Đánh giá tình hình thu & chi Ngân sách nhà nước 9 tháng đầu năm 2007

LêI Më §ÇU Ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ mét bé phËn trong hÖ thèng tµi chÝnh quèc gia, lµ kh©u tµi chÝnh tËp trung gi÷ vai trß chñ ®¹o víi vai trß quan träng lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ x· héi, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng, b×nh æn gi¸ c¶, chèng l¹m ph¸t vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. Ng©n s¸ch nhµ n­íc g¾n liÒn víi chøc n¨ng nhiÖm vô cña nhµ n­íc, ®ång thêi lµ ph­¬ng tiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt ®Ó hÖ thèng chÝnh quyÒn nhµ n­íc thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c vai trß ®ã ng©n s¸ch nhµ n­íc ph¶i cã c¸c nguån vèn ®­îc tËp trung tõ c¸c tô ®iÓm vèn th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch thu thÝch hîp. §ång thêi ng©n s¸ch nhµ n­íc thùc hiÖn c¸c kho¶n chi cho tiªu dïng th­êng xuyªn, chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn… Nh­ chóng ta ®Òu biÕt, thu ng©n s¸ch nhµ n­íc chñ yÕu lµ thu tõ thuÕ, phÝ, lÖ phÝ. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu hãa hiÖn nay, n¨m ng©n s¸ch 2007 sÏ chøng kiÕn viÖc c¾t gi¶m thuÕ liªn quan tíi c¸c cam kÕt WTO vµ tiÕp tôc cam kÕt trong khu«n khæ khu vùc mËu dÞch ASEAN (AFTA). V× vËy, cÇn ph¶i cã c¸c ®¸nh gi¸, c¸c chÝnh s¸ch thu chi vµ xö lý th©m hôt ng©n s¸ch phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng©n s¸ch nhµ n­íc thùc hiÖn tèt c¸c vai trß cña nã còng nh­ thóc ®Èy hÖ thèng tµi chÝnh quèc gia ph¸t triÓn. ChÝnh v× lý do ®ã mµ em ®i s©u nghiªn cøu ng©n s¸ch nhµ n­íc víi ®Ò tµi: “§¸nh gi¸ t×nh h×nh thu vµ chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007”. Lý LUËN CHUNG Kh¸i niÖm chung vµ môc tiªu cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch: . Ng©n s¸ch: ¨Kh¸i niÖm Ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ kho¶n thu chi trong mét n¨m cña quèc gia hoÆc mét ®Þa ph­¬ng ®­îc c¬ quan lËp ph¸p phª chuÈn. §èi víi quèc gia th× c¬ quan lËp ph¸p lµ quèc héi, víi ®Þa ph­¬ng th× c¬ quan lËp ph¸p lµ héi ®ång nh©n d©n. ¨C¬ cÊu ng©n s¸ch Gåm hai phÇn: #Thu ng©n s¸ch gåm: ThuÕ vµ lÖ phÝ chiÕm tû lÖ chñ yÕu tõ 95% ®Õn 98%, phÇn cßn l¹i lµ viÖn trî cña n­íc ngoµi vµ kho¶n thu cho thuª, b¸n tµi s¶n, xæ sè kiÕn thiÕt. ë ViÖt Nam, tû lÖ thu ng©n s¸ch giai ®o¹n 1991-2000 ®¹t 20.2% GDP gãp phÇn t¨ng c­êng tiÒm lùc cho Nhµ n­íc. Khi x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu thu thuÕ cÇn chó ý ®Õn: # Mèi quan hÖ víi c¸c ®èi t­îng chÞu thuÕ: - ThuÕ trùc thu: Ng­êi nép thuÕ chÝnh lµ ng­êi chÞu toµn bé g¸nh nÆng cña thuÕ, nh­ thuÕ thu nhËp c«ng ty, thuÕ thu nhËp c¸ nh©n. - ThuÕ gi¸n thu: ng­êi nép thuÕ kh«ng hoµn toµn lµ ng­êi chÞu thuÕ, hä chuyÓn mét phÇn g¸nh nÆng cña thuÕ sang ng­êi tiªu dïng th«ng qua viÖc n©ng gi¸ cña s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô, nh­ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thuÕ tieu thô ®Æc biÖt. #XÐt trªn gãc ®é gi÷a møc thuÕ vµ thu nhËp: ThuÕ luü tiÕn, thuÕ luü tho¸i, thuÕ ®¬n vÞ. ë ViÖt Nam cã 10 lo¹i s¾c thuÕ nh­: ThuÕ m«n bµi, ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, ThuÕ xuÊt khÈu thuÕ nhËp khÈu, ThuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp, ThuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, ThuÕ nhµ ®Êt, ThuÕ tµi nguyªn, ThuÕ thu nhËp víi ng­êi cã thu nhËp cao. # Chi ng©n s¸ch gåm: chi th­êng xuyªn, chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, chi tr¶ nî, chi dù phßng. - Chi ®Çu t­ ph¸t triÓn: ®èi t­îng chñ yÕu lµ c¸c c«ng tr×nh c«ng céng, ®Æc biÖt lµ c¬ së h¹ tÇng, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, ®¸p øng nhu cÇu cña ®êi sèng nh©n d©n. - Chi th­êng xuyªn: + Chi qu¶n lý hµnh chÝnh: tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, chi cho mua s¾m c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng cho c¬ quan qu¶n lý cña Nhµ n­íc. + Chi ho¹t ®éng sù nghiÖp: v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ. + Chi quèc phßng: Mua s¾m, b¶o d­ìng c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt quèc phßng, tr¶ l­¬ng cho qu©n ®éi. + Chi trî cÊp cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c hé gia ®×nh. - Chi dù tr÷, tr¶ nî, tr¶ l·i suÊt c¸c kho¶n tiÒn vay vµ viÖn trî cho n­íc ngoµi. #C¸n c©n ng©n s¸ch: C¸n c©n ng©n s¸ch = Thu ng©n s¸ch - Chi ng©n s¸ch. - NÕu c¸n c©n ng©n s¸ch >0 : thÆng d­ ng©n s¸ch. - NÕu c¸n c©n ng©n s¸ch = 0: c©n b»ng ng©n s¸ch. - NÕu c¸n c©n ng©n s¸ch < 0: th©m hôt ng©n s¸ch. Nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c¸n c©n ng©n s¸ch lµ: t¨ng tr­ëng kinh tÕ. 1.2 KÕ ho¹ch ng©n s¸ch Nhµ n­íc: ¨Kh¸i niÖm: KÕ ho¹ch ng©n s¸ch lµ b¶n t­êng tr×nh vÒ kÕ ho¹ch thu chi cña ChÝnh phñ trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, th­êng lµ mét n¨m vµ c¸c gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch nh»m c¶i thiÖn c¸c c¸n c©n ng©n s¸ch. ¨C¨n cø lËp kÕ ho¹ch ng©n s¸ch: - B¸o c¸o t×nh h×nh ph¸t triÓn x· héi n¨m kÕ ho¹ch (dù b¸o). - B¸o c¸o thùc hiÖn ng©n s¸ch n¨m gèc. ¨§Æc ®iÓm: - TÝnh c©n ®èi: + C©n ®èi ng©n s¸ch vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ. + C©n ®èi ng©n s¸ch vµ nhiÖm vô kinh tÕ x· héi. + C©n ®èi thu vµ chi ng©n s¸ch: møc ®é th©m hôt = (thu ng©n s¸ch- chi ng©n s¸ch)/GDP. NÕu béi chi ®Ó x©y nhµ c«ng chøc th× kh«ng chÊp nhËn ®­îc, cßn nÕu béi chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn th× cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. - TÝnh ph©n bæ: Ng©n s¸ch ®­îc coi lµ cam kÕt cña ChÝnh phñ vÒ viÖc ®¶m b¶o mét phÇn nguån lùc tµi chÝnh cho c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng. - TÝnh luËt: Ng©n s¸ch ®­îc coi lµ mét bé luËt ®­îc quèc héi th«ng qua, phª chuÈn, thÓ chÕ ho¸. 2. Néi dung (nhiÖm vô) chñ yÕu cña ng©n s¸ch : ¨X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng quy m« thu ng©n s¸ch: Thèng kª c¸c sè liÖu kú gèc (mét sè n¨m) vÒ c¸c chØ tiªu thu ng©n s¸ch: quy m«, c¬ cÊu thu ng©n s¸ch, tû träng, tèc ®é t¨ng thu ng©n s¸ch. C¨n cø vµo mèi quan hÖ gi÷a thu ng©n s¸ch vµ GDP (gi¸ hiÖn hµnh) ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè co gi·n gi÷a thu ng©n s¸ch vµ GDP. Sö dông ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng bÐ nhÊt ta t×m ®­îc eT/GDP Tèc ®é t¨ng: TX=eT(X)/GDP*gn(k) Møc thu ng©n s¸ch: T(k)=T(0)*(1+gT) Tû lÖ thuÕ so víi GDP = STi/GDPn(k) ¨KÕ ho¹ch chi ng©n s¸ch: X¸c ®Þnh tæng quy m«, tèc ®é t¨ng tr­ëng, tû träng chi ng©n s¸ch so víi GDP. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng: dùa vµo môc tiªu th©m hôt hoÆc thÆng d­ ng©n s¸ch hµng n¨m do quèc héi th«ng qua. % chi ng©n s¸ch = % thu ng©n s¸ch + % th©m hôt C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng c©n ®èi ng©n s¸ch: - ChØ tiªu vÒ th©m hôt rßng: ND = Tæng c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch (kh«ng tÝnh c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n ph¶i tr¶) - tæng c¸c kho¶n thu ng©n s¸ch. - Tæng th©m hôt: GD = ND + c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n ph¶i tr¶. - Tæng sè nî c«ng céng: TPDt = TPDt-1 + NDt II. KÕ HO¹CH NG¢N S¸CH N¡M 2007 1. Môc tiªu tæng qu¸t cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc n¨m 2007: Gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu t¨ng tr­ëng GDP trªn 8,2%; ph¸t triÓn tiÒm lùc tµi chÝnh quèc gia t¨ng vÒ quy m«, hîp lý vÒ c¬ cÊu vµ sö dông cã hiÖu qu¶; tiÕp tôc ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, t¨ng nguån lùc ®Çu t­ cho ph¸t triÓn con ng­êi, trong ®ã tËp trung cho ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o, v¨n ho¸, y tÕ...; ®Èy nhanh h¬n lé tr×nh c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng; thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô tr¶ nî ®Õn h¹n, ®¶m b¶o nguån kinh phÝ hç trî c¸c chÝnh s¸ch x· héi cña ®Êt n­íc, gãp phÇn ®Èy nhanh xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo; ®¶m b¶o quèc phßng, an ninh, trËt tù an toµn x· héi; t¨ng c­êng quyÒn tù chñ ng©n s¸ch ®i ®«i víi viÖc thùc hµnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ, thÊt tho¸t vµ chèng tham nhòng. 2. NhiÖm vô chñ yÕu cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc n¨m 2007: - NhiÖm vô thu: t¨ng nhanh tû träng thu néi ®Þa trong tæng thu; thùc hiÖn thu ®óng, ®ñ, kÞp thêi theo c¸c luËt thuÕ; ®Èy m¹nh thùc hiÖn c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, thñ tôc h¶i quan, më réng c¬ chÕ tù khai, tù nép, t¨ng tr¸ch nhiÖm ng­êi nép thuÕ vµ c¬ quan thu; t¨ng c­êng kiÓm tra, chèng thÊt thu, nî ®äng, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi, b×nh ®¼ng cho mäi doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. - Dù to¸n chi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc 2007 x©y dùng c¨n cø vµo c¸c tiªu chÝ vµ ®Þnh møc ph©n bæ Ng©n s¸ch Nhµ n­íc do Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh. + TËp trung bè trÝ chi ®Çu t­ ph¸t triÓn cho c¸c Ch­¬ng tr×nh môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo 2006 - 2010, ­u tiªn cho c¸c tØnh miÒn nói, T©y nguyªn, T©y Nam bé, vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè khã kh¨n; ­u tiªn vèn c¸c dù ¸n, c«ng tr×nh quan träng, träng ®iÓm quèc gia; b¶o ®¶m ®ñ vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n ODA; b¶o ®¶m vèn cho c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n chuyÓn tiÕp; b¶o ®¶m vèn cho c«ng t¸c quy ho¹ch vµ chuÈn bÞ ®Çu t­; thanh to¸n kho¶n nî khèi l­îng x©y dùng c¬ b¶n ®· hoµn thµnh cña c¸c c«ng tr×nh...  + X©y dùng dù to¸n chi ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o, v¨n ho¸, y tÕ, m«i tr­êng, khoa häc - c«ng nghÖ, x· héi, quèc phßng, an ninh, qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n­íc, ho¹t ®éng cña §¶ng, c¸c ®oµn thÓ theo ®Þnh møc ph©n bæ chi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc; b¶o ®¶m bè trÝ chi ng©n s¸ch cho lÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o 2007 (gåm c¶ chi ®Çu t­ ph¸t triÓn, chi th­êng xuyªn vµ chi c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng) ®¹t 20% tæng chi; lÜnh vùc v¨n ho¸ th«ng tin ®¹t trªn 1.5%; lÜnh vùc khoa häc vµ c«ng nghÖ ®¹t 2%; sù nghiÖp b¶o vÖ m«i tr­êng trªn 1% tæng chi.  + Bè trÝ ng©n s¸ch vµ huy ®éng c¸c nguån tµi chÝnh kh¸c theo quy ®Þnh ®Ó ®Èy nhanh lé tr×nh thùc hiÖn c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng. + Bè trÝ kinh phÝ thùc hiÖn c¸c Ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, Ch­¬ng tr×nh 135 (giai ®o¹n II), dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng ®· ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt giai ®o¹n 2006 – 2010; thùc hiÖn thanh to¸n c¸c nghÜa vô tr¶ nî trong vµ ngoµi n­íc ®Õn h¹n, ®¶m b¶o c¸c c©n ®èi nî ChÝnh phñ, nî quèc gia ë møc an toµn. + Bè trÝ ®ñ chi quü dù tr÷ tµi chÝnh, dù phßng Ng©n s¸ch Nhµ n­íc theo quy ®Þnh cña LuËt Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. 3. Dù to¸n Ng©n s¸ch Nhµ n­íc n¨m 2007: 3.1  Dù to¸n thu c©n ®èi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc: * Dù to¸n thu Ng©n s¸ch Nhµ n­íc 2007 lµ 281,900 tû ®ång, t¨ng 7% so ­íc thùc hiÖn 2006, nÕu lo¹i trõ yÕu tè t¨ng thu tõ dÇu th« do t¨ng gi¸ th× ®¹t tû lÖ ®éng viªn 22.3% so GDP. * VÒ c¬ cÊu thu Ng©n s¸ch Nhµ n­íc: T¨ng dÇn tû träng thu tõ néi lùc nÒn kinh tÕ, t¨ng tÝnh æn ®Þnh v÷ng ch¾c cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. - Thu néi ®Þa (kh«ng kÓ thu tõ dÇu th«): + 151,800 tû ®ång, t¨ng 15.5% so ­íc thùc hiÖn 2006(() So s¸nh ®· lo¹i trõ thu XSKT n¨m 2006 ), chiÕm 53.8% tæng thu. Trong ®ã, thu tõ thuÕ vµ phÝ (kh«ng kÓ thu tiÒn sö dông ®Êt) t¨ng 20.1%. + VÒ lÜnh vùc thu: khu vùc kinh tÕ quèc doanh lµ 53,954 tû ®ång, t¨ng 17% so ­íc thùc hiÖn 2006; khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 31,041 tû ®ång, t¨ng 28.2%; khu vùc c«ng th­¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh 27,667 tû ®ång, t¨ng 26.4%; tõ nhµ, ®Êt 18,143 tû ®ång, chØ b»ng 92.1% so ­íc thùc hiÖn 2006 ... - Thu c©n ®èi tõ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu: thu c©n ®èi tõ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, t¨ng 14.9% so ­íc thùc hiÖn 2006(2) So s¸nh ®· bao gåm chi phÝ qu¶n lý thu cña ngµnh thuÕ, h¶i quan n¨m 2006 , chiÕm 19.7% tæng thu. Sè thu nµy x©y dùng trªn c¬ së gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt AFTA, cam kÕt song ph­¬ng, ®a ph­¬ng kh¸c, ®Æc biÖt lµ cam kÕt víi c¸c n­íc thµnh viªn WTO…; ®ång thêi ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, thñ tôc h¶i quan vµ kiÓm tra sau th«ng quan, t¨ng c­êng chèng bu«n lËu, gian lËn th­¬ng m¹i vµ trèn thuÕ. - Thu tõ dÇu th«: 71,700 tû ®ång, b»ng 89.5% so ­íc thùc hiÖn 2006, chiÕm 25.4%. X¸c ®Þnh trªn dù kiÕn s¶n l­îng khai th¸c vµ thanh to¸n 17.5 triÖu tÊn, gi¸ b×nh qu©n 475.7 USD/tÊn - t­¬ng ®­¬ng 62 USD/thïng. - Thu viÖn trî kh«ng hoµn l¹i: 3,000 tû ®ång, b»ng 82.9% so víi ­íc thùc hiÖn 2006. *VÒ quy m« thu: Cã 7 tØnh, thµnh phè dù to¸n thu Ng©n s¸ch Nhµ n­íc trªn 5,000 tû ®ång (so 2006 thªm Qu¶ng Ninh); 4 tØnh, thµnh phè thu 3,000 – 5,000 tû ®ång; 22 tØnh, thµnh phè thu 1,000 – 3,000 tû ®ång (thªm 10 tØnh, thµnh phè so 2006, gåm: L¹ng S¬n, B¾c Ninh, Qu¶ng Ng·i, §¾c L¾c, B×nh Ph­íc, T©y Ninh, Long An, TiÒn Giang, §ång Th¸p, Kiªn Giang); 15 tØnh thu 500 - 1,000 tû ®ång (gi¶m 4 tØnh so 2006); chØ cßn 16 tØnh thu d­íi 500 tû ®ång (gi¶m 6 tØnh so 2006), trong ®ã vÉn cßn 2 tØnh thu d­íi 100 tû ®ång (B¾c K¹n vµ Lai Ch©u). 3.2 Dù to¸n chi c©n ®èi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc: * Dù to¸n chi c©n ®èi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc 2007 lµ 357,400 tû ®ång, t¨ng 21.7% so dù to¸n 2006. * C¬ cÊu chi: - Chi ®Çu t­ ph¸t triÓn: Dù to¸n n¨m 2007 bè trÝ 99,450 tû ®ång, t¨ng 27.5% so dù to¸n 2006(3) So s¸nh ®· lo¹i trõ chi ®Çu t­ ph¸t triÓn tõ nguån thu XSKT n¨m 2006 , chiÕm 27.8% tæng chi. §Ó t¨ng nguån lùc ®Çu t­ ph¸t triÓn, dù kiÕn ph¸t hµnh kho¶ng 22,000 tû ®ång tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Ó tiÕp tôc thùc hiÖn ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n quan träng gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë khu vùc miÒn nói, vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè khã kh¨n. Víi møc bè trÝ nh­ trªn, tæng chi ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ 121.450 tû ®ång, chiÕm 32% tæng chi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ b»ng 10.7% GDP, chiÕm 26.8% tæng chi ®Çu t­ toµn x· héi. - Chi tr¶ nî, viÖn trî: 49,160 tû ®ång, t¨ng 20.5% so dù to¸n 2006, chiÕm 13.8% tæng chi, ®¶m b¶o tr¶ ®ñ c¸c kho¶n nî trong vµ ngoµi n­íc ®Õn h¹n. - Chi ph¸t triÓn c¸c sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o, y tÕ, v¨n ho¸, x· héi; ®¶m b¶o quèc phßng, an ninh; qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n­íc, §¶ng, ®oµn thÓ: 174,550 tû ®ång, t¨ng 9.5% so dù to¸n 2006(4) So s¸nh ®· bao gåm dù to¸n chi c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng theo møc tiÒn l­¬ng tèi thiÓu 450.000 ®ång/th¸ng vµ chi phÝ qu¶n lý thu cña ngµnh thuÕ, h¶i quan n¨m 2006. , chiÕm 48.8% tæng chi; kÓ c¶ dù kiÕn chi c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng (24,600 tû ®ång) lµ 199,150 tû ®ång, chiÕm 55.7% tæng chi (dù to¸n 2006 lµ 54.6%). Trong ®ã, bè trÝ cho c¸c lÜnh vùc chñ yÕu nh­ sau: + Chi lÜnh vùc gi¸o dôc - ®µo t¹o - d¹y nghÒ: 66,770 tû ®ång, t¨ng 21.8% so dù to¸n 2006, ®¹t 20% tæng Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Trong ®ã chi ®Çu t­ ph¸t triÓn 11,530 tû ®ång, chi sù nghiÖp 47,280 tû ®ång, ­u tiªn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô quan träng (nh­: cñng cè kÕt qu¶ xo¸ mï ch÷ vµ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc; thùc hiÖn phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së …). + Chi lÜnh vùc y tÕ: 22,210 tû ®ång, t¨ng 30.8% so dù to¸n 2006. Trong ®ã chi ®Çu t­ ph¸t triÓn 6,050 tû ®ång, chi sù nghiÖp y tÕ 14,660 tû ®ång t¨ng 22.6% so dù to¸n 2006. §¶m b¶o kinh phÝ chi phßng bÖnh, kh¸m ch÷a bÖnh cña c¸c c¬ së y tÕ; ®iÒu chØnh n©ng møc bè trÝ kinh phÝ kh¸m ch÷a bÖnh cho trÎ em d­íi 6 tuæi tõ 90,000 ®ång lªn 108,000 ®ång/trÎ em/n¨m ®Ó ®¶m b¶o kh¸m ch÷a bÖnh miÔn phÝ cho trÎ em d­íi 6 tuæi, n©ng møc kinh phÝ mua thÎ b¶o hiÓm cho ng­êi nghÌo tõ 60,000 ®ång lªn 80,000 ®ång/ng­êi/n¨m … + Chi lÜnh vùc khoa häc vµ c«ng nghÖ: 7.150 tû ®ång t¨ng 20,8% so dù to¸n 2006, ®¹t 2% tæng chi ng©n s¸ch nhµ n­íc. Trong ®ã chi ®Çu t­ ph¸t triÓn 2.730 tû ®ång, chi sù nghiÖp khoa häc c«ng nghÖ 3.580 tû ®ång. TËp trung ®Çu t­ hoµn thiÖn 5/6 Phßng thÝ nghiÖm träng ®iÓm quèc gia (hÕt 2006 dù kiÕn hoµn thµnh 11/17 Phßng), c¸c khu c«ng nghÖ cao, khu c«ng nghiÖp phÇn mÒm; ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh,dù ¸n khoa häc vµ c«ng nghÖ träng ®iÓm cÊp nhµ n­íc, quy m« lín; chi hç trî khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp nghiªn cøu øng dông khoa häc c«ng nghÖ … + Chi lÜnh vùc v¨n ho¸ - th«ng tin: 5,436 tû ®ång, t¨ng 20.9% so dù to¸n 2006, ®¹t 1.5% tæng chi. Trong ®ã chi ®Çu t­ ph¸t triÓn 2,665 tû ®ång, chi sù nghiÖp v¨n ho¸ th«ng tin 2,250 tû ®ång. §¶m b¶o t¨ng kinh phÝ ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia v¨n ho¸ th«ng tin ®Ó tiÕp tôc thùc hiÖn tu bæ vµ t«n t¹o c¸c di tÝch; kinh phÝ mua b¶n quyÒn thùc hiÖn c«ng ­íc Bern; kinh phÝ ph¸t triÓn c¸c sù nghiÖp thuéc lÜnh vùc v¨n hãa th«ng tin … + Chi sù nghiÖp ph¸t thanh - truyÒn h×nh - th«ng tÊn: 1,310 tû ®ång, t¨ng 24.9% so dù to¸n 2006. ¦u tiªn kinh phÝ thùc hiÖn t¨ng thêi l­îng, chÊt l­îng c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh truyÒn h×nh cña c¸c ®µi Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng; t¨ng c­êng c«ng t¸c ph¸t thanh, th«ng tin ®èi ngo¹i; t¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn ®èi víi vïng miÒn nói, vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, vïng s©u, vïng xa... + Chi sù nghiÖp thÓ dôc thÓ thao: 820 tû ®ång, t¨ng 15.7% so dù to¸n 2006. §¶m b¶o kinh phÝ ho¹t ®éng thÓ dôc thÓ thao; chÕ ®é dinh d­ìng cho vËn ®éng viªn, huÊn luyÖn viªn; ph¸t triÓn thÓ thao thµnh tÝch cao, thÓ thao phong trµo ë ®Þa ph­¬ng; kinh phÝ tham dù Seagames, Paragames ë Th¸i Lan; IndoorGames ë Ma Cao; kinh phÝ b¶o d­ìng c«ng tr×nh thÓ dôc thÓ thao, ho¹t ®éng th­êng xuyªn theo quy ®Þnh … + Chi l­¬ng h­u vµ ®¶m b¶o x· héi: 26,800 tû ®ång, ®¶m b¶o kinh phÝ chi l­¬ng h­u, trî cÊp; kinh phÝ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia phßng chèng téi ph¹m, ma tuý, téi ph¹m bu«n b¸n phô n÷ vµ trÎ em qua biªn giíi; chi c«ng t¸c mé vµ nghÜa trang liÖt sü … + Chi sù nghiÖp kinh tÕ: 12,830 tû ®ång, t¨ng 39.4% so dù to¸n 2006. §¶m b¶o kinh phÝ chi cho c¸c nhiÖm vô, dù ¸n (nh­: æn ®Þnh quy ho¹ch l¹i d©n c­; ®Þnh canh ®Þnh c­ cho ®ång bµo d©n téc thiÓu sè du canh du c­; hç trî ph¸t triÓn s¶n xuÊt thuéc Ch­¬ng tr×nh 135; thùc hiÖn phßng chèng dÞch cóm gia cÇm, lë måm, long mãng gia sóc; qu¶n lý vµ b¶o vÖ rõng; thùc hiÖn t¨ng c­êng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, xóc tiÕn ®Çu t­; duy tu b¶o d­ìng c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng quan träng …). + Chi sù nghiÖp b¶o vÖ m«i tr­êng: 3,500 tû ®ång, t¨ng 20.7% so dù to¸n 2006 vµ chiÕm trªn 1% tæng chi. §¶m b¶o kinh phÝ triÓn khai c¸c nhiÖm vô träng t©m theo quy ®Þnh cho ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr­êng. + Chi qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n­íc, §¶ng, ®oµn thÓ: 24,800 tû ®ång, t¨ng 14.8% so dù to¸n 2006. §¶m b¶o kinh phÝ ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh theo quy ®Þnh. - Chi thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi víi lao ®éng d«i d­: 500 tû ®ång. - Chi thùc hiÖn c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng: Tæng nhu cÇu kinh phÝ thùc hiÖn chi tr¶ tiÒn l­¬ng míi n¨m 2007 lµ 27,784 tû ®ång ®Ó thùc hiÖn møc l­¬ng tèi thiÓu 450,000 ®ång/ng­êi/th¸ng, ®iÒu chØnh c¸c møc trî cÊp, phô cÊp ­u ®·i ®èi víi ng­êi cã c«ng theo møc sèng trung b×nh x· héi (møc chuÈn) tõ 355,000 ®ång lªn 460,000 ®ång, thùc hiÖn tõ 01/01/2007. Trong ®ã: - Bè trÝ tõ Ng©n s¸ch Nhµ n­íc : 24,600 tû ®ång - Dù kiÕn sö dông 3,184 tû ®ång tõ nguån tiÕt kiÖm 10% chi th­êng xuyªn (trõ l­¬ng vµ c¸c kho¶n cã tÝnh chÊt l­¬ng), 40% sè thu cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh, ®¬n vÞ sù nghiÖp ®­îc ®Ó l¹i theo chÕ ®é (riªng lÜnh vùc y tÕ lµ 35%). - Chi bæ sung quü dù tr÷ tµi chÝnh: 100 tû ®ång. - Dù phßng ng©n s¸ch: Bè trÝ 9,040 tû ®ång, b»ng 2.5% tæng chi (trong ®ã dù phßng ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng lµ 4,050 tû ®ång, b»ng 3.2% tæng chi ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng ; dù phßng ng©n s¸ch trung ­¬ng 4,990 tû ®ång, b»ng 2.2% tæng chi ng©n s¸ch trung ­¬ng), ®Ó phßng chèng kh¾c phôc hËu qu¶ thiªn tai, dÞch bÖnh, thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô quan träng, cÊp b¸ch ph¸t sinh trong n¨m, ®ång thêi dù phßng bï lç c¸c mÆt hµng dÇu cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu mèi kinh doanh nhËp khÈu c¸c mÆt hµng dÇu. - C©n ®èi ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng 2007 (n¨m ®Çu thêi kú æn ®Þnh ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng): + Tæng sè chi ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng t¨ng 18.4% so dù to¸n 2006, ­u t¨ng chi hîp lý víi c¸c ®Þa ph­¬ng: khu vùc miÒn nói phÝa B¾c t¨ng 24.1%; khu vùc T©y Nguyªn t¨ng 19.9% ; khu vùc ®ång b»ng s«ng Cöu Long t¨ng 20.2%; khu vùc B¾c Trung bé vµ duyªn h¶i miÒn Trung t¨ng 19.5%;... NÕu kÓ c¶ chi ®Çu t­ c¸c c¬ së h¹ tÇng gi¸o dôc, y tÕ tõ nguån thu xæ sè kiÕn thiÕt th×: khu vùc miÒn nói phÝa B¾c t¨ng 24.1%; khu vùc T©y Nguyªn t¨ng 20.6%; khu vùc ®ång b»ng s«ng Cöu Long t¨ng 26.8%; khu vùc B¾c Trung bé vµ duyªn h¶i miÒn Trung t¨ng 19.8%;... + Cã 11 tØnh, thµnh phè cã tû lÖ phÇn tr¨m (%) ph©n chia mét sè kho¶n thu gi÷a NSTW vµ NS§P: Hµ Néi 31%; H¶i Phßng 90%; Qu¶ng Ninh 76%; VÜnh Phóc 67%; §µ N½ng 90%; Kh¸nh Hßa 53%; TP.Hå ChÝ Minh 26%; §ång Nai 45%; B×nh D­¬ng 40%; Bµ rÞa – Vòng tµu 46%; CÇn Th¬ 96%; gi¶m 4 tØnh so víi thêi kú 2004 – 2006 (T©y Ninh, Long An, TiÒn Giang, VÜnh Long chñ yÕu lµ do kh«ng c©n ®èi nguån thu xæ sè kiÕn thiÕt vµ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch t¨ng thªm). Cã 53/64 tØnh, thµnh phè nhËn bæ sung c©n ®èi tõ ng©n s¸ch trung ­¬ng lµ 39,849 tû ®ång, t¨ng 17,486 tû ®ång so víi sè bæ sung c©n ®èi tõ ng©n s¸ch trung ­¬ng giai ®o¹n 2004 - 2006. 3.3  Béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ nguån bï ®¾p - Béi chi n¨m 2007: 56,500 tû ®ång, b»ng 5% GDP. - Nguån bï ®¾p béi chi: Vay trong n­íc 43,000 tû ®ång vµ vay n­íc ngoµi 13,500 tû ®ång. Víi dù kiÕn vay nî, tr¶ nî vµ huy ®éng tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trong n¨m 2007 nh­ trªn, ®Õn 31/12/2007 d­ nî ChÝnh phñ b»ng 37.3% GDP; d­ nî quèc gia b»ng 31.2% GDP ë møc ®¶m b¶o an ninh tµi chÝnh Quèc gia. III. §¸NH GI¸ T×NH H×NH THU Vµ CHI NG¢N S¸CH NHµ N¦íC 9 TH¸NG §ÇU N¡M 2007 1. §¸nh gi¸ thu ng©n s¸ch 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007  Trong n¨m 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007 nÒn kinh tÕ n­íc ta ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao nhÊt trong vßng 10 n¨m qua (8.5%) tæng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc v­ît kÕ ho¹ch ®Ò ra, tû lÖ huy ®éng tõ thuÕ vµ phÝ vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc ®¹t 23.4% GDP. C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cã thÆng d­ kh¸, dù tr÷ ngo¹i tÖ t¨ng tõ gÇn 12 tuÇn nhËp khÈu vµo cuèi n¨m 2006 lªn gÇn 20 tuÇn nhËp khÈu vµo cuèi n¨m 2007, ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu vÒ ngo¹i tÖ vµ b×nh æn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Nî cña ChÝnh phñ vµ nî n­íc ngoµi cña quèc gia tiÕp tôc ®­îc duy tr× ë møc an toµn. C«ng t¸c thu cã tiÕn bé nªn tæng thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc 9 th¸ng ­íc tÝnh t¨ng 18.4% so víi cïng kú n¨m tr­íc vµ b»ng 72.4% dù to¸n c¶ n¨m. Nh×n chung b»ng nhiÒu biÖn ph¸p, trong thêi gian qua c¬ cÊu thu ng©n ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®· ®¹t ®­îc nh÷ng chuyÒn biÕn tÝch cùc, thu tõ thuÕ vµ phÝ ®· ®¶m b¶o thu cho chi th­êng xuyªn, cßn ®Ó dµnh ra mét phÇn cho tÝch luü ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ tr¶ nî. KÕt qu¶ nµy gãp phÇn quan träng trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ æn ®Þnh x· héi, tõng b­íc ph¸t huy ®­îc vai trß cña NSNN víi t­ c¸ch lµ ph­¬ng tiÖn vµ c«ng cô ®Ó Nhµ n­íc thùc hiÖn ®iÒu chØnh vÜ m« nÒn kinh tÕ x· héi. §¬n vÞ: Tû ®ång ChØ tiªu 9 Th¸ng Dù to¸n %TH Thu néi ®Þa 112,788 151,800 74.3% XNK 43,711 55400 78.9% ViÖn trî 2,811 3,000 93.7% DÇu th« 44,884 71,700 62.6% Tæng thu 204,194 281,900 72.43% Nguån: Tæng hîp tõ sè liÖu cña Tæng côc thèng kª Thu néi ®Þa: Thùc hiÖn 9 th¸ng ­íc ®¹t 112,788 (KH lµ 151,800) tû ®ång b»ng 74.3% dù to¸n vµ t¨ng 28.1% so víi cïng kú n¨m 2006. - Thu tõ khu vùc c«ng th­¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh: Thùc hiÖn th¸ng 9 ®¹t 22,162 tû ®ång b»ng 80.1% dù to¸n (KH 27,667 tû ®ång), t¨ng 30.3% so víi cïng kú n¨m 2006, ®øng ®Çu vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn dù to¸n vµ cã møc t¨ng tr­ëng cao nhÊt trong c¸c kho¶n thu trùc tiÕp tõ s¶n xuÊt - kinh doanh. - Thu tõ kinh tÕ quèc doanh: ­íc ®¹t 68.1% dù to¸n, t¨ng 21.7% so víi cïng kú n¨m 2006 do nhiÒu s¶n phÈm c«ng nghiÖp quan träng do doanh nghiÖp nhµ n­íc s¶n xuÊt duy tr× ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸. Mét sè ngµnh kinh tÕ cã ®ãng gãp lín cho ng©n s¸ch nhµ n­íc (ng©n hµng, r­îu bia, thuèc l¸...) cã b­íc t¨ng tr­ëng kh¸ vÒ gi¸ trÞ s¶n xuÊt - kinh doanh vµ chÊt l­îng dÞch vô, qua ®ã t¹o nguån t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc.... - Riªng ®èi víi sè thu tõ khu vùc doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, mÆc dï vÉn duy tr× ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¶ quan trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007, song khu vùc doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi l¹i cã tiÕn ®é thu nép ng©n s¸ch nhµ n­íc cßn thÊp (­íc ®¹t 65.2% dù to¸n). Nguyªn nh©n chñ yÕu do ho¹t ®éng cña c¸c liªn doanh s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p « t«, xe m¸y vÉn cßn khã kh¨n; thÞ tr­êng xe « t« mÆc dï ®ang cã dÊu hiÖu phôc håi nh­ng søc tiªu thô cña dßng xe 4 chç chËm, mét sè mÉu m· ph¶i t¹m ng­ng s¶n xuÊt; thÞ tr­êng xe m¸y ph¶i c¹nh tranh víi xe nhËp khÈu gi¸ rÎ, gi¸ b¸n b×nh qu©n ®· gi¶m 1.3 triÖu ®ång/chiÕc so víi cïng kú. Bªn c¹nh ®ã, mét sè doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ngµnh bia r­îu, n­íc gi¶i kh¸t do ph¶i c¹nh tranh gay g¾t nªn thÞ tr­êng bÞ thu hÑp, doanh sè gi¶m. Thu vÒ dÇu th«: Thùc hiÖn 9 th¸ng ­íc 44,884 tû ®ång (KH 71,700 tû ®ång), b»ng 62.6% dù to¸n, gi¶m 14.9% so víi cïng kú n¨m 2006, do s¶n l­îng vµ gi¸ dÇu th« thanh to¸n ®¹t thÊp, trong ®ã: - S¶n l­îng thanh to¸n 9 th¸ng ­íc ®¹t 7.7 triÖu tÊn, b»ng 44% s¶n l­îng kÕ ho¹ch, gi¶m 1.1 triÖu tÊn so víi cïng kú, do tr÷ l­îng dÇu cña c¸c má lín nh­ B¹ch Hæ, R¹ng §«ng ®ang trong qu¸ tr×nh suy gi¶m (theo s¬ ®å kü thuËt th× s¶n l­îng dÇu th« khai th¸c hµng n¨m gi¶m tõ 13% - 20%), trong khi mét sè má ph¸t hiÖn míi ch­a thÓ ®­a vµo khai th¸c th­¬ng m¹i. - Gi¸ dÇu th« trªn thÞ tr­êng thÕ giíi trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007 diÔn biÕn rÊt thÊt th­êng, biªn ®é dao ®éng kh¸ lín. §èi víi dÇu th« ViÖt Nam, gi¸ thanh to¸n b×nh qu©n 9 th¸ng ë møc 467.8 USD/tÊn (61 USD/thïng), thÊp h¬n 7.67 USD/tÊn (1USD/thïng) so víi gi¸ x©y dùng dù to¸n, xÊp xØ møc cïng kú n¨m 2006. Thu c©n ®èi ng©n s¸ch nhµ n­íc tõ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu: thùc hiÖn 9 th¸ng ­íc ®¹t 43,711 tû ®ång, b»ng 78.9% dù to¸n (KH 55,400 tû ®ång), t¨ng 27.1% so víi cïng kú n¨m 2006. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ. Cã nh÷ng kho¶n thu ®¹t tØ lÖ thÊp so víi dù to¸n c¶ n¨m: Thu tõ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®¹t 68.1 % dù to¸n c¶ n¨m; thu tõ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi (kh«ng kÓ dÇu th«) ®¹t 65.2%; thu phÝ x¨ng dÇu ®¹t 67.8%. §¸ng chó ý lµ thu tõ dÇu th« chiÕm 25.4 % tæng dù to¸n thu NSNN n¨m 2007 nh­ng 9 th¸ng chØ ®¹t 62.6 % kÕ ho¹ch ®Ò ra vµ gi¶m 14.9 % so víi cïng k× n¨m tr­íc do s¶n l­îng dÇu th« khai th¸c sôt gi¶m vµ kh«ng ®¹t kÕ ho¹ch ®Ò ra. Trong c¬ cÊu thu thuÕ trùc thu chiÕm tØ träng nhá kho¶ng 30% tæng thu NSNN. Trong ®ã thuÕ TNDN chiÕm kho¶ng 24 - 24% tæng thu ng©n s¸ch, thuÕ thu nhËp c¸ nh©n thÊp kho¶ng 2% tæng thu ng©n s¸ch. Trong khi ®ã ë c¸c n­íc cã cïng tr×nh ®é ph¸t triÓn th× tØ lÖ nµy cao h¬n v× vËy t¹o g¸nh nÆng ®èi vãi khu vùc doanh nghiÖp cao. Trong thuÕ gi¸n thu tØ träng thuÕ GTGT vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt chiÕm kho¶ng 35.7% tæng thu ng©n s¸ch, vÉn cßn thÊp so víi c¸c n­íc kh¸c (trung b×nh kho¶ng 45%) thuÕ xuÊt nhËp khÈu chiÕm tØ träng cao kho¶ng 15% tæng thu ng©n s¸ch (c¸c n­íc kh¸c chiÕm kho¶ng 5 - 10 %). ThuÕ ®Êt ®ai chiÕm tØ träng kh«ng ®¸ng kÓ, do hiÖu qu¶ thu cßn thÊp. Nî ®äng thuÕ cã xu h­íng t¨ng kho¶ng 4,000 tØ ®ång n¨m 2006 lªn ®Õn gÇn 6,500 tØ ®ång n¨m 2007. 2. §¸nh gi¸ chi ng©n s¸ch nhµ n­íc 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007 §Ó gãp phÇn thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ_x· héi, chi ng©n s¸ch nhµ n­íc ®­îc phª chuÈn lµ 357,400 tû, t¨ng 12% so víi dù to¸n, vµ t¨ng 21.4% so víi thùc tÕ thùc hiÖn n¨m 2006, ®¹t møc t­¬ng ®­¬ng 31.6% GDP. Tæng chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc 9 th¸ng ­íc tÝnh 249,825 tû ®ång, t¨ng 16,2% so víi cïng kú n¨m 2006 vµ b»ng 69,9% dù to¸n c¶ n¨m. Thùc tÕ cho thÊy, chi ng©n s¸ch nhµ n­íc n¨m 2007 ®· cã nhiÒu biÕn ®éng lín. Nhê ®©u mµ chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cã thÓ t¨ng cao vµ ®Ó trang tr¶i c¸c néi dung g×? T¨ng tr­ëng kinh tÕ h»ng n¨m lu«n ë møc cao lµ céi nguån. Kinh tÕ ph¸t triÓn, thu ng©n s¸ch nhµ n­íc lu«n t¨ng lµ c¬ së b¶o ®¶m cho Nhµ n­íc cã nguån ®Ó t¨ng chi. Trung b×nh thu ng©n s¸ch nhµ n­íc ®¸p øng ®­îc trªn 82 – 83% tæng nhu cÇu chi cña Nhµ n­íc, phÇn cßn thiÕu hôt ®­îc bï ®¾p b»ng nguån vèn vay. VÒ néi dung chi, c¬ b¶n cho ®Õn nay, chi viÖn trî, tr¶ nî t­¬ng ®èi æn ®Þnh trong ph¹m vi kiÓm so¸t ®­îc. Quy m« tuyÖt ®èi chi th­êng xuyªn cña ng©n s¸ch nhµ n­íc tuy cã t¨ng lªn hµng n¨m nh­ng tû träng chi th­êng xuyªn trong tæng chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cã xu h­íng gi¶m, trong khi chi th­êng xuyªn lµ nh÷ng kho¶n chi ®¶m b¶o thùc thi c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô c¬ b¶n nhÊt cña hÖ thèng bé m¸y nhµ n­íc. Do vËy, cÇn cã c¸ch nh×n “nghiªm tóc” vÒ vÊn ®Ò nµy. Bªn c¹nh ®ã, chi ®Çu t­ ph¸t triÓn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc t¨ng dÇn, c¶ sè tuyÖt ®èi vµ tû träng trong tæng chi ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ béc lé kh¸ râ xu h­íng ­u tiªn chi ®Çu t­ ph¸t triÓn. Trong ®ã, c¬ cÊu chi ng©n s¸ch thùc hiÖn 9 th¸ng ®Çu n¨m nh­ sau: Chi ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n 61,324 tû ®ång, b»ng 61,8% dù to¸n n¨m, chiÕm 24.55% tæng chi ng©n s¸ch. Kho¶n chi nµy ®­îc dïng ®Ó thùc hiÖn ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, thñy lîi quan träng, c¸c dù ¸n t¸i ®Þnh c­ thñy ®iÖn, ®­êng tuÇn tra biªn giíi, thuû lîi miÒn nói vµ ®­êng giao th«ng ®Õn trung t©m x· nh»m thùc hiÖn xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë khu vùc miÒn nói, vïng ®ång bµo ®Æc biÖt khã kh¨n. Sau 9 th¸ng, kÕt qu¶ gi¶i ng©n trong x©y dùng c¬ b¶n ®¹t 65,3% kÕ ho¹ch. Trong ®ã, gi¶i ng©n vèn tr¸i phiÕu ChÝnh phñ chØ ®¹t 18,5% so víi dù to¸n. Ch¼ng h¹n, Bé GTVT sau 8 th¸ng, chØ ®¹t 17% kÕ ho¹ch, g©y l·ng phÝ vÒ vèn, thêi gian, c¬ héi ®Çu t­ vµ lµm ¶nh h­ëng ®Õn môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh÷ng n¨m tiÕp theo. Chi th­êng xuyªn ­íc tÝnh 131,610 tû ®ång, b»ng 75,4% dù to¸n c¶ n¨m, chiÕm 52.7% tæng chi ng©n s¸ch ­íc thùc hiÖn. Trong ®ã, c¸c kho¶n chi cô thÓ nh­ sau: HÇu hÕt c¸c kho¶n chi lín trong chi th­êng xuyªn ®¹t tû lÖ kh¸ so víi dù to¸n c¶ n¨m, trong ®ã chi gi¸o dôc, ®µo t¹o, d¹y nghÒ ®¹t 75,1%; chi y tÕ ®¹t 74,8%; chi l­¬ng h­u vµ b¶o ®¶m x· héi ®¹t 75,7%; chi sù nghiÖp kinh tÕ ®¹t 77,7%; chi qu¶n lý hµnh chÝnh ®¹t 75,3% dù to¸n c¶ n¨m. Chi c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng ­íc tÝnh 16,260 tû ®ång, b»ng 66,1% dù to¸n n¨m. Kho¶n chi nµy ®Ó thùc hiÖn møc l­¬ng tèi thiÓu 450.000 ®ång/ng­êi/th¸ng, ®iÒu chØnh c¸c møc trî cÊp, phô cÊp ­u ®·i ®èi víi ng­êi cã c«ng theo møc sèng trung b×nh x· héi (møc chuÈn) tõ 355.000 ®ång lªn 460.000 ®ång, thùc hiÖn tõ 01/01/2007. Chi tr¶ nî vµ viÖn trî ­íc tÝnh 38,197 tû ®ång, b»ng 77,7% dù to¸n n¨m, chiÕm 15.3% tæng chi ng©n s¸ch ­íc thùc hiÖn. Nh­ vËy, n¨m 2007, tæng chi ng©n s¸ch nhµ n­íc (NSNN) ®· t¨ng 3,1% so víi dù to¸n. Tuy nhiªn, chi phÝ cho qu¶n lý hµnh chÝnh ë c¸c ®Þa ph­¬ng ®· t¨ng 47,8% so víi n¨m 2006, v­ît 5,1% so víi dù to¸n. Cã thÓ thÊy r»ng, viÖc bè trÝ chi ng©n s¸ch cho mét sè kho¶n ch­a thËt sù cÊp b¸ch cho thÊy kû luËt tµi chÝnh ch­a nghiªm. ThËm chÝ, cã tíi 1.863,7 tû ®ång "rãt" cho 142 dù ¸n ch­a ®ñ thñ tôc ®Çu t­. 129 dù ¸n qu¸ thêi h¹n quy ®Þnh, víi tæng sè vèn h¬n mét ngµn tû ®ång. NhiÒu ®Þa ph­¬ng bè trÝ vèn cho gi¸o dôc vµ khoa häc - c«ng nghÖ thÊp h¬n dù to¸n T¦ giao. Cã tíi 4 tØnh lµ Long An, VÜnh Long, HËu Giang, Kiªn Giang kh«ng bè trÝ vèn ®Çu t­ cho lÜnh vùc GD - §T. NhiÒu ®Þa ph­¬ng c¾t gi¶m gÇn ba ngh×n tû ®ång vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn  ®Ó bè trÝ kh«ng ®óng quy ®Þnh cho môc tiªu kh¸c. Cã ®Þa ph­¬ng t¸i diÔn t×nh tr¹ng nµy suèt  5 n¨m. Béi chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc 9 th¸ng b»ng 14,1% tæng sè chi 9 th¸ng vµ b»ng 62,2% møc béi chi trong dù to¸n c¶ n¨m, trong ®ã 73,9% ®­îc bï ®¾p b»ng nguån vay trong n­íc vµ 26,1% tõ nguån vay n­íc ngoµi. Béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc tuy vÉn trong giíi h¹n cho phÐp, nh­ng tû lÖ nµy cßn kh¸ cao vµ ®· kÐo dµi trong nhiÒu n¨m, ch­a cã chiÒu h­íng c¶i thiÖn. T×nh tr¹ng trèn thuÕ, lËu thuÕ, chi tiªu ng©n s¸ch sai quy ®Þnh ch­a ®­îc ng¨n chÆn cã hiÖu qu¶. Mét sè kho¶n chi ch­a bè trÝ ®ñ nguån nh­: bï lç kinh doanh dÇu vµ cÊp vèn ®iÒu lÖ cho mét sè tæ chøc tµi chÝnh nhµ n­íc ph¶i chuyÓn sang ng©n s¸ch c¸c n¨m sau. C«ng t¸c ph©n tÝch, dù b¸o vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tµi chÝnh ch­a ®¸p øng kÞp yªu cÇu ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 3. C©n ®èi ng©n s¸ch 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007 Do kinh tÕ ph¸t triÓn vµ c«ng t¸c thu cã tiÕn bé nªn tæng thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007 ­íc tÝnh t¨ng 18,4% so víi cïng kú n¨m tr­íc vµ b»ng 72,4% dù to¸n c¶ n¨m, trong ®ã c¸c kho¶n thu néi ®Þa t¨ng 28,1% vµ b»ng 74,3%; thu tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¨ng 48% vµ b»ng 78,9%; thu viÖn trî t¨ng 27,7% vµ b»ng 93,7%. Mét sè kho¶n thu lín trong thu néi ®Þa ®¹t kh¸ so víi dù to¸n n¨m lµ: Thu thuÕ c«ng th­¬ng nghiÖp ngoµi Nhµ n­íc ®¹t 80,1%; thu thuÕ thu nhËp ®¹t 88,2%; lÖ phÝ tr­íc b¹ ®¹t 94,9%; thu thuÕ nhµ ®Êt ®¹t 90,9%. Tuy nhiªn, cã nh÷ng kho¶n thu ®¹t tû lÖ thÊp so víi dù to¸n c¶ n¨m nh­: Thu tõ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®¹t 68,1%; thu tõ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi (kh«ng kÓ dÇu th«) ®¹t 65,2%; thu phÝ x¨ng dÇu ®¹t 67,8%. §¸ng chó ý lµ thu tõ dÇu th« chiÕm 25,4% tæng dù to¸n thu ng©n s¸ch N._.