MỤC LỤC
Danh Mục Các Từ Viết Tắt
TD ĐG: Theo dõi đánh giá
KH: Kế hoạch
KHPT KTXH: Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội
UBND: Ủy ban nhân dân
HĐND: Hội đồng nhân dân
TK: Tống kê
NN: Nông nghiệp
Lời mở đầu
Quá trình xây dựng kế hoạch kinh tế- xã hội bao gồm quy trình từ lập kế hoạch, thực hiện, theo dõi và đánh giá rồi đến báo cáo. Được mô tả theo sơ đồ sau:
Báo Cáo
Thực hiện, Theo dõi, Đánh giá
Lập kế hoạch
Hiện nay công tác theo dõi, đánh giá việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh
72 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1530 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Công tác theo dõi đánh giá tình hình thực hiện KHPT kinh tế - Xã hội 5 năm tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2006- 2010, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tế- xã hội được thực hiện theo định kỳ tháng, quý, năm. Tuy nhiên việc theo dõi và đánh giá mới tập trung chủ yếu vào kết quả thực hiện của các chỉ tiêu đề ra trong bản báo cáo kế hoạch đạt hay không đạt kế hoạch, hay so sánh với các chỉ tiêu cùng kỳ năm trước. Hầu hết các bản báo cáo đều tập chung vào các chỉ tiêu đầu vào, đầu ra, các chỉ tiêu kết quả, các tác động nhưng rất là sơ sài. Với những hạn chế đó, các bên liên quan như các nhà lập kế hoạch , các nhà hoạch định chính sách, và các đối tác khác có liên quan sẽ không thể nắm bắt được những thông tin chính xác, kịp thời, gây khó khăn cho việc xác định những lợi ích, khó khăn, cũng như nguyên nhân để có thể lên kế hoạch, dự báo hay đưa ra những chính sách đúng đắn và hợp lý mang lại kết quả cao cho xã hội. Chính vì vậy cần phải có những giải pháp cho công tác theo dõi và đánh giá việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội.
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các cán bộ trong Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hòa Bình. Đồng thời được sự chỉ bảo tận tình của thầy giáo và sự đóng góp ý kiến của các bạn, tôi đã hoàn thành đề tài trên. Nội dung của đề tài gồm 3 chương:
Chương I: Cơ sở lý thuyết về công tác theo dõi đánh giá dựa trên kết quả thực hiện KH 5 năm ở địa phương
ChươngII: Đánh giá thực trạng công tác theo dõi đánh giá tình hình thực hiện KHPT KTXH 5 năm tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2006- 2010
Chương III: Kiến nghị tăng cường công tác theo dõi và đánh giá thực hiện KH 5 năm ở tỉnh Hòa Bình
Tôi xin chân thành cảm ơn Thạc sỹ Vũ Cương (giảng viên Khoa Kế hoạch – Phát triển, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân) và Ông Nguyễn Ngọc Điệp (Phòng tổng hợp-Quy hoạch Sở Kế hoạch và Đầu tư- Hòa Bình) đã nhiệt tình trực tiếp hướng dẫn tôi thực hiện đề tài này.
Trong quá trình thực hiện, mặc dù đã nghiên cứu với tất cả nỗ lực, song do trình độ và kinh nghiệm bản thân còn nhiều hạn chế, thời gian nghiên cứu không nhiều, hơn nữa đánh giá tác động dự án là một lĩnh vực mới mẻ nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự góp ý quý báu của các thầy cô và các bạn để đề tài được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hòa Bình, ngày 05 tháng 05 năm 2009
Sinh viên
Nguyễn Thị Kim Oanh
Chương I: Cơ sở lý thuyết về công tác theo dõi đánh giá dựa trên kết quả thực hiện KH 5 năm ở địa phương
Các khái niệm cơ bản về theo dõi và đánh giá
Khái niệm về Theo dõi
Theo dõi là một quá trình thu thập dữ liệu một cách có hệ thống về những chỉ số cụ thể liên quan đến một hoạt động phát triển đang được thực hiện, để những người quản lý và các đối tượng liên quan có được thông tin về tiến độ thực hiện các mục tiêu đề ra sử dụng nguồn vốn đã được phân bổ.
Theo dõi được thực hiện bắt đầu khi khởi động một kế hoạch, một chương trình, chính sách hoặc dự án. Theo dõi là một quá trình liên tục, nó đo lường tiến độ thực hiện mục tiêu.
Việc theo dõi các kết quả thực hiện kế hoạch phát triển, chính sách hoặc chương trình một cách liên tục có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với các nhà quản lý.
Có hai hình thức theo dõi là:
Theo dõi mức độ tuân thủ( theo dõi quá trình): để đảm bảo rằng cách hành động đã dự kiến phải được thực hiện
VD: Chính quyền thành phố sẽ nâng cấp con đường X
Theo dõi tác động: để đo lường tác động của một vài hoạt động đối với việc đạt được mục tiêu đã đề ra
VD: Nâng cấp con đường X có lợi cho việc vận chuyển hàng hóa tạo ra a chỗ làm mới, ngoài ra thuận tiện cho việc di chuyển sinh hoạt của dân cư
Mục đích của theo dõi là cung cấp một cách kịp thời, chính xác và hợp lý các thông tin về những gì hiện đang xảy ra, qua đó có thể điều chỉnh kế hoạch và các nguồn lực sao cho phù hợp nhất đối với những đòi hỏi và cơ hội của tình trạng thực tế. Nó cũng ghi nhận một cách chi tiết những gì đang xảy ra nhằm phục vụ cho việc cung cấp thông tin, trách nhiệm giải trình hay cho việc đánh giá trong tương lai.
Khái niệm Đánh giá
Đánh giá là một quá trình tổng hợp, phân tích một cách có hệ thống một dự án, một chương trình, hay một chính sách, một kế hoạch phát triển đang được thực hiện hoặc đã kết thúc, bao gồm đánh giá từ việc lập kế hoạch, thiết kế chương trình, dự án đến quá trình thực hiện và kết quả của kế hoạch, chương trình, dự án hay chính sách.
Đánh giá nhằm mục đích xác định tính phù hợp và mức độ đạt được các mục tiêu, hiệu quả phát triển, hiệu suất sử dụng nguồn lực, tác động và tính bền vững. Đánh giá cũng nhằm cung cấp các thông tin và bài học giúp cho các nhà hoạch định chính sách đưa ra các quyết định về các dự án, chương trình hay các chính sách có hiệu quả.
Trên cơ sở phân tích một cách có hệ thống về thực hiện một kế hoạch, một chương trình, một chính sách để đưa ra đánh giá về tiến độ, sự liên quan những thành công và những tồn tại hạn chế, hiệu quả chi phí…
Đánh giá là việc sử dụng thông tin có được từ quá trình theo dõi để phân tích các kế hoạch, chương trình và các dự án để xác định liệu có cần sự thay đổi hay điều chỉnh không. Trong bước thực thi kế hoạch phát triển kinh tế xã hội địa phương, đánh giá được sử dụng để xác định các họa động có đáp ứng các mục tiêu kế hoạch một cách có hiệu quả và hiệu lực hay không.
Nhiệm vụ của đánh giá là đi xa hơn theo dõi một bước,vì nó là quy trình phản ánh về những gì đã và đang xảy ra. Thực hiện công tác Đánh giá để đánh giá chung về thực hiện kế hoạch phát triển cho các kế hoạch phát triển dài hạn, trung hạn hoặc hàng năm và để đánh giá những thành công và chưa đủ của chủ trương, chính sách hoặc một chương trình, dự án. Nó không chỉ ra giá trị thực của những gì đã thực hiện mà còn đưa ra những lựa chọn trong tương lai về chiến lược và những ưu tiên cho việc tiếp tục quá trình phát triển.
Lợi ích của theo dõi và đánh giá
Trong quá trình quản lý dựa theo kết quả, đo lường việc thực hiện đang diễn ra và đánh giá định kỳ sự tiến bộ đạt được của kế hoạch đã định ra công cụ chính xuyên suốt trong quy trình này. Đo lường việc thực hiện và đánh giá giúp hiểu rõ hơn những gì đã đạt được, từ đó điều chỉnh kịp thời các mục tiêu, các hoạt động để đạt được các kết quả đã định.
Theo dõi các kết quả thực hiện kế hoạch phát triển, chính sách hoặc chương trình một cách liên tục có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với các nhà quản lý.
Công tác theo dõi sẽ cung cấp các thông tin liên tục về tình hình thực hiện các chỉ tiêu đã được đề ra trong kế hoạch, chính sách, chương trình về sự thay đổi, mức độ thay đổi, tiến triển. Việc theo dõi có thể giúp phát hiện các thay đổi bên ngoài ý muốn. Nếu không thực hiện việc theo dõi, hoặc theo dõi không thường xuyên, thiếu hệ thống về tình hình thực hiện kế hoạch, chương trình dự án, các nhà quản lý, các đối tượng liên quan khó có thể có các số liệu chính xác về việc thực hiện và không thể biết được các chương trình, dự án…có những vấn đề gì, tình hình chuyển biến đến đâu. Tất cả thông tin thu thập được từ việc theo dõi có thể giúp cho các nhà quản lý, các đối tượng nắm bắt được tình hình rõ ràng và cụ thể hơn.
Công tác đánh giá và quá trình đánh giá một kế hoạch phát triển, chính sách hoặc một chương trình dự án đang diễn ra hoặc đã hoàn thành để xác định mức độ phù hợp, hiệu quả, hiệu lực, tác động và khả năng duy trì nó. Từ việc đánh giá này chúng ta sẽ rút ra bài học để phục vụ cho quá trình quyết định các kế hoạch, chính sách, chương trình mới.
Các thông tin được theo dõi chỉ cung cấp các tình hình số liệu, không phản ánh được nguyên nhân, kết quả, các tồn tại cũng như điểm mạnh, điểm yếu trong việc lập kế hoạch, chương trình, dự án. Do vậy, từ các thông tin đã có, việc đánh giá các thông tin có được là hết sức cần thiết.
Đánh giá cũng hỗ trợ cho công tác theo dõi và việc theo dõi phục vụ cho công tác đánh giá, mặc dù chức năng thực hiện của 2 nhiệm vụ này là khác nhau. Đòi hỏi phải xây dựng một hệ thống thông tin và phân tích với hai hợp phần: theo dõi và đánh giá, có liên quan mật thiết với nhau.
Theo dõi đưa ra các thông tin về tiến độ thực hiện của một kế hoạch tại bất kỳ thời điểm nào cùng với những chỉ tiêu phấn đấu và kết quả tương ứng. Báo cáo theo dõi chỉ mang tính mô tả. Đánh giá cung cấp bằng chứng và phân tích về việc các chỉ tiêu kế hoạch đạt được hay không đạt được, nguyên nhân tại sao.
Chức năng của việc đánh giá của hệ thống TDĐG dựa trên kết quả là một quá trình liên tục, khác hẳn với phương pháp truyền thống là đánh gía khi sự việc đã xảy ra.
Sự liên quan giữa theo dõi và đánh giá
Đánh giá và theo dõi có liên hệ mật thiết với nhau: đòi hỏi phải xây dựng hệ thống thông tin và phân tích thông tin đó.
Theo dõi đưa ra các thông tin về tiến độ thực hiện của một kế hoạch, một chính sách, chương trình hay dự án tại bất kỳ thời điểm nào cùng với các chỉ tiêu phấn đấu và kết quả tương ứng. Báo cáo theo dõi chỉ mang tính mô tả. Đánh giá cung cấp những bằng chứng về và phân tích về việc tại sao các chỉ tiêu phấn đấu và kết quả dự kiến đạt được hoặc không đạt được. Đánh giá cho thấy rõ các nguyên nhân và đây là vấn đề quan trọng, đua ra những vấn đề cần làm những gì…
Đánh giá nâng cao hiệu quả của công tác theo dõi: khi một hệ thống theo dõi cho chúng ta biết các tín hiệu về các nỗ lực đang thực hiện là không đúng. Cần phải có các thông tin đánh giá trong suốt quá trình thực hiện kế hoạch chứ không phải để đến khi hoàn thành xong kế hoạch, để kịp thời phát hiện ra các điểm không phù hợp, các điểm hạn chế và xác định được các nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế này.
Công tác theo dõi và đánh giá bổ trợ cho nhau trên nhiều phương diện như: sự bổ trợ có tính tuần tự, từ các thông tin theo dõi có thể tạo ra các câu hỏi mà đánh giá sẽ trả lời hoặc ngược lại thông tin đánh giá có thể nay sinh các lĩnh vực mới cần theo dõi. Sự bổ trợ về thông tin, tức là cả cả hai quá trình theo dõi và đánh giá cùng sử dụng một thông tin nhưng đặt ra các câu hỏi khác nhau và phân tích khác nhau. Sự bổ trợ tương tác là các nhà quản lý sử dụng song song theo dõi và đánh giá để hỗ trợ các hoạt động quản lý của họ.
Trong khi theo dõi báo cáo tiến độ thực hiện kế hoạch, chương trình, dự án đang triển khai thì công tác đánh giá là phân tích tại sao đạt được hoặc không đạt được các kết quả dự tính.
Trong khi theo dõi sự gắn kết các hoạt động và nguồn lực với các mục tiêu thì đánh giá những đóng góp từ các hoạt động vào kết quả đạt được…
Bảng 1: Tác động hỗ trợ lẫn nhau giữa công tác theo dõi đánh giá
Theo Dõi
Đánh Giá
- Báo cáo tiến độ thực hiện kế
hoạch đang triển khai về sự thay
đổi các mục tiêu, chỉ tiêu kế
hoạch.
- Phân tích nguyên nhân tại sao các
kết quả đạt được hay không đạt được như các kết quả đã dự tính.
- Sự gắn kết các hoạt động và
nguồn lực với mục tiêu đặt ra
- Đánh giá những đóng góp từ các hoạt
động vào kết quả đạt được.
- Xác định các chỉ số, chỉ tiêu có liên quan đến các chỉ tiêu đặt ra
- Phân tích và nghiên cứu các kết quả ngoài ý muốn thông qua việc tổng
hợp, phân tích các cuộc điều tra là chủ yếu
Định kỳ báo cáo với lãnh đạo
Đảng, chính quyền, cơ quan, cảnh
báo khả năng thực hiện các mục
tiêu, chỉ tiêu và những vấn đề tồn
tại
Rút ra bài học kinh nghiệm nêu lên
những kết quả quan trọng hoặc các
tiềm năng của kế hoạch, đưa ra những
kiến nghị về cải tiến kế hoạch sau.
- Theo dõi xem xét quá trình thực hiện thông qua so sánh và phân tích số liệu theo thời gian
- Đánh giá việc đạt được các mục
tiêu đề ra bằng cách so sánh các chỉ
tiêu đề ra bằng cách so sánh các chỉ số trước và sau khi có hoạt động
- Theo dõi được thực hiện liên
tục và có hệ thống
- Thực hiện định kỳ như đánh giá giữa kỳ,
đánh giá cuối kỳ hay đánh giá tác động
- Được thực hiện bởi các cơ quan
quản lý, kế hoạch và các bên có liên
quan
Các chuyên gia đánh giá độc lập
chuyên sâu bên ngoài
Nguồn: Nguyễn Bá Khoáng, Tài liệu tập huấn về TDĐG tạo các khoá đào tạo về đổi mới công tác lập kế hoạch tại địa phương
Trong bản kế hoạch có nhiều mục tiêu ví dụ như mục tiêu tăng trưởng kinh tế đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, nâng cao hiệu quả và tính bền vững của sự phát triển .
Chỉ tiêu: là mặt lượng cụ thể của một chỉ số. Ví dụ như đên năm 2010, giảm tỷ lệ tử vong của trẻ em xuống còn 25/1000. Như vậy một chỉ tiêu bao giờ cũng cần đảm bảo các tiêu chuẩn SMART.
Chỉ số là một thước đo cho phép đánh giá việc thực hiện một mục tiêu nào đó. Tương ứng với bốn cấp độ của mục tiêu đầu vào( hoạt động) đầu ra, kết quả và tác động mà cũng có bốn loại chỉ số:
Chỉ số đầu vàoL hoạt động) phản ánh nguồn lực đầu tư những hành động sẽ tiến hành nhằm đạt được các đầu ra, ví dụ như tổng kinh phí thực hiện dự án têm chủng mở rộng ở trẻ em
Chỉ số đầu ra phản ánh những sản phẩm hàng hóa dịch vụ được tạo ra từ đầu vào, ví dụ như tổng số trẻ em đựoc tiêm chủng
Chỉ số kết quả thể hiện trực tiếp hiệu quả, thực trạng tiến trình đạt được các mục tiêu,, chỉ tiêu đề ra, là kết quả trực tiếp từ việc sử dụng hàng hóa, dịch vụ đầu ra, ví dụ như tỷ lệ tử vong ở trẻ em và trẻ sơ sinh
Chỉ số tác động: đo lường tác động tăng phúc lợi xã hội chung do nhiều yếu tố tác động dài hạn diện rộng, ví dụ như: chỉ số phát triển con người( HDI).
Tại Hội nghị bàn tròn lần thứ ba về Quản lý các kết quả phát triển về chủ đề: Theo dõi và Đánh giá. Sử dụng Theo dõi và Đánh giá để Tăng cường các kết quả phát triển. Báo cáo trình bày tổng quan về Theo dõi và Đánh giá (TD&ĐG) trong khuôn khổ của chủ đề Quản lý vì các Kết quả phát triển (QLKQPT), chú ý đến cách tiếp cận dựa trênkết quả trong quản lý hành chính công mà trong đó có sự đóng góp của ODA (Viện trợPhát triển chính thức). Báo cáo tập trung vào các áp lực bên trong và bên ngoài nhằm vào kết quả, tháo gỡ các khía cạnh khác nhau của TD&ĐG cũng như các cấp độ thực
hiện TD&ĐG khác nhau, xác định các khó khăn trong hệ thống TD&ĐG phục vụ choquản lý các kết quả phát triển, xem xét các sáng kiến đẩy mạnh cách tiếp cận dựa trênkết quả trong việc lập chương trình phát triển quốc tế, bao gồm cả khung hiệu quả hoạt động quốc gia và các đánh giá được thực hiện chung. Báo cáo kết thúc với phần trìnhbày về xây dựng năng lực cho hệ thống TD&ĐG và những khía cạnh chính trị, tổ chức và kỹ thuật cần phải xem xét.
Theo dõi và Đánh giá trong khuôn khổ Quản lý vì Các kết quả phát triển. Quản lý vì các kết quả phát triển (QLKQPT) là một sáng kiến có lồng ghép nhiều khía cạnh. Sáng kiến được đưa ra nhằm mục đích thúc đẩy quan hệ đối tác phát triển toàn cầu có hiệu quả hơn và định hướng theo kết quả hơn, sử dụng nhiều công cụ quản lý hiệu quả hoạt động thực tiễn. Nó phản ánh sự đồng thuận giữa các đối tác về tầm quan trọng của quản lý hiệu quả trong viện trợ phát triển quốc tế, dựa trên kinh nghiệm quản lý hành chính công trong hơn 30 năm qua. Quản lý dựa trên kết quả được xem là một
công cụ quan trọng để nâng cao chất lượng cũng như tác động của các nỗ lực phát triển.
Khái niệm QLKQPT được dựa trên các lý thuyết quản lý sự thay đổi và sự thay đổi trong phát triển, trong đó những khái niệm cốt lõi của các lý thuyết đó là:
• Định hướng theo mục đích; việc đặt ra các mục đích và kết quả rõ ràng sẽ đưa ra mục tiêu cho thay đổi cũng như cơ hội để đánh giá xem liệu sự thay đổi có diễn ra hay không
• Quan hệ nhân quả; nhiều đầu vào và hoạt động sẽ cho ta đầu ra, kết quả và tác động một cách lôgic, hay cònh gọi là ‘chuỗi kết quả’
• Liên tục cải tiến; việc đánh giá kết quả thường kỳ sẽ giúp ta có cơ sở để điều chỉnh (điều chỉnh chiến lược và chiến thuật) nhằm đảm bảo chương trình đi đúng hướng cũng như có thể tối đa hoá kết quả của các chương trình được thực hiện.
Các áp lực phải tập trung vào kết quả từ bên trong và bên ngoài. Có nhiều áp lực buộc chính phủ phải chịu trách nhiệm nhiều hơn về công việc của mình cũng như phải thể hiện các kết quả đã đạt được. Những áp lực này bao gồm Mục tiêu Phát triển Thiên nhiên kỷ, trong đó đặt ra các mục đích và mục tiêu cụ thể phải đạt được đến năm 2015 cũng như cách thức theodõi và đánh giá tiến độ đã đạt được cho đến lúc này. Các báo cáo Chiến lược Giảm nghèo Quốc gia, những công cụ phát triển quan trọng ở các quốc gia nghèo nhất đòi hỏi phải có hệ thống TD&ĐG đo lường được những tiến bộ đã đạt được và một cam kết về giải trình và minh bạch đối với các kết quả có thể
đánh giá đo lường được.
Hơn nữa, những tiến trình thay đổi trong chính bản thân các nước đang phát triển, trong đó có quá trình phân cấp phân quyền, thương mại hoá và tư nhân hoá càng buộc người ta phải đi theo hướng quản lý dựa trên kết quả, nâng cao sự cần thiết của TD&ĐG ở cấp địa phương, vùng và quốc gia. Ngay cả khi chính phủ giảm vai trò cung cấp hànghoá và dịch vụ công của mình, chính phủ vẫn cần phải theo dõi và đánh giá tác động của các chính sách, chương trình của mình, bất kể ai đang thực hiện các chính sách, chương trình đó. Ngoài ra, trong hầu hết các tổ chức tài trợ và tổ chức phi chính phủ,
quản lý dựa trên kết quả hiện nay cũng là một xu hướng và người ta ngày càng kêu gọi đối tác quốc gia, vùng và địa phương áp dụng mạnh mẽ hơn nữa cách tiếp cận dựa trên kết quả trong theo dõi và đánh giá.
Theo dõi và Đánh giá có chức năng khác nhau nhưng bổ sung cho nhau, cái nọ củng cố cho cái kia. Theo dõi là một chức năng liên tục, sử dụng việc thu thập dữ liệu về các chỉ số đã xác định nhằm giúp cho ngưới quản lý và các bên có liên quan chính thấy được mức độ tiến bộ và thành tựu đạt được của các mục tiêu cũng như tiến triển trong sử dụng nguồn vốn phân bổ của một biện pháp can thiệp phát triển đang diễn ra. Đánh giá là việc đánh giá hệ thống và có mục tiêu một dự án, chương trình hoặc chính sách đang
được thực hiện hoặc đã kết thúc, thiết kế, thực hiện và kết quả nhằm mục đích xác định tính phù hợp và thực hiện mục tiêu, hiệu quả phát triển, hiệu lực, tác động và tính bền vững của nó.
Trong quản lý dựa trên kết quả, có sử dụng chuỗi kết quả (xem hộp 2 dưới đây). Chuỗi kết quả cho thấy các hoạt động, thông qua chuỗi quan hệ nhân quả trung gian, sẽ giúp thực hiện các mục tiêu của dự án, chương trình và chính sách đó như thế nào. Đào tạo nông dân về kỹ thuật nông nghiệp có thể dẫn đến thay đổi trong tập quán canh tác mà nhờ đó năng suất được cải thiện, thu nhập và đời sống hộ gia đình được nâng cao. Đào tạo cán bộ khuyến nông và xây dựng năng lực thể chế là một công cụ quan trọng khác. Xem Chú giải các thuật ngữ chính trong cuốn Đánh giá và Quản lý dựa trên Kết quả do OECD/DAC biên soạn trên
ttp://www.oecd.org/dataoecd/43/54/35336188.pdf
Bảng 2: Tầm quan trọng của việc Đánh giá Kết quả
Nếu không đánh giá kết quả, bạn không thể thấy được thành công từ
những thất bại
Nếu không nhận ra thành công, bạn không thể hưởng thành quả đó
Nếu không thể hưởng thành quả đó, có thể bạn đang phải nếm mùi thất
bại
Nếu không nhận ra thành công, bạn không thể học hỏi được gì từ thành
công đó
Nếu bạn không nhận ra thất bại, bạn không thể sửa chữa nó
Nếu chứng minh được kết quả, bạn có thể giành được sự ủng hộ của
công chúng
Nguồn: Kusek & Rist 10 bước xây dựng Hệ thống Theo dõi và Đánh giá dựa trên Kết quả
Thông qua các chỉ số được xây dựng ở từng bước, người ta có thể đánh giá liệu những thay đổi mong muốn có thực sự xảy ra hay không và ở
mức độ nào. Xác định những khía cạnh đã thực hiện tốt, chưa tốt sẽ cung cấp thông tin quan trọng sử dụng cho việc quản lý quá trình thay đổi cũng như tối đa hoá lợi ích cho nhóm dân chúng mục tiêu.
TD&ĐG thường chủ yếu tập trung vào quá trình thực hiện, xem xét các hoạt động cóđược thực hiện đúng thời gian và kết quả đạt được. Trong quản lý dựa trên kết quả, TD&ĐG được sử dụng không chỉ trả lời cho caau hỏi “họ có thực hiện không?”, mà còn đánh giá mức độ các hoạt động và đầu ra đóng góp vào việc đạt được các kết quả và tác động như thế nào, cố gắng trả lời câu hỏi cuối cùng “đời sống của người dân được cải thiện đến đâu?” và “đã có một môi trường thuận lợi được tạo ra để đạt được kết quả đó hay không?”. Quan niệm của các bên có liên quan về thay đổi cũng được quan tâm. Ngoài nâng cao trách nhiệm giải trình, hệ thống TD&ĐG còn giúp các bên có liên quan học hỏi từ chính hành vi của mình cũng như nâng cao kiến thức về loại dự án, chương trình và chính sách nào có hiệu quả, lý do tại sao. Nền tảng kiến thức nâng cao có thể được sử dụng để cải tiến chương trình và chính sách phát triển hơn nữa sau đó.
Mô hình 10 bước cho xây dựng Hệ thống theo dõi và Đánh giá dựa trên Kết quả
Một mô hình 10 bước đã được xây dựng nhằm phát triển và duy trì hệ thống theo dõi và đánh giá. Nội dung chính của các vấn đề được nhất trí chung trong mô hình 10 bước cho hệ thống TD&ĐG dựa trên kết quả là từ bước 2 đến 9. Ngoài ra, mô hình còn gồm các điều kiện tiên quyết cần có khi xây dựng hệ thống TD&ĐG (bước 1: đánh giá sự sẵn sàng) và bước cuối cùng để duy trì hệ thống trong tổ chức (xem hộp 3 dưới đây).
Xem Kusek & Rist, Mười bước trong Hệ thống theo dõi và Đánh giá dựa trên kết quả, Sổ tay cho các nhà thực thi phát triển.
Washington DC, Ngân hàng Thế giới, 2004 tại địa chỉ
wds.worldbank.org/servlet/WDSContentServer/WDSP/IB/2004/08/27/000160016_20040827154900/Rendered/PDF/29
6720PAPER0100steps.pdf
Tác động
Mục tiêu ở cấp độ cao mà biện pháp can thiệp phát triển nhằm đóng góp vào
Kết quả
Ảnh hưởng có thể hoặc trong ngắn hạn và trung hạn của kết quả can thiệp
Bảng 3: Chuỗi kết quả trong Quản lý dựa trên kết quả
Đầu ra
Sản phẩm, tư liệu sản xuất và dịch vụ có được từ một can thiệp phát triển; cũng có thể gồm cả những thay đổi phát sinh từ biện pháp can thiệp có liên quan đến kết quả đạt được.
Hoạt động
Hoạt động hoặc công việc thực hiện mà thông qua đó các đầu vào như vốn, hỗ trợ kỹ thuật và các loại nguồn lực khác được huy động để sản sinh ra các đầu ra cụ thể.
Đầu vào
Nguồn tài chính, con người và vật lực sử dụng cho biện pháp can thiệp phát triển
Thuật ngữ của OECD/DAC: Chú thích các thuật ngữ chính trong Đánh giá và Quản lý dựa trên kết
Mười bước trong mô hình không nhất thiết phải theo thứ tự. Thông thường người ta cần phải kết hợp nhiều bước cùng một lúc hoặc có thể không đi theo thứ tự nào giữa các bước. Các bước có thể được áp dụng ở các cấp độ khác nhau: tổ chức, chính sách,chương trình và dự án. Trên cơ sở cấp độ được áp dụng, các bước này có phạm vi ảnh hưởng và tính phức tạp khác nhau. Không chỉ có một cách “đúng đắn” trong xây dựng hệ thống TD&ĐG của chính phủ hay các tổ chức. Có nhiều giái pháp lựa chọn và cơ hội dựa trên giai đoạn phát triển của một quốc gia, mức độ phức tạp cảu bối cảnh đất nước và ở địa phương, năng lực hiện có, yêu cầu trước mắt và sự lựa chọn chính trị. Các bộ phận khác nhau trong chính phủ có thể học hỏi lẫn nhau cũng như cộng đồng tài trọ và các tổ chức xã hội dân sự vậy. Họ ngày càng quan tâm đến thể chế hoá hệ thống theo dõi và đánh giá trong (hoặc một phận của) tổ chức mình.
Các cấp độ thực hiện TD&ĐG khác nhau trong Lập chương trình Phát triển
Các thách thức đối với TD&ĐG cần được giải quyết trên nhiều cấp độ. Đã và đang có sự chuyển dịch từ cách tiếp cận từng dự án riêng lẻ sang cách tiếp cận chương trình và ngành. Trong TD&ĐG, thực tế này đã dẫn đến việc xây dựng khung TD&ĐG dựa trên
Bảng 4: 10 bước xây dựng Hệ thống Theo dõi và Đánh giá dựa trên Kết quả
1 Thực hiện Đánh giá tính sẵn sàng
2 Thoả thuận về Kết quả để Theo dõi và Đánh giá
3 Chọn chỉ số chính để Theo dõi Kết quả
4 Dữ liệu cơ sở về chỉ số - HIện nay chúng ta đang ở đâu?
5 Lập kế hoạch Cải thiện - Chọn các Mục tiêu kết quả
6 Theo dõi kết quả
7 Vai trò của Đánh giá
8 Báo cáo Kết quả phát hiện
9 Sử dụng Kết quả phát hiện
10 Duy trì hệ Hệ thống TD&ĐG trong Tổ chức
Nguồn: 10 bước xây dựng Hệ thống Theo dõi và Đánh giá dựa trên Kết quả
Bảng 5: Sự cần thiết phải có Theo dõi và Đánh giá
Theo dõi và Đánh giá là một công cụ quản lý nhà nước hữu hiệu có thể
được sử dụng để cải thiện cách thức thực hiện kết quả của các tổ chức và
chính phủ. Chính phủ cần phải có hệ thống phản hồi hiệu quả hoạt động tốt
cũng như việc chính phủ phải có nguồn tài lực, nhân lực và hệ thống giải
trình vậy
Nguồn: Kusek & Rist, 10 bước xây dựng Hệ thống Theo dõi và Đánh giá dựa trên Kết quả
Sự cần thiết của công tác theo dõi và đánh giá tình hình thực hiện KHPT KTXH 5 năm
Sự khác nhau giữa công tác theo dõi, đánh giá truyền thống và công tác theo dõi, đánh giá dựa trên kết quả
Ở Việt Nam trước đây, công tác theo dõi, đánh giá việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội được thực hiện định kỳ theo tháng, quý, năm, việc theo dõi và đánh giá mới tập trung chủ yếu vào kết quả thực hiện của các chỉ tiêu đề ra trong bản kế hoạch đạt hay không đạt kế hoạch, các bản kế hoạch mới chỉ tập trung chủ yếu vào các chỉ tiêu đầu ra, và các chỉ tiêu kết quả và tác động mới chỉ được đề cập rất ít.
Hiện nay việc quản lý dựa trên kết quả còn được quan tâm nhiều trong việc lập, thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội hoặc các chương trình, chính sách của Chính phủ để đảm bảo việc mục tiêu đề ra của kế hoạch phải đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, đồng thời phải đảm bảo mục tiêu xã hội.
Việc quản lý dựa trên kết quả có sự khác biệt so với việc quản lý trước đây, nên trong công tác theo dõi và đánh giá theo phương pháp truyền thống cũng sẽ có sự khác biệt so với theo dõi và đánh giá dựa trên kết quả.
Hệ thống theo dõi đánh giá trước đây đều được thiết lập tập trung vào quá trình thực hiện nhằm xem cơ quan đơn vị này đang làm gì? Có làm theo những gì họ dự định không? Họ có đủ nguồn lực để thực hiện các hoạt động đó không? Nói cách khác, hệ thống theo dõi đánh giá tập trung vào việc theo dõi, đánh giá xem một kế hoạch, chương trình, dự án…đã được thực hiện chưa hoặc được thực hiện như thế nào? Và nó thường gắn kết với một đơn vị chịu trách nhiệm , không giúp cho các nhà hoạch định, nhà quản lý biết được mức độ thành công hay thất bại của bản kế hoạch đó, và cũng không thể khẳng định được rằng kết quả mang lại là vì nguyên nhân nào.
Trong khi việc theo dõi, đánh giá dựa trên kết quả, ngoài xem xét nguồn lực tài chính, nguồn nhân lực để thực hiện kế hoạch mà cần phải theo dõi, đánh giá các kết quả đạt được và những tác động của những bản kế hoạch, chương trình đó đạt được.
Việc theo dõi và đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch cũng có sự khác nhau rõ rệt: theo dõi và đánh giá theo phương pháp truyền thống tập trung vào các chỉ số đầu vào, đầu ra không phân biệt được rõ đầu vào và đầu ra, còn đối với phương pháp dựa trên kết quả thì theo dõi, đánh giá một cách có hệ thống trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau từ các chỉ số đầu vào, chỉ số đầu ra, chỉ số kết quả và chỉ số tác động.
Bảng 6: Sự khác nhau giữa theo dõi và đánh giá theo phương pháp truyền thống và phương pháp dựa trên kết quả
PHƯƠNG PHÁP TRUYỀN THỐNG
PHƯƠNG PHÁP DỰA TRÊN KẾT QUẢ
- Quan tâm nhiều đến các chỉ tiêu đầu vào, đầu ra, các chỉ tiêu kết quả ít được đề cập
- Tập trung nhiều đến chỉ tiêu kết quả và
tác động
- Hệ thống thông tin nghèo nàn, không được quan tâm đầy đủ
- Hệ thống thông tin được cải thiện
- Trách nhiệm theo dõi đánh giá chỉ trong nội bộ, không gắn kết với các đơn vị bên ngoài
- Trách nhiệm theo dõi đánh giá được phân
công cụ thể, rõ ràng hơn
- Người dân không biết rõ các hoạt động của chính quyền địa phương đạt được kết quả gì, có tác động như thế nào tới họ
- Người dân biết rõ các hoạt động
của chính quyền địa phương đạt được kết
quả gì, có tác động như thế nào tới họ
- Thiếu minh bạch rõ ràng
- Tăng tính công khai minh bạch
- Các nhà hoạch định chính sách không
thể theo dõi sát tiến trình thực hiện và các tác động của một bản kế hoạch, một chương trình
Các nhà hoạch định chính sách cũng là
người ra quyết định chính sách có thể theo dõi sát tiến trình thực hiện và xem xét tác động của bản kế hoạch, một tiến trình, kịp thời điều chỉnh chương trình, chính sách nếu thấy cần thiết
Nguồn: Bộ tài liệu đào tạo theo dõi, đánh giá theo kết quả ở địa phương- Ban quản lý dự án SLGP
Vị trí và tầm quan trọng của công tác theo dõi, đánh giá dựa trên kết quả
Theo dõi và đánh giá dựa trên kết quả là thước đo về các tiến bộ nhằm đạt được mục tiêu của các cấp chính quyền địa phương đã được đề ra trong kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội. Hệ thống theo dõi và đánh giá dựa trên kết quả sẽ khắc phục được những điểm yếu thường thấy trong các hệ thống theo dõi đánh giá trước đây là thiếu những thông tin phản hồi về các kết quả hoặc hậu quả của các hoạt động của Chính phủ hay chính quyền địa phương.
Hoạt động theo dõi, đánh giá sẽ cung cấp cho các cấp chính quyền của tỉnh, huyện, xã… các nhà quản lý và các tổ chức xã hội những cách thức để nắm được kết quả thực hiện và kinh nghiệm trong việc thực hiện kế hoạch phát triển nhằm cải thiện việc cung cấp dịch vụ công, phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn và báo cáo các kết quả đạt được như là một phần trong trách nhiệm giải trình trước các đối tượng có liên quan.
Kinh nghiệm của một số nước như Anh, Mỹ, Canada trong việc sử dụng công cụ theo dõi và đánh giá dựa trên kết quả để giúp ta hiểu thêm về vị trí và tầm quan trọng của việc theo dõi và đánh giá dựa trên kết quả.
Canada là một nước sớm áp dụng phương pháp quản lý dựa trên kết quả, năm 1996 Tổng thống ban hành quy chế quản ký dựa trên kết quả, đến năm 2007 quốc hội phê chuẩn, ban hành Luật trách nhiệm và kết quả. Trên cơ sở Luật trách nhiệm , cấp Trung ương, Bộ Ngân khố là cơ quan chịu trách nhiệm chung về theo dõi đánh giá cấp quốc gia và phê duyệt khung logic dựa trên kết quả của các bộ ngành.
Với hệ thống quản lý dựa trên kết quả của các Bộ , ngành ở Canada đã hoàn thiện đựơc báo cáo và theo dõi tình hình thực hiện theo kết quả từ dưới lên, từ cấp dự án, đến cấp chương trinnhf và cấp bộ từ đó xác định được các kết quả cuối cùng đạt được báo cáo lên Quốc hội và cơ quan kiểm toán. Thông qua đó Bộ Ngân khố và Quốc hội đã sử dụng để phân bổ kế hoạch hàng năm cho các đơn vị.
Trên cơ sở các mục tiêu ưu tiên đã được xác định, Chính phủ bang đã xây dựng ra các thước đo kết quả, đó là các chỉ số, chỉ tiêu cụ thể hóa c._.ác mục tiêu nói trên. Sau khi xác định được các thước đo( chỉ số, chỉ tiêu) của từng mục tiêu ưu tiên, tiến hành xây dựng hệ thống thu thập thông tin. Hệ thống thông tin này ở Canada xây dựng rất công phu, có bước thử nghiệm trước khi đi vào vận hành chính thức. Các thông tin thu được từ hệ thống này được sử dụng là đầu vào của các báo cáo tình hình thực hiện báo cáo hàng năm là cơ sở cho việc xây dựng ngân sách các bộ, ban ngành cấp Bang.
Chính phủ Anh xây dựng hệ thông chỉ tiêu kết quả thực hiện. Các chỉ tiêu này tập trung chủ yếu vào các vùng ưu tiên trong giáo dục, y tế, giao thông, tòa án, các chỉ tiêu này chủ yếu là chỉ tiêu kết quả cần đạt đựợc
Chính phủ Mỹ xây dựng Công cụ phân loại đánh giá chương trình là một cố gắng đo lường kết quả thực hiện của Chính phủ. Công cụ đã hỗ trợ Văn phòng quản lý và Ngân sách phân tích các thông tin theo dõi và đánh giá việc thực hiện chương trình như một phần của công việc phân tích ngân sách. Hệ thống này cũng khuyến khích sự quan tâm của các Bộ đối với các thông tin kết quả thực hiện ngân sách.
Sự cần thiết phải TDĐG tình hình thực hiện KH 5 năm
3.1. Vai trò và tác dụng của KH 5 năm
Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội là công cụ Nhà nước định hướng việc quản lý điều hành phát triển kinh tế- xã hội của quốc gia, địa phương trong một thời gian nhất định. Kế hoạch phải đề ra những mục tiêu phát triển của quốc gia, địa phương trong một thời gian nhất đinh( hàng năm, 5 năm, 10 năm…) với các mục tiêu đặt ra cho mỗi quốc gia hoặc từng địa phương phải xây dựng và đề ra các giải pháp, chính sách trong khuôn khổ nguồn lực sẵn có hoặc có thể huy động để đạt được các mục tiêu đề ra.
Thực tế quản lý cho thấy trong mọi điều kiên, mọi trình độ phát triển, việc sử dụng các thuật ngữ khác nhau, các khái niệm khác nhau nhưng từng quốc gia, từng địa phương đều phải xây dựng riêng cho quốc giá mình, địa phương mình, địa phương một kế hoạch phát triển kinh tế xã hội riêng trong từng thời kỳ. Với mỗi kế hoạch, mục tiêu phát triển đặt ra, các quốc gia và địa phương tìm ra các định hướng, chính sách, cách thực hiện để đạt được mục tiêu đề ra.
Kế hoạch 5 năm là sự cụ thể hóa các chiến lược và quy hoạch phát triển trong lộ trình phát triển dài hạn của đất nước. Nó xác định các mục tiêu, chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế, nâng cao phúc lợi xã hội trong thời kỳ 5 năm và xác định các cân đối, các chính sách về phân bổ nguồn lực, vốn cho các chương trình phát triển của khu vực kinh tế Nhà nước và khuyến khích sự phát triển của khu vực tư nhân
Nội dung chủ yếu của việc lập kế hoạch 5 năm bao gồm:
Xác định các mục tiêu tổng quát và các mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong giai đoạn 5 năm như: Mục tiêu tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, huy động tiết kiệm, cácc chỉ tiêu về phúc lợi xã hội.
Xác định các chương trình, lĩnh vực phát triển, các vấn đề được đưa vào chương trình và lĩnh vực phát triển có sự lựa chọn, nó thực sự phải là vân đề nổi cộm, trọng yếu trong sự phát triển bền vững của nền kinh tế, các chương trình, phát triển chính là cơ sở để hoàn thành các nhiệm vụ và mục tiêu phát triển của thời lỳ kế hoạch 5 năm
Phần đưa ra các giải pháp lớn của kế hoạch 5 năm sẽ bao gồm 2 nội dung cơ bản: Thứ nhất là xác định các cân đối vĩ mô chủ yếu: cân đối vốn đầu tư, cân đối vốn xuất nhập khẩu, cán cân thanh toấn quốc tế, cân đối sức mua bán toàn xã hội, xác định các khả năng thu hút vốn cả trong và ngoài nước, đồng thời xác định các quan hệ lớn về phân bổ đầu tư giữa các vùng kinh tế, giữa công nghiệp, nông nghiệp và các lĩnh vực văn hóa, xã hội, xác định các quan hệ cung cầu một số vạt tư hàng hóa chủ yếu. Thứ 2 là xây dựng, hoàn thiện những vấn đề cơ chế quản lý, các chính sách kinh tế về hiệu lực bộ máy quản lý và các vấn đề tổ chức thực hiện.
3.2. Vì sao phải TDĐG tình hình thực hiện KH 5 năm
Mục đích đánh giá
Thu thập thông tin
Đánh giá thông tin
Ra quyết định
Điểm đầu tiên chúng ta phải trả lời cho câu hỏi chúng ta dự định sẽ sử dụng thông tin thu thập được từ việc đánh giá như thế nào. Ví dụ, vào cuối mỗi buổi chúng ta có thể lắng nghe sinh viên đang làm việc theo cặp với nhau để xác định xem liệu họ có cần thời gian thực hành thêm bài học hôm nay hay không. Có thể ghi chú những gì chúng ta quan sát được vào danh sách những điều cần lưu ý hoặc ghi nhớ trong đầu. Các kết quả thu được từ hình thức đánh giá này chủ yếu được dùng để giáo viên xác định xem mọi việc đang diễn ra có như dự định không và có nên tiếp tục thêm nữa không, hay là có nên thay đổi cách dạy không. Cuối khóa học, chúng ta có thể tổ chức việc đánh giá sinh viên với quy mô rộng hơn. Qua đó, các sinh viên phải vượt qua kỳ thi để có thể được công nhận tốt nghiệp. Hình thức đánh giá này có lẽ được áp dụng nhằm mục đích giúp cho nhà trường, giáo viên, và sinh viên có trách nhiệm với việc phải đạt được các chuẩn chất lượng cao.
Như vậy, việc theo dõi đánh giá tình hình thực hiện KH 5 năm để biết được những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và biết được các nguyên nhân gây nên. Giúp cho lãnh đạo, chỉ đạo điều hành biết được tiến độ thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu trong kế hoạch, từ đó xác định được kế hoạch có đạt được như mong muốn không? Mặt khác việc theo dõi, đánh giá tình hình thực hiện KH 5 năm bao gồm cả một quá trình từ các yếu tố đầu vào, đầu ra hay các tác động, mục tiêu cuối cùng có thể đạt được của kế hoạch phát triển đã đề ra. Tìm ra các nguyên nhân, các nhân tố làm cho mục tiêu chỉ tiêu đề ra đã đạt được hoặc chưa đạt được.
Ngoài ra công tác theo dõi, đánh giá còn cung cấp các thông tin phản hồi về các kết quả thực tế và mục tiêu của các cấp chính quyền địa phương. Cung cấp các cơ sở, luận chứng rõ ràng cho việc đưa ra quyết định đúng đắn hay điều chỉnh các quyết định theo hướng tích cực hơn.
Hệ thống theo dõi, đánh giá dựa trên kết quả còn giúp người dân có thể theo dõi trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương, cụ thể như:
Kết quả mà chính quyền địa phương đã đạt được
Chương trình, chính sách nào đạt hiệu quả
Những thành công, thất bại của việc thực hiện KH
Công tác theo dõi đánh giá giúp cho các nhà quản lý tốt hơn kế hoạch phát triển 5 năm ở địa phương trong việc trợ giúp cho việc phân bổ nguồn lực để làm sao đưa ra được quyết định phân bổ các nguồn lực hợp lý hơn, cân nhắc lại các nguyên nhân của một vấn đề để phát hiện kịp thời những vấn đề phát sinh để từ đó tìm ra lựa chọn các cách giải quyết.
Theo dõi, đánh giá còn hỗ trợ trong việc đưa ra các phương pháp khác nhau và tìm ra những phương pháp tốt nhất trong trường hợp chính quyền địa phương tiếp cận với các tình huống bằng cách thử nghiệm các chính sách khác nhau, vì vậy thông qua việc đánh giá sẽ lựa chọn được chương trìmh, chính sách nào ưu việt nhất.
Theo dõi đánh giá dựa trên kết quả là một trong những công cụ quản lý quan trọng để cải thiện các hoạt động của chính quyền địa phương các cấp, người dân và các bên hữu quan biết được chính quyền thực hiện đúng lời hứa của mình chưa. Các thông tin do công tác đánh giá cung cấp các bằng chứng cho công chúng thấy được tính minh bạch về cách sử dụng nguồn lực cho phát triển kinh tế xã hội và sự nỗ lực trong việc cải cách có kết quả hay không, mức độ đạt được của các chương trình, chính sách cũng như các chỉ tiêu đề ra trong bản kế hoạch đến đâu. Từ đó góp phần tăng cường sự hiểu biết và tạo nên sự đồng thuận trong cộng đồng để thực hiện mục tiêu kế hoạch phát triển của địa phương đã đề ra. Ví dụ như để triển khai một mục tiêu đề ra thì sẽ có một loạt các hoạt động thông qua các chương trình, chính sách, dự án nhưng muốn làm đựoc thì phải có nguồn lực về tài chính cũng như nhân lực. Việc biết chính quyền địa phương chi tiêu bao nhiêu cho các chương trình, chính sách để đạt được các mục tiêu này là chưa đủ, mà phải làm rõ các tác động của các quyết định chi tiêu này có thể ảnh hưởng như thế nào đến đời sống của các đối tượng thụ hưởng hoặc cộng đồng dân cư.
Trong quá trình xây dựng kế hoạch cũng như trong theo dõi đánh giá, vấn đề hết sức quan trọng là phân biệt được mục tiêu, chỉ tiêu, chỉ số vì đây là yếu tố cốt lõi gắn kết mục tiêu kế hoạch và các chỉ số theo dõi đánh giá, và cũng là một trong những vấn đề mà các nhà làm kế hoạch hay nhầm lẫn.
Báo cáo theo dõi đánh giá trong việc theo dõi tình hình thực hiện kế hoạch 5 năm mục đích trọng tâm là để truyền thông điệp, thông tin cho các bên liên quan về phát hiện và kết luận rút ra từ việc thu thập, phân tích và lý giải các thông tin đánh giá. Do vậy việc hiểu rõ đối tượng sử dụng thông tin và việc họ muốn thấy các thông tin được trình bày như thế nào là quan trọng. Trong quá trình tìm tòi các phát hiện từ việc theo dõi đánh giá, điều quan trọng là phải đảm bảo được tất cả mọi người đều được thông báo về tiến độ theo dõi, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch 5 năm ra sao.
3.3. Cơ sở pháp lý cho việc TDĐG KH 5 năm
Ngày 30/05/2007, Bộ trưởng Bộ kế hoạch và đầu tư đã ban hành quyết định số 555/2007/QĐ-BKH về khung theo dõi, đánh giá dựa trên kết quả. Khung theo dõi, đánh giá đã xây dựng trên cơ sở khung logic gắn kết giữa các chỉ tiêu, chỉ số đầu vào, đầu ra và các chỉ số kết quả hay tác động. Căn cứ vào khung theo dõi, đánh giá trên kết quả tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2006-2010, các bộ, ngành và địa phương sẽ tổ chức thu thập các chỉ tiêu, chỉ số đề ra, đồng thời xây dựng khung theo dõi, đánh giá dựa trên kết quả ngành, lĩnh vực và địa phương.
Những điều kiện cơ bản để xây dựng hệ thống theo dõi đánh giá KH 5 năm ở địa phương
Theo dõi đánh giá là một công cụ quản lý nhà nước hữu hiệu có thể được sử dụng để cải thiện cách thức thực hiện kết quả của chính phủ và các địa phương.
Để đảm bảo cho việc tổ chức theo dõi đánh giá việc thực hiện kế hoạch một cách hiệu quả, cần thiết phải chuẩn bị trước các điều kiện cần thiết về nguồn lực thời gian, nội dung và phương pháp thực hiện. Hay nói cách khác, cần phải xây dựng một kế hoạch theo dõi và đánh giá, đây là một nội dung không thể tách rời với quy trình lập, triển khai thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH địa phương.
Kế hoạch theo dõi và đánh giá bao gồm: Khung theo dõi đánh giá dựa vào kết quả, xác định các thành viên tham gia, thời gian, nội dung và nguồn lực để thực hiện, tổ chức thông tin và báo cáo kết quả.
Xây dựng khung theo dõi đánh giá dựa vào kết quả
Việc xây dựng khung theo dõi đánh giá trong việc triển khai tực hiện kế hoạch. Trên cơ sở các vấn đề dự kiến theo dõi phải xác định rõ ai là người chịu trách nhiệm theo dõi? Và cần những nguồn lực nào phục vụ cho hoạt động theo dõi này? Các kết quả dự kiến được so sánh với các kết quả thực tế như thế nào, nguyên nhân vì sao?
Vì thế khung theo dõi đánh giá phải được xây dựng một cách hệ thống, các tiêu chí và nội dung theo dõi phải đo lường được và phải dễ hiểu và các bên có liên quan nhất trí tán thành.
Đối với các mục tiêu, cần liệt kê tất cả các chỉ số, cùng với các thông tin liên quan về nguồn gốc và phương pháp thu thập chúng. Điều này quan trọng vì đó chính là sự minh chứng rõ ràng về nguồn gốc của các số liệu được thu thập và phân tích.
Các thành viên tham gia , thời gian, nội dung và nguồn lực để thực hiện
Vấn đề tiếp theo là phải có sự phân công quy định rõ ràng trách nhiệm thuộc về thu thập và phân tích thông tin cụ thể. Việc thu thập số liệu và phân tích thông tin được tiến hành thường xuyên theo một quy trình cụ thể. Phân tích rõ ai là chủ trì trong việc theo dõi và ai là người chịu trách nhiệm cung cấp các thông tin cần thiết. Nên sắp xếp sao cho những người tham gia vào trong quá trình xây dựng kế hoạch cho lãnh đạo địa phương hoặc cho cộng đồng liên quan.
Các nhà quản lý địa phương chịu trách nhiệm về thực hiện kế hoạch kế hoạch có thể cũng là người chịu trách nhiệm về kết quả theo dõi và báo cáo. Bên cạnh đó, việc thu hút sự chú ý sự tham gia của người dân địa phương hoặc những người tình nguyện vào trong quá trình theo dõi một cách tiếp cận khác có thể sử dụng để nắm bắt triển vọng của các hoạt động phát triển kinh tế và thu hút người dân tham gia vào việc thực hiện các mục tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội của địa phương.
Việc theo dõi đo lường cho từng kết quả có thể là khác nhau vì bản chất của các mục tiêu được theo dõi và các chỉ số được sử dụng là không giống nhau. Thông thường theo dõi có thể được thực hiện theo định kỳ hàng tháng, hàng quý, hàng năm, nửa năm, và trong giữa các giai đoạn của kế hoạch.
Tổ chức thông tin và báo cáo kết quả
Một yếu tố quan trọng nhưng thường bị bỏ qua khi chuẩn bị công tác theo dõi, đó là xây dựng năng lực và quy trình cho việc tổ chức thông tin và công bố các kết quả theo dõi. Mặc dù việc tổ chức thông tin về kết quả theo dõi có vẻ tốn kém hoặc phiền toái, xong nếu không làm tốt công việc này kết quả hoạt động theo dõi không có ý nghĩa đối với các địa phương trong việc điều hành và thực hiện kế hoạch. Khi các kết quả theo dõi được ghi chép thành các văn bản, và các thông tin được tổ chức hợp lý thì điều đó sẽ mang lại sự tiết kiệm và lợi ích lớn, khi kế hoạch được thực hiện cho các kế hoạch được phân tích và đánh giá và lập kế hoạch cho tương lai.
Báo cáo theo dõi đánh giá có nhiều vai trò khác nháu, và thông tin đưa ra có thể sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Các kết quả theo dõi cần được tuyên truyền định kỳ trong địa phương để đánh giá các phản ứng và nâng cao về nhận thức về sự tham gia, hỗ rợ các hoạt động phát triển kinh tế. Qua đó các ý kiến phản hồi sẽ trở thành những ý kiến quan trọng, từ đó lấy làm cơ sở giúp các bên liên quan trong việc điều chỉnh kịp thời, để việc thực hiện các mục tiêu được tốt hơn.
Kết quả theo dõi đánh giá cần được truyền bá không ngừng nhằm cung cấp những thông tin phản hồi cho những người ra quyết định. Các hình thức liên lạc không chính thống như điện thoại, thư, fax, đối thoại và chính thống như báo cáo sơ bộ, báo cáo bằng văn bản để có thể được sử dụng.
Chương 2: Đánh giá thực trạng công tác theo dõi đánh giá tình hình thực hiện KHPT KTXH 5 năm tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2006- 2010
I. Quy trình và các chỉ số đánh giá của tỉnh Hòa Bình tình hình thực hiện kế hoạch 5 năm 2006-2010
Quy trình thực hiện công tác theo dõi và đánh giá của Tỉnh Hòa Bình
Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2006-2010 của Tỉnh đựợc cụ thể hóa trong bước đi là kế hoạch hàng năm. Kế hoạch 5 năm được báo cáo theo dõi, đánh giá theo từng năm giữa kỳ và khi kết thúc kế hoạch. Các kế hoạch hàng năm được đánh giá theo tháng, quý, 6 tháng và kết thúc năm. Cụ thể là đánh giá tác động thực hiện kế hoạch cần thực hiện vào giữa kỳ KH 5 năm tức là vào năm thứ 3 và cuối kỳ kế hoạch là năm thứ 5 kỳ kế hoạch.
Việc theo dõi đánh giá là để cải tiến các hoạt động đang diễn ra và giúp nâng cao chất lượng quản lý việc lập kế hoạch, lập chương trình dự án và ra quyể định, dựa trên những kinh nghiệm được đức kết. Việc theo dõi đánh giá của tỉnh được tiến hành cụ thể như sau:
Đánh giá giữa kỳ bao gồm việc đánh giá tiến độ thực hiện kế hoạch, tính phù hợp, hiệu quả và tác dụng của kế hoạch, nó cũng bao gồm việc tổng kết các kết quả tiềm năng và ảnh hưởng của kế hoạch đã đặt ra. Việc tổng kết như vậy được tiến hành tiến hành vào giai đoạn giữa của kế hoạch 5 năm. Đánh giá giữa kỳ sẽ hỗ trợ cho người ra quyết định nhờ nó cung cấp thông tin về bất kể một sự điều chỉnh cần thiết về phạm vi, mục tiêu, chính sách hay mộtt khía cạnh của bản kế hoạch đề ra.
Đánh giá giữa kỳ giúp kiểm tra xem liệu tài liệu về các giả định liên quan đến các khía cạnh khác nhau của bản kế hoạch được nêu còn giữ nguyên giá trị hay không hay nó có những thay đổi để đảm bảo đạt được mục tiêu tổng quát của bản kế hoạch hay không.
Đánh giá kết thức được tiến hành ngay sau khi hết thời gian thường là 5 năm. Lần đánh giá này đựa biệt hữu ích đối với bản kế hoạch 5 năm của tỉnh. Tình hình đánh giá lợi ích của những mục tiêu mà bản kế hoạch đề ra cần được đánh giá cẩn thận và cần thiết phải đề xuất ra các giải pháp để khắc phục những cái chưa đạt được rút kinh nghiệm cho kế hoạch sau.
Các chỉ số đánh giá của kế hoạch 5 năm 2006- 2010
Trên cơ sở định hướng, mục tiêu, chỉ tiêu, các nguồn lực các giải pháp phát triển kinh tế xã hội năm 2006-2010 và chương trình hành động thực hiện kế hoạch 5 năm, các ngành các cấp triển khai thực hiện và giám sát, đánh giá định kỳ theo các chỉ số phát triển và theo lĩnh vực quản lý như: Chỉ số đánh giá
Các chỉ số tổng hợp:
Tốc độ tăng GDP chung
Tốc độ tăng trưởng GDP công nghiệp- xây dựng
Tốc độ tăng trưởng GDP công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp
Tốc độ tăng trưởng GDP nông, lâm nghiệp, thủy sản
Mức độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành
Mức độ chuyển dịch kinh tế theo thành phần kinh tế
Tổng mức bán lẻ hàng hóa, doanh thu, dịch vụ tiêu dung
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu
Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa
Kim ngạch xuất khẩu dịch vụ
Kim ngạch xuất nhập khẩu
Tổng thu ngân sách nhà nước
Sản lượng lương thực cây có hạt
Độ che phủ rừng
Thu nhập bình quân đầu người
Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên
Quy mô dân số
Tạo việc làm
Xuất khẩu lao động
Giảm tỷ lệ hộ nghèo( theo chuẩn quốc gia và quốc tế)
Số hộ thoát nghèo
Giảm tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng
Tỷ lệ cung cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh cho dân nông thôn
Tỷ lệ hộ tiêu dùng điện
Số bác sỹ trên một vạn dân
Số đơn vị cấp xã có bác sỹ
Các chỉ số của các ngành kinh tế
Công nghiệp xây dựng:
Giá trị sản xuất ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp
Giá trị sản xuất xây dựng
Giá trị sản xuất( công nghiệp, xây dựng) so với cùng kỳ và so với kế hoạch
Giá trị và tăng trưởng của những sản phẩm chủ yếu
Ngành nông, lâm, ngư nghiệp:
Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản
Giá trị sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp thủy sản so với cùng kỳ và so với kế hoạch
Diện tích sản xuất nông nghiệp( Tổng diện tích, diện tích một số cây trồng chủ yếu)
Năng xuất một số sản phẩm chủ yếu( lúa, ngô, lạc, mía…)
Sản xuất một số sản phẩm chủ yếu
Dịch vụ:
Tỷ lệ sử dụng điện thoại( cố định, di động)
Khối lượng luân chuyển hàng hóa, hành khách
Số lượng khách du lịch nội địa, quốc tế
Các chỉ số khác:
Số dự án đầu tư cấp giấy phép( FDI, trong nước)
Số doanh nghiệp được đăng ký kinh doanh
Đầu tư xã hội( ngân sách, dân doanh, FDI…)
Các chỉ số xã hội và giảm nghèo:
Thu hẹp khoảng cách trong phát triển giữa các vùng, các dân tộc
Tỷ lệ nhập học tiểu học đúng độ tuổi
Tỷ lệ nhập học THCS đúng tuổi
Tỷ lệ nhập học THPT trong độ tuổi
Số phụ nữ bị mù chữ ở độ tuổi dưới 40
Tỷ lệ đại biểu nữ trong cơ quan dân cử các cấp
Tỷ lệ phụ nữ tham gia trong các cơ quan, các ngành ở tất cả các cấp
Tỷ lệ sinh
Giảm tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng
Tỷ lệ tử vong của trẻ dưới 1 tuổi
Tỷ xuất tỷ vong ở trẻ dưới 5 tuổi
Tỷ lệ trẻ em sinh thiếu cân
Tỷ lệ tử vong của các bà mẹ t
Tỷ lệ lây nhiễm HIV/AIDS
Tỷ lệ mắc và chết ở bệnh tả, thương hàn, sốt xuất huyết, sốt rét, dịch hạch, trang bị các thiết bị giảm thiểu ô nhiễm đảm bảo xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn môi trường , tỷ lệ các cơ sở sản xuất kinh doanh đạt tiêu chuẩn môi trường
Tỷ lệ các đô thị, các khu công nghiệp và cụm cơ sở sản xuất công nghiệp có hệ thống xử lý rác thải đạt tiêu chuẩn môi trường, tỷ lệ rác thải rắn được gom, tỷ lệ chất thải nguy hại và chất thải bệnh viện được xử lý
Tỷ lệ xã nghèo có các cơ sở hạ tầng thiết yếu
Tỷ lệ hộ gia đình có hố hợp vệ sinh
Tỷ lệ lao động qua đào tạo
Tỷ lệ sử dụng thời gian lao động ở nông thôn, tỷ lệ thất nghiệp đô thị
Tỷ lệ hộ trên toàn tỉnh được nghe Đài tiếng nói Việt Nam, tỷ lệ hộ được xem truyền hình
Tỷ lệ thôn bản có nhà văn hóa
Tỷ lệ các gia đình trong khu vực đô thị được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà trên khu đất hợp pháp
Tỷ lệ tái nghèo do thiên tai và các rủi ro khác
Mối liên hệ giữa mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển KTXH với các ngồn lực, chính sách và giải pháp thực hiện chặt chẽ. Công tác kế hoạch ít dựa vào cân nhắc các nguồn lực, tiềm năng hiện có để quyết định các chỉ số, chỉ tiêu và mục tiêu phát triển.
Đánh giá về các chỉ số phát triển nông nghiệp cần đánh giá đầy đủ những tiềm năng đất đai cho sự phát triển nông, lâm nghiệp. Đánh giá đất đai canh tác hiện có, phân loại đất, đánh giá chất lượng đất. Tiềm năng mở rộng diện tích trồng trọt như thâm canh tăng vụ, đất đaia sử dụng có hiệu quả như thế nào, cải tạo những đất có thể cải tạo chuyển sang đất nông nghiệp, ngoài ra cần phải xác định đất lâm nghiệp để có thể đem lại hiệu quả cao cho cây trồng thích ứng với từng loại đất. Cần phải điều tra đánh giá đầy đủ về địa hình, đồi gò, đất trũng, và sự bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý nhất.
Phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa lấy hiệu quả kinh tế làm tiêu chuẩn để xác định quy mô, chủng loại sản phẩm, sản xuất theo nhu cầu thị trường, cần nắm bắt nhu cầu của thị trường về số lượng, chất lượng chủng loại, và thời gian cung cấp, tuy nhiên sản xuất nông nghiệp có đặc điểm riêng biệt là sản xuất gắn liền với các điều kiện tự nhiên vì vậy quá trình lựa chọn sản phẩm cung cấp cho thị trường phải lưu ý đến khai thác điều kiện tự nhiên tại mỗi vùng để mang lại hiệu quả cao nhất.
Về nguồn nước: nguồn nước mặt và dự trữ nước ngầm, khi đánh giá nguồn nước dự tính cả hạn hán và lũ lụt, khả năng tưới tiêu.
Dân số và lao động thì đánh giá về số lượng chất lượng vừa có kế hoạch sử dụng vừa bố trí việc làm tích cực nhất.
Về cơ sở hạ tầng phục vụ cho nông nghiệp, hệ thống thủy lợi đê điều, đánh giá hệ thống thủy lợi tưới tiêu, công suất hiện có của các trạm bơm, chất lượng của từng trạm. Hệ thống đê chống lũ của các trạm bơm, chất lượng của từng trạm, hệ thống đê chống lũ, đánh giá mức độ kiên cố hóa và hiệu quả của nó mang lại cho đời sống những người nông dân như thế nào? Ngoài ra còn có những tác động đến những mặt khác hay không?
Giao thông: Hệ thống giao thông vừa cung cấp đầu vào vừa thuận lợi cho việc tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt hệ thống giao thông vùng sâu vùng xa, các vùng tập trung chuyên môn hóa sản xuất.
Điện phục vụ sản xuất. Hệ thống cung cấp giống cây trộng vật nuôi.
Các loại máy móc phục vụ nông nghiệp như máy làm đất, vận chuyển , tuốt lúa, xay xát, nghiền thức ăn gia súc, máy bơm, động cơ điện, máy phát điện… Từ những hệ thống máy móc dự kiến khả nưang cơ giới hóa các khâu trong nông nghiệp.
Tình hình thực hiện công tác theo dõi, đánh giá KHPT KTXH 2006 đến nay
1. Về vấn đề cung cấp thông tin ở các cấp (tỉnh, huyện, xã)
Hòa Bình đang từng bước đưa việc đổi mới kế hoạch và áp dụng tại các xã, huyện thí điểm. Một trong những nội dung đổi mới trong công tác kế hoạch đó là việc theo dõi đánh giá, và cần thiết phải hướng đến đổi mới công tác theo dõi đánh giá tại Tỉnh Hòa Bình
Công tác theo dõi đánh giá thực chất vẫn còn rất mới lạ đối với một Tỉnh miền núi như Hòa Bình. Trong bản kế hoạch 5 năm của Tỉnh có phần Giám sát và đánh giá nhưng rất sơ sài, chỉ đưa ra các chỉ số đánh giá và phần phân công nhiệm vụ cho các Sở, ngành, và cả thời gian báo cáo, không có khung theo dõi đánh giá. Trong khi việc theo dõi, đánh giá thực hiện kế hoạch phát triển theo kết quả thì kế hoạch trước hết phải được xây dựng theo một cấu trúc hợp lý, rõ ràng, có được một bản kế hoạch rõ ràng, hợp lý thì mới xác định được các chính sách, mục tiêu để đạt được như mong muốn.
Theo dõi đánh giá được coi là một công cụ quan trọng cho các nhà lãnh đạo, quản lý và xây dựng các chính sách, đưa ra các quyết định cần thiết đối với tình hình kinh tế, xã hội, nắm bắt sát sao quá trình thực hiện kế hoạch để xem xét đánh giá được tác động của kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. Nhưng theo Ông Nguyễn Ngọc Điệp- trưởng phòng Tổng hợp- Quy hoạch- Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hòa Bình cho biết rằng: “Những chỉ số, chỉ tiêu và những kế hoạch được đưa ra trong bản kế hoạch 5 năm 2006- 2010 chưa được quan tâm, mới chỉ đưa vào chứ chưa thực hiện và tỉnh cũng chưa lấy những kế hoạch, chỉ số đó để làm căn cứ theo dõi đánh giá. Các chỉ số đưa ra được coi như Khung kết quả, và Khung kết quả này chỉ dành riêng cho kế hoạch 5 năm, nhưng kế hoạch hàng năm đựợc triển khai dựa theo kế hoạch hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, và dựa trên những chỉ tiêu mà Bộ giao để xây dựng bộ chỉ số, chỉ tiêu và báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch, tỉnh không sử dụng khung kết quả để theo dõi, đánh giá, báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch hàng tháng, quý, năm, và cũng như giữa kỳ kế hoạch.
Thật tiếc vì tỉnh không sử dụng khung kết quả cho công tác theo dõi đánh giá mà chỉ dựa vào việc giao chỉ tiêu từ trên giao xuống, như vậy sẽ không phản ánh trung thực các mức độ đạt được của tình hình kinh tế xã hội của tỉnh, thậm chí còn làm sai lệch so với thực tế để tô đẹp con số, điều này sẽ làm ảnh hưởng rất nhiều để nhận thấy những vấn đề của thực tế, cả cấp trên cũng như ngay cả tỉnh Hòa Bình. Bản thân tỉnh sẽ không thể nắm bắt được chính xác thực trạng của tỉnh, từ đó không thể biết được những vấn đề xấu hay tốt để kịp thời xử lý, điều hành theo hướng tich cực.
Hộp1: Ý kiến về tình hình công tác TDĐG của tỉnh Hòa Bình
Hiện nay công tác theo dõi và đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch còn
là một vấn đề còn khá mới mẻ đối với nhiều cơ quan, nhiều ngành trên địa
bàn của tỉnh.
Các chỉ tiêu, chỉ số được đưa ra trong bản kế hoạch 5 năm chưa thực sự
được quan tâm, có đưa vào nhưng chưa làm và không được lấy làm căn cứ
để theo dõi, đánh giá.
Bộ chỉ số trong bản kế hoạch đựợc lấy làm khung kết quả, khung kết quả được xây dưng chỉ dành riêng cho kế hoạch 5 năm.
Dựa vào các chỉ tiêu được giao cũng như kế hoạch hướng dẫn từ Trung
ương để đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch nhưng dựa trên các chỉ tiêu
định hướng để thực hiện đánh giá, những chỉ tiêu khác chưa theo dõi, đánh
giá, và tỉnh cũng không dùng “Khung kết quả” để TDĐG, vì thế nên “khung
kết quả ”không có tác động mấy đến các quyết định chính sách và chi tiêu
công.
Công tác theo dõi, đánh giá vẫn theo quy trình cũ, chưa có cải thiện nào,
trong khi công tác TDĐG hết sức quan trọng để cập nhật các thông tin báo
cáo lên các lãnh đạo tỉnh, huyện, ngành để quản lý và kịp thời xử lý, chỉ đạo
điều hành
Nguồn: Ông Nguyễn Ngọc Điệp- trưởng phòng Tổng hợp Quy hoạch - Sở Kế hoạch và đầu tư- Hoà Bình
Trong qúa trình xây dựng kế hoạch cũng như trong theo dõi, đánh giá việc xây dựng các chỉ tiêu được tiến hành theo các ngành sau đó được tổng hợp lại bởi Sở Kế hoạch và đầu tư, ngành Thống kê theo chỉ tiêu chung cho Tỉnh, còn các ngành có chỉ tiêu riêng của từng ngành
Hệ thống các số liệu được cung cấp từ hai luồng khác nhau, một phần được cung cấp thông tin từ các huyện nhưng chỉ là một phần thôi, hầu hết thông tin được tổng hợp và được sử dụng nhiều là từ các ngành liên quan để thống nhất giữa các ngành. Riêng ở Cục Thống kê thì các phòng trong Cục sẽ tổng hợp báo cáo nhanh để làm niên giám các kết quả đạt được, và báo cáo tình hình kinh tế xã hội theo từng tháng, quý, năm.
Hàng năm, Cục Thống kê tổ chức các cuộc điều tra trên địa bàn tỉnh để thu thập thông tin, theo dõi quá trình thực hiện kế hoạch, các cuộc điều tra được tiến hành theo hai cách: điều tra toàn bộ và điều tra mẫu để suy rộng. Từ đó có thể đánh giá được mục tiêu của Tỉnh giao theo từng năm, từng giai đoạn.
Lực lượng điều tra được chuẩn bị rất chu đáo, thành phần tham gia điều tra phù hợp. Ngoài ra còn tập huấn cán bộ đieuf tra chủ yếu theo các nội dung trong phiếu điều tra và các vấn đề khác phát sinh trong quá trình điều tra.
Kinh phí điều tra phỏng vấn có Chi phí thù lao cho cán bộ điều tra ăn nghỉ, Chi phí phương tiện đi lại, điện thoại, Chi phí về in ấn, văn phòng phẩm phục vụ điều tra, Chi phí dánh cho cán bộ địa phương, người trả lời phỏng vấn … nhưng nguồn kinh phí dành cho các cuộc điều tra này rất hạn hẹp.
Hộp 2: Ý kiến về tình hình thu thập thông tin của Cục Thống Kê- Hòa Bình
Dựa trên cơ sở các số liệu thu thập được qua các cuộc điều tra và dựa vào báo
cáo nhanh của các phòng chuyên môn trong Cục để đánh giá được thực trạng
nền kinh tế trên địa bàn tỉnh, từ đó để xây dựng kế hoạch cho những năm tới,
những giai đoạn tới.
Nhưng các luồng thông tin có sự chênh lệch khá nhiều, chênh lệch số liệu
giữa Huyện- Tỉnh, Huyện -Tỉnh. Các ngành không tính tốc độ tăng trưởng theo
nhưng các huyện lại tính tốc độ tăng trưởng theo quý. Số liệu cung cấp của
các ngành, các huyện thường xuyên không đầy đủ .Việc đánh giá trên địa bàn
tỉnh rất khó bóc tách vì có nhiều chỉ số giữa các ngành bị trùng lặp, khó thu thập
thông tin chính xác, hơn nữa mức độ suy rộng lớn nên sai số là rất lớn.
Nguồn: Bà Bùi Thị Phương- phó phòng Tổng hợp kế hoạch- Cục Tống Kê- HB
Thực tế đối với từng chỉ tiêu lựa chọn phương pháp thu thập sẽ phụ thuộc vào yêu cầu thời gian và nguồn lực sẵn có để thực hiện, phương pháp thu thập thông tin sẽ ảnh hưởng đến chất lượng trao đổi thông tin và chất lượng thông tin được thu thập. Phương pháp điều tra mẫu rồi suy rộng ít tốn kém hơn so với việc thu thập đối tượng rộng, thực hiện nhanh và ít ảnh hưởng tiêu cực tới việc kiểm tra chất lượng thông tin.
Thu thập số liệu được tiến hành chủ yếu tại các cơ sở trên địa bàn tỉnh. Ví dụ như dịch vụ thủy nông và năng suất có thể do nông dân tự thực hiện hoặc do cán bộ khuyến nông tiến hành. Điều tra thu th._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 1996.doc