Cổ phần hoá Ngân hàng thương mại Việt Nam

Më ®Çu thÞ tr­êng tµi chÝnh lµ thÞ tr­êng dÉn vèn tõ nh÷ng ng­êi cã vèn d­ thõa tíi ng­êi thiÕu vèn qua c¸c kªnh trùc tiÕp (viÖc trao ®æi vèn kh«ng qua trung gian) hoÆc gi¸n tiÕp (viÖc trao ®æi vèn qua c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian). Sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng c¶ vÒ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng cu¶ nÒn kinh tÕ cµng lµm cho kªnh chuyÓn vèn qua c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng ®Æc biÖt là hÖ thèng ng©n hµng. ë n­íc ta hÖ thèng NHTMNN ®· vµ ®ang chi phèi c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh tiÒn tÖ vµ cã vÞ trÝ ¶nh h­ëng rÊt lín tíi thÞ tr­êng tµi chÝnh còng nh­ søc khoÎ cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. H¬n hÕt tr­íc yªu cÇu cÊp thiÕt héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸ ®ßi hái c¸c NH VN ph¶i cã nhøng c¶i c¸ch vµ thay ®æi phï hîp. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ (CPH) NHTMNN lµ mét trong nh÷ng b­íc ®i quan träng gãp phÇn ph¸t huy vai trß nÒn t¶ng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ. C¸c NHTMNN VN ®ang trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c ®Ò ¸n CPH do ®ã nhÊt thiÕt ph¶i ®­a ra gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh CPH NHTMNN ®óng h­íng, ®óng tiÕn ®é vµ ®¹t hiÖu qu¶. Do thêi gian vµ kiÕn thøc cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt d­íi ®©y em chØ ®Ò cËp ®Õn gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®Ó CPH NHTMNN ë VN hiÖn nay. CH¦¥NG I C¥ Së LÝ LUËN I. C¸c kh¸i niÖm ĐÓ hiÓu râ vÒ CPH NHTMNN tr­íc hÕt ta ph¶i hiÓu thÕ nµo lµ CPH. VÒ b¶n chÊt CPH lµ qu¸ tr×nh ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u, ®­a c¸c yÕu tè c¹nh tranh lµm ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn h­íng kinh doanh. CPH vÒ c¬ b¶n lµ qu¸ tr×nh mµ ë ®ã kh«ng xo¸ bá hoÆc t¹o ra tµi s¶n nh­ng ®­îc ph©n bæ l¹i theo c¸ch thøc míi vµ t¹o tiÒm n¨ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n. XÐt vÒ h×nh thøc CPH DNNN th× CPH lµ viÖc nhµ n­íc b¸n mét hoÆc toµn bé gi¸ trÞ cæ phÇn cña m×nh trong xÝ nghiÖp cho c¸c ®èi t­îng, tæ chøc hoÆc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc hoÆc cho c¸n bé qu¶n lý c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc b»ng ®Êu gi¸ c«ng khai hay th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Ó thµnh lËp c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hoÆc c«ng ty cæ phÇn. XÐt vÒ thùc chÊt CPH lµ ph­¬ng thøc thùc hiÖn x· héi ho¸ së h÷u, chuyÓn h×nh th¸i kinh doanh mét chñ víi së h÷u nhµ n­íc trong doanh nghiÖp thµnh c«ng ty cæ phÇn víi nhiÒu chñ së h÷u ®Ó t¹o ra m« h×nh doanh nghiÖp phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kinh doanh hiÖn ®ại. II. MéT Sè VÊN §Ò CHUNG VÒ CPH DNNN, CPH NHTMNN: 1. CPH DNNN ë ViÖt Nam CPH doanh nghiệp là con đẻ của nền kinh tế thị trường và đã được hầu hết các nước trên thế giới áp dụng, đem lại nhiều thành công lớn trong quá trình xây dựng và phát triển nền kinh tế nhiều thành phần. CPH DNNN là lối ra phù hợp với khu vực kinh tế nhà nước, nhất là trong điều kiện VN thiếu vốn, nợ nhiều, quản lý còn yếu kém, công nghệ lạc hậu… Chủ trương CPH DNNN được đặt ra khi đất nước ta bước vào thời kì đổi mới theo Quyết định số 143/HĐBT ngày 15/10/1990 và thực hiện thí điểm từ năm 1992 theo Quyết định số 202/HĐBT ngày 8/6/1992 của Hội đồng Bộ trưởng. Qua cổ phần, DN được cơ cấu theo hướng tập trung quy mô lớn, hướng vào những ngành, lĩnh vực then chốt của nền kinh tế; quy mô vốn của DNNN được tăng lên đáng kể năm 2001, vốn bình quân của DNNN khoảng 24 tỷ đồng, nay tăng lên đến 63,6 tỷ đồng. Tài chính DN được lành mạnh hoá thông qua việc cơ cấu lại các khoản nợ; xử lý tài sản là vật tư, hàng hoá ứ đọng, tồn kho, máy móc thiết bị cũ… Qua thực tế hoạt động hơn 1 năm của 850 DN hoàn thành cổ phần cho thấy, vốn điều lệ bình quân tăng 44%, doanh thu tăng 23,6%, lợi nhuận thực hiện tăng 139,76%, nộp ngân sách tăng 24,9%, thu nhập người lao động tăng 12%, số lao động không những không giảm mà bình quân tăng 6,6%, đặc biệt cổ tức bình quân đạt 17,11%, trong đó 71,4% số DN có cổ tức cao hơn lãi tiền gửi ngân hàng. Năm 2004, số DNNN còn lại là 4300, trong đó phải tiến hành đa dạng hoá hoặc CPH khoảng 2400 doanh nghiệp. Tính đến nay qua 15 năm thực hiện CPH DNNN, tổng giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại các DNNN đã CPH mới đạt xấp xỉ 15% tổng vốn nhà nước có được đến cuối năm 2005. Số DN tiếp tục duy trì 100% vốn nhà nước cho đến năm 2005 còn lại khoảng 1.200 DN. Toàn bộ các DN không thuộc diện Nhà nước nắm giữ 100% vốn (khoảng 1.460 DN) sẽ được sắp xếp theo hình thức CPH; trường hợp không cổ phần hoá thì chuyển sang lựa chọn các hình thức như giao, bán, giải thể, phá sản DN. Xuất phát từ thực trạng này, Chính phủ đã chỉ đạo cần đẩy mạnh hơn nữa quá trình sắp xếp, CPH DNNN. Thể chế hoá các Nghị quyết Trung ương về đẩy nhanh, đẩy mạnh CPH DNNN, một loạt biện pháp đã được đề ra nhằm thực hiện bằng được mục tiêu hoàn thành sắp xếp, đổi mới DNNN giai đoạn 2006 – 2010, một giải pháp quyết liệt nhằm đẩy mạnh quá trình này là mở rộng (đối tượng) CPH, đây cũng chính là cơ sở của quá trình tăng tốc CPH DNNN 2.CPH NHTMNN: CPH NHTMNN vÒ thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¸c NHTMNN cã mét chñ së h÷u lµ Nhµ n­íc, thµnh c¸c NHTM cã nhiÒu chñ së h­u víi nhiÒu cæ ®«ng kh¸c nhau. tÝnh ®Õn nöa ®Çu n¨m 2004,tæng gi¸ trÞ tµi s¶ncña c¸c NHTMNN chiÕm tíi h¬n 73.80% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n thÓ hiÖn trªn c©n ®èi kÕ to¸n cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc hÕt søc nh¹y c¶m vµ lu«n lµ ngµnh kinh tÕ then chèt cña bÊt k× mét quèc gia nµo. víi xu thÕ héi nhËp tÊt yÕu nh­ hiÖn nay, c¸c ng©n hµng ph¶i kh«ng ngõng nç lùc ®Ó giµnh thÕ chñ ®éng trªn thÞ tr­êng néi ®Þa, s½n sµng tiÕn b­íc ra thÞ tr­êng quèc tÕ. NHTMNN cã thÞ phÇn ho¹t ®éng chiÕm trªn 70% trªn toµn quèc v× vËy c¸c NHTMNN ph¶i tiÕn nh÷ng b­íc v÷ng ch¾c tr­íc tiªn ®Ó ®­a c¶ hÖ thèng ng©n hµng tiÕn b­íc trong ®iÒu kiÖn míi. ViÖc cæ phÇn ho¸ NHTMNN l¸ cÇn thiÕt HiÖn t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc bao gåm: NH n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam (Agribank), NH c«ng th­¬ng ViÖt Nam (ICB), NH ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam( VCB), NH ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn (BIDV), NH ph¸t triÓn nhµ §ång b»ng s«ng Cöu Long( MHB) Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y c¸c NHTMNN ®ãng vai trß chñ ®¹o trªn c¸c ph­¬ng diÖn ng©n hµng- tµi chÝnh: nh­ thÞ phÇn huy ®éng vµ cho vay, tµi s¶n cã. Tõ n¨m 2000, c¸c tØ lÖ nµy gi¶m ®i kh«ng Ýt, tuy nhiªn ®Õn nay d­ nî cho vay cña c¸c NHTMNN vÉn chiÕm trªn 70% trªn tæng d­ nî cho nÒn kinh tÕ. VÒ huy ®éng vèn cña c¸c NHTMNN còng chiÕm trªn 70% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam. C¸c NHTMNN hiÖn nay cã rÊt nhiÒu chi nh¸nh tõ tØnh, thµnh phè, huyÖn, liªn x·. §ã lµ lùc l­îng tµi chÝnh chñ ®¹o trong cung cÊp tÝn dông vµ dÞch vô ng©n hµng cho nÒn kinh tÕ. Nh×n chung NHTMNN ë ViÖt Nam ®ang ®èng vai trß chñ chèt trªn thÞ tr­êng ng©n hµng song t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c NHTMNN cßn h¹n chÕ, møc ®é rñi ro cao, n¨ng lùc c¹nh tranh thÊp. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh­ hiÖn nay: gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) vµ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam- Hoa K× ®· vµ ®ang t¹o ra nhiÒu søc Ðp cho hÖ thèng NHTMNN. §ã lµ nh÷ng th¸ch thøc: ph¶i gia nhËp vµo “ s©n ch¬i” c¹nh tranh khèc liÖt vµ c«ng b»ng víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi cã ­u thÕ vÒ vèn, kinh nghiÖm qu¶n lÝ, c«ng nghÖ tiªn tiÕn nhÊt §ång thêi còng më ra nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn cô thÓ lµ: - Më cöa thÞ tr­êng dÞch vô ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng nhanh chãng tiÕp cËn víi c¸c kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm qu¶n lÝ tõ c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, tËn dông ®­îc nguån vèn, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña n­íc ngoµi. ¸p dông c¸c chuÈn mùc quèc tÕ lµm cho hÖ thèng ng©n hµng minh b¹ch, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ an toµn h¬n. - C¹nh tranh lµ ®éng lùc ®Ó c¸c ng©n hµng n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng, më réng ph¹m vi, t¨ng c­êng kh¶ n¨ngthanh to¸n cïng víi viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng Do vËy, yªu cÇu ®èi víi c¸c NHTMNN hiÖn nay lµ ph¶i n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, n©ng cao néi lùc. Cæ phÇn ho¸ ®­îc coi lµ gi¶I ph¸p gióp ®Èy nhanh môc tiªu trªn, lµ mét b­íc ®i ®Çu ®¶m b¶o võa t¨ng vèn ®Ó ®¹t chuÈn mùc quèc tÕ võa t¹o dùng c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh doanh ng©n hµng hiÖn ®¹i phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i. Sù lín m¹nh cña c¸c NHTMNN sau cæ phÇn ho¸ gãp phÇn quan träng vµo viÖc x©y dùng mét hÖ thèng tµi chÝnh v÷ng m¹nh, nhµ n­íc còng sÏ ®¶m b¶o ®­îc quyÒn kiÓm so¸t hay chi phèi ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng víi mét tØ lÖ cæ phÇn nhÊt ®Þnh III. Sù cÇn thiÕt ph¶i CPH NHTMNN VN hiÖn nay: 1. §iÒu kiÖn hiÖn nay cña c¸c NHTMNN VN: ViÖt Nam ®· vµ ®ang ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi víi viÖc tÝch cùc thùc thi c¸c cam kÕt vÒ Khu vùc MËu dÞch tù do ASEAN (AFTA), HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü vµ ®µm ph¸n gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh héi nhËp th× mét trong nh÷ng yÕu tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh lµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, cña doanh nghiÖp vµ cña hµng ho¸, dÞch vô. NhËn thøc ®­îc tÝnh cÊp thiÕt vµ tÇm quan träng trong viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, cña doanh nghiÖp, hµng ho¸ vµ dÞch vô, ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu chñ tr­¬ng nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ vµ chñ ®éng héi nhËp, trong ®ã: s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ®Èy m¹nh tiÕn ®é cæ phÇn hãa (CPH) vµ më réng diÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn CPH, kÓ c¶ mét sè doanh nghiÖp lín, trong ®ã cã c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc (NHTMNN). Ng©n hµng lµ ngµnh kinh tÕ huyÕt m¹ch cña ®Êt n­íc, ¶nh h­ëng ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, víi tÝnh chÊt ho¹t ®éng t­¬ng ®èi ®Æc thï. Vèn tù cã cña ng©n hµng, ngoµi chøc n¨ng th«ng th­êng, cßn ®­îc coi lµ tµi s¶n cÇm cè b¾t buéc ®Ó huy ®éng vèn tõ c«ng chóng. Vµ muèn huy ®éng ®­îc nhiÒu vèn tõ c«ng chóng mét c¸ch an toµn cho nÒn kinh tÕ, th× cµng cÇn ph¶i cã nhiÒu vèn cÇm cè. Tuy nhiªn, trong vµi n¨m gÇn ®©y, song song víi tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ, tríc m«i tr­êng ho¹t ®éng ngµy cµng c¹nh tranh quyÕt liÖt, c¸c NHTMNN ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n lín trong qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu ho¹t ®éng: §ã lµ, so víi tiªu chuÈn quèc tÕ, quy m« vèn tù cã cña c¸c NHTMNN ViÖt Nam cßn thÊp, hÖ sè an toµn vèn CAR (tÝnh b»ng tû lÖ vèn tù cã / tæng tÝch s¶n ®iÒu chØnh theo hÖ sè rñi ro) so víi chuÈn mùc quèc tÕ lµ 8% th× cßn c¸ch xa, theo thèng kª gÇn ®©y, tû lÖ an toµn vèn cña c¸c NHTMNN hiÖn chØ ®¹t kho¶ng 4% (trong khi ®ã, tû lÖ nµy ë hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ®· ®¹t 8%). H¬n n÷a, c¸c ng©n hµng cña ta ®ang cã nhu cÇu cÊp thiÕt lµ ph¶i duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng tÝn dông hîp lý ®Ó phôc vô t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ, vµ víi tèc ®é t¨ng tr­ëng tÝn dông b×nh qu©n nh­ hiÖn nay, ®Õn cuèi n¨m 2005, tû lÖ an toµn vèn cña c¸c NHTMNN chØ ®¹t kho¶ng 3%, ®Õn cuèi 2010, tû lÖ nµy chØ cßn xÊp xØ 1%... §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu an toµn vèn theo chuÈn mùc quèc tÕ, h»ng n¨m ng©n s¸ch nhµ n­íc ph¶i cÊp bæ sung vèn tù cã cho c¸c NHTMNN hµng chôc ngh×n tû ®ång. §©y lµ ®iÒu rÊt khã thùc hiÖn ®­îc vµ còng kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ thùc... VÒ ph­¬ng diÖn qu¶n trÞ ®iÒu hµnh, tuy ®· ®­îc t¨ng c­êng mét b­íc, song vai trß cña qu¶n trÞ ®iÒu hµnh vÉn ch­a t¹o ra ®éng lùc m¹nh thËt sù. Ph­¬ng thøc qu¶n lý cßn nhiÒu bÊt cËp, ph©n phèi thu nhËp cha g¾n víi hiÖu qu¶ lao ®éng; chÕ ®é khen th­ëng, ®éng viªn lao ®éng cßn bÞ h¹n chÕ bëi c¸c rµng buéc theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. V× vËy, lîi Ých vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn liªn quan: Nhµ n­íc, doanh nghiÖp, ng­êi lao ®éng ch­a ®­îc ph©n ®Þnh râ rµng, ch­a t¹o dùng ®ù¬c mèi liªn kÕt ®Ó cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Chóng ta ®· biÕt, ViÖt Nam võa v­ît qua vßng ®µm ph¸n thø 8 ®Ó gia nhËp WTO vµo n¨m 2005. Mét trong nh÷ng yªu cÇu cña WTO ®èi víi ViÖt Nam lµ cÇn ®Èy m¹nh, ®Èy nhanh h¬n n÷a nh÷ng c¶i c¸ch trong lÜnh vùc tµi chÝnh, ng©n hµng. §©y lµ mét th¸ch thøc, nh­ng ®ång thêi còng lµ mét ®éng lùc thóc ®Èy ch­¬ng tr×nh t¸i c¬ cÊu l¹i c¸c NHTM. Qu¸ tr×nh CPH còng n»m trong nç lùc nh»m t¨ng c­êng sù lµnh m¹nh trong ho¹t ®éng ng©n hµng. 2.CPH nhtmnn t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy vai trß cña thÞ tr­êng tµi chÝnh 2.1.CPH NHTMNN kÝch thÝch t¨ng nguån vèn tiÕt kiÖm tµi trî cho nhu cÇu më réng ®Çu t­, nhu cÇu t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ . CPH NHTMNN vÒ thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¸c NHTMNN cã mét chñ së h÷u lµ Nhµ n­íc, thµnh c¸c NHTM cã nhiÒu chñ së h÷u víi nhiÒu cæ ®«ng kh¸c nhau. tÝnh ®Õn nöa ®Çu n¨m 2004,tæng gi¸ trÞ tµi s¶ncña c¸c NHTMNN chiÕm tíi h¬n 73.80% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n thÓ hiÖn trªn c©n ®èi kÕ to¸n cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Râ rµng, víi tiÒm lùc tµi chÝnh vµ uy tÝn cña m×nh, khi thùc hiÖn CPH NHTMNN rÊt cã lîi thÕ trong viÖc thu hót vèn tõ c¸c chñ thÓ kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc, ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cña nÒn kinh tÕ. Trong vµi n¨m trë l¹i ®©y, nhu cÇu vÒ vèn cña nÒn kinh tÕ ngµy cµng lín, trªn thùc tÕ , nhiÒu ch­¬ng tr×nh , dù ¸n lín mang tÇm cì quèc gia thuéc nhiÒu lÜnh vùc, c¸c c«ng tr×nh träng t©m ®· vµ ®ang ®­îc tµi trî víi vèn ®Çu t­ chñ yÕu lµ tõ c¸c NHTMNN (c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ miÒn nói T©y nguyªn, ph¸t triÓn ®ång b»ng s«ng Cöu Long cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn VN). Tõ thùc tÕ ®ã, viÖc CPH c¸c NHTMNN trong thêi gian tíi sÏ gióp thÞ tr­êng tµi chÝnh VN cã mét kªnh huy ®éng vèn rÊt hiÖu qu¶, ®¸p øng ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi h¬n nhu cÇu vÒ vèn cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nhau, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ. 2.2. CPH NHTMNN kÝch thÝch sù linh ho¹t vµ ®em ®Ðn thÞ tr­êng tµi chÝnh VN mét m«i tr­êng hoµn h¶o h¬n, n©ng cao hiÖu qu¶ trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia cña NHNN. Mét ®Æc ®iÓm quan träng cña TTTC, ®ã lµ ®ãng vai trß nh­ mét m«I tr­êng cho viÖc thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN. ViÖc CPH NHTMNN tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn sù gia t¨ng l­îng giao dÞch cña c¸c chøng kho¸n vèn (c¸c cæ phiÕu th­êng, cæ phiÕu ­u ®·I) vµ c¸c chøng kho¸n nî (tÝn phiÕu, tr¸I phiÕu, chøng chØ tiÒn göi), còng nh­ ®a d¹ng ho¸ c¸c chñ thÓ tham gia, ®©y lµ yÕu tè quan träng n©ng cao tÝnh thanh kho¶n cña hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng thø cÊp. §Õn l­ît nã, thÞ tr­êng thø cÊp ph¸t triÓn sÏ cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng s¬ cÊp – lµ tiÒn ®Ò quan träng ®em l¹i hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, mµ tiªu biÓu lµ nghiÖp vô thÞ tr­êng më cña NHNN. KÓ tõ khi ®­îc ®­a vµo ho¹t ®éng ë VN ®Õn nay, nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®· ngµy mét ph¸t triÓn vÒ quy m«, tæ chøc vµ chÊt l­îng ho¹t ®éng. Tæng doanh sè giao dÞch n¨m 2004 t¨ng gÊp 3 lÇn n¨m 2003 vµ b»ng kho¶ng 16 lÇn so víi n¨m 2001, khèi l­îng giao dÞch tõng phiªn còng t¨ng b×nh qu©n 82 tØ ®ång/phiªn n¨m 2000 lªn 725 tû ®ång/phiªn tÝnh ®Õn gi÷a n¨m 2005. Trong sè c¸c thµnh viªn cña thÞ tr­êng më (27 tæ chøc tÝn dông ®­îc c«ng nhËn lµ thµnh viªn) th× c¸c thµnh viªn tham gia th­êng xuyªn lu«n lµ c¸c NHTMNN víi tû träng giao dÞch lín. Trong thêi gian tíi, khi tiÕn tr×nh CPH NHTMNN ®­îc xóc tiÕn m¹nh mÏ, th× ho¹t ®éng cña c¸c NHTMNN trªn c¸c thÞ tr­êng s¬ cÊp vµ thø cÊp sÏ ngµy cµng s«I ®éng. §©y lµ m«I tr­êng thuËn lîi ®Ó NHNN thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tÝch cùc ®Õn nÒn kinh tÕ. 2.3. CPH hÖ thèng NHTMNN t¹o nªn mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a chØ sè chøng kho¸n vµ t×nh tr¹ng “søc khoΔ cña nÒn kinh tÕ. ë nh÷ng quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, n¬I mµ TTTC ®¹t ®Õn sù hoµn h¶o, mçi mét biÕn ®éng dï lµ nhá vÒ chØ sè chøng kho¸n (thùc chÊt ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ cæ phiÕu) ®Òu ph¶n ¸nh ®­îc thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ, th«ng qua chØ sè chøng kho¸n cã thÓ biÕt ®­îc nÒn kinh tÕ ®ang trªn ®µ t¨ng tr­ëng hay trong xu h­íng suy tho¸i. §iÒu nµy rÊt quan träng v× nã gióp cho c¸c chñ thÓ tham gia vµo thÞ tr­êng (ng­êi ®I vay, ng­êi cho vay) ®iÒu chØnh hµnh vi theo h­íng cã lîi cho m×nh. §èi víi nhµ ®Çu t­, nÕu chØ sè chøng kho¸n biÕn ®éng theo h­íng kh«ng cã lîi th× lîi tøc dù tÝnh trong t­¬ng lai vÒ chøng kho¸n cña tæ chøc ph¸t hµnh sÏ gi¶m vµ nhµ ®Çu t­ sÏ chuyÓn h­íng ®Çu t­ sang nh÷ng lo¹i chøng kho¸n hoÆc nh÷ng c«ng cô ®Çu t­ cña c¸c chñ thÓ kh¸c cã lîi h¬n cho m×nh, cßn ®èi víi nhµ ph¸t hµnh – ng­êi ®i vay sÏ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p c¶i tiÖn t×nh h×nh kinh doanh ®Ó cã thÓ thay ®æi chØ sè chøng kho¸n theo chiÒu h­íng tèt h¬n nh»m thu hót c¸c nhµ ®Çu t­. §iÒu nµy sÏ cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc tíi nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, mèi quan hÖ nµy chØ cã ®­îc khi TTTC héi tô ®ñ mét sè ®iÒu kiÖn : c¸c chñ thÓ tham gia vµo thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc ph¸t hµnh chøng kho¸n ph¶I cã tiÒm lùc ®ñ m¹nh; hµng ho¸ trªn TTTC cã tÝnh láng cao, cã thÓ dÔ dµng chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn IV. NỘI DUNG CPH NHTMNN 1.Mét sè quan ®iÓm ®Ó tiÕn hµnh CPH NHTMNN: CPH NHTMNN lµ mét nhu cÇu cÇn thiÕt vµ thùc tÕ, mét xu h­íng tÊt yÕu khi mµ ®Þnh h­íng chung cña kinh tÕ n­íc ta lµ héi nhËp víi kinh tÕ quèc tÕ. Tuy nhiªn, cÇn n¾m ®­îc mét sè quan ®iÓm sau ®Ó tiÕn hµnh CPH cã hiÖu qu¶: Mét lµ, CPH c¸c NHTMNN ph¶i n»m trong kÕ ho¹ch tæng thÓ c¬ cÊu l¹i vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam. Mét trong nh÷ng träng t©m cña nã lµ viÖc n©ng vèn cña c¸c NHTMNN lªn cµng sím cµng tèt, ®Ó khi tiÕn hµnh CPH xong th× tû lÖ an toµn vèn ph¶i ®¹t chuÈn mùc quèc tÕ. PhÊn ®Êu trong thêi gian tíi, c¸c NHTMNN ViÖt Nam cã thÓ ®¹t møc trung b×nh tiªn tiÕn cña khu vùc. Vµ viÖc CPH thùc chÊt lµ mét gi¶i ph¸p ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu nµy. Hai lµ, CPH c¸c NHTMNN cÇn tiÕn hµnh tõng b­íc thËn träng. Do tÝnh chÊt t­¬ng ®èi ®Æc thï, ng©n hµng vèn ®îc coi lµ mét ngµnh nh¹y c¶m, ho¹t ®éng ng©n hµng cã ¶nh h­ëng rÊt to lín ®Õn hÇu hÕt c¸c ngµnh kh¸c trong nÒn kinh tÕ. Do ®ã, CPH c¸c NHTMNN cÇn hÕt søc thËn träng ®Ó ®¶m b¶o ®é an toµn vµ bÒn v÷ng cña kh«ng nh÷ng hÖ thèng ng©n hµng mµ cßn cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Ba lµ, CPH c¸c NHTMNN ph¶i g¾n liÒn víi viÖc n©ng cao n¨ng lùc ®iÒu hµnh, qu¶n trÞ, øng dông c¸c c«ng nghÖ ng©n hµng hiÖn ®¹i, t¹o ra c¸c s¶n phÈm ng©n hµng míi, cã søc c¹nh tranh cao. ViÖc CPH cho phÐp t¨ng thªm n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c NHTMNN, thóc ®Èy hiÖn ®¹i ho¸, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ ®iÒu hµnh vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé, nh©n viªn ng©n hµng, thu hót nh©n tµi trong vµ ngoµi n­íc vµo lµm viÖc. Ch¾c ch¾n nhiÒu nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ t×m kiÕm c¬ héi mua cæ phÇn mét sè NHTMNN cña ViÖt Nam. Theo ®ã, hä sÏ chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kü n¨ng qu¶n trÞ ®iÒu hµnh tiªn tiÕn, kiÓm to¸n chÆt chÏ theo chuÈn mùc quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã, t¨ng thµnh phÇn së h÷u kh¸c trong c¸c NHTMNN còng gãp phÇn lµm minh b¹ch h¬n ho¹t ®éng, nhÊt lµ viÖc cÊp tÝn dông, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, tiÕt kiÖm chi phÝ trong chÝnh c¸c NHTM ®­îc CPH. Bèn lµ, CPH c¸c NHTMNN ph¶i g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh xö lý c¸c yÕu kÐm tån t¹i, lµnh m¹nh ho¸ tµi chÝnh, gi¶m tû lÖ nî xÊu, nî qu¸ h¹n. Võa qua, Héi ®ång Tµi chÝnh - TiÒn tÖ cña ChÝnh phñ ®· gãp ý th«ng qua ®Ò ¸n t¨ng thªm vèn cho c¸c NHTM. Theo ®ã, gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng thªm vèn cho c¸c NHTM sÏ bao gåm c¶ viÖc cho phÐp CPH mét phÇn vèn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc d­íi h×nh thøc b¸n tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi cho ng©n hµng ®Ó t¨ng vèn ®iÒu lÖ. ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng n­íc thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t, nh­ng viÖc c¶i c¸ch ng©n hµng cßn chËm. Yªu cÇu ®Æt ra lµ cÇn ph¶i kh¾c phôc triÖt ®Ó trong n¨m 2004. Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu NHTM, vÊn ®Ò ph¸t triÓn bÒn v÷ng tµi chÝnh ®­îc Nhµ n­íc, Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ NHTM ®Æc biÖt quan t©m qua c¸c biÖn ph¸p t¨ng vèn ®iÒu lÖ, s¸p nhËp c¸c NHTM cæ phÇn, xö lý nî tån ®äng vµ ng¨n ngõa nî xÊu ph¸t sinh, c¶i thiÖn hÖ thèng kÕ to¸n phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ. Tuy nhiªn, so víi yªu cÇu c¹nh tranh cña hÖ thèng NHTM ViÖt Nam trong thêi gian tíi th× vÉn cha ®­îc nh­ mong muèn. N¨ng lùc tµi chÝnh cña nhiÒu NHTM cßn yÕu, nî qu¸ h¹n cao vµ tiÒm Èn nhiÒu rñi ro. C¸c tû lÖ vÒ chi phÝ nghiÖp vô vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c NHTM ®Òu thua kÐm ng©n hµng trong khu vùc. NÕu tÝnh c¶ nî khoanh vµ nî khã ®ßi th× ho¹t ®éng cña nhiÒu ng©n hµng ®ang ë t×nh tr¹ng thua lç, thu nhËp thuÇn tuý thÊp, kh¶ n¨ng thiÕt lËp c¸c quü dù tr÷ bÞ h¹n chÕ vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n rÊt nhá. CPH c¸c NHTMNN ph¶i gi¶i quyÕt, kh¾c phôc ®­îc c¸c yÕu kÐm ®ã. N¨m lµ, CPH c¸c NHTMNN ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo h­íng c«ng khai, minh b¹ch theo h­íng ®a së h÷u trong ®ã Nhµ n­íc n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi. Tr¸nh hiÖn t­îng CPH khÐp kÝn. H¬n n÷a, CPH NHTMNN kh«ng ph¶i lµ b¸n tµi s¶n hiÖn t¹i cña Nhµ n­íc cho khu vùc t­  nh©n, mµ lµ gi÷ nguyªn tµi s¶n cña Nhµ n­íc víi møc t¨ng h»ng n¨m do t¸i ®Çu t­ b×nh th­êng, ®ång thêi huy ®éng thªm vèn míi tõ c«ng chóng, nh»m n©ng cao tiÒm lùc tµi chÝnh vµ quy m« ho¹t ®éng cña c¸c NHTMNN. Ngoµi viÖc ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng cho c¶ hÖ thèng ng©n hµng, c¬ së vèn bÒn v÷ng cßn lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vµ lµ c¬ héi ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ vµ qu¶n lý, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, c¶i thiÖn vai trß, vÞ thÕ vµ uy tÝn quèc tÕ cña hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng ViÖt Nam, ®ång thêi cã thÓ hç trî ®¾c lùc cho ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n cña n­íc ta. Thùc tÕ, CPH NHTMNN lµ rÊt cÇn thiÕt, ®óng ®¾n, song ph¶i ®i vµo thùc chÊt. CÇn tr¸nh hiÖn t­îng mang danh lµ CPH, nh­ung thùc chÊt vèn cña Nhµ n­íc l¹i ®­îc ®iÒu chuyÓn tõ doanh nghiÖp thµnh viªn nµy sang doanh nghiÖp thµnh viªn kh¸c, hoÆc sè cæ phiÕu b¸n ®Õn ng­êi lao ®éng rÊt Ýt. Cuèi cïng môc tiªu cña CPH lµ bæ sung thªm nguån vèn tù cã, ng­êi lao ®éng khi bá vèn vµo ng©n hµng hä ph¶i ®îc gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng, ®­îc thÊy ®ång vèn cña hä sinh s«i n¶y në ra sao? Tr¸nh t×nh tr¹ng “b×nh míi r­îu cò”. S¸u lµ, m« h×nh qu¶n lý sau CPH: M« h×nh qu¶n lý ë ®©y bao hµm c¶ m« h×nh tæ chøc vµ ph­¬ng thøc qu¶n lý. CÇn ph¶i cã sù thay ®æi m« h×nh tæ chøc khi tiÕn hµnh CPH ®Ó qu¶n trÞ tèt h¬n. Mét ®iÒu ®¸ng chó ý lµ khi tiÕn hµnh ch­¬ng tr×nh CPH ph¶i tÝnh tíi vai trß, m« h×nh cña Héi ®ång qu¶n trÞ bëi khi ®ã, Héi ®ång qu¶n trÞ bao gåm c¸c cæ ®«ng kh¸c n÷a chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ®¹i diÖn cæ ®«ng Nhµ n­íc th«i. Tõ ®ã, cÇn ®Æt ra quy chÕ qu¶n lý theo ph­¬ng thøc míi d­íi h×nh thøc lµ mét doanh nghiÖp cæ phÇn. 2. Môc tiªu CPH NHTMNN: Tõ nh÷ng quan ®iÓm nªu trªn, thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh CPH c¸c NHTMNN, chóng ta sÏ ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu sau: Thø nhÊt, ®¶m b¶o n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c NHTMNN, ®Ó tõ ®ã thùc hiÖn tèt c¸c cam kÕt cña c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. Thø hai, ®¶m b¶o n¨ng lùc ho¹t ®éng cña b¶n th©n ng©n hµng (tû lÖ an toµn vèn tù cã), lµnh m¹nh ho¸ tµi chÝnh c¸c NHTM vµ c¶ hÖ thèng ng©n hµng. Gi¶i ph¸p CPH NHTMNN tr­íc hÕt sÏ cho phÐp huy ®éng mét khèi l­îng vèn rÊt lín trong vµ ngoµi n­íc ®Ó t¨ng vèn ®iÒu lÖ cña c¸c ng©n hµng nµy, ®¶m b¶o tû lÖ an toµn vèn tèi thiÓu lµ 8% theo th«ng lÖ quèc tÕ trong khi viÖc tr«ng chê cÊp bæ sung vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc ®ang hÕt søc khã kh¨n. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, kh«ng nh÷ng thÕ cßn t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Thø ba, thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®æi míi, s¾p xÕp c¸c DNNN g¾n víi xö lý døt ®iÓm c¸c kho¶n nî tån ®äng. Thø t­, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng vèn vµ thÞ trêng c¸c dÞch vô tµi chÝnh. ThÞ tr­êng vèn, mµ trùc tiÕp lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ch¾c ch¾n sÏ ph¸t triÓn lªn mét b­íc míi, víi hµng chôc lo¹i cæ phiÕu, gi¸ trÞ hµng chôc ngh×n tû ®éng cña c¶ c¸c NHTM cæ phÇn vµ c¶ c¸c NHTMNN ®­îc giao dÞch vµ niªm yÕt. ChiÒu h­íng nµy sÏ gia t¨ng sù s«i ®éng khi cã c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, c«ng ty tµi chÝnh, c«ng ty cho thuª tµi chÝnh còng ®îc niªm yÕt vµ giao dÞch cæ phiÕu. Niªm yÕt cæ phiÕu cña c¸c NHTM cæ phÇn vµ CPH mét bé phËn NHTMNN sÏ ®­îc coi lµ cuéc c¸ch m¹ng lÇn thø hai trong qu¸ tr×nh tiÕp tôc ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng ë ViÖt Nam, ®­îc thùc hiÖn sau mét thêi gian chÊn chØnh vµ cñng cè s¾p xÕp l¹i mçi khèi ng©n hµng nµy. NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, th× yªu cÇu x©y dùng hÖ thèng trung gian tµi chÝnh v÷ng m¹nh lµ tÊt yÕu kh¸ch quan. Thø n¨m, ®¶m b¶o tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n cña NHTMNN, chó ý c¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®Æc biÖt vµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Mét NHTMNN víi quy m« tÝch s¶n hµng tû USD, khi CPH sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ng©n hµng. Bëi v× gi¸ trÞ nµy bao gåm c¶ quy m« vµ chÊt l­îng tµi s¶n, th­¬ng hiÖu ng©n hµng, lîi thÕ c¹nh tranh vµ vÞ thÕ thÞ tr­êng… VÒ mÆt kü thuËt, viÖc ®Þnh gi¸ tµi s¶n nh×n chung lµ mét c«ng ®o¹n kh¸ phøc t¹p. VÒ lý thuyÕt, viÖc ®Þnh gi¸ cæ phiÕu ph¸t hµnh ph¶i dùa vµo chØ sè lîi nhuËn trªn vèn (ROE) ®Ó tõ ®ã nhµ ®Çu t­ míi cã thÓ ®Þnh h×nh ®­îc møc lîi tøc khi hä ®Çu t­ vµo trªn c¬ së so s¸nh víi c¸c lo¹i cæ phiÕu, c¸c lo¹i h×nh ®Çu t­ kh¸c ®ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu cña ng©n hµng. Gi¸ trÞ ®ã rÊt lín vµ mang tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh. TÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ nµy ®Òu rÊt khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c, bëi hiÖn nay, c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trong n­íc cßn thiÕu kü n¨ng, kinh nghiÖm trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp. C«ng viÖc ®Þnh gi¸ c¸c NHTM ®Ó thùc hiÖn CPH ph¶i rÊt cÇn nhiÒu ý kiÕn chuyªn gia cña c¸c Bé, ban ngµnh, nhÊt thiÕt ph¶i thuª c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh quèc tÕ cã uy tÝn thùc hiÖn, t­ vÊn c¶ tr­íc, trong vµ sau CPH. ViÖc nµy tuy khã, nh­ng vÉn cã thÓ lµm tèt ®­îc. VÊn ®Ò lµ ph¶i chuÈn bÞ thËt kü. Thø s¸u, nghiªn cøu ®¶m b¶o tû lÖ n¾m gi÷ cæ phÇn hîp lý ®èi víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ngoµi Nhµ n­íc. Ng©n hµng vèn ®­îc coi lµ mét ngµnh nh¹y c¶m, mét ngµnh then chèt liªn quan ®Õn an ninh quèc gia, nªn b¾t buéc Nhµ n­íc ph¶i n¾m quyÒn kiÓm so¸t. Nªn ch¨ng ®Ó Nhµ n­íc chi phèi trong kho¶ng tõ 51 - 75% cæ phÇn, cßn l¹i ®Ó c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ngoµi Nhµ n­íc n¾m gi÷. LÏ ®­¬ng nhiªn, Nhµ níc ph¶i kiÓm so¸t ngµnh ng©n hµng nhng kh«ng ph¶i lµ khèng chÕ c¸c ho¹t ®éng trao ®æi h»ng ngµy cña c¸c ng©n hµng. Thay v× thÕ, ChÝnh phñ nªn cã hÖ thèng hç trî gióp ng©n hµng ho¹t ®éng hiÖu qu¶ h¬n. Mét vÝ dô lµ c¸c ng©n hµng ë Hång K«ng, qua sè liÖu nghiªn cøu th× ë ®©y kh«ng cã mét ng©n hµng Nhµ n­íc nµo, nh­ng l¹i lµ n¬i cã nh÷ng ng©n hµng ho¹t ®éng hiÖu qu¶ nhÊt trªn thÕ giíi. Do ®ã, vai trß cña Nhµ níc lµ qu¶n lý vèn vµ nî, còng nh t×nh h×nh ho¹t ®éng chung cña c¸c ng©n hµng. NÕu Nhµ n­íc can thiÖp qu¸ nhiÒu th× sÏ rÊt khã kh¨n trong viÖc ®¸nh gi¸ ng©n hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng, liÖu cã “nî xÊu” hay “nî khã ®ßi” kh«ng. Tr­êng hîp cã nî xÊu hay nî khã ®ßi chÝnh lµ lóc cÇn ®Õn sù can thiÖp cña Nhµ n­íc, Nhµ n­íc sÏ gi¶i quyÕt nî ®ã b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch tµi kho¸ thÝch hîp. Trë l¹i víi viÖc n¾m gi÷ cæ phÇn cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc ngoµi Nhµ n­íc, tr­íc hÕt, cæ phiÕu ph¶i sím ®­îc niªm yÕt, chØ nªn b¸n mét phÇn nhÊt ®Þnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña b¶n th©n NHTM ®­îc CPH, nh­ thÕ míi cã thÓ thay ®æi ®­îc mét c¸ch c¨n b¶n m« h×nh còng nh­ ph­¬ng thøc qu¶n lý. Trong thêi gian tíi, nªn nghiªn cøu vµ tÝnh tíi viÖc niªm yÕt cæ phiÕu cña c¸c NHTM ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n n­íc ngoµi, chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n trong n­íc. 3. CPH NHTMNN hiÖn nay nh­ thÕ nµo? Muèn cã thÓ CPH NH th× viÖc ®Çu tiªn cùc k× quan träng lµ x¸c ®Þnh tµi s¶n thùc cã cña c¸c NH, bao gåm tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n v« h×nh (gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu,uy tÝn cña NH,truyÒn thèng kinh doanh..). §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy th× b¶n th©n mét m×nh kh«ng thÓ ®¶m ®­¬ng næi (còng kh«ng kh¸ch quan), mµ ph¶i kÕt hîp víi c¸c c¬ quan chuyªn m«n cã chøc n¨ng thÈm ®Þnh gi¸ trÞ, ®Æc biÖt lµ tõ c¸c tæ chøc kiÓm to¸n quèc tÕ cã uy tÝn, cã nh­ vËy th× gi¸ trÞ cña mçi cæ phiÕu cña c¸c NH ph¸t ra míi ph¶n ¸nh ®óng gi¸ néi t¹i cña b¶n th©n nã. ë VN hệ thống NHTMNN đóng vai trò quan trọng trong trên tổng số dư tiền gửi của toàn hệ thống NHTM, chính vì vậy khi thực hiện CPH, hệ thống NHTMNN sẽ tạo môi trường đầu tư hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước. với tiền đề này, hy vọng rằng trong thời gian tới chỉ số giá cổ phiếu của các NHTMNN sẽ góp phần đích thực vào chỉ số chứng khoán chung, như “hàn thử biểu” của nền kinh tế. Đối với việc CPH NHTMNN VN, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định về việc thí điểm CPH Vietcombank trong năm 2006 và mới đây Thống đốc NHNN đã quyết định cho phép Vietcombank phát hành trái phiếu tăng vốn bằng VNĐ, với tổng mệnh giá là 1.200 tỷ đồng để tăng vốn điều lệ. trái phiếu này có thời hạn là 7 năm, người mua được quyền sử dụng 100% giá trị trái phiếu để mua cổ phiếu của Vietcombank khi tiến hành CPH. Thủ tướng Chính phủ cũng đã có quyết định CPH NH Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long. tiến trình CPH này cũng đang có những thuận lợi. công việc kiểm toán, xác định giá trị doanh nghiệp đã được quyết định thực hiện được bằng việc thuê một công ty nước ngoài và đang tiến hành những bước cơ bản. theo dự kiến NH này cũng sẽ bán cổ phần theo hướng chọn một cổ đông chiến lược là NH nước ngoài… Khi CPH hệ thống NHTMNN được triển khai hiệu quả, không những các mục tiêu chương trình CPH được thực hiện tót, mà TTCK nói riêng và TTTC ở VN nói chung cũng có điều kiện để phát triển một cách vững chắc và phát huy được vai trò của mình.nền kinh tế và vẫn chiếm được lòng tin của đại bộ phận dân chúng, thể hiện trên số dư tiền gửi vượt trội CPH NHTMNN cũng mang nội dung cơ bản trên, tuy nhiên NHTMNN mang trong mình những đặc thù riêng biệt vµ có vai trò là “bà đỡ” của nền kinh tế nên việc CPH này cũng có nhiều điểm khác biệt. Việc thực hiện các đề án chuyển quyền sở hữu duy nhất của nhà nước thành đa chủ sở hữu nhất thiết cần phải thực hiện theo lộ trình cụ thể, không thể làm ồ ạt mà thực hiện từng bước. CH¦¥NG II THùC TR¹NG CPH NHTMNN VIÖT NAM 1. §Ò ¸n CPH Vietcombank Thủ tướng xác định đây là một yêu cầu cấp bách trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và đổi mới các ngân hàng thương mại nhà nước trước yêu cầu về mở cửa thị trường và cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO. Theo đó, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, Ngân hàng Phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long cần khẩn trương thực hiện các công việc mà Thủ tướng Chính phủ đã quyết định để hoàn thành cổ phần hóa trong năm 2007. Ngày 4/10 vừa qua, Vietcombank cũng đã tiến hành hợp tác với Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng (DATC) nhằm đẩy nhanh quá trình xử lý các khoản nợ và tài sản tồn đọng, một bước đi cần thiết cho quá trình cổ phần hóa kế tiếp. Ông Đinh Văn Mười, Phó tổng giám đốc Vietcombank, cũng hy vọng rằng trong tháng 12 tới Vietcombank sẽ lựa chọn được đơn vị tư vấn chính thức và sớm thực hiện cổ phần hóa ngân hàng trong quý I/2007. Thủ tướng cũng đã chỉ đạo thực hiện cổ phần hóa đối với ba ngân hàng thương mại còn lại, bao gồm Ngân hàng Ðầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng Công thương Việt Nam (Incombank) và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank). Lộ trình cổ phần hóa ba ngân hàng trên sẽ qua hai bước. Bước 1: Nâng cao năng lực tài chính theo hướng đạt các chỉ số lành mạnh tài chính theo chuẩn quốc tế vào cuối năm 2006 đối với BIDV, Incombank; và cuối năm 2007 đối với Agribank. Bước 2: Từ năm 2007 tiến hành cổ phần hóa BIDV, Incombank; từ năm 2008, cổ phần hóa Agribank. Ngoài ra Thủ tướng cũng yêu cầu khẩn trương thực hiện đề án cổ phần hóa Tổng công ty Bảo hiểm Việt Nam và hình thành Tập đoàn tài chính bảo hiểm Việt Nam mà Thủ tướng Chính phủ đã phê d._.