Đánh giá tính năng sản xuất của tổ hợp lai giữa lợn nái Yorkshire, Landrain, F1(Landrace x Yorkshire) phối với đực Pidu(Pietrain x Duroc)ở Tráng Việt, Mê Linh - Vĩnh Phúc

ường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… i LỜI CAM ðOAN - Tơi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng sử dụng để bảo vệ một học vị nào. - Tơi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thơng tin trích dẫn trong luận văn này đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả Hồng Thị Thuý Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… ii LỜI CẢM ƠN Nhân dịp hồn thành luận văn, cho phép tơi được bày tỏ lời biết ơn chân thành nhất đến TS. Phan Xuân Hảo, người hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ tơi trong quá trình thực hiện đề tài và hồn thành luận văn. Lời cám ơn chân thành của tơi cũng xin gửi tới các thầy cơ trong Bộ mơn Di truyền - Giống vật nuơi; Khoa Chăn nuơi và Nuơi trồng thủy Sản; Khoa Sau đại học, Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội. Tơi xin chân thành cảm ơn tới các hộ gia đình: Bà Nguyễn Thị Thủy, Ơng Lương ðắc Mừng và Ơng Nguyễn Văn Ngọ ở Tráng Việt - Mê Linh - Vĩnh Phúc đã hợp tác giúp đỡ tơi bố trí thí nghiệm, theo dõi và thu thập số liệu làm cơ sở cho luận văn này. Tơi xin cám ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tơi hồn thành luận văn. Hà Nội, ngày 15 tháng 10 năm 2008 Tác giả Hồng Thị Thúy Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… iii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục các chữ viết tắt v Danh mục các bảng vi Danh mục đồ thị vii 1. MỞ ðẦU 1 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3 2.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu 3 2.1.1. Cơ sở sinh lý sinh sản của con cái, các chỉ tiêu đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng 3 2.1.2. Cơ sở sinh lý của sự sinh trưởng, các chỉ tiêu đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng 10 2.1.3. Cơ sở sinh lý của chất lượng thân thịt, các chỉ tiêu đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng 14 2.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngồi nước 20 2.2.1. Tình hình nghiên cứu ngồi nước 20 2.2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước 22 3. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 26 3.1. Vật liệu nghiên cứu 26 3.1.1. ðối tượng nghiên cứu 26 3.1.2. ðịa điểm nghiên cứu 26 3.1.3. Thời gian nghiên cứu 26 3.2. Nội dung nghiên cứu 26 3.3. Phương pháp nghiên cứu 29 3.4. Xử lý số liệu 33 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 34 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… iv 4.1. Khả năng sinh sản của các tổ hợp lai 34 4.1.1. Năng suất sinh sản chung của các tổ hợp lai 34 4.1.2 Năng suất sinh sản của các tổ hợp lai qua các lứa đẻ 43 4.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng và tiêu tốn thức ăn của các tổ hợp lai 58 4.2.1. Các chỉ tiêu sinh trưởng 58 4.2.2. Tiêu tốn thức ăn của các tổ hợp lai 62 4.3. Các chỉ tiêu năng suất và chất lượng thịt của các tổ hợp lai 65 4.3.1. Các chỉ tiêu năng suất thịt 66 4.3.2. Các chỉ tiêu về chất lượng thịt của con lai 70 5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 74 5.1. Kết luận 74 5.2. ðề nghị 75 TÀI LIỆU THAM KHẢO 76 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CA : Nái lai [L19
(L06
L95)] C22 : Nái lai (L19
L11
L06) cs : Cộng sự DFD : Dark, firm, dry DuL : Lợn lai (Duroc
Landrace) Du(LY) : Lợn lai [Duroc
(Landrace
Yorkshire)] DuY : Lợn lai (Duroc
Yorkshire) Du(YL) : Lợn lai [Duroc
(Yorkshire
Landrace)] H(LY) : Lợn lai [Hampshire
(Landrace
Yorkshire)] L(DuY) : Lợn lai [Landrace
(Duroc
Yorkshire)] L(LY) : Lợn lai [Landrace
(Landrace
Yorkshire)] LY : Lợn lai (Landrace
Yorkshire) L19 : Dịng đực Duroc trắng Viện chăn nuơi PiDu : Lợn lai (Pietrain
Duroc) (PiDu)F1(LY) : Lợn lai [(Pietrain
Duroc)
(Landrace
Yorkshire)] Pi(LY) : Lợn lai [Pietrain
(Landrace
Yorkshire)] PiY : Lợn lai (Pietrain
Yorkshire) Pi(YL) : Lợn lai [Pietrain
(Yorkshire
Landrace)] PSE : Pale, soft, exudative TTTĂ : Tiêu tốn thức ăn YL : Lợn lai (Yorkshire
Landrace) 402 : Dịng đực lai (Yorkshire
Pietrain) Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… vi DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 4.1. Một số tính trạng năng suất sinh sản của các tổ hợp lai ...................... 36 4.2. Một số tính trạng năng suất sinh sản của các tổ hợp lai lứa đẻ thứ nhất50 4.3. Một số tính trạng năng suất sinh sản của các tổ hợp lai lứa đẻ thứ hai 51 4.4. Một số tính trạng năng suất sinh sản của các tổ hợp lai lứa đẻ thứ ba .52 4.5. Một số tính trạng năng suất sinh sản của các tổ hợp lai lứa đẻ thứ tư.. 53 4.6. Một số tính trạng năng suất sinh sản của các tổ hợp lai lứa đẻ thứ năm55 4.7. Các chỉ tiêu sinh trưởng của con lai ở các tổ hợp lai........................... 60 4.8. Tiêu tốn thức ăn của con lai ở các cơng thức qua các giai đoạn .......... 65 4.9. Các chỉ tiêu năng suất thịt của con lai ở các tổ hợp lai........................ 69 4.10. Các chỉ tiêu chất lượng thịt của con lai ở các tổ hợp lai ...................... 72 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… vii DANH MỤC BẢNG STT Tên đồ thị Trang 4.1. Tính trạng số con sơ sinh/ổ của các tổ hợp lai lứa 1 đến lứa 5 55 4.2. Tính trạng số con cai sữa/ổ của các tổ hợp lai lứa 1 đến lứa 5 55 4.3. Tính trạng khối lượng sơ sinh/ổ của các tổ hợp lai lứa 1 đến lứa 5 56 4.4. Tính trạng khối lượng sơ sinh/con của các tổ hợp lai lứa 1 đến lứa 5 56 4.5. Tính trạng khối lượng cai sữa/ổ của các tổ hợp lai lứa 1 đến lứa 5 57 4.6. Tính trạng khối lượng cai sữa/con của các tổ hợp lai lứa 1 đến lứa 5 57 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 1 1. MỞ ðẦU Nơng nghiệp là một lĩnh vực sản xuất luơn chiếm vị trí quan trọng trong nền kinh tế nước ta từ trước đến nay. Từ năm 1986, thực hiện đường lối đổi mới kinh tế, sản xuất Nơng nghiệp của Việt Nam đã tăng trưởng khá nhanh và bền vững. Cơ cấu cây trồng, vật nuơi đã được chuyển đổi dần để phù hợp với lợi thế về điều kiện kinh tế của từng vùng và từng địa phương. Trong chăn nuơi, chăn nuơi lợn đĩng vai trị quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu thực phẩm cho người tiêu dùng trong nước (hàng năm cung cấp trên 70% lượng thịt tiêu thụ trên thị trường) và xuất khẩu. Bởi vậy, nâng cao năng suất và chất lượng trong chăn nuơi lợn cĩ tầm quan trọng chiến lược trong việc thỏa mãn nhu cầu thực phẩm và sức cạnh tranh của ngành hàng thịt lợn với các ngành chăn nuơi khác. Bên cạnh đĩ, các giống lợn nội của nước ta mặc dù cĩ khả năng thích nghi rất tốt với điều kiện chăn nuơi của Việt Nam, tuy nhiên chúng thường cho năng suất thấp, tỷ lệ mỡ cao khơng đáp ứng được nhu cầu. Từ những thập niên 90 của thế kỷ XX đến nay nước ta đã nhập một số giống lợn ngoại cao sản như: Yorkshire, Landrace, Hampshire, Duroc và Pietrain … với mục đích nâng cao dần năng suất của đàn lợn nội, nuơi thuần hĩa và nhân rộng các giống lợn ngoại, để đáp ứng nhu cầu ngày càng phát triển của thị trường trong và ngồi nước. Chính vì vậy, năng suất ngành chăn nuơi lợn ở nước ta trong thời gian qua đã khơng ngừng được nâng lên rõ rệt. ðĩ cũng là nhờ sự đĩng gĩp rất to lớn của các nhà khoa học chăn nuơi đã nghiên cứu áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật tiên tiến về: giống, thức ăn, kỹ thuật chăn nuơi, thú y cũng như cải tiến chế độ quản lý, tổ chức. Nhưng so với một số nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới chúng ta vẫn cịn ở mức năng suất và chất lượng sản phẩm chưa cao. Nhiều cơng trình nghiên cứu trong và ngồi nước, cũng như thực tiễn đã khẳng định lai giống luơn mang lại hiệu quả cao vì ưu thế lai làm tăng khả năng sinh trưởng, chống chịu bệnh tật và sinh sản ở đời con lai tốt hơn so với trung bình của giống bố, mẹ. ðể đạt được mục tiêu tăng nhanh tổng sản lượng thịt lợn, đồng thời nâng cao chất lượng thịt phục vụ cho nhu cầu trong nước và xuất Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 2 khẩu. Trong những năm vừa qua khi đàn lợn ngoại nhập nội đã cĩ khả năng thích nghi khá tốt và cho năng suất cũng như chất lượng khá ổn định ở Việt Nam, thì việc lai tạo giữa các giống lợn ngoại với ngoại để tạo ra con lai thương phẩm 2, 3, 4 giống ngoại … đang rất được quan tâm, mở rộng và ứng dụng ở các vùng miền trên cả nước. Lợn Yorkshire và Landrace là hai giống lợn ngoại đã được nhập vào nước ta từ khá lâu, bên cạnh việc sử dụng các đực giống để lai tạo với đàn lợn nội, thì lợn thuần Yorkshire, Landrace và lai F1(Landrace
Yorkshire) đã được nuơi làm nái rất phổ biến trong các trang trại từ Bắc - Nam. Trong những năm gần đây, khi việc chăn nuơi lợn thương phẩm 3, 4 giống ngoại... được nhân rộng thì lợn Yorkshire, Landrace và F1(Landrace
Yorkshire) thường được sử dụng làm nái để phối với lợn đực Duroc, Pietrain, PiDu (Pietrain
Duroc)… (lợn cĩ tốc độ tăng trọng và tỷ lệ nạc cao) tạo ra con lai thương phẩm nuơi lấy thịt phục vụ cho việc nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm chăn nuơi. Do vậy, việc đánh giá khả năng sinh sản, sinh trưởng và cho thịt của các tổ hợp lai 3, 4 giống ngoại... là hết sức cần thiết và quan trọng. Xuất phát từ thực tế trên, chúng tơi tiến hành nghiên cứu đề tài: “ðánh giá tính năng sản xuất của tổ hợp lai giữa lợn nái Yorkshire, Landrace, F1(Landrace
Yorkshire) phối với đực PiDu (Pietrain
Duroc) ở Tráng Việt - Mê Linh - Vĩnh phúc” Mục đích của đề tài. - ðánh giá năng suất sinh sản của các tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1 (LY) ở Tráng Việt - Mê Linh - Vĩnh phúc. - ðánh giá khả năng sinh trưởng, năng suất và chất lượng thịt của các tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1(LY) tại địa bàn nghiên cứu. - Trên cơ sở đĩ xác định được các cơng thức lai phù hợp và cĩ hiệu quả tại địa bàn nghiên cứu. Từ đĩ, khuyến cáo người chăn nuơi nên nuơi tổ hợp lai nào sẽ mang lại năng suất và chất lượng cao tương ứng với điều kiện hiện cĩ. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 3 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu 2.1.1. Cơ sở sinh lý sinh sản của con cái, các chỉ tiêu đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng 2.1.1.1. Cơ sở sinh lý sinh sản của con cái Sinh sản là một quá trình sinh học hết sức phức tạp của cơ thể động vật đồng thời là chức năng tái sản xuất của gia súc, gia cầm. Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản cao nhất và phổ biến nhất ở cơ thể động vật, đĩ là quá trình cĩ sự tham gia của hai cơ thể đực và cái, tiền đề của sự sinh sản hữu tính là quá trình giao phối. Sinh sản hữu tính là một quá trình mà ở đĩ con đực sản sinh ra tinh trùng, con cái sản sinh ra trứng, thụ tinh giữa tinh trùng và trứng hình thành hợp tử, hợp tử phát triển trong tử cung của con cái, cuối cùng sinh ra đời con. Khả năng sinh sản được biểu hiện qua nhiều chỉ tiêu: đẻ nhiều con, nhiều lứa, tỷ lệ sống khi đẻ và khi cai sữa, độ đồng đều, khả năng tiết sữa, thời gian động dục trở lại của lợn cái sau khi cai sữa. Sinh sản của gia súc là một hình thái của sức sản xuất và cũng biểu hiện đặc trưng của tính di truyền của mỗi phẩm chất giống. - Ở lợn cũng như ở gia súc, gia cầm khác chức năng tái sản xuất chỉ cĩ thể được bắt đầu khi con vật đã thành thục về tính tức là khi con vật bắt đầu cĩ phản xạ sinh dục và cĩ khả năng sinh sản. Ở gia súc tuổi thành thục về tính được ghi nhận bằng các biểu hiện: bộ phận sinh dục phát triển tương đối hồn chỉnh, con cái rụng trứng lần đầu, con đực sinh tinh. Tinh trùng và trứng gặp nhau cĩ khả năng thụ thai, các đặc tính sinh dục thứ cấp xuất hiện, con vật xuất hiện các phản xạ sinh dục: con cái động đực, con đực cĩ phản xạ giao phối. Thời gian thành thục về tính của lợn cái từ 6 đến 8 tháng tuổi, tuổi thành thục về tính ở các giống lợn cĩ sự khác nhau: lợn nội từ 4 - 5 tháng tuổi, lợn lai (lợn nội
lợn ngoại) 5 - 6 tháng tuổi, lợn ngoại 7 - 8 tháng tuổi. Tuổi thành thục về tính cịn phụ thuộc vào thời tiết, khí hậu, chế độ dinh dưỡng cho lợn nái trong giai đoạn nuơi hậu bị. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 4 Tuy nhiên, người ta chỉ đưa vào khai thác khi lợn đã thành thục về thể vĩc, đĩ là tuổi mà con vật cĩ sự phát triển về ngoại hình và thể vĩc đạt tới độ hồn chỉnh, xương đã cốt hĩa hồn tồn, tầm vĩc ổn định, thời gian thành thục về thể vĩc thường chậm hơn thành thục về tính, nghĩa là sau khi con vật đã thành thục về tính thì vẫn tiếp tục sinh trưởng lớn lên. Chính vì vậy, trong chăn nuơi lợn khơng nên cho lợn cái sinh sản quá sớm vì nếu lợn cái phối giống sớm khi cơ thể chưa thành thục về thể vĩc sẽ cĩ ảnh hưởng xấu như: trong thời gian chửa cĩ sự phân hĩa chất dinh dưỡng, ưu tiên cho sự phát triển của bào thai, ảnh hưởng xấu đến sự sinh trưởng của cơ thể mẹ do đĩ sự phát triển của bào thai cũng bị ảnh hưởng. Kết quả là mẹ yếu, con nhỏ. Mặt khác, khung xương chậu chưa phát triển hồn tồn, nhỏ hẹp làm con vật đẻ khĩ. Do đĩ việc xác định tuổi phối giống lần đầu đối với lợn cái cĩ ý nghĩa quan trọng trong chăn nuơi. Tuổi giao phối lần đầu đối với lợn cái nội là từ 6 - 7 tháng nặng trên 50 kg, lợn lai trên 7 tháng nặng từ 60 - 70 kg, lợn ngoại từ 9 - 10 tháng nặng trên 80 - 90 kg. - Khi lợn đã thành thục về tính, cơ quan sinh dục khơng cĩ bào thai và khơng cĩ hiện tượng bệnh lý, thì ở cơ thể con cái đặc biệt là cơ quan sinh dục cĩ biến đổi kèm theo sự rụng trứng. Sự sinh trưởng của trứng dưới sự điều tiết của hormone thùy trước tuyến yên làm cho trứng chín và rụng một cách cĩ chu kỳ và biểu hiện bằng những triệu chứng động dục kèm theo chu kỳ được gọi là chu kỳ tính. Thời gian chu kỳ tính là từ lần rụng trứng trước tới lần rụng trứng sau. Chu kỳ tính được bắt đầu từ khi lợn cái thành thục về tính, nĩ tiếp tục xuất hiện và chấm dứt hồn tồn khi cơ thể đã già yếu. Chu kỳ tính của lợn cái là một hiện tượng sinh vật học cĩ quy luật, nĩ tạo ra hàng loạt những điều kiện cần thiết để tiến hành giao phối, thụ tinh và phát triển bào thai. Thời gian chu kỳ tính của lợn là từ 17 - 27 ngày, trung bình là 21 ngày. Thời gian của mỗi lần động đực là: 3 - 4 ngày, sau khi lợn động đực 24 - 30 giờ thì trứng rụng, thời gian trứng rụng kéo dài từ 4 - 6 giờ, ở lợn cái tơ quá trình này kéo dài hơn (khoảng 10 giờ). Cĩ từ 10 - 25 tế bào trứng rụng trên một lần, ở lợn cái tơ số lượng trung bình là 14 và dao động từ 7 - 16, ở lợn trưởng thành trung bình là 20 và dao động từ 7 - 16, cịn ở lợn Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 5 trưởng thành trung bình là 20 và dao động từ 15 - 25. Ở các giống khác nhau thì số lượng trứng rụng cũng khác nhau. - Chu kỳ tính của lợn cái được điều khiển thơng qua hệ thống thần kinh và thể dịch được thể hiện theo sơ đồ sau: Các nhân tố ánh sáng, nhiệt độ, dinh dưỡng… Hypothalamus GRH Thuỳ trước tuyến yên PL LH FSH Buồng trứng Oestrogen Thể vàng Rụng trứng Progesterol Tuyến sữa Sừng tử cung Prostaglandine Sơ đồ 2.1. ðiều khiển hormone chu kỳ tính ở lợn cái GRH: Gonadotropin releaser hormone LH: Lutein hormone FSH: Foliculin stimulin hormone PL: Prolactin Tất cả các kích thích bên ngồi và trong cơ thể như: khí hậu, nhiệt độ, ánh sáng, chế độ nuơi dưỡng, quản lý, tác động xoa bĩp, mùi vị con đực, tình trạng cơ quan sinh dục và các bộ phận khác của cơ thể đều ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ tính một cách phản xạ theo phương thức thần kinh, thể dịch. Tất cả các kích thích đĩ được cơ quan cảm nhận như: tai, mắt, mũi, da … thu nhận, từ đĩ tác động lên hệ thống thần kinh trung ương và thơng qua sự điều Vỏ đại não Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 6 tiết của tuyến yên để điều chỉnh quá trình sinh dục. Bởi vì giữa vùng hypothalamus và tuyến yên cĩ mối quan hệ mật thiết với nhau, khu vực cĩ nhiều mạch quản và thần kinh. Nếu thần kinh đi vào hypothalamus bị tổn thương hay đường truyền xuống tuyến yên bị cắt đứt thì sự phân tiết hormone kích thích sinh dục của tuyến yên cũng đồng thời giảm theo. Sự điều chỉnh chu kỳ tính khơng những được thực hiện tuân theo phương thức phản xạ khơng điều kiện, mà cĩ thể thực hiện thơng qua sự liên hệ phản xạ cĩ điều kiện. Cùng với yếu tố thần kinh, hormone của tuyến yên là một điều kiện quan trọng và cần thiết để làm xuất hiện, điều chỉnh hoạt động của quá trình sinh dục. Hypothalamus dưới tác động của gonadotropin releaser hormone (GRH). Hormone này kích thích thùy trước tuyến yên giải phĩng FSH và LH, FSH kích thích sự phát triển của trứng cịn LH kích thích thải trứng và ảnh hưởng đến hình thành thể vàng. Sau khi rụng trứng 7 ngày thể vàng đạt được kích thước 8 - 9 nm. Ở tổ chức tuyến của thể vàng tiết ra hormone progesterol giúp cho quá trình chuẩn bị tiếp nhận hợp tử ở sừng tử cung. Thể vàng tồn tại trong suốt quá trình mang thai hormone progesterol ức chế hypothalamus giải phĩng GRH trong thời gian mang thai và qua đĩ ngăn cản động dục. Do vậy, hormone này được coi như là hormone bảo vệ sự mang thai. Nếu như trứng rụng khơng được thụ tinh, thể vàng tồn tại đến ngày thứ 15 - 17 bị phá vỡ dưới tác động của prostaglandine do sừng tử cung tiết ra sau đĩ chu kỳ tính mới lại bắt đầu. Theo quy luật, lợn mẹ sau khi cai sữa con sẽ biểu hiện động dục vào ngày thứ 4 đến thứ 8. Tuy nhiên, thời gian động dục trở lại sau cai sữa phụ thuộc vào thời gian bú sữa. 2.1.1.2. Các chỉ tiêu đánh giá sức sản xuất của lợn nái Mục đích của việc sản xuất lợn con là để bán, làm giống hay là để nuơi thịt, kết quả sản phẩm này tùy thuộc vào khả năng sản xuất của lợn nái và được thể hiện qua chỉ tiêu tổng hợp là số lợn con cai sữa (hay số lợn con cĩ khả năng sản xuất)/nái/năm. ðể cĩ được số lợn con cai sữa/nái/năm cao thì chúng ta cần Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 7 phải hồn thiện tất cả các bước trong quá trình chăn nuơi. Các yếu tố ảnh hưởng đến số lợn con cai sữa/nái/năm như: - Tuổi thành thục về tính (ngày) - Tuổi đẻ lứa đầu (ngày) - Khoảng cách lứa đẻ (ngày) - Thời gian phối giống trở lại (ngày) - Thời gian cai sữa (ngày) - Tỷ lệ thụ thai (%) - Số con đẻ ra/ổ (con) - Số con để lại nuơi/ổ (con) - Số con cịn sống/ổ (con) - Số con 21 ngày tuổi/ổ (con) - Số con cai sữa/ổ (con) - Số lứa đẻ/nái/năm (lứa) * Các chỉ tiêu liên quan đến chất lượng đàn con - Khối lượng sơ sinh/ổ (kg) - Khối lượng sơ sinh/con (kg) - Khối lượng 21 ngày tuổi/ổ (kg) - Khối lượng 21 ngày tuổi/con (kg) - Khối lượng cai sữa/ổ (kg) - Khối lượng cai sữa/con (kg) - Tỷ lệ đồng đều của đàn lợn con (%) * Các nhân tố xác định thành tích sinh sản của lợn nái được minh họa qua sơ đồ sau: Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 8 Số lợn con cai sữa/nái/năm Số lợn con để nuơi mỗi lứa Số lứa/năm hay khoảng cách giữa các lứa đẻ Hao hụt chăn nuơi Số lợn con đẻ ra sống Thời gian phối sau cai sữa Thời gian mang thai Thời gian bú sữa Tỷ lệ rụng trứng Tỷ lệ trứng thụ tinh Hợp tử chết Khoảng cách giữa cai sữa và động dục Tỷ lệ thụ thai, khơng thụ thai Khơng cĩ khả năng sinh sản Sơ đồ 2.2. Các nhân tố xác định thành tích sinh sản 2.1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới sức sản xuất của lợn nái Cĩ rất nhiều các nhân tố ảnh hưởng tới sức sản xuất của lợn nái, cĩ thể chia thành 2 loại: nhân tố di truyền và nhân tố ngoại cảnh. Trong các nhân tố ngoại cảnh cĩ 2 loại: nhân tố tác động do thiên nhiên (thời tiết, khí hậu...), nhân tố tác động do con người (kỹ thuật chăn nuơi, thụ tinh nhân tạo, cai sữa sớm, bổ sung thức ăn cho lợn con...). * Giống: giống lợn là yếu tố quyết định tới sức sản xuất của lợn nái. Giống với đặc tính sản xuất của nĩ gắn liền với năng suất. Giống khác nhau cho năng suất khác nhau, ví dụ: - Lợn Mĩng cái: 12 - 14 con/lứa. - Lợn Ỉ: 6 - 10 con/lứa. - Lợn Yorkshire: 12 - 13 con/lứa. * Phương pháp nhân giống: - Phương pháp nhân giống khác nhau sẽ cho năng suất khác nhau. + Cho nhân giống thuần chủng, thì năng suất của chúng là năng suất của giống đĩ ví dụ như: Mĩng cái
Mĩng cái, Yorkshire
Yorkshire. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 9 + Cho lai giống thì năng suất sẽ cao hơn 2 giống gốc, các giống gốc càng thuần thì khi lai giống cho ưu thế lai càng cao. + Như vậy, nhân giống thuần chủng hay nhân giống tạp giao sẽ cho kết quả sản xuất khác nhau. * Thứ tự các lứa đẻ: Khả năng sản xuất của lợn nái ảnh hưởng rất nhiều bởi các lứa đẻ khác nhau. Lợn cái hậu bị, ở lứa đẻ thứ nhất cho số lượng con/ổ thấp, sau đĩ từ lứa 2 trở đi, số con/ổ sẽ tăng dần lên do đến lứa đẻ thứ 6, thứ 7 thì bắt đầu giảm dần. Trong sản xuất người ta thường chú ý giữ vững số lợn con/ổ ở các lứa từ thứ 6 trở đi bằng kỹ thuật chăn nuơi, quản lý, chăm sĩc sao cho đàn lợn mẹ khơng tăng cân quá và cũng khơng gầy sút quá. Giữ vững năng suất bằng cách kéo dài thành tích sinh sản của các lứa đẻ từ thứ 6 trở đi cho đến lứa đẻ thứ 10 sẽ cĩ lợi nhiều hơn là loại thải chúng sớm, để thay thế bằng đàn nái hậu bị. Nếu tăng số lợn nái hậu bị đẻ lứa 1 vào đàn nái sinh sản sẽ làm tăng giá thành của 1 kg khối lượng lợn con cai sữa, làm giảm lợi nhuận của cơ sở chăn nuơi. * Kỹ thuật phối giống: Kỹ thuật phối giống cĩ ảnh hưởng đến số lượng lợn con/lứa. Chọn thời điểm phối giống thích hợp sẽ làm tăng tỷ lệ thụ thai và số con sơ sinh/lứa. ðể xác định được thời điểm phối giống thích hợp người chăn nuơi cần theo dõi lợn quá trình động dục của lợn nái, thơng thường sau khi lợn chịu đực khoảng 12 giờ sau trứng sẽ rụng, thời gian rụng trứng kéo dài 10 - 15 giờ, vì vậy mà tùy vào phương pháp phối giống ta chọn thời điểm phối giống cho thích hợp. Chẳng hạn nếu phối giống 1 lần, khi lợn nái chịu đực sau 24 - 36 giờ ta cho phối. Cịn nếu phối 2 lần thì lần 1 sau khi chịu đực 24 giờ và lần 2 sau lần 1: 12 giờ hoặc 24 giờ. ðối với lợn nái hậu bị lần 1 sau chịu đực 12 giờ và lần 2 sau chịu đực 24 giờ. * Dinh dưỡng: Dinh dưỡng đối với lợn nái hậu bị cĩ chửa và lợn nái cơ bản cĩ chửa là yếu tố quan trọng bậc nhất, ảnh hưởng tới thành tích sản xuất của lợn nái. Một Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 10 khẩu phần ăn đầy đủ và cân bằng chất dinh dưỡng sẽ đạt được kết quả sinh sản cao nhất. Với khẩu phần ăn đủ thức ăn tinh, cĩ bổ sung khống, vitamin, thức ăn xanh đầy đủ sẽ làm cho thành tích sinh sản của lợn nái cao và duy trì được lâu. 2.1.2. Cơ sở sinh lý của sự sinh trưởng, các chỉ tiêu đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng 2.1.2.1. Cơ sở sinh lý của sự sinh trưởng - Sinh trưởng là sự tăng lên về kích thước, khối lượng, thể tích của từng bộ phận hay của tồn cơ thể con vật. Thực chất của sự sinh trưởng chính là sự tăng trưởng và phân chia của các tế bào trong cơ thể vật nuơi. ðể theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng của vật nuơi cần định kỳ cân, đo, đong các cơ quan, bộ phận hay tồn cơ thể con vật. Khoảng cách giữa các lần cân, đo, đong này phụ thuộc vào lồi vật nuơi và mục đích theo dõi đánh giá. Chẳng hạn lợn con thường cân khối lượng vào lúc sơ sinh, 21 ngày tuổi, cai sữa mẹ. ðối với lợn thịt thường cân khối lượng khi bắt đầu nuơi, kết thúc nuơi và từng tháng tuổi. - Sự sinh trưởng của gia súc nĩi chung và của lợn nĩi riêng đều tuân theo quy luật của sinh vật: quy luật sinh trưởng khơng đồng đều, quy luật theo giai đoạn và quy luật theo chu kỳ. + Quy luật sinh trưởng khơng đồng đều: quy luật này thể hiện ở chỗ cường độ sinh trưởng thay đổi theo tuổi, tốc độ tăng trọng cũng vậy, các cơ quan bộ phận khác nhau trong cơ thể cũng cĩ sự sinh trưởng và phát triển khác nhau, ví dụ như: cơ thể lợn khi con non tốc độ sinh trưởng của các bắp cơ phát triển mạnh hơn. Do đĩ, lợi dụng quy luật này, người ta tác động thức ăn sao cho lợn tăng trọng nhanh ở giai đoạn đầu để tỷ lệ nạc cao hơn trong thành phần thịt xẻ. + Quy luật sinh trưởng theo giai đoạn: đối với lợn là lồi động vật cĩ vú, quy luật theo giai đoạn được chia ra thành giai đoạn trong thai và giai đoạn ngồi thai: * Giai đoạn trong thai được chia thành: thời kỳ phơi thai là 1 - 22 ngày; thời kỳ tiền phơi thai là 23 - 38 ngày; thời kỳ thai nhi là 39 - 114 ngày. Trong thực tế sản xuất, người chăn nuơi cần chú ý lợn chửa ở 2 thời kỳ là: thời kỳ I Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 11 được tính từ khi bắt đầu thụ thai cho đến trước 1 tháng trước khi đẻ, thời kỳ II là thời gian 1 tháng trước khi đẻ. Việc chia lợn chửa thành 2 thời kỳ I và II là để thuận tiện cho việc chăm sĩc, quản lý lợn nái cĩ chửa. Trên thực tế lợn chửa kỳ II rất quan trọng, vì ảnh hưởng rất lớn đến khối lượng sơ sinh và tỷ lệ nuơi sống về sau, 3/4 khối lượng sơ sinh được sinh trưởng ở giai đoạn chửa kỳ II. Lợn chửa kỳ II mà nuơi dưỡng kém, sau khi sinh ra, dù nuơi dưỡng tốt lợn con vẫn chậm lớn ảnh hưởng đến khối lượng cai sữa và thời gian nuơi cho đến khối lượng xuất chuồng. * Giai đoạn ngồi cơ thể mẹ: giai đoạn này được chia ra làm 4 thời kỳ, thời kỳ bú sữa, thời kỳ thành thục, thời kỳ trưởng thành và thời kỳ già cỗi. Thời kỳ bú sữa ở lợn: thơng thường ở Việt Nam là 60 ngày (2 tháng). Trong thời kỳ này dù cho tách mẹ sớm ở 21, 28, 35, 42… ngày tuổi thì chế độ dinh dưỡng cho lợn con vẫn là chế độ bú sữa mẹ. Thức ăn nhân tạo cho lơn con ở giai đoạn này phải chế biến sao cho phù hợp với khả năng tiêu hĩa của lợn con. Sau khi tách mẹ, những ngày đầu thức ăn nhân tạo vẫn làm cho lợn con tăng trọng đều mỗi ngày như khi vẫn cịn bú sữa mẹ. Cĩ như vậy, khi đưa vào nuơi thịt hay nuơi hậu bị, lợn con khơng cĩ hiện tượng chậm lớn. ðây là điều kiện để cai sữa sớm ở lợn con. 2.1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh trưởng ðể đánh giá được khả năng sinh trưởng của lợn cịn tùy thuộc vào mục đích chăn nuơi mà người chăn nuơi thường cĩ các chỉ tiêu đánh giá khác nhau: * ðánh giá khả năng sinh trưởng của lợn từ giai đoạn sơ sinh đến cai sữa thường đánh giá qua các chỉ tiêu: - Khối lượng sơ sinh/ổ (kg) - Khối lượng 21 ngày tuổi/ổ (kg) - Khối lượng cai sữa/ổ (kg) - Tăng trọng từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi (g) - Tăng trọng từ 21 ngày tuổi đến cai sữa (g) - Tiêu tốn thức ăn/kg cai sữa (kg) Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 12 * ðánh giá khả năng sinh trưởng của lợn từ cai sữa đến xuất chuồng thường dùng các chỉ tiêu: - Tuổi bắt đầu thí nghiệm (ngày) - Khối lượng bắt đầu thí nghiệm (kg) - Tuổi kết thúc thí nghịêm (ngày) - Khối lượng kết thúc thí nghiệm (kg) - Tăng trọng/ngày tuổi (g) - Tăng trọng/ngày nuơi (g) - Tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng (kg) 2.1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của lợn Các tính trạng về khả năng sinh trưởng của vật nuơi nĩi chung và của lợn nĩi riêng đều là những tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng của yếu tố di truyền và yếu tố ngoại cảnh, giá trị kiểu hình của 1 tính trạng được biểu thị: P = G + E Trong đĩ: P là giá trị kiểu hình (Phenotyp value) G là giá trị kiểu gen (Genotyp value) E là sai lệch mơi trường (Enviromental deviatino) - Ảnh hưởng của nhân tố di truyền: Các giống, các dịng khác nhau cĩ tiềm năng sinh trưởng khác nhau, nĩ thể hiện ở quá trình tích lũy của các chất mà chủ yếu là protein. Tốc độ tổng hợp protein phụ thuộc vào sự hoạt động của gen điều khiển sự sinh trưởng của cơ thể, tiềm năng di truyền về sinh trưởng của gia súc thơng qua hệ số di truyền, hệ số di truyền rất khác nhau ở các giai đoạn phát triển của lợn. ðể tạo ra dịng, giống cĩ sức sản xuất cao phải chọn lọc những cơ thể đực và cái cĩ đặc tính di truyền mong muốn cho giao phối, trong quá trình đĩ cần chọn lọc những cá thể cĩ đặc tính tốt để củng cố tính di truyền. Kết hợp với phương pháp chọn giống ta cịn phải tiến hành lai tạo để nâng cấp khả năng sinh trưởng của giống đĩ. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 13 Ngồi ra, tính biệt cũng cĩ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh trưởng của con vật đĩ là do sự cấu thành của cơ thể khác nhau điều này được chi phối bởi tác động của hormone. Thường ở lợn đực cĩ khối lượng nạc cao hơn lợn nái và đực thiến, tuy nhiên nhu cầu năng lượng cho duy trì của lợn đực cũng lớn hơn lợn cái và đực thiến. - Ảnh hưởng của nhân tố ngoại cảnh: Các nhân tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của lợn nĩi riêng và của gia súc, gia cầm nĩi chung bao gồm rất nhiều yếu tố: điều kiện thiên nhiên, điều kiện nuơi dưỡng, chăm sĩc, quản lý và sử dụng … + Ảnh hưởng của cơ sở chăn nuơi và chuồng trại Cơ sở chăn nuơi và chuồng trại biểu thị tổng hợp sự chăm sĩc, quản lý, nuơi dưỡng đàn lợn. Lợn sẽ phát huy được hết tiềm năng và cho sức sản xuất cao trong điều kiện chăn nuơi phù hợp với đặc tính của chúng. Thơng thường, khi bị nuơi trong chuồng chật hẹp thì khả năng tăng trọng của lợn là thấp hơn so với được nuơi trong điều kiện chuồng trại rộng rãi. +Ảnh hưởng của điều kiện thiên nhiên ðây là yếu tố khách quan tác động trực tiếp lên cơ thể lợn, như khi nhiệt độ quá nĩng làm cho lợn mệt mỏi, tiêu phí năng lượng nhiều, khi nhiệt độ quá lạnh thì lợn cần phải huy động một nguồn năng lượng lớn để chống lạnh, từ đĩ đều ảnh hưởng đến sức sản xuất của chúng. Lợn chỉ cĩ thể phát triển tốt trong một phạm vi nhất định với từng nhân tố. Chính vì vậy, trong chăn nuơi để hạn chế được những tác động bất lợi của thiên nhiên, các cơ sở chăn nuơi phải tác động để giảm bớt được tác động bất lợi, tạo điều kiện tiểu khí hậu thuận lợi cho sự phát triển của lợn. + Một trong những yếu tố cĩ ảnh hưởng lớn nhất đến khả năng sinh trưởng của lợn đĩ là yếu tố nuơi dưỡng. Một khẩu phần đầy phù hợp cho từng giai đoạn phát triển, từng mục tiêu sản xuất với một chế độ ăn hợp lý sẽ tạo điều ._.kiện cho lợn phát huy được hết tiềm năng di truyền của nĩ. Trong khẩu phần ăn của lợn ngồi việc phải đầy đủ các chất dinh dưỡng thì yêu cầu sự cân bằng Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 14 dindưỡng và chất lượng thức ăn là rất quan trọng, nĩ tăng tỷ lệ hấp thu, giảm chi phí năng lượng cho tiêu hĩa từ đĩ tăng tỷ lệ tiêu hĩa thức ăn và làm giảm TTTĂ/kg tăng trọng. 2.1.3. Cơ sở sinh lý của chất lượng thân thịt, các chỉ tiêu đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng 2.1.3.1. Các thành phần của chất lượng thân thịt và cơ sở sinh lý học Chất lượng thân thịt bao gồm thành phần thân thịt cũng như chất lượng thịt và mỡ. Các hợp phần cấu thành chất lượng thân thịt được thể hiện ở sơ đồ sau: Giá trị thân thịt Chất lượng thân thịt Các cơ quan nội tạng và mỡ nội tạng, Các phần dùng cho chế biến cơng nghiệp (da, lơng…) Thành phần thân thịt (các đoạn cắt, các tổ chức: nạc, mỡ, xương, da) Chất lượng thịt, (phẩm chất thịt, giá trị dinh dưỡng của thịt) Chất lượng mỡ Sơ đồ 2.3. Các hợp phần cấu thành của thân thịt Tỷ lệ nạc, mỡ, xương, da được coi như là các chỉ tiêu đánh giá thành phần thân thịt. Tỷ lệ xương và da chiếm khoảng 20%. Sự khác nhau về thành phần thân thịt chủ yếu do sự thay đổi của phần thịt nạc và mỡ, khối lượng của các đoạn cắt cĩ ý nghĩa quyết định như phần tổ chức cơ cĩ trong tồn bộ thân thịt cho nên phương pháp mổ khảo sát cắt đoạn khơng chỉ dùng để đánh giá phần thịt nạc (r = 0,94 - 0,97) mà cịn lợi dụng như là cơ sở để đánh giá phần thịt nạc. Phần thịt nạc cĩ thể được đánh giá dựa vào kích thước các chiều đo của thân thịt (kích thước và diện tích). Phẩm chất thịt được biểu hiện như là chất lượng thịt và được đánh giá thơng qua các đặc tính của thịt nạc như kỹ nghệ chế biến, các đặc tính thuộc giác quan và hàm lượng dinh dưỡng. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 15 Các chỉ tiêu về phẩm chất của mỡ được đánh giá qua độ chắc và màu sắc của mỡ lưng và mỡ thận. * Các quá trình sau giết thịt: Sau giết thịt, xảy ra nhiều quá trình sinh lý, sinh hĩa ở cơ. Quá trình này kéo dài qua nhiều giờ và nhiều ngày. ðể duy trì nhiệt độ của tổ chức cũng như cấu trúc của các tổ chức sau khi giết thịt cần phải cĩ năng lượng. Năng lượng này được lấy từ phân giải yếm khí glycogen trong cơ. Trong quá trình này hình thành axit lactic, nĩ khơng được đi vào hệ thống tuần hồn mà tích tụ lại ở cơ. Sự hình thành axit lactic càng tăng thì càng làm giảm pH trong cơ. Giá trị pH giảm đến 5,3 - 5,4 sẽ làm ức chế men phân giải glycogen. Năng lượng cho duy trì cịn được khai thác thơng qua phân giải creatin phosphat thành creatin. Sự giảm pH ở cơ dẫn đến làm ảnh hưởng đến phẩm chất thịt. Phẩm chất thịt được đánh giá thơng qua xác định giá trị pH ở 40 hoặc 45 phút sau giết thịt. Giá trị pH đánh giá mức độ axit, mức độ này cĩ tác động trước hết ở các tổ chức cĩ nhiệt độ cao rồi đến sự biến tính của protein trong các tế bào cơ và màng tế bào. Thơng qua biến tính protein tế bào dẫn đến làm giảm sự hịa tan của nĩ và cường độ màu sắc. Sự thay đổi protein nằm trong lớp mỡ dự trữ của màng tế bào dẫn đến tạo các lỗ thơng của vách tế bào và cái đĩ làm cho dịch tế bào đi ra. Khả năng giữ nước bị giảm đi được thấy rõ ở thịt nhiều nước. Dựa trên cơ sở của sự đi ra đi vào của các dịch trong và ngồi tế bào, nên những thay đổi của màng tế bào dẫn đến làm thay đổi khả năng dẫn truyền điện của tổ chức cơ. Khám nghiệm này được áp dụng để đo khả năng dẫn điện ở 1 thời điểm nhất định sau giết thịt (40 - 45 phút). Như đã được nhắc đến, sự tác động của phân giải glycogen phụ thuộc vào nhiệt độ của tổ chức. Do khơng cịn hệ thống tuần hồn nên nhiệt độ cao (39 - 40 oC) được giữ trong thời gian dài sau khi giết thịt (40 phút). Hơn nữa các lớp mỡ phủ làm hạn chế cao sự tỏa nhiệt. Trong mối quan hệ này cịn được kể đến tác động của nhiệt độ làm tách lơng khỏi da và thời gian kéo dài quá trình này được coi như nhân tố quan trọng làm giữ lại nhiệt độ trong tổ chức cơ thể. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 16 Giá trị pH của thịt giảm đến 5,5 và thấp hơn thì khơng cịn tác động làm mất đi đặc tính của tế bào cơ khi bảo quản lạnh. Thời gian làm cho pH giảm đến cực đại (pH = 5,3 - 5,4) là khác nhau từ vài giờ đến cực đại 12 - 18 giờ sau khi giết thịt, Do vậy, một điều cần lưu ý nếu bảo quản lạnh thân thịt nhanh sau giết thịt (30 - 40 phút) nhằm làm nhiệt độ các tổ chức vào khoản 28 oC được coi là nhiệt độ tới hạn thì cĩ thể gây tác động dương tính đến phẩm chất thịt. Hiệu quả này ảnh hưởng trước hết đến cấu trúc cơ, bởi vì các quá trình phân giải glucose phụ thuộc vào nhiệt độ sẽ làm chậm dần. Cho nên các quá trình làm biến tính protein xảy ra trước làm lạnh tất nhiên cĩ thể khơng được hồi phục thơng qua schock làm lạnh thân thịt. Các thay đổi về cấu trúc dựa vào tác động của men phân giải protein như kathepsine, men này ở gia súc sống cĩ ở lysosome trong trạng thái khơng hoạt động. Thơng qua giảm giá trị pH sau giết thịt, men này được giải phĩng. Qua đĩ, protein cấu trúc cũng như cả tổ chức nối perimysium bao bọc các tế bào cơ thành bĩ sơ cấp và thứ cấp cũng bị ảnh hưởng. Trong quá trình thành thục của thịt dẫn đến làm thay đổi cấu trúc, tổ chức nối ở kẽ giữa các bĩ cơ được rời khỏi chúng (các bĩ cơ). Sarkolemma mất đi thẩm thấu cĩ chọn lọc, khả năng liên kết nước, hương vị và tính ngon miệng cũng như khả năng tiêu hĩa pepsine tăng lên trong khi thành thục của thịt và sau 5 - 6 ngày biểu hiện mạnh nhất. Các giai đoạn tiếp theo của sự tự tiêu dẫn đến làm hỏng hợp phần protein. Hàm lượng gluxit tự do như galactose ribose và rhamnose trong thịt tăng lên. Inosin và hypoxanthin cũng như glutamin làm tăng khẩu vị của thịt. 2.1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng thân thịt ðể đánh giá chất lượng thân thịt của lợn người ta sử dụng các chỉ tiêu về thân thịt và chất lượng thịt. ðối với thân thịt, các chỉ tiêu quan trọng: tuổi giết thịt, khối lượng kết thúc, tỷ lệ mĩc hàm, tỷ lệ thịt xẻ, chiều dài thân thịt, tỷ lệ nạc, độ dày mỡ lưng và diện tích cơ thăn. Các chỉ tiêu chất lượng thân thịt bao Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 17 gồm: tỷ lệ mất nước, màu sắc thịt cấu trúc cơ, mỡ giắt, pH cơ thăn 45 phút và 24 giờ sau giết thịt (Reichart và cs, 2001). 2.1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng thịt * Các yếu tố di truyền: Các giống khác nhau thì cĩ khả năng cho thịt và chất lượng thịt cũng rất khác nhau. Ngày nay, do yêu cầu của thị trường hay yêu cầu của người tiêu dùng địi hỏi thịt ít mỡ, cho nên xu hướng hiện nay bằng các biện pháp nhân giống, chọn lọc, lai tạo đã làm thay đổi rõ rệt thành phần thân thịt. Ảnh hưởng của giới tính: sự khác nhau về giới tính cĩ ảnh hưởng rất rõ tới thành phần thân thịt đĩ chính là do sự tác động của các hormone khác nhau. Ở cùng khối lượng giết thịt, đực giống cĩ tỷ lệ nạc cao nhất sau đĩ đến lợn cái và đực thiến. Tuy nhiên, sự khác nhau giữa lợn đực và lợn cái là nhỏ hơn so với lợn đực và lợn thiến. * Ảnh hưởng của các yếu tố mơi trường: Ngồi các yếu tố di truyền ảnh hưởng đến thành phần thịt xẻ thì các yếu tố mơi trường đặc biệt là nuơi dưỡng cĩ ảnh hưởng làm thay đổi thành phần này. Rõ ràng là cung cấp đầy đủ nhu cầu về protein cho gia súc sẽ thúc đẩy quá trình tổng hợp protein trong cơ thể. Hạn chế thức ăn và một số năng lượng cĩ ảnh hưởng đến thành phần thân thịt. Ở lợn được nuơi dưỡng tự do, năng lượng thu được cao hơn so với nhu cầu nên tích lũy nhiều mỡ, gia súc thậm chí biểu hiện tăng trọng của phần nạc thấp hơn Nhiều tác giả chỉ ra rằng, nuơi dưỡng tự do ở giai đoạn vỗ béo thứ nhất sau đĩ bằng khẩu phần ăn hạn chế sẽ cĩ tác động làm tăng tỷ lệ nạc trong thân thịt. Như vậy, ảnh hưởng của nuơi dưỡng đến thành phần thân thịt là kết quả của mối quan hệ tích lũy protein và lipit khác nhau. Do vậy, nuơi dưỡng định hướng lợn vỗ béo phải được đề cập tới để cĩ thể khai thác triệt để khả năng tích lũy nạc cực đại hay với mục đích sản xuất thân thịt với phần mỡ thấp. Nuơi dưỡng ít cĩ ảnh hưởng tới phẩm chất thịt. Các kết quả nghiên cứu thường biểu hiện mâu thuẫn lẫn nhau. Tuy nhiên, cường độ nuơi dưỡng cĩ ý Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 18 nghĩa hay cĩ ảnh hưởng đến phẩm chất thịt. Lợn được nuơi dưỡng tự do thường cĩ phẩm chất thịt khơng mong muốn cao hơn so với lợn được nuơi dưỡng theo khẩu phần và hạn chế. ðiều chắc chắn là cả trong trường hợp cung cấp đầy đủ hoặc quá nhiều chất dinh dưỡng đều làm tăng cường các ảnh hưởng stress khác, điều đĩ phụ thuộc vào hàm lượng glucogen. Ngồi yếu tố nuơi dưỡng thì hình thức nuơi dưỡng và khí hậu cĩ ảnh hưởng đến thành phần thân thịt. Các yếu tố này cĩ tác động khơng chỉ đến thành phần thân thịt mà cịn đến thành tích vỗ béo. ðộ lớn của nhĩm cĩ ảnh hưởng khơng rõ ràng đến thành phần thân thịt. Bên cạnh đĩ hình thức nuơi theo nhĩm và nuơi cĩ thể cĩ ảnh hưởng đến thành phần thân thịt. Các yếu tố về nhiệt độ và độ ẩm cĩ ảnh hưởng trực tiếp đến thành tích của gia súc, bởi vì chúng cĩ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất ở lợn. ðối với phẩm chất thịt thì ảnh hưởng của việc vận chuyển trước khi giết thịt là rất lớn. Các stress cĩ tác động trong thời gian xuất chuồng đến giết thịt cĩ ảnh hưởng lớn đến phần thịt kém phẩm chất. Trạng thái khơng bình thường của gia súc và stress sinh lý khơng phù hợp với tập quán dẫn đến làm thiệt hại về kinh tế do vận chuyển (gia súc bị chết) hoặc dẫn đến thịt kém phẩm chất. Tính nhạy cảm do vận chuyển cĩ sự khác nhau lớn giữa các quần thể hoặc trong cùng một quần thể stress mạnh cũng dẫn đến làm tắc sự hình thành thịt PSE (nhợt nhạt, mềm, rỉ nước) và DFD (tối, chắc, khơ) ở ngay những gia súc cĩ tính nhạy cảm ít. Các stress gây ra trong quá trình vận chuyển là: điều kiện khí hậu khơng phù hợp (nhiệt độ cao và độ ẩm cao), thời gian nhịn đĩi, phản ứng sợ hãi, cắn lẫn nhau, mật độ thơng thống khí kém ở phương tiện vận chuyển dẫn đến làm buồng vận chuyển ấm lên cĩ nhiều CO2 và các khí độc khác. Sự kéo dài và cường độ của các stress này tùy theo mức độ di truyền của lợn cĩ ảnh hưởng đến biểu hiện của thịt kém phẩm chất. Vận chuyển ngắn, thơng qua stress khơng được phục hồi, đặc biệu là trạng thái của gia súc lúc lên và xuống khỏi phương tiện vận chuyển dẫn đến hình thành thịt PSE (nhợt nhạt, mềm, rỉ nước). Nếu vận chuyển trong thời gian dài Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 19 dẫn đến làm xuất hiện thịt DFD (tối, chắc, khơ) vì gia súc đã khai thác triệt để kho dự trữ glycogen. Tuy nhiên, quãng đường vận chuyển cĩ ảnh hưởng đến phẩm chất thịt ít hơn so với phương tiện vận chuyển. Bên cạnh đĩ trong quá trình vận chuyển phanh gấp và tốc độ cao cĩ tác động khơng cĩ lợi. Ngồi ra ảnh hưởng của điều kiện khí hậu: nhiệt độ và độ ẩm tương đối cĩ ảnh hưởng đến phẩm chất thịt. Nhiệt độ cao là khơng cĩ lợi, nhiệt độ thấp cĩ lợi cho việc hình thành phẩm chất thịt bình thường. Tình trạng sốt cao biểu hiện bên ngồi bằng tăng nhiệt cơ thể cũng như tần số hơ hấp kém. Do vậy, thịt PSE (nhợt nhạt, mềm, rỉ nước) nĩi chung thường biểu hiện ở mùa hè hơn là mùa đơng. Dao động nhiệt độ lớn cĩ ảnh hưởng cĩ hại đến phẩm chất thịt. Thời gian nghỉ ngơi trước giết thịt cĩ tác động làm bình thường lại hệ thống tuần hồn tim cũng như quá trình trao đổi chất của cơ. Thời gian của pha này ở các tài liệu tham khảo là rất khác nhau, dao động từ 0 giờ đến 48 giờ. Ở những gia súc cĩ stress mạnh do vận chuyển thì thời gian này cần phải dài hơn. Nếu như kéo dài pha yên tĩnh thì cũng khơng cĩ ý nghĩa, bởi vì trong giai đoạn này sẽ xuất hiện ảnh hưởng mới giữa các cá thể của đàn khác nhau hoặc các cá thể thuộc các ơ chuồng khác nhau. Kết quả nhiên cứu chỉ ra rằng nếu giết thịt ngay sau khi vận chuyển sẽ làm xuất hiện thịt PSE (nhợt nhạt, mềm, rỉ nước) cao, nhất là khi vận chuyển xa, khi kéo dài thời gian yên tĩnh cũng làm giảm thịt PSE (nhợt nhạt, mềm, rỉ nước). Các ơ chuồng dùng để nhốt gia súc chờ giết thịt phải nhỏ và gần nơi giết thịt cĩ tác dụng cải tiến phẩm chất thịt. ðồng thời ở những ngày nĩng cần làm mát bằng nước cho gia súc trong thời gian chờ giết thịt. Bên cạnh đĩ thì cách giết thịt hay phương pháp làm lạnh (bảo quản lạnh thân thịt) cũng ảnh hưởng tới phẩm chất thịt. Qua đĩ cho thấy ngồi yếu tố di truyền thì yếu tố ngoại cảnh đặc biệt là việc nuơi dưỡng, chăm sĩc, phương thức giết mổ… ảnh hưởng rất lớn đến thân thịt và phẩm chất thịt. Muốn cĩ được thân thịt và chất lượng thịt đạt theo tiêu chuẩn của giống thì khâu nuơi dưỡng, chăm sĩc, quản lý đặc biệt quan trọng. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 20 2.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngồi nước 2.2.1. Tình hình nghiên cứu ngồi nước Nửa đầu thế kỷ XX nội dung chủ yếu của cơng tác giống lợn là chọn lọc và nhân thuần. Nhưng từ nửa sau thế kỷ này cĩ thêm những hiểu biết mới về ưu thế lai và sự phát triển kỹ thuật thụ tinh nhân tạo lợn, nên ở các nước cĩ ngành cơng nghiệp tiên tiến đã phát triển mạnh về lai kinh tế ở lợn. Lúc đầu chỉ mới áp dụng các tổ hợp lai kinh tế đơn giản như lai giữa 2 giống lợn, về sau cĩ nhiều tổ hợp lai kinh tế phức tạp từ 3, 4, 5 giống lợn và cao hơn nữa là chương trình lai tạo lợn Hybrid. - Các nước cĩ nền chăn nuơi lợn phát triển như Mỹ, Canada,… đã sử dụng các tổ hợp lai kinh tế phức tạp từ các giống lợn cao sản như Landrace, Yorkshire, Duroc, Hampshire. Các nước này thường dùng lợn nái lai từ 2 giống lợn, sau đĩ cho phối giống với lợn đực thứ 3 để sản xuất ra lợn thương phẩm. Hiện nay, ở nước Mỹ đã sử dụng “Hình tháp di truyền truyền thống” và mơ hình “Hình tháp di truyền cải tiến” để xây dựng hệ thống giống lợn. ðối với mơ hình hình tháp truyền thống ở đàn lợn cụ kỵ thường là lợn nái Yorkshire cho phối với lợn đực Yorkshire để sản xuất ra lợn Yorkshire thuần chủng ở đàn ơng bà. Lợn nái Yorkshire ở đàn ơng bà được phối với lợn đực Landrace để sản xuất ra lợn bố mẹ là F1(LY). ðể sản xuất ra lợn thương phẩm người ta thường dùng nái F1(LY) phối với đực cuối cùng như Hampshire hoặc Duroc để sản xuất ra lợn lai thương phẩm ba giống Hampshire
F1(LY) hoặc Duroc
F1(LY). - Lai kinh tế ở một số nước châu Âu: kết quả lai kinh tế đã làm tăng số lợn con sơ sinh trung bình/ổ là 12 - 16%. Tỷ lệ nuơi sống cao hơn từ 10 - 15% so với lợn thuần. Khả năng nuơi thịt tốt hơn, giảm được thời gian vỗ béo từ 25 - 30 ngày, đạt khối lượng giết mổ 100 kg. Ở Hà Lan trong chăn nuơi lợn thì trên 90% lợn vỗ béo là lợn lai. Tổ hợp lai 2 giống (LY) chiếm tới 69%, các tổ hợp lai nhiều giống tham gia ngày càng tăng. Các giống lợn chủ yếu dùng trong lai kinh tế như: Landrace Hà Lan, Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 21 Landrace Bỉ, ðại Bạch, Pietrain Hà Lan. Lợn lai cĩ ưu thế đẻ nhiều con trung bình một ổ lúc sơ sinh là 9,9 con và đạt 18,2 con cai sữa/năm. Ở Tây ðức kết quả cho thấy con lai 3 giống Pietrain
(YL) đạt tỷ lệ nạc cao 59,2%. Trong khi đĩ lai 2 giống Pietrain
Landrace tỷ lệ nạc đạt 53,7% và con lai 2 giống LY tỷ lệ nạc chỉ đạt 50,6%. Năng suất sinh sản, phẩm chất thịt lợn phụ thuộc vào phẩm giống và các giống phối hợp với nhau. Theo Heyer và cs (2005) cho biết lợn lai Large White
Landrace và Large White
Duroc ở ðức cĩ năng suất như sau: Chỉ tiêu Large White
Landrace Large White
Duroc Số con sơ sinh/ổ (con) 11,90 10,00 Số con sơ sinh sống/ổ (con) 11,50 9,90 Số con cai sữa/ổ (con) 10,20 8,50 Khối lượng cai sữa 63 ngày tuổi/ổ (kg) 206,90 193,20 Khối lượng cai sữa 63 ngày tuổi/con (kg) 21,3 24,3 Theo Strudsholm và cs (2005) cho biết tổ hợp lai giữa lợn Duroc
(Large White
Landrace) ðan Mạch cĩ tăng trọng/ngày nuơi thí nghiệm là 737 – 767 g/ngày (từ giai đoạn 18,30 đến 95,20 - 98,50 kg), tỷ lệ thịt nạc là 57,50 – 59,80%, dày mỡ lưng trung bình là 16,50 - 17,60 mm. Kết quả nghiên cứu của Kusec và cs (2008) trên lợn lai 4 giống (Pietrain
Hampshire)
F1(LY) cho thấy tăng trọng trong thời gian nuơi thịt là 913 g/ngày, tiêu tốn thức ăn là 2,50 kg. Morlein và cs (2007) cho biết ở lợn lai Pietrain
(Large White
Landrace) và Pietrain
(Duroc
Landrace) ở ðức như sau: Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 22 Chỉ tiêu Pietrain
(Large White
Landrace) Pietrain
(Duroc
Landrace) Khối lượng giết mổ (kg) 95,18 95,61 Tỷ lệ nạc (%) 58,20 57,41 Diện tích cơ thăn (cm2) 54,80 52,34 L* 47,20 46,88 a * 8,02 7,95 pH45 6,43 6,42 pH 24 5,56 5,53 Tỷ lệ mất nước chế biến (%) 29,79 29,25 ðộ dai (N) 47,84 45,52 - Lai kinh tế lợn ở Trung Quốc và Thái Lan Trung Quốc cĩ 60 giống lợn được nuơi ở các vùng sinh thái khác nhau. ðể nâng cao chất lượng đàn lợn thịt, Trung Quốc đã nhập một số giống lợn cĩ khả năng sản xuất cao, phẩm chất thịt tốt như lợn: Yorkshire, Duroc, Hampshire, Landrace cho phối với lợn nái Meishan của Trung Quốc vì vậy đã làm tăng khả năng sinh sản của lợn nái, đạt trung bình 12,5 con/ổ. Lợn vỗ béo đạt khối lượng 90 kg lúc 180 ngày tuổi, tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng là 3,4 kg; dày mỡ lưng trung bình là 26 mm và đạt tỷ lệ nạc trên 48% (ðỗ Thị Tỵ, 1994). Ở Thái Lan trước năm 1960 chỉ quan tâm đến dịng lợn thuần, sau năm 1960 mới quan tâm đến lai kinh tế 2 giống. Sau năm 1970 các nhà khoa học Thái Lan đã tiến hành lai kinh tế 3 giống và sau 1980 đã tiến tới lai 4 giống. Các giống lợn được sử dụng chủ yếu để lai kinh tế ở Thái Lan là: Yorkshire, Landrace, Duroc, Hampshire. Hiện nay lợn thương phẩm ở Thái Lan chủ yếu là lợn lai từ 3 đến 4 giống cĩ tỷ lệ nạc đạt từ 50 - 55%. 2.2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ðể nâng cao năng suất và chất lượng lợn giống mang lại hiệu quả cho người chăn nuơi, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng phù hợp với nền sản xuất hàng hĩa Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 23 hiện nay đồng thời cải thiện những nhược điểm của các giống địa phương từ những năm 60 của thế kỷ XX nước ta đã nhập các giống lợn ðại Bạch, Berkshire của Liên Xơ (cũ) nhằm nâng cao năng suất và chất lượng thịt trong nước. Tiếp sau đĩ đến các năm gần đây, nước ta đã nhập các giống lợn ngoại như; Yorkshire, Landrace, Duroc, … từ CuBa, Nhật, ðức, Pháp… về nuơi tại các trại giống của Viện nghiên cứu, trường ðại học Nơng nghiệp, các cơ sở giống của trung ương và tỉnh để nuơi thích nghi và phục lai tạo sản xuất giống lợn trong nước. Nghiên cứu năng suất sinh sản trên hai giống lợn Landrace và Yorkshire nuơi tại trung tâm giống gia súc Hà Tây, ðinh Văn Chỉnh và cs (1995) cho biết: khối lượng phối giống lần đầu của hai giống này là 99,30 và 100,20 kg; tuổi phối giống lần đầu là 254,10 và 282,00 ngày; tuổi đẻ lứa đầu là 367,00 và 396,30 ngày; số con đẻ ra cịn sống là 8,20 và 8,30 con; khối lượng sơ sinh/ổ là 9,12 và 10,89 kg; khối lượng 21 ngày/ổ là: 40,7 và 42,1 kg. Trong những năm gần đây nhiều nghiên cứu về nuơi vỗ béo lợn đã được tiến hành. Nguyễn Khắc Tích (1993) đã cơng bố kết quả nghiên cứu về lợn ngoại cho rằng con lai của các tổ hợp H(LY) và Du(LY) cĩ tốc độ tăng trọng cao hơn từ 50 - 70 g/ngày; TTTĂ thấp hơn từ 0,39 - 0,40 kg thức ăn/kg tăng trọng so với lợn Yorkshire và Landrace thuần; khảo sát tỷ lệ nạc ở các con lai đạt 51,55 - 55,11%. Kết quả nghiên cứu của Lê Thanh Hải và cs (1994) về sử dụng đực lai (PiY) cho giao phối với nái Yorkshire chỉ ra rằng con lai đạt mức tăng trọng 537,04 g/ngày, TTTĂ là 3,51 kg và tỷ lệ nạc là 56,23%. Trong khi đĩ ở lợn Yorkshire thuần các chỉ tiêu tương ứng đạt là 523,84 g/ngày; 2,65 kg và 52,58%. ðồng thời cũng theo Lê Thanh Hải và cs (1995) thơng báo kết quả nghiên cứu xác định một số tổ hợp lai ngoại với ngoại để sản xuất lợn lai nuơi thịt đạt tỷ lệ nạc trên 52%; kết quả cho thấy tỷ lệ nạc ở Yorkshire thuần đạt 55,30%; con lai LY và L(LY) đạt từ 54,05 - 55,30%; con lai L(DuY), (DuL)
F1(LY), Du(LY) từ 56,00 - 57,31%. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 24 Việc sử dụng các giống thuần cĩ năng suất cao trong lai tạo đã tạo ra những tổ hợp lai mang lại hiệu quả kinh tế cao. Khi đi sâu vào nghiên cứu các tính trạng sinh trưởng và cho thịt của các tổ hợp lai ở nước ta đã cĩ một số kết quả cụ thể như sau: - Về tính trạng tăng trọng: Phùng Thị Vân và cs (2000) đã thơng báo tăng trọng của lợn F1(LY) là 611,7 g/ngày. Tổ hợp lai 3 giống Du(LY) đạt mức tăng trọng cao hơn so với tổ hợp lai 2 giống F1(YL) trong điều kiện chăn nuơi ở miền Nam, trung bình đạt 550 - 570 g/ngày (Nguyễn Khắc Tích, 1993). Tuy nhiên, nghiên cứu của Lê Thanh Hải và cs (1995) cho biết giai đoạn từ 70 - 180 ngày nuơi thịt của lợn lai 3 giống Duroc, Landrace và Yorkshire đạt mức tăng trọng từ 570 - 620 g/ngày. Phạm Thị Dung (2005) khi nghiên cứu các tổ hợp lai 3 giống Du(LY) và Du(YL) cho kết quả tăng khối lượng trung bình tồn kỳ vỗ béo lần lượt là 667,28 và 669,12 g/ngày. - TTTĂ/kg tăng trọng: các kết quả nghiên cứu cho thấy TTTĂ đã được cải thiện rất nhiều qua con đường lai tạo và cĩ xu hướng giảm dần ở các tổ hợp lai nhiều giống. Theo Lê Thanh Hải và cs (1994) cho biết, sử dụng đực Duroc và đực F1(PiY) cho phối với nái Yorkshire, kết quả cho thấy đã giảm 5,06% về TTTĂ so với lợn Yorkshire thuần. Phùng Thị Vân và cs (2000) cho biết khi nghiên cứu tổ hợp lai Du(LY) và Du(YL) cĩ mức TTTĂ dao động từ 2,95 - 2,98 kg. - Dày mỡ lưng: Phùng Thị Vân và cs (2000) cho biết dày mỡ lưng ở lợn Du(LY) và Du(YL) là 14,5 và 15,9 mm. Lê Thanh Hải và cs (2006) cho biết dầy mỡ lưng trên lợn Du(LY) nuơi tại xí nghiệp chăn nuơi 3/2 là 14,68 mm và xí nghiệp chăn nuơi Phú Sơn là 15,6 mm. - Tỷ lệ nạc: Lê Thanh Hải và cs (1996) cho biết tỷ lệ nạc ở lợn Yorkshire thuần đạt 55,03% trong khi đĩ tổ hợp lai (LY) và L(LY) đạt từ 54,05 - 55,30%. Tổ hợp lai L(DuY); (DuL)
(LY); Du(LY) đạt từ 56,0 - 57,31% và hiệu quả kinh tế của tổ hợp lai giữa 3 và 4 giống cao hơn so với tổ hợp lai 2 giống và giống thuần. Phùng Thị Vân và cs (2000) xác định tỷ lệ nạc ở lợn lai 2 giống F1(LY) và F1(YL) lần lượt là 58,8 và 56,5%; tổ hợp lai 3 giống Du(LY) và Du(YL) cho tỷ lệ nạc từ 56,39 - 60,63%. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 25 - Kết quả nuơi thịt ở các tổ hợp lai Du(YL), Du(LY), L19(YL) và L19(LY) tại xí nghiệp chăn nuơi ðồng Hiệp - Hải Phịng được ðặng Vũ Bình và cs (2005) cho biết: tỷ lệ mĩc hàm của các tổ hợp lai lần lượt là 79,70; 78,14; 80,02 và 78,60%, TTTĂ/kg tăng trọng là 2,4; 2,4; 2,56 và 2,61 kg, tăng trọng/ngày nuơi là 694,91; 650,10; 639,56 và 623,90 g, dày mỡ lưng là 13,76; 12,83; 13,40 và 12,73 mm. Theo Phan Xuân Hảo (2007) khi nghiên cứu trên lợn Yorkshire, Landrace, và F1(LY) tại trung tâm giống gia súc Phú Lãm cho biết: tăng trọng/ngày nuơi và TTTĂ của các nhĩm lợn lần lượt là 664,87 g và 3,07 kg; 710,56 g và 2,91 kg; 685,3 g và 2,83 kg; tỷ lệ mĩc hàm lần lượt là: 77,72; 78,50 và 78,27%; dày mỡ lưng lần lượt là: 2,36; 2,16 và 2,26 cm; diện tích cơ thăn lần lượt là: 40,07; 43,88 và 41,92 cm2; tỷ lệ nạc lần lượt là: 53,86; 56,17 và 55,35%; tỷ lệ mất nước sau 24 giờ bảo quản lần lượt là: 3,14; 3,61 và 3,26%; màu sáng thịt (L*) lần lượt là: 48,09; 46,01 và 47,03; pH45 và pH24 lần lượt là: 6,19 và 5,82; 6,12 và 5,69; 6,15 và 5,78. Hiện nay, nước ta đã đạt được một số tiến bộ kỹ thuật quan trọng trong chăn nuơi, trong đĩ kỹ thuật lai kinh tế lợn là một trong những kỹ thuật quan trọng nhất. Trong những năm gần đây, chúng ta đã tiếp thu được kỹ thuật lai tạo tiên tiến của nước Anh dựa trên cơ sở các giống lợn cĩ tiềm năng về năng suất sinh sản và khả năng cho thịt cao của các giống Pietrain, Duroc, … kết quả của việc áp dụng các cơng thức lai giữa các giống trên đã tạo ra được các giống lợn thương phẩm cĩ năng suất và chất lượng thịt tương đối cao. ðàn lợn thịt của nước ta hiện nay cĩ khoảng 67% là lợn lai kinh tế, trong đĩ đàn lợn nái ở miền Nam chiếm khoảng 65 - 70%, ở miền Bắc chỉ chiếm 30 - 35%. Do đĩ, cần phát triển nhanh đàn lợn nái ở miền Bắc về cả số lượng và chất lượng bằng cách khuyến khích nhân nhanh các mơ hình chăn nuơi tiên tiến, các cơ sở giống của Trung ương và các tỉnh đảm bảo cung cấp đủ nhanh các giống bố mẹ để sản xuất lợn lai thương phẩm nhiều giống ngoại đạt năng suất và chất lượng tốt đồng thời cĩ hiệu quả về kinh tế. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 26 3. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1. Vật liệu nghiên cứu 3.1.1. ðối tượng nghiên cứu - Lợn nái ngoại Yorkshire, Landrace và F1(LY) số lượng 68 con trong đĩ: + 22 lợn Yorkshire với 99 lứa đẻ; + 22 lợn Landrace với 102 lứa đẻ; + 24 lợn F1(LY) với 105 lứa đẻ. - 392 lợn thịt nuơi thương phẩm của các tổ hợp lai trong đĩ: + PiDu
Yorkshire là 136 con; + PiDu
Landrace là 126 con; + PiDu
F1(LY) là 130 con. - Lợn mổ khảo sát: 20 con/cơng thức lai (bao gồm 10 đực và 10 cái), trong đĩ số lợn được kiểm tra chất lượng thịt là 5 con/cơng thức. - Các lợn được nuơi trong điều kiện hiện cĩ của ba trang trại (cả ba trang trại đều nuơi lợn theo phương thức cơng nghiệp, và điều kiện của 3 trang trại là tương đương nhau). Lợn nái Yorkshire, Landrace và F1(LY) cũng như lợn đực PiDu nuơi tại 3 trang trại đều được mua tại Cơng ty TNHH chăn nuơi CP (Chanroen Pokphand) Việt Nam - Thuộc tập đồn Chanroen Pokphand (Thái Lan). 3.1.2. ðịa điểm nghiên cứu Tại 3 trang trại chăn nuơi lợn ở Tráng Việt - Mê Linh - Vĩnh Phúc. Cụ thể: + Nhà ơng Lương ðắc Mừng: 8 Landrace, 9 Yorkshire và 12 F1(LY); + Nhà bà Nguyễn Thị Thuỷ: 8 Landrace, 6 Yorkshire và 7 F1(LY); + Nhà ơng Nguyễn Văn Ngọ: 6 Landrace, 7 Yorkshire và 5 F1(LY). 3.1.3. Thời gian nghiên cứu Từ tháng 12/2007 đến tháng 7/2008. 3.2. Nội dung nghiên cứu - ðánh giá năng suất sinh sản của các tổ hợp lai giữa lợn nái Yorkshire, Landrace, F1(LY) được phối với lợn đực PiDu qua các chỉ tiêu: Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 27 + Tuổi đẻ lứa đầu (ngày) + Thời gian mang thai (ngày) + Số con sơ sinh/ổ (con) + Số con sơ sinh sống/ổ (con) + Tỷ lệ sơ sinh sống (%) + Số con để nuơi/ổ (con) + Số con 21 ngày tuổi/ổ (con) + Tỷ lệ sống đến 21 ngày tuổi (%) + Số con cai sữa/ổ (con) + Tỷ lệ nuơi sống (%) + Ngày cai sữa (ngày) + Khối lượng sơ sinh/ổ (kg) + Khối lượng sơ sinh/con (kg) + Khối lượng 21 ngày tuổi/ổ (kg) + Khối lượng 21 ngày tuổi/con (kg) + Khối lượng cai sữa/ổ (kg) + Khối lượng cai sữa/con (kg) + Khoảng cách lứa đẻ (ngày) + Thời gian phối giống trở lại (ngày) - Khảo sát sinh trưởng của đời con ở các cơng thức lai: PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace, PiDu
F1(LY) và tiêu tốn thức ăn ở từng giai đoạn qua các chỉ tiêu: + Khối lượng cai sữa (kg) + Thời gian cai sữa (ngày) + Khối lượng bắt đầu nuơi thịt (kg) + Tuổi bắt đầu nuơi thịt (ngày) + Khối lượng kết thúc nuơi thịt (kg) + Tuổi kết thúc nuơi thịt (ngày) + Thời gian nuơi thịt (ngày) + Thời gian nuơi (ngày) Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 28 + Tăng trọng sau cai sữa (g) + Tăng trọng/ngày nuơi thịt (g) + Tăng trọng/ngày nuơi (g) + Tăng trọng/ngày tuổi (g) + TTTĂ/kg cai sữa (kg) + TTTĂ/kg tăng trọng sau cai sữa (kg) + TTTĂ/kg tăng trọng trong thời gian nuơi thịt (kg) + TTTĂ/kg tăng trọng trong thời gian nuơi (kg) - Khảo sát khả năng cho thịt của đời con của các cơng thức lai: PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace, PiDu
F1(LY) qua các chỉ tiêu: + Tuổi kết thúc nuơi (ngày) + Khối lượng kết thúc nuơi (kg) + Khối lượng mĩc hàm (kg) + Tỷ lệ mĩc hàm (%) + Khối lượng thịt xẻ (kg) + Tỷ lệ thịt xẻ (%) + Dài thân thịt (cm) + Dày mỡ lưng (mm) + Tỷ lệ nạc (%) + Diện tích cơ thăn (cm2) + pH45 + pH24 + Màu sắc thịt: L* (màu sáng) a * (màu đỏ) b* (màu vàng) + Tỷ lệ mất nước bảo quản (%) + Tỷ lệ mất nước giải đơng (%) + Tỷ lệ mất nước chế biến (%) + Tỷ lệ mất nước tổng (%) + ðộ dai (kg) Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 29 3.3. Phương pháp nghiên cứu - Nguyên tắc bố trí thí nghiệm Bằng phương pháp phân lơ so sánh, đảm bảo các nguyên tắc đồng đều về độ tuổi, thức ăn, chuồng trại, chăm sĩc nuơi dưỡng… trong phạm vi từng thí nghiệm. - ðể xác định các chỉ tiêu về năng suất sinh sản của các lợn nái ở các cơng thức lai: chúng tơi dùng phương pháp theo dõi, thu thập số liệu về năng suất sinh sản theo từng trang trại trên đàn lợn hiện cĩ và số liệu ghi chép hàng năm. + ðối với các chỉ tiêu số lượng: đếm số lợn con sơ sinh/ổ, số con sơ sinh cịn sống/ổ, số con để nuơi/ổ, số con sống đến 21 ngày tuổi/ổ, số con cai sữa/ổ, thời gian cai sữa. + ðối với các chỉ tiêu khối lượng: cân xác định khối lượng lợn con ở các thời điểm theo dõi bằng 1 loại cân ở tất cả các lần cân và cân khi lợn cịn đĩi. + ðối với các chỉ tiêu về tỷ lệ tính theo tỷ lệ %. - ðể xác định các chỉ tiêu sinh trưởng: chúng tơi tiến hành theo dõi từ khi cai sữa đến xuất bán. Dùng phương pháp phân lơ, mỗi cơng thức là 12 lơ, mỗi lơ từ 10 - 12 con cân khối lượng ở các thời điểm theo dõi bằng 1 loại cân. Lợn được cho ăn tự do bằng các khẩu phần ở từng giai đoạn khác nhau: từ cai sữa đến 20 kg khẩu phần cĩ tỷ lệ protein 21% và 3.250 kcal năng lượng trao đổi/kg thức ăn; từ 20 kg đến 50 kg khẩu phần cĩ tỷ lệ protein 17% và 3.050 kcal năng lượng trao đổi/kg thức ăn; ở giai đoạn từ 50 kg đến xuất bán bằng khẩu phần cĩ tỷ lệ protein 15% và 2.950 kcal năng lượng trao đổi/kg thức ăn. - ðể xác định các chỉ tiêu về tiêu tốn thức ăn, chúng tơi tiến hành theo dõi thức ăn cho lợn mẹ chửa kỳ I, thức ăn cho lợn ._.ndrace) ðan Mạch là 16,50 – 17,60 mm (Strudsholm và cs, 2005); ở tổ hợp lai Large White
Landrace và Large White
Duroc ở ðức là 16,70 và 22,10 mm (Heyer và cs, 2005). Kết quả về chỉ tiêu tỷ lệ nạc và diện tích cơ thăn ở tổ hợp PiDu
Landrace là cao nhất và ở tổ hợp PiDu
Yorkshire là thấp nhất, ở mức trung gian là tổ hợp PiDu
F1(LY). Sự khác nhau giữa 3 tổ hợp lai này ở chỉ tiêu tỷ lệ nạc là rõ ràng (P < 0,05), cịn ở chỉ tiêu diện tích cơ thăn chỉ cĩ sự sai khác giữa tổ hợp lai PiDu
Landrace và PiDu
Yorkshire (P < 0,05). Kết quả về tỷ lệ nạc và diện tích cơ thăn ở tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace, PiDu
F1(LY) thu được trong nghiên cứu này nằm trong phạm vi của một số thơng báo khác. Cụ thể, tỷ lệ nạc của lợn Yorkshire, Landrace, F1(LY) là 53,86; 56,17; 55,35% (Phan Xuân Hảo, 2007); ở lợn C22
402 là 56,42% (Lê Xuân Trường, 2006); ở lợn Landrace, Great York và F1(Landrace
Great York) là 55,90; 56,20 và 55,20% (Erp-Vander Kooij và cs, 2003); ở lợn Landrace ðức là 56,52% (Kuhn và cs, 2004); ở lợn Pietrain, Large White, Landrace là 56,53; 56,79; và 56,59% (Franco và cs, 2008); ở lợn Large White
Landrace, Large White
Duroc là 56 và 54% (Heyer và cs, 2005); ở lợn Pietrain
(Large White
Landrace), Pietrain
(Duroc
Landrace) là 58,20 và 57,41% (Morlein và cs, 2007). Diện tích cơ thăn ở lợn Yorkshire, Landrace và F1(LY) lần lượt là: 40,07; 43,88; 41,92 cm2 (Phan Xuân Hảo, 2007); ở con lai F1(LY) là 49,40 cm2 (Urbanczyk và cs, 2000); ở lợn Landrace ðức là 48,18 cm2 (Kuhn và cs, 2004); ở tổ hợp lai Pietrain
(Large White
Landrace), Pietrain
(Duroc
Landrace) là 54,80 và 52,34 cm2 (Morlein và cs, 2007). Tr ườ n g ð ại họ c N ơn g n gh iệ p H à N ội – Lu ận vă n th ạc sỹ kh o a họ c N ơn g n gh iệ p … … … … … … … … … 69 Bả n g 4. 9. Cá c ch ỉ t iê u n ăn g su ất th ịt củ a co n la i ở cá c tổ hợ p la i Pi D u
Y o rk sh ire Pi D u
La n dr ac e Pi D u
F 1 (L Y ) Ch ỉ t iê u n X ± SE Cv (% ) n X ± SE Cv (% ) n X ± SE Cv (% ) Tu ổi kế t t hú c n u ơi (ng ày ) 20 15 9, 35 a ± 0, 68 1, 91 20 15 8, 25 ab ± 0, 86 2, 44 20 15 5, 90 b ± 0, 96 2, 75 K L kế t t hú c n u ơi (kg ) 20 91 , 83 a ± 0, 88 4, 27 20 92 , 48 a ± 1, 36 6, 55 20 92 , 60 a ± 0, 92 4, 45 K L m ĩc h àm (kg ) 20 73 , 07 a ± 0, 70 4, 29 20 73 , 94 a ± 1, 10 6, 65 20 74 , 24 a ± 0, 73 4, 41 Tỷ lệ m ĩc h àm (% ) 20 79 , 57 c ± 0, 04 0, 23 20 79 , 95 b ± 0, 06 0, 36 20 80 , 17 a ± 0, 07 0, 40 K L th ịt x ẻ (kg ) 20 65 , 53 a ± 0, 61 4, 16 20 66 , 17 a ± 0, 98 6, 59 20 66 , 30 a ± 0, 65 4, 40 Tỷ lệ th ịt x ẻ (% ) 20 71 , 37 b ± 0, 03 0, 21 20 71 , 55 a ± 0, 03 0, 16 20 71 , 60 a ± 0, 03 0, 20 D ài th ân th ịt (cm ) 20 91 , 05 a ± 0, 55 2, 70 20 91 , 42 a ± 0, 65 3, 19 20 91 , 75 a ± 0, 56 2, 74 D M L tr u n g bì n h (m m ) 20 20 , 18 a ± 0, 12 2, 74 20 19 , 22 c ± 0, 10 2, 39 20 19 , 52 b ± 0, 09 2, 02 Tỷ lệ n ạc (% ) 20 56 , 21 c ± 0, 08 0, 60 20 56 , 88 a ± 0, 06 0, 47 20 56 , 51 b ± 0, 07 0, 52 D iệ n tíc h cơ th ăn (cm 2 ) 5 45 , 32 b ± 2, 13 10 ,50 5 50 , 89 a ± 0, 64 2, 82 5 49 , 36 ab ± 1, 52 6, 87 Tr ườ n g ð ại họ c N ơn g n gh iệ p H à N ội – Lu ận vă n th ạc sỹ kh o a họ c N ơn g n gh iệ p … … … … … … … … … 70 G hi ch ú: Cá c gi á tr ị t ro n g cù n g m ột hà n g kh ơn g m a n g ký tự gi ốn g n ha u th ì s a i k há c cĩ ý n gh ĩa th ốn g kê (P < 0, 05 ) Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 70 Qua các chỉ tiêu về năng suất thịt của con lai ở các tổ hợp lai cho thấy: các chỉ tiêu khối lượng kết thúc, khối lượng mĩc hàm, khối lượng thịt xẻ thường cĩ xu hướng cao hơn ở tổ hợp PiDu
F1(LY) và PiDu
Yorkshire, tuy nhiên sự sai khác này giữa 3 nhĩm lợn là khơng rõ ràng. Bên cạnh đĩ các chỉ tiêu về tỷ lệ nạc, dày mỡ lưng và diện tích cơ thăn ở tổ hợp lai PiDu
Landrace thường cĩ biểu hiện vượt trội hơn so với 2 nhĩm cịn lại, tổ hợp lai PiDu
F1(LY) đạt ở mức trung gian. Kết quả thu được cho thấy, các lợn thịt được nuơi tại 3 trang trại nghiên cứu cĩ năng suất thịt tương đối cao và ổn định, ở hầu hết các chỉ tiêu đều cĩ kết quả cao hơn so với con thuần và lai hai giống ngoại. 4.3.2. Các chỉ tiêu về chất lượng thịt của con lai Sau khi mổ khảo sát chúng tơi lựa chọn mỗi cơng thức 5 mẫu để tiến hành khảo sát chất lượng thịt. Kết quả về các chỉ tiêu chất lượng thịt được trình bày ở bảng 4.10, kết quả cho thấy: Giá trị pH45 và pH24 ở cơ thăn của tổ hợp PiDu
Landrace (6,31 và 5,57) là thấp nhất và PiDu
Yorkshire (6,37 và 5,59) là cao nhất, cịn tổ hợp PiDu
F1(LY) (6,34 và 5,57) ở mức trung gian. Tuy nhiên sự khác nhau về pH45 cũng như pH24 ở thịt giữa các tổ hợp lai đều khơng cĩ ý nghĩa thống kê (P > 0,05). Kết quả về giá trị pH45 và pH24 ở cơ thăn trong theo dõi này của các tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1(LY) cĩ thể so sánh với các thơng báo khác. Cụ thể, pH45 và pH24 ở cơ thăn của lợn Yorkshire, Landrace, F1(LY) là 6,19 và 5,82; 6,12 và 5,69; 6,15 và 5,78 (Phan Xuân Hảo, 2007); là 6,26 và 5,46; 6,12 và 5,42; 6,26 và 5,43 (Ruusunen và cs, 2007); ở tổ hợp F1(Landrace
Large Whire) là 6,37 và 5,46 (Maria và cs, 2004), là 6,45 và 5,56 (Channon và cs, 2003); ở lợn Duroc là 6,09 và 5,84; F1(Pietrain
Large Whire) là 5,83 và 5,53 (Latorre và cs, 2003); ở lợn Landrace ðức là 6,20 và 5,46 (Kunh và cs, 2004); ở tổ hợp Pietrain
(Large White
Landrace) là 6,43 và 5,56, Pietrain
(Duroc
Landrace) là 6,42 và 5,53 (Morlein và cs, 2007). Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 71 Như vậy, kết quả về chỉ tiêu pH45 và pH24 của các tổ hợp lai trong nghiên cứu của chúng tơi phù hợp với các thơng báo trước đĩ. Màu sáng thịt (L*) trong nghiên cứu của chúng tơi ở tổ hợp PiDu
Yorkshire (47,11) là thấp nhất, cao nhất ở tổ hợp PiDu
F1(LY) (47,88) và PiDu
Landrace (47,69) ở mức trung gian. Tuy nhiên, khơng cĩ sự sai khác về giá trị L* giữa các tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1(LY). Tương tự đối với các chỉ tiêu màu đỏ thịt (a*) và màu vàng thịt (b*) cũng khơng cĩ sự sai khác giữa các tổ hợp lai. Kết quả nghiên cứu của chúng tơi nằm trong phạm vi của một số thơng báo trước đĩ, cụ thể màu sáng thịt (L*), màu đỏ thịt (a*) và màu vàng thịt (b*) ở lợn Yorkshire là 48,09; 5,80 và 11,27, ở lợn Landrace là 46,01; 6,39 và 11,16, ở lợn F1(LY) là 47,03; 6,07 và 11,32 (Phan Xuân Hảo, 2007); ở lợn Landrace ðức là 48,28; 8,84 và -0,23 (Kunh và cs, 2004); ở lợn Pietrain là 44,29; 14,57 và 12,55, ở lợn Large White là 47,24; 11,79 và 12,75, ở lợn Landrace là 43,86; 12,06 và 11,83 (Franco và cs, 2008); ở tổ hợp lai Large White
Landrace là 48,10; 8,40 và 3,50, ở tổ hợp lai Large White
Duroc là 47,50; 8,40 và 3,70 (Heyer và cs, 2005). Theo Morlein và cs (2007) thì chỉ tiêu L* và a* ở tổ hợp lai Pietrain
(Large White
Landrace) là 47,20 và 8,02; ở tổ hợp lai Pietrain
(Duroc
Landrace) là 46,88 và 7,95. Kết quả cho thấy, tỷ lệ mất nước cơ thăn sau 24 giờ bảo quản ở tổ hợp PiDu
F1(LY) là thấp nhất (2,73%), cao nhất là ở PiDu
Landrace (2,97%) và ở mức trung gian là tổ hợp PiDu
Yorkshire (2,86%). Tuy nhiên sự sai khác về tỷ lệ mất nước sau 24 giờ bảo quản giữa các nhĩm lợn nghiên cứu là khơng rõ ràng và khơng cĩ ý nghĩa thống kê (P > 0,05). Kết quả trên cĩ thể so sánh với tỷ lệ mất nước cơ thăn sau 24 giờ bảo quản ở con lai F1(Landrace
Large White) là 1,87 - 3,23% (Channon và cs, 2003); ở lợn Duroc là 2,88%, ở lợn Pietrain là 3,80% (Edwards và cs, 2008); ở lợn Yorkshire là 3,14%, ở lợn Landrace là 3,61%, ở lợn F1(LY) là 3,26% (Phan Xuân Hảo, 2007). Tr ườ n g ð ại họ c N ơn g n gh iệ p H à N ội – Lu ận vă n th ạc sỹ kh o a họ c N ơn g n gh iệ p … … … … … … … … … 72 Bả n g 4. 10 . C ác ch ỉ t iê u ch ất lư ợ n g th ịt củ a co n la i ở cá c tổ hợ p la i Pi D u
Y o rk sh ire (n= 5) Pi D u
La n dr ac e (n= 5) Pi D u
F 1 (L Y ) (n= 5) Ch ỉ t iê u X ± SE Cv (% ) X ± SE Cv (% ) X ± SE Cv (% ) pH 45 6, 37 a ± 0, 12 4, 24 6, 31 a ± 0, 12 4, 14 6, 34 a ± 0, 10 3, 66 pH 24 5, 59 a ± 0, 03 1, 04 5, 57 a ± 0, 03 1, 20 5, 57 a ± 0, 03 1, 08 L* (m àu sá n g) 47 , 11 a ± 1, 08 5, 11 47 , 69 a ± 1, 10 5, 14 47 , 88 a ± 0, 80 3, 76 a * (m àu đỏ ) 13 , 50 a ± 0, 29 4, 86 14 , 00 a ± 0, 45 7, 26 13 , 92 a ± 0, 31 4, 97 b* (m àu v àn g) 5, 89 a ± 0, 29 11 , 04 6, 40 a ± 0, 35 12 , 15 6, 12 a ± 0, 25 9, 28 Tỷ lệ m ất n ướ c bả o qu ản (% ) 2, 86 a ± 0, 17 13 , 49 2, 97 a ± 0, 17 12 , 49 2, 73 a ± 0, 14 11 , 76 Tỷ lệ m ất n ướ c gi ải đơ n g (% ) 6, 07 a ± 0, 15 5, 70 6, 50 a ± 0, 17 5, 81 6, 20 a ± 0, 20 7, 23 Tỷ lệ m ất n ướ c ch ế bi ến (% ) 22 , 28 a ± 1, 18 11 , 80 21 , 96 a ± 1, 29 13 , 16 22 , 62 a ± 1, 12 11 , 05 Tỷ lệ m ất n ướ c tổ n g (% ) 28 , 35 a ± 1, 17 9, 24 28 , 46 a ± 1, 26 9, 92 28 , 82 a ± 1, 12 8, 66 ð ộ da i ( kg ) 4, 29 a ± 0, 26 13 , 43 4, 28 a ± 0, 30 15 , 85 4, 26 a ± 0, 31 16 , 33 G hi ch ú: Cá c gi á tr ị t ro n g cù n g m ột hà n g kh ơn g m a n g ký tự gi ốn g n ha u th ì s a i k há c cĩ ý n gh ĩa th ốn g kê (P < 0, 05 ) Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 73 Ở chỉ tiêu tỷ lệ mất nước giải đơng, tỷ lệ mất nước chế biến và tỷ lệ mất nước tổng của các tổ hợp lai là tương đương nhau (P > 0,05); tỷ lệ mất nước giải đơng dao động từ 6,07 - 6,50%; tỷ lệ mất nước chế biến từ 21,96 - 22,62% và tỷ lệ mất nước tổng là 28,35 - 28,82%. Kết quả trong nghiên cứu của chúng tơi cĩ phần thấp hơn so với các thơng báo khác, cụ thể tỷ lệ mất nước giải đơng, mất nước chế biến và mất nước tổng ở thịt bình thường là 8,20; 25,30 và 31,50 (Warner và cs, 1997). Tỷ lệ mất nước chế biến ở lợn Duroc là 28,63% và Pietrain là 29,23% (Edwards và cs, 2008); ở tổ hợp lai Pietrain
(Large White
Landrace) là 29,79% và Pietrain
(Duroc
Landrace) là 29,25% (Morlein và cs, 2007). - ðộ dai (mềm) thịt (kg): kết quả ở chỉ tiêu này của các tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1(LY) lần lượt là 4,29; 4,25 và 4,26 kg. Sự sai khác giữa các tổ hợp lai về độ dai thịt là khơng cĩ ý nghĩa thống kê (P > 0,05). Kết quả nghiên cứu của chúng tơi về chỉ tiêu này nằm trong phạm vi của một số thơng báo khác. Cụ thể, độ dai thịt ở con lai F1(Large White
Landrace) là 4,07 kg và F1(Large White
Duroc) là 3,84 kg (Heyer và cs, 2005); ở tổ hợp lai Pietrain
(Large White
Landrace) là 4,78 kg và ở tổ hợp lai Pietrain
(Duroc
Landrace) là 4,55 kg (Morlein và cs, 2007); ở lợn Duroc là 6,94 kg và ở lợn Pietrain là 7,11 kg (Edwards và cs, 2008); ở lợn Landrace là 6,01 kg (Park và cs, 2007). Phân loại chất lượng thịt dựa vào tỷ lệ mất nước sau 24 giờ bảo quản, màu sáng thịt (L*), giá trị pH45 và pH24 ở cơ thăn theo chỉ tiêu của Warner và cs (1997) thì tất cả thịt của 3 loại tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1(LY) thu được trong nghiên cứu của chúng tơi đều cĩ chất lượng tốt. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 74 5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 5.1. Kết luận Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu về năng suất sinh sản, sinh trưởng và chất lượng thịt của các tổ hợp lai trên đàn lợn tại ba trang trại nghiên cứu, chúng tơi rút ra một số kết luận sau: 1. Qua các chỉ tiêu theo dõi cho thấy, năng suất sinh sản của các tổ hợp lai tại ba trang trại nghiên cứu là tương đối cao và ổn định. - Số con cai sữa đạt khá cao lần lượt ở các tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace, PiDu
F1(LY) là 11,10; 10,49 và 10,90 con. - Khối lượng cai sữa/ổ của tổ hợp PiDu
Yorkshire là 17,24 kg; PiDu
Landrace là 16,64 kg và PiDu
F1(LY) là 17,14 con. - Khoảng cách lứa đẻ của các lợn nái là tương đối thấp và ổn định lần lượt ở các tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace, PiDu
F1(LY) là : 156,34; 154,70 và 153,19 ngày. - Khả năng sinh sản của các tổ hợp lai cĩ xu hướng tăng dần từ lứa 1 đến lứa 4, ở lứa 5 tuy cĩ xu hướng giảm nhưng mức giảm là khơng đáng kể. - Các kết quả về chỉ tiêu: số con đẻ ra/ổ, số con để nuơi/ổ, số con 21 ngày tuổi/ổ, số con cai sữa/ổ, tỷ lệ nuơi sống thường đạt cao nhất ở tổ hợp PiDu
Yorkshire sau đĩ đến tổ hợp PiDu
F1(LY) và thấp nhất ở tổ hợp PiDu
Landrace. - Các kết quả về chỉ tiêu: khối lượng sơ sinh/con, khối lượng 21 ngày tuổi/con và khối lượng cai sữa/con ở tổ hợp PiDu
F1(LY) luơn đạt được giá trị cao hơn, nhưng sự sai khác của các chỉ tiêu này với tổ hợp PiDu
Yorkshire và PiDu
Landrace là khơng quá lớn. 2. Các tổ hợp lai cĩ sức sinh trưởng tương đối khá, chúng được thể hiện qua một số chỉ tiêu sau: Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 75 - Tăng trọng/ngày nuơi thịt và TTTĂ/kg tăng trọng nuơi thịt của tổ hợp lai PiDu
Yorkshire là 735,05 g và 2,69 kg; PiDu
Landrace là 735,38 g và 2,69 kg; PiDu
F1(LY) là 749,05 g và 2,68 kg. - Trong cùng điều kiện nuơi dưỡng, chăm sĩc, quản lý … của ba trang trại tổ hợp lai 4 giống PiDu
F1(LY) đã thể hiện được ưu thế về tăng trọng so với tổ hợp lai 3 giống PiDu
Yorkshire và PiDu
Landrace, mặc dù mức chênh lệch chưa cao và chưa thể hiện được ở tất cả các giai đoạn. 3. Năng suất và chất lượng thịt của các tổ hợp lai là tương đối tốt: - Tỷ lệ nạc đạt khá cao, lần lượt ở các tổ hợp lai: PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1(LY) là: 56,21; 56,88 và 56,51%. Dày mỡ lưng mỏng nhất ở tổ hợp PiDu
Landrace (19,22 mm), cao nhất ở tổ hợp PiDu
Yorkshire (20,18 mm); diện tích cơ thăn cao nhất ở tổ hợp PiDu
Landrace (50,89 cm2) và thấp nhất ở tổ hợp PiDu
Yorkshire (45,32 cm2). - Chất lượng thịt của các tổ hợp lai: PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace, PiDu
F1(LY) đều tốt - đạt yêu cầu về chất lượng thịt và được thể hiện thơng qua các chỉ tiêu như: pH45, pH24; màu sáng thịt (L*); tỷ lệ mất nước và độ dai của thịt. 5.2. ðề nghị 1. Tiếp tục nghiên cứu về khả năng sản xuất của các tổ hợp lai PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1(LY), để cĩ những kết luận chính xác về khả năng sinh sản, sinh trưởng và cho thịt của các tổ hợp lai, giúp cho người chăn nuơi lựa chọn được tổ hợp lai phù hợp với điều kiện cụ thể mang lại hiệu quả kinh tế cao. 2. Áp dụng phương pháp lai tạo giống, tạo chọn các tổ hợp lai, khai thác tối đa ưu thế lai nhằm xác định tổ hợp lai thích hợp cho mỗi vùng sinh thái, đáp ứng được yêu cầu cấp thiết trong sản xuất hiện nay. 3. Qua kết quả nghiên cứu, chúng tơi khuyến cáo rằng để sản xuất một khối lượng thịt lớn cĩ chất lượng cao thì việc sử dụng các tổ hợp lai 3 giống, 4 giống (PiDu
Yorkshire, PiDu
Landrace và PiDu
F1(LY)) cần được khai thác tối đa trong điều kiện chăn nuơi tại các trang trại vừa và nhỏ ở Mê Linh - Vĩnh Phúc. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO A. TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT 1. ðặng Vũ Bình (1999), “Phân tích một số nhân tố ảnh hưởng tới các tính trạng năng suất sinh sản trong một lứa đẻ của lợn nái ngoại”, Kết quả nghiên cứu KHKT Khoa Chăn nuơi thú y (1996 - 1998), NXB Nơng nghiệp, Hà Nội, 5-8. 2. ðặng Vũ Bình (2003), “Năng suất sinh sản của lợn nái Yorkshire và Landrace nuơi tại các cơ sở giống Miền Bắc”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật nơng nghiệp, Trường ðại học Nơng nghiệp I, số 2/ 2003. 3. ðặng Vũ Bình, Nguyễn Văn Tường, ðồn Văn Soạn, Nguyễn Thị Kim Dung (2005), “Khả năng sản xuất của một số cơng thức lai của đàn lợn nuơi tại xí nghiệp chăn nuơi ðồng Hiệp - Hải Phịng”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật nơng nghiệp, Trường ðại học Nơng nghiệp I, số 4/2005. 4. ðinh Văn Chỉnh, ðặng Vũ Bình, Trần Xuân Việt, Vũ Ngọc Sơn (1995) “Năng suất sinh sản của lợn nái Yorkshire và Landrace nuơi tại trung tâm giống gia súc Hà Tây”, Kết quả nghiên cứu khoa học, Khoa chăn nuơi – thú y (1991- 1995), Trường ðại học Nơng nghiệp I Hà Nội, NXB Nơng nghiệp, Hà Nội, 70- 72. 5. ðinh Văn Chỉnh, Phan Xuân Hảo, ðỗ Văn Trung (2001), “ðánh giá khả năng sính sản của lợn Landrace và Yorkshire nuơi tại Trung tâm giống vật nuơi Phú Lãm - Hà Tây”, Kết quả nghiên cứu khoa học kỹ thuật Khoa Chăn nuơi - Thú y (1999 - 2001), NXB Nơng nghiệp Hà Nội. 6. Phạm Thị Kim Dung (2005), Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng tới một số tính trạng về sinh trưởng và cho thịt của lợn lai F1(LY), F1(YL), Du(LY) và Du(YL) ở miền Bắc Việt Nam, Luận án TS Nơng nghiệp, Viện chăn nuơi. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 77 7. Trương Hữu Dũng, Phùng Thị Vân, Nguyễn Khánh Quắc (2003), “Khảo sát khả năng sinh trưởng, cho thịt của hai tổ hợp lai F1(LY) và F1(YL)”, Tạp trí Nơng nghiệp và Phát triển nơng thơn, (3), 282-283. 8. Trương Hữu Dũng, Phùng Thị Vân, Nguyễn Khánh Quắc (2004), “Khả năng sinh trưởng và thành phần thân thịt xẻ của tổ hợp lai Du(LY) và Du(YL)”, Tạp trí Nơng nghiệp và Phát triển nơng thơn, (4), 471. 9. Lê Thanh Hải, ðồn Văn Giải, Lê Phạm ðại, Vũ Thị Lan Phương (1994), “Kết quả nghiên cứu các cơng thức lai giữa đực Duroc, đực lai (Pietrain
Yorkshire) với nái Yorkshire”, Hội nghị KHKT Chăn nuơi-Thú y tồn quốc 6/7-8/7/1994, Hà Nội, 19-29. 10. Lê Thanh Hải, Nguyễn Thị Viễn, Trần Thu Hằng (1995), “Nghiên cứu xác định một số tổ hợp heo lai ba giống để sản xuất heo nuơi thịt đạt tỷ lệ nạc trên 52%”, Báo cáo khoa học, Hội nghị Khoa học Chăn nuơi – Thú y tồn quốc, 143- 160. 11. Lê Thanh Hải, Chế Quang Tuyến, Phan Xuân Giáp (1996), Những vấn đề kỹ thuật và quản lý trong sản xuất lợn hướng nạc, NXB Nơng nghiệp. 12. Lê Thanh Hải, Nguyễn Văn ðồng, Nguyễn Ngọc Phục, Phạm Duy Phẩm (2006), “Năng suất sinh trưởng và khả năng cho thịt của lợn lai 3 giống ngoại Landrace, Yorkshire, và Duroc”, Tạp chí khoa học kỹ thuật Chăn nuơi, (4), 51-52. 13. Phan Xuân Hảo (2007), “ðánh giá sinh trưởng, năng suất và chất lượng thịt ở lợn Landrace, Yorkshire và F1(Landrace
Yorkshire), Tạp chí Khoa học kỹ thuật nơng nghiệp, Trường ðại học Nơng nghiệp I, tập V số 1/2007, 31- 35. 14. Bùi Thị Hồng (2004), ðánh giá khả năng sinh sản của lợn lai C22 và CA được phối với lợn đực lai 402 tại trung tâm giống lợn ðơng Mỹ - ðơng Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 78 Hưng - Thái Bình, Luận văn thạc sĩ nơng nghiệp, Trường ðại học Nơng nghiệp I Hà Nội. 15. Phan Văn Hùng (2007), Khả năng sản xuất của các cơng thức lai giữa lợn đực Duroc, L19 với nái F1(LY) và F1(YL) nuơi tại nơng hộ tỉnh Vĩnh Phúc, Luận văn Thạc sĩ Nơng nghiệp, Trường ðại học Nơng nghiệp I Hà Nội. 16. Nguyễn Nghi, Lê Thanh Hải (1995), “Nghiên cứu ảnh hưởng của protein khẩu phần và phương thức cho ăn đến năng suất và chất lượng thịt xẻ của heo thịt”, Báo cáo Khoa học, Hội nghị Khoa học Chăn nuơi - Thú y tồn quốc, 173-184. 17. Nguyễn Văn Thắng, ðặng Vũ Bình (2005), “So sánh khả năng sinh sản của nái lai F1 (Landrace
Yorkshire) phối với lợn đực giống Pietrain và Duroc”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Nơng nghiệp, Trường ðại học Nơng nghiệp I. Số 2/2005 18. Nguyễn Khắc Tích (1993), “Kết quả nghiên cứu sử dụng lợn lai ngoại lai với ngoại nuơi thịt nhằm cho năng suất cao, tăng tỷ lệ nạc ở các tỉnh phía Bắc”, Kết quả nghiên cứu Khoa học Chăn nuơi - Thú y (1991-1993), Trường ðại học Nơng nghiệp I Hà Nội, NXB Nơng nghiệp, 18-19. 19. Lê Xuân Trường (2006), ðánh giá khả năng sinh trưởng và cho thịt của các tổ hợp lai 4 giống (402
C22) và 5 giơng (402
CA) tại cụm trang trại chăn nuơi lợn ngoại cơng nghệ cao Bãi ðu, xã Quảng Thành, Thành phố Thanh Hĩa, Luận văn thạc sĩ Nơng nghiệp, ðại học Nơng nghiệp I Hà Nội. 20. ðồn Xuân Trúc, Tăng Văn Lĩnh, Nguyễn Thái Hịa và Nguyễn Thị Hường (2000), “Nghiên cứu chọn lọc nái Yorkshire và Landrace cĩ năng suất sinh sản cao tại xí nghiệp giống Mỹ Văn”, Báo cáo khoa học Bộ Nơng nghiệp và phát triển nơng thơn, phần chăn nuơi gia súc 1999-2000, 152-157. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 79 21. ðỗ Thị Tỵ (1994), “Tình hình chăn nuơi lợn ở Hà Lan”, Thơng tin KHKT Chăn nuơi, số 2/1994, Viện nghiên cứu Quốc gia - Bộ Nơng nghiệp và Cơng nghiệp thực phẩm. 22. Phùng Thị Vân, Trần Thị Hồng, Hồng Thị Phi Phượng và Lê Thế Tuấn (2000), “Nghiên cứu khả năng sinh sản của lợn nái Yorshire và Landrace, phối chéo giống, ðặc điểm sinh trưởng và khả năng sinh sản của lợn nái lai F1(LY) và F1(YL) lai với đực Duroc”, Báo cáo Khoa học Viện Chăn nuơi, Phần Chăn nuơi gia súc 1999-2000, 196-206. 23. Phùng Thị Vân, Lê Thị Kim Ngọc, Trần Thị Hồng (2001), “Khảo sát khả năng sinh sản và xác định tuổi loại thải thích hợp đối với lợn nái Landrace và Yorkshire”, Báo cáo Khoa học Viện Chăn nuơi, Phần Chăn nuơi gia súc 2000-2001, 69-101. 24. Phùng Thị Vân, Hồng Hương Trà, Lê Thị Kim Ngọc, Trương Hữu Dũng (2001), “Nghiên cứu khả năng cho thịt của lợn lai giữa hai giống Landrace
Yorkshire, giữa ba giống Landrace
Yorkshire
Duroc và ảnh hưởng của hai chế độ nuơi tới khả năng cho thịt của lợn ngoại cĩ tỷ lệ nạc > 52%”, Báo cáo khoa học chăn nuơi thú y 1999-2000, Phần chăn nuơi gia súc, Tp Hồ Chí Minh, 207-219. 25. Phùng Thị Vân, Hồng Hương Trà, Trần Thị Hồng và cs (2002), Nghiên cứu khả năng sinh sản, cho thịt của lợn lai và ảnh hưởng của hai chế độ nuơi tới khả năng cho thịt của lợn ngoại cĩ tỷ lệ nạc trên 52%, Bộ Nơng nghiệp và Phát triển Nơng thơn - Vụ khoa học cơng nghệ và chất lượng sản phẩm, Kết quả nghiên cứu KHCN trong nơng nghiệp và phát triển nơng thơn giai đoạn 1996 - 2000, Hà Nội, trang: 482 - 493. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 80 B. TÀI LIỆU TIẾNG ANH 26. Channon. H.A., Payne. A.M., Warner. R.D (2003), “Effect of stun duration and current level applied during head to back and head only electrial stunning of pigs on pork quality compared wit pigs stunned with CO2”, Meat Science 65, 1325-1333. 27. Cassar. G., Kirkwood. R.N., Seguin. M.J., Widowski. T.M., Zanella. A.J., Friendship. R.M. (2008), “Influence of stage of gestation at grouping and presence of boars on farrowing rate and litter size of group- housed sows”, Journal of Swine Health and Production 16 (2), 81-85. 28. Erp-van der Kooij. E.V., Kuijper. A.H., van Eerdenburg. F.J.C.M., Tielen. M.J.M (2003), “Coping characteristics and performancein fattening pigs”, Livestock production Science 84, 31-38. 29. Edwards. D. B., Bates. R. O., Osburn. W. N (2003), “Evaluation of Duroc- vs. Pietrain-sired pigs for carcass and meat quality measures”, Journal oj animal science, 81, 1895-1899. 30. Franco. M.M., Antunes. R.C., Borges. M., Melo. E.O., Goulart, L.R. (2008), “Influence of brees, sex and growth hormone and Halothane genotypes on carcass composition and meat quality traits in pigs”, Journal of Muscle Foods, 19, 34-49. 31. Gondreta. F, Lefaucheur. L, Louveau. I, Lebreta. B, Pichodo. X., Le Cozler. Y., (2005), “Influence of piglet birth weight on postnatal growth performance, tissue lipogenic capacity and muscle histological traits at market weight”, Livestock Production Science, 93, 137-146. 32. Heyer. A, Andersson . K, Leufven. S, Rydhmer. L and Lundstrom. K, (2005), “The effects of breed cross on performance and meat quality of once- bred gilts in a seasonal outdoor rearing system”, Arch. Tierz., Dummerstorf, 48 (4), 359-371. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 81 33. Imboonta. N, Rydhmer. L, Tumwasorn. S, (2007), “ Genetic parameters and trends for production and reproduction traits in Thai Landrace sows” Livestock Science, 111, 70-79. 34. Joo. S.T., Kauffman. R.G., Kim. B.C., Park. G.B (1999), “The relationship of sarcoplasmic and myofibrinllar protein solubility to colour and water-holding capacity in porcine longissimus muscle”, Meat Science, 52, 291-297. 35. Kuhn. G., Kanitz. E., Tuchuscherer. M., Nurnberg. G., Hartung.M., Ender. K., Rehfeldt. C. (2004), “Growth and carass quality of offspring in respose to porcine somatotropin (pST) treatment of sows during early pregnancy”, Livestock production Science 85, 103-112. 36. Kusec. G, Baulainpp. U, Henningp. M, Kohlerpp. P and Kallweit. E, (2005), “Fattening, carcass and meat quality traits of hybrid pigs as influenced by MHS genotype and feeding systems”, Arch. Tierz., Dummerstorf, 48 (1), 40-49. 37. Latorre. M.A., Lazaro. R., Gracia.M.I., Nieto.M., Mateos. G.G. (2003), “Effect of sex and terminal sire genotype on performance, carcass characteristics, and meat quality of pigs slaughtered at 117 kg body weight”, Meat Science 65, 1369-1377. 38. Lee. C.Y, Baik. K.H., Park. B-C, Park. H.C, (2005), “Relationships of plasma insulin-like growth factor (IGF)-I and IGF-II concentrations to growth in purebred Landrace and Yorkshire female pigs”, Livestock Production Science, 95, 163-169. 39. Maria Kyla-Puhu, Marita Ruuunen, Rita Kivikari, Eero Puolanne (2004), “The buffering capcity of porcine muscles”, Meat Science, 67, 578- 593. 40. Morlein. D, Link. G, Werner. C, Wicke. M, (2007), “Suitability of three commercially produced pig breeds in Germany for a meat quality Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 82 program with emphasis on drip loss and eating quality”, Meat Science, 77, 504-511. 41. O'Connell. N.E, Beattie. V.E, Watt.D., (2005), “Influence of regrouping strategy on performance, behaviour and carcass parameters in pigs”, Livestock Production Science, 97, 107-115. 42. Park. B.Y., Kim. N.K., Lee. C.S., Hwang. I.H. (2007), “ Effect of fiber type on postmortem proteolysis in longissimus muscle of Landrace and Korean native black pigs”, Meat Science, 77, 482-491. 43. Ramanau A., Kluge H., Spilke J., Eder K., (2008), “Effects of dietary supplementation of L-carnitine on the reproductive performance of sows in production stocks”, Livestock Science (113), 34-42. 44. Rothschild M.F., and Bidanel J.P (1998), “Biology and genentics of Reproduction”, The Genetics of the pigs, Rothschild, M.F and Ruvinsky, A (eds), CAB international, 313-315. 45. Rosendo. A, Druet. T, Gogué. J, Canario. L and Bidanel. J. P., (2007), “Correlated responses for litter traits to six generations of selection for ovulation rate or prenatal survival in French Large White pigs”, Journal of Animal Science, 85, 1615-1624. 46. Ruusunen. M., Partanen. K., Poso. R., Puolanne. E. (2007), “The effect of dietary protien supply on carcass composition, size of organs, muscle properties and meat quality of pigs”, Livestock Science, 107, 170-181. 47. Sawyer. J. T, Tittor. A. W, Apple. J. K, Morgan. J. B, Maxwell. C. V, Rakes. L. K. and Fakler. T. M., (2007), “Effects of supplemental manganese on performance of growing-finishing pigs and pork quality during retail display”, Journal of Animal Science, 85, 1046-1053. 48. Smith AL., Stalder KJ., Serenius TV., et al., (2008) “Effect of weaning age on nursery pig and sow reproductive performance”, Journal of Swine Health and Production, 16 (3), 131-137. Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nơng nghiệp ……………………… 83 49. Strudsholm. K, John E., Hermansen.J.E, (2005), “Performance and carcass quality of fully or partly outdoor reared pigs in organic production”, Livestock Production Science, 96, 261-268. 50. Urbanczyk J., Hanczakowska E., Swiatkiewic M. (2000), “Effect of P boars on fattening and slaughter traits and on blood biochemical andices in pigs”, Animal Breeding Abstracts, 68 (12), ref., 7536. 51. Warner. R. D., Kauffman. R.G., & Greaser. M.L. (1997), “Muscle protein changes post mortem in relation to pork quality traits”, Meat Science 45 (3), 339 - 352. 52. Wolf.. J, Žáková. E, Groeneveld. E, (2008), “Within-litter variation of birth weight in hyperprolific Czech Large White sows and its relation to litter size traits, stillborn piglets and losses until weaning”, Livestock Science, 115, 195-205. 53. Zhao. Z, Harper. A. F, Estienne. M. J, Webb. K. E, McElroy. Jr., A. P.and Denbow. D. M, (2007), “Growth performance and intestinal morphology responses in early weaned pigs to supplementation of antibiotic- free diets with an organic copper complex and spray-dried plasma protein in sanitary and nonsanitary environments”, Journal of Animal Science.85:1302- 1310. C. TÀI LIỆU TIẾNG ðỨC 54. Branscheid W., Komender P., Oster A., Sack E, Und Fewson D (1987). “Urdersuchungen zur objektive Ermittlung des Muskelfleischanteils von Schweinehaelften”, Zuchtungskunde 59 (3) 210-220. 55. Reichart V., S.Muller and M.Leiterer (2001), “Farbhelligkeit, Hampigment and Eisengehalt im Musculus longissimus dorsi bei Thuringer Schweinerherkunften”, Arch. Tierz, Dummerstorf 44 (2), 219-230. ._.