Đánh giá tác động của các Chương trình, Dự án phát triển nông thôn tới xoá đói giảm nghèo của huyện Điện Biên Đông - Tỉnh Điện Biên

1. Më ®Çu 1.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi §ãi nghÌo lµ vÊn ®Ò toµn cÇu. Trong nhiÒu ch­¬ng tr×nh nghÞ sù Liªn hiÖp quèc ®· th¶o luËn vÊn ®Ò nµy vµ kªu gäi thÕ giíi chèng ®ãi nghÌo. Ngµy 17/10 lµ ngµy Liªn HiÖp quèc chän lµ ngµy “ThÕ giíi chèng ®ãi nghÌo” vµ ViÖt Nam còng chän ®ã lµ ngµy “V× ng­êi nghÌo” VÊn ®Ò nghÌo ®ãi ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Æc biÖt quan t©m kÓ tõ n¨m 1992, c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®­îc triÓn khai m¹nh mÏ ë hÇu hÕt c¸c TØnh, nhÊt lµ c¸c vïng nghÌo, x· nghÌo, thu hót ®­îc nhiÒu nguån lùc hç trî vµ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. §êi sèng d©n c­ nhiÒu vïng ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c, ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ c¸c tØnh T©y Nguyªn. Ngµy 21-5-2002, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· phª duyÖt “ ChiÕn l­îc ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ t¨ng tr­ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo”. §©y lµ chiÕn l­îc toµn diÖn, ®Çy ®ñ, chi tiÕt phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn thiªn nhiªn kû cña Liªn hiÖp quèc c«ng bè. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng chiÕn l­îc cã sù tham gia cña c¸c chuyªn gia cña c¸c tæ chøc quèc tÕ t¹i ViÖt Nam nh­ UNDP, WB, .. tæng hîp thµnh môc tiªu quèc gia ph¸t triÓn ViÖt Nam, cô thÓ ho¸ chiÕn l­îc b»ng c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n thùc hiÖn. Trong thêi kú ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ héi nhËp, ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc c¶i thiÖn, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh. §ång thêi víi nh÷ng thµnh tùu ®ã lµ kho¶ng c¸ch chªnh lÖch giµu nghÌo gi÷a c¸c ng­êi d©n, kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ còng t¨ng lªn. Nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®ã, nh÷ng n¨m qua ChÝnh phñ ®· x©y dùng vµ thùc hiÖn nhiÒu Ch­¬ng tr×nh, Dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng th«n nh»m ph¸t triÓn toµn diÖn, gi¶m kho¶ng c¸ch gi÷a thµnh thÞ – n«ng th«n, gi¶m tû lÖ nghÌo ®ãi, ... HuyÖn §iÖn Biªn §«ng lµ huyÖn n»m ë phÝa §«ng Nam cña tØnh §iÖn Biªn, víi 14 x· ph­êng, thÞ trÊn, trong ®ã cã tíi 13 x· thuéc diÖn ®Æc biÖt khã kh¨n do ®ã huyÖn thuéc ®èi t­îng ®Çu t­ cña mét sè c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn cña ChÝnh phñ, c¸c tæ chøc n­íc ngoµi. VËy c©u hái ®Æt ra: C¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®· ®­îc triÓn khai t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng nh­ thÕ nµo? KÕt qu¶ thùc hiÖn ra sao? T¸c ®éng nh­ thÕ nµo ®Õn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo? CÇn lµm g× ®Ó tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ®ã trªn ®Þa ? §Ò gãp phÇn tr¶ lêi nh÷ng c©u hái ®ã, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: "§¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c Ch­¬ng tr×nh, Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n tíi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn" 1.2. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi. 1.2.1. Môc tiªu chung §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn vµ t¸c ®éng cña c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n trªn ®Þa bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn ®Õn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo t¹i huyÖn, tõ ®ã ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p cÇn hoµn thiÖn trong viÖc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n. 1.2.2. Môc tiªu cô thÓ - HÖ thèng ho¸ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ®ãi nghÌo vµ t¸c ®éng cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n nh»m gãp phÇn n©ng cao thu nhËp, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cho ng­êi d©n n«ng th«n. - Ph¶n ¸nh thùc tr¹ng vµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña viÖc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn ®Õn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn trong nh÷ng n¨m qua. - §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn trong thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 1.3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu 1.3.1. §èi t­îng nghiªn cøu - §èi t­îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng th«n thùc hiÖn t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng – tØnh §iÖn Biªn vµ t¹i mét sè x· nghiªn cøu. 1.3.2. Ph¹m vi nghiªn cøu - Ph¹m vi vÒ néi dung: §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu mét sè néi dung chñ yÕu sau: + T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n t¹i huyÖn §iÖnBiªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn. + T¸c ®éng cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn trªn ®Þa bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn ®Õn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. - Ph¹m vi vÒ kh«ng gian: §Ò tµi ®­îc thùc hiÖn nghiªn cøu trªn ®Þa bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn, trong ®ã cã chän 4 sè x· ®¹i diÖn nghiªn cøu. - Ph¹m vi vÒ thêi gian: §Ò tµi ®­îc tiÕn hµnh nghiªn cøu tõ 01/12/2007 ®Õn 10/2008. Do ®ã, c¸c d÷ liÖu, th«ng tin tËp trung trong kho¶ng thêi gian tõ 2005 ®Õn 2007. Nh÷ng sè liÖu kh¶o s¸t míi ®­îc ®iÒu tra trong n¨m 2007. 2. Tæng quan nghiªn cøu 2.1. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ®ãi nghÌo 2.1.1. C¸c kh¸i niÖm vÒ nghÌo ®ãi 2.1.1.1. NghÌo ®ãi “ NghÌo ®ãi lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ kh«ng cã kh¶ n¨ng tháa m·n nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng­êi mµ nh÷ng nhu cÇu Êy phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, phong tôc tËp qu¸n cña tõng vïng vµ nh÷ng phong tôc Êy ®­îc x· héi thõa nhËn”. (Nguån: B¸o c¸o Héi nghÞ nghÌo ®ãi ESCAP n¨m 1993) Qua nghiªn cøu kh¸i niÖm vµ thùc tÕ cña t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi ta thÊy cã 3 vÊn ®Ò l­u ý: Thø nhÊt, Nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng­êi bao gåm: ¨n, mÆc, y tÕ, gi¸o dôc, v¨n hãa, ®i l¹i vµ giao tiÕp x· héi. Thø hai, NghÌo ®ãi thay ®æi theo thêi gian: Th­íc ®o nghÌo ®ãi sÏ thay ®æi theo thêi gian, kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng­êi còng sÏ thay ®æi theo vµ cã xu h­íng ngµy mét cao h¬n. Thø ba, NghÌo ®ãi thay ®æi theo kh«ng gian: Th«ng qua ®Þnh nghÜa nµy còng chØ cho thÊy sÏ kh«ng cã chuÈn nghÌo chung cho tÊt c¶ c¸c n­íc, v× nã phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¸c quèc gia; tõng vïng. Xu h­íng chung lµ c¸c n­íc cµng ph¸t triÓn ng­ìng ®o nghÌo ®ãi cµng cao. Theo Ng©n hµng thÕ giíi: NghÌo lµ mét kh¸i niÖm ®a chiÒu v­ît khái ph¹m vi tóng thiÕu vÒ vËt chÊt, nghÌo kh«ng chØ gåm c¸c chØ sè dùa trªn thu nhËp mµ cßn bao gåm c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn n¨ng lùc nh­ dinh d­ìng, søc kháe, gi¸o dôc, kh¶ n¨ng dÔ bÞ tæn th­¬ng, kh«ng cã quyÒn ph¸t ng«n vµ kh«ng cã quyÒn lùc. Qua c¸c nghiªn cøu vµ kh¸i niÖm ®­a ra vÒ nghÌo ®èi, nghÌo ®­îc bao gåm: NghÌo tuyÖt ®èi vµ nghÌo t­¬ng ®èi. + NghÌo tuyÖt ®èi: Theo «ng Robert McNama khi lµ gi¸m ®èc cña Ng©n hµng thÕ giíi, ®· ®­a ra kh¸i niÖm nh­ sau: “NghÌo ë møc ®é tuyÖt ®èi lµ sèng ë ranh giíi ngoµi cïng cña tån t¹i. Nh÷ng ng­êi nghÌo tuyÖt ®èi lµ nh÷ng ng­êi ph¶i ®Êu tranh ®Ó sinh tån trong c¸c thiÕu thèn tåi tÖ vµ trong t×nh tr¹ng bá bª vµ mÊt phÈm c¸ch v­ît qu¸ søc t­ëng t­îng mang dÊu Ên cña c¶nh ngé may m¾n cña giíi trÝ thøc chóng ta." [23] + NghÌo t­¬ng ®èi: Trong nh÷ng x· héi ®­îc gäi lµ thÞnh v­îng, nghÌo ®­îc ®Þnh nghÜa dùa vµo hoµn c¶nh x· héi cña c¸ nh©n. NghÌo t­¬ng ®èi cã thÓ ®­îc xem nh­ lµ viÖc cung cÊp kh«ng ®Çy ®ñ c¸c tiÒm lùc vËt chÊt vµ phi vËt chÊt cho nh÷ng ng­êi thuéc vÒ mét sè tÇng líp x· héi nhÊt ®Þnh so víi sù sung tóc cña x· héi ®ã. NghÌo t­¬ng ®èi cã thÓ lµ kh¸ch quan, tøc lµ sù hiÖn h÷u kh«ng phô thuéc vµo c¶m nhËn cña nh÷ng ng­êi trong cuéc. Ng­êi ta gäi lµ nghÌo t­¬ng ®èi chñ quan khi nh÷ng ng­êi trong cuéc c¶m thÊy nghÌo kh«ng phô thuéc vµ sù x¸c ®Þnh kh¸ch quan. Bªn c¹nh viÖc thiÕu sù cung cÊp vËt chÊt (t­¬ng ®èi), viÖc thiÕu thèn tµi nguyªn phi vËt chÊt ngµy cµng cã tÇm quan träng lín. ViÖc nghÌo ®i vÒ v¨n hãa - x· héi, thiÕu tham gia vµo cuéc sèng x· héi do thiÕu hôt tµi chÝnh mét phÇn ®­îc c¸c nhµ x· héi häc xem nh­ lµ mét th¸ch thøc x· héi nghiªm träng. + Th¸p tiÕp cËn kh¸i niÖm nghÌo ®ãi: [24] Tiªu dïng Tiªu dïng + tµi s¶n Tiªu dïng + tµi s¶n + con ng­êi Tiªu dïng + tµi s¶n + con ng­êi + VH-XH Tiªu dïng + tµi s¶n + con ng­êi + VH-XH + CTrÞ Tiªu dïng + tµi s¶n + con ng­êi + VH-XH + CTrÞ + BVÖ Nh­ vËy, c¸c quan niÖm vÒ nghÌo ®ãi ë trªn ®Òu ph¶n ¸nh 3 khÝa c¹nh: Mét lµ, kh«ng ®­îc thô h­ëng nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n ë møc tèi thiÓu dµnh cho con ng­êi. Hai lµ, cã møc sèng thÊp h¬n møc sãng trung b×nh cña céng ®ång d©n c­. Ba lµ, thiÕu c¬ héi lùa chän, tham gia trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn céng ®ång. 2.1.1.2. Vïng nghÌo * Kh¸i niÖm: Vïng nghÌo lµ mét vïng liªn tôc gåm nhiÒu lµng, x·, huyÖn hoÆc chØ mét lµng, mét x·, mét huyÖn mµ t¹i ®ã chøa ®ùng nhiÒu khã kh¨n, bÊt lîi cho sù ph¸t triÓn cña céng ®ång nh­ ®Êt ®ai kh« c»n, thêi tiÕt khÝ hËu kh¾c nghiÖt, ®Þa h×nh phøc t¹p, giao th«ng khã kh¨n, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, s¶n xuÊt tù cung tù cÊp vµ cã møc sèng d©n c­ trong vïng rÊt thÊp so víi møc sèng chung cña c¶ n­íc xÐt trong cïng mét thêi ®iÓm. [3] * ChuÈn mùc vïng nghÌo: - ChuÈn mùc chÝnh. Thø nhÊt, tû lÖ hé nghÌo tõ 60% trë lªn. Thø hai, B×nh qu©n thu nhËp cña mét thµnh viªn trong hé gia ®×nh cña c¶ vïng thÊp h¬n møc thu nhËp trung b×nh cña mét thµnh viªn cña mét hé gia ®×nh trong c¶ n­íc. - ChuÈn mùc phô. Mét lµ, b×nh qu©n l­¬ng thùc trªn ®Çu ng­êi d©n n«ng nghiÖp d­íi 200kg/n¨m. Hai lµ, sè ki l« mÐt ®­êng giao th«ng/1 ki l« mÐt vu«ng nhá h¬n 1/3 møc trung b×nh cña c¶ n­íc. Ba lµ, møc trung b×nh ®iÖn n¨ng, tiÒn vèn trªn mét lao ®éng. Bèn lµ, tû lÖ mï ch÷ cao h¬n 1,5 lÇn møc trung b×nh c¶ n­íc. N¨m lµ, tû lÖ y, b¸c sü, gi­êng bÖnh trªn 1000 ng­êi d©n thÊp h¬n 1/3 møc trung b×nh c¶ n­íc. 2.1.2. ChuÈn mùc (tiªu chÝ x¸c ®Þnh) vÒ ®ãi nghÌo 2.1.2.1. Tiªu chÝ cña thÕ giíi vÒ ®ãi nghÌo Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®­êng nghÌo ®ãi theo chuÈn nghÌo quèc tÕ do Tæng côc thèng kª, Ng©n hµng thÕ giíi x¸c ®Þnh vµ ®­îc thùc hiÖn trong c¸c cuéc kh¶o s¸t møc sèng d¨n c­ ë ViÖt Nam n¨m 1992 - 1993 vµ 1997 - 1998. §­êng nghÌo ®ãi ë møc thÊp gäi lµ ®­êng ®ãi nghÌo vÒ l­¬ng thùc, thùc phÈm. Ng­ìng nghÌo l­¬ng thùc, thùc phÈm lµ l­îng thøc ¨n tiªu thô ph¶i ®¸p øng ®ñ nhu cÇu dinh d­ìng b¶o ®¶m cho mét cuéc sèng khoÎ m¹nh. Tæ chøc Y tÕ thÕ giíi (WHO) ®· x©y dùng møc Kcal tèi thiÓu cho mçi thÓ tr¹ng con ng­êi lµ 2100 Kcal/ng­êi/ngµy. ChuÈn mùc ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo vÒ l­¬ng thùc, thùc phÈm lµ thu nhËp d­íi 1 USD/ng­êi/ngµy vµ l­îng calo tiªu dïng mét ngµy d­íi 2100 Kcal/ng­êi/ngµy. [24] §­êng nghÌo ®ãi thø hai ë møc cao h¬n gäi lµ ®­êng nghÌo ®ãi chung (bao gåm c¶ l­¬ng thùc, thùc phÈm vµ phi l­¬ng thùc, thùc phÈm). §­êng nghÌo ®ãi chung tÝnh thªm c¸c chi phÝ cho c¸c mÆt hµng phi l­¬ng thùc, thùc phÈm, nã bao gåm c¸c chi phÝ c«ng khai vµ nh÷ng gi¸ trÞ sö dông ®· quy ®æi cña c¸c mÆt hµng l©u bÒn vµ gi¸ trÞ nhµ ë. Nh×n chung, nhiÒu n­íc dïng chuÈn mùc nghÌo 1/3 møc thu nhËp b×nh qu©n cña toµn x· héi lµ møc ®Ó ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo. 2.1.2.2. Tiªu chÝ cña ViÖt Nam * Hé nghÌo ®ãi: §èi víi ViÖt Nam, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· cã tÊt c¶ 4 lÇn n©ng møc chuÈn nghÌo trong giai ®o¹n 1993 ®Õn n¨m 2005. Cô thÓ: - Giai ®o¹n 1993 - 1995: + Hé ®ãi: lµ hé cã møc thu nhËp b×nh qu©n quy g¹o/th¸ng lµ: Víi khu vùc n«ng th«n: d­íi 8 kg. Víi khu vùc thµnh thÞ: d­íi 13 kg. + Hé nghÌo: Lµ hé cã møc b×nh qu©n thu nhËp ®Çu ng­êi quy g¹o lµ: Víi khu vùc n«ng th«n: d­íi 15 kg. Víi khu vùc thµnh thÞ: d­íi 20 kg. - Giai ®o¹n 1995 - 2000: + Hé ®ãi: lµ hé cã møc thu nhËp b×nh qu©n quy g¹o/th¸ng lµ 13 kg (tÝnh chung cho mäi vïng) + Hé nghÌo: Lµ hé cã møc b×nh qu©n thu nhËp ®Çu ng­êi quy g¹o lµ: Víi khu vùc n«ng th«n, miÒn nói, h¶i ®¶o: d­íi 15 kg. Víi khu vùc n«ng th«n ®ång b»ng, trung du: d­íi 20 kg Víi khu vùc thµnh thÞ: d­íi 25 kg. - Giai ®o¹n 2001-2005: Thùc hiÖn theo QuyÕt ®Þnh sè 143/2001/Q§ -TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ngµy 27 th¸ng 9 n¨m 2001, trong ®ã phª duyÖt “ Ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia xãa ®ãi vµ gi¶m nghÌo giai ®o¹n 2001 -2005”, th× nh÷ng hé nghÌo lµ nh÷ng hé gia ®×nh cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi. Cô thÓ: ë khu vùc n«ng th«n miÒn nói vµ h¶i ®¶o tõ 80.000 ®ång/ng­êi/th¸ng trë xuèng. ë khu vùc n«ng th«n ®ång b»ng lµ tõ 100.000 ®ång/ng­êi/ th¸ng trë xuèng. ë khu vùc thµnh thÞ lµ tõ 150.000 ®ång/ng­êi/th¸ng trë xuèng. - Giai ®o¹n 2006 - 2010: Thùc hiÖn theo QuyÕt ®Þnh sè 170/2005/Q§ -TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ngµy 8 th¸ng 7 n¨m 2005 vÒ viÖc ban hµnh chuÈn nghÌo ¸p dông cho giai ®o¹n 2006 - 2010 th×: ë khu vùc n«ng th«n lµ tõ 200.000 ®ång/ng­êi/ th¸ng trë xuèng. ë khu vùc thµnh thÞ lµ tõ 260.000 ®ång/ng­êi/th¸ng trë xuèng. 2.1.3. Thùc tr¹ng ®ãi nghÌo vµ c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo 2.1.3.1. Thùc tr¹ng ®ãi nghÌo * Tû lÖ hé ®ãi nghÌo ë n­íc ta tuy cã gi¶m nh­ng tû lÖ vÉn cßn cao. HiÖn nay, chuÈn nghÌo cña thÕ giíi quy ®Þnh quèc gia cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi hµng n¨m lµ 735 USD. Thu nhËp b×nh qu©n cña ViÖt Nam hiÖn nay vµo kho¶ng 700 USD cßn rÊt thÊp dï cã quy ®æi vÒ gi¸ trÞ so s¸nh t­¬ng ®­¬ng (PPP) vÉn ch­a qua chuÈn nghÌo. Dùa trªn kÕt qu¶ ®­îc Tæng côc thèng kª tÝnh to¸n theo sè liÖu thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña hé gia ®×nh vµ chØ sè gi¸ tiªu dïng cña tõng khu vùc thµnh thÞ/n«ng th«n qua c¸c n¨m ®Ó lo¹i trõ yÕu tè biÕn ®éng gi¸. Sè liÖu c¨n cø kÕt qu¶ chÝnh thøc §iÒu tra møc sèng hé gia ®×nh ViÖt Nam n¨m 2002 vµ kÕt qu¶ kh¶o s¸t møc sèng hé gia ®×nh ViÖt Nam n¨m 2004. Tæng côc Thèng kª tÝnh to¸n tû lÖ (%) hé nghÌo cho n¨m 2002 vµ n¨m 2004 theo chuÈn nghÌo ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ ban hµnh ¸p dông cho giai ®o¹n 2006 - 2010 nh­ sau. B¶ng 1: Tû lÖ hé nghÌo ë n­íc ta thêi gian qua ChØ tiªu 2002 2004 Tû lÖ nghÌo(%) Kho¶ng c¸ch nghÌo (% chuÈn nghÌo) Tû lÖ nghÌo cïng cùc (% d©n sè) C¶ n­íc 23 18.1 24.2 7.4 Chia theo khu vùc Thµnh thÞ 10.6 8.6 19.6 0.8 N«ng th«n 26.9 21.2 24.4 9.7 D©n téc Ng­êi ViÖt vµ Hoa 13.5 19.4 3.5 D©n téc thiÓu sè 60.7 31.6 34.2 (Nguån: Tæng côc thèng kª th¸ng 7 n¨m 2005) Tû lÖ nghÌo theo ®Çu ng­êi ®èi víi nghÌo chung vµ nghÌo cïng cùc ë vïng n«ng th«n cao h¬n nhiÒu so víi ë thµnh thÞ mÆc dï sù chªnh lÖch Ýt h¬n. Tû lÖ nghÌo ë d©n téc thiÓu sè lín h¬n nhiÒu so víi ë ng­êi kinh vµ Hoa céng l¹i, kho¶ng c¸ch nghÌo còng lín h¬n. Kho¶ng 61 % ng­êi d©n téc thiÕu sè thuéc diÖn nghÌo, gÊp 4 lÇn tû lÖ nghÌo ë ng­êi Kinh vµ Hoa (13.5%). Vµ trung b×nh ng­êi d©n téc thiÓu sè nghÌo »m ë møc 1/3 d­íi chuÈn nghÌo (31.6%) trong khi ng­êi Kinh vµ Hoa nghÌo chØ ë møc 1/5 (19.4%) d­íi chuÈn nghÌo. Tû lÖ nghÌo cïng cùc ë nhãm d©n téc thiÕu sè cao h¬n 10 lÇn so víi ë ng­êi Kinh vµ Hoa - 34% so víi 3.5%. * Tû lÖ ®ãi nghÌo gi÷a c¸c vïng trong n­íc kh¸c nhau. YÕu tè vïng thÓ hiÖn rÊt râ sù ph©n bè c¸c hé nghÌo trong c¶ n­íc. Tuy ®· cã rÊt nhiÒu sù chuyÓn biÕn trong c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo còng nh­ sù nç lùc v­ît nghÌo cña c¸c hé d©n, tû lÖ hé thuéc diÖn ®ãi nghÌo liªn tôc gi¶m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh­ng cho ®Õn nay tû lÖ hé nghÌo t¹i c¸c khu vùc miÒn nói, vïng T©y B¾c Bé, T©y Nguyªn vÉn chiÕm mét tû lÖ cao. Cô thÓ: Vïng T©y B¾c Bé tû lÖ hé nghÌo diÔn biÕn qua c¸c n¨m 2004; 2006; ­íc tÝnh 2007 lµ 46.6%;39.4%;37.45%. Vïng B¾c Trung Bé tû lÖ hé nghÌo diÔn biÕn qua c¸c n¨m 2004; 2006; ­íc tÝnh 2007 lµ 29.4%; 26.58%; 25.51%. Vïng T©y Nguyªn tû lÖ hé nghÌo diÔn biÕn qua c¸c n¨m 2004; 2006; ­íc tÝnh 2007 lµ 29.2%; 24.01%; 22.95%. B¶ng 2: Tû lÖ hé nghÌo theo tiªu chuÈn chung ph©n theo vïng §VT: % 2004 2006 ¦íc tÝnh n¨m 2007 C¶ n­íc 18.10 15.47 14.75 §ång b»ng s«ng Hång 12.90 10.12 9.62 §«ng B¾c 23.20 22.22 21.13 T©y B¾c 46.10 39.40 37.45 B¾c Trung Bé 29.40 26.58 25.51 Duyªn h¶i Nam Trung Bé 21.30 17.18 16.26 T©y Nguyªn 29.20 24.01 22.95 §«ng N¨m Bé 6.10 4.56 4.33 §ång B»ng s«ng Cöu Long 15.30 13.00 12.42 ( Nguån: Tæng côc thèng kª n¨m 2007) * Nguyªn nh©n chñ yÕu cña nghÌo ®ãi ë ViÖt Nam: Trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo ë ViÖt Nam, t×m hiÓu nguyªn nh©n dÉn tíi t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi cã nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu sau: - Nguyªn nh©n kh¸ch quan, lÞch sö. ViÖt Nam lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu võa tr¶i qua mét cuéc chiÕn tranh l©u dµi, c¬ së h¹ tÇng bÞ tµn ph¸, ruéng bÞ bá hoang, bom m×n, nguån nh©n lùc chÝnh cña c¸c hé gia ®×nh bÞ gi¶m sót. ChÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc bÞ thÊt b¹i: Sau khi thèng nhÊt ®Êt n­íc viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch tËp thÓ hãa n«ng nghiÖp, c¶i t¹o c«ng th­¬ng nghiÖp ®· kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ nh­ mong ®îi: Kinh tÕ tr× trÖ, lµm ph¸t gia t¨ng ®Õn 700%. ViÖc thùc hiÖn h×nh thøc së h÷u toµn d©n, së h÷u nhµ n­íc vµ tËp thÓ cña c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt trong suèt mét thêi gian dµi ®· lµm thui chét ®éng lùc s¶n xuÊt. Do viÖc thùc hiÖn ng¨n s«ng cÊm chî ®· lµm c¾t rêi s¶n xuÊt víi thÞ tr­êng, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®¬n ®iÖu, c«ng nghiÖp thiÕu hiÖu qu¶, th­¬ng nghiÖp t­ nh©n tµn lôi, th­¬ng nghiÖp quèc doanh thiÕu hµng hãa lµm thunhËp ®a sè bé phËn gi¶m sót trong khi d©n sè t¨ng cao. Lao ®éng d­ thõa ë n«ng th«n kh«ng ®­îc khuyÕn khÝch ra thµnh thÞ lao ®éng, kh«ng ®­îc ®µo t¹o ®Ó chuyÓn sang khu vùc c«ng nghiÖp, chÝnh s¸ch qu¶n lý b»ng hé khÈu ®· dõng biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®Ó ng¨n c¶n n«ng d©n di c­, nhËp c­ vµo thµnh phè. - Nguyªn nh©n chñ quan. Sai lÖch thèng kª: do ®iÒu chØnh chuÈn nghÌo cña ChÝnh phñ lªn gÇn víi chuÈn nghÌo cña thÕ giíi (1 USD/ngµy) cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ tû lÖ nghÌo t¨ng lªn. ViÖt Nam vÉn lµ n­íc mang nÆng tÝnh thuÇn n«ng, bÊt b×nh ®¼ng trong x· héi ë møc cao. * ¶nh h­ëng cña nghÌo ®ãi. - Khã kh¨n vµ th¸ch thøc trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt n¹n nghÌo. Víi sù phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ nh©n d©n ta trong nhiÒu n¨m qua, c«ng cuéc xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu quan träng, nh­ng phÝa tr­íc vÉn cßn kh«ng Ýt khã kh¨n vµ th¸ch thøc. Thø nhÊt, vÒ nhËn thøc, mét bé phËn kh«ng nhá ng­êi nghÌo vµ ®Þa ph­¬ng nghÌo vÉn cßn t­ t­ëng û l¹i, tr«ng chê vµo sù hç trî cña Nhµ n­íc nªn ch­a chñ ®éng v­ît lªn ®Ó tho¸t nghÌo. Thø hai, lµ sù ®¸nh gi¸ tû lÖ nghÌo cßn thÊp h¬n thùc tÕ ë mét vµi ®Þa ph­¬ng nªn mét bé phËn ng­êi thùc sù nghÌo ch­a ®­îc tiÕp cËn víi c¸c ch­¬ng tr×nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. Thø ba, nguån lùc huy ®éng cho ch­¬ng tr×nh cãa ®ãi, gi¶m nghÌo cßn khiªm tèn. Hµng n¨m, ng©n s¸ch nhµ n­íc hç trî cho ch­¬ng tr×nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo míi chØ ®­îc b×nh qu©n kho¶ng 60.000 ®ång/ng­êi. Trong khi ®ã, mét sè ®Þa ph­¬ng ch­a chñ ®éng huy ®éng hoÆc huy ®éng ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña nguån lùc t¹i chç; ch­a lång ghÐp hµi hßa c¸c lo¹i nguån lùc trªn cïng ®Þa bµn vµ ch­a huy ®éng ®­îc sù tham gia m¹nh mÏ cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc, c¸c céng ®ång vµ c¸c c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn vµo c«ng cuéc xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. V× vËy, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cÇn hç trî cña ng­êi nghÌo ®Ó ®ñ ®iÒu kiÖn tho¸t nghÌo bÒn v÷ng, dÉn ®Õn môc tiªu tho¸t nghÌo khã thùc hiÖn ®­îc. Thø t­, lµ mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p hç trî xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ch­a thËt phï hîp, viÖc tæ chøc thùc hiÖn cßn bÊt cËp, cßn mang tÝnh bao cÊp nªn kh«ng t¹o ®­îc ®éng lùc ®Ó ng­êi nghÌo chñ ®éng v­ît nghÌo. Thø n¨m, lµ viÖc tæ chøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo kh«ng ®ång ®Òu ë mét sè ®Þa ph­¬ng. §éi ngò c¸n bé võa thiÕu vÒ sè l­îng, võa yÕu vÒ n¨ng lùc. PhÇn lín c¸n bé thùc thi ch­¬ng tr×nh ë cÊp x· ®Òu kiªm nhiÖm, ch­a ®­îc ®µo t¹o, båi d­ìng th­êng xuyªn. ViÖc theo dâi, gi¸m s¸t ch­¬ng tr×nh ch­a cã hÖ thèng vµ ®ång bé. C«ng t¸c s¬ kÕt, tæng kÕt, ®¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh chñ yÕu dùa trªn c¸c b¸o c¸o víi l­îng th«ng tin ch­a ®Çy ®ñ. - T¸c ®éng cña nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ë trªn. + Tèc ®é gi¶m nghÌo kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng vµ cã xu h­íng chËm l¹i, c¸c hÖ sè t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶m nghÌo tõ 1 - 0,7 trong nh÷ng n¨m 1992 - 1998 gi¶m xuèng cßn kho¶ng 1 - 0,3 giai tõ 1998 - 2004 vµ ®Õn nay hÖ kh«ng còng ch­a cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. Mét sè chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®éng lùc cho xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ, kh«ng cßn t¸c dông m¹nh mÏ nh­ giai ®o¹n ®Çu. V× vËy, cÇn ph¶i cã ®éng lùc míi cho t­¬ng lai, ®ã lµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång vËt nu«i, n©ng cao gi¸ trÞ s¶n xuÊt trªn mét diÖn tÝch gieo trång, chÝnh s¸ch chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt theo h­íng s¶n xuÊt hµng hãa, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn trang tr¹i, ph¸t triÓn tiÓu thñ c«ng nghiÖp, doanh nghiÖp quy m« võa vµ nhá. + Tû lÖ hé nghÌo ë khu vùc miÒn nói vÉn cßn cao, gÊp tõ 1,7 ®Õn 2 lÇn tû lÖ hé nghÌo b×nh qu©n cña c¶ n­íc. Tû lÖ hé nghÌo ë vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè trong tæng sè hé nghÌo cña c¶ n­íc cã chiÒu h­íng t¨ng tõ 21% n¨m 1992 lªn 36% n¨m 2005. Tû lÖ hé nghÌo tËp trung chñ yÕu ë nh÷ng vïng khã kh¨n, cã nhiÒu yÕu tè bÊt lîi nh­ ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nhiÖt, kÕt cÊu h¹ tÇng thÊp kÐm, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, tr×nh ®é s¶n xuÊt manh món, s¬ khai. C¸c vïng T©y B¾c, B¾c Trung bé vµ T©y Nguyªn cã tèc ®é gi¶m nghÌo nhanh nhÊt, song ®©y còng lµ vïng cã tû lÖ hé nghÌo cao nhÊt. + Chªnh lÖch vÒ thu nhËp gi÷a c¸c nhãm giµu vµ nhãm nghÌo cã xu h­íng gia t¨ng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chªnh lÖch vÒ thu nhËp gi÷a 20% nhãm giµu vµ 20% nhãm nghÌo tõ 4,3 lÇn n¨m 1993 lªn 8,14 lÇn n¨m 2002, chªnh lÖch gi÷a 10% nhãm giµu nhÊt vµ 10% nhãm nghÌo nhÊt tõ 12,5 lÇn n¨m 2002 t¨ng lªn 13,5 lÇn n¨m 2004 vµ 14,7 lÇn n¨m 2006. Møc ®é nghÌo kh¸ cao, thu nhËp b×nh qu©n cña nhãm hé nghÌo ë n«ng th«n chØ ®¹t 70% møc chuÈn nghÌo míi. Sù gia t¨ng kho¶ng c¸ch giµu - nghÌo sÏ lµm cho t×nh tr¹ng nghÌo t­¬ng ®èi trë lªn gay g¾t h¬n, viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶m nghÌo sÏ cµng khã kh¨n h¬n. MÆc dï, trong nh÷ng n¨m qua sè hé nghÌo trong c¶ n­íc ®· gi¶m m¹nh, song trªn thùc tÕ c«ng cuéc xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cßn v« cïng gian nan. Nguy c¬ t¸i nghÌo cã thÓ t¨ng do t¸c ®éng cña kinh tÕ thÞ tr­êng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ; do ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c vïng ch­a ®ång ®Òu; c¬ héi vÒ viÖc lµm cña ng­êi nghÌo ngµy cµng khã kh¨n h¬n do ®æi míi c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt, yªu cÇu tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng ngµy cµng t¨ng. §ãi nghÌo trë l¹i lµ vÊn ®Ò lu«n r×nh rËp mét bé phËn kh¸ lín sè hé nghÌo võa v­ît khái ng­ìng nghÌo chØ cÇn gÆp thiªn tai, dÞch bÖnh, ®au èm hoÆc biÕn ®éng gi¸ c¶ th× c¸c hé nµy l¹i dÔ r¬i vµo t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo. 2.1.3.2. C«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo t¹i ViÖt Nam T¹i ViÖt Nam, ®ãi nghÌo vÉn ®ang lµ vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi bøc xóc. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo toµn diÖn, bÒn v÷ng lu«n lu«n ®­îc §¶ng, Nhµ n­íc ta hÕt søc quan t©m vµ x¸c ®Þnh lµ môc tiªu xuyªn suèt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng gãp phÇn ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Trong h¬n 20 n¨m ®æi míi, nhê thùc hiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp víi thùc tiÔn n­íc ta, c«ng cuéc xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, cã ý nghÜa to lín c¶ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ an ninh quèc phßng, ph¸t huy b¶n chÊt tèt ®Ñp cña d©n téc vµ gãp phÇn quan träng vµo trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc bÒn v÷ng. Víi quan ®iÓm xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mét c¸ch toµn diÖn lµ hÖ thèng t¸c ®éng céng h­ëng ®ång h­íng ®Ých bao gåm Nhµ n­íc, doanh nghiÖp vµ céng ®ång mµ hµnh vi cuèi cïng lµ b¶n th©n ng­êi nghÌo, hé nghÌo v­¬n lªn hoµ nhËp víi céng ®ång cïng ph¸t triÓn, ®ñ n¨ng lùc trÝ tuÖ, nguån lùc vµ truyÒn thèng ®éc lËp tù chñ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong hiÖn t¹i, lµm giµu bÒn v÷ng trong t­¬ng lai. Víi c¸c chØ tiªu chñ yÕu trong giai ®o¹n 2006 - 2010 lµ: - Thu nhËp cña nhãm nghÌo t¨ng 1,45 lÇn so víi 2005. - C¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n, x· nghÌo cã ®ñ c¬ sá h¹ tÇng thiÕt yÕu. - 6 triÖu lù¬t hé nghÌo ®­îc vay vèn tÝn dông ­u ®·i. - 4,2 triÖu l­ît hé nghÌo ®­îc tËp huÊn vÒ khuyÕn n«ng, l©m, ng­. - 1,5 triÖu ng­êi ®­îc miÔn gi¶m häc phÝ häc nghÒ. - 15 triÖu ng­êi ®­îc kh¸m ch÷a bÖnh miÕn phÝ khi ®au èm. - 19 triÖu l­ît häc sinh nghÌo ®­îc miÔn, gi¶m häc phÝ, tiÒn x©y dùng tr­êng. - 500 ngh×n hé nghÌo ®­îc hç trî xo¸ nhµ t¹m. (Nguån: Bé lao ®éng - Th­¬ng b×nh vµ x· héi: Ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ gi¶m nghÌo 2006 - 2010) §Ó c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, viÖc ®­a ra c¸c ho¹t ®éng, biÖn ph¸p ®óng ®¾n, hîp lý cã vai trß quan träng. Tõ ®ã cã thÓ triÓn khai thùc hiÖn cã hiÖu qu¶. Qua nghiªn cøu, t×m hiÓu nguyªn nh©n cña ®ãi nghÌo (®­a ra c©y vÊn ®Ò), tõ viÖc t×m ra nguyªn nh©n ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt t­¬ng øng víi tõng nguyªn nh©n. B»ng viÖc ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch hîp lý, trong suèt nh÷ng n¨m thùc hiÖn, c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña ViÖt Nam ngµy cµng cã hiÖu qu¶, tû lÖ hé nghÌo ®ãi ngµy cµng gi¶m, ®êi sèng cña c¸c hé d©n nghÌo ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn vµ æn ®Þnh. C¸c chÝnh s¸ch phï hîp ®ã ®­îc thÓ hiÖn chÝnh b»ng c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®­îc ®Çu t­ vµo trong khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n nh­: Ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm (víi c¸c dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, hç trî s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, h­íng dÉn cho ng­êi nghÌo c¸ch lµm ¨n, khuyÕn n«ng - l©m - ng­, ®Þnh canh ®Þnh c­ vµ dù ¸n æn ®Þnh d©n di c­ x©y dùng vïng kinh tÕ míi t¹i c¸c x· nghÌo); ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë 2.235 x· ®Æc biÖt khã kh¨n (135: víi c¸c dù ¸n Quy ho¹ch æn ®Þnh d©n c­ vµ æn ®Þnh, ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng - l©m nghiÖp g¾n víi chÕ biÕn vµ tiªu thô s¶n phÈm) 2.2. Mét sè vÊn ®Ò vÒ dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n 2.2.1. Kh¸i niÖm vÒ ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n * Ch­¬ng tr×nh: Ch­¬ng tr×nh lµ tæ hîp c¸c dù ¸n, c¸c ho¹t ®éng ®­îc qu¶n lý mét c¸ch phèi hîp, trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m ®¹t ®­îc mét sè môc ®Ých chung ®· ®Þnh tr­íc. C¸c ch­¬ng tr×nh cã tÝnh chÊt ®Þnh h­íng c¸c c«ng viÖc chÝnh cÇn ph¶i lµm ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña kÕ ho¹ch. Mçi ch­¬ng tr×nh th­êng ®Ò ra mét sè môc tiªu, tiªu chuÈn chung.[14] * Dù ¸n: “Dù ¸n” theo tõ ®iÓn b¸ch khoa toµn th­ ®­îc ®inh nghÜa lµ “®iÒu ng­êi ta cã ý ®Þnh lµm”, hay “®Æt kÕ ho¹ch cho mét ý ®å, mét qu¸ tr×nh hµnh ®éng”. Cã thÓ thÊy r»ng trong kh¸i niÖm “dù ¸n” bao gåm 2 ý: võa lµ ý t­ëng, ý ®Þnh, ý muèn vµ võa cã ý hµnh ®éng. ë n­íc ta hiÖn nay, thuËt ng÷ “dù ¸n” ®­îc sö dông t­¬ng ®èi réng r·i. Dù ¸n cã thÓ thùc hiÖn trªn mét quy m« lín do ChÝnh phñ tiÕn hµnh, nhá h¬n lµ c¸c dù ¸n do mét tØnh, huyÖn, mét tæ chøc x· héi thùc hiÖn. Dù ¸n cã thÓ ®¬n gi¶n nh­ mét kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña c¸c nh©n, mét gia ®×nh, nh­ c¶i t¹o mét khu v­ên, ph¸t triÓn mét m« h×nh trang tr¹i, ph¸t triÓn ch¨n nu«i mét lo¹i gia sóc, gia cÇm, … Tùu chung l¹i, dù ¸n cã thÓ ®­îc hiÓu nh­ mét kÕ ho¹ch can thiÖp ®Ó gióp mét tæ chøc, mét céng ®ång hoÆc mét c¸c nh©n nh»m thay ®æi c¸i hiÖn t¹i ®Õn mét c¸i míi tèt ®Ñp h¬n. HiÖn nay, cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ dù ¸n, cô thÓ nh­: “ Dù ¸n lµ mét chuçi c¸c ho¹t ®éng liªn kÕt ®­îc t¹o ra nh»m ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong ph¹m vi ng©n s¸ch vµ thêi gian x¸c ®Þnh” (David, 1995) “ Dù ¸n lµ tËp hîp nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c nhau cã liªn quan víi nhau theo mét l«gÝc nh»m vµo nh÷ng môc tiªu x¸c ®Þnh, ®­îc thùc hiÖn b»ng nh÷ng nguån lùc vµ trong mét kh¶ng thêi gian ®· ®­îc ®Þnh tr­íc” (Stanley,1997). “ Dù ¸n lµ sù can thiÖp mét c¸ch cã kÕ ho¹ch nh»m ®¹t ®­îc mét hay mét sè môc tiªu còng nh­ hoµn thµnh nh÷ng c«ng viÖc ®· ®­îc ®Þnh tr­íc t¹i mét ®Þa bµn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, víi nh÷ng tiªu phÝ vÒ tµi chÝnh vµ tµi nguyªn ®· ®­îc ®Þnh tr­íc” (NguyÔn ThÞ Oanh,1995). Tãm l¹i, dù ¸n lµ mét hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng cã liªn kÕt ®­îc thùc hiÖn nh»m ®¹t tíi nh÷ng môc tiªu cô thÓ trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh víi tiªu phÝ vÒ tµi chÝnh vµ tµi nguyªn ®· ®­îc ®Þnh tr­íc. * Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n: Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n lµ mét lo¹i dù ¸n ®Ó gi¶i quyÕt mét hay mét sè vÊn ®Ò cña céng ®ång n«ng th«n víi sù tham gia tÝch cùc cña nhiÒu lùc l­îng x· héi (bªn trong, bªn ngoµi) nh»m môc ®Ých t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn x· héi theo h­íng tÝch cùc t¹i céng ®ång, thÓ hiÖn b»ng mét ch­¬ng tr×nh hµnh ®ång vãi nh÷ng tiªu phÝ vÒ tµi chÝnh vµ tµi nguyªn ®· ®­îc ®Þnh tr­íc [14]. 2.2.2. §¸nh gi¸ dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n 2.2.2.1. Kh¸i niÖm vÒ ®¸nh gi¸ dù ¸n. §¸nh gi¸ dù ¸n lµ mét ho¹t ®éng cña c«ng t¸c qu¶n lý nh»m t×m ra kÕt qu¶ vµ nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn viÖc hoµn thµnh hay kh«ng hoµn thµnh mét dù ¸n. §¸nh gi¸ dù ¸n bao gåm ®¸nh gi¸ tiÕn ®é, ®¸nh gi¸ gi÷a kú vµ ®¸nh gi¸ sau khi kÕt thóc dù ¸n. [12] §¸nh gi¸ dù ¸n lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn. §©y lµ qu¸ tr×nh kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n, hiÖu qu¶ vµ ¶nh h­ëng cña dù ¸n ®èi víi môc tiªu dù ¸n cã thÓ thùc hiÖn ë nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau cña chu tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. [12] Nh­ vËy, ®¸nh gi¸ dù ¸n lµ kh©u cuèi cïng trong chu tr×nh dù ¸n. §¸nh gi¸ lµ xem xÐt mét c¸ch cã hÖ thèng ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh hiÖu qu¶, møc ®é thµnh c«ng vµ nh÷ng t¸c ®éng (vÒ kinh tÕ, x· héi, m«i tr­êng,..) cña dù ¸n so víi môc tiªu ®· ®Ò ra. §©y lµ mét ho¹t ®éng quan träng cña dù ¸n nh»m ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Dù ¸n cã ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu cô thÓ vµ môc tiªu chung hay kh«ng? - KÕt qu¶ ®¹t ®­îc cã tháa ®¸ng kh«ng so víi c¸c nguån lùc ®· ®Çu t­? - Dù ¸n cã c¶i thiÖn ®­îc ®êi sèng cña céng ®ång ë vïng dù ¸n kh«ng? - Dù ¸n gãp phÇn lµm t¨ng tÝnh tù lËp vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña céng ®ång? - Dù ¸n cã lµm cho x· héi c«ng b»ng h¬n hay kh«ng? - Dù ¸n gãp phÇn b¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i tr­êng nh­ thÕ nµo? Vµ tõ ®ã quyÕt ®Þnh cã nªn më réng dù ¸n kh«ng? §Ó rót ra c¸c bµi häc kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n nh»m tr¸nh nh÷ng khuyÕt ®iÓm t­¬ng tù cho nh÷ng dù ¸n tiÕp theo, còng nh­ ®Ó b¸o c¸o cho c¬ quan tµi trî 2.2.2.2. Môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ dù ¸n Thø nhÊt, x¸c ®Þnh møc ®é ®¹t ®­îc vÒ môc tiªu cña dù ¸n. Víi mçi dù ¸n ®­îc thùc hiÖn ®Òu cã nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh. ViÖc ®¸nh gi¸ còng ®­îc xem xÐt vÒ møc ®é hoµn thµnh c¸c môc tiªu cña dù ¸n. Môc tiªu lµ nh÷ng thay ®æi mµ c¸c bªn ®Òu mong muèn cã ®­îc khi kÕt thóc dù ¸n. Hay nãi c¸ch kh¸c môc tiªu lµ kÕt qu¶ cña dù ¸n vµ lµ nh÷ng thay ®æi trong ®êi sèng cña ng­êi h­ëng lîi hay trong ho¹t ®éng cña tæ chøc h­ëng lîi nhê vµo viÖc kÕt hîp c¸c ®Çu ra cña dù ¸n. Thø hai, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng vÒ kinh tÕ, x· héi vµ vÒ m«i tr­êng. T¸c ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. T¸c ®éng tr­íc m¾t vµ l©u dµi cña dù ¸n. §èi víi c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n kh«ng chØ cã nh÷ng t¸c ®éng vÒ mÆt kinh tÕ mµ c¶ nh÷ng t¸c ®éng ®èi víi v¨n ho¸ x· héi vµ m«i tr­êng. V× vËy, khi ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña dù ¸n ph¶i ®¸nh gi¸ t¸c ®éng trªn c¶ 3 mÆt: Kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng. Nh÷ng t¸c ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®èi víi c¸c ®èi t­îng, còng nh­ c¶ nh÷ng t¸c ®éng tr­íc m¾t vµ nh÷ng t¸c ®éng vÒ mÆt l©u dµi cña dù ¸n. Thø ba, rót ra c¸c bµi häc kinh nghiÖm cho c¸c dù ¸n t­¬ng tù. ViÖc thùc hiÖn dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n nãi riªng vµ c¸c dù ¸n kh¸c nãi riªng kh«ng ph¶i lóc nµo còng thuËn lîi vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ còng nh­ môc tiªu ®· ®Þnh tr­íc. ViÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n còng nh»m ph¸t hiÖn ra nh÷ng yÕu tè nµo ®¸p øng vµ t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n, nh÷ng nguyªn nh©n mµ dù ¸n cã thÓ kh«ng hoµn thµnh vµ ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra. YÕu tè g©y sù c¶n trë ®ã lµ g× ®Ó cã thÓ kh¾c phôc, ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p kÞp thêi cho ngay b­íc tiÕp theo khi tiÕn hµnh dù ¸n vµ ®óc rót nh÷ng kinh nghiÖm thiÕt thùc cho c¸c dù ¸n t­¬ng tù tiÕp theo. Thø t­, ®Ó ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n trong giai ®o¹n tiÕp theo (®¸nh gi¸ gi÷a kú) hoÆc ®Ó t×m ra c¸c vÊn ®Ò, c¸c c¬ héi míi cho viÖc h×nh thµnh mét chu kú dù ¸n míi. 2.2.2.3. Néi dung ®¸nh gi¸ dù ¸n. Tïy theo c¸c môc ®Ých kh¸c nhau mµ cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c néi dung ®¸nh gi¸ kh¸c nhau. Trong ®¸nh gi¸ dù ¸n cã c¸c néi dung ®¸nh gi¸ sau: - §¸nh gi¸ tÝnh thÝch hîp cña dù ¸n. - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ dù ¸n. - §¸nh ._.gi¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n. - §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña dù ¸n. - §¸nh gi¸ tÝnh bÒn v÷ng cña dù ¸n. * §¸nh gi¸ tÝnh thÝch hîp cña dù ¸n. §¸nh gi¸ tÝnh thÝch hîp cña dù ¸n lµ xem xÐt dù ¸n cã ý nghÜa vµ cã phï hîp nhu cÇu cña c¸c bªn tham gia còng nh­ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng kh«ng. Mét dù ¸n ®­îc coi lµ thÝch hîp khi: Thø nhÊt, dù ¸n ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi h­ëng lîi. V× mét dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n ®­îc x©y dùng dùa trªn nh÷ng nhu cÇu cÊp thiÕt cÇn gi¶i quyÕt cña chÝnh nh÷ng ng­êi h­ëng lîi chø kh«ng ph¶i tõ ng­êi thiÕt kÕ dù ¸n. Do ®ã, xem xÐt tÝnh thÝch hîp cña dù ¸n lµ ph¶i xem xÐt trªn c¬ së môc tiªu cña dù ¸n ®èi víi nhu cÇu, lîi Ých mµ ng­êi h­ëng lîi (ng­êi d©n nghÌo). Thø hai, dù ¸n phï hîp víi môc tiªu cña nhµ ®Çu t­. Môc tiªu cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n. VËy tÝnh thÝch hîp cña dù ¸n lµ ph¶i ®¸p øng ®­îc môc tiªu ®Çu t­ cña nhµ ®Çu t­. §ã lµ c¶i thiÖn thùc tr¹ng cña n«ng th«n vÒ s¶n xuÊt, m«i tr­êng n«ng th«n, n©ng cao n¨ng lùc céng ®ång d©n c­ n«ng th«n. Thø ba, ®ù ¸n phï hîp víi chñ tr­¬ng, chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña ®Þa ph­¬ng, cña vïng vµ cao h¬n n÷a lµ cña Nhµ n­íc. Thø t­, dù ¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn - kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph­¬ng. Mét dù ¸n nhÊt thiÕt ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph­¬ng, nÕu kh«ng phï hîp dù ¸n sÏ kh«ng ®­îc ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng chÊp nhËn, hoÆc viÖc thùc hiÖn dù ¸n ®ã trªn ®Þa bµn sÏ g©y khã kh¨n cho ®Þa ph­¬ng, thËm chÝ cßn tæn h¹i, c¶n trë sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi trªn ®Þa bµn. * §¸nh gi¸ kÕt qu¶ dù ¸n. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ lµ xem xÐt dù ¸n cã ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn hay kh«ng. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña dù ¸n ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu: Thø nhÊt, môc tiªu tr­íc m¾t cña dù ¸n cã ®¹t ®­îc nh­ mong muèn? Thø hai, møc ®é ®ãng gãp cña ®Çu ra ®èi víi môc tiªu tr­íc m¾t. Thø ba, ¶nh h­ëng cña nh÷ng gi¶ ®Þnh ®èi víi môc tiªu dù ¸n. * §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ dù ¸n lµ xem xÐt viÖc sö dông c¸c nguån lùc ®Çu vµo ®Ó t¹o nªn c¸c ®Çu ra cña dù ¸n cã hiÖu qu¶ kh«ng? C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cã t­¬ng xøng víi møc ®Çu t­ kh«ng? HiÖu qu¶ cÊn xem xÐt trªn c¸c khÝa c¹nh vÒ kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng. Trong ®ã, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n rÊt chó träng ®Õn khÝa c¹nh x· héi vµ m«i tr­êng. ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n cÇn chó ý ®Õn c¸c néi dung sau: Thø nhÊt, c¸c ®Çu vµo cã ®­îc sö dông triÖt ®Ó kh«ng? Thø hai, c¸c ®Çu vµo cã ®­îc ph©n bè vµ sö dông theo ®óng thêi gian kh«ng? Thø ba, chÊt l­îng vµ sè l­îng cña c¸c ®Çu vµo cã ®óng yªu cÇu kh«ng? Thø t­, dù ¸n cã nh÷ng hiÖu qu¶ g× vÒ kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng. * §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña dù ¸n. §¸nh gi¸ t¸c ®éng lµ mét ho¹t ®éng cña ®¸nh gi¸ dù ¸n khi kÕt thóc dù ¸n. §¸nh gi¸ t¸c ®éng nh»m vµo viÖc x¸c ®Þnh mét c¸ch chung h¬n, liÖu dù ¸n t¹o ra cã t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng m«ng muèn tíi c¸c c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ c¸c thÓ chÕ, liÖu nh÷ng t¸c ®éng nµy cã ph¶i do viÖc thùc hiÖn dù ¸n mang l¹i hay kh«ng. C¸c ®¸nh gi¸ t¸c ®éng còng cã thÓ ph¸t hiÖn nh÷ng hËu qu¶ kh«ng dù kiÕn tr­íc, cã thÓ lµ tÝch cùc hay tiªu cùc tíi nh÷ng ®èi t­îng thô h­ëng. Trong ®ã, t¸c ®éng lµ nh÷ng thay ®æi cã tÝnh tæng thÓ l©u dµi ®èi víi céng ®ång nhê vµo viÖc sö dông c¸c kÕt qu¶ cña dù ¸n. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cÇn c¨n cø vµo c¸c môc tiªu (tæng thÓ vµ cô thÓ) cña dù ¸n. T¸c ®éng th­êng ®­îc xem trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn kh¸c nhau nh­ t¸c ®éng vÒ mÆt kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi, ... thËm trÝ t¸c ®éng c¶ vÒ chÝnh s¸ch nh­ gãp phÇn thay ®æi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. * §¸nh gi¸ tÝnh bÒn v÷ng cña dù ¸n. §¸nh gi¸ tÝnh bÒn v÷ng lµ xem xÐt c¸c kÕt qu¶ cña dù ¸n cã thÓ bÒn v÷ng sau khi dù ¸n kÕt thóc kh«ng vµ x¸c ®Þnh nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn sù bÒn v÷ng cña dù ¸n. Néi dung chñ yÕu trong ®¸nh gi¸ tÝnh bÒn v÷ng cña dù ¸n: - C¸c ho¹t ®éng hoÆc t¸c ®éng cña dù ¸n cã thÓ tiÕp tôc ph¸t huy sau khi dù ¸n kÕt thóc vµ sù hç trî cña bªn ngoµi kh«ng cßn n÷a? - Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh bÒn v÷ng cña kÕt qu¶ dù ¸n lµ g×? Khi ®¸nh gi¸ tÝnh bÒn v÷ng, c¨n cø ®Ó xem xÐt kh«ng chØ lµ c¸c môc tiªu (cô thÓ vµ tæng thÓ) cña dù ¸n mµ cßn ph¶i xem xÐt tÝnh bÒn v÷ng trªn tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kh¸c cña dù ¸n (®Çu vµo, ho¹t ®éng, ®Çu ra/®Çu vµo). §¸nh gi¸ dù ¸n kh«ng chØ ®Ó kh¼ng ®Þnh l¹i tÝnh ®óng ®¾n cña dù ¸n mµ quan träng h¬n lµ t×m ra c¸c c¬ héi ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ë giai ®o¹n tiÕp theo. 2.2.2.4. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ dù ¸n [14] §Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n, ta th­êng so s¸nh ®Ó xem xÐt sù biÕn ®æi cña c¸c yÕu tè kinh tÕ, x· héi, m«i tr­êng do dù ¸n mang l¹i. Cô thÓ: a) So s¸nh gi÷a thùc tÕ ®¹t ®­îc víi kÕ ho¹ch cña dù ¸n. §©y lµ ph­¬ng ph¸p rÊt th«ng dông, ®­îc dïng chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña dù ¸n. Khi so s¸nh cÇn xem xÐt trong bèi c¶nh cô thÓ. C¸c chØi tiªu dïng so s¸nh ph¶i ®ång nhÊt gi÷a thùc tÕ vµ kÕ ho¹ch cña dù ¸n. Ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái viÖc lËp kÕ ho¹ch ph¶i ®­îc lµm tèt vµ viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña dù ¸n ph¶i kh¸ch quan, khoa häc. b) So s¸nh lîi Ých vµ chi phÝ. So s¸nh lîi Ých vµ chi phÝ còng lµ ph­¬ng ph¸p rÊt c¬ b¶n, th­êng ®­îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cuña dù ¸n. Chi phÝ lµ nh÷ng g× mµ c¸ nh©n hay x· héi bÞ mÊt ®i hay ph¶i chi tèn khi tiÕn hµnh dù ¸n. Lîi Ých cña dù ¸n lµ nh÷ng g× mµ c¸ nh©n hay x· héi ®­îc lîi khi tiÕn hµnh dù ¸n. Lîi Ých còng cã thÓ ®­îc ph©n thµnh 3 lo¹i kh¸c nhau: Lîi Ých vÒ kinh tÕ, vÒ x· héi vµ m«i tr­êng; cã lîi Ých trùc tiÕp vµ lîi Ých gi¸n tiÕp. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh lîi Ých vµ chi phÝ ®ßi hái ng­êi ®¸nh gi¸ ph¶i hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng. c) So s¸nh tr­íc vµ sau khi cã dù ¸n. Khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy, cÇn ph¶i hiÓu râ t×nh h×nh cña céng ®ång tr­íc khhi thùc hiÖn dù ¸n (khã kh¨n, kÕt qu¶ s¶n xuÊt, t×nh h×nh kinh tÕ, thu nhËp, t×nh h×nh x· héi, sù nghÌo ®ãi, ..). §ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc t×nh h×nh sau khi cã dù ¸n ë c¸c lÜnh vùc t­¬ng øng. Ngoµi ra, cßn ph¶i biÕt nh÷ng thay ®æi cña céng ®ång do t¸c ®éng cña sù ph¸t triÓn cung cña toµn x· héi. d) So s¸nh vïng cã dù ¸n vµ vïng kh«ng cã dù ¸n. Trong mét sè tr­êng hîp, do dù ¸n kh«ng cã hoÆc kh«ng l­u tr÷ ®­îc c¸c tµi liÖu ban ®Çu, do c«ng t¸c theo dâi, gi¸m s¸t vµ ghi chÐp cña dù ¸n kh«ng tèt, .. th× viÖc ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ trªn lµ rÊt khã kh¨n. §Ó kh¾c phôc khã kh¨n nµy, cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh vïng cã dù ¸n vµ vïng kh«ng cã dù ¸n. Nh÷ng sai kh¸c cña vïng cã dù ¸n so víi vïng kh«ng cã dù ¸n cã thÓ coi lµ kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng cña dù ¸n. 2.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n 2.3.1. Kh¸i niÖm vÒ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng. §¸nh gi¸ t¸c ®éng lµ xem dù ¸n ®· t¹o ®­îc nh÷ng t¸c ®éng g×? C¶ tÝch cùc vµ tiªu cùc, trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, tr­íc m¾t vµ l©u dµi tíi c¸c ®èi t­îng h­ëng lîi cña dù ¸n trªn c¸c ph­¬ng diÖn kh¸c nhau, kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, m«i tr­êng, ... [14] Trong ®ã, t¸c ®éng lµ nh÷ng thay ®æi cã tÝnh tæng thÓ l©u dµi ®èi víi céng ®ång nhê vµo viÖc sö dông c¸c kÕt qu¶ cña dù ¸n. 2.3.2. Néi dung ®¸nh gi¸ t¸c ®éng C¨n cø xuÊt ph¸t tõ môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh, dù ¸n vµ môc tiªu ®¸nh gi¸ t¸c ®éng mµ cã thÓ cã néi dung ®¸nh gi¸ kh¸c nhau. Tuy nhiªn, néi dung chñ yÕu cÇn xem xÐt dùa trªn 3 khÝa c¹nh: [14] Thø nhÊt, dù ¸n ®· t¸c ®éng ®Õn ai? Nh­ vËy, trong ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cÇn xem xÐt ®èi t­îng t¸c ®éng lµ nh÷ng ai. §èi víi c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n th× ®èi t­îng t¸c ®éng ë ®©y chÝnh lµ céng ®ång ng­êi d©n sèng trªn ®Þa bµn cã dù ¸n. Tuy nhiªn, mét sè dù ¸n còng ®· ®em l¹i nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®èi víi ng­êi n»m ngoµi khu vùc cã dù ¸n. VÝ nh­ víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong lÜnh vùc ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng, c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµ lÜnh vùc ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt, ... ®· c¶i thiÖn ®¸ng kÓ cho viÖc ®i l¹i còng nh­ s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn. Tõ ®ã thóc ®Èy ho¹t ®éng giao th­¬ng hµng ho¸ trªn ®Þa bµn, ®ång thêi còng thóc ®Èy thu hót c¸c lùc l­îng kh¸c tõ c¸c vïng kh¸c ®Õn lµm ¨n, kinh doanh. Thø hai, dù ¸n ®· t¸c ®éng ®Õn c¸i g×? Tøc lµ khÝa c¹nh t¸c ®éng cña dù ¸n lµ c¸i g×. §èi víi mçi mét dù ¸n ®Òu cã khÝa c¹nh t¸c ®éng nhÊt ®Þnh lªn ®èi t­îng t¸c ®éng, mét ch­¬ng tr×nh cã thÓ cã nhiÒu khÝa c¹nh t¸c ®éng. Víi c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n, khÝa c¹nh cã thÓ lµ vÒ c¬ së h¹ tÇng bé mÆt n«ng th«n, hay khÝa c¹nh vÒ ph¸t triÓn s¶n xuÊt: n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô,.., hay khÝa c¹nh vÒ v¨n ho¸ - x· héi: n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc, y tÕ, n¨ng lùc nhËn thøc cña ®éng ®ång, ... Thø ba, dù ¸n ®· t¸c ®éng nh­ thÕ nµo? Còng cã nghÜa lµ xem xÐt møc ®é t¸c ®éng cña dù ¸n tíi ®èi t­îng t¸c ®éng trªn c¸c khÝa c¹nh nh­ thÕ nµo? T¸c ®éng ë ®©y ®­îc xem xÐt trªn c¶ 2 mÆt ®ã lµ t¸c ®éng tÝch cùc vµ t¸c ®éng tiªu cùc. Víi t¸c ®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp cña dù ¸n th× møc ®é t¸c ®éng nhiÒu hay Ýt, lín hay nhá ®Õn t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña vïng, t×nh h×nh thu nhËp vµ ®êi sèng sinh ho¹t cña céng ®ång d©n c­. 2.3.3. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n §Ó ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n tíi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, cho ®Õn nay ®· cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. Tæng hîp c¸c ph­¬ng ph¸p, chóng t«i ®­a ra mét sè ph­¬ng ph¸p chñ yÕu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ t¸c ®éng: - Ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng [12] - Ph­¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh [22] 2.3.3.1. Ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng. a) So s¸nh tr­íc vµ sau khi cã dù ¸n. §©y lµ ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n trong khi ®¸nh gi¸, thùc chÊt lµ xem xÐt nh÷ng lîi Ých mµ dù ¸n ®· t¹o ra sau khi thùc hiÖn so víi tr­íc khi cã dù ¸n. Khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy, cÇn ph¶i hiÓu râ t×nh h×nh cña céng ®ång tr­íc khi thùc hiÖn dù ¸n (khã kh¨n, kÕt qu¶ s¶n xuÊt, t×nh h×nh kinh tÕ, thu nhËp, t×nh h×nh x· héi, sù nghÌo ®ãi, ..). §ång rhêi ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc t×nh h×nh sau khi cã dù ¸n ë c¸c lÜnh vùc t­¬ng øng. Ngoµi ra, cßn ph¶i biÕt nh÷ng thay ®æi cña céng ®ång do t¸c ®éng cña sù ph¸t triÓn cung cña toµn x· héi. b) So s¸nh vïng cã dù ¸n vµ vïng kh«ng cã dù ¸n. Trong mét sè tr­êng hîp, do dù ¸n kh«ng cã hoÆc kh«ng tin l­u tr÷ ®­îc c¸c tµi liÖu ban ®Çu, do c«ng t¸c theo dâi, gi¸m s¸t vµ ghi chÐp cña dù ¸n kh«ng tèt, .. th× viÖc ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ trªn lµ rÊt khã kh¨n. §Ó kh¾c phôc khã kh¨n nµy, cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh vïng cã dù ¸n vµ vïng kh«ng cã dù ¸n. Nh÷ng sai kh¸c cña vïng cã dù ¸n so víi vïng kh«ng cã dù ¸n cã thÓ coi lµ kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng cña dù ¸n. 2.3.3.2. Ph­¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh C¸c kü thuËt ®Þnh tÝnh còng ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ t¸c ®éng víi môc ®Ých x¸c ®Þnh t¸c ®éng ®Ó ®­a ra nh÷ng kÕt luËn nh©n qu¶. C¸ch tiÕp cËn cña ph­¬ng ph¸p sö dông t­¬ng ®èi më trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ, thu thËp sè liÖu vµ ph©n tÝch. Ph­¬ng ph¸p còng cã thÓ ®Þnh l­îng ho¸ c¸c d÷ liÖu ®Þnh tÝnh. Trong sè c¸c ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông trong ®¸nh gi¸ t¸c ®éng ®Þnh tÝnh, cã c¸c kü thuËt ®­îc x©y dùng ®Ó ®¸nh gi¸ khu vùc n«ng th«n mét c¸ch nhanh chãng – nh÷ng kü thuËt nµy phô thuéc vµo kiÕn thøc cña ng­êi tham dù vÒ c¸c ®iÒu kiÖn xung quanh dù ¸n hay ch­¬ng tr×nh ®ang ®­îc ®¸nh gi¸. Lîi Ých cña ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ®Þnh tÝnh lµ chóng linh ho¹t, cã thÓ ®­îc ®iÒu chØnh cô thÓ cho phï hîp víi c¸c môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ b»ng c¸ch sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p më, cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch nhanh chãng th«ng qua c¸c kü thuËt xö lý nhanh vµ cã thÓ cñng cè m¹nh mÏ c¸c kÕt qu¶ cña sù ®¸nh gi¸ t¸c ®éng nhê t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt vÒ nhËn thøc vµ c¸c mèi ­u tiªn cña c¸c bªn liªn quan còng nh­ vÒ c¸c ®iÒu kiÖn vµ qu¸ tr×nh cã thÓ t¸c ®éng tíi møc ®é t¸c ®éng cña ch­¬ng tr×nh. 2.3.4. Mét sè t¸c ®éng cña ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n 2.3.4.1. T¸c ®éng vÒ kinh tÕ ChuyÓn dÞch c¬ cÊu, thµnh phÇn kinh tÕ: Qua kÕt qu¶ ®Çu t­ cña c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n cã thªm nhiÒu ngµnh nghÒ, c«ng nghiÖp, dÞch vô ph¸t triÓn. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ diÔn ra theo chiÒu h­íng tèt h¬n: tû träng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh n«ng nghiÖp cã xu h­íng gi¶m, tû träng gi¸ trÞ cña ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô t¨ng lªn trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ®Þa ph­¬ng. T¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph­¬ng: C¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®­îc ®Çu t­ trªn ®Þa bµn, tïy theo tõng dù ¸n ®Òu cã nh÷ng môc tiªu vµ t¸c ®éng cô thÓ ®èi víi tõng lÜnh vùc kh¸c nhau. Tùu trung, ®ã lµ ph¸t triÓn, n©ng cao bé mÆt cña khu vùc n«ng th«n, ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc, tõ ®ã thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ chung trong toµn khu vùc ®Þa bµn ®­îc ®Çu t­. C¶i thiÖn thu nhËp cña c¸c hé gia ®×nh trªn ®Þa bµn: C¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n víi môc môc tiªu c¶i thiÖn m«i tr­êng n«ng th«n, n©ng cao n¨ng lùc cña céng ®ång ng­êi h­ëng lîi. §ã chÝnh lµ ng­êi d©n n«ng th«n. Thóc ®Èy giao th­¬ng hµng ho¸ gi÷a c¸c vïng trong vµ ngoµi ®Þa bµn. C¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®­îc ®Çu t­ ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, hµng ho¸ ph¸t triÓn, giao th«ng ®­îc c¶i thiÖn do ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn giao th­¬ng gi÷a c¸c tiÓu vïng trong khu vùc cã dù ¸n vµ gi÷a vïng cã dù ¸n víi c¸c khu vùc, ®Þa ph­¬ng xung quanh. T¨ng viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, tõ ®ã n©ng cao thu nhËp cho ng­êi d©n trong ®Þa bµn. 2.3.4.2. T¸c ®éng vÒ mÆt x· héi Ngoµi nh÷ng t¸c ®éng tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi kÕt qu¶ dù ¸n cßn t¸c ®éng lªn c¶ trong lÜnh vùc x· héi cña vïng dù ¸n. Nh­: Thø nhÊt, bé mÆt v¨n ho¸ cña ®Þa ph­¬ng thay ®æi tÝch cùc: C¬ së h¹ tÇng lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn rÊt cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét khu vùc. §ång thêi, còng lµ mét th­íc ®o sù ph¸t triÓn cña mét vïng. Tõ viÖc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n trªn ®Þa bµn n«ng th«n ®· c¶i thiÖn ®¸ng kÓ nh÷ng khã kh¨n, thiÕu thèn cña ng­êi d©n n«ng th«n. Ph¸t triÓn hÖ thèng h¹ tÇng ®iÖn, ®­êng, tr­êng, tr¹m y tÕ ®· dÇn thay ®æi bé mÆt v¨n ho¸ cña ®Þa ph­¬ng vïng dù ¸n. Thø hai, c¶i thiÖn nÕp sèng cña céng ®ång d©n c­ ®Þa bµn: Tõ viÖc c¶i thiÖn ®­îc thu nhËp cña tõng ng­êi d©n trong céng ®ång, ®êi sèng vËt chÊt æn ®Þnh h¬n cho phÐp ng­êi d©n c¬ héi tiÕp cËn víi nhiÒu h×nh thøc gi¶i trÝ phôc vô nhu cÇu vÒ v¨n ho¸ tinh thÇn cña céng ®ång. ViÖc tæ chøc c¸c buæi sinh ho¹t céng ®ång ®· t¹o ®­îc nÕp sèng céng ®ång tèt, t¨ng t×nh c¶m gi÷a c¸c hé d©n trong ®Þa bµn n«ng th«n. Thø ba, t¹o c¬ héi, ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi c¸c th«ng tin (v¨n ho¸, kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi): Víi nh÷ng kÕt qu¶ mang l¹i tõ c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®· t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cho céng ®ång d©n c­ vïng dù ¸n n©ng cao n¨ng lùc trong tæ chøc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thu nhËp cña hé t¨ng lªn, ®êi sèng ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn. §ång thêi, viÖc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ vÒ hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng­êi d©n tiÕp cËn víi c¸c nguån th«ng tin vÒ v¨n ho¸, kinh tÕ, chÝnh trÞ,… C¸c ®iÓm nhµ v¨n ho¸, b­u ®iÖn x· ®· ®¸p øng c¬ b¶n nhu cÇu t×m kiÕm th«ng tin cña céng ®ång ng­êi d©n n«ng th«n. Thø t­, c¶i thiÖn chÊt l­îng gi¸o dôc, n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc, chÊt l­îng ch¨m sãc, phßng vµ ch÷a bÖnh trªn ®Þa bµn: Gi¸o dôc ®µo t¹o, y tÕ ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®­îc ®Çu t­ x©y dùng h¹ tÇng c¬ së y tÕ, gi¸o dôc còng nh­ c¸c chÝnh s¸ch hç trî vÒ y tÕ, gi¸o dôc cho ng­êi nghÌo ®· ngµy mét c¶i thiÖn mét c¸ch ®¸ng kÓ vÒ chÊt l­îng gi¸o dôc vµ nhu cÇu kh¸m ch÷a bÖnh trong ngµnh y tÕ cña ®Þa bµn d©n c­ vïng dù ¸n. 2.3.4.4. T¸c ®éng vÒ m«i tr­êng Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®Æc biÖt quan t©m cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n nãi chung vµ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n nãi riªng ®ã lµ: ViÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®ã, vµ kÕt qu¶ cña dù ¸n g©y nh÷ng t¸c ®éng g× ®èi víi m«i tr­êng. Víi nh÷ng dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n môc tiªu ®èi víi m«i tr­êng, ®ã lµ: Gi¶m thiÓu sù « nhiÔm m«i tr­êng, t¹o sù c©n b»ng sinh th¸i trong khu vùc, còng nh­ m«i tr­êng sèng cña tõng hé d©n th«ng qua viÖc c¶i thiÖn hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc ®­îc ®¶m b¶o, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng n­íc, trang bÞ cho ng­êi d©n biÕt c¸ch tæ chøc s¶n xuÊt, ch¨n nu«i gia sóc - gia cÇm ®óng n¬i ®óng c¸ch. 2.4. Mét sè ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n ë n­íc ta 2.4.1. Ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia gi¶m nghÌo giai ®o¹n 2006 – 2010 C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 20/2007/Q§-TTg ngµy 05 th¸ng 02 n¨m 2007 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ Phª duyÖt Ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia gi¶m nghÌo giai ®o¹n 2006 – 2010. 2.4.1.1. Môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh. * Môc tiªu tæng qu¸t. §Èy nhanh tèc ®é gi¶m nghÌo, h¹n chÕ t¸i nghÌo; cñng cè thµnh qu¶ gi¶m nghÌo, t¹o c¬ héi cho hé tho¸t nghÌo; c¶i thiÖn mét b­íc ®iÒu kiÖn sèng vµ s¶n xuÊt ë c¸c x· nghÌo, x· ®Æc biÖt khã kh¨n; n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cña nhãm hé nghÌo. * Môc tiªu cô thÓ n¨m 2010 PhÊn ®Êu gi¶m hé nghÌo tõ 22% n¨m 2005 xuèng cßn 10 – 11% n¨m 2010 Thu nhËp cña nhãm hé nghÌo t¨ng 1,45 lÇn so víi n¨m 2005 PhÊn ®Êu 50% sè x· ®Æc biÖt khã kh¨n vïng b·i ngang ven biÓn vµ h¶i ®¶o tho¸t khái t×nh tr¹ng ®Æc biÖt khã kh¨n. 2.4.1.2. §èi t­îng cña ch­¬ng tr×nh. Lµ nh÷ng hé nghÌo, x· ®Æc biÖt khã kh¨n, x· nghÌo; ­u tiªn ®èi t­îng hé nghÌo mµ chñ hé lµ phô n÷, hé d©n téc thiÓu sè, .. 2.4.1.3. Thêi gian thùc hiÖn: ®Õn n¨m 2010 2.4.1.4. ChØ tiªu cÇn ®¹t ®­îc ®Õn n¨m 2010 a) §èi víi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n vïng b·i ngang ven biÓn vµ h¶i ®¶o c¬ b¶n x©y dùng ®ñ c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu theo quy ®Þnh b) Cã 6 triÖu l­ît hé nghÌo ®­îc vay vèn c) Thùc hiÖn khuyÕn n«ng – l©m – ng­, chuyÓn giao kü thuËt, h­íng dÉn c¸ch lµm ¨n cho 4,2 triÖu l­ît ng­êi nghÌo. d) MiÔn gi¶m häc phÝ, häc nghÒ cho 150 ngh×n ng­êi nghÌo. ®) 100% ng­êi nghÌo ®­îc cÊp thÎ b¶o hiÓm y tÕ e) MiÔn, gi¶m häc phÝ vµ c¸c kho¶n ®ãng gãp x©y dùng tr­êng cho 19 triÖu l­ît häc sinh nghÌo. f) TËp huÊn n©ng cao n¨ng lùc cho 170 ngh×n c¸n bé tham gia c«ng t¸c gi¶m nghÌo ë c¸c cÊp, trong ®ã 95% lµ c¸n bé cÊp c¬ së. g) Hç trî xo¸ nhµ t¹m cho 500 ngh×n hé nghÌo. h) PhÊn ®Êu 98% ng­êi nghÌo cã nhu cÇu ®­îc trî gióp ph¸p lý miÔn phÝ. 2.4.1.5. C¸c dù ¸n vµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña ch­¬ng tr×nh Chñ yÕu ®­îc tËp trung vµo 3 nhãm chÝnh s¸ch, dù ¸n. * Nhãm chÝnh s¸ch, dù ¸n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi nghÌo ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp. * Nhãm t¹o c¬ héi ®Ó ng­êi nghÌo tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi. * Nhãm dù ¸n n©ng cao n¨ng lùc vµ nhËn thøc. 2.4.1.6. Nguån kinh phÝ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh. Tæng nguån vèn cho gi¶m nghÌo kho¶ng 43488 tû ®ång. Trong ®ã ph©n theo nguån vèn: - Ng©n s¸ch trung ­¬ng: 12472 tû ®ång - Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng: 2260 tû ®ång - Huy ®éng céng ®ång: 2460 tû ®ång - Huy ®éng quèc tÕ: 296 tû ®ång - Vèn tÝn dông: 26000 tû ®ång. 2.4.2. Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n vïng ®ång bµo d©n téc vµ miÒn nói giai ®o¹n 2006 – 2010 C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 07/2006/Q§-TTg ngµy 10 th¸ng 1 n¨m 2006 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n vïng ®ång bµo d©n téc vµ miÒn nói giai ®o¹n 2006 – 2010. 2.4.2.1. Môc tiªu * Môc tiªu tæng qu¸t. T¹o sù chuyÓn biÕn nhanh vÒ s¶n xuÊt, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp theo h­íng s¶n xuÊt g¾n víi thÞ tr­êng; c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho ®ång bµo c¸c d©n téc ë c¸c x·, th«n, b¶n ®Æc biÖt khã kh¨n mét c¸ch bÒn v÷ng, gi¶m kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn gi÷a c¸c d©n téc vµ gi÷a c¸c vïng trong c¶ n­íc. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010, trªn ®Þa bµn kh«ng cßn hé ®ãi, gi¶m hé nghÌo xuèng cßn d­íi 30% theo chuÈn nghÌo quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè 170/2005/Q§-TTg ngµy 08 th¸ng 7 n¨m 2005 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. * Môc tiªu cô thÓ. VÒ ph¸t triÓn s¶n xuÊt: N©ng cao kü n¨ng vµ x©y dùng tËp qu¸n s¶n xuÊt míi cho ®ång bµo d©n téc, t¹o sù chuyÓn dÞch vÒ c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n©ng cao thu nhËp, gi¶m nghÌo bÒn v÷ng. PhÊn ®Êu trªn 70% sè hé ®¹t ®­îc møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi trªn 3,5 triÖu ®ång/n¨m vµo n¨m 2010. VÒ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng: c¸c x· cã ®ñ c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu phï hîp quy ho¹ch d©n c­ vµ quy ho¹ch s¶n xuÊt b¶o ®¶m phôc vô cã hiÖu qu¶, n©ng cao ®êi sèng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt t¨ng thu nhËp: ChØ tiªu phÊn ®Êu 80% x· cã ®­êng cho xe c¬ giíi ®i tõ trung t©m x· ®Õn tÊt c¶ c¸c th«n, b¶n; 80% x· cã c«ng tr×nh thuû lîi ®¶m b¶o n¨ng lùc t­íi tiªu cho 85% diÖn tÝch ®Êt trång lóa n­íc, ... VÒ n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ - x· héi cho nh©n d©n ë c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n: PhÊn ®Êu 80% sè hé ®­îc sö dông n­íc sinh ho¹t hîp vÖ sinh, 80% sè hé ®­îc sö dông ®iÖn tho¹i, 95% häc sinh tiÓu häc, 75% häc sinh trung häc c¬ së trong ®é tuæi ®Õn tr­êng. VÒ ph¸t triÓn n©ng cao n¨ng lùc: Trang bÞ, bæ sung nh÷ng kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao nhËn thøc ph¸p luËt, n©ng cao kiÕn thøc qu¶n lý ®Çu t­ vµ kü n¨ng ®iÒu hµnh cho c¸n bé, c«ng chøc cÊp x· vµ tr­ëng th«n, b¶n. N©ng cao n¨ng lùc cña céng ®ång, t¹o ®iÒu kiÖn céng ®ång tham gia cã hiÖu qu¶ vµo viÖc gi¸m s¸t ho¹t ®éng vÒ ®Çu t­ vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c trªn ®Þa bµn. 2.4.2.2. §èi t­îng cña ch­¬ng tr×nh. - C¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n - C¸c x· biªn giíi, an toµn khu - Th«n, bu«n, lµng, b¶n, xãm, Êp ®Æc biÖt khã kh¨n ë c¸c khu vùc II. 2.4.2.3. Thêi gian thùc hiÖn: thùc hiÖn tõ n¨m 2006 ®Õn 2010. 2.4.2.4. C¸c ho¹t ®éng. a) Hç trî ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ chuyÓn sÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt cña ®ång bµo c¸c d©n téc. b) §Çu t­ ph¸t triÓn x©y dùng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng: Giao th«ng, ®iÖn, thuû lîi, … ë c¸c x·, th«n, b¶n ®Æc biÖt khã kh¨n. c) §µo t¹o c¸n bé c¬ së, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý hµnh chÝnh vµ kinh tÕ; ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc céng ®ång. d) Hç trî c¸c dÞch vô, c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, trî gióp ph¸p lý ®Ó n©ng cao nhËn thøc ph¸p luËt. 2.4.2.5. Nguån vèn Ng©n s¸ch hç trî: th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ, b»ng nguån vèn cã thÓ huy ®éng ®­îc mét c¸ch hîp lý phï hîp víi kh¶ n¨ng c©n ®èi cña ng©n s¸ch. Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng hµng n¨m Huy ®éng ®ãng gãp tù nguyÖn b»ng nhiÒu h×nh thøc cña c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c tæ chøc quèc tÕ, tæ chøc vµ c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. 2.4.3. Ch­¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng 2.4.3.1. Môc tiªu tæng qu¸t ®Õn 2010 Trång míi 5 triÖu ha rõng cïng víi b¶o vÖ diÖn tÝch hiÖn cã ®Ó t¨ng ®é che phñ lªn trªn 43%, gãp phÇn b¶o ®¶m an ninh m«i tr­êng, gi¶m nhÑ thiªn tai, t¨ng kh¶ n¨ng sinh thuû, b¶o tån nguån gen vµ tÝnh ®a d¹ng sinh häc. Sö dông cã hiÖu qu¶ diÖn tÝch ®Êt trèng, ®åi nói träc, t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®Þnh canh, ®Þnhc c­, t¨ng thu nhËp cho d©n c­ miÒn nói, æn ®Þnh chÝnh trÞ – x· héi, quèc phßng, an ninh nhÊt lµ vïng biªn giíi. Cung cÊp gç lµm nguyªn liÖu s¶n xuÊt giÊy, v¸n Ðp nh©n t¹o ®¸p øng nhu cÇu vÒ gç, cñi vµ c¸c l©m s¶n kh¸c cho tiªu dïng trong n­íc vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, cïng víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n, ®­a l©m nghiÖp trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ quan träng, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi miÒn nói. 2.4.3.2. Néi dung cña ch­¬ng tr×nh. B¶o vÖ tèt 10 triÖu ha rõng tù nhiªn hiÖn cã. Khoanh nu«i t¸i sinh kÕt hîp trång bæ sung 1 triÖu ha, trång míi 1 triÖu ha rõng phßng hé, rõng ®Æc dông. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ng­êi d©n vµ c¸c doanh nghiÖp trång 3 triÖu ha rõng s¶n xuÊt, ®ång thêi huy ®éng c¸c tæ chøc vµ nh©n d©n triÖt ®Ó tËn dông diÖn tÝch ®Êt trèng ®Ó trång c©y ph©n t¸n. 2.4.3.3. Thêi gian thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh. Giai ®o¹n 1998 – 2000: B¶o vÖ, trång míi 700000 ha (trong ®ã 260000 ha rõng phßng hé, ®Æc dông), khoanh nu«i t¸i sinh kÕt hîp trång rõng bæ sung 350000 ha. Giai ®o¹n 2001 – 2005: Trång míi 1,3 triÖu ha (trong ®ã 350000 ha rõng phßng hé, ®Æc dông), khoanh nu«i t¸i sinh kÕt hîp trång rõng væ sung 650000 ha. Giai ®o¹n 2006 – 2010: Trång míi 2 triÖu ha (trong ®ã 930 ha rõng phßng hé, ®Æc dông). 2.4.3.4. C¬ cÊu vèn ®Çu t­. Vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp Vèn tÝn dông ®Çu t­ (quü ®Çu t­ quèc gia, c¸c nguån vèn tÝn dông ­u ®·i, vèn ODA cña c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c nguån vèn vay kh¸c). 3. §Æc ®iÓm ®Þa bµn vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu. 3.1. §Æc ®iÓm ®Þa bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn 3.1.1. §Æc ®iÓm vÒ tù nhiªn 3.1.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý kinh tÕ, chÝnh trÞ HuyÖn §iÖn Biªn §«ng n»m vÒ phÝa §«ng Nam cña tØnh §iÖn Biªn, cã täa ®é ®Þa lý tõ 2102’ ®Õn 21025’ vÜ ®é B¾c vµ 10305’ ®Õn 103025 kinh ®é §«ng. PhÝa B¾c huyÖn gi¸p huyÖn TuÇn Gi¸o PhÝa Nam huyÖn gi¸p huyÖn §iÖn Biªn vµ huyÖn S«ng M· PhÝa §«ng gi¸p huyÖn S«ng M· vµ huyÖn Sèp Cép cña tØnh S¬n La PhÝa T©y gi¸p huyÖn §iÖn Biªn. Lµ mét huyÖn n»m trong trôc kinh tÕ ®éng lùc cña Quèc lé 279 cña tØnh §iÖn Biªn, cã trung t©m huyÖn lþ c¸ch Thµnh phè §iÖn Biªn Phñ kho¶ng 35km. HuyÖn cã ®­êng tØnh lé 130 (tuyÕn Pom lãt - Na Son) ®· t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy viÖc giao l­u kinh tÕ, v¨n hãa gi÷a huyÖn §iÖn Biªn §«ng vµ c¸c huyÖn b¹n, tØnh b¹n vµ x· h¬n lµ th«ng th­¬ng sang Lµo. §Æc biÖt lµ vÞ trÝ kÒ cËn thµnh phè §iÖn Biªn Phñ, lµ trung t©p chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa, du lÞch cña c¶ tØnh, t¹o ®iÒu kiÖn tèt ®Ó tiÕp thu tiÕn bé khoa häc kü thuËt, lµ cÇu nèi ®Ó më réng giao l­u kinh tÕ - x· héi víi c¸c ®Þa bµn kh¸c trong c¶ n­íc. MÆt kh¸c, thµnh phè §iÖn Biªn Phñ còng lµ thÞ tr­êng tiªu thô n«ng, l©m s¶n, thñ c«ng mü nghÖ, còng lµ n¬i thu hót lao ®éng cña huyÖn. HuyÖn §iÖn Biªn §«ng lµ huyÖn gi¸p víi c¸c huyÖn biªn giíi Lµo, v× vËy ®­îc x¸c ®Þnh lµ vïng ®Þa bµn chiÕn l­îc vÒ quèc phßng, an ninh cña vïng T©y B¾c vµ cña c¶ n­íc. Theo QuyÕt ®Þnh sè 43/Q§ - TTg ngµy 21/3/2002 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt bæ sung ®Ò ¸n Quy ho¹ch tæng thÓ c¸c khu kinh tÕ quèc phßng, §iÖn Biªn §«ng thuéc ®Þa bµn x©y dùng khu kinh tÕ quèc phßng S«ng M· (x· Ph×nh Giµng, Pó Hång). 3.1.1.2. §Þa h×nh §iÖn Biªn §«ng lµ mét huyÖn miÒn nói n»m trong vïng nói cao dèc nhÊt cña ViÖt Nam. §Þa h×nh ®åi nói phøc t¹p ®­îc cÊu t¹o bëi nh÷ng d·y nói cao ch¹y dµi theo h­íng T©y B¾c - §«ng Nam. Do ¶nh h­ëng cña c¸cc ®ît kiÕn t¹o nªn dÞa h×nh bÞ chia c¾t m¹nh, cÊu tróc nói cao lµ phæ biÕn vµ chiÕm phÇn lín diÖn tÝch tù nhiªn toµn huyÖn. §é cao trung b×nh tõ 800 - 1000m so víi mùc n­íc biÓn. Nói ë ®©y bÞ bµo mßn m¹nh thµnh nh÷ng thung lòng hÑp, thÒm b·i båi däc c¸c con s«ng, suèi. Nh×n chung ®Þa h×nh §iÖn Biªn §«ng cã 2 d¹ng chÝnh: - §Þa h×nh ®èi nói cao trªn 900m: §©y lµ kiÓu ®Þa h×nh ®Æc tr­ng cña huyÖn §iÖn Biªn §«ng, chiÕm ®Õn 85% diÖn tÝch tù nhiªn, ph©n bè ë hÇu hÕt c¸c x· trªn ®Þa bµn huyÖn. PhÝa B¾c lµ d·y nói Phou Pha V¹t thuéc d·y Phou Huot ch¹y theo h­íng §«ng B¾c - T©y Nam xuèng Nam - B¾c, cã ®Ønh cao 1.738m, lµ ®­êng ph©n thñy gi÷a S«ng M· vµ s«ng NËm Nóa. PhÝa Nam lµ d·y Phou Hong ch¹y theo h­íng T©y §«ng cã ®Ønh cao 1.526m. PhÝa §«ng cã ®Ønh cao 1.621m. Nh×n chung, d¹ng ®Þa h×nh nµy phøc t¹p, hiÓm trë, g©y hã kh¨n trong viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. - §Þa h×nh thung lòng vµ c¸c b·i båi ven s«ng, suèi: §©y lµ lo¹i ®Þa h×nh n»m xen kÏ gi÷a c¸c nói cao vµ hÖ thèng s«ng, suèi cã ®é dèc d­íi 250. Lo¹i ®Þa h×nh nµy ph©n bè chñ yÕu däc S«ng M·, s«ng Nóa Ngam vµ hÖ thèng suèi trªn ®Þa bµn, cã tiÒm n¨ng vÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §Æc biÖt cã b·i b»ng t­¬ng ®èi lín, quy tËp trung d©n c­ vµ s¶n xuÊt l­¬ng thùc cña toµn huyÖn. 3.1.1.3. KhÝ hËu §iÖn Biªn §«ng thuéc vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, do n»m khuÊt xa bªn s­ên T©y d·y Hoµng Liªn S¬n, chÕ ®é khÝ hËu cã mét sè ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt so víi vïng §«ng B¾c vµ ®ång b»ng: Mïa hÌ tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10, m­a nhiÒu; mïa §«ng tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3 vµ t­¬ng ®èi Êm, t×nh tr¹ng kh« hanh ®iÓn h×nh cho khÝ hËu giã mïa. - NhiÖt ®é: Trung b×nh c¶ n¨m 220C, biªn ®é nhiÖt gi÷a ngµy vµ ®ªm t­¬ng ®èi lín. - L­îng m­a: Trung b×nh c¶ n¨m 1.559mm, ph©n bè kh«ng ®Òu. M­a lín th­êng tËp trung vµo c¸c th¸ng 6;7;8 trong n¨m. vµ chiÕm tíi 80% l­îng m­a c¶ n¨m. Ng­îc l¹i mïa kh«, l­îng m­a Ýt chØ chiÕm kho¶ng 20% l­îng m­a c¶ n¨m, vµo thêi kú nµy l­îng bèc h¬i cao, g©y t×nh tr¹ng kh« h¹n ¶nh h­ëng lín ®Õn s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña ng­êi d©n. - §é Èm trung b×nh c¶ n¨m t­¬ng ®èi cao: kho¶ng 84%. - Giã b·o: §iÖn Biªn §«ng Ýt chÞu ¶nh h­ëng cña b·o, nh­ng l¹i bÞ ¶nh h­ëng cña giã T©y (giã Lµo) kh« nãng th­êng xuÊt hiÖn vµo th¸ng 3 ®Õn th¸ng 5, g©y ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp. H­ëng giã chñ ®¹o trong mïa h¹ lµ T©y Nam vµ §«ng Nam. H­íng giã chñ ®¹o trong mïa §«ng lµ B¾c vµ §«ng B¾c. Gi«ng xuÊt hiÖn tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 9, kho¶ng 110 ngµy/n¨m. - S­¬ng mï: Trung b×nh mçi n¨m cã kho¶ng trªn 100 ngµy, th­êng diÔn ra tõ th¸ng 10 ®Õn th¸ng 2 n¨m sau. Trong c¸c th¸ng 12, 1, 2 s­¬ng mï xuÊt hiÖn c¶ ngµy, ®Æc biÖt lµ ë c¸c vïng cao g©y ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång vËt nu«i. Nh×n chung, nÒn khÝ hËu cña §iÖn Biªn §«ng thÝch hîp ®Ó ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp ®a d¹ng víi c¸c lo¹i c©y trång, vËt nu«i phong phó. §Æc biÖt cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn nh÷ng s¶n phÈm ®éc ®¸o nh­ chÌ c©y cao, c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶ cã nguån gèc cËn «n ®íi t¹i c¸c vïng nói cao Pó Nhi, Noong U, Keo L«m, Xa Dung. 3.1.1.4. Tµi nguyªn ®Êt §iÖn Biªn §«ng cã tæng diÖn tÝch tù nhiªn lµ 120.639ha. Trong ®ã hÇu hÕt ®Êt ®ai cã ®é dèc lín vµ cã tÇng canh t¸c t­¬ng ®èi dµy. H¬n 80% quü ®Êt cña huyÖn thÝch hîp cho ph¸t triÓn l©m nghiÖp, trång vµ khoanh nu«i t¸i sinh rõng. §ã lµ nh÷ng vïng cã ®é dèc trªn 250 vµ mét phÇn diÖn tÝch cã ®é dèc tõ 15 - 250 nh­ng cã tÇng canh t¸c dµy d­íi 50cm. DiÖn tÝch cã ®é dèc tõ 15 - 250 chiÕm 18,6% nh­ng cã tíi 93,7% trong ®ã cã tÇng canh t¸c dµy trªn 50cm, cã thÓ tËn dông bè trÝ c©y trång theo h×nh thøc n«ng l©m kÕt hîp. §Êt cã ®é dèc d­íi 150 chØ chiÕm 0,7% quü ®Êt cña huyÖn, trong ®ã kho¶ng 88,5% cã tÇng canh t¸c trªn 50cm, cßn l¹i cã tÇng dµy trªn 30cm. §©y lµ quü ®Êt thuËn lîi cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ gieo trång lóa. Theo c¸c tµi liÖu ®¸nh gi¸ tµi nguyªn ®Êt cña tØnh §iÖn Biªn, huyÖn §iÖn Biªn §«ng cã 3 nhãm ®Êt chÝnh víi 14 lo¹i ®Êt. 3.1.1.5. Tµi nguyªn rõng Theo sè liÖu thèng kª cña huyÖn §iÖn Biªn §«ng, diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖphiÖnc ã 64.737,35 ha chiÕm 53,7% diÖn tÝch tù nhiªn toµn huyÖn, trong ®ã chñ yÕu lµ rõng t¸i sinh, khoanh nu«i. Rõng cã 3 d¹ng chÝnh: - Rõng t¹p: Cã nhiÒu ë c¸c x· Ph×nh Giµng, H¸ng L×a, Na Son, Ph× Nhõ, Lu©n Giãi, Xa Dung vµ M­êng Lu©n. - Rõng c©y bôi vµ th¶m cá gianh: cã ë hÇu hÕt c¸c x· trong huyÖn. - Rõng míi trång ë Keo L«m, Na Son, Ph×nh Giµng, Ph× Nhõ vµ Pó Hång. Rõng §iÖn Biªn §«ng cã mét sè lo¹i gç quý cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh­ L¸t, Dæi, DÎ, ë Ph×nh Giµng, Ph× Nhõ. Ngoµi ra ë ®©y cßn cã c¸c c©y ®Æc s¶n nh­ c¸nh kiÕn , tre nøa, ... §._.huy tiÒm n¨ng, nguån lùc t¹i chç, tù lùc t¹i céng ®ång lµ chÝnh, céng víi sù hç trî cña Nhµ n­íc, c¸c tæ chøc trong n­íc vµ quèc tÕ, c¸c tØnh b¹n vµ tõ c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia. 4.3.1.2. Môc tiªu, chØ tiªu cña ch­¬ng tr×nh. * Môc tiªu: §Èy m¹nh thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh môc tiªu xãa ®ãi, gi¶m nghÌo phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010, gi¶i quyÕt c¬ b¶n vÒ ¨n, ë, n­íc sinh ho¹t , ®iÖn, ®­êng giao th«ng, tr­êng líp häc, tr¹m y tÕ, th«ng tin liªn l¹c cho c¸c x· nghÌo, ng­êi nghÌo, nh»m n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho nh©n d©n c¸c d©n téc trong tØnh. Xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ph¶i ®¶m b¶o tÝnh bÒn v÷ng, chèng t¸i nghÌo, h¹n chÕ tèc ®é gia t¨ng kho¶ng c¸ch chªnh lÖch vÒ thu nhËp, møc sèng gi÷a c¸c x· vïng thÊp víi c¸c x· vïng cao, vïng s©u, vïng biªn giíi; gi÷a c¸c hé giµu víi hé nghÌo. TËp trung huy ®éng c¸c nguån lùc cña Trung ­¬ng, ®Þa ph­¬ng, céng ®ång, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n vµ ph¸t huy tiÒm n¨ng, lîi thÕ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. * VÒ chØ tiªu ®Õn n¨m 2010. - Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n 11 - 12% - GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 2010 ®¹t 450 - 500 USD. - Gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo tõ trªn 40% xuèng cßn d­íi 20% vµo n¨m 2010, kh«ng cã hé ®ãi, b×nh qu©n gi¶m tõ 5 - 7% hé nghÌo mçi n¨m. - 100% x· ®Æc biÖt khã kh¨n, x· nghÌo ®­îc ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu (giao th«ng, thñy lîi, ®iÖn, th«ng tin, tr­êng häc, bÖnh viÖn, ph¸t thanh truyÒn h×nh, v¨n hãa th«ng tin, ...) - 75% hé nghÌo ®­îc tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n (dÞch vô y tÕ, giao dôc, d¹y nghÒ, ...) - T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng thÊt nghiÖp trªn ®Þa bµn, phÊn ®Êu t¨ng sè lao ®éng ®­îc ®µo t¹o lªn 26% vµo n¨m 2010. 4.3.2. C¸c gi¶i ph¸p 4.3.2.1. Gi¶i ph¸p chung. 1. Nh»m ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ còng nh­ hiÖu qu¶ cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n trong thêi gian tíi trªn ®Þa bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng, chóng t«i ®· ra mét sè gi¶i ph¸p sau: Thø nhÊt, nªn tiÕp tôc tËp trung vµo mét sè lÜnh vùc then chèt nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng c¬ së vËt chÊt cho huyÖn, ®¶m b¶o ph¸t triÓn s¶n xuÊt, lîi Ých x· héi träng yÕu. Thø hai, Nhµ n­íc, TØnh, HuyÖn cÇn khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµ ®Çu t­ ®Ó t¨ng nguån vèn ®Çu t­ ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng. Thø ba, ®Çu t­ c¸c dù ¸n ph¶i cã hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi thiÕt thùc, bao gåm hiÖu qu¶ cña chÝnh dù ¸n vµ hiÖu qu¶ chung cña c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n. 2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c dù ¸n. Mét lµ, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt: Nhµ n­íc ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt nh»m ®iÒu chØnh lÜnh vùc ®Çu t­ tõ c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n. Tuy vËy, nh×n chung c¸c v¨n b¶n cßn thiÕu tÝnh hÖ thèng, ch¾p v¸, tÇm nh×n h¹n hÑp, ho¹t ®éng ®Çu t­ thiÕu quy cñ, kÐm hiÖu qu¶ nªn dÔ x¶y ra thÊt tho¸t, l·ng phÝ, tham nhòng, tiªu cùc. V× vËy, cÇn ®­a ra c¸c v¨n b¶n quy ph¹m míi, söa ®æi, bæ sung mét sè v¨n b¶n quy ph¹m ®· l¹c hËu nh»m ®iÒu chØnh mét c¸ch toµn diÖn, cËp nhËt c¸c lÜnh vùc ®Çu t­ c¶ c¸c dù ¸n. Hai lµ, ®æi míi c«ng t¸c quy ho¹ch. C«ng t¸c quy ho¹ch lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt sèng cßn cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n. Nhµ n­íc ph¶i gi÷ vai trß quy ho¹ch chung vÒ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n. §æi míi c«ng t¸c quy ho¹ch lµ gi¶i ph¸p mang tÝnh l©u dµi vµ bÒn v÷ng cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ cña dù ¸n. NÕu viÖc lËp quy ho¹ch nÕu kh«ng ®­îc lµm mét c¸ch bµi b¶n, ®Õn n¬i ®Õn chèn sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng b¨m n¸t, quy ho¹ch vì vôn, l·ng phÝ vµ hËu qu¶ ph¶i gi¶i quyÕt rÊt l©u dµi vµ trÇm träng. ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch vµ chiÕn l­îc ®Çu t­ cña c¸c dù ¸n ph¶i ®¸p øng yªu cÇu tr­íc m¾t vµ tÇm nh×n l©u dµi. Ba lµ, hoµn thiÖn m« h×nh qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng, kÕt qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ cña dù ¸n. CÇn thèng nhÊt qu¶n lý Nhµ n­íc c¸c dù ¸n. ViÖc qu¶n lý ®­îc giao cho nhiÒu ®¬n vÞ qu¶n lý hiÖn nay sÏ x¶y ra chång chÐo, nhiÒu thñ tôc phiÒn hµ nh­ng viÖc chÞu tr¸ch nhiÖm toµn diÖn kh«ng cã. CÇn tiÕp tôc ®æi míi h×nh thøc qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n vµ ho¹t ®éng cña Ban qu¶n lý dù ¸n. Trong nh÷ng n¨m qua, Nhµ n­íc ®· nhiÒu lÇn ®æi míi trong h×nh thøc qu¶n lý dù ¸n, tuy nhiªn viÖc qu¶n lý dù ¸n cßn nhiÒu s¬ hë vµ yÕu kÐm, dÉn ®Õn nh÷ng thiÖt h¹i nÆng nÒ vÒ tµi chÝnh. Bèn lµ, n©ng cao n¨ng lùc cho ®éi ngò c¸n bé, chuyªn viªc lËp, x©y dùng dù ¸n, qu¶n lý vµ thùc hiÖn triÓn khai dù ¸n. 3. Mét sè gi¶i ph¸p huy ®éng vèn ®Çu t­ trong ph¸t triÓn kinh tÕ, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña huyÖn ®Õn n¨m 2020. - Víi nguån vèn ng©n s¸ch: lµ nguån vèn quan träng nhÊt trong giai ®o¹n tõ nay ®Õn 2020 nh»m x©y dùng míi, c¶i t¹o, më réng n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së nh­ ®­êng giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn, cÊp tho¸t n­íc, h¹ tÇng ®« thÞ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng c¬ cÊu kinh tÕ, ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh m«i tr­êng, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ nguån nh©n lùc nãi chung. Vèn Ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®Çu t­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®Çu mèi, c¸c c«ng tr×nh giao th«ng liªn huyÖn, tr­êng häc, y tÕ, v¨n ho¸, n­íc s¹ch n«ng th«n. §Ó n©ng cao nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÇn t¨ng tû lÖ tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ cña tØnh, huyÖn, tiÕp tôc duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng cao vµ cã c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Nguån vèn tõ c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, c¸c dù ¸n lín trªn ®Þa bµn, vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ cho c¸c hé d©n vay ph¸t triÓn, hç trî l·i suÊt, … ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh tranh cho nÒn kinh tÕ. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã thÓ tiÕp cËn c¸c nguån vèn tÝn dông ®Çu t­ cña Nhµ n­íc, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp. - Víi nguån vèn huy ®éng tõ c¸c tæ chøc tÝn dông, vèn n­íc ngoµi. §Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ ngoµi n­íc, huyÖn, tØnh cÇn th«ng tho¸ng trong c¸c thñ tôc. Ngoµi chÝnh s¸ch ­u tiªn cña Nhµ n­íc, tØnh còng cÇn cã gi¶i ph¸p ­u tiªn ®Ó thu hót vèn ®Çu t­. Nguån vèn ®­îc bæ sung b»ng c¸c nguån sau: Vay vèn ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn c«ng nghiÖp khai kho¸ng, chÕ biÕn n«ng – l©m s¶n, s¶n xuÊt vËt liÖu xay dùng, trång c©y ¨n qu¶ vµ c©y c«ng nghiÖp. Huy ®éng vèn tõ c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c, liªn kÕt vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. §èi víi nguån vèn n­íc ngoµi: Lµ huyÖn miÒn nói cã kinh tÕ vµ hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kÐm ph¸t triÓn, §iÖn Biªn §«ng cã kh¶ n¨ng thu hót nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ ph¸t triÓn c¸c llÜnh vùc x· héi (phï hîp víi h­íng ­u tiªn cña c¸c nhµ tµi trî) vµ vèn hç trî cña c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ. Thùc hiÖn lång ghÐp mét c¸ch chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­ trªn ®Þa bµn, tr¸nh ®Çu t­ trïng l¾p, chång chÐo. 4.3.2.2. Gi¶i ph¸p cô thÓ. * §èi víi c¸c dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. HuyÖn cÇn chØ ®¹o c¸c x· c¨n cø nhu cÇu thùc tÕ vµ nèi dung ®Çu t­ cña dù ¸n, cã sù bµn b¹c thèng nhÊt tõ x·, b¶n ®Ó phª duyÖt kÕ ho¹ch chi tiÕt ®©u t­ h¹ng môc tõng c«ng tr×nh, ­u tiªn ®Çu t­ døt ®iÓm c¸c c«ng tr×nh tiÕp chi, chØ ®Çu t­ 2 n¨m; Bè chÝ vèn chuÈn bÞ ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh khëi c«ng n¨m 2009 ®¶m b¶o ®óng tr×nh tù vµ hiÖu qu¶. Phßng D©n téc phèi hîp víi phßng Tµi chÝnh – KÕ ho¹ch h­íng dÉn c¸c x· rµ so¸t quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho tõng x·. C¸c thµnh viªn ban chØ ®¹o t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt ®Ó xö lý. X©y dùng kÕ ho¹ch kiÓm tra, thµnh viªn gåm mét sè ngµnh cña ban chØ ®¹o ®i kiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn, tr×nh tù thñ tôc vµ chÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng ®iÓm ch­a phï hîp trong quy tr×nh qu¶n lý ®Çu t­ ®Ó ®Ò nghÞ UBND tØnh söa ®æi, bæ sung. Ban chØ ®¹o c¸c cÊp cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t ngay tõ kh©u kh¶o s¸t thiÕt kÕ, thi c«ng x©y dùng, tr¸nh t×nh tr¹ng ph¶i chØnh söa nhiÒu lÇn ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é x©y dùng c«ng tr×nh, hiÖu qu¶ sö dông kÐm. Chñ ®Çu t­ khÈn ch­¬ng lµm c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh thi c«ng c¸c c«ng tr×nh khi thêi tiÕt thuËn lîi, ®¶m b¶o tiÕn ®é thùc hiÖn trong n¨m ; tiÕn hµnh gi¶i ng©n khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn, tr¸nh ®Ó tån ®äng vèn vµ hoµn thiÖn c¸c thñ tôc thanh, quyÕt to¸n kÞp thêi. Ban gi¸m s¸t x· cÇn b¸o c¸o hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, t¨ng c­êng c«ng t¸c gi¸m s¸t, cã ý kiÕn kÞp thêi víi chñ ®Çu t­ nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng x©y dùng c«ng tr×nh. T¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng nh©n d©n hiÓu vµ tÝch cùc tham gia thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh, ®¶m b¶o nguyªn t¾c ng­êi d©n cã viÖc lµm, t¨ng thªm thu nhËp gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. ChØ ®¹o h­íng dÉn c¸c x·, b¶n thùc hiÖn tèt quy tr×nh sö dông, vËn hµnh, duy tu b¶o d­ìng c¸c lo¹i c«ng tr×nh sau ®Çu t­ nh»m ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ c«ng tr×nh. * §èi víi c¸c dù ¸n hç trî s¶n xuÊt. CÇn tËp trung chØ ®¹o c¸c x· khÈn ch­¬ng x©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c néi dung cña dù ¸n. Tuú theo t×nh h×nh thùc tÕ ®Þa ph­¬ng ®Ó quyÕt ®Þnh ®Çu t­, hç trî, kh«ng nhÊt thiÕt thùc hiÖn hÕt tÊt c¶ c¸c néi dung cña dù ¸n nh»m ®Çu t­ tËp trung. T¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c m« h×nh s¶n xuÊt, nh©n réng m« h×nh ra céng ®ång. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, ®óng ®èi t­îng, tr¸nh thÊt tho¸t l·ng phÝ. * §èi víi c¸c dù ¸n ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé x·, b¶n vµ céng ®ång. CÇn c¨n cø vµo c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cña Trung ­¬ng, TØnh, Ban d©n téc h­íng dÉn c¸c x· x©y dùng kÕ ho¹ch triÓn khai dù ¸n ®µo t¹o, båi d­ìng tr×nh UBND huyÖn phª duyÖt lµm c¬ së ®Ó ph©n bæ vèn vµ phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ, c¸c c¬ së d¹y nghÒ triÓn khai thùc hiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng. Víi tæng kinh phÝ ®­îc giao, bè trÝ mét phÇn kinh phÝ cho c«ng t¸c tËp huÊn, tËp trung cho c«ng t¸c ®¹o t¹o chuyªn m«n nghiÖp cô cho c¸n bé x·, b¶n ®µo t¹o nghÒ cho thµnh niªn d©n téc thiÓu sè trong ®é tuæi tõ 16 – 25 tuæi nh­: Trång trät, ch¨n nu«i, thó y, b¶o vÖ thùc vËt, l©m nghiÖp, söa ch÷a xe m¸y, may d©n dông, qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n, l¾p ®Æt ®iÖn n­íc, tin häc, hµnh chÝnh v¨n phßng, ph¸p lý, .... thêi gian ®µo t¹o tõ 3 – 5 th¸ng, sau khi ®­îc ®µo t¹o, båi d­ìng c¸c häc viªn trë vÒ phôc vô t¹i ®Þa ph­¬ng. CÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m gióp ®ång bµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ ®ång bµo d©n téc quan sèng theo tËp tôc du canh, du c­. * §èi víi dù ¸n hç trî di d©n thùc hiÖn ®Þnh canh, ®Þnh c­ ®èi víi hé ®ång bµo d©n téc. C¸c cÊp, c¸c ngµnh t¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn vËn ®éng nh©n d©n ®Ó nh©n d©n æn ®Þnh cuéc sèng, yªn t©m s¶n xuÊt, kh«ng du canh du c­. §èi víi hé ®ång bµo d©n téc thiÓu sè du canh du c­ thuéc diÖn chÝnh s¸ch theo QuyÕt ®Þnh 33, chØ ®¹o UBND c¸c x· quy ho¹ch l¹i theo 2 h×nh thøc ®iÓm ®Þnh canh ®Þnh c­ tËp trung vµ ®iÓm ®Þnh canh ®Þnh c­ xen ghÐp tuú theo quü ®Êt ë, ®Êt s¶n xuÊt cña tõng ®iÓm vïng quy ho¹ch ®Ó bè trÝ phï hîp. Ph¸t huy vai trß cña mÆt trËn tæ quèc, c¸c ®oµn thÓ, quÇn chóng nh©n d©n ®Ó n©ng cao søc m¹nh tæng hîp, thùc hiÖn hoµn thµnh môc tiªu ch­¬ng tr×nh, nhÊt lµ trong c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng, kiÓm tra, gi¸m s¸t, ph¸t huy d©n chñ c¬ së. C¸c cÊp, c¸c ngµnh t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®¶m b¶o c¸c chÝnh s¸ch ®Õn tõng hé, kh«ng ®Ó x¶y ra thÊt tho¸t, tiªu cùc. 5. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 5.1. KÕt luËn 1. HuyÖn §iÖn Biªn §«ng lµ mét huyÖn míi ®­îc thµnh lËp vµo n¨m 1996 theo NghÞ quyÕt 59/CP ngµy 07/10/1995 cña ChÝnh phñ. Lµ mét huyÖn miÒn nói thuéc tØnh biªn giíi gi¸p Lµo, Trung Quèc vµ thuéc vïng ®Çu nguån S«ng M· nªn §iÖn Biªn §«ng cã vÞ trÝ ®Þa lý chÝnh trÞ, kinh tÕ – x· héi, an ninh quèc phßng vµ m«i tr­êng rÊt quan träng. Tuy nhiªn, §iÖn Biªn §«ng lµ mét huyÖn vïng nói cao ®Æc biÖt khã kh¨n víi hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho nhu cÇu cña ®êi sèng, sinh ho¹t còng nh­ phôc vô cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt võa thiÕu vÒ sè l­îng, kÐm vÒ chÊt l­îng. §ång thêi, nÒn kinh tÕ nhá bÐ, ®ang ë møc xuÊt ph¸t thÊp, c¬ cÊu kinh tÕ l¹c hËu, ®êi sèng cña ng­êi d©n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Do vËy, viÖc ®Çu t­ b»ng c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n trªn ®Þa bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng lµ rÊt cÇn thiÕt. 2. Trong nh÷ng n¨m qua, huyÖn §iÖn Biªn §«ng ®· cã ®­îc sù ®Çu t­ cña nhiÒu ch­¬ng tr×nh, dù ¸n nh­ ch­¬ng tr×nh 135, 134, 159, 186, ... B»ng nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau, tæng møc ®Çu t­ hµng n¨m trªn ®Þa bµn huyÖn lu«n ®­îc bæ sung th«ng qua c¸c nguån vèn tõ c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n. Tæng møc ®Çu t­ qua c¸c n¨m tõ 1996 ®Õn nay lu«n cã xu h­íng t¨ng, tÝnh cho c¶ giai ®o¹n møc ®Çu t­ lªn tíi 326947.2 triÖu ®ång, b×nh qu©n mçi n¨m lµ 27245.6 triÖu ®ång/n¨m. 3. Tõ kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n trªn ®Þa bµn. ThÊy r»ng vÒ c¬ cÊu ®Çu t­ cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n vÉn chñ yÕu tËp trung cho x©y dùng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng (trong giai ®o¹n 1996 – 2000 chiÕm 93,4%; giai ®o¹n 2001 – 2005 chiÕm 88,7%; n¨m 2006 chiÕm 81,7%; n¨m 2007 chiÕm 84,5%), nguån vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt cßn chiÕm tû träng thÊp víi trªn d­íi 10% tæng nguån vèn ®Çu t­. Nguån vèn cho vay tÝn dông chØ chiÕm tû träng nhá, cho ®Õn nay míi chØ ®¹t ë møc 6,1% tæng nguån vèn ®Çu t­ trªn ®Þa bµn. 3. Víi nguån vèn ®Çu t­ tõ c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, bé mÆt n«ng th«n cña huyÖn ®· ®­îc n©ng lªn râ rÖt, víi hÖ thèng h¹ tÇng c¬ së c¶i thiÖn mét c¸ch ®¸ng kÓ vÒ giao th«ng, thuû lîi, tr­êng, tr¹m, ... §ång thêi, n¨ng lùc, c¸ch bè trÝ tæ chøc s¶n xuÊt còng ®­îc n©ng lªn, biÓu hiÖn lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tr«ng toµn huyÖn ®· liªn tôc t¨ng trong suèt nh÷ng n¨m qua. L­îng s¶n phÈm hµng ho¸, hµng ho¸ trao ®æi trªn ®Þa bµn ®¹t møc 57 tû (t¨ng v­ît so víi n¨m 2006 lµ 1,2%). Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ trªn ®Þa bµn huyÖn ®¹t møc cao vµ æn ®Þnh, tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n trong c¶ giai ®o¹n 2001 – 2007 lµ tõ 8 – 10 %/n¨m. C«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña huyÖn ®¹t kÕt qu¶ kh¶ quan víi tû lÖ gi¶m nghÌo hµng n¨m lµ 4,8% (giai ®o¹n 2005 – 2007); Gi¶m tû lÖ hé nghÌo hiÖn nay xuèng cßn 36,6%. §ång thêi, c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn vÒ mÆt x· héi còng kh«ng ngõng t¨ng lªn vµ ®Õn n¨m 2007 ®¹t: VÒ y tÕ nh­ 93% sè th«n b¶n ®· cã y t¸; sè b¸c sü/10000 ng­êi d©n lµ 19.8 b¸c sü; tû lÖ trÎ em s¬ sinh chÕt t¹i tr¹m gi¶m xuèng cßn 1,4 ch¸u, ... VÒ gi¸o dôc, toµn huyÖn ®· ®¹t 100% phæ cËp tiÓu häc; tû lÖ sè trÎ häc mÉu gi¸o ®¹t 72,1%; tèc ®é t¨ng HS c¸c cÊp t¨ng 7%/n¨m, ... 4. T×nh h×nh thu nhËp cña c¸c hé n«ng d©n t¹i c¸c vïng cã dù ¸n ®· cã xu h­íng t¨ng nhanh h¬n c¸c hé t¹i vïng kh«ng cã dù ¸n. Cô thÓ, møc chªnh lÖch thu nhËp trªn lµ kho¶ng 120 – 150 ngh×n/khÈu/n¨m. 5. §i liÒn víi nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc cña c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ®­îc ®Çu t­ x©y dùng trªn ®Þa bµn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, sö dông kÕt qu¶ cña dù ¸n ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. G©y ¶nh h­ëng tiªu cùc, k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi trong huyÖn nh­: Tèc ®é x©y dùng cßn chËm, c¬ cÊu nguån vèn ®Çu t­ vÉn ch­a phï hîp, ... Nguyªn nh©n dÉn tíi t×nh tr¹ng ®ã do t×nh h×nh nî ®äng vÒ tµi chÝnh cña c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, mÆt kh¸c do nguån vèn ®Çu t­ cßn rÊt h¹n chÕ mµ nhu cÇu ®Çu t­ th× rÊt lín, ... Kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ ®ã, ®ång thêi ph¸t huy h¬n n÷a kÕt qu¶ thùc hiÖn, hiÖu qu¶ cña c¸c c«ng tr×nh thuéc c¸c dù ¸n ®­îc ®Çu t­ t¸c gi¶ m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nhÊt ®Þnh nh»m gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng vµ hiÖu qu¶ thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n trªn ®Þa bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng. 5.2. KiÕn nghÞ CÇn ph¶i thùc hiÖn ®óng quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi thêi kú 2006 – 2010 cña huyÖn §iÖn Biªn §«ng, ®©y lµ ®Þnh h­íng chung cho ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ vµ x· héi ®Õn n¨m 2020. Tuy nhiªn, ®©y lµ mét quy ho¹ch cã tÝnh tæng thÓ rÊt lín mang tÝnh chÊt vÜ m«, v× vËy cÇn tiÕp tôc x©y dùng c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn tõng ngµnh vµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ cô thÓ. §Ò nghÞ UBND tØnh §iÖn Biªn th«ng qua ph­¬ng ¸n Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ huyÖn §iÖn Biªn §«ng tõ nay ®Õn n¨m 2020 ®Ó cã c¬ së chØ ®¹o c¸c ngµnh, c¸c cÊp thùc hiÖn. Qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cÇn ®­îc sù chØ ®¹o, phèi hîp thèng nhÊt gi÷a c¸c ngµnh, gi÷a c¸c ®Þa ph­¬ng trªn ®Þa bµn ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp. C¸c Ban, Ngµnh trung ­¬ng vµ tØnh cÇn cã gi¶i ph¸p gióp huyÖn huy ®éng vèn ®Çu t­, ­u tiªn kÕ ho¹ch cÊp vèn hµng n¨m cho §iÖn Biªn §«ng; hç trî huyÖn ®µo t¹o nguån nh©n lùc, chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ, t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng, t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, n©ng cao thu nhËp vµ ®êi sèng cña nh©n d©n trong huyÖn, gi¶m nhanh kho¶ng c¸ch tôt hËu, ®­a §iÖn Biªn §«ng nhanh chãng hoµ nhËp vµo xu thÕ ph¸t triÓn chung cña TØnh vµ cña c¶ n­íc. Tµi liÖu tham kh¶o UBND tØnh §iÖn Biªn, B¸o c¸o Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tØnh §iÖn Biªn ®Õn n¨m 2020, 2006 UBND tØnh §iÖn Biªn, KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi 5 n¨m giai ®o¹n 2006 – 2010 tØnh §iÖn Biªn, 2005 Quy ho¹ch thuû lîi tØnh §iÖn Biªn giai ®o¹n 2005 – 2010, 2005 ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp, Dù ¸n bæ sung ®iÒu chØnh Quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n tØnh §iÖn Biªn ®Õn n¨m 2010, 2006 UBND tØnh Lai Ch©u cò, B¸o c¸o tæng thÓ Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi huyÖn §iÖn Biªn §«ng thêi kú 1998 – 2010, 1997 Ban qu¶n lý dù ¸n rõng phßng hé s«ng M·, Dù ¸n x©y dùng rõng phßng hé ®Çu nguån s«ng M·, 2000 UBND huyÖn §iÖn Biªn §«ng, Tæng hîp dù ¸n Quy ho¹ch bè trÝ, s¾p xÕp l¹i d©n c­ huyÖn §iÖn Biªn §«ng giai ®o¹n 2005 – 2010, 2005 Dù ¸n Quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n thuéc ch­¬ng tr×nh 135 huyÖn §iÖn Biªn §«ng, 1999. Phßng Gi¸o dôc, y tÕ, Tµi chÝnh – KÕ h«¹ch, Néi vô, Ban qu¶n lý dù ¸n, .B¸o c¸o tæng kÕt, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT (2000), mét sè chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch vÒ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi §µo ThÕ TuÊn (1997), Kinh tÕ hé n«ng d©n, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi §ç Kim Chung, Gi¸o tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n, Nhµ xuÊt b¶n N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 2003 §ç Kim Chung, Hoµng Hïng, B­íc ®Çu ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n ®Õn c«ng b»ng x· héi ë n«ng th«n, Trung t©m x· héi vµ nh©n v¨n quèc gia, Hµ Néi, 2000 Hoµng M¹nh Qu©n, Gi¸o tr×nh LËp vµ Qu¶n lý dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 2007 Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT (2000), mét sè chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch vÒ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi Tæng côc thèng kª (2006), KÕt qu¶ tãm t¾t kh¶o s¸t møc sèng cña hé gia ®×nh 2006, Lª Ngäc Th¾ng, Lª H¶i §­êng, NguyÔn V¨n Th¾ng … (2006), Nghiªn cøu vÒ ®Þnh canh, ®Þnh c­ ë ViÖt Nam: S¸ch tham kh¶o, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi L· V¨n Lý, ChÝnh s¸ch di d©n, t¸i ®Þnh c­ phôc vô c¸c c«ng tr×nh Quèc gia ë vïng d©n téc vµ miÒn nói – nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn gi¶i quyÕt, Uû Ban d©n téc, Cema.gov.vn/modules.php?name=Content&mid=9264 Edwin Shanks vµ carrie Turk, KhuyÕn nghÞ chÝnh s¸ch tõ ng­êi nghÌo, Tham vÊn ®Þa ph­¬ng vÒ chiÕn l­îc gi¶m nghÌo vµ t¨ng tr­ëng toµn diÖn (TËp II: Tæng hîp kÕt qu¶ vµ c¸c ph¸t hiÖn), B¸o c¸o cho nhãm c«ng t¸c nghÌo, Hµ Néi) Marin Evans, Lan Gough, Susan Hankness, Andrew McKay, §µo Thanh HuyÒn vµ §ç Lª Thu Ngäc (2005), An sinh x· héi ë ViÖt Nam Luü tiÕn ®Õn møc nµo?, Hµ Néi Justino P. (2005) Ngoµi Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo: Khu«n khæ HÖ thèng An sinh x· héi Quèc gia hîp nhÊt ë ViÖt Nam, B¸o c¸o ®æi tho¹i chÝnh s¸ch cña UNDP 2005/1, Hµ Néi: UNDP Judy L.Baker (2002), §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c dù ¸n ph¸t triÓn tíi ®ãi nghÌo, (Vò Hoµng Linh), NXB V¨n ho¸ - Th«ng tin, Hµ Néi Robert Mc Namara, Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn Liªn HiÖp Quèc, 1997 ViÖt Nam tÊn c«ng nghÌo ®ãi, b¸o c¸o ph¸t triÓn cña ViÖt Nam n¨m 2000, PhiÕu ®iÒu tra hé n«ng d©n huyÖn ®iÖn biªn ®«ng Hä vµ tªn chñ hé: ........................................................................................................................ Thµnh phÇn d©n téc:................................................................. B¶n: ................................................................................................. X·: ..................................................................................................... 1. T×nh h×nh nh©n khÈu: Lao ®éng cña hé. Tæng sè thµnh viªn cña hé: ............ (ng­êi) Quan hÖ víi chñ hé Giíi tÝnh Tuæi Tr×nh ®é v¨n ho¸ Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô Ghi chó 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2. T×nh h×nh ®Êt ®ai cña hé n¨m 2007(§VT:m2) Lo¹i ®Êt DT mµ hé ®­îc giao §i thuª hoÆc mua,m­în Cho thuª hoÆc b¸n, cho m­în Tæng DT hé hiÖn cã Ghi chó 1. §Êt thæ c­ 2.§Êt c©y hµng n¨m - §Êt lóa - §Êt mµu - §Êt kh¸c 3. §Êt v­ên CAQ 4. Ao 5. V­ên t¹p 6. §Êt l©m nghiÖp 7. §Êt kh¸c ................................ 3. T×nh h×nh vay vèn cña hé. DiÔn gi¶i Sè l­îng (tr.®) L·i suÊt (%) Thêi h¹n vay (Th¸ng) Tõ khi nµo Môc ®Ých vay * 1. Sè vèn cÇn vay 2. Sè vèn ®· vay - NH n«ng nghiÖp - NH chÝnh s¸ch XH - - * Môc ®Ých vay: Ph¸t triÓn trång trät = (1); ch¨n nu«i = (2); ngµnh nghÒ = (3); kinh doanh = (4); kh¸c =(5) 4. KÕt qu¶ s¶n xuÊt cña hé Lo¹i c©y trång vËt nu«i DTÝch Sè con (m2) (con) N.SuÊt Träng l­îng (kg/sµo) (kg/con Tæng khèi l­îng s¶n phÈm (kg) Khèi l­îng SP b¸n (kg) Gi¸ b¸n TB (®/kg) Tæng tiÒn b¸n (1000®) C©y trång - ......... - ......... - ......... - ......... - ......... - ......... - ......... VËt nu«i - ......... - ......... - ......... - ......... - ......... - ......... - ......... Thuû s¶n - ......... - ......... - ......... Kh¸c SP l©m nghiÖp 5. KÕt qu¶ s¶n xuÊt ngµnh nghÒ dÞch vô n¨m 2007 Ngµnh nghÒ dÞch vô: Thêi gian: Thu nhËp/ng­êi/th¸ng: Sè lao ®éng ®i lµm thuª Sè lao ®éng thuª ngoµi: 6. C¸c kho¶n thu kh¸c cña hé trong n¨m 2007 Kho¶n môc Gi¸ trÞ(1000®) Ghi chó a. C¸c kho¶n ®­îc tÝnh vµo thu nhËp - TiÒn l­¬ng h­u, trî cÊp mÊt søc - TiÒn, hiÖn vËt ng­êi ngoµi cho, biÕu - C¸c kho¶n trî cÊp XH kh¸c - L·i tiÕt kiÖm, cæ phÇn - C¸c kho¶n thu kh¸c b. Thu kh¸c kh«ng tÝnh vµo thu nhËp - B¸n m¸y mãc, ph­¬ng tiÖn sinh ho¹t - ChuyÓn quyÒn sö dông ®Êt - B¸n ®å trang søc - Rót tiÕt kiÖm, ... 7. Chi phÝ SX ngµnh trång trät (tÝnh b×nh qu©n cho 1 sµo) Chi phÝ §VT C©y.................. C©y.................. C©y.................. C©y.................. C©y.................. 1. Chi phÝ vËt chÊt a.Gièng Sè l­îng Gi¸ b. Ph©n chuång Sè l­îng Gi¸ c. §¹m Sè l­îng Gi¸ d.L©n Sè l­îng Gi¸ e. Kali Sè l­îng Gi¸ f. NPK Sè l­îng Gi¸ g. Thuèc trõ s©u h. Thuèc diÖt cá i. KhÊu hao m¸y mãc, c«ng cô j. Kh¸c 2. Chi phÝ lao ®éng a. Lao ®éng gia ®×nh b. Lao ®éng thuª 3. Chi phÝ dÞch vô a. Thuª cµy bõa b. DÞch vô thuû lîi c. DÞch vô BVTV d. Thuª vËn chuyÓn e. PhÝ b¶o vÖ néi ®ång f. ThuÕ sö dông ®Êt g. C¸c kho¶n ®ãng gãp kh¸c 8. Chi phÝ cho ch¨n nu«i vµ nu«i trång thuû s¶n VËt nu«i Thêi gian/løa (th¸ng/ngµy) Chi phÝ (1000®) Gièng Thøc ¨n tinh Thøc ¨n xanh Thó y Kh¸c Cña nhµ Mua Cña nhµ Mua 1. Bß 2. Lîn 3. Gµ 4. Gia cÇm kh¸c 5. C¸ 6. ....................... 7. ....................... 12. Chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng ngµnh nghÒ, th­¬ng m¹i, dÞch vô. Ngµnh nghÒ dÞch vô Chi phÝ vËt chÊt Chi phÝ lao ®éng Chi kh¸c Ghi chó .................. .................. ................... ................... .................. .................... - ....................... - ....................... - ....................... - ....................... - ....................... - ....................... - ....................... - ....................... - ....................... 9. Mét sè c©u hái (1) Hé cã ®­îc tham gia vµo dù ¸n kh«ng? Cã: ............... Kh«ng: ………................. NÕu cã th×: + Tham gia theo h×nh thøc nh­ thÕ nµo:............................................... NÕu kh«ng xin h·y cho biÕt t¹i sao: ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... (2) Hé cã ®­îc dù ¸n hç trî trong s¶n xuÊt kh«ng: Cã: ........................................................................................................... Kh«ng: ................................................................................................. Sù hç trî theo h×nh thøc nµo d­íi ®©y: Hç trî Cã/ Kh«ng H×nh thøc Cho kh«ng Cã hoµn l¹i - Hç trî kü thuËt (khuyÕn n«ng, l©m, ng­) - Hç trî vÒ vèn - Hç trî gièng c©y trång vËt nu«i - Hâ trî ph©n bãn - Hç trî thuèc BVTV (3) §¸nh gi¸ cña hé vÒ c¸c h×nh thøc hç trî tõ dù ¸n. Lo¹i dÞch vô §¸nh gi¸ kÕt qu¶ Ghi chó Tèt Ch­a nhËn thÊy - Hç trî kü thuËt (canh t¸c, ch¨n nu«i) - Hç trî vÒ vèn - Hç trî gièng c©y trång vËt nu«i - Hâ trî ph©n bãn - Hç trî thuèc BVTV (4) §¸nh gi¸ cña hé vÒ dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Dù ¸n §¸nh gi¸ kÕt qu¶ Ghi chó Tèt Ch­a nhËn thÊy - Giao th«ng - Thuû lîi - N­íc sinh ho¹t - X©y dùng tr­êng, líp häc - §iÖn ………………………………. Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr­êng ®¹i häc N«ng nghiÖp hµ néi --------------- nguyÔn xu©n h­ng §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c ch­¬ng tr×nh, Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n tíi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn LuËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ Chuyªn ngµnh : Kinh tÕ n«ng nghiÖp M· sè : 60.31.10 Ng­êi h­íng dÉn khoa häc: PGS.TS. kim thÞ dung Hµ néi – 2008 Lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan r»ng, sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong ®Ò tµi v¨n nµy lµ trung thùc vµ hoµn toµn ch­a ®­îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ nµo. T«i cam ®oan r»ng, mäi sù gióp ®ì ®Ó thùc hiÖn ®Ò tµi nµy ®· ®­îc c¶m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn trong ®Ò tµi ®Òu ®­îc chØ râ nguån gèc. T¸c gi¶ ®Ò tµi NguyÔn Xu©n H­ng LỜI CẢM ƠN Sau 2 năm phấn đấu vượt qua nhiều khó khăn để học tập, với sự ủng hộ, động viên của gia đình, sự quan tâm tạo điều kiện thuận lợi của cơ quan công tác, của nhà trường và sự dạy dỗ tận tình của quý thầy cô giáo cùng với sự nỗ lực của bản thân, tôi đã hoàn thành chương trình cao học Kinh tế nông nghiệp và đề tài này. Quá trình hoàn thành đề tài, tôi đã nhận được sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình, đầy tinh thần trách nhiệm của người hướng dẫn khoa học, cô PGS.TS Kim Thị Dung, cũng như sự giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi của các cơ quan, ban ngành đặc biệt là phòng Kinh tế, Ban Quản lý dự án, phòng Tài chính - kế hoạch huyện Điện Biên Đông - tỉnh Điện Biên và các bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã tận tình giúp đỡ động viên bản thân hoàn thành đề tài. Nhân đây, bằng tất cả tấm lòng chân thành và kính trọng của mình xin được ghi nhận và trân trọng cảm ơn quý thầy, cô giáo, quý cơ quan, nhà trường, quý anh chị, các đồng nghiệp và gia đình về sự dạy dỗ, hướng dẫn, giúp đỡ, tạo điệu kiện và động viên quý báu đó. Tuy có nhiều cố gắng nhưng cũng không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót nhất định khi thực hiện đề tài. Kính mong thầy, cô giáo và các bạn tiếp tục chỉ bảo và giúp đỡ bản thân hoàn thiện và phát triển đề tài. Xin chân thành cảm ơn! TÁC GIẢ ĐỀ TÀI Nguyễn Xuân Hưng môc lôc Lêi cam ®oan i Lêi c¶m ¬n ii Môc lôc iii Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t v Danh môc c¸c b¶ng vi Danh môc biÓu ®å viii Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t BQ CT §VT H§SXKD H§ND LD LT L§ TB&XH GTSX TP UBND UNDP VH XH XD X§GN WB B×nh qu©n C«ng tr×nh §¬n vÞ tÝnh Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Héi ®ång nh©n d©n Lao ®éng L­¬ng thùc Lao ®éng Th­¬ng b×nh& X· héi Gi¸ trÞ s¶n xuÊt Thùc phÈm Uû b¶n nh©n d©n Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn liªn hiÖp quèc V¨n ho¸ X· héi X©y dùng Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo Ng©n hµng thÕ giíi Danh môc b¶ng STT Tªn b¶ng Trang 1. Tû lÖ hé nghÌo ë n­íc ta thêi gian qua 9 2. Tû lÖ hé nghÌo theo tiªu chuÈn chung ph©n theo vïng 10 3. T×nh h×nh d©n sè, d©n téc huyÖn §iÖn Biªn §«ng giai ®o¹n 2005 - 2007 38 4. HiÖn tr¹ng y tÕ t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng 42 5. KÕt qu¶ s¶n xuÊt ngµnh N«ng - L©m - Thñy s¶n. 44 6. KÕt qu¶ s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng 45 7. KÕt qu¶ s¶n xuÊt ngµnh th­¬ng m¹i, dÞch vô 47 8. Tæng hîp c¸c x·, b¶n vµ hé ®­îc ®iÒu tra 51 9. L­îng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn theo dù to¸n trªn ®Þa bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng 59 10. T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn trªn ®¹i bµn huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn 62 11. KÕt qu¶ ®Çu t­ theo lÜnh vùc t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng 65 12. KÕt qu¶ ®Çu t­ c¸c dù ¸n XD CSHT thuéc CT 135 giai ®o¹n1999 - 2007 69 13. KÕt qu¶ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt thuéc CT 135 giai ®o¹n1999 - 2007 70 14. KÕt qu¶ ®Çu t­ c¸c dù ¸n XD CSHT thuéc CT 134 73 15. KÕt qu¶ ®Çu t­ c¸c dù ¸n XD CSHT thuéc CT 159 75 16. KÕt qu¶ ®Çu t­ c¸c dù ¸n XD CSHT thuéc CT 500 b¶n 77 17. KÕt qu¶ ®Çu t­ c¸c dù ¸n thuéc CT 193 79 18. KÕt qu¶ ®Çu t­ c¸c dù ¸n XD CSHT thuéc CT 186 81 19. KÕt qu¶ ®Çu t­ thuéc dù ¸n 661 83 20. KÕt qu¶ ®Çu t­ tõ c¸c nguån vèn n­íc ngoµi 85 21. Thèng kª t×nh h×nh nî ®äng vèn x©y dùng c«ng tr×nh t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng - tØnh §iÖn Biªn (giai ®o¹n 2001 -2007) 87 22. T¨ng tr­ëng vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng giai ®o¹n 2005 -2007 89 23. Thùc tr¹ng ®ãi nghÌo cña huyÖn §iÖn Biªn §«ng giai ®o¹n 2005 -2007 91 25. T×nh h×nh thu nhËp t¹i c¸c hé ®iÒu tra 95 26. T×nh h×nh thu nhËp cña c¸c hé ®iÒu tra 97 27. Sè l­îng, tû lÖ thÊt nghiÖp cña huyÖn §iÖn Biªn §«ng giai ®o¹n 2000 -2007 100 28. Tæng hîp ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña ng­êi d©n ®­îc ®iÒu tra 101 29. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, t¸c ®éng vÒ v¨n ho¸ - x· héi t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng 105 Danh môc biÓu ®å STT Tªn biÓu ®å Trang 1. Tû träng nguån vèn ®Çu t­ theo kÕ ho¹ch t¹i huyÖn §iÖn Biªn §«ng giai ®o¹n 1996 - 2007 60 2. T×nh h×nh c¬ cÊu nguån vèn theo lÜnh vùc ®Çu t­ giai ®o¹n 1996 - 2007 64 3. C¬ cÊu ®Çu t­ cña ch­¬ng tr×nh 135 68 4. C¬ cÊu nguån vèn ®Çu t­ thuéc ch­¬ng tr×nh 134 73 5. C¬ cÊu nguån vèn ch­¬ng tr×nh 193 79 ._.