Tài liệu Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư tín dụng tại Sở giao dịch 1 - Ngân hàng Công thương Việt Nam: ... Ebook Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư tín dụng tại Sở giao dịch 1 - Ngân hàng Công thương Việt Nam
83 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1413 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư tín dụng tại Sở giao dịch 1 - Ngân hàng Công thương Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ch¬ng I
Nh÷ng lý luËn chung
I.Nh÷ng lý luËn vÒ dù ¸n ®Çu t vµ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
1. Kh¸i niÖm ®Çu t.
§Çu t hiÓu theo nghÜa réng nhÊt ®ã lµ sù bá ra hay sù hi sinh nh÷ng c¸i cã ë hiÖn t¹i nh tiÒn, søc lao ®éng, cña c¶i vËt chÊt, trÝ tuÖ… nh»m ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ cã lîi cho ngêi ®Çu t trong t¬ng lai. Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã cã thÓ lµ sù gia t¨ng c¸c tµi s¶n tµi chÝnh( tiÒn vèn); tµi s¶n vËt chÊt( nhµ cöa, ®êng s¸, cña c¶i vËt chÊt kh¸c…); tµi s¶n trÝ tuÖ( chuyªn m«n, kü n¨ng…) vµ nguån nh©n lùc. Trong c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc c¸c kÕt qu¶ lµ tµi s¶n vËt chÊt, tµi s¶n trÝ tuÖ vµ nguån nh©n lùc t¨ng thªm cã mét vai trß ®Æc biÖt quan träng ë mäi lóc,mäi n¬i. Nh÷ng kÕt qu¶ nµy kh«ng chØ nhµ ®©ï t mµ c¶ nÒn kinh tÕ ®îc hëng thô.Do ®ã tÊt c¶ nh÷ng hµnh ®éng bá tiÒn ra ®Ó nh»m môc ®Ých chung lµ thu ®îc lîi Ých nµo ®ã trong t¬ng lai vµ lín h¬n chi phÝ ®· bá ra ®Òu ®îc gäi lµ ®Çu t.
Tuy nhiªn nÕu xÐt trªn gi¸c ®é toµn bé nÒn kinh tÕ th× c¸c ho¹t ®éng nh göi tiÒn tiÕt kiÖm, mua cæ phÇn, mua hµng tÝch tr÷ kh«ng hÒ lµm t¨ng tµi s¶n cho nÒn kinh tÕ. C¸c ho¹t ®éng nµy thùc chÊt chØ lµ viÖc chuyÓn giao quyÒn sö dông tiÒn, quyÒn së h÷u cæ phÇn vµ hµng ho¸ tõ ngêi nµy sang ngêi kh¸c. tµi s¶n trong trêng hîp nµy kh«ng cã sù thay ®æi trùc tiÕp.
Ho¹t ®éng ®Çu t lµ qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t nh»m t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ nãi chung, ®Þa ph¬ng vµ nghµnh, c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô nãi riªng.
Nh vËy ho¹t ®éng ®Çu t lµ qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t nh»m duy tr× tiÒm lùc s½n cã hoÆc t¹o ra nh÷ng tiÒm lùc lín h¬n cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ ®êi sèng con ngêi. Xem xÐt b¶n chÊt cña c¸c lo¹i ®Çu t trong ph¹m vi quèc gia ta cã thÓ ph©n chia ®Çu t thµnh c¸c lo¹i nh sau:
-§Çu t tµi chÝnh: lµ lo¹i ®Çu t trong ®ã ngêi cã tiÒn bá tiÒn ra cho vay hoÆc mua c¸c chøng chØ cã gi¸ ®Ó hëng l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Lo¹i ®Çu t nµy kh«ng t¹o ra tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ mµ chØ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n tµi chÝnh cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®Çu t.
-§Çu t th¬ng m¹i: lµ lo¹i ®Çu t trong ®ã ngêi cã tiÒn bá tiÒn ra ®Ó mua hµng ho¸ vµ sau ®ã b¸n ®i nh»m thu lîi nhuËn. Lo¹i ®Çu t nµy còng kh«ng t¹o ra tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ( trõ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng) mµ chØ lµm t¨ng tµi s¶n tµi chÝnh cña ngêi ®Çu t trong qu¸ tr×nh mua ®i b¸n l¹i, chuyÓn giao quyÒn së h÷u h·ng hoa gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua.
- §©ï t tµi s¶n vËt chÊt vµ søc lao ®éng: lµ viÖc bá tiÒn ra ®Ó x©y dùng s÷a ch÷a nhµ cöavµ c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng, mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ l¾p ®Æt chóng trªn nÒn bÖ, ®µo t¹o båi dìng nguån nh©n lùc, thùc hiÖn c¸c chi phÝ thêng xuyªn g¾n liÒn víi sù ho¹t ®éng cña c¸c tµi s¶n nµy nh»m duy tr× tiÒm lùc cña c¸c c¬ së ®ang tån t¹i vµ t¹o tiÒm lùc míi cho nÒn kinh tÕ x· héi. Lo¹i ®Çu t nµy t¹o ra tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ, lµm t¨ng tiÒm lùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ mäi ho¹t ®éng x· héi kh¸c, lµ ®iÒu kiÖn chñ yÕu ®Ó t¹o viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cña mäi ngêid©n trong x· héi vµ ®îc gäi lµ ®Çu t ph¸t triÓn.
Nh vËy ®èi víi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô, c¸c c¸ nh©n th× ho¹t ®éng ®Çu t lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó tån t¹i, ph¸t triÓn mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. §èi víi nÒn kinh tÕ ®Çu t lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi.
2. C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn
Ho¹t ®éng ®Çu t lµ ho¹t ®éng bá vèn víi khèi lîng lín nh»m t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më räng c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ nãi chung, cña ®Þa ph¬ng, cña ngµnh vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh.
Ho¹t ®éng ®Çu t cã c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nh sau:
a. Lµ ho¹t ®éng lu«n cÇn sù c©n nh¾c gi÷a lîi Ých tríc m¾t vµ lîi Ých l©u dµi.
§Çu t lµ sù bá ra hi sinh nh÷ng c¸i cã ë hiÖn t¹i nh»m ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ cã lîi trong t¬ng lai. V× vËy lu«n cÇn cã sù so s¸nh c©n nh¾c xem cã nªn bá tiÒn ra ®Ó ®Çu t hay kh«ng. Hay nãi c¸ch kh¸c nhµ ®Çu t sÏ c©n nh¾c bá ra c¸i g× ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu trong t¬ng lai. Tuy nhiªn c¸i mµ nhµ ®Çu t bá ra cã thÓ ®em l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn hoÆc lµ kh«ng. V× vËy dùa ®Õn ®Æc ®iÓm thø hai cña ho¹t ®éng ®Çu t lµ cã tÝnh rñi ro cao.
b.Ho¹t ®éng ®Çu t cã tÝnh rñi ro cao.
Chóng ta thÊy r»ng thêi gian tõ khi tiÕn hµnh mét c«ng cuéc ®Çu t ®ã ph¸t huy t¸c dông lµ rÊt dµi, ®ßi hái mét lîng vèn lín. Do ®ã trong mét thêi gian dµi th× nhµ ®Çu t kh«ng thÓ lêng tríc ®îc nh÷ng thay ®æi cã thÓ xaû ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng cuéc ®Çu t: c¬ chÕ chÝnh s¸ch, thêi tiÕt… V× vËy nhµ ®Çu t ph¶i chÊp nhËn rñi ro nh lµ ®iÒu tÊt yÕu ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ng¨n ngõa, h¹n chÕ kh¶ n¨ng xÊu nhÊt cã thÓ x¶y ra
c.Ho¹t ®éng ®Çu t thêng ®îc tiÕn hµnh trong thêi gian dµi.
C¸c ho¹t ®éng ®Çu t thêng ®îc tiÕn hµnh trong thêi gian dµi, thµnh qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t cã gi¸ trÞ sö dông nhiÒu n¨m thËm chÝ vÜnh viÔn. Do ®ã mäi sù tÝnh to¸n ®Òu lµ dù tÝnh v× trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè bÊt ®Þnh nh: chÝnh s¸ch tµi chÝnh, thêi tiÕt …Do ®ã ®ßi hái nhµ ®Çu t cÇn ph¶i tÝnh to¸n ®Õn nh÷ng yÕu tè bÊt ®Þnh ¶nh hëng ®Õn dù ¸n tríc khi tiÕn hµnh c«ng cuéc ®Çu t.
d.§Çu t lµ nguån lùc:
Tµi chÝnh, vËt t… C¸c nguån lùc cÇn huy ®éng thêng rÊt lín. Do ®ã viÖc ®a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t th× ph¬ng diÖn tµi chÝnh ®îc nhµ ®Çu t quan t©m bËc nhÊt.
3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chi tiªu ®Çu t
a.Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t.
YÕu tè ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt ¶nh hëng ®Õn chi tiªu ®Çu t lµ tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t. Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t cho ta biÕt mét ®ång vèn t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn.
Tû suÊt lîi nhuËn nãi chung theo M¸c lµ tû lÖ gi÷a lîi nhuËn vµ toµn bé t b¶n øng tríc: p’ = ; p’ lµ tû suÊt lîi nhuËn, p lµ khèi lîng lîi nhuËn, k lµ t b¶n øng tríc.
Tû suÊt lîi nhuËn cho thÊy møc t¨ng cña t b¶n, møc sinh lêi trong viÖc sö dông t b¶n trong ngµnh nµy hay ngµnh kh¸c.
§èi víi mét dù ¸n th× tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t =
BÊt kú mét nhµ ®Çu t nµo khi tiÕn hµnh ®Çu t còng ®Òu hi väng sÏ thu vÒ mét kho¶n lîi nhuËn trong t¬ng lai gäi lµ lîi nhuËn kú väng. Nh©n tè lîi nhuËn kú väng lµ mét nh©n tè chÝnh cã tÝnh chÊt bao trïm t¸c ®éng ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t. Nhµ ®Çu t tríc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t hay kh«ng ph¶i xem xÐt ®¸nh gi¸ hai ®¹i lîng c¬ b¶n lµ tæng doanh thu vµ tæng chi phÝ. PhÇn chªnh lÖch lµ lîi nhuËn cµng lín th× nhµ kinh doanh cµng cã khuynh híng muèn ®Çu t vµ cµng cã nhiÒu dù ¸n ®îc ®Çu t, bëi xÐt cho cïng môc ®Ých cuèi cïng cña ®Çu t lµ lîi nhuËn.
Tuy nhiªn khi xem xÐt quyÕt ®Þnh ®Çu t nhµ ®Çu t cßn c¨n cø vµo tû suÊt lîi nhuËn biªn tøc lµ møc lîi nhuËn t¨ng thªm khi ta t¨ng thªm mét ®ång vèn. Theo lý thuyÕt cña Keynes nhµ ®Çu t kh«ng chØ c¨n cø vµo tû suÊt lîi nhuËn chung mµ ph¶i c¨n cø vµo tû suÊt lîi nhuËn biªn cña vèn hay cßn gäi lµ hiÖu qu¶ biªn cña vèn. HiÖu qu¶ biªn cña vèn cã quan hÖ chÆt chÏ víi tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t vµ cã xu híng gi¶m dÇn theo sù t¨ng lªn cña quy m« vèn ®Çu t.
MÆt kh¸c ta thÊy r»ng khi tû suÊt lîi nhuËn t¨ng sÏ khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t bá thªm vèn vµo ®Çu t. Tû suÊt lîi nhuËn cao sÏ hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t tham gia ®Çu t. §Æc biÖt cã thÓ thÊy ë c¸c ngµnh míi xuÊt hiÖn, ®Çu t vµo c¸c s¶n phÈm míi… cã tû suÊt lîi nhuËn cao do cßn cha cã nhiÒu nhµ s¶n xuÊt trªn thÞ trêng. Do ®ã quy m« cho c¸c dù ¸n ®Çu t vµo c¸c ngµnh nµy t¨ng nhanh. Tuy nhiªn khi quy m« ®Çu t t¨ng th× xu híng h×nh thµnh tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n xuÊt hiÖn, lîi nhuËn b×nh qu©n gi¶m dÇn. Do sù t¸c ®éng cña quy luËt cung cÇu quy m« cña c¸c dù ¸n ®Çu t còng sÏ gi¶m.
b. L·i suÊt vèn vay.
L·i suÊt cã thÓ hiÓu lµ tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a tiÒn l·i trªn mét lîng tiÒn mÆt nhÊt ®Þnh ®Ó ®îc sö dông lîng tiÒn ®ã trong mét thêi gian tho¶ thuËn tríc hay lµ chi phÝ c¬ héi cña viÖc bá tiÒn vay vèn ®Çu t. Nãi c¸ch kh¸c l·i suÊt lµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho viÖc vay tiÒn trong mét kho¶ng thêi gian.
L·i suÊt lµ mét yÕu tè quan träng t¸c ®éng ®Õn ®Çu t. C¸c nhµ kinh doanh dù ®Çu t ®Ó mong thu ®îc lîi nhuËn lín h¬n trong t¬ng lai nªn cÇu ®Çu t phô thuéc lín vµo 3 yÕu tè:
Møc cÇu vÒ s¶n phÈm do ®Çu t míi t¹o ra. Nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ møc cÇu vÒ s¶n lîng(GNP) trong t¬ng lai. NÕu møc cÇu s¶m phÈm cµng lín th× dù kiÕn ®Çu t cña c¸c h·ng cµng lín vµ ngîc l¹i.
C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn chi phÝ ®Çu t. Trong nÒn kinh tÕ thi trêng c¸c doanh nghiÖp thêng vay vèn ng©n hµng hoÆc c¸c trung gian tµi chÝnh ®Ó ®Çu t, do ®ã chi phÝ ®Çu t phô thuéc nhiÒu vµo l·i suÊt.NÕu l·i suÊt cao chi phÝ ®Çu t sÏ cao lîi nhuËn sÏ gi¶m ®i, cÇu vÒ ®Çu t do ®ã sÏ gi¶m. ThuÕ còng lµ yÕu tè quan träng ¶nh hëng ®Õn ®Çu t. NÕu thuÕ ®¸nh vµo lîi tøc mµ cao sÏ h¹n chÕ sè lîng vµ quy m« c¸c dù ¸n ®Çu t ®Æc biÖt ¶nh hëng ®Õn c¸c dù ¸n ®Çu t míi.
- Dù ®o¸n cu¶ c¸c doanh nghiÖp vÒ t×nh tr¹ng cña nÒn kinh tÕ. §iÒu ®ã ¶nh hëng ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÓptong viÖc bæ sung vµo tµi s¶n cè ®Þnh vµ hµng tån kho ®Ó b¸n trong t¬ng lai. Do vËy nhu cÇu ®Çu t phô thuéc rÊt nhiÒu vµo dù ®o¸n cña hä vÒ t×nh h×nh kinh tÕ t¨ng trëng nhanh ®Õn møc ®é nµo.
c. C¸c nh©n tè kh¸c.
M«i trêng ®Çu t; bao gåm m«i trêng chÝnh trÞ, v¨n ho¸, kinh tÕ…Ho¹t ®éng ®Çu t lu«n ®ßi hái mét m«i trêng thÝch hîp.
Chu kú kinh doanh: thµnh qu¶ cña c¸c c«ng cuéc ®Çu t lµ c¸c s¶n phÈm phôc vô cho ®êi sèng, x· héi. Do ®ã nhu cÇu ®Çu t cÇn chó ý ®Õn chu kú kinh doanh ®Ó ®Çu t cho phï hîp víi tõng thêi kú.
C¸c nh©n tè kh¸c: c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, t×nh h×nh cung cÇu cña thÞ trêng…
4. Dù ¸n ®Çu t.
a.Kh¸i niÖm.
Dù ¸n ®Çu t ®îc xem xÐt trªn nhiÒu gi¸c ®é
VÒ mÆt h×nh thøc: Dù ¸n ®Çu t lµ mét tËp hå s¬ tµi liÖu tr×nh bµy mét c¸ch chi tiÕt vµ cã hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng vµ chi phÝ theo mét kÕ ho¹ch cña mét c«ng cuéc ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hoÆc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnhvµ thùc hiÖn ®îc nh÷ng môc tiªu x¸c ®Þnh trong t¬ng lai l©u dµi.
Trªn gãc ®é qu¶n lý: dù ¸n ®Çu t lµ mét c«ng cuéc qu¶n lý viÖc sö dông vèn, vËt t lao ®éng ®Ó t¹o ra c¸c kÕt qu¶ kinh tÕ, tµi chÝnh trong thêi gian dµi.
Trªn gãc ®é kÕ ho¹ch ho¸: Dù ¸n ®Çu t lµ mét c«ng cô thÓ hiÖn chi tiÕt kÕ ho¹ch cña mét c«ng cuéc ®Çu t s¶n xuÊt, kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµm tiÒn ®Ò cho c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t tµi trî. Dù ¸n ®Çu t lµ mét ho¹t ®éng riªng biÖt, lµ kh©u ®Çu tiªn trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch hãa nãi chung.
VÒ mÆt néi dung: Dù ¸n ®Çu t lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éngcã liªn quan víi nhau®îc kÕ ho¹ch ho¸ nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Þnh b»ng viÖc t¹o ra c¸c kÕt qu¶ cô thÓ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh th«ng qua viÖc sö dông c¸c nguån lùc x¸c ®Þnh.
b.Néi dung
Mét dù ¸n ®Çu t gåm 4 phÇn chÝnh:
Môc tiªu cña dù ¸n.
C¸c kÕt qu¶ cña dù ¸n.
C¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n.
C¸c nguån lùc cña dù ¸n.
c.Vai trß.
Dù ¸n ®Çu t cã c«ng dông to lín kh«ng chØ ®èi víi chñ ®Çu t mµ cßn ®èi víi nhµ níc vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh.
§èi víi chñ ®Çu t th× dù ¸n ®Çu t lµ c¬ së ®Ó xin phÐp ®îc ®Çu t hoÆc ghi vµo kÕ ho¹ch ®Çu t, xin giÊy phÐp ho¹t ®éng, xin phÐp nhËp khÈu vËt t m¸y mãc thiÕt bÞ, xin vay vèn cña c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trong vµ ngoµi níc, kªu gäi gãp vèn, ph¸t hµnh cæ phiÕu tr¸i phiÕu…
§èi víi nhµ nícvµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh th× dù ¸n ®Çu t lµ c¬ së ®Ó thÈm ®Þnh vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t, quyÕt ®Þnh tµi trî cho dù ¸n. §èi víi c¸c ng©n hµng th× sÏ c¨n cø vµo c¸c dù ¸n ®Çu t kh¶ thi mang l¹i lîi nhuËn cho ng©n hµng ®Ó quyÕt ®Þnh cho vay.
5.ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
a.Kh¸i niÖm.
Nh ®· ph©n tÝch trªn ho¹t ®éng ®Çu t lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p vµ chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu yÕu tè, møc ®é rñi ro lín.Do ®ã tríc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc quyÕt ®Þnh cho vay chñ ®Çu t vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh ph¶i xem xÐt ®¸nh gi¸ dù ¸n ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t hay cho vay vèn. §©y chÝnh lµ c«ng viÖc cña ho¹t ®éng thÈm ®Þnh ®Çu t. Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh ®Çu t lµ mét qu¸ tr×nh ®éc lËp, lµ giai ®o¹n tiÕp theo cña qu¸ tr×nh so¹n th¶o, ®©y lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n trªn tÊt c¶ c¸c ph¬ng diÖn nh: kinh tÕ, kü thuËt, x· héi trªn c¬ së c¸c tiªu chuÈn ®Þnh møc quy ®Þnh cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc, tiªu chuÈn vµ th«ng lÖ quèc tÕ.
Kh¸i niÖm thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t lµ viÖc tæ chøc thÈm tra so s¸nh ®¸nh gi¸mét c¸hc kh¸ch quan, khoa häcvµ toµn diÖn c¸c néi dung c¬ b¶n cña dù ¸n hoÆc so s¸nh ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n cña mét dù ¸n hay nhiÒu dù ¸n ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý, tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n®Ó tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t,cho phÐp ®Çu t vµ cho vay vèn. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t liªn quan ®Õn c¸c vÊn ®Ò nh khoa häc kü thuËt, c¬ chÕ chÝnh s¸ch, luËt ph¸p, c¸c nghiÖp vô chuyªn ngµnh… Môc ®Ých cña qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh lµ ph©n tÝch vµ lµm s¸ng tá c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n : thÞ trêng, c«ng nghÖ, kü thuËt, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña dù ¸n, qu¶n lý dù ¸n ®Ó tõ ®ã ®a ra quyÕt ®Þnh xem xem dù ¸n cã ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ hay kh«ng , cã ®em l¹i lîi Ých cho x· héi hay kh«ng.
b.Sù cÇn thiÕt ph¶i thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
§Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan cña dù ¸n: mét dù ¸n ®Çu t dï ®îc tiÕn hµnh so¹n th¶o kü ®Õn ®©u còng mang tÝnh chñ quan do ®ã sÏ cã nh÷ng sai sãt trong viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu, ph¹m vi ho¹t ®éng hay lùa chän c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt, ph©n tÝch lîi Ých vµ chi phÝ vèn. C¸c c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i cã c¸i nh×n réng lín ®Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n mét c¸ch chuÈn x¸c, hîp lý trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. C¸c nhµ thÈm ®Þnh ph¶i xuÊt ph¸t tõ lîi Ých chung cña toµn x· héi ®Ó xem xÐt lîi Ých mµ dù ¸n ®em l¹i cho x· héi.
§Ó gi¶m thiÓu rñi ro: mét dù ¸n ®Çu t thêng cã thêi gian thùc hiÖn dµi, quy m« vèn lín, ®Çu t nhiÒu nguån lùc cho dù ¸n do ®ã rñi ro ®èi víi dù ¸n lµ khã tr¸nh khái. Bªn c¹nh ®ã c¸c nguån lùc: tiÒn, søc lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Òu cã h¹n. Trong trêng hîp ®Çu t thµnh c«ng th× kh«ng chØ nhµ ®Çu t mµ c¶ nÒn kinh tÕ ®îc hëng thô thµnh qu¶ cña c«ng cuéc ®Çu t. Ngîc l¹i nÕu c«ng cuéc ®Çu t thÊt b¹i th× nã kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn nhµ ®Çu t vµ nÒn kinh tÕ mµ thËm trÝ cã thÓ g©y ra t¸c h¹i lín mµ ®Ó kh¾c phôc lµ tèn kÐm, khã.
§Ó s÷a ch÷a nh÷ng khiÕm khuyÕt trong trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n: Nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n lµ khã tr¸nh khái. V× vËy cÇn ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh ®Ó s÷a ch÷a hoµn thiÖn dù ¸n tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh ®Çu t hay cho vay vèn, h¹n chÕ thiÖt h¹i cho c¶ nhµ ®Çu t vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh.
§Ó kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n.
Tãm l¹i thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Nhµ ®Çu t ph¶i tiÕn hµnh tæ chøc thÈm ®Þnh còng nh c¸c tæ chøc tµi chÝnh còng ph¶i tiÕn hµnh tæ chøc thÈm ®Þnhdù ¸n nÕu dù ¸n cã vèn vay ng©n hµng ®Ó tõ ®ã ®a ra quyÕt ®Þnh cho c¶ hai bªn.
c.Môc ®Ých cña thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Tuú thuéc vµo chñ thÓ thÈm ®Þnh mµ cã môc ®Ých vµ ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh kh¸c nhau. Tuy nhiªn ®øng trªn gãc ®é chung môc ®Ých cña thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t bao gåm:
§¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña dù ¸n
+TÝnh hîp lý trong néi dung dù ¸n.
+§¸nh gi¸ xem dù ¸n ®Çu t cã phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh, vïng hay kh«ng.
§¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n.
+ HiÖu qu¶ tµi chÝnh.
+ HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi.
§¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n.
Mét dù ¸n muèn cã ®îc quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc cho vay, tµi trî vèn th× ph¶i ®¶m b¶o ba môc ®Ých trªn.
d.C¸c yªu cÇu khi thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Dù ¸n ®Çu t nÕu thµnh c«ng sÏ ®em l¹i lîi Ých cho chñ ®Çu t, ng©n hµng, x· héi. Ngîc l¹i nÕu dù ¸n ®Çu t thÊt b¹i th× hËu qu¶ sÏ nÆng nÒ. Do ®ã ®ßi hái c«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch khoa häc nh»m tr¸nh bá lì c¬ héi ®Çu t cã lîi vµ h¹n chÕ rñi ro. V× vËy yªu cÇu ®èi ví c¸n bé thÈm ®Þnh dù ¸n còng rÊt cao, cã thÓ kh¸i qu¸t nh÷ng yªu cÇu sau:
HiÓu râ bèi c¶nh, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña dù ¸n.
X¸c ®Þnh vµ kiÓm tra c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt quan träng cña dù ¸n ®ång thêi thêng xuyªn x©y dùng ®óc kÕt, thu thËp c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt tæng hîp ®Ó hoµn thiÖn c¸c chØ tiªu phôc vô cho c«ng t¸c thÈm.
N¾m b¾t t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, b¸o c¸o t×a chÝnh doanh nghiÖpvµ c¸c quan hÖ kinh tÕ tµi chÝnh tÝn dông cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch t×nh h×nh doanh nghiÖp dùa vµo c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanhcña c¸c doanh nghiÖp trong nh÷ng n¨m gÇn nhÊt ®Ó tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh phï hîp.
Nghiªn cøu vµ kiÓm tra mét c¸ch khoa häc vµ toµn diÖn néi dung cña dù ¸n ®ång thêi phèi hîp víi c¸c c¬ quan chuyªn m«n chuyªn gia trong vµ ngoµi ngµnh.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo mét quy tr×nh hîp lý, phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c bé phËn. §ång thêi ph¶i cã ý kiÕn ngay trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t khi nhËn hå s¬ xin vay vèn.
C¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i n¾m v÷ng chñ tr¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhµ níc, ngµnh, ®Þa ph¬ng, c¸c quy chÕ, ®Þnh chÕ ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng ®Çu t.
e.C¸c quan ®iÓm ph©n tÝch ®¸nh gi¸ trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Mét dù ¸n cã thÓ xem xÐt theo c¸c ph¬ng diÖn kh¸c nhau:
Ph©n tÝch tµi chÝnh: c¸c dù ¸n ®îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së gi¸ tµi chÝnh nh thùc tÕ trªn thÞ trêng.
Ph©n tÝch kinh tÕ: C¸c dù ¸n ®îc xem xÐt trªn c¬ së gi¸ c¶®· ®îc ®iÒu chØnh trong ®iÒu kiÖn biÕn d¹ng cña thÞ trêng ®Ó chóng ph¶n ¸nh chi phÝ tµi nguyªn hay lîi Ých kih tÕ thùc sù ®èi víi quèc gia.
Ph©n tÝch ph©n phèi: C¸c dù ¸n ®îc nh×n nhËn tr ªn quan ®iÓm ph©n phèi lîi Ých kinh tÕ cho c¸c ®èi tîng chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp cña dù ¸n.
Ph©n tÝch x· héi: ph©n tÝch ¶nh hëng cña c¸c s¶n phÈm do dù ¸n t¹o ra cho x· héi trªn quan ®iÓm cña c¸c chuÈn mùc x· héi.
§ång thêi còng cã c¸c quan ®iÓm xem xÐt kh¸c nh cña tæ chøc tËp thÓ hay c¸ nh©n, nhµ níc hay chñ ®Çu t…
ViÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n theo c¸c quan ®iÓm kh¸c nhaulµ rÊt quan träng bëi v× kh«ng cã sù ®ång nhÊt vÒ lîi Ých vµ chi phÝ gi÷a c¸c quan ®iÓm víi cïng mét dù ¸n. Do ®ã viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ dù ¸n tõ nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau cho phÐp chñ ®Çu t vµ c¸c tæ chøc tÝn dông cã c¸i nh×n mét c¸ch toµn diÖn ®Ó tõ ®ã cã mét quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®¶m b¶o lîi Ých chung.
B¶ng hÖ thèng quan hÖ gi÷a c¸c d¹ng ph©n tÝch vµ yªu cÇu qu¶n lý ®Çu t.
Quan ®iÓm
Tµi chÝnh
Kinh tÕ
Ph©n phèi
X· héi
Ng©n hµng
x
x
Chñ ®Çu t
x
x
Ng©n s¸ch
x
x
Quèc gia
x
x
x
6. Ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Víi vai trß ®Æc biÖt quan träng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t th× viÖc x¸c ®Þnh mét ph¬ng ph¸pa thÈm ®Þnh khoa häc hiÖn ®¹i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cao lµ bµi to¸n cho c¸c bé lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh. Tõ thùc tiÔn kÕt hîp víi c¸c nghiªn cøu khoa häc cã thÓ kh¸i qu¸t c¸c ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh nh sau:
a.Ph¬ng ph¸p so s¸nh c¸c chØ tiªu.
§©y lµ ph¬ng ph¸p phæ biÕn dÔ tiÕn hµnh, c¨n cø vµo c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt cña dù ¸n ®îc so s¸nh víi c¸c dù ¸n ®· vµ ®ang ®¬c x©y dùng hoÆc ®ang ho¹t ®éng. Tõ sù so s¸nh ®ã cã thÓ cã c¸c kÕt luËn ®óng ®¾n vÒ dù ¸n ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc ch vay vèn. Mét sè chØ tiªu ®îc dïng lµ:
Tiªu chuÈn thiÕt kÕ, x©y dùng , tiªu chuÈn vÒ cÊp c«ng tr×nhdo nhµ n¬c squy ®Þnh hoÆc ®iÒu kiÖn tµi chÝnh mµ dù ¸n cã thÓ chÊp nhËn ®îc.
Tiªu chuÈn vÒ c«ng nghÖ, thiÕt bi trong quan hÖ chiÕn lîc ®Çu t c«ng nhgÖ quèc gia, quèc tÕ.
Tiªu chuÈn ®èi víi lo¹i s¶n phÈm dù ¸n mµ thi trêng ®ßi hái.
C¸c chØ tiªu tæng hîp cho c¬ cÊu vèn ®Çu t, suÊt vèn ®Çu t.
C¸c chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ ®Çu t.
C¸c tû lÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp theo th«ng lÖ phï hîp víi c¸c híng dÉn chØ ®¹o cña nhµ níc, ngµnh ®èi víi doanh nghiÖp cïng lo¹i.
C¸c ®Þnh møc vÒ s¶n xuÊt tiªu hao n¨ng lîng, nguyªn liÖu, nh©n c«ng, tiÒn l¬ng, chi phÝ qu¶n lý… cña ngµnh theo c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËtchÝnh thøc hoÆc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vµ thùc tÕ.
Trong qu¸ tr×nh sö dông c¸c chØ tiªu cÇn xem xÐt ®Õn ®Æc ®iÓm cô thÓ cña tõng dù ¸n, tõng doanh nghiÖp ®Ó ¸p dông so s¸nh sao cho phï hîp, tr¸nh m¸y mãc gi¸o ®iÒu, tiÕp thu ý kiÕn cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n vµ c¸c chuyªn gia.
b.Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®é nh¹y.
C¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ dù kiÕn mét sè t×nh huèng bÊt tr¾c cã thÓ x¶y ra trong t¬ng lai nh: chi phÝ ®Çu t t¨ng, gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m … sau ®ã ta kh¶o s¸t t¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè ®ã ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t vµ kh¶ n¨ng hoµ vèn cña dù ¸n.
Chóng ta sÏ t¨ng gi¶m c¸c yÕu tè thêng lµ cho sai lÖch so víi dù kiÕn tõ 10-20% . NÕu dù ¸n vÉn hiÖu qu¶ trong nhiÒu tr¬ng hîp bÊt tr¾c ph¸t sinh ®ång thêi th× ®ã lµ dù ¸n cã ®é an toµn cao, nªn ®Çu t. NÕu ngîc l¹i cÇn xem xÐt ®Ó ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ, kh¾c phôc thËm chÝ lµ huû bá dù ¸n.
c.Ph¬ng ph¸p triÖt tiªu rñi ro.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng rñi ro kh«ng thÓ lêng tríc. Tõ thùc tÕ ngêi ta ®· x¸c ®inh mét sè rñi ro thêng gÆp nh»m h¹n chÕ thÊp nhÊt rñi ro hoÆc ph©n t¸n bít rñi ro cho c¸c ®èi t¬ng liªn quan ®Õn dù ¸n.
Lo¹i rñi ro
BiÖn ph¸p h¹n chÕ
Giai ®o¹n thi c«ng thùc hiÖn dù ¸n
1.Rñi ro chËm tiÕn ®é thi c«ng
2. Cung cÊp kü thuËt
3. Vît tæng vèn ®Çu t.
4. Rñi ro tµi chÝnh.
5. Rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng.
§Êu thÇu
Chän thÇu
B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång
Hîp ®ång ®Êu thÇu chän gãi( kÓ c¶ chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ s¸ng chÕ)
B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång.
Hîp ®ång mét gi¸.
Gi¸ cè ®Þnh hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t sinh gi¸ c¶ vµ khèi lîng ph¶i ®îc Ên ®îc.
Cã cam kÕt b¶o ®¶m nguån vèn cña bªn cÊp vèn.
Mua b¶o hiÓm ®Çu t, x©y dùng.
Giai ®o¹n dù ¸n ®i vµo vËn hµnh
Rñi ro vÒ cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo
Rñi ro vÒ tiªu thô s¶n phÈm
Rñi ro tµi chÝnh.
Rñi ro vÒ qu¶n lý ®iÒu hµnh.
5. Rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng.
Hîp ®ång cung cÊp dµi h¹n víi c«ng ty cung øng cã uy tÝn vµ c¸c nguyªn t¾c tho· thuËn vÒ gi¸ mua b¸n.
Hîp ®ång bao tiªu dµi h¹n vµ c¸c nguyªn t¾c tho· thuËn vÒ gi¸.
Cã cam kÕt ®¶m bµo c¸c nguån vèn tÝn dông, më L/C cña c¬ quan cÊp vèn.
§¸nh gi¸ n¨ng lùc qu¶n lý cña doanh nghiÖp hiÖn t¹i, cã hîp ®ång cho thuª qu¶n lý nÕu cÇn.
Mua b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm kinh doanh.
II.ThÈm ®Þnh dù ¸n t¹i ng©n hµng th¬ng m¹i
1.Giíi thiÖu vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng tæ chøc tµi chÝnh quan trong nhÊt cu¶ nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng lµ ngêi cho vay ®èi víi hµng triÖu hé tiªu dïng vµ ®èi víi nhiÒu c¬ quan chÝnh ®Þa ph¬ng. Ng©n hµng thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ v× vËy lµ mét kªnh quan träng trong chÝnh s¸ch kinh tÕ cña chÝnh phñ nh»m æn ®Þnh kinh tÕ.
Ng©n hµng lµ tæ chøc thu hót tiÕt kiÖm lín nhÊt trong hÇu hÕt mäi nÒn kinh tÕ. Hµng triÖu c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ c¸c doang nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi ®Òu göi tiÒn t¹i ng©n hµng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ng©n hµng thêng lµ tæ chøc cung cÊp tÝn dông ®Ó phôc vô cho viÖc mua hµng ho¸ dù tr÷ hoÆc ®Çu t x©y dùng, mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ. Khi doanh nghiÖp ph¶i than to¸n cho c¸c kho¶n mua hµng ho¸ dÞch vô hä cã thÓ sö dông sÐc, thÎ tÝn dông hay c¸c tµi kho¶n ®iÖn tö. Vµ khi cÇn th«ng tin tµi chÝnh hay cÇn lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh hä thêng t×m ®Õn ng©n hµng ®Ó nhËn ®îc lêi t vÊn.
Víi tÊt c¶ nh÷ng lý do trªn ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh ®Æc biÖt, lµ trung gian gi÷a nhµ ®Çu t víi c¸c c¸ nh©n, hé gia ®×nh. Ng©n hµng thùc hiÖn hai chøc n¨ng c¬ b¶n: chøc n¨ng lu©n chuyÓn tµi s¶n vµ chøc n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô thanh to¸n, m«i giíi, t vÊn.
*Chøc n¨ng lu©n chuyÓn tµi s¶n.
Trong chøc n¨ng nµy ng©n hµng tiÕn hµnh ®ång thêi hai ho¹t ®éng
Ng©n hµng huy ®éng vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh c¸c chøng chØ tiÒn göi. C¸c chøng chØ tiÒn göi do ng©n hµng ph¸t hµnh thêng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t h¬n so víi c¸c chøng kho¸n do c¸c c«ng ty ph¸t hµnh trùc tiÕp bëi ®èi víi hÇu hÕt c¸c nhµ ®Çu t th× viÖc mua c¸c chøng chØ cña ng©n hµng sÏ gi¶m ®¸ng kÓ c¸c chi phÝ kh¸c nh: chi phÝ gi¸m s¸t, chi phÝ thanh to¸n vµ rñi ro gi¸ c¶.
Ng©n hµng tiÕn hµnh ®Çu t b»ng c¸ch cÊp tÝn dông, ®Çu t chøng kho¸n( mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu c«ng ty, tr¸i phiÕu chÝnh phñ).
*Chøc n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô.
Ng©n hµng lµ mét tæ chøc chuyªn nghiÖp trong lÜnh vùc t¹o lËp vµ cung cÊp c¸c dÞch vô qu¶n lý quü cho c«ng chóng ®ång thêi còng thùc hiÖn c¸c vai trß kh¸c trong nÒn kinh tÕ. Thµnh c«ng cña ng©n hµng phô thuéc vµo n¨ng lùc trong viÖc x¸c ®Þnh c¸c dÞch vô tµi chÝnh mµ x· héi cã nhu cÇu, thùc hiÖn c¸c dÞch vô ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ b¸n chóng t¹i møc gi¸ c¹nh tranh.
-Thùc hiÖn trao ®æi ngo¹i tÖ:
LÞch sö cho thÊy r»ng mät trng nh÷ng dÞch vô ®Çu tiªn cña ng©n hµng lµ trao ®æi ngo¹i tÖ- mét ng©n hµng ®øng ra mua b¸n mét lo¹i tiÒn nµy lÊy mét lo¹i tiÒn kh¸c vµ hëng phÝ dÞch vô. ViÖc mua b¸n ngo¹i tÖ thêng chØ do c¸c ng©n hµng lín thùc hiÖn bëi nh÷ng giao dÞch nh vËy cã møc ®é rñi ro cao ®ång thêi yªu cÇu ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao.
-B¶o qu¶n vËt cã gi¸
C¸c ng©n hµng thùc hiÖn viÖc lu gi÷ vµng vµ c¸c vËt cã gi¸ kh¸c cho kh¸ch hµng trong kho b¶o qu¶n. Ng©n hµng gi÷ vµng vµ giao kh¸ch hµng tê biªn nhËn( giÊy chøng nhËn do ng©n hµng ph¸t hµnh). Do kh¶ n¨ng chi tr¶ bÊt cø lóc nµo cho giÊy chøng nhËn nªn giÊy chøng nhËn ®· ®îc sö dông nh tiÒn dïng ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî trong ph¹m vi ¶nh hëng cña ng©n hµng ph¸t hµnh. Lîi Ých cña viÖc sö dông ph¬ng tiÖn thanh to¸n b»ng giÊy thay cho b»ng kim lo¹i ®· khuyÕn khÝch kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó ®æi lÊy giÊy chøng nhËn cña ng©n hµng. §ã lµ h×nh thøc ®Çu tiªn cña giÊy b¹c ng©n hµng. Ngµy nay vËt cã gi¸ ®îc t¸ch khái tiÒn göi vµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ chi phÝ b¶o qu¶n.
-Cung cÊp c¸c tµi kho¶n giao dÞch vµ thùc hiÖn thanh to¸n.
Khi c¸c doanh nh©n göi tiÒn vµo ng©n hµng hä thÊy ng©n hµng kh«ng chØ b¶o qu¶n mµ cßn thùc hiÖn c¸c lÖnh chi tr¶ cho kh¸ch hµng cña hä. Thanh to¸n qua ng©n hµng ®· më ®Çu cho thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, tøc lµ ngêi göi tiÒn kh«ng cÇn ph¶i ®Õn ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn mµ chØ viÕt giÊy chi tr¶ cho kh¸ch( sÐc), kh¸ch hµng mang giÊy ®Õn ng©n hµng sÏ nhËn ®îc tiÒn. C¸c tiÖn Ých cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt( an toµn, chÝnh x¸c, nhanh chãng, tiÕt kiÖm chi phÝ) ®· gãp phÇn rót ng¾n thêi gian kinh doanh vµ n©ng cao thu nhËp cho c¸c doanh nh©n. Khi ng©n hµng më chi nh¸nh, thanh to¸n qua ng©n hµng ®îc më réng ph¹m vi cµng t¹o nhiÒu tiÖn Ých cho c¸c doanh nh©n. §iÒu nµy ®· khuyÕn khÝch c¸c doanh nh©n göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó nhê ng©n hµng thanh to¸n hé. Nh vËy mét dÞch vô míi quan träng nhÊt ®îc ph¸t triÓn lµ tµi kho¶n tiÒn göi giao dÞch cho phÐp ngêi göi tiÒn viÕt sÐc thanh to¸n cho viÖc hµng ho¸ dÞch vô. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin nhiÒu thÓ thøc thanh to¸n ®îc ph¸t triÓn nh uû nhiÖm chi, nhê thu, L/C, thanh to¸n b»ng ®iÖn, thÎ…
- T vÊn tµi chÝnh .
C¸c ng©n hµng tõ l©u ®· ®îc kh¸ch yªu cÇu thùc hiÖn ho¹t ®éng t vÊn tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ vÒ tiÕt kiÖm vµ ®Çu t. Ng©n hµng ngµy nay cung cÊp nhiÒu dÞch vô t vÊn tµi chÝnh ®a d¹ng, tõ viÖc chuÈn bÞ vÒ thuÕ vµ kÕ ho¹ch tµi chÝnh cho c¸c c¸ nh©n ®Õn t vÊn vÒ c¬ héi thÞ trêng trong níc vµ ngoµi níc cho c¸c kh¸ch hµng kinh doanh cña hä.
-Cung cÊp dÞch vô m«i giíi ®Çu t chøng kho¸n.
Trªn thÞ trêng tµi chÝnh hiÖn nay nhiÒu ng©n hµng ®ang phÊn trë thµnh mét “ b¸ch ho¸ tµi chÝnh” thùc sù, cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh cho phÐp kh¸ch tho· m·n mäi nhu cÇu t¹i mäi ®Þa ®iÓm. Ng©n hµng b¸n c¸c dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n, cung cÊp cho kh¸ch hµng c¬ héi mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu vµ c¸c chøng chØ kh¸c mµ kh«ng ph¶i nhê ®Õn ngêi kinh doanh chøng kho¸n.
-Cho vay.
+ Cho vay th¬ng m¹i: ngay ë thêi kú ®Çu c¸c ng©n hµng ®· chiÕt khÊu th¬ng phiÕu mµ thùc tÕ lµ cho vay ®èi víi ngêi b¸n( ngêi b¸n chuyÓn c¸c kho¶n thu cho ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn tríc). Sau ®ã lµ bíc chuyÓn tiÕp tõ chiÕt khÊu th¬ng phiÕu sang cho vay trùc tiÕp ®èi víi c¸c kh¸ch hµng( lµ ngêi mua) gióp hä cã vèn ®Ó mua hµng dù tr÷ nh»m më réng s¶n xuÊt kinh doanh.
+ Cho vay tiªu dïng: Sù gia t¨ng thu nhËp cña ngêi tiªu dïngvµ sù c¹nh tranh trong cho vay ®· buéc c¸c ng©n hµng ph¶i híng tíi ngêi tiªu dïng nh lµ mét kh¸ch hµng tiÒm n¨ng.
+Tµi trî cho dù ¸n: Bªn c¹nh cho vay truyÒn thèng lµ cho vay ng¾n h¹n, c¸c ng©n hµng ngµy cµng trë nªn n¨ng ®éng trong viÖc tµi trî cho x©y dùng nhµ m¸y míi ®Æc biÖt lµ mét ngµnh c«ng nghÖ cao.Do rñi ro trong lo¹i h×nh nµy lµ cao song l·i l¹i lín, mét sè ng©n hµng cßn cho vay ®Çu t vµo ®Êt.
-Qu¶n lý ng©n quü.
C¸c ng©n hµng më tµi kho¶n vµ gi÷ tiÒn cña phÇn lín c¸c doanh nghiÖp vµ nhiÒu c¸ nh©n. nhê ®ã mµ ng©n hµng thêng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhiÒu kh¸ch hµng . Do cã kinh nghiÖm trong qu¶n lý ng©n quü vµ kh¶ n¨ng trong viÖc thu ng©n nhiÒu ng©n hµng ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng dÞch vô qu¶n lý ng©n quü trong ®ã ng©n hµng qu¶n lý viÖc thu vµ chi cho mét c«ng ty kinh doanh vµ tiÕn hµnh ®Çu t phÇn thÆng d tiÒn mÆt t¹m thêi vµ c¸c chøng kho¸n sinh lêi, tÝn dông ng¾n h¹n cho ®Õn khi kh¸ch hµng cÇn tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n.
B¶o l·nh.
Do kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng cho mét kh¸ch hµng rÊt lín vµ do ng©n hµng n¾m gi÷ tiÒn göi cña c¸c kh¸ch hµng nªn ng©n hµng cã uy tÝn trong b¶o l·nh cho kh¸ch hµng. Ng©n hµng thêng b¶o l·nh cho kh¸ch hµng cña m×nh mua chÞu hµng ho¸ vµ trang thiÕt bÞ, ph¸t hµnh chøng kho¸n, vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c…
- Cung cÊp c¸c dÞch vô ®¹i lý.
Nh vËy víi c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n nh trªn cho hcóng ta thÊy ng©n hµng cã nh÷ng vai trß nh sau:
-Vai trß trung gian tµi chÝnh.
-Vai trß trung gian thanh to¸n.
-Vai trß ngêi b¶o l·nh.
-Vai trß ®¹i lý.
-Vai trß thùc hiÖn chÝnh s¸ch.
2.Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt, ®Æc trng nhÊt cña ng©n hµng th¬ng m¹i. §©y lµ ho¹t ®éng mang l¹i lîi nhuËn lín cho ng©n hµng. Trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng sÏ thùc hiÖn chøc n¨ng huy ®éng vèn vµ sö dông vèn huy ®éng ®Ó ®Çu , ®Ó cho nh÷ng ngêi cã nhu cÇu sö dông vèn vay vµ thu vÒ mét kho¶n lîi nhuËn nhÊt ®Þnh.
+ Ho¹t ®éng huy ®éng vèn.
Ngoµi nguån vãn ban ®Çu cña m×nh ng©n hnµg huy ®éng vèn ®Ó cho vay b»ng c¸c h×nh thøc: ph¸t hµnh sÐc, më c¸c tµi kho¶n tiÕt kiÖm, tµi kho¶n tiÒn göi cña d©n c vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu… Ngoµi ra khi cã nhu cÇu ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ vay ng©n hµng trung ¬ng , c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c, vay c¸c tæ chøc tµi chÝnh trong nícvµ quèc tÕ.
+ Ho¹t ®éng cho vay vµ ®Çu t.
Ng©n hµng th¬ng m¹i sö dông vèn ®Ó cho vay vµ ®Çu t. C¸c kho¶n cho cña ng©n hµng gåm cã: vay ng¾n h¹n, vay trung h¹n, vµ dµi h¹n. Ngoµi ra ng©n hµng cßn dïng vèn ®Êy ®Ó ®Çu t vµo: tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tÝn phiÕu kho b¹c, nhµ ®Êt,c«ng tr¸i… C¸c ho¹t ®éng nµy sÏ ®em l¹i thu nhËp lµ lîi nhuËn lín h¬n chi phÝ bá ra khi huy ®éng vèn.
Ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng cã vai trß hÕt søc quan träng, nã mang l¹i mét kho¶n lîi nhuËn lín cho ng©n hµng.Sau ®©y lµ mét sè vai trß c¬ b¶n:
+TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô tµi trî ®¾c lùc cho c¸c ngµnh kinh tÕ, lµ ®ßn bÈy thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän.Trong ®iÒu kiÖn nguån ng©n s¸ch cho ®Çu t ph¸t triÓn cßn h¹n hÑp th× vai trß cña ng©n hµng cµng quan träng: huy ®éng vèn, ph©n phèi ng._.uån lùc tµi chÝnh nh»m thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi, thøc ®Èy kinh tÕ t¨nng trëng.
+Thóc ®Èy qu¸ tÝch tô tËp trung vèn cho s¶n xuÊt. Ng©n hµng huy ®éng tËp trung ®îc nhiÒu nguån vèn nhµn rçi ®Ó cho vay t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp h¹n chÕ ®îc t×nh tr¹ng chËm tiÕn ®é thi c«ng do thiÕu vèn
+Lµ c«ng cô gãp phÇn t¨ng cêng h¹ch to¸n kinh doanh ë c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ. TÝn dông ng©n hµng ®äi hái c¸c doanh nghiÖp vay vèn ph¶i ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, c¬ chÕ qu¶n lý ph¶i râ rµng ®Ó hoµn tr¶ nî ®óng h¹n, sßng ph¼ng. Do ®ã viÖc n¾m v÷ng thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t tÝn dông, nh thÕ míi ®¶m b¶o an toµn vµ cã hiÖu qu¶ cao.
+ TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn t¹o lËp nÒn kinh tÕ më. Th«ng qua tÝn dông ng©n hµng cã thÓ më réng ho¹t ®éng vay vèn níc ngoµi, c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ, tæ chøc phi tµi chÝnh ®Ó thu hót vèn ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ, më réng quan hÖ mua b¸n quèc tÕ.
Ng©n hµng th¬ng m¹i cho vay díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nhng chñ yÕu lµ:
- Cho vay ng¾n h¹n( díi mét n¨m).
Cho vay trung h¹n( díi n¨m n¨m).
Cho vay dµi h¹n( trªn n¨m n¨m).
3. Néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông.
Néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i sÏ bao gåm c¸c bíc nh sau
3.1. ThÈm ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn ph¸p lýcña dù ¸n.
§iÒu kiÖn ph¸p lý cña dù ¸n cÇn thÈm ®Þnh ®ã lµ viÖc xem xÐt c¸c v¨n b¶n, thñ tôc cña hå tr×nh duyÖt ph¶i ®óng theo quy ®Þnh vµ hîp lÖ. §Æc biÖt ph¶i xem xÐt ®Õn t c¸ch ph¸p nh©n vµ n¨ng lùc cña chñ ®Çu t trªn c¸c khÝa c¹nh sau:
+ QuyÕt ®Þnh thµnh lËp cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc hoÆc giÊy phÐp ho¹t ®éng ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.
+ Ngêi ®¹i diÖn chÝnh thøc, ®Þa chØi liªn hÖ, giao dÞch.
+ N¨ng lùc kinh doanh ®îc thÓ hiÖn ë uy tÝn kinh doanh nghiÖp.
N¨ng lùc tµi chÝnh bao gåm: nguån vèn tù cã, ®iÒu kiÖn thÕ chÊp khi vay vèn...
3.2. ThÈm ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t.
C¸c khÝa c¹nh cÇn xem xÐt :
Dù ¸n cã vÞ trÝ u tiªn nh thÕ nµo trong quy ho¹ch ph¸t triÓn chung cña x· héi.
Dù ¸n nÕu ®îc ®Çu t sÏ ®ãng gãp nh thÕ nµo cho c¸c môc tiªunh: gia t¨ng thu nhËp cho nÒn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp, sö dông c¸c tµi nguyªn vµ c¬ së vËt chÊt s½n cã, c«ng ¨n viÖc lµm, gia t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng…
Tõ sù ph©n tÝch trªn c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn rót ra vai trß vµ tÝnh phï hîp cña dù ¸n ®èi víi môc tiªu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ , ®Êt níc, kh¶ n¨ng huy ®éng tiÒm lùc cho dù ¸n, nh÷ng ®ãng gãp khi dù ¸n ph¸t huy t¸c dông.
3.3 ThÈm ®Þnh dù ¸n vÒ ph¬ng diÖn thÞ trêng.
KiÓm tra c©n ®èi cung cÇu vÒ s¶n phÈm cña dù ¸n.
C¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i tuú theo ph¹m vi tiªu thô s¶n phÈm cña dù ¸n mµ lËp b¶ng c©n ®èi vÒ nhu cÇu thÞ trêng hiÖn t¹i vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c nguån cung cÊp hiÖn cã ( kÓ c¶ s¶n phÈm t¬ng tù ®îc nhËp khÈu)vµ xu híng ph¸t triÓn cña c¸c nguån cung cÊp. Tõ ®ã ®¸nh gi¸ møc ®é tham gia thi trêng mµ dù ¸n cã thÓ ®¹t ®îc. NÕu kÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy triÓn väng thÞ trêng chØ mang tÝnh chÊt nhÊt thêi hay ®ang dÇn bÞ thu hÑp l¹i cÇn thËn träng trong viÖc xem xÐt ®Çu t cho dù ¸n.
Xem xÐt kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm cña dù ¸n.
§Ó xem xÐt kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm cÇn ®¸nh gi¸ s¶n phÈm trªn c¸c c¸c khÝa c¹nh:
- ChÊt lîng.
- Gi¸ thµnh.
Quy c¸ch.
§iÒu kiÖn lu th«ng vµ tiªu thô.
Kinh nghiÖmvµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trong quan hÖ thÞ trêng vÒ s¶n phÈm.
KÕt qu¶ thùc tÕ vÒ tiªu thô s¶n phÈm.
§èi víi c¸c s¶n phÈm dµnh ®Ó xuÊt khÈu hoÆc thay thÕ nhËp khÈu ngoµi c¸c néi dung cÇn ph¶i thÈm ®Þnh trªn th× ph¬ng ph¸p kiÓm tra hiÖu qu¶ nhÊt lµ kiÓm tra kh¶ n¨ng tiªu thô thùc tÕ cña s¶n phÈm c¨n cø vµo:
Kinh nghiÖm uy tÝn s½n cã cña doanh nghiÖp hoÆc c¸c mÆt hµng cïng lo¹i, c¸c hîp ®ång bao tiªu hoÆc tiªu thô ®· ký.
T¬ng quan gi÷a hµng xuÊt khÈu vµ hµng ngo¹i vÒ chÊt lîng, h×nh thøc bao b×, mÉu m·.
Kh¶ n¨ng giao hµng æn ®Þnh, ®óng tiÕn ®é, ph¬ng thøc thanh to¸n vµ vËn t¶i thuËn tiÖn.
Tr¸nh so s¸nh ®¬n gi¶n, thiÕu c¬ së dÉn ®Õn qu¸ l¹c quan vÒ u thÕ s¶n phÈm xuÊt khÈu.
Víi nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ nhËp khÈu,ngoµi viÖc so s¸nh gi¸cßn ph¶i ®Õn t©m lý chuéng hµng ngo¹i cña ngêi tiªu dïng.
3.4.ThÈm ®Þnh dù ¸n vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt.
a. Xem xÐt ®Þa ®iÓm mÆt b»ng x©y dùng dù ¸n.
C¸c dù ¸n ®Çu t míi, më réng quy m« s¶n xuÊt cÇn cã ph¬ng ¸n lùa chän ®Þa ®iÓm thÝch hîp. Sau ®©y lµ mét sè tiªu chuÈn ®Ó xem xÐt ®Þa ®iÓm tèi u:
+Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ quy ho¹ch x©y dùng vµ kiÕn tróc.
+ThuËn lîi vÒ giao th«ng.
+GÇn nguån cung cÊp nguyªn liÖu.
+ TËn dông ®îc c¬ së h¹ tÇng s½n cã trong vïng.
Khi x©y dùng t¹i ®Þa ®iÓm míi nµy cÇn chó ý ®Õn kh¶ n¨ng ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ®Ó tõ ®ã tÝnh íc lîng chi phÝ vµ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n.
b. Xem xÐt viÖc lùa chän h×nh thøc ®Çu t vµ c«ng suÊt cña ®ù ¸n.
§èi víi khÝa c¹nh nµy nhiÖm vô cña chñ ®Çu t, chñ nhiÖm ®iÒu hµnh dù ¸n, c¸n bé thÈm ®Þnh cã nhiÖm ph¸t hiÖn vÊn ®Ò dùa trªn c¬ së kinh ngiÖm vµ c¸c th«ng tin cña m×nh ®Ó kiÕn nghÞ víi chñ dù ¸n:
+ Nghiªn cøu n¨ng lùc vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp ®Ó ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ víi chñ chñ dù ¸n vÒ h×nh thøc ®Çu t thÝch hîp.
+ C¸c yÕu tè c¬ b¶n ®Ó lùa chän c«ng suÊt thiÕt bÞ lµ nhu cÇu thÞ trêng vÒ s¶n phÈm, tÝnh n¨ng cña thiÕt bÞ cã thÓ lùa chän, kh¶ n©ng tµi chÝnh cña chñ ®Çu t…
c. Xem xÐt d©y chuyÒn c«ng nghÖ vµ lùa chän thiÕt bÞ.
Trong qu¸ tr×nh nµy ph¶i xem xÐt râ u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña c«ng nghÖ lùa chän. §èi víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña níc ta c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®îc lùa chän lµ c«nng nghÖ ®· qua kiÓm chøng thùc hµnh ë quy m« s¶n xuÊt ®¹i trµ, nÕu lµ c«ng nghÖ míi ®îc ¸p dông th× cÇn cã ý kiÕn kÕt luËn cña c¬ quan gi¸m ®Þnh c«ng nghÖ.
Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ thiÕt bÞ c«ng nghÖ cÇn kiÓm tra xem xÐt tÝnh ®ång bé víi c«ng suÊt cña c¸c thiÕt bÞ, c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt, møc ®é tiªu hao nguyªn liÖu, n¨ng lîng, tuæi thä, s÷a ch÷a, b¶o dìng, kh¶ n¨ng cung øng phô tïng. Riªng trêng hîp c¸c thiÕt bÞ nhËp ngoµi viÖc kiÓm tra theo dâi c¸c néi dung trªn cÇn kiÓm tra vÒ c¸c mÆt sau ®©y n÷a: c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nhËp khÈu, tÝnh ph¸p lý vÒ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn.
d. Xem xÐt ®¶m b¶o cung cÊp nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng lîng, b¸n thµnh phÈm vµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo.
KiÓm tra cung øng c¸c yÕu tè ®Çu vµocho viÖc x©y dùng dù ¸n.
KiÓm tra cung øng c¸c yÕu tè ®Çu vµo sau khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng.
Ngoµi ra c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn c¨n cø vµo c«ng nghÖ c¸c ®Þnh møc tiªu chuÈn x©y dùng ®Ó ®¸nh gi¸ gi¶i ph¸p x©y dùng cña dù ¸n.
3.5.ThÈm ®Þnh dù ¸n vÒ ph¬ng diÖn tæ chøc.
Xem xÐt c¸c ®¬n vÞ thiÕt kÕ thi c«ng: t c¸ch ph¸p nh©n, n¨ng lùc hµnh nghÒ, giÊy phÐp ho¹t ®éng do c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp.
Xem xÐt vÒ ®¬n vÞ cung øng thiÕt bÞ c«ng nghÖ.
Xem xÐt n¨ng lùc cña chñ dù ¸n.
Xem xÐt kh¶ n¨ng thùc tÕ cña ngêi tiªu thô s¶n phÈm.
3.6.ThÈm ®Þnh vÒ mÆt tµi chÝnh.
Th«ng qua viÖc ph©n tÝch tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c hiÖu qu¶ tµi chÝnh vµ c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ mµ dù ¸n ®em l¹i.C¸c dù ¸n ®îc xem xÐt rÊt ®a d¹ng víi nhiÒu ph¹m vi, lÜnh vùc víi quy m« kh¸c nhau. KhÝa c¹nh thÈm®Þnh tµi chÝnh lu«n t×m ra nh÷ng con sè cô thÓ cho ta c¸i nh×n bao qu¸t tæng thÓ vÒ ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña dù ¸n ®Çu t.
ThÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t bao gåm c¸c ho¹t ®éng xem xÐt, ®¸nh gi¸ dù ®o¸n c¸c luång chi phÝ tµi chÝnh, lîi Ých tµi chÝnh cña dù ¸n. C¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ rßng cña luång tµi chÝnh theo sù thay ®æi thêi gian cña tiÒn. ThÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t ®îc xem xÐt trªn c¸c néi dung c¬ b¶n nh sau:
a.ThÈm tra viÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh tæng vèn ®Çu t vµ tiÕn ®é bá vèn.
C¸c kho¶n vèn ®Çu t ®îc xem xÐt chi tiÕt nh sau:
Vèn ®Çu t x©y l¾p: ®îc íc tÝnh trªn c¬ së khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p vµ ®¬n gi¸ x©y l¾p tæng hîp( hoÆc suÊt vèn ®Çu t) .Néi dung kiÓm tra tËp trung chñ yÕu vµo viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn ®Çu t÷©y dùng hîp lý cña dù ¸nvµ møc ®é hîp lý cña suÊt vèn ®Çu t ®îc ¸p dông so víi kinh nghiÖm ®óc kÕt tõ c¸c dù ¸n hoÆc c¸c c«ng ty x©y dùng kh¸c.
Vèn ®Çu t thiÕt bÞ: C¨n cø vµo danh môc thiÕt bÞ, kiÓm tra gi¸ mua vµ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n theo quy ®Þnh cña nhµ níc. §èi víi c¸c lo¹i thiÕt bÞ cã kÌm theo chuyÓn giao c«ng nghÖ míi th× vèn ®Çu t thiÕt bÞ cßn bao gåm c¶ chi phÝ chuyÓn giao c«ng nghÖ, mua m¸y mãc thiÕt bÞ, ®µo t¹o huÊn luyÖn, chuyªn gia l¾p ®Æt vËn hµnh.
Vèn kiÕn thiÕt c¬ b¶n kh¸c: c¸c kho¶n môc chi phÝ nµy cÇn ®îc tÝnh to¸n kiÓm tra theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ níc.
ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n møc vèn ®Çu t cña dù ¸n lµ rÊt cÇn thiÕt. Tuy nhiªn cÇn tr¸nh:
+TÝnh to¸n sè vèn qu¸ cao so víi thùc tÕ ®Ó tranh thñ vèn, g©y l·ng phÝ ø ®äng vèn vµ gi¶m hiÖu qu¶ ®Çu t.
+TÝnh to¸n qu¸ thÊp g©y sù gi¶ t¹o vÒ hiÖu qu¶ vèn ®Çu t.
Mét sè néi dung chi phÝ còng cÇn ®îc kiÓm tra:
+ Nhu cÇu vèn lu ®éng ban ®Çu( dù ¸n x©y dùng míi) hoÆc nhu cÇu vèn lu ®éng bæ sung( dù ¸n më réng).
+Chi phÝ thµnh lËp bao gåm c¸c chi phÝ mua s¾m c¸c vËt dông cÇn thiÕt.
+ Chi phÝ tr· l·i ng©n hµng trong thêi gian thi c«ng.
b.ThÈm tra viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh, chi phÝ s¶n xuÊt.
Trªn c¬ së b¶ng tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ hoÆc tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña dù ¸n cÇn ®i s©u kiÓm tra kh¶o s¸t c¸c vÊn ®Ò sau:
TÝnh to¸n ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh
Chi phÝ vËt chÊt: nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng lîng, thiÕt bÞ.
Chi phÝ sö dông vèn: l·i vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh kh¸c.
Chi phÝ nh©n c«ng: l¬ng, phô cÊp, b¶o hiÓm x· héi, trî cÊp vµ c¸c kho¶n thu nhËp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Chi phÝ qu¶n lý: bao gåm toµn bé chi phÝ cho bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.
Chi phÝ qu¶ng c¸o, lu th«ng s¶n phÈm…
Víi c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn xem xÐt sù hîp lý cña c¸c ®Þnh møc s¶n xuÊt, ®¬n gi¸… cã sù so s¸nh víi c¸c dù ¸n t¬ngtù ®ang ho¹t ®éng.KiÓm tra c¸ch tÝnh vµ tû lÖ tÝnh khÊu hao, ph©n bæ gi¸ trÞ khÊu hao phï hîp víi c¸c quy ®Þnh vµ híng dÉn cña nhµ níc, ph©n bæ chi phÝ l·i ng©n hµng vµo gi¸ thµnh mét c¸ch hîp lý.
§èi víi c¸c chi phÝ tÝnh b»ng tû lÖ % cÇn kiÓm chøng b»ng kinh nghiÖm thùc tiÔn tõ c¸c ho¹t ®éng s½n cã cña chñ dù ¸n.
KiÓm tra vÒ vèn vµ c¬ cÊu nguån vèn.
Vèn ®Çu t ph¶i ®îc thùc hiÖn theo tiÕn ®é ghi trong dù ¸n ®Ó tr¸nh ø ®äng vèn. Do ®ã c¸c nguån tµi trî cho dù ¸n cÇn xem xÐt kh«ng ph¶i chØ vÒ sè lîng mµ c¶ thêi ®iÓm nhËn tµi trî. ViÖc thÈm ®inh ph¶i lµm râ ®îc kÕ ho¹ch sö dông vèn ®Çu t vµ vèn vay.
C¬ cÊu vèn: thêng ®îc coi lµ hîp lý khi tû lÖ ®Çu t cho thiÕt cao h¬n x©y l¾p. §èi víi dù ¸n ®Çu t chiÒu s©u vµ më réng, tû lÖ ®Çu t thiÕt bÞ cÇn ®¹t lµ 60%. Tuy nhiªn ph¶i hÕt søc linh ho¹t theo tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña dù ¸n. Trong trêng hîp c¸c dù ¸n s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã tû lÖ vèn x©y l¾p vµ kiÕn thiÕt c¬ b¶n cao cÇn ph¶i ®îc rµ so¸t t×m hiÓu ®Ó cã biÖn ph¸p gi¶m bít quy m« vµ khèi lîng x©y l¾p mét c¸ch ®óng hîp lý.
§èi víi dù ¸n sö dông ngo¹i tÖ cÇn ph¶i kiÓm tra c¬ cÊu vèn: x¸c ®Þnh ®ñ sè vèn ®Çu t vµ chi phÝ s¶n xuÊt b»ng ngo¹i tÖ cña dù ¸n ®Ó cã c¬ së quy ®æi tÝnh to¸n hiÖu qu¶. MÆt kh¸c viÖc ph©n ®Þnh râ c¸c lo¹i chi phÝ b»ng ngo¹i tÖ ®Ó x¸c ®Þnh ®îc nguån ngo¹i tÖ thÝch hîp ®¸p øng nhu cÇu cña dù ¸n.
Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn vµ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o nguån vèn: C¸c dù ¸n ®îc ®Çu t tõ nhiÒu nguån vèn do ®ã trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh cÇn chØ râ møc vèn ®Çu t cÇn thiÕt tõ tõng nguån vèn dù kiÕn ®Ó ®i s©u ph©n tÝch t×m hiÓu kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c nguån vèn ®ã
C¨n cø vµo thùc tÕ c¸c nguån vèn ®Çu t hiÖn nay ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng ®¶m b¶o nguån vèn theo c¸c néi dung:
+ Vèn tù bæ sung cña danh nghiÖp: kiÓm tra ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh vµ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh vèn tù bæ sung cña doanh nghiÖp. §èi víi dù ¸n ®îc hç trî ng©n s¸ch mét phÇn cÇn xem xÐt c¸c cam kÕt ®¶m b¶o cña c¸c cÊp cã thÈm quyÒn ®èi víi nguån ng©n s¸ch.
+ Vèn vay níc ngoµi theo ph¬ng htøc tù vay tù tr¶: chÊp hµnh ®óng c¸c quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ vay vèn níc ngoµi, c¸c cam kÕt cña níc ngoµi còng nh kh¶ n¨ng thùc tÕ ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt ®ã.Xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn cho vay: l·i suÊt, chi phÝ vay vèn, thêi gian hoµn vèn vµ tr¶ l·i, thêi gian ©n h¹n…
Vèn vay cña ng©n hµng: Xem xÐt ®é tin cËy vÒ kh¶ n¨ng cho vay cña ng©n hµng ®· cam kÕt cho vay.
Cuèi cïng cÇn x¸c ®Þnh lÞch tr×nh rãt vèn mét c¸ch t¬ng ®èi tõ c¸c nguån vèn kh¸c nhau.
KiÓm tra vµ x¸c ®Þnh lîi Ých tµi chÝnh cña dù ¸n.
Lîi Ých tµi chÝnh cña dù ¸n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ b¸n bu«n s¶n phÈm dÞch vô cña dù ¸n. Chó ý ph©n tÝch c¸c chØ tiªu:
+ChØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt: lµ toµn bé gi¸ trÞ cña s¶n phÈm vµ dÞch vô dù kiÕn trong n¨m mµ dù ¸n cã thÓ s¶n xuÊt hoÆc cung cÊp ®îc.
+ Lîi nhuËn tríc thuÕ: lµ chªnh lÖch doanh thu vµ chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c s¶n phÈm tiªu thô.
Lîi nhuËn sau thuÕ: lîi nhuËn tríc thuÕ trõ ®i phÇn ®· ®ãng thuÕ lîi tøc theo tû lÖ quy ®Þnh.
+ Lîi nhuËn dµnh ®Ó tr¶ nî: phÇn lîi nhuËn sau thuÕ ®îc trÝch ra ®Ó tr¶ nî.
Ph©n tÝch hiÖu qu¶ tµi chÝnh thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh so s¸nh lîi Ých thu ®îc víi chi phÝ bá ra theo gi¸ tµi chÝnh. C¸c kho¶n thu chi cña dù ¸n ®îc biÓu hiÖn b»ng c¸c dßng tiÒn ph¸t sinh trong c¸c kho¶ng thêi gian kh¸c nhau. Do ®ã cÇn ph¶i tÝch chuyÓn c¸c dßng tiÒn vÒ cïng mÆt b»ng cã thÓ ®Çu kú hay cuèi kú ph©n tÝch.
C¸c chØ tiªu c¬ b¶n khi ®¸nh gi¸ ph©n tÝch hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n lµ:
d.1. ChØ tiªu lîi nhuËn thuÇn.
Lîi nhu©n thuÇn = å Doanh thu - å Chi phÝ - å Tæng thuÕ ph¶i nép
W = å Oi - å Ci - å T
Lîi nhuËn thuÇn cã thÓ tÝnh cho tõng n¨m hoÆc cho c¶ ®êi dù ¸n
Wi = Oi – Ci – T i
NÕu lîi nhuËn > 0 dù ¸n sinh lîi, lîi nhuËn < 0 dù ¸n bÞ lç. ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt.
§Ó so s¸nh gi÷a c¸c dù ¸n kh¸c nhau vÒ quy m«, ngêi ta dïng chØ tiªu lîi nhuËn thuÇn b×nh qu©n:
=
=
TØ suÊt lîi nhuËn gi¶n ®¬n: §îc x¸c ®Þnh b»ng tû sè lµ tæng lîi nhuËn cña mét n¨m tiªu biÓu vµ mÉi sè lµ tæng chi phÝ cña dù ¸n. Tû suÊt nµy cµng cao th× dù ¸n cµng cã hiÖu qu¶, nÕu tû suÊt nµy lín h¬n l·i suÊt phæ biÕn trªn thÞ trêng th× dù ¸n cã tÝn kh¶ thi.
Nhîc ®iÓm lµ tû suÊt nµy kh«ng chÝnh x¸c v×:
Kh«ng tÝnh tuæi thä dù ¸n
khã x¸c ®Þnh n¨m cã lîi nhuËn ®iÓn h×nh
Kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ trÞ cña tiÒn
d.2. ChØ tiªu thu nhËp thuÇn ( NPV)
ChØ tiªu nµy cho biÕt gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cña c¶ ®êi dù ¸n, lµ hiÖu sè gi÷a tæng hiÖn gi¸ c¸c kho¶n thu ®îc trong t¬ng lai vµ tæng vèn ®Çu t ban ®Çu t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i.
NPV=.
: thu cña n¨m i( doanh thu thuÇn, gi¸ trÞ tµi s¶n thanh lý, vèn lu ®éng bá ra ban ®Çu vµ ®îc thu vÒ ë cuèi ®êi dù ¸n).
: chi cña n¨m i( chi phÝ vèn ®Çu t ban ®Çu, chi phÝ hµng n¨m…).
NPV> 0, dù ¸n cã lîi, nªn ®Çu t
NPV< 0, dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶, kh«ng nªn ®Çu t.
NPV = 0, dù ¸n hoµ vèn, nÕu dù ¸n cã hiÖu qu¶ vÒ mÆt x· héi th× cã thÓ do nhµ níc ®Çu t. Dù ¸n cÇn xem xÐt l¹i.
Trong trêng hîp cã nhiÒu dù ¸n sinh lîi, ngêi ta chän dù ¸n cã møc lêi cao nhÊt. Ngoµi ra, ®Ó so s¸nh gi÷a c¸c dù ¸n ngêi ta xÐt thªm tû sè sinh lîi PI. Nã ®îc ®o b¼ng tû sè gi÷a tæng hiÖn gi¸ c¸c kho¶n thu trong t¬ng lai vµ tæng hiÖn gi¸ cña c¸c kho¶n chi phÝ:
PPI
=
=
åBi
åCi
Trong ®ã Bi lµ kho¶n thu n¨m i, Ci lµ c¸c kho¶n chi n¨m i.
¦u ®iÓm cña chØ tiªu nµy lµ cho biÕt chÝnh x¸c sè lîi nhuËn rßng mµ dù ¸n mang l¹i
Nhîc ®iÓm lµ kh«ng so s¸nh ®îc gi÷a c¸c dù ¸n cã quy m« vµ tuæi thä kh¸c nhau
d.3. Tû suÊt hoµn vèn néi bé IRR
ChØ tiªu NPV lµ chØ tiªu chÝnh yÕu cho bÊt cø ph©n tÝch ®¸nh gi¸ nµo. Tuy nhiªn, trong trêng hîp ph¶i chän lùa mét trong nhiÒu dù ¸n cã thêi gian ho¹t déng kh¸c nhau, ngêi ta cho NPV = 0 ®Ó ®i t×m mét chØ tiªu kh¸c, ®ã lµ tû suÊt hoµn vèn néi bé IRR. Nã cho biÕt møc l·i suÊt cao nhÊt mµ dù ¸n cã thÓ vay. T¹i møc l·i suÊt nµy th× tæng thu cña dù ¸n b»ng tæng chi.
NPV=
IRR t×m ®îc ph¶i ³ IRR ®Þnh møc. IRR ®Þnh møc cã thÓ lµ tû lÖ l·i suÊt giíi h¹n, cã thÓ lµ l·i suÊt vay vèn thùc tÕ, cã thÓ lµ møc chi phÝ c¬ héi.
§Ó tÝnh IRR cã thÓ ¸p dông ba ph¬ng ph¸p sau:
Thö dÇn c¸c gi¸ trÞ r vµo c«ng thøc Bi = Ci, gi¸ trÞ nµo tho¶ m·n chÝnh lµ IRR cÇn t×m
Dïng ®å th×: LËp hÖ trôc to¹ ®é, trªn trôc hoµnh lµ c¸c gi¸ trÞ cña tû suÊt chiÕt khÊu r, trôc tung lµ c¸c gi¸ trÞ NPV t¬ng øng. Ta t×m ®îc c¸c ®iÓm gÞao trªn hÖ to¹ ®é. Nèi c¸c ®iÓm to¹ ®é ®ã víi nahu ta ®îc mét ®êng. §êng nµy giao víi trôc hoµnh t¹i mét ®iÓm, ®ã lµ gi¸ trÞ IRR cÇn t×m.
Dïng c«ng thøc:
NPV1
IRR =
r1+
(r2-r1)
NPV1-NPV2
Víi ®iÒu kiÖn r2>r1; 5% ³ r2-r1 ; NPV1> 0, NPV2<0 vµ gÇn 0
d.4.ChØ tiªu hoµn vèn, kh¶ n¨ng tr¶ nî
ChØ tiªu thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ thßi gian mµ dù ¸n cÇn ho¹t ®éng ®Ó cã thÓ thu håi vèn ®Çu t ®· bá ra. Tr×nh tù x¸c ®Þnh nh sau:
TÝnh vèn huy ®éng vµ l·i sö dông tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a dù ¸n vµo ho¹t ®éng
TÝnh lîi nhuËn tríc vµ sau thuÕ hµng n¨m
TÝnh tæng luü tiÕn c¸c gi¸ trÞ quy ®æi ( vÒ thêi ®iÓm ®a dù ¸n vµo ho¹t ®éng ) cña c¸c kho¶n thu nhËp
X¸c ®Þnh thêi gian thu håi vèn ban ®Çu tõ kÕt qu¶ c©n ®èi gi÷a vèn ®Çu t vµ l·i suÊt sö dông vèn víi tæng luü tiÕn thu nhËp quy ®æi.
KhÊu hao còng lµ mét nguån thu håi vèng. KhÊu hao ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, cho nªn khÊu hoa vµ lîi nhuËn thuÇn cã quan hÖ tû lÖ nghÞch. Ngêi ta cã thÓ tÝnh thêi gian thu håi vèn tríc thuÕ hoÆc sau thuÕ; tõ riªng lîi nhuËn thuÇn hoÆc c¶ lîi nhuËn thuÇn vµ khÊu hao.
TÝnh thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t tõ lîi nhuËn thuÇn vµ khÊu hao cho phÐp thÊy ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng thu håi vèn, lo¹i trõ c¸ch tÝnh thiªn lÖch cho lîi nhuËn cao, trÝch khÊu hao thÊp nh»m ®¹t chØ tiªu thu håi vèn ng¾n, víi viÖc tÝnh chØ tiªu nµy, ngêi ®Çu t ph¶i quan t©m chän ph¬ng ph¸p khÊu hao hµng n¨m lµm sao võa ®Ó kh«ng lµm gi¸ thµnh qu¸ cao, võa ®Ó kÞp thu håi ®ñ vèn ®Çu t tríc khi kÕt thóc ®êi dù ¸n hoÆc tríc khi thiÕt bÞ m¸y mãc l¹c hËu vÒ kü thuËt.
TÝnh thêi gian thu håi vèn tõ lîi nhuËn thuÇn vµ khÊu hao:
Theo tõng n¨m:
Ti =
Ivo
(W + D)i pv
Theo t×nh h×nh ho¹t ®éng b×nh qu©n:
Ivo
Ttb=
A(w+ D)
Theo ph¬ng ph¸p céng dån:
Gi¶n ®¬n:
lµ kho¶n thu håi lîi nhuËn htuÇn vµ khÊu hao n¨m i.
T: N¨m thu håi vèn ®Çu t.
lµ tæng vèn ®Çu t ban ®Çu.
Nh vËy lîi nhuËn thuÇn vµ khÊu hao céng dån tõ n¨m ®Çu s¶n xuÊt kinh doanh cho ®Õn n¨m T khi tæng nµy b»ng hoÆc lín h¬n tæng vèn ®Çu t ban ®Çu th× T lµ n¨m thu håi vèn.
TÝnh ®Õn yÕu tè thêi gian cña tiÒn:
Khi tÝnh ®Õn yÕu tè thêi gian cña tiÒn c¸c kho¶n lîi nhuËn vµ khÊu hao c¸c n¨m ®îc tÝnh chuyÓn vÒ cïng mét mÆt b»ng thêi gian hiÖn t¹i ®Ó so s¸nh víi vèn ®Çu t ban ®Çu ë thêi ®iÓm ®ã.
Theo ph¬ng ph¸p trõ dÇn :
Thêi gian hoµn tr¶ vèn vay ®îc x¸c ®Þnh t¬ng tù nh víi x¸c ®Þnh thêi gian hoµn tr¶ vèn ®Çu t ban ®Çu. §©y lµ thêi gian cÇn thiÕt ®Ó hoµn tr¶ vèn ®i vay tõ thu nhËp nhËn ®îc cña ho¹t ®éng dù ¸n
Kh¶ n¨ng tr¶ nî ®îc ®¸nh gi¸ b»ng chØ tiªu tû lÖ b¶o ®¶m tr¶ nî ®Õn h¹n ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
R tr¶ nî = Nguån tiÒn ®Ó tr¶ nî hµng n¨m / Sè nî ph¶i tr¶ hµng n¨m
Nguån tiÒn ®Ó tr¶ nî hµng n¨m bao gåm c¶ nî gèc vµ l·i ph¶i tr¶ trong n¨m. Tû lÖ ®¶m b¶o tr¶ nî thêng ®îc x¸c ®Þnh theo tõng n¨m trong thêi gian tr¶ nî bëi v× trong nhiÒu trêng hîp xÐt nguån tr¶ nî trong c¶ thêi gian th× b¶o ®¶m nhng trong tõng n¨m riªng biÖt cã thÓ nh÷ng n¨m thiÕu tiÒn tr¶ nî. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr¶ nî kh«ng nh÷ng cho thÊy møc ®é tin cËy cña dù ¸n vÒ mÆt tµi chÝnh mµ cßn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh xem xÐt tµi trî cho dù ¸n. §©y lµ mét chØ tiªu quan träng.
¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thßi h¹n thu håi vèn ®Çu t cña dù ¸n. C¸ch tÝnh t¬ng ®èi dÔ dµng vµ cã ®é tin cËy cao. Nhîc ®iÓm cña nã lµ kh«ng cho thÊy ®îc møc l·i cña dù ¸n sau khi hoµn vèn.
d.5. ChØ tiªu ®iÓm hoµ vèn
Lµ gi¸ trÞ cña mét chØ tiªu ®Æc trng cho kh¶ n¨ng khai th¸c dù ¸n mµ víi gi¸ trÞ Êy th× tæng møc thu nhËp b»ng tæng chi phÝ. §iÓm hoµ vèn cho thÊy giíi h¹n an toµn ®Ó thu håi vèn tõ viÖc khai th¸c dù ¸n. NÕu vît qu¸ giíi h¹n ®ã th× dù ¸n sÏ cã nhiÒu khã kh¨n. Th«ng thêng ®iÓm hoµ vèn ®îc biÓu thÞ b»ng tæng sè s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt hay doanh thu do b¸n sè s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt tÝnh tõ ®Çu dù ¸n ®Õn thêi ®iÓm ®ã.
C«ng thøc tÝnh ®iÓm hoµ vèn:
f
x =
p-v
Trong ®ã:
x: lµ sè s¶n phÈm cÇn s¶n xuÊt ®Ó hoµ vèn
p: lµ gi¸ b¸n cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm b×nh qu©n c¶ ®êi dù ¸n
v:lµ biÕn phÝ mét ®¬n vÞ s¶n phÈm
f lµ tæng ®Þnh phÝ c¶ ®êi dù ¸n
§Þnh phÝ kh«ng phô thuéc vµo sè lîng s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt nhiÒu hay Ýt vËy ®iÓm hoµ vèn phô thuéc hai yÕu tè c¬ b¶n lµ chi phÝ biÕn ®æi vµ gi¸ b¸n s¶n phÈm. §Ó x¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn cÇn tÝnh tíi sù biÕn ®æi cña c¸c yÕu tè trªn vµ x¸c ®Þnh cho c¶ thßi kú vËn hµnh dù ¸n.
Nh trªn ®· ph©n tÝch, mçi chØ tiªu ®Òu cã u vµ nhîc ®iÓm cña nã. V× vËy, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, cÇn ph¶i sö dông tæng hîp c¸c chØ tiªu trªn trong khi thÈm ®Þnh dù ¸n.
d.6.Tû suÊt lîi nhuËn / vèn ®Çu t.
=
Trong ®ã : lîi nhuËn b×nh qu©n n¨m.
: Tæng vèn ®Çu t ban®Çu
ChØ tiªu nµy ®îc ¸p dông cho mäi dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, nã ph¶n ¸nh møc thu håi vèn ®Çu t tõ lîi nhuËn thuÇn hµng n¨m.
d.7. Vßng quay vèn l u ®éng.
Trong ®ã :: doanh thu thuÇn b×nh qu©n n¨m trong thêi kú nghiªn cøu.
: lîi nhuËn b×nh qu©n n¨m trong thêi kú nghiªn cøu.
d.8. Tû suÊt lîi nhuËn / doanh thu.
=
ChØ tiªu nµy ¸p dông cho c¸c dù ¸n doanh thu b¸n hµng tõng n¨m.
d.9. Tû suÊt lîi nhuËn/ vèn tù cã.
=
: vèn tù cã b×nh qu©n.
ChØ tiªu nµy dïng ®Ó so s¸nh c¸c dù ¸n.
d.10.Ph©n tÝch ®é nh¹ycña dù ¸n.
M«i trêng xung quanh thêng xuyªn biÕn ®éng t¸c ®éng tíi dù ¸n ®Çu t, do vËy ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ch¾c ch¾n vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n th× cÇn xem xÐt l¹i tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n b»ng viÖc tÝnh to¸n l¹i c¸c chØ tiªu tµI chÝnh: NPV, IRR… trong trêng hîp cã tÝnh nhiÒu ®Õn yÕu tè rñi ro, c¸c kh¶ n¨ng xÊu cã thÓ x¶y ra víi dù ¸n nh l¹m ph¸t, gi¸ b¸n s¶n phÈm gi¶m… Ph©n tÝch ®é nh¹y nh»m xem xÐt møc ®é nh¹y c¶m cña dù ¸n ®èi víi sù biÕn ®éng cña c¸c yÕu tè liªn quan, gióp cho chñ ®Çu t biÕt dîc dù ¸n nh¹y c¶m víi yÕu tè nµo nhÊt ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. MÆc kh¸c ph©n tÝch ®é nh¹y cu¶ dù ¸n cho phÐp lùa chän ®îc dù ¸n cã ®é an toµn cao h¬n cho nh÷ng kÕt qu¶ dù tÝnh. Dù ¸n cã ®é an toµn cao lµ dù ¸n vÉn ®¹t hiÖu qu¶ khi nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn nã thay ®æi theo chiÒu híng kh«ng cã lîi.
Ph¬ng ph¸p 1: Ph©n tÝch ®é nh¹y dù ¸n theo hiÖu qu¶ tµi chÝnh víi tõng yÕu tè cã liªn quan nh»m t×m ra yÕu tè g©y nªn sù nh¹y c¶m lín cña c¸c chØ tiªu. Bao gåm c¸c bíc sau:
X¸c ®Þnh nh÷ng biÕn chñ yÕu cña chØ tiªu hiÖu qu¶ tµi chÝnh cÇn quan t©m cña dù ¸n.
T¨ng gi¶m mçi yÕu tè theo tõng tû lÖ nµo ®ã.
§o lêng tû lÖ % thay ®æi cña hiÖu qu¶ tµi chÝnh do sù thay ®æi c¸c yÕu tè.
Chia tû lÖ phÇn tr¨m thay ®æi cña hiÖu qu¶ tµI chÝnh cho tû lÖ thay ®æi cña mçi yÕu tè ta cã chØ sè nh¹y c¶m cña mçi yÕu tè ®ã.
ChØ sè nh¹y c¶m cña yÕu tè nµo lín lµ dù ¸n nh¹y c¶m víi yÕu tè ®ã, yÕu tè nµy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n cÇn cã biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ, h¹n chÕ rñi ro.
Ph¬ng ph¸p 2: Cho c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn chØ tiªu hiÖu qu¶ tµI chÝnh thay ®æi trong giíi h¹n thÞ trêng cã thÓ chÊp nhËn ®îc. Méi sù thay ®æi ta cã mét ph¬ng ¸n, c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña thÞ trêng hoÆc cña chñ ®Çu t , ngêi qu¶n lý dù ¸n ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n cã lîi.
Th«ng thêng ®Ó xem xÐt ®é nh¹y ngêi ta thêng tÝnh to¸n sù thay ®æi cña c¸c chØ tiªu NPV, IRR khi cã sù biÕn ®éng cña c¸c nh©n tè nh gi¸ b¸n s¶n phÈm, gi¸ ®Çu vµo, vèn ®Çu t,,..
Ph¬ng ph¸p 3: Ph©n tÝch ¶nh hëng ®ång thêi cña nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ®Õn chØ tiªu hiÖu qu¶ tµI chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ ®é an toµn cña dù ¸n.h.Ph©n tÝch kh¶ n¨ng rñi ro cña dù ¸n.
d.11. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng rñi ro.
Ho¹t ®éng ®Çu t chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè rñi ro nh: sù thay ®æi cña c¬ chÕ chÝnh s¸ch, biÕn ®éng cña thÞ trêng, thiªn tai, chiÕn tranh… V× vËy khi tiÕn hµnh thÈm ®Þnh cÇn xem xÐt c¸c yÕu tè rñi ro cã thÓ x¶y ra tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa . Cã nhiÒu biÖn ph¸p phßng ngõa tuú thuéc vµo tÝnh chÊt cña c¸c lo¹i rñi ro cã thÓ x¶y ra. §Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p cÇn tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh rñi ro cña dù ¸n nh sau:
Ph¬ng ph¸p to¸n x¸c suÊt: cho phÐp lîng ho¸ c¸c biÕn sè ë t¬ng lai trong ®iÒu kiÖn bÊt ®Þnh cña c¸c biÕn cè, ®Æc biÖt lµ trong trêng hîp sù xuÊt hiÖn cña bÊt kú biÕn cè nµo kh¸c.
B»ng viÖc tÝnh to¸n kú väng to¸n cña c¸c biÕn cè chñ ®Çu t cã thÓ c©n nh¾c ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n tèi u trong sè c¸c ph¬ng ¸n cã thÓ cã.
Ta gäi qi lµ x¸c suÊt biÕn cè i, pi lµ gi¸ trÞ cña biÕn cè i
= 1 hay 100% th× kú väng to¸n ( EV) lµ :
EV=
EV cã thÓ hiÓu lµ thÕ c©n b»ng tin cËy hoÆc møc ®é trung b×nh cña gi¸ trÞ biÕn cè.
Ph¬ng ph¸p tÝnh tû suÊt chiÕt khÊu cã ®iÒu chØnh theo ®é rñi ro:
Tæng lîi nhuËn cu¶ c¶ ®êi dù ¸n, lîi nhuËn b×nh qu©n n¨m, thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t, hÖ sè hoµn vèn néi bé.. HÖ sè chiÕt khÊu cã ®iÒu chØnh theo ®é rñi ro ®îc tÝnh nh sau:
=* 100%
Trong ®ã: (%) lµ tû suÊt chiÕt khÊu cña dù ¸n ®· ®iÒu chØnh theo ®é rñi ro.
(%) lµ tû suÊt chiÕt khÊu giíi h¹n.
q(%) lµ x¸c suÊt rñi ro.
3.7. ThÈm ®Þnh vÒ mÆt kinh tÕ x· héi cña dù ¸n.
Th«ng qua c¸c chØ tiªu so s¸nh c¸c lîi Ých mµ nÒn kinh tÕ x· héi thu ®îc víi c¸c ®ãng gãp mµ nÒn kinh tÕ x· héi ph¶i bá ra ®Ó thÊy ®îc t¸c ®éng cña dù ¸n ®èi víi nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã cã ph¬ng ¸n sö dông c¸c nguån lùc s½n cã cña quèc gia mét c¸ch tèt nhÊt.
Nh÷ng so s¸nh nµy cã thÓ xem xÐt mét c¸ch ®Þnh tÝnh nh: t¨ng thu ngo¹i tÖ, møc gia t¨ng viÖc lµm, t¨ng thu ng©n s¸ch…
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông t¹i së giao dÞch I- ng©n hµng c«ng th¬ng viÖt nam
I. Kh¸i qu¸t chung vÒ Së giao dÞch I - Ng©n hµng c«ng th¬ng viÖt nam
1. Giíi thiÖu chung
Ng©n hµng C«ng th¬ng viÖt nam ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 402/CT 14/11/1990 cña chñ tÞch héi ®ång bé trëng vµ ®îc thèng ®èc ng©n hµng nhµ níc ký quyÕt ®Þnh sè 285/ Q§- NH5 ‚ ngµy 21/6/1996 vÒ viÖc chuyÓn ho¹t ®éng ng©n hµng sang ho¹ch to¸n kinh doanh, hÖ thèng NHVN chuyÓn tõ m« h×nh mét cÊp sang m« h×nh hai cÊp. Cïng víi sù ra ®êi cña bèn ng©n hµng chuyªn doanh:Ng©n hµng ngo¹i th¬ng viÖt nam, ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn viÖt nam, ng©n hµng n«ng nghiÖp viÖt nam th× tõ 1/7/1988 ng©n hµng c«ng th¬ng viÖt nam ®· ra ®êi vµ b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng.
Ng©n hµng c«ng th¬ng viÖt nam lµ mét trong nh÷ng ng©n hµng th¬ng m¹i hµng ®Çu ë viÖt nam ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®¶ng vµ nhµ níc, thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gãp phÇn kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ.
2. Kh¸i qu¸t vÒ së giao dÞch I-NHCTVN.
2.1.Kh¸i qu¸t chung
Së giao dÞch I-NHCTVN lµ mét chi nh¸nh trùc thuéc ng©n hµng c«ng th¬ng viÖt nam, lµ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc cña ng©n hµng c«ng th¬ng viÖt nam, ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 134 H§QT vÒ viÖc s¾p xÕp l¹i tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña së giao dÞch I.
LÞch sö h×nh thµnh cña së giao dÞch I nh sau:
Th¸ng 4/1988 ®Õn th¸ng 4/1993: Së giao dÞch mang tªn ng©n hµng c«ng th¬ng Hµ Néi.
Th¸ng 4/1993 ®Õn th¸ng 12/1998 : Héi së chÝnh NHCTVN.
Th¸ng 1/1999 ®Õn nay: Mang tªn së giao dÞch I –NHCTVN.
Trong hÖ thèng thµnh viªn cña NHCTVN së giao dÞch I lu«n ®øng ®Çu vÒ mäi mÆt: Nguån vèn, sè vèn huy ®éng, ho¹t ®«ng kinh doanh. Së giao dÞch I lµ ®¬n vÞ lu«n cã nguån vèn lín trong hÖ thèng NHCTVN thêng chiÕm 20%toµn hÖ thèng, lµ ®¬n vÞ cã h¹ch to¸n lín nhÊt. §©y cßn lµ ®Çu mèi cña c¸c chi nh¸nh, lµ n¬i ®Çu tiªn nhËn quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¸c chÝnh s¸ch, chñ tr¬ng míi cña NHCTVN.
2.2.NghÜa vô vµ quyÒn h¹n.
NghÜa vô.
-Sö dông cã hiÖu qu¶, b¶o toµn ph¸t triÓn ph¸t triÓn vèn vµ c¸c nguån lùc cña ng©n hµng c«ng th¬ng viÖt nam.
-Tæ chøc thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh ®¶m b¶o an toµn hiÖu qu¶ phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt níc.
Thùc hiÖn nghÜa vô vÒ tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ cña NHCTVN.
QuyÒn h¹n
NhËn tiÒn göi tiÕt kiÖm, tiÒn göi thanh to¸n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c trong níc vµ níc ngoµi b»ng VN§ vµ ngo¹i tÖ.
Ph¸t hµnh c¸c lo¹i chøng chØ tiÒn göi, tÝn phiÕu, kú phiÕu, tr¸i phiÕu ng©n hµng vµ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn kh¸c phôc vô yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng.
Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n b»ng VN§ vµ ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ theo c¬ chÕ tÝn dông cña ng©n hµng nhµ níc vµ quyÕt ®Þnh cña NHCTVN.
Thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ nh thanh to¸n nhê thu,th tÝn dông L/C, th«ng b¸o L/C xuÊt khÈu, b¶o l·nh thanh to¸n, kinh doanh ngo¹i tÖ theo quy ®Þnh cña NHCTVN.
Thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng: Thanh to¸n, chuyÓn tiÒn trong vµ ngoµi níc, chi tr¶ kiÒu hèi, thanh to¸n sÐc ….
Thùc hiÖn chÕ ®é an toµn kho quü, b¶o qu¶n tiÒn mÆt, ng©n phiÕu thanh to¸n vµ c¸c Ên chØ quan träng, ®¶m b¶o chi tr¶ tiÒn mÆt ng©n phiÕu thanh to¸n chÝnh x¸c kÞp thêi.
Thùc hiÖn c¸c dÞch vô t vÊn vÒ tiÒn tÖ, qu¶n lý tiÒn vèn c¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng.
Theo dâi kiÓm tra kho Ên chØ cña NHCTVN, ®¶m b¶o xuÊt kho Ên chØ quan träng cho c¸c chi nh¸nh cña ng©n hµng c«ng th¬ng phÝa b¾c.
§Çu t díi h×nh thøc hïn vèn, liªn doanh mua cæ phÇn, mua tµi s¶n vµ c¸c h×nh thøc ®Çu t kh¸c vµo c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc tÝn dông tµi chÝnh kh¸c
2.3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh së giao dÞch I.
HiÖn nay së giao dÞch I cã 9 phßng nghiÖp vô, mét phßng giao dÞch vµ mét tæ nghiÖp vô b¶o hiÓm ho¹t ®éng theo nhiÖm vô chøc n¨ng riªng díi sù chØ ®¹o ®iÒu hµnh cña ban gi¸m ®èc gåm mét gi¸m ®èc vµ hai phã gi¸m ®èc.
Sè c¸n bé theo thèng kª cña phßng tæ chøc lµ 279 ngêi trong ®ã 70% cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ cao ®¼ng.
a. Phßng nguån vèn – c©n ®èi tæng hîp.
Tæ chøc huy ®éng mäi nguån vèn nhµn rçi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c b»ng tiÒn VN§ vµ ngo¹i tÖ theo híng dÉn cña tæng gi¸m ®èc NHCTVN.
Trùc tiÕp ®iÒu hµnh lao ®éng t¹i c¸c quü tiÕt kiÕm cña së giao dÞch I, ®¶m b¶o an toµn tuyÖt ®èi tµi s¶n tiÒn b¹c cña c¬ quan vµ cña nhµ níc t¹i quü tiÕt kiÖm theo ®óng chÕ ®é hiÖn hµnh cña tæng gi¸m ®èc NHCTVN.
LËp kÕ ho¹ch kinh doanh tæng hîp, ph©n tÝch b¸o c¸o mäi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña së giao dÞch I theo yªu cÇu cña gi¸m ®èc së giao dÞch I, gi¸m ®èc ng©n hµng nhµ níc Hµ Néi, tæng gi¸m ®èc NHCTVN.
Tæng hîp b¸o c¸o c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng t¸c thi ®ua khen thëng cña së giao dÞch I theo ®óng c¬ chÕ hiÖn hµnh cña tæng gi¸m ®èc NHCTVN.
b._.bé thÈm ®Þnh n¾m b¾t dîc th«ng tin kÞp thêi, gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh rót tiÒn vay, sö dông vèn vay vµ cã nh÷ng gi¶i ph¸p kÞp thêi tr¸nh thÊt tho¸t vèn.
Ng©n hµng cã mét ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n vÒ lÜnh vùc kinh tÕ, cã kinh nghiÖm vÒ thÈm ®Þnh vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh¶ n¨ng tr¶ nî, nh÷ng vÊn ®Ò mµ ng©n hµng quan t©m nhÊt. §©y còng lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña dù ¸n .
4.2. Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh.
- ViÖc thÈm ®Þnh dù ¸n tuy ®· ®îc tiÕn hµnh trªn nhiÒu ph¬ng diÖn nh: thÞ trêng, kü thuËt, tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý… song viÖc xem xÐt cßn rÊt s¬ sµi. ViÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu cßn mang tÝnh h×nh thøc ®Æc biÖt c¸c chØ tiªu NPV, IRR …cha ®îc coi träng. Ngoµi ra viÖc thÈm ®Þnh kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thßi gian cña tiÒn ®iÒu nµy g©y ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chÊt lîng thÈm ®Þnh ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng dù ¸n dµi h¹n. C¸c chØ tiªu mµ ng©n hµng sö dông ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n dÔ sö dông nhng l¹i cã nhîc ®iÓm lµ chØ quan t©m ®Õn viÖc thu håi vèn mµ kh«ng chó ý tíi nh÷ng lî Ých mµ dù ¸n ®em l¹i cho x· héi, ng©n hµng còng cha ®a ra ®îc c¸c ®Þnh møa quy ®Þnh.
Ph©n tÝch ®é nh¹y chØ ®îc sö dông ë møc ®é thÊp.
Ng©n hµng tËp trung qu¸ cao vµo viÖc xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî hµng n¨m cña dù ¸n ,trong khi c¸c chØ tiªu quan träng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tµi chÝnh l¹i ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch h×nh thøc. Nh vËy lµ cha chÝnh x¸c ®óng theo môc tiªu cña thÈm ®Þnh tµi chÝnh.
Tû lÖ chiÕt khÊu dïng ®Ó tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu cha ®îc thèng nhÊt dÉn ®Õn c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®îc tÝnh to¸n kh«ng cßn chÝnh x¸c.
C¸c c¸n bé thÈm ®Þnh chñ yÕu thuéc chuyªn m«n kinh tÕ v× vËy viÖc thÈm ®Þnh vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt cßn h¹n chÕ ®«i khi dÉn ®Õn tÝnh to¸n sai lÖch vµ ¶nh hëng ®Õn thu nhËp g©y mÊt vèn vµ mÊt uy tÝn cho ng©n hµng.
Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh chñ yÕu coi träng kh©u thÈm ®Þnh tríc khi quyÕt ®Þnh cho vµ cßn viÖc sö dông vèn vay vµ ho¹t ®éng kinh doanh còng nh nh÷ng ¶nh hëng cña dù ¸n ®Õn x· héi hoÆc thËm chÝ vèn vay ®îc sö dông sai môc ®Ých, kh«ng hiÖu qu¶, chñ ®Çu t cã thÓ tham « tiÒn cña nhµ níc g©y thiÖt h¹i cho x· héi vµ ng©n hµng. V× vËy cÇn ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh kü cµng kh«ng xem nhÑ bÊt cø ph¬ng diÖn nµo ng©n hµng cÇn ph¶i theo dâi dù ¸n tõ khi b¾t ®Çu cho ®Õn khi kÕt thóc.
ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh cha ®îc linh ho¹t, cha xem xÐt ë tr¹ng th¸i ®éng v× vËy viÖc h¹n chÕ rñi ro do biÕn ®éng cña thÞ trêng cha kÞp thêi g©y tæn thÊt cho ng©n hµng…
Bªn c¹nh ®ã nguån th«ng tin ®îc thu thËp ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh chñ yÕu thu thËp tõ kh¸ch hµng vay vèn , do vËy thêng lµ thiÕu th«ng tin. HiÖn nay ng©n hµng dùa trªn c¸c b¸o c¸o quyÕt to¸n vµ sè liÖu b¸o c¸o cña kh¸ch hµng®Ó tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng cßn dùa vµo th«ng tin tõ viÖc pháng vÊn kh¸ch hµngvµ kh¶o s¸t thùc tÕ cña c¸n bé tÝn dông, kÕt hîp víi nh÷ng th«ng tin tõ s¸ch b¸o, tõ b¹n hµng cña chñ ®Çu t…Tuy nhiªn c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng vµ doanh nghiÖp thêng thay ®æi liªn tôc theo ngµy, theo giêdo vËy còng g©y trë ng¹i cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh.§iÒu nµy ®ßi hái hÖ thèng th«ng tin cña ng©n hµng cÇn nhanh chãng ®æi míi cËp nhËt, kÞp thêi , chiÝnh x¸c ®Ó phôc vô tèt cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh.
Sè liÖu nªu trong c¸c dù ¸n kh¶ thi, c¸c luËn chøng kinh tÕ, kü thuËt trong ®ã c¸c con sè dù kiÕn vÒ c©n ®èi thu chi, vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô thêng lµ íc tÝnh, cha s¸t víi thùc tÕ, cha mang tÝnh khoa häctõ ®ã viÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu tµi chÝnh cha ®îc chÝnh x¸c.
Ch¬ng III
Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶
thÈm ®Þnh tÝn dông ®Çu t dù ¸n t¹i
Së giao dÞch I – NHCTVN.
I.§Þnh híng ho¹t ®éng tÝn dông cña Së Giao DÞch I- NHCTVN.
Cïng víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt níc , sù ph¸t triÓn cña toµn ngµnh ngan hµng Sau h¬n 10 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh Ng©n Hµng C«ng Th¬ng ViÖt Nam ngµy cµng ph¸t triÓn vµ kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ, vai trß trong hÖ thèng c¸c ngan hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam, ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu ®¸ng kÓ cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn cña §¶ng vµ Nhµ Níc, thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gãp phÇn kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng trëng ®i lªn.Së Giao DÞch I lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n t¬ng ®èi phô thuéc vµo NHCTVN,do ®ã còng x¸c ®Þnh cho m×nh mét chiÕn lîc kinh doanh cô thÓ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ng©n hµng vµ theo ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña §¶ng vµ Nhµ níc.Trong lÜnh vùc tÝn dông chiÕn lîc ®ã ®îc cô thÓ ho¸ nh sau:
PhÊn ®Êu ®¹t møc t¨ng d nî tÝn dông hµng n¨m tõ 15- 20%.
T¨ng cêng tû träng tÝn dông trung dµi h¹n tõ 30- 40% tæng d nî, ®Æc biÖt tËp trung vèn cho c¸c ngµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, c¸c dù ¸n cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn, cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh: ®iÖn lùc, dÇu khÝ, bu chÝnh, viÔn th«ng, hµng kh«ng…
§Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã,Ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p vµ nhiÖm vô sau:
- Víi ph¬ng ch©m “ t¨ng trëng an toµn hiÖu qu¶ ”, chÝnh s¸ch tÝn dông cña Së Giao DÞch I – NHCTVN trong thêi gian tíi lµ chñ ®éng tÝch cùc t×m kiÕm dù ¸n kh¶ thi ®Ó cho vay, tËp trung nguån vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn c¸c dù ¸n cã vai trß chñ ®¹o, quan träng trong nÒn kinh tÕ, cã hiÖu qu¶ cao.
Cã chÝnh s¸ch, phÝ dÞch vô hîp lý, hÊp dÉn ®Ó c¹nh tranh víi c¸c ngan hµng kh¸c, c¶i tiÕn thñ tôc, quy tr×nh nghiÖp vô, ®Èy m¹nh c«ng t¸c t vÊn nghiÖp vô, th«ng tin thÞ trêng cho kh¸ch hµng.
Më réng ®i liÒn víi cñng cè, n©ng cao chÊt lîngk tÝn dông, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi vèn; gi¶m tû lÖ nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi xuèng díi møc cho phÐp. Cã c¸c gi¶i ph¸p vÒ khai th¸c tµi s¶n, xiÕt nî, xö lý nî khã ®ßi …nh»m thu håi vèn cho ng©n hµng.T¨ng cêng c¬ chÕ th«ng tin tÝn dông, n¾m ch¾c t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th¸o gì khã kh¨n, sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶.
§a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®Çu t g¾n liÒn víi viÖc øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong qu¶n lý, kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng tÝn dông, qu¶n lý vèn vay, thÈm ®Þnh dù ¸n.
Hoµn thiÖn ®éi ngò c¸n bé tÝn dông, c¸n bé thÈm ®Þnh dù ¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt …®¸p øng yªu cÇu cña ho¹t ®éng tÝn dông.
§Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô môc tiªu cña chiÕn lîc chung còng nh chÝnh s¸ch tÝn dông Ng©n Hµng cÇn tiÕn hµnh ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nhau trong ®ã gi¶i ph¸p vÒ thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông cÇn ®îc Ng©n hµng ®Æc biÖt coi träng.
II. §Þnh híng ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông t¹i Së Giao DÞch I- Ng©n Hµng C«ng Th¬ng ViÖt Nam.
-C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®øng trªn gi¸c ®é ngêi cho vay, ngêi tµi trî ®Ó xem xÐt.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®îc phæ cËp ho¸ trong toµn hÖ thèng tíi tÊt c¶ c¸c c¸n b« lµm nhiÖm vô ë c¸c bé phËn kh¸c nhau víi nh÷ng yªu caïu ®ßi hái kh¸c nhau trong ®ã träng t©m lµ bé phËn tÝn dông.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, liªn tôc, toµn diÖn víi tÊt c¶ c¸c dù ¸n xin vay trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh vay vèn.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo mét quy tr×nh hiÖn ®¹i, khoa häc, thÝch hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ, phï hîp víi c«ng nghÖ cña Ng©n hµng.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i thêng xuyªn ®îc trau dåi, tæng kÕt ®Ó rót ra nh÷ng kinh nghiÖm, tõ ®ã ngµy n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i lu«n lu«n ph¸t huy vai trß tham mu cho c¸c cÊp l·nh ®¹o tõ trung ¬ng ®Õn c¬ së trong viÖc quyÕt ®Þnh c¸c kho¶n cho vay.
III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng thÈm §Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông trong ho¹t ®éng chovay t¹i së giao dÞch I – NHCTVN.
§Ó thùc hiÖn ®îc c¸c môc tiªu cña chiÕn lîc ph¸t triÓn chung cña ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, ®Æc biÖt lµ c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch tÝn dông th× viÖc n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông lµ nh©n tè gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng mét kho¶n vay. Ng©n hµng còng ®ang ®a ra nhiÒu gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt lîng tÝn dông trong ®ã c«ng t¸c thÈm ®Þnh gi÷ vai trß bËc nhÊt.Ng©n hµng lu«n mong muèn cã chÊt lîng thÈm ®inh tèt nhÊt®Ó dùa ra quyÕt ®Þnh cho vay ®óng, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu nî vµ thu l·i phï hîp víi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh ®îc coi lµ hiÖu qu¶ khi lùa chän ®îc c¸c ph¬ng ph¸p chØ tiªu phï hîp víi tõng lo¹i dù ¸n ®Ó lµm s¸ng tá vµ ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò cña dù ¸n. §èi víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh th× chó träng thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ tµi chÝnh. §èi víi c¸c dù ¸n x©y dùng c¬ b¶n th× ngoµi viÖc thÈm ®Þnh tµi chÝnh cÇn xem xÐt vÒ lîi Ých kinh tÕ cña dù ¸n, lîi Ých x· héi mµ dù ¸n ®em l¹i cho chñ ®Çu t, cho x· héi.Trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh Ng©n hµng thêng chó träng ®Õn c¸c chØ tiªu ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian cã thÓ tr¶ nî vµ kÕt qu¶ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp mµ l¹i xem nhÑ ®Õn c¸c chØ tiªu sinh lêi cña dù ¸n, xem nhÑ c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi. V× vËy cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p ®Ó kÕt hîp hµi hoµ khi sö dông c¸c chØ tiªu ®Ó thÈm ®Þnh dù ¸n.
Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu xem xÐt c¸c hå s¬ dù ¸n vay vèn t¹i Së giao dÞch I kÕt hîp víi sù ®¸nh gi¸ nghiªn cøu cña c¸c thÕ hÖ ®i tríc em xin ®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông t¹i Së giao dÞch I – NHCTVN. Nh÷ng gi¶i ph¸p nµy ®îc ®a ra dùa trªn nh÷ng gîi ý tõ s¸ch vë cïng víi nh÷ng suy luËn trªn thùc tÕ t¹i ng©n hµng còng nh vai trß to lín cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng.
Nh÷ng gi¶i ph¸p ®îc tËp hîp thµnh c¸c nhãm nh sau
- Gi¶i ph¸p vÒ ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh.
Gi¶i ph¸p vÒ con ngêi..
Gi¶i ph¸p vÒ th«ng tin.
Gi¶i ph¸p vÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh.
Gi¶i ph¸p vÒ trang thiÕt bÞ kü thuËt.
1. Gi¶i ph¸p vÒ ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh.
1.1. ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh hiÖn ®¹i
§Ó n©ng cao chÊt lîng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh h¬n n÷a ng©n hµng cÇn chó träng t¨ng cêng ¸p dông nh÷ng ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i trªn c¬ së häc hái c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi vÒ ph¬ng ph¸p tõ ®ã ¸p dông mét c¸ch s¸ng t¹o vµo thùc tÕ ViÖt Nam. §ång thêi mçi mét dù ¸n cã mét ®Æc thï riªng v× vËy cÇn ph¶i vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p mét c¸ch linh ho¹t sao cho phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn cña mçi dù ¸n ®i vay vèn.
1.2. Sö dông c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n.
ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n lµ quan träng bËc nhÊt bëi ng©n hµng còng nh chñ ®Çu t ®Òu quan t©m hµng ®Çu ®Õn lîi nhuËn. Do ®ã ng©n hµng cÇn sö dông c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh mang tÝnh kh¸i qu¸t cao nh NPV, IRR, PI, PP,.. Ng©n hµng cÇn coi ®©y lµ c¸c chØ tiªu b¾t buéc cÇn ph¶i tÝnh to¸n trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n. §Æc biÖt ph¶i sö dông linh ho¹t hai chØ tiªu lµ NPV vµ IRR. Sö dông chØ tiªu NPV cã thÓ lùa chän c¸c dù ¸n theo nguyªn t¾c dù ¸n ®îc lùa chän lµ dù ¸n mang l¹i gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn lín nhÊt trong khi ®ã chØ tiªu IRR nhiÒu khi cã thÓ dÉn tíi nh÷ng quyÕt ®Þnh kh«ng chÝnh x¸c khi lùa chän c¸c dù ¸n. Nh÷ng dù ¸n cã tû suÊt thu håi vèn néi bé cao nhng quy m« nhá th× cã thÓ ®em l¹i gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn nhá h¬n mét dù ¸n kh¸c cã tû suÊt thu håi vèn néi bé thÊp nhng ®em l¹i gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cao h¬n.
Tiªu chuÈn gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn lµ mét tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi do ®ã NPV kh«ng thÓ hiÖn ®îc møc ®é hiÖu qu¶, trong khi ®ã IRR lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ t¬ng ®èi do ®ã nã thÓ hiÖn ®îc møc ®é hiÖu qu¶ h¬n so víi NPV.
NPV thõa nhËn râ rµng chi phÝ c¬ héi vÒ sö dông vèn ®îc ¸p dông ®Ó tÝnh NPV cña dù ¸n nhng ph¬ng ph¸p IRR l¹i ngÇm ®Þnh r»ng chi phÝ c¬ héi cña viÖc sö dông vèn b»ng IRR cña dù ¸n. V× vËy mµ râ rµng ph¬ng ph¸p tÝnh NPV toµn diÖn h¬n.
NÕu dù ¸n ®îc tµi trî theo ph¬ng ph¸p hçn hîp b»ng mét phÇn vèn tù cã vµ vay ng©n hµng th× chi phÝ tiÒn vay sÏ ®îc tÝnh vµo lîi nhuËn tríc thuÕ. Khi tr¶ nî ng©n hµng theo niªn kim cè ®Þnh cã nghÜa lµ CF ( cash flow ) = LNST + KH + l·i ph¶i tr¶
Nhng CF nµy ph¶i dïng ®Ó tr¶ cho phÇn gèc tiÒn vay nªn chuçi CF nµy ph¶i trõ ®i phÇn gèc vay hoÆc gi¸ trÞ thay lý tµi s¶n nÕu cã råi míi hiÖn t¹i ho¸ ®Ó tÝnh NPV.
NÕu dù ¸n ®îc tµi trî b»ng toµn bé vèn tù cã th×: CF = LNST + KH.
NÕu dù ¸n ®îc tµi trî b»ng h×nh thøc leasing th× hµng n¨m ngêi ®i thuª ph¶i tr¶:
TiÒn thuª = KH + l·i tiÒn thuª.
CF = LNST.
Trong qu¸ tr×nh tÝnh chi phÝ cho dù ¸n ng©n hµng cÇn tÝnh ®Õn gi¸ trÞ cßn l¹i cña m¸y mãc thiÕt bÞ , gi¸ trÞ cßn l¹i nµy ph¶i tÝnh vµo chi phÝ nhng mang dÊu ©m.
§èi víi nh÷ng dù ¸n cã hiÖu qu¶ nhng trong nh÷ng n¨m ®Çu dßng tiÒn cña dù ¸n bÞ ©m v× vèn ®Çu t tËp trung vµo nh÷ng n¨m ®Çu rÊt lín, doanh thu nh÷ng n¨m ®Çu l¹i bÐ do ®ã Së giao dÞch nªn tiÕp tôc xem xÐt cho vay ®Ó dù ¸n bï ®¾p vµo dßng tiÒn ©m , ng©n hµng sÏ thu nî vµo c¸c n¨m sau.
1.3. TÝnh l·i suÊt chiÕt khÊu .
Trªn thùc tÕ c¸c dù ¸n hiÖn nay ë ViÖt Nam ®îc tµi trî bëi nhiÒu nguån vèn, v× vËy ng©n hµng cÇn ¸p dông c¸ch tÝnh b×nh qu©n gia quyÒn l·i suÊt
Trong ®ã : lµ lîng vèn lÊy tõ nguån vèn thø i
lµ l·i suÊt ph¶i tr¶ cho nguån vèn thø i
r lµ l·i suÊt thÝch hîp cho dù ¸n
Ng©n hµng cÇn ph¶i xem xÐt ®Õn møc ®é rñi ro ¶nh hëng ®Õn l·i suÊt nh: tû lÖ l¹m ph¸t hµng n¨m , møc ®é rñi ro do thêi tiÕt, møc ®é l·i suÊt quy ®Þnh cho c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nhau… Trong nh÷ng n¨m mµ nguån vèn kham hiÕm ng©n hµng cã thÓ tÝnh tû lÖ chiÕt khÊu cao do chi phÝ vèn t¨ng vµ ngîc l¹i tû lÖ chiÕt khÊu thÊp h¬n trong nh÷ng n¨m nguån vèn dåi dµo
1.4. VÊn ®Ò gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn .
Qua vÝ dô vÒ thÈm ®Þnh ta thÊy r»ng ng©n hµng trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n thêi gian hoµn vèn ®· kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn ®©y lµ mét h¹n chÕ lín bëi gi¸ trÞ ®ång tiÒn ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau lµ kh«ng gièng nhau. V× vËy ng©n hµng cÇn tÝnh thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n theo c¸ch tÝnh cã sö dông tû lÖ chiÕt khÊu tóc lµ quy dßng tiÒn vÒ cïng mét thêi ®iÓm mµ th«ng thêng lµ quy vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ sö dông l·i suÊt chiÕt khÊu chung. Lóc nµy thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n lµ thêi gian ®Ó :
Trong ®ã: : tæng vèn ®Çu t ban ®Çu
: luångtiÒn cña dù ¸n mang l¹i n¨m thø i
n : thêi gian ho¹t ®éng cña dù ¸n.
r : l·i suÊt chiÕt khÊu chung ¸p dông cho dù ¸n
§©y lµ chØ tiªu quan träng gióp cho chñ ®Çu t dù tÝnh ®îc thêi gian vèn ø ®éng vµ thêi ®iÓm b¾t ®Çu thu l·i.
1.5. TÝnh to¸n dßng tiÒn cña dù ¸n.
Th«ng thuêng c¸c dù ¸n ngoµi gi¸ trÞ thu håi tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ nhµ xëng khi kÕt thóc dù ¸n cßn cã gi¸ trÞ thanh lý cña tµi s¶n. VÊn ®Ò mµ ng©n hµng quan t©m lµ kho¶n tr¶ nî cña doanh nghiÖp hµng n¨m nhng ph¶i lµ tiÒn mÆt hiÖn cã cña doanh nghiÖp chø kh«ng ph¶i lµ nguån lÊy tõ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hay lÊy tõ lîi nhuËn sau thuÕ v× ®ã chØ lµ nh÷ng sè liÖu tÝnh to¸n trªn sæ s¸ch kÕ to¸n mµ th«i. Tuy nhiªn nh÷ng con sè nµy ®«i khi kh«ng chÝnh x¸c . Trong dù ¸n ®Çu t th× dßng tiÒn trong n¨m ®Çu thêng lµ ©m nhng dù ¸n cã hiÖu qu¶ nªn ng©n hµng ph¶i dùa vµo dßng tiÒn ë c¸c n¨m sau ®Ó bï ®¾p cho n¨m tríc.
Ng©n hµng cÇn c¨n cø vµo dßng tiÒn mÆt vµo vµ dßng tiÒn mÆt ra cña dù ¸n ®Ó x¸c ®Þnh ®îc t×nh tr¹ng tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp .
1.6. Ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n.
ViÖc ph©n tÝch ®é nhËy cña dù ¸n lµ x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè cña dù ¸n, trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ l¹i c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶. Tr«ng qu¸ tr×nh ph©n tÝch cÇn x¸c ®Þnh ®îc biªn an toµn . Biªn an toµn nµy cµng lín th× dù ¸n cµng ch¾c ch¾n. §iÓm an toµn lµ ®iÓm mµ t¹i ®ã ho¹t ®éng cña dù ¸n cã thÓ chÊp nhËn ®îc, nÕu thÊp h¬n th× dù ¸n kh«ng cã lîi. V× vËy ng©n hµng cÇn ph¶i dù kiÕn mét sè bÊt tr¾c cã thÓ x¶y ra ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc ®iÓm an toµn cho dù ¸n.
Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n ng©n hµng cÇn chó träng mét sè yÕu tè nh sau: Sù gi¶m s¶n lîng, Sù gi¶m ®¬n gi¸, c¸c yÕu tè thÞ trêng kh¸c,…
§Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro lµ ¸p dông tû lÖ chiÕt khÊu ®· ®iÒu chØnh rñi ro. Ng©n hµng nªn tiÕn hµnh theo c¸c bíc nh sau:
+ TÝnh gi¸ trÞ kú väng EV:
: X¸c suÊt biÕn ®æi
:gi¸ trÞ cña biÕn sè i
n: sè biÕn cè
+ TÝnh tû lÖ chiÕt khÊu ®iÒu chØnh theo sù rñi ro:
R =
R: tû lÖ chiÕt khÊu ®îc ®iÒu chØnh theo sù rñi ro.
r tû lÖ chiÕt khÊu ®îc lùa chän ®Ó tÝnh to¸n.
p: x¸c suÊt rñi ro.
Tû lÖ chiÕt khÊu ®îc ®iÒu chØnh khi cã l¹m ph¸t:
RI = (1+r)(1+i)-1
Trong ®ã RI: tû lÖ chiÕt khÊu ®îc ®iÒu chØnh theo l¹m ph¸t.
R: tû lÖ chiÕt khÊu ®îc lùa chän.
I: tû lÖ l¹m ph¸t.
2. Gi¶i ph¸p vÒ th«ng tin.
ChÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t phô thuéc vµo sè lîng vµ chÊt lîng nguån th«ng tin thu ®îc. Th«ng tin lµ nguån lùc lµ c¬ së ®Ó cã kÕt qu¶ thÈm ®Þnh tèt, cã thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro do thiÕu th«ng tin g©y nªn. V× vËy viÖc x©y dùng cñng cè ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin ®¶m b¶o cung cÊp chÝnh x¸c kÞp thêi, ®Çy ®ñ.
Tríc hÕt ng©n hµng cÇn x©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin néi bé cã chÊt lîng vµ hiÖu qu¶. Ng©n hµng ban hµnh mét quy chÕ th«ng tin ®Þnh kú cho c¸c bé phËn . Nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn dù ¸n ph¸i ®îc cung cÊp mét c¸ch nhanh chãng ®Çy ®ñ vµ th«ng suèt trong toµn hÖ thèng . C¸c phßng ban ph¶i ®îc trang bÞ hÖ thèng m¸y tÝnh hiÖn ®¹i . C¸c chi nh¸nh ph¶i tiÕn hµnh thu thËp c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vÒ mäi lÜnh vùc. C¸c th«ng tin nµy ph¶i ®îc tËp hîp theo tõng ngµnh, tõng kh¸ch hµng… §Þnh kú c¸c chi nh¸nh sÏ tiÕn hµnh b¸o c¸o th«ng tin cho TW ®Ó tËp hîp thµnh mét ng©n hµng d÷ liÖu chung thèng nhÊt trong toµn hÖ thèng.
Ng©n hµng nªn chó träng ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån cung cÊp th«ng tin. Bªn c¹nh ®ã cÇn tÝch cùc tiÕp cËn khai th¸c x©y dùng mèi quan hÖ thêng xuyªn víi c¸c kh¸ch hµng, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c, c¸c bé ngµnh cã liªn quan.Trong thêi ®¹i ngµy nay ®Ó cã ®îc th«ng tin chÊt lîng cao ng©n hµng cã thÓ ph¶i chÊp nhËn mua c¸c th«ng tin hoÆc thuª c¸c chuyªn gia t vÊn ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh.
3. Gi¶i ph¸p vÒ con ngêi.
Thùc tÕ cho thÊy c¸c c¸n bé tÝn dông lµ nh÷ng ngêi cã vai trß quan träng bËc nhÊt v× hä lµ ngêi trùc tiÕp vµ ®Çu tiªn tiÕp xóc víi chñ dù ¸n, do ®ã cÇn ph¶i x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé cã ®Çu ãc nh¹y bÐn, cã tr×nh ®é n¨ng lùc , kinh nghiÖm, vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc, ph¸n ®o¸n ®îc nh÷ng rñi ro tiÒm Èn vµ cã tÝnh quyÕt ®o¸n linh ho¹t ®Ó kh«ng bá lì c¬ héi Mçi c¸n bé ph¶i n¾m ch¾c quy tr×nh nghiÖp vô, ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh, ph©n tÝch c¸c chØ sè chØ tiªu tµi chÝnh.
Ng©n hµng cÇn tËp trung vµo mét sè c«ng viÖc:
3.1. VÒ tuyÓn dông c¸n bé.
Ng©n hµng cÇn cã chÝnh s¸ch tuyÓn dông c¸n bé hîp lý thu hót dîc nh÷ng ngêi cã n¨ng lù tr×nh ®é ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi cã n¨ng lùc vÒ ng©n hµng tµi chÝnh. §ång thêi cã chÝnh s¸ch thu hót c¸c chuyªn gia vµ c¸n bé thÈm ®Þnh giái lµm viÖc cho ng©n hµng hoÆc céng t¸c.
3.2 VÒ bè trÝ c¸n bé.
Ng©n hµng cÇn c¨n cø vµn n¨ng lùc cña mçi ngêi ®Ó bè trÝ ph©n c«ng vµo c¸c bé phËn cho hîp lý.C¸c phßng ban ph¶i phèi hîp nhÞp nhµng víi nhau ®Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng viÖc,bªn c¹nh ®ã ph¶i chó ý c©n nh¾c c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµo c¸c vÞ trÝ chñ chèt quan träng.
3.3. VÒ vÊn ®Ò ®·i ngé.
Ngoµi c¸c chÕ ®é do nhµ níc quy ®Þnh, ng©n hµng nªn cã chÝnh s¸ch u ®·i cho c¸n bé lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®Ó khuyÕn khÝch tr¸ch nhiÖm ý thøc. §a ra c¸c chÕ ®é nh cho c¸n bé ®i nghØ m¸t, ®iÒu dìng, trî cÊp héc phÝ, hç trî tiÒn mua tµi liÖu, cã chÝnh s¸ch khen thëng ®óng mùc, còng cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng sai ph¹m g©y tæn thÊt cho ng©n hµng , nhµ níc.
L·nh ®¹o ng©n hµng cÇn thêng xuyªn kiÓm tra, bè trÝ hµi hoµ nh©n lùc ®Ó ph¸t huy h¬n n÷a thÕ m¹nh cña con ngêi.
3.4. VÒ båi dìng ®µo t¹o c¸n bé.
Ng©n hµng x©y dùng mét ch¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ®µo t¹o båi dìng c¸n bé b»ng c¸ch tæ chøc ra c¸c cuéc héi th¶o trao ®æi kinh nghiÖm. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé nh©n viªn héc thªm n©ng cao tr×nh ®é, thuª c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi níc ®Õn trao ®æi nãi truyÖn.
Cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé lµm viÖc.
4 . Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc ®iÒu hµnh.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh cã liªn quan ®Õn nhiÒu mÆt v× vËy cÇn cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c bé phËn trong hÖ thèng ng©n hµng ®Ó nh»m tiÕn tíi mét tæ chøc hiÖu qu¶ vµ an toµn.Do ®ã tríc m¾t cÇn xem xÐt mét sè híng nh sau:
Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh mét c¸ch râ rµng c¨n cø vµo n¨ng lùc tr×nh ®é cña mçi c¸ nh©n, ph©n ®Þnh râ rµng tr¸ch nhiÖm cña tõng bé phËn . Cã th¸i ®é nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng c¸n bé kh«ng ®¸p øng ®îc c«ng viÖc nh: thuyªn chuyÓn c«ng t¸c, thay vÞ trÝ …
Ng©n hµng nhanh chãng x©y dùng mét quy tr×nh thÈm ®Þnh b»ng v¨n b¶n, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña tõng bé phËn. Néi dung thÈm ®Þnh ph¶i ®îc chuÈn t¾c vµ toµn diÖn .C¸c bé phËn lµm viÖc mét c¸ch ®ång lo¹t, phèi hîp chÆt chÏ víi nhau.
Ng©n hµng cÇn ph¸t ®éng phong trµo nghiªn cøu khoa häc trong lÜnh vùc thÈm ®Þnh ®Ó ngµy cµng n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cÇn cã sù häc hái kinh nghiÖm thÈm ®Þnh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c.
5. Gi¶i ph¸p vÒ trang thiÕt bÞ kü thuËt.
Ng©n hµng cÇn cã mét hÖ thèng trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i , ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ cho c¸c bé phËn.Thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i cña c«ng nghÖ th«ng tin v× vËy cÇn ¸p dông nh÷ng kü thuËt hiÖn ®¹i vµo trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh nh: ph©n tÝch d÷ liÖu , truyÒn tin, khai th¸c th«ng tin…Nh vËy míi cã ®îc nh÷ng th«ng tin tæng hîp vµ cã tÝnh chÝnh x¸c cao
IV. Mét sè kiÕn nghÞ n©ng cao hiÖu qu¶ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông t¹i Së Giao DÞch I- Ng©n Hµng C«ng Th¬ng ViÖt Nam.
Trong thêi gian thùc tËp võa qua t¹i Së giao I ®øng trªn gi¸c ®é lµ sinh viªn cña khoa Kinh TÕ §©ï T em ®· nghiªn cøu xem xÐt vÒ toµn bé ho¹t ®éng cña së ®Æc biÖt ®i s©u vµo nghiªn cøu c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông t¹i së giao dÞch I – NHCTVN. C«ng t¸c thÈm ®Þnh lµ mét kh©u ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chÊt lîng tÝn dông cña Së v× vËy chiÕn lîc cña Së lµ ngµy cµng c¶i thiÖn n©ng cao c«ng t¸c thÈm ®Þnh .Em xin cã mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông nh sau:
* VÒ phÝa nhµ níc:
- Nhµ níc nªn chñ ®éng tiÕp cËn t vÊn cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng. §a ra quy chÕ chungcho c¸c doanh nghiÖp khi cã ý tëng vÒ dù ¸n ®Ó tõ ®ã cã ph¬ng ¸n hiÖu qu¶ nhÊt.
- CÇn hç trî cho viÖc thµnh lËp c¸c c«ng ty t vÊn, c¸c chuyªn viªn vÒ thÈm ®Þnh.
§a ra c¸c tiªu chuÈn chung trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh vÒ thÞ trêng, kü thuËt … ®Ó ng©n hµng lµm c¬ së trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh.
C¸c bé ngµnh cã liªn quan ph¶i phèi hîp víi nhau trong viÖc qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n cña chñ ®Çu t , xö lý nghiªm minh nh÷ng trêng hîp sai ph¹m gi¶m thiÓu thÊt tho¸t cho ng©n hµng.
Nh÷ng doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng kinh doanh thua lç, kh«ng cã l·i th× nhµ níc nªn khuyÕn khÝch chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u hoÆc cho gi¶i thÓ, ph¸ s¶n doanh nghiÖp.
ChÝnh phñ vµ c¸c bé ngµnh cã liªn quan ban hµnh ra c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh luËt, c¸c v¨n b¶n ph¸p lý ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng tÝn dông ®îc an toµn: luËt kinh tÕ, luËt d©n sù…
Liªn tôc hoµn thiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, kiÓm to¸n thèng nhÊtgióp cho viÖc h¹ch to¸n tµi chÝnh doanh nghiÖp ®îc râ rµng, t¹o ®iÒu kiÖn gióp c¸n bé thÈm ®Þnh trong viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p c¶i c¸ch hÖ thèng tæ chøc tÝn dông, n©ng cao kh¶ n¨ng ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh, thÈm ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ rñi ro cña c¸c bé ngµnh.
X©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Hoµn thiÖn c¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i xuÊt, c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i, hÖ thèng thÞ trêng tiÒn tÖ thø cÊp, nghiÖp vô thÞ trêng më, x©y dùng hÖ thèng c¶nh b¸o sím trªn c¬ së thu thËp, ph©n tÝch c¸c th«ng tin ®Ó ®a ra c¸c khuyÕn nghÞ hîp lý gióp cho c¸c ng©n hµng phßng chèng ®îc nh÷ng rñi ro vÒ l·i suÊt, rñi ro nî…®¶m b¶o an toµn cho toµn hÖ thèng ng©n hµng vµ æn ®Þnh vÜ m«.
C¬ cÊu l¹i tæ chøc bé m¸y NHTMQD nh»m lµm râ vµ t¨ng cêng mèi quan hÖ gi÷a c¬ quan qu¶n lý vµ c¬ quan ®iÒu hµnh theo híng n©ng cao n¨ng lùc cña ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh trªn c¬ së c¬ cÊu l¹i c¸c phßng, ban nghiÖp vô.
HiÖn nay viÖc gi¶i quyÕt nî tån ®äng lµ vÊn ®Ò hÕt søc bÊt cËp cña c¸c ng©n hµng.MÆc dï r»ng c«ng t¸c thÈm ®Þnh cã hiÖu qu¶ ®Õn mÊycòng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng rñi ro, sai sãt. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp vay nî còng kh«ng lêng tríc ®îc rñi ro mµ m×nh m¾c ph¶i nh: thiªn tai, thÞ trêng tµi chÝnhkhu vùc … Do ®ã Nhµ níc cÇn cã biÖn ph¸p hç trî, xö lý sao cho ®¶m b¶o æn ®Þnh cho ng©n hµng bëi b¶n th©n ng©n hµng khã cã thÓ tù gi¶i quyÕt.V× vËy theo em ChÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh cÇn cã kÕ ho¹ch bï ®¾p thiÖt h¹i cho Ng©n hµng, x©y dùng m«i trêng ph¸p lý ®ñ m¹nh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Ng©n hµng xö lýc¸c tµi s¶n thÕ chÊp, tµi s¶n g¸n nî…
*VÒ phÝa Ng©n hµng :
§èi víi ng©n hµng kh¸ch hµng lµ cung cÊp nguån vèn cho ho¹t ®éng tÝn dông, ®ång thêi còng lµ ngêi sö dông nguån vèn nµy nªn kh¸ch hµng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ho¹t ®éng king doanh cña ng©n hµng. Do vËy viÖc thiÕt lËp mèi quan hÖ tèt vµ l©u dµi víi kh¸ch hµng gióp Ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn n¾m v÷ng th«ng tin cã liªn quan tíi kh¸ch hµng, tõ ®ã cã ®èi s¸ch thÝch hîp ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong sù c¹nh tranh trªn c¬ së kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng kh¸ch hµng. ViÖc thiÕt lËp mèi quan hÖ tèt vµ l©u dµi víi kh¸ch hµng sÏ gióp Ng©n hµng ®¸nh gi¸ ®óng kh¸ch hµng, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ thÈm ®Þnh.Th«ng qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn quan hÖ tÝn dông mét c¸ch thêng xuyªn Ng©n hµng cã thÓ n¾m b¾t ®îc nhiÒu th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. C¨n cø vµo t×nh h×nh sè d cña tµi kho¶n, Ng©n hµng sÏ biÕt ®îc kh¶ n¨ng tiÒm tµng vµ chu kú sö dông tiÒn mÆt cña ngêi vay tiÒn còng nh c¸c quan hÖ cña kh¸ch hµng víi c¸c kh¸ch hµng kh¸c trong viÖc mua nguyªn vËt liÖu, tiªu thô s¶n phÈm…§©y lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó thu thËp c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ cho viÖc thÈm ®Þnh,sµng läc th«ng tin, tr¸nh ®îc rñi ro vÒ ®¹o ®øc…
Thu hót vèn ®Ó cñng cè ®Çu vµo vµ më réng ®Çu ra theo ®óng yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Ng©n hµng cã quan hÖ l©u dµi víi kh¸ch hµng tõ ®ã cã thÓ huy ®éng ®îc lîng vèn lín tõ nguån tiÒn göi cña kh¸ch hµng, Ng©n hµng cã thÓ hiÓu râ ®îc nhu cÇu tÝn dông cña kh¸ch hµng vÒ lo¹i tÝn dông, khèi lîng tÝn dông, gi¸ c¶ cho vay ®Ó Ng©n hµng cã kÕ ho¹ch bè trÝ nguån vèn, kÞp thêi ®¸p øng nhu cÇu vèn tÝn dông cña kh¸ch hµng víi l·i suÊt thÊp do tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ trong viÖc thÈm ®Þnh, gi¸m s¸t kh¸ch hµng.
§Ò ra chÝnh s¸ch, chiÕn lîc, kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp trong tõng thêi kú vµ xu híng ph¸t triÓn ho¹t ®éng ng©n hµng trong t¬ng lai ®Ó kh«ng ngõng thÝch nghi víi sù biÕn ®éng cña thÞ trêng,t×m kiÕm c¬ héi ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng tÝn dông vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng.
ThiÕt lËp bé ph©n tiÕp thÞ ®Ó nghiªn cøu thÞ trêng,xem xÐt ®¸nh gi¸ c¸c mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng,t×m hiÓu,th¨m dß kh¸ch hµng vÒ ®Æc ®iÓm,nhu cÇu thÞ hiÕu còng nh nh÷ng ®éng c¬ cña kh¸ch hµng trong viÖc lùa chän ng©n hµng ®Ó ®Ò xuÊt víi l·nh ®¹o nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch marketing cña Ng©n hµng nh : chÝnh s¸ch s¶n phÈm cho kh¸ch hµng,chÝnh s¸ch l·i suÊt..
Trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i phôc vô cho quan hÖ giao dÞch víi kh¸ch hµng,n¾m b¾t th«ng tin mét c¸ch nhanh chãng,chÝnh x¸c,thuËn tiÖn.
N©ng cao tr×nh ®é,n¨ng lùc vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña c¸n bé tÝn dông.Chó träng c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t tëng cho c¸n bé tÝn dông ®Ó chèng rñi ro ®¹o ®øc trong ho¹t ®éng tÝn dông.§Æc biÖt víi c¸n bé tÝn dông lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh cÇn ®îc ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, kiÕn thøc vµ c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt cña c¸n bé thÈm ®Þnh:kü n¨ng t×m hiÓu,®iÒu tra;kü n¨ng ph©n tÝch;kü n¨ng ®µm ph¸n víi kh¸ch hµng…
Gi¸m s¸t kh¸ch hµng vay,theo dâi rñi ro cã thÓ x¶y ra còng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông mµ môc ®Ých cuèi cïng lµ chÊt lîng tÝn dông ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n .Muèn vËy cÇn ph¶i:
+KiÓm tra ®Þnh kú dùa trªn c¬ së c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
+KiÓm tra thêng xuyªn ,®ét xuÊt t¹i c¬ së cña kh¸ch hµng.
+KiÓm tra viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp theo gi¸ trÞ,hiÖn vËt ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i.
+Theo dâi t×nh h×nh chung cña ngµnh mµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng.
+Thu nhËp c¸c th«ng tin kh¸c cã liªn quan ®Õn doanh nghiÖp,dù ¸n ®Çu t
Nh vËy ng©n hµng sÏ n¾m ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh vµ sù biÕn ®æi trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp,n¾m ®îc chu kú s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó cã kÕ ho¹ch gióp doanh nghiÖp vÒ vèn trong qu¸ tr×nh kinh doanh vµ thu nî kÞp thêi.
Trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dï cã thµnh c«ng ®Õn mÊy th× nh÷ng sai sãt nhá sÏ khã tr¸nh khái do c¸c dù ¸n ®Çu t lu«n cã ®Æc tÝnh rñi ro cao.V× vËy theo em ng©n hµng cÇn cã mét bé phËn gi¸m s¸t nî.C¸c c¸n bé lµm viÖc trong bé phËn nµy sÏ lµ nh÷ng ngêi kh«ng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho vay,thu nî,kh«ng liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh,quyÕt ®Þnh cho vay vµ cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc kinh nghiÖm ®Ó ®¶m b¶o träng tr¸ch mµ Ng©n hµng giao cho.Bé phËn gi¸m s¸t nî sÏ cã chøc n¨ng:
+KiÓm tra vµ kiÓm ®iÓm chÊt lîng tÝn dông,chÊt lîng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh nh»m v¹ch ra ®iÓm m¹nh,®iÓm yÕu vµ rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi dù ¸n lµm mÊt vèn cña ng©n hµng.
+TiÕn hµnh thanh tra,kiÓm tra ®Þnh kú c¸c dù ¸n ®Çu t tÝn dông ®· qua thÈm ®Þnh,nÕu ph¸t hiÖn ra sai sãt,víng m¾c th× lËp tøc cã biÖn ph¸p kh¾c phôc ng¨n ngõa rñi ro.
+Ng©n hµng cÇn ®a ra chÝnh s¸ch l·i xuÊt phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ t×nh h×nh chung cña c¸c dù ¸n ®Çu t bëi nÕu l·i xuÊt cao th× mÆc dï dù ¸n cã ®em l¹i lîi Ých cho x· héi,thu ®îc lîi nhuËn(NPV>0) nhng IRR l¹i thÊp so víi l·i suÊt cho vay th× sÏ g©p thiÖt h¹i cho chñ ®Çu t lÉn ng©n hµng,nÒn kinh tÕ x· héi.
Ng©n hµng cÇn t¨ng cêng viÖc ®µo t¹o båi dìng vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh . Lu«n trao ®æi häc hái kinh nghiÖm víi c¸c ng©n hµng kh¸c, ®ång thêi nghiªn cøu ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh.
Ng©n hµng cÇn chuyªn m«n ho¸ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh ®Ó ph©n t¸ch râ c«ng viÖc cho tõng c¸n bé cã nh vËy míi ph¸t huy dîc kh¨ n¨ng cña tõng c¸n bé ®ång thêi l¹i gióp cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh dîc s©u h¬n, ch¾c ch¾n h¬n.
Ng©n hµng ph¶i cã sù quan t©m ®Õn kh¸ch hµng, lu«n t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã t×m kiÕm nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng.
CÇn cã chÝnh s¸ch l·i suÊt u ®·i ®èi víi c¸c kh¸ch hµng tèt víi c¸c ph¬ng thøc thu l·i phï hîp, gi¶m tèi ®a c¸c thñ tôc phiÒn hµ, g©y khã kh¨n cho kh¸ch hµng vay vèn.
* VÒ phÝa chñ ®Çu t:
C¸c chñ ®Çu t cÇn n©ng cao n¨ng lùc lËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t , thùc hiÖn theo ®óng quy chÕ thÈm ®Þnh ( nghÞ ®Þnh 52 cña chÝnh phñ vµ th«ng t 06 cña bé kÕ ho¹ch ) , ®¶m b¶o theo ®óng ph¸p luËt.
Môc lôc
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- L0087.doc