Công nghiệp hoá,hiện đại hoá ở Việt Nam

MỞ ĐẦU 1.Lý do chọn đề tài Tõ ®¹i héi §¶ng lÇn thø III, §¶ng ta lu«n coi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ (CNH-H§H) lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh thùc chÊt cña CNH x· héi chñ nghÜa lµ “QuyÕt t©m thùc hiÖn c¸ch m¹ng kü thuËt, thùc hiÖn ph©n c«ng míi vÒ lao ®éng x· héi lµ qu¸ tr×nh tÝch luü x· héi chñ nghÜa ®Ó kh«ng ngõng thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng“. Thùc tiÔn lÞch sö ®· chØ râ ®Ó thñ tiªu t×nh tr¹ng l¹c hËu vÒ kinh tÕ x· héi, khai th¸c tèi ­u c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ, b¶o ®¶m t¨ng tr­ëng nhanh æn ®Þnh, n­íc ta ph¶i x¸c ®Þnh râ c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, trang thiÕt bÞ ngµy cµng hiÖn ®¹i cho c¸c ngµnh kinh tÕ. MÆt kh¸c, n­íc ta lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn v× vËy qu¸ tr×nh Êy g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Ó tõ ®ã hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña ta tr­íc ®©y do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã nguyªn nh©n nãng véi chóng ta ®· m¾c ph¶i mét sè sai lÇm khuyÕt ®iÓm mµ ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI vµ VII ®· v¹ch ra. ViÖc x©y dùng ®óng ®¾n nh÷ng quan ®iÓm CNH-H§H ë ViÖt Nam hiÖn nay cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh CNH-H§H. Bëi x©y dùng ®Çy ®ñ c¸c quan ®iÓm CNH-H§H sÏ lµ c¬ së ®óng ®¾n cho viÖc ®Þnh h­íng, ®Þnh l­îng chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c néi dung vµ c¸c b­íc ®i cña CNH-H§H phï hîp víi bèi c¶nh x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta. NghÞ quyÕt ®¹i héi VIII cña §¶ng ®· ®­a sù nghiÖp ®æi míi lªn tÇm cao míi, ®Èy m¹nh CNH-H§H. MÆt kh¸c, CNH-H§H ®Êt n­íc ph¶i chøa ®ùng ®­îc môc tiªu, chiÕn l­îc, néi dung, h×nh thøc, ph­¬ng h­íng c¸ch m¹ng cña ®¶ng ta trong thêi kú ®æi míi. §Ó ®¹t môc tiªu nhÊt qu¸n vµ xuyªn suèt ®ã lµ d©n giÇu n­íc m¹nh, x· héi d©n chñ, c«ng b»ng vµ v¨n minh th× §¶ng ta ph¶i trung thµnh víi chñ nghÜa M¸c-Lª Nin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, kÕ thõa 15 n¨m ®æi míi ®Êt n­íc. CNH-H§H lµ mét môc tiªu chiÕn l­îc bëi lÏ ngµy nay nã ®ang ®­îc thõa nhËn lµ xu h­íng ph¸t triÓn chung cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi xu h­íng ®ã. Còng chÝnh xuÊt ph¸t tõ vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh ®­a kinh tÕ ph¸t triÓn qua thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi mµ em chän ®Ò tµi "CNH-H§H Ở VIỆT NAM” 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu đề tài Thø nhÊt: ®Ò tµi ®· ph©n tÝch ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c thùc tr¹ng x©y dùng CNH-H§H ë ViÖt Nam hiÖn nay. Thªm n÷a ®Ò tµi ®· lµm râ ®­îc nguyªn nh©n dÉn tíi thùc tr¹ng cña CNH-H§H ë n­íc ta hiÖn nay .Môc ®Ých cña viÖc nµy lµ nh»m hiÓu râ h¬n vÒ CNH-H§H ë ViÖt Nam ®Ó tõ ®ã cã thÓ ®­a ra ®­îc c¸c gi¶i ph¸p lµm thóc ®Èy qu¸ tr×nh CNH-H§H ë n­íc ta nhanh h¬n. Thø hai:Víi viÖc ®Ò tµi sö dông quan ®iÓm toµn diÖn ®Ó t×m ra c¸c quan hÖ gi÷a CNH-H§H víi mét sè yÕu tè nh­ (lùc l­äng s¶n xuÊt, khoa häc c«ng nghÖ, vèn lao ®éng...). Thø ba:§Ò tµi ®· ®­a ra ®­îc mét sè gi¶i ph¸p vÜ m« thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta b»ng c¸ch sö dông quan ®iÓm ph¸t triÓn ®Ó v¹ch ra con ®­êng ph¸t triÓn.TÊt c¶ c¸c gi¶i ph¸p trªn ®Òu ®­îc ®Æt trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Êt n­íc ta vµ thÕ giíi .Do khi ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ò tµi ®· qu¸n triÖt sö dông quan ®iÓm lÞch sö. Do thời gian và trình độ có hạn nên chất lượng tiểu luận chưa cao, em rât mong được sự chỉ dẫn của thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn. Hà Nội, năm 2008 Sinh viên: NGUYỄN THỊ LOAN NỘI DUNG I.CƠ SƠ LÝ LUẬN 1.Khái niệm CNH-HĐH Mang tính lịch sử, công nghiệp hóa được hiểu là quá trình thay thế lao động thủ công bằng lao động sử dụng máy móc. Kế thừa có chọn lọc những tri thức văn minh của nhân loại, rút ra những kinh nghiệp trong lịch sử tiến hành công nghiệp hóa, và từ thực tiễn công nghiệp hóa ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ bảy khóa VI và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII Đảng cộng sản Việt Nam đã xác định: công nghiệp hóa là quá trình chuyển đổi căn bản toàn diện các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế- xã hội từ sử dụng lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ, phương tiện và phương pháp hiện đại dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học – công nghệ tạo ra năng suất lao động xã hội cao. HiÖn ®¹i ho¸ l¸ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi tõ chç theo nh÷ng qui tr×nh c«ng nghÖ ph­¬ng tiÖn ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt t¹o ra n¨ng xuÊt lao ®éng hiÖu qu¶ vµ tr×nh ®é v¨n minh kinh tÕ x· héi cao. Hiện đại hóa phải gắn liền với hiện đại hóa. Sở dĩ như vậy là vì trên thế giới đang diễn ra cuộc cách mạng và khoa học công nghệ hiện đại, một số nước phát triển đã bắt đầu chuyển từ kinh tế công nghiệp sang kinh tế tri thức, nên phải tranh thủ ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, tiếp cận kinh tế tri thức để hiện đại hóa những ngành, những khâu, những lĩnh vực có điều kiện nhảy vọt. 2.Tính tất yếu và vai trò của CNH – HĐH Trong thời đại ngày nay, công nghiệp hóa,hiên đại hóa luôn luôn là một vấn đề trung tâm trong các lý thuyết về phát triển kinh tế của các quốc gia. Thực tế của nhiều nước đã cho chúng ta thấy rằng, để khắc phục tình trạng nghèo nàn và lạc hậu thì không còn cách nào khác là phải xây dựng một nền kinh tế có cơ cấu hợp lý, phát triển năng động, dựa trên cơ sở khoa học- kỹ thuật hiện đại, với năng suất lao động ngày càng cao. Cách đi đến một nền kinh tế như vậy nhất thiết phải trải qua quá trình công nghiệp hóa,hiện đại hóa. Theo quan niệm thì có thể coi công nghiệp hóa, hiện đại hóa như là một phương tiện để xã hội đạt tơí một trình độ phát triển cao, đồng thời là nguồn gốc của sự tăng trưởng kinh tế. Kinh nghiệm của các nước cho thấy, đây là một quá trình lâu dài, gian khổ, đòi hỏi phải tập trung nhiều công sức, có hướng đi và bước đi thích hợp vói điều kiện của đất nước. Trong lịch sử, quá trình công nghiệp hóa của nước Anh bắt đầu từ nửa cuối thế kỷ XVIII và kết thúc vào đầu thế kỷ XIX. Ở các nước Tây Âu khác như Pháp, Đức, Mỹ thì bắt đầu vào thế kỷ XIX. Ở các nước phát triển nói chung và ở Việt Nam nói riêng, vấn đề công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang là vấn đề cấp bách, sống còn của đất nước. Nói một cách khác nhiệm vụ quan trọng nhất của nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội không qua chế độ tư bản chủ nghĩa, là phải xây dựng cơ sở vật chất và kỹ thuật cúa chủ nghĩa xã hội, trong đó có công nghiệp và nông nghiệp hiện đại, có văn hóa và khoa học tiên tiến. Muốn thực hiện thành công nhiệm vụ quan trọng nói trên, nhất thiết phải tiến hành công nghiệp hóa hiện đại hóa. Khi b­íc vµo thêi kú qu¸ dé lªn CNXH,trong diªu kiÖn c¬ së vËt chÊt- kü thuËt cßn ë tr×nh ®ä thÊp kÐm, c«ng cô lao ®éng th« s¬, c¬ cÊu kinh tÕ dùa trªn n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, ®a sè dan c­ sèng b»ng nghÒ n«ng nghiÖp, c¬ cÊu nghµnh nghÒ trong n«ng nghiÖp còng ®¬n gi¶n – c¬ b¶n lµ ®éc canh lóa n­íc. NÒn s¶n xuÊt vËt chÊt cña x· héi dùa trªn s¶n xuÊt nhá lµ chñ yÕu vµ mang nÆng tÝnh tù cÊp tù tóc, tû xuÊt hµng ho¸ trong nªn kinh tÕ thÊp. Trong ®Iªu kiÖn chiÕn tranh ¸c liÖt, nÒn kinh tÕ víi c¬ së vËt chÊt – kü thuËt nãi trªn khã tån t¹i vµ ph¸t triÓn b×nh th­êng. Cho n¨m 1990, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng chØ chiÕm 22,6% thu nhËp quèc d©n. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ n­íc thuéc nhãm nghÌo nhÊt thÕ giíi vµ cã nguy c¬ tôt hËu xa h¬n. Tõ t×nh h×nh nãi trªn. nÕu kh«ng cã sù thay ®æi vµ ph¸t triÓn th× nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ t¨ng tr­ëng nhanh, ®Êt n­íc kh«ng thÓ v­ît qua t×nh tr¹ng nghÌo nµn vµ kÐm ph¸t triÓn. V× vËy , con ®­êng tÊt yÕu ®Ó ta tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ã lµ ph¶i tiến hành CNH – HĐH. Bªn c¹nh yªu cÇu thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ - x· héi cña x· héi míi lµ d©n giµu n­íc m¹nh ,xa héi c«ng b»ng v¨n minh, sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt n­íc ë n­íc ta con do yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ quyÕt ®Þnh. Ph©n c«ng lao déng ë tr×nh dé cao, kü thuËt hiÖn ®¹i, t¹o ra c¸c s¶n phÈm ®¸p øng yªu cÇu thÞ tr­êng, kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn lín, t¨ng kh¶ n¨ng tÝch luü cho nÌn kinh tÕ vÇ tham gia vµo quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ë m­c ®é cao h¬n.Tõ ®ã l¹i thóc ®Èy kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn h¬n n÷a. Ngoµi nh÷ng c¬ së kinh tÕ ®· nªu trªn, sù nghiÖp CNH ®Êt n­íc ë n­íc ta cßn do yªu cÇu b¶o vÖ tæ quèc, t¨ng c­êng tiÒm lùc quèc phßng cña quèc gia chi phèi. Sù nghiÖp x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi n­íc lu«n ®i ®«i víi sù nghiÖp b¶o vÖ, gi÷ g×n nh÷ng thµnh qu¶ mäi mÆt ®· ®¹t ®­îc.V× vËy chóng ta lu«n ph¶I t¨ng c­êng, cñng cè, hiÖn ®¹i ho¸ lùc l­îng quèc phßng ®Ó nã trë thµnh lùc l­îng hïng m¹nh, cã kh¶ n¨ng b¶o vÖ v÷ng ch¾c tæ quèc XHCN, ®Ó cïng chung søc víi c¸c d©n téc b¶o vÖ nÒn hoµ b×nh thÕ giíi, b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn toµn vÑn l·nh thæ quèc gia. HiÖn ®¹i ho¸ quèc phßng, t¨ng søc m¹nh vËt chÊt – kü thuËt cho lùc l­îng vò trang, dµnh thÕ chñ ®éng trong mäi biÕn ®éng chÝnh trÞ.. chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trªn c¬ së mét nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i vµ mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh v÷ng ch¾c. Tãm l¹i tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña CNH- HDH ®­îc b¾t nguån tõ yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi, yªu cÇu cñng cè an ninh quèc phßng vµ yªu cÇu cña viÖc më réng quan hÖ kinh tÕ víi bªn ngoµicña ®Êt n­íc. 2.Vai trò của CNH – HĐH ở Việt Nam ViÖc thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc cã t¸c dông vÒ nhiÒu mÆt. CNH- HDH, x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kü thuËt hiÖn ®¹i vµ c¬ cÊu kinh tÕ míi t¹o ®iÒu kiÖn biÕn ®æi vÒ chÊt l­îng s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng søc chÕ ngù cña con ng­êi víi thiªn nhiªn, t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, do ®ã gãp phÇn æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n; gãp phÇn quyÕt ®Þnh tíi th¾ng lîi cu¶ x· héi míi cña n­íc ta. CNH- H§H t¹o ®IÒu kiÖn vËt chÊt cho viÖc cñng cè, t¨ng c­êng vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc, n©ng cao n¨ng lùc tÝch luü cu¶ ®Êt n­íc vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. - Mçi b­íc ph¸t triÓn míi cña c¬ së vËt chÊt- kü thuËt do qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¨ ®em l¹i sÏ t¹o ra nh÷ng ®IÒu kiÖn míi cho viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ míi, thñ tiªu t×nh tr¹ng l¹c hËu vÒ x· héi, t¹o thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn tù do toµn diÖn cña con ng­êi- nh©n tè trung t©m cña thêi ®¹i, ®­a ®Êt n­íc ®Õn tr×nh ®é v¨n minh cao h¬n. CNH- H§H gãp phÇn cung cÊp vµ ®¶m b¶o cho quèc phßng cac yÕu tè vËt chÊt- kü thuËt cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô gi÷ g×n an ninh, chñ quyÒn cu¶ ®Êt n­íc. CNH- H§H t¹o nhiÒu kh¶ n¨ng cho n­íc ta trong viÖc tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c quèc tÕ, do ®ã tËn dông ®­îc søc m¹nh trong n­íc vµ søc m¹nh kinh tÕ quèc tÕ. ChÝnh v× nh÷ng t¸c dông to lín, tÝch cùc, toµn diÖn ®· nªu trªn, tõ ®¹i héi III dÕn nay, §¶ng ta lu«n kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ hÕt søc quan träng cña CNH- H§H trong sù nghiÖp x©y dùng x· héi míi ë n­íc ta. §ång thêi, qua mçi lÇn ®¹i héi, §¶ng ta l¹i nhËn thøc s©u thªm vµ cô thÓ ho¸ thªm nhiÖm vô nµy cho thÝch hîp víi ®IÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh cña ®Êt n­íc ta trong nh÷ng thêi kú. Trong héi nghÞ §¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú cña §¹i Héi VII, §¶ng ta cßn nªu râ:” §©y lµ nhiÖm vô trung t©m cã tÇm quan träng hµng ®Çu trong thêi gian tíi. CNH- H§H lµ con ®­êng tho¸t khái nguy c¬ tôt hËu xa h¬n so víi c¸c n­íc xung quanh, gi÷ ®­îc æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi, b¶o vÖ ®­îc ®éc lËp, chñ quyÒn vµ ®Þnh h­íng XHCN” II.THỰC TRẠNG VÀ ĐỂ ĐẨY MẠNH CNH – HĐH Ở VIỆT NAM Trong nhiều năm qua, những thành tựu đã đạt được ở lĩnh vực kinh tế đã góp phần quan trọng vào tiến trình đổi mới đất nươc, ổn định tình hình kinh tế – xã hội, bước đầu vượt qua những thử thách gay go.Trong nh÷ng n¨m qua d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng nh©n d©n ta ®· tiÕn hµnh CNH-H§H n­íc nhµ vµ thu ®­îc rÊt nhiÒu th¾ng lîi trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn lµ: -§èi víi ngµnh n«ng l©m ng­ nghiÖp ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc: N­íc ta tõ chç ch­a tù cung tù cÊp ®­îc l­¬ng thùc ph¶i nhËp khÈu nay kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®ñ mµ cßn ®øng thø hai trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu. B×nh qu©n l­¬ng thùc lµ 360kg/ng­êi n¨m 1995 ®Õn n¨m 2000 lµ 444kg/ng­êi. N¨m 2006 gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ ®¹t 5.4%. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng th«n cã nhiÒu tiÕn bé gãp phÇn lµm tæng s¶n phÈm trong n­íc khu vùc n«ng, l©m, ng­ t¨ng 2.77%. H¬n 90% diÖn tÝch lóa, 80% diÖn tÝch ng«,60% diÖn tÝch mÝa, 100% diÖn tÝch ®iÒu sö dông gièng míi, ph­¬ng ph¸p canh t¸c míi. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp khu vùc n«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 5 n¨m t¨ng16.75%/n¨m. Trong ®ã ®ång b»ng s«ng Hång t¨ng 23.6%, duyªn h¶i miÒn trung t¨ng16.92%,§«ng Nam Bé t¨ng 21.53%, ®ång b¨ngd s«ng Cöu Long t¨ng 16.82%. C«ng t¸c trång rõng, b¶o vÖ rõng cã nhiÒu tiÕn bé. Trong 5 n¨m 1.1 triÖu ha rõng ®­îc b¶o vÖ; 9.3 triÖu ha rõng cã kho¸ng nu«i t¸i sinh 700000 ha, ®é che phñ t¨ng tõ 28.2% n¨m 1995 lªn 33% n¨m 2000. Chóng ta ®· x©y dùng xong c¨n b¶n hÖ thèng kªnh m­¬ng ®Ó cã thÓ t­íi tiªu cho n«ng nghiÖp. B­íc ®Çu ®· ®­a m¸y mãc hiÖn ®¹i vµo trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµm t¨ng n¨ng suÊt. - §èi víi ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng: N¨m 2006 c«ng nghiÖp vµ x©y dùng chiÕm 41.52% GDP, tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¸ trÞ gia t¨ng cña khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô lµ 10.37% trong ®ã c«ng nghiÖp 10.18%. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt toµn ngµnh 2006 lµ 409.819 tû ®ång t¨ng 17%. C¬ cÊu c«ng nghiÖp chuyÓn dÞch theo h­íng phï hîp h¬n víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa kinh kinh tÕ nhµ n­íc 31.8% gi¶m 2.3% so víi n¨m 2005; kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ 30% t¨ng 1.7% so víi n¨m 2005; vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ 38.2% tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt. N¨m 2006, c¸c doanh nghiÖp lªn sµn chøng kho¸n ®¹t kû lôc chiÕm 14% sè l­îng doanh nghiÖp vµ 32.54% tæng gi¸ trÞ niªm yÕt Nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp thu ®­îc (FDI) lµ 79.7 tû USD. Dù ¸n cÊp míi víi sè vèn ®Çu t­ 7.5 tû USD, trong ®ã c«ng nghiÖp chiÕm 490 dù ¸n b»ng 61.5% tæng dù ¸n 5.05 tû USD. Chóng ta ®· tiÕp nhËn c«ng nghÖ míi,trang bÞ thªm nhiÒu thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn trong lÜnh vùc x©y dùng vµ c«ng nghiÖp .Cã thÓ ®¶m ®­¬ng viÖc thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh thi c«ng lín hiÖn ®¹i vÒ c«ng nghÖ , n¨ng lùc ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh x©y dùng kÓ c¶ trong n­íc vµ ngoµi n­íc ®­îc t¨ng c­êng. -§èi víi ngµnh dÞch vô Tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2006, gi¸ trÞ dÞch vô t¨ng 6.8%/ n¨m. Du lÞch ph¸t triÓn ®a d¹ng, phong phó. ChÊt l­îng dÞch vô ®­îc t¨ng lªn, tæng doanh thu dÞch vô t¨ng 9.7%/ n¨m DÞch vô vËn t¶i ®¸p øng nhu cÇu giao l­u hµng ho¸ vµ ®i l¹i cña nh©n d©n C¸c dÞch vô tµi chÝnh kiÓm to¸n ng©n hµng ®­îc më réng -V¨n ho¸ -x· héi cã nh÷ng tiÕn bé ,®êi sèng nh©n d©n ®ù¬c c¶i thiÖn. Quy m« gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cã b­íc ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m« lÉn h×nh thøc ®µo t¹o vµ c¬ së vËt chÊt .Quy m« gi¸o dôc ®µo t¹o tiÕp tôc t¨ng ë tÊt c¶ c¸c bËc häc ,ngµnh häc ®¸p øng nhu cÇu cña nh©n d©n. N­íc ta ®· chuÈn quèc gia vÒ xo¸ mï ch÷ vµ phæ cËp tiÕu häc . Mét sè tØnh thµnh phè ®· b¾t ®Çu thùc hiÖn phæ cËp trung häc c¬ së .Tr×nh ®é d©n trÝ vµ chÊt l­îng nguån nh©n lùc ®­îc n©ng lªn , phong trµo häc tËp v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt nghiÖp vô qu¶n lý... Khoa häc c«ng nghÖ cã b­íc chuyÓn biÕn tÝch cùc cô thÓ lµ: khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n b¾t ®Çu cung cÊp ®­îc c¸c luËn cø khoa häc phôc vô yªu cÇu ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc quy ho¹ch vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch . C«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc ®­îc ®Èy m¹nh nªn ®· cã nhiÒu ®Ò tµi cã t¸c dông lín trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi . Sè l­îng ®éi ngò nhµ khoa häc gia t¨ng nhanh. C¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ nghÖ thuËt b¸o chÝ xuÊt b¶n ph¸t triÓn Nhu cÇu cÇn thiÕt cña nh©n d©n vÒ ¨n mÆc ë ,ch¨m sãc søc khoÎ, n­íc s¹ch ,®iÖn sinh ho¹t, häc tËp ,gi¶i trÝ ®­îc ®¸p øng . T¹o ra nhiÒu viÖc lµm míi cho ng­êi lao ®éng .C«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ næi bËt .Tû lÖ hé nghÌo gi¶m .C¸c ho¹t ®éng ®Òn ¬n ®¸p nghÜa,l¸ lµnh dïm l¸ r¸ch ... ®­îc më réng -Quèc phßng vµ an ninh ®­îc t¨ng c­êng .V× kinh tÕ ph¸t triÓn lµm cho ta cã c¬ héi æn ®Þnh x· héi .Quèc phßng ®­îc t¨ng c­êng vÒ trang thiÕt bÞ vò khÝ hiÖn ®¹i -Quan hÖ ®èi ngo¹i ®­îc më réng: Chóng ta ®· chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ra nhËp khèi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ ASEAN, ra nhËp khèi diÔn dµn hîp t¸c kinh tÕ Th¸i B×nh D­¬ng APEC, trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO .T¨ng c­êng quan hÖ víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc .Cã quan hÖ th­¬ng m¹i víi h¬n 140 quèc gia trªn thÕ giíi, cã quan hÖ ®Çu t­ víi 70 quèc gia vµ vïng l·nh thæ.Thu hót ®­îc nhiÒu vèn n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo n­íc ta. -N«ng th«n cã sù thay ®æi râ rÖt vÒ bé mÆt. -Thµnh thÞ ngµy cµng më réng vµ rÊt hiÖn ®¹i . Tuy nhiên, vế cơ cấu công nghệ, trình độ công nghệ ở Việt Nam lạc hậu nhiều thế hệ so với thế giới và khu vực. Nhìn chung trình độ công nghệ nước ta vừa thấp kém, thô sơ, vừa lạc hậu, nhất là trong khu vực nông thôn và miền núi. Trình độ công nghệ trong các ngành sản xuất ở nước ta thể hiện trong các mặt sau: _ Phụ thuộc quá mức vào nguyên liệu của nước ngoài, trong khi đó khả năng nhập không đảm bảo, và nguyên liệu thay thế được sản xuất ở trong nước thường có chất lượng kém, không đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật quy trình công nghệ. Tình hình đó làm cho sản xuất không ổn định, máy móc sử dụng không hết công suất và chât lượng sản phẩm làm ra thường rất thấp và thường không đúng quy cách. _ Trang thiết bị hầu hết là cũ thường chắp vá, không thể tạo ra sản phẩm đáp ứng thị hiếu và đòi hỏi của thị trường, nhất là thị trường xuất khẩu. Các thiết bị đo lường, thử nghiệm nói chung không đồng bộ, không đủ khả năng kiểm tra các sản phẩm sản xuất ra. Nhiều công trình xây dựng thiếu nghiên cứu; ngoài việc không đáp ứng yêu cầu sản xuất – tiêu dùng, còn gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Đầu tư không đồng bộ, máy móc thiết bị thiếu thốn, hệ số sử dụng thấp, chỉ đạt 25 – 30 %. Mức tiêu hao nguyên vật liệu, nhiên liệu trên 1 đơn vị sản phẩm còn quá lớn. Nhiều tiêu chuẩn, quy phạm, quy trình kỹ thuật, định mức đã lỗi thời, nhưng chưa được sửa đổi. _ Tổ chúc sản xuất còn bất hợp lý, làm giảm hiệu suất thiết bị, máy móc, năng suất lao động xã hội thấp, do đó giá thành sản phẩm thường cao. Chúng ta tiến hành công nghiệp hóa hiện đại hóa trong điều kiện đất nước và quốc tế có nhiều biến động lớn. Ngày nay, ở các nước có nền công nghiệp phát triển thì hầu hết những công nghệ cần thiết cho công nghiệp hóa đều đã được khai thác một cách ổn định, còn ở một số nước có nền kinh tế thị trường chưa phát triển thí co sự thay đổi rất nhanh. Tình hình đó khiến cho các nước tiên tiến chuyển giao công nghệ (mà đối với họ là lạc hậu) cho các nước đi sau. III. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt ®Ó tiÕp tôc thùc hiÖn chiÕn l­îc CNH - H§H ë ViÖt Nam Sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt n­íc ®Ó ®i ®Õn thµnh c«ng phô thuéc vµo nhiÒu vÊn ®Ò. 1. T¹o nguån vèn tÝch lòy cho CNH- H§H Qu¸ tr×nh CNH- H§H, qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt viÖc ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng ho¸ ®ßi hái ph¶i cß nhiÒu vèn. - Khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ cña ®Êt n­íc( lao ®éng, tµi nguyªn..); ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ, sö dông tèi ®a c«ng suÊt cña m¸y mãc, thiÕt bÞ hiÖn cã, t¹o thªm viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ®Ó t¨ng s¶n phÈm cho ®Êt n­íc trong ®ã cã s¶n phÈm thÆng d­- tiÒn ®Ò cña tÝch luü. - KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¶i ®­îc coi lµ ®­êng lèi chiÕn l­îc, nhÊt qu¸n ®­îc thÓ chÕ ho¸ b»ng ph¸p luËt ®Ó mäi c¸ nh©n, mäi tæ chøc cã vèn yªn t©m m¹nh d¹n bá vèn ®Çu t­ cho s¶n xuÊt- kinh doanh. - Huy ®éng nguån vèn trong nh©n d©n - Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm T¨ng tû lÖ vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc dµnh cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. Muèn vËy ph¶i thùc hiÖn ®æi míi ho¹t ®éng thu- chi vµ qu¶n lý ng©n s¸ch, trong ®ã ®Æc biÖt më réng diÖn thu thuÕ vµ chèng thÊt thu thuÕ. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông lîi nhuËn thu ®­îc tõ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh ®Ó t¸i ®Çu t­ §Ó t¨ng c¸c nguån vèn bªn ngoµi, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: - Thùc hiÖn thu hót vèn b»ng nhiÒu h×nh thøc quan hÖ quèc tÕ trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña quan hÖ quèc tÕ. - T«n träng c¸c cam kÕt quèc tÕ còng nh­ thùc hiÖn ®óng h¹n, ®Çy ®ñ c¸c hîp ®ång kinh tÕ quèc tÕ ®Ó t¹o ra vµ gi÷ gin ­u tÝn trong quan hÖ quèc tÕ - Gi¸o dôc lßng tù hµo d©n téc, tinh thÇn yªu n­íc, thu hót bµ con viÖt kiÒu ë n­íc ngoµi h­íng vÒ tæ quèc vµ gióp ®ì vÒ tinh thÇn, vËt chÊt, trÝ tuÖ cho sù nghiÖp CNH- H§H n­íc nhµ. Mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa hÕt søc quan träng lµ ph¶i qu¶n lý tèt vµ sö dông cã hiÖu qu¶ cao, chèng thÊt tho¸t, l·ng phÝ c¸c nguån vèn, dï ®ã lµ nguån vèn trong n­íc hay ngoµi n­íc 2. §Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu vµ øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc- c«ng nghÖ míi §Ó ®Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu vµ øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc- c«ng nghÖ cã hiÖu qu¶, cÇn sö dông c¸c biÖn ph¸p c¨n b¶n sau: - Tæ chøc vµ duy tr× th­êng xuyªn c¸c phong trµo ph¸t huy s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt trong mäi tÊng líp nh©n d©n, mäi løa tuæi. - Th«ng tin nhanh chãng, chÝnh x¸c c¸c thµnh tùu khoa häc- kü thuËt cña trong n­íc vµ quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nghiªn cøu còng nh­ øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ míi - Cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®èi víi nh÷ng c¸ nh©n c¸c c¬ së øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ míi. - Nhµ n­íc cÇn dµnh tû lÖ ng©n s¸ch ®Çu t­ cho nghiªn cøu, thö nghiÖm, øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc- kü thuËt míi mét c¸ch thÝch ®¸ng. - Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ vµ khoa häc c«ng nghÖ 3. Lµm tèt c«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n, th¨m dß ®Þa chÊt §Ó c«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n, th¨m dß ®Þa chÊt cã kÕt qu¶ chÝnh x¸c, cÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: - N©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n lµm c«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n, c«ng t¸c th¨m dß ®Þa chÊt. - T¨ng c­êng lùc l­îng vËt chÊt, kÕt hîp sö dông nhiÒu ph­¬ng ph¸p trong c«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n vµ th¨m dß dÞa chÊt. - Trong ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc cßn nhiÒu khã kh¨n, cÇn tranh thñ sù gióp ®ì còng nh­ t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ ®èi víi c«ng t¸c nµy. 4. ChuÈn bÞ lùc l­îng lao ®éng cho sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt n­íc. Lùc l­îng lao ®éng cho sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc bao gåm ®éi ngò c¸n bé khoa häc-kü thuËt , ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, cac chuyªn gia vµ ®«ng ®¶o c¸c c«ng nh©n lµnh nghÒ. §¶ng ta ®Æt con ng­êi vµo vÞ trÝ trung t©m trong sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt n­íc “ §Èy m¹nh h¬n nøa sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o, khoa häc c«ng nghÖ coi ®ã lµ quèc s¸ch hµng ®Çu ®Ó ph¸t huy nh©n tè con ng­êi- ®éng lùc trùc tiÕp cho sù ph¸t triÓn”. KÕt hîp gi¸o dôc mäi mÆt cho ng­¬× lao ®éng víi chÕ ®é ®·i ngé thÝch ®¸ng ®èi víi nh©n tµi, t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng tÝch cùc lµm viÖc, ph¸t huy hÕt tµi n¨ng, tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ mÊt ch¾t x¸m nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tr­íc ®©y vµ c¸c n­íc §«ng ¢u trong thËp kû 90. 5. VÊn ®Ò x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng N­íc ta, mét n­íc bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nÆng nÒ nªn kÕt cÊu h¹ tÇng qu¸ thÊp kÐm c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng, nay b­íc vµo qu¸ tr×nh CNH- H§H viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng phï hîp ph¶i tiÕn hµnh x©y dùng hoµn chØnh ®ång lo¹t c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng.Trong sù nghiÖp CNH- H§H hiÖn nayviÖc x©y dùng vµ më réng kÕt cÊu h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i võa lµ ®iÒu kiÖn võa lµ néi dung c¬ b¶n ®Ó t¹o c¬ së quan träng cho sù nghiÖp ®æi míi nÒn kinh tÕ. 6. VÊn ®Ò n©ng cao hiÖu lùc, vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc + T¨ng c­êng më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i + X©y dùng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tµi chÝnh ®óng ®¾n + Nghiªn cøu quy ho¹ch, kÕ ho¹ch h­íng dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ theo quy ho¹ch cña ChÝnh Phñ + Hç trî c¸c doanh nghiÖp, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ n©ng cao n¨ng lùc tiÕp thÞ, n¾m b¾t th«ng tin ®Ó më réng thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. C. KÕt luËn Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta cßn nhiÌu khã kh¨n, CNH-H§H kh«ng thÓ thùc hiÖn mét sím mét chiÒu mµ ®¶ng ta x¸c ®Þnh ®©y lµ qu¸ tr×nh tr¶i qua nhiªu thËp kû. H¬n 30 n¨m qua qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc tuy ch­a lµm nªn ®­îc b­íc nh¶y vÜ ®¹i, nh­ng ®· t¹o nªn tiÒn ®Ò cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ tõ nay vª sau. NhiÖm vô cña nh©n d©n ta lµ tËp trung mäi lùc l­îng tranh thñ thêi c¬, v­ît qua thö th¸ch đÈy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn vµ ®ång bé, tiÕp tôc ph¸t huy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, v­ît môc tiªu ®Ò ra trong chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Lµ sinh viªn kinh tÕ – mét chñ nh©n t­¬ng lai cña ®Êt n­íc trong giai ®o¹n chuÈn bÞ hµnh trang cña m×nh em rÊt quan t©m ®Õn ®­êng lèi chinhd s¸ch ®æi míi cña ®¶ng, nhµ n­íc vÒ nh÷ng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ . Theo em, víi vÞ trÝ trung t©m vµ vai trß chñ thÓ cña qu¸ tr×nh CNH-H§H ®Êt n­íc, h×nh thµnh mét líp ng­êi n¨ng ®éng cã tri thøc, cã b¶n lÜnh kinh doanh, x«ng x¸o d¸m nghÜ d¸m lµm qu¶ lµ cÇn thiÕt. Thùc tÕ ®· cho thÊy víi mét nguån tµi nguyªn điÒu kiÖn thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt nh­ng NhËt B¶n ®· v­¬n lªn bằng CNH-H§H vµ ý chÝ con ng­êi, hiÖn nay hä ®ang đøng trong 7 n­íc c«ng nghiÖp hµng ®Çu thÐ giíi. Ph¸t huy lîi thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý ®Ó më réng mèi quan hÖ giao l­u kinh tế chÝnh trÞ, th«ng th­¬ng víi n­íc ngoµi nhanh chãng, tiÕp thu c«ng nghÖ míi. Thø 3 lµ: nhµ n­íc cÇn n©ng cao chøc n¨ng ®Þnh h­íng, dÉn d¾t thùc hiÖn c«ng cu«c CNH-H§H cã ®Þnh h­íng, cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh­ lµ mét thø vò khÝ- mét con ng­êi n¨ng ®énh cã tri thøc sÏ ®­a ®Êt n­íc ®i lªn. §Êt n­íc ta ®· vµ ®ang tiÕn lªn mét c¸ch v÷ng ch¾c, kh¼ng ®Þnh con ®­êng CNH-H§H ®Êt n­íc lµ ®óng ®¾n vµ kh¸ch quan. MÆc dï cßn nhiÒu sai lµm vµ khã kh¨n nh­ng d­íi sù l·nh ®¹o cña ®¶ng céng s¶n ViÖt Nam, con ng­êi ViÖt Nam sÏ tiÕp b­íc cha anh, ra søc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc ngµy cµng giµu ®Ñp.Sù nghiÖp CNH-H§H ch¸c ch¾n sÏ thµnh c«ng. MỤC LỤC Mớ đầu......................................................................................................................1 1.Lý do chọn đề tài..................................................................................................2 2.Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu đề tài...................................................................2 Nội dung...................................................................................................................3 Cơ sở lý luận.............................................................................................3 Thực trạng để đẩy mạnh CNH-HĐH ở Việt Nam.....................................7 Những vấn đề cần giải quyết để thực hiện chiến lược CNH-HĐH ở Việt Nam...........................................................................................................11 Kết luận....................................................................................................................14 Tµi liÖu tham kh¶o §Þnh h­íng XHCN ¬ ViÖt Nam C.Mac-Angghen toµn tËp Gi¸o tr×nh kinh tÕ häc Mac _Lªnin , Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia PTS. NGUYỄN DANH SƠN “Mấy suy nghĩ về môi trường kinh tế xã hội cho quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa ở Việt Nam” Nhà xuấnt bản chính trị quốc gia Mét sè vÊn ®Ò vÒ chñ nghÜa Mac-Lªnin trong thêi ®¹i hiªn nay- nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia n¨m 1996 T¹p chÝ qu¶n sy x©y dùng nhµ n­íc: c¸c sè n¨m 1996-1997 V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø V,VI,VII,VIII Vai trß nhµ n­íc trong ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI- nhµ xuÊt b¶n sù thËt V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX- nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Sù l·nh ®¹o cña ®¶ng trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng. Vò Huy Ch­¬ng: “ VÊn ®Ò ®µo t¹o nguån nh©n lùc tiÕn hµnh CNH-H§H” .Tµi liÖu triÕt häc sè 1(152)n¨m 2004 .Tµi liÖu triÕt häc sè 8(159)n¨m 2004 .Tµi liÖu céng s¶n ._.