Cổ phần hóa doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế

®Ò c­¬ng Kinh tÕ chÝnh trÞ §Ò tµi : Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ Më ®Çu : ®Æt vÊn ®Ò vÒ tÝnh tÊt yÕu cña vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸ : + §ßi hái cña lÝ luËn + §ßi hái cña thùc tiÔn + C¨n cø vµo chñ tr­¬ng ®­êng lèi vµ chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc Néi dung: I. Chñ lÝ luËn cña nghÜa Marx-Lenin vÒ së h÷u vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ 1 B¶n chÊt cña së h÷u 2 Vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ n­íc 2.1 B¶n chÊt cña thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ n­íc 2.2 §Æc ®iÓm vai trß cña kinh tÕ Nhµ n­íc : .VÒ së h÷u .VÒ c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän .VÒ h­íng ph¸t triÓn II. Doanh nghiÖp Nhµ N­íc thùc tr¹ng vµ vÊn ®Ò ®Æt ra 1 Vai trß cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña hÖ thèng doanh nghiÖp Nhµ n­íc 2.1 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc 2.2 Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng trªn 2.3 Nh÷ng v­íng m¾c cÇn gi¶i quyÕt III. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ®æi míi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay 1. C¸c quan ®iÓm vÒ cæ phÇn ho¸ cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam 2 T×nh tr¹ng cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam hiÖn nay 2.1 B¶n chÊt cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc 2.2 Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë ViÖt Nam 2.3 Nh÷ng gi¶i ph¸p thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc KÕt luËn : Rót ra kÕt qu¶ chñ yÕu cña ®Ò ¸n ®· ®Ò cËp vµ kiÕn nghÞ cña c¸ nh©n vÒ vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸. Lêi më ®Çu Kinh tÕ Nhµ n­íc mµ thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc(DNNN) ®ang ®ãng mét vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n hiÖn nay .Nh­ng bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu vµ ®ãng gãp to lín cña c¸c DNNN trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta th× hiÖn nay c¸c DNNN ®ang ph¶i ®èi ®Çu víi nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch nh­: t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç, c«ng nghÖ l¹c hËu ,søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng kÐm ,yÕu kÐm trong qu¶n lý tµi s¶n còng nh­ nh©n lùc ....Th× mét yªu cÇu cÊp thiÕt ®Æt ra lµ lµm sao ph¶i n¨ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c DNNN mµ vÉn gi÷ v÷ng vai trß chñ ®¹o cña DNNN trong nÒn kinh tÕ quèc d©n . Mét gi¶i ph¸p ®óng ®¾n ®­îc ®­a ra lµ cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN. Môc tiªu cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN lµ :”T¹o ra lo¹i h×nh kinh doanh cã nhiÒu chñ së h÷u, trong ®ã cã ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng, ph¸t huy vai trß lµm chñ thùc sù cña ng­êi lao ®éng, cña cæ ®«ng vµ t¨ng c­êng sù gi¸m s¸t cña x· héi ®èi víi doanh nghiÖp; b¶o ®¶m hµi hoµ lîi Ých nhµ n­íc, doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng. B¾t ®Çu thùc hiÖn cæ phÇn hãa DNNN tõ n¨m 1992 sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn th× qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ nh­ng còng kh«ng Ýt v­íng m¾c cÇn nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi ®Ó tiÕp tôc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa ë n­íc . néi dung C¬ së lý luËn vÒ viÖc cæ ph©n ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta. Yªu cÇu ®æi míi Doanh nghiÖp nhµ n­íc. Ph¸t triÓn kinh tÕ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc khan hiÕm. Doanh nghiÖp nhµ n­íc n¾m trong tay phÇn lín nh÷ng nguån lùc cña nÒn kinh tÕ nh­ tµi nguyªn thiªn nhiªn, vèn vµ nh©n lùc. Tuy nhiªn hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp l¹i sö dông l·ng phÝ kh«ng hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc khan hiÕm. §iÒu nµy chØ ra tr­íc t­¬ng lai kh«ng s¶ng sña cña nÒn kinh tÕ. Tèc ®é t¨ng tr­ëng cao cña nÒn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m qua kh«ng cã nghÜa lµ mäi viÖc cña chóng ta ®ang tiÕn triÓn tèt ®Ñp. C¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi ®· c¶nh b¸o kh«ng Ýt lÇn lµ tèc ®é t¨ng tr­ëng cao cña chóng ta cã mét nguyªn nh©n quan träng lµ nÒn kinh tÕ cã ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp. Ph¸t triÓn kinh tÕ ®ßi hái xo¸ bá bao cÊp ®æi víi Doanh nghiÖp nhµ n­íc. HiÖn nay mèi quan hÖ gi÷a Nhµ n­íc vµ c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc hoµn toµn kh«ng râ rµng. Nhµ n­íc kh«ng n¾m râ ë mçi thêi ®iÓm tæng sè doanh nghiÖp cña m×nh lµ bao nhiªu, chø ch­a nãi ®Õn c¸c chØ tiªu phøc t¹p nh­ vèn n»m ë ®©u, t¨ng gi¶m nh­ thÕ nµo, hiÖu qu¶ sö dông ra sao? §Ó duy tr× doanh nghiÖp kÐm hiÖu qu¶, Nhµ n­íc ®· sö dông hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p bao cÊp trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp nh­ : xo¸ nî, khoanh nî, t¨ng vèn, ­u ®·i tÝn dông, tÝnh chi phÝ kh«ng ®Çy ®ñ… vµ cuèi cïng, kh«ng ai biÕt Doanh nghiÖp nhµ n­íc nu«i x· héi hay x· héi ph¶i nu«i Doanh nghiÖp nhµ n­íc. Kh«ng nªn quªn r»ng Doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ ph­¬ng tiÖn chø kh«ng ph¶i môc ®Ých. C¹nh tranh víi khu vùc t­ nh©n. Yªu cÇu ®æi míi cßn xuÊt ph¸t tõ viÖc c¹nh tranh víi khu vùc t­ nh©n ®ang håi sinh nhanh chãng. MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh héi nhËp, Doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng ph¶i chØ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n trong n­íc mµ víi c¶ c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n rÊt m¹nh cña n­íc ngoµi. C¹nh tranh trong n­íc vµ quèc tÕ kh«ng chÊp nhËn viÖc Nhµ n­íc gi÷ ®éc quyÒn cho c¸c doanh nghiÖp cña m×nh. C¹nh tranh b×nh ®¼ng ®ßi hái kh«ng chØ xo¸ bá ®éc quyÒn mµ c¶ bao cÊp. Cæ phÇn ho¸ - gi¶i ph¸p c¶i c¸ch Doanh nghiÖp nhµ n­íc tèi ­u Cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ g×? Kh¸i niÖm vÒ Cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc. Ph¶i nãi r»ng nh©n d©n ta kh«ng cßn xa l¹ g× víi kh¸i niÖm cæ phÇn. Côm tõ “cæ phÇn” ®· rÊt quen thuéc tõ trªn 40 n¨m nay, kÓ tõ khi §¶ng ta vËn ®éng nh©n d©n lËp hîp t¸c x· mua b¸n, hîp t¸c x· tÝn dông, lËp cöa hµng, xÝ nghiÖp, c«ng ty hîp danh. VËy Cæ phÇn ho¸ lµ g×? “Cæ phÇn ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn Doanh nghiÖp nhµ n­íc tõ chç chØ cã mét chñ së h÷u lµ Nhµ n­íc thµnh lËp doanh nghiÖp cã nhiÒu chñ së h÷u”. Ng­êi chñ së h÷u cña doanh nghiÖp lµ c¸c cæ ®«ng tù do bÇu chän ra Héi ®ång qu¶n trÞ lµ ng­êi ®¹i diÖn chÝnh thøc cho m×nh. B¶n chÊt vµ c¸c h×nh thøc Cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta. XÐt ë b¶n chÊt ph¸p lý, cæ phÇn ho¸ lµ biÕn doanh nghiÖp mét chñ thµnh doanh nghiÖp nhiÒu chñ tøc lµ chuyÓn tõ h×nh thøc së h÷u ®¬n nhÊt sang së h÷u chung th«ng qua viÖc chuyÓn mét phÇn tµi s¶n cña doanh nghiÖp cho nh÷ng ng­êi kh¸c. Nh÷ng ng­êi nµy trë thµnh së h÷u doanh nghiÖp theo tû lÖ tµi s¶n mµ hä së h÷u trong doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. XÐt d­íi gãc ®é nµy th× cæ phÇn ho¸ dÉn tíi sù xuÊt hiÖn kh«ng chØ cña c«ng ty cæ phÇn trªn nÒn t¶ng cña doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸. B¶n chÊt cña cæ phÇn ho¸ nh­ ®· nªu ë trªn kh«ng ph¶i còng ®­îc hiÓu ®óng trong thùc tiÔn x©y dùng vµ thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ cæ phÇn ho¸. Cã quan ®iÓm ®ång nhÊt cæ phÇn ho¸ víi t­ nh©n ho¸ hay cã quan ®iÓm cho r»ng cæ phÇn ho¸ chØ liªn qu©n ®Õn Doanh nghiÖp nhµ n­íc. Nh×n bÒ ngoµi, cæ phÇn ho¸ lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh l¹i môc tiªu ph­¬ng h­íng kinh doanh, nhu cÇu vèn ®iÒu lÖ vµ chia ra thµnh cæ phÇn. §¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n cña doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh møc vèn Nhµ n­íc gi÷ cÇn n¾m gi÷ vµ rao b¸n réng r·i phÇn cßn l¹i. Qua ®ã lµm thay ®æi c¬ cÊu së h÷u, huy ®éng tiÒn vèn, x¸c lËp cô thÓ nh÷ng ng­êi tham gia lµm chñ, ®­îc chia lîi nhuËn vµ chuyÓn Doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh C«ng ty cæ phÇn, thuéc së h÷u cña tËp thÓ cæ ®«ng vµ chuyÓn sang ho¹t ®éng theo LuËt cña doanh nghiÖp. Song ®Ó hiÓu râ thùc chÊt cña cæ phÇn ho¸, cÇn thÊy r»ng trong c«ng ty cæ phÇn, trªn c¬ së vèn ®iÒu lÖ ®­îc chia ra thµnh nhiÒu phÇn, th× quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh còng ®­îc ph©n ra thµnh nh÷ng ®¬n vÞ cã c¬ cÊu së h÷u. Së dÜ cæ phÇn ho¸ cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ do qua cæ phÇn ho¸, c¬ cÊu së h÷u cña doanh nghiÖp ®· thay ®æi, dÉn tíi c¬ cÊu vµ c¬ chÕ thùc hiÖn quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh còng thay ®æi theo, tõ ®ã t¹o ra mét c¬ cÊu ®éng lùc cã chñ thÓ râ rµng vµ hîp lùc míi m¹nh mÏ h¬n; ®ång thêi chuyÓn doanh nghiÖp sang vËn hµnh theo c¬ chÕ qu¶n lý míi, tù chñ, n¨ng ®éng h¬n, nh­ng cã sù gi¸m s¸t réng r·i vµ chÆt chÏ h¬n. Cæ phÇn ho¸ lµ gi¶i ph¸p c¶i c¸ch doanh nghiÖp tèi ­u ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Tõ yªu cÇu ®ßi hái ph¶i ®æi míi c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc, vÊn ®Ò c¶i c¸ch Doanh nghiÖp nhµ n­íc tõ l©u lµ mèi quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta. §· cã nhiÒu gi¶i ph¸p c¶i c¸ch ®­îc thùc hiÖn. Trong thêi gian tõ 1960 ®Õn 1990, tøc lµ tr­íc thêi ®iÓm thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· triÓn khai nhiÒu biÖn ph¸p nh»m c¶i tiÕn qu¶n lý xÝ nghiÖp quèc doanh (Doanh nghiÖp nhµ n­íc theo tªn gäi lóc ®ã). Tuy nhiªn thùc tÕ cho thÊy c¸c gi¶i ph¸p c¶i c¸ch Doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc thùc hiÖn tr­íc n¨m 1990 Ýt mang l¹i hiÖu qu¶. Vai trß, hiÖu qu¶ cña Doanh nghiÖp nhµ n­íc hÇu nh­ kh«ng ®­îc c¶i thiÖn. T×nh tr¹ng kÐm hiÖu qu¶, thua lç, t×nh tr¹ng l·ng phÝ tµi s¶n vÉn lµ c¨n bÖnh cè h÷u cña Doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta. NhiÒu Doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· trë thµnh b×nh phong cho nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ phi ph¸p, trèn thuÕ, lËu thuÕ, bu«n lËu. Cã kh¸ nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau vÒ nh÷ng kÕt qu¶ h¹n chÕ cña c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch Doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· thùc hiÖn tr­íc ®©y. Tuy nhiªn cã thÓ nhËn thÊy dÔ dµng ®­îc thõa nhËn kh¸ réng r·i lµ Doanh nghiÖp nhµ n­íc thùc tÕ kh«ng cã chñ nh©n thùc sù. Nhµ n­íc còng lµ thùc thÓ trõu t­îng. C¸c c¸n bé, c«ng nh©n trong Doanh nghiÖp nhµ n­íc Ýt quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp nhµ n­íc n¬i m×nh ®ang lµm viÖc. Lý do ®¬n gi¶n lµ hä vÉn cã l­¬ng ngay c¶ khi Doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· bªn bê ph¸ s¶n. Râ rµng, vÊn ®Ò lîi Ých, ®Æc biÖt lµ lîic Ých së h÷u trong Doanh nghiÖp nhµ n­íc chÝnh lµ céi nguån cña nh÷ng c¨n bÖnh mµ chóng gÆp ph¶i. C¶i c¸ch Doanh nghiÖp nhµ n­íc cã thÓ tiÕn hµnh b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh­: b¸n Doanh nghiÖp nhµ n­íc, cho thuª Doanh nghiÖp nhµ n­íc, c¶i c¸ch c¬ chÕ qu¶n lý Doanh nghiÖp nhµ n­íc… Cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc chØ lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p s¾p xÕp, ®æi míi, n©ng cao hiÖu qu¶ Doanh nghiÖp nhµ n­íc. Tuy nhiªn thùc tiÔn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña n­íc ta trong thËp kû võa qua cho thÊy cæ phÇn ho¸ lµ gi¶i ph¸p phï hîp víi nÒn kinh tÕ n­íc ta trong giai ®o¹n ph¸t triÓn hiÖn nay. §èi t­îng cña cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta. Cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ biÖn ph¸p c¶i c¸ch Doanh nghiÖp nhµ n­íc tèi ­u cña n­íc ta. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã thÓ ®æi míi b»ng ph­¬ng thøc nµy. Cã nh÷ng doanh nghiÖp mµ Nhµ n­íc cÇn duy tr× 100% vèn Nhµ n­íc. §ã lµ khu vùc kinh tÕ quèc doanh ®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ trªn c¸c lÜnh vùc sau: C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng nh»m phôc vô cho c«ng t¸c an ninh vµ quèc phßng : s¶n xuÊt vò khÝ, ®¹n d­îc, s¶n xuÊt thuèc næ, s¶n xuÊt ph­¬ng tiÖn ph¸t sãng, truyÒn tin… C¸c doanh nghiÖp ®ãng vai trß then chèt cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, bao gåm c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc : n¨ng l­îng, dÇu khÝ, khai th¸c vµng vµ ®¸ quý, x©y dùng s©n bay, bÕn c¶ng, ®­êng s¾t… C¸c doanh nghiÖp thuéc h¹ tÇng c¬ së nh­ : giao th«ng, b­u chÝnh, viÔn th«ng, ®iÖn, thuû n«ng… C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th­êng bÞ thua lç, l·i Ýt hoÆc gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Theo nguyªn t¸c h¹ch to¸n th­¬ng m¹i th× c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ, t­ nh©n kh«ng ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc nh­ : vËn t¶i ®­êng s¾t, vËn t¶i hµng ho¸ lªn miÒn nói, ra biªn giíi, h¶i ®¶o, ®Õn vïng kinh tÕ míi, s¶n xuÊt ph­¬ng tiÖn cho ng­êi tµn tËt, ®å ch¬i cho trÎ em… §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm ®ã cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, Nhµ n­íc ph¶i tæ chøc c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng nµy. Cã thÓ lµm viÖc ®ã nhê vµo viÖc tµi trî cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc cho c¸c doanh nghiÖp thua lç. Trong tr­êng hîp nµy, sù tµi trî cho doanh nghiÖp lµ cÇn thiÕt, nªn kh«ng thÓ coi ®ã lµ bao cÊp. Nh­ vËy, kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc cÇn ph¶i ®æi míi b»ng gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸, mµ chØ cã mét bé phËn doanh nghiÖp. Bé phËn doanh nghiÖp Êy lµ g×? C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ ë ViÖt Nam, Doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc chän lùa cæ phÇn ho¸ ph¶i cã ®ñ ba ®iÒu kiÖn sau ®©y: Lµ nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá Kh«ng thuéc diÖn nh÷ng doanh nghiÖp cÇn thiÕt gi÷ 100% vèn ®Çu t­ Nhµ n­íc. Cã ph­¬ng ¸n kinh doanh hiÖu qu¶. Môc tiªu cæ phÇn ho¸ mét bé phËn Doanh nghiÖp nhµ n­íc NghÞ ®Þnh 44/1998/N§-CP ngµy 29/6/1998 cña ChÝnh Phñ vÒ viÖc chuyÓn mét sè Doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn ®· nªu râ: chuyÓn Doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn nh»m c¸c môc tiªu: Huy ®éng vèn cña toµn x· héi, bao gåm c¸ nh©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc x· héi trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Ó ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ t¹o thªm viÖc lµm, ph¸t triÓn doanh nghiÖp, n©ng cao søc c¹nh tranh, thay ®æi c¬ cÊu Doanh nghiÖp nhµ n­íc. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp cã cæ phÇn vµ nh÷ng ng­êi ®· gãp vèn ®­îc lµm chñ thùc sù; thay ®æi ph­¬ng thøc qu¶n lý t¹o ®éng lùc thóc ®Èy doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶, t¨ng c­êng ph¸t triÓn ®Êt n­íc, n©ng cao thu nhËp cña ng­êi lao ®éng, gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Qua nh÷ng v¨n b¶n c¬ b¶n ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh c¸c môc tiªu cña cæ phÇn ho¸ ®· ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch râ rµng vµ nhÊt qu¸n. Song ph¶i ch¨ng huy ®éng vèn ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp lµ môc tiªu hµng ®Çu, n©ng cao vai trß lµm chñ thùc sù, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy kinh doanh cã hiÖu qu¶ lµ môc tiªu hµng thø, hay hai môc tiªu ë vÞ trÝ ngang nhau. Cæ phÇn ho¸ mét bé phËn Doanh nghiÖp nhµ n­íc chØ lµ mét chñ tr­¬ng lín cña §¶ng va Nhµ n­íc. NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø hai Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng kho¸ VII ®· nªu râ: “ChuyÓn mét sè doanh nghiÖp quèc doanh cã ®iÒu kiÖn thµnh c«ng ty cæ phÇn vµ thµnh lËp mét sè c«ng ty quèc doanh cæ phÇn míi”. TiÒn ®Ò ®Ó cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc. §iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng ph¸p lý vÒ c¬ b¶n ®· ®­îc x¸c lËp ®Æt tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. ViÖc thùc hiÖn “th­¬ng m¹i ho¸” c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ lµ tiÒn ®Ò c¬ b¶n vµ cÇn thiÕt ®Ó tõng b­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc. ChÝnh Phñ ®· nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸ c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ quyÕt t©m thùc hiÖn. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n luËt vµ d­íi luËt nh¨m thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc nh­ luËt c«ng ty, quyÕt ®Þnh 315 vµ 330 vÒ s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt trong khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. ChØ thÞ 84-TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ mét sè Doanh nghiÖp nhµ n­íc… Ngoµi ra cßn cã c¸c quyÕt ®Þnh, th«ng t­ cña c¸c Bé vµ c¸c liªn Bé ®Ó cô thÓ ho¸ viÖc thùc hiÖn vÊn ®Ò nµy. §iÒu nµy gãp phÇn x¸c ®Þnh râ quan ®iÓm vµ ph­¬ng h­íng chØ ®¹o thèng nhÊt ë mäi cÊp, mäi ngµnh cho ®Õn tõng doanh nghiÖp triÓn khai thùc hiÖn. T×nh h×nh kinh tÕ ®Êt n­íc ®· cã nhiÒu biÕn ®æi theo h­íng tÝch cùc: gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®· ®­îc duy tr× t­¬ng ®èi æn ®Þnh, møc l¹m ph¸t ®· ®­îc kiÒm chÕ, ®ång tiÒn ViÖt Nam ®· gi÷ ®­îc gi¸, l·i suÊt ®· ë møc khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh… §iÒu nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ t©m lý cho mäi ng­êi muèn ®Çu t­ th«ng qua h×nh thøc mua cæ phiÕu trong c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc cæ phÇn ho¸. Nhê nh÷ng ®æi míi trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cña Nhµ n­íc mÊy n¨m qua, thu nhËp cña d©n c­ ®­îc n©ng cao. Sè ng­êi kh¸ gi¶ ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n ngµy cµng nhiÒu. §©y lµ l­îng cÇu tiÒm n¨ng cã thÓ ®¸p øng cho c¸c chøng kho¸n ph¸t hµnh ë nh÷ng doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸. Ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng míi ®­îc hai chôc n¨m nh­ng ®· xuÊt hiÖn ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh lín; ng­êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ®· thÝch øng ®­îc vÒ ý thøc, t¸c phong vµ hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. §iÒu nµy sÏ lµm cho ng­êi ®Çu t­ yªn t©m bá vèn, gãp phÇn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc. II Doanh nghiÖp Nhµ n­íc thùc tr¹ng vµ vÊn ®Ò ®Æt ra : 1. Vai trß cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay Vai trß cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc g¾n víi viÖc tham gia vµo ho¹t ®éng kinh tÕ cña Nhµ n­íc .Vai trß nµy thÓ hiÖn trªn ba khÝa c¹nh :kinh tÕ ,chÝnh trÞ ,x· héi .Néi dung ba vai trß nµy ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau : - Lµ c«ng cô chñ yÕu t¹o ra søc m¹nh vËt chÊt ®Ó Nhµ n­íc gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh x· héi ®iÒu tiÕt vµ h­íng dÉn nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa - Më ®­êng ,hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn ,thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn nhanh cña toµn bé nÒn kinh tÕ . - §¶m nhËn c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cã tÝnh chiÕn l­îc ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi .Cung øng c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô thiÕt yÕu ,nhÊt lµ trong lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng( giao th«ng , thuû lîi ,®iÖn n­íc ,th«ng tin liªn l¹c,v.v..), x· héi ( gi¸o dôc ,y tÕ ,v.v..) vµ an ninh ,quèc phßng . 2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña hÖ thèng doanh nghiÖp Nhµ n­íc 2.1 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc : 2.1.1 Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc: C¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc (DNNN) ë n­íc ta ®· cã lÞch sö h¬n 50 n¨m ph¸t triÓn vµ cã nh÷ng ®ãng gãp to lín vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc trong c¸c giai ®o¹n lÞch sö .Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng c¸c DNNN ®· kh«ng ngõng ®æi míi ,s¾p xÕp tæ chøc l¹i .Sè doanh nghiÖp ®· gi¶m ®i nhiÒu ,tõ h¬n 12 000 doanh nghiÖp nay chØ cßn h¬n 5 000 doanh nghiÖp nh­ng vÉn lµ mét lùc l­îng kinh tÕ m¹nh ë n­íc ta hiÖn nay :n¨m 1999 c¸c DNNN lµm ra 40,2% GDP trªn 50% gi¸ trÞ xuÊt khÈu,®ãng gãp 39,25% tæng nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Tõ ®Çu thËp niªn 90 §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· thùc thi nhiÒu biÖn ph¸p ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó doanh nghiÖp tù chñ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng .Tõ n¨m 1991 tíi nay ChÝnh phñ ®· thùc hiÖn ba ®ît s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ n­íc. §ît thø nhÊt (1990-1993), ®ît thø hai (1994-1997), ®ît thø ba (1998-nay) trong ®ã thùc hiÖn viÖc s¸p nhËp, gi¶i thÓ ,ph¸ s¶n doanh nghiÖp Nhµ n­íc yÕu kÐm thua lç kÐo dµi ®Ó khu vùc Nhµ n­íc cã c¬ cÊu vµ qui m« hîp lý .KÕt qu¶ 3 ®ît s¾p xÕp ®æi míi nãi trªn lµ tÝch cùc ,hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc t¨ng lªn vµ kh«ng g©y hËu qu¶ xÊu cho x· héi .Sè doanh nghiÖp gi¶m 55% vÒ sè l­îng chñ yÕu lµ doanh nghiÖp nhá do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. C¬ cÊu doanh nghiÖp hîp lý h¬n cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung vèn ,h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thªm mét sè doanh nghiÖp míi cã c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é cao h¬n ,cã søc c¹nh tranh tèt h¬n .Sè doanh nghiÖp cã vèn tõ 1 tû ®ång trë xuèng ®· gi¶m tõ gÇn 50%( n¨m 1994) xuèng cßn 18,2% (n¨m 2000) ;sè doanh nghiÖp cã vèn trªn 10 tû t¨ng tõ 10% lªn 25%; vèn b×nh qu©n cña mét doanh nghiÖp t¨ng tõ 3,3 tû ®ång lªn 22 tû ®ång. Qua s¾p xÕp l¹i khu vùc doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¸t triÓn c¬ b¶n t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ gãp phÇn quan träng cho nguån thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc . Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 90/TTg,91/TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vµ nghÞ ®Þnh sè39/CP ban hµnh §iÒu lÖ mÉu vµ ho¹t ®éng cña tæng c«ng ty Nhµ n­íc, theo luËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó n¨ng cao hiÖu qu¶ vµ nhu cÇu tËp trung ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµo mét sè ngµnh träng ®iÓm ,then chèt trªn c¬ së s¾p xÕp l¹i 250 liªn hiÖp xÝ nghiÖp vµ tæng c«ng .Sau nhiÒu lÇn s¸p nhËp vµ chuyÓn ®æi ®Õn nay cã 17 tæng c«ng ty 91 vµ 77 tæng c«ng ty 90 ®ang ho¹t ®éng tËp trung vµo c¸c ngµnh then chèt cña nÒn kinh tÕ .C¸c tæng c«ng ty Nhµ n­íc cã 1 605 c«ng ty thµnh viªn chiÕm 28,4% tæng sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc, 65% vèn Nhµ nø¬c ,61%lao ®éng .KÕt qu¶ lµ : 2.1.2 Nh÷ng h¹n chÕ: - §æi míi qu¶n lý Nhµ nøoc ®èi víi DNNNch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu lµm râ vµ b¶o ®¶m quyÒn qu¶n lý Nhµ n­íc ,quyÒn chñ së h÷u cña Nhµ n­íc ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó DNNNthùc sù kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­ãng x· héi chñ nghÜa. - Trong s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ n­íc cßn nhiÒu yÕu kÐm .Nh×n chung viÖc s¾p xÕp l¹i DNNNchñ yÕu míi lµ thu gän ®Çu mèi vÒ mÆt sè l­îng .C¬ cÊu vµ chÊt l­îng cßn nhiÒu tån t¹i .N¨m 2000 míi cã 40% doanh nghiÖp ho¹t ®éng thùc sù cã hiÖu qu¶ cßn l¹i 31% ch­a cã hiÖu qu¶ khi l·i ,khi lç,vµ 29% liªn tôc thua lç ; qui m« vèn d­íi 5 tû ®ång chiÕm tíi59,82% trong ®ã cã 18,2%vèn tõ mét tû ®ång trë xuèng . III Cæ phÇn hãa doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ®æi míi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay 1 C¸c quan ®iÓm vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc Cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ mét chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vµ nhµ n­íc. NghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø 2 Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng kho¸ VII ®· nªu râ: ChuyÓn mét sè doanh nghiÖp quèc doanh cã ®iÒu kiÖn thµnh c«ng ty cæ phÊn vµ thµnh lËp mét sè c«ng ty quèc doanh cæ phÇn míi. Ph¶i thÝ ®iÓm chØ ®¹o chÆt chÏ rót kinh nghiÖm chu ®¸o tr­íc khi më réng trong ph¹m vi thÝch hîp. NghÞ quyÕt 10-NQ/ TW ngµy 17/3/1995 cña bé chÝnh trÞ ®· nªu: ‘’Thùc hiÖn tõng b­íc v÷ng ch¾c vÒ tæ chøc vÒ cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp kh«ng cÇn nhµ n­íc ®Çu t­ 100% vèn. Tuú tÝnh chÊt lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ tiÕn hµnh b¸n tû lÖ cæ phiÕu cho c«ng nh©n viªn chøc lµm t¹i doanh nghiÖp ®Ó t¹o ®éng lùc bªn trong trùc tiÕp thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ b¸n cæ phÇn cho tæ chøc hay c¸ nh©n ngoµi quèc doanh’’, Nh­ vËy, nghÞ quyÕt cña §¶ng chØ ra môc tiªu, ®ång thêi còng nªu kh¸i qu¸t h×nh thøc, møc ®é vµ ph¹m vi thÝ ®iÓm cæ phÇn doanh nghiÖp nhµ n­íc. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng; Quèc héi, ChÝnh phñ ®· ban hµnh c¸c v¨n b¶n ®Ó tæ chøc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. 2 T×nh tr¹ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay 2.1 Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ - Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng v« tr¸ch nhiÖm, û l¹i vµ l·ng phÝ cña c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp.Bëi v× nh÷ng chñ thùc sù cña doanh nghiÖp ®Òu cã quyÒn lîi g¾n liÒn víi sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. - Cæ phÇn hãa doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· th¸o gì khã kh¨n trong ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ gãp phÇn x©y d­ng thÞ tr­êng vèn lµnh m¹nh phong phó. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, viÖc ®¶m b¶o nÒn kinh tÕ quèc gia v÷ng vµng lµ mét yªu cÇu cùc kú bøc thiÕt, ®Æc biÖt trong hoµn c¶nh nÒn kinh tÕ kh«ng chØ cÇn ®­îc ph©n bæ hîp lý, cã lîi cho viÖc t¸i c¬ cÊu nÒn kinh tÕ quèc d©n mµ tµi s¶n Nhµ n­íc còng cÇn ®­îc sö dông nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ ®Çu t­ tèi ®a. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ gi¶i ph¸p gióp chÝnh phñ thùc hiÖn ®­îc nh÷ng ®ßi hái thùc tiÔn trªn ®©y.Tµi s¶n doanh nghiÖp Nhµ n­íc nhê cæ phÇn ho¸ thu håi sÏ ®­îc ph©n bè cho nh÷ng dù ¸n quèc gia giµu tÝnh kh¶ thi hoÆc ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh mang l¹i nhiÒu lîi Ých kinh tÕ x· héi quan träng nh»m thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ bÒn v÷ng. 2.2 Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë ViÖt Nam : Tõ sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø 6 thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc lµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. ë n­íc ta ®· xuÊt hiÖn mét sè xÝ nghiÖp c«ng ty cæ phÇn víi quy m« nhá bÐ, tr×nh ®é thÊp nguån vèn do c¸c xÝ nghiÖp ®ãng gãp vµ ®ang trong giai ®o¹n s¬ khai nh­: c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thuû s¶n (Seapr odex), xÝ nghiÖp vËn t¶i biÓn H¶i Phßng, c¸c c«ng ty cæ phÇn trong lÜnh vùc ng©n hµng thµnh phè Hå ChÝ Minh, hµng lo¹t c¸c c«ng ty liªn doanh n­íc ngoµi vµ c«ng ty cæ phÇn t­ nh©n ho¸.Tõ n¨m 1992 tíi nay ®· thùc hiÖn nh÷ng giai ®oan sau : + Giai ®oµn thÝ ®iÓm (1992 - 1995 ): Trong giai ®o¹n nµy Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr­ëng ( nay lµ Thñ t­íng ChÝnh phñ ) ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 202/CT ngµy 8/6/1992 vÒ thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn vµ ChØ thÞ sè 84 vÒ viÖc xóc tiÕn thùc hµnh thÝ ®iÓm CPH DNNN vµ c¸c gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u ®èi víi c¸c DNNN. Sau 4 n¨m thùc hiÖn, triÓn khai quyÕt ®Þnh sè 202/CT vµ ChØ thÞ sè 84 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ (1992 - 1996) ®· chuyÓn ®­îc 5 + Giai ®o¹n më réng tõ n¨m 1996 ®Õn nay : Trong giai ®o¹n nµy ta cã thÓ t¸c thµnh 2 giai ®o¹n sau: + Giai ®o¹n tõ 5/1996 – 7/1998: Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ c¸c ­u ®iÓm vµ tån t¹i trong giai ®o¹n triÓn khai thÝ ®iÓm CPH DNNN, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 28/CP ngµy 7/5/1996 vÒ chuyÓn mét sè DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn. NghÞ ®Þnh ®· x¸c ®Þnh râ môc tiªu, ®èi t­îng thùc hiÖn CPH : quy ®Þnh cô thÓ nguyªn t¾c x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp, chÕ ®é ­u ®·i cho ng­êi lao ®éng trong DNNN vµ tæ chøc bé m¸y gióp Thñ t­íng ChÝnh phñ chØ ®¹o c«ng t¸c CPH DNNN. §ång thêi giao nhiÖm vô cho c¸c Bé, c¸c ®Þa ph­¬ng h­íng dÉn vµ tæ chøc thùc hiÖn. Lµ giai ®Çu cña thêi k× më réng c«ng t¸c CPH tõ th¸ng 5/1996 ®Õn 5/1998 tèc ®é CPH ®· t¨ng nhanh h¬n. + Giai ®o¹n tõ 7/1998 ®Õn nay: Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ c¸c ­u thÕ vµ h¹n chÕ cña NghÞ ®Þnh sè 28/CP ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 44/CP ngµy 29/6/1998 vÒ vÊn ®Ò CPH DNNN thay thÕ cho c¸c nghÞ ®Þnh tr­íc ®©y.NghÞ ®Þnh nµy ®· x¸c ®Þnh râ vµ gi¶m thiÓu danh môc ngµnh nghÒ Nhµ n­íc cÇn gi÷ 100% vèn, Nhµ n­íc n¾m gi÷ cæ phÇn ®Æc biÖt, cæ phÇn chi phèi, kh«ng h¹n chÕ quy m« doanh nghiÖp.HiÖn nay tÝnh tõ n¨m 1998 ®Õn ®Çu n¨m 2002 th× c¶ n­íc ®· cæ phÇn ho¸ trªn 800 doanh nghiÖp chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm tû lÖ vµ thÞ phÇn ch­a cao trong nÒn kinh tÕ quèc d©n .Nh­ng mét sè v­íng m¾c cÇn gi¶i quyÕt ®Æt ra lµ: -Tèc ®é tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ cßn qu¸ chËm tr­íc n¨m 1999 cæ phÇn ho¸ ®­îc 116 doanh nghiÖp , n¨m 1999 cæ phÇn ho¸ 249 doanh nghiÖp ,n¨m 2000 lµ 212 doanh nghiÖp ,n¨m 2002 c¶ n­íc míi cã trªn 800 doanh nghiÖp chØ ®¹t 38% kÕ ho¹ch ®­îc giao. Nh­ng theo ®Ò ¸n s¾p xÕp doanh nghiÖp Nhµ n­íc tõ n¨m 2002 ®Õn 2005 c¸c bé ngµnh ®Þa ph­¬ng vµ c¸c tæng c«ng ty 91 ph¶i cæ phÇn ho¸kho¶ng 2000 DNNN tøc lµ trung b×nh mçi n¨m ph¶i cæ phÇn ho¸500 doanh nghiÖp .Nh­ng c¶ n¨m 2002 c¶ n­íc míi cæ phÇn ®­îc 148 doanh nghiÖp .NghÜa lµ trong 3 n¨m cßn l¹i trung b×nh mçi n¨m ph¶i cã 600 doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ . -ViÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c ngµnh c¸c ®Þa ph­¬ng . -NhiÒu môc tiªu cæ phÇn hãa ch­a ®¹t nh­ môc tiªu huy ®éng vèn cña toµn x· héi vµo ®Çu t­ ph¸t triÓn ;môc tiªu t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn cã cæ phÇn ,®­îc mua cæ phiÕu víi gi¸ ­u ®·i . 2.3 Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë ViÖt Nam: 2.3.1. T¹o m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ cho viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc: §Ó t¹o ra sù thèng nhÊt cao vÒ quan ®iÓm trong toµn x· héi , t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c ngµnh, c¸c cÊp yªn t©m thùc hiÖn vµ thùc hiÖn ®óng, tr¸nh nh÷ng lÖch l¹c thiÕu xãt kh«ng cÇn thiÕt. Nhµ n­íc cÇn cã mét hÖ thèng ph¸p quy ®Çy ®ñ vµ ®ång bé h­íng dÉn viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. ViÖc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch vÒ cæ phÇn ho¸ cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn sím, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c, tr¸nh viÖc ban hµnh véi vµng, söa ®æi nhiÒu lÇn g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn cña cÊp d­íi. 2.3.2. æn ®Þnh m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m«, nhÊt lµ æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. ViÖc æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ duy tr× sù æn ®Þnh ®ã mét c¸ch l©u dµi sÏ t¹o ra mét t©m lý an toµn cho c¸c nhµ ®Çu t­, khuyÕn khÝch nhiÒu thµnh viªn bá vèn mua cæ phiÕu. HiÖn nay l­îng vèn nhµn rçi trong d©n t­¬ng ®èi lín theo ­íc tÝnh, nªn c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ æn ®Þnh vµ hîp lý sÏ lµ mét biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong mäi thµnh phÇn x· héi…th× viÖc ®Çu t­ mua khi cæ tøc lín h¬n l·i suÊt ng©n hµng trong tr­êng hîp tû lÖ l¹m ph¸t thÊp cæ phiÕu sÏ ®­îc ­u tiªn nhiÒu h¬n. 2.3.3 CÇn sím hoµn thiÖn thÞ tr­êng chøng kho¸n trong mèi quan hÖ thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng tiÒn tÖ. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua b¸n cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu. ThÞ tr­êng chøng kho¸n cung cÊp nguån vèn dµi h¹n cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. ThÞ tr­êng vèn lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n vµ ccs giÊy ghi nî trung vµ dµi h¹n. ThÞ tr­êng vèn cung øng c¸c nguån vèn nhµn rçi vµo thêi gian cho vay trªn mét n¨m ®Ó ®Çu t­ dµi h¹n vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Trªn thùc tÕ ë n­íc ta hiÖn nay ®· cã thÞ tr­êng chøng kho¸n .Nh­ng ho¹t ®éng cña nã ch­a cã kh¶ n¨ng ¶nh h­ëng m¹nh mÏ ®Õn nÒn kinh tÕ quèc d©n v× vËy ch­a ph¸t huy ®­îc tÝnh ­u viÖt cña m×nh ViÖc h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mua b¸n cæ phiÕu, thu hót ®­îc ngo¹i tÖ th«ng qua viÖc b¸n cæ phiÕu cho ng­êi n­íc ngoµi. §ång thêi còng t¹o ®iÒu kiÖn cho Nhµ n­íc qu¶n lý vÜ m« thÞ tr­êng vèn, ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. 2.3.4. T¹o sù thèng nhÊt trong nhËn thøc vÒ chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸. Thø nhÊt, cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh«ng dÉn ®Õn nguy c¬ chªnh lÖch h­íng x· héi chñ nghÜa vµ lµm suy yÕu kinh tÕ Nhµ n­íc. Bëi lÏ: Trong c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n, Nhµ n­íc vÉn n¾m gi÷ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh then chèt, träng yÕu t¹o nÒn t¶ng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ søc m¹nh cña Nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa. XÐt trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ, tµi s¶n Nhµ n­íc kh«ng bÞ suy gi¶m, mµ cßn cã kh¶ n¨ng gia t¨ng nhê lîi tøc cæ phÇn cña Nhµ n­íc vµ sù ®ãng gãp ngµy cµng t¨ng cña c¸c c«ng ty cæ phÇn lµm ¨n hiÖu qu¶. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®­îc tiÕn hµnh d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ sù chØ ®¹o cña Nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa. Thø hai, cæ phÇn ho¸ kh«ng lµm ¶nh h­ëng tíi quyÒn lîi vµ vÞ trÝ cña mçi ng­êi trong doanh nghiÖp nÕu hä thùc sù cã kh¶ n¨ng vµ cã ®ãng gãp tÝch cùc vµo ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 2.3.5. T¹o sù kÝch thÝch m¹nh mÏ h¬n b»ng nh÷ng ­u ®·i kinh tÕ. NghÞ ®Þnh 28/CP ®· giµnh c¶ ch­¬ng III ®Ó ®Ò cËp ®Õn nh÷ng ­u ®·i víi doanh nghiÖp vµ c«ng nh©n viªn chøc trong doanh nghiÖp cæ phµan ho¸. Tuy nhiªn mét sè kho¶n trong ®ã còng lµ ­u ®·i chung cho nhiÒu doanh nghiÖp th«ng th­êng kh¸c, hoÆc kh«ng thÓ coi lµ ­u ®·i theo ®óng nghÜa cña nã.CÇn cã chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng h¬n ®èi víi ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. 2.3.6. §èi víi c«ng t¸c chØ ®¹o thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. KÕt hîp sù chØ ®¹o tËp trung cña Nhµ n­íc vµ ®¨ng ký tù nguyÖn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. C¨n cø vµo nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ lùa chän doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ vµ diÒu kiÖn cô thÓ cña ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng , c¸c c¬ quan Nhµ n­íc tiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc trùc thuéc. §ã lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸.X¸c ®Þnh râ rµng vµ thèng nhÊt xuyªn suèt mäi quy ®Þnh vÒ cæ phÇn ho¸. 2.3.7 §a d¹ng ho¸ h×nh thøc cæ phÇn ho¸: Muèn thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc cÇn sö dông nhiÒu h×nh thøc cæ phÇn ho¸. Cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc sau : C«ng ty ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc, sè vèn trong doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc chia lµm nhiÒu phÇn, Nhµ n­íc giao cho mét sè c¬ quan n¾m gi÷ cæ phiÕu cña Nhµ n­íc. C¸c c¬ quan nµy ®­îc h­ëng quyÒn lîi, ®­îc Nhµ n­íc giao c¸c quyÒn h¹n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Nhµ n­íc theo quy ®Þnh ®Ó qu¶n lý phÇn vèn ®ã ; Gi÷ nguyªn gi¸ trÞ hiÖn cã cña doanh nghiÖp, ph¸t hµnh cæ phiÕu theo quy ®Þnh nh»m thu hót thªm vèn ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp; B¸n mét phÇn gi¸ trÞ hiÖn cã cña doanh nghiÖp cho mét sè thÓ nh©n, ph¸p nh©n ®Ó thµnh lËp c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ; Doanh nghiÖp b¸n cæ phÇn cho c«ng chóng ®Ó gi¶m bít phÇn vèn cña Nhµ n­íc trong doanh nghiÖp ®Ó t¹o thµnh së h÷u hçn hîp… KÕt luËn Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn th× qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNNmµ §¶ng va Nhµ n­íc ta ®ang thùc hiÖn lµ mét b­íc ®i ®óng ®¾n ,tu©n theo yªu cÇu kh¸ch quan còng nh­ t×nh h×nh thùc tÕ cña n­íc ta .Qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa ®· diÔn ra h¬n 10 n¨m ®em l¹i kh«ng Ýt thµnh qu¶ gióp vùc l¹i nhiÒu doanh nghiÖp ®ang lµm ._.