Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hoá tại Thị trường Hoa Kỳ

Lêi nãi ®Çu Ch­a bao giê vÊn ®Ò th­¬ng hiÖu l¹i trë thµnh mét chñ ®Ò thêi sù ®­îc c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc, c¸c hiÖp héi th­¬ng m¹i quan t©m mét c¸ch ®Æc biÖt nh­ hiÖn nay. NhiÒu héi th¶o, héi nghÞ ®· ®­îc tæ chøc, hµng tr¨m bµi b¸o vµ c¶ nh÷ng trang website th­êng xuyªn ®Ò cËp ®Õn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña vÊn ®Ò nµy. Mét trong nh÷ng khÝa c¹nh ®­îc ®Ò cËp nhiÒu nhÊt cã lÏ lµ t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam bÞ mÊt th­¬ng hiÖu hay nh·n hiÖu hµng ho¸ ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®Æc biÖt ë thÞ tr­êng Hoa Kú. Chóng ta cã thÓ kÓ ra hµng lo¹t c¸c vô tranh chÊp th­¬ng hiÖu gÇn ®©y nh­ cuéc chiÕn Catfish gi÷a c¸c nhµ xuÊt khÈu c¸ Tra, c¸ Basa ViÖt Nam víi HiÖp héi c¸c chñ tr¹i c¸ nheo Mü (CFA) vÒ viÖc sö dông th­¬ng hiÖu “Catfish” cho c¸c lo¹i c¸ nãi trªn cña ViÖt Nam nhËp khÈu vµo Mü; cuéc chiÕn cña Trung Nguyªn ®ßi l¹i th­¬ng hiÖu tõ chÝnh ®èi t¸c lµ Rice Field Corp do hä ®· ®¨ng ký nh·n hiÖu nµy tr­íc t¹i Mü; c¸c nh·n hiÖu Vinataba, Vinatea ®Òu ®· bÞ ®¨ng ký së h÷u t¹i nhiÒu n­íc trong ®ã cã Mü. Nh÷ng sù kiÖn ®ã x¶y ra ngay khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü ®­îc ký kÕt vµ b¾t ®Çu ®­îc triÓn khai ®· nhÊn m¹nh víi chóng ta r»ng: HiÖp ®Þnh cã thÓ më ra nhiÒu c¬ héi lµm ¨n cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, song còng lµ khëi ®Çu cña nhiÒu th¸ch thøc míi. Lµm ¨n víi mét ®èi t¸c ®Çy tiÒm n¨ng nh­ng còng khã l­êng nh­ Mü, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt khã kh¨n. Bµi häc kinh nghiÖm ®¾t gi¸ ®Çu tiªn mµ mét sè doanh nghiÖp ViÖt Nam gÆp ph¶i khi tiÕp cËn thÞ tr­êng Mü, ®ã lµ bµi häc vÒ ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸. Thùc tiÔn ®ã khiÕn chóng ta ph¶i ®Æt ra c©u hái: Lµm thÕ nµo ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i Mü? NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò trªn, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “§¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ tr­êng Hoa Kú” lµm ®Ò tµi kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh. Ngoµi Lêi nãi ®Çu, KÕt luËn vµ Danh môc tµi liÖu tham kh¶o, kho¸ luËn ®­îc bè côc thµnh 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ Ch­¬ng II: §¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ tr­êng Hoa Kú Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ tr­êng Hoa Kú Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh tíi Gi¶ng viªn - ThS. Ph¹m ThÞ Mai Khanh, ng­êi ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. Em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®· gióp ®ì trong viÖc thu thËp tµi liÖu ®Ó hoµn thµnh kho¸ luËn. Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ thêi gian nghiªn cøu, vÒ tµi liÖu thu thËp vµ kh¶ n¨ng cña ng­êi viÕt, néi dung kho¸ luËn khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ khiÕm khuyÕt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù chØ dÉn tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o cïng sù gãp ý cña c¸c b¹n. – Ch­¬ng I — Nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ I. Kh¸i qu¸t chung vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ 1. Kh¸i niÖm nh·n hiÖu hµng ho¸ Trong th­¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay cã rÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô ®­îc l­u th«ng. Mçi lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô l¹i ®­îc nhiÒu h·ng, nhiÒu c«ng ty cña nhiÒu n­íc kh¸c nhau trªn thÕ giíi s¶n xuÊt ra, vµ mçi lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô nµy l¹i cã nh÷ng chÊt l­îng rÊt kh«ng gièng nhau. Tuy vËy, ng­êi tiªu dïng trªn thÕ giíi l¹i cã thÓ ph©n biÖt ®­îc s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô cña nh÷ng c«ng ty kh¸c nhau c¨n cø vµo nh·n hiÖu hµng ho¸ cña s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô ®ã. ThÝ dô, « t« lµ mÆt hµng ®­îc nhiÒu c«ng ty cña nhiÒu n­íc s¶n xuÊt, nh­ng ng­êi tiªu dïng cã thÓ ph©n biÖt ®­îc chÊt l­îng cña tõng lo¹i « t« mang c¸c th­¬ng hiÖu kh¸c nhau vµ x¸c ®Þnh ®­îc chñng lo¹i xe nµo lµ phï hîp víi nhu cÇu cña m×nh. Nh·n hiÖu hµng ho¸ chÝnh lµ chØ dÉn ban ®Çu gióp ng­êi tiªu dïng ph©n biÖt ®­îc s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô cña nh÷ng nhµ s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau vµ ®¸nh gi¸ ®­îc phÇn nµo chÊt l­îng cña s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô. VËy nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ g×? 1.1 §Þnh nghÜa nh·n hiÖu hµng ho¸ Trong thùc tÕ, mçi quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu cã quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸. Tuy vËy, khi th­¬ng m¹i quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, chu kú sèng cña hµng ho¸ dÞch vô bÞ rót ng¾n l¹i dÉn ®Õn viÖc xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu nh÷ng hµng ho¸ dÞch vô míi víi nh÷ng chÊt l­îng kh¸c nhau th× nh÷ng tranh chÊp, xung ®ét gi÷a c¸c c«ng ty liªn quan ®Õn nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ ®iÒu khã tr¸nh khái. §Ó h¹n chÕ nh÷ng tranh chÊp, xung ®ét ®ã cÇn ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. T¹i vßng ®µm ph¸n Uruguay cña GATT (tiÒn th©n cña tæ chøc WTO) ®· th«ng qua HiÖp ®Þnh vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ (TRIPS) ®­îc ký kÕt vµo ngµy 15/04/1994 vµ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/01/1995 cïng víi sù ra ®êi cña Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO. Trong HiÖp ®Þnh TRIPS, c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®· tiÕn tíi mét tho¶ thuËn chung nhÊt vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Theo HiÖp ®Þnh nµy th× nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc coi lµ ®èi t­îng cã kh¶ n¨ng b¶o hé lµ: "bÊt kú mét dÊu hiÖu, hoÆc sù kÕt hîp nµo cña nh÷ng dÊu hiÖu cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña mét doanh nghiÖp nµy víi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c. Nh÷ng dÊu hiÖu ®ã (cã thÓ lµ nh÷ng ký tù ®Æc biÖt nh­ tªn ng­êi, ch÷ c¸i, ch÷ sè, yÕu tè h×nh vµ sù kÕt hîp mµu s¾c còng nh­ sù kÕt hîp bÊt kú cña nh÷ng dÊu hiÖu ®ã) cã kh¶ n¨ng ®­îc ®¨ng ký lµ nh·n hiÖu hµng ho¸". (TrÝch Kho¶n 1 §iÒu 15 Môc 2 HiÖp ®Þnh TRIPS). Do ®ã, nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ bÊt kú mét dÊu hiÖu nµo hoÆc bÊt kú sù kÕt hîp nµo cña nh÷ng dÊu hiÖu cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ hay dÞch vô cña mét doanh nghiÖp víi hµng ho¸ hay dÞch vô cña mét doanh nghiÖp kh¸c. DÊu hiÖu cã thÓ lµ ch÷ sè, ch÷ c¸i, tªn ng­êi, yÕu tè h×nh vµ sù kÕt hîp mµu s¾c. Còng trªn tinh thÇn cña HiÖp ®Þnh TRIPS, t¹i §iÒu 785 Môc I Ch­¬ng II PhÇn VI cña Bé luËt D©n sù ViÖt Nam 1995 ®· ghi râ: “Nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ nh÷ng dÊu hiÖu dïng ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸ dÞch vô cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ lµ tõ ng÷, h×nh ¶nh hoÆc sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c”. Theo LuËt Lanham Act (Mü) th× nh·n hiÖu hµng ho¸ bao gåm tõ ng÷, tªn, biÓu t­îng, h×nh vÏ hoÆc sù kÕt hîp cña c¸c yÕu tè ®ã nh»m ph©n biÖt hµng ho¸ cña mét ng­êi cung cÊp víi hµng ho¸ cña nh÷ng ng­êi cung cÊp kh¸c. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ ®­îc ¸p dông cho hµng ho¸, dÞch vô vµ nh÷ng nh·n hiÖu x¸c nhËn nguån gèc, chÊt l­îng, ®é nguyªn chÊt nÕu chóng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña mét nh·n hiÖu (certification marks). Nh­ vËy, luËt cña c¸c n­íc ®Òu thèng nhÊt r»ng nh·n hiÖu hµng ho¸ bao gåm c¶ tªn nh·n hiÖu (brand name) vµ dÊu hiÖu cña nh·n hiÖu (brand mark) Theo: “Marketing c¨n b¶n - Marketing essentials” , Philip Kotler. Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª, 2002. . Tªn nh·n hiÖu lµ bé phËn cña nh·n hiÖu mµ ta cã thÓ ®äc ®­îc nh­: “Dove”, “Tiger”... Cßn dÊu hiÖu cña nh·n hiÖu lµ bé phËn cña nh·n hiÖu mµ ta cã thÓ nhËn biÕt ®­îc, nh÷ng kh«ng thÓ ®äc ®­îc, vÝ dô nh­ biÓu t­îng, h×nh vÏ, mµu s¾c, hay kiÓu ch÷ ®Æc thï. VÝ dô nh­ h×nh ¶nh con chim bå c©u lµ biÓu t­îng cho s¶n phÈm Dove, con hæ vµng lµ biÓu t­îng cho bia Tiger hay h×nh ¶nh ba h×nh thoi chôm vµo nhau lµ biÓu t­îng cho « t« cña h·ng Mitsubishi... ViÖc g¾n tªn nh·n hiÖu hiÖn nay ®· phæ biÕn réng r·i ®Õn møc hÇu nh­ bÊt kú hµng ho¸ nµo còng ®Òu cã nh·n hiÖu. Ngoµi ra, c¸c n­íc cßn cã xu h­íng më réng viÖc b¶o hé ®èi víi c¸c yÕu tè cÊu thµnh nh·n hiÖu nh»m n©ng cao tÝnh kh¸c biÖt cña s¶n phÈm ®Õn møc tèi ®a cã thÓ. BÊt kú mét ®Æc tr­ng nµo cña s¶n phÈm t¸c ®éng vµo gi¸c quan cña ng­êi tiªu dïng còng cã thÓ ®­îc coi lµ mét phÇn cña nh·n hiÖu, miÔn lµ chóng cã tÝnh ph©n biÖt. Do ®ã, ngoµi tªn nh·n hiÖu, dÊu hiÖu nh·n hiÖu th× tiÕng ®éng, mïi vÞ riªng biÖt cña s¶n phÈm còng cã thÓ ®­îc ®¨ng ký b¶n quyÒn. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò nµy sÏ g©y nhiÒu khã kh¨n cho viÖc l­u tr÷, ®èi chiÕu, kiÓm tra khi x¶y ra tranh chÊp. 1.2 Ph©n biÖt nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu th­¬ng m¹i vµ th­¬ng hiÖu Theo HiÖp héi nh·n hiÖu th­¬ng m¹i quèc tÕ (International Trademark Association) th×: “Nh·n hiÖu th­¬ng m¹i (trademark) bao gåm nh÷ng tõ ng÷, tªn gäi, biÓu t­îng hay bÊt kú sù kÕt hîp nµo gi÷a nh÷ng yÕu tè trªn ®­îc dïng trong th­¬ng m¹i ®Ó x¸c ®Þnh vµ ph©n biÖt hµng ho¸ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt hoÆc cña ng­êi b¸n víi nhau vµ ®Ó x¸c ®Þnh nguån cña hµng ho¸ ®ã”. Nh­ vËy, khi hµng ho¸ ®­îc l­u th«ng trªn thÞ tr­êng th× nh·n hiÖu hµng ho¸ trë thµnh nh·n hiÖu th­¬ng m¹i. NÕu nh·n hiÖu th­¬ng m¹i ®­îc ®¨ng ký b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp t¹i c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn th× ng­êi chñ së h÷u cã toµn quyÒn sö dông nh·n hiÖu th­¬ng m¹i ®ã d­íi sù b¶o hé cña luËt ph¸p. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ng­êi chñ së h÷u cã thÓ sö dông, chuyÓn nh­îng, hoÆc b¸n nh·n hiÖu th­¬ng m¹i, hay nãi c¸ch kh¸c th× chñ së h÷u cã thÓ ®Þnh gi¸ ®èi víi nh·n hiÖu th­¬ng m¹i cña m×nh. Víi ý nghÜa ®ã, kh¸i niÖm th­¬ng hiÖu cña hµng ho¸ ra ®êi vµ ®­îc hiÓu lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ sau khi ®· ®­îc th­¬ng m¹i ho¸, ®­îc mua b¸n trªn thÞ tr­êng. Khi ®ã, nh·n hiÖu sÏ ®­îc g¾n thªm biÓu t­îng ® (registered trademark - nh·n hiÖu th­¬ng m¹i ®· ®­îc ®¨ng ký). Ngoµi khÝa c¹nh th­¬ng m¹i, th­¬ng hiÖu cña mét s¶n phÈm cßn bao hµm nhiÒu gi¸ trÞ kh¸c bëi th­¬ng hiÖu lµ c¶m nhËn tæng thÓ vÒ chÊt l­îng, uy tÝn vµ gi¸ trÞ ®»ng sau mét c¸i tªn, mét c¸i logo cña doanh nghiÖp. Do vËy, th­¬ng hiÖu cã thÓ lµ bÊt cø c¸i g× ®­îc g¾n liÒn víi s¶n phÈm hoÆc dÞch vô nh»m lµm cho chóng ®­îc nhËn diÖn dÔ dµng vµ kh¸c biÖt ho¸ víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i. Th«ng th­êng, ng­êi ta dïng tõ trademark ®Ó gäi chung cho nh·n hiÖu th­¬ng m¹i hµng ho¸ (trademark - TM) vµ nh·n hiÖu th­¬ng m¹i dÞch vô (servicemark - SM). 2. Mét sè lo¹i nh·n hiÖu hµng ho¸ HiÖn nay ch­a cã mét v¨n b¶n ph¸p luËt nµo ®­a ra mét b¶ng ph©n lo¹i nh·n hiÖu hµng ho¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ víi ranh giíi x¸c ®Þnh râ rµng. Tuy nhiªn, cã thÓ kÓ ra ®©y mét sè lo¹i nh·n hiÖu hµng ho¸ ®iÓn h×nh nhÊt: 2.1 Nh·n hiÖu liªn kÕt Theo quy ®Þnh t¹i Kho¶n 8 §iÒu 2 NghÞ ®Þnh 06/2001/N§-CP söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh 63/1996/N§-CP quy ®Þnh chi tiÕt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp th× nh·n hiÖu liªn kÕt ®­îc hiÓu lµ “c¸c nh·n hiÖu hµng ho¸ t­¬ng tù nhau do cïng mét chñ thÓ ®¨ng ký ®Ó dïng cho c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cïng lo¹i, t­¬ng tù nhau hay cã liªn quan ®Õn nhau, vµ c¸c nh·n hiÖu hµng ho¸ trïng nhau do cïng mét chñ thÓ ®¨ng ký ®Ó dïng cho c¸c s¶n phÈm, dÞch vô t­¬ng tù nhau hoÆc cã liªn quan víi nhau”. 2.2 Nh·n hiÖu tËp thÓ NghÞ ®Þnh 63/1996/N§-CP ®· quy ®Þnh nh­ sau: “Nh·n hiÖu tËp thÓ lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc tËp thÓ c¸c c¸ nh©n, ph¸p nh©n hoÆc c¸c chñ thÓ kh¸c cïng sö dông, trong ®ã mçi thµnh viªn sö dông mét c¸ch ®éc lËp theo quy chÕ do tËp thÓ ®ã quy ®Þnh.” HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü còng nªu lªn r»ng nh·n hiÖu tËp thÓ lµ nh·n hiÖu dïng chung cho c¸c thµnh viªn cña mét tæ chøc, mét nhãm, vÝ dô nh­ Saigon Times Group hay Coop Mart,... 2.3 Nh·n hiÖu næi tiÕng “Nh·n hiÖu næi tiÕng lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc sö dông liªn tôc cho nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô cã uy tÝn lµm cho nh·n hiÖu ®ã ®­îc biÕt ®Õn réng r·i”. (Kho¶n 10 §iÒu 2 NghÞ ®Þnh 06/2001/N§-CP). §Þnh nghÜa nªu trªn kh«ng quy ®Þnh râ rµng c¨n cø x¸c ®Þnh “biÕt ®Õn réng r·i”. LuËt ph¸p quèc tÕ vµ LuËt cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi còng kh«ng cã c¸c tiªu chuÈn mang tÝnh “c«ng thøc” ®Ó x¸c ®Þnh nh·n hiÖu næi tiÕng. Trªn thùc tÕ, ®Ó x¸c ®Þnh mét nh·n hiÖu cã næi tiÕng hay kh«ng, ph¶i xem xÐt tõng tr­êng hîp cô thÓ dùa trªn nhiÒu c¨n cø kh¸c nhau nh­ thêi ®iÓm nh·n hiÖu ®­îc ®¨ng ký, gi¸ trÞ th­¬ng m¹i cña nh·n hiÖu, thÞ phÇn cña nh·n hiÖu,... Kho¶n 6 §iÒu 6 trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü còng ®· ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nµy nh­ sau: “§Ó x¸c ®Þnh mét nh·n hiÖu hµng ho¸ cã ph¶i lµ næi tiÕng hay kh«ng ph¶i xem xÐt ®Õn sù hiÓu biÕt vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ã trong bé phËn c«ng chóng cã liªn quan, gåm c¶ sù hiÓu biÕt ®¹t ®­îc trong l·nh thæ cña Bªn liªn quan do kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng khuÕch tr­¬ng nh·n hiÖu hµng ho¸ nµy. Kh«ng Bªn nµo ®­îc yªu cÇu r»ng sù næi tiÕng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i v­ît ra ngoµi bé phËn c«ng chóng th­êng tiÕp xóc víi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô liªn quan hoÆc yªu cÇu r»ng nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ã ph¶i ®­îc ®¨ng ký”. Tuy vËy, kh¸i niÖm “bé phËn c«ng chóng cã liªn quan” l¹i ch­a ®­îc nªu râ trong HiÖp ®Þnh nµy. 2.4 Nh·n hiÖu chøng nhËn HiÖn nay, do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· xuÊt hiÖn mét lo¹i nh·n hiÖu míi lµ nh·n hiÖu chøng nhËn. Kh¸i niÖm nh·n hiÖu chøng nhËn ®· ®­îc c«ng nhËn lµ nh·n hiÖu do ng­êi chñ së h÷u cho phÐp ng­êi kh¸c dïng, ch¼ng h¹n nh­ nh·n hiÖu “Hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao”. 3. §iÒu kiÖn ®èi víi c¸c dÊu hiÖu dïng lµm nh·n hiÖu hµng ho¸ Nh·n hiÖu cña mét hµng ho¸, dÞch vô lµ tªn gäi t­îng tr­ng cña hµng hãa dÞch vô ®ã. C¸ch thiÕt kÕ nh·n hiÖu cho mét lo¹i hµng ho¸ dÞch vô rÊt phong phó. Kh«ng thÓ kÓ hÕt ®­îc c¸c lo¹i h×nh cña c¸c lo¹i nh·n hiÖu, song ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ cÊu t¹o cña nh·n hiÖu cã thÓ tïy tiÖn. 3.1 C¸c dÊu hiÖu dïng lµm nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc b¶o hé Phï hîp víi tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ, trong Kho¶n 1 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh 63/1996/N§-CP ®· quy ®Þnh râ c¸c dÊu hiÖu ®­îc c«ng nhËn dïng lµm nh·n hiÖu hµng ho¸ nÕu ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: a) ®­îc t¹o thµnh tõ mét hoÆc mét sè yÕu tè ®éc ®¸o, dÔ nhËn biÕt hoÆc tõ nhiÒu yÕu tè kÕt hîp thµnh mét tæng thÓ ®éc ®¸o, dÔ nhËn biÕt; b) kh«ng trïng hoÆc kh«ng t­¬ng tù tíi møc g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ng­êi kh¸c ®ang ®­îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam (kÓ c¶ c¸c nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ang ®­îc b¶o hé theo c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia); c) kh«ng trïng hoÆc kh«ng t­¬ng tù tíi møc g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu hµng ho¸ nªu trong ®¬n yªu cÇu cÊp V¨n b»ng b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· nép cho C¬ quan cã thÈm quyÒn víi ngµy ­u tiªn sím h¬n (kÓ c¶ c¸c ®¬n vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc nép theo c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia); d) kh«ng trïng hoÆc kh«ng t­¬ng tù tíi møc g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ng­êi kh¸c ®· hÕt hiÖu lùc hoÆc bÞ ®×nh chØ hiÖu lùc b¶o hé nh­ng thêi gian tÝnh tõ khi hÕt hiÖu lùc hoÆc bÞ ®×nh chØ hiÖu lùc ch­a qu¸ 5 n¨m, trõ tr­êng hîp hiÖu lùc bÞ ®×nh chØ v× nh·n hiÖu hµng ho¸ kh«ng ®­îc sö dông theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm c) e) kh«ng trïng hoÆc kh«ng t­¬ng tù tíi møc g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ng­êi kh¸c ®­îc coi lµ næi tiÕng (theo ®iÒu 6 bis C«ng ­íc Pari) hoÆc víi nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ng­êi kh¸c ®· ®­îc sö dông vµ ®· ®­îc thõa nhËn mét c¸ch réng r·i; f) kh«ng trïng hoÆc kh«ng t­¬ng tù tíi møc g©y nhÇm lÉn víi tªn th­¬ng m¹i ®­îc b¶o hé víi tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®­îc b¶o hé; g) kh«ng trïng víi kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®­îc b¶o hé hoÆc ®· ®­îc nép ®¬n yªu cÇu cÊp V¨n b»ng b¶o hé víi ngµy ­u tiªn sím h¬n; h) kh«ng trïng víi mét h×nh t­îng, nh©n vËt ®· thuéc quyÒn t¸c gi¶ cña ng­êi kh¸c trõ tr­êng hîp ®­îc ng­êi ®ã cho phÐp. 3.2 C¸c dÊu hiÖu dïng lµm nh·n hiÖu hµng ho¸ kh«ng ®­îc b¶o hé Kho¶n 2 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh 63/1996/N§-CP ®· quy ®Þnh nh÷ng dÊu hiÖu sau kh«ng ®­îc b¶o hé víi danh nghÜa lµ nh·n hiÖu hµng ho¸: a) dÊu hiÖu kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt, nh­ c¸c h×nh vµ h×nh h×nh häc ®¬n gi¶n, c¸c ch÷ sè, ch÷ c¸i, c¸c ch÷ kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t ©m nh­ mét tõ ng÷, ch÷ n­íc ngoµi thuéc ng«n ng÷ kh«ng th«ng dông trõ tr­êng hîp c¸c dÊu hiÖu nµy ®· ®­îc sö dông vµ ®· ®­îc thõa nhËn mét c¸ch réng r·i; b) dÊu hiÖu, biÓu t­îng quy ­íc, h×nh vÏ hoÆc tªn gäi th«ng th­êng cña hµng ho¸ thuéc bÊt kú ng«n ng÷ nµo ®· ®­îc sö dông réng r·i, th­êng xuyªn, nhiÒu ng­êi biÕt ®Õn; c) dÊu hiÖu chØ thêi gian, ®Þa ®iÓm, ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt, chñng lo¹i, sè l­îng, chÊt l­îng, tÝnh chÊt, thµnh phÇn, c«ng dông, gi¸ trÞ mang tÝnh m« t¶ hµng ho¸, dÞch vô vµ xuÊt xø cña hµng ho¸, dÞch vô; d) dÊu hiÖu lµm hiÓu sai lÖch, g©y nhÇm lÉn hoÆc cã tÝnh chÊt lõa ®¶o ng­êi tiªu dïng vÒ xuÊt xø, tÝnh n¨ng, c«ng dông, chÊt l­îng, gi¸ trÞ cña hµng ho¸ hoÆc dÞch vô; e) dÊu hiÖu gièng hoÆc t­¬ng tù víi dÊu chÊt l­îng, dÊu kiÓm tra, dÊu b¶o hµnh ... cña ViÖt Nam, n­íc ngoµi còng nh­ cña c¸c tæ chøc quèc tÕ; g) dÊu hiÖu, tªn gäi (bao gåm c¶ ¶nh, tªn, biÖt hiÖu, bót danh), h×nh vÏ, biÓu t­îng gièng hoÆc t­¬ng tù tíi møc g©y nhÇm lÉn víi h×nh quèc kú, quèc huy, l·nh tô, anh hïng d©n téc, danh nh©n, ®Þa danh, c¸c tæ chøc cña ViÖt Nam còng nh­ cña n­íc ngoµi nÕu kh«ng ®­îc c¸c c¬ quan, ng­êi cã thÈm quyÒn t­¬ng øng cho phÐp. 4. Chøc n¨ng, vai trß cña nh·n hiÖu hµng ho¸ 4.1 §èi víi ng­êi tiªu dïng H×nh 1: Chu tr×nh ra quyÕt ®Þnh mua s¾m cña kh¸ch hµng §¸nh gi¸ c¸c lùa chän QuyÕt ®Þnh mua Hµnh vi sau khi mua NhËn thøc vÊn ®Ò T×m kiÕm th«ng tin Môc tiªu cña viÖc x©y dùng nh·n hiÖu lµ nh»m t¹o dùng lßng tin vµ sù chung thñy cña kh¸ch hµng ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty. VËy nh·n hiÖu hµng ho¸ cã vai trß nh­ thÕ nµo ®èi víi ng­êi tiªu dïng? Víi ng­êi tiªu dïng, nh·n hiÖu hµng ho¸ x¸c ®Þnh nguån gèc cña s¶n phÈm hoÆc nhµ s¶n xuÊt cña mét s¶n phÈm vµ gióp kh¸ch hµng x¸c ®Þnh nhµ s¶n xuÊt cô thÓ hoÆc nhµ ph©n phèi nµo ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm Theo: “T¹o dùng vµ qu¶n trÞ th­¬ng hiÖu. Danh tiÕng -Lîi nhuËn” - ViÖn nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ qu¶n lý, Nhµ xuÊt b¶n Lao ®éng x· héi, 2003 . Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã ý nghÜa ®Æc biÖt ®èi víi kh¸ch hµng. Nhê nh÷ng kinh nghiÖm ®èi víi mét s¶n phÈm vµ ch­¬ng tr×nh tiÕp thÞ cña s¶n phÈm ®ã qua nhiÒu n¨m, kh¸ch hµng biÕt ®Õn c¸c nh·n hiÖu. Hä t×m ra ®­îc nh·n hiÖu nµo tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu cña m×nh cßn nh·n hiÖu nµo th× kh«ng. KÕt qu¶ lµ, c¸c nh·n hiÖu lµ mét c«ng cô nhanh chãng hoÆc lµ c¸ch ®¬n gi¶n ho¸ ®èi víi quyÕt ®Þnh mua s¶n phÈm cña kh¸ch hµng (xem H×nh 1). §©y chÝnh lµ ®iÒu quan träng nhÊt mµ mét th­¬ng hiÖu còng nh­ c«ng ty ®­îc g¾n víi th­¬ng hiÖu ®ã cÇn v­¬n tíi. NÕu kh¸ch hµng nhËn ra mét nh·n hiÖu vµ cã mét vµi kiÕn thøc vÒ nh·n hiÖu ®ã, hä kh«ng ph¶i suy nghÜ nhiÒu hoÆc t×m kiÕm, xö lý nhiÒu th«ng tin ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh vÒ tiªu dïng s¶n phÈm. Nh­ vËy, tõ khÝa c¹nh kinh tÕ, th­¬ng hiÖu cho phÐp kh¸ch hµng gi¶m bít chi phÝ t×m kiÕm s¶n phÈm. Dùa vµo nh÷ng g× hä ®· biÕt vÒ nh·n hiÖu - chÊt l­îng, ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm... - kh¸ch hµng h×nh thµnh nh÷ng gi¶ ®Þnh vµ kú väng cã c¬ së vÒ nh÷ng g× mµ hä cßn ch­a biÕt vÒ nh·n hiÖu. Mèi quan hÖ gi÷a th­¬ng hiÖu vµ kh¸ch hµng cã thÓ ®­îc xem nh­ mét kiÓu cam kÕt hay giao kÌo. Kh¸ch hµng ®Æt niÒm tin vµ sù trung thµnh cña m×nh vµo th­¬ng hiÖu vµ ngÇm hiÓu r»ng b»ng c¸ch nµo ®ã, th­¬ng hiÖu sÏ ®¸p l¹i vµ mang l¹i lîi Ých cho hä th«ng qua tÝnh n¨ng hîp lý cña s¶n phÈm, gi¸ c¶ phï hîp, c¸c ch­¬ng tr×nh tiÕp thÞ, khuyÕn m¹i vµ c¸c hç trî kh¸c. NÕu kh¸ch hµng nhËn thÊy nh÷ng ­u ®iÓm vµ lîi Ých tõ viÖc mua th­¬ng hiÖu còng nh­ hä c¶m thÊy tho¶ m·n khi tiªu thô s¶n phÈm th× kh¸ch hµng cã thÓ tiÕp tôc mua s¶n phÈm th­¬ng hiÖu ®ã. Thùc chÊt, c¸c lîi Ých nµy ®­îc kh¸ch hµng c¶m nhËn mét c¸ch rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. C¸c th­¬ng hiÖu cã thÓ xem nh­ mét biÓu t­îng mµ kh¸ch hµng tù kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ b¶n th©n. Mét sè th­¬ng hiÖu g¾n liÒn víi mét con ng­êi hoÆc mét mÉu ng­êi nµo ®ã ®Ó ph¶n ¸nh nh÷ng gi¸ trÞ kh¸c nhau hoÆc nh÷ng nÐt kh¸c nhau. Do vËy tiªu thô s¶n phÈm ®­îc g¾n víi nh÷ng th­¬ng hiÖu nµy lµ mét c¸ch ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ giao tiÕp víi nh÷ng ng­êi kh¸c, thËm chÝ víi chÝnh b¶n th©n hä - tuýp ng­êi mµ hä ®ang hoÆc muèn trë thµnh. Ch¼ng h¹n, c¸c kh¸ch hµng trÎ tuæi trë nªn sµnh ®iÖu, hîp mèt h¬n trong c¸c s¶n phÈm cña Nike, víi mét sè ng­êi kh¸c l¹i mong muèn h×nh ¶nh mét th­¬ng nh©n n¨ng ®éng vµ thµnh ®¹t víi chiÕc xe Mercedes ®êi míi,... Th­¬ng hiÖu cßn gi÷ mét vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc b¸o hiÖu nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ thuéc tÝnh cña s¶n phÈm tíi ng­êi tiªu dïng. C¸c nhµ nghiªn cøu ®· ph©n lo¹i c¸c s¶n phÈm vµ c¸c thuéc tÝnh hoÆc c¸c lîi Ých kÕt hîp cña chóng thµnh ba lo¹i chÝnh: hµng ho¸ t×m kiÕm, hµng ho¸ kinh nghiÖm vµ hµng ho¸ tin t­ëng. Víi hµng ho¸ t×m kiÕm, c¸c thuéc tÝnh cña s¶n phÈm cã thÓ ®­îc ®¸nh gi¸ qua sù kiÓm tra b»ng m¾t (VÝ dô: sù cøng c¸p, kÝch cì, mµu s¾c, kiÓu d¸ng, träng l­îng, vµ thµnh phÇn cÊu t¹o cña mét s¶n phÈm...) Víi hµng ho¸ kinh nghiÖm, c¸c thuéc tÝnh cña s¶n phÈm kh«ng thÓ dÔ dµng ®¸nh gi¸ b»ng viÖc kiÓm tra, mµ viÖc thö s¶n phÈm thËt vµ kinh nghiÖm lµ cÇn thiÕt (VÝ dô: ®é bÒn, chÊt l­îng dÞch vô, ®é an toµn, dÔ dµng xö lý hoÆc sö dông...) Víi hµng ho¸ tin t­ëng, c¸c thuéc tÝnh cña s¶n phÈm rÊt khã cã thÓ biÕt ®­îc (VÝ dô: chi tr¶ b¶o hiÓm...) Do viÖc ®¸nh gi¸, gi¶i thÝch c¸c thuéc tÝnh vµ lîi Ých cña s¶n phÈm lµ hµng ho¸ kinh nghiÖm vµ hµng ho¸ tin t­ëng rÊt khã nªn c¸c th­¬ng hiÖu cã thÓ lµ dÊu hiÖu ®Æc biÖt quan träng vÒ chÊt l­îng vµ c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c ®Ó ng­êi tiªu dïng nhËn biÕt râ rµng h¬n. Th­¬ng hiÖu cã thÓ lµm gi¶m c¸c lo¹i rñi ro khi quyÕt ®Þnh mua vµ tiªu dïng mét s¶n phÈm nh­: Rñi ro chøc n¨ng: S¶n phÈm kh«ng ®­îc nh­ mong muèn. Rñi ro vËt chÊt: S¶n phÈm ®e däa søc kháe hoÆc thÓ lùc cña ng­êi sö dông hoÆc nh÷ng ng­êi kh¸c. Rñi ro tµi chÝnh: S¶n phÈm kh«ng t­¬ng xøng víi gi¸ ®· tr¶. Rñi ro x· héi: S¶n phÈm kh«ng phï hîp víi v¨n hãa, tÝn ng­ìng, hoÆc chuÈn mùc ®¹o ®øc x· héi. Rñi ro t©m lý: S¶n phÈm ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe tinh thÇn cña ng­êi sö dông. Rñi ro thêi gian: S¶n phÈm kh«ng nh­ mong muèn dÉn ®Õn mÊt chi phÝ c¬ héi ®Ó t×m s¶n phÈm kh¸c. MÆc dï kh¸ch hµng cã nh÷ng c¸ch kh¸c nhau ®Ó xö lý nh÷ng rñi ro nµy, nh­ng ch¾c ch¾n cã mét c¸ch mµ hä sÏ chän, ®ã lµ chØ mua nh÷ng th­¬ng hiÖu næi tiÕng, nhÊt lµ nh÷ng th­¬ng hiÖu mµ hä ®· cã nh÷ng kinh nghiÖm tèt trong qu¸ khø. V× vËy, th­¬ng hiÖu cã thÓ lµ mét c«ng cô xö lý rñi ro rÊt quan träng (xem thªm Hép 1). Kh¸ch hµng X¸c ®Þnh nguån gèc xuÊt xø cña s¶n phÈm Quy tr¸ch nhiÖm cho nhµ s¶n xuÊt s¶n phÈm Gi¶m thiÓu rñi ro trong tiªu dïng TiÕt kiÖm chi phÝ t×m kiÕm Kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ b¶n th©n Yªn t©m vÒ chÊt l­îng Nhµ s¶n xuÊt C«ng cô ®Ó nhËn diÖn vµ kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm Lµ ph­¬ng tiÖn b¶o vÖ hîp ph¸p c¸c lîi thÕ vµ ®Æc ®iÓm riªng cã cña s¶n phÈm Kh¼ng ®Þnh ®¼ng cÊp chÊt l­îng tr­íc kh¸ch hµng §­a s¶n phÈm ¨n s©u vµo t©m trÝ kh¸ch hµng Lµ nguån gèc cña lîi thÕ c¹nh tranh Lµ nguån gèc cña lîi nhuËn Hép 1: TÇm quan träng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ ®èi víi kh¸ch hµng vµ nhµ s¶n xuÊt Nh­ vËy, víi kh¸ch hµng, ý nghÜa ®Æc biÖt cña th­¬ng hiÖu lµ cã thÓ lµm thay ®æi nhËn thøc vµ kinh nghiÖm cña hä vÒ c¸c s¶n phÈm. S¶n phÈm gièng hÖt nhau cã thÓ ®­îc kh¸ch hµng ®¸nh gi¸ kh¸c nhau tïy thuéc vµo sù kh¸c biÖt vµ uy tÝn cña th­¬ng hiÖu hoÆc c¸c thuéc tÝnh cña s¶n phÈm. Víi ng­êi tiªu dïng, th­¬ng hiÖu lµm cho sinh ho¹t hµng ngµy còng nh­ cuéc sèng cña hä trë nªn thuËn tiÖn vµ phong phó h¬n. 4.2 §èi víi doanh nghiÖp §èi víi c¸c doanh nghiÖp, th­¬ng hiÖu ®ãng nh÷ng vai trß quan träng. VÒ c¬ b¶n, th­¬ng hiÖu ®¸p øng môc ®Ých nhËn diÖn ®Ó ®¬n gi¶n hãa viÖc xö lý s¶n phÈm hoÆc truy t×m nguån gèc s¶n phÈm cho c«ng ty. VÒ mÆt ho¹t ®éng, th­¬ng hiÖu gióp tæ chøc kiÓm kª, tÝnh to¸n vµ thùc hiÖn c¸c ghi chÐp kh¸c. Th­¬ng hiÖu ®· ®­îc b¶o hé cho phÐp c¸c doanh nghiÖp b¶o vÖ hîp ph¸p nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ/hoÆc h×nh thøc ®Æc tr­ng, riªng cã cña s¶n phÈm. §iÒu ®ã ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t­ mét c¸ch an toµn cho th­¬ng hiÖu vµ thu lîi nhuËn tõ mét tµi s¶n ®¸ng gi¸. Ngoµi viÖc mang l¹i cho s¶n phÈm nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ thuéc tÝnh riªng cã thÓ ph©n biÖt víi c¸c s¶n phÈm kh¸c, th­¬ng hiÖu còng cã thÓ cam kÕt mét tiªu chuÈn hay ®¼ng cÊp chÊt l­îng cña s¶n phÈm. Lßng trung thµnh cña kh¸ch hµng ®èi víi th­¬ng hiÖu cho phÐp c¸c doanh nghiÖp dù b¸o vµ kiÓm so¸t thÞ tr­êng. H¬n n÷a, nã t¹o nªn mét rµo c¶n, g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c muèn x©m nhËp thÞ tr­êng. MÆc dï c¸c quy tr×nh s¶n xuÊt vµ thiÕt kÕ s¶n phÈm cã thÓ dÔ dµng bÞ sao chÐp l¹i, nh­ng nh÷ng Ên t­îng ¨n s©u trong ®Çu ng­êi tiªu dïng qua nhiÒu n¨m vÒ s¶n phÈm th× kh«ng thÓ dÔ dµng sao chÐp l¹i nh­ vËy. VÒ khÝa c¹nh nµy, th­¬ng hiÖu cã thÓ ®­îc coi nh­ mét c¸ch thøc h÷u hiÖu ®Ó ®¶m b¶o lîi thÕ c¹nh tranh, lµ tµi s¶n v« gi¸ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh v× thÕ, c¸c c«ng ty vµ c¸c tËp ®oµn lín trªn thÕ giíi ®Òu ®­a ra khÈu hiÖu: “The Brand’s the Thing” - “Cã th­¬ng hiÖu lµ cã tÊt c¶”. 4.3 §èi víi quèc gia Khi nãi ®Õn Thuþ Sü, ng­êi ta nghÜ ngay ®Õn ®ång hå, nãi ®Õn NhËt B¶n ng­êi ta nghÜ ngay ®Õn Sony, Honda, Toyota mÆc dï ®ång hå kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ n­íc Thuþ Sü còng nh­ Sony, Honda, Toyota kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ n­íc NhËt. Nh­ vËy, viÖc x©y dùng th­¬ng hiÖu kh«ng chØ thóc ®Èy s¶n phÈm cña doanh nghiÖp mµ cßn gãp phÇn t¹o nªn diÖn m¹o quèc gia. Nh÷ng th­¬ng hiÖu m¹nh ®· qu¶ng b¸ h×nh ¶nh vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña n­íc NhËt, Thuþ Sü,... ®Õn toµn thÕ giíi . Nh÷ng th­¬ng hiÖu m¹nh sÏ ®ãng vai trß sø gi¶ ®Ó s¶n phÈm c¸c quèc gia chiÕm lÜnh thÞ tr­êng thÕ giíi, t¹o nªn nh÷ng b­íc ®Öm v÷ng ch¾c gãp phÇn ®­a ®Êt n­íc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. II. TÇm quan träng cña viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ 1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng luËt vÒ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ Nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn, th­¬ng hiÖu lµ mét tµi s¶n v« h×nh cã gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp.ViÖc sö dông ®óng ®¾n chøc n¨ng cña th­¬ng hiÖu theo ®óng ph¸p luËt sÏ t¹o nªn sù c¹nh tranh lµnh m¹nh trªn thÞ tr­êng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ cuéc sèng, mäi viÖc kh«ng hoµn toµn diÔn ra mét c¸ch lµnh m¹nh nh­ vËy. §Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn nhanh chãng vµ b»ng chi phÝ rÎ nhÊt, ng­êi ta ®· lµm gi¶, hoÆc lµm nh¸i theo c¸c th­¬ng hiÖu ®­îc ­a chuéng, mÆc dï c¸c lo¹i nµy cã chÊt l­îng thÊp h¬n hµng thËt, thËm chÝ hoµn toµn kh«ng cã chøc n¨ng sö dông. §iÒu nµy ®· x¶y ra tõ xa x­a, khi b¾t ®Çu xuÊt hiÖn viÖc trao ®æi hµng ho¸ trªn tr¸i ®Êt vµ cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi, tÖ n¹n ®ã ngµy cµng ph¸t triÓn vÒ quy m« vµ ®é tinh vi. C¸c vô tranh chÊp, kiÖn c¸o vÒ nh·n hiÖu t¹i c¸c tßa ¸n ngµy cµng nhiÒu. Ban ®Çu, vÊn ®Ò mµ c¸c toµ ¸n cÇn ph¶i ph¸n quyÕt lµ quyÒn së h÷u ®èi víi nh·n hiÖu thuéc vÒ ai. Trong c¸c tr­êng hîp nµy, nguyªn t¾c th­êng ®­îc ¸p dông lµ: quyÒn së h÷u sÏ thuéc vÒ ng­êi ®Çu tiªn sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ã. §Ó x¸c ®Þnh ai lµ ng­êi sö dông ®Çu tiªn, c¸c toµ ¸n lËp sæ ghi nh·n hiÖu hµng ho¸. Lóc ®Çu c¸c sæ ®ã chØ dïng ®Ó theo dâi c¸c nh·n hiÖu bÞ tranh chÊp, sau ®ã ghi c¸c nh·n hiÖu kh¸c ch­a bÞ tranh chÊp ®Ó ®Ò phßng c¸c tranh chÊp sÏ cã trong t­¬ng lai. Cuèi cïng ngay c¶ c¸c nh·n hiÖu ch­a ®­îc sö dông nh­ng chñ nh·n hiÖu cã ý ®Þnh sö dông còng ®­îc ghi nhËn vµo sæ. Sæ theo dâi nh·n hiÖu hµng ho¸ dÇn dÇn trë thµnh sæ ®¨ng b¹ nh·n hµng, tõ ®ã h×nh thµnh ph­¬ng thøc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i toµ ¸n (th­êng gäi lµ “Nh·n hiÖu tr×nh toµ”). Tuy nhiªn, lóc ®ã viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ nh­ vËy ®­îc thùc hiÖn theo th«ng lÖ chø kh«ng theo quy ®Þnh cña mét v¨n b¶n ph¸p luËt nµo. LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸ ®Çu tiªn d­îc h×nh thµnh t¹i Ph¸p n¨m 1857. TiÕp theo lµ c¸c n­íc: Italia (1868), Anh (1875), BØ (1879), Mü (1881), §øc (1894), Nga (1896) ... §Õn nay hÇu hÕt c¸c n­íc ®Òu ®· cã luËt vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸. Tuy nhiªn, c¸c quy ph¹m ph¸p luËt nµy chØ ®iÒu chØnh vÊn ®Ò b¶o hé th­¬ng hiÖu trong ph¹m vi l·nh thæ quèc gia. Trong khi ®ã, viÖc tham gia th­¬ng m¹i quèc tÕ lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu hiÖn nay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp muèn v­¬n xa vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. §iÒu ®ã kh«ng chØ g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp mµ cßn cho c¸c quèc gia trong viÖc kiÓm so¸t viÖc b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸. Tr­íc thùc tÕ ®ã, c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ vµ §iÒu ­íc khu vùc lÇn l­ît ®­îc ra ®êi nh­: C«ng ­íc Paris, Tho¶ ­íc Madrid, Nghi ®Þnh th­ Madrid, Quy chÕ thiÕt lËp nh·n hiÖu th­¬ng m¹i céng ®ång Ch©u ¢u... Mét mÆt, ®ã lµ nh÷ng c¨n cø ph¸p lý c¬ së ®Ó x©y dùng vµ hoµn chØnh luËt b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë c¸c n­íc thµnh viªn, nh­ng quan träng h¬n, ®ã lµ nh÷ng ®ãng gãp ®Ó t¹o dùng mét HÖ thèng ®¨ng ký nh·n hiÖu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, tõ ®ã thóc ®Èy tiÕn tr×nh héi nhËp vµ h×nh thµnh nªn mét thÞ tr­êng toµn cÇu. 2. T¸c dông cña viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ 2.1 §èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nãi chung 2.1.1 Chèng l¹i hµnh vi gi¶ m¹o vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh §éng c¬ lµm giµu bÊt hîp ph¸p, kiÕn thøc ph¸p luËt h¹n chÕ céng víi nh÷ng kÏ hë trong khung ph¸p luËt ®· dÉn ®Õn mét thùc tÕ: Hµng gi¶ hÇu nh­ ®· len lái vµo tËn c¸c ngãc ng¸ch cña x· héi hay nãi c¸ch kh¸c lµ kh«ng cã lÜnh vùc nµo, ngµnh hµng nµo mµ kh«ng cã ®å gi¶. Ngay khi mét hµng ho¸ cã uy tÝn nhÊt ®Þnh trªn thÞ tr­êng th× lËp tøc xuÊt hiÖn mét lo¹t c¸c th­¬ng hiÖu t­¬ng tù, na n¸ nh»m g©y nhÇm lÉn cho ng­êi tiªu dïng. Kh«ng chØ vËy, nhiÒu khi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cßn sao chÐp toµn bé th­¬ng hiÖu, c¶ nh·n s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó g¾n lªn hµng ho¸ cña hä. Kh«ng chØ nh÷ng hµng ho¸ tiªu dïng th«ng th­êng bÞ lµm gi¶, cßn nhiÒu thø gi¶ kh¸c mµ hËu qu¶ g©y ra cho ng­êi tiªu dïng khã l­êng hÕt ®­îc nh­ d­îc phÈm, thùc phÈm, vËt liÖu x©y dùng,... C¸c lo¹i hµng gi¶ ®ã xuÊt hiÖn trong mäi lÜnh vùc cña ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, tõ s¶n xuÊt, tiªu thô hµng ho¸ vµ dÞch vô trong n­íc ®Õn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. HiÖn nay, n¹n lµm hµng gi¶ ®ang chiÕm tû lÖ lín, tíi 5- 7% gi¸ trÞ th­¬ng m¹i toµn cÇu, hµng n¨m g©y thiÖt h¹i vÒ mÆt kinh tÕ kho¶ng 2-3 tû Euro3 Theo: “Héi th¶o vÒ thùc thi quyÒn Së h÷u trÝ tuÖ” t¹i Hµ Néi vµ TP. Hå ChÝ Minh: 27/05/2002-31/05/2002. . T¹i ViÖt Nam, theo thèng kª cña Côc qu¶n lý thÞ tr­êng, cø mét mÆt hµng míi ra ®êi sÏ cã 10 mÆt hµng cïng lo¹i trªn thÞ tr­êng xuÊt hiÖn víi mÉu m· gièng hÖt hoÆc t­¬ng tù nh­ thÕ víi chÊt l­îng kÐm h¬n vµ ®­¬ng nhiªn gi¸ c¶ còng thÊp h¬n gi¸ cña hµng chÝnh hiÖu. Kh«ng chØ cã c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ bÞ lµm gi¶ mµ ngay c¶ s¶n phÈm dÞch vô còng bÞ lµm gi¶. Theo «ng Hå Huy, Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ C«ng ty Mai Linh cho biÕt “sù xuÊt hiÖn cña h·ng gi¶ taxi Mai Linh" ®· khiÕn h·ng bÞ thiÖt h¹i tíi 2,7 tû ®ång trong mét n¨m. Kh«ng riªng taxi Mai Linh mµ nhiÒu h·ng taxi cã uy tÝn kh¸c còng bÞ treo biÓn gi¶ nh­ Festival, Vina, Saigon Tourist,... N¹n hµng gi¶ ngµy cµng trë thµnh nçi ¸m ¶nh cña c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n ch©n chÝnh, lµ mét trong nh÷ng th¸ch thøc lín trªn con ®­êng kh¼ng ®Þnh uy tÝn vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ chÝnh lµ c«ng cô hiÖu qu¶ ®Ó chèng l¹i hµnh vi gi¶ m¹o vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh. Mét nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· ®­îc ph¸p luËt c«ng nhËn b¶o hé sÏ cho phÐp doanh nghiÖp c¨n cø vµo c¸c c«ng cô ph¸p lý cã liªn quan ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh, ng¨n chÆn cã hiÖu qu¶ hµnh vi vi ph¹m nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· ®­îc b¶o hé. V× vËy, ®Ó tr¸nh r¬i vµo t×nh tr¹ng “ mÊt bß míi lo lµm chuång”, hay viÖc ®æ tiÒn b¹c, thêi gian cho c¸c vô kiÖn tông, c¸c doanh nghiÖp h·y biÕn viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu th­¬ng m¹i thµnh viÖc lµm ®Çu tiªn mçi khi cã ý ®Þnh g©y dùng mét nh·n hiÖu hay mét mÆt hµng nµo ®ã bëi b¶o hé th­¬ng hiÖu lµ b¶o vÖ chÝnh m×nh. 2.1.2 T¹o kh¶ n¨ng ®éc quyÒn khai th¸c th­¬ng hiÖu Nguyªn t¾c b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ cho phÐp chñ së h÷u ®­îc ®éc quyÒn sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· ®­îc b¶._.o hé nh»m môc ®Ých kinh doanh. Do ®ã, mét khi chñ së h÷u ®¨ng ký vµ ®­îc b¶o hé nh·n hiÖu th× hä sÏ cã quyÒn g¾n nh·n hiÖu ®ã lªn hµng ho¸, bao b×, giÊy tê giao dÞch trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ qu¶ng c¸o nh·n hiÖu cña m×nh th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ ®µi, b¸o, truyÒn h×nh, biÓn qu¶ng c¸o... §éc quyÒn khai th¸c nh·n hiÖu t¹o cho doanh nghiÖp kh¶ n¨ng lËp chiÕn l­îc ph©n phèi vµ kiÓm so¸t thÞ tr­êng cho s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch hîp lý. TÊt c¶ nh÷ng ho¹t ®éng nµy sÏ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra mét c¸ch tr«i ch¶y, lµnh m¹nh vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. MÆt kh¸c, viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ víi néi dung ®¶m b¶o tÝnh ®éc quyÒn sö dông nh·n hiÖu sÏ t¹o cho doanh nghiÖp t©m lý an toµn. §ång thêi, nã còng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng hoµn thiÖn s¶n phÈm, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn nh÷ng s¶n phÈm míi ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi. 2.1.3 Thóc ®Èy hîp t¸c, liªn doanh liªn kÕt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ Nhê gi¸ trÞ cã ®­îc tõ tiÒm n¨ng khai th¸c th­¬ng m¹i cña th­¬ng hiÖu trªn thÞ tr­êng mµ quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vµ trë thµnh tµi s¶n gãp vèn khi liªn doanh, liªn kÕt s¶n xuÊt, ph©n phèi s¶n phÈm. Mét sè nh·n hiÖu cña doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ®­îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tíi vµi triÖu USD vµ dïng ®Ó gãp vèn liªn doanh nh­ nh·n hiÖu Viso cho s¶n phÈm bét giÆt, P/S cho kem ®¸nh r¨ng,... Kh«ng chØ ®­îc ®Þnh gi¸ cao trong liªn doanh, liªn kÕt, quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn g¾n liÒn víi viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ. ë ViÖt Nam, rÊt nhiÒu tr­êng hîp ng­êi n­íc ngoµi ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nh»m môc ®Ých chµo b¸n quyÒn sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸ mµ hä ®­îc b¶o hé cho c¸c tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh cña ViÖt Nam (mua b¸n Lix¨ng). HiÖn nay, viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm theo Lix¨ng ®· b¾t ®Çu h×nh thµnh vµ ®ang trë thµnh mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng néi ®Þa vµ xuÊt khÈu ë c¸c n­íc, nhÊt lµ ë NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan vµ Th¸i Lan. N¨m 1997, sè hîp ®ång lix¨ng ®· ®­îc ®¨ng ký lµ 221, trong ®ã cã 26 hîp ®ång ®­îc ký gi÷a c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, 23 hîp ®ång ®­îc ký kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi vµ 172 hîp ®ång gi÷a doanh nghiÖp ViÖt Nam víi n­íc ngoµi Theo Côc Së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam, nay lµ Côc Së h÷u trÝ tuÖ ViÖt Nam . §iÒu ®ã chøng tá ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖp ®· cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam vµ gi÷a c¸c c¬ së trong n­íc víi nhau. Ngoµi ra, trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn cã thªm c¸c t¸c dông sau: 2.1.4 Th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi dÔ dµng NÒn kinh tÕ toµn cÇu ®ang tiÕn ®Õn mét s©n ch¬i chung víi luËt lÖ hµi hoµ vµ thèng nhÊt. C¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ ngµy cµng trë nªn th«ng tho¸ng. Tuy nhiªn, ®Ó b¶o hé nÒn s¶n xuÊt néi ®Þa, c¸c n­íc ®Òu dùng lªn c¸c tiªu chuÈn khÐo lÐo nh»m h¹n chÕ sù x©m nhËp cña hµng ho¸ n­íc ngoµi. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã céng víi ý nghÜa quan träng cña b¶o hé th­¬ng hiÖu mµ quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ trë thµnh mét trong nh÷ng rµo c¶n ®Ó th«ng quan hµng ho¸. C¸c GiÊy chøng nhËn th­¬ng hiÖu chØ cã gi¸ trÞ trong ph¹m vi mét l·nh thæ nhÊt ®Þnh, th«ng th­êng lµ l·nh thæ quèc gia. Khi xuÊt, nhËp hµng ho¸ vµo mét l·nh thæ quèc gia kh¸c, nÕu c¸c doanh nghiÖp kh«ng quan t©m ®Õn viÖc më réng ph¹m vi b¶o hé cña v¨n b»ng hoÆc ®¨ng ký b¶o hé th­¬ng hiÖu cña m×nh trªn l·nh thæ quèc gia ®ã, viÖc l­u th«ng hµng ho¸ cã thÓ bÞ ng¨n cÊm hoÆc chØ su«n sÎ sau khi doanh nghiÖp ®· tèn nhiÒu c«ng søc vµ chi phÝ. Khi ®ã, c¬ héi kinh doanh vµ c¸c kho¶n lîi nhuËn cã thÓ ®· tuét khái tay doanh nghiÖp. 2.1.5 §øng v÷ng tr­íc rµo c¶n c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh t¹i thÞ tr­êng n­íc ngoµi Trong bÊt kú mét m«i tr­êng kinh doanh nµo, hµng ho¸ cña doanh nghiÖp ®Òu ph¶i c¹nh tranh víi v« vµn hµng ho¸ cïng lo¹i do c¸c doanh nghiÖp trong n­íc s¶n xuÊt còng nh­ ®­îc nhËp khÈu tõ nhiÒu n­íc kh¸c nhau. Song mçi m«i tr­êng c¹nh tranh cã ®Æc ®iÓm riªng chÞu sù ®iÒu chØnh cña mét hµnh lang ph¸p lý riªng. Quy t¾c “®µo th¶i” sÏ dÔ dµng lo¹i bá doanh nghiÖp nµo l¬ lµ víi nh÷ng quy t¾c riªng ®ã. Bëi vËy, thÝch øng vµ ®èi phã thµnh c«ng víi ho¹t ®éng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trªn thÞ tr­êng ngoµi n­íc lµ mét th¸ch thøc víi doanh nghiÖp ngay c¶ khi doanh nghiÖp ®· t¹o dùng ®­îc mét th­¬ng hiÖu uy tÝn víi nh÷ng s¶n phÈm cã n¨ng lùc c¹nh tranh cao. Ph¸p luËt b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña c¸c n­íc cã thÓ kh¸c nhau nh­ng ®Òu ®¶m b¶o quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña chñ së h÷u hîp ph¸p nh·n hiÖu hµng ho¸, ®ã lµ quyÒn yªu cÇu b¶o vÖ quyÒn lîi khi bÞ ng­êi kh¸c x©m ph¹m, quyÒn sö dông nh·n hiÖu vµ quyÒn chuyÓn giao quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸. Do ®ã, b¶o hé th­¬ng hiÖu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ mµ cô thÓ lµ b¶o hé th­¬ng hiÖu trªn c¸c thÞ tr­êng doanh nghiÖp ho¹t ®éng hoÆc cã ý ®Þnh kinh doanh lµ mét l¸ ch¾n v÷ng ch¾c b¶o vÖ doanh nghiÖp tr­íc nh÷ng ®ßn tÊn c«ng khã l­êng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. 2.1.6 Gãp phÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®· tham gia c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸. Thay v× ph¶i ®¨ng ký b¶o hé th­¬ng hiÖu t¹i mçi n­íc mµ doanh nghiÖp cã ý ®Þnh kinh doanh, doanh nghiÖp cña c¸c n­íc thµnh viªn chØ cÇn ®¨ng ký t¹i mét ®Þa ®iÓm quy ®Þnh vµ GiÊy chøng nhËn b¶o hé th­¬ng hiÖu sÏ cã gi¸ trÞ trong ph¹m vi l·nh thæ mµ §iÒu ­íc quèc tÕ ®ã cã hiÖu lùc. Ngoµi ra, c¸c §iÒu ­íc cßn cho phÐp ®­îc b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ngay c¶ ë nh÷ng n­íc mµ doanh nghiÖp ch­a s½n sµng kinh doanh. Khi Êy, b¶o hé th­¬ng hiÖu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ chÝnh lµ mét trong nh÷ng yÕu tè gîi më nhu cÇu më réng vµ ph¸t triÓn kinh doanh trong ph¹m vi c¸c quèc gia. Ngoµi ra, viÖc b¶o hé th­¬ng hiÖu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ th«ng qua c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ cßn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia ®­îc th«ng suèt, kh¾c phôc t©m lý e ng¹i vµ t¹o dùng sù tù tin cho c¸c doanh nghiÖp khi th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. 2.2 §èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam nãi riªng 2.2.1 Kh¾c phôc kh¶ n¨ng tµi chÝnh h¹n hÑp Trong thêi gian gÇn ®©y, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hÕt søc bµng hoµng tr­íc hiÖn t­îng mét sè th­¬ng hiÖu hµng ho¸ næi tiÕng cña m×nh bÞ chÝnh c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi chiÕm ®o¹t b»ng c¸ch ®¨ng ký tr­íc nh·n hiÖu ®ã víi c¬ quan b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp ë n­íc ngoµi. ViÖc mÊt nh·n hiÖu g©y tæn h¹i trùc tiÕp tíi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, buéc hä ph¶i tõ bá thÞ truêng ®ã hoÆc ph¶i mÊt c«ng g©y dùng l¹i mét nh·n hiÖu kh¸c ®Ó th©m nhËp thÞ tr­êng. Cßn nÕu muèn giµnh l¹i nh·n hiÖu cña m×nh, ch¾c ch¾n c¸c doanh nghiÖp sÏ ph¶i theo ®uæi c¸c vô kiÖn tông tèn kÐm. §Ó lÊy l¹i th­¬ng hiÖu cña m×nh t¹i Mü, Vifon ph¶i mÊt h¬n 1 n¨m vµ chi phÝ gÇn 10.000 USD; Vinamilk còng ®· mÊt kho¶ng 20.000 USD míi ®ßi l¹i ®­îc nh·n hiÖu cña chÝnh m×nh,... So víi lÖ phÝ ®¨ng ký trung b×nh 200USD cho mét th­¬ng hiÖu hµng ho¸ (xÐt mÆt b»ng chung trªn thÕ giíi) th× ®ã lµ nh÷ng kho¶n tiÒn kh«ng nhá ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. 2.2.2 Kh¾c phôc hiÓu biÕt h¹n chÕ vÒ thÞ tr­êng ®èi t¸c T©m lý lµm ¨n nhá hÑp, lµm riªng lÎ, ngµy nµo biÕt ngµy ®ã céng víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh h¹n chÕ khiÕn cho hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt chËm trong viÖc tiÕp cËn th«ng tin vµ tr× ho·n c«ng viÖc kh¶o s¸t, th¨m dß thÞ tr­êng ®èi t¸c. Trong khi ®ã, Nhµ n­íc ta còng nh­ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ®Òu hy väng tiÕp cËn víi c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu m¹nh nh­ Mü, NhËt, Nga, EU,... ChiÕn ®Êu ®­îc trªn nh÷ng thÞ tr­êng réng lín ®ã chØ víi l­îng th«ng tin rÊt h¹n chÕ lµ mét th¸ch thøc lín víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy chÝnh lµ ®¨ng ký b¶o hé th­¬ng hiÖu - c«ng cô h÷u hiÖu ®¶m b¶o mét m«i tr­êng lµnh m¹nh cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn mäi thÞ tr­êng. 2.2.3 T¹o chç ®øng vµ n©ng cao vÞ thÕ cña hµng ViÖt Nam Hµng ViÖt Nam hiÖn xuÊt khÈu chñ yÕu ph¶i qua n­íc thø ba, d­íi th­¬ng hiÖu cña n­íc trung gian. ThÕ giíi chñ yÕu biÕt ®Õn ViÖt Nam nh­ lµ mét n­íc xuÊt khÈu n«ng s¶n nh­ng thÕ giíi kh«ng thÓ nhËn biÕt ®©u lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam. §©y lµ mét trong nh÷ng lý do quan träng gi¶i thÝch t¹i sao s¶n phÈm ViÖt Nam dï lµ ®Æc s¶n nh­ng vÉn khã xuÊt khÈu, gi¸ c¶ bÊp bªnh, thu nhËp cña n«ng d©n cã xu h­íng gi¶m. Khi c¸c doanh nghiÖp quan t©m ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu cña riªng m×nh vµ ®¨ng ký b¶o hé th­¬ng hiÖu ®ã, hä ®· gãp phÇn t¹o dùng bé mÆt cho quèc gia. III. Thùc tr¹ng nhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ 1. Thùc tr¹ng viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ trong n­íc Nh×n chung, viÖc b¶o hé b¶n quyÒn nh·n hiÖu s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua ®· thu ®­îc mét sè thµnh c«ng nhÊt ®Þnh. HÖ thèng luËt vÒ b¶n quyÒn nh·n hiÖu s¶n phÈm ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét c¸ch hoµn thiÖn h¬n ®· dÇn dÇn ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®ßi hái cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã, ho¹t ®éng ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng còng diÔn ra hÕt søc s«i ®éng. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp vÒ ý nghÜa to lín cña nh·n hiÖu ngµy cµng râ rµng vµ cô thÓ h¬n. C¸c doanh nghiÖp ®· dÇn dÇn kh¾c häa ®­îc h×nh ¶nh cña m×nh nhê chÊt l­îng, uy tÝn cña s¶n phÈm. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ ë thùc tÕ ngµy cµng nhiÒu c¸c ®¬n xin ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp göi tíi Côc së h÷u c«ng nghiÖp (nay lµ Côc së h÷u trÝ tuÖ). NÕu trong suèt thêi kú 1982-1988, sè ®¬n ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ chØ cã 461 ®¬n th× con sè khiªm tèn nµy ®· t¨ng lªn mét c¸ch rÊt nhanh chãng vµ râ rÖt trong nh÷ng n¨m cña thËp kû 90, ®Æc biÖt lµ n¨m 1999 víi 2380 ®¬n, n¨m 2000 lµ 3483 ®¬n. Theo thèng kª kh«ng chÝnh thøc cña Côc Së h÷u trÝ tuÖ, chØ riªng 9 th¸ng ®Çu n¨m 2003, sè Năm Số đơn nhãn hiệu hàng hoá nộp trực tiếp Của người Việt Nam Của người nước ngoài Tổng số 1982-1988 461 773 1234 1989 255 232 487 1990 890 592 1482 1991 1747 613 2360 1992 1595 3022 4617 1993 2270 3866 6136 1994 1419 2712 4131 1995 2217 3416 5633 1996 2323 3118 5441 1997 1645 3165 4810 1998 1614 2028 3642 1999 2380 1786 4166 2000 3483 2399 5882 2001 3095 3250 6345 2002 6541 2277 8818 Tổng số 31228 32244 63472 H×nh 2: Sè ®¬n ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ 1982-2002 Nguån: Côc Së h÷u trÝ tuÖ ViÖt Nam l­îng ®¬n ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· lªn tíi con sè hµng ngh×n. §iÒu nµy chøng tá c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· cã nhËn thøc nhÊt ®Þnh vÒ tÇm quan träng cña viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ (xem thªm H×nh 2 vµ H×nh 3). MÆc dï vËy, ph¶i thõa nhËn mét thùc tÕ lµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn kh¸ dÌ dÆt trong viÖc ®Çu t­ x©y dùng h×nh ¶nh vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm. §iÒu nµy b¾t nguån tõ nhiÒu nguyªn nh©n mµ tr­íc hÕt lµ do doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn ch­a nhËn thøc ®­îc ®Çy ®ñ vÒ Năm Sè nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· ®¨ng ký Của người Việt Nam Của người nước ngoài Tổng số 1982-1989 380 1170 1550 1990 423 265 688 1991 1525 388 1913 1992 1487 1821 3308 1993 1359 2137 3532 1994 1744 2342 4086 1995 1627 2965 4592 1996 1383 2548 3931 1997 980 1506 2486 1998 1095 2016 3111 1999 1299 2499 3798 2000 1423 1453 2876 2001 2085 1554 3639 Tổng số 16846 22664 39510 H×nh 3: Sè nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· ®­îc ®¨ng ký 1982-2001 Nguån: Côc Së h÷u trÝ tuÖ ViÖt Nam nh÷ng Ých lîi mµ nh·n hiÖu s¶n phÈm mang l¹i. Theo kÕt qu¶ cuéc kh¶o s¸t tiÕn hµnh víi gÇn 500 doanh nghiÖp trong kÕ ho¹ch thùc hiÖn dù ¸n “Hç trî doanh nghiÖp vÒ n¨ng lùc x©y dùng-qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu” do Së Th­¬ng m¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ B¸o Sµi Gßn tiÕp thÞ tiÕn hµnh (th¸ng 8-11/2002) th× hiÖn nay, møc chi trung b×nh cho nh·n hiÖu th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp nhµ n­íc chØ lµ 2,6% doanh sè vµ doanh nghiÖp t­ nh©n lµ 5,4% doanh sè Theo: “Th­¬ng hiÖu ViÖt” (Dù ¸n “Hç trî doanh nghiÖp vÒ n¨ng lùc x©y dùng - qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu”). Nhµ xuÊt b¶n trÎ vµ C©u l¹c bé doanh nghiÖp Hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao, 12/2002 . Tuy c¸c doanh nghiÖp ®Òu tá ra quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy song hÇu hÕt hä coi träng viÖc ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ tiªu thô hµng h¬n nhiÒu so víi viÖc x©y dùng nh·n hiÖu s¶n phÈm. ChØ cã 30% doanh nghiÖp nghÜ r»ng nh·n hiÖu sÏ gióp b¸n hµng ®­îc gi¸ h¬n nhiÒu vµ ®em l¹i niÒm tù hµo cho ng­êi tiªu dïng s¶n phÈm. 16% trong sè c¸c doanh nghiÖp cã bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ ho¹t ®éng marketing; ë mét sè doanh nghiÖp th× bé phËn nµy vÉn do gi¸m ®èc trùc tiÕp phô tr¸ch. Cã ®Õn 80% doanh nghiÖp kh«ng cã chøc danh qu¶n lý nh·n hiÖu (khèi doanh nghiÖp nhµ n­íc cã chøc danh qu¶n lý nh·n hiÖu nhiÒu h¬n c¸c doanh nghiÖp kh¸c) vµ 20% sè doanh nghiÖp kh«ng dµnh chi phÝ cho x©y dùng th­¬ng hiÖu. Ngoµi ra, mét phÇn ba sè doanh nghiÖp ®­îc kh¶o s¸t kh«ng chi cho dÞch vô bªn ngoµi bëi theo hä c¸c tæ chøc cung cÊp dÞch vô kh«ng hiÓu vµ ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña doanh nghiÖp, kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ nh­ hä mong muèn. MÆt kh¸c, do kiÕn thøc ph¸p lý vÒ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña c¸c chñ doanh nghiÖp cßn ch­a ®Çy ®ñ nªn khi ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n (®¬n kh«ng ®óng yªu cÇu, bé hå s¬ kh«ng ®Çy ®ñ...). ChÝnh v× vËy, nhiÒu doanh nghiÖp chØ ®i ®¨ng ký lÊy lÖ mµ kh«ng tËn dông ®­îc hÕt quyÒn ®èi víi chñ së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸. 2. Thùc tr¹ng viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi Hµng n¨m, Côc së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam (nay lµ Côc Së h÷u trÝ tuÖ ViÖt Nam) nhËn ®­îc trùc tiÕp th«ng qua tho¶ ­íc Madrid hµng ngh×n ®¬n cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc ®¨ng ký nh·n hiÖu t¹i ViÖt Nam. Trong khi ®ã, sè ®¬n ®¨ng ký cña ng­êi ViÖt Nam ra n­íc ngoµi chØ cã h¬n 100 ®¬n. Vµ trong sè 95.000 nh·n hiÖu ®¨ng ký b¶o hé t¹i Côc Së h÷u trÝ tuÖ ViÖt Nam chØ cã h¬n 20% lµ cña doanh nghiÖp ViÖt Nam. §a sè nh·n hiÖu ®¨ng ký l¹i lµ cña c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, rÊt Ýt doanh nghiÖp nhµ n­íc tham gia. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc û thÕ ®­îc b¶o hé mµ kh«ng coi träng së h÷u th­¬ng hiÖu cña chÝnh m×nh. NhiÒu tr­êng hîp c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c Tæng c«ng ty, kh«ng thÌm ®¨ng ký së h÷u th­¬ng hiÖu ngay trong n­íc. §Õn khi doanh nghiÖp muèn ®¨ng ký nh·n hiÖu ë n­íc ngoµi ®Ó xuÊt khÈu th× th­êng ®­îc yªu cÇu ph¶i cã ®¨ng ký ë trong n­íc, lóc ®ã hä míi véi v· ®i ®¨ng ký th­¬ng hiÖu. Tuy nhiªn, thñ tôc ®¨ng ký th­êng kÐo dµi hµng n¨m dÉn ®Õn mÊt c¬ héi lµm ¨n víi n­íc ngoµi. Trªn thÞ tr­êng Mü, trong vµi n¨m trë l¹i ®©y, rÊt nhiÒu th­¬ng hiÖu ViÖt Nam ®· hoÆc ®ang cã nguy c¬ mÊt th­¬ng hiÖu do bÞ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®¨ng ký tr­íc. ThÕ nh­ng, cho ®Õn th¸ng 3/2002 míi chØ cã 186 ®¬n ®¨ng ký cña c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam göi ®Õn V¨n phßng S¸ng chÕ vµ Th­¬ng hiÖu Mü (USPTO) - con sè qu¸ nhá bÐ so víi trªn 3 triÖu nh·n hiÖu mµ USPTO ®ang qu¶n lý. Trong khi ®ã, n¨m 92 cã 1132 hå s¬, n¨m 93 ®· cã ®Õn 1939 hå s¬ cña c¸c c«ng ty Mü ®¨ng ký th­¬ng hiÖu ë ViÖt Nam. Nh×n chung, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay vÉn ch­a cã ý thøc b¶o vÖ quyÒn lîi cña chÝnh m×nh. Hä chØ tËp trung vµo s¶n xuÊt, ký c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu mµ ch­a l­u t©m ®Õn viÖc ph¶i lµm sao ®Ó th­¬ng hiÖu cña m×nh ®­îc thõa nhËn mét c¸ch hîp ph¸p. ChÝnh v× vËy, c¸c nhµ s¶n xuÊt-xuÊt khÈu hiÖn rÊt bÞ ®éng trong viÖc ®¨ng ký, b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ c¸c s¶n phÈm cña m×nh. Khi nµo s¶n phÈm ®ã bÞ x©m ph¹m, hoÆc nguy c¬ mÊt th­¬ng hiÖu cËn kÒ míi véi v· ®i ®¨ng ký quyÒn së h÷u th­¬ng hiÖu. Khi ®ã doanh nghiÖp võa mÊt thêi gian, chi phÝ, l¹i ph¶i tham gia qu¸ tr×nh kiÖn tông, thiÖt h¹i cã khi lªn tíi hµng triÖu ®« la. Vµ nguy h¹i h¬n lµ nÕu th­¬ng hiÖu bÞ mÊt, doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®æi tªn hoÆc chÊp nhËn mÊt thÞ tr­êng. MÆt kh¸c, ®a sè c¸c doanh nghiÖp kh«ng l­u gi÷ ®Çy ®ñ hå s¬, giÊy tê chøng minh nguån gèc, c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña m×nh. §Õn khi cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u, muèn chøng minh s¶n phÈm ®ã, c«ng nghÖ ®ã lµ cña m×nh nh­ng ®µnh chÞu v× kh«ng cã ®ñ tµi liÖu. §©y chÝnh lµ mét tæn thÊt kh«ng ®¸ng cã. – ch­¬ng II — §¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ tr­êng Hoa Kú I. C¸c quy ®Þnh ph¸p lý cña Hoa Kú vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ 1. C¸c §iÒu ­íc Quèc tÕ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ mµ Hoa Kú lµ thµnh viªn Theo: “C¸c §iÒu ­íc Quèc tÕ vÒ Së h÷u trÝ tuÖ trong qu¸ tr×nh héi nhËp”, Côc Së h÷u C«ng nghiÖp ViÖt Nam (nay lµ Côc Së h÷u trÝ tuÖ ViÖt Nam) vµ ViÖn Së h÷u trÝ tuÖ Liªn bang Thuþ Sü, 2002 1.1 C«ng ­íc Paris vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp C«ng ­íc Paris vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp ®­îc ký kÕt ngµy 20.3.1883 t¹i Paris vµ ®­îc xem xÐt l¹i t¹i Brussels n¨m 1990, t¹i Washington n¨m 1911, t¹i La Hay n¨m 1925, t¹i London n¨m 1934, t¹i Lisbon n¨m 1958, t¹i Stockholm n¨m 1967 vµ ®­îc söa ®æi vµo n¨m 1979. TÝnh ®Õn nay, C«ng ­íc nµy ®· cã 164 thµnh viªn tham gia. ViÖt Nam vµ Hoa Kú ®Òu lµ thµnh viªn cña C«ng ­íc nµy. C¸c quy ®Þnh cña C«ng ­íc Paris ®Ò cËp ®Õn 3 vÊn ®Ò lín: (i) nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia, (ii) quyÒn ­u tiªn, vµ (iii) mét sè nguyªn t¾c chung ®èi víi hÖ thèng b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp mµ c¸c n­íc thµnh viªn ph¶i tu©n thñ. 1.1.1 Nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia C«ng ­íc Paris quy ®Þnh r»ng ®èi víi viÖc b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp, mçi n­íc thµnh viªn ph¶i dµnh cho c«ng d©n cña c¸c n­íc thµnh viªn kh¸c sù b¶o hé t­¬ng tù nh­ sù b¶o hé dµnh cho c«ng d©n cña n­íc m×nh. ChÕ ®é ®èi xö quèc gia t­¬ng ®­¬ng còng ph¶i ®­îc dµnh cho c«ng d©n cña nh÷ng n­íc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña C«ng ­íc Paris nÕu hä c­ tró t¹i mét n­íc thµnh viªn hoÆc hä cã c¬ së kinh doanh t¹i mét n­íc thµnh viªn. Quy ®Þnh vÒ chÕ ®é ®èi xö quèc gia ®­îc ®Æt ra kh«ng chØ nh»m b¶o ®¶m quyÒn cña ng­êi n­íc ngoµi ®­îc b¶o hé mµ cßn ®¶m b¶o r»ng hä kh«ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö theo bÊt kú c¸ch nµo liªn quan ®Õn b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. C¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p quèc gia liªn quan ®Õn thñ tôc xÐt xö vµ thñ tôc hµnh chÝnh, thÈm quyÒn xÐt xö, viÖc lùa chän ®Þa chØ giao dÞch hoÆc chØ ®Þnh ®¹i diÖn ®­îc b¶o l­u. 1.1.2 QuyÒn ­u tiªn C«ng ­íc Paris quy ®Þnh quyÒn ­u tiªn ®èi víi s¸ng chÕ, mÉu h÷u Ých, nh·n hiÖu vµ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp. Cô thÓ lµ trªn c¬ së mét ®¬n ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ hîp lÖ ®Çu tiªn ®· ®­îc nép t¹i mét trong sè c¸c n­íc thµnh viªn, trong thêi h¹n 6 th¸ng, ng­êi chñ së h÷u cã thÓ nép ®¬n yªu cÇu b¶o hé t¹i bÊt cø n­íc thµnh viªn nµo kh¸c vµ c¸c ®¬n nép sau sÏ ®­îc coi nh­ lµ ®· ®­îc nép vµo cïng ngµy víi ngµy nép ®¬n ®Çu tiªn. Nãi c¸ch kh¸c, nh÷ng ®¬n nép sau ®ã sÏ cã quyÒn ­u tiªn ®èi víi c¸c ®¬n cã thÓ ®· ®­îc nh÷ng ng­êi kh¸c nép trong kho¶ng thêi gian ­u tiªn nãi trªn. Ngoµi ra, nh÷ng ®¬n nép sau dùa trªn c¬ së ®¬n nép ®Çu tiªn sÏ kh«ng bÞ ¶nh h­ëng bëi bÊt cø sù kiÖn nµo cã thÓ x¶y ra trong kho¶ng thêi gian ­u tiªn, ch¼ng h¹n nh­ viÖc b¸n c¸c s¶n phÈm mang nh·n hiÖu ®­îc ®¨ng ký... Mét trong lîi Ých thiÕt thùc nhÊt cña quy ®Þnh nµy lµ khi ng­êi nép ®¬n muèn ®¹t ®­îc sù b¶o hé ë mét sè n­íc, hä kh«ng buéc ph¶i nép ®ång thêi tÊt c¶ c¸c ®¬n t¹i c¸c n­íc xuÊt xø vµ c¸c n­íc kh¸c mµ cã 6 th¸ng ®Ó quyÕt ®Þnh xem nªn nép ®¬n yªu cÇu b¶o hé ë nh÷ng n­íc nµo vµ tiÕn hµnh thñ tôc nép ®¬n ë c¸c n­íc ®­îc chän lùa. ViÖc rót hoÆc tõ chèi ®¬n ®Çu tiªn kh«ng lµm mÊt kh¶ n¨ng ®­îc h­ëng quyÒn ­u tiªn cña ng­êi nép ®¬n. Ng­êi nép ®¬n cã thÓ yªu cÇu h­ëng quyÒn ­u tiªn tõ nhiÒu ®¬n nh­ cã thÓ yªu cÇu h­ëng quyÒn ­u tiªn tõ mét phÇn cña mét ®¬n nép tr­íc. 1.1.3 C¸c nguyªn t¾c chung C«ng ­íc Paris kh«ng quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn nép ®¬n vµ ®¨ng ký nh·n hiÖu mµ dµnh viÖc nµy cho luËt quèc gia cña c¸c n­íc thµnh viªn. Mét khi nh·n hiÖu ®­îc ®¨ng ký t¹i mét n­íc thµnh viªn, ®¨ng ký ®ã sÏ ®éc lËp víi ®¨ng ký cã thÓ cã t¹i bÊt cø n­íc thµnh viªn nµo kh¸c, kÓ c¶ n­íc xuÊt xø. Do ®ã, nÕu ®¨ng ký nh·n hiÖu bÞ mÊt hiÖu lùc t¹i mét n­íc thµnh viªn th× còng sÏ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu lùc cña ®¨ng ký nh·n hiÖu ®ã t¹i c¸c n­íc thµnh viªn kh¸c. Khi nh·n hiÖu ®· ®­îc ®¨ng ký hîp lÖ t¹i n­íc xuÊt xø, ng­êi ®¨ng ký nh·n hiÖu ®ã cã thÓ nép ®¬n b¶o hé t¹i c¸c n­íc kh¸c víi h×nh thøc ban ®Çu cña nh·n hiÖu ®ã. Tuy nhiªn, ®¨ng ký cã thÓ bÞ tõ chèi trong mét sè tr­êng hîp nhÊt ®Þnh, ch¼ng h¹n nh­ nh·n hiÖu cã kh¶ n¨ng x©m ph¹m quyÒn ®· ®¨ng ký cña c¸c bªn thø ba, nh·n hiÖu kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt, nh·n hiÖu tr¸i víi ®¹o ®øc hoÆc trËt tù c«ng céng hoÆc nh·n hiÖu cã kh¶ n¨ng lõa dèi c«ng chóng. T¹i bÊt kú n­íc thµnh viªn nµo, nÕu viÖc sö dông nh·n hiÖu ®· ®¨ng ký lµ b¾t buéc, kh«ng thÓ huû bá ®¨ng ký sau mét thêi gian hîp lý vµ chØ trong tr­êng hîp chñ së h÷u kh«ng chøng minh ®­îc lý do chÝnh ®¸ng cña viÖc kh«ng sö dông nh·n hiÖu. Mçi n­íc thµnh viªn ph¶i tõ chèi ®¨ng ký, huû bá ®¨ng ký vµ cÊm sö dông c¸c nh·n hiÖu lµ b¶n sao chÐp, m« pháng, hoÆc dÞch nghÜa cã kh¶ n¨ng g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu ®­îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n­íc ®ã coi lµ nh·n hiÖu næi tiÕng cña ng­êi kh¸c ë n­íc ®ã cho nh÷ng hµng ho¸ cïng lo¹i hoÆc t­¬ng tù. Thêi h¹n yªu cÇu huû bá ®¨ng ký nh·n hiÖu nh­ vËy kh«ng ®­îc Ýt h¬n 5 n¨m kÓ tõ ngµy ®¨ng ký nh·n hiÖu. Tuy nhiªn, nÕu nh·n hiÖu ®­îc ®¨ng ký hoÆc sö dông víi ý ®Þnh xÊu, sÏ kh«ng ®­îc h¹n chÕ thêi h¹n yªu cÇu huû bá ®¨ng ký hoÆc ng¨n cÊm sö dông. T­¬ng tù, mçi n­íc thµnh viªn ph¶i tõ chèi ®¨ng ký hoÆc cÊm sö dông c¸c nh·n hiÖu chøa c¸c biÓu t­îng quèc gia vµ c¸c dÊu hiÖu chÝnh thøc mµ kh«ng ®­îc phÐp, víi ®iÒu kiÖn c¸c dÊu hiÖu, biÓu t­îng ®ã ®· ®­îc th«ng b¸o cho ban th­ ký cña Tæ chøc Së h÷u trÝ tuÖ thÕ giíi. Quy ®Þnh t­¬ng tù còng ¸p dông cho huy hiÖu, cê, biÓu t­îng kh¸c, c¸c ch÷ viÕt t¾t vµ tªn cña c¸c tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ. NÕu ®¹i lý hoÆc ng­êi ®¹i diÖn cña chñ nh·n hiÖu t¹i mét trong sè c¸c n­íc thµnh viªn kh«ng ®­îc phÐp cña chñ nh·n hiÖu mµ vÉn nép ®¬n ®¨ng ký nh·n hiÖu cho chÝnh m×nh t¹i n­íc thµnh viªn kh¸c th× chñ nh·n hiÖu cã quyÒn ph¶n ®èi viÖc ®¨ng ký hoÆc ®Ò nghÞ huû bá ®¨ng ký ®ã hoÆc ®Ò nghÞ sang tªn ®¨ng ký ®ã cho m×nh, trõ tr­êng hîp ®¹i lý hoÆc ng­êi ®¹i diÖn ®ã biÖn hé ®­îc cho hµnh ®éng cña m×nh. Quy ®Þnh ©n h¹n cho viÖc nép tiÒn duy tr× hiÖu lùc quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp còng ®­îc ¸p dông cho viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸. Ng­êi nép phÝ gia h¹n muén ph¶i nép thªm mét kho¶n phÝ phô tréi nhÊt ®Þnh. C¸c n­íc thµnh viªn cã nghÜa vô ph¶i quy ®Þnh ©n h¹n Ýt nhÊt lµ 6 th¸ng kÓ tõ ngµy kÕt thóc kú h¹n hiÖu lùc, nh­ng ®­îc tù do quy ®Þnh møc phÝ phô tréi. 1.2 HiÖp ®Þnh vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan tíi th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ (TRIPS) Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO) ®­îc thµnh lËp n¨m 1995 sau khi kÕt thóc vßng ®µm ph¸n Uruguay trong khu«n khæ HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ th­¬ng m¹i (GATT). C¸c thµnh viªn cña WTO ®· ®­a ra mét hÖ thèng c¸c quy t¾c ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ nh»m môc ®Ých tù do ho¸ vµ më réng th­¬ng m¹i trªn nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i vµ cïng cã lîi. HÖ thèng ®ã bao gåm c¶ c¸c quy t¾c vÒ së h÷u trÝ tuÖ. Néi dung b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ ®­îc ®­a vµo GATT lµ mét b»ng chøng thõa nhËn mèi liªn hÖ ngµy cµng t¨ng gi÷a së h÷u trÝ tuÖ vµ th­¬ng m¹i. ViÖc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ kh«ng tho¶ ®¸ng bÞ coi lµ thùc tiÔn th­¬ng m¹i thiÕu lµnh m¹nh vµ lµ rµo c¶n ®èi víi thÞ tr­êng tù do vµ më cöa. Khi ®ã, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh«ng cÇn ®Çu t­ cho nghiªn cøu vµ triÓn khai (R&D) mµ cã thÓ b¾t ch­íc, sao chÐp vµ b¸n c¸c s¶n phÈm víi gi¸ rÎ h¬n nhiÒu. KÕt qu¶ lµ c¸c nhµ s¶n xuÊt ch©n chÝnh kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ lîi nhuËn cÇn thiÕt ®Ó tiÕp tôc duy tr× ho¹t ®éng c¶i tiÕn vµ s¸ng t¹o, bao gåm c¶ viÖc t¹o ra c¸c s¶n phÈm míi. Chõng nµo n¹n hµng gi¶, hµng nh¸i cßn phæ biÕn th× chñ nh·n hiÖu hîp ph¸p khã cã thÓ kinh doanh cã l·i t¹i thÞ tr­êng ®ã. Thùc tÕ ®ã cña th­¬ng m¹i quèc tÕ t¹o nªn sù cÇn thiÕt ph¶i h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét t­ duy míi ®èi víi së h÷u trÝ tuÖ trªn gãc ®é th­¬ng m¹i. KÕt qu¶ lµ HiÖp ®Þnh vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ (TRIPS) ®­îc ký kÕt ngµy 15/04/1994 vµ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/01/1995 cïng víi sù ra ®êi cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO). Con ®­êng tíi WTO vµ HiÖp ®Þnh TRIPS b¾t ®Çu tõ sau §¹i chiÕn ThÕ giíi II víi viÖc thµnh lËp GATT nh»m duy tr× luËt lÖ chung vÒ th­¬ng m¹i quèc tÕ. ViÖc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ lÇn ®Çu tiªn ®­îc bµn tíi trong ch­¬ng tr×nh nghÞ sù cña GATT t¹i vßng ®µm ph¸n vÒ luËt chèng hµng gi¶ ë Tokyo n¨m 1978. Tuy vËy, chØ ®Õn vßng ®µm ph¸n Uruguay cña GATT, ý t­ëng ®ã míi thùc sù trë thµnh hiÖn thùc víi viÖc th«ng qua HiÖp ®Þnh TRIPS. HiÖp ®Þnh TRIPS thõa nhËn tÇm quan träng cña viÖc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ ®èi víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ vµ c¸c thiÖt h¹i ®èi víi c¸c quyÒn lîi th­¬ng m¹i hîp ph¸p khi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ kh«ng ®­îc b¶o hé vµ thùc thi tho¶ ®¸ng vµ hiÖu qu¶. §iÒu 7 cña HiÖp ®Þnh quy ®Þnh r»ng viÖc b¶o hé vµ thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ sÏ “gãp phÇn thóc ®Èy c¶i tiÕn, chuyÓn giao vµ phæ biÕn c«ng nghÖ, mang l¹i lîi Ých cho c¶ ng­êi s¸ng t¹o vµ ng­êi sö dông c«ng nghÖ, còng nh­ lîi Ých kinh tÕ x· héi nãi chung vµ b¶o ®¶m sù c©n b»ng gi÷a quyÒn vµ nghÜa vô”. Cã thÓ nãi HiÖp ®Þnh TRIPS ®· mang l¹i nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n trong lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ nãi chung vµ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng. HiÖp ®Þnh ®· kh¼ng ®Þnh l¹i vµ më réng c¸c chuÈn mùc vµ quy ®Þnh cña C«ng ­íc Paris vµ C«ng ­íc Berne, lµm thay ®æi bé mÆt cña luËt së h÷u trÝ tuÖ. Ngoµi viÖc ®ång nhÊt ho¸ vÒ ph¸p luËt, HiÖp ®Þnh TRIPS cßn tiÕn tíi lo¹i bá c¸c quy ®Þnh vÒ hµnh chÝnh, thñ tôc vµ vÒ kü thuËt g©y bÊt lîi cho ho¹t ®éng së h÷u trÝ tuÖ quèc tÕ. §iÒu quan träng h¬n c¶ lµ ®©y lµ §iÒu ­íc Quèc tÕ ®Çu tiªn quy ®Þnh hÖ thèng c¸c h×nh ph¹t ®èi víi c¸c thµnh viªn kh«ng ®¶m b¶o sù b¶o hé tèi thiÓu vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, kÓ c¶ c¸c tiªu chuÈn tèi thiÓu vÒ nghÜa vô thùc thi quyÒn. C¸c h×nh ph¹t nµy hoµn toµn kh«ng cã trong C«ng ­íc Paris. Ngoµi ra, HiÖp ­íc TRIPS còng lÇn ®Çu tiªn ®­a ra mét nguyªn t¾c míi lµ nguyªn t¾c “®èi xö tèi huÖ quèc” (MFN): “bÊt kú mét sù ­u tiªn, chiÕu cè, ®Æc quyÒn hoÆc sù miÔn trõ nµo ®­îc mét Thµnh viªn dµnh cho mét c«ng d©n cña bÊt kú n­íc nµo kh¸c còng ph¶i ®­îc lËp tøc vµ v« ®iÒu kiÖn dµnh cho c«ng d©n cña tÊt c¶ c¸c Thµnh viªn kh¸c” (§iÒu 4). Víi môc ®Ých chèng hµng gi¶ vµ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸, HiÖp ®Þnh quy ®Þnh c¸c nguyªn t¾c tæng qu¸t vÒ thñ tôc b¶o hé mét c¸ch tho¶ ®¸ng vµ hiÖu qu¶ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp t¹i c¸c n­íc thµnh viªn. Trong phÇn III vµ IV cña HiÖp ®Þnh TRIPS nªu râ r»ng c¸c n­íc thµnh viªn ph¶i quy ®Þnh trong luËt ph¸p quèc gia cña m×nh c¸c thñ tôc cho phÐp ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. C¸c quèc gia thµnh viªn còng ph¶i quy ®Þnh mét c¬ chÕ nh»m ng¨n chÆn c¸c hµnh vi t¸i vi ph¹m c¸c quyÒn ®ã vµ cã nghÜa vô ph¶i ¸p dông c¶ hai biÖn ph¸p nãi trªn ®Ó tr¸nh c¸c rµo c¶n g©y trë ng¹i cho th­¬ng m¹i hîp ph¸p vµ c¸c biÖn ph¸p an toµn ®èi víi viÖc l¹m dông quyÒn. H¬n thÕ, c¸c thñ tôc vµ h×nh thøc quy ®Þnh ®èi víi viÖc b¶o hé quyÒn ph¶i hîp lý vµ c«ng b»ng, kh«ng ®­îc “phøc t¹p vµ tèn kÐm ®Õn møc kh«ng cÇn thiÕt” vµ kh«ng ®­îc “kÐo dµi mét c¸ch bÊt hîp lý vµ kh«ng cã lý do”. MÆt kh¸c, HiÖp ®Þnh TRIPS còng quy ®Þnh r»ng luËt nh·n hiÖu hµng ho¸ quèc gia cña c¸c n­íc thµnh viªn ph¶i quy ®Þnh mét sè thñ tôc vµ c¸c thñ tôc nµy ph¶i ®­îc c«ng khai ®èi víi chñ së h÷u nh·n hiÖu. Trong sè ®ã cã c¬ chÕ thùc thi, ch¼ng h¹n nh­ c¸c thñ tôc d©n sù, h×nh sù vµ hµnh chÝnh, bao gåm c¸c biÖn ph¸p t¹m thêi, båi th­êng thiÖt h¹i, tiªu huû tang vËt vi ph¹m. HiÖp ®Þnh còng ®Ò ra yªu cÇu thiÕt lËp c¸c thñ tôc kiÓm so¸t hµng gi¶ t¹i biªn giíi. VÒ ph¸n quyÕt cña c¸c toµ ¸n ®èi víi vi ph¹m b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸, HiÖp ®Þnh quy ®Þnh ph¶i ®­îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n, cã nªu râ lý do vµ ®­îc th«ng b¸o kÞp thêi cho c¸c bªn. C¸c ph¸n quyÕt ph¶i dùa trªn c¸c b»ng chøng vµ c¸c bªn nhÊt thiÕt ph¶i cã mét c¬ héi ®Ó tr×nh bµy ý kiÕn. MÆc dï c¸c n­íc thµnh viªn kh«ng b¾t buéc ph¶i thiÕt lËp mét hÖ thèng xÐt xö riªng, song nhÊt thiÕt ph¶i quy ®Þnh c¸c thñ tôc xem xÐt t¹i toµ ¸n tÊt c¶ c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cuèi cïng. Mèi quan hÖ ngµy cµng t¨ng gi÷a th­¬ng m¹i vµ së h÷u trÝ tuÖ ®· lµm cho nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn thõa nhËn r»ng sù sèng cßn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi g¾n liÒn víi viÖc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn mong ®îi thêi gian kÐo dµi thi hµnh HiÖp ®Þnh TRIPS vµ sÏ ®­îc h­ëng lîi tõ viÖc b¶o hé th«ng qua hÖ thèng gi¶i quyÕt tranh chÊp cña HiÖp ®Þnh nµy. XÐt trong bèi c¶nh quan hÖ toµn cÇu, vµ xem xÐt quyÒn së h÷u trÝ tuÖ lµ ®éng lùc thóc ®Èy ®Çu t­ vµ th­¬ng m¹i, th× viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ nãi chung vµ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng lµ mét chiÕn l­îc ®óng ®¾n nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. 1.3 HiÖp ­íc LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸ (Trademark Law Treaty) HiÖp ­íc LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc th«ng qua ngµy 27/10/1994 t¹i Geneva vµ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/08/1996. TÝnh ®Õn nay, HiÖp ­íc LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· cã 26 thµnh viªn. Hoa Kú ®· nép v¨n kiÖn gia nhËp cho Tæ chøc Së h÷u trÝ tuÖ ThÕ giíi (WIPO) vµo th¸ng 5 n¨m 2000. Môc ®Ých cña HiÖp ­íc lµ lµm ®¬n gi¶n ho¸ vµ hµi hoµ ho¸ c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc vµ yªu cÇu hµnh chÝnh cña c¸c hÖ thèng ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ quèc gia vµ khu vùc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng­êi nép ®¬n vµ chñ së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸. C¸c quy t¾c cña HiÖp ­íc lµm râ nh÷ng yªu cÇu vÒ thñ tôc mµ c¬ quan nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc phÐp hay kh«ng ®­îc phÐp ®ßi hái ng­êi nép ®¬n hoÆc chñ së h÷u nh·n hiÖu. HiÖp ­íc kh«ng ®iÒu chØnh nh÷ng quy ®Þnh néi dung vÒ ®¨ng ký nh·n hiÖu cña luËt nh·n hiÖu hµng ho¸. C¸c lo¹i nh·n hiÖu hµng ho¸ thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña HiÖp ­íc §iÒu 2 HiÖp ­íc quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ nh·n hiÖu dÞch vô. V× vËy, khi tham gia HiÖp ­íc, N­íc thµnh viªn ph¶i cã nghÜa vô ®¨ng ký nh·n hiÖu dÞch vô. H¬n n÷a, theo §iÒu 16, N­íc thµnh viªn còng cã nghÜa vô tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña C«ng ­íc Paris liªn quan ®Õn nh·n hiÖu dÞch vô. Nh·n hiÖu tËp thÓ, nh·n hiÖu chøng nhËn kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña HiÖp ­íc, bëi v× c¸c yªu cÇu cña c¸c quèc gia ®èi víi viÖc ®¨ng ký nh÷ng nh·n hiÖu nµy rÊt ®a d¹ng khiÕn cho viÖc thèng nhÊt rÊt khã kh¨n. Nh·n hiÖu h×nh næi vµ nh·n hiÖu v« h×nh, nh­ nh·n hiÖu ©m thanh vµ nh·n hiÖu mïi vÞ còng kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña HiÖp ­íc v× kh«ng dÔ dµng t¹o mÉu c¸c nh·n hiÖu ®ã b»ng ph­¬ng ph¸p ®å häa vµ rÊt Ýt luËt quèc gia b¶o hé nh÷ng nh·n hiÖu nµy. Nh÷ng dÊu hiÖu cã thÓ nh×n thÊy ®­îc ®Òu ph¶i cã kh¶ n¨ng ®­îc ®¨ng ký. ChØ nh÷ng N­íc thµnh viªn nµo chÊp nhËn ®¨ng ký nh·n hiÖu h×nh khè._.nhµ l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®Õn tõng nh©n viªn trong doanh nghiÖp th«ng qua c¸c cuéc häp, héi th¶o, c¸c buæi trao ®æi ngay t¹i doanh nghiÖp hoÆc c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin cña doanh nghiÖp nh­ t¹p chÝ cña doanh nghiÖp, trang web cña doanh nghiÖp... sao cho th­¬ng hiÖu - h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp lu«n lu«n ®­îc gi÷ g×n, båi ®¾p vµ hoµn thiÖn ë tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty: marketing, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm, s¶n xuÊt, l­u th«ng, ph©n phèi... Ngoµi ra, còng cÇn bæ sung chøc n¨ng qu¶n lý th­¬ng hiÖu trong doanh nghiÖp, cã thÓ b»ng viÖc thµnh lËp bé phËn qu¶n trÞ th­¬ng hiÖu. Bé phËn nµy sÏ quyÕt ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn, qu¶ng b¸ vµ b¶o vÖ th­¬ng hiÖu. Khi nhËn thøc cña doanh nghiÖp ®­îc n©ng cao còng cã nghÜa doanh nghiÖp ®· tin yªu, tù hµo vÒ th­¬ng hiÖu riªng cña m×nh vµ sÏ cã nh÷ng hµnh ®éng cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ gi¸ trÞ ®ã. 2.2 Chñ ®éng tiÕp cËn c¸c th«ng tin, ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin ph¸p lý Theo ®ã, c¸c doanh nghiÖp cÇn theo dâi c¸c hµnh vi l¹m dông th­¬ng hiÖu cña m×nh trªn c¸c Ên phÈm, b¸o chÝ, tivi, ®µi ph¸t thanh, c¸c héi chî triÓn l·m trong vµ ngoµi n­íc. C¸c doanh nghiÖp nªn ®Æc biÖt quan t©m c¸c th«ng tin ph¸p luËt nh·n hiÖu hµng ho¸ bëi luËt ph¸p cña Mü rÊt phøc t¹p mµ ng­êi Mü khi kinh doanh g¾n rÊt s¸t víi luËt lÖ. Doanh nghiÖp ViÖt Nam thiÕu kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕt rÊt dÔ bÞ chÌn Ðp. Ngoµi ra, am hiÓu vÒ luËt lÖ Mü sÏ gióp doanh nghiÖp tr¸nh ph¶i mÊt tiÒn v× nh÷ng s¬ suÊt khi ®¨ng ký, sö dông, duy tr× nh·n. Doanh nghiÖp cã thÓ thuª luËt s­ t­ vÊn ®Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro vµ bÊt ®ång. Tuy nhiªn, chi phÝ tr¶ cho luËt s­ rÊt cao (th­êng kho¶ng 250 - 500 USD/giê, cßn ®Ó thuª mét luËt s­ theo ®Õn hÕt mét vô kiÖn ph¶i tiªu tèn kho¶ng 30.000- 50.000 USD). Nh­ vËy, muèn sö dông luËt s­ cã hiÖu qu¶, b¶n th©n doanh nghiÖp còng ph¶i am hiÓu Ýt nhiÒu vÒ luËt lÖ Mü ®Ó khi mêi luËt s­ th× ®¶m b¶o thêi gian lµm viÖc ng¾n nhÊt nh­ng hiÖu qu¶ cao. Víi kinh phÝ eo hÑp cña m×nh th× cã lÏ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, nªn khai th¸c triÖt ®Ó c¸c kªnh th«ng tin c¬ b¶n ®Ó hiÓu cµng nhiÒu vÒ thÞ tr­êng vµ luËt ph¸p Mü cµng tèt. 2.3 Quan t©m ®Õn viÖc ®¨ng ký b¶o hé th­¬ng hiÖu ë n­íc ngoµi H·y tu©n thñ nguyªn t¾c chiÕn l­îc "th­¬ng hiÖu ®i tr­íc hµng ho¸". C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nhanh chãng kh¾c phôc thãi quen ®­a hµng ho¸ ra thÞ tr­êng råi míi tÝnh ®Õn th­¬ng hiÖu. LuËt nh·n hiÖu cña Mü cho phÐp ng­êi nép ®¬n lùa chän mét trong hai h×nh thøc: nép ®¬n trªn c¬ së "dù ®Þnh sö dông" nh·n hiÖu, hoÆc nép ®¬n trªn c¬ së “nh·n hiÖu ®· sö dông trong thùc tÕ". Do ®ã, nh÷ng doanh nghiÖp cã ý ®Þnh vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng mang nh·n hiÖu cña m×nh sang Mü trong mét vµi n¨m tíi th× cã thÓ tiÕn hµnh nép ®¬n ngay tõ b©y giê trªn "c¬ së dù ®Þnh sö dông" ®Ó giµnh lÊy ngµy ­u tiªn sím cho m×nh. Trong tr­êng hîp nµy, ngoµi c¸c kho¶n phÝ ph¶i tr¶ cho viÖc nép ®¬n th«ng th­êng, th× doanh nghiÖp ph¶i tr¶ kho¶n phÝ cho viÖc gia h¹n thêi gian ®Ó ®­a hµng ho¸ vµo thÞ tr­êng Mü. CÇn l­u ý r»ng, thêi gian gia h¹n tèi ®a lµ 3 n¨m (theo luËt Mü vµ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü), sau ®ã nÕu kh«ng ®­a ®­îc hµng vµo Mü th× ®¬n nh·n hiÖu hµng ho¸ sÏ bÞ tõ chèi (coi nh­ ®¬n ch­a ®­îc nép ). 2.4 L­u tr÷ ®Çy ®ñ b»ng chøng sö dông th­¬ng hiÖu trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i Doanh nghiÖp còng cÇn l­u tr÷ ®Çy ®ñ c¸c b»ng chøng sö dông th­¬ng hiÖu trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i. Khi gÆp t×nh tr¹ng tranh chÊp th­¬ng hiÖu, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c b»ng chøng th­¬ng hiÖu ®· ®­îc sö dông vµ thõa nhËn réng r·i tõ tr­íc ®Ó giµnh quyÒn vÒ m×nh, vÝ nh­ mÉu bao b× cã ghi ngµy s¶n xuÊt tõ tr­íc, GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký chÊt l­îng vÖ sinh vµ an toµn thùc phÈm, kÕt qu¶ doanh sè, m¹ng l­íi ®¹i lý, sè lÇn vµ chi phÝ víi mÉu qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, hîp ®ång, ho¸ ®¬n, vËn ®¬n... Ngoµi ra, viÖc l­u tr÷ c¸c b»ng chøng sö dông th­¬ng hiÖu ngay tõ ®Çu sÏ gióp cho viÖc xin c«ng nhËn nh·n hiÖu næi tiÕng sau nµy dÔ dµng h¬n, tõ ®ã sÏ t¹o nhiÒu thuËn lîi cho viÖc b¶o hé vµ viÖc xÐt cÊp b»ng b¶o hé cho c¸c nh·n hiÖu kh¸c. 2.5 C¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa tranh chÊp nh·n hiÖu Khi ký kÕt c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn thËn träng ®­a ®iÒu kho¶n vÒ nh·n hiÖu s¶n phÈm vµo tÊt c¶ c¸c hîp ®ång ®¹i lý, liªn doanh liªn kÕt, trong quan hÖ c«ng ty mÑ - c«ng ty con. §iÒu nµy ngoµi t¸c dông tr¸nh x¶y ra tranh chÊp nh·n hiÖu trong t­¬ng lai cßn gióp doanh nghiÖp ph©n chia ph¹m vi tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong hîp ®ång mét c¸ch râ rµng. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng cÇn ph¶i nghiªn cøu kü tr­íc khi b¾t tay lµm ¨n víi bÊt kú ®èi t¸c nµo ®Ó ch¾c ch¾n r»ng m×nh ®ang lµm ¨n víi mét ®èi t¸c cã n¨ng lùc, ®¸ng tin cËy. §Ó cã thªm th«ng tin vÒ ®èi t¸c t­¬ng lai, c¸c doanh nghiÖp h·y t×m tíi c¸c c¬ quan ®Çu mèi th­¬ng m¹i cña Mü vµ ViÖt Nam ®Ó nhê hä kiÓm tra gióp ®é tin cËy cña ®èi t¸c. MÆt kh¸c, ®Ó nh÷ng kh¸ch hµng n­íc ngoµi cã thªm th«ng tin vÒ s¶n phÈm cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn cã chÝnh s¸ch yÓm trî dùa trªn c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶ng b¸ nh·n hiÖu chñ yÕu sau: Qu¶ng c¸o (Advertising): Th«ng tin vÒ nh·n hiÖu s¶n phÈm ®­îc giíi thiÖu gi¸n tiÕp tíi nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng. §©y lµ h×nh thøc qu¶ng b¸ nh·n hiÖu phæ biÕn nhÊt vµ còng dÔ dµng ¸p dông ®Ó gióp thiÕt lËp ý niÖm vÒ nh·n hiÖu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän c¸c ph­¬ng tiÖn qu¶ng c¸o kh¸c nhau cho nh·n hiÖu s¶n phÈm cña m×nh: Qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng (Media advertising): qua tivi, radio, b¸o chÝ ®Ó x©y dùng h×nh ¶nh vµ nh÷ng th«ng ®iÖp riªng cña nh·n hiÖu s¶n phÈm - §©y lµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn cã ph¹m vi ¶nh h­ëng vµ t¸c ®éng m¹nh tíi kh¸ch hµng song ®ßi hái chi phÝ cao vµ tÇn suÊt lín. Qu¶ng c¸o trùc tiÕp (Direct response advertising): th«ng qua th­ tõ, ®iÖn tho¹i, tê r¬i, Internet - th«ng tin vÒ nh·n hiÖu vµ s¶n phÈm ®­îc truyÒn trùc tiÕp tíi kh¸ch hµng môc tiªu song chi phÝ cßn cao. Qu¶ng c¸o n¬i c«ng céng (Place advertising): sö dông pan«, ¸p phÝch, b¨ng r«n, xe buýt, b¶ng ®iÖn tö, c¸c ®å dïng hµng ngµy nh­ tñ, bµn ghÕ, « dï cã in nh·n hiÖu s¶n phÈm... H×nh thøc nµy hiÖu qu¶ cao do truyÒn ®­îc th«ng tin vÒ nh·n hiÖu tíi ®­îc nhiÒu ng­êi. Qu¶ng c¸o t¹i ®iÓm b¸n (Point-of-Purchase advertising): sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn tivi, video ngay t¹i n¬i b¸n hµng ®Ó t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ng­êi mua. Héi chî, triÓn l·m (Trade fair and Exhibition): Doanh nghiÖp cã thÓ võa trùc tiÕp b¸n hµng vµ giíi thiÖu nh·n hiÖu s¶n phÈm, thu hót ®«ng kh¸ch hµng vµ nhËn ®­îc ph¶n håi trùc tiÕp. KhuyÕn m¹i kªnh ph©n phèi (Trade Promotion): Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch kªnh ph©n phèi trung gian th«ng qua h×nh thøc b¸n hµng, phèi hîp qu¶ng c¸o, tr×nh diÔn s¶n phÈm, hç trî tr­ng bµy KhuyÕn m·i ng­êi mua (Consumer Promotion): ¸p dông c¸c h×nh thøc b¸n h¹ gi¸, tÆng hµng mÉu, tÆng phiÕu gi¶m gi¸... ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch mua s¶n phÈm mang nh·n hiÖu cña doanh nghiÖp. Marketing sù kiÖn vµ tµi trî (Event marketing and sponsorship): Tµi trî cho c¸c sù kiÖn v¨n ho¸, x· héi, gi¸o dôc, thÓ thao... ®Ó qu¶ng b¸ nh·n hiÖu s¶n phÈm vµ x©y dùng uy tÝn cho doanh nghiÖp. Quan hÖ c«ng chóng (Public relations): ThiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ víi giíi truyÒn th«ng, c¸c tæ chøc x· héi, c¸c c¬ quan Nhµ n­íc.. ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn khuÕch tr­¬ng nh·n hiÖu cña m×nh. X©y dùng v¨n ho¸ doanh nghiÖp (Enterprise culture): X©y dùng h×nh ¶nh chung cho doanh nghiÖp vµ ®éi ngò nh©n viªn, t¸c phong lµm viÖc, t«n chØ phôc vô kh¸ch hµng v.v. ®Ó t¹o uy tÝn chung cho toµn doanh nghiÖp, khi ®ã sÏ cã ¶nh h­ëng tÝch cùc tíi tõng nh·n hiÖu hµng ho¸. §Ó t«n t¹o nh·n hiÖu s¶n phÈm mét c¸ch cã hiÖu qu¶, doanh nghiÖp cÇn ph¶i phèi hîp c¸c h×nh thøc qu¶ng b¸ trªn mét c¸ch cã chän läc. Chän läc ë ®©y hiÓu theo nghÜa lµ ph¶i lùa chän lÊy lo¹i h×nh qu¶ng b¸ phï hîp nhÊt víi ®èi t­îng kh¸ch hµng môc tiªu, víi b¶n th©n s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp mµ vÉn ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. C¸c doanh nghiÖp khi phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶ng b¸ nh·n hiÖu s¶n phÈm còng nªn chó ý nhÊn m¹nh vµo h×nh thøc träng t©m vµ hç trî b»ng c¸c h×nh thøc cßn l¹i chø kh«ng sö dông dµn tr¶i toµn bé c¸c h×nh thøc yÓm trî trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Trong thêi gian dµi th× doanh nghiÖp cã thÓ thay ®æi ph­¬ng ph¸p cho linh ®éng vµ thÝch hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ph¸t triÓn nh·n hiÖu s¶n phÈm cña m×nh. 2.6 N©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷, vi tÝnh cña c¸c doanh nh©n Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp nÒn kinh tÕ nh­ hiÖn nay, hai c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi doanh nh©n thµnh ®¹t lµ ngo¹i ng÷ vµ vi tÝnh. Cã ®­îc hai c«ng cô h÷u Ých nµy, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp cËn víi thÕ giíi bªn ngoµi vµ kh«ng bÞ tôt hËu. MÆt kh¸c, ®iÒu ®ã còng cã thÓ gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tù m×nh ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ qua Internet vµo thÞ tr­êng Hoa Kú. KÕt luËn NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸, nhÊt lµ ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi, hiÓu biÕt ®­îc ph¸p luËt cña n­íc së t¹i ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë c¸c thÞ tr­êng ®ã ®ång thêi ¸p dông nguyªn t¾c chiÕn l­îc “th­¬ng hiÖu ®i tr­íc hµng ho¸” nh»m ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh vµ dÇn dÇn x©y dùng ®­îc uy tÝn cho nh·n hiÖu cña m×nh; ®ã chÝnh lµ ®iÒu mµ chóng ta chê ®îi, mong mái ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp cã lµm ®­îc ®iÒu ®ã kh«ng, nhÊt lµ t¹i thÞ tr­êng Mü, n¬i mµ nhiÒu c¬ héi ®ang më ra cïng víi nh÷ng thuËn lîi mµ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü ®em l¹i? C©u tr¶ lêi n»m ë nç lùc b¶n th©n tõng doanh nghiÖp vµ cao h¬n n÷a lµ søc m¹nh cña tinh thÇn ®oµn kÕt d©n téc. MÆc dï cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n ph¶i v­ît qua, nh­ng chóng ta ®Òu hy väng trong thêi gian tíi, víi sù quan t©m cña ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, ngµnh, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ cã thÓ gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ t×nh tr¹ng mÊt th­¬ng hiÖu t¹i thÞ tr­êng n­íc ngoµi, t¹o c¬ së vµ ®iÒu kiÖn v÷ng ch¾c ®Ó ph¸t triÓn ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu ViÖt kh«ng chØ ë thÞ tr­êng Hoa Kú mµ cßn ë nh÷ng thÞ tr­êng tiÒm n¨ng kh¸c n÷a. Phô lôc Phô lôc I: Ch­¬ng tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu quèc gia “Vietnam Value Inside” Th­¬ng hiÖu quèc gia (hay cßn gäi lµ nh·n s¶n phÈm quèc gia) lµ lo¹i th­¬ng hiÖu dïng cho s¶n phÈm cña mét n­íc, do tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña n­íc ®ã chñ tr× ph¸t hµnh nh»m qu¶ng b¸ h×nh ¶nh quèc gia th«ng qua s¶n phÈm hµng hãa vµ dÞch vô. ë ViÖt Nam, Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i - Bé th­¬ng m¹i ®· x©y dùng ch­¬ng tr×nh “Th­¬ng hiÖu quèc gia ViÖt Nam” ®Ó gióp ®­a th­¬ng hiÖu ViÖt Nam ra thÞ tr­êng thÕ giíi. Ch­¬ng tr×nh th­¬ng hiÖu quèc gia cña ViÖt Nam cho phÐp doanh nghiÖp ®­îc d¸n biÓu tr­ng víi tùa ®Ò tiÕng Anh “Vietnam Value Inside” (Gi¸ trÞ ViÖt Nam) trªn c¸c s¶n phÈm cña m×nh nÕu c¸c s¶n phÈm ®ã ®· cã th­¬ng hiÖu riªng vµ ®¹t ®­îc c¸c tiªu chÝ vÒ chÊt l­îng do ch­¬ng tr×nh quy ®Þnh. Nh­ vËy, bªn c¹nh th­¬ng hiÖu riªng cña s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp ®ñ tiªu chuÈn sÏ ®­îc d¸n thªm biÓu tr­ng cña th­¬ng hiÖu quèc gia cho s¶n phÈm cña m×nh. Cïng víi viÖc sö dông nh·n “Vietnam Value Inside”, c¸c doanh nghiÖp cßn ®­îc qu¶ng b¸ réng r·i t¹i c¸c n­íc nhËp khÈu chñ chèt th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, b¸o chÝ, Ên phÈm qu¶ng c¸o, truyÒn h×nh... ®Ó c¸c nhµ nhËp khÈu vµ ng­êi tiªu dïng n­íc ngoµi biÕt ®Õn nh÷ng gi¸ trÞ tiÒm Èn trong hµng ho¸ cña ViÖt Nam. Ch­¬ng tr×nh th­¬ng hiÖu quèc gia ®­îc thùc hiÖn qua 3 giai ®o¹n: Giai ®o¹n I (2003): ChÝnh thøc ph¸t ®éng ch­¬ng tr×nh t¹i héi chî Vietnam Expo 2003 (th¸ng 4/2003). Giai ®o¹n II (2004): Hç trî vµ khuyÕn khÝch doanh nghiÖp tham gia trªn diÖn réng. LÊy Héi chî Th­¬ng m¹i ASEAN 2004 sÏ ®­îc tæ chøc t¹i Hµ Néi lµm trung t©m n¨m 2004, lµ c¬ héi ®Ó qu¶ng b¸ Nh·n s¶n phÈm quèc gia Vietnam Value Inside trong khu vùc ASEAN. Giai ®o¹n III (2005-2010): KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp n©ng cao chÊt l­îng, t¨ng c­êng hç trî doanh nghiÖp tiÕp cËn vµ th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. LÊy TriÓn l·m thÕ giíi AICHI 2003 (triÓn l·m lín nhÊt thÕ giíi tæ chøc 4 n¨m/lÇn) t¹i NhËt B¶n lµm ®iÓm mèc ®Ó qu¶ng b¸ m¹nh mÏ Nh·n s¶n phÈm quèc gia Vietnam Value Inside ra thÞ tr­êng thÕ giíi, ®­a ra h×nh ¶nh mét ViÖt Nam ®ang ngµy cµng ®æi míi, hiÖn ®¹i ho¸ víi mét nÒn s¶n xuÊt ®· vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Ch­¬ng tr×nh th­¬ng hiÖu quèc gia ®­îc x©y dùng nh»m môc ®Ých: T¨ng c­êng sù nhËn biÕt cña c¸c nhµ nhËp khÈu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi ®èi víi c¸c s¶n phÈm mang nh·n hiÖu ViÖt Nam, lµm cho nhµ nhËp khÈu vµ ng­êi tiªu dïng n­íc ngoµi cã th¸i ®é nh×n nhËn tÝch cùc h¬n, cã lßng tin vµo s¶n phÈm vµ nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam, tõ ®ã cã thiÖn c¶m vµ ­a chuéng hµng ViÖt Nam h¬n. Môc ®Ých cuèi cïng lµ t¹o ý thÝch vµ thãi quen mua hµng mang nh·n ViÖt Nam. N©ng cao søc c¹nh tranh cho c¸c th­¬ng hiÖu ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp. X©y dùng h×nh ¶nh vÒ ViÖt Nam lµ mét quèc gia cã uy tÝn xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô ®a d¹ng phong phó víi chÊt l­îng cao. X©y dùng mét tiÒm thøc trong giíi kinh doanh xuÊt khÈu lu«n h­íng vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm (c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô) vµ ®é tin cËy cao trong kinh doanh. Qu¶ng b¸ cho c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vµ sù cÇn thiÕt cña viÖc ¸p dông tiªu chuÈn quèc tÕ trong céng ®ång kinh doanh ViÖt Nam. Gãp phÇn t¹o thªm gi¸ trÞ gia t¨ng cho s¶n phÈm xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, t¹o thÕ c¹nh tranh bÒn v÷ng... §­a nh·n Vietnam Value Inside vµo n¨m 2010 trë thµnh mét c«ng cô Marketing h÷u hiÖu cho céng ®ång doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vµ thÞ tr­êng trong n­íc, gióp doanh nghiÖp ViÖt Nam tõng b­íc ®i vµo thÞ tr­êng thÕ giíi víi th­¬ng hiÖu riªng, ®Çy niÒm tin vµ kiªu h·nh. Nh·n s¶n phÈm quèc gia sÏ cã t¸c dông n©ng cao h×nh ¶nh ViÖt Nam, t¨ng thªm uy tÝn, niÒm tù hµo vµ søc hÊp dÉn cho ®Êt n­íc, con ng­êi ViÖt Nam, gãp phÇn khuyÕn khÝch du lÞch vµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. X©y dùng mét liªn minh chÆt chÏ gi÷a c¬ quan xóc tiÕn th­¬ng m¹i quèc gia víi c¸c doanh nghiÖp, h­íng tíi ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i mang tÝnh céng ®ång. KhuyÕn khÝch xuÊt khÈu s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ biÕn, gi¶m tû träng xuÊt khÈu nguyªn liÖu th«. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu vµ thiÕt lËp m¹ng l­íi tiªu thô cho c¸c s¶n phÈm mang th­¬ng hiÖu riªng cña m×nh. Ph¹m vi ¸p dông cña ch­¬ng tr×nh nµy: c¸c doanh nghiÖp ®­îc lùa chän tõ nh÷ng ngµnh ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ cã s¶n phÈm tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau: Lµ thµnh phÈm hoµn chØnh, cã chÊt l­îng cao, ®· cã th­¬ng hiÖu riªng cña m×nh, cã thÞ tr­êng trong n­íc vµ xuÊt khÈu æn ®Þnh. Lµ s¶n phÈm xuÊt khÈu mang th­¬ng hiÖu cã xuÊt xø ViÖt Nam (®­îc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i ViÖt Nam). §· ®­îc cÊp ®¨ng ký chÊt l­îng ISO, HACCP hoÆc ®¹t chÊt l­îng tiªu chuÈn ViÖt Nam vµ c¸c tiªu chuÈn do c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh ®Ò ra. Cã thiÕt kÕ mÉu m· ®Ñp. §· xuÊt khÈu liªn tôc trong 3 n¨m. Doanh nghiÖp cã ch­¬ng tr×nh duy tr× vµ c¶i tiÕn chÊt l­îng ®èi víi mäi mÆt hµng. Bªn c¹nh c¸c tiªu chÝ vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ trªn, c¸c doanh nghiÖp ®­îc phÐp sö dông nh·n “Th­¬ng hiÖu quèc gia” tr­íc tiªn ph¶i lµ nh÷ng doanh nghiÖp ®­îc lùa chän tõ c¸c ngµnh ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh, tõ c¸c ngµnh mòi nhän cña ®Êt n­íc. QuyÒn lîi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®­îc chÊp nhËn tham gia ch­¬ng tr×nh mang nh·n “Th­¬ng hiÖu quèc gia”: (1) ®­îc phÐp d¸n nh·n “Vietnam Value Inside”, (2) ®­îc t­ vÊn vµ trî gióp x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu xuÊt khÈu, (3) ®­îc hç trî trong ho¹t ®éng qu¶ng b¸ t¹i thÞ tr­êng quèc tÕ trong khu«n khæ ch­¬ng tr×nh “Vietnam Value Inside”, (4) ®­îc ­u tiªn trong qu¸ tr×nh lùa chän ®¬n vÞ tµi trî tham gia c¸c héi chî trong n­íc vµ quèc tÕ vµ c¸c ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i do Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i chñ tr×, (5) ®Æc biÖt lµ ®­îc hç trî 50% phÝ qu¶ng c¸o trªn c¸c Ên phÈm b¸o chÝ, truyÒn h×nh vµ truyÒn thanh... do ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp khi tham gia ch­¬ng tr×nh cÇn tu©n thñ ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô nh­: Cam kÕt ®¶m b¶o chÊt l­îng ®óng tiªu chÝ cña ch­¬ng tr×nh, ®¶m b¶o kh«ng lµm gi¶, lµm nh¸i nh·n, th­êng xuyªn n©ng cao chÊt l­îng, thiÕt kÕ ph¸t triÓn s¶n phÈm míi vµ tæ chøc qu¶n lý, kinh doanh theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam vµ quèc tÕ, mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o gi÷ g×n vµ ph¸t huy h×nh ¶nh vµ uy tÝn quèc gia. NÕu kh«ng thùc hiÖn ®óng, c¸c doanh nghiÖp sÏ bÞ ®×nh chØ ngay lËp tøc quyÒn sö dông nh·n s¶n phÈm quèc gia ®ång thêi ph¶i båi th­êng mäi thiÖt h¹i nÕu cã... Sù thµnh c«ng cña ch­¬ng tr×nh nµy phô thuéc vµo cè g¾ng cña ChÝnh phñ, c¸c c¬ quan chøc n¨ng ë tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i ViÖt Nam vµ céng ®ång doanh nghiÖp ViÖt Nam. Phô lôc 2: 10 th­¬ng hiÖu gi¸ trÞ nhÊt thÕ giíi n¨m 2003 Theo: Interbrand/Business Week XÕp h¹ng Tªn th­¬ng hiÖu Gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu n¨m 2001 (tû USD) Gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu n¨m 2002 (tû USD) Gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu n¨m 2003 (tû USD) C«ng ty mÑ 1 coca-cola 68,95 69,64 70,45 Coca-Cola Company 2 Microsoft 65,07 64,09 65,17 Microsoft Group 3 IBM 52,75 51,19 51,77 International Business Machines Corp. 4 GE 42,40 41,31 42,34 General Electric Company 5 Intel 34,67 30,86 31,11 Intel Corp. 6 Nokia 35,04 29,97 29,44 Nokia Corp. 7 Disney 32,59 29,26 28,04 Walt Disney Company 8 McDonald’s 25,29 26,38 24,07 McDonald’s Corp. 9 Marlboro 22,05 24,15 22,18 Philip Morris Companies Inc. 10 Mercedes 21,73 21,01 21,37 Daimler Chrysler AG Phô lôc 3: tho¶ ­íc nice vÒ ph©n lo¹i quèc tÕ ®èi víi hµng ho¸ vµ DÞch vô v× môc ®Ých ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ (1957) Hµng ho¸ Nhóm 1: Sản phẩm hoá học cho công nghiệp, nhiếp ảnh cũng như nông nghiệp, nghề làm vườn và lâm nghiệp. Nhóm 2: Thuốc màu, sơn, vecni; chất chống gỉ và chất bảo quản gỗ; thuốc nhuộm, thuốc cắt màu; nhựa kim loại dạng thô Nhóm 3: Chất tẩy trắng và các chất khác dễ giặt Nhóm 4: Dầu và mỡ công nghiệp Nhóm 5: Các sản phẩm dược, thú y và vệ sinh Nhóm 6: Kim loại thường và hợp kim của chúng Nhóm 7: Máy và máy công cụ Nhóm 8: Công cụ và dụng cụ cầm tay thao tác thủ công Nhóm 9: Thiết bị và dụng cụ khoa học, hàng hải, trắc địa, điện, nhiếp ảnh điện ảnh, quang học. Nhóm 10: Thiết bị và dụng cụ giải phẫu, y tế, nha khoa và thú y, chân tay, mắt và răng giả; dụng cụ chỉnh hình; vật liệu khâu vết thương Nhóm 11: Thiết bị dùng để chiếu sáng, sưởi nóng, sinh hơi nước, nấu nướng làm lạnh, sấy khô, thông gió, phân phối nước và thiết bị vệ sinh Nhóm 12: Xe cộ; phương tiện giao thông trên bộ, trên không hoặc dưới nước Nhóm 13: Vũ khí bắn nổ; ngòi nổ và đạn dược; chất nổ; pháo hoa Nhóm 14: Kim loại quý và các hợp kim của chúng, các sản phẩm làm từ kim loại này hoặc bọc bằng kim loại này mà không được xếp ở các nhóm khác; đồ trang sức, đồ kim hoàn, đá quý; đồng hồ và dụng cụ đo thời gian Nhóm 15: Dụng cụ âm nhạc Nhóm 16: Giấy, các tông và sản phẩm bằng vật liệu này mà không được xếp trong các nhóm khác; ấn phẩm; vật liệu để đóng sách; ảnh chụp; văn phòng phẩm; keo dán dùng cho văn phòng hoặc dùng cho gia đình; vật liệu dùng cho các nghệ sĩ; bút lông; máy chữ và đồ dùng văn phòng (không kể đồ gỗ); đồ dùng giảng dạy và học tập (không kể máy moác dùng cho mục đích thân); chất dẻo để bao gói (không được xếp ô những nhóm khác); bài lá; chữ in; chữ in đúc Nhóm 17: Cao su, nhựa pec-ca, gôm, amiang, mi-ca và các sản phẩm làm từ loại vật liệu này và không được xếp ở nhóm khác; bán thành phẩm bằng chất dẻo; vật liệu để lèn chặt, bịt kín, cách ly; ống mềm phi kim loại Nhóm 18: Rương hòm va li và túi du lịch; ô lọng và gậy chống; roi và yên cương; da động vật. Nhóm 19: Vật liệu xây dựng phi kim loại; ống cứng phi kim loại dùng cho xây dựng; asphan, hắc ín, bi tum; các công trình, cấu kiện phi kim loại vận chuyển được; đài kỷ niệm phi kim loại Nhóm 20: Đồ gỗ, gương, khung ảnh; sản phẩm bằng gỗ, li-e lau sậy…. Nhóm 21: Dụng cụ và đồ chứa dùng cho gia đình và bếp núc (không làm bằng kim loại quý và không được mạ bằng những kim loại ấy) Nhóm 22: Dây, dây thừng, lưới, vải bạt, buồm, bao, túi (không được xếp vào Nhóm khác) Nhóm 23: Các loại sợi dùng để dệt Nhóm 24: Vải và hàng dệt không xếp vào các nhóm khác; khăn chải bàn và lau giường Nhóm 25: Quần áo, giày dép và mũ nón Nhóm 26: Đăng ten và đồ thuê, ruy băng và dải; khuy, khuy bấm…. Nhóm 27: Thăm, chiếu, nệm chùi chân, vải sợi và các vật liệu trải sàn khác giấy dán tường (trừ loại làm bằng hàng dệt) Nhóm 28: Trò chơi, đồ chơi; dụng cụ thể dục thể thao không xếp trong các nhóm khác; đồ trang hoàng cây noel Nhóm 29: Thịt, cá, gia cầm và thú săn… Nhóm 30: Cà phê, chè, ca cao, đường, gạo, bột sắn, bột cọ, chất thay thế cà phê Nhóm 31: Sản phẩm và hạt của nông nghiệp, nghề làm vườn và lâm nghiệp không xếp vào các nhóm khác Nhóm 32: Bia, nước khoáng, nước ga và cá loại đồ uống không có cồn; Nhóm 33: Đồ uống có cồn Nhóm 34: Thuốc lá, vật dụng cho người hút thuốc, diêm Dịch vụ Nhóm 35: Quảng cáo, quản lý kinh doanh, quản lý văn phòng Nhóm 36: Bảo hiểm, tài chính, tiền tệ, bất động sản Nhóm 37: Sửa chữa, lắp đặt Nhóm 38: Viễn thông Nhóm 39: Vận tải Nhóm 40: Xử lý vật liệu Nhóm 41: Giáo dục, đào tạo, giải trí, các hoạt động thể thao và văn hoá Nhóm 42: Cung cấp thực phẩm và đồ uống; chỗ ở tạm bợ, chăm sóc sức khoẻ, vệ sinh và sắc đẹp; các dịch vụ thú y và nông nghiệp; các dịch vụ pháp lý; nghiên cứu khoa học và công nghệ; chương trình máy tính (phần mềm); các dịch vụ không thể phân loại vào các nhóm khác. Tµi liÖu tham kh¶o I. C¸c v¨n b¶n luËt Bé luËt d©n sù ViÖt Nam n¨m 1995 NghÞ ®Þnh sè 63/1996/N§-CP quy ®Þnh chi tiÕt vÒ Së h÷u c«ng nghiÖp NghÞ ®Þnh sè 06/2001/N§-CP söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh 63/1996/N§-CP quy ®Þnh chi tiÕt vÒ Së h÷u c«ng nghiÖp C«ng ­íc Stockholm vÒ viÖc thµnh lËp Tæ chøc Së h÷u trÝ tuÖ ThÕ giíi (1976) C«ng ­íc Paris vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp (1883) HiÖp ®Þnh vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan tíi th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cña Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO - TRIPS (1994) HiÖp ­íc LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸ (1994) HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü (2000) §¹o luËt LanHam Act 1946 (The Lanham Act of 1946). Tho¶ ­íc Nice vÒ ph©n lo¹i quèc tÕ ®èi víi hµng ho¸ vµ dÞch vô v× môc ®Ých ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ (1957) II. T¹p chÝ th­¬ng m¹i Sè 33 th¸ng 9/2003 - Phan Lª. CÇn ph©n biÖt nh·n hiÖu hµng ho¸ víi th­¬ng hiÖu Sè 32 th¸ng 8/2003 - §oµn TÊt Th¾ng. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu ViÖt Nam ë n­íc ngoµi Sè 32 th¸ng 8/2003 - TrÞnh Ph¸t HiÖp. Th­¬ng hiÖu cã néi hµm réng h¬n nh·n hiÖu Sè 32 th¸ng 8/2003 - NguyÔn Thanh B×nh. C¬ chÕ thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ Hoa Kú Sè 30 th¸ng 8/2003 - H.T. Nhanh chãng ban hµnh Ph¸p lÖnh th­¬ng m¹i ®iÖn tö Sè 30 th¸ng 8/2003 - NguyÔn Nh­ TiÕn. C¸c biÖn ph¸p phßng chèng rñi ro trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö Sè 25 th¸ng 7/2003 - §oµn Th¾ng. §¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ë Hoa Kú III. B¸o th­¬ng m¹i Sè 91 (1126) 15/8/03 - X©y dùng th­¬ng hiÖu ®¼ng cÊp víi gi¶i ph¸p thÞ tr­êng Sè 84 (1119) 22/7/03 - Tªn miÒn - Gi¶i ph¸p b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ trªn Internet Sè 83 (1113) 18/7/03 - C¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng vµ b¶o vÖ nh·n hiÖu hµng ho¸ cña m×nh Sè 81 (1116) 11/7/03 - Lµm thÕ nµo ®Ó ®­îc b¶o hé th­¬ng hiÖu t¹i Mü? Sè 81 (1116) 11/7/03 - Th­¬ng hiÖu ViÖt trong qu¸ tr×nh héi nhËp AFTA Sè 78 (1113) 1/7/03 - §¨ng ký nh·n hiÖu ë n­íc ngoµi lµ b¶o vÖ lîi Ých quèc gia Sè 75 (1109) 24/6/03 - Kh«ng ®Ó x¶y ra ïn t¾c trong ho¹t ®éng ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ Iv. C¸c trang web (V¨n phßng S¸ng chÕ vµ th­¬ng hiÖu Hoa Kú) (Tæ chøc Së h÷u trÝ tuÖ ThÕ giíi) (Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ViÖt Nam) (§¹i sø qu¸n ViÖt Nam t¹i Hoa Kú) (Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam) (D÷ liÖu luËt vÒ Së h÷u trÝ tuÖ cña USPTO) (C«ng ty T­ vÊn vµ §¹i diÖn Së h÷u trÝ tuÖ) (C«ng ty T­ vÊn vµ §¹i diÖn Së h÷u trÝ tuÖ) (C«ng ty T­ vÊn vµ §¹i diÖn Së h÷u trÝ tuÖ) (C«ng ty T­ vÊn vµ §¹i diÖn Së h÷u trÝ tuÖ) (Ch­¬ng tr×nh triÓn l·m th­¬ng hiÖu ViÖt) (B¸o Sµi Gßn tiÕp thÞ) (B¸o Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam) V. S¸ch T¹o dùng vµ qu¶n trÞ th­¬ng hiÖu. Danh tiÕng - Lîi nhuËn. ViÖn nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ qu¶n lý, NXB Lao ®éng x· héi, Hµ Néi 2003 Th­¬ng hiÖu ViÖt (Dù ¸n “Hç trî doanh nghiÖp vÒ n¨ng lùc x©y dùng - qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu”), NXB TrÎ vµ C©u l¹c bé Doanh nghiÖp Hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao, Hµ Néi 12/2002 99 C©u hái vÒ nh·n hµng ho¸ vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. ViÖn nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ qu¶n lý, NXB Lao ®éng x· héi, Hµ Néi 2001 ChiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng Mü. PGS. TS. Vâ Thanh Thu, NguyÔn C­¬ng, NguyÔn ThÞ Mþ, NXB Thèng Kª, Hµ Néi 2001 ChiÕn l­îc qu¶n lý nh·n hiÖu. Thanh Hoa, NXB Thanh Niªn, Hµ Néi 2000 C¸c th«ng tin kh¸i qu¸t mµ c¸c doanh nh©n cÇn biÕt vÒ së h÷u trÝ tuÖ. Dù ¸n EC - Vietnam vÒ së h÷u trÝ tuÖ, Côc Së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam, Hµ Néi 2000 Marketing c¨n b¶n - Marketing essentials. Philip Kotler, NXB Thèng Kª, Hµ Néi 1999 VI. Tµi liÖu kh¸c Tµi liÖu “Héi th¶o vÒ thùc thi quyÒn Së h÷u trÝ tuÖ” t¹i Hµ Néi vµ TP. Hå ChÝ Minh 27/05/2002-31/05/2002. Tµi liÖu “Héi th¶o khu vùc Asian cña WIPO vÒ B¶o hé quèc tÕ Nh·n hiÖu hµng ho¸” t¹i Hµ Néi 23/10/2001. Tµi liÖu “Héi th¶o §­a c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia vµo ph¸p luËt ViÖt Nam” t¹i Hµ Néi 3-14/12/2000. Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: Nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ 3 I. Kh¸i qu¸t chung vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ 3 1. Kh¸i niÖm nh·n hiÖu hµng ho¸ 3 1.1 §Þnh nghÜa nh·n hiÖu hµng ho¸ 3 1.2 Ph©n biÖt nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu th­¬ng m¹i vµ th­¬ng hiÖu 5 2. Mét sè lo¹i nh·n hiÖu hµng ho¸ 6 2.1 Nh·n hiÖu liªn kÕt 6 2.2 Nh·n hiÖu tËp thÓ 7 2.3 Nh·n hiÖu næi tiÕng 7 2.4 Nh·n hiÖu chøng nhËn 8 3. §iÒu kiÖn ®èi víi c¸c dÊu hiÖu dïng lµm nh·n hiÖu hµng ho¸ 8 3.1 C¸c dÊu hiÖu dïng lµm nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc b¶o hé 8 3.2 C¸c dÊu hiÖu dïng lµm nh·n hiÖu hµng ho¸ kh«ng ®­îc b¶o hé 9 4. Chøc n¨ng, vai trß cña nh·n hiÖu hµng ho¸ 10 4.1 §èi víi ng­êi tiªu dïng 10 4.2 §èi víi doanh nghiÖp 14 4.3 §èi víi quèc gia 14 II. TÇm quan träng cña viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ 15 1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng luËt vÒ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ 15 2. T¸c dông cña viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ 16 2.1 §èi víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nãi chung 16 2.1.1 Chèng l¹i hµnh vi gi¶ m¹o vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh 16 2.1.2 T¹o kh¶ n¨ng ®éc quyÒn khai th¸c th­¬ng hiÖu 18 2.1.3 Thóc ®Èy hîp t¸c, liªn doanh liªn kÕt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ 18 2.1.4 Th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi dÔ dµng 19 2.1.5 §øng v÷ng tr­íc rµo c¶n c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh t¹i thÞ tr­êng n­íc ngoµi 20 2.1.6 Gãp phÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ 20 2.2 §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu nãi riªng 21 2.2.1 Kh¾c phôc kh¶ n¨ng tµi chÝnh h¹n hÑp 21 2.2.2 Kh¾c phôc hiÓu biÕt h¹n chÕ vÒ thÞ tr­êng ®èi t¸c 21 2.2.3 T¹o chç ®øng vµ n©ng cao vÞ thÕ cña hµng ViÖt Nam 22 III. Thùc tr¹ng nhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ 22 1. Thùc tr¹ng viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ trong n­íc 22 2. Thùc tr¹ng viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi 25 Ch­¬ng II: §¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ tr­êng Hoa Kú 27 I. C¸c quy ®Þnh ph¸p lý cña Hoa Kú vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ 27 1. C¸c §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ mµ Hoa Kú lµ thµnh viªn 27 1.1 C«ng ­íc Paris vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp 27 1.2 HiÖp ®Þnh vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ 30 1.3 HiÖp ­íc LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸ 33 1.4 VÊn ®Ò b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ trong c¸c HiÖp ®Þnh song ph­¬ng 36 2. LuËt b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña Hoa Kú 38 2.1 Nh÷ng quy ®Þnh c¬ b¶n vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong LuËt Liªn bang 40 2.1.1 §èi t­îng ®­îc b¶o hé 40 2.1.2 Ph¹m vi vµ thêi h¹n b¶o hé 41 2.1.3 Nguyªn t¾c b¶o hé 42 2.1.4 H×nh thøc x¸c lËp quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ 42 2.2 Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a LuËt riªng tõng bang vµ LuËt Liªn bang 43 II. §¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i Hoa Kú 45 1. §¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ trùc tiÕp t¹i Hoa Kú 45 1.1 Nép ®¬n ®¨ng ký vµ thÈm tra ®¬n ®¨ng ký 47 1.1.1 C¬ së nép ®¬n ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ 47 1.1.2 Néi dung cña ®¬n ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ 47 1.1.3 Ng­êi cã quyÒn nép ®¬n ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ 48 1.2 ChØ ®Þnh ng­êi ®¹i diÖn 49 1.3 XÐt nghiÖm ®¬n ®¨ng ký vµ c«ng bè kÕt qu¶ xÐt nghiÖm 49 1.4 ThÓ thøc khiÕu n¹i 51 2. §¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ qua Internet vµo thÞ tr­êng Hoa Kú 54 2.1 Quy tr×nh ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ qua Internet 54 2.2 Mét sè ®iÓm cÇn l­u ý 57 Ch­¬ng III: Mét sè ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng Hoa Kú 60 I. Mét sè ®iÓm cÇn l­u ý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tiÕn hµnh ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i Hoa Kú 60 1. Thùc tr¹ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam bÞ mÊt th­¬ng hiÖu trªn thÞ tr­êng Hoa Kú 61 1.1 Cuéc chiÕn th­¬ng hiÖu c¸ da tr¬n Catfish 61 1.2 Vô tranh chÊp th­¬ng hiÖu cµ phª Trung Nguyªn 63 1.3 Vô tranh chÊp th­¬ng hiÖu PetroVietnam 64 1.4 C¸c vô tranh chÊp th­¬ng hiÖu kh¸c 66 2. Nh÷ng tån t¹i trong viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ tr­êng Hoa Kú 68 2.1 NhËn thøc cña doanh nghiÖp vÒ nh·n hiÖu vµ ®¨ng ký nh·n hiÖu 68 2.2 T©m lý lo ng¹i thñ tôc khã kh¨n vµ tèn kÐm 69 2.3 HiÓu biÕt h¹n chÕ vÒ luËt b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña Hoa Kú 70 II. Mét sè ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng Hoa Kú 70 1. §èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña Nhµ n­íc 70 1.1 TÝch cùc chØ ®¹o c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn ph¸p luËt vÒ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña Hoa Kú 70 1.2 Tuyªn truyÒn vÒ vai trß cña th­¬ng hiÖu vµ b¶o hé th­¬ng hiÖu 71 1.3 TËp trung hç trî c¸c doanh nghiÖp vÒ vÊn ®Ò th«ng tin 72 1.4 X©y dùng hÖ thèng luËt th­¬ng m¹i ®iÖn tö 73 1.5 C¸c biÖn ph¸p kh¸c 74 2. §èi víi c¸c doanh nghiÖp 74 2.1 N©ng cao nhËn thøc vÒ søc m¹nh th­¬ng hiÖu vµ b¶o hé th­¬ng hiÖu 74 2.2 Chñ ®éng tiÕp cËn c¸c th«ng tin, ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin ph¸p lý 76 2.3 Quan t©m ®Õn viÖc ®¨ng ký b¶o hé th­¬ng hiÖu ë n­íc ngoµi 77 2.4 L­u tr÷ ®Çy ®ñ b»ng chøng sö dông th­¬ng hiÖu trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i 77 2.5 C¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa tranh chÊp nh·n hiÖu hµng ho¸ 78 2.6 N©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷, vi tÝnh cña c¸c doanh nh©n 80 KÕt luËn 81 Phô lôc 82 Tµi liÖu tham kh¶o 90 ._.