Đầu tư nước ngoài vào Việt Nam

TæNG QUAN VÒ §Ò TµI Trang A. Lêi nãi ®Çu 3 B. NéI DUNG 4 I. QUAN NIÖM VÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 4 Vµ VAI TRß CñA Nã 1. Quan niÖm vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi( FDI ) 4 2. Vai trß ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi §èi víi viÖt nam 6 2.1. Nguån vèn hç trî cho ph¸t triÓn kinh tÕ 6 2.2. ChuyÓn giao c«ng nghÖ míi 6 2.3. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ 7 2.4. T¹o thªm nhiÒu viÖc lµm 7 2.5. §éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ 8 II. thùc tr¹ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 8 vµo viÖt nam 1. T×nh h×nh FDI tõ 1988 ®Õn nay 8 2. Kªt qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi sau 20 n¨m: 12 2.1 t×nh h×nh cÊp phÐp chung: 12 2.2 T×nh h×nh t¨ng vèn ®Çu t­ chung: 12 2.3 C¬ cÊu vèn ®µu t­: 12 3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña ®»u t­ n­íc ngoµi: 14 3.1 VÒ kinh tÕ: 14 3.2. VÒ mÆt XH 16 3.3. VÒ mÆt m«i tr­êng 17 4. Nh÷ng h¹n chÕ trong thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 17 t¹i ViÖt Nam 4.1. M«i tr­êng ®Çu t­ 17 4.2. H¹n chÕ trong viÖc x©y dùng, xÐt duyÖt c¸c dù ¸n FDI 18 4.3 H¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi 19 5. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra 20 III. Mét sè gi¶i ph¸p thu vèn ®Çu t­ 21 trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam 1. C¶i thiÖn m«i tr­ßng ®Çu t­ 21 2. Hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p 21 3 Thùc hiÖn b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ 21 4 C¸c gi¶i ph¸p trong x©y dùng vµ xÐt duyÖt c¸c dù ¸n FDI 23 c. kÕt luËn 26 A. Lêi nãi ®Çu Sau 20 n¨m thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi cña ®¶ng nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc b×nh ®¼ng vµ tù do c¹nh tranh trong khu«n khæ cña ph¸p luËt. C¬ chÕ kinh tÕ míi ®· cã t¸c ®éng tÝch cùc. C¸c ®¬n vÞ thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®· t¨ng nhanh c¶ vÒ chÊt l­îng lÉn sè l­îng. Song do nÒn kinh tÕ n­íc ta cßn khã kh¨n l­îng vèn Ýt ái tr­íc t×nh h×nh trªn th× thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng lµ cã mét c¸ch co hiÖu qu¶ ®Ó tÝch luü nhanh nguån vèn. §Çu t­ n­íc ngoµi nãi chung vµ ®Çu t­ trùc tiÕp nãi riªng lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cã vÞ trÝ vai trß ngµy cµng quan träng, trë thµnh xu thÕ cña thêi ®¹i. §Æc biÖt trong ®iÒu kiªn ViÖt Nam võa míi gia nhËp vµo WTO thi nguån vèn thu hót tõ n­íc ngoµi ®· gãp phÇn kh«ng nhá ®èi víi bé mÆt kinh tÕ x· héi ViÖt Nam hiÖn nay. §ã lµ kªnh chuyÓn giao c«ng nghÖ, thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp, n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng, n¨ng lùc qu¶n lý, t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch. NhËn thøc ®óng vÞ trÝ vai trß cña ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ rÊt cÇn thiÕt. V× vËy chÝnh phñ ViÖt Nam còng cÇn ph¶I cã nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy, thu hót, ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ víi môc ®Ých hai bªn cïng cã lîi vµ t«n träng lÉn nhau. B. NéI DUNG I. QUAN NIÖM VÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi Vµ VAI TRß CñA Nã 1. Quan niÖm vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi( FDI ) §Çu t­ trùc tiÕp lµ h×nh thøc xuÊt khÈu t­ b¶n ®Ó x©y dùng nh÷ng xÝ nghiÖp míi hoÆc mua l¹i nh÷ng xÝ nghiÖp ®ang ho¹t ®éng ë n­íc nhËn ®Çu t­, biÕn nã thµnh mét chi nh¸nh cña c«ng ty mÑ. C¸c xÝ nghiÖp míi ®­îc h×nh thµnh th­êng tån t¹i d­íi d¹ng hçn hîp song ph­¬ng, nh­ng còng cã nh÷ng xÝ nghiÖp mµ toµn bé sè vèn lµ cña mét c«ng ty n­íc ngoµi VÒ mÆt kinh tÕ: FDI lµ mét h×nh thøc ®Çu t­ quèc tÕ ®Æc tr­ng bëi qu¸ tr×nh di chuyÓn t­ b¶n tõ n­íc nµy qua n­íc kh¸c. FDI ®­îc hiÓu lµ ho¹t ®éng kinh doanh, mét d¹ng kinh doanh quan hÖ kinh tÕ cã quan hÖ quèc tÕ. VÒ ®Çu t­ quèc tÕ lµ nh÷ng ph­¬ng thøc ®Çu t­ vèn, t­ s¶n ë n­íc ngoµi ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô víi môc ®Ých t×m kiÕm lîi nhuËn vµ nh÷ng môc tiªu kinh tÕ, x· héi nhÊt ®Þnh. VÒ mÆt nhËn thøc: Nh©n tè n­íc ngoµi ë ®©y kh«ng chØ thÓ hiÖn ë sù kh¸c biÖt ë sù kh¸c biÖt quèc tÞch hoÆc vÒ l·nh thæ c­ tró th­êng xuyªn cña c¸c bªn tham gia ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi mµ cßn thÓ hiÖn ë sù di chuyÓn t­ b¶n b¾t buéc ph¶i v­ît qua tÇm kiÓm so¸t quèc gia. V× vËy, FDI lµ ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ dùa trªn c¬ së qu¸ tr×nh di chuyÓn t­ b¶n gi÷a c¸c quèc gia chñ yÕu lµ do c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n thùc hiÖn theo nh÷ng h×nh thøc nhÊt ®Þnh trong ®ã chñ ®Çu t­ tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh ®Çu t­. Mét sè nhµ lý luËn kh¸c l¹i cho r»ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vÒ thùc chÊt lµ h×nh thøc kÐo dµi "chu kú tuæi thä s¶n xuÊt", "chu kú tuæi thä kü thuËt" vµ "néi bé ho¸ di chuyÓn kÜ thuËt". B¶n chÊt kü thuËt cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ lý luËn. Tuy cßn cã sù kh¸c nhau vÒ c¬ së nghiªn cøu, vÒ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ ®èi t­îng xem xÐt… Nh­ng quan ®iÓm cña c¸c nhµ lý luËn gÆp nhau ë chç: trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i cã mét sè yÕu tè liªn quan ®Õn kü thuËt s¶n xuÊt kinh doanh ®· buéc nhiÒu nhµ s¶n xuÊt ph¶i lùa chän ph­¬ng thøc ®Çu t­ trùc tiÕp ra n­íc ngoµi nh­ lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh. §Æc ®iÓm ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ( Foreign Direct Investment – FDI ) lµ h×nh thøc ®Çu t­ n­íc ngoµi. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nã lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh quèc tÕ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ . §Çu t­ trùc tiÕp nuíc ngoµi cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: Thø nhÊt , c¸c chñ ®Çu t­ ph¶i ®ãng gãp mét khèi l­îng vèn tèi thiÓu theo quy ®Þnh cña tõng quèc gia. LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi cña ViÖt Nam quy ®Þnh chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i ®ãng gãp tèi thiÓu 30% vèn ph¸p ®Þnh cña dù ¸n. Thø hai , sù ph©n chia quyÒn qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp phô thuéc vµo møc ®é ®ãng gãp vèn. NÕu ®ãng gãp 10% vèn th× doanh nghiÖp hoµn toµn do chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý. Thø ba , lîi nhuËn cña c¸c chñ ®Çu t­ phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®­îc ph©n chia theo tû lÖ gãp vèn sau khi nép thuÕ vµ tr¶ lîi tøc cæ phÇn Thø t­ , FDI ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc x©y dùng doanh nghiÖp míi, mua l¹i toµn bé hoÆc tõng phÇn doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng hoÆc s¸t nhËp c¸c doanh nghiÖp víi nhau. Thø n¨m , FDI kh«ng chØ g¾n liÒn víi di chuyÓn vèn mµ cßn g¾n liÒn víi chuyÓn giao c«ng nghÖ, chuyÓn giao kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm qu¶n lý vµ t¹o ra thÞ tr­êng míi cho c¶ phÝa ®Çu t­ vµ phÝa nhËn ®Çu t­. Thø s¸u , FDI hiÖn nay g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia. 2. Vai trß ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi §èi víi viÖt nam 2.1. Nguån vèn hç trî cho ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖc huy ®äng vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ cã mét vai trß quan träng ®ãi víi c¸c quèc gia ®Æc biÖt lµ cµc n­íc ®ang ph¸t triÓn. Nguån vèn ë ®ay cã thÓ dùa vµo tÝch luü tõ trong n­¬c hoÆc huy ®éng tõ n­íc ngoµi. Tuy nhiªn ®ãi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam viÖc huy ®äng vèn tõ trong n­íc gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, v× vËy viÖc huy ®éng vèn tõ n­íc ngoµi lµ mét qu¸ tr×nh tÊt yÕu, trong ®ã ®Çu t­ tr­c tiÕp n­¬c ngoµi cã mét vai trß rÇt quan träng, h¬n n÷a FDI cßn cã nhiÒu ­u thÕ h¬n so víi h×nh thøc huy ®éng kh¸c, vÝ dô viÖc vay vèn n­íc ngoµi lu«n ®i cïng víi mét møc l·i suÊt nhÊt ®Þnh vµ ®«i khi trë thµnh g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ, hoÆc lµ c¸c kho¶n viÖn trî th­êng ®i kÌm víi ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ. ViÖc thu hót tèt vèn FDI t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi viÖc huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c nh­ ODA, NGO. MÆt kh¸c, ngay trong quan hÖ ®èi néi, FDI cßn cã t¸c dông kÝch thÝch ®èi víi viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trong n­íc. 2.2. ChuyÓn giao c«ng nghÖ míi Víi chiÕn l­îc x©y dùng ViÖt Nam thµnh n­íc c«ng nghiÖp, theo ®uæi con ®­êng CNH, H§H ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN, tuy nhiªn kho¶ng c¸ch vÒ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc ph¸t triÓn, nhÊt lµ ViÖt Nam, víi c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. V× thÕ mét trë ng¹i mét trë ng¹i rÊt lín trªn con ®­êng ph¸t triÓn kinh tÕ lµ tr×nh ®é kü thuËt - c«ng nghÖ l¹c hËu. ViÖc mµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tù nghiªn cøu ®Ó ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt cho kÞp víi tr×nh ®é cña c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ viÖc khã kh¨n vµ tèn kÐm. Con ®­êng nhanh nhÊt ®Ó ph¸t triÓn kü thuËt - c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay lµ ph¶i biÕt tËn dông ®­îc nh÷ng thµnh tùu kü thuËt - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, trªn thÕ giíi cã nhiÒu c«ng ty cña nhiÒu quèc gia kh¸c nhau cã nhu cÇu ®Çu t­ ra n­íc ngoµi vµ thùc hiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ cho n­íc nµo tiÕp nhËn ®Çu t­. Nh­ vËy ®©y lµ c¬ héi cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam th«ng qua FDI ®Ó tiÕp thu kü thuËt - c«ng nghÖ trªn thÕ giíi mét c¸ch thuËn lîi. 2.3. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi gãp phÇn thóc ®Èy nhanh chãng qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Th«ng qua ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®· lµm xuÊt hiÖn nhiÒu lÜnh vùc vµ ngµnh kinh tÕ míi ë n­íc nhËn ®Çu t­. §Çu t­ trùc tiÕp n­¬c ngoµi thóc ®¶y sù ph¸t triÓn nhanh chãng tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ ë nhiÒu ngµnh kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ë c¸c ngµnh nµy. Bªn c¹nh ®ã còng cã mét sè nghµnh dÇn bÞ mai mét. FDI chñ yÕu ®­¬c ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 1996, gi¸ trÞ s¶n l­îng trong khu vùc cã vèn FDI chiÕm 21,7% tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp. HiÖn nay khu vùc nµy chiÕm 100% vÒ khai th¸c dÇu th«, 44% vÒ s¶n l­îng thÐp, hÇu hÕt lÜnh vùc l¾p r¸p « t«, xe m¸y, vµ s¶n xuÊt bãng h×nh lµ do c¸c c¬ së nµy n¾m gi÷. Qua ®©y thÊy vai trß FDI trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam hiÖn nay. Trong n¨m 2007 téng sè vèn ®Çu t­ vµo lÜnh v­c dÞch vô chiÕm 47,7% tæng sè vèn ®¨ng ký trong c¶ n­íc. C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ ViÖt Nam cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt xu h­íng t¨ng tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô thÓ hiÖn mét nÒn kinh tÕ chuyÓn dich theo h­¬ng c«ng nghiªp ho¸, hiÖn ®ai ho¸. 2.4. T¹o thªm nhiÒu viÖc lµm Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài  đã tạo nhiều việc làm, thông qua đó giải quyết vấn đề công ăn việc làm cho nền kinh tế. Thông thường, thu nhập bình quân của người lao động làm việc trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nướcngoài cao hơn các doanh nghiệp trong nước, do đó đã tạo ra sự cạnh tranh nhất định trên thị trường lao động. Sự hấp dẫn về thu nhập cùng với đòi hỏi cao về trình độ là những yếu tố tạo nên cơ chế buộc người lao động Việt Nam có ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện nâng cao tay nghề để được vào làm việc tại các doanh nghiệp này. Sự phản ứng theo dây chuyền tự nhiên, sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp đã giúp cho lùc lượng lao động Việt Nam có trình độ và tác phong làm việc hiện đại hơn. 2.5. §éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ TØ träng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ngay cµng chiÕm tØ lÖ cao trong nÒn kinh tÕ quèc d©n v¬i tèc ®é t¨ng tr­ëng ë khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­¬c ngoµi lu«n ë m­c cao nã gãp phÇn quan träng viÖc t¨ng GDP cña c¶ n­íc. NÒn kinh tÕ cã sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp n­¬c ngoµi thóc ®¶y qu¸ tr×nh c¹nh tranh diÔn ra m¹nh mÏ lµm cho nÒn kinh tÕ trë nªn n¨ng ®éng h¬n II. thùc tr¹ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo viÖt nam 1. T×nh h×nh FDI tõ 1988 ®Õn nay Tr­íc khi më cöa Ngµy 18-7-1977 chÝnh phñ ®· ban hµnh ®iÒu lÖ vÒ ®Çu t­ cña n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam trong ®ã: "ChÝnh phñ n­íc CHXHCN ViÖt Nam hoan nghªnh viÖc ®Çu t­ cña n­íc ngoµi ë trªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn cña ViÖt Nam vµ hai bªn cïng cã lîi". NhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ ®· ®­îc ®­a ra nh»m thu hót ®Çu t­. N¨m 1978 ViÖt Nam gia nhËp héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ SEV vµ ký hiÖp ®Þnh hîp t¸c ViÖt Nam - Liªn X« ®· ®¸nh ®Êu qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn, trong hoµn c¶nh ®Êt n­íc cßn chiÕn tranh c¬ s¬ vËt chÊt kü thuËt cßn yÕu kÐm hÖ thãng ph¸p luËt kh«ng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ cïng víi sù bao v©y cÊm vËn cña Mü ho¹t ®éng kinh tª ®ãi ngo¹i cña ViÖt Nam gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, ho¹t ®«ng kinh tÕ ®èi ngo¹i chñ yÕu diÔn ra víi Liªn X« vµ c¸c n­íc XHCN . Trong thêi kú nµy ®· cã sù ®Çu t­ cña Liªn X« vµ c¸c n­íc XHCN vµo Viªt Nam tuy nhiªn sè l­îng kh«ng ®¸ng kÓ. Sau khi më cöa Sau khi ban hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam 12/1987. N¨m 1988 ®· cã 37 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 366 triÖu USD. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ra ®êi phï hîp víi xu h­íng cña sù hîp t¸c nhiÒu mÆt, nhiÒu chiÒu, tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia, trªn c¬ së b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi. Tuy nhiªn sau hai n¨m thùc hiÖn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng ®· béc lé mét sè quan ®iÓm ch­a phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ vµ th«ng lÖ quèc tÕ. V× vËy chóng ta ®· thùc hiÖn hai lÇn söa ®æi. LuËt bæ sung thø nhÊt ®­îc quèc héi n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th«ng qua ngµy 30-6-1990 vµ luËt söa ®æi thø hai lµ vµo 23-12-1992. Trªn c¬ së nhËn thøc ngµy cµng ®óng ®¾n vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi, chóng ta ®· cã quan ®iÓm râ rµng vÒ thu hót vµ sö dông nguån lùc bªn ngoµi ®Ó phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. Chóng ta coi träng nguån lùc trong n­íc lµ quyÕt ®Þnh, nguån lùc bªn ngoµi lµ quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn l©u dµi cña nÒn kinh tÕ. Giai ®o¹n tr­íc 1996: FDI liªn tôc gia t¨ng c¶ vÒ sè dù ¸n vµ vèn ®Çu t­. Trong giai ®o¹n nµy ViÖt Nam ®· ®¹t ®­¬c nh­ng thµnh t­u trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i. ViÖt Nam ®· b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Trung Qu«c vµo n¨m 1991 vµ víi Mü n¨m 1994 cïng víi ®ã lµ viÖc ViÖt Nam gia nh©p vµo hiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ ( ASEAN ) ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam Trong giai ®o¹n 1991 – 1995 ®· cã 1398 dù ¸n víi téng sè vèn ®Çu t­ ®¹t 16,244 tû USD. Tæng sè vèn ®¨ng ký vµo n¨m 1996 ®¹t møc kû lôc 8,6 tû USD. Trong giai ®o¹n nµy tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®¹t kho¶ng 50% mét n¨m. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®· t¨ng ®¸ng kÓ tõ møc 37 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ ®¨ng ký 342 triÖu USD n¨m 1988 lªn 326 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ ®¨ng ký 8640 triÖu USD n¨m 1996. Giai ®o¹n tõ 1996 ®Õn 2000:FDI liªn tôc gi¶m. §Õn cuèi 1995 viÖc thu hót FDI vµo ViÖt Nam ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ tr­íc hÕt vÒ quan niÖm kh«ng thùc sù ®óng ®¾n vª FDI cïng víi ®ã lµ nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®· g©y trë ng¹i ch« viÖc thu hót FDI vµo Viªt Nam. Trong thêi kú nµy diÔn ra cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ch©u ¸ n¨m 1997 ®· g©y trë ng¹i kh«ng nhá trong thu hït FDI vµo ViÖt Nam. Trong giai ®o¹n 1997-2000 vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi gi¶m trung b×nh kho¶ng 24% mét n¨m. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®· gi¶m ®¸ng kÓ tõ møc vèn ®Çu t­ ®¨ng ký kho¶ng 8,6 tû USD n¨m 1996 xuèng cßn 1,9 tû USD n¨m 2000. Ngoµi ra, trong giai ®o¹n nµy, cßn cã mét xu h­íng kh¸c rÊt ®¸ng lo ng¹i vµ vèn ®Çu t­ gi¶i thÓ t¨ng cao h¬n nhiÒu so víi giai ®o¹n tr­íc. Tæng sè vèn ®Çu t­ gi¶i thÓ giai ®o¹n 1997-2000 kho¶ng 2,56% tû USD so víi 2,69 tû USD cña n¨m tr­íc ®ã céng l¹i. Giai ®o¹n t­ 2000 ®Õn 2005: FDI vµo ViÖt Nam ®· cã sù phôc håi nh­ng cßn rÊt chËm ch¹p. Tr­íc sù sôt gi¶m cña l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi chÝnh phñ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ®iÒu chØnh nh»m thu hót ®Çu t­ nh­ : më cöa thÞ tr­êng vèn, ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch b¶o hé s¶n xuÊt, c¾t gi¶m thuÕ…LuËt ®Çu t­ vµ luËt doanh nghiÖp ra ®êi ®· t¹o s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c nhµ ®Çu t­. Biªn c¹nh ®ã ViÖt Nam cßn ®Èy m¹nh ho¹t ®äng ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh phñ thùc hiÖn ®· cã t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi tuy nhiªn sù phôc håi cña FDI vÉn cßn diÔn ra hÕt søc chËm ch¹p. Vèn ®¨ng kÝ n¨m 2001 lµ 2,592 tû USD b»ng 128% n¨m 2000. Hai n¨m tiÕp theo vèn ®¨ng ký l¹i gi¶m sót, n¨m 2002 lµ 1,621 tû USD chØ b»ng 62,5% n¨m 2001, n¨m 2003 lµ 1,94 tû USD xÊp xØ n¨m 2000 vèn ®¨ng ký n¨m 2004 lµ 2,1 tû USD t¨ng 10,5% so víi n¨m 2000. N¨m 2005 ®· thu hót 3,6 tû USD vèn ®Çu t­ Giai ®o¹n tõ 2006 ®Õn nay: §· cã b­¬c nh¶y vät trong thu hót FDI vµo ViÖt Nam Trong giai ®o¹n nµy ®¸nh dÊu sù héi nhËp s©u réng cña nªn kinh tÕ ViÖt Nam. Th¸ng 12 n¨m 2006 ViÖt Nam chÝnh thøc gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi , h×nh ¶nh , vµ vÞ thÕ ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Trong n¨m 2006, c¶ n­íc ®· thu hót ®­îc trªn 10,2 tØ USD vèn ®¨ng ký míi, t¨ng 57% so víi n¨m tr­íc vµ ®¹t møc cao nhÊt tõ khi ban hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, v­ît møc kû lôc n¨m 1996 lµ 8,6 tû USD. Trong tæng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®¨ng kú n¨m 2006 cã gÇn 8 tû USD vèn cña h¬n 800 dù ¸n vµ h¬n 2,2 tû USD vèn t¨ng thªm cña 440 dù ¸n më réng s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy , c¶ vèn ®Çu t­ ®¨ng ký míi vµ vèn ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu t¨ng m¹nh so víi n¨m 2005, trong ®ã vèn ®¨ng ký cña c¸c dù ¸n míi t¨ng 77%. vèn §TNN ®­îc ®Èy m¹nh. Tiến độ giải ngân vốn ĐTNN trong năm 2006 được đẩy nhanh, nhất là đối với các dự án tăng vốn đầu tư mở rộng sản xuất. Tổng vốn ĐTNN thực hiện trong cả năm ước đạt trên 4,1 tỷ USD, tăng 24,2% so với năm trước. Thu hót ®Çu t­ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong n¨m 2007 ®· ®¹t trªn 20,3 tû USD vèn ®¨ng ký b»ng 1/4 tæng sè vèn FDI cßn hiÖu lùc kÓ tõ 1988 ®Õn nay. ®©y ®­îc xem lµ kû lôc trong 20 n¨m qua vµ lµ hiÖu øng ngo¹i môc cña n¨m ®Çu tiªn ViÖt Nam gia nhËp WTO.§¸ng chó ý lµ chÊt l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi còng ®­îc n©ng cao râ rÖt theo h­íng hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. BiÓu hiÖn tr­íc tiªn lµ tû lÖ t¨ng vät µafu t­ vµo khu vùc kinh tÕ dÞch vô. Trong sè 1445 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng ký gÇn 18 tû USD th× khu vùc dich vô chiÕm 28.5% sè dù ¸n vµ 46.3 sè vèn c«ng nghiÖp vÉn lµ lÜnh vùc thu hót ®­îc nhiÒu dù ¸n víi 56.4% sè dù ¸n vµ 34.6% sè vèn. Bé kÕ ho¹ch ®Çu t­ x¸c ®Þnh nhiệm vụ trọng tâm của năm 2008 sẽ là công tác giải ngân. Bộ Kế hoạch Đầu tư trong năm 2008 đặt kế hoạch thu hút 15 tỷ USD vốn FDI, thấp hơn so với năm trước, để tập trung cho nhiệm vụ: lựa chọn các dự án đầu tư nước ngoài sao cho có lợi nhất cho việc phát triển kinh tế đất nước; không chỉ đặt mục tiêu thu hút nhiều vốn FDI mà quan trọng nguồn vốn FDI vào Việt Nam phải phù hợp với khả năng tiếp nhận của nền kinh tế, phù hợp với quy hoạch của cả nước và quy hoạch của từng địa phương, vùng lãnh thổ. 2. Kªt qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi sau 20 n¨m: 2.1 t×nh h×nh cÊp phÐp chung: tÝnh ®Ðn cuèi n¨m 2007, c¶ n­íc cã h¬n 9.500 dù ¸n ®µu t­ n­íc ngoµi ®­îc cÊp giÊy chøng nh©n ®µu t­ víi tæng sè vèn ®¨ng ký 98 tû USD. Trõ c¸c dù ¸n ®· hÕt thêi h¹n ho¹t ®éng vµ gi¶ thÓ tr­íc thêi h¹n, hiÖn cã 8590 dù ¸n cßn hiÖu lùc víi tæng sè vèn ®¨ng ký 83.1 tû USD. 2.2 T×nh h×nh t¨ng vèn ®Çu t­ chung: Cïng víi viÖc thu hót dù ¸n ®Çu t­ míi nhiÒu dù ¸n sau khi ho¹t ®éng ®· më réng quy m« s¶n xuÊt t¨ng vèn ®Çu t­. TÝnh ®Õn hªt n¨m 2007 cã trªn 4000 l­ît dù ¸n t¨ng vèn ®Çu víi tæng sè vèn t¨ng thªm h¬n 18.9 tû USD, b»ng 19.2 tæng sè vèn ®Çu t­ ®¨ng ký cÊp míi. 2.3 C¬ cÊu vèn ®µu t­: Theo ngµnh: lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng cã tû träng lín nhÊt, chiÕm 66.8% vÒ sè dù ¸n, 60.2% tæng sè vèn ®¨ng ký vµ 608.5% vèn thùc hiÖn. LÜnh vùc dÞch vô chiÕm 22.2% vÒ sè dù ¸n, 34.4% sè vèn ®¨ng ký vµ 24.5% vèn thùc hiÖn. N«ng, l©m, ng­ chiÕm 10.8% sè dù ¸n, 5.37% tæng sè vèn ®¨ng ký vµ 6.7% vèn thùc hiÖn. Theo vïng l·nh thæ: Tõ n¨m 1988 ®Õn hÕt n¨m 2007, c¸c tØnh phÝa b¾c ®¨ thu hót 2220 dù ¸n víi tæng sè vèn ®»u t­ kho¶ng 24 tû USD chiÕm 26% sè dù ¸n, 29% tæng sè vèn vµ 24% vèn thùc hiÖn trong c¶ n­íc. C¸c tØnh phÝ nam thu hót 5425 dù ¸n víi tæng sè vèn 46.8 tû USD, ®· gãp vèn thùc hiÖn ®¹t 15.68 tû USD chiÕm 63% sè dù ¸n 56% sè vèn ®¨ng ký vµ 51% vèn thù hiÖn trong c¶ n­íc. Trong ®ã, vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝ nam chiÕm 64.3% sè dù ¸n vµ 55.7% vè ®¨ng ký vµ 48.8% vèn thùc hiÖn trong c¶ n­íc. §ång b»ng S«ng Cöu Long tuy lµ vùa lóa vùa tr¸i c©y giÇu tiÒm n¨ng thuû h¶i s¶n nh­ng thu hót vèn §TNN cßn rÊt so víi c¸c vïng kh¸c so víi c¸c vïng kh¸c chiÕm 3.6% sè dù ¸n 4.4% vèn ®¨ng ký vµ 3.2% vèn thùc hiÖn cña c¶ n­íc. B¾c vµ nam trung bé ®· cã nhiÒu tiÕn bé trong thu hót §TNN nhÊt lµ ®µu t­ vao x©y dùng c¸c khu du lÞch vµ vui choi gi¶I trÝ. T©y Nguyªn vµ §ång B¾c, T©y B¾c thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn qu¸ Ýt. 10 ®Þa ph­¬ng cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cao nhÊt 1988 – 2007 (USD) §Þa ph­¬ng Sè dù ¸n Vèn ®Çu t­ Vèn ®iÒu lÖ Vèn thùc hiÖn 1. TP Hå ChÝ Minh 2938 16.583.370.767 7.069.929.314 6.347.487.062 2. Hµ Néi 987 12.423.918.902 5.621.923.639 3.592.425.986 3. §ång Nai 918 11.666.711.568 4.655.587.285 4.152.591.894 4. B×nh D­¬ng 1570 8.468.605.783 3.428.765.978 2.078.979.706 5. Bµ RÞa Vòng Tµu 159 6.111.349.896 2.397.533.861 1.267.669334 6. H¶I Phßng 268 2.600.681.471 1.115.836.920 1.273.511.670 7. Phó Yªn 39 1.975.576.438 628.858.655 123.827.280 8. §µ N½ng 113 1.872.820.789 842041.457 184.751.090 9. VÜnh Phóc 140 1.866.195.001 648.526.192 438.759.982 10. Long An 188 1.864.378.294 680.094.003 423.043.982 Theo h×nh thøc ®Çu t­: Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi chiÕm 74.4% tæng sè dù ¸n vµ 50.7% tæng sè vèn ®¨ng ký; DN liªn doanh chiÕm 22.2% tæng sè dù ¸n vµ 38% vèn ®¨ng ký, hîp t¸c liªn doanh chiÕm 3.1% tæng sè vèn d¹u ¸n vµ 8.3% tæng sè vèn ®¨ng ký. Theo ®èi t¸c ®Çu t­: §· cã 82 n­íc vµ vïng l·nh thæt ®Çu t­ vµo ViÖt Nam víi sè vèn ®¨ng ký trªn 80 tû USD, c¸c n­íc Ch©u ¸ chiÕm 69.1%, c¸c n­íc Ch©u Mü chiÕm 11.8%, c¸c n­íc thuéc EU chiÕm 16.2%, riªng Hoa Kú chiÕm 4%. Tuy nhiªn, nÕu tÝnh c¶ sè vèn ®Çu t­ tõ chi nh¸nh t¹i c¸c n­íc th­ 3 thi vèn ®Çu t­ cña Hoa kú t¹i ViÖt Nam ®¹t trªn 3 tû USD, ®øng vÞ trÝ thø 5 trong tæng sè 82 quèc gia vµ vïng l·nh thæ ®µu t­ t¹i ViÖt Nam. 10 n­íc cã ®Çu t­ cao nhÊt vµo ViÖt Nam 1988 – 2007 (USD) N­íc, vïng l·nh thæ Sè dù ¸n Sè vèn ®Çu t­ Vèn ®iÒu lÖ Vèn thùc hiÖn 1. Hµn Quèc 1.837 13.533.627.172 5.121.764.439 2.738.144.393 2. Singapore 543 10.739.202.313 3.817.677.177 3.803.832.367 3. §µi loan 1.788 10.528.143.878 4.567.478.532 3.079.709.610 4. NhËt B¶n 828 9.037.778.118 3.904.432.149 4.988.363.346 5. British Virgin Islands 366 7.707.776.348 2.585.109.278 1.375.722.679 6. Hång C«ng 452 5.824.000.834 2.158.549.012 2.161.176.270 7. Malaysia 246 2821.171.518 1.792.305.234 1.084.058.378 8. Hoa Kú 375 2.795.833.488 1.436.552.306 752.303.576 9. Hµ Lan 84 2.592.537.747 1.479.216.543 2.027.019.744 10. Ph¸p 195 2.419.216.335 1.454.532.464 1.137.449.846 3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña ®»u t­ n­íc ngoµi: 3.1 VÒ kinh tÕ: §TNN lµ nguån vèn bæ sung quan träng cho vèn ®Çu t­ ®¸p ­íng nhu cÇu ph¸t triÓn vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ §ãng gãp cña FDI trong ®Çu t­ x· héi biÕn ®éng lín. Trong thêi kú 1991- 1995 tû träng cña FDI trong ®Çu t­ x· héi chiÕm 30% lµ møc cao nhÊt cho ®Õn hiÖn nay. Tû lÖ nµy lµm gi¶m dÇn chiÕm 23.4% trong giai ®o¹n 1996 – 2000 vµ trong 5 n¨m 2001 - 2005 vµ 2006 – 2007 chiÕm 16.7%. Cã thÓ lÝ gi¶i ®iÒu nµy do sù lín m¹nh cña khèi doanh nghiÖp t­ nh©n tõ khi quèc héi ban hµnh luËt danh nghiÖp n¨m 1999. §TNN gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Tèc ®é t¨ng tr­ëng c«ng nghiÖp cña khu vùc kinh tÕ cã vèn FDI cao h¬n møc t¨ng tr­¬ng chung cña c¶ n­íc gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiªp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc t¨ng tû träng GDP tõ 23.79% vµo n¨m 1991 lªn 40% vµo n¨m 2004. §Õn nay khu vùc kinh tÕ cè vèn §TNN chiÕm 35% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c¶ n­íc. §TNN ®· t¹o ra nhiÒu ngµnh céng nghiÖp míi vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc cña nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp nh­ giÇu khÝ, c«ng nghÖ th«ng tin, ho¸ chÊt .vv.. Trong n«ng l©m ng­ nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· t¹o ra mét sè s¶n phÈm míi cã hµm l­îng kü thuËt cao vµ c¸c c©y con gièng míi. §TNN ®· kÝch thÝch lÜnh vùc cña ViÖt Nam n©ng cao chÊt l­îng vµ ph¸t triÓn nhanh h¬n. §TNN thóc ®Èy chuyÓn giao c«ng nghÖ nhanh h¬n §TNN gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo ViÖt Nam ph¸t triÓn mét sè nghµnh quan träng cña ®Êt n­íc. Tr×nh ®é c«ng nghÖ cña khu vùc §TNN cao h¬n hoÆc b»ng c¸c thiÕt bÞ ®· cã trong n­íc c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi th­êng ¸p dông quy tr×nh qu¶n lý tiªn tiÕn. §TNN t¸c ®éng lan to¶ ®Õn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong nÒn kinh tÕ Th«ng qua sù liªn kÕt g÷a c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN víi doanh nghiÖp trong n­íc, c«ng nghÖ n¨n lùc kinh doanh ®­îc chuyÓn giao tõ doanh nghiÖp cã vèn §TNN ®Õn c¸c thµnh phÇn kh¸c cña nÒn kinh tÕ. §TNN gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo t¨ng ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ c©n ®èi vÜ m« Møc ®ãng gãp cña khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ng©n s¸ch ngµy cµng t¨ng. Trong thêi kú 1996 – 2000 kh«ng kÓ thu tõ dÇu th« ®¹t 1.49 tû USD gÊp 4.5 lÇn 5 n¨m tr­íc. Trong 5 n¨m 2001 – 2005, thu ng©n s¸ch trong khèi doanh nghiÖp FDI t¨ng b×nh qu©n 24% trªn n¨m FDI t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn c©n ®èi lín cña nÒn kinh tÕ nh­ c©n ®èi ng©n s¸ch c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ th«ng qua viÖc chuyÓn giao vèn vµo ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc më réng. §TNNgãp phÇn gióp ViÖt Nam tiÕp cËn vµ më r«ng thÞ tr­êng quèc tÕ,n©ng cao n¨ng lùc xuÊt khÈu Tèc ®é t¨ng kim ngh¹ch xuÊt khÈu cña khu vùc §TNN t¨ng nhanh, cao h¬n møc b×nh qu©n cña c¶ n­íc, ®ãng gãp quan träng vµo viÖc gia t¨ng xuÊt khÈu cña c¶ n­íc §TNN chiÕm tû träng cao trong xuÊt khÈu mét sè s¶n phÈm: 100% ®Çu khÝ , 84% hµng ®iÖn tö m¸y tÝnh vµ linh kiÖn , 42% s¶n phÈm gia giµy, 35% hµng may mÆc. §Æc biÖt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo kh¸ch s¶n vµ du lÞch ®· t¹o ®iÒu kiÖn gia t¨ng nhanh chãng xuÊt khÈu t¹i chç. 3.2. VÒ mÆt XH §TNN gãp phÇn quan träng trong viÖc lµm, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, c¶i thiÖn nguån nh©n lùc §ªn nay, khu vùc cã vèn ®µu t­ n­íc ngoµi t¹o viÖc lµm cho trªn 1,2 triÖu lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng triÖu lao ®éng gi¸n tiÕp kh¸c. Thong qua sù tham gia trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN ViÖt Nam ®· tõng b­íc h×nh thµnh ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n kü thuËt cã tr×nh ®é cao vµ cã t¸c phong c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã kû luËt lao ®äng tèt, héc hái ®­îc c¸c ph­¬ng thøc lao ®éng tiÕn. §TNN gãp phÇn më réng quan hÖ ®èi ngo¹i, chñ ®äng héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi §TNN ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc xo¸ bá cÊm vËn cña Hoa Kú ®ãi víi ViÖt Nam, t¹o ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ theo h­íng ®a ph­¬ng ho¸, thóc ®¶y ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­. H×nh ¶nh Viªt Nam kh«ng ngõng ®­îc më réng vµ c¶i thiÖn 3.3. VÒ mÆt m«i tr­êng Nh×n chung c¸c DN cã vèn §TNN tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn m«I tr­êng ViÖt Nam vµ cã kÕt qu¶ tèt h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp trong n­ícv× cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn cÊc kü n¨ng qu¶n lý m«i tr­êng. Th«ng qua c¸c ®èi t¸c liªn doanh, c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam cã thÓ häc hái, ®­îc hç trî t­ vÊn ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng 4. Nh÷ng h¹n chÕ trong thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam 4.1. M«i tr­êng ®Çu t­ Sau 20 n¨m ®æi míi kinh tÕ, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ XHCN cña ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh c«ng nhÊt ®Þnh ch¼ng h¹n nh­ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao, æn ®Þnh vÒ mÆt kinh tÕ vÜ m«. Nh÷ng yÕu tè ®ã còng t¹o ra søc hót ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi. M«i tr­êng ®Çu t­ ®· tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ cÇn ph¶i kh¾c phôc. C¬ së h¹ tÇng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè chÝnh ®Ó thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¬ së h¹ tÇng xuèng cÊp vµ l¹c hËu ®· g©y ra sù c¶n trë cho qu¸ tr×nh vËn chuyÓn c«ng nghÖ, nguyªn vËt liÖu vµ s¶n phÈm. Ch¼ng h¹n chØ cã 11000 km trong tæng sè 105500 km ®­êng ®­îc r¶i nhùa ë ViÖt Nam. Sù qu¸ t¶i vµ xuèng cÊp cña hµng lo¹t c¶ng biÓn vµ s©n bay...®· kh«ng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ vµ viÔn th«ng kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ th«ng tin cña c¸c nhµ ®Çu t­. HÖ thèng ng©n hµng lµm viÖc cßn kÐm hiÖu qña, dÞch vô tµi chÝnh vµ ng©n hµng cßn l¹c hËu. Søc mua h¹n chÕ cña thÞ tr­êng trong n­íc hiÖn t¹i còng lµ vËt c¶n ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi. MÆc dï d©n sè cña n­íc ta h¬n 80 triÖu ng­êi, ®øng thø 13 trªn thÕ giíi vÒ quy m« d©n sè nh­ng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi chØ ®¹t 275 USD . GÇn 80% d©n sè sèng ë vïng n«ng th«n nh­ng thu nhËp b×nh qu©n thÊp h¬n so víi thu nhËp tÝnh chung cho toµn quèc. ChÝnh thu nhËp thÊp ®· kh«ng kÝch thÝch tiªu dïng nªn s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng tiªu thô ®­îc nhiÒu trong thÞ tr­êng trong n­íc. §Æc biÖt hÖ thèng ph¸p luËt cßn béc lé nhiÒu h¹n chÕ.Trong 15 n¨m qua, luËt §Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®­îc söa ®æi ®Õn n¨m lÇn, nh­ng c¸c luËt cã liªn quan nh­ Bé luËt Lao ®éng, luËt tæ chøc tÝn dông...l¹i kh«ng ®­îc thay ®æi ®ång bé. Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng thñ tôc vÒ ®Çu t­, thñ tôc c¹nh tranh ®éc quyÒn cßn nhiÌu h¹n vµ lu«n ph¶i söa ®æi vµ bæ sung, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh cßn qu¸ r­êm rµ. MÆc dï nhµ n­íc ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh nh­ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch gi¶m thêi gian cÊp phÐp ®Çu t­, nh­ng thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ vÉn lµ mét trong nh÷ng rµo c¶n lín nhÊt trong viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: thñ tôc h¶i quan, thñ tôc hoµn thuÕ, thñ tôc cÊp ®Êt, giao ®Êt…nhÊt lµ nh÷ng dù ¸n cã liªn quan ®Õn ®Òn bï gi¶i to¶ mÆt b»ng cßn qu¸ phøc t¹p , kÐo dµi dÉn ®Õn viÖc triÓn khai dù ¸n chËm, g©y n¶n lßng cho c¸c nhµ ®Çu t­, lµm mÊt ®i yÕu tè hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam. Mét yÕu tè h¹n chÕ viÖc thu hót FDI vµo ViÖt Nam lµ chÊt l­îng nguån lao ®éng ViÖt Nam. HiÖn nay nguån lao ®éng ë n­íc ta kh«ng nh÷ng h¹n chÕ vÒ sè l­îng mµ cßn vÒ chÊt l­îng. C¶ n­íc cã trªn 40 triÖu lao ®éng , gÇn 25% ë thµnh thÞ cßn l¹i tËp trung ë n«ng th«n. Tr×nh ®é d©n trÝ cña ViÖt Nam tuy cao h¬n so víi mét sè n­íc trong khu vùc cã cïng tr×nh ®é ph¸t triÓn nh­ng vÉn cßn h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ ë n«ng th«n. ThiÕu hôt nguån nh©n lùc ®Þa ph­¬ng cã tr×nh ®é vµ kü n¨ng lµ mét khã kh¨n cho c¸c dù ¸n ®Çu t­. 4.2. H¹n chÕ trong viÖc x©y dùng, xÐt duyÖt c¸c dù ¸n FDI Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi còng nh­ kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm cña c¸c dù ¸n nµy cßn lµ ë chç ViÖt Nam cßn thiÕu c¸c dù ¸n gäi ®Çu t­ n­íc ngoµi cã chÊt l­îng, ®ñ søc thuyÕt phôc c¸c nhµ ®Çu t­. Do thiÕu quy ho¹ch tæng thÓ, thiÕu chiÕn l­îc ph¸t triÓn dµi h¹n nªn c¸c dù ¸n x©y dùng cã tÝnh ch¾p v¸, thiÕu tÝnh ®ång bé cña c¶ n­íc còng nh­ cña tõng ®Þa ph­¬ng vµ tõng ngµnh. Ngoµi c¸c trung t©m lín nh­ Hµ Néi, TP Hå ChÝ Minh,H¶i Phßng, §ång Nai..nh×n chung c¸c ®Þa ph­¬ng ®Òu thiÕu c¸c nhµ chuyªn m«n cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó x©y dùng c¸c dù ¸n gäi ®Çu t­ cã luËn chøng kinh tÕ kü thuËt hîp lý. Bªn c¹nh ®ã, ViÖt Nam còng ch­a cã c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ x©y dùng vµ xÐt duyÖt c¸c dù ¸n FDI. Trong c¸c dù ¸n ®Çu t­, ng­êi ta chØ quan t©m ®Õn c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ nh­ vèn ®Çu t­, ®ãng gãp vèn cña c¸c bªn, thêi gian thu håi vèn, lîi nhuËn, doanh thu… vµ c¸c vÊn ®Ò nh­ chuyÓn giao c«ng nghÖ, thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. C¸c chØ tiªu nh­ sè l­îng viÖc lµm trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, chi phÝ ®Çu t­ lao ®éng, ®µo t¹o lao ®éng… Ýt hoÆc kh«ng ®­îc ®Ò cËp tíi trong c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi. 4.3 H¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi Qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng cña nhµ n­íc ta. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ ho¹t ®éng nµy ®ang gÆp mét sè trë ng¹i. Qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi thiÕu mét c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c, thèng nhÊt, râ rµng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã thÓ hiÓu ._.