Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam

Më ®Çu ChiÕn l­îc më cöa ®Ó ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ta chñ tr­¬ng thùc hiÖn tõ n¨m 1986. Mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña chiÕn l­îc nµy lµ chñ tr­¬ng thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp nø¬c ngoµi Thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi kh«ng chØ nh»m môc tiªu gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng khan hiÕm vÒ vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ mµ cßn nh»m t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, cung cÊp cho nÒn kinh tÕ n­íc nhµ nhiÒu m¸y mãc quy tr×nh c«ng nghÖ tiªn tiÕn s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng cã chÊt l­îng vµ hµm l­îng khoa häc kü thuËt cao, gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn néi sinh nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp phôc vô sù nghiÖp c«ng nghÞªp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng trªn, th¸ng 12/1987 Nhµ n­íc ta chÝnh thøc ban hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam. Qua gÇn 20 n¨m thùc hÞªn, nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®· ®¸p øng ®­îc mét sè môc tiªu ®Ò ra song còng l¹i ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò míi cÇn gi¶i quyÕt. Thêi gian qua, n­íc ta ®· tÝch cùc t¹o ®iÒu kÞªn ®Ó thu hót nguån vèn FDI. Trong qu¸ tr×nh ®ã, bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng b­íc ®Çu, còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vµ thiÕu sãt. Do ®ã cÇn thiÕt ph¶i ®¸nh gi¸ vµ nh×n nhËn l¹i thùc tr¹ng ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi t¹i VÞªt Nam ®Ó tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy viÖc thu hót FDI vµo ViÖt Nam. ViÖc ph©n tÝch, nghiªn cøu ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó tõ ®ã t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶ thi nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn FDI. Bëi vËy em chän ®Ò tµi “§Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam” vµ tËp trung ®i vµo nghiªn cøu ba néi dung chÝnh ®­îc chia lµm ba ch­¬ng nh­ sau: - Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ FDI - Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam - Ch­¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n thu hót FDI vµo ViÖt Nam. §Ò tµi ®­îc hoµn thµnh nhê sù cè g¾ng nç lùc cña b¶n th©n vµ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« HiÕu. Tuy nhiªn, v× thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n nªn ®Ò tµi nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vµ thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. V× vËy, em mong nhËn ®­îc nh÷ng nhËn xÐt kh¸ch quan cña c« ®Ó ®Ò tµi cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi FDI 1. Kh¸i nÞªm §Çu t­ theo nghÜa réng, nãi chung, lµ sù hi sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu hót vÒ cho ng­êi ®Çu t­ c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc ®· bá ra ®Ó ®¹t ®­îc c¸c kÕt qu¶ ®ã. Nguån lùc ®ã cã thÓ lµ tiÒn, lµ tµi nguyªn thiªn nhiªn, søc lao ®éng vµ trÝ tuÖ. Theo nghÜa hÑp, ®Çu t­ chØ gåm nh÷ng ho¹t ®éng sö dông nh÷ng nguån lùc hiÖn t¹i nh»m ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ- x· héi nh÷ng kÕt qu¶ trong t­¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc ®· sö dông ®Ó ®¹t ®­îc c¸c kÕt qu¶ ®ã. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét lo¹i h×nh di chuyÓn vèn cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¸ nh©n ng­êi n­íc ngoµi ®Çu t­ sang n­íc kh¸c vµ trùc tiÕp qu¶n lý hoÆc tham gia qu¶n lý qu¸ tr×nh sö dông vµ thu håi vèn ®· bá ra. VÒ thùc chÊt, FDI lµ sù ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty nh»m x©y dùng c¸c c¬ së, c¸c chi nh¸nh ë n­íc ngoµi vµ lµm chñ toµn bé hay tõng phÇn c¬ së ®ã. §©y lµ h×nh thøc ®Çu t­ mµ chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ãng gãp mét sè vèn ®ñ lín vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt hay dÞch vô vµ cho phÐp hä trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh ®èi t­îng mµ hä bá vèn. 2. §Æc ®iÓm ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi * C¸c chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i ®ãng gãp mét sè vèn tèi thiÓu vµo vèn ph¸p ®Þnh tuú theo luËt ®Çu t­ cña mçi n­íc * QuyÒn qu¶n lý xÝ nghiÖp phô thuéc vµo møc ®é gãp vèn. NÕu gãp vèn 100% th× doanh nghiÖp hoµn toµn do chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµ qu¶n lý. * Lîi nhuËn cña c¸c chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi thu ®­îc phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc chia theo tû lÖ gãp vèn trong vèn ph¸p ®Þnh. * FDI ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc thùc hiÖn doanh nghiÖp míi, mua l¹i tõng phÇn hay toµn bé doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng hoÆc mua cæ phiÕu ®Ó th«n tÝnh hay s¸t nhËp c¸c doanh nghiÖp víi nhau. * FDI ®­îc thùc hiÖn Ýt chÞu phô thuéc vµo mèi quan hÖ chÝnh trÞ gi÷a n­íc chñ ®Çu t­ vµ n­íc së t¹i. * FDI ®­îc thùc hiÖn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng tøc lµ ë ®©u cã m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi, lîi nhuËn cao th× sÏ cã nhiÒu vèn ®Çu t­ ®­îc ®­a tíi. 3. C¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI). Trong thùc tÕ, cã nhiÒu h×nh thøc tæ chøc kh¸c nhau nh­ng c¸c h×nh thøc ®­îc ¸p dông phæ biÕn lµ: * Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh: Lµ h×nh thøc ®Çu t­ trong ®ã bªn ViÖt Nam vµ bªn n­íc ngoµi cïng nhau thùc hiÖn hîp ®ång ®­îc ký kÕt gi÷a hai bªn, quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña mçi bªn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh mµ kh«ng thµnh lËp mét ph¸p nh©n míi. * C«ng ty liªn doanh: Hai bªn cïng nhau gãp vèn theo mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh ®Ó thµnh lËp mét xÝ nghiÖp míi (th­êng lµ d­íi h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n), cã héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh riªng. C«ng ty liªn doanh cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ViÖt Nam. Mçi bªn liªn doanh ®­îc chia lîi nhuËn vµ chia sÎ rñi ro theo vèn gãp, thêi gian ho¹t ®éng tõ 30 – 50 n¨m. * C«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi: PhÝa ViÖt Nam kh«ng gãp vèn nh­ng cung cÊp cho bªn n­íc ngoµi c¸c dÞch vô cÇn thiÕt cho thuª ®Êt ®ai, søc lao ®éng... C«ng ty lµ mét ph¸p nh©n ViÖt Nam. C«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi lµ d¹ng c«ng ty TNHH do tæ chøc hoÆc c¸ nh©n n­íc ngoµi thµnh l©p, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh. Vèn ho¹t ®éng 100% do n­íc ngoµi gãp vµ thêi gian ho¹t ®éng tõ 50 – 70 n¨m. * X©y dùng, khai th¸c vµ chuyÓn giao (BOT): lµ h×nh thøc hîp ®ång ®­îc ký kÕt gi÷a chñ ®Çu t­ vµ c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ®Ó x©y dùng mét c«ng tr×nh, trong ®ã cã nhµ thÇu bá vèn kinh doanh vµ khai th¸c c¸c c«ng tr×nh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó thu håi vèn vµ lîi nhuËn tho¶ ®¸ng. Sau ®ã chuyÓn giao c«ng tr×nh cho nhµ n­íc khi chÊm døt hîp ®ång mµ kh«ng ®ßi hái bÊt cø kho¶n tiÒn nµo. * Khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp tËp trung, ®Æc khu kinh tÕ: - Khu chÕ xuÊt lµ khu c«ng nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu, thùc hiÖn c¸c dÞch vô cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu, bao gåm mét hoÆc nhiÒu xÝ nghiÖp, cã ranh giíi vÒ mÆt ®Þa lý x¸c ®Þnh, do ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp - §Æc khu kinh tÕ lµ khu vùc mµ môc tiªu ho¹t ®éng cña nã kh«ng hoµn toµn h­íng vaß xuÊt khÈu mµ thùc hiÖn môc tiªu më cöa kinh tÕ tõng phÇn nh»m thu hót vèn vµ kü thuËt cña n­íc ngoµi víi chÕ ®é ­u ®·i vÒ thuÕ, vÒ tiÒn thuª ®Êt vµ gi¸ nh©n c«ng. Ch­¬ng II Thùc tr¹ng 1. T×nh h×nh huy ®éng FDI nh÷ng n¨m qua T×nh h×nh cÊp phÐp vµ thùc hiÖn dù ¸n Tính đến nay đã có hàng ngàn doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có rất nhiều tập đoàn tên tuổi từ hơn 77 quốc gia và vùng lãnh thổ, đầu tư trực tiếp vào Việt Nam với số vốn lên đến 90 tỉ USD. Gam màu này càng đậm nét hơn với những lời khen ngợi ít nhiều mang tính động viên của các định chế quốc tế và qua các cuộc hội nghị, hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên viên uy tín nước ngoài.Trong khi đó gam màu xám là các số liệu không mấy sáng sủa, thậm chí đáng lo ngại. Chẳng hạn như số liệu của chuyên gia kinh tế cao cấp Lê Đăng Doanh cho thấy trong khi làn sóng đầu tư dâng cao thì tỷ lệ vốn thực hiện FDI lại giảm dần. Nếu vào năm 2000 vốn cam kết thực hiện là 90%, thì năm 2006 xuống còn 40% và năm 2007 con số này chỉ còn 28%. Tình hình trên cho thấy có điều gì đó bất ổn trong quá trình đăng ký và thực hiện các dự án FDI.Thêm một thực tế khác cũng rất đáng quan tâm, đó là số dự án bị rút giấy phép đầu tư, giải thể trước thời hạn do kinh doanh thua lỗ, đã tăng liên tục. Cụ thể là trong ba năm đầu thực hiện Luật đầu tư, số dự án loại này là hai dự án/năm. Giai đoạn 1991-1995 con số tăng lên 47 dự án/năm. Giai đoạn 1996-2000 là 80 dự án/năm và từ 2001-2006 đã tăng cao đến hơn 100 dự án/năm.Đành rằng các con số ấy chưa nói hết sự sút giảm của FDI vì còn tùy thuộc số dự án đăng ký của từng thời kỳ, nhưng rõ ràng về tổng thể đây là một điều không lạc quan trong tình hình nước ta đang được đánh giá là “điểm đến của các nhà đầu tư nước ngoài” thời gian gần đây.Sự đan xen giữa hai gam màu nói trên được biểu hiện rõ nét khi nhìn vào số liệu tổng kết FDI trong năm 2007 và những tồn tại cần giải quyết có tính lâu dài. Thời cơ: Năm 2007, trong điều kiện cạnh tranh gay gắt về thu hút đầu tư, nước ta vẫn đạt mức vốn FDI rất cao là 20,3 tỉ USD gồm cả dự án đăng ký mới và tăng vốn, tăng 69,1% so với cùng kỳ năm ngoái và vượt 58% kế hoạch đề ra.Điều đáng nói đằng sau những con số khô khan trên đây là một sự chuyển biến có tính thời cơ: - Đây là năm đầu tiên chúng ta gia nhập WTO, lại là năm vốn FDI đạt kỷ lục trong 20 năm qua (từ khi Luật đầu tư có hiệu lực vào năm 1988) và tăng 8 tỉ USD so với năm 2006.* Số vốn đăng ký và bổ sung được đưa vào lĩnh vực công nghiệp lên đến 9 tỉ USD, điều này phù hợp với chiến lược phát triển của nước ta là công nghiệp hóa - hiện đại hóa vào năm 2020. Trong khi đó dịch vụ cũng thu hút 8,5 tỉ USD như cam kết của chúng ta khi gia nhập WTO.* Tổng cộng đến 50 nước có dự án đăng ký mới, trong đó 15 nước có dự án trên 100 triệu USD.* Có 51 tỉnh thành thu hút được dự án mới và 10 địa bàn trong số này có dự án đăng ký đạt 500 triệu USD.* Điểm nhấn trong hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 2007 là việc phân cấp mạnh mẽ cho các địa phương. Tính đến nay, có 60 địa phương trong cả nước đã thực hiện việc cấp giấy phép đầu tư cho các dự án FDI theo các điều kiện phân cấp tại địa bàn. Riêng TP.HCM có nhiều nhất số lượng dự án được cấp giấy phép theo cơ chế này và đã cấp 410 giấy phép đầu tư với tổng vốn đầu tư ước tính 2,5 tỉ USD 1.2.T×nh h×nh ph©n bè FDI theo ngµnh Tính đến hết năm 2007, lĩnh vực công nghiệp và xây dựng có tỷ trọng lớn nhất với 5.745 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký hơn 50 tỷ USD, chiếm 66,8% về số dự án, 61% tổng vốn đăng ký và 68,5% vốn thực hiện. STT Chuyên ngành Số dự án Vốn đầu t ư (USD) Vốn thực hiện (USD) 1 CN dầu khí 38 3,861,511,815 5,148,473,303 2 CN nhẹ 2,542 13,268,720,908 3,639,419,314 3 CN nặng 2,404 23,976,819,332 7,049,365,865 4 CN thực phẩm 310 3,621,835,550 2,058,406,260 5 Xây dựng 451 5,301,060,927 2,146,923,027 Tổng số 5,745 50,029,948,532 20,042,587,769 Trong khu vực dịch vụ ĐTNN tập trung chủ yếu vào kinh doanh bất động sản, bao gồm: xây dựng căn hộ, văn phòng, phát triển khu đô thị mới, kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp (42% tổng vốn ĐTNN trong khu vực dịch vụ), du lịch-khách sạn (24%), giao thông vận tải-bưu điện (18%) (xem bảng). TT Chuyên ngành Số dự án Vốn đầu tư (triệu USD) Đầu tư đã thực hiện (triệu USD) 1 Giao thông vận tải-Bưu điện ( bao gồm cả dịch vụ logicstics) 208 4.287 721 2 Du lịch - Khách sạn 223 5.883 2.401 3 Xây dựng văn phòng, căn hộ để bán và cho thuê 153 9.262 1.892 4 Phát triển khu đô thị mới 9 3.477 283 5 Kinh doanh hạ tầng KCN-KCX 28 1.406 576 6 Tài chính – ngân hàng 66 897 714 7 Văn hoá - y tế – giáo dục 271 1.248 367 8 Dịch vụ khác (giám định, tư vấn, trợ giúp pháp lý, nghiên cứu thị trường...) 954 2.145 445 Tổng cộng 1.912 28.609 7.399 Trong năm 2007 tuy vốn đầu tư đăng ký tiếp tục tập trung vào lĩnh vực công nghiệp (50,6%), nhưng đã có sự chuyển dịch cơ cấu đầu tư mạnh vào lĩnh vực dịch vụ, chiếm 47,7% tổng vốn đăng ký của cả nước, tăng 16,5% so với năm 2006 (31,19%) với nhiều dự án xây dựng cảng biển, kinh doanh bất động sản, xây dựng khu vui chơi, giải trí.v.v. Đến hết năm 2007, lĩnh vực Nông- Lâm- Ngư nghiệp có 933 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký hơn 4,4 tỷ USD, đã thực hiện khoảng 2,02 tỷ USD; chiếm 10,8% về số dự án ; 5,37% tổng vốn đăng ký và 6,9% vốn thực hiện, (giảm từ 7,4% so với năm 2006). Trong đó, các dự án về chế biến nông sản, thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn nhất 53,71% tổng vốn đăng ký của ngành, trong đó, các dự án hoạt động có hiệu quả bao gồm chế biến mía đường, gạo, xay xát bột mì, sắn, rau. Tiếp theo là các dự án trồng rừng và chế biến lâm sản, chiếm 24,67% tổng vốn đăng ký của ngành. Rồi tới lĩnh vực chăn nuôi và chế biến thức ăn gia súc chiếm 12,7%. Cuối cùng là lĩnh vực trồng trọt, chỉ chiếm gần 9% tổng số dự án. Có 130 dự án thuỷ sản với vốn đăng ký là 450 triệu USD, Cho đến nay, đã có 50 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào ngành nông-lâm-ngư nghiệp nước ta, trong đó, các nước châu Á ( Đài Loan, Nhật Bản, Trung Quốc, Hồng Kông,..) chiếm 60% tổng vốn đăng ký vào ngành nông nghiệp (riêng Đài Loan là 28%). Các nước thuộc EU đầu tư vào Việt Nam đáng kể nhất gồm có Pháp (8%), quần đảo British Virgin Islands (11%). Một số nước có ngành nông nghiệp phát triển mạnh (Hoa Kỳ, Canada, Australi)a vẫn chưa thực sự đầu tư vào ngành nông nghiệp nước ta. Các dự án ĐTNN trong ngành nông-lâm-ngư nghiệp tập trung chủ yếu ở phía Nam. Vùng Đông Nam Bộ chiếm 54% tổng vốn đăng ký của ngành, đồng bằng sông Cửu Long 13%, duyên hải Nam Trung Bộ 15%. Miền Bắc và khu vực miền Trung, lượng vốn đầu tư còn rất thấp, ngay như vùng đồng bằng sông Hồng lượng vốn đăng ký cũng chỉ đạt 5% so với tổng vốn đăng ký của cả nước. STT Nông, lâm nghiệp Số dự án Vốn đăng ký (USD) Vốn thực hiện (USD) 1 Nông-Lâm nghiệp 803 4,014,833,499 1,856,710,521 2 Thủy sản 130 450,187,779 169,822,132 Tổng số 933 4,465,021,278 2,026,532,653 Chóng ta cÇn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p cÇn thiÕt vµ cã hiÖu qu¶ ®Ó huy ®éng FDI vµo c¸c ngµnh ngµy cµng t¨ng vµ t¹o nªn sù c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh ®Ó t¹o nªn sù ph¸t triÓn ®ång bé. ChÝnh sù ph¸t triÓn kh«ng c©n ®èi ®· t¹o kho¶ng c¸ch ngµy cµng sa gi÷a c¸c ngµnh. Cïng víi c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vèn chóng ta còng cÇn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p ng¨n ngõa, h¹n chÕ rñi ro trong triÓn khai, thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Ó nh÷ng nguån vèn mµ ta khã kh¨n míi huy ®éng ®­îc gãp phÇn ®Èy m¹nh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 1.3. T×nh h×nh huy ®éng FDI theo vïng KÕt qu¶ huy ®éng FDI vµo vïng kinh tÕ ®­îc thÓ hiÖn tæng qu¸t qua hai chØ tiªu sè dù ¸n vµ vèn ®Çu t­ nh­ sau: Vïng Sè dù ¸n vµ ph©n phèi theo ngµnh kinh tÕ tÝnh ®Õn n¨m 2002 Vïng nói phÝa B¾c Vïng kinh tÕ träng ®iÓm B¾c bé Vïng kinh tÕ träng ®iÓm trung bé Vïng T©y Nguyªn Vïng kinh tÕ träng ®iÓm Nam bé Vïng ®ång b»ng S«ng Cöu Long ChØ tiªu ®¨ng kÝ -Sè dù ¸n -Vèn ®Çu t­ 60 331 328 11819 95 2643 60 937 1686 21264 158 1171 Cßn hiÖu lùc -Sè dù ¸n -Vèn ®Çu t­ 42 264 499 10888 74 1984 50 898 1400 17305 114 1006 Vèn thùc hiÖn 156 3999 426 119 7313 714 Nguån: Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ Nh­ vËy, ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm chiÕm tû träng lín, c¸c dù ¸n cã quy m« lín vµ quan träng hÇu hÕt tËp trung vµo c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm Nam bé vµ B¾c bé, n¬i cã c¬ së h¹ tÇng t­¬ng ®èi hoµn chØnh, søc tiªu thô lín, ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinnh tÕ thuËn lîi h¬n c¶. Vèn ®Çu t­ cßn hiÖu lùc cña ba vïng kinh tÕ träng ®iÓm chiÕm 83.9% vèn cßn hiÖu lùc cña c¶ n­íc. Trong ®ã, vïng kinh tÕ träng ®iÓm Nam bé chiÕm 47% so víi c¶ n­íc. ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi theo ngµnh 1988-2007 (tÝnh tíi ngµy 22/9/2007 - chØ tÝnh c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc) STT Chuyªn ngµnh Sè dù ¸n Vèn ®Çu t Vèn ®iÒu lÖ §Çu t thùc hiÖn I C«ng nghiÖp vµ x©y dùng 5,348 44,784,367,541 19,111,177,100 21,250,062,971 CN dÇu khÝ 36 2,146,011,815 1,789,011,815 5,828,865,303 CN nhÑ 2289 12,151,951,867 5,526,964,816 3,665,337,494 CN nÆng 2307 22,595,924,916 8,664,260,599 7,331,881,749 CN thùc phÈm 295 3,455,986,533 1,533,323,940 2,203,981,216 X©y dùng 421 4,434,492,410 1,597,615,930 2,219,997,209 II N«ng, l©m nghiÖp 903 4,246,675,825 1,979,672,763 2,081,771,352 N«ng-L©m nghiÖp 778 3,875,557,666 1,804,338,882 1,913,735,851 Thñy s¶n 125 371,118,159 175,333,881 168,035,501 III DÞch vô 1,807 23,827,975,362 10,429,567,303 7,628,592,930 DÞch vô 896 2,114,197,936 916,675,100 444,916,320 GTVT-Bu ®iÖn 203 4,274,047,923 2,743,987,098 737,698,632 Kh¸ch s¹n-Du lÞch 213 5,544,752,832 2,313,006,024 2,509,336,180 Tµi chÝnh-Ng©n hµng 64 840,150,000 777,395,000 762,870,077 V¨n hãa-YtÕ-Gi¸o dôc 264 1,192,733,662 532,797,694 403,261,809 XD Khu ®« thÞ míi 8 3,227,764,672 894,920,500 282,984,598 XD V¨n phßng-C¨n hé 134 5,483,303,791 1,822,841,290 1,907,957,984 XD h¹ tÇng KCX-KCN 25 1,151,024,546 427,944,597 579,567,330 Tæng sè 8,058 72,859,018,728 31,520,417,166 30,960,427,253 Nguån: Côc §Çu t níc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t Sè liÖu b¶ng trªn cho thÊy vèn FDI huy ®éng ®­îc vµo c¸c vïng kinh tÕ rÊt ®a d¹ng theo c¸c ngµnh vµ gi÷a c¸c vïng cã sù kh¸c nhau râ rÖt, c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm vèn FDI ph©n bæ kh«ng tËp trung mµ dµn tr¶i vµo nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c nhau. Trong khi ®ã, c¸c vïng ®Çu t­ kinh tÕ kh¸c, vèn ®Çu t­ tËp trung h¬n cho mét sè ngµnh nghÒ chñ yÕu chiÕm gÇn 100% tæng sè vèn cña vïng. Tuy nhiªn sù tËp trung ®ã còng ch­a thùc sù hîp lý víi ®iÒu kiªn tù nhiªn, kinh tÕ x· héi . VÒ quy m« vèn b×nh qu©n/ tØnh vµ vèn thùc hiÖn cho thÊy vèn chñ yÕu tËp trung vµo ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng. Tuy nhiªn FDI ®Çu t­ vµo c¸c vïng kinh tÕ cã sù chªnh lÖch qu¸ lín. ë c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm mÆc dï kh«ng cã sù ­u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt, tiÒn thuÕ nh­ng l¹i cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, lao ®éng vµ c¬ së h¹ tÇng nªn c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo c¸c vïng nµy cã lîi h¬n nhiÒu so víi vïng kinh tÕ khã kh¨n do ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n nªn thu håi vèn nhanh.Tuy nhiªn riªng ngµnh n«ng , l©m nghiÖp ch­a t¹o ®­îc m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi nªn khã thu hót vèn ®Çu t­. 1.4. T×nh h×nh huy ®éng FDI theo ®Þa ph­¬ng N¨m 2007, Thùc hiÖn chñ tr­¬ng ph©n cÊp trong lÜnh vùc cÊp giÊy phÐp FDI, bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ®· cÊp giÊy phÐp trong nhiÒu tØnh thµnh phè trong c¨ n­íc. ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi theo ®Þa ph¬ng 1988-2007 (tÝnh tíi ngµy 22/9/2007 - chØ tÝnh c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc) STT §Þa ph¬ng Sè dù ¸n Vèn ®Çu t Vèn ®iÒu lÖ §Çu t thùc hiÖn 1 TP Hå ChÝ Minh 2363 15,601,546,370 6,760,989,601 6,598,373,503 2 Hµ Néi 915 11,115,836,459 4,608,947,722 3,941,643,870 3 §ång Nai 861 10,040,979,826 4,069,691,164 4,224,935,132 4 B×nh D¬ng 1457 7,138,877,382 3,088,696,055 2,095,455,157 5 Bµ RÞa-Vòng Tµu 158 6,078,149,896 2,396,533,861 1,354,919,334 6 H¶i Phßng 257 2,496,880,521 1,064,484,790 1,277,583,463 7 DÇu khÝ 34 2,101,961,815 1,744,961,815 5,828,865,303 8 H¶i D¬ng 155 1,637,289,555 619,120,453 438,120,480 9 §µ N½ng 103 1,345,395,789 505,516,457 185,866,590 10 Hµ T©y 71 1,305,025,048 469,297,849 218,528,786 11 VÜnh Phóc 137 1,305,945,001 529,276,192 452,041,996 12 Long An 150 1,198,383,294 495,294,243 443,948,767 13 Qu¶ng Ng·i 14 1,124,528,689 564,291,000 12,026,572 14 Thõa Thiªn-HuÕ 38 790,702,310 274,458,847 172,638,118 15 B¾c Ninh 97 759,857,501 304,578,235 194,541,428 16 Thanh Hãa 29 739,132,144 242,222,687 477,796,460 17 Qu¶ng Ninh 90 650,042,560 303,163,672 447,450,850 18 HËu Giang 5 630,763,217 350,911,232 1,054,000 19 Hng Yªn 107 586,448,890 235,891,152 138,704,141 20 T©y Ninh 141 536,067,853 332,992,607 244,555,223 21 Kh¸nh Hßa 76 533,066,086 210,864,812 377,606,029 22 Qu¶ng Nam 53 518,871,371 220,756,233 64,624,841 23 Kiªn Giang 10 457,358,000 202,298,000 397,410,402 24 B×nh §Þnh 28 397,086,000 139,167,000 88,946,832 25 L©m §ång 93 318,597,045 174,110,404 88,897,749 26 Phó Thä 41 313,217,987 164,580,290 205,655,466 27 Lµo Cai 33 302,702,040 106,027,247 25,036,321 28 Th¸i Nguyªn 16 293,205,472 105,295,472 52,653,325 29 NghÖ An 20 262,175,001 117,107,458 112,515,923 30 B×nh ThuËn 53 241,344,683 88,674,887 33,161,940 31 Phó Yªn 32 231,706,313 107,168,655 115,827,280 32 B×nh Phíc 54 171,504,440 119,465,380 19,376,506 33 CÇn Th¬ 43 145,190,361 91,151,963 55,626,805 34 Ninh ThuËn 14 141,625,566 45,468,839 9,099,281 35 TiÒn Giang 14 115,366,723 98,653,112 218,554,982 36 Th¸i B×nh 22 110,108,921 51,726,357 6,180,326 37 Ninh B×nh 10 107,932,010 39,042,629 7,665,143 38 L¹ng S¬n 30 98,593,876 48,511,558 20,754,810 39 Hµ Nam 16 92,459,490 46,143,165 11,007,156 40 B¾c Giang 39 83,665,820 50,423,820 13,925,893 41 Gia Lai 9 74,934,616 14,160,000 33,925,540 42 Nam §Þnh 15 74,699,022 34,636,943 14,047,500 43 Hßa B×nh 16 62,060,391 25,330,710 32,155,192 44 VÜnh Long 12 50,995,000 22,085,000 14,276,630 45 Qu¶ng TrÞ 12 44,634,500 18,217,100 6,238,840 46 Trµ Vinh 12 43,937,701 26,773,701 10,797,147 47 Hµ TÜnh 10 41,695,000 18,460,000 1,745,000 48 §ång Th¸p 13 36,113,037 30,533,037 2,700,741 49 BÕn Tre 9 34,969,048 14,154,175 8,308,621 50 B¹c Liªu 7 34,142,476 20,886,517 38,905,652 51 Qu¶ng B×nh 4 32,333,800 9,733,800 25,490,197 52 Tuyªn Quang 2 26,000,000 5,500,000 - 53 S¬n La 7 25,620,000 9,701,000 25,095,898 54 Sãc Tr¨ng 5 24,583,000 11,303,000 3,055,617 55 Cao B»ng 11 19,600,812 14,255,000 1,200,000 56 B¾c C¹n 6 17,572,667 8,104,667 3,220,331 57 Yªn B¸i 7 17,147,688 8,542,081 7,213,631 58 §¾c L¾c 2 16,668,750 5,168,750 21,902,000 59 Hµ Giang 3 15,925,000 7,633,000 900,625 60 §¾c N«ng 5 15,499,000 10,891,770 6,224,738 61 An Giang 4 15,161,895 4,846,000 20,460,534 62 Kon Tum 2 10,130,000 7,540,000 7,428,043 63 Lai Ch©u 2 3,000,000 2,000,000 496,271 64 Cµ Mau 3 1,875,000 1,875,000 933,322 65 §iÖn Biªn 1 129,000 129,000 129,000 Tæng sè 8,058 72,859,018,728 31,520,417,166 30,960,427,253 Nguån: Côc §Çu t níc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t Song, FDI chØ tËp trung vµo nh÷ng ®Þa ph­¬ng cã nhiÒu thuËn lîi nh­ c¸c thµnh phè lín, c¸c trung t©m c«ng nghiÖp trong khi c¸c tØnh miÒn nói, n«ng th«n cßn qu¸ nhá bÐ kh«ng ®¸ng kÓ. Ch¼ng h¹n, TP. Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, §ång Nai cã tæng sè vèn ®Çu t­ vµ dÇu t­ thùc hiÖn lín. TÝnh chung cho 19 n¨m (1988-2007) TP.hå ChÝ Minh, Hµ Néi, Binh d­¬ng,§ång nai, T©y ninh… chiÕm tíi 75% sè dù ¸n vµ trªn 76% tæng sè vèn ®¨ng ký trong c¶ n­íc. Trong khi ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c chiÕm ch­a ®Õn 1% sè dù ¸n còng nh­ vèn ®Çu t­. Qua ®ã ta thÊy sù mÊt c©n ®èi qu¸ lín trong viÖc huy ®éng FDI vµo c¸c ®Þa ph­¬ng. 1.5. T×nh h×nh ph©n bæ FDI theo ®èi t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi Theo sè liÖu cña bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, ®Õn nay cã 81 n­íc vµ vïng l·nh thæ cã dù ¸n ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, trong ®ã xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu c¸c tËp ®oµn, c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cã n¨ng lùc vÒ tµi chÝnh vµ c«ng nghÖ nh­: Toyota, Samsung, Ford... §Æc biÖt nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó chuyÓn h­íng thu hót FDI cña ViÖt Nam trong n¨m 1988 ®Õn nay ®· cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc nªn c¬ cÊu ®èi t¸c n­íc ngoµi trong nhiÒu lÜnh vùc ®· ®Çu t­ vµo ViÖt nam. B¶ng sau ®©y cho thÊy 81 quèc gia vµ vïng l·nh thæ ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi theo níc 1988-2007 (tÝnh tíi ngµy 22/9/2007 - chØ tÝnh c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc) STT Níc, vïng l·nh thæ Sè dù ¸n Vèn ®Çu t Vèn ®iÒu lÖ §Çu t thùc hiÖn 1 Hµn Quèc 1635 11,031,981,480 4,485,860,828 2,946,299,316 2 Singapore 525 9,653,969,313 3,484,068,443 4,068,670,960 3 §µi Loan 1719 9,221,386,272 4,097,010,451 3,172,661,393 4 NhËt B¶n 891 8,718,148,784 3,719,730,419 5,212,104,693 5 Hång K«ng 424 5,594,155,834 2,071,628,804 2,326,116,755 6 BritishVirginIslands 319 4,649,089,348 1,785,379,278 1,443,541,373 7 Hoa Kú 354 2,598,399,428 1,312,510,106 784,685,807 8 Hµ Lan 81 2,562,037,747 1,466,201,843 2,241,936,514 9 Ph¸p 190 2,396,201,335 1,450,237,390 1,152,943,846 10 Malaysia 230 1,819,421,518 849,355,234 1,136,165,492 11 Cayman Islands 25 1,753,793,740 733,120,518 641,374,528 12 Th¸i Lan 160 1,561,556,929 605,116,448 832,736,253 13 Trung Quèc 497 1,501,789,085 754,424,960 249,300,223 14 V¬ng quèc Anh 94 1,396,651,531 662,254,051 654,726,078 15 Samoa 45 1,112,941,668 386,416,000 27,899,882 16 Luxembourg 15 803,816,324 724,259,400 21,038,486 17 Australia 155 784,102,826 408,827,068 491,863,737 18 Thôy Sü 45 747,471,029 357,547,032 530,773,248 19 Ên §é 21 671,773,710 262,669,891 682,878,900 20 British West Indies 6 511,231,090 146,939,327 122,169,763 21 Canada 63 489,726,124 197,663,716 56,820,476 22 CHLB §øc 93 425,701,081 177,179,935 161,318,063 23 §an M¹ch 47 382,137,454 180,838,929 87,945,388 24 Liªn bang Nga 54 302,754,841 168,462,086 232,053,789 25 Bermuda 5 270,322,867 98,936,700 200,459,252 26 Philippines 32 247,378,899 125,157,336 85,911,741 27 Mauritius 25 194,803,600 125,913,424 909,391,126 28 Indonesia 16 141,892,000 75,905,600 127,188,864 29 Brunei 39 128,881,421 53,161,421 4,528,862 30 Bahamas 4 128,350,000 82,650,000 8,181,940 31 Channel Islands 15 106,671,907 39,161,729 49,214,603 32 Ba Lan 8 92,721,948 41,664,334 19,903,000 33 BØ 30 83,618,227 40,376,454 60,863,558 34 Cook Islands 3 73,570,000 22,571,000 21,055,898 35 Barbados 1 65,643,000 19,693,140 - 36 Thôy §iÓn 13 51,993,005 17,585,005 14,091,214 37 New Zealand 14 50,397,000 30,167,000 4,856,167 38 Céng hßa SÐc 13 49,941,173 23,441,173 9,322,037 39 Italia 22 48,270,238 22,532,076 28,439,591 40 Saint Kitts & Nevis 2 39,685,000 12,625,000 11,590,000 41 Liechtenstein 2 35,500,000 10,820,000 35,510,100 42 Na Uy 14 35,231,918 21,157,307 9,607,806 43 Thæ NhÜ Kú 6 34,050,000 10,365,000 5,440,258 44 PhÇn Lan 5 33,435,000 10,950,000 6,656,758 45 Ma Cao 7 30,700,000 25,600,000 2,480,000 46 Ir¾c 2 27,100,000 27,100,000 15,100,000 47 Lµo 8 23,353,528 15,613,527 5,278,527 48 Ukraina 5 22,754,667 11,885,818 13,743,081 49 Belize 4 21,000,000 9,360,000 979,000 50 Panama 7 18,000,000 7,190,000 - 51 Isle of Man 1 15,000,000 5,200,000 1,000,000 52 Srilanca 4 13,014,048 6,564,175 4,174,000 53 Aã 10 12,425,000 4,766,497 5,245,132 54 Dominica 2 11,000,000 3,400,000 - 55 Saint Vincent 1 8,000,000 1,450,000 1,050,000 56 Israel 6 7,680,786 4,290,786 5,720,413 57 T©y Ban Nha 7 7,059,865 5,419,865 195,000 58 Cu Ba 1 6,600,000 2,200,000 7,320,278 59 Campuchia 5 5,200,000 3,390,000 810,000 60 Ireland 3 4,350,000 1,690,000 - 61 Slovenia 2 4,000,000 2,000,000 - 62 St Vincent & The Grenadines 1 3,000,000 2,000,000 - 63 Brazil 1 2,600,000 1,200,000 2,265,000 64 Turks & Caicos Islands 1 2,100,000 700,000 - 65 Hungary 4 1,936,196 1,137,883 1,740,460 66 Guatemala 1 1,866,185 894,000 - 67 Nam T 1 1,580,000 1,000,000 - 68 Guinea Bissau 1 1,192,979 529,979 546,000 69 Syria 3 1,050,000 430,000 30,000 70 Turks&Caicos Islands 1 1,000,000 700,000 700,000 71 Bungary 2 770,000 529,000 - 72 Guam 1 500,000 500,000 - 73 SÝp 1 500,000 200,000 - 74 Belarus 1 400,000 400,000 400,000 75 Cayman Island 1 250,000 100,000 - 76 Achentina 1 120,000 120,000 1,372,624 77 CHDCND TriÒu Tiªn 1 100,000 100,000 - 78 Pakistan 1 100,000 100,000 - 79 Mªxico 1 50,000 50,000 - 80 Rumani 1 40,000 40,000 40,000 81 Nam Phi 1 29,780 29,780 - Tæng sè 8,058 72,859,018,728 31,520,417,166 30,960,427,253 Nguån: Côc §Çu t níc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t Tuy nhiªn trong huy ®éng FDI cña c¸c n­íc ®èi t¸c, kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cho thÊy sù c©n ®èi kh«ng ®ång ®Òu vµ kÐm hiÖu qu¶ trong huy ®éng FDI. Theo sè liÖu thèng kª th× nguån FDI tõ c¸c n­íc Ch©u ¸ chiÕm h¬n 70%, trong ®ã §µi Loan, Hµn Quèc vµ NhËt B¶n, H«ng k«ng, Hoa kú… chiÕm tíi 57% tæng sè dù ®o¸n FDI vµ 57% vèn FDI vµo ViÖt nam. 1.6. T×nh h×nh huy ®éng theo h×nh thøc ®Çu t­ B¶ng: Vèn FDI theo h×nh thøc ®Çu t­ 1988-2002(TÝnh tíi ngµy 20/10/2002 vµ chØ tÝnh c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc; ®¬n vÞ tÝnh USD) H×nh thøc ®Çu t­ Sè dù ¸n Tæng vèn ®Çu t­ Vèn ph¸p ®Þnh §Çu t­ thùc hiÖn BOT 6 1.332.975.000 411.385.000 216.941.200 Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh 157 3.870.280.224 3.300.263.330 3.761.554.376 Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi 2.417 14.202.336.482 6.298.792.863 6.725.903.405 Doanh nghiÖp liªn doanh 1.089 19.699.154.173 8.013.137.517 10.034.903.814 Tæng sè 3.669 39.104.745.879 18.023.678.710 20.739.302.795 Nguån: Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ n¨m 2002 Bøc tranh ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®ang chuyÓn biÕn theo khuynh h­íng h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi ngµy cµng t¨ng, h×nh thøc liªn doanh ngµy cµng gi¶m. Cô thÓ: Giai ®o¹n 1988-1992: H×nh thøc liªn doanh ®ãng vai trß chñ ®¹o, chiÕm trªn 70% tæng sè dù ¸n FDI, h×nh thøc 100% vèn chØ chiÕm 12% tæng sè dù ¸n. Giai ®o¹n 1993-1996: Sè dù ¸n 100% vèn n­íc ngoµi ®· t¨ng lªn 38% tæng sè dù ¸n. Giai ®o¹n 1996-1999: Sè dù ¸n 100% vèn n­íc ngoµi chiÐm tíi 64% tæng sè dù ¸n. Riªng n¨m 2._.