Cơ hội & thách thức của hàng hoá Việt Nam khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Giải pháp..

Lêi më ®Çu Ngµy nay, xu thÕ toµn cÇu hãa ®ang bao trïm c¶ thÕ giíi, Khi toµn cÇu hãa vÒ nÒn kinh tÕ ®ang trë thµnh mét xu h­íng kh¸ch quan th× yªu cÇu héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc tÕ cµng trë nªn cÊp b¸ch.Toµn cÇu hãa ®ßi hái mçi n­íc ph¶i liªn kÕt víi c¸c quèc gia kh¸c ®Ó cïng ph¸t triÓn.Vµ ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi xu thÕ chung cña thÕ giíi Qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa nÒn kinh tÕ vµ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi, ®ßi hái mçi quèc gia, mçi d©n téc ph¶i cã sù c¹nh tranh,ViÖt Nam cña chóng ta còng vËy. Lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn, viÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp vµ toµn cÇu hãa thÕ giíi ®· vµ ®ang ®Æt ra cho chóng ta nhiÒu c¬ héi, còng nh­ nhiÒu th¸ch thøc. Søc c¹nh tranh lµ mét yÕu tè cÇn thiÕt, cÊp b¸ch vµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi bÊt kú quèc gia, hay bÊt kú d©n téc nµo. Kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn, quèc tÕ hãa th­¬ng m¹i ®ßi hái c¸c n­íc ph¶i xãa bá rµo c¶n,chÊp nhËn tù do bu«n b¸n,v× thÕ mçi n­íc ph¶i më cöa thÞ tr­êng trong n­íc, ®iÒu ®ã còng ®ång nghÜa víi viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh cña n­íc ®ã phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi. Do ®ã, chóng ta ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam (vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶) .Nh­ng lµm sao vµ lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ n­íc ta hiÖn nay ®ang lµ vÊn ®Ò hÕt søc nan gi¶i vµ cã thÓ nãi lµ ®Çy khã kh¨n, ®ang ®­îc nhiÒu ng­êi quan t©m. Víi tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng hiÓu biÕt cña m×nh cßn h¹n chÕ, em xin tr×nh bµy ®Ò tµi: “Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cña hµng ho¸ ViÖt Nam khi gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Gi¶i ph¸p ®Ó v­ît qua nh÷ng th¸ch thøc" . PhÇn I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ c¹nh tranh 1. Sù c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan ThÞ tr­êng lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸ bao gåm c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ c¸c yÕu tè ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trªn thÞ tr­êng c¸c nhµ s¶n xuÊt, ng­êi tiªu dïng, nh÷ng ng­êi ho¹t ®éng bu«n b¸n kinh doanh, quan hÖ víi nhau th«ng qua ho¹t ®éng mua b¸n trao ®æi hµng ho¸. Nh­ vËy thùc chÊt thÞ tr­êng lµ chØ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®­îc ph¶n ¸nh th«ng qua trao ®æi, l­u th«ng hµng ho¸ vµ mèi quan hÖ vÒ kinh tÕ gi÷a ng­êi víi ng­êi. H×nh thøc ®Çu tiªn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ kinh tÕ hµng ho¸. Kinh tÕ h lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ x· héi mµ trong ®ã s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®Ó trao ®æi vµ bu«n b¸n trªn thÞ tr­êng. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ h×nh thøuc ph¸t triÓn cao cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, mµ ë ®ã mäi yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu ®­îc qui ®Þnh bëi thÞ tr­êng. Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp lu«n muèn cã ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­: thuª ®­îc lao ®éng rÎ mµ cã kÜ thuËt, mua ®­îc nguyªn nhiªn vËt liÖu rÎ, cã thÞ tr­êng c¸c yÕu tè ®Çu ra tèt. §iÒu ®ã dÉn ®Õn sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp dÓ chiÕm lÊy, n¾m gi÷ lÊy nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi. Sù c¹nh tranh nµy chØ kÕt thóc khi nã ®­îc ®¸nh dÊu bëi mét bªn chiÕn th¾ng vµ mét bªn thÊt b¹i. Tuy vËy c¹nh tranh kh«ng bao giê mÊt ®i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C¹nh tranh lµ sù sèng cßn cña c¸c doanh nghiÖp. Muèn tån t¹i ®­îc buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp m×nh b»ng c¸ch: n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, c¶i tiÕn khoa häc kÜ thuËt… §iÒu nµy sÏ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®ång thêi còng lµm cho x· héi ph¸t triÓn nhê kinh tÕ ph¸t triÓn, khoa häc - kÜ thuËt ph¸t triÓn do ®ßi hái ph¶i n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp, c¶i tiÕn khoa häc - kÜ thuËt. Trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh c¸c nguån lùc cña x· héi sÏ ®­îc chuyÓn tõ n¬i s¶n xuÊt kÐm hiÖu qu¶ ®Õn n¬i s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n. T¹o ra lîi Ých x· héi cao h¬n, mäi ng­êi sÏ sö dông nh÷ng s¶n phÈm tèt h¬n. C¹nh tranh ®em l¹i sù ®a d¹ng cña s¶n phÈm vµ dÞch vô. Do ®ã t¹o ra nhiÒu lùa chän h¬n cho kh¸ch hµng, cho ng­êi tiªu dïng. Nh­ vËy c¹nh tranh lµ mét ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C¹nh tranh gióp cho sù ph©n bæ nguån lùc x· héi cã hiÖu qu¶, ®em l¹i Ých lîi lín h¬n cho x· héi. C¹nh tranh cã thÓ ®­îc xem nh­ lµ qu¸ tr×nh tÝch luü vÒ l­îng ®Ó tõ ®ã thùc hiÖn c¸c b­íc nh¶u thay ®æi vÒ chÊt. Mçi b­íc nh¶y thay ®æi vÒ chÊt lµ mçi nÊc thang cña x· héi, nã lµm cho x· héi ph¸t triÓn di lªn, tèt ®Ñp h¬n. VËy sù tån t¹i cña c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. 2. Vai trß cña c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng C¹nh tranh xuÊt hiÖn cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. C¹nh tranh lµ sù ganh ®ua, sù ®Êu tranh gay g¾t gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt kinh doanh víi nhau ®Ó giµnh giËt lÊy nh÷ng ®iÒu kiÖn cã lîi vÒ s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸, nh»m tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña m×nh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh võa lµ m«i tr­êng, võa lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Do ®ã mµ c¹nh tranh ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng thÓ hiÖn qua mét sè chøc n¨ng sau: Thø 1: C¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ cã 2 lo¹i c¹nh tranh: c¹nh tranh trong néi bé ngµnh vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh víi nhau. ViÖc c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh lµ sù c¹nh tranh nh»m giµnh giËt lÊy nh÷ng ®iÒu kiÖn cã lîi cho s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ ®Ó thu ®­îc lîi nhuËn siªu ng¹ch. C¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi nhau vÒ s¶n phÈm. Do ®ã kÕt qu¶ cña sù c¹nh tranh nµy lµ h×nh thµnh nªn gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña tõng lo¹i mÆt hµng. §ã lµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®­îc tÝnh dùa vµo ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trung b×nh cña toµn x· héi. NÕu nh­ doanh nghiÖp nµo cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt d­íi møc trung b×nh sÏ bÞ thiÖt h¹i hay bÞ lç vèn. Cßn nh÷ng doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trªn møc trung b×nh cña x· héi sÏ thu ®­îc lîi nhuËn th«ng qua sù chªnh lÖch vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt. Ngoµi c¹nh tranh trong néi bé ngµnh cßn cã c¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh víi nhau. Lµ c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng kh¸c nhau. Môc ®Ých cña c¹nh tranh nµy lµ t×m n¬i ®Çu t­ cã lîi h¬n. C¸c doanh nghiÖp tù do di chuyÓn TB cña m×nh tõ ngµnh nµy sang ngµnh kh¸c. C¹nh tranh nµy dÉn ®Õn h×nh thµnh nªn tØ suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n, vµ gi¸ trÞ hµng ho¸ chuyÓn thµnh gi¸ c¶ s¶n xuÊt. ViÖc h×nh thµnh nªn gi¸ thÞ tr­êng cña hµng ho¸ vµ tØ suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n lµ ®iÒu quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Víi gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña hµng ho¸ cho biÕt doanh nghiÖp nµo lµm ¨n cã l·i hoÆc kh«ng cã hiÖu qu¶. Tõ ®ã sÏ cã nh÷ng thay ®æi trong s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Víi tØ suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cho biÕt lîi nhuËn cña c¸c nhµ t­ b¶n sÏ lµ nh­ nhau cho dï ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh kh¸c nhau víi l­îng TB nh­ nhau. Thø hai: C¹nh tranh gióp ph©n bæ l¹i nguån lùc cña x· héi mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cïng mét lo¹i hay mét sè lo¹i hµng ho¸ c¹nh tranh nhau vÒ gi¸ b¸n, h×nh thøc s¶n phÈm, chÊt l­îng s¶n phÈm trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®ã doanh nghiÖp nµo cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tèt, cã n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n th× doanh nghiÖp ®ã sÏ cã l·i. §iÒu ®ã gióp cho viÖc sö dông c¸c nguån nguyªn vËt liÖu cña x· héi cã hiÖu qu¶ h¬n, ®em l¹i lîi Ých cho x· héi cao h¬n. NÕu cø ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp kÐm hiÖu qu¶ sö dông c¸c lo¹i nguån lùc th× sÏ l·ng phÝ nguån lùc x· héi trong khi hiÖu qu¶ x· héi ®em l¹i kh«ng cao, chi phÝ cho s¶n xuÊt t¨ng cao, gi¸ trÞ hµng ho¸ t¨ng lªn kh«ng cÇn thiÕt. Thø ba: C¹nh tranh ®iÒu tiÕt cung, cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng, kÝch thÝch thóc ®Èy viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt vµ t¨ng vèn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt trªn thÞ tr­êng, khi cung mét hµng nµo ®ã lín h¬n cÇu hµng ho¸ th× lµm cho gi¸ c¶ cña hµng ho¸ gi¶m xuèng, lµm cho lîi nhuËn thu ®­îc cña c¸c doanh nghiÖp sÏ gi¶m xuèng. NÕu nh­ gi¸ c¶ gi¶m xuèng d­íi møc hoÆc b»ng chi phÝ s¶n xuÊt th× doanh nghiÖp ®ã lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ bÞ ph¸ s¶n. ChØ cã nh÷ng doanh nghiÖp nµo cã chi phÝ s¶n xuÊt gi¸ c¶ thanh to¸n cña hµng ho¸ th× doanh nghiÖp ®ã míi thu ®­îc. §iÒu ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i ®­îc th× ph¶i gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt hµng ho¸, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng b»ng c¸ch tÝch cùc øng dông ®­a khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Ng­îc l¹i khi cung mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã nhá h¬n cÇu hµng ho¸ cña thÞ tr­êng ®iÒu ®ã dÉn ®Õn sù khan hiÕm vÒ hµng ho¸ ®iÒu nµy dÉn tíi gi¸ c¶ cña hµng ho¸ t¨ng cao dÉn ®Õn lîi nhuËn cña c¸c doanh nghiÖp t¨ng lªn, ®iÒu nµy kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp sÏ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng b»ng c¸ch øng dông khoa häc - c«ng nghÖ tiªn tiÕn hoÆc më réng qui m« s¶n xuÊt ®Ó cã ®­îc l­îng hµng ho¸ tung ra thÞ tr­êng. §iÒu nµy lµm t¨ng thªm vèn ®Çu t­ cho s¶n xuÊt, kinh doanh, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña toµn x· héi. §iÒu nµy quan träng lµ ®éng lùc nµy hoµn toµn tù nhiªn kh«ng theo vµ kh«ng cÇn bÊt kú mét mÖnh lÖnh hµnh chÝnh nµo cña c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. Thø t­: C¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng chØ cã c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi nhau mµ cßn cã sù c¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng­êi lao ®éng víi nhau, ®Ó cã ®­îc mét n¬i lµm viÖc tèt, c«ng viÖc phï hîp. §iÒu ®ã khiÕn cho mäi ng­êi trong x· héi lu«n lu«n ph¶i n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cña m×nh. Víi ý nghÜa ®ã c¹nh tranh lµm cho con ng­êi ta hoµn thiÖn h¬n, c¹nh tranh ®ãng gãp mét phÇn trong viÖc h×nh thµnh nªn con ng­êi míi trong x· héi míi th«ng minh, n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o. C¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn cã kÎ th¾ng vµ ng­êi thua. KÎ m¹nh cµng ngµy cµng m¹nh lªn nhê lµm ¨n hiÖu qu¶. KÎ yÕu th× bÞ ph¸ s¶n. Sù ph¸ s¶n cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng hoµn toµn mang ý nghÜa tiªu cùc. Bëi v× cã nh­ vËy th× c¸c nguån lùc cña x· héi míi ®­îc chuyÓn sang cho nh÷ng n¬i lµm ¨n hiÖu qu¶. ViÖc n©ng cao c¸c doanh nghiÖp kÐm hiÖu qu¶ sÏ dÉn ®Õn sù l·ng phÝ c¸c nguån lùc x· héi. Do ®ã muèn cã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña x· héi cao buéc chóng ta ph¶i chÊp nhËn sù ph¸ s¶n cña nh÷ng doanh nghiÖp yÕu kÐm. Sù ph¸ s¶n nµy kh«ng ph¶i lµ sù huû diÖt hoµn toµn mµ ®ã lµ sù huû diÖt s¸ng t¹o. 3. Nh÷ng ®iÒu kiÖn t¹o nªn c¹nh tranh trong kinh doanh C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ lu«n muèn tù m×nh quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ - dÞch vô cña m×nh. Nh­ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ®· kh«ng cho phÐp hä lµm nh­ vËy. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp lu«n muèn xo¸ bá c¹nh tranh ®· ra ®êi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña hä. §éc quyÒn trong kinh doanh lµ viÖc mét hay nhiÒu tËp ®oµn kinh tÕ víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ chÝnh trÞ, x· héi nhÊt ®Þnh khèng chÕ thÞ tr­êng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô. §éc quyÒn th­êng dÉn ®Õn xu h­íng cöa quyÒn, b¹o lùc vµ trong mét sè tr­êng hîp nã c¶n trë sù ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt, lµm chËm th©m chÝ l·ng phÝ c¸c nguån lùc x· héi. Bëi lÏ víi thÕ ®éc quyÒn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng cÇn quan t©m ®Õn viÖc c¶i tiÕn m¸y mãc kÜ thuËt, kh«ng cÇn t×m c¸ch n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng mµ vÉn thu ®­îc lîi nhuËn cao nhê vµo ®éc quyÒn mua vµ ®éc quyÒn b¸n. §éc quyÒn lµ sù thèng trÞ tuyÖt ®èi trong l­u th«ng vµ s¶n xuÊt nªn dÔ n¶y sinh gi¸ c¶ ®éc quyÒn, gi¸ c¶ lòng ®o¹n cao,... Do vËy, sù phôc vô cña ng­êi tiªu dïng nãi riªng vµ cho x· héi nãi chung lµ kÐm hiÖu qu¶ h¬n so víi c¹nh tranh tù do. Trong nhiÒu tr­êng hîp ®éc quyÒn ¸p ®Æt sù tiªu dïng lµm cho x· héi. ChÝnh do cung c¸ch Êy mµ ®éc quyÒn th­êng lµm cho x· héi lu«n lu«n ë t×nh tr¹ng khan hiÕm hµng ho¸, s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ¶nh h­ëng ®Õn nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. §éc quyÒn h×nh thµnh biÓu hiÖn sù thÊt b¹i cña thÞ tr­êng. §Ó cã sù c¹nh tranh hoµn h¶o, nhiÒu quèc gia ®· coi chèng ®éc quyÒn vµ t¹o nªn c¹nh tranh hoµn h¶o lµ nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu cña nhµ n­íc. §Ó t¹o nªn c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ chèng ®éc quyÒn trong kinh doanh th× cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. a) §iÒu kiÖn vÒ c¸c yÕu tè ph¸p lý - thÓ chÕ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh §Ó cã sù c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ th× cÇn ph¶i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ngµy nay trong qu¸ tr×nh héi nhËp ngµy cµng cao th× c¸c thÓ chÕ ph¸p lý kh«ng chØ do nhµ n­íc ban hµnh mµ nã cßn ®­îc ban hµnh bëi c¸c tæ chøc quèc tÕ hoÆc do mét khu vùc kinh tÕ gåm nhiÒu quèc gia ban hµnh. YÕu tè ph¸p lý thÓ chÕ nh©n tè quan träng trong h×nh thµnh nªn m«i tr­êng kinh doanh - lµ ®Êt sèng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Mâi yÕu tè ph¸p lÝ - thÓ chÕ ®Òu t¸c ®éng vµo mét lÜnh vùc nhÊt ®Þnh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, nã ®­îc dïng ®Ó ®iÒu chØnh c¸c hµnh vi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. C¸c chñ thÓ kinh tÕ muèn tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc nµo ®Òu ph¶i dùa vµo c¸c thÓ chÕ - ph¸p lÝ ®· ®­îc ban hµnh ®èi víi lÜnh vùc nµo ®ã ®Ó tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ. Nh­ vËy sÏ h×nh thµnh nªn mét m«i tr­êng kinh doanh æn ®Þnh khoa häc. b) §iÒu kiÖn trong chØ ®¹o, ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ quèc d©n C¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c hiÖp héi còng nh­ nhµ n­íc khi ra c¸c qui ®Þnh ph¸p lÝ - thÓ chÕ ®Òu ph¶i dùa vµo ®iÒu kiÖn vµ t×nh h×nh thùc tÕ, ®iÒu nµy ®¶m b¶o tÝnh s¸t thùc cña c¸c qui ®Þnh. Nhµ n­íc dùa vµo c¸c qui ®Þnh ®Ó ®iÒu hµnh qu¶n lý nÒn kinh tÕ trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Vai trß cña qu¶n lý, chØ ®¹o gi¸m s¸t thùc hiÖn c¸c qui ®Þnh ph¸p lÝ lµ hÕt søc quan träng, nã ®¶m b¶o cho viÖc c¸c qui ®Þnh ph¸p lÝ - thÓ chÕ ®­îc thùc hiÖn. Do vai trß hÕt søc quan träng ®ã mµ viÖc qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n­íc ®ßi hái bé m¸y qu¶n lý nhµ n­íc ph¶i cã ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n, n¨ng lùc trong qu¶n lý kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t. ViÖc c¸c c«ng ty hoÆc c¸c tæ chøc ®éc quyÒn h×nh thµnh lµ ®iÒu dÔ dµng. Do vËy ®Ó chèng ®éc quyÒn vµ t¹o nªn sù c¹nh tranh th× víi bé m¸y qu¶n lý kinh tÕ non kÐm th× nhµ n­íc sÏ kh«ng thÓ qu¶n lÝ ®­îc nÒn kinh tÕ, c¸c b¶n qui ®Þnh kh«ng thÓ ®­a vµo ¸p dông trong thùc tÕ, hoÆc nÕu cã ®­a vµo ¸p dông ®­îc th× khã lßng mµ gi¸m s¸t, chØ ®¹o viÖc thùc hiÖn. §iÒu nµy sÏ g©y ra viÖc lµm thÊt tho¸t, l·ng phÝ tµi s¶n quèc gia, t×nh h×nh kinh doanh bÊt æn ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc ®éc quyÒn h×nh thµnh. Thùc tÕ ë ViÖt Nam cho thÊy: trong x©y dùng c¬ b¶n viÖc ®Çu t­ dµn tr¶i kh«ng cã träng ®iÓm g©y l·ng phÝ vèn ®Çu t­. Trong c¸c dù ¸n, c«ng tr×nh x©y dùng viÖc thÊt tho¸t vèn lµ rÊt lín do viÖc c©u kÕt th«ng ®ång, ¨n d¬ víi nhau gi÷a c¸c chñ ®Çu t­ vµ x©y dùng. TÊt c¶ c¸c ®iÒu trªn phÇn lín lµ do bé m¸y qu¶n lý cßn non kÐm. Ch­a ®­a ra ®­îc nh÷ng qui ®Þnh ph¸p lÝ - thÓ chÕ ®Ó ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. ViÖc c¸c nhµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thuèc ®Çu c¬, th«ng ®ång víi nhau t¹o ra sù khan hiÕm gi¶ t¹o ®Ó ®Èy gi¸ thuèc lªn cao. §iÒu nµy còng t­¬ng tù ®èi víi thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n. Ngµy nay qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ trªn thÕ giíi nªn viÖc n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng ®Ó t¹o nªn c¹nh tranh . c) §iÒu kiÖn vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸, ®¹o ®øc x· héi cña nh©n d©n vµ c¸c chñ thÓ kinh doanh C¸c chñ thÓ kinh tÕ lµ ®èi t­îng t¸c ®éng cña c¸c v¨n b¶n ph¸p lÝ - thÓ chÕ. Nhµ n­íc ban hµnh vµ gi¸m s¸t, chØ ®¹o c¸c chñ thÓ kinh tÕ thi hanh c¸c qui ®Þnh cña v¨n b¶n ph¸p lÝ - thÓ chÕ. §Ó c¸c qui ®Þnh ®­îc thùc hiÖn tèt th× ngoµi vai trß qu¶n lÝ tèt cña Nhµ n­íc cßn cã hµnh vi thùc hiÖn cña c¸c chñ kinh doanh vµ nh©n d©n. ý thøc thùc hiÖn c¸c qui ®Þnh v¨n b¶n cña c¸c chñ thÓ khi tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó t¹o nªn c¹nh tranh trong kinh doanh. N¨ng lùc cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ lµ cã h¹n cho nªn trong qu¸ tr×nh qu¶n lý kh«ng thÓ khong m¾c nh÷ng sai lÇm, thiÕu sãt. Khi ®ã sÏ lµ ®iÒu kiÖn tèt cho nh÷ng t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, ®éc quyÒn lîi dông sai sãt cña c¬ quan qu¶n lý ®Ó ho¹t ®éng. Trong nh÷ng t×nh huèng nh­ vËy ®Ó t¹o nªn c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ chèng ®éc quyÒn rÊt cÇn cã tinh thÇn, ý thøc cña c¸c chñ thÓ kinh doanh còng nh­ cña nh©n d©n. Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ý thøc tèt cña c¸c chñ thÓ kinh doanh gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý cña c¸c c¬ quan qu¶n lý. PhÇn II C¬ héi vµ th¸ch thøc cña hµng ho¸ ViÖt Nam khi gia nhËp Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Gi¶i ph¸p ®Ó v­ît qua nh÷ng th¸ch thøc I. Cơ hội và thách thức đối với Việt Nam khi gia nhập WTO Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đã khẳng định quá trình đổi mới, mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế, đưa nền kinh tế tăng tốc. Việc vào WTO sẽ mang lại những cơ hội, cũng như thách thức mới cho nước ta. 1. Cơ hội khi gia nhập WTO 1.1. Mở rộng thị trường và tăng xuất khẩu Khi gia nhập WTO, theo nguyên tắc tối huệ quốc, nước ta sẽ được tiếp cận mức độ tự do hoá này mà không phải đàm phán hiệp định thương mại song phương với từng nước. Hàng hoá của nước ta vì vậy sẽ có cơ hội lớn hơn và bình đẳng hơn trong việc thâm nhập và mở rộng thị trường quốc tế. Do điều kiện tự nhiên và chi phí lao động rẻ, Việt Nam có lợi thế trong một số ngành, đặc biệt là trong ngành nông nghiệp và dệt may. Đây là hai ngành được WTO rất quan tâm và đã đề ra nhiều biện pháp để xoá bỏ dần các rào cản thương mại. Chẳng hạn, theo Hiệp định Dệt may của WTO (ATC), mọi hạn chế định lượng đối với mặt hàng dệt may được xoá bỏ từ ngày 1/1/2005. Gia nhập WTO, Việt Nam sẽ được hưởng lợi ích này nếu có mối quan hệ thương mại "như thế nào đó" đối với các nước thành viên WTO. Đối với thương mại hàng nông sản, các thành viên WTO cũng đã và đang đưa ra nhiều cam kết về cắt giảm trợ cấp, giảm thuế và loại bỏ hàng rào phi thuế quan, từ đó mang lại cơ hội mới cho những nước xuất khẩu nông sản như Việt Nam. 1.2. Tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Gia nhập WTO sẽ giúp chúng ta có được một môi trường pháp lý hoàn chỉnh và minh bạch hơn, có sức hấp dẫn hơn đối với đầu tư trực tiếp của nước ngoài. Gia nhập WTO cũng là thông điệp hết sức rõ ràng về quyết tâm cải cách của nước ta, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư khi bỏ vốn vào làm ăn tại Việt Nam. Ngoài ra, cơ hội tiếp cận thị trường của các thành viên WTO khác một cách bình đẳng và minh bạch theo hướng đúng chuẩn mực của WTO, cũng là một yếu tố quan trọng để thu hút vốn đầu tư của nước ngoài. 1.3. Nâng cao tính hiệu quả và sức cạnh tranh cho nền kinh tế Giảm thuế, cắt giảm hàng rào phi thuế quan, mở cửa thị trường dịch vụ sẽ khiến môi trường kinh doanh ở nước ta ngày càng trở nên cạnh tranh hơn. Trước sức ép cạnh tranh, các doanh nghiệp trong nước bao gồm cả các doanh nghiệp nhà nước, sẽ phải vươn lên để tự hoàn thiện mình, nâng cao tính hiệu quả và sức cạnh tranh cho toàn bộ nền kinh tế. Ngoài ra, giảm thuế và loại bỏ các hàng rào phi thuế quan cũng sẽ giúp các doanh nghiệp tiếp cận các yếu tố đầu vào với chi phí hợp lý hơn, từ đó có thêm cơ hội để nâng cao sức cạnh tranh không những ở trong nước mà còn trên thị trường quốc tế. 1.4. Sử dụng được cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO Môi trường thương mại quốc tế, sau này nhiều nỗ lực của WTO, đã trở lên thông thoáng hơn. Tuy nhiên, khi tiến ra thị trường quốc tế, các doanh nghiệp của nước ta vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản thương mại, trong đó có cả những rào cản trá hình núp bóng các công cụ được WTO cho phép như chống trợ cấp, chống bán phá giá… Tranh thủ thương mại là điều khó khăn mà phần thua thiệt thường rơi về phía nước ta, bởi nước ta là nước nhỏ. Gia nhập WTO sẽ giúp ta sử dụng được cơ chế giải quyết tranh chấp của tổ chức này, qua đó có thêm công cụ để đấu tranh với các nước lớn, đảm bảo sự bình đẳng trong thương mại quốc tế. Thực tiễn cho thấy, cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO hoạt động khá hiệu quả và nhiều nước đang phát triển đã thu được lợi ích từ việc sử dụng cơ chế này. 2. Thách thức của việc gia nhập WTO Bên cạnh cơ hội, việc gia nhập WTO cùng tạo ra một số thách thức lớn đối với nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp nói riêng. Đó là: 2.1. Sức ép cạnh tranh Giảm thuế, cắt giảm hàng rào phi thuế quan, loại bỏ trợ cấp, mở cửa thị trường dịch vụ… sẽ khiến môi trường kinh doanh ở nước ta ngày càng trở nên cạnh tranh hơn. Đây sẽ là thách thức không nhỏ đối với nhiều doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp đã quen với "bầu vú bao cấp" của Nhà nước. Tuy nhiên, các doanh nghiệp sẽ không có cách nào khác là chủ động và sẵn sàng đối diện với thách thức này bởi đó là hệ quả tất yếu của sự phát triển, là chặng đường mà mọi quốc gia đều phải đi qua trên con đường hướng tới hiệu quả và phồn vinh. Dù không gia nhập WTO thì thách thức này sớm hay muộn cũng sẽ đến. Riêng đối với khu vực nông nghiệp, việc gia nhập WTO có thể sẽ mang lại khó khăn nhiều hơn bởi chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp khó có thể diễn ra trong một sớm, một chiều. Chính phủ luôn lưu tâm đến yếu tố này trong đàm phán gia nhập WTO và hy vọng kết quả đàm phán cuối cùng sẽ là một kết quả chấp nhận được đối với lĩnh vực nông nghiệp. 2.2. Thách thức của chuyển dịch cơ cấu kinh tế Một trong những hệ quả tất yếu của hội nhập kinh tế quốc tế là chuyển dịch cơ cấu và bố trí lại nguồn lực. Dưới sức ép của cạnh tranh, một ngành sản xuất không hiệu quả có thể sẽ phải mất đi để nhường chỗ cho một ngành khác có hiệu quả hơn. Quá trình này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, trong đó có cả những rủi ro về mặt xã hội. Đây là thách thức hết sức to lớn. Chúng ta chỉ có thể vượt qua được thách thức này nếu có chính sách đúng đắn nhằm tăng cường hơn nữa tính năng động và khả năng thích ứng nhanh của toàn bộ nền kinh tế. Bên cạnh đó, cũng cần củng cố và tăng cường các giải pháp an sinh xã hội để khôi phục những khó khăn ngắn hạn. 2.3. Thách thức của việc hoàn thiện thể chế và cải cách nền hành chính quốc gia. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực để hoàn thiện khuôn khổ pháp lý liên quan đến kinh tế - thương mại, Việt Nam vẫn còn nhiều việc phải làm khi gia nhập WTO. Trước hết, phải liên tục hoàn thiện các quy định về cạnh tranh để đảm bảo một môi trường cạnh tranh lành mạnh và công bằng khi hội nhập. Sau đó, phải liên tục hoàn thiện môi trường kinh doanh để thúc đẩy tính năng động và khả năng thích ứng nhanh, yếu tố quyết định sự thành bại của chuyển dịch cơ cấu kinh tế và bố trí lại nguồn lực. Cuối cùng, những cam kết mở cửa thị trường của ta là cam kết theo lộ trình nên tiến trình hoàn thiện khuôn khổ pháp lý sẽ còn tiếp tục diễn ra trong một thời gian dài. Một trong những nguyên tắc chủ đạo của WTO là minh bạch hoá. Đây là thách thức to lớn đối với mọi nền hành chính quốc gia. Khi gia nhập WTO, nền hành chính quốc gia chắc chắn sẽ phải có sự thay đổi theo hướng công khai hơn và hiệu quả hơn. Đó phải là một nền hành chính vì quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và doanh nhân, coi trọng doanh nghiệp và doanh nhân hơn nữa, khắc phục "sức ỳ" của tư duy và khắc phục mọi biểu hiện trì trệ, vô trách nhiệm. Nếu không tạo ra được một nền hành chính như vậy, sẽ không thể tận dụng được các cơ hội do việc gia nhập WTO đem lại. 2.4. Thách thức về nguồn nhân lực Để quản lý một cách nhất quán toàn bộ tiến trình hội nhập, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tạo dựng môi trường cạnh tranh năng động và cải cách có hiệu quả nền hành chính quốc gia, bên cạnh quyết tâm về mặt chủ trương, cần phải có một đội ngũ cán bộ đủ mạnh xuyên suốt từ Trung ương tới địa phương. Đây cũng là một thách thức to lớn đối với nước ta do phần đông cán bộ của ta còn bị hạn chế về kinh nghiệm điều hành một nền kinh tế mở, có sự tham gia của yếu tố nước ngoài. Nếu không có sự chuẩn bị từ bây giờ, thách thức này sẽ chuyển thành những khó khăn dài hạn rất khó khắc phục. Ngoài ra, để tận dụng được cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO và tham gia có hiệu quả vào các cuộc đàm phán trong tương lai của tổ chức này, chúng ta cũng cần phải có một đội ngũ cán bộ thông thạo qui định và luật lệ của WTO, có kinh nghiệm và kỹ năng đàm phán quốc tế. Thông qua đàm phán gia nhập, ta đã từng bước xây dựng được đội ngũ này, nhưng vẫn còn thiếu. Từ những cơ hội cũng như thách thức đó, hiện nay Việt Nam đang đẩy nhanh công tác chuẩn bị gia nhập WTO. Về chuẩn bị điều kiện để thực hiện các nghĩa vụ thành viên, thời gian qua Quốc hội và các cơ quan Chính phủ đã khẩn trương đẩy nhanh chương trình xây dựng pháp luật. Quá trình rà soát văn bản pháp luật đã tiến hành ở Trung ương. Bộ Tư pháp đang tiếp tục hướng dẫn các tỉnh rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật của địa phương, có đối chiếu với quy định của WTO và cam kết của nước ta. Các địa phương cũng đang khẩn trương, nghiêm túc tiến hành rà soát, điều chỉnh các quy định, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại - đầu tư để đảm bảo tính thống nhất với các văn bản của Nhà nước và cam kết quốc tế. Đồng thời, chúng ta cũng đang đẩy mạnh triển khai các chương trình hành động thực hiện các hiệp định của WTO như Hiệp định về thủ tục cấp phép nhập khẩu (IL); Hiệp định về các biện pháp đầu tư có liên quan đến thương mại (TRIMs); Hiệp định về kiểm dịch và vệ sinh an toàn thực phẩm (SPS)… Để nắm bắt cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế, chúng ta đã tập trung đầu tư phát triển các ngành có lợi thế cạnh tranh để hướng vào xuất khẩu như nâng cao chất lượng và giá trị chế biến của các mặt hàng nông, lâm, thuỷ sản; đầu tư công nghệ và quản lý để nâng cao hàm lượng giá trị gia tăng các mặt hàng xuất khẩu truyền thống như dệt may, da giày…; khuyến khích các ngành hàng có hàm lượng công nghệ và chất xám cao, có tiềm năng phát triển như điện tử, tin học… Đồng thời, tăng cường công tác xúc tiến thương mại, tìm hiểu thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp thâm nhập thị trường quốc tế. Ngoài ra, nên tiếp tục củng cố hệ thống cơ quan đại diện thương mại ở nước ngoài và gắn kết hoạt động của các cơ quan này với các doanh nghiệp, hoàn thiện hành lang pháp lý và tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng để giúp các doanh nghiệp làm quen và ứng dụng rộng rãi thương mại điện tử. Nhằm nâng cao năng lực đối phó với thách thức, nước ta đang tập trung xây dựng cơ chế hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh, củng cố vị thế trên thị trường nội địa. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế để đối phó với tình trạng cạnh tranh không lành mạnh. Kiện toàn, củng cố hệ thống tiêu chuẩn về kỹ thuật, vệ sinh kiểm dịch cũng như hỗ trợ doanh nghiệp các thông tin và kiến thức về hội nhập kinh tế quốc tế… Thực tế hầu hết các nước gia nhập WTO đều có nền kinh tế phát triển nhanh. Sớm gia nhập WTO, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang quyết tâm phấn đấu, chủ động tạo bước chuyển biến mới về phát triển kinh tế. Nắm bắt thời cơ, vượt qua những thách thức rất lớn, phát huy cao độ nội lực, khai thác tối đa các nguồn lực bên ngoài để tạo thế lực mới cho công cuộc phát triển kinh tế, xã hội, nhất định đất Việt Nam sẽ tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng nước kém phát triển vào năm 2010 và trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020. II. Giải pháp để vượt qua thách thức Doanh nghiệp là nhân vật trung tâm của kinh tế thị trường khi chuyển đổi từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang, lại càng là nhân vật trung tâm trong mở cửa hội nhập. Khi Việt Nam gia nhập WTO, trong rất nhiều công việc phải làm, các doanh nghiệp cần tập trung làm bốn việc chủ yếu sau đây. Thứ nhất, doanh nghiệp chủ động tìm hiểu luật chơi của WTO, nghiên cứu kỹ những thỏa thuận về việc gia nhập WTO khi được phổ biến. Luật chơi cơ bản của WTO là cắt giảm thuế quan, xóa bỏ các hàng rào phi thuế quan (như hạn ngạch, cấp phép xuất - nhập khẩu), xóa bỏ trợ cấp, mở cửa thị trường, tạo "sân chơi" bình đẳng cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm, tài sản trí tuệ và bản quyền. Luật chơi đó tạo thuận lợi cho các nước thành viên mở rộng thị trường, thâm nhập thị trường các nước và tranh thủ vốn đầu tư, công nghệ, kỹ năng quản lý của nước ngoài; tham gia vào quá trình thiết lập các luật chơi mới, xử lý tranh chấp thương mại; thúc đẩy các doanh nghiệp trong nước nâng cao khả năng cạnh tranh; đem lại lợi ích cho người tiêu dùng. Những thỏa thuận về việc gia nhập WTO trong cuộc đàm phán song phương với Mỹ và đàm phán đa phương tới đây sẽ được phổ biến rộng rãi, cần được các doanh nghiệp nghiên cứu kỹ để hiểu rõ những thuận lợi và khó khăn hậu WTO. Ngoài những điểm cơ bản như trên còn có những thỏa thuận cụ thể về ngành, lĩnh vực, sản phẩm; về tỷ lệ nắm giữ cổ phần; về lộ trình với những thời hạn cụ thể... Thứ hai, rà soát, sắp xếp lại sản xuất, kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm và doanh nghiệp. Khả năng cạnh tranh của sản phẩm và doanh nghiệp được quyết định bởi việc giảm thiểu chi phí sản xuất, kinh doanh. Muốn giảm chi phí sản xuất kinh doanh, phải đổi mới kỹ thuật, thiết bị - công nghệ, tiết giảm chi phí nguyên nhiên vật liệu, nâng cao năng suất lao động, giảm thiểu chi phí quản lý, chi phí ngoài sản xuất, chi phí lưu thông... Thứ ba, coi trọng việc nắm bắt, cập nhật thông tin, đặc biệt là thông tin liên quan đến tiêu thụ, nhất là sự biến động của thị trường thế giới, coi thông tin là lực lượng sản xuất trực tiếp. Khắc phục tình trạng chỉ chú tâm đẩy mạnh sản xuất đôi khi những sản phẩm mà thị trường không cần hoặc cần nhưng với số lượng, chất lượng, chủng loại, mẫu mã, giá cả, thị hiếu phù hợp hơn. Thứ tư, đào tạo và nâng cao trình độ nguồn nhân lực, yếu tố nội lực có tầm quan trọng hàng đầu để hội nhập. Việt Nam có lợi thế về số lượng lao động dồi dào, giá cả rẻ, nhưng lợi thế rẻ đang giảm dần, trong khi tỷ lệ lao động đã qua đào tạo còn rất thấp (mới được một phần tư, còn ba phần tư chưa qua đào tạo); cơ cấu đào tạo chưa hợp lý; chất lượng đào tạo còn nhiều bất cập. Doanh nghiệp cần phối hợp với các cơ sở đào tạo để đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho phù hợp. KÕt luËn §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy nay, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng ho¸ cña m×nh b»ng c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu lµ c¶i tiÕn ®æi míi, c«ng nghÖ bªn c¹nh viÖc kÕt hîp hµi hoµ, chän läc c¸c biÖn ph¸p bæ sung thÝch hîp. Hy väng r»ng trong t­¬ng lai kh«ng xa, c¸c s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung vµ c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nãi riªng sÏ chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng trong n­íc vµ cã vÞ thÕ ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi./. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ 2. Trang Web: vinanet.com.vn thanhnien.com.vn gov.com.vn ._.