Đặc điểm của đầu tư phát triển và sự quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển vào công tác chuẩn bị thực hiện và vận hành kết quả đầu tư

MỤC LỤC 2. Sự quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển vào thực hiện dự án đầu tư 27 2.1. Thực hiện đầu tư 27 2.1.1.Hoàn tất thủ tục triển khai đầu tư: 27 2.1.2.Thiết kế lập dự toán thi công công trình 28 2.1.3.Thi công xây lắp công trình 29 2.1.4.Nghiệm thu công trình, vận hành thử đưa vào sử dụng 29 2.2. Tình hình quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển vào thực hiện dự án đầu tư ở VN 30 2.2.1.Hoàn tất thủ tục triển khai đầu tư: 32 2.2.2.Thiết kế lập dự toán thi công 33 2.2.3. Thi công xây lắp công trình 34 2.2.4. Nghiệm thu kết quả, vận hành thử đưa vào sử dụng 34 3. Vận hành khai thác kết quả đầu tư 34 Chương 3: Giải pháp tiếp tục quán triệt những đặc điểm của đầu tư phát triển nhằm tăng cường đầu tư và nâng cao hiệu quả đầu tư 36 1 Giai đoạn chuẩn bị trong giai đoạn này cần quán triệt các đặc điểm sau của hoạt động đầu tư phát triển: 36 1.1.Tiếp tục thực hiện chính sách huy động mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế. 36 1.2. Cải tiến, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch. 38 1.3. Nghiên cứu hoàn thiện phân cấp trong khâu chuẩn bị đầu tư. 38 2.Giai đoạn thực hiện: 40 2.1. Tăng cường công tác giám sát đầu tư. 42 2.2. Các biện pháp triển khai công tác quản lý về đấu thầu. 43 2.3. Nâng cao hiệu quả đầu tư, chống lãng phí, thất thoát vốn đầu tư nhà nước. 44 3. Giai đoạn vận hành kết quả đầu tư. 48 KẾT LUẬN 49 LỜI MỞ ĐẦU Trong hơn hai muơi năm đổi mới ở nước ta, sự phát triển của đất nước gắn liền với hoạt động đầu tư và phát triển. Kể từ năm 1991 đến nay tốc độ tăng trưởng kinh tế ở nước ta luôn đạt mức cao và tỷ lệ mức tăng thu hút đầu tư ngày càng lớn. Cùng với đó là mối quan hệ giữa đầu tư phát triển với sự quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển vào các giai đoạn chuẩn bị, thực hiện và vận hành kết quả đầu tư cũng ngày một chặt chẽ hơn đã góp phần không nhỏ vào quá trình phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam Điều này thể hiện con đường đúng đắn con mà Đảng và Nhà nước ta đã chọn. Đặc biệt việc Việt Nam gia nhập WTO cuối năm 2006 đã tạo ra cho nền kinh tế nước ta nhiều cơ hội và thách thức mới trong mọi lĩnh vực. thuận lợi cũng nhiều như vốn đầu tư nước ngoài chảy vào Việt Nam nhiều hơn làm gia tăng năng lực sản xuất của nền kinh tế, quá trình cạnh tranh làm các doanh nghiệp Việt Nam không ngừng nỗ lực, thể hiện vị thế của nền kinh tế Việt Nam. Nhưng thách thức hội nhập đem lại là không nhỏ, nước ta đang trong giai đoạn phát triển nên không chỉ đặt ra mục tiêu là giữ vững tốc độ tăng trưởng kinh tế mà phải không ngừng gia tăng tốc độ tăng trưởng. Do vậy có một sự đánh giá đúng những thành công và thất bại của sự quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển vào các giai đoạn chuẩn bị, thực hiện và vận hành kết quả đầu tư là rất cần thiết cho việc định hướng cho sự phát triển kinh tế đất nước những năm tới. Bài viết này tập trung nghiên cứu các đặc điểm, vai trò của đầu tư phát triển và sự quán triệt các đặc điểm đó vào quá trình thực hiện dự án, những thành tựu hạn chế khi áp dụng vào Việt Nam, qua đó rút ra bài học kinh nghiệm nhằm tiếp tục quán triệt, nâng cao hiệu quả thực hiện dự án, góp phần thúc đẩy quá trình phát triển đất nước. Bài viết còn nhiều thiếu sót, nhóm thực hiện mong nhận được góp ý của thầy cùng toàn thể các bạn đẻ bài viết được hoàn thiện hơn. Tập thể nhóm xin chân thành cảm ơn thầy giáo TS từ Quang Phương đã giúp nhóm hoàn thành được bài viết này. Chương 1 Những lý luận chung về đầu tư phát triển 1. Bản chất của đầu tư phát triển 1.1. Khái niệm đầu tư- đầu tư phát triển Có nhiều quan điểm khác nhau về đầu tư, ta co thể xem xét: + Đầu tư là việc sử dụng phối hợp các nguồn lực vào hoạt động nào đó nhằm thu về mục đích và mục tiêu cho chủ đầu tư trong tương lai. + Trên phương diện tài chính: Đầu tư là một chuỗi hoạt động chi tiêu để chủ đầu tư nhận về một chuỗi các dòng thu nhằm hoàn vốn và sinh lời. + Trên góc độ tiêu dùng, đầu tư là hình thức hạn chế tiêu dùng hiện tại để thu về mức tiêu dùng cao hơn trong tương lai. + Theo quan điểm kế toán: Khái niệm đầu tư gắn liền với việc phân bổ các khoản vốn đã bỏ ra vào các mục chi cố định, trong một thời gian nhất định, phục vụ cho công tác quản lý các kết quả đầu tư. Thực chất đây là sự ghi chép, hạch toán kết quả đầu tư. Trong quá trình nghiên cứu nguồn gốc vốn đầu tư, các học giả của trường Đại học Harvard (Mỹ) đã phát biểu: “Đầu tư là để dành tiêu dùng hiện tại thay vì tiêu dùng lớn hơn trong tương lai”. Ngày nay đa số các nhà kinh tế cho rằng: “Đầu tư là phương thức tạo giá trị đối với những thứ có thể đầu tư, để cho vốn thực hiện được chức năng cung cấp giá trị thặng dư cho người sở hữu nó”. Các quan điểm trên đều đúng, song chưa đầy đủ, chưa mang tính tổng hợp mà mới chỉ dừng lại ở từng góc độ tiếp cận nghiên cứu. Rõ ràng đầu tư là một khái niệm trừu tượng, bản chất của hoạt động đầu tư cần được phân tích một cách tổng quát hơn với những đặc tính của nó. Đầu tư nói chung là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các hoạt động nào đó nhằm thu về các kết quả nhất định trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra để đạt dược các kết quả đó. Như vậy, mục tiêu của các công cuộc đầu tư là đạt được các kết quả lớn hơn so với những hy sinh về nguồn lực mà người đầu tư phải gánh chịu khi tiến hành đầu tư. Nguồn lực phải hy sinh đó có thể là tiền, là tài nguyên thiên nhiên, là sức lao động và trí tuệ. Những kết quả đạt dược có thể là sự tăng them các tài sản tài chính (tiền vốn), tài sản vật chất (nhà máy, đường sá, bệnh viện, trường học…), tài sản trí tuệ (trình độ văn hoá, chuyên môn, quản lý, khoa học kỹ thuật…) và nguồn nhân lực có đủ điều kiện làm việc với năng suất lao động cao hơn trong nền sản xuất xã hội. Trong những kết quả đã đạt được trên đây, những kết quả trực tiếp của sự hy sinh các tài sản vật chất, tài sản trí tuệ và nguồn nhân lực tăng them có vai trò quan trọng trong mọi lúc, mọi nơi không chỉ đối với người bỏ vốn mà cả đối với toàn bộ nền kinh tế. Những kết quả này không chỉ người đầu tư mà cả nền kinh tế xã hội được thụ hưởng. Chẳng hạn, một nhà máy được xây dựng, tài sản vật chất của người đầu tư trực tiếp tăng them, đồng thời tài sản vật chất, tiềm lực sản xuất của nền kinh tế cũng được tăng them. Lợi ích trực tiếp do sự hoạt động của nhà máy này đem lại cho người đầu tư là lợi nhuận, còn cho nền kinh tế là thoả mãn nhu cầu tiêu dung (cho sản xuất và cho sinh hoạt) tăng thêm của nền kinh tế, đóng góp cho ngân sách, giải quyết việc làm cho người lao động… Trình độ nghề nghiệp, chuyên môn của người lao động tăng them không chỉ có lợi cho chính họ (để có thu nhập cao, địa vị cao trong xã hội) mà còn bổ sung nguồn lực có kỹ thuật cho nền kinh tế để có thể tiếp nhận công nghệ ngày càng hiện đại, góp phần nâng cao dần trình độ công nghệ và kỹ thuật cho nền sản xuất quốc gia. Loại đầu tư đem lại kết quả không chỉ người đầu tư mà cả nền kinh tế xã hội được thụ hưởng trên đây, không chỉ trực tiếp làm tăng tài sản của người chủ đầu tư mà của cả nền kinh tế chính là đầu tư phát triển. Còn các loại đầu tư chỉ trực tiếp làm tăng tài sản chính của người đầu tư, tác động gián tiếp đến làm tăng tài sản của nền kinh tế thông qua sự đóng góp tài chính tích luỹ của các hoạt động đầu tư này cho đầu tư phát triển, cung cấp vốn cho hoạt động đầu tư phát triển và thúc đẩy quá trình lưu thong phân phối các sản phẩm do các kết quả của đầu tư phát triển tạo ra, đó là đầu tư tài chính và đầu tư thương mại. Đầu tư phát triển, đầu tư tài chính và đầu tư thương mại là ba loại đầu tư luôn tồn tại và có quan hệ tương hỗ với nhau. Đầu tư phát triển tạo tiền đề tăng tích luỹ, phát triển hoạt động đầu tư tài chính và đầu tư thương mại. Ngược lại, đầu tư tài chính và đầu tư thương mại hỗ trợ và tạo điều kiện để tăng cường đầu tư phát triển. Đầu tư phát triển là bộ phận cơ bản của đầu tư, là việc chi dung vốn trong hiện tại để tiến hành các hoạt động nhằm làm tăng them hoặc tạo ra những tài sản vật chất (nhà xưởng thiết bị…) và tài sản trí tuệ (tri thức, kỹ năng…), gia tăng năng lực sản xuất, tạo them việc làm vì mục tiêu phát triển. Đầu tư phát triển đòi hỏi rất lớn nhiều loại nguồn lực. Theo nghĩa hẹp, nguồn lực sử dụng cho đầu tư phát triển là tiền vốn. Theo nghĩa rộng, nguồn lực đầu tư bao gồm cả tiền vốn, đất đai, lao động, máy móc, thiết bị, tài nguyên. Như vậy, khi xem xét lựa chon dự án đầu tư hay đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư phát triển cần tính đúng tính đủ các nguồn lực tham gia. Đối tượng của đầu tư phát triển là tập hợp các yếu tố được chủ đầu tư bỏ vốn thực hiện nhằm đạt được những mục tiêu nhất định. Trên quan điểm phân công lao động xã hội, có hai nhóm đối tượng đầu tư chính là đầu tư theo ngành và đầu tư theo lãnh thổ. Trên góc độ tính chất và mục đích đầu tư, đối tượng đầu tư chia làm hai nhóm chính: công trình vì mục tiêu lợi nhuận và công trình phi lợi nhuận. Trên góc độ xem xét mức độ quan trọng, đối tượng đầu tư chia thành: loại được khuyến khích đầu tư, loại không được khuyến khích đầu tư và loại cấm đầu tư. Từ góc độ tài sản, đối tượng đầu tư chia thành: những tài sản vật chất (tài sản thực) và tài sản vô hình. Tài sản vật chất, ở đây, là những tài sản cố định được sử dụng cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và nền kinh tế và tài sản lưu động. Tài sản vô hình như phát minh sáng chế, uy tín, thương hiệu… Kết quả của đầu tư phát triển là sự tăng thêm về tài sản vật chất (nhà xưởng, thiết bị… ), tài sản trí tuệ (trình độ văn hoá, chuyên môn, khoa học, kỹ thuật…) và tài sản vô hình (những phát minh sáng chế, bản quyền…). Các kết quả đạt được của đầu tư góp phần làm tăng thêm năng lực sản xuất của xã hội. Hiệu quả của đầu tư phát triển phản ánh quan hệ so sánh giữa kết quả kinh tế xã hội thu được với chi phí chi ra để đạt kết quả đó. Kết quả và hiệu quả đầu tư phát triển cần được xem xét cả trên phương diện chủ đầu tư và xã hội, đảm bảo kết hợp hài hoà giữa các loại lợi ích, phát huy vai trò chủ động sáng tạo của chủ đầu tư, vai trò quản lý, kiểm tra giám sát của cơ quan quản lý Nhà nước các cấp. Thực tế, có những khoản đầu tư tuy không trực tiếp tạo ra tài sản cố định và tài sản lưu động cho hoạt động sản xuất kinh doanh như đầu tư cho ytế, giáo dục, xoá đói giảm nghèo… nhưng lại rất quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống và vì mục tiêu phát triển, do đó, cũng được xem là đầu tư phát triển. Mục đích của đầu tư phát triển là vì sự phát triển bền vững, vì lợi ích quốc gia, cộng đồng và nhà đầu tư. Trong đó, đầu tư Nhà nước nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng thu nhập quốc dân, góp phần giải quyết việc làm và nâng cao đời sống cho các thành viên trong xã hội. Đầu tư của doanh nghiệp nhằm tối thiểu chi phí, tối đa lợi nhuận, nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng nguồn nhân lực… Đầu tư phát triển thường được thực hiện bởi một chủ đầu tư nhất định. Xác địng rõ chủ đầu tư có ý nghĩa quan trọng trong quá trình quản lý đầu tư nói chung và vốn đầu tư nói riêng. Chủ đầu tư là người sở hữu vốn hoặc được giao quản lý, sử dụng vốn đầu tư (luật đầu tư 2005). Theo nghĩa đầy đủ, chủ đầu tư là người sở hữu vốn, ra quyết định đầu tư, quản lý quá trình thực hiện và vận hành kết quả đầu tư và là người hưởng lợi từ thành quả đầu tư đó. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm kiểm tra giám sát đầu tư, chịu trách nhiệm toàn diện về những sai phạm và hậu quả do ảnh hưởng của đầu tư đến môi trường môi sinh và do đó, có ảnh hưởng quan trọng đến việc nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư. Thực tế quản lý còn có những nhận thức không đầy đủ về chủ đầu tư. Hoạt động đầu tư phát triển là một quá trình, diễn ra trong thời kỳ dài và tồn tại vấn đề “độ trễ thời gian”. Độ trễ thời gian là sự không trùng hợp giữa thời gian đầu tư với thời gian vận hành các kết quả đầu tư. Đầu tư ở hiện tại nhưng kết quả đầu tư thường thu được trong tương lai. Đặc điểm này của đầu tư cần được quán triệt khi đánh giá kết quả, chi phí và hiệu quả hoạt động đầu tư phát triển. Nội dung đầu tư phát triển ở phạm vi doanh nghiệp và phạm vi nền kinh tế có thể khác nhau. Trên góc độ nền kinh tế, đầu tư phát triển phải làm gia tăng tài sản cho nền kinh tế chứ không phải là hiện tượng chu chuyển tài sản giữa các đơn vị. Ví dụ, việc mua bán tài sản cố định giữa các đơn vị, vẫn được xem là hoạt động đầu tư của đơn vị này, nhưng trên phương diện nền kinh tế, không có đầu tư tăng thêm mà chỉ chuyển quyền sở hữu từ đơn vị này sang đơn vị khác. Đầu tư phát triển khác về bản chất với đầu tư tài chính. Đầu tư tài chính (đầu tư tài sản tài chính) là loại đầu tư trong đó người có tiền bỏ tiền ra cho vay hoặc mua các chứng chỉ có giá trên thị trường tiền tệ, thị trường vốn để hưởng lãi xuất định trước (gửi tiết kiệm, mua trái phiếu chính phủ) hoặc lợi nhuận tuỳ thuộc vào kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty phát hànhn (mua cổ phiếu…). Đầu tư tài sản tài chính là loại đầu tư không trực tiếp là tăng tài sản thực (tài sản vật chất) cho nền kinh tế (nếu không xét đến quan hệ quốc tế trong lĩnh vực này) mà chỉ làm tăng giá trị tài sản tài chính cho chủ đầu tư. Mua cổ phiếu (đầu tư cổ phiếu) gắn với việc chuyển quyền sở hữu và hoạt động cho vay dẫn đến chuyển quyền sử dụng, do vậy, hai loại đầu tư này đều thuộc hoạt động đầu tư dịch chuyển. Đầu tư tài chính thường được thực hiện gián tiếp thông qua các trung gian tài chính như ngân hàng, công ty chứng khoán. Đầu tư tài chính còn có đặc điểm là: Chủ đầu tư thường có kỳ vọng thu được lợi nhuận cao khi đầu tư nhưng thực tế lợi nhuận thu được có thể tăng giảm không theo ý muốn. Tuy nhiên, đầu tư tài chính là kênh huy động vốn rất quan trọng cho hoạt động đầu tư phát triển và là một trong những loại hình đầu tư lựa chọn để tối đa hoá lợi ích, giảm thiểu rủi ro cho các chủ đầu tư. 1.2. Đặc điểm của hoạt động đầu tư phát triển. Hoạt động đầu tư phát triển có những đặc điểm chủ yếu sau : + Quy mô tiền vốn, vật tư, lao động cần thiết cho hoạt động đầu tư thường rất lớn. Vốn đầu tư nằm khê đọng lâu trong suốt quá trình thực hiện đầu tư. Quy mô vốn đầu tư lớn đòi hỏi phải có giải pháp tạo vốn và huy động vốn hợp lý, xây dựng các chính sách, quy hoạch, kế hoạch đầu tư đúng đắn, quản lý chặt chẽ tổng vốn đầu tư, bố trí vốn theo tiến độ đầu tư, thực hiện đầu tư trọng tâm trọng điểm. Lao động cần sử dụng cho các dự án rất lớn, đặc biệt đối với các dự án trọng điểm quốc gia. Do đó, công tác tuyển dụng, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ cần tuân thủ một kế hoạch định trước, sao cho đáp ứng tốt nhất nhu cầu từng loại nhân lực theo tiến độ đầu tư, đồng thời, hạn chế đến mức thấp nhất những ảnh hưởng tiêu cực do vấn đề “hậu dự án” tạo ra như việc bố trí lao động, giải quyết lao động doi dư… + Thời kỳ đầu tư kéo dài. Thời kỳ đầu tư tính từ khi khởi công thực hiện dự án đén khi dự án hoàn thành và đưa vào hoạt động. Nhiều công trình đầu tư phát triển có thời gian đầu tư kéo dài hàng chục năm. Do vốn nằm khê đọng trong suốt quá trình thực hiện đầu tưnên để nâng cao hiệu quả vốn đầu tư, cần tiến hành phân kỳ đầu tư, bố trí vốn và các nguồn lực tập trung hoàn thành dứt điểm từng hạng mục công trình, quản lý chặt chẽ tiến độ kế hoạch đầu tư, khắc phục tình trạng thiếu vốn, nợ đọng vốn đầu tư xây dựng cơ bản. + Thời gian vận hành các kết quả đầu tư kéo dài. Thời gian này tính từ khi dưa công trình vào hoạt động cho đến khi hết thời hạn hoạt động và đào thải công trình. Nhiều thành quả đầu tư phát huy kết quả lâu dai, có thể tồn tại vĩnh viễn như các Kim tự Tháp Ai Cập, Nhà thờ La Mã ở Rôm, Vạn Lý Trường Thành ở Trung Quốc, ĂngCoVát ở Cam-pu-chia… Trong suốt quá trình vận hành, các thành quả đầu tư chịu sự tác động hai mặt, cả tích cực và tiêu cực của nhiều yếu tố tự nhiên, chính trị, kinh tế, xã hội… + Các thành quả của hoạt động đầu tư phát triển mà là các công trình xây dựng thường phát huy tác dụng ở ngay tai nơi nó được tạo dựng nên, do đó, quá trình thực hiện đầu tư cũng như thời kỳ vận hành các kết quả đầu tư chịu ảnh hưởng lớn của các nhân tố về tự nhiên, kinh tế xã hội vùng. + Đầu tư phát triển có độ rủi ro cao. Do quy mô vốn đầu tư lơpn, thời kỳ đầu tư kéo dài và thời gian vận hành các kết quả đầu tư cũng kéo dài… nên mức độ rủi ro của hoạt động đầu tư phát triển thường cao. Rủi ro đầu tư do nhiều nguyên nhân, trong đo, có nguyên nhân chủ quan từ phía các nhà đầu tư như quản lý kém, chất lượng sản phẩm không đạt yêu câu… có nguyên nhân khách quan như giá nguyên liệu tăng, giá bán sản phẩm giảm, công suất sản xuất không đạt cộng suất thiết kế… 1.3. Sự quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển trong công tác chuẩn bị ,thực hiện và vận hành kết quả đầu tư.. 1.3.1.Sự quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển trong công tác chuẩn bị đầu tư +.Nghiên cứu cơ hội đầu tu Như vậy ngay trong việc nghiên cưu cơ hội đầu tư ,nhà đầu tư đầu tư đã rất quan tâm đến nguốn lực mà 1 dự án đầu tư phải bỏ ra vì nều dự án không có khả năng thư hiện mà tiếp tục các bước nghiên cứu sau thì sẽ rất mất thời gian và các chi phí khác .nhà đầu tư sẽ bị thiệt hại về mặt tài chính .Vì vậy ,cần thiết phải nghiên cứu cơ hội đầu tư 1 cách đầy đủ và chình xác những nội dung đã nêu trên +Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi ®­îc thùc hiÖn sau khi c¬ héi ®Çu t­ triÓn väng®· ®­îc lùa chän .C¬ héi ®Çu t­ nµy th­êng cã vèn lín,gi¶i ph¸p kÜ thuËphøc t¹p,thêi gian thu håi vèn l©u ,cã nhiªï yÕu tè bÊt ®Þnh t¸c ®éng.B­íc nµy nh»m sµng läc,lùa chän ®Ó kh¼ng ®Þnh c¬ héi ®Çu t­ cã kh¶ thi haykh«ng .§èi víi c¬ héi ®Çu t­ cã quy m« nhá ,kh«ng phøc t¹p vÒ mÆt kÜ thuËt vµ triÓn väng ®em l¹i hiªô qu¶ râ rµng th× cã thÓ bá qua giai ®o¹n nµy. Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi gåm nh÷ng vÊn ®Ò sau: -C¸c bèi c¶nh chung vÒ kinh tÕ x· héi,ph¸p luËt cã ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ vµ giai ®o¹n vËn hµnh khai th¸c d­ ¸n. -Nghiªn cøu thÞ tr­êng. -Nghiªn cøu kÜ thuËt. -Nghiªn cøu khÝa c¹nh tæ chøc vµ qu¶n lÝ nh©n sù cña dù ¸n -Nghiªn cøu khÝa c¹nh tµi chÝnh. §­îc xem lµ b­íc nghiªn cøu trung gian gi÷a nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t­ vµ nghiªn cøu kh¶ thi.Giai ®o¹n nµy míi chØ dõng l¹i ë nghiªn c­ó s¬ bé c¸c yÕu c¬ b¶n cña dù ¸n.V× gi¹i ®o¹n nghiªn cøu kh¶ thi rÊt tèn kÐm vÒ tiÒn b¹c vµ thêi gian .Trong giai ®o¹n nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi nµy 1 lÇn n÷a chñ ®Çu t­ thËn träng trong viÖc cã nªn ®Çu t­ vµo mét dù ¸n hay kh«ng. Bëi v× ho¹t đéng ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng cÇn nhiÒu vèn , vËt t­ , lao ®éng.NÕu kh«ng nghiªn cøu thËt kÜ l­ìng c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng th× khi mang nh÷ng nguån lùc nµy ®i ®Çu t­ th× chñ ®Çu cã thÓ gÆp nh÷ng rñi ro lóc nµy chñ ®Çu t­ kh«ng thÓ ngõng ho¹t ho¹t ®éng ®Çu t­ v× nÕu ngõng l¹i chñ ®Çu t­ sÏ mÊt tÊt c¶ nguån lùc ®· bá ra ,nÕu chñ ®Çu t­ tiÕp tôc ®Çu t­ th× cã thÓ dù ¸n sÏ kh«ng cã hiÖu qu¶ ,chñ ®Çu t­ sÏ kh«ng thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn . +Nghiªn cøu kh¶ thi §©y lµ b­íc sµng läc cuèi cïng ®Ó lùa chän ®­îc dù ¸n tèi ­u.Néi dung nghiªn cøu ë giai ®o¹n nµy t­¬ng tù giai ®o¹n nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi nh­ng kh¸c nhau ¬ møc ®é chi tiÕt h¬n ,chÝnh x¸c h¬n .Mäi khÝa c¹nh ®Òu cã tÝnh ®Õn yÕu tè bÊt ®Þnh cã thÓ x¶y ra theo tõng néi dung nghiªn cøu. Xem xÐt tÝnh v÷ng ch¾c vÒ hiÖu qu¶ cña dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè bÊt ®Þnh vµ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m cho dù ¸n cã hiÖu qu¶ .Néi dung nghiªn cøu ë giai ®o¹n nµy gåm nh÷ng vÊn ®Ò sau: -Nghiªn cøu c¸c c¨n cø chñ yÕu h×nh thµnh dù ¸n ®Çu t­ -Nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm -Nghiªn cøu khia c¹nh kÜ thuËt cña dù ¸n . -Nghiªn cøu khÝa c¹nh tæ chøc vµ qu¶n lÝ nh©n sù cña dù ¸n. -Ph©n tÝch khÝa c¹nh tµi chÝnh cña dù ¸n. -Ph©n tÝch khÝa c¹nh kinh tÕ –x· héi cña dù ¸n . Nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc nghiªn cøu trong giai ®oan kh¶ thi ®­¬c tiÕn hµnh mét c¸ch tØ mØ vµ chi tiÕt , cac ®Ò ¸n kinh tÕ kÜ thuËt ,c¸c lÞch biÓu va tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n tr­íc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ chÝnh thøc .V× b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi lµ kh©u cuèi cïng ®Ó quyÕt ®Þnh xem cã nªn ®Çu t­ hay kh«ng Do ®ã,ta sÏ xem xÐt c¸c vÊn ®Ò cÇn lµm trong giai ®o¹n nµy ®Ó th©ý ®­îc sù qu¸n triÖt c¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t­ nh­ thÕ nµo. -.Nghiªn cøu c¸c c¨n cø chñ yÕu h×nh thµnh dù ¸n ®Çu t­ . +Nghiªn cøu ®iÒu kiÖn vÜ m« ¶nh h­ëng ®Õn sù h×nh thµnh vµ thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­.Nghiªn cøu nµy nh»m ®¸nh gi¸ quy m« vµ tiÒm n¨ng cña dù ¸n trªn c¬ së ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña m«i tr­êng vÜ m« nh­ ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ luËt ph¸p, m«i tr­êng x· héi v¨n hãa, c¸c ®iÒu kiÖn t­ nhiªn cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn triÓn väng ra ®êi vµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng nh­ vËn hµnh kÕt qu¶. -Nghiªn cøu m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m«.M«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« ¶nh h­ëng ®Õn ý t­ëng ®Çu t­ vµ chi phèi ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n :t¹o thuËn lîi hoÆc g©y c¶n trî qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n . §iÒu kiÖn kinh tÕ vÜ m« thuËn lîi kh«ng nh÷ng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c dù ¸n ra ®êi, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong nh÷ng chõng mùc nhÊt ®Þnh cßn cã thÓ lµm xuÊt hiÖn ý t­ëng ®Çu t­ .V× vËy nghiªn cøu ,®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn kinh tÕ vÜ m« cã ý nghÜa quan träng trong qu¸ tr×nh lËp vµ qu¶n lÝ dù ¸n. C¸c nh©n tè cña m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« cã rÊt nhiÒu nh­ng khi tiÕn hanh ®Çu t­ nhµ ®Çu t­ cÇn chó ý nh÷ng vÊn ®Ò c¨n b¶n sau : Tèc ®é t¨ng tr­ëng :§éng th¸i vµ xu thÕ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña 1 quèc gia cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn 1 nghµnh ,1 lÜnh vùc vµ sau ®ã lµ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña 1 dù ¸n ®Çu t­ cô thÓ .ChÆng h¹n ,trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ cã triÓn väng duy tr× trong thêi gian dµi th× c¬ héi ®Çu t­ cña c¸c dù ¸n trong lÜnh vùc c«ng nghÖ míi,c¸c dù ¸n cung cÊp hµng hãa vµ dÞch vô cã chÊt l­îng cao sÏ cã nhiÒu kh¶ n¨ng thµnh c«ng.Nh­ng khi nÒn kinh tÕ b­íc vµo giai ®o¹n suy tho¸i,tèc ®é t¨ng tr­ëng chËm th× ®èi víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt cung cÊp hµng hãa xa xØ vµ l©u bÒn sÏ khã thµnh c«ng h¬n . L·i suÊt:L·i suÊt ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ sù dông vèn vµ sau ®ã lµ hiÖu qu¶ ®Çu t­.NÕu l·i suÊt cao h¬n ,sÏ cã Ýt dù ¸n tháa m·n tiªu chuÈn hiÖu qu¶ vµ ng­îc l¹i l·i suÊt thÊp h¬n chi phÝ sö dông vèn sÏ thÊp h¬n vµ cã nhiÒu dù ¸n tháa m·n tiªu chuÈn hiÖu qu¶ h¬n . Tû lÖ l¹m ph¸t:Tû lÖ l¹m ph¸t cã ¶nh h­ëng lín ®Õn æn ®Þnh m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« vµ cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn ý ®Þnh vµ hµnh ®éng cña nhµ ®Çu t­.L¹m ph¸t cã thÓ lµ rñi ro tiÒm tµng lµm suy gi¶m hiÖu qu¶ ®Çu t­. T×nh h×nh ngo¹i th­¬ng vµ c¸c chÕ ®Þnh cã liªn quan nh­ chÝnh s¸ch thuÕ, c¸c hµng rµo phi thuª quan ,chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ... nh­ng vÊn ®Ò nµy ®Æc biÖt quan träng ®èi víi dù ¸n s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ,nhËp khÈu nguyªn liÖu m¸y mãc . T×nh h×nh th©m hôt ng©n s¸ch.Th©m hôt ng©n s¸ch ë møc cao cã thÓ dÉn ®Õn chÝnh phñ ph¶i ®i vay nhiÒu h¬n, ®iÒu nµy ¶nh h­ëng tíi møc l·i suÊt c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ vµ sau ®ã lµ chi phÝ sö dông vèn vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­. HÖ thèng kinh tÕ vµ c¸c chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n­íc.CÇn ph¶i nghiªn cøu c¬ cÊu tæ chøc hÖ thèng kinh tÕ theo nghµnh, theo quan hÖ së h÷u , theo vïng l·nh thæ ®Ó lµm c¬ së ®¸nh gi¸ tr×nh ®é vµ lîi thÕ so s¸nh cña dù ¸n ®Çu t­ .Trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh , khÝa c¹nh nµy cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­. +M«i tr­êng chÝnh trÞ , luËt ph¸p :Sù æn ®Þnh vÒ mÆt chÝnh trÞ còng nh­ nh÷ng ®¶m b¶o vÒ mÆt ph¸p lÝ liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u tµi s¶n cã ý nghÜa quan träng ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ý ®Þnh vµ hµnh vi cña nhµ ®Çu t­. Theo ®¸nh gi¸ cña ng©n hµng thÕ giãi trong b¸o c¸o ph¸t trien thÕ giíi 2005 cã tiªu ®Ò “M«i tr­êng ®Çu t­ tèt h¬n cho mäi ng­êi “ th× møc ®é tin t­ëng cña doanh nghiÖp vµo t­¬ng lai –kÓ c¶ ®é tin cËy trong chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc –sÏ quyÕt ®Þnh doanh nghiÖp cã ®Çu t­ hay kh«ng vµ sÏ ®Çu t­ nh­ thÒ nµo.Còng trong b¸o c¸o nµy, doah nghiÖp vµ giíi ®Çu t­ t¹i c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn xÕp sù bÊt ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch lµ mèi quan ng¹i hµng ®Çu cña hä. Cïng víi c¸c nguyªn nh©n kh¸c g©y nªn rñi ro liªn quan ®Õn chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p , sù bÊt ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch sÏ lµ nh©n tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp lµm suy gi¶m ®éng lùc ®Çu t­. Theo ®¸nh gi¸ viªc n©ng cao kh¶ n©ng tiªn liÖu chÝnh s¸ch cã thÓ lµm t¨ng kh¶ n¨ngthu hót ®Çu t­ míi lªn 30%. +M«i tr­êng v¨n hãa ,x· héi .Néi dung nghiªncøu va møc ®é nghiªn cøu m«i tr­êng v¨n hãa x· héi ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×ng thùc hiÖn vµ vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­ cña tõng dù ¸n cô thÓ cã thÓ kh¸c nhau tuy thuäc vµo lÜnh v­c ho¹t ®éng , tÝnh chÊt vµ môc tiªu cña dù ¸n cô thÓ .§èi víi c¸c dù ¸n vÒ s¶n xuÊt n«ng , l©m nghiÖp th× c¸c nghiªn cøu vÒ t×nh tr¹ng sö dông ®Êt , vÒ tËp qu¸n canh t¸c , n¨ng suÊt lao ®éng , t×nh h×nh sù dông søc lao ®éng , tæ chøc lao ®éng , thu nhËp , møc sèng cÇn ®­îc ®iÒu tra tØ mØ , v× ®©y kh«ng chØ lµ c¨n cø lùa chän c¬ héi ®Çu t­ mµ cßn lµ c¨n c­ nh»m t×m ra c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i s¶n xuÊt , ph©n bè l¹i ®Êt ®¹i sö dông.§èi víi c¸c nghµnh nµy , thËm chÝ ®©y cßn lµ c¨n cø hµng ®Çu quýªt ®Þnh kh¶ n¨ng thµnh c«ng cña dù ¸n .§èi víi s¶n xuÊt c«ng nghiÖp th× néi dung nghiªn cøu vÒ tËp qu¸n tiªu dïng, quy m« d©n sè , vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng , vÒ søc mua s¶n phÈm mµ dù ¸n cung cÊp sÏ ®­îc chó träng.Trong khi c¸c dù ¸n vÒ phóc lîi x· héi th× c¸c .th«ng sè nh­ :mËt dé d©n sè ,chÊt l­îng d©n sè , c¬ cÊu d©n sè vµ c¸c chØ tiªu ®Æc tr­ng nh­:sè b¸c sÜ , sè gi¸o viªn , trªn 1000 d©n sè ®­îc quan t©m thÝch ®¸ng . +M«i tr­êng tù nhiªn vµ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn cã thÓ khai th¸c cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n .Tïy tõng dù ¸n mµ yÕu tè m«i tr­êng tù nhiªn sÏ ®­îc nghiªn cøu d­íi møc ®é kh¸c nhau nh»m ®¶m b¶o sù thµnh c«ng mçi c«ng cuéc ®Çu t­ cô thÓ .Ch¼ng h¹n ®èi víi c¸c dù ¸n vÒ n«ng, l©m nghiÖp, cÇn ph©n tÝch chi tiÕt vÒ khÝ hËu nh­ diÕn biÕn mïa m­a qua c¸c th¸ng trong n¨m vµ trong 1 sè n¨m ®Ó tõ ®ã ph©n tÝch quy luËt ph©n bè m­a vµ ®¸nh gi¸ ¶nh h­ëng cña l­îng m­a ®Õn n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cña dù ¸n . -Nghiªn cøu thÞ tr­êng .Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ sù nghiªn cøu tØ mØ , cã khoa häc xuÊt ph¸t tõ nghiªn cøu nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh nªn s¶n xuÊt kinh doanh mÆt hµng g× ,c¸ch thøc vµ chÊt l­îng nh­ thÕ nµo, víi khèi l­îng bao nhiªu vµ lùa chän ph­¬ng thøc b¸n hµng tiÕp thÞ nµo ®Ó t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng vµ trong t­¬ng lai hay nãi c¸ch kh¸c thÞ tr­êng lµ 1 nh©n tè quyÕt ®Þnh lùa chän môc tiªu vµ quy m« thùc hiÖn dù ¸n . Nghiªn cøu thÞ tr­êng s¶n phÈm cña dù ¸n nh»m x¸c ®Þnh ®­¬c thÞ phÇn cña dù ¸n trong t­¬ng lai vµ c¸ch chiÕm lÜnh ®o¹n thÞ tr­êng ®ã .Nghiªn cøu thÞ tr­êng bao gåm nh÷ng néi dung sau : Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thÞ tr­êng tæng thÓ Ph©n ®o¹n thÞ tr­êng vµ x¸c ®Þnh thÞ tr­êng môc tiªu cña dù ¸n . X¸c ®Þnh s¶n phÈm Dù b¸o cung-cÇu cña dù ¸n trong t­¬ng l¹i . Lùa chän c¸c biÖn ph¸p tiÕp thÞ vµ khuyÕn m·i cÇn thiÕt Ph©n tÝch kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng vÒ s¶n phÈm cña dù ¸n . Nghiªn cøu thÞ tr­êng cã vai trß quan träng vµ ý nghÜa hÕt søc to lín.Nghiªn cøu thÞ tr­êng cho phÐp ng­êi so¹n th¶o ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cung –cÇu thÞ tr­êng ë hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai vÒ s¶n phÈm cña dù ¸n. KÕt qu¶ nghiªn cøa thÞ tr­êng cho phÐp ng­êi so¹n th¶o ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã nªn ®Çu t­ hay kh«ng vµ x¸c ®Þnh quy m« ®Çu t­ cho thÝch hîp .Bëi v× dù ¸n chØ ®­îc thùc hiÖn hay chÊp nhËn khi ®¹t hiÖu qu¶ .(hiÖu qu¶ tµi chÝnh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ) -Nghiªn cøu khÝa c¹nh kÜ thuËt cña dù ¸n .Nghiªn cøu kÜ thuËt c«ng nghÖ cña dù ¸n lµ ph©n tÝch , lùa chän ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt, c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ, nguyªn liÖu ,®Þa ®iÓm phï hîp víi nh÷ng rµng buéc vÒ vèn , tr×nh ®é qu¶n lÝ vµ kÜ thuËt , quy m« thÞ tr­êng ,yªu cÇu x· héi vÌ viÖc lµm giíi h¹n cho phÐp møc ®é « nhiÔm cña dù ¸n t¹o ra .§©y lµ néi dung hÕt søc quan träng v× nã quyÕt ®Þnh s¶n phÈm cña dù ¸n ®­îc s¶n suÊt ra b»ng c¸ch nµo ?chi phÝ bao nhiªu ?chÊt l­îng ? .Nãi c¸ch kh¸c dù ¸n sÏ ®­îc ®Çu t­ nh­ thÕ nµo cho cã hiÖu qu¶ nhÊt ,cã hiÖu qu¶ nhÊt ,kh«n ngoan nhÊt . Nghiªn cøu kÜ thuËt lµ b­íc nghiªn cøu sau nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ lµ tiÒn ®Ò cho viÖc tiÕn hµnh nghiªn cøu mÆt kinh tÕ tµi chÝnh cña dù ¸n .Kh«ng cã sè liÖu kÜ thuËt th× kh«ng thÓ tiÕn hµnh nghiªn cøu mÆt kinh tÕ tµi chÝnh cña dù ¸n .C¸c dù ¸n kh«ng kh¶ thi vÒ mÆt kÜ thuËt ph¶i ®­îc b¸c bá ®Ó tr¸nh nh÷ng tæn thÊt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ vµ vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­ sau nµy( ch¼ng h¹n ®Þa ®iÓm thùc hiÖn ®Çu t­ kh«ng æn ®Þnh , hoÆc g©y « nhiÖm qu¸ nÆng nÒ cho khu vùc d©n c­ ®ßi hái chi phÝ xö lý qu¸ lín ). ViÖc nghiªn cøu khÝa c¹nh kÜ thuËt cßn nh»m ph¸t hiÖn ra c¸c dù ¸n kh¶ thi vÒ mÆt nµy .§iÒu nµy cho phÐp mét mÆt tiÕt kiÖm ®­îc c¸c nguån lùc ,mÆt kh¸c tranh thñ ®­îc c¬ héi ®Ó t¨ng thªm nguån lùc .Ng­¬c l¹, nÕu chÊp nhËn dù ¸n kh«ng kh¶ thi do nghiªn cøu ch­a thÊu ®¸o hoÆc do coi nhÑ yÕu tè kÜ thuËt, hoÆc b¸c bá dù ¸n kh¶ thi vÒ mÆt kÜ thuËt do chñ quan ,do qu¸ thËn träng th× hoÆc lµ g©y tæn thÊt nguån lùc, hoÆc lµ ®· bá lì c¬ héi ®Ó t¨ng nguån lùc . .Tïy vµo tõng dù ¸n cô thÓ mµ néi dung nghiªn cøu kÜ thuËt cã møc ®é phøc t¹p kh¸c nhau ,kh«ng cã mét m« h×nh nghiªn cøu kÜ thuËt thÝch ®­îc ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i dù ¸n .Trong ®ã m« h×nh nghiªn cøu kÜ thuËt cña dù ¸n thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp bao gåm t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ c¸c vÊn ®Ò kÜ thuËt c¬ b¶n nh­ ®Æc tÝnh s¶n phÈm cña dù ¸n , c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ , nguyªn liÖu , ®Þa ®iÓm ...ë ®©y chóng ta xem xÐt dù ¸n thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp .§i vµo nghiªn cøu tõng néi dung cña nghiªn cøu khÝa c¹nh kÜ thuËt cña dù ¸n ta sÏ rhÊy mét c¸ch râ nÐt h¬n sù qu¸n triÖt c¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t­ . M« t¶ s¶n phÈm cña dù ¸n :Sau khi nghiªn cøu thÞ tr­êng th× ng­êi so¹n th¶o ®· ®­a s¶n phÈm ®i vµo s¶n xuÊt .ViÖc m« t¶ s¶n phÈm sÏ cho chñ ®Çu t­ mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ s¶n phÈm mµ m×nh sÏ s¶n xuÊt trong tu¬ng lai tõ ®ã lµm tiÒn ®Ò ®Ó lùa chon c«n nghÖ vµ ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt ,lùa chän nguyªn vËt liÖu cho phï hîp .V× ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ c«ng viÖc phøc tap vÒ mÆt kÜ thuËt cho nªn khi m« t¶ s¶n phÈm chÝnh x¸c ,tØ mØ t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng ®Çu t­ diÔn ra thuËn lîi ,tiÕt kiÖm thêi gian ,nhanh chong ®­a vµo vËn hµnh thu håi vèn ®Çu t­ . Lùa chän h×nh thøc ®Çu t­ :§Ó thùc hiÖn môc tiªu ®Ò ra dù ¸n cã thÓ chän c¸c h×nh thøc ®Çu t­ sau :®Çu t­ theo chiÒu réng hoÆc ®Çu t­ theo chiÒu s©u.ViÖc l­a chon h×nh thøc ®Çu t­ phï hîp lµ rÊt quan träng ®èi víi chñ ®Çu t­ v× viÖc chon lùa hinh thøc ®Çu t­ sai cã thÓ lµm cho dù ¸n ®Çu t­ hoµn toµn thÊt b¹i .VÝ dô nh­ nÕu ta tiÕn hµnh ®Çu t­ theo chiÒu réng ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ®· cã s½n trªn thÞ tr­êng th× khi dù ¸n s¶n xuÊt ra s¶n phÈm do ph¶i bï cho chi phÝ ban ®Çu nªn gi¸ thµnh cã thÓ sÏ cao h¬n so víi nh÷ng s¶n phÈm cã cïng chÊt l­îng trªn thÞ tr­êng ,dÉn ®Õn kh«ng tiªu thô ®­îc s¶n phÈm ,tÝnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n sÏ gi¶m .Chñ ®Çu t­ cÇn c©n nh¾c kÜ khi lùa chän h×nh thøc ®Çu t­ dùa trªn c¸c c¨n cø nh­ nguån lùc hiÖn cã ,s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ s¶n phÈm cò hay míi ,t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô lo¹i s¶n ph¶m ®ã trªn thÞ tr­êng ... X¸c ®Þnh c«ng suÊt cña dù ¸n :§Ó cã ph­¬ng ¸n c«ng nghÖ thÝch hîp , tr­íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh n¨ng suÊt hoÆc n¨ng lùc phôc vô cña dù ¸n .N¨ng suÊt cñ._.a dù ¸n ®­îc ph¶n ¸nh th«ng qua sè l­îng ®¬n vÞ s¶n phÈm hµng hãa , dÞch vô ®­îc thùc hiªn trong 1 ®¬n vÞ thêi gian v¬Ý nh÷ng ®iÒu kiÖn cho phÐp .x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña dù ¸n lµ c«ng viÖc quan träng ¶nh h­ëng tíi kh©u thùc hiÖn vµ vËn hµnh kÕt qu¶ cña dù ¸n , ¶nh h­ëng ®Õn viÑc tÝnh tto¸n chi phÝ doanh thu cña dù ¸n .Khi lùa chän c«ng suÊt cña dù ¸n ph¶i dùa trªn c¨n cø vµ chØ tiªu sau : -C¨n cø vµo nhu cÇu thØ tr­êng hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai ®èi víi c¸c lo¹i s¶n phÈm cña dù ¸n . -Kh¶ n¨ng chiÕm lÜng thÞ tr­êng cña chñ ®Çu t­. -C¸c th«ng sè kÜ thuËt vµ kinh tÕ cña m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã trªn thÞ tr­êng . -Kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo . -N¨ng lùc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt , kh¶ n¨ng vÒ vèn ®Çu t­ cña chñ ®Çu t­ . -C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ cña tõng ph­¬ng ¸n c«ng suÊt . Lùa chän c«ng nghÖ kÜ thuËt cho dù ¸n : §Ó s¶n xuÊt ®­îc mét s¶n phÈm cã nhiÒu c«ng nghÖ kh¸c nhau .Sù kh¸c nhau nµy thÓ hiÖn ë quy tr×nh s¶n xuÊt ,møc ®é hiÖn ®¹i , c«ng suÊt gi¸ c¶ ...nhiÖm vô cña ng­êi so¹n th¶o dù ¸n lµ ph¶i lùa chän ®­îc c«ng nghÖ thÝch hîp .Khi lùa chän c«ng nghÖ cho mét dù ¸n ®Çu t­ cÇn qu¸n triÖt ®­îc c¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn .Do ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn tiÕn hµnh l©u dµi nªn c«ng nghÖ lùa chän ph¶i kh«ng qu¸ l¹c hËu , møc ®é hiÖn ®¹i cña c«ng nghÖ cÇn phï hîp víi ®iÒu kiÖn mçi n­íc , phï hîp vÒ nguyªn vËt liÖu cÇn ®Ó vËn hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ , nguån nh©n lùc .§¶m b¶o dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng trong thêi gian ®ñ dµi ®Ó thu håi vèn ®Çu t­ vµ cã l·i . Nguyªn ,vËt liÖu ®Çu vµo : Nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo bao gåm tÊt c¶ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ phô , vËt liÖu bao b× ®ãng gãi .§©y lµ mét khÝa c¹nh kÜ thuËt quan träng cña dù ¸n bëi nguyªn vËt liÖu ®­îc vÝ nh­ c¬m g¹o s¶n xuÊt , nã quyÕt ®Þnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt , tÝnh ®Òu ®Æn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt v× vËy néi dung nµy cÇn ®­îc xem xÐt kÜ .Khi lùa chän nguyªn vËt liÖu cÇn ph¶i cã sù phï hîp thèng nhÊt tõ ®Çu ,®ã lµ phï hîp víi chÊt l­îng s¶n phÈm cña dù ¸n , phï hîp víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®· lùa chän .V× thêi gian vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­ kÐo dµi nªn nguån cung cÊp vµ kh¶ n¨ng cung cÊp nguyªn vËt liÖu cÇn ®Æc biÖt quan t©m .Nguån cung cÊp ph¶i ®¶m b¶o ®ñ sù dông cho dù ¸n ho¹t ®éng hÕt ®êi.§èi víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu hiÕm th× cÇn cã sù tÝnh to¸n vÒ chi phÝ tØ mØ ®Ó ®¶m b¶o cho dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ . C¬ së h¹ tÇng : Nhu cÇu n¨ng l­îng , n­íc , giao th«ng th«ng tin liªn l¹c ... cña dù ¸n ph¶i ®­îc xem xÐt kÜ ,nã ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ ®Çu t­ vµ chi phÝ s¶n xuÊt cã hay kh«ng cã c¸c c¬ së h¹ tÇng nµy .Ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ ho¹t ®éng cÇn nhiÒu vèn ®Çu t­ do ®ã c¬ së h¹ tÇng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña chñ ®Çu t­ .§©y còng lµ c¬ së ®Ó nhµ n­íc x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp ,trong c¸c khu c«ng nghiÖp nµy ®· cã ®Çy ®ñ c¬ së h¹ tÇng dÔ dµng cho viÖc tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t­ .C¬ së h¹ tÇng còng ¶nh h­ëng tíi thêi gian cña mét dù ¸n ®Çu t­ ,khi ®· cã s½n nh÷ng c¬ së h¹ tÇng th× chñ ®Çu t­ sÏ rót ng¾n ®­îc thêi gian thùc hiÖn ®Çu t­ gi¶m thiÓu ®­îc viÖc vèn n»m khª ®äng trong thêi gian thùc hiÖn dù ¸n §Þa ®iÓm thùc hiÖn dù ¸n : Thµnh qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t huy t¸c dông ngay t¹i n¬i nã ®­îc x©y dùng nªn .Thêi k× ®Çu t­ kÐo dµi khi lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t­ còng ¶nh h­ëng tíi tiÕn ®é thùc hiÖn cña dù ¸n ®Çu t­ .§Þa ®iÓm t¸c ®éng l©u dµi ®Õn ho¹t ®éng vµ lîi Ých cña doanh nghiÖp , ®ång thêi ¶nh h­ëng l©u dµi ®Õn khu v­c d©n c­ xung quanh .§Þa ®iÓm lµ nh©n tè ¶nh h­ëng lín nhÊt ®Õn ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ cña s¶n phÈm , còng nh­ sù tiÖn lîi trong sù ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp .Theo kinh nghiÖm chän ®­îc mét ®Þa ®iÓm phï hîp cã thÓ gi¶m ®­îc chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm xuèng h¬n 10% .NÕu ®Þa ®iÓm kh«ng tèt sÏ g©y bÊt l¬i. ngay tõ ®Çu vµ sÏ rÊt khã kh¾c phôc .Do ®ã khi lùa chon ®Þa ®iÓm ®Çu t­ cÇn tuÈn thñ nh÷ng nguyªn t¾c sau: -§Þa ®iÓm ph¶i phï hîp víi quy hoÆch chung , b¶o ®¶m an ninh kh«ng g©y « nhiÔm m«i tr­êng . -M«i tr­êng tù nhiªn ph¶i phï hîp víi yªu cÇu ®Æt ra cña dù ¸n . -§Þa ®iÓm ®­îc chän cã diÖn tich ®ñ réng ®Ó dÔ bè trÝ c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ dÔ dµng më réng khi muèn ®Çu t­ thªm . -§Þa ®iÓm lùa chän ph¶i ®¶m b¶o ®­îc nguyªn vËt liÖu cÇn thiÕt cho dù ¸n .Cã c¬ së h¹ tÇng thuËn lîi .§Þa ®iÓm dÔ dµng trong viÖc hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp trong vïng ,cã lîi thÕ c¹nh tranh so víi c¸c doanh nghiÖp cïng lo¹i . Gi¶i ph¸p x©y dùng c«ng tr×nh cña dù ¸n : Gi¶i ph¸p x©y dùng c«ng tr×nh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó khi dù ¸n ®i vµo thùc hiÖn ,thi c«ng x©y dùng sÏ ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch thuËn lîi rót ng¾n thêi gian thi c«ng x©y dùng,tõ ®ã rót ng¾n thêi k× ®Çu t­ h¹n kÕ tèi ®a thêi gian vèn n¨m khª ®äng trong suèt qu¸ tr×nh ®Çu t­ vµ do ®Çu t­ ph¸t triÓn cã ®é rñi ro r©t cao khi ®­a ra giai ph¸p sÏ ®èi phã mét c¸ch chñ ®éng ®èi víi c¸c rñi ro gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng ,®ång thêi ®¶m b¶o chi phÝ Ýt nhÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lín nhÊt,tiÕt kiÖm vèn cho ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn . §èi víi dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn quy hoÆch tæng mÆt b»ng cÇn qu¸n triÖt c¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ã lµ ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn ®­îc tiÕn hµnh trong thêi gian dµi ,ph¸t huy t¸c dông ngay tai n¬i nã ®­îc x©y dùng nªn do ®ã khi quy hoÆch tæng mÆt b»ng cÇn ph¶i ®¶m b¶o mÆt b»ng n»m trong quy hoÆch ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc cho phÐp tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn ®óng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ,®ång thêi tháa m·n nhu cÇu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nh­ ®ñ réng ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã thÓ më réng khi cÇn . §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cña dù ¸n : Thµnh qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn ph¸t huy t¸c dông ngay t¹i n¬i nã ®­îc x©y dùng lªn trong mét thêi gian dµi do ®ã mµ ¶nh h­ëng m·nh mÏ tíi m«i tr­êng t¹i n¬i ®ã .Theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc th× c¸c dù ¸n lµm « nhiÖm m«i tr­êng sÏ kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng .V× vËy mµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng l¸ c¨n cø rÊt quan träng ®Ó chñ ®Çu t­ quyÕt ®Þnh cã nªn tiÕn hµnh ®Çu t­ hay kh«ng .§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng nh»m ph¸t hiÖn t¸c ®éng xÊu cña dù ¸n ®Õn m«i tr­êng , t×m ra c¸c c«ng cô ®Ó qu¶n lÝ ,h¹n chÕ vµ ng¨n ngõa chóng, ®­a ra c¸c biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng vµo c¸c b­íc sím nhÊt cña qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn dù ¸n ,trªn c¬ së ®ã ®¶m b¶o cho dù ¸n ph¸t triÓn g¾n liÒn víi b¶o vÖ m«i tr­êng . LÞch tr×nh thùc hiÖn dù ¸n : Ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng rÊt phøc t¹p ,lµm nhiÒu c«ng viÖc tõ kh©u chuÈn bÞ cho ®Õn khi ®­a thµnh qu¶ vµo khai th¸c do ®ã mµ thêi k× ®Çu t­ th­êng kÐo dµi .LËp lÞch tr×nh cña dù ¸n ®¶m b¶o cho dù ¸n rót ng¾n ®­îc thêi gian ®­a dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é theo kÕ hoÆch ®Ò ra .§ång thêi lµ c¨n cø quan träng ®Ó bè trÝ vèn ®Çu t­ hîp lÝ theo tõng h¹ng môc c«ng tr×nh ,thùc hiÖn ph©n k× ®Çu t­ døt ®iÓm tõng h¹ng môc c«ng tr×nh tr¸nh t×nh tr¹ng vèn n»m ø ®äng kh«ng sinh lêi. - Ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ Ph©n tÝch dù ¸n lµ mét qu¸ tr×nh quan träng trong qu¸ tr×ng so¹n th¶o dù ¸n ,nh»m ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n th«ng qua viÖc :Xem xÐt nhu cÇu vµ sù ®¶m b¶o c¸c nguån lùc tµi chÝnh cho viÖc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ dù ¸n ®Çu t­ .Dù tÝnh c¸c kho¶n chi phÝ ,lîi Ých vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña dù ¸n trªn gãc ®é h¹ch to¸n kinh tÕ cña ®¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n .§¸nh gi¸ ®é an toµn vÒ mÆt tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t­ . Ph©n tÝch tµi chÝnh cña dù ¸n cã vai trß quan träng kh«ng chØ víi chñ ®Çu t­ mµ cßn c¶ ®èi víi c¬ quan cã thÈm quúªn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña nhµ n­íc : §èi víi chñ ®Çu t­ :PTTC cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó chñ ®Çu t­ ®­a ra quyÕt ®Þnh cã nªn ®Çu t­ hay kh«ng v× môc tiªu cña tæ chøc vµ c¸ nh©n ®Çu t­ lµ viÖc lùa chän ®Çu t­ vµo ®©u ®Ó ®em l¹i lîi nhuËn thÝch ®¸ng nhÊt . §èi víi c¬ quan cã thÈm quyÒn :PTTC lµ mét trong nh÷ng c¨n cø ®Ó c¸c c¬ quan nµy xem xÐt cho phÐp ®Çu t­ ®èi víi c¸c dù ¸n sö dôngnguån vèn cña nhµ n­íc . §èi víi c¬ quan tµi trî vèn cho d­ ¸n :PTTC lµ c¨n cø quan träng ®Ó quyÕt ®Þnh tµi trî vèn cho dù ¸n .Dù ¸n cã thÓ tµi trî lµ dù ¸n ph¶i kh¶ thi vÒ mÆt tµi chÝnh. PTTC cßn lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch khÝa c¹nh kinh tÕ x· héi . Mét sè vÊn ®Ò cÇn xem xÐt khi tiÕn hµnh PTTC . -GÝa trÞ thêi gian cña tiÒn:V× tiÒn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian ®ång thêi thêi gian vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­ kÐo dµi do ®ã khi PTTC cÇn chuyÓn c¸c kho¶n tiÒn ph¸t sinh trong nh÷ng kho¶n thêi gian kh¸c nhau vÒ cïng mét mÆt b»ng thêi gian th× míi so s¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c nguån lùc ®· bá ra vµ c¸c qu¶ thu vÒ ,tõ ®ã míi ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ hay kh«ng. Thêi k× ®Çu t­ kÐo dµi do ®ã khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t­ cÇn ph¶i chó ý ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn . Trong PTTC cña dù ¸n ®Çu t­ cÇn ph¶i lµm nh÷ng c«ng viÖc sau : -X¸c ®Þnh tæng møc vèn ®Çu t­ vµ c¬ c¸u nguån vãn cña dù ¸n . Tæng møc vèn ®Çu t­ cña dù ¸n gåm toµn bé sã vèn cÇn thiÕt ®Ó thiÕt lËp vµ ®­a dù ¸n vµo ho¹t ®éng . Nã lµ c¬ së ®Ó thiÕt lËp kÕ hoÆch vµ qu¶n lÝ vèn ®Çu t­ , x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ cña dù ¸n . Quy m« tiÒn vèn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn th­êng rÊt lín ®©y lµ ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn do ®ã cÇn co gi¶i ph¸p huy ®éng vèn hîp lÝ .Nguån vèn huy ®éng cho dù ¸n cã thÓ do ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp ph¸t , ng©n hµng cho vay ,vèn gãp cæ phÇn ,vèn liªn doanh do c¸c bªn liªn doanh gãp ,vèn tù cã hoÆc vèn huy ®éng tõ c¸c nguån kh¸c .§Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é thùc hiÖn ®Çu t­ cña dù ¸n ,võa ®Ó tr¸nh ø ®äng vèn . nªn c¸c nguån tµi trî kh«ng chØ xem xÐt vÒ mÆt sè l­îng mµ vÒ c¶ thêi ®iÓm nhËn ®­îc tµi trî.C¸c nguån vèn dù kiÕn nµy ph¶i ®¶m b¶o ch¾c ch¾n .Sù ®¶m b¶o nµy thÓ hiÖn ë tÝnh ph¸p lÝ vµ c¬ së thùc tÕ cña c¸c nguån vèn huy ®éng . Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc nguån tµi trî cho dù ¸n , cÇn x¸c ®Þnh c¬ cÊu nguån vèn cho dù ¸n .cã nghÜa lµ tÝnh to¸n tØ träng vèn cña tõng nguån huy ®éng chiÕm trong tæng møc ®Çu t­ .trªn c¬ së ®ã lËp tiÕn ®é huy ®éng vèn hµng n¨m ®èi víi tõng nguån vèn cô thÓ . -LËp b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m . B­íc nµy tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cña dù ¸n th«ng qua viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh dù tÝnh cho tõng n¨m hoÆc tõng giai ®o¹n cña dù ¸n .C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh gióp cho chñ ®Çu t­ thÊy ®­îc t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh cña dù ¸n vµ nã lµ nguån sè liÖu gióp cho viÖc tÝnh to¸n ph©n tÝch c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh mÆt t¸i chÝnh cña dù ¸n -§¸nh gi¸ ®é an toµn vÒ mÆt tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t­ . §©y lµ c¨n cø quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi vÒ tµi chÝnh cña dù ¸n Ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ßi hái quy m« vèn lín , thêi k× ®Çu t­ kÐo dµi vµ thêi gian vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ còng kÐo dµi ...nªn møc ®é rñi ro cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn th­êng cao .§Æc biÖt trong ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp chÞu rÊt nhiÒu sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan , rñi ro lµ ®iÒu chñ ®Çu t­ kh«ng mong muèn nh­ng còng cÇn ph¶i tÝnh ®Õn do ®ã cÇn qu¶n trÞ rñi ro trong ho¹t ®éng tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t­ . -Ph©n tÝch khÝa c¹nh kinh tÕ x· héi cña dù ¸n . Ph©n tÝch khÝa c¹nh kinh tÕ x· héi cña dù ¸n ®Çu t­ l¸ viÖc so s¸nh , ®¸nh gi¸ mét c¸ch cã hÖ thèng gi÷a nh÷ng chi phÝ vµ c¸c lîi Ýchcña dù ¸n trªn quan ®iÓm cña toµn bé nÒn kinh tÕ vµ toµn bé x· héi . Ph©n tich KT-XH cña dù ¸n nh»m x¸c ®Þnh sù ®ãng gãp cña dù ¸n vµo c¸c môc tiªu ph¸t triÓn c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ vµ phóc lîi cña ®Êt n­íc .Nh÷ng lîi Ých mµ x· héi thu ®­îc chÝnh lµ sù ®¸p øng cña dù ¸n ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu chung cña nÒn kinh tÕ vµ cña c¶ x· héi.Nh÷ng sù ®¸p øng nµy cã thÓ ®­îc xem xÐt mang tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh nh­ ®¸p øng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ , phôc vô viÖc thùc hiÖn chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ,gãp phÇn chèng « nhiÔm m«i tr­êng ...hoÆc ®o l­êng b»ng c¸c tÝnhto¸n ®Þnh tÝnh nh­ t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc ,møc gia t¨ng sè ng­êi cã viÖc lµm ... Chi phÝ mµ x· héi ph¶i g¸nh chÞu khi mét c«ng cuéc ®Çu t­ ®­îcthùc hiÖn bao gåm toµn bé c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn , cña c¶i vËt chÊt , søc lao ®éng mµ x· héi dµnh cho ®Çu t­ trong t­¬ng lai kh«ng xa .Ph©n tÝch KT-XH kh«ng chØ cã ý nghÜa ®èi víi nhµ ®Çu t­ mµ cßn cã ý nghÜa víi c¬ quan cã thÈm quyÒn nhµ n­íc vµ c¸c ®Þmh chÕ tµi chÝnh . -§èi víi chñ ®Çu t­ :®©y lµ c¨n cø chñ yÕu ®Ó nhµ ®Çu t­ thuyÕt phôc c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn chÊp thuËn dù ¸n vµ thuyÕt phôc c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh tµi trî vèn -§èi víi nhµ n­íc :®©y lµ c¨n cø quan träng ®Ó cho phÐp ®Çu t­ . -§èi víi c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh :c¨n cø chñ yÕu ®Ó quyÕt ®Þnh tµi trî vèn hay kh«ng . 1.3.2.Sù qu¸n triÖt c¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn trong c«ng t¸c thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. Trong giai đoạn nay dựa trªn giai ®o¹n chuÈn bÞ ®· lµm ®­îc chi tiÕt vµ râ rµng .Giai ®o¹n nµy cÇn tu©n thñ ®óng lÞch tr×nh cña dù ¸n.Trrong giai ®o¹n nay gåm c¬ b¶n c¸c b­íc thùc hiÖn sau ®©y :hoµn tÊt c¸c thñ tôc ®Ó triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n, thiÕt kÕ vµ lËp dù to¸n thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, thi c«ng x©y l¾p ,nghiÖm thu vµ ®­a vµo vËn hµnh thö .Trong giai ®o¹n nµy cÇn triÕt triÖt ®Æc ®iÓm thêi k× ®Çu t­ th­êng kÐo dµi vèn n»m ø ®äng kh«ng sinh lêi c¸c c«ng tr×nh m¸y mãc nguyªn vËt liÖu chÞu sù t¸c ®éng cña tù nhiªn dÉn ®Õn hao mßn vÒ mÆt lÝ hãa do ®ã trong giai ®o¹n nµy cÇn ph¶i nhanh chãng thùc hiÖn xong nh­ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh.TiÕn hµnh gi¶i ng©n vèn hoµn tÊt døt ®iÓm tõng h¹ng môc c«ng tr×nh .Trong giai ®o¹m nµy cÇn ph¶i cã sù ph©n k× ®Çu t­ mét c¸ch khoa häc . 1.3.3.Sù qu¸n triÖt c¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn trong c«ng t¸c vËn hµnh kÕt qu¶ . Xuất phát từ đặc điểm giai đoạn vận hành kết quả đầu tư kéo dài. Thời gian vận hành các kết quả đầu tư tính từ khi công trình đi vào hoạt động cho đến khi hết thời gian sử dụng và đào thải công trình. Vận hành khai thác kết quả đầu tư, mục tiêu của dự án có đạt được hay không phụ thuộc trực tiếp vào giai đoạn này. Nếu như các kết quả của giai đoạn thực hiện đầu tư tạo ra đảm bảo tính đồng bộ, giá thành thấp, chất lượng tốt, đúng tiến độ, tại địa điểm thích hợp, với quy mô tối ưu thì hiệu quả đầu tư của các kết quả này và mục tiêu của dự án chỉ còn phụ thuộc trực tiêp vào quá trình quản lý hoạt động các kết quả đầu tư. Làm tốt công việc của giai đoạn chuẩn bị đầu tư và thực hiện đầu tư tạo thuận lợi cho quá trình tổ chức quản lý phát huy tác dụng của các kết quả đầu tư.Vận hành kết quả đầu tư là quá trình sản xuất kinh doanh và dịch vụ. Quá trình này trải qua các giai đoạn: sử dụng chưa hết công xuất, sử dụng công xuất ở mức cao nhất, công xuất giảm dần và kết thúc dự án. Các giai đoạn đó gắn liền với chu trình sống của sản phẩm do dự án tạo ra. Để sản xuất kinh doanh dịch vụ đạt kết quả tốt thực hiện dược mục tiêu của dự án thì nổi bật lên vai trò quan trọng trong công tác tổ chức quản lý vận hành. Có thể nói công tác tổ chức quản lý giữ vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và thực hiện dự án đầu tư. Xuyên suôt các giai đoạn kể từ khi xuất hiện cơ hội dầu tư cho đến khi dự án đi vào thi công và đưa vào chính thức hoạt động vai trò của nó ngày càng rõ nét và cuối cùng hình thành một bộ máy quản lý chỉ đậo toàn bộ hoạt động của dự án. Do giai đoạn vận hành và khai thác là giai đoạn mà hiệu quả khai thác nguồn lực được thể hiện rõ nét và phụ thuộc nhiều vào năng lực tổ chức, quản lý và điều hành. Để thích ứng với đặc điểm trên, công tác quản lý hoạt động đầu tư cần quán triệt một số nội dung cơ bản sau:. Thứ nhất, cần xây dựng cơ chế và phương pháp dự báo khoa học ở cấp vĩ mô và vi mô về nhu cầu thị trường đối với sản phẩm đầu tư trong tương lai ,dự kiến khả năng cung hàng năm và toàn bộ vòng đời dự án. Nếu như sản phẩm không có toàn bộ thông tin về nhu cầu thị trường thì hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ không được đảm bảo theo đúng quy luật cung -cầu ,đặc biệt trong nền kinh tế thị trường hiện nay của nước ta .Mặc khác nếu như việc dự báo không được khoa học và chính xác thì hoạt động của doanh nghiệp có thể sẽ bị mất phương hướng Thứ hai , quản lý tốt quá trình vận hành nhanh chóng đưa các thành quả hoạt động dầu tư vào sử dụng , hoạt động tối đa công suất nhanh chóng thu hồi vốn đầu tư tránh hao mòn vô hình . Đồng thời tuân thủ chiến lược về công suất ,sử dụng công suất ở mức thấp để đối phó với những thay đổi của thị trường.Vì trong giai đoạn đầu này sản phẩm mới được tung ra thị trường cần có thời gian để sản phẩm thích ứng với người tiêu dùng . Phần nữa do máy móc mới được đưa vào sử dụng cần phải hoạt động dưới mức công suất để đảm bảo cho máy móc lâu bền và cũng cần thời gian để người công nhân lao động quen với tay nghề . Sau khi qua giai đoạn này ,cần nhanh chóng sử dụng hết công suất để tránh hao mòn vô hình ,chiếm lĩnh thị trường .Giai đoạn này nhà đầu tư cố gắng duy trì trong một thời gian càng dài càng tốt ,kéo dài chu kì sống của sản phẩm . Nâng cao công tác quản lí hoạt động sản xuất kinh doanh như đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường , tăng cường tìm kiếm đối tác mở rộng thị trường , sử dụng quảng cáo ,tiếp thị sản phẩm ... Đến khi chu ki sống của sản phẩm kết thúc chủ đầu tư cần phải dự báo được .Chu kì của sản phẩm kết thúc khi co những dấu hiệu cơ bản sau: số lượng sản phẩm tiêu thụ giảm xuống một cách rõ rệt giá thị trường của sản phẩm giảm dẫn tới sự giảm sút của doanh thu và lợi nhuận ,sự xuất hiện nhiều sản phẩm cùng loại trên thị trường nhưng mẫu mã ,chất lượng vượt trội. Khi đó chủ đầu tư phải nhanh chóng cắt giảm sản lượng giảm công suất, chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết để kết thúc thanh lý dự án. Nhà quản lý muốn nắm bắt tốt được thời điểm của thị trường, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh phù hợp thì đòi hỏi phải quản lý quá trình vận hành theo một trình tự và một phương pháp khoa học. Đồng thời cũng đòi hỏi một khả năng nhạy bén sắc sảo của đội ngũ bộ máy quản lý. Thứ ba, phải chú ý đúng mức đến độ trễ thời gian trong đầu tư. Đầu tư trong năm nay nhưng thành quả đầu tư có thể phát huy tác dụng chỉ từ những năm sau và kéo dài trong nhiều năm. Điều đó ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý hoạt động đầu tư. Chương 2 Thực trạng đầu tư phát triển ở Việt Nam và sự quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển vào quản lý hoạt động đầu tư 1. Sự quán triệt những đặc điểm đầu tư phát triển vào công tác chuẩn bị đầu tư 1.1. Chuẩn bị nguồn vốn đầu tư 1.1.1. Tình hình vốn đầu tư phát triển Trong tình hình nhu cầu vốn đầu tư rất lớn, khả năng huy động có hạn Vậy để khai thác và quản lý tốt nguồn vốn đầu tư phát triển năm 2006 cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp: Đổi mới tích cực và triển khai đồng bộ các giải pháp về huy động nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư phát triển, tăng cường các biện pháp đẩy mạnh thi công và giải ngân nguồn vốn nhà nước. Năm 2007, ước tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội năm 2007 đạt 464,5 nghìn tỷ đồng, bằng 40,6% GDP, tăng 2,8% so với kế hoạch và tăng 16,4% so với ước thực hiện năm 2006. Ước thực hiện từng nguồn vốn cụ thể như sau - Vốn đầu tư thuộc ngân sách nhà nước (NSNN) ước đạt khoảng 101,5 nghìn tỷ đồng, tăng 2,1% so với kế hoạch năm và tăng 17,5% so với năm trước. Tiến độ thực hiện và giải ngân nguồn vốn đầu tư phát triển từ NSNN không đạt kế hoạch năm và thấp hơn tiến độ giải ngân của năm trước. - Nguồn vốn trái phiếu Chính phủ triển khai chậm. Năm 2007 mới giải ngân 4.084,9 tỷ đồng, bằng 26,8% so với kế hoạch do các Bộ, địa phương đăng ký, trong đó Bộ Giao thông vận tải mới giải ngân được 1.402,8 tỷ đồng, bằng 26,7% kế hoạch năm đã điều chỉnh; Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn giải ngân được 833,4 tỷ đồng, bằng 28% kế hoạch năm; Bộ Quốc phòng giải ngân 122,4 tỷ đồng, bằng 21,4% kế hoạch năm; các địa phương giải ngân được 1.703,1 tỷ đồng, bằng 27,3% kế hoạch năm. - Nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước ước thực hiện khoảng 40 nghìn tỷ đồng, đạt kế hoạch đề ra, trong đó nguồn vốn vay trong nước của tín dụng đầu tư nhà nước đạt 85% kế hoạch, nguồn vốn ODA cho vay lại đạt 90% kế hoạch. Nguồn vốn tín dụng chính sách vượt 40% kế hoạch đề ra. - Nguồn vốn ODA: ước cả năm tổng giá trị vốn ODA ký kết đạt khoảng 3.157 triệu USD, tăng 12% so với ước thực hiện năm 2006, trong đó vốn vay 2.705 triệu USD, vốn viện trợ không hoàn lại 452 triệu USD. Tổng  mức ODA giải ngân ước đạt khoảng 2.000 triệu USD, tăng 5,2% so với kế hoạch đề ra; trong đó vốn vay khoảng 1.800 triệu USD, vốn viện trợ không hoàn lại khoảng 200 triệu USD. Nguồn vốn ODA được sử dụng một phần đưa vào cân đối ngân sách nhà nước, một phần để cho vay lại theo các chương trình, dự án tín dụng đầu tư. - Nguồn vốn đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước ước đạt 64 nghìn tỷ đồng, tăng 3,8% so với kế hoạch. - Nguồn vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài: số vốn đăng ký cấp mới và đăng ký bổ sung cả năm 2007 ước đạt khoảng 13 tỷ USD, tăng 8,3% so với ước thực hiện năm 2006. Vốn đầu tư thực hiện ước đạt 76,8 nghìn tỷ đồng, tăng 5,2% so với kế hoạch. - Nguồn vốn đầu tư của dân cư và doanh nghiệp ngoài quốc doanh ước đạt 160 nghìn tỷ đồng, tăng 6% so với kế hoạch. - Các nguồn vốn khác khoảng 6.200 tỷ đồng. Thưc trạng chuẩn bị nguồn vốn đầu tư: Việc giải ngân vốn NSNH và vốn trái phiếu chính phủ còn chậm trễ: công tác chỉ đạo, điều hành và quản lý thực hiện dự án của các Bộ, ngành, địa phương còn nhiều hạn chế. Công tác khảo sát ban đầu thiếu chính xác, không xác định đầy đủ các yếu tố liên quan. Các quy định hướng dẫn tính toán điều chỉnh chi phí, định mức đầu tư thường chậm được xử lý của các cấp thẩm quyền và không đồng bộ với các biến động thị trường. Thủ tục phê duyệt tổng dự toán, kế hoạch đấu thầu, kết quả trúng thầu…của một số Bộ, ngành và địa phương còn rất rườm rà và phức tạp. Năng lực tư vấn và năng lực nhà thầu thi công còn kém. Mặc dù trong thời gian gần đây, năng lực của các đơn vị tư vấn, nhất là tư vấn lập dự án và tư vấn thiết kế tuy có được cải thiện nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu. Tình trạng dự án phải điều chỉnh nhiều lần vẫn chưa được khắc phục. Sự yếu kém về tài chính và năng lực thi công của nhiều nhà thầu cũng là nguyên nhân chậm tiến độ đầu tư xây dựng công trình. Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng còn nhiều bất cập. Một số văn bản hướng dẫn thực hiện các Luật, Nghị định của Chính phủ về đầu tư, xây dựng, đấu thầu thanh toán vốn chưa được thống nhất và thiếu cụ thể, gây khó khăn cho việc thực hiện ở các đơn vị cơ sở. Việc thông báo giá của các địa phương thường không đầy đủ, và không cập nhật thường xuyên, nên khi lập dự toán các chủ đầu tư phải triển khai thêm nhiệm vụ thoả thuận với địa phương để bổ sung vào thông báo giá, gây lãng phí và chậm trễ trong công tác đấu thầu. Việc tính trượt giá chưa được quy định thống nhất, cũng là nguyên nhân kéo dài thời gian lập, thẩm định và phê duyệt dự án.. 1.1.2 Nguồn huy động vốn đầu tư 1.1.2.1 - Huy động vốn qua hệ thống ngân hàng Trong điều kiện vốn ngân sách nhà nước có hạn, vốn tự có của doanh nghiệp và người sản xuất còn ít ỏi, thì vốn đầu tư cho sản xuất kinh doanh chủ yếu dựa vào vốn tín dụng ngân hàng. Để có vốn cho vay, các ngân hàng thương mại (NHTM) đã huy động vốn trong xã hội, vốn trong dân, vốn nước ngoài. Hệ thống ngân hàng huy động vốn cho đầu tư phát triển bằng đa dạng các phương thức, như: giải tỏa vốn đọng trong số nợ xấu, phát hành cổ phiếu và trái phiếu tăng vốn điều lệ, thu hút tiền gửi tiết kiệm và phát triển dịch vụ ngân hàng. ..Các NHTM mở rộng huy động vốn bằng nhiều hình thức và giải pháp khác nhau. Trước hết, mở rộng mạng lưới chi nhánh và phòng giao dịch toàn quốc, bảo đảm thuận tiện cho huy động vốn. Thứ hai, hiện đại hóa công nghệ gắn liền với đổi mới phong cách giao dịch của nhân viên, tạo sự tôn trọng của ngân hàng đối với người gửi tiền. Thứ ba, đẩy mạnh các hoạt động ma-két-tinh, tiếp thị, quảng cáo, khuyến mại trong huy động vốn, tạo thông tin minh bạch, công bố thông tin rộng rãi cho người dân chủ động lựa chọn các hình thức gửi tiền với lãi suất, kỳ hạn khác nhau. Thứ tư, đa dạng hóa các sản phẩm gửi tiền tiết kiệm, các hình thức huy động vốn đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Có thể khẳng định, hệ thống ngân hàng đóng vai trò chủ lực đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế. Đáng chú ý là các NHTM nhà nước chiếm trên 70% thị phần huy động vốn; thị phần của các NHTM cổ phần tuy còn khiêm tốn, nhưng đang có xu hướng tăng nhanh. Bên cạnh các kênh huy động vốn nói trên hệ thống ngân hàng còn là đầu mối đàm phán và ký kết, tổ chức tiếp nhận vốn và cho vay nhiều dự án của WB, ADB,... về điện lực, giao thông nông thôn, cải thiện môi trường, xóa đói giảm nghèo. 1.1.2.2 - Huy động vốn qua các kênh khác trên thị trường Huy động vốn của ngân sách chủ yếu bằng hình thức phát hành tín phiếu Kho bạc nhà nước qua đấu thầu tại Ngân hàng Nhà nước, với sự tham gia của các ngân hàng, tổ chức bảo hiểm, quỹ đầu tư...; phát hành trái phiếu Chính phủ trong và ngoài nước, phát hành công trái và vốn của Công ty dịch vụ tiết kiệm Bưu điện, vốn của Bảo hiểm xã hội chuyển cho Quỹ hỗ trợ phát triển (nay là Ngân hàng Phát triển). Thêm vào đó còn có nguồn vốn ODA do Ngân hàng Phát triển cho vay lại. 1.1.2.3 - Các giải pháp huy động vốn đối với nền kinh tế Để nâng cao hiệu quả huy động vốn, cần tập trung vào các giải pháp sau đây: - Tiếp tục thực hiện chủ trương, chính sách đa dạng hóa và đa phương hóa các giải pháp huy động vốn cho đầu tư phát triển. Trong kênh huy động vốn của ngân sách nhà nước, cần tính toán chi tiết hiệu quả sử dụng vốn. Việc nâng cao hiệu quả vốn đầu tư, chống thất thoát và tham nhũng trong các dự án cần tránh đầu tư dàn trải là giải pháp rất quan trọng. Yêu cầu này cần được thực hiện chặt chẽ đối với ngân sách trung ương. Các tỉnh, thành phố cũng cần tránh tình trạng nôn nóng, hay đầu tư theo kiểu phong trào, đầu tư chủ quan duy ý chí. Chấm dứt tình trạng dự án chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chưa được bố trí kế hoạch vốn đầu tư, đã giao hay chỉ định thầu cho doanh nghiệp triển khai thi công, vay vốn ngân hàng cho đầu tư, để lại hậu quả nặng nề cho việc cân đối vốn ngân sách, dàn trải về hiệu quả sử dụng vốn. Rà soát, bổ sung và hoàn thiện các quy định về quản lý và sử dụng vốn ODA, trong đó phân định rõ trách nhiệm của từng bộ, ngành trong quản lý nguồn vốn tài trợ này. Vốn ngân sách nhà nước, vốn tài trợ quốc tế và các nguồn vốn khác cho vay xóa đói, giảm nghèo, giải quyết việc làm, hỗ trợ sinh viên nghèo vay vốn học tập, cho các mục tiêu chính sách xã hội khác,... chủ yếu cần được tập trung qua hệ thống ngân hàng chính sách xã hội để giải ngân cho các đối tượng theo được quy định. - Đẩy mạnh việc sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước, thúc đẩy thị trường chứng khoán phát triển, khuyến khích và tạo mọi điều kiện cho các công ty cổ phần niêm yết cổ phiếu và huy động vốn trên thị trường chứng khoán. Đối với các ngân hàng niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, nên xem xét cho phép các nhà đầu tư nước ngoài mua với tỷ lệ không quá 49% vốn cổ phần của ngân hàng đó và một nhà đầu tư mua không quá 30% vốn cổ phần của một ngân hàng Việt Nam. Việc nâng tỷ lệ này, vẫn đảm bảo tỷ lệ chi phối của phía Việt Nam trong ngân hàng, mặt khác cho phép thu hút vốn đầu tư của các nhà đầu tư lớn vào Việt Nam. Hơn thế nữa, gắn liền với huy động vốn, chúng ta còn thu hút công nghệ ngân hàng hiện đại, trình độ quản trị điều hành ngân hàng tiên tiến, thúc đẩy sự phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng trong nước. - Tiếp tục đổi mới lĩnh vực thanh toán, mở rộng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt. Thực hiện mục tiêu này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị trong ngành tài chính, như: thực hiện thu thuế và lệ phí, bảo hiểm,... bằng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt. Các tổ chức khác, như: thu cước phí bưu chính viễn thông, thu tiền điện nước, phí sử dụng cáp truyền hình, các hoạt động thu phí và thanh toán ổn định khác,... cũng cần chủ động và sẵn sàng phối hợp với ngân hàng trong sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt. Các tổ chức có khối lượng chi tiền mặt lớn, như: Bảo hiểm xã hội, các doanh nghiệp và tổ chức có đông người lao động,...sử dụng việc chi trả lương qua hệ thống ATM của ngân hàng. Chính phủ cần sớm ban hành Nghị định thanh toán không dùng tiền mặt, quy định mức giá trị của các khoản thanh toán không được sử dụng tiền mặt. Về phía hệ thống ngân hàng cần đẩy mạnh hơn nữa việc đầu tư hiện đại hóa công nghệ, phát triển dịch vụ, phát triển mạng lưới máy rút tiền tự động ATM,... Thực hiện giải pháp này không những huy động được khối lượng vốn rất lớn trong xã hội vào hệ thống ngân hàng mà còn tiết kiệm các khoản chi khổng lồ cho các hoạt động tiền mặt, góp phần hạn chế tham nhũng, tiêu cực trong xã hội. - Đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa các ngân hàng thương mại nhà nước. Việc tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, thông thoáng và lành mạnh cho các NHTM và tổ chức tín dụng hoạt động sẽ cho phép huy động khối lượng vốn rất lớn và nâng cao hiệu quả cho vay đầu tư. Đặc biệt là các NHTM cổ phần cũng nâng cao khả năng quản trị kinh doanh vốn, nên thị trường liên ngân hàng, đầu tư vốn trên thị trường tiền gửi của các tổ chức tín dụng phát triển mạnh mẽ hơn. Nhiều NHTM đa dạng hóa danh mục tài sản có, không chỉ cho vay trực tiếp, mà còn phân tán rủi ro bằng cách đầu tư trên thị trường tiền gửi, bán buôn vốn ngắn hạn cho các NHTM khác có điều kiện mở rộng cho vay an toàn, đầu tư vào trái phiếu Chính phủ, công trái và tín phiếu Kho bạc nhà nước, trái phiếu đô thị, trái phiếu doanh nghiệp... Khi cần vốn khả dụng, các ngân hàng có thể giao dịch các loại giấy tờ có giá trên thị trường mở với Ngân hàng Nhà nước, thúc đẩy thị trường tiền tệ phát triển, tăng nhanh tốc độ chu chuyển vốn trong nền kinh tế. - Tiếp tục đổi mới xây dựng và điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ. Đổi mới các hoạt động khác của Ngân hàng Nhà nước, như: điều hành thị trường mở, thị trường đấu thầu tín phiếu kho bạc, đổi mới thanh toán và mở rộng thanh toán điện tử liên ngân hàng, các hoạt động khác có liên quan trực tiếp đến sự phát triển của thị trường vốn. Việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài, thu hút vốn đầu tư của Việt kiều, vốn đầu tư của người dân trong thành lập và bỏ vốn kinh doanh,... cần được thực hiện theo hướng vừa thúc đẩy các kênh xúc tiến đầu tư, mời gọi đầu tư, vừa cải tiến các quy trình, thủ tục, vừa chống tiêu cực, phiền hà, nhưng phải giám sát chặt chẽ phù hợp với thông lệ quốc tế, chống các hoạt động lừa đảo hay tiêu cực khác. 1.2. Chuẩn bị nguồn lao động Theo nhận xét chung của các doanh nghiệp, về mặt kiến thức chuyên môn, sinh viên hiện nay được trang bị khá tốt, tốt._. nước và đầu tư nước ngoài. Tiếp tục mở rộng lĩnh vực thu hút đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực điện tử, cơ khí chế tạo công nghệ cao; đa dạng hoá hình thức đầu tư nước ngoài theo hướng chuyển đổi các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần. Hoàn thiện một bước về luật pháp, cơ chế chính sách về đầu tư nước ngoài theo hướng tạo môi trường pháp lý thông thoáng và các điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư nước ngoài. Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài. Cải tiến các thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hoá việc cấp phép đầu tư, mở rộng phạm vi các dự án thuộc diện đăng ký cấp phép đầu tư. Tiếp tục nghiên cứu để ban hành các chính sách tháo gỡ khó khăn về thuế, sử dụng đất đai, ngoại hối, khuyến khích các doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả. Ban hành các chính sách khuyến khích đầu tư phát triển công nghệ kỹ thuật cao, quản lý và phát triển thị trường kinh doanh bất động sản có sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoaì. Tăng cường công tác xúc tiến đầu tư vào các địa bàn, đối tác trọng điểm, thành lập văn phòng xúc tiến đầu tư ở một số địa bàn trọng yếu. Ngoài ra sẽ triển khai thực hiện một số giải pháp huy động vốn như: phát hành trái phiếu để tăng nguồn vốn đầu tư cho một số công trình lớn. Nghiên cứu cơ chế để sử dụng có hiệu quả nguồn ngoại tệ của dân cư đang gửi tại các ngân hàng; đồng thời có giải pháp tiền tệ hạn chế thanh toán bằng tiền mặt, từng bước hướng dẫn để dân cư gửi tiền vào ngân hàng để huy động cho phát triển... 1.2. Cải tiến, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch. Quy hoạch phải đảm bảo cụ thể hoá đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới toàn diện công tác kế hoạch hoá và thực hiện thành công chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Quy hoạch phải được luận chứng đầy đủ; vừa có tính mềm dẻo, linh hoạt vừa có tính bắt buộc và phải có tầm nhìn dài hạn; được công khai hoá. Công tác quy hoạch phải phù hợp với kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa, có sự tham gia của tất cả các thành phần kinh tế; tránh tình trạng thông qua quy hoạch để thực hiện độc quyền. Quy hoạch phải được triển khai đầy đủ từ quy hoạch tổng thể đến quy hoạch cụ thể và phải được tiến hành lập cũng như điều chỉnh kịp thời. Những dự án quy hoạch quan trọng phải được tổ chức nghiên cứu chu đáo và có kế hoạch huy động các tư vấn giỏi tham gia lập quy hoạch. Nâng cao chất lượng, căn cứ khoa học của quy hoạch. Thực hiện công khai, minh bạch, thu hút rộng rãi ý kiến đóng góp, tranh thủ sự giám sát thực hiện của cộng đồng. Đưa công tác quy hoạch nhằm đưa công tác quy hoạch vào nề nếp. Cần chủ động cập nhật, bổ sung các qui hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội, qui hoạch phát triển ngành; trong đó xây dựng các chương trình phát triển, xác định các dự án đầu tư. Gắn quy hoạch với kế hoạch và với nhu cầu thị trường. Trên cơ sở đó hình thành cơ cấu đầu tư hợp lý trong từng ngành, từng vùng. 1.3. Nghiên cứu hoàn thiện phân cấp trong khâu chuẩn bị đầu tư. Hoàn thiện tiêu chí phân nhóm các dự án đầu tư:Cùng với việc phân cấp về thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư, cần tiếp tục nghiên cứu để có cách phân loại các dự án đầu tư cho phù hợp hơn với từng loại dự án sử dụng các nguồn vốn khác nhau và với qui mô vốn đầu tư của dự án khác nhau, cụ thể là: - Một trong những đề xuất là nên phân chia các nhóm dự án phù hợp theo 2 mảng đầu tư: Đầu tư trong nước và Đầu tư trực tiếp nước ngoài. Việc phân chia các dự án vào các nhóm trong từng mảng cần căn cứ vào 3 yếu tố: Tính chất, phạm vi hoạt động (theo ngành và theo lãnh thổ, nhu cầu sử dụng đất đai) của các dự án; Theo nguồn vốn đầu tư; Theo quy mô vốn đầu tư của từng nguồn vốn. Vốn Ngân sách nhà nước (bao gồm cả vốn ODA); vốn Nhà nước bảo lãnh, có thể chia thành 4 nhóm: A, B, C và D. Theo hướng này có thể qui định cụ thể mức vốn đối với các dự án được phân cấp cho cấp huyện và xã phê duyệt dự án đầu tư. Vốn tín dụng đầu tư (kể cả tín dụng ưu đãi), vốn của khu vực tư nhân, các nguồn vốn huy động khác... việc phân loại dự án theo nhóm chủ yếu để xác định qui mô của dự án, chủ đầu tư tự quyết định đầu tư, tự chịu trách nhiệm về quyết định của mình. Nhà nước chỉ định hướng và thông qua chủ trương đầu tư. Các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài, có thể chia thành 3 nhóm: nhóm A, B và C, trong đó nhóm C chỉ áp dụng đối với các dự án triển khai trong các khu công nghiệp. (2) Về thẩm quyền quyết định đầu tư: Phù hợp quan điểm, nguyên tắc phân cấp và với hệ thống phân nhóm dự án theo tiêu chí nói trên, thẩm quyền quyết định đầu tư sẽ chia thành 4 cấp tương ứng đối với từng nguồn vốn: Các dự án được các cơ quan nhà nước quyết định đầu tư: - Các dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách (kể cả vốn do Chính phủ vay, Chính phủ bảo lãnh): Thủ tướng Chính phủ quyết định các dự án nhóm A; Chủ tịch các tỉnh, thành phố; Người đứng đầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ quyết định các dự án nhóm B và C; Chủ tịch các quận, huyện được uỷ quyền quyết định các dự án nhóm C; Chủ tịch các xã, phường được uỷ quyền quyết định các dự án nhóm D; Các dự án sử dụng nguồn vốn của các doanh nghiệp nhà nước: Thủ tướng Chính phủ quyết định các dự án nhóm A thuộc lĩnh vực an ninh, quốc phòng, các công trình bảo mật, có ý nghĩa chính trị quan trọng; Chủ đầu tư quyết định các dự án thuộc nhóm B và C. Cấp phép đầu tư: - Đối với các dự án đầu tư bằng nguồn vốn trong nước (các dự án thực hiện bằng vốn tư nhân, các dự án của các thành phần kinh tế khác không sử dụng vốn Ngân sách nhà nước): Thủ tướng Chính phủ cấp phép đầu tư các dự án thuộc nhóm A thuộc lĩnh vực an ninh, quốc phòng, các công trình bảo mật, công trình có ý nghĩa chính trị quan trọng; Chủ đầu tư tự quyết định đầu tư các dự án thuộc nhóm B và C. Đối với các dự án đầu tư bằng nguồn vốn nước ngoài (FDI): Thủ tướng Chính phủ quyết định các dự án thuộc nhóm A; Chủ tịch các tỉnh, thành phố quyết định các dự án thuộc nhóm B và nhóm C; Ban quản lý các khu công nghiệp được uỷ quyền quyết định các dự án thuộc nhóm C. Theo đó, sự khác biệt trong phân cấp thẩm quyền quyết định đầu tư so với hiện hành là: các dự án được quản lý chặt chẽ về mặt chủ trương (văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng,...), về quy hoạch (kết cấu hạ tầng), về bảo vệ môi trường, dự án có sử dụng tài nguyên với quy mô lớn và các dự án sử dụng vốn ngân sách với quy mô lớn (qui định mức cụ thể cho mỗi ngành, mọi lĩnh vực). Các dự án khác tuỳ theo nguồn vốn mà phân cấp thích hợp không căn cứ vào mức vốn. Kể cả dự án đầu tư trong nước và đầu tư trực tiếp nước ngoài không áp dụng cơ chế uỷ quyền. (3). Sửa đổi về quản lý các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước Cần đổi mới tổ chức quản lý dự án đầu tư và xây dựng theo hướng giảm số cấp kiểm tra, xem xét quyết định đầu tư. Chỉ nên giữ lại 2 cấp gồm cấp chủ đầu tư và cấp quyết định đầu tư; trong đó cấp chủ đầu tư hoàn toàn chịu trách nhiệm về chất lượng dự án đầu tư và quá trình triển khai xây dựng, cấp quyết định đầu tư chịu trách nhiệm về thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện dự án. (4). Bổ sung, sửa đổi về phân cấp trong quyết toán công trình đầu tư: Phân cấp phê duyệt quyết toán vốn đầu tư nên được sửa đổi như sau: đối với những dự án đầu tư do Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư thì Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt (trừ các dự án quan trọng do Quốc hội trực tiếp phê duyệt). Đối với các dự án khác, nguyên tắc chung là cấp nào ra quyết định đầu tư thì cấp đó phê duyệt quyết toán. Ví dụ công trình do Bộ trưởng, Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định đầu tư thì Bộ trưởng, Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt quyết toán... 2.Giai đoạn thực hiện: Xuất phát từ đặc điểm quan trọng là thời kỳ đầu tư kéo dài. Nhiều công trình đầu tư có thời gian kéo dài hàng chục năm. Do vốn lớn lại nằm khê đọng trong suốt quá trình thực hiện đầu tư, xuất hiện các tồn tại như: (1) Lãng phí, thất thoát trong đầu tư lớn. Nguyên nhân của tình trạng lãng phí thất thoát trong đầu tư có nhiều, thể hiện ở tất cả các khâu trong quá trình đầu tư. Ngay từ khâu tính toán, xác định tổng mức vốn đầu tư cho dự án chưa quan tâm sâu sát tới việc tiết kiệm vốn đầu tư; nhiều dự án thiết kế phô trương hình thức, không phù hợp với thực tế sử dụng. Sử dụng đơn giá, định mức không theo quy định làm tăng khối lượng vốn đầu tư, tăng dự toán công trình. Còn những biểu hiện tiêu cực trong quản lý và thi công công trình, nhiều dự án không làm đúng thiết kế, chủ đầu tư và bên thi công móc nối, thoả thuận khai tăng số lượng, điều chỉnh dự toán rút tiền và vật tư của công trình. Nhiều dự án đầu tư không theo quy hoạch, điều tra khảo sát thị trường không kỹ, chưa quan tâm sâu sát đến đầu ra của sản phẩm, dự án hoàn thành nhưng không phát huy được hiệu quả. Ngoài ra, trình độ năng lực quản lý, điều hành của các chủ đầu tư, của ban quản lý dự án, các tổ chức tư vấn còn yếu kém cũng là nguyên nhân gây lãng phí, thất thoát vốn đầu tư. Chất lượng của các tổ chức tư vấn đầu tư còn thấp; khi xây dựng dự án và thiết kế kỹ thuật lập tổng dự toán chưa dựa vào các quy chuẩn, đơn giá, định mức... gây nên lãng phí lớn. Năng lực của các chủ đầu tư không phù hợp với yêu cầu của công tác quản lý; không kiểm tra, giám sát được các tổ chức tư vấn, các nhà thầu. Công tác giám sát thi công còn mang tính hình thức. (2) Tình hình nợ đọng trong đầu tư và xây dựng là vấn đề bức xúc. Khả năng cân đối nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước còn rất hạn hẹp. Do đặc thù của các công trình, dự án thuộc hạ tầng giao thông, thủy lợi, bên A, cơ quan cấp phát vốn, cơ quan kiểm toán khó kiểm tra, kiểm soát về khối lượng thi công, đơn giá và định mức trong dự toán được duyệt. Các Bộ ngành, các tỉnh, thành phố còn buông lỏng trong công tác quản lý đầu tư và xây dựng, cơ chế quản lý đầu tư và xây dựng hiện hành còn thiếu những chế tài, biện pháp cụ thể nhằm kiểm soát và hạn chế việc phê duyệt dự án đầu tư tràn lan như hiện nay. Nhiều Bộ, ngành và địa phương còn tư tưởng nể nang, dễ dàng đối với các chủ đầu tư trong việc vay mượn vốn, cho phép các nhà thầu ứng trước vốn để thi công các công trình, dự án. Trong quá trình điều hành kế hoạch, phát hiện thực hiện vượt vốn, các cơ quan quản lý chưa kịp thời can thiệp để có biện pháp xử lý. (3) Những tồn tại trong công tác đấu thầu: Một số cán bộ thuộc đơn vị Chủ đầu tư, Ban quản lý dự án thiếu tính chuyên nghiệp, chưa được đào tạo đầy đủ, thiếu kinh nghiệm nên còn nhiều hạn chế trong triển khai công tác đấu thầu. Nhiều trường hợp không thực hiện đúng Quy chế Đấu thầu như mở thầu chậm, chỉ định thầu vượt mức cho phép, tổ chức đấu thầu mang tính hình thức, đặc biệt là hình thức đấu thầu hạn chế... Chất lượng các công tác phục vụ cho đấu thầu (trực tiếp hoặc gián tiếp) như chất lượng của báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật, tổng dự toán còn thấp. Một số trường hợp xây dựng dự toán quá thấp gây khó khăn trong quá trình xét kết quả trúng thầu, phải chào lại giá, phải điều chỉnh dự toán làm kéo dài thời gian. Nhiều trường hợp thiết kế ban đầu không chuẩn xác, trong quá trình thực hiện phải thay đổi bổ sung dẫn đến làm tăng giá trị hợp đồng, kéo dài thời gian thực hiện.Trong một số trường hợp chỉ định thầu thì dự toán cao là cơ sở ký hợp đồng sẽ có thể dẫn đến thất thoát. Hiện nay còn thiếu các quy định về chế tài, trách nhiệm lập và duyệt đối với báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật, dự toán. Các quy định trong một số hợp đồng thầu quá đơn giản, chưa đủ chặt chẽ, chưa gắn trách nhiệm giữa Chủ đầu tư và nhà thầu, dồn sức ép vào một phía, thiếu các điều kiện chi tiết gây khó khăn cho thực hiện. Một số nội dung trong Quy chế Đấu thầu chưa được cụ thể hoá về: mẫu hoá các nội dung trong quá trình đấu thầu, hình thức áp dụng; quy định về khiếu nại trong đấu thầu. Công tác đào tạo trong đấu thầu còn bất cập, thiếu các Trung tâm đào tạo thường xuyên cán bộ về đấu thầu, làm giảm hiệu quả triển khai công tác này. (4) Tồn tại trong giám sát và đánh giá đầu tư. Chất lượng các báo cáo về đánh giá đầu tư còn sơ sài, chưa đủ các thông tin cần thiết để tổng hợp báo cáo. Công tác giám sát nói chung còn chưa thường xuyên, bị động và chủ yếu tổng hợp từ các báo cáo theo quy định, chưa có tác dụng phát hiện kịp thời và xử lý các vi phạm. Công tác giám sát cộng đồng chưa được chú trọng. Ta đưa ra các giải pháp như sau: 2.1. Tăng cường công tác giám sát đầu tư. Giữ vững kỷ cương trong quản lý đầu tư và xây dựng, thực hiện tốt công tác giám sát và đánh giá đầu tư theo quy định. Nơi chưa thực hiện công tác này cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các đơn vị liên quan để đảm bảo thực hiện nghiêm chỉnh Thực hiện giám sát ngay từ khâu bố trí đầu tư đảm bảo tuân thủ theo quy hoạch, kế hoạch được duyệt, thực hiện giám sát trong tất cả các khâu của quá trình đầu tư; tổ chức tốt việc đánh giá đầu tư của ngành và địa phương nhằm xem xét, đánh giá cụ thể tình hình và kết quả đầu tư của ngành và địa phương, tìm các biện pháp nâng cao hiệu quả đầu tư, kịp thời rút kinh nghiệm và chấn chỉnh công tác quản lý đầu tư. Không phê duyệt dự án đầu tư nếu chưa làm rõ và đảm bảo tính khả thi về nguồn vốn; Đối với các dự án đã triển khai thực hiện, không phê duyệt điều chỉnh về nội dung đầu tư hay tổng mức đầu tư khi dự án chưa thực hiện giám sát và báo cáo theo quy định. Về công tác giám sát cộng đồng đối với các hoạt động đầu tư: Hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp địa phương cần có biện pháp để thực hiện giám sát cộng đồng đối với các hoạt động đầu tư trên địa bàn của địa phương. Các chủ đầu tư chủ động và nghiêm túc thực hiện các yêu cầu về giám sát cộng đồng đối với các dự án do mình quản lý. Cần có văn bản quy định cụ thể về Công tác giám sát của cộng đồng, trong đó có qui định cụ thể việc công khai hoá các dự án, các công trình đầu tư và cơ chế tham gia giám sát của người dân, các tổ chức tư vấn độc lập, các phương tiện thông tin đại chúng. Cần nhanh chóng tổ chức các đơn vị đầu mối thực hiện nhiệm vụ giám sát, đánh giá đầu tư, tích cực chủ động thực hiện nhiệm vụ, có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chuyên môn, tăng cường cơ sở vật chất, nâng cao năng lực của các đơn vị đầu mối thực hiện nhiệm vụ này. Các đơn vị đầu mối cần khẩn trương xây dựng cơ sở dữ liệu về hoạt động đầu tư thuộc phạm vi mình quản lý trên cơ sở sử dụng công nghệ tin học. Tổ chức, bố trí cán bộ, đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật cho các đơn vị đầu mối để trở thành trung tâm giám sát, đánh giá đầu tư có khả năng cung cấp dữ liệu, phân tích, đánh giá thường xuyên về tình hình đầu tư trong phạm vi quản lý của mình. Hoàn chỉnh và ban hành các quy định liên quan đến công tác giám sát, đánh giá đầu tư, sớm ban hành định mức chi phí giám sát, đánh giá đầu tư. Cần thể chế hóa ở cấp độ cao, đủ hiệu lực đối với các chế tài để đảm bảo thực hiện nghiêm túc công tác giám sát, đánh giá đầu tư. Ngoài các chế tài chung quy định trách nhiệm của các cơ quan, cần có các quy định về trách nhiệm của các cá nhân, hình thức và mức độ xử lý cụ thể và nghiêm khắc đối với các cơ quan và cá nhân không thực hiện hoặc thực hiện không tốt nhiệm vụ giám sát và đánh giá đầu tư. Phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp, các lĩnh vực công tác (thanh tra, kiểm tra) để thực hiện các nhiệm vụ giám sát, đánh giá đầu tư, nắm và xử lý các vấn đề phát sinh, ngăn chặn kịp thời ảnh hưởng hoặc hậu quả tiêu cực của nó. 2.2. Các biện pháp triển khai công tác quản lý về đấu thầu. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đấu thầu, đảm bảo tính đồng bộ của văn bản pháp quy, ban hành mẫu hồ sơ mời thầu về mua sắm hàng hoá. Tăng cường công tác hướng dẫn thực hiện Quy chế Đấu thầu; tổ chức một số hội nghị, lớp tập huấn trên các địa bàn trọng điểm để phổ biến các quy định mới về đấu thầu. Tổ chức các đoàn kiểm tra, thanh tra công tác đấu thầu, tập trung vào một số vùng và lĩnh vực trọng điểm như giao thông, dầu khí, xây dựng, điện lực, nông nghiệp, bưu chính viễn thông... và một số địa phương. Củng cố lực lượng thanh tra chuyên ngành và quản lý đấu thầu để triển khai thực hiện công tác kiểm tra, thanh tra về đấu thầu theo quy định. Tăng cường tính công khai, minh bạch trong công tác đấu thầu, thực hiện mục tiêu của công tác đấu thầu là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Các Ban quản lý dự án, các đơn vị có liên quan có trách nhiệm cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ giúp cho quá trình đấu thầu được thông suốt và đảm bảo tính công khai, minh bạch Tăng cường việc chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền theo đúng quy định. Trong quá trình phê duyệt kế hoạch đấu thầu cần lưu ý áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi là chủ yếu, hạn chế việc áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc hình thức đấu thầu hạn chế. Nâng cao chất lượng của các Báo cáo nghiên cứu khả thi, chất lượng của tư vấn thiết kế, tránh việc điều chỉnh bổ sung trong quá trình thực hiện dự án. Phải chủ động tổ chức kiểm tra, thanh tra kịp thời các gói thầu khi có khiếu kiện việc đấu thầu vi phạm qui chế đấu thầu. 2.3. Nâng cao hiệu quả đầu tư, chống lãng phí, thất thoát vốn đầu tư nhà nước. (1) Cần ban hành quy chế quản lý đầu tư sử dụng vốn nhà nước theo hướng loại bỏ dần tình trạng khép kín trong đầu tư xây dựng; tách chức năng quản lý nhà nước với quản lý kinh doanh trong tất cả các khâu trong quản lý đầu tư xây dựng. Người ra quyết định đầu tư không kiêm nhiệm chủ đầu tư; thực hiện đấu thầu chọn chủ đầu tư, tư vấn quản lý dự án; xây dựng và ban hành tiêu chí, tiêu chuẩn làm chủ đầu tư, ban quản lý dự án kèm theo chức năng và trách nhiệm cụ thể cho từng chức danh công việc; tăng cường sử dụng các tổ chức tư vấn giám sát độc lập trong quá trình thực hiện dự án, đặc biệt đối với các dự án lớn; các tổ chức tư vấn thiết kế, các nhà thầu xây dựng, các tư vấn giám sát không thuộc cùng một Bộ, một tỉnh, một thành phố; từng bước hình thành tổ chức tư vấn độc lập; xây dựng lộ trình xoá bỏ tình trạng khép kín hiện nay. Đồng thời với việc phân cấp trong quản lý đầu tư và xây dựng, tiếp tục bổ sung các chế tài về quản lý nhà nước đủ mạnh để tăng cường trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động đầu tư xây dựng, cụ thể một số vấn đề đặc biệt quan tâm là: Đối với người quyết định đầu tư: Song song với việc đẩy mạnh phân cấp, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị, Bộ, ngành, địa phương, trong cơ chế quản lý đầu tư cần bổ sung các chế tài đủ mạnh để nâng cao trách nhiệm của người ra quyết định đầu tư. Người quyết định đầu tư sẽ phải bị xử phạt hành chính, cách chức hoặc miễn nhiệm khi quyết định những dự án đầu tư sai, gây lãng phí tiền bạc của Nhà nước, không để tình trạng người quyết định đầu tư sai nhưng vẫn đứng ngoài cuộc như hiện nay. Đối với chủ đầu tư: Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm toàn diện về hiệu quả, chất lượng và tiến độ xây dựng của dự án. Giám đốc điều hành dự án cần lựa chọn là người có đủ điều kiện về năng lực, phù hợp với từng loại và cấp công trình theo quy định. Nếu chủ đầu tư không có đủ điều kiện năng lực, thì phải thuê các tổ chức tư vấn quản lý dự án theo quy định. Kiện toàn, sắp xếp lại các ban quản lý dự án, tiến tới xoá bỏ các ban quản lý không đủ điều kiện năng lực, thành lập các ban quản lý chuyên nghiệp hoạt động theo mô hình tư vấn quản lý dự án. Ban hành tiêu chí đánh giá năng lực của Ban quản lý dự án. Đối với nhà thầu: Bổ sung cơ chế quản lý chặt chẽ và quy định về năng lực hành nghề của nhà thầu, quy định các loại hình và quy mô công trình các nhà thầu được phép tham gia phù hợp với trình độ và năng lực của nhà thầu. Cần chấm dứt ngay tình trạng nhà thầu nhận thầu bằng mọi giá hoặc giao thầu lại cho các nhà thầu không có đủ điều kiện năng lực thi công, xây dựng công trình. Trường hợp phát hiện có hiện tượng thông đồng, móc ngoặc giữa chủ đầu tư với tổ chức tư vấn hoặc nhà thầu xây dựng, thì theo mức độ sai phạm có cơ chế đủ mạnh như phạt tiền, thi hành kỷ luật hành chính, phạt không cho tham gia hoạt động xây dựng ít nhất 1 năm, có thông báo trên trang web. Đối với tổ chức tư vấn thiết kế và tư vấn giám sát thi công: Tổ chức tư vấn thiết kế kỹ thuật phải có đủ năng lực chuyên môn và có đủ tư cách pháp nhân, chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư và trước pháp luật về thiết kế kỹ thuật và tổng dự toán của công trình, dự án phù hợp với các qui định hiện hành. Nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân thực hiện việc giám sát thi công theo đúng thiết kế kỹ thuật, đúng qui trình, qui phạm và tiêu chuẩn kỹ thuật, chủng loại và chất lượng vật tư…. Từng bước chuyển dần các tổ chức này sang hoạt động độc lập, các công trình, dự án do các đơn vị trong Bộ, địa phương làm chủ đầu tư và tổ chức thực hiện thi công (nhà thầu) thì không sử dụng các tổ chức tư vấn trong Bộ và địa phương. Ban hành tiêu chí năng lực đối với các tổ chức tư vấn thiết kế kỹ thuật và tổ chức tư vấn giám sát thi công. (2) Cải cách thủ tục hành chính trong quản lý đầu tư xây dựng Đi đôi với việc phân cấp, dần dần từng bước tách chức năng quản lý sản xuất ra khỏi chức năng quản lý nhà nước nhằm xoá bỏ tình trạng khép kín trong các khâu từ lập, thẩm định, phê duyệt, tổ chức đấu thầu, thi công,...trong cùng một Bộ, ngành và địa phương. Để thống nhất quản lý nhà nước về lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng cần sửa đổi, bổ sung những tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng đã lạc hậu không còn phù hợp; sớm nghiên cứu ban hành hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp với tiến bộ khoa học, kỹ thuật và thông lệ quốc tế. Hoàn thiện, bổ sung hệ thống chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, hệ thống tiêu chuẩn, quy phạm và các chỉ tiêu định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá xây dựng, suất vốn đầu tư… phục vụ công tác quản lý đầu tư xây dựng phù hợp thực tế và thông lệ quốc tế. Nghiên cứu hình thành cơ quan, tổ chức độc lập (không trong cùng một bộ có đơn vị xây lắp) để phê duyệt định mức, tiêu chuẩn, qui trình, qui phạm… Có thể thành lập Cục quản lý nhà nước về vấn đề này. (3) Tiếp tục thực chấn chỉnh, quản lý đầu tư và xây dựng bằng nguồn vốn nhà nước; rà soát lại chủ trương đầu tư và hiệu quả đầu tư đối với một số dự án lớn còn nhiều ý kiến khác nhau để xác định hướng xử lý. Các cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư phải soát xét và chịu trách nhiệm đối với các công trình đang xây dựng và dự định khởi công để bảo đảm hiệu quả đầu tư, khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải; kiên quyết không quyết định đầu tư đối với các công trình chưa chắc chắn về nguồn vốn. Trên cơ sở đó, phân loại các dự án cần ra quyết định tạm dừng hoặc chấm dứt đầu tư theo các nguyên tắc sau: - Đối với các dự án đang chuẩn bị đầu tư, thẩm định lại các phương án đầu tư, xem xét lại các yêu cầu về quy hoạch, kỹ thuật, công nghệ, thị trường... nếu xét thấy việc đầu tư không mang lại hiệu quả thiết thực thì không quyết định đầu tư. - Đối với các dự án đang đầu tư, rà soát, tính toán cần thiết phải sửa đổi, bổ sung giải pháp kỹ thuật, thay đổi quy mô, công nghệ cho phù hợp nhằm đảm bảo tính hiệu quả của dự án, nếu xét thấy việc tiếp tục đầu tư không hiệu quả thì phải kiên quyết dừng đầu tư. - Trường hợp các dự án đầu tư xét thấy không hiệu quả nhưng vẫn tiếp tục được đầu tư dẫn đến không thu hồi được vốn, không trả được nợ vay thì người quyết định cho phép tiếp tục đầu tư phải bị xử lý hành chính, xử lý kỷ luật tùy theo mức độ vi phạm hoặc xử lý trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng. - Các ngân hàng thương mại, Quỹ Hỗ trợ phát triển, phải chịu trách nhiệm liên đới do kết quả tính toán, xem xét tính khả thi của dự án dẫn đến cho vay không hiệu quả, không thu hồi được vốn. (4) Ban hành quy định về trách nhiệm của người thẩm định, người quyết định dự án đầu tư theo hướng: Người ký quyết định đầu tư dự án phải chịu trách nhiệm xác định rõ và bảo đảm tính khả thi về nguồn vốn đầu tư cho dự án theo đúng yêu cầu tiến độ, trong đó dự án nhóm C phải thực hiện từ khởi công đến hoàn thành không quá 2 năm; nhóm B không quá 4 năm; các dự án đầu tư phải nằm trong kế hoạch 5 năm và các loại quy hoạch được cấp thẩm quyền phê duyệt. Khi phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư, phải tiến hành giám sát, đánh giá đầu tư, xác định rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan của việc điều chỉnh dự án và biện pháp xử lý của các bên có liên quan trước khi báo cáo cấp có thẩm quyền phê duyệt, điều chỉnh dự án đầu tư. Người có thẩm quyền quyết định đầu tư nếu làm sai pháp luật, không hiệu quả phải chịu trách nhiệm đối với hậu quả do quyết định không đúng gây ra. Chỉ quyết định đầu tư khi đã xác định rõ nguồn vốn, đúng quy hoạch, bảo đảm có hiệu quả và không trái với các quy định hiện hành về quản lý đầu tư và xây dựng; quy định rõ trách nhiệm cá nhân của người thẩm định, người quyết định đầu tư, người giám sát thi công đối với chất lượng công trình. (5) Vốn ngân sách Nhà nước dành cho đầu tư phát triển phải được các cơ quan dân cử bàn, quyết định, tập trung chủ yếu cho việc xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội và thực hiện các chương trình mục tiêu, đặc biệt là các chương trình hỗ trợ cho sự phát triển các vùng có nhiều khó khăn. (6) Thanh tra các cấp tập trung thanh tra đầu tư xây dựng cơ bản, áp dụng đồng bộ các biện pháp chống dàn trải, lãng phí, thất thoát, tiêu cực trong đầu tư xây dựng cơ bản. Tăng cường năng lực các cơ quan làm nhiệm vụ thanh tra, điều tra, kết luận những trường hợp sai phạm để xử lý nghiêm minh. (7) Rà soát lại các công trình đầu tư bằng trái phiếu Chính phủ theo hướng: những công trình, dự án được đầu tư từ nguồn trái phiếu Chính phủ, phải có dự án sẵn sàng, dự án phải hiệu quả mới phát hành trái phiếu. (8) Tích cực giải quyết nợ tồn đọng trong đầu tư xây dựng cơ bản theo hướng: các Bộ, cơ quan Trung ương và các địa phương phải dành thỏa đáng vốn đầu tư trong dự toán ngân sách để thanh toán, không để phát sinh nợ mới trái với quy định của pháp luật; các địa phương đã khởi công xây dựng công trình khi dự án chưa được duyệt, dựa vào huy động vốn của nhà thầu, nay phải dành một phần ngân sách hằng năm của địa phương để trả nợ và không được tái diễn cách đầu tư tuỳ tiện này. (9) Xây dựng hệ thống cung cấp thông tin về doanh nghiệp làm cơ sở để các ngân hàng xem xét, quyết định việc cho vay. Xây dựng thí điểm dịch vụ đánh giá tín nhiệm doanh nghiệp để hỗ trợ các ngân hàng khi xem xét cho doanh nghiệp vay vốn. 3. Giai đoạn vận hành kết quả đầu tư. Ở giai đoạn này, hoạt động đầu tư có đặc điểm nổi bật sau: -Thời gian vận hành các kết quả đầu tư kéo dài. -Quá trình vận hành các kết quả đầu tư chịu ảnh hưởng lớn của các nhân tố về tự nhiên, kinh tế, xã hội vùng. Các nội dung cần chú ý trong giai đoạn này là: Thứ nhất, cần xây dựng cơ chế và phương pháp dự báo khoa học cả ở cấp vĩ mô và vi mô về nhu cầu thị trường đối với sản phẩm đầu tư tương lai, dự kiến khả năng cung từng năm và toàn bộ vòng đời dự án. Cần nâng cao hiệu quả của hoạt động nghiên cứu triển khai, những giải pháp khoa học đưa ra cần có khả năng ứng dụng cao vào thực tế. Để làm được điều này, cần có sự phối hợp giữa các viện nghiên cứu ở các bộ ngành, các lĩnh vực với các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp Nhà Nước cần đóng vai trò quan trọng trong hoạt động nghiên cứu triển khai, do đây là hoạt động đòi hỏi vốn đầu tư lớn không phải doanh nghiệp dân doanh nào cũng đủ khả năng triển khai thực hiện. Thứ hai, quản lý tốt quá trình vận hành, nhanh chóng đưa các thành quả đầu tư vào sử dụng, hoạt động tối đa công suất để nhanh chóng thu hồi vốn, tránh hao mòn vô hình. Thứ ba, chú ý đúng mức đến yếu tố độ trễ thời gian trong đầu tư. Đầu tư trong năm nhưng thành quả đầu tư chưa chắc phát huy tác dụng ngay trong năm đó mà từ những năm sau và kéo dài trong nhiều năm. Phương thức quản hội, đảm bảo kết hợp hài hoà giữa các loại lợi ích, phát huy vai trò chủ động sáng tạo của chủ đầu tư, vai trò kiểm tra giám sát của cơ quan quản lý lý hoạt động đầu tư cần có sự thống nhất hợp lý với các chỉ số kinh tế, kỹ thuật của dự án đầu tư. Quán triệt đặc điểm này cần nâng cao hiệu quả công tác đánh giá kết quả, chi phí, hiệu quả của hoạt động đầu tư phát triển. Hiệu quả của đầu tư phát triển phản ánh quan hệ giữa kết quả kinh tế xã nghèo... nhưng rất quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống và vì hội thu được với chi phí bỏ ra để thu được kết quả đó. Kết quả và hiệu quả đầu tư phát triển cần được xem xét cả trên phương diện chủ đầu tư và toàn xã nhà nước các cấp. Thực tế có những khoản đầu tư không trực tiếp tạo ra tài sản mới cho doanh nghiệp như đầu tư cho y tế, giáo dục, xoá đói giảm mục tiêu phát triển. KẾT LUẬN Đầu tư với vai trò quyết định cho sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế, có ý nghĩa lớn nhằm duy trì và nâng cao năng lực sản xuất của nền kinh tế đó. Trong thời đại hiện nay, Việt Nam đã hội nhập và đối mặt với nhiều cơ hội cũng như thách thức mới. Nền kinh tế mở cửa đã thu hút được một lượng không nhỏ nguồn vốn đầu tư cho nhu cầu trong nước và chính lượng vốn đó đã góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển đất nước. Nhưng chúng ta không chỉ cần giữ vững tốc độ tăng trưởng mà còn phải tăng nhanh hơn nữa, thế nên giải quyết tốt bài toán về đầu tư và hiệu quả đầu tư là điều không đơn giản. Tổng vốn đầu tư và cơ cấu đầu tư như thế nào cho hợp lí, quản lí đầu tư như thế nào cho hiệu quả là thách thức rất lớn. Điều đó đòi hỏi chúng ta không ngừng tiếp thu và tiếp tục quán triệt sâu sắc các đặc điểm của đầu tư phát triển vào công tác quản lý thực hiện dự án đầu tư. Đảm bảo sự quán triệt các đặc điểm của đầu tư phát triển vào công tác quản lý thực hiện dự án đầu tư chính là sự nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, qua đó gián tiếp tăng cường thu hút nguồn vốn đầu tư phục vụ cho phát triển đất nước, là công cụ giúp thực hiện các chỉ tiêu phát triển xã hội. TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình Kinh Tế Đầu Tư – PGS.TS. Nguyễn Bạch Nguyệt, TS. Từ quang Phương. GT Lập Dự Án Đầu tư - PGS.TS. Nguyễn Bạch Nguyệt. Quyết định Dự Toán Vốn Dầu tư – Harold Bierman,JR. Seymour Smidt Nxb Thống Kê 1995. Tập bài giảng Đấu Thầu – ThS. Đinh Đào Ánh Thủy. Tập bài giảng quản trị rủi ro – TS. Nguyễn Hồng Minh. Tạp chí nghiên cứu kinh tế số 344, 347, 348, 349, 355 Tạp Chí NH số 19, 20 (10/2007), 1 (1/2008). Thông tin tham khảo từ các trang web: www.gso.gov.vn www.mot.gov.vn www.moi.gov.vn Báo: Thời báo kinh tế Việt Nam Báo đầu tư ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ sù qu¸n triÖt c¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn vµo c«ng t¸c chuÈn bÞ thùc hiÖn vµ vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­ ._.