng kí cũng như vốn đầu tư thực hiện.
Bảng 4: Tỷ trọng của các vùng kinh tế trong tổng đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, thời kì 1988- 9/2007 (các dự án đang hoạt động) (%)
Vùng
Số dự án
Vốn đăng kí
Vốn đầu tư thực hiện
Vốn thực hiện so với vốn đăng kí
Đồng bằng sông Hồng
22,36
26,89
21,64
34,20
Đông Bắc
3,45
2,52
2,51
42,34
Tây Bắc
0,32
0,12
0,19
63,73
Bắc Trung Bộ
1,40
2,62
2,57
41,68
Nam Trung Bộ
3,80
5,70
2,73
20,36
Tây Nguyên
1,38
0,60
0,51
36,34
Đông Nam Bộ
63,30
54,83
47,09
36,50
ĐB Sông Cửu Long
3,56
3,83
3,93
43,60
Dầu khí
0,42
2,88
18,83
277,31
Tổng cả nước
100,00
100,00
100,00
42,49
Lượng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã thực hiện ở vùng Đồng bằng Đông Nam Bộ (vùng nhiều nhất) đã gấp 252 lần so với lượng vốn đầu tư tương ứng tại vùng Tây Bắc (vùng có vốn đầu tư thực hiện thấp nhất)
Nếu so sánh lượng vốn đầu tư đã thực hiẹn với tổng số vốn đăng kí thì vùng Tây Bắc có tỷ lệ cao nhất (63,73%) và vung Nam Trung Bộ có tỷ lệ thấp nhất( 20,36%). Mặc dù vậy, do Tây Bắc là vùng có số vôn đăng kí (số tuyệt đối ) thấp nhất, nên số vốn đầu tư đăng kí chưa thực hiện vẫn đang tồn tại chủ yếu cũng ở vùng Đông Nam Bộ (63,5%) và vùng đồng bằng sông Hồng(65,8%).
III. Nhận xét đánh giá đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
F ViÖt Nam cã chÝnh tri – x· héi æn ®Þnh vµ kinh tÕ t¨ng trëng cao trong nhiÒu n¨m liªn tôc
§©y lµ yªu cÇu quan träng, quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn thu hót FDI, chÝnh trÞ- x· héi cµng æn ®Þnh th× cµng thËn lîi cho c¸c nhad ®Çu t bëi môc ®Ých cña c¸c nhµ ®Çu t lµ ®¹t lîi nhuËn cao nhÊt vµ h¹n chÕ rñi ro møc thÊp nhÊt. ¤n ®Þnh kinh tÕ x· héi còng cã nghÜa lµ b¶o ®¶m an toµn sinh m¹ng vµ tµi s¶n cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Bªn c¹nh sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ x· héi , VN cÇn cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn n¨ng ®éng vµ t»g trëngn kinh tÕ liªn tôc ®¹t tèc ®ä cao trong nhiÒu n¨m. Tï 1991- 2000 tèc ®ä t¨ng trëng b×nh qu©n lµ 7,4% (năm 1995 ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao nhÊt lµ 9.5%) vµ tõ n¨m 2001- 2005 tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n GDP ®¹t 7,5% n¨m 2005 ®¹t 8,4%. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ t¨ng trëng kinh tÕ ®îc ®¸nh gi¸ lµ quan träng ®øng thø 2 trong 10 nh©n tè hµng ®Çu ®Ó quyÕt ®Þnh ®Çu t. Tæ chøc t vÊn rñi ro vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ (OERC) ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t m«i trêng ®Çu t ë khu vùc ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng vµ ®a ra kÕt luËn: VN lµ n¬i an toµn nhÊt cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Nh vËy VN kh«ng chØ cã lîi thÕ vÒ lao ®éng rÎ quy m« d©n sè ®ong, chÝnh s¸ch ®Çu t cëi më mµ cßn cã lợi thÕ æn ®Þnh vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. §iÒu nµy kh«ng ph¶i níc nµo còng cã ®îc, do vËy nã sÏ t¹o ®iÇu kiÖn thuËn lîi h¬n cho viÖc thu hót ®Çu t níc ngoµi.
F VN tham gia vµo khu vùc tù do ASEAN (AFTA) vµ khu vùc ®Çu t ASEAN.
ViÖc tham gia vµo khu vùc tù do ASEAN (AFTA) vµ khu vùc ®Çu t ASEAN kh«ng chi nh»m x©y dùng mét m«i trêng ®Çu t th«ng tho¸ng, râ rµng mµ cßn ®Èy m¹nh ®Çu t trùc tiÕp gi÷a c¸c níc ASEAN còng nh c¸c nguån ®©u t tõ níc ngoµi vµo ASEAN. Theo hiÖp ®Þnh nµy c¸c níc thµnh viªn ph¶i lo¹i bá dÇn c¸c hµng rµo ®èi víi ®Çu t, thùc hiÖn chÕ ®ä tù do ho¸ c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh ®©u t. Ngoµi ra c¸c níc cßn cã nghÜa vô dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t cña níc thµnh viªn kh¸c chÕ ®é ®èi xö (MFN) cam kÕt thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®Çu t nh kh«ng trng thu, quèc h÷u ho¸, cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t tù chuyÓn vèn, lîi nhuËn, c¸c thu nhËp ph¸t sinh kh¶ca níc ngoµi. Bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh ®èi xö nãi trªn c¸c níc thµnh viªn cßn ®îc thùc hiÖn chÕ ®é ®èi xö quèc gia(NT) vµ më cöa c¸c ngµnh nghÒ cho c¸c nhµ ®Çu t theo 1 lé tr×nh vµ nh÷ng ngo¹i lÖ trong mét sè lÜnh vùc vµ vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh.
HiÖp ®Þnh khung vÒ AIA ®îc kÝ kÕt trong bèi c¶nh khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ®ang diÕn ra( ®îc kÝ kÕt vµo th¸ng 10/1998)vµ tèc ®é héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ang ngµy cµng ®îc t¨ng cêng.§iÒu nµy ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn nÒn kinh tÕ, x· héi còng nh m«i trêng ®Çu t cña tõng níc.§èi víi VN viÖc tham gia vµo hiÖp ®Þnh AIA ®· gãp phÇn lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña m«i trêng ®Çu t. TËn dông c¸c quy chÕ u ®·i ®Çu t cña AIA, VN cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót nhiÒu h¬n n÷a vèn ®Çu t níc ngoµi tõ c¸c níc thuéc ASEAN vµ c¸c níc kh¸c.
FVN ®· kÝ hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i víi Hoa K×.
C¬ héi lín nh¸t mµ hiÖp ®Þnh nµy mang l¹i lµ th«ng qua viÖc rhùc hiÖn c¸c cam kÕt, chóng ta cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ th«ng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch nh»m t¹o m«i trêng ®Çu t th«ng tho¸ng h¬n vµ cã tÝnh c¹nh tranh cao. Hiệp ®Þnh còng sÏ t¹o c¬ së ®ể VN ph¸t triÓn nhÊt nÒn kinh tÐ lµnh m¹nh t¹o “ s©n ch¬i” b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. C¸c doanh nghiÖp MÜ vµ níc ngoµi cã ®Çu t vµo VN sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp VN häc hái ®îc nhiÒu kinh nghiÖm, bÝ quyÕt trong s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi buéc c¸c doanh nghiÑp VN ph¶i nç lùc ®Çu t tiÕp thu c«ng nghÖ, ®æi míi ph¬ng thøc qu¶n lÝ. Hoa K× còng sÏ cam kÕt còng sÏ xem xÐt khae n¨ng dµnh cho VN hÖ thèng u ®·i tuÕ quan phæ cËp (GSP) víi thuÕ suÊt 0% ®èi víi mét sè mÆt hµng. Ngoµi ra VN cßn ®¬ch hëng quy chª NT, MFN theo hiÖp ®Þnh.
Víi nh÷ng lîi thÕ nµy, VN sÏ cã rÊt nhiÒu c¬ héi më réng ®Çu t vµo thi trêng Hoa K× vµ thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi tõ Hoa K× vµ c¸c níc kh¸c. FDI vµo VN trong nh÷ng nghµnh u ®·i thuÕ nµy sÏ t¨ng ®¸ng kÓ trong thêi gian tíi v× c¸c níc ®Òu biÕt ®Ðn VN lµ ®iÓm ®Çu t an toµn, nh©n c«ng rÎ.§©y lµ cơ hội cho c¸c nhµ ®Çu t vµo VN ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Hoa K×
F VN trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO (11/2006).
ViÖc gia nhËp WTO cña VN lµ mét nç lùc lín gÇn ®©y nhÊt lµ chÝnh phñ sau 11 n¨m ®µm ph¸n. Cã thÓ nãi n¨m 2006 lµ n¨m quan träng trong lÞch sö lËp pháp cña VN khi c¸c luËt chÝnh ®iÒu chØnh m«i trêng kinh doanh b¾t ®Çu cã hiÖu lùc nh luËt c¹nh tranh, luËt th¬ng m¹i, luËt së h÷u chÝ tuÖ, luËt ®µu t, luËt doanh nghiÑp , luËt ngo¹i hèi. VN dax cam kÕt tu©n thñ c¸c quy t¾c tèi huÖ quèc, thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña WTO theo c¸c hiÖp ®Þnh vÒ vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, c¸c biÖn ph¸p ®Çu t liªn quan tíi th¬ng m¹i, x¸c đÞnh thuÕ tÝnh gi¸ h¶i quan, kiÓm tra tríc khi xÕp hµng, hµng rµo kÜ thuËt liªn quan tíi th¬ng m¹i, thñ tôc cÊp xuÊt khÈu, quy t¾c xuÊt xø ngay tõ thêi ®iÓm gia nhËp WTO. Gia nhËp tæ chøc nµy, VN cam kÕt xo¸ bá trî cấp xuất khẩu n«ng s¶n vµ tû lÖ néi ®Þa ho¸ hoÆc yªu cÇu sö dông nguyªn liÖu trong níc vµ trî cÊp trùc tiÕp tõ ng©n s¸ch theo thµnh tÝch xuÊt khÈu.
C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ sè lîng hµng xuÊt khÈu( h¹n ngh¹ch) sÏ ®îc b·i bá, trõ mét sè mÆt hµng nh¹y c¶m, quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n nh x¨ng dÇu sÏ ph¶i nhËp khÈu th«ng qua doang nghiÖp th¬ng m¹i Nhµ níc. Bªn c¹nh ®ã VN ®ang híng tíi chñ ®éng héi nhËp c¸c nghµnh dÞch vô chñ chèt nh viÔn th«ng, ph©n phèi. dÞch vô, tµi chÝnh theo nh÷ng chuÈn mùc quèc tÕ.
IV.Kết quả đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam.
Tình hình thu hút FDI 11 tháng đầu năm 2006 đã tăng 47,4% so với cùng kì năm 2005 và vượt xa dự kiến ban đầu cho cả năm (6,5 tỷ USD).Theo Bộ kế hoặch đầu tư đã có 8,27 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài dăng kí vào Việt Nam ở các dự án mới và các dự án tăng vốn và các dự án tăng vốn trong 11 tháng đầu năm 2006. Số vốn cam kết này cũng là con số cao nhất kể từ khi khủng hoảng tài chính khu vực xảy ra năm 1997 đến nay. 736 dự án mới được cấp giấy phép tư với tổng số vốn đăng kí 6,15 tỷ USD chủ yếu tập trung vào nghành công nghiệp và xây dựng; nông lâm ngư nghiệp và nghành dịch vụ. Ngoài ra, đã có 439 luợt dự án tăng vốn với tổng số vốn tăng trên 2,12, tỷ USD. Nhiều dự án tăng vốn với quy mô như Công ty Intel Products Việt Nam vốn tăng thêm 395 triệu USD, Công ty TNHH công nghiệp gốm Bạch Mã (Việt Nam) tăng thêm 150 triệu USD,Công ty TNHH Giầy Ching Luh Việt Nam tăng thêm 98 triệu USD, Công ty VMEP tăng thêm 93,6 triệu USD,Công ty TNHH Canon Việt Nam tăng thêm 70 triệu USD. Bà Rịa – Vũng Tàu đã vượt TP Hồ Chí Minh để đứng đầu cả nước về thu hút FDI, chiếm 26,6% tổng số vốn FDI dăng kí, TP Hồ Chí Minh đứng thứ 2 chiếm 18,8%, tỉnh Bình Dương đứng thứ 3, chiếm 10,8%. Có 39 nước và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam.Hàn Quốc đã vượt Hồng Công để trở thành nhà đầu tư lớn nhất vào Việt Nam, chiếm hơn 30% tổng vốn cấp mới. Như vậy , từ 1988 đến tháng 11/2006, cả nước có 6.764 dự án còn hiệu lực với tổng số vốn đăng kí 59,06 tỷ USD, vốn thực hiện (các dự án còn hoạt động) đạt trên 28,6 tỷ USD. Nếu tính cả dự án đã hết hiệu lực thì tổng vốn thực hiện đạt hơn 36 tỷ USD. Những con số trên là chứng minh thực tế cho những dự báo của ông Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư về triển vọng thu hút đầu tư nước ngoài Việt Nam trong 5 năm tới là rất sáng sủa. Trong tuần lễ cấp cao APEC tại Hà Nội, có khoảng 1.200 nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam và kết quả là hàng loạt thoả thuận hợp tác đầu tư trị giá lên tới 2 tỷ USD được kí kết, chưa tính đến những cam kết của nhiều nhà đầu tư sau khi khảo sát về các điều kiện đầu tư tại Việt Nam. Các chuyên gia hi vọng, trong thời gian tới nguồn vốn FDI vào Việt Nam sẽ mở rộng sang khu vực các nhà đầu tư châu Âu và Mỹ, chứ không chỉ tập trung ở các nhà đầu tư ở châu Á như hiện nay. Tình hình thu hút FDI 11 tháng đầu 2006 trên địa bàn Hà Nội tiếp tục thu hút được nhiều kết quả khả quan. Tính đến ngày 20/11/2006 Hà Nội đã thu hút được 170 dự án với tổng số vốn đầu tư đăng kí khoảng 1081 triệu USD, trong đó: Dự án cấp mới là 129 dự án với vốn đầu tư đăng kí là 606,3 triệu USD, trong đó đáng chú ý có 3 dự án có tổng số vốn đầu tư lớn là các dự án khu đô thị Tây Hồ Tây – 314 triệu USD,Công ty TNHH Panasonic Communications Việt Nam – 76 triệu USD, Công ty TNHH Panasonic Electronic Devices - 50 triệu USD,Dự án bổ sung tăng vốn lớn đều là các dơn vị công nghiệp kĩ thuật cao như Công ty TNHH Panasonic Việt Nam (Khu CN Thăng Long) đã tăng vốn đầu tư 2 lần tổng cộng là 41 triệu USD,Công ty Canon VN- 70 triệu USD, Công ty TNHH Yamaha Motor VN tăng vốn đầu tư là 43 triệu USD,Công ty TNHH Nortel Việt Nam – 30 triệu USD, Công ty Hoya GlassDisk 130 triệu USD. Ước tính 11 tháng đầu 2006 Hà Nội thu hút được 175 dự án với tổng vốn đầu tư đăng kí khoảng 1.082 triệu USD.
Trong năm 2006, cả nước đã thu hút được trên 10,2 tỷ USD vốn đăng kí mới, tăng 57% so với năm trước và đạt mức cao nhát từ khi ban hành luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 1987 đến nay, vượt mức kỉ lục
Đã đạt dược vào năm 1996 là 8,6 tỷ .
Trong tổng vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN) đăng kí năm 2006 có gần 8 tỷ USD vốn đăng kí của hơn 800 dự án mới và hơn 2,2 tỷ USD vốn tăng thêm của 440 lượt dự án đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Như vậy, cả vốn đăng kí của các dự án mới và vốn đầu tư mở rộng sản xuất đều tăng mạnh so với năm 2005, trong đó vốn đăng kí của các dự án mới tăng tới 77%.
Cùng với việc gia tăng vốn đăng kí, vốn đầu tư thực hiện năm 2006 cũng._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 10952.doc