Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam
Tài liệu Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam: ... Ebook Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam
Tóm tắt tài liệu Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi Më §Çu
ViÖt Nam xuÊt ph¸t tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu, tr×nh ®é ph¸t triÓn, KTXH ë møc thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi níc kh¸c. Víi tèc ®é ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c níc ph¸t triÓn, th× kho¶ng c¸ch kinh tÕ ngµy cµng d·n ra.V× vËy nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta trong nh÷ng n¨m tíi lµ vît qua t×nh tr¹ng cña mét níc nghÌo, n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n vµ tõng bíc héi nhËp vµo quü ®¹o kinh tÕ ThÕ Giíi.
TÝnh tÊt yÕu cña XKTB víi h×nh thøc cao cña nã lµ h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi trong luËt ®ã nhng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ thu hót FDI nh thÕ nµo.
Víi môc tiªu x©y dùng níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp vµ tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ víi môc tiªu l©u dµi lµ c¶i biÕn níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp … céng víi thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trong ®ã cã viÖc n©ng cao GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi lªn hai lÇn nh ®¹i héi VII cña §¶ng ®· nªu ra. Muèn thùc hiÖn tèt ®iÒu ®ã cÇn ph¶i cã mét lîng vèn lín. Muèn cã lîng vèn lín cÇn ph¶i t¨ng cêng s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm. Nhng víi t×nh h×nh cña níc ta th× thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi còng còng lµ mét c¸ch tÝch luü vèn nhanh cã thÓ lµm ®îc. §Çu t níc ngoµi nãi chung vµ ®Çu t trùc tiÕp nãi riªng lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cã vÞ trÝ vai trß ngµy cµng quan träng, trë thµnh xu thÕ cña thêi ®¹i. §ã lµ kªnh chuyÓn giao c«ng nghÖ, thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o thªm viÖc lµm vµ thu nhËp, n©ng cao tay nghÒ cho ngêi lao ®éng, n¨ng lùc qu¶n lý, t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch…
Trªn c¬ së thùc tr¹ng cña ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, ta còng cÇn ph¶i chó ý tíi vÊn ®Ò tÝnh tiªu cùc cña ®Çu t TTNN. Còng kh«ng ph¶i lµ mét níc thô ®éng ®Ó mÊt dÇn vÞ thÕ mµ xem vèn §TNN lµ quan träng nhng vèn trong níc trong t¬ng lai ph¶i lµ chñ yÕu.
NhËn thøc ®óng vÞ trÝ vai trß cña ®Çu t níc ngoµi lµ hÕt søc cÇn thiÕt. ChÝnh phñ còng ®· ban hµnh chÝnh s¸ch ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam. §ång thêi t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Chóng ta b»ng nh÷ng biÖn ph¸p m¹nh vÒ c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, kinh doanh… ®Ó thu hót ®Çu t níc ngoµi. Víi ph¬ng ch©m cña chóng ta lµ ®a thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸, ®a ph¬ng ho¸ hîp t¸c ®Çu t níc ngoµi trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi vµ t«n träng lÉn nhau. B»ng nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn §TTTNN trong tæng thÓ chiÕn lîc ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng kinh tÕ lµ mét thµnh c«ng mµ ta mong ®îi.
NéI DUNG
I.Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
1. Kh¸i niÖm vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
1.1. Kh¸i niÖm vèn ®Çu t.
Ho¹t ®éng ®Çu t lµ qu¸ tr×nh huy ®éng vµ sö dông mäi nguån vèn phôc vô s¶n xuÊt, kinh doanh nh»m s¶n xuÊt s¶n phÈm hay cung cÊp dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng c¸ nh©n vµ x· héi.
Nguån vèn ®Çu t cã thÓ lµ nh÷ng tµi s¶n hµng ho¸ nh tiÒn vèn, ®Êt ®ai, nhµ cöa, m¸y mãc, thiÕt bÞ, hµng ho¸ hoÆc tµi s¶n v« h×nh nh b»ng s¸ng chÕ, ph¸t minh, nh·n hiÖu hµng ho¸, bÝ quyÕt kü thuËt, uy tÝn kinh doanh, bÝ quyÕt th¬ng m¹i… C¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t b»ng cæ phÇn, tr¸i phiÕu, c¸c quyÒn së h÷u kh¸c nh quyÒn thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc c¸c quyÒn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt kinh tÕ nh c¸c quyÒn th¨m dß, khai th¸c, sö dông nguån thiªn nhiªn.
Thêi kú ®Çu thÕ kû XX, theo quan ®iÓm cña LªNin th× lo¹i sö dông vèn mét c¸ch ¸p ®Æt díi d¹ng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vÒ thùc chÊt lµ kho¶n chi phÝ mµ c¸c níc t b¶n bá ra ®Ó cñng cè ®Þa vÞ trong chiÕn h÷u thuéc ®Þa vµ cuèi cïng lµ nh»m ®¹t ®îc lîi nhô©n cao h¬n.
Theo ph©n tÝch ®¸nh gi¸ cña LªNin th× sù ph¸t triÓn cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lu«n g¾n víi lÞch sö ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t banr. XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi cña thÕ giíi lóc bÊy giê mµ Lªnin cho r»ng lo¹i vèn ®îc sö dông díi s¹ng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ c«ng cô bãc lét, lµ h×nh thøc chiÕm ®o¹t cña chñ nghÜa t b¶n. Vµ theo quan niÖm cñaR.Nurkse quan niÖm, dï "®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi tríc hÕt phôc vô cho lîi Ých cña c¸c níc c«ng nghiÖp xuÊt vèn chø cha ph¶i níc nhËn vèn"{32, 26} tuy nhiªn lµ nh©n tè quan träng, lµ gi¶i ph¸p tÝch cùc ®Ó cho nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn cã thÓ "v¬n tíi thÞ trêng míi". MÆc dï, ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ nguån cung cÊp mét lîng vèn ®¸ng kÓ cho c«ng nghiÖp ho¸, cho t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng thu nhËp…. lµm ph¸ vì sù khÐp kÝn cña vßng luÈn quÈn, nhng nã kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ mµ nã chØ ph¸t huy t¸c dông khi kh¶ n¨ng tÝch luü vèn b»ng con ®êng tiÕt kiÖm néi bé cña mét níc ®¹t tíi møc nhÊt ®Þnh. Còng nh R.Nurkes, quan ®iÓm cña A. Samuelson coi vèn lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cã n¨ng suÊt cao, hay nãi c¸ch kh¸c, vèn lµ yÕu tè cã søc m¹nh nhÊt cã thÓ lµm cho "vßng luÈn quÈn" dÔ bÞ ph¸ vì. Theo quan ®iÓm cña hai «ng nhÊn m¹nh, ®a sè c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®Òu thiÕu vèn, møc thu nhËp thÊp, chØ ®ñ sèng ë møc tèi thiÓu, do ®ã kh¶ n¨ng tÝch luü h¹n chÕ vµ ®Ó "tÝch luü vèn cÇn ph¶i hy sinh tiªu dïng trong nhiÒu thËp kû". V× vËy A.Samuelson ®Æt vÊn ®Ò: §èi víi níc nghÌo, nÕu cã nhiÒu trë ng¹i nh vËy nh vËy ®èi víi viÖc cÊm thµnh t b¶n do nguån tµi chÝnh trong níc, t¹i sao kh«ng dùa nhiÒu h¬n vµo nh÷ng nguån vèn níc ngoµi?
1.2. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI)
a. Kh¸i niÖm
VÒ mÆt kinh tÕ: FDI lµ mét h×nh thøc ®Çu t quèc tÕ ®Æc trng bëi qu¸ tr×nh di chuyÓn t b¶n tõ níc nµy qua níc kh¸c. FDI ®îc hiÓu lµ ho¹t ®éng kinh doanh, mét d¹ng kinh doanh quan hÖ kinh tÕ cã quan hÖ quèc tÕ. VÒ ®Çu t quèc tÕ lµ nh÷ng ph¬ng thøc ®Çu t vèn, t s¶n ë níc ngoµi ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô víi môc ®Ých t×m kiÕm lîi nhuËn vµ nh÷ng môc tiªu kinh tÕ, x· héi nhÊt ®Þnh.
VÒ mÆt nhËn thøc: Nh©n tè níc ngoµi ë ®©y kh«ng chØ thÓ hiÖn ë sù kh¸c biÖt ë sù kh¸c biÖt quèc tÞch hoÆc vÒ l·nh thæ c tró thêng xuyªn cña c¸c bªn tham gia ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi mµ cßn thÓ hiÖn ë sù di chuyÓn t b¶n b¾t buéc ph¶i vît qua tÇm kiÓm so¸t quèc gia.
V× vËy, FDI lµ ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ dùa trªn c¬ së qu¸ tr×nh di chuyÓn t b¶n gi÷a c¸c quèc gia chñ yÕu lµ do c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n thùc hiÖn theo nh÷ng h×nh thøc nhÊt ®Þnh trong ®ã chñ ®Çu t tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh ®Çu t.
Mét sè nhµ lý luËn kh¸c l¹i cho r»ng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vÒ thùc chÊt lµ h×nh thøc kÐo dµi "chu kú tuæi thä s¶n xuÊt", "chu kú tuæi thä kü thuËt" vµ "néi bé ho¸ di chuyÓn kÜ thuËt". B¶n chÊt kü thuËt cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ lý luËn. Tuy cßn cã sù kh¸c nhau vÒ c¬ së nghiªn cøu, vÒ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ ®èi tîng xem xÐt… Nhng quan ®iÓm cña c¸c nhµ lý luËn gÆp nhau ë chç: trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i cã mét sè yÕu tè liªn quan ®Õn kü thuËt s¶n xuÊt kinh doanh ®· buéc nhiÒu nhµ s¶n xuÊt ph¶i lùa chän ph¬ng thøc ®Çu t trùc tiÕp ra níc ngoµi nh lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh.
b) §Æc ®iÓm cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
Trong nh÷ng thËp kû gÇn ®©y, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¨ng lªn m¹nh mÏ vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y:
* C¬ cÊu ®Çu t thay ®æi theo híng tËp trung vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô.
Sù ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n lu«n ®Æt ra vÊn ®Ò lµ ph¶i dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo híng hiÖn ®¹i ho¸ vµ phï hîp víi xu thÕ héi nhËp víi nÒn kinh tÕ. Díi t¸c ®éng cña khoa häc c«ng nghÖ, ngµy cµng cã nhiÒu ngµnh kinh tÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn nhanh chãng, nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh míi ra ®êi thay thÕ cho lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh tríc ®©y. HiÖn nay mét c¬ cÊu ®îc coi lµ hiÖn ®¹i lµ c¬ cÊu kinh tÕ trong ®ã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô chiÕm mét tû lÖ lín. T¹i sao trong c¬ cÊu ®Çu t vÉn lùa chän tèi u vµo hai ngµnh nµy mµ kh«ng ph¶i lµ ngµnh c«ng nghiÖp nÆng,… Bëi v× cã nh÷ng nguyªn nh©n sau. Thø nhÊt, cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt ngµy mét n©ng cao, v× vËy mµ nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i dÞch vô phôc vô ®êi sèng vµ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn m¹nh mÏ, nhÊt lµ dÞch vô kü thuËt, tµi chÝnh, du lÞch, ®ßi hái ngµnh dÞch vô ph¶i ®îc ph¸t triÓn t¬ng øng. Thø hai, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµ ngµnh cã nhiÒu ph©n ngµnh, mµ nh÷ng ph©n ngµnh ®ã thuéc c¸c lÜnh vùc mòi nhän cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ, nh ®iÖn tö, th«ng tin liªn l¹c, vËt liÖu míi… Thø ba, do ®Æc tÝnh kü thuËt cña hai ngµnh nµy lµ dÔ dµng thùc hiÖn sù hîp t¸c. VÝ dô nh ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o cã nh÷ng quy tr×nh c«ng nghÖ cã thÓ ph©n chia ra nhiÒu c«ng ®o¹n vµ tuú theo thÕ m¹nh cña mçi níc cã thÓ ph©n chia ra nhiÒu c«ng ®o¹n vµ tuú theo thÕ m¹nh cña mçi níc cã thÓ thùc hiÖn mét trong nh÷ng kh©u mµ hai ngµnh nµy cho phÐp nhµ ®Çu t thu ®îc lîi nhuËn cao, ®ì gÆp rñi ro h¬n vµ nhanh chãng thu håi vèn ®Çu t. V× vËy mµ hÇu hÕt c¸c níc ®Òu tËp trung mäi cè g¾ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo hai ngµnh nµy. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn mét c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn ®¹i theo híng CNH mµ chÝnh phñ cña nhiÒu níc ®ang ph¸t triÓn ®· dµnh nhiÒu u ®·i cho nh÷ng níc ngoµi ®Çu t vµo hai ngµnh nµy, ®iÒu ®ã t¹o ra søc hÊp dÉn m¹nh mÏ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
2. Vai trß ®Çu t trùc tiÕp vµo ViÖt Nam
2.1. Nguån vèn hç trî cho ph¸t triÓn kinh tÕ
Tû lÖ tÝch luü vèn ë níc ta cßn ë møc thÊp, lµ mét trë ng¹i lín cho ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi. Víi môc tiªu "x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®a níc ta trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp, u tiªn ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, ®ång thêi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi ®Þnh híng XHCN. Víi lîng tÝch luü vèn nµy ViÖt Nam sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trë ng¹i. Thu hót FDI lµ mét h×nh thøc huy ®éng vèn ®Ó hç trî cho nhu cÇu ®Çu t cña nÒn kinh tÕ. H¬n thÕ n÷a FDI cßn cã nhiÒu u thÕ h¬n so víi h×nh thøc huy ®éng kh¸c, vÝ dô viÖc vay vèn níc ngoµi lu«n ®i cïng víi mét møc l·i suÊt nhÊt ®Þnh vµ ®«i khi trë thµnh g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ, hoÆc lµ c¸c kho¶n viÖn trî thêng ®i kÌm víi ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ.
Trong khi ®ã liªn doanh víi níc ngoµi, viÖc bá vèn ®Çu t cña c¸c doanh nghiÖp trong níc cã thÓ gi¶m ®îc rñi ro vÒ tµi chÝnh. Bëi v×: Thø nhÊt lµ, hä cã nhiÒu kinh nghiÖm nªn h¹n chÕ vµ ng¨n ngõa ®îc rñi ro. Hai lµ, trong t×nh huèng xÝ nghiÖp liªn doanh gi÷a hä víi chóng ta, cã nguy c¬ rñi ro th× c¸c c«ng ty mÑ sÏ cã c¸c biÖn ph¸p hç trî s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm, trî gióp tµi chÝnh. Trong t×nh huèng xÊu nhÊt th× hä còng sÏ lµ ngêi cïng chia sÎ rñi ro víi c¸c c«ng ty cña c¸c níc së t¹i.
FDI vµo ViÖt Nam sÏ t¹o ra c¸c t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi viÖc huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c nh ODA, NGO. Nã t¹o ra mét h×nh ¶nh ®Ñp ®¸ng tin cËy vÒ ViÖt Nam trong c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n níc ngoµi. MÆt kh¸c, ngay trong quan hÖ ®èi néi, FDI cßn cã t¸c dông kÝch thÝch ®èi víi viÖc thu hót vèn ®Çu t trong níc.
TÝch luü vèn ban ®Çu cho c«ng nghiÖp ho¸ b»ng c¸ch khai th¸c tèi ®a nguån vèn trong níc vµ tranh thñ nguån vèn tõ bªn ngoµi lµ phï hîp víi thêi ®¹i hiÖn nay, thêi ®¹i cña sù hîp t¸c vµ liªn kÕt quèc tÕ.
2.2. ChuyÓn giao c«ng nghÖ míi
Víi chiÕn lîc x©y dùng ViÖt Nam thµnh níc c«ng nghiÖp, theo ®uæi con ®êng CNH, H§H ®Êt níc theo ®Þnh híng XHCN, tuy nhiªn kho¶ng c¸ch vÒ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ gi÷a c¸c níc ph¸t triÓn, nhÊt lµ ViÖt Nam, víi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. V× thÕ mét trë ng¹i mét trë ng¹i rÊt lín trªn con ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ lµ tr×nh ®é kü thuËt - c«ng nghÖ l¹c hËu. Tuú vµo hoµn c¶nh cña mçi níc mµ cã c¸ch ®i riªng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. ViÖc mµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tù nghiªn cøu ®Ó ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt cho kÞp víi tr×nh ®é cña c¸c níc ph¸t triÓn lµ viÖc khã kh¨n vµ tèn kÐm. Con ®êng nhanh nhÊt ®Ó ph¸t triÓn kü thuËt - c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay lµ ph¶i biÕt tËn dông ®îc nh÷ng thµnh tùu kü thuËt - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi, tuy nhiªn møc ®é hiÖn ®¹i ®Õn ®©u cßn tuú thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, trªn thÕ giíi cã nhiÒu c«ng ty cña nhiÒu quèc gia kh¸c nhau cã nhu cÇu ®Çu t ra níc ngoµi vµ thùc hiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ cho níc nµo tiÕp nhËn ®Çu t. Th× ®©y lµ c¬ héi cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam cã thÓ tiÕp thu ®îc kü thuËt - c«ng nghÖ thuËn lîi nhÊt. Nhng kh«ng ph¶i c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®îc "®i xe miÔn phÝ" mµ hä còng ph¶i tr¶ mét kho¶ng "häc phÝ" kh«ng nhá cho viÖc tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ nµy. ChuyÓn giao c«ng nghÖ còng lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt. BÊt kú mét tæ chøc nµo muèn thay thÕ kü thuËt - c«ng nghÖ míi th× còng ph¶i t×m ®îc "n¬i th¶i" nh÷ng kü thuËt - c«ng nghÖ cò. ViÖc "th¶i" nh÷ng c«ng nghÖ cò nµy dÔ dµng ®îc nhiÒu n¬i chÊp nhËn. Tuy nhiªn c¸c níc ph¸t triÓn xem c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh "b·i r¸c", lµ n¬i th¶i c¸c m¸y mãc l¹c hËu… v× vËy viÖc tiÕp nhËn c«ng nghÖ th«ng qua kªnh FDI cßn cã vµi vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt. Thø nhÊt, khi tiÕp nhËn m¸y mãc thiÕt bÞ vµo l¾p ®Æt, x©y dùng, ViÖt Nam cã biÖn ph¸p kiÓm tra chÆt chÏ nªn ®· ®Ó cho níc ngoµi ®a vµo nhiÒu thiÕt bÞ cò vµ l¹c hËu. Thø hai, rÊt Ýt khi cã sù "khuyÕch t¸n" c«ng nghÖ tõ nh÷ng ngµnh tiÕp nhËn c«ng nghÖ sang c¸c ngµnh kh¸c cña nÒn kinh tÕ. Thø ba, n¨ng lùc tiÕp nhËn cña chóng ta cßn yÕu, viÖc lùa chän kü thuËt cßn nhiÒu lóng tóng, cha cã kÕ ho¹ch, quy ho¹ch tæng thÓ, ®«i khi cßn tuú tiÖn hoÆc thiÕu hiÓu biÕt.
FDI mang l¹i cho níc tiÕp nhËn ®Çu t, nh÷ng kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn, yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt.
2.3. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ
§Ó héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi, ®ßi hái tõng quèc gia ph¶i thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ trong níc cho phï hîp víi sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Bëi lÏ, ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi gãp phÇn thóc ®Èy nhanh chãng qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Bëi v×: 1) Th«ng qua ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· lµm xuÊt hiÖn nhiÒu lÜnh vùc vµ ngµnh kinh tÕ míi ë níc nhËn ®Çu t. 2) Gióp vµo sù ph¸t triÓn nhanh chãng tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ ë nhiÒu ngµnh kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ë c¸c ngµnh nµy vµ lµm t¨ng tØ träng cña nã trong nÒn kinh tÕ. 3) Mét sè ngµnh ®îc kÝch thÝch ph¸t triÓn bëi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, nhng còng sÏ cã nhiÒu ngµnh bÞ mai mét ®i råi ®i ®Õn chç bÞ xo¸ bá.
VÒ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ (ë ViÖt Nam) ®îc thÓ hiÖn ë tû träng cña c¸c ngµnh trong GDP. Tû träng cña ViÖt Nam trong thêi gian tõ 1990 ®Õn nay cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. C¸c ngµnh kinh tÕ ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc, tÊt c¶ c¸c nhãm trong ngµnh ®Òu t¨ng. Do cã sù t¨ng cêng ®Çu t nhiÒu h¬n, nhÊt lµ trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong thêi gian qua ®· ®¹t tèc ®é nhanh vµ chiÕm tØ träng ngµy cµng t¨ng trong GDP. Trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 1996, gi¸ trÞ s¶n lîng trong khu vùc cã vèn FDI chiÕm 21,7% tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp. HiÖn nay khu vùc nµy chiÕm 100% vÒ khai th¸c dÇu th«, 44% vÒ s¶n lîng thÐp, hÇu hÕt lÜnh vùc l¾p r¸p « t«, xe m¸y, vµ s¶n xuÊt bãng h×nh lµ do c¸c c¬ së nµy n¾m gi÷. Qua ®©y thÊy vai trß FDI trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam hiÖn nay.
FDI thùc sù ®· cã vai trß to lín víi sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ th«ng qua viÖc ®Çu t nhiÒu h¬n vµo ngµnh c«ng nghiÖp. V× ngµnh c«ng nghiÖp cã n¨ng suÊt lao ®éng cao nhÊt vµ tû träng lín trong nÒn kinh tÕ, nªn FDI ®· gãp phÇn to lín vµo t¨ng nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n.
§Ó trë thµnh mét quèc gia c«ng nghiÖp ho¸ vµo n¨m 2020 vµ ®Ó nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã thÓ héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, mét ®ßi hái bøc xóc lµ ph¶i ®Èy nhanh h¬n n÷a qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ.
Thóc ®Èy qu¸ tr×nh më cöa vµ héi nhËp cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi thÕ giíi.
II.VÊn ®Ò thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI)
ë ViÖt Nam
1. Thöïc traïng ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam töø naêm 1988 ñeán nay
Naêm 2007, naêm thöù hai cuûa keá hoaïch 5 naêm 2006-2010 phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi ñaát nöôùc, ñoàng thôøi laø naêm thöù 20 thi haønh chính saùch môû cöûa thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam, hoaït ñoäng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ chuyeån ñoäng maïnh meõ vôùi 21.3 tæ USD voán ñaêng kí, taêng 69.3% so vôùi naêm tröôùc. Thaønh tích naøy coù moät yù nghóa raát quan troïng, ñaùnh daáu moác son trong hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam.
Tính ñeán cuoái naêm 2007, caû nöôùc coù hôn 9500 döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc caáp pheùp vôùi toång voán ñaêng kí khoaûng 98 tæ USD ( keå caû voán taêng theâm). Tröø caùc döï aùn ñaõ heát thôøi haïn hoaït ñoäng vaø giaûi theå tröôùc thôøi haïn, hieän coù 8590 döï aùn coøn hieäu löïc vôùi toång voán ñaêng kí 8301 tæ USD.
-Ñaëc bieät trong quyù I/2008 nöôùc ta ñaõ thu huùt ñöôïc 5.4 tæ USD voán FDI.
a) T×nh h×nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thêi gian qua
Toång voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi theo ñaêng kí töø 1988 ñeán 2007(trieäu USD)
Toång soá
Naêm
Ñaêng kí
Thöïc hieän
1988
341.7
1989
525.5
1990
735.0
Coäng 1988-1990
1602.2
1991
1291.5
328.8
1992
2208.5
574.9
1993
3037.4
1017.5
1994
4188.4
2040.6
1995
6937.2
3961.8
Coäng 1991-1995
17663.0
6517.8
1996
10164.1
2714.0
1997
5590.7
3115.0
1998
5099.9
2367.4
1999
2565.4
2334.9
2000
2383.9
2413.5
Coäng 1996-2000
26259.0
12944.8
2001
3142.8
2450.5
2002
2998.8
2591.0
2003
3191.2
2650.0
2004
4547.6
2852.5
2005
6839.8
3308.8
Coäng 2001-2005
20720.2
13852.8
2006
12003.8
3956.3
2007
21300.0
>8000.0
Toång coäng
99548.2
>45271.7
Moät soá ñoái taùc ñaêng kí treân 1 tyû USD
Nhöõng ñòa baøn treân 500 trieäu USD
1. Haøn Quoác 13715.1
1. TP Hoà Chí Minh 20176.3
2. Singapore 12617.1
2. Haø Noäi 14552.4
3. Ñaøi Loan 11237.9
3. Ñoàng Nai 12196.3
4. Quaàn ñaûo Vigin thuoäc Anh 9898.7
4. Bình Döông 8454.2
5. Nhaät Baûn 9362.8
5. Baø Ròa-Vuõng Taøu 7462.6
6. Hoàng Koâng 6639.1
6. Haûi Phoøng 3018.4
7. Hoa Kyø 3479.5
7. Ñaø Naüng 2350.2
8. Phaùp 3060.9
8. Quaûng Ngaõi 2191.9
9. Malaysia 2955.0
9. Phuù Yeân 1968.9
10. Haø Lan 2920.5
10. Long An 1960.0
11. Anh 2112.5
11. Vónh Phuùc 1780.0
12. Thaùi Lan 2068.8
12. Haø Taây 1736.2
13. Lieân bang Nga 1864.4
13. Haûi Döông 1732.1
14. CHND Trung Hoa 1702.8
14. Quaûng Ninh 1523.4
15. Australia 1657.2
15. Laâm Ñoàng 1095.2
16. Quaàn ñaûo Caâymen 1637.1
Ñaêng kí chia theo nhoùm ngaønh
17. Thuïy Só 1031.4
1. NL nghieäp-thuûy saûn 4163.4
18. Samoa 1007.9
2. Coâng nghieäp-XD 59860.1
Năm 2007 chỉ coù voán ñaêng kí môùi chöa
coù voán ñaàu tö boå sung.
Trong ñoù: coâng nghieäp 53065.8
3. Dòch vuï 34551.7
VÒ ®Þa bµn ®Çu t th× ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi tËp trung chñ yÕu vµo vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa B¾c vµ vïng kinh tÕ träng ®iÎem ë phÝa Nam. Trong sè c¸c ®Þa ph¬ng thu hót m¹nh mÏ ®Çu t níc ngoµi, thµnh phè Hå ChÝ Minh gi÷ vÞ trÝ hµng ®Çu víi 1224 dù ¸n vµ 10394 triÖu USD vèn ®¨ng ký cßn hiÖu lùc, tiÕp theo lµ Hµ Néi, §ång Nai vµ B×nh D¬ng. Khu vùc phÝa B¾c thu hót ®îc Ýt h¬n, trong ®ã ®¸ng kÓ lµ Hµ Néi, H¶i Phßng, H¶i D¬ng, Qu¶ng Ninh víi tæng sè 634 dù ¸n, 9.625 triÖu USD vèn ®¨ng ký cßn hiÖu lùc.
b) Nh÷ng h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh cã ba h×nh thøc chñ yÕu lµ: XÝ nghiÖp liªn doanh , xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi, hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång vµ h×nh thøc ký hîp ®ång x©y dùng- kinh doanh- chuyÓn giao(BOT). Víi c¸c c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ë ViÖt Nam.
+ H×nh thøc xÝ nghiÖp liªn doanh.
§©y lµ h×nh thøc ®Çu t ®îc c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi sö dông nhiÒu nhÊt trong thêi gian qua, bëi v×:
Mét lµ, hä tranh thñ ®îc sù hç trî vµ nh÷ng kinh nghiÖm cña c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam trªn thÞ trêng mµ hä cha quen biÕt.
Hai lµ, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi muèn san sÎ rñi ro víi c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam do m«i trêng ®Çu t ViÖt Nam cßn nhiÒu bÊt tr¾c.
Ba lµ, h×nh thøc nµy cã kh¶ n¨ng thuËn lîi h¬n ®Ó c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi më réng ph¹m vi vµ l·nh thæ ho¹t ®éng kinh doanh so víi h×nh thøc 100% vèn ®Çu t níc ngoµi.
MÆt kh¸c, nhµ níc còng t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp trong níc liªn doanh víi níc ngoµi nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ mÆt b»ng vµ nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã.
HiÖn nay, h×nh thøc nµy chiÕm 66,4% trong tæng sè 815 xÝ nghiÖp liªn doanh ®· ®îc cÊp giÊy phÐp, 51% sè vèn ®¨ng ký vµ 30% sè dù ¸n.
+ XÝ nghiÖp 100% vèn ®Çu t níc ngoµi.
H×nh thøc nµy ngµy cµng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tõ 5% n¨m 1989 ®Õn 27% n¨m 1995 trong tæng sè c¸c dù ¸n ®· ®îc cÊp giÊy phÐp.
H×nh thøc 100% vèn níc ngoµi ®îc c¸c nhµ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lùa chän ngµy cµng nhiÒu v× nã cã phÇn dÔ thùc hiÖn vµ thuËn lîi h¬n cho hä. nhng b»ng h×nh thøc ®Çu t nµy, vÒ phÝa níc nhËn ®Çu t thêng chØ nhËn ®îc c¸c lîi Ých tríc m¾t, vÒ l©u dµi, h×nh thøc ®Çu t nµy kh«ng høa hÑn nh÷ng lîi Ých tèt ®Ñp, mµ thËm chÝ níc nhËn ®Çu t cßn ph¶i g¸nh chÞu nhiÒu hËu qu¶ khã lêng.
Khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp tËp trung, ®Æc khu kinh tÕ, hoÆc ¸p dông c¸c ho¹t ®éng x©y dùng- vËn hµnh- chuyÓn giao(BOT) hay x©y dùng chuyÓn giao vËn hµnh (BTO)
HiÖn nay h×nh thøc nµy chiÕm 36% vèn ®¨ng ký vµ 66% sè dù ¸n
+ H×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh.
Lµ h×nh thøc mµ theo ®ã bªn níc ngoµi vµ bªn ViÖt Nam cïng nhau thùc hiÖn mét hîp ®ång ®· ®îc ký gi÷a hai bªn, quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña mçi bªn trong s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng thµnh lËp mét ph¸p nh©n míi.
2. Thùc tr¹ng thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam
2.1. Quy m« nhÞp ®é thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¨ng m¹nh
Tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam cã hiÖu lùc cho ®Õn hÕt ngµy 12 n¨m 2001 th× nhÞp ®é thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¨ng nhanh tõ 1988 ®Õn 1995 c¶ vÒ sè lîng dù ¸n còng nh vèn ®¨ng ký.
§å thÞ: Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam
Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy, vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá trong tæng sè vèn tiÕn hµnh CNH, H§H ®Êt níc. T khi luËt ®Çu t ra ®êi n¨m 1988 ®· cã 371,8 triÖu USD ®Õn nay con sè ®· t¨ng lªn hµng ngh×n (n¨m 1996 lµ 8497,3 triÖu USD). Thêi kú ®Çu t¨ng m¹nh nhÊt vµo nh÷ng n¨m 1993, 1994, 1995 vµ sau ®ã cã xu híng gi¶m xuèng vµo nh÷ng n¨m 1996, 1997, 1998, 1999 vµ ®Õn n¨m 2001, 2002, 2003 ®ang t¨ng lªn cho thÊy tÝn hiÖu kh¶ quan h¬n.
Sù biÕn ®éng trªn phÇn nµo do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc ®èi víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam. PhÇn lín vèn ®Çu t níc ngoµi (trªn 70%) vµo ViÖt Nam lµ xuÊt ph¸t tõ c¸c nhµ ®Çu t ch©u ¸. Khi c¸c níc nµy l©m vµo cuéc khñng ho¶ng th× c¸c nhµ ®Çu t ë ®©y r¬i vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, kh¶ n¨ng ®Çu t gi¶m sót. Mét nguyªn nh©n kh¸c kh«ng kÐm phÇn quan träng ®ã lµ sù gi¶m sót vÒ kh¶ n¨ng hÊp dÉn do ®iÒu kiÖn néi t¹i cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Trong ®ã cã viÖc do gi¶m bít mét sè u ®·i trong luËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi n¨m 1996 so víi tríc.
Sè lîng vèn cïng ®îc thÓ hiÖn qua c¸c dù ¸n, quy m« dù ¸n b×nh qu©n cña thêi kú 1988-2000 lµ 11,44 triÖu USD/1 dù ¸n theo sè lîng vèn ®¨ng ký. Tuy nhiªn quy m« dù ¸n theo vèn ®¨ng ký b×nh qu©n n¨m 1999 bÞ nhá ®i mét c¸ch ®ét ngét (5,04 triÖu USD/1 dù ¸n). Quy m« dù ¸n theo vèn ®¨ng ký b×nh qu©n cña n¨m 1999 chØ b»ng 40,06% quy m« b×nh qu©n thêi kú 1988-2001 vµ chØ b»ng 28,5% cña n¨m cao nhÊt lµ n¨m 1995. Quy m« vèn b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n míi ®îc cÊp phÐp trong n¨m 2000 tuy ®· t¨ng lªn, nhng sang n¨m 2001 mÆc dï cã thªm dù ¸n víi quy m« ®Çu t lín (nhµ m¸y ®iÖn Phó Mü III sè vèn ®¨ng ký lµ 412,9 triÖu USD, m¹ng ®iÖn tho¹i di ®éng sè vèn ®¨ng ký 230 triÖu USD) dù ¸n chÕ biÕn n«ng s¶n phÈm t¹i TP HCM cã vèn ®¨ng ký 120 triÖu USD…). Nhng quy m« vèn b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n ®¹t b»ng 97,4% møc b×nh qu©n n¨m 2000. §iÒu ®ã chøng tá n¨m 2001 cã nhiÒu dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam víi qui m« nhá.
2.2. C¬ cÊu vèn ®Çu t
a) C¬ cÊu vèn ®Çu t FDI t¹i ViÖt Nam theo vïng l·nh thæ
Trong thêi kú nµy th× vïng §«ng Nam Bé ®· chiÕm h¬n nöa tæng sè vèn ®Çu t 54%. TiÕp theo lµ §ång b»ng s«ng Hång víi 30%. Cßn c¸c vïng kh¸c th× con sè nµy lµ rÊt thÊp. Duyªn h¶i Nam Trung Bé lµ 8%. §ång b»ng S«ng Cöu Long lµ 2%, B¾c Trung Bé (2%) vµ §«ng B¾c (4%). Cßn hai vïng T©y Nguyªn, T©y B¾c con sè nµy lµ 0%. Qua ®©y ta thÊy tØ lÖ vèn ®Çu t vµo c¸c vïng kh«ng ®ång ®Òu nhau. TËp trung ë vïng cã c¸c tØnh thµnh phè ph¸t triÓn. Cßn c¸c vïng kh¸c th× c¬ cÊu vèn lÎ tÎ, Ýt ái. §©y còng lµ ®iÒu bÊt cËp lµm cho ®Êt níc ph¸t triÓn kh«ng ®Òu, g©y nªn kho¶ng c¸ch giµu nghÌo. MÆt kh¸c ë tõng vïng th× tØ lÖ vèn còng kh¸c nhau. NÕu hai thµnh phè lín lµ Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· chiÕm h¬n nöa (50,3%) tæng sè vèn ®Çu t cña c¶ níc th× 10 ®Þa ph¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng chiÕm tíi 87,8%. Thµnh phè Hå ChÝ Minh víi sè vèn ®¨ng ký 9991,3 triÖu USD (chiÕm 28,3% tæng vèn ®¨ng ký c¶ níc. Sè liÖu t¬ng øng cña c¸c ®Þa ph¬ng nh sau: Hµ Néi 7763,5 (22%); §ång Nai 34390 (9,7%); Bµ RÞa - Vòng Tµu 2515,9 (7,1%); B×nh D¬ng vµ B×nh Phíc 1677,9 (4,8%); H¶i Phßng 1507,7 (4,3%); Qu¶ng Ng·i 133,0 (3,8%); Qu¶ng Nam §µ N½ng 1013,7 (2,9%)…
Víi mong muèn thu hót ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a c¸c vïng nªn chÝnh phñ ta ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, u ®·i ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t vµo "nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi khã kh¨n, miÒn nói, vïng s©u, vïng xa". Tuy vËy, vèn níc ngoµi vÉn ®îc ®Çu t trùc tiÕp chñ yÕu vµo mét sè ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng vµ m«i trêng kinh tÕ. Vµ v× thÕ ®Çu t níc ngoµi theo vïng l·nh thæ ®Ó kÕt hîp ho¹t ®éng nµy víi viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng trong níc, ®¹t kÕt qu¶ cha cao. §©y còng lµ vÊn ®Ò cÇn ®iÒu chØnh trong thêi gian tíi trong lÜnh vùc nµy.
b) §TTTNN vµo ViÖt Nam ph©n theo ngµnh kinh tÕ
§å thÞ 2: C¬ cÊu vèn FDI t¹i ViÖt Nam theo ngµnh kinh tÕ
Nh×n vµo ®å thÞ tÝnh c¶ thêi kú 1988-2001, c¸c dù ¸n ®Çu t vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm tØ träng lín c¶ vÒ sè dù ¸n lÉn vèn ®Çu t (38%), tiÕp ®ã lµ c¸c lÜnh vùc dÞch vô, kh¸ch s¹n - du lÞch, x©y dùng… cßn c¸c ngµnh tµi chÝnh ng©n hµng, v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, GTVT, bu ®iÖn chiÕm con sè nhá. Ta nhËn thÊy c¬ cÊu vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam ®· cã chuyÓn biÕn tÝch cùc, phï hîp h¬n víi yªu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng phï hîp víi sù nghiÖp CNH- H§H. ë thêi kú ®Çu c¸c dù ¸n tËp trung chñ yÕu vµo lÜnh vùc kh¸ch s¹n v¨n phßng cho thuª… tõ 1995, 1996 ®Õn nay c¸c dù ¸n ®· tËp trung vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt nhiÒu h¬n. Theo sè liÖu thèng kª trªn ®å thÞ ta nhËn thÊy r»ng sù phï hîp t¬ng ®èi cña c¸c chØ sè nµy víi yªu cÇu vÒ c¬ cÊu cña mét nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, CNH: C«ng nghiÖp - dÞch vô - n«ng nghiÖp. ViÖt Nam ®i lªn tõ mét níc n«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp lµ mét thÕ m¹nh cña ViÖt Nam, tËp trung h¬n 75% sè lao ®éng. Vµ n«ng nghiÖp cña ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó khai th¸c. Sù thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH, H§H lµ thùc hiÖn CNH, H§H ë n«ng th«n, n«ng nghiÖp, ®Ó t¹o ra viÖc lµm, thu nhËp cho mét sè ®«ng lao ®éng còng nh t¸c ®éng lµm chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña ®a sè d©n c ViÖt Nam.
2.3. T×nh h×nh sö dông vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
TiÕn ®é thùc hiÖn vèn ®Çu t cña c¸c dù ¸n.
Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, Kinh tÕ 2001-2002 ViÖt Nam vµ thÕ giíi, tr50.
tÝch theo logic, cïng víi ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña mét sè c¬ quan chuyªn m«n th× thÊy r»ng: C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi bao giê còng ®Æt lîi nhuËn vµ thêi gian thu håi vèn lµ môc tiªu hµng ®Çu. TiÕp theo lµ thiÕt bÞ c«ng nghÖ. MÆc dï cha ph¶i lµ hiÖn ®¹i nhÊt cña thÕ giíi nhng phÇn lín lµ hiÖn ®¹i h¬n nh÷ng thiÕt bÞ ®· cè tríc ®©y cña ViÖt Nam.
Mét vÊn ®Ò còng rÊt quan träng lµ, nÕu nh tríc ®©y, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chØ biÕt s¶n xuÊt kinh doanh thô ®éng th× sù xuÊt hiÖn cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· thùc sù trë thµnh nh©n tè t¸c ®éng m¹nh lµm thay ®æi c¶n b¶n ph¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam theo híng thÝch cùc vµ ngµy cµng thÝch nghi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®¬ng ®Çu víi vÊn ®Ò x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tån t¹i hay ph¸ s¶n. §Ó cã thÓ tån t¹i c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chØ cßn c¸ch lµ thay ®æi mét c¸ch can b¶n tõ c«ng nghÖ cho ®Õn ph¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh.
Thø ba: Ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· t¹o ra mét sè lîng lín chç lµm viÖc trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cã thu nhËp cao, ®ång thêi gãp phÇn h×nh thµnh c¬ chÕ thóc ®Èy viÖc n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cho ngêi lao ®éng.
TÝnh ®Õn ngµy 31/12/1999 c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· t¹o ra 296.000 viÖc lµm trùc tiÕp vµ kho¶ng 1 triÖu lao ®éng gi¸n tiÕp. Nh vËy, sè lao ®éng lµm viÖc trong c¸c bé phËn cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi chiÕm khoangr 39% tæng sè lao ®éng b×nh qu©n hµng n¨m trong khu vùc nhµ níc.
Thu nhËp b×nh qu©n cña lîng lao ®éng nµy lµ 70 USD/ th¸ng b»ng kho¶ng 150% møc thu nhËp b×nh qu©n cña lao ®éng trong khu vùc Nhµ níc. §©y lµ yÕu tè hÊp dÉn ®èi víi lao ®éng ViÖt Nam do ®ã ®· t¹o ra sù c¹nh tranh nhÊt ®Þnh trªn thÞ trêng lao ®éng. Tuy nhiªn, lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp nµy ®ßi hái cêng ®é lao ®éng cao, kû luËt nghiªm kh¾c, tr×nh ®é cao lµ yÕu tè t¹o nªn ngêi ViÖt Nam cã ý thøc tu dìng, rÌn luyÖn, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ.
VÒ ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh doanh: Tríc khi bíc vµo c¬ chÕ thÞ trêng, chóng ta cha cã nhiÒu nhµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tæ chøc cã hiÖu qu¶ trong m«i trêng c¹nh tranh, khi c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi b¾t ®Çu ho¹t ®éng, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®a vµo ViÖt Nam nh÷ng chuyªn gia giái ®ång thêi ¸p dông nh÷ng chÕ ®é qu¶n lý, tæ chøc kinh doanh tiªn tiÕn.
§©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tiÕp cËn, häc tËp vµ n©ng cao tr×nh ®é. MÆt kh¸c, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi còng buéc ph¶i ®µo t¹o c¸c bé qu¶n lý còng nh lao ®éng ViÖt Nam ®Õn mét tr×nh ®é nµo ®ã ®Ó ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu trong c¸c dù ¸n. Nh vËy dï muèn hay kh«ng th× c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· tham gia vµo qu¸ tr×nh ®µo t¹o nguån nh©n lùc ViÖt Nam.
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thóc ®Èy qu¸ tr×nh më cöa vµ héi nhËp cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi thÕ giíi, nã lµ mét trong nh÷ng ph¬ng thøc ®a hµng ho¸ t¹i ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ trêng níc ngoµi mét c¸ch cã lîi nhÊt.
C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®· trë thµnh "cÇu nèi", lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó ViÖt Nam nhanh chãng tiÕp cËn vµ tiÕn hµnh hîp t¸c víi nhiÒu quèc gia, tæ chøc quèc tÕ, trung t©m kinh tÕ kü thuËt c«ng nghÖ cao cña thÕ giíi.
MÆt kh¸c, ho¹t ®éng cña FDI ®· gióp ViÖt Nam më réng thÞ phÇn ë níc ngoµi. §èi víi nh÷ng hµng ho¸ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi v« h×nh chung ®· biÕn c¸c b¹n hµng truyÒn thèng cña c¸c nhµ._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
7411.doc
