Đánh giá hiện trạng và xây dựng giải pháp kiểm soát ô nhiễm tại chợ đầu mối NSTP - Bình Điền

ÑEÀ CÖÔNG LUAÄN VAÊN TOÁT NGHIEÄP Ñeà taøi: Ñaùnh giaù hieän traïng vaø xaây döïng giaûi phaùp kieåm soaùt oâ nhieåm moâi tröôøng taïi Chôï Ñaàu Moái Noâng Saûn Thöïc Phaåm Bình Ñieàn. CHÖÔNG I: MÔÛ ÑAÀU 1.1 ÑAËT VAÁN ÑEÀ. Xaõ hoäi caøng phaùt trieån keùo theo nhu caàu tieâu duøng ngaøy caøng cao cuûa con ngöôøi. Hoaït ñoäng buoân baùn trao ñoåi haøng hoaù ôû Chôï ñaõ ñöôïc dieãn ra khoâng phaûi chæ dieãn ra ôû hieän taïi maø töø thôøi xa xöa ñaõ dieãn ra vaø ñaõ phaùt trieån cho ñeán baây giôø. Chôï Ñaàu Moái Noâng Saûn Thöïc Phaåm Bình Ñieàn ñöôïc xaây döïng vôùi muïc ñích laø ñeå thieát laäp moät trung taâm Thöông Maïi lôùn nhaát trong nöôùc vaø caû khu vöïc, thieát laäp giaù caû thò tröôøng coâng baèng, caûi thieän chaát löôïng saûn phaåm baèng tuyeån choïn phaân loaïi vaø ñoùng goùi theo moät kieåu maãu ñaït chaát löôïng cao, ñoàng thôøi naâng cao hieäu quaû phaân phoái haøng hoaù xuaát - nhaäp khaåu vaø hoaït ñoäng xuaát khaåu moät cöûa, cung caáp haøng noâng saûn thöïc phaåm töôi soáng cho thò tröôøng lôùn laø Tp.Hoà Chí Minh vôùi treân 9 trieäu daân vaø caùc vuøng laân caän. Chôï ñaõ giöõ vai troø quan troïng Ngoaøi laø vai troø chính laø nôi dieãn ra caùc hoaït ñoäng kinh doanh, mua baùn trao ñoåi… haøng hoaù, saûn phaåm, thì Chôï laø Chôï coøn laø baûn saéc vaên hoaù rieâng cuûa ngöôøi Vieät, moät baûn saéc ñöôïc hình thaønh töø laâu ñôøi vaø bieán ñoåi cuøng vôùi söï bieán ñoåi cuûa lòch söû daân toäc, qua nhieàu theá kyû, nhöng taát laø cuõng chæ nhaèm muïc ñích phuïc vuï cho nhu caàu cuûa con ngöôøi. Vôùi quy moâ kinh doanh lôùn neân hoaït ñoäng buoân baùn taïi Maët khaùc Chôï laïi laø nôi taïo ra nguoàn chaát thaûi lôùn neáu khoâng ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ thì seõ gaây aûnh höôûng xaáu ñeán chính baûn thaân noù vaø cho moâi tröôøng khu vöïc vaø seõ daãn ñeán oâ nhieåm oâ nhieãm moâi tröôøng. Cuï theå laø taïo ra löôïng lôùn chaát thaûi raén töø caùc saûn phaåm hö hoûng do quaù trình vaän chuyeån, caùc voû bao bì, voû caùc loaïi noâng saûn trong quaù trình buoân baùn, vaø theâm vaøo ñoù laø … thoùi quen cuûa nhöõng ngöôøi buoân baùn thöôøng vöùt raùc böøa baõi, ñoã thaønh ñoáng, giaãm ñaïp mang raùc ñi khaép nôi laøm aåm öôùt phaùt sinh muøi hoâi thoái, chaát dô baån cuûa nhöõng ngöôøi buoân baùn. Moâi tröôøng aåm thaáp laø nôi thích hôïp ñeå vi sinh vaät, vi khuaån, coân truøng truyeàn beänh phaùt trieån, nhö ruoài, nhaën, muoãi, chuoät…deå daøng aån naáp vaø phaùt trieån coäng theâm moät löôïng lôùn nöôùc thaûi sinh ra töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa coâng nhaân vieân quaûn lyù Chôï, caùc tieåu thöông, nhöõng ngöôøi ñi Chôï, vaø moät löôïng lôùn nöôùc thaûi töø hoaït ñoäng röûa caùc saûn phaåm noâng saûn, saûn phaåm thuyû saûn, töø vieäc queùt röûa veä sinh Chôï….Taát caû nhöõng nguoàn thaûi treân seõreân ñang aûnh höôûng raát lôùn ñeán hoaït ñoäng buoân baùn, caûnh quan moâi tröôøng khu vöïc vaø ñaët bieät laø söùc khoeû cuûa con nguôøi moät khi maøkhi moâi tröôøng bò ngaøy caøng oâ nhieãm.. Tröôùc nhöõng vaán ñeà treân vieäc tìm ra phöông aùn giaûi quyeát vaø giaûi phaùp ñeå quaûn lyù vaøyù, kieåm soaùt oâ nhieãm nhieåm eå quaûn lyù moâi tröôøng cho khu vöïc Chôï laø ñieàu caàn thieát vaø caáp baùch nhaát. Ñaây cuõng chính laø lyù do maø ñeà taøi “Ñaùnh giaù hieän traïng vaø xaây döïng giaûi phaùp kieåm soaùt oâ nhieåmnhieãm moâi tröôøng taïi Chôï Ñaàu Moái Noâng Saûn Thöïc Phaåm Bình Ñieàn “ ñöôïc ra ñôøhiình thaønh nhaèm ñöa ra giaûi phaùp thích hôïp ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng toát hôn. . 1.2 MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI. Tröôùc nhöõng söùc eùp veà söï xuoáng caáp cuûa moâi tröôøng, söï gia taêng veà khoái löôïng CTR, nguoàn nöôùc bò oâ nhieåm do nöôùc thaûi khoâng ñöôïc xöû lyù tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng vaø cuøng vôùi vaán ñeà an toaøn thöïc phaåm töø hoaït ñoäng buoân baùn maø ñeà taøi taä Ñeà taøi thöïc hieän taäp trung vaøo caùc trung caùc muïc tieâu sau: Khaûo saùt Ñaùnh giaù hieän traïng moâi tröôøng cuûa Chôï . Ñaùnh giaù hieän traïng moâi tröôøng vaø coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng cuûa Chôï. Ñeà xuaát vaø Xxaây döïng caùc giaûi phaùp kieåm soaùt oâ nhieåmieãm moâi tröôøng, nhaèm ngaên chaën vaø haïn cheá oâ nhieåmhieãm moâi tröôøng . Caûi thieän ñieàu kieän veä sinh moâi tröôøng, veõ myõ quan beà maët vaø ñeå ñaûm baûo söùc khoeû cho coäng ñoàng. 1.3 Ñoái töôïng nghieân cöùu. Moâi tröôøng khu vöïc Chôï Ñaàu Moái Noâng Saûn Thuïc Phaåm Bình Ñieàn. 1.4 Phaïm vi cuûa ñeà taøi nghieân cöùu. Ñeà taøi nghieân cöùu xoay quanh hai loaïi chaát thaûi chính cuûa khu vöïc Chôï laø raùc thaûi vaø nöôùc thaûi. CHÖÔNG II: TOÅNG QUAN VEÀ NGUOÀN THAÛI HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CHÔÏ BÌNH ÑIEÀN VAØ CAÙC VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG CHUNG DO HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH ÔÛ CHÔÏ 2.1 TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC THAÛI CUÛA CHÔÏHOAÏT ÑOÄNG CUÛA HEÄ THOÁNG CHÔÏ.. Chôï ñöôïc bieát ñeán laø nôi taäp trung raát nhieàu loaïi haøng hoaù, caùc laïi saûn phaåm phuïc vuï nhu caàu cuoäc soáng cuûa con ngöôøi. Vai troø cuûa Chôï chính laø nôi trung gian giöõa caùc nhaø saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng, laø nôi dieãn ra caùc hoaït ñoäng kinh doanh, mua baùn trao ñoåi haøng hoaù, nguyeân vaät lieäu saûn xuaát, cung caáp löông thöïc – thöïc phaåm, haøng tieâu duøng cho taát caû nhu caàu cuûa con ngöôøi. Nhôø ñoù maø ngöôøi tieâu duøng coù theå tieáp caän moät caùch deå daøng vôùi caùc saûn phaåm cuûa nhaø saûn nhaèm thoaû maõn nhu caàu cuûa baûn thaân vaø xaõ hoäi Chôï coøn laø baûn saéc vaên hoaù rieâng cuûa ngöôøi Vieät, moät baûn saéc ñöôïc hình thaønh töø laâu ñôøi vaø bieán ñoåi cuøng vôùi söï bieán ñoåi cuûa lòch söû daân toäc, qua nhieàu theá kyû, taát laø cuõng chæ nhaèm muïc ñích phuïc vuï cho nhu caàu cuûa con ngöôøi vaø phaùt trieån kinh teá. Chôï laø moät ngaønh kinh doanh phaùt trieån maïnh ôû Vieät Nam vì noù phuø hôïp vôùi tình hình kinh teá vaø xaõ hoäi ôû Vieät Nam, laø moät coâng cuï phaùt trieån kinh teá. Vôùi vai troø laø moät Chôï ñaàu moái cuûa khu vöïc phía Nam vaø laø moät trung taâm Thöông Maïi lôùn nhaát trong nöôùc vaø caû khu vöïc, laø moät boä phaän cuûa toång Coâng ty Thöông Maïi Saøi Goøn neân toå chöùc, hoaït ñoäng vaø chöùc naêng cuûa Chôï cuõng moät phaàn theå hieän trình ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Chôï ñaàu moái laø nôi baùn sæ caùc saûn phaåm, phaân phoái cho caùc nhaø haøng, quaùn aên, caùc chôï nhoû ôû noäi thaønh, laø ñieàu kieän toát cho vieäc cung caáp löông thöïc thöïc phaåm cho caùc khu dòch vuï aên uoáng trong thaønh phoá, ñieàu tieát giaù caû hôïp lyù, taïo ñieàu kieän toát vaø thuaän lôïi cho tieåu thöông buoân baùn cuõng nhö khaùch haøng vaø ngöôøi tieâu duøng. 2.2 CAÙC VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG CUÛA HOAÏT ÑOÄNG HEÄ THOÁNG CHÔÏ. 2.2.1 Nguoàn phaùt thaûi oâ nhieãm. Nguoàn thaûi gaây oâ nhieãm chính ôû Chôï laø töø nöôùc thaûi, khí thaûi vaø chaát thaûi raén. Nöôùc thaûi. Nguoàn phaùt sinh nöôùc thaûi ôû Chôï chuû yeáu laø töø caùc hoaït ñoäng buoân baùn nhö röûa thöïc phaåm, töø hoaït ñoäng veä sinh Chôï thì coøn moät löôïng lôùn laø töø hoaït ñoäng sinh hoaït taém röûa, veä sinh coâng coäng cuûa con ngöôøi … vì theá haøm löôïng chaát höõu cô raát lôùn chöùa nhieàu vi sinh vaät, trong ñoù coù caû vi sinh vaät gaây beänh. Nguoàn höõu cô raát lôùn laø ñieàu kieän ñeå vi khuaån phaùt trieån nhanh, trong nöôùc thaûi sinh hoaït coù toång Coliform töø 106 – 109 MPN/100ml (theo Hoaøng Hueä, 1996). – Nöôùc thaûi töø sinh hoaït cuûa con ngöôøi: Ñaây laø löôïng nöôùc thaûi töø quaù trình sinh hoaït cuûa nhaân vieân quaûn lyù Chôï, cuûa tieåu thöông buoân baùn vaø cuûa caû khaùch haøng. Ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån löôïng nöôùc thaûi tính theo ñaàu ngöôøi khoaûng 150lít/ngöôøi.ngaøy. Ôû Phaùp khoaûng 200lít/ngöôøi.ngaøy cho thaønh phoá vaøi vaïn daân vaøo muøa khoâ, ôû Mó vaø Thuî Só tôùi 400lít hoaëc hôn. Coøn ôû Vieät Nam khoaûng 100lít/ngöôøi.ngaøy. Löôïng nöôùc thaûi naøy ñöôïc tính theo ñaàu ngöôøi vaø noù phuï thuoäc vaøo soá löôïng ngöôøi hoaït ñoäng taïi khu Chôï. Vôùi soá ngöôøi hoaït ñoäng trong Chôï Ñaàu Moái Bình Ñieàn trong gian ñoaïn naøy >2000 ngöôøi neân löôïng nöôùc thaûi ra töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuõng chieám phaàn nhieàu. – Nöôùc thaûi töø röûa nguyeân lieäu, thöïc phaåm: Löôïng nöôùc thaûi phaùt sinh chuû yeáu töø caùc quaày, saïp baùn ñoà thöïc phaåm töôi soáng, caùc quaày saïp baùn thöïc phaåm cheá bieán, caùc ñoà duøng thöôøng phaùt sinh nöôùc thaûi. Löôïng nöôùc thaûi khoâng nhieàu nhöng noàng ñoä nhieãm baån raát cao vì ñaây laø nguoàn chính phaùt sinh nöôùc thaûi höõu cô gaây muøi hoâi thoái khoù chòu neáu khoâng coù heä thoáng xöû lyù. Löu löôïng nöôùc thaûi nhieàu hay ít coøn tuyø thuoäc maät ñoä kinh doanh buoân baùn vaø löôïng haøng xuaát - nhaäp cuûa Chôï. Öôùc tính khoaûng 0,12 m3/quaày/ngaøy laø ñoái vôùi caùc chôï coù maët baèng kinh doanh nhoû, coøn ñoái vôùi nhöõng chôï coù maët baèng kinh doanh lôùn nhö Chôï Ñaàu Moái Bình Ñieàn thì löôïng nöôùc thaûi ra cao hôn möùc 0,12 m3/quaày/ngaøy, ñaëc bieät laø caùc oâ thuûy haûi saûn, oâ baùn rau söû duïng moät löôïng lôùn nöôùc ñeå röûa caù, röûa rau neân löôïng nöôùc thaûi ra ôû caùc oâ naøy coù theå leân tôùi 400 m3/oâ/ngaøy. – Nöôùc thaûi töø sô cheá vaø baûo quaûn thöïc phaåm: Trong quaù trình sô cheá vaø baûo quaûn thöïc phaåm cuõng taïo ra theâm moät löôïng nöôùc thaûi, ñoù laø trong hoaït ñoäng söû duïng nöôùc ñaù öôùp caù, nöôùc ñaù tan ræ xuoáng treân beà maët ñaát laøm moâi tröôøng aåm öôùt, taïo ñieàu kieän cho vi sinh vaät phaùt trieån phaân huyû chaát höõu cô gaây neân muøi thoái gaây khoù chòu cho ngöôøi baùn vaø caû ngöôøi mua. Trong quaù trình sô cheá thöïc phaåm ñaëc bieät laø quaù trình sô cheá caù, nöôùc thaûi bò oâ nhieãm chaát höõu cô raát cao. – Nöôùc thaûi töø hoaït ñoäng veä sinh, röûa Chôï: Löôïng nöôùc thaûi naøy phuï thuoäc vaøo dieän tích vaø maët baèng buoân baùn, maët baèng lôùn löôïng nöôùc thaûi seõ raát cao. Quaù trình röûa Chôï seõ cuoán troâi caùc chaát oâ nhieãm nhö daàu môû, chaát raén lô löûng, caùc hôïp chaát deå phaân huyû caùc baõ xaùc cuûa thöïc phaåm töôi soáng. Vì theá ñaây cuõng laø nguoàn gaây oâ nhieãm höõu cô raát cao. Ôû taïi Chôï Bình Ñieàn thì löu löôïng nöôùc töôùi leân tôùi 8 lít/m2 do möùc ñoä nhieãm baån cuûa Chôï raát lôùn. – Nöôùc ræ töø raùc vaø nöôùc möa chaûy traøn: Quaù trình möa chaûy traøn seõ cuoán troâi phaàn lôùn caùc chaát baõ, daàu môõ, raùc gaây ngheït coáng thoaùt nöôùc, xaâm nhaäp vaøo maïch nöôùc ngaàm, oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc maët trong khu vöïc vaø laøm taêng taûi löông oâ nhieåm cho soâng Beán Löùc. Nöôùc ræ raùc töø quaù trình thu gom raùc thaûi khoâng ñöôïc kieåm soaùt vaø xöû lyù, caùc heä thoáng thu gom khoâng ñaùp öùng yeâu caàu laøm cho nöôùc ræ raùc thaûi ra moâi tröôøng do hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät phaân giaûi chaát höõu cô taïo ra löôïng nöôùc baån gaây öù ñoäng treân beà maët boác muøi hoâi thoái ôû khu vöïc vaø treân ñöôøng vaän chuyeån vaø theo nöôùc möa cuoán troâi, xaâm nhaäp vaøo nguoàn nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët gaây oâ nhieãm raát lôùn ñeán moâi tröôøng thaønh phaàn ñaát – nöôùc – khoâng khí, laøm maát veõ myõ quan khu vöïc vaø gaây khoù khaên trong ñi laïi vaø vaän chuyeån. Haàu heát ôû khu Chôïï nhoû, Chôï töï phaùt thì thì taát caû nöôùc thaûi ñöôïc thaûi tröïc tieáp ra ngoaøi coáng raûnh vaøo heä thoáng keânh raïch cuaû Thaønh phoá, cuõng coù moät soá khu Thöông maïi, khu Chôï ñaàu moái lôùn coù ñaàu tö vaø xaây döïng heä thoáng xöû lyù nhöng chuû yeáu laø khoâng hoaït ñoäng hoaëc hoaït ñoäng ít vì phaûi toán nhieàu kinh phí. Chaát thaûi raén. Chaát thaûi raén phaùt sinh ôû chôï chuû yeáu laø töø hoaït ñoäng buoân baùn, sinh hoaït cuûa tieåu thöông – nhaân vieân quaûn lyù Chôï nhö laø caùc pheá lieäu, pheá phaåm löông thöïc – thöïc phaåm, caùc bao bì vaät chöùa thöïc phaåm, vaø moät löôïng nhoû laø töø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Caùc loaïi raùc chuû yeáu laø voû rau-cuû-quaû hö hoûng, thöùc aên thöøa, ruoät vaø ñaàu toâm caù, giaáy vuïn, carton, nhöïa, tuùi nilon, bao nhöïa, voû soø oác, goã, thuûy tinh, kim loaïi, gioû tre …. Pheá lieäu: chuû yeáu laø caùc loaïi chai nhöïa, chai thuûy tinh, boùng ñeøn, taám xoáp, vaø phaàn lôùn laø caùc tuùi nhöïa moûng. Pheá phaåm löông thöïc – thöïc phaåm: ñaây laø nguoàn phaùt sinh löôïng raùc thaûi raát lôùn, chuû yeáu laø caùc loaïi rau cuû quaû traùi caây hö hoûng, thöïc phaåm thöøa, ñaàu toâm, caù, voû oác, loâng gaø vòt, xöông vuïn cuûa thòt gia caàm vaø suùc saûn. Bao bì, vaät chöùa: chuû yeáu laø caùc gioû tre ñöïng noâng saûn, sau khi baùn noâng saûn thì phaàn gioû tre naøy cuõng ñöôc vöùt boû do vieäc giöõ laïi caùc do tre seõ gaây chieám nheàu dieän tích cho vöïa baùn haøng. Moät loaïi bao bì khaùc laø boïc nilon vaø bao nhöïa cuõng ñöôc duøng ñeå ñöïng haøng hoaù trong buoân baùn cuõng ñöôc thaûi boû treân maët ñaát vôùi löôïng lôùn. Khí thaûi. Khí thaûi phaùt sinh töø quaù trình phaân huûy cuûa vi sinh vaät trong nöôùc thaûi vaø raùc thaûi. Trong quaù trình thu gom vaän chuyeån raùc thaûi, nöôùc thaûi khoâng ñöôïc keùp kín, hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät phaân huûy chaát höõu cô laøm phaùt sinh chaát bay hôi phaùt taùn trong khoâng khí laøm cho muøi hoâi thoái boác ra töø raùc, töø caùc coáng raûnh cuûa heä thoáng thu gom nöôùc thaûi. Söï phaân huûy caùc hôïp chaát höõu cô töø rau cuû quaû, thuûy haûi saûn, thöïc phaåm hoûng… trong ñieàu kieän nhieät ñoä vaø ñoä aåm thích hôïp (thöôøng laø ôû nhieät ñoä 35oC vaø ñoä aåm 70 – 80% ) seõ taïo ñieàu kieän cho caùc vi sinh vaät phaân huûy phaùt trieån vaø taïo ra muøi hoâi vaø caùc khí gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí vaø taïo ra khí ñoäc H2S, NH3, CO2 … Gaây khoù chòu trong quaù trình hoâ haáp vaø aûnh höôûng ñeán söùc khoeû ngöôøi daân trong khu vöïc. Baûng 1 – Tyû leä thaønh phaàn caùc khí chuû yeáu sinh ra töø baõi choân laáp . Thaønh phaàn % Theo theå tích khoâ CH4 CO2 N2 O2 Mercaptans, hôïp chaát chöùa löu huyønh. NH3 H2 CO Caùc khí khaùc 45 – 60 40 – 60 2 – 5 0,1 – 1,0 0 – 1,0 0,1 – 1,0 0 – 2,0 0 – 2,0 0,01 – 0,6 Nguoàn: Tchobanoglous vaø coäng söï,1993. 2.2.2 Nguoàn lan truyeàn beänh. Moâi tröôøng khu vöïc nhaø loàng D vaø F raát aåm öôùt, beân trong nhaø loàng vaø caû khu vöïc beân ngoaøi, ñaët bieät laø phía beân ngoaøi cuûa khu nhaø loøng F nöôùc öù ñoäng treân maët ñaát coù maøu ñen boác muøi hoâi khoù chòu, tuy laø muøa naéng nhöng beà maët Chôï vaãn aåm öôùt khoâng thoaùt nöôùc ñöôïc. Ruoài nhaën cuõng phaùt trieån raát nhieàu, chuùng baùm vaøo caùc loaïi thöïc phaåm, vaøo raùc vaø mang maàm beänh vaøo trong nguoàn thöïc phaåm gaây haïi cho ngöôøi tieâu duøng. Raùc thaûi cuõng ñöôïc thaûi boû tröïc tieáp xuoáng maët ñaát, nöôùc röûa rau rôi vaûi laøm cho aåm öôùt taïo ñieàu kieän cho caùc loaøi saâu boï, gaëm nhaém nhö chuoät phaùt trieån, chuùng di chuyeån mang theo raùc vaø caû maàm beänh. Caùc loaïi thöïc phaåm ñöôïc baùn khoâng qua khaâu kieåm dòch hoaëc kieåm dòch khoâng ñuùng tieâu chuaån thì caùc loaïi thöïc phaåm ñoù cuõng coù theå mang maàm beänh vaø gaây haïi cho con ngöôøi. Thöïc phaåm coù chöùa caùc chaát phuï gia maø khoâng ñöôïc kieåm tra thì deå daøng gaây ñoäc maõn tính cho ngöôøi tieâu duøng. 2.3 QUAÛN LYÙ OÂ NHIEÃM CHO HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CHÔÏ. Raùc thaûi vaø nöôùc thaûi ñaõ taùc ñoäng raát lôùn ñeán moâi tröôøng khu vöïc Chôï neân ñeå quaûn lyù oâ nhieãm moâi tröôøng cho khu vöïc Chôï, ban quaûn lyù Chôï cuõng ñaõ ñaàu tö xaây döïng moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, kyù keát hôïp ñoàng vôùi Coâng ty Dòch Vuï Coâng Ích huyeän Bình Chaùnh ñeå queùt doïn thu gom raùc thaûi vaø veä sinh Chôï. Tuy nhieân vaãn chöa coù phoøng moâi tröôøng trong toå chöùc boä maùy cuûa Coâng Ty Quaûn Lyù Chôï neân coâng taùc giaùm saùt, quaûn lyù moâi tröôøng trong khu vöïc coøn khaù loûng leûo. 2.1.1 Thaønh phaàn vaø tính chaát chung cuûa nöôùc thaûi taïi caùc Chôï. Theo keát quaû phaân tích töø moät soá Chôï ôû Bình Döông, Taây Ninh vaø Tp Hoà Chí Minh thì tính chaát chung cuûa nöôùc thaûi cuûa caùc Chôï laø: Baûng 1 – Tính chaát chung cuûa nöôùc thaûi taïi caùc Chôï STT Thoâng soá Giaù trò Ñôn vò tính 01 pH 6 – 8 - 02 BOD 250 – 300 mg/l 03 SS 300 – 400 mg/l 04 Toång Nitô 4 – 10 mg/l 05 Toång Phospho 2 – 5 mg/l Nguoàn: soá lieäu toång hôïp cuûa VITTEP Nöôùc thaûi töø Chôï ngoaøi nguoàn thaûi töø caùc hoaït ñoäng röûa thöïc phaåm, veä sinh Chôï thì coøn moät löôïng lôùn laø töø hoaït ñoäng sinh hoaït taém röûa, veä sinh coâng coäng … vì theá haøm löôïng chaát höõu cô raát lôùn chöùa nhieàu vi sinh vaät, trong ñoù coù caû vi sinh vaät gaây beänh. Nguoàn höõu cô raát lôùn laø ñieàu kieän ñeå vi khuaån phaùt trieån nhanh. Trong NTSH coù toång Coliform töø 106 – 109 MPN/100ml (theo Hoaøng Hueä, 1996). Trong quaù trình phaân tích hoaù hoïc caùc thaønh phaàn nhieåm baån ñeå xaùc ñònh tính chaát cuûa nöôùc thaûi thì gaëp nhieàu khoù khaên vaø phöùc taïp. Do ñoù ngöôøi ta thöôøng chæ xaùc ñònh moät soá chæ tieâu ñaëc tröng nhaát nhö laø nhieät ñoä, maøu saéc, muøi vò, pH, haøm löôïng chaát lô löûng(SS), BOD, COD, haøm löôïng caùc chaát lieân keát khaùc nhau cuûa Nitô vaø Photpho, toång Colifrom … Haøm löôïng chaát lô löûng (SS) laø moät chæ tieâu cô baûn ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc thaûi. Caên cöù theo chæ tieâu naøy, ngöôøi ta tieán haønh tính toaùn beå laéng vaø xaùc ñònh soá löôïng caën laéng. BOD laø nhu caàu oxy sinh hoïc laø haøm löôïng oxy hoaø tan trong nöôùc bò tieâu thuï do söï oxy hoaù sinh hoïc caùc chaát oâ nhieåm höõu cô döôùi taùc ñoäng cuûa vi sinh vaät hieáu khí. Noù laø chæ thò ñaùnh giaù soá löôïng hay noàng ñoä caùc chaát oâ nhieåm höõu cô trong moâi tröôøng nöôùc. Trò soá BOD caøng lôùn chöùng toaû nöôùc caøng bò oâ nhieåm. COD laø nhu caàu oxy hoaù hoïc, laø noàng ñoä löôïng oxy töông ñöông vôùi löôïng ñicromat bò tieâu thuï bôûi caùc chaát oâ nhieåm hoaø tan vaø lô löûng trong nöôùc, khi maãu nöôùc ñöôïc xöû lyù baèng Ñicromat trong nhöõng ñieàu kieän xaùc ñònh. Nöôùc caøng bò oâ nhieåm thì trò soá COD caøng lôùn. Haøm löôïng lieân keát cuûa nitô vaø photpho trong nöôùc thaûi cuõng caàn phaûi xaùc ñònh vì noù laø thaønh phaàn dinh döôõng cô baûn cho caùc vi sinh xöû lyù sinh hoaù nöôùc thaûi. Khi maø chaát thaûi chöùa nhieàu chaát dinh döôõng vaø thaûi vaøo noâi tröôøng nöôùc maët seõ gaây ra hieän töôïng phuù döôõng hoaù trong nöôùc. Trong ñieàu kieän phuù döôõng hoaù caùc loaøi coû daïi vaø rong reâu trong nöôùc, ñaëc bieät laø taûo ñoäc maøu xanh luïc phaùt trieån nhanh vaø tieâu thuï heát oxy hoaø tan trong nöôùc ñoàng thôøi seõ taïo ra löôïng BOD cao laøm cho caùc thuyû sinh vaät thieáu oxy vaø cheát. Caùc thuyû sinh vaät cheát seõ phaùt sinh ra nhieàu chaát oâ nhieãm höõu cô trong nöôùc, daàn daàn nöôùc trôû neân maøu ñen vaø boác muøi hoâi thoái. Toång Coliform bao goàm nhöõng vi khuaån hieáu khí hay kî khí tuyø tieän, gam aâm, khoâng sinh baøo töû, hình que leân men lactose vaø sinh khí trong voøng 48 giôø ôû nhieät ñoä 35oC. Vaø ñaïi dieän laø E.coli laø vi khuaån chæ thò höõu duïng trong vieäc xaùc ñònh chaát löôïng nöôùc. Trong xöû lyù nöôùc thaûi thì toång soá coliform laø chæ thò toát nhaát cho hieäu quaû xöû lyù cuûa nhaø maùy. Vaø ñaây cuõng chính laø chæ thò toát nhaát trong vieäc ñaùnh giaù tính an toaøn cuûa nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù. 2.1.2 Nguoàn phaùt sinh nöôùc thaûi: 2.1.2.1 Nöôùc thaûi töø hoaït ñoäng sinh hoatï. Ñaây laø löôïng nöôùc thaûi töø quaù trình sinh hoaït cuûa nhaân vieân quaûn lyù Chôï, tieåu thöông, khaùch haøng. Löôïng nöôùc thaûi naøy ñöôïc tính theo ñaàu ngöôøi vaø noù phuï thuoäc vaøo soá löôïng nhaân vieân trong khu Chôï . Ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån löôïng nöôùc thaûi tính theo ñaàu ngöôøi khoaûng 150lít/ngöôøi.ngaøy. Ôû Phaùp khoaûng 200lít/ngöôøi.ngaøy cho thaønh phoá vaøi vaïn daân vaøo muøa khoâ, ôû Mó vaø Thuî Só tôùi 400lít hoaëc hôn. Coøn ôû Vieät Nam khoaûng 100lít/ngöôøi.ngaøy. 2.1.2.2 Nöôùc thaûi töø hoaït ñoäng buoân baùn vaø röûa Chôï. a. Töø hoaït ñoäng buoân baùn. Löôïng nöôùc thaûi phaùt sinh chuû yeáu töø caùc quaày saïp baùn ñoà thöïc phaåm töôi soáng, caùc quaày saïp baùn thöïc phaåm cheá bieán, caùc ñoà duøng thöôøng phaùt sinh nöôùc thaûi. Löôïng nöôùc thaûi khoâng nhieàu nhöng noàng ñoä nhieåm baån raát cao vì ñaây laø nguoàn chính phaùt sinh nöôùc thaûi höõu cô gaây muøi hoâi thoái khoù chòu neáu khoâng coù heä thoáng xöû lyù. Öôùc tính khoaûng 0,12 m3/quaày/ngaøy nhöng ñoái vôùi caùc maët haøng thuyû haûi saûn thì löôïng nöôùc thaûi ra cao hôn möùc 0,12 m3/quaày/ngaøy tuyø theo möùc ñoä buoân baùn cuûa Chôï. b. Töø hoaït doäng röûa chôï. Löôïng nöôùc thaûi naøy phuï thuoäc vaøo dieän tích vaø maët baèng buoân baùn, maët baèng lôùn löôïng nöôùc thaûi seõ raát cao. Quaù trình röûa chôï seõ cuoán troâi caùc chaát oâ nhieåm nhö daàu môû, chaát raén lô löûng, caùc hôïp chaát deå phaân huyû caùc baõ xaùc cuûa thöïc phaåm töôi soáng. Vì theá ñaây cuõng laø nguoàn gaây oâ nhieåm höõu cô raát cao. Löu löôïng töôùi röûa khoaûng 0,4 – 0,5 lít/m2 2.1.2.3 Nöôùc thaûi do nöôc möa chaûy traøn vaø nöôùc ræ raùc. Quaù trình möa chaûy traøn seõ cuoán troâi phaàn lôùn caùc chaát baõ, daàu môõ, raùc gaây ngheït coáng thoaùt nöôùc, xaâm nhaäp vaøo maïch nöôùc ngaàm, oâ nhieåm moâi tröôøng nöôùc maët. Nöôùc ræ raùc töø quaù trình thu gom raùc thaûi khoâng ñöôïc kieåm soaùt vaø xöû lyù, caùc heä thoáng thu gom thu sô laøm cho nöôùc ræ raùc thaûi ra moâi tröôøng, noù laøm tuø ñoäng nöôùc baån treân beà maët boác muøi hoâi thoái ôû khu vöïc vaø treân ñöôøng vaän chuyeån vaø theo nöôùc möa cuoán troâi, xaâm nhaäp vaøo nguoàn nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët gaây oâ nhieåm raát lôùn ñeán moâi tröôøng thaønh phaàn ñaát – nöôùc – khoâng khí. Ôû nhöõng khu thöông maïi, nhöõng khu Chôï ñaàu moái lôùn thì nguoàn nöôùc thaûi ñöôïc ñöa vaøo hoá thu gom taäp trung ñeå ñem ñi xöû lyù. Coøn ôû nhöõng khu Chôï nhoû, Chôï töï phaùt thì nguoàn nöôùc thaûi naøy ñöôïc thaûi tröïc tieáp ra ngoaøi coáng raûnh vaø heä thoáng keânh raïch cuaû Thaønh phoá. 2.1.3 Caùc phöông phaùp xöû lyù hieän nay. Haàu heát caùc quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi thöôøng ñöôcï chia thaønh 3 böôùc sau: xöû lyù ban ñaàu, xöû lyù baäc hai, xöû lyù baäc ba. Thoâng thöôøng thì aùp duïng caùc phöông phaùp xöû lyù nhö sau: Xöû lyù baèng phöông phaùp cô hoïc. Ñaây laø phöông phaùp nhaèm söû lyù sô boä caùc loaïi taïp chaát khaùc nhau nhö bao bbì chaát deûo, caùt soûi, maûnh vuïn, xöông caù, nhaùnh caây….vaø caùc chaát lô löûng ôû daïng huyeàn phuø raát khoù laéng. Tuøy theo kích côû, caùt haït huyeàn phuø ñöôïc chia thaønh haït chaát lô löûng coù theå laéng ñöôïc vaø haït chaát keo khoâng laéng ñöôïc, chuùng ñöôïc khöû baèng caùch cho ñoâng tuï. Moät soá coâng trình xöû lyù cô hoïc thöôùng duøng laø: Song chaén raùc. Beå laéng caùt. Beå laéng. Beå taùch daàu, tuyeån noåi. Beå loïc. Song haàu heát caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi ôû Chôï ñeàu söû duïng song chaén raùc vaø beå laéng ñeå xöû lyù. Muïc ñích laø duøng song chaén raùc ñeå giöõ laïi caùc caën baån coù kích thöôùt lôùn nhö giaáy, bao nhöïa, que caây… coù theå söû duïng ñeán hai song chaén raùc ñeå loïc laïi nhöõng caën laéng coù kích thöôùc khaùc nhau. Duøng beå laéng ñeå taùch caùc chaát baån voâ cô coù troïng löôïng rieâng lôùn hôn nhieàu so vôùi troïng löôïng rieâng cuûa nöôùc thaûi nhö xæ than, caùt. Nhöõng chaát naëng thì laéng xuoáng ñaùy coøn phaàn nheï hôn thì noåi leân treân, sau ñoù duøng thieát bò thu gom phaàn caën naøy. Xöû lyù baèng phöông phaùp hoùa lyù vaø hoùa hoïc. Laø söï phaûn öùng giöõa chaát baån vôùi hoùa chaát cho theâm vaøo, chuû yeáu laø söû duïng caùc phöông phaùp hoùa hoïc nhö ñoâng tuï, trung hoøa, oxi hoùa. Nöôùc thaûi töø chôï nhieåm baån laø chaát höõu cô deå haân huûy bôûi vi sinh vaät neân ngöôøi ta thöôøng duøng phöông phaùp sinh hoïc ñeå xöû lyù chöù khoâng duøng phöông phaùp hoùa hoïc. Xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc. Ñaây laø phöông phaùp döïa treân hoaït ñoäng soáng cuûa vi sinh vaät coù trong nöôùc thaûi, hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät cho keát quaû laø chaát höõu cô gaây nhieåm baån ñöôïc khoaùng hoùa vaø trôû thaønh chaát voâ cô, caùc khí ñôn giaûn vaø nöôc. Caùc quaù trình xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc coù theå dieãn ra trong caùc khu töï nhieân nhö: caùnh ñoàng töôùi, caùnh ñoàng loïc, hoà sinh hoïc…; hoaëc söû duïng caùc beå sinh hoïc nhaân taïo nhö beå Aeroten, beå loïc sinh hoïc nhoû gioït, beå loïc sinh hoïc cao taûi, haàm uû biogas … . Tuøy vaøo ñieàu kieän cuûa khu vöïc maø ta duøng caùc coâng trình xöû lyù cho thích hôïp. 2.2 TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT THAÛI RAÉN (CTR) CUÛA CHÔÏ. 2.2.1 Thaønh phaàn, khoái löôïng vaø tính chaát chung cuûa CTR taïi caùc Chôï. Raùc thaûi ôû khu thöông maïi, khu Chôï chuû yeáu laø raùc thöïc phaåm, voû rau-cuû-quaû hö hoûng, thöùc aên thöøa, ruoät vaø ñaàu toâm caù, giaáy, carton, nhöïa, tuùi nylon, voû soø oác, goã, thuyû tinh, kim loaïi…. 2.2.1.1 Thaønh phaàn chaát thaûi raén ôû Chôï Caùc thaønh phaàn höõu cô (khoâng keå caùc thaønh phaàn plastic, cao su, da) cuûa caùc CTR ñöôïc phaân loaïi veà phöông dieän sinh hoïc nhö sau: Caùc phaàn töû coù theå hoaø tan trong nöôùc, baùn cellulose, Cellulose, Daàu môõ vaø saùp, Lignin, Lignocelliloza, Protein. Caùc thaønh phaàn voâ cô chuû yeáu laø caùc kim loaïi, hôïp chaát kim loaïi, thuyû tinh ñeàu coù khaû naêng vaø vai troø raát lôùn trong quaù trình taùi sinh taùi cheá, taùi söû duïng. Baûng 2 – Thaønh phaàn CTR chung cuûa Chôï ôû Tp. Hoà Chí Minh. STT Thaønh phaàn Ph aàn traêm khoái löôïng(%) 1 Thöïc phaåm 20,2 – 100 2 Voû soø, oác, cua 0 – 10,1 3 Tre, rom raï 0 – 7,6 4 Giaáy 0 – 11,4 5 Carton 0 – 4,9 6 Nylon 0 – 6,5 7 Nhöïa 0 – 4,3 8 Vaûi 0,5 – 8,1 9 Da 0 – 1,6 10 Goã 0 – 5,3 11 Cao su meàm 0 – 5,6 12 Cao su cöùng 0 – 4,2 13 Thuyû tinh 0 – 4,9 14 Lon ñoà hôïp 0 – 2,1 15 Kim loaïi maøu 0 – 5,9 16 Saønh söù 0 – 1,5 17 Xaø baàn 0 – 4,0 18 Tro 0 – 2,3 19 Styrofoam 0 – 6,3 20 Linh kieän ñieän töû - Nguoàn: CITENCO – CENTEMA, 2002 2.2.1.2 Khoái löôïng chaát thaûi raén ôû chôï. Khoái löôïng chaát thaûi raén ôû Chôï ngaøy caøng nhieàu, do nhu caàu buoân baøn vaø tieâu duøng caøng cao. Ta coù keát quaû thoáng keâ khoái löôïng CTR cuûa Chôï moät soá quaän trong Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Baûng 3 – Khoái löôïng CTR phaùt sinh töø caùc chôï ôû Quaän 10 vaø Quaän Taân Phuù. Ñòa ñieåm Khoái löôïng (taán/ngaøy) Tyû leä (%) Quaän 10 26,9 11,49 Quaän Taân Phuù 35 14 Nguoàn: phoøng TNMT – UBND Quaän Taân Phuù vaø Coâng ty DV ÑT – quaûn lyù nhaø Quaän 10, 2004. 2.2.1.3 Tính chaát cuûa chaát thaûi raén. a. Tính chaát hoaù hoïc: Caên cöù vaøo thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa caùc vaät chaát caáu taïo neân CTR laø caùch thöùc quan troïng trong vieäc ñaùnh giaù, löïa choïn phöông phaùp xöû lyù vaø taùi sinh chaát thaûi. Bao goàm caùc chæ tieâu sau: chaát höõu cô, chaát tro, haøm löôïng cacbon coá ñònh, vaø nhieät trò. Baûng 4 – Thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa caùc hôïp phaàn chaùy ñöôïc cuûa CTR Hôïp phaàn % troïng löôïng rieâng theo traïng thaùi khoâ C H O N S Tro Chaát thaûi thöïc phaåm. Giaáy Catton Chaát deûo Vaûi, haøng deät Cao su Da Laù caây, coû Goã Buïi, gaïch vuïn tro 48 3,5 4,4 60 55 78 60 47,8 49,5 26,3 6,4 6 5,9 7,2 6,6 10 8 6 6 3 37,6 44 44,6 22,8 31,2 (KXÑ) 11,6 38 42,7 2 2,6 0,3 0,3 (KXÑ) 4,6 2 10 3,4 0,2 0,5 0,4 0,2 0,2 (KXÑ) 0,15 (KXÑ) 0,4 0,3 0,1 0,2 5 6 5 10 2,45 10 10 4,5 1,5 68 Nguoàn: Traàn Hieáu Nhueä, 2001 Ghi chuù: (KXÑ): khoâng xaùc ñònh ñöôïc giaù trò b. tính chaát vaät lyù. Khoái löôïng rieâng vaø ñoä aåm cuûa CTR laø hai chæ tieâu cô baûn ñeå xaùc ñònh tính chaát vaät lyù cuûa CTR. Qua ñoù thaønh phaàn lyù hoïc cuûa CTR bao goàm: caùc chaát chaùy ñöôïc, caùc chaát khoâng chaùy, chaát hoãn hôïp. 2.2.2 Nguoàn phaùt sinh chaát thaûi raén cuûa Chôï. 2.2.2.1 Raùc thaûi do hoaït ñoäng kinh doanh. Ñaây laø nguoàn phaùt sinh phaàn lôùn löôïng raùc thaûi, khoái löôïng raùc phuï thuoäc vaøo qui moâ kinh doanh cuûa Chôï. Soá quaày, oâ(vöïa) kinh doanh caøng nhieàu thì löôïng raùc thaûi caøng lôùn. Ñoái vôùi caùc Chôï noâng saûn thöïc phaåm thì chaát thaûi chuû yeáu laø chaát höõu cô deã phaân huyû töø caùc quaày buoân baùn rau cuû quaû, ñoà töôi soáng, cheá bieán thöïc phaåm.v.v..Ngoaøi ra coøn phaûi keå ñeán raùc thaûi coù nguoàn goùc laø chaát höõu cô khoù phaân huyû, caùc loaïi rom raï, gioû tre, ñoà thuyû tinh, saønh söù .v.v.. Heä soá phaùt thaûi öôùc tính cho caùc quaày haøng rau, ñoà töôi soáng laø 1,8 – 2,0 kg/ quaày haøng/ ngaøy(ñoái vôùi nhöõng chôï buoân baùn nhoû). Baûng 5 – Tieâu chuaån taïo raùc trung bình theo ñaàu ngöôøi ñoái vôùi töøng loaïi chaát thaûi raén ñoâ thò Nguoàn Tieâu chuaån (kg/ ngöôøi- ngaøy ñeâm ) Khoaûng giaù trò Trung bình Sinh hoaït ñoâ thò (1) Coâng nghieäp Vaät lieäu pheá thaûi bò thaùo dôõ. Nguoàn thaûi sinh hoaït khaùc (2) 1 – 3 0,5 – 1,6 0,05 – 0,4 0,05 – 0,3 1,59 0,86 0,27 0,18 Nguoàn: Traàn Hieáu Nhueä, 2001 Ghi chuù: (1): Keå caû nhaø ôû vaø trung taâm dòch vuï thöông maïi (2): khoâng keå nöôùc vaø nöôùc thaûi. 2.2.2.2 Raùc thaûi do sinh hoaït cuûa nhaân vieân quaûn lyù, tieåu thöông vaø khaùch haøng. Ñaây laø löôïng raùc thaûi phaùt sinh töø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, löôïng raùc naøy ñöôïc tính trung bình theo ñaàu ngöôøi ñoái vôùi töøng loaïi chaát thaûi raén mang tính ñaëc thuø cuûa töøng ñòa phöông vaø phuï thuoäc vaøo möùc soáng, vaên minh cuûa daân cö ôû moãi khu vöïc. Ôû Vieät Nam toác ñoä phaùt sinh raùc thaûi tuyø thuoäc vaøo töøng loaïi ñoâ thò vaø dao ñoäng töø 0,35 – 0,8 kg/ ngöôøi-ngaøy ñeâm (theo Traàn Hieáu Nhueä, 2001). Löôïng raùc thaûi naøy phuï thuoäc vaøo soá tieåu thöông vaø khaùch haøng, soá ngöôøi buoân baùn caøng nhieàu thì löôïng raùc caøng lôùn, öôùc tính thì löôïng raùc thaûi töø hoaït ñoäng sinh hoaït naøy chieám khoaûng 10% löôïng raùc thaûi töø hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Chôï. 2.2.2.3 Raùc thaûi töø quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi. Ñaây laø löôïng raùc ñöôïc laáy tö song chaén raùc cuûa heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, löôïng raùc khoâng nhieàu phaàn lôùn laø caùc chaát höõu cô khoù phaân huyû nhö bòch nylon, lon, ñoà laøm baèng nhöïa coù troïng löôïng rieâng nhoû neân deå daøng bò cuoán troâi do hoaït ñoäng röûa Chôï vaø nöôùc möa chaûy traøn. Ngoaøi ra löôïng raùc ôû ñaây coøn laø buøn coù ñoä aåm lôùn, mang nhieàu nöôùc vaø coù söï phaùt trieån cuûa vi sinh vaät neân coù muøi hoâi thoái vaø taïo nöôùc ræ raùc raát nhieàu. 2.2.3 Caùc phöông phaùp xöû lyù hieän nay. Ñoái vôùi raùc thaûi cuûa Chôï thì phaàn lôùn laø raùc höõu cô deå bò phaân huûy neân bieän phaùp xöû lyù chuû yeáu laø saûn xuaát ._.phaân höõu cô (compost), saûn xuaát biogas, vaø choân laáp. Phöông phaùp choân laáp laø phöông phaùp thoâng duïng nhaát nhöng laïi laø phöông phaùp gaây nhieàu taùc ñoäng xaáu, vaø vôùi tình hình thieáu baõi raùc ñeå choân laáp ôû nöôùc ta hieän nay thì phöông phaùp saûn xuaát phaân höõu cô vaø saûn xuaát biogas laø hai phöông phaùp caàn ñöôïc aùp duïng roäng raõi do nhieàu öu ñieåm hieän coù vaø nhöõng lôïi ích maø noù mang laïi raát nhieàu cho con ngöôøi. Ta coù sô ñoà chuyeån bieán caùc doøng vaät chaát chính trong quaù trình xöû lyù sinh hoïc caùc hôïp chaát höõu cô coù theå phaân huûy trong CTR. Phaân huûy kî khí Nöôùc thaûi (nöôùc ræ raùc ) Khí thaûi (biogas) CTR oån ñònh ñeå caûi taïo ñaát Khí thaûi (CO 2) Phaân höõu cô uû hieáu khí (composting Nhieät, naêng löôïng Choân laáp CTR höõu cô coù theå phaân huûy sinh hoïc Hình 1 – Caùc doøng vaät chaát chính trong quaù trình xöû lyù sinh hoïc caùc hôïp chaát höõu cô coù theå phaân huûy sinh hoïc trong CTR ñoâ thò. Coâng ngheä saûn xuaát phaân höõu cô (compost). Coâng ngheä saûn xuaát phaân höõu cô töø raùc ñoâ thò bao goàm phaân huûy coâng ngheä kî khí vaø uû coâng ngheä hieáu khí (composting). Baûn chaát chung cuûa hai quaù trình treân cuûa coâng ngheä saûn xuaát phaân höõu cô laø söû duïng caùc vi sinh vaät ñeå oån ñònh caùc thaønh phaàn chaát höõu cô coù trong CTR. a. Quaù trình cheá bieán phaân höõu cô. Laø quaù trình chuyeån hoùa caùc thaønh phaàn höõu cô trong CTR thaønh chaát muøn oån ñònh nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc vi sinh vaät. Keát quaû cuûa quaù trình phaân huûy sinh hoïc bao goàm CO2, nöôùc, nhieät, saûn phaåm cuoái cuøng laø chaát muøn oâ ñònh khoâng mang maàm beänh vaø coù ích trong vieäc öùng duïng cho caây troàng. Saûn xuaát phaân höõu cô töø CTR laø quaù trình keát hôïp 3 giai ñoaïn cô baûn sau: Tieàn xöû lyù CTR – phaân loaïi tuyeån choïn töøng thaønh phaàn. Phaân huûy hieáu khí thaønh phaàn höõu cô trong CTR – ñaây laø coâng ñoaïn chính, laøm oai hoaøn toaøn muøn höõu cô, vaø boå sung N, P, K neáu caàn thieát. Chuaån bò saûn phaåm, tieáp thò saûn phaåm. b. Lôïi ích cuûa quaù trình cheá bieán phaân höõu cô. Oån ñònh chaát thaûi. Laøm maát hoaït tính cuûa vi sinh vaät gaây beänh. Thu hoài dinh döôõng vaø caûi taïo ñaát. Laøm khoâ buøn. Taêng khaû naêng khaùn beänh cho caây troàng. Tuy nhieân cuõng coù moät vaøi haïn cheá trong quaù trình cheá bieán phaân höõu cô töø CTR nhö: haøm löôïng chaát dinh döôõng trong phaân höõu cô khoâng thoûa maõn yeâu caàu; ñaëc tính cuûa chaùt höõu cô thay ñoåi neân tính chaát cuûa saûn phaåm cuõng haùc nhau; quaù trình lam phaân thöôøng taïo ra muøi hoâi thoái Coâng ngheä saûn xuaát biogas. Laø quaù trình phaân huûy kî khí chaát höõu cô trong moâi tröôøng khoâng coù oxy ôû nhieät ñoä töø 30 – 65 oC. Saûn phaåm cuûa quaù trình naøy laø caùc khí sinh hoïc CO2, CH4. Khí CH4 ñöôïc thu gom vaø söû duïng nhö moät nguoàn nhieân lieäu sinh hoïc (biogas). Chaát raén oån ñònh coøn laïi laø buøn ñaõ ñöôïc oån ñònh veà maët sinh hoïc, chuùng chieám 40 – 60% khoái löôïng nguyeân lieäu ban ñaàu neân ñöôïc söû duïng laøm paân boùn. Lôïi ích cuûa coâng ngheä Biogas: Taïo ra nguoàn naêng löôïng lôùn. Oån ñònh chaát thaûi. Cung caáp dinh döôõng. Öùc cheá hoaït tính cuûa maàm beänh. Tuy nhieân coâng ngheä naøy cuõng coù moät soá haïn cheá nhö: khaû naêng oån ñònh chaát thaûi vaø öùc cheá maàn beänh khoâng cao baèng phöông phaùp uû phaân compost; chi phí cao; saûn phaåm biogas bieán ñoåi theo muøa; cuõng nhö caùc vaán ñeà vaän haønh vaø baûo trì. Baõi choân laáp chaát thaûi raén . Choân laáp laø phöông phaùp thaûi boû CTR kinh teá nhaát vaø chaáp nhaän ñöôïc veà maët moâi tröôøng. Ngay caû khi aùp duïng caùc bieän phaùp giaûm thieåu löôïng chaát thaûi, taùi sinh, taùi söû duïng, vaø caû kyõ thuaät chuyeån hoùa chaát thaûi, vieäc thaûi boû phaàn coøn laïi cuû chaát thaûi ra baõi choân laáp vaãn laø moät khaâu quan troïng trong chieán löôïc quaûn lyù toång hôïp CTR. Öu ñieåm cuûa phöông phaùp choân laáp. Phuø hôïp vôùi nhöõng nôi coù deän tích roäng. Xöû lyù taát caû caùc loïai CTR, keå caû caùc CTR maø nhöõng phöông phaùp khaùc khoâng theå xöû lyù trieät ñeå hoaëc khoâng xöû lyù ñöôïc. Baõi choân laáp sau khi ñoáng cöûa coù theå söû duïng cho nhieøu muïc ñích khaùc nhau. Thu hoài naêng löôïng töø khí gas. Khoâng theå thieáu cho duø aùp duïng baát kyø phöông phaùp naøo. Linh hoaït trong quaù trình söû duïng. Ñaàu tö ban ñaàu vaø chi hoaït ñoäng cuûa baõi choân laáp thaáp hôn nhieàu so vôùi nhöõng phöông phaùp khaùc. Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp choân laáp. Toán nhieàu dieän tích ñaát choân laáp, nhaát laø nhöõng nôi taøi nguyeân ñaát khan hieám. Phaûi phuø hôïp vôùi yeâu caàu ñòa hình, ñòa chaát, khí töôïng cuûa töøng ñòa phöông cho neân vieäc nghieâng cöùu laäp döï aùn khaû thi ban ñaàu khaù coâng phu vaø toán keùm. Laây lan caùc dòch beänh. Gaây oâ nhieåm moâi tröôøng nöôùc, ñaát, khoân khí xung quanh baõi choân laáp. Khoù khaên vaø toán keùm trong veäc kieåm soaùt khí thaûi vaø nöôùc thaûi. Coù nguy cô xaûy ra chaùy noå, gaây nguy hieåm do söï phaùt sinh kh1ií CH4, H2S. Coâng taùc quan traéc chaát löôïng moâi tröôøng baõi choân laáp vaø xung quanhh vaãn phaûi ñöôïc tieán haønh sau khi ñoáng cöûa. Aûnh höôûng caûnh quan khu vöïc. 2.3 KHÍ THAÛI. 2.3.1 Nguoàn phaùt sinh. Khí thaûi cuûa Chôï haàu nhö laø töø caùc hoaït ñoäng naáu nöôùng aên uoáng töø caùc quaùn aên, neân löôïng khí thaûi cuõng ít. Tuy nhieân, trong quaù trình thu gom vaän chuyeån raùc thaûi khoâng ñöôïc keùp kín, moät soá chaát bay hôi phaùt taùn trong khoâng khí laøm cho muøi hoâi thoái boác ra töø raùc, töø caùc coáng raûnh cuûa heä thoáng thu gom nöôùc thaûi. Söï phaân huyû caùc hôïp chaát höõu cô töø rau cuû quaû, thuyû haûi saûn, thöïc phaåm hoûng… trong ñieàu kieän nhieät ñoä vaø ñoä aåm thích hôïp (thöôøng laø ôû nhieät ñoä 35oC vaø ñoä aåm 70 – 80% ) seõ taïo ñieàu kieän cho caùc vi sinh vaät phaân huyû phaùt trieån vaø taïo ra muøi hoâi vaø caùc khí gaây oâ nhieåm moâi tröôøng khoâng khí vaø taïo ra khí ñoäc H2S, NH3, CO2 … Gaây khoù chòu trong quaù trình hoâ haáp vaø aûnh höôûng ñeán söùc khoeû ngöôøi daân trong khu vöïc. Baûng 6 – Tyû leä thaønh phaàn caùc khí chuû yeáu sinh ra töø baõi choân laáp . Thaønh phaàn % theo theå tích khoâ CH4 CO2 N2 O2 Mercaptans, hôïp chaát chöùa löu huyønh. NH3 H2 CO Caùc khí khaùc 45 – 60 40 – 60 2 – 5 0,1 – 1,0 0 – 1,0 0,1 – 1,0 0 – 2,0 0 – 2,0 0,01 – 0,6 Tính chaát Giaù trò Nhieät ñoä (oF) Tyû troïng 100 – 120 1,02 – 1,06 Nguoàn: Tchobanoglous vaø coäng söï,1993. 2.3.2 Caùc phöông phaùp kieåm soaùt. Nguoàn goùc phaùt sinh khí thaûi oâ nhieåm laø töø raùc thaûi vaø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, vì theá ñeå kieåm soaùt muøi hoâi thoái bboùc ra moâi tröôøng thì chæ caàn kieåm soaùt vaø xöû lyù trieät ñeå nguoàn thaûi töø nöôùc thaûi vaø raùc thaûi maø thoâi. Ngoaøi ra caàn phaûio boá teùirí vaø troàng theâm caây xanh xung quanh khu vöïc Chôï ñeå goùp phaàn laøm cho moâi tröôøng thoaùng maùt vaø deå chòu hôn. CHÖÔNG 2: GIÔÙI THIEÄU VEÀ CHÔÏ ÑAÀU MOÁI NOÂNG SAÛN THÖÏC PHAÅM BÌNH ÑIEÀN. 2.1 Giôùi thieäu toång quan. 2.1.1 Lòch söû hình thaønh cuûa Chôï. 2.1.2 Tình hình hoaït ñoäng vaø phaùt trieån Toå chöùc. Loaïi hình kinh doanh. Cô sôû haï taàng. Tình hình hoaït ñoäng buoân baùn vaø döï aùn phaùt trieån 2.2 Ñieàu kieän töï nhieân khu vöïc. 2.2.1 Vò trí ñòa lyù. 2.2.2 Taøi nguyeân ñaát. 2.3 Taøi nguyeân nöôùc. 2.2.4 Khí haäu. 2.2.5 Caûnh quan khu vöïc. CHÖÔNG III3: NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 3.1 NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU: Ñeà taøi taäp trung giaûi quyeát caùc noäi dung sau: 3.1.1 Khaûo saùt hoaït ñoäng cuûa Chôï Ñaàu Moái Bình Ñieàn. . Toå chöùc. Loaïi hình Hoaït ñoäng kinh doanh. Cô sôû haï taàng cuûa Chôï. Tình hình hoaït ñoäng buoân baùn vaø döï aùn phaùt trieån. 3.1.2 Ñaùnh giaù hieän traïng moâi tröôøng cuûa Chôï. Nguoàn gaây oâ nhieãm. Nguoàn gaây oâ nhieåm (nguoàn thaûi ôû caùc daïng raén, loûng, khí.). Thaønh phaàn, tính chaát,khoái löôïng chaát thaûi. Taùc ñoäng leân moâi tröôøng cuûa chaát thaûi ôû Chôï Taùc ñoäng leân moâi tröôøng nöôùc. Taùc ñoäng leân moâi tröôøng ñaát. Taùc ñoäng leân moâi tröôøng khoâng khí. Taùc ñoäng leân caûnh quan khu vöïc. Taùc ñoäng leân söùc khoeû con ngöôøi. Taùc ñoäng leân moâi tröôøng nöôùc. Taùc ñoäng leân moâi tröôøng ñaát. Taùc ñoäng leânn moâi tröôøng khoâng khí. Taùc ñoäng leân caûnh quan khu vöïc. Taùc ñoäng leân söùc khoeû con ngöôøi Hoaït ñoäng quaûn lyù moâi tröôøng cuûa Chôï. Hoaït ñoäng quaûn lyù moâi tröôøng cuûa Chôï. 3.1.3 Ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cho hoaït ñoäng thi coâng cuûa döï aùn ôû giai ñoaïn 02 vaø 03 (2008 – 2012 vaø 2012 – 2015). 3.1.43 Xaây döïng caùc giaûi phaùp kieåm soaùt oâ nhieåm moâi tröôøng. Giaûi phaùp kyõ thuaät. Phaân loaïi hình thöùc kinh doanh. Giaûm phaùt thaûi. Xaây döïng heä thoáng thu gom. Naâng caáp heä thoáng thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi. Giaûi phaùp quaûn lyù. Quaûn lyù nhaø nöôùc (chính saùch, luaät, quy hoaïch, ñaàu tö …) Xaõ hoäi hoaù coâng taùc thu gom vaø xöû lyù. Giaûi phaùp kinh teá (thueá, phí moâi tröôøng). Giaùo duïc yù thöùc moâi tröôøng cho tieåu thöông buoân baùn. Giaùm saùt moâi tröôøng 3.2 PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU . 3.2.1 Phöông phaùp ñieàu tra khaûo saùt thöc ñòa.: Duøng phöông phaùp ñieàu tra khaûo saùt thöïc ñòa bao goàm quan saùt khung caûnh sinh thaùi. Tieán haønh laáy maãu ñeå phaân tích maãu nöôùc thaûi vaø so saùnh theo tieâu chuaån hieän haønh cuûa Vieät Nam. Maët khaùc coønteá ñeå öôùc löôïng khoái löôïng cuûa chaát thaûi raén, quaù trình thu gom vaän chuyeån raùc thaûi…baèng caùch ñeám taûi , ñeám soá löôïng xe thu gom raùc … ñeå keát hôïp soá lieäu thu thaäp taïi khu vöïc nghieân cöùu vaø soá lieäu ñaõ bieát tröôùc ñeå coù keát quaû ñuùng ñaén. 3.2.2 Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu thoâng tin: Thoâng tin ñöôïc thu thaäp laø töø quaù trình ñieàu tra khaûo saùt thöïc teá taïi Chôï, töø caùc nguoàn khaùc nhö cô quaûn lyù vaø caùc cô quan coù lieân quan. 3.2.2.1 BBaèng caùch thu thaäp soá lieäu tröïc tieáp töø khu vöïc nghieân cöùu vaø cô quan quaûn lyù. 3.2.2.2 Töøø cô quan quaûn lyù.: Ñoù laø caùc cô quan tröïc tieáp quaûn lyù veà caùc maët nhö ñieàu kieän töï nhieân, moâi tröôøng khu vöïc vaø chòu traùch nhieäm tröôùc nhöõng söï coá vaø nghöõng cô quan coù lieân quan. 3.2.3 Phöông phaùp laáy maãu vaø xaùc ñònh thaønh phaàn, khoái löôïng , ñoä aåm vaø khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén (CTR). 3.2.3.1 Phöông phaùp xaùc ñònh thaønh phaàn chaát thaûi raén taïi hieän tröôøng. Trình töï tieán haønh xaùc ñònh thaønh phaàn CTR nhö sau: Böôùc 1: - Maãu chaát thaûi raén ñöôïc laáy töø khu vöïc nghieân cöùu coùBöôùc ñaàu tieân laø laáy CTR taïi ñieåm thu gom taäp trung vôùi khoái löôïng khoaûng 100 – 250 kg, sau ñoù chaát thaûi raén ñöôïc ñoå chaát thaûi raén ñeán taïi moät nôi ñoäc laäp rieâng bieät, tieán haønh xaùo troän ñeàu baèng caùch vun thaønh ñoáng hình coân nhieàu laàn. Chia hình coân ñaõ troän ñeàu ñoàng nhaát laøm 4 phaàn baèng nhau. Tieán haønh Böôùc 2: - laáy 2 phaàn cheùo nhau vaø tieáp tuïc troän chung laïi thaønh 1 ñoáng hình coân môùi. Tieáp tuïc thöïc hieän caùc thao taùc treân cho ñeán khi ñaït ñöôïc maãu thí nghieäm coù khoái löôïng khoaûng 20 – 30 kg. Sau ñoù tieán haønh phaân loaïi thuû coâng Böôùc 3 : - maãu chaát thaûi raén ñöôïc phaân loaïi thuû coâng. Moãi thaønh phaàn ñöôïc ñaët vaøo moät khai rieâng. Sau ñoù caân caùc khai vaø ghi khoái löôïng caùc thaønh phaàn. 3.2.3.2 Phöông phaùp xaùc Caùch thöùc xaùc ñònh khoái löôïng chaát thaûi raén. : Söû Duïnguøng phöông phaùp ñeám taûi ñeå xaùc ñònh khoái löôïng chaát thaûi raén, töø soá löôïng xe thu gom, tieán haønh ghi nhaän ñaëc ñieåm vaø tính chaát chaát thaûi töông öùng ñöôïc ghi nhaän trong suoát thôøi gian daøi. Khoái löôïng chaát thaûi phaùt sinh trong thôøi gian khaûo saùt (khoái löôïng ñôn vò) seõ ñöôïc tính toaùn baèng caùch söû duïng soá lieäu thu thaäp taïi khu vöïc nghieân cöùu vaø caùc soá lieäu ñaõ bieát tröôùc . Thoâng thöôøng ñöôïc tính baèng caùch: Khoái löôïng CTR = (soá xe eùp raùc*theå tích xe eùp*khoái löôïng rieâng raùc ôû xe eùp) + (soá xe ñaåy*theå tích xe ñaåy*khoái löôïng rieâng raùc ôû xe ñaåy). 3.2.3.3 Phöông phaùp xaùc ñònh khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén: Maãu chaát thaûi raén duøng ñeå xaùc ñònh khoái löôïng rieâng coù theå tích khoaûng 500 lít sau khi xaùo troän ñieàu baèng kyõ thuaät “moät phaàn tö”. Caùc böôùc tieán haønh: Ñoå nheï chaát thaûi raén vaøo thuøng thí nghieäm coù theå tích ñaõ bieát cho ñeán khi chaát thaûi ñaày mieäng thuøng. Naâng thuøng leân caùch maët saøn khoaûng 30 cm vaø thaû rôi töï do xuoâùng 4 laàn. Ñoå nheï maãu chaát thaûi raén vaøo thuøng thí nghieäm ñeå buø vaøo phaàn chaát thaûi ñaõ neùn xuoáng. Caân vaø ghi khoái löôïng cuûa caû voû thuøng thí nghieäm vaø chaát thaûi raén. Tröø khoái löôïng caân ñöôïc ôû treân cho khoái löôïng cuûa caû voû thuøng thí nghieäm ta ñöôïc khoái löôïng cuûa CTR thí nghieäm. Chia khoái löôïng CTR cho theå tích thuøng thí nghieäm ta ñöôïc khoái löôïng rieâng cuûa CTR. Laäp laïi thí nghieäm ích nhaát 2 laàn vaø laáy giaù trò trung bình. 3.2.3.4 Phöông phaùp xaùc ñònh ñoä aåm. Ñöôïc tính theo phöông phaùp khoái löôïng öôùt: a =[(w – d )/w]*100 Trong ñoù: a: ñoä aåm,% khoái löôïng. w: khoái löôïng maãu ban ñaàu, kg. d: khoái löôïng maãu sau khi saáy khoâ ôû 105oC, kg. 3.2.4 Phöông phaùp laáy maãu vaø phaân tích thaønh phaàn nöôùc thaûi. Duøng Ccaùc thuøng nhöïa 5lít vaø chai thuûy tinh ñeå , chai chöùa maãu, ñöôïc ddaùn nhaõn vaø ghi ñaày ñuû thoâng tin caàn thieát: ngaøy giôø, vò trí laáy maãu, ngöôøi laáy maãu, thôøi tieát taïi thôøi ñieåm laáy, ngoaïi caûnh vò trí laáy maãu …. Vò trí laáy: 3.2.4.1 Vò trí laáy: Laáy taïi hoá thu gom nöôùc thaûi taäp trung cuûa Chôï, laáy maãu theo tieâu chuaån TCVN 5992 –1995 höôùng daãn kyõ thuaät laáy maãu. 5945 - 2005 3.2.4.2 Soá maãu laáy: Do vò trí laáy laø hoá thu gom nöôùc thaûi neân chæ laáy moät maãu vaøo nhieàu thôøi gian khaùc nhau trong nhieàu ngaøy, sau ñoù laáy giaù trò noàng ñoä chaát oâ nhieåmnhieãm trong moät khoaûng dao ñoäng. Ñeå coù ñöôïc moät keát quaû töông ñoái chính xaùc trong quaù trình veà pphaân tích, caàn phaûi tieán haønh phaân tích maãu trong thôøi gian löu maãu cho pheùp theo TCVN hieän haønh. 3.2.4.3 Caùch baûo quaûn maãu trong khi thí nghieäm: . Baûo quaûn maãu theo tieâu chuaån TCVN 5993 – 1995 höôùng daãn baûo quaûn vaø xöû lyù maãu5945 – 2005 . Taát caû caùc maãu sau khi laáy vaø baûo quaûn xong phaûi ñöôïc gôûi veà nôi phaân tích ñeå tieán haønh phaân tích trong ngaøy. 3.2.5 Chæ tieâu vaø phöông phaùp phaân tích maãu nöôùc thaûi. Baûng 27 – Phöông phaùp phaân tích caùc chæ tieâu lyù-hoaù cuûa nöôùc thaûi. STT Chæ tieâu phaân tích Phöông phaùp phaân tích 01 pH pH- meter 02 COD Dichromate hoaøn löu 03 BOD5 5 TCVN 6001 – 1995 Dilution and seeding 04 Nitô Toång Kjendah 05 Photpho Toång So maøuÑun aùp suaát vôùi K2S2O8 06 SS Ño baèng maùy quang phoå keáSo maøu 07 Toång Coliform leân men nhieàu oángTCVN 6401 – 1996 Duøng moâi tröôøng Endo Agra phaân tích Ñaùnh giaù möùc ñoä oâ nhieåm cuûa nöôùc thaûi baèng caùch so saùnh caùc chæ tieâu phaân tích töø nguoàn nöôùc thaûi taïi Chôï vôùi tieâu chuaån Vieät Nam: Chaát löôïng nöôùc – NTSH: TCVN 6772: 2000. 3.2.6 Phöông phaùp xöû lyù soá lieäu. Duøng caùc Caùc soá lieäu thu ñöôïc ñöôïc xöû lyù thoáng keâ baèng caùch duøng phaàn meàm excel ñeå veõ bieåu ñoà trong quaù trình döïng ñöôøng chuaån phaân tích caùc chæ tieâu trong phoøng thí nghieäm. Duøng trong quaù trình thoáng keâ soá lieäu.. 3.2.7 Phöông phaùp döï baùo theo döï aùn môû roäng phaùt trieån cuûa Chôï. Döï aùn môû roäng phaùt trieån cuûa Chôï keùo theo ñoù laø söï gia taêng veà soá tieåu thöông kinh doanh buoân baùn. Vì theá ngoaøi söï gia taêng nguoàn thaûi töø hoaït ñoäng kinh doanh thì söï gia taêng nguoàn thaûi töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuõng raát lôùn. Ta coù theå aùp duïng phöông phaùp döï baùo söï gia taêng raùc thaûi vaø nöôùc thaûi töø söï gia taêng soá ngöôøi kinh doanh cuøng vôùi söï môû roäng maët baèng cuûa Chôï trong giai ñoaïn 2 cuûa döï aùn. 3.2.8 Phöông phaùp ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng. Lieät keâ nhöõng haønh ñoäng cuûa hoaït ñoäng vaø caùc nhaân toá coù theå bò taùc ñoäng vaøo moät ma traän. Möùc ñoä taùc ñoäng ñöôïc ñaùnh gaù baèng caùch cho ñieåm, thang ñeåim ñöôïc cho tuøy vaøo ngöôøi ñaùnh giaù. Möùc ñoä taùc ñoäng caøng cao thì thang ñieåm caøng cao. CHÖÔNG IV4: KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU 4.1 GIÔÙI THIEÄU TOÅNG QUAN VEÀ CHÔÏ ÑAÀU MOÁI NOÂNG SAÛN THÖÏC PHAÅM BÌNH ÑIEÀN . 4.1.1 Lòch söû hình thaønh cuûa Chôï. Thöïc hieän chuû tröông cuûa UBND Thaønh phoá veà vieäc di dôøi vaø boá trí cho khoaûng treân 1500 thöông nhaân ñang kinh doanh taïi 10 Chôï ñaàu moái noäi thaønh khaùc ( Chôï Caù Hoaø Höng, Chôï THS Chaùnh Höng, Chôï Xoùm Cuûi, Chôï Hoaø Bình, ChôÏ rau Mai Xuaân Thöôûng … ) vaø ñeå ñaùp öùng nhu caàu trao ñoåi haøng hoaù trong khu vöïc. Chôï ñaàu moái Bình Ñieàn laø Chôï ñaàu tieân taäp trung vôùi quy moâ lôùn cuûa Thaønh phoá vaø caû nöôùc, coù vai troø quan troïng ôû khu vöïc phía Nam bao goàm 9 tænh Mieàn Taây, 6 tænh Mieàn Ñoâng cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø caùc tænh Cöïcvuøng Nam Trung Boä. Laø nôi cung caáp haøng NSTP töôi soáng cho thò tröôøng lôùn laø Tp.Hoà Chí Minh vôùi treân 9 trieäu daân vaø caùc vuøng laân caän. Vôùi muïc ñích laø ñeå thieát laäp moät trung taâm Thöông Maïi lôùn nhaát trong nöôùc vaø caû khu vöïc, thieát laäp giaù caû thò tröôøng coâng baèng, caûi thieän chaát löôïng saûn phaåm baèng tuyeån choïn phaân loaïi vaø ñoùng goùi theo moät kieåu maãu ñaït chaát löôïng cao, ñoàng thôøi naâng cao hieäu quaû phaân phoái haøng hoaù xuaát - nhaäp khaåu vaø hoaït ñoäng xuaát khaåu moät cöûa.Vò trí cuûa Chôï : Chôï naèm treân Ñaïi Loä Nguyeãn Vaên Linh thuoäc khu phoá 6, Phöôøng 7, Quaän 8, Tp. Hoà Chí Minh. Caùch khu ñoâ thò môùi Phuù Myõ Höng 5km vaø quoác loä 1A 750m, chôï naèm caùch trung taâm Tp. Hoà Chí Minh khoaûng 15m veà höôùng Taây-Nam; caùch saân bay quoác teá Taân Sôn Nhaát khoaûng 25km vaø caùch caûng Saøi Goøn khoaûng 20km, vaø naèm doïc soâng Beán Löùc, gaàn soâng Chôï Ñeäm. Ñaây laø moät vò trí voâ cuøng thuaän lôïi ñeå vaän chuyeån haøng hoaù baèng ñöôøng boä cuõng nhö ñöôøng thuyû vaø ñoàng thôøi traùnh ñöôïc tình traïng keït xe gaây oâ nhieåm moâi tröôøng. Chôï ñaàu moái Noâng Saûn Thöïc Phaåm Bình Ñieàn ñaõ ñöôïc tieán haønh xaây döïng vaøo thaùng 03/2003 vôùi quy moâ laø 65 ha vaø soá voán ñaàu tö 985,78 tyû ñoàng, Chôï ñi vaøo hoaït ñoäng töø 23/03/2006 cho ñeán nay. Giai ñoaïn ñaàu hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc boá trí chuû yeáu ôû hai khu nhaø loøng D, F vaø khu vöïc ven soâng Beán Löùc vôùi ngaønh haøng kinh doanh laø rau, cuû, quaû, traùi caây, thuyû haûi saûn töôi soáng. Quyeát ñònh thaønh laäp: soá 68/QÑ – TCT ngaøy 04/03/2003 do Toång Coâng ty Thöông maïi Saøi Goøn quyeát ñònh. Döï aùn phaùt trieån: * Giai ñoaïn 1: (töø naêm 2005 – 2008 ) vôùi toång soá voán ñaàu tö laø 224 tyû. Goàm caùc haïng muïc :san laáp, giao thoâng tuyeán A; thoaùt nöôùc möa, nöôùc baån; heä thoáng ñieän, nöôùc noäi boä, baõi ñaäu xe, baõi ñoå haøng hoaù; 2 nhaø loàng Chôï. Toå chöùc di dôøi caùc Chôï ñaàu moái noäi thaønh ra ñuùng keá hoaïch. Oån ñònh hoaït ñoäng cuûa Chôï xöùng vôùi taàm voùc laø Chôï ñaàu moái lôùn nhaát khu vöïc ñoàng baèng Soâng Cöûu Long vaø cuûa caû nöôùc. * Giai ñoaïn 2:(2008 – 2012 ): Khoaûng 33 ha, ñöôïc taùch thaønh caùc giai ñoaïn xaây döïng 2A, 2B, 2C, 2D. Giai ñoaïn 2A: Phaàn coøn laïi cuûa beân phaûi truïc ñöôøng chính: san laáp, giao thoâng, saân baõi, nhaø loàng thöù 3, heä thoáng kho, ñieän, nöôùc noäi boä. Giai ñoaïn 2B: Phaàn beân traùi truïc ñöôøng chính: ñeàn buø, raø phaù bôm mìn, san laáp, baõi ñaäu xe, baõi ñoå haøng hoaù. Giai ñoaïn 2C: Ñaàu tö xaây döïng hoaøn chænh 3 nhaø loàng coøn laïi. Giai ñoaïn 2D: Ñaàu tö haï taàng kyõ thuaät cuûa khu nhaø loàng beân traùi; heä thoáng giao thoâng, coång Chôï; caây xanh; töôøng raøo vaø khu thöông maïi dòch vuï cao oác vaên phoøng. * Giai ñoaïn 3: (2012 - 2015): Xaây döïng Chôï hieän ñaïi tieân tieán. Coù saøn ñaáu giaù moät soá maët haøng NSTP chuû löïc, coù khoái löôïng haøng hoaù lôùn, oån ñònh vaø taäp trung töøng böôùc tieán ñeán Chôï thöông maïi ñieän töû. Döï kieán soá lao ñoäng taïi trung taâm thöông maïi: Toång soá ngöôøi döï kieán laø: 21100 ngöôøi bao goàm : + Soá thöông laùi buoân baùn: 5600 ngöôøi. + Soá lao ñoäng oâ vöïa trong nhaø loàng: 13800 ngöôøi. + Lao ñoäng boác xeáp: 1000 ngöôøi. + Soá ngöôøi laøm vieäc khu haønh chaùnh, quaûn lyù, dòch vuï coâng coäng: 400 ngöôøi. + Soá ngöôøi laøm vieäc khu phuï trôï, kyõ thuaät: 50 ngöôøi. + Soá ngöôøi laøm vieäc khu sô cheá, ñoáng goùi, kho: 250 ngöôøi. Ñieàu kieän töï nhieân khu vöïc. Khí haäu: Chòu aûnh höôûng khí haäu chung cuûa Thaønh phoá, chòu aûnh höôûng cuûa gioù muøa. Nhieät ñoä: Nhieät ñoä trung bình haèng naêm 27 oC. Nhieät ñoä lôùn nhaát trong naêm 34 oC. Nhieät ñoä nhoû nhaát trong naêm 21 oC. Ñoä aåm: Muøa möa: 80 – 86% Muøa khoâ: 71% Ñoä aåm cao nhaát trong naêm: 90% Ñoä aåm thaáp nhaát trong naêm: 56% Ñoä aåm töông ñoái trung bình haèng naêm: 79,5%. Gioù thay ñoåi theo muøa: Muøa möa töø thaùng 6 – 10: gioù taây nam. Muøa khoâ töø thaùng 2 – 5: gioù ñoâng nam – nam. Töø thaùng 11 – 1: gioù baéc. Soá giôø naéng trong ngaøy cao nhaát laø 6 – 8 h/ngaøy, thaáp nhaát laø 4 – 5 h/ngaøy. Löôïng möa trung bình haèng naêm: 1.939 mm. Soá ngaøy coù möa trung bình haèng naêm: 154 ngaøy. Nguoàn: Phoøng taøi nguyeân moâi tröôøng Quaän 8 Taøi nguyeân ñaát: Ñaây laø nôi coù ñòa hình thaáp, truõng cao ñoä trung bình laø 1,2m. Cao ñoä thaáp nhaát laø 0,3 m ñaët bieät laø ôû khu vöïc phöôøng 7, cao ñoä cao nhaát laø 2m. Ñaát ñai haàu heát laø bò nhieãm pheøn vaø nhieãm maën. Cöôøng ñoä chòu löïc cuûa ñaát raát thaáp laø khoaûng 0,05 – 0,2 kg/cm2. Taøi nguyeân nöôùc: Thuyû vaên nöôùc ngaàm: khu vöïc naøy coù 2 taàng chöùa nöôùc, taàng 1 saâu töø 10 - 25 m, taàng 2 saâu töø 60 – 90 m. Löu löôïng nöôùc moãi taàng khaù lôùn, tuy nhieân vieäc khai thaùc nöôùc ngaàm trong taàng 1 bò haïn cheá veà khoái löôïng. Nguoàn nöôùc ngaàm nhieãm saét raát cao vôùi noàng ñoä pheøn Fe2+: 18 – 19 mg/l chuû yeáu laø saét bicacbonat Fe(HCO3)2 , vaø pH: 4 – 5. Keânh raïch ôû khu vöc chòu aûnh höôûng cheá ñoä baùn nhaät trieàu, möïc nöôùc trieàu bình quaân thaáp nhaát laø 0,38m vaø cao nhaát laø 1,1m. Ta coù keát quaû quan traéc nöôùc soâng ôû moät soá ñieåm laáy maãu treân soâng Chôï Ñeäm, soâng Beán Löùc, soâng Bình Ñieàn vaø moät soá con soâng khaùc chaûy qua ñòa baøn Quaän 8 gaàn khu vöïc chôï Bình Ñieàn. Baûng 3 – Keát quaû quan traéc chaát löôïng nöôùc soâng ôû moät soá khu vöïc caùc soâng treân quaän 8 vaøo 7/2006 . Thoâng soá Thôøi ñieåm Ñieåm laáy maãu Tieâu chuaån C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 pH Nöôùc lôùn 6,8 6,9 6,9 6,9 6,9 7,0 6,9 6,9 7,0 7,0 5,5– 9 Nöôùc roøng 6,9 6,9 7,0 6,9 6,9 6,9 6,9 6,7 6,8 7,1 TSS Nöôùc lôùn 67 75 31 88 126 124 80 127 136 79 80 Nöôùc roøng 92 96 89 177 197 59 140 265 216 127 BOD5 Nöôùc lôùn 14 11 23 14 30 21 22 59 40 10 25 Nöôùc roøng 15 22 25 17 23 15 25 91 83 14 COD Nöôùc lôùn 35 42 61 49 84 40 40 84 64 38 35 Nöôùc roøng 49 57 80 59 84 44 44 173 133 56 Baûng 4 – Keát quaû quan traéc Coliform ôû moät soá khu vöïc caùc soâng treân quaän 8 vaøo 7/2006. Ñieåm laáy maãu Thôøi ñieåm Tieâu chuaån 5945-1995(loaïi B) Nöôùc lôùn Nöôùc roøng C1 14*104 11*104 10000 MPN/100ml C2 11*104 11*104 C3 24*106 24*106 C4 46*104 11*104 C5 11*105 11*104 C6 11*104 11*104 C7 11*104 46*104 C8 46*107 24*106 C9 24*106 11*106 C10 20*107 24*107 Ghi chuù : ñieåm C1, C2, C3 laø nhöõng ñieåm laáy maãu treân löu vöïc soâng Bình Ñieàn ; ñieåm C4, C5, C6 laø nhöõng ñieåm maãu treân khu vöïc soâng Chôï Ñeäm ; ñieåm C7, C8, C9, C10 laø nhöõng ñieåm laáy maãu treân khu vöïc soâng Beán Löùc. Töø caùc keát quaû cuûa quaù trình quan traéc chaát löôïng nöôùc soâng ôû khu vöïc thì caùc chæ tieâu oâ nhieãm nhö BOD, COD, TSS, Coliform ñaõ vöôït möùc giôùi haïn cho pheùp. Vì theá caùc nguoàn thaûi caàn phaûi coù heä thoáng xöû lyù tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng, ñeå giaûm bôùt taûi löôïng oâ nhieãm cho caùc heä thoáng soâng ngoøi khu vöïc Chôï vaø Thaønh phoá. Caûnh quan khu vöïc: Ñaây laø moät khu vöïc roäng lôùn vôùi heä thoáng giao thoâng, heä thoáng chieáu saùng coâng coäng vaø maûng xanh ñöôïc ban quaûn lyù ñaëc bieät quan taâm. Ngay töø giai ñoaïn ñaàu ñaõ tieán haønh troàng caây xanh, laøm coû theo doïc haøng lang ñöôøng ñi, ñöôøng giao thoâng trong khu vöïc Chôï, phaàn lôùn dieän tích ñaát chöa ñöôïc söû duïng trong vieäc kinh doanh ôû giai ñoaïn ñaàu ñeàu ñöôïc phuû maûng xanh. Ñaây cuõng laø nguyeân nhaân laøm cho moâi tröôøng khu vöïc ñöôïc thoaùng maùt, loïc khoâng khí, laøm giaûm tieáng oàn vaø ñoä rung vaø goùp phaàn laøm saïch moâi tröôøng. Khu vöïc kinh doanh buoân baùn ñöôïc ñoäi veä sinh queùt doïn, khöû truøng haèng ngaøy vaø ñöôïc thu gom vaän chuyeån ñöa ñeán nôi xöû lyù. Ñòa chæ laø: Ñaïi loä Nguyeãn Vaên Linh, khu phoá 6, phöôøng 7, Quaän 8, Tp. HCM 4.1.32 Tình hình hoaït ñoäng vaø phaùt trieån. T 4.1.2.1 Toå chöùc boä maùy, nhaân söï. Chôï Ñaàu Moái Bình Ñieàn ñöôïc söï quaûn lyù cuûa “Coâng ty Quaûn Lyù vaø Kinh Doanh Chôï Bình Ñieàn” – laø doanh nghieäp nhaø nöôùc. Laø ñôn vò tröïc thuoäc toång Coâng ty Thöông maïi Saøi Goøn (SAIGON TRADING GROUP – SATRA ). Vôùi toå chöùc boä maùy, nhaân söï cuûa Coâng ty Quaûn Lyù vaø Kinh Doanh Chôï Bình Ñieàn laø 154 ngöôøi. Nhöng do ñaët ñieåm cuûa Chôï hoaït ñoäng veà ñeâm, neân coù 2/3 soá lao ñoäng cuûa Coâng ty laøm vieäc vaøo ban ñeâm. Toå chöùc boä maùy goàm Ban Giaùm ñoác, 05 Phoøng chöùc naêng, 01 Ñoäi baûo veä – PCCC vaø 01 Ban Quaûn lyù vôùi cô caáu nhaân söï nhö sau: + Ban Giaùm ñoác (01 P.TGÑ kieâm nhieäm GÑ ): 03 ngöôøi + Phoøng Keá Hoaïch – Kinh Doanh : 08 ngöôøi + Phoøng Dòch Vuï – Xuùc Tieán Thöông Maïi : 20 ngöôøi + Phoøng Keá Toaùn – Taøi Chaùnh: 07 ngöôøi + Phoøng Toå Chöùc – Haønh Chaùnh: 13 ngöôøi + Phoøng Kyõ Thuaät – Ñaàu Tö: 25 ngöôøi + Ñoäi baûo veä – PCCC: 40 ngöôøi + Ban quaûn lyù Chôï (goàm 04 toå haøng): 34 ngöôøi + Beán thuyûuûy noäi ñòa: 04 ngöôøi Ta coù sô ñoà toå chöùc boä maùy nhaân söï cuûa Coâng ty Quaûn Lyù vaø Kinh Doanh Chôï Bình Ñieàn CHI UYÛ CHI BOÄ BAN GIAÙM ÑOÁC PHOØNG KYÕ THUAÄT ÑAÀU TÖ PHOØNG KEÁ TOAÙN TAØI CHÍNH PHOØNG TOÅ CHÖÙC HAØNH CHAÙNH BEÁN THUÛY NOÄI ÑÒA KEÁ HOAÏCH KINH DOANH BAN QUAÛN LYÙ CHÔÏ PHOØNG DÒCH VUÏ XUÙC TIEÁN THÖÔNG MAÏI ÑOÄI BAÛO VEÄ VAØ PCCC Hình 1 – Sô ñoà toå chöùc boä maùy nhaân söï cuûa Coâng ty Quaûn Lyù vaø Kinh Doanh Chôï Bình Ñieàn. 4.1.2.2 Loaïi hình kinh doanh. kinh doanh: + Kho baõi, caàu caûng, nöôùc ñaù, xaêng daàu. + Thöïc phaåm töôi soáng, thöïc phaåm coâng ngheä, thöïc phaåm cheá bieán, noâng – laâm – thuyû haûi saûn vaø kim khí ñieän maùy. dòch vuï: + Kho vaän, quaûng caùo, cho thueâ vaên phoøng, cho thueâ maët baèng vaø quaày saïp, vui chôi giaûi trí, aên uoáng vaø giöõ xe. + Kinh doanh ñieän naêng, saûn xuaát vaø mua baùn nöôùc sinh hoaït. 4.1.2.3 Cô sôû haï taàng. Theo döï aùn khu Thöông maïi Bình Ñieàn thì Vôùi toång dieän tích khu vöïc Chôï laø 65ha, toaøn boä khu Chôï ñöôïc chia thaønh caùc phaân khu chöùc naêng khaùc nhau vaø ñöôïc theå hieän thoâng qua baûng sau: Baûng 5 – Caùc phaân khu chöùc naêng chính cuûa Chôï. STT Caùc phaân khu chöùc naêng Dieän tích (m2) 1 Nhaø loàng (khu A,B,C,D,E,F ) 120.000 2 Kho laïnh (khu H) 16.100 3 Kho thöôøng (khu G) 10.550 4 Khu sô cheá vaø saûn xuaát nöôùc ñaù (khu I) 18.516 5 Khu khai thaùc nöôùc ngaàm (khu K) 6.984 6 Khu xöû lyù raùc vaø nöôùc thaûi (khu M) 18.807 7 Khu ñaát kho cuûa Coâng ty Thuaän Höng 83.847 8 Baõi xe khu kho 39.165 9 Baõi xe 06 nhaø loàng 167.060 10 Khu nhaø ôû cao taàng & cao oác vaên phoøng (khu 0) 8.437 11 Khu quaûn lyù chôï, coâng ty chôï vaø traïm quan saùt (khu N) 16.187 12 Khu dòch vuï aên uoáng, nhaø nghó, kho baïc, böu ñieän. 8.437 13 Khu caûng soâng, baõi ñoå haøng hoaù (khu L) 33.607 14 Khu dòch vuï ñöôøng soâng 2.824 15 Heä thoáng giao thoâng chính cuûa toaøn Chôï 99.876 : – Trong ñoù Dieän tích 06 nhaø loàng (khu A, B, C, D, E, F):120.000 m2 . + Dieän tích kinh doanh 06 nhaø loàng : 78.751 m2 . + Soá oâ (vöïa) kinh doanh: 1.728 m2 . Dieän tích 02 nhaø kho (khu G, H): 26.650 m2 . + Kho thöôøng(khu G): 10.550 m2. + Kho laïnh (khu H): 16.100 m2. Dieän tích saân baõi ñaäu xe vaø leân xuoáng haøng hoaù: 206.226 m2. + Dieän tích baõi xe khu kho: 39.165 m2. + Dieän tích baõi xe 06 nhaø loàng: 167.060 m2. Khu sô cheá vaø saûn xuaát nöôùc ñaù (khu I):18.516 m2. Khu khai thaùc nöôùc ngaàm (khu K): 6.984 m2. + Khu xöû lyù: 924 m2. + Ñöôøng giao thoâng & maûng xanh: 6.060 m2. Khu xöû lyù raùc vaø nöôùc thaûi(khu M): 18.407 m2. Khu ñaát kho cuûa Coâng ty Thuaän Höng: 83.847 m2. Phaàn dieän tích coøn laïi: + Khu nhaø ôû cao taàng & cao oác vaên phoøng (khu O): 8.437 m2. + Khu quaûn lyù Chôï, coâng ty Chôï, traïm quan saùt (khu N): 16.187 m2. + Khu dòch vuï aên uoáng, nhaø nghó, böu ñieän, ngaân haøng, kho baïc: 8.437 m2. + Khu caûng soâng, baõi ñoå haøng hoaù, kho, nhaø ñieàu haønh(khu L):33.607 m2. + Khu vöïc dòch vuï ñöôøng soâng: 2.824 m2. + Heä thoáng ñöôøng giao thoáng chính cuûa toaøn chôï: 99.876 m2. khu nhaø loàng D & F ñöôïc ñöa vaøo hoaït ñoäng trong giai ñoaïn ñaàu, (2005 – 2008) . Vvôùi toång dieän tích khu D & F laø 40.000 m2. TTrong ñoù: Dieän tích giao thoâng: 13.552 m2, dieän tích kinh doanh: 26.448 m2. + Dieän tích kinh doanh: 26.448 m2. + Dieän tích giao thoâng: 13.552 m2. + Khu F chuû yeáu laø kinh doanh caùc maët haøng thuyûuûy saûn bieån, soá oâ (vöïa) laø 288. + , Khu D laø kinh doanh caùc maët haøng nhö caù ñoàng, thuyû, thuûy haûi saû._.ùng nôi quy ñònh … nhöõng haønh vi vi phaïm seõ bò xöû phaït theo luaät ñònh. 5.2.1.2 Giaûi phaùp Chính saùch quaûn lyù moâi tröôøng.. - Ñeå thöïc hieän toát döï aùn ñeà ra, ngoaøi vieäc tìm nguoàn voán, nguoàn taøi trôï thì caàn phaûi coù moät chính saùch vaø moät chuû tröông thích hôïp. - Ban Quaûn lyù Chôï coù theå ñeà ra chuû tröông “thu gom vaø boû raùc vaøo ñuùng nôi quy ñònh”, cung caáp thuøng ñöïng raùc cho moãi khu vöïc kinh doanh vaø yeâu caàu tieåu thöông buoân baùn thöïc hieän ñuùng chuû tröông ñoù. Ñoàng thôøi cô quan quaûn lyù ñeà ra chuû tröông khen thöôûng, xöû phaït hoaëc giaûm phí thu gom raùc haèng thaùng cho töøng hoä tieåu thöông. - Ñoái nhöõng khu kinh doanh haøng khaùc nhau thì löôïng raùc thaûi ra cuõng khaùc nhau veà chuûng loaïi vaø khoái löôïng, vì theá phí thu gom raùc ôû caùc khu vöïc cuõng khaùc nhau. Nhöõng khu B, C, khu ven soâng kinh doanh maët haøng noâng saûn, rau cuû quaû, traùi caây neân löôïng raùc thaûi ra nhieàu, phí thu gom nhieàu hôn caùc khu D, E, F, A. Tuy nhieân cuõng caàn xem xeùt moät caùch toång quaùt vaø thích hôïp ñeå traùnh söï böùc xuùc cuûa tieåu thöông. 5.2.1.3 Giaûi phaùp Giaùm saùt moâi tröôøng . a. Giaûi phaùp cho giai ñoaïn hieän taïi. * Ñoáiñoái vôùi nöôùc thaûi.: Trong giai ñoaïn hieän taïi thì caàn phaûi tieán haønh giaùm saùt, taàn suaát giaùm saùt laø 04 laàn/ naêm. Vò trí giaùm saùt laø taïi coáng xaõxaû cuûa heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Chæ tieâu giaùm saùt: pH, BOD, COD, Nitô toång, Phospho, E.coli. Caùn boä quaûn lyù heä thoáng xöû lyù Caùn boä quaûn lyù vaø vaän haønh heä thoáng xöû lyù caàn kieåm tra thöôøng xuyeân noàng ñoä cuûa nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù ñeå coù bieän phaùp kòp thôøi khaéc phuïc khi coù söï coá xaûy ra. Moãi thaùng caàn phaûi xaùc ñònh laïi noàng ñoä chaát thaûi ñeå ñeà ra bieän phaùp xöû lyù thích hôïp khi coù söï coá xaûy ra. Tieán haønh lieät keâ danh saùch caùc haïng muïc caàn phaûi kieåm tra haèng ngaøy ñeå tieán haønh kieåm tra baûo döôõng nhö: boàn hoùa chaát, van, oáng, coâng taéc, tuû ñieän ñieàu haønh. Caùc haïng muïc caàn phaûi kieåm tra baûo trì ñònh kyø theo naêm, thaùng vaø ngaøy laø: beå, bôm, maáy khuaáy, maùy thoåi khí, maùy eùp buøn, neàn moùng coâng trình, tuû ñieän ñieàu khieån. Caùc haïng muïc caàn phaûi kieåm tra baûo trì ñònh kyø theo naêm, thaùng vaø ngaøy nhö: Beå, bôm, maáy khuaáy, maùy thoåi khí, maùy eùp buøn neàn moùng coâng trình, tuû ñieän. Giaùm saùt * Ññoái vôùi raùc thaûi.: Toå chöùc nhöõng cuoäc khaûo saùt baát ngôø, theo doõi quaù trình thu gom vaø vaän chuyeån raùc thaûi. Boá trí caùn boä giaùm saùt coâng vieäc khöû truøng sau khi veä sinh baèng baèng khu Chôï. Ghi nhaän nhöõng vaán ñeà toàn ñoäng ñoïng ñeå coù keá hoaïch söûa chöõa vaø khaùc khaéc phuïc. Khi ñaõ tieán haønh giaûi phaùp phaân loaïi raùc taïi nguoàn thì caàn phaûi coù caùn boä quaûn lyù thöôøng xuyeân giaùm saùt theo doõi quaù trình vaø caùch thöùc phaân loaïi cuûa tieåu thöông vaø khaùch haøng, nhaân vieân hoaït ñoäng trong Chôï trong thôøi gian daøi taïo thoáithoùi quen trong coâng vieäc phaân loaïi. Thôøi gian sau thì coâng taùc giaùm saùt coù theå ruùt ngaén bôùt ñeå giaûm moät phaàn chi phí. Giaùm saùt hoaït ñoäng thi coâng b. Giaûi phaùp cho hoaït ñoäng thi coâng xaây döïng caùc khu kinh doanh môùi (giai ñoaïn 2008 – 2012 vaø giai ñoaïn 2012 – 2015 ). Ngoaøi coâng taùc kieåm soaùt trong giai ñoaïn hieän taïi thì caàn phaûi ñoàng thôøi thöïc hieän toát coâng taùc ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cho caùc giai ñoaïn cuûa döï aùn. Trong thôøi gian xaây döïng vaø môû theâm caùc khu kinh doanh môùi thì caàn phaûi coù bieän phaùp giaùm saùt chaët cheõ ñeå haïn cheá thaáp nhaát nhöõng taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng. Caàn phaûi coù bieän phaùp coù ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng tröôùc khi thöïc hieän xaây döïng. Kkieåm soaùt nguoàn thaûi phaùt sinh trong thôøi gian thöïc hieän döï aùn: Caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng. Laäp raøo chaén caùch ly khu vöïc thi coâng. Phaân boá hôïp lyù luoàng, tuyeán vaän chuyeån. Che chaén, tuôùi nöôùc haïn cheá buïi phaùt taùn. Thu gom thöôøng xuyeân chaát thaûi xaây döïng vaø ñöa ñeán nôi xöû lyù theo quy ñònh. Khai thoâng coáng raûnh choáng ngaäp uùng. Kieåm soaùt tieáng oàn. Haïn cheá vieäc söû duïng maùy moùc thieát bò gaây oàn, neáu khoâng caàn thieát thì neân söû duïng nhöõng thieát bi bò ñoù. Coâng trình khoâng neân thi coâng vaøo thôøi gian buoân baùn cuûa chôï ñeå haïn cheá thaáp nhaát nhöõng taùc ñoäng khoâng mong muoán vaø gaây caûn trôû cho hoaït ñoäng buoân baùn ôû nhöõng khu xung quanh khu vöïc thi coâng. Vì Chôï hoaït ñoäng vaøo ban ñeâm, neân coâng vieäc thi coâng seõ dieãn ra vaøo ban ngaøy. Kieãm soaùt oâ nhieåm buïi. Caàn töôùi nöôùc coâng trình xaây döïng ñeå haïn cheá söï phaùt taùn cuûa buïi aûnh höôûng tôùi khu vöïc buoân baùn. Che kín caùc phöông tieän vaän chuyeån, haïn cheá söï rôi vaõi cuûa ñaát, caùt, xi maêng, giaûm phaùt taùn buïi. Kieåm soaùt nöôùc thaûi. * Ñeå kieåm soaùt nöôùc thaûi phaùt sinh theâm do sinh hoaït cuûa coâng nhaân, caàn tieán haønh xaây döïng khu vöïc taém röûa taùch rieâng vôùi khu vöïc veä sinh hieän coù. Nöôùc trong hoaït ñoäng taém röûa ñöôïc daãn vaøo heä thoáng xöû lyù. Vì theá ôû giai ñoaïn hieän taïi laø caûi thieän vaø naâng caáp heä thoáng thu gom xöû lyù nöôùc thaûi ñeå coù theå duøng cho ôû caùc giai ñoaïn sau. * Xaây döïng theâm nhaø veä sinh, khu vöïc taém röûa. Moät maët seõ ñaùp öùng trong giai ñoaïn xaây döïng döï aùn, maët khaùc laø ñeå söû duïng sau khi döï aùn ñi vaøo hoaït ñoäng. Khi ñoù soá ngöôøi buoân baùn taêng leân vaø nhu caàu veä sinh coâng coäng laø raát caàn thieát. Kieåm soaùt chaát thaûi raén. Raùc thaûi chuû yeáu ôû giai ñoaïn naøy laø töø hoaït ñoäng xaây döïng vaø moät löôïng nhoû töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa coâng nhaân. Ñoái vôùi raùc sinh hoaït cuûa coâng nhaân thì neân hôïp ñoàng vôùi Coâng ty ñang thu gom raùc cuûa Chôï ñeå hoï thu gom luoân phaân raùc môùi phaùt sinh naøy. Yeàu caàu vaø ñöa ra quy ñònh veà vöùt raùc, boá trí thuøng ñöïng raùc gioáng nhö boá trí cho caùc khu vöïc ñang buoân baùn nhaèm muïc ñích phaân loaïi raùc. Ñoái vôùi raùc xaây döïng thì chuû yeáu laø xaø baàn, coát pha, vaät lieäu xaây döïng. Vì theá caàn phaûi taäp trung phaân loaïi ñeå ñem ñi xöû lyù. Bieän phaùp an toaøn lao ñoäng. Laäp ban an toaøn lao ñoäng. Ñöa ra noäi qui vaø quy ñònh taïi coâng tröôøng xaây döïng. Trang bò caùc thieát bò baûo hoä lao ñoäng vaø PCCC. Kieåm tra vaø giaùm saùt moïi hoaït ñoäng thi coâng. 5.2.1.4 Giaûi phaùp Ñaàu tö thieát bò cho coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng.. Ñeå thöïc hieän toát coâng taùc quaûn lyù ñeå kieåm soaùt oâ nhieåieãm, ngoaøi vieäc ñöa ra caùc giaûi phaùp vaø thöïc hieän giaûi phaùp, thì caàn phaûi coù söï ñaàu tö ñuùng möùc. Söï ñaàu tö veà cô sôû vaät chaát vaø caû con ngöôøi. Toå chöùc hoaëc ñöa nhaân vieân caùn boä tham gia caùc buoåi hoäi thaûo chuyeân ñeà veà moâi tröôøng. Ñöa caùn boä ñi taâp huaán, tham döï caùc khoùa hoïc coù lieân quan veà baûo veä moâi tröôøng. Taïo ñieàu kieän cho nhaân vieân ñi hoïc chuyeân tu, naâng cao trình ñoä vaên hoùa. Tuyeån choïn caùn boä chuyeân traùch veà moâi tröôøng. Ñoàng thôøi cuõng phaûi ñaàu tö caùc thieát bò kyõ thuaät phuïc vuï cho coâng taùc quaûn lyù nhö: xaây döïng phoøng thí nghieäm, trang bò duïng cuï, hoùa chaát ñeå coù theå kieåm tra taïi choå caùc chæ tieâu nuôcnöôùc thaûi, ñaàu tö heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho ñaït yeâu caàu. Tieán haønh ñaàu tö, boá trí thuøng chöùa raùc trong khu vöïc kinh doanh, khu leà ñöôøng, khu leân xuoáng haøng hoùa. a. 5.2.2 Xaõ hoäi hoaù coâng taùc thu gom vaø xöû lyù. 5.2.23 Giaûi phaùp aùp duïng coâng cuï kinh teá . - Xeùt veà maët hieäu quaû kinh teá, chuùng ta seõ giaûm ñöôïc nhöõng chi phí kinh teá trong quaûn lyù so vôùi caùc bieän phaùp ñieàu haønh vaø kieåm soaùt. Tröôùc heát laø boä maùy quaûn lyù thöcboä maùy quaûn lyù thöïc thi phaùp luaät. Maët khaùc neáu söû duïng toát coâng cuï kinh teá ñaëc bieät laø thueá vaø phí chuùng ta seõ taêng nguoàn thu cho ngaân saùch ñeå ñaàu tö trôû laïi cho moâi tröôøng, thaäm chí coøn ñaàu tö cho caùc lónh vöïc dòch vuï xaõ hoäi khaùc. - Xeùt veà maët xaõ hoäi, söû duïng coâng cuï kinh teá ñeå ñaûm baûo tính coâng baèng veà maët xaõ hoäi, xeùt veà baûn chaát coâng cuï kinh teá döïa treân nguyeân taéc ngöôøi gaây oâ nhieåm nhieãm phaûi traû tieàn vaø ngöôøi ñöôïc höôûng quyeàn lôïi töø moâi tröông cuõng phaûi traû tieàn. Theå cheá kinh teá thò tröôøng phaùt huy hieäu quaû toát hôn trong quaûn lyù moâi tröôøng. - Xeùt veà maët moâi tröôøng, cho thaáy khi söû duïng coâng cuï kinh teá seõ tieát kieäm taøi nguyeân, giaûm thieåu oâ nhieåieãm vaø naâng cao khaû naêng taùi cheá taùi söû duïng chaát thaûi, noù seõ daãn ñeán keát quaû laø chaát löôïng moâi tröôøng ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän toát hôn.(thueá, phí moâi tröôøng). Theo quan nieäm cuûa Vieät Nam hieän nay phí moâi tröôøng laø caùc khoaûn thu nhaèm buø ñaáp chi phí cuûa nhaø nöôùc do vieäc thöïc hieän nhieäm vuï baûo veä moâi tröôøng, ñaây laø nhöõng khoaûng thu baét buoäc nhöõng ngöôøi ñöôïc höôûng dòch vuï phaûi ñoáng ñoùng goùp vaøo cho nhaø nöôùc hoaëc cho toå chöùc quaûn lyù laøm dòch vuï ñoù, tröïc tieáp phuïc vuï laïi cho ngöôøi ñoáng ñoùng phí. Nhö vaäy vieäc thöïc hieän phí moâi tröôøng caàn phaûi ñaït hai muïc ñích cô baûn. Thöù nhaát, laøm thay ñoåi haønh vi cuûa ngöôøi gaây oâ nhieånhieãm; thöù hai laøm taêng nguoàn thu nhaäp ñeå chi cho nhöõng hoaït ñoäng caûi thieän moâi tröôøng. Hieän nay phí moâi tröôøng cô baûn ôû Vieät Nam coù hai loaïi laø phí nöôùc thaûi vaø phí raùc thaûi ñoâ thò. - Caùch thöùc thu phí moâi tröôøng ôû Chôï do Coâng ty quaûn lyù ñaët ra laø khoâng ñuùng. Cuï theå laø phí nöôùc söû duïng ôû Chôï ñöôïc thu vôùi möùc laø 8000 ñoàng/m3 bao goàm luoân phí baûo veä moâi tröôøng, möùc thu phí moâi tröôøng ôû Chôï Bình Ñieàn khoâng coù neâu cuï theå, chæ ñònh ra moät giaù thu vaø tính chung cho taát caû caùc ngaønh haøng. Nhöng thöïc chaát ôû moãi ngaønh haøng kinh doanh moät maët haøng rieâng neân noàng ñoä oâ nhieåm cuûa moãi ngaønh khaùc nhau nhö ngaønh baùn thuûy haûi saûn thì nöôùc thaûi oâ nhieãm cao hôn ngaønh baùn rau cuû vì haøm löôïng chaát höõu cô trong nöôùc thaûi cao. Thu phí theo moät möùc chung laø khoâng ñuùng vaø khoâng coâng baèng theo nguyeân taéc “ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû tieàn vaø ngöôøi ñöôïc höôûng quyeàn lôïi töø moâi tröông cuõng phaûi traû tieàn”. Gaây oâ nhieãm nhieàu thì phaûi coù möùc phí baûo veä moâi tröôøng cao hôn gaây oâ nhieãm ít hôn. Ôû töøng ngaønh kinh doanh caàn phaûi coù möùc thu phí baûo veä moâi tröôøng khaùc nhau, khu kinh doanh thuûy haûi saûn, khu kinh doanh thòt suùc saûn gia caàm phaûi thu phí cao hôn caùc khu baùn rau cuû quaû vaø traùi caây. + Thu phí cho khu baùn rau cuû quaû, traùi caây, noâng saûn, thöïc phaåm coâng ngheä thì thu phí gioáng nhö phí nöôùc sinh hoaït. Cuï theå laø theo baûng sau: Baûng 12 – Thu phí söû duïng nöôùc vaø phí baûo veä moâi tröôøng cho ngaønh haøng rau cuû, traùi caây, noâng saûn, thöïc phaåm coâng ngheä Chôï Bình Ñieàn. Tieàn nöôùc Löôïng nöôùc tieâu thuï (m3) Ñôn giaù (ñoàng) - 20 m3 ñaàu tieân - 10m3 tieáp theo - Löôïng nöôùc tieâu thuï coøn laïi 2700 5400 8000 Phí baûo veä moâi tröôøng - 20 m3 ñaàu tieân - Löôïng nöôùc tieâu thuï coøn laïi 250 400 + Thu phí cho khu baùn thuûy haûi saûn vaø thòt gia caàm suùc saûn ôû möùc cao hôn thu phí ôû khu baùn khaùc vì ôû ñaây nöôùc thaûi ra coù noàng ñoä oâ nhieãm cao, vaø ñöôïc theå hieän theo baûng sau: Baûng 12 – Thu phí söû duïng nöôùc vaø phí baûo veä moâi tröôøng cho ngaønh haøng thuûy haûi saûn, ngaønh haøng gia caàm vaø thòt suùc saûn Chôï Bình Ñieàn. Tieàn nöôùc Löôïng nöôùc tieâu thuï Ñôn giaù (ñoàng) - 20 m3 ñaàu tieân - 10m3 tieáp theo - Löôïng nöôùc tieâu thuï coøn laïi 2700 5400 8000 Phí baûo veä moâi tröôøng - 20 m3 ñaàu tieân - Löôïng nöôùc tieâu thuï coøn laïi 400 600 - Coøn phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi chaát thaûi raén ñöôïc thu chung vôùi phí thu gom chaát thaûi raén vaø phí veä sinh Chôï möùc thu phí do coâng ty quaûn lyù Chôï quy ñònh, möùc giaù laø 25000ñoàng/thaùng ñoái vôùi vöïa rau cuû quaû traùi caây, coøn ñoái vôùi vöïa thuûy haûi saûn möùc giaù thu laø 27000ñoàng/thaùng. Möùc thu naøy cuõng khoâng ñuùng vì khoâng ñöa ra möùc thu cuï theå, phí raùc thaûi vaø phí veä sinh thu chung. Khu baùn rau cuû quaû, traùi caây thaûi ra nhieàu raùc hôn khu thuûy haûi saûn, khu baùn suùc saûn gia caàm nhöng laïi coù möùc thu phí thaáp, vì theá ôû moãi khu baùn haøng khaùc nhau phaûi thu phí theo möùc khaùc nhau, cuï theå thu phí laø: + Khu quaùn aên nhaø haøng thu theo möùc giaù laø 20000 ñoàng/thaùng/quaùn aên + Khu baùn rau cuû quaû, traùi caây möùc thu laø 35000 ñoàng/ thaùng/vöïa. + Khu thuûy haûi saûn, gia caàm suùc saûn möùc thu laø 28000 ñoàng/thaùng/vöïa Phí nöôùc thaûi. Thöïc hieän theo nghò ñònh 67/2003/NÑ – CP vaø thoâng tö lieân tòch(TTLT) cuûa boä taøi chính (BTC) vaø boä taøi nguyeân moâi tröôøng (BTNMT) soá 125/2003/TTLT – BTC – BTNMT ngaøy 18/12/2003 höôùng daãn vieäc töïc hieän nghò ñònh 67 veà vieäc thu phí moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi. Ñoái vôùi nöôùc thaûi cuûa Chôï cuõng ñöôïc lieät keâ vaøo möùc thu phí nöôùc thaûi sinh hoaït. Phí nöôùc thaûi ôû Vieät nam laø coâng cuï kinh teá môùi ñöôïc ban haønh vaø ñang ñöôïc trieån khai thöïc hieän treân cô sôû nghò ñònh 67/2003/NÑ – CP do chính phuû kyù vaøo 23/06/2003 nhaèm haïn cheá moâi tröôøng töø nöôùc thaûi, söû duïng tieát kieäm nguoàn nöôùc saïch vaø taïo nguoàn kinh phí cho Quyõ baûo veä moâi tröôøng thöïc hieän vieäc baûo veä, khaéc phuïc oâ nhieåm moâi tröôøng. Trong nghò ñònh taïi chöông II ñieàu 6 quy ñònh möùc thu phí baûo veä moâi tröôøng(BVMT) ñoái vôùi nöôùc thaûi laø: Möùc thu phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc tính theo tyû leä phaàn traêm (%) treân giaù baùn cuûa 1 m3 (moät meùt khoái) nöôùc saïch, nhöng toái ña khoâng quaù 10% (möôøi phaàn traêm) cuûa giaù baùn nöôùc saïch chöa bao goàm thueá giaù trò gia taêng. Soá phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Tröôøng hôïp möùc thu phí ñöôïc quy ñònh theo tyû leä phaàn traêm treân giaù baùn nöôùc saïch. Soá phí BVMT ñoái vôùi nuôùc thaûi sinh hoaït phaûi noäp (ñoàng) Tyû leä thu phí BVMT ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït theo quyeát ñònh cuûa hoäi ñoàng nhaân daân tænh thaønh phoá tröïc thuoäc trung öông % Soá löông nöôùc saïch söû duïng cuûa ñoái töôïng noäp phí (m3) Giaù baùn nöôùc saïch chöabao goàm thueá giaù trò gia taêng (ñoàng/m3) Tröôøng hôïp möùc thu phí ñöôïc quy ñònh baèng moät soá tieàn nhaát ñònh. Soá phí BVMT ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït phaûi noäp (ñoàng) Möùc thu phí BVMT ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït theo quyeát ñònh cuûa hoäi ñoàng nhaân daân tænh thaønh phoá tröïc thuoäc trung öông (ñoàng/m3) Soá löông nöôùc saïch söû duïng cuûa ñoái töôïng noäp phí (m3) Ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït thaûi ra töø toå chöùc, hoä gia ñình töï khai thaùc nöôùc ñeå söû duïng(tröø nhöõng hoä gia ñình ôû nhöõng nôi chöa coù heä thoáng caáp nöôùc saïch) thì möùc thu phí tính theo töøng ngöôøi söû duïng nöôùc, caên cöù vaøo soá löôïng söû duïng bình quaân cuûa moät ngöôøi trong xaõ, phöôøng nôi khai thaùc vaø giaù cung caáp 1m3 nöôùc saïch trung bình taïi ñòa phöông. Phí raùc thaûi ñoâ thò. Phí raùc thaûi ñoâ thò laø coâng cuï kinh teá ñöôïc söû duïng khaù sôùm, vaø noù ñöôïc söû duïng ôû khu vöïc ñoâ thò. Möùc thu phí ñöôïc UBND Thaønh phoá, caùc tænh quy ñònh, do vaäy möùc thu phí coù theå khaùc nhau ôû töøng ñòa phöông. Vaø vôùi nhöõng loaïi hình kinh doanh khaùc nhau thì möùc thu phí khaùc nhau. Ngoaøi ra vieäc thöïc hieän daùn nhaõn moâi tröôøng cuõng laø moät coâng cuï kinh mang nhieàu lôïi ích kinh teá cao:ñaây laø moät coâng cuï kinh teá coù yù nghóa cho ngöôøi tieâu duøng vaø hình aûnh cuûa doanh nghieäp, ñaët bieät laø nhöõng doanh nghòeâp tham gia vaøo xuaát khaåu haøng hoùa ñeå khaúng ñònh thöông hieäu trong kinh doanh. 5.2.34 Tuyeân truyeàn, vaän ñoäng, giaùo duïc vaø naâng caoGiaùo duïc yù thöùc moâi tröôøng cho tieåu thöông buoân baùn taïi Chôï. Tuyeân truyeàn vaän ñoäng nhaèm naâng cao yù thöùc moâi tröôøng cho coäng ñoàng laø moät coâng vieäc heát söùc quan troïng, vì caùc taùc ñoäng coù lôïi hay baát lôïi ñeán moâi tröôøng haàu nhö ñieàu xuaát phaùt töø yù thöùc cuûa moãi ngöôøi. Tröôùc tieân ñieàu caàn thieát laø chæ ra ñöôïc nhöõng lôïi ích cuûa vieäc baûo veä moâi tröôøng cho ngöôøi daân, chæ cho hoï thaáy ñöôïc lôïi ích coù giaù trò thöïc teá khi hoï tham gia chuû tröông cuûa coâng ty vaø ban quaûn lyù. Ñöa ra nhöõng nguyeân nhaân thieát thöïc nhaát laø taïi sao phaûi tieát kieäm nöôùc vaø nöôùc coù vai troø thieát yeáu nhö theá naøo trong cuoäc soáng, roài neâu roõ taïi sao phaûi thu gom, phaân loaïi vaø boû raùc vaøo ñuùng nôi quy ñònh vaø laøm nhö theá thì coù nhöõng lôïi ích gì. Hình thöùc giaùo duïc: Ñeå tieán haønh giaùo duïc moâi tröôøng tröôùc tieân laø tuyeân truyeàn vaän ñoäng baèng caùch daùn caùc baûng bieåu, aùp phích trong toaøn boä khu Chôï. Treân moãi baûng bieåu, aùp phích, tôø böôùm coù ghi roõ lôïi ích cuûa vieäc baûo veä moâi tröôøng, lôïi ích söû duïng tieát kieäm nöôùc, lôïi ích cuûa thu gom vaø phaân loaïi raùc, treân caùc baûng bieåu trang trí maøu saéc, hình aûnh sinh ñoäng, noäi dung ñôn giaûn deå hieåu. Phaàn baûng bieåu vaø aùp phích ñöôïc daùn ôû trong khu buoân baùn, treân baûng thoâng baùo cuûa Chôï, taïi quaùn aên nhaø haøng vaø caùc khu dòch vuï khaùc. Rieâng tôø rôi thì phaùt cho töøng hoä buoân baùn ñeå ñoïc tham khaûo, phaùt tôø rôi cho töøng hoä kinh doanh noäi dung höôùng daãn phaân loaïi raùc, nhöõng lôïi ích cuûa vieäc phaân loaïi raùc. Tieán haønh kieåm tra nhaéc nhôû vieäc thu gom vaø phaân loaïi raùc cuûa töøng hoä kinh doanh, söû duïng loa truyeàn thanh ñeå thoâng baùo caùc thoâng tin chung veà moâi tröôøng, thoâng tin veà hoaït ñoäng thu gom vaø phaân loaïi raùc ôû Chôï. Tuyeân truyeàn vaän ñoäng nhaèm naâng cao yù thöùc moâi tröôøng cho coäng ñoàng laø moät coâng vieäc heát söùc quan troïng, vì caùc taùc ñoäng coù lôïi hay baát lôïi ñeán moâi tröôøng haàu nhö ñieàu xuaát phaùt töø yù thöùc cuûa moãi ngöôøi. Tröôùc tieân ñieàu caàn thieát laø chæ ra ñöôïc nhöõng lôïi ích cuûa vieäc baûo veä moâi tröôøng cho ngöôøi daân, chæ cho hoï thaáy ñöôïc lôïi ích coù gía trò thöïc teá khi hoï tham gia chuû tröông cuûa coâng ty vaø ban quaûn lyù. Ñöa ra nhöõng nguyeân nhaân thieát thöïc nhaát laø taïi sao phaûi tieát kieäm nöôùc vaø nöôùc coù vai troø thieát yeáu nhö theá naøo trong cuoäc soáng, roài neâu roõ taïi sao phaûi thu gom, phaân loaïi vaø boû raùc vaøo ñuùng nôi quy ñònh vaø lamø nhö theá thì coù nhöõng lôïi ích gì. Taát caû nhöõng noäi dung tuyeân truyeàn ñöôïc theå hieän thoâng qua baûng bieåu, aùp phích, tôø buôùm, baûng tin treân loa truyeàn thanh. Treân moãi baûng bieåu, aùp phích, tôø böôùm coù ghi roõ lôïi ích cuûa vieäc baûo veä moâi tröôøng vaø phaûi ñöôïc trang trí sinh ñoäng, noäi dung ñôn giaûn deå hieåu. Phaàn baûng bieåu vaø aùp phích ñöôïc daùn ôû trong khu buoân baùn, treân baûng thoâng baùo cuûa chôï, taïi quaùn aên nhaø haøng vaø caùc khu dòch vuï khaùc. Rieâng tôø buôùm thì phaùt cho töøng hoä buoân baùn ñeå hoï ñoïc vaø tham khaûo, Ñeå coâng taùc tuyeân truyeàn ñöôïc keát quaû cao caàn phaûi: - Coù caùc chuyeân vieân, caùc chuyeân vieân seõ tuyeân truyeàn vaø höôùng daãn cho löïc löôïng noàng coát. - Löïc löôïng noàng coát seõ tuyeân truyeàn vaø höôùng daãn tröïc tieáp cho töøng hoä kinh doanh. - Löïc löôïng noàng coát tröïc tieáp höôùng daãn cho töøng hoä kinh doanh. - Keát hôïp vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn höôùng daãn cho hoä kinh doanh thì caàn phaûi coù söï tham gia cuûa löïc löôïng thu gom raùc. Caàn tieán haønh phaùt thanh treân heä thoáng loa cuûa Chôï veà coâng vieäc thu gom vaø phaân loaïi raùc. Thöôøng xuyeân toå chöùc nhöõng cuoäc thi vui veà moâi tröôøng, caùc troø chôi mang tính giaùo duïc. Caùch ñeå daøng tieáp nhaän nhaát laø toå chöùc buoåi vaên ngheä. Toå chöùc nhöõng cuoäc thi cho con caùi cuûa hoï. Ñoàng thôøi phaùt haønh baûn tin veà moâi tröôøng chung vôùi baûn tin hoaït ñoäng buoân baùn cuûa chôï cho töøng hoä buoân baùn. Coâng taùc tuyeân truyeàn naøy caàn phaûi thöïc heän lieân tuïc vaø trong thôøi gian daøi, thôøi gian coù theå laø töø 1 – 2 naêm. Trong thôøi gian thöïc hieän caàn thöôøng xuyeân theo doõi ñuùt ñuùc keát nhöõng keát quaû ñaõ ñaït ñöôïc, xem xeùt nhöõng phaùt sinh trong quaù trình thöïc hieän ñeå tieán haønh thay ñoåi caùch thöùc tuyeân truyeàn, caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa chöông trình neâu ra neáu nhö thaáy khoâng hôïp leä hay khoâng mang laïi keát quaû. CHÖÔNG VI6: KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 6.1 KEÁT LUAÄN Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Chôï Ñaàu Moái Bình Ñieàn ñang ôû trong giai ñoaïn ñaàu nhöng cuõng ñaõ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu buoân baùn, trao ñoåi haøng hoùa cho khu vöc. Ñaõ thöïc hieän toát chuû tröông cuûa thaønh phoá laø toå chöùc di dôøi vaø oån ñònh hoaït ñoäng cho caùc chôï rieâng leû trong noäi thaønh. Nhöng do trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Chôï khoâng quaûn lyù toát nguoàn thaûi oâ nhieãm neân taùc ñoäng baát lôïi ñeán moâi khu vöc Chôï. Nguoàn thaûi quaù lôùn, gaây taùc ñoäng raát lôùn ñeán moâi tröôøng khu vöïc nhaát laø moâi tröôøng nöôøc. Cuï theå noàng ñoä caùc chaát oâ nhieåm COD, BOD, SS raát cao vaø vöôït tieâu chuaån cho pheùp, ñaëc bieät laø chæ tieâu coliform coù giaù trò vöôït traêm laàn tieâu chuaån cho pheùp. Löôïng chaát thaûi raén quaù lôùn 35taán/ngaøy, hoaït ñoäng thaûi boû raùc tröïc tieáp xuoáng maët ñaát khoâng ñöôïc löu tröõ thu gom laøm moâi tröôøng aåm öôùt, vi sinh vaät haut trieån gaây muøi hoâi thoái khoù ngöûi, laø ñieàu kieän toát ñeå caùc loaøi gaëm nhaám phaùt trieån mang maàm beänh. Laø moät chôï ñaàu moái lôùn nhöng khoâng coù phoøng quaûn lyù moâi tröôøng, coâng taùc quaûn lyù, giaùm saùt nguoàn thaûi cuûa chôï coøn loûng leûo, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi khoâng ñaùp öùng yeâu caàu, khoâng coù heä thoáng thu gom vaø löu tröõ raùc, khoâng coù thuøng raùc coâng coäng ñeå ñöïng raùc, coâng taùc thu phí vaø möùc thu phí khoâng roõ raøng khoâng hôïp lyù. Caùc taùc ñoäng baát lôïi cuûa nhieàu nguoàn thaûi, coâng taùc quaûn lyù vaø giaùm saùt taùc ñoäng moâi tröôøng coøn loûng leûo neân caàn phaûi coù giaûi phaùp ñeå kieåm soaùt, cuï theå laø : - Thaønh laäp phoøng quaûn lyù moâi tröôøng trong boä maùy toå chöùc Coâng ty quaûn lyù Chôï. - Giaûm phaùt thaûi taïi nguoàn, phaân loaïi hình kinh doanh – phaân loaïi raùc thaûi taïi nguoàn. - Giaùm saùt caùc nguoàn thaûi: nöôùc thaûi vaø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi; coâng taùc thu gom phaân loaïi chaát thaûi raén; giaùm saùt moïi hoaït ñoäng thi coâng xaây döïng caùc khu nhaø loàng môùi taïi Chôï. Ñaàu tö veà nhieàu maët: naâng caáp vaø xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho ñaït yeâu caàu, ñaàu tö trang thieát bò, ñaàu tö cho caùc hoaït ñoäng thu gom vaø phaân loaïi raùc. Ñöa ra möùc thu phí xaû thaûi, phí baûo veä moâi tröôøng hôïp lyù vaø cuï theå hôn ôû töøng ngaønh haøng kinh doanh rieâng. Tuyeân truyeàn vaän ñoäng giaùo duïc vaø naâng cao yù moâi tröôøng cho tieåu thöông buoân baùn. Sau khi thöïc hieän xong ñeà taøi naøy toâi xin ñöa ra keát luaän töø keát quaû thu ñöôïc trong suoát quaù trình nghieân cöùu. - Ñaây laø moät ñeà taøi môùi vì haàu heát caùc ñeà taøi nghieân cöùu ñeàu xoay quanh nhöõng nguoàn taùc ñoäng töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa con ngöôøi, töø saûn xuaát kinh doanh maø ít khi ñeà caäp ñeán nguoàn taùc ñoäng töø hoaït ñoäng cuûa Chôï. Ñaây laø nguoàn taùc ñoäng toång hôïp töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa con ngöôøi vaø luoân caû hoaït ñoäng buoân baùn kinh doanh. - Töø quaù trình cöùu ñaõ ñöa ra ñöôïc moät keát luaän laø taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng töø hoaït ñoäng cuûa Chôï laø raát lôùn. - Töø keát quaû nghieân cöùu ñaõ cho thaáy ñöôïc hieän traïng moâi tröôøng cuûa khu vöïc, nhöõng taùc ñoäng cuûa nguoàn thaûi nhö raùc thaûi, nöôùc thaûi ñaõ aûnh höôûng raát lôùn leân moâi tröôøng thaønh phaàn vaø aûnh höôûng leân söùc khoûe con ngöôøi, cuõng nhö caûnh quan cuûa khu vöïc. - Hoaït ñoäng cuûa Chôï ñang ôû trong giai ñoaïn ñaàu nhöng do nguoàn thaûi quaù lôùn neân taùc ñoäng raát lôùn ñeán moâi tröôøng khu vöïc nhaát laø moâi tröôøng nöôøc. Vì theá vieäc kieåm soùat nhöõng taùc ñoäng baát lôïi ñeán moâi tröôøng laø moät yeâu caàu caáp thieát nhaát. - Trong quaù trình nghieân cöùu hieän traïng moâi truôøng khu vöïc trong giai ñoaïn 01 cuûa döï aùn ñaõ ñaët ra moät vaán ñeà trong quaù trình kieåm soaùt oâ nhieåm laø caàn thieát phaûi ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cho giai ñoaïn 02 vaø 03 cuûa döï aùn. Nhöõng taùc ñoäng trong quaù trình thi coâng vaø ñi vaøo hoaït ñoäng cuûa döï aùn laø nguyeân nhaân chính laøm giaûm khaû naêng chuïi taûi cuûa moâi tröôøng. Vì theá vieäc ñaùnh giaù toaøn boä döï aùn seõ giuùp cho vieäc ñeà ra giaûi phaùp kieåm soùat ñöôïc kòp thôøi, ñuùng ñaén vaø hôïp lyù nhaát. - Qua quaù trình nghieân cöùu ta thaáy ñöôïc coâng taùc giaùm saùt moâi tröôøng cuûa Coâng ty quaûn lyù Chôï coøn loûng leûo, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi thì chöa ñaït yeâu caàu, khoâng coù heä thoáng thu gom vaø löu tröõ raùc, khoâng coù thuøng raùc coâng coäng ñeå ñöïng raùc. Ñaây cuõng chính laø nguyeân nhaân chính phaùt sinh muøi hoâi thoái, dô baån treân beà maët khu Chôï. - Vaán ñeà moâi tröôøng vaø caùc thoâng tin veà moâi tröôøng khoâng ñöôïc thoâng tin ñeán nhaân vieân coâng ty quaûn lyù cuõng nhö tieåu thöông buoân baùn. Tuy nhieân trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi toâi cuõng coù moät vaøi khoù khaên vaø thieáu soùt. - Vì thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi chæ trong 12 tuaàn neân toâi khoâng ñeå ñaùnh giaù heát taát caû caùc taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng khi hoaøn thaønh xong giai ñoaïn 03 cuûa döï aùn maø chæ ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng thi coâng xaây döïng cuûa döï aùn. - Vieäc quaûn lyù vaø kieåm soaùt nguoàn thaûi chæ döøng laïi ôû vieäc xaây döïng giaûi phaùp chöù chöa tieán haønh thöïc hieän cuï theå töøng giaûi phaùp. Cuï theå laø chöa theå tieán haønh ñieàu tra phoûng vaán tröïc tieáp tieåu thöông buoân baùn veà söï hieåu bieát vaø möùc ñoä quan taâm ñeán moâi tröôøng cuûa hoï. Vì theá giaûi phaùp tuyeân truyeàn, vaän ñoäng ñaõ ñöa ra coù theå ñöôïc thay ñoåi hoaëc chænh söûa ñeå phuø hôïp hôn khi ñaõ tieán haønh khaûo saùt thöïc teá. - Trong quaù trình döï baùo taûi löôïng oâ nhieåm cho Chôï coøn gaëp nhieàu khoù khaên vì ôû Chôï laø nôi toång hôïp nhieàu nguoàn thaûi khaùc nhau, neân keát quaû döï baùo chæ coù theå neâu leân keát quaû töông ñoái. Vieäc kieåm soaùt ñöôïc oâ nhieåm do caùc nguoàn thaûi gaây ra laø moät böôùc tieán môùi trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa chôï, cuõng nhö vieäc khaúng ñònh thöông hieäu cuûa Chôï ñaàu moái noâng saûn cuûa khu vöïc phía Nam. Ñaây cuõng laø böôùc ngoaëc môû ñaàu cho vieäc quan taâm ñeán vieäc kieåm soaùt nguoàn thaûi töø caùc chôï trong thaønh phoá. 6.2 KIEÁN NGHÒ Ñeå kieåm soaùt ñöôïc caùc nguoàn thaûi gaây ra oâ nhieåieãm cho moâi tröôøng caàn phaûi coù söï quan taâm ñuùng möùc cuûa Coâng ty quaûn lyù. Tröôùc tieân caàn coù söï ñaàu tö veà nguoàn nhaân löïc, nguoàn voán, ñaàu tö haï taàng kyõ thuaät trong coâng taùc thu gom vaø xöû lyù chaát thaûi cuûa coâng ty quaûn lyù Chôï. Maët khaùc cuõng caàn coù söï quan taâm cuûa chính quyeàn ñòa phöông, söï hoã trôï cuûa sôû taøi nguyeân moâi tröôøng cho coâng taùc kieåm soaùt oâ nhieåeãm taïi Chôï. Coâng ty quaûn lyù Chôï caàn tieán haønh giaùm saùt thöôøng xuyeân heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, nghieân cöùu giaûi phaùp ñaõ ñeà xuaát vaø tìm giaûi phaùp ñeå haïn cheá nguoàn thaûi ra moâi tröôøng nöôùc trong khu vöïc Ñeå coâng taùc kieåm soaùt oâ nhieåeãm töø raùc thaûi ñöôïc keát quaû, tröôùc tieân caàn tieán haønh ñöa giaûi phaùp “thu gom vaø boû raùc theo ñuùng nôi quy ñònh – phaân loaïi raùc taïi nguoàn” vaøo thöïc tieãn taïi Chôï. Vì ñaây chuû tröông keát hôïp 2 vaán ñeà chính laø: taïo thoùi quen thu gom raùc thaûi cho tieåu thöông, töø vieäc thu gom tieán haønh luoân haønh ñoäng phaân loaïi vaø boû vaøo thuøng ñöïng raùc theo quy ñònh. Tuy hieän nay coâng taùc phaân loaïi raùc taïi nguoàn gaëp nhieàu khoù khaên veà nhieàu nhöng khoâng vì theá maø khoâng theå tieán haønh. Vaø neáu coù nhieàu thôøi gian, coù söï quan taâm, söï ñoàng tình uûng hoä töø Coâng ty quaûn lyù Chôï trong giaûi phaùp toâi ñeà xuaát thì toâi seõ tieán haønh xaây döïng giaûi phaùp cuï theå hôn vaø tieán haønh thöïc hieän. Vaø ñaây cuõng laø böôùc khôûi ñaàu ñeå coù theå ñöa ra giaûi phaùp vaø tieán haønh kieåm soaùt oâ nhieåieãmm moâi tröôøng cho caùc Chôï trong thaønh phoá noùi chung. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Coâng ty quaûn lyù vaø kinh doanh Chôï Bình Ñieàn, Baùo caùo hoaït ñoäng Chôï ñaàu moái noâng saûn thöïc phaåm Bình Ñieàn. Coâng ty Dòch Vuï Coâng Ích huyeän Bình Chaùnh, Baùo caùo tình hình thu gom vaø vaän chuyeån CTR taïi Chôï Bình Ñieàn. Hoaøng Hueä, 2005, Xöû lyù nöôùc thaûi , NXBXaây Döïng Haø Noäi. Hoaøng Xuaân Cô, Thaùng 03/2005, Giaùo trình kinh teá moâi tröôøng, NXB Giaùo Duïc. Nghò ñònh cuûa chính phuû, NÑ 67/2003/NÑ – CP veà phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi. Nguyeãn Theá Chinh, 2004, Coâng cuï kinh teá trong baûo veä moâi tröôøng – dieãn ñaøn caûi thieän moâi tröôøng. Nguyeãn Vaên Phöôùc, 2006, Giaùo trình quaûn lyù chaát thaûi raén. Phaïm Ngoïc Ñaêng, 1992, OÂ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí ñoâ thi vaø khu coâng nghieäp, NXB Khoa Hoïc Vaø Kyõ Thuaät Haø Noäi. Phaïm Ngoïc Ñaêng, 2004, Quaûn lyù moâi tröôøng ñoâ thò vaø khu coâng nghieäp. NXB Xaây Döïng Haø Noäi. Phoøng taøi nguyeân moâi tröôøng Quaän 8, Thaùng 7/2006, Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng quaän 8. Thaùi Vuõ Bình, 2007, Baøi giaûng ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng. Thoâng tö lieân tòch cuûa Boä Taøi Chính, Boä Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng, Ngaøy 18/12/2003, Höôùng daãn thöïc hieän NÑ 67/2003/NÑ – CP. Traàn Hieáu Nhueä, TS. Öùng Quoác Duõng, TS. Nguyeãn Thi Kim Thaùi, 2001, Quaûn lyù chaát thaûi raén, NXB Xaây Döng Haø Noäi. ._.