CNH-HĐH và vai trò của nó trong sự nghiệp xây dựng CNXH ở nước ta

A. §Æt vÊn ®Ò Tõ ®¹i héi §¶ng lÇn thø III, §¶ng ta lu«n coi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ (CNH-H§H) lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh thùc chÊt cña CNH x· héi chñ nghÜa lµ “QuyÕt t©m thùc hiÖn c¸ch m¹ng kü thuËt, thùc hiÖn ph©n c«ng míi vÒ lao ®éng x· héi lµ qu¸ tr×nh tÝch luü x· héi chñ nghÜa ®Ó kh«ng ngõng thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng“. Thùc tiÔn lÞch sö ®· chØ râ ®Ó thñ tiªu t×nh tr¹ng l¹c hËu vÒ kinh tÕ x· héi, khai th¸c tèi ­u c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ, b¶o ®¶m t¨ng tr­ëng nhanh æn ®Þnh, n­íc ta ph¶i x¸c ®Þnh râ c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, trang thiÕt bÞ ngµy cµng hiÖn ®¹i cho c¸c ngµnh kinh tÕ. MÆt kh¸c, n­íc ta lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn v× vËy qu¸ tr×nh Êy g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Ó tõ ®ã hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña ta tr­íc ®©y do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã nguyªn nh©n nãng véi chóng ta ®· m¾c ph¶i mét sè sai lÇm khuyÕt ®iÓm mµ ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI vµ VII ®· v¹ch ra. ViÖc x©y dùng ®óng ®¾n nh÷ng quan ®iÓm CNH-H§H ë ViÖt Nam hiÖn nay cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh CNH-H§H. Bëi x©y dùng ®Çy ®ñ c¸c quan ®iÓm CNH-H§H sÏ lµ c¬ së ®óng ®¾n cho viÖc ®Þnh h­íng, ®Þnh l­îng chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c néi dung vµ c¸c b­íc ®i cña CNH-H§H phï hîp víi bèi c¶nh x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta. NghÞ quyÕt ®¹i héi VIII cña §¶ng ®· ®­a sù nghiÖp ®æi míi lªn tÇm cao míi, ®Èy m¹nh CNH-H§H. MÆt kh¸c, CNH-H§H ®Êt n­íc ph¶i chøa ®ùng ®­îc môc tiªu, chiÕn l­îc, néi dung, h×nh thøc, ph­¬ng h­íng c¸ch m¹ng cña ®¶ng ta trong thêi kú ®æi míi. §Ó ®¹t môc tiªu nhÊt qu¸n vµ xuyªn suèt ®ã lµ d©n giÇu n­íc m¹nh, x· héi d©n chñ, c«ng b»ng vµ v¨n minh th× §¶ng ta ph¶i trung thµnh víi chñ nghÜa M¸c-Lª Nin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, kÕ thõa 15 n¨m ®æi míi ®Êt n­íc. CNH-H§H lµ mét môc tiªu chiÕn l­îc bëi lÏ ngµy nay nã ®ang ®­îc thõa nhËn lµ xu h­íng ph¸t triÓn chung cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi xu h­íng ®ã. Còng chÝnh xuÊt ph¸t tõ vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh ®­a kinh tÕ ph¸t triÓn qua thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi mµ em chän ®Ò tµi "CNH-H§H vµ vai trß cña nã trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta". Néi dung 1Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh CNH-H§H trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam 1.1Kh¸i niÖm CNH-H§H Cho ®Õn nay, cã nhiÒu c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau vÒ CNH-H§H. N¨m 1963, tæ chøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña liªn hîp quèc (UNID) ®· ®­a ra ®Þnh nghÜa sau ®©y: CNH lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, trong qu¸ tr×nh nµy mét bé phËn ngµy cµng t¨ng c¸c nguån cña c¶i quèc d©n ®­îc ®éng viªn ®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu ngµnh ë trong n­íc víi kü thuËt hiÖn ®¹i. §Æc ®iÓm cña c¬ cÊu kinh tÕ nµy lµ mét bé phËn chÕ biÕn lu«n thay ®æi ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt vµ hµng tiªu dïng, cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cho toµn bé nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao, b¶o ®¶m ®¹t tíi sù tiÕn bé vÒ kinh tÕ vµ x· héi. HiÖn ®¹i ho¸ l¸ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi tõ chç theo nh÷ng qui tr×nh c«ng nghÖ ph­¬ng tiÖn ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt t¹o ra n¨ng xuÊt lao ®éng hiÖu qu¶ vµ tr×nh ®é v¨n minh kinh tÕ x· héi cao. ë n­íc ta, theo v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø III cña §¶ng lao ®éng ViÖt Nam th× CNH x· héi chñ nghÜa lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh thùc chÊt cña CNH x· héi chñ nghÜa lµ “ qu¸ tr×nh thùc tiÔn c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, thùc sù ph©n c«ng míi vÒ lao ®éng x· héi vµ qu¸ tr×nh tÝch luü x· héi chñ nghÜa ®Ó kh«ng ngõng thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng “ Theo v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø t¸m ban chÊp hµnh trung ­¬ng kho¸ VIII th× CNH,H§H lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi tõ sö dông lao ®éng thö c«ng lµ chÝnh sang sö dông phæ biÕn søc lao ®éng víi c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn, ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng xuÊt lao ®éng cao. 1.2 TÇm quan träng cña CNH-H§H víi sù nghiÖp x©y dùng CNXH ë n­íc ta a.Bèi c¶nh trong vµ ngoµi n­íc NÒn kinh tÕ cña n­íc ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n: chÞu sù tµn ph¸ nÆng nÒ cña chiÕn tranh, sù chñ quan û l¹i cña l·nh ®¹o trong kh«i phôc kinh tÕ sau chiÕn tranh b»ng m¸y mãc dËp khu«n m« h×nh kinh tÕ Liªn X« cò. Bëi vËy, trong mét thêi gian nÒn kinh tÕ n­íc ta l©m vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ vµ l¹c hËu.Sù nghiÖp CNH-H§H l¹i ®­îc tiÕn hµnh sau mét lo¹t n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi .§ã lµ mét khã kh¨n vµ thiÖt thßi lín nh­ng ®ång thêi nã còng t¹o ra cho chóng ta nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh. Khã kh¨n lµ trang thiÕt bÞ cña chóng ta ®· bÞ l¹c hËu ®Õn 40,50 n¨m so víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. Cßn thuËn lîi ®­îc thÓ hiÖn tr­íc hÕt ë chç th«ng qua nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng vµ kh«ng thµnh c«ng cña c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng bµi häc bæ Ých cho sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc. b.CNH-H§H lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan Thùc tiÔn lÞch sö ®· chØ râ, ®Ó thñ tiªu t×nh tr¹ng l¹c hËu vÒ kinh tÕ x· héi khai th¸c tèi ­u c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ, b¶o ®¶m nhÞp ®é t¨ng tr­ëng æn ®Þnh, n­íc ta ph¶i x¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, trang thiÕt bÞ ngµy cµng hiÖn ®¹i cho c¸c ngµnh kinh tÕ, qu¸ tr×nh Êy g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh CNH. §Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch tôt hËu, ViÖt Nam ph¶i t×m cho m×nh mét con ®­êng ®Æc thï, võa phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong n­íc võa b¶o ®¶m xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. Theo dù th¶o b¸o c¸o chÝnh trÞ cña ®¹i héi VII tr×nh lªn ®¹i héi VIII cña §¶ng dù kiÕn tõ nay ®Õn n¨m 2020 phÊn ®Êu ®­a n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. §©y lµ lèi tho¸t duy nhÊt cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam song còng lµ mét th¸ch thøc míi. Tuy nhiªn ®iÓm xuÊt ph¸t CNH-H§H ë n­íc ta hiÖn nay lµ tiÒn c«ng nghiÖp víi nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu lµ nÒn kinh tÕ dùa vµo c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i khai th¸c tµi nguyªn lao ®éng, qu¶n lý cßn nÆng vÒ kinh nghiÖm. MÆt kh¸c n­íc ta lµ mét n­íc n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ bé phËn cña kinh tÕ n«ng th«n. Kinh tÕ n«ng th«n n­íc ta chñ yÕu lµ kinh tÕ thuÇn n«ng. Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t, nÕu xÐt vÒ chØ tiªu kinh tÕ nh­ tû träng gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt (LLSX) ®Æc biÖt lµ khoa häc kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ, møc sèng cña nh©n d©n ... th× ViÖt Nam vÉn lµ mét n­íc nghÌo nµn, khã kh¨n vµ l¹c hËu, ®ang ë tr×nh ®é v¨n minh n«ng nghiÖp. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt lín, hiÖn ®¹i, n­íc ta ph¶i thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. §©y lµ mét qu¸ tr×nh nh¶y vät cña LLSX vµ cña khoa häc kÜ thuËt. Trong thêi kú CNH,H§H LLSX ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, chñng lo¹i vµ quy m«. LLSX ®­îc t¹o ra trong thêi kú nµy lµ c¸i “cèt“ vËt chÊt kÜ thuËt rÊt quan träng vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Nã lµm thay ®æi c¸ch thøc s¶n xuÊt chuyÓn ng­êi lao ®éng tõ sö dông c«ng cô thñ c«ng sang sö dông c«ng cô c¬ giíi vµ nhê ®ã lµm mµ søc lao ®éng cña con ng­êi ®­îc gi¶i phãng, n¨ng xuÊt lao ®éng x· héi ngµy cµng t¨ng, s¶n phÈm x· héi ®­îc s¶n xuÊt ra ngµy cµng nhiÒu, cµng ®a d¹ng vµ phong phó, ®¸p øng ®­îc ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n. ë n­íc ta CNH XHCN ®­îc coi lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh ®­îc thùc chÊt cña CNH XHCN lµ “qu¸ tr×nh thùc hiÖn sù ph©n c«ng míi vÒ lao ®éng vµ lµ qu¸ tr×nh tÝch luü x· héi chñ nghÜa ®Ó kh«ng ngõng t¸i s¶n xuÊt më réng, CNH XHCN lµ qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt cña chñ nghÜa x· héi, do giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n lao ®éng d­íi sù chØ ®¹o cña §¶ng céng s¶n ... CNH XHCN cã nhiÖm vô ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta tõ nÒn s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín XHCN. Qua ®ã, ®Ó x©y dùng n­íc ta trë thµnh n­íc XHCN cã nÒn c«ng n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, kÜ thuËt tiªn tiÕn, quèc phßng v÷ng m¹nh, cuéc sèng v¨n minh vµ h¹nh phóc, chóng ta ph¶i tiÕn hµnh CNH-H§H ®Êt n­íc. c. Vai trß cña CNH-H§H trong qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH ë ViÖt Nam C«ng nghiÖp ho¸ lµ mét giai ®o¹n ph¸t triÓn tÊt yÕu cña mçi quèc gia. N­íc ta tõ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn, muèn v­¬n tíi tr×nh ®é ph¸t triÓn cao, nhÊt thiÕt ph¶i tr¶i qua CNH. Thùc hiÖn tèt CNH-H§H cã ý nghÜa ®Æc biÖt to lín vµ cã t¸c dông trªn nhiÒu mÆt: - CNH-H§H lµm ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng søc chÕ ngù cña con ng­êi ®èi víi tù nhiªn, t¨ng tr­ëng kinh tÕ, do ®ã gãp phÇn æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, gãp phÇn quyÕt ®Þnh sù th¾ng lîi cña CNXH. Së dÜ nã cã t¸c dông nh­ vËy v× CNH-H§H lµ mét c¸ch chung nhÊt, lµ cuéc c¸ch m¹ng vÒ lùc l­îng s¶n xuÊt lµm thay ®æi c¨n b¶n kü thuËt, c«ng nghÖ s¶n xuÊt, lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. - T¹o tiÒn ®Ò vÒ vËt chÊt ®Ó kh«ng ngõng cñng cè vµ t¨ng c­êng vai trß kinh tÕ nhµ n­íc, n©ng cao n¨ng lùc tÝch luü, t¨ng c«ng ¨n viÖc lµm, nhê ®ã lµm t¨ng sù ph¸t triÓn tù do vµ toµn diÖn trong mäi ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi-nh©n tè trung t©m cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tõ ®ã, con ng­êi cã thÓ ph¸t huy vai trß cña m×nh ®èi víi nÒn s¶n xuÊt x· héi. "§Ó ®µo t¹o ra nh÷ng ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn, cÇn ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao, mét nÒn khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, mét nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, mét nÒn gi¸o dôc ph¸t triÓn". B»ng sù ph¸t triÓn toµn diÖn, con ng­êi sÏ thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Muèn ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã, ph¶i thùc hiÖn tèt CNH-H§H míi cã kh¶ n¨ng thùc tÕ ®Ó quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn sù ph¸t triÓn tù do vµ toµn diÖn nh©n tè con ng­êi. - CNH-H§H gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. Kinh tÕ cã ph¸t triÓn th× míi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho t¨ng c­êng cñng cè an ninh quèc phßng, ®ñ søc chèng thï trong giÆc ngoµi. CNH-H§H cßn t¸c ®éng ®Õn viÖc ®¶m b¶o kü thuËt, gi÷ g×n b¶o qu¶n vµ tõng b­íc c¶i tiÕn vò khÝ, trang thiÕt bÞ hiÖn cã cho lùc l­îng vò trang. - CNH-H§H gãp phÇn t¨ng nhanh quy m« thÞ tr­êng. Bªn c¹nh thÞ tr­êng hµng ho¸, cßn xuÊt hiÖn c¸c thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng c«ng nghÖ... V× vËy, viÖc sö dông tÝn dông, ng©n hµng vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c t¨ng m¹nh. CNH-H§H còng t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®ñ søc tham gia mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµo sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ. 2. Thùc tr¹ng CNH-H§H trong sù nghiÖp x©y dùng CNXH ë ViÖt Nam 2.1 Néi dung cña CNH-H§H 2.1.1 Trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ theo h­íng hiÖn ®¹i trong c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n a. TiÕn hµnh c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó tù trang bÞ ThÕ giíi ®· tr¶i qua hai cuéc c¸ch m¹ng kü thuËt. Cuéc c¸ch m¹ng lÇn thø nhÊt næ ra vµo nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kû XVIII víi néi dung chñ yÕu lµ chuyÓn tõ lao ®éng thñ c«ng sang c¬ khÝ ho¸. Cuéc c¸ch m¹ng lÇn thø XX víi tªn gäi lµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i . Trong mÊy chôc n¨m gÇn ®©y, thÕ giíi ®· diÔn ra nh÷ng biÕn ®æi cùc kü to lín trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. Néi dung cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt lÇn thø II nµy kh«ng chØ dõng l¹i ë tÝnh chÊt hiÖn ®¹i cña c¸c yÕu tè t­ liÖu s¶n xuÊt mµ cßn ë kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt tiªn tiÕn. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n sau: VÒ c¬ khÝ ho¸: ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, ngµnh c¬ khÝ ®· kh¾c phôc ®­îc nh÷ng khã kh¨n ban ®Çu vµ tõng b­íc æn ®Þnh s¶n xuÊt, caØ tiÕn c«ng nghÖ , c¶i tiÕn mÉu m·, më réng mÆt hµng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm.... HiÖn nay, ngµnh c¬ khÝ ®· s¶n xuÊt ®­îc mét sè mÆt hµng b¶o ®¶m chÊt l­îng, kh«ng thua kÐm hµng nhËp ngo¹i nªn tiªu thu nhanh, ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng trong n­íc vµ xuÊt khÈu nh­ng sè l­îng cßn h¹n chÕ, chØ giíi h¹n trong mét sè lo¹i s¶n phÈm. Ngµnh c¬ khÝ ®· s¶n xuÊt ®­îc nhiÒu thiÕt bÞ phô tông thay thÕ hµng nhËp ngo¹i, chÊt l­îng kh«ng kÐm hµng nhËp ngo¹i. Tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cña mét sè ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt: + Trong n«ng nghiÖp: Néi dung s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chñ yÕu lµ lao ®éng thñ c«ng, sö dông søc lao ®éng d­ thõa ë n«ng th«n, tû lÖ c¬ khÝ ho¸ thÊp, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vÉn lµ thñ c«ng trong hÇu hÕt c¸c kh©u: lµm ®Êt, gieo gièng, ch¨m bãn vµ thu hoach. MÊy n¨m gÇn ®©y, do c¬ chÕ më nhiÒu vïng n«ng th«n ®· ph¸t triÓn m¹nh nhiÒu ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp nhá b¸n c¬ khÝ, song sè lao ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp b×nh qu©n toµn quèc kh«ng qu¸ 5% tæng sè lao ®éng n«ng th«n. + Trong c«ng nghiÖp: C«ng nghiÖp c¬ khÝ ®­îc ¸p dông réng r·i trong c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp quèc doanh. Tuy nhiªn, lao ®éng thñ c«ng vÉn cÇn nhiÒu trong kh©u vËn chuyÓn néi bé, bao gãi, cung øng dÞch vô c«ng céng vµ s¶n xuÊt phô cã tÝnh chÊt gia c«ng. Lao ®éng trong c¸c kh©u nµy th­êng chiÕm 40-50% trong tæng sè lao ®éng c«ng nghiÖp quèc doanh. Khu vùc c«ng nghiÖp ngoµi quèc doanh chñ yÕu vÉn sö dông lao ®éng thñ c«ng vµ tay nghÒ truyÒn thoãng víi c«ng cô c¬ khÝ nhá, b¸n c¬ khÝ (trõ mét sè doanh nghiÖp t­ nh©n quy m« t­¬ng ®èi lín míi ®­îc ®Çu t­ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y) + Trong x©y dùng c¬ b¶n, tû lÖ c¬ giíi ho¸ trªn c¸c c«ng tr­êng x©y dùng lín th­êng cao h¬n c¸c c«ng tr­êng x©y dùng nhá. Nãi tãm l¹i, c¬ khÝ ho¸ trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt x· héi cßn thÊp, ph­¬ng tiÖn c¬ khÝ ho¸ cò kü, l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng ch­a cao, chi phÝ vËt chÊt cßn lín, gi¸ thµnh s¶n phÈm cao, chÊt l­îng nhiÒu mÆt hµng ch­a b¶o ®¶m. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, do ®æi míi c¬ chÕ vµ cã bæ sung nhiÒu thiÕt bÞ míi, c«ng nghÖ míi nªn ®· cã t¸c ®«ng ®ªn sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt x· héi, s¶n phÈm, mÉu m· hµng ho¸ ®a d¹ng, chÊt l­îng s¶n phÈm cã tèt h¬n tr­íc. Nh­ng vÒ c¬ b¶n, tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ s¶n xuÊt ch­a ®­îc cao. VÒ tù ®éng ho¸: + Trong c«ng nghiÖp, viÖc tù ®éng ho¸ th­êng ®­îc ¸p dông ë møc cao trong c¸c d©y chuyÒn c«ng nghÖ cã tÝnh liªn hîp quy m« lín. Trõ nh÷ng nhµ m¸y míi ®­îc ®Çu t­ cña c¸c n­íc kinh tÕ ph¸t triÓn, hÇu hÕt d©y chuyÒn tù ®éng cña Liªn X« (cò), Trung Quèc vµ c¸c n­íc §«ng ¢u ®Òu l¹c hËu, nhiÒu bé phËn bÞ h­ háng ph¶i thay thÕ b»ng c¸c thiÕt bÞ nhËp ngo¹i ë c¸c n­íc kinh tÕ ph¸t triÓn. + Trong x©y dùng c¬ b¶n, tû lÖ tù ®éng ho¸ kh«ng cao, kho¶ng 1,5-2% trong c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n. + Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tù ®éng ho¸ ch­a ®­îc ¸p dông, kÓ c¶ c¸c xÝ nghiÖp trung ­¬ng vµ xÝ nghiÖp ®Þa ph­¬ng. Tãm l¹i, tr×nh ®é tù ®éng ho¸ cßn rÊt thÊp lµ ®Æc tr­ng næi bËt cña nÒn s¶n xuÊt n­íc ta. §iÒu ®ã còng phï hîp víi thùc tÕ vµ cã nguyªn nh©n: lao ®éng trong n­íc cßn d­ th­a, cÇn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm ®ang lµ nhu cÇu cÊp b¸ch hiÖn nay vµ nhiÒu n¨m sau. VÒ ho¸ häc ho¸: Nh×n chung, c«ng nghiÖp ho¸ häc cña ViÖt Nam ®· ®­îc ph¸t triÓn trong nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cung cÊp cho c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, cho tiªu cïng x· héi vµ cã sù t¨ng tr­¬ng kh¸ trong c¸c n¨m gÇn ®©y: ph©n bãn ho¸ häc, quÆng apatÝt, thuèc trõ s©u, s¬n ho¸ häc, s¨m lèp c¸c lo¹i....S¶n phÈm cña ho¸ häc ho¸ cßn ®­îc øng dông trong nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp chÊt dÎo, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt phô gia, c¸c chÊt ho¸ häc, xóc t¸c...Ho¸ häc ho¸ ngµy cµng gi÷ vai trß quan träng t¸c ®éng ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy vËy, viÖc ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn cho ngµnh ho¸ chÊt cßn Ýt. Ho¸ häc ch­a thµnh nh©n tè mòi nhän cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. §©y lµ nh­îc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn thiÕu ®ång bé trong thêi gian qua. - VÒ sinh häc ho¸: Cã mét sè ngµnh ®ang ¸p dông c«ng nghÖ sinh häc nh­ s¶n xuÊt r­îu bia, n­ícgi¶i kh¸t, ph©n bãn, ch¨n nu«i, lai t¹o gièng, vi sinh häc, tuy cã kÕt qu¶ ®¸ng kÓ, t¹o ra nhiÒu lo¹i gièng míi cho c©y trång vµ vËt nu«i, cã kh¶ n¨ng chèng ®­îc bÖnh tËt, phï hîp víi thêi tiÕt khÝ hËu ViÖt Nam vµ cã n¨ng suÊt cao, nh­ng tû lÖ ¸p dông ch­a cao. §©y lµ ngµnh s¶n xuÊt non trÎ míi ®­îc ¸p dông vµo ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®ay vµ ®ang cã nhiÒu tiÒm n¨ng trong t­¬ng lai. -VÒ tin häc ho¸: Ngµnh tin häc ®· ®­îc ph¸t triÓn kh¸ nhanh trong thêi kú tõ ®æi míi kinh tÕ ®ªn nay. Tin häc ®ang trë thµnh mét ngµnh mòi nhän, ph¸t triÓn m¹nh mÏ, g¾n kÕt th«ng tin thÞ tr­êng trong n­íc víi thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi mét c¸ch nhanh nh¹y. §ång thêi, s¶n xuÊt kinh doanh, nghiªn cøu khoa häc, gi¶ng d¹y, thiÕt kÕ, phôc vô c«ng t¸c l·nh ®¹o c¸c cÊp, an ninh vµ quèc phßng... Tãm l¹i, qua ph©n tÝch thùc tr¹ng tr×nh ®é c«ng cô, c«ng nghÖ cña c«ng nghiÖp ho¸ trong thêi gian qua, chóng ta thÊy r»ng: tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸ cßn thÊp, ho¸ häc ho¸ ch­a thùc sù ®­îc ®Èy m¹nh; sinh häc ho¸ míi du nhËp vµo ViÖt nam, ch­a ®­îc øng dông nhiÒu; tin häc ho¸ tuy cã ph¸t triÓn nh­ng ch­a c¬ b¶n; lao ®éng thñ c«ng vÉn cßn chiÕm tû träng chñ yÕu; c«ng cô, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ cò kü, l¹c hËu, thiÕu ®ång bé vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp. b. Trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cßn ®­îc thùc hiÖn th«ng qua nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ míi tõ c¸c n­íc tiªn tiÕn 2.1.2 ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ a. ViÖc x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý bao giê còng ph¶i dùa trªn tiÒn ®Ò lµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi §èi víi n­íc ta, ®i tõ s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín x· héi chñ nghÜa kh«ng qua giai ®o¹n t­ b¶n chñ nghÜa th× tÊt yªó ph¶i cã ph©n c«ng lao ®éng x· héi. Ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµ sù chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c ngµnh trong néi bé tõng ngµnh vµ gi÷a c¸c vïng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. ViÖc ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi cã t¸c dông rÊt to lín. Nã lµ ®ßn bÈy cña sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ n¨ng suÊt lao ®éng, cïng víi c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, nã gãp phÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý. Sù ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi trong qu¸ tr×nh CNH-H§H ë n­íc ta hiÖn nay cÇn ph¶i tu©n theo c¸c qóa tr×nh cã tÝnh quy luËt sau: Thø nhÊt, tû träng vµ sè tuyÖt ®èi lao ®éng n«ng nghiÖp gi¶m dÇn; tû träng vµ sè tuyÖt ®èi lao ®éng c«ng nghiÖp ngµy mét t¨ng lªn. Thø hai, tû träng lao ®éng trÝ tuÖ ngµy mét t¨ng vµ chiÕm ­u thÕ so víi lao ®éng gi¶n ®¬n trong tæng lao ®éng x· héi. Thø ba, tèc ®é t¨ng lao ®éng trong c¸c ngµnh phi s¶n xuÊt vËt chÊt t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng lao ®éng trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt. §èi víi n­íc ta, ph­¬ng h­íng ph©n c«ng lao ®«ng x· héi hiÖn nay cÇn triÓn khai c¶ hai ®Þa bµn: t¹i chç vµ n¬i kh¸c ®Ó ph¸t triÓn vÒ chiÒu réng kÕt hîp ph¸t triÓn theo chiÒu s©u. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i ­u tiªn ®Þa bµn t¹i chç, nªn cÇn chuyÓn sang ®Þa bµn kh¸c ph¶i cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o. §i ®«i ví qu¸ tr×nh ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi, mét c¬ cÊu kinh tÕ míi còng dÇn dÇn ®­îc h×nh thµnh. b. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. §¹i héi §¶ng lÇn thø VI ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô " b­íc ®Çu t¹o ra mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt, phï hîp víi tÝnh quy luËt vÒ sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, phï hîp víi kh¶ n¨ng cña ®Êt n­íc vµ phï hîp víi sù ph©n c«ng lao ®éng, hîp t¸c quèc tÕ ". Nh÷ng kÕt qu¶ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m ®æi míi ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c khÝa c¹nh c¬ cÊu kh¸c nhau, trong ®ã râ nÐt nhÊt vµ ®Æc tr­ng nhÊt lµ tõ gãc ®é c¬ cÊu ngµnh. * C«ng nghiÖp ho¸ cho phÐp c«ng nghiÖp n«ng th«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn víi tèc ®é t¨ng tr­ëng cao N«ng th«n ViÖt Nam chiÕm 80% d©n sè, 72 % nguån lao ®éng x· héi, nh­ng míi t¹o ra kháang 1/3 tæng s¶n phÈm quèc d©n (1996). Do vËy, CNH-H§H n«ng th«n kh«ng nh÷ng lµ quan träng, mµ cßn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi quy m« vµ tèc ®é CNH-H§H ®Êt n­íc. VÊn ®Ò nªu trªn kh«ng ph¶i lµ ®Æc thï cña ViÖt Nam mµ ®­îc rót ra tõ thùc tÕ vµ kinh nghiÖm c¸c n­íc trong khu vùc ch©u ¸. Kinh nghiÖm nhiÒu n­íc cho thÊy H§H kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®­îc khëi ®Çu hoÆc ®­îc duy tr× bëi sù ph¸t triÓn nhanh cña c«ng nghiÖp nÆng ë mét sè Ýt trung t©m c«ng nghiÖp, t¹i c¸c ®« thÞ lín mµ cã thÓ ®­îc khëi ®Çu ë n«ng th«n vµ phô thuéc vµo khu vùc vµy. ë ViÖt Nam , §¶ng vµ Nhµ n­íc rÊt coi träng vai trß cña n«ng th«n, n«ng nghiÖp trong sù nghiÖp CNH-H§H. NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø VIII cña §¶ng chØ râ: "§Æc biÖt coi träng CNH-H§H n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n; ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng, l©m, ng­ nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n; ph¸t triÎn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu". Nhê qu¸n triÖt nh÷ng chñ, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nh×n chung, sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp n«ng th«n trong thêi gian qua ®­¬c ®¸nh gi¸ tæng qu¸t nh­ sau: -VÒ c¬ b¶n, c«ng nghiÖp kÓ c¶ dÞch vô n«ng th«n, chØ ®­îc xem nh­ nh÷ng ngµnh phô ®Ó gi¶i quyÕt thêi gian n«ng nhµn vµ lao ®éng d­ thõa ë n«ng th«n. Tuy vËy, trong mÊy n¨m gÇn ®©y, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô n«ng th«n ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn . -C«ng nghiÖp n«ng th«n ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc thùc sù. Sù qu¶n lý cøng, gß bã tr­íc ®©y ®· ®­îc xo¸ bá vÒ c¬ b¶n. Nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch vÒ ®êi sèng kinh tÕ ®· dÇn dÇn thÊm vµo mçi ng­êi d©n; c¬ cÊu vèn ®Çu t­ ë n«ng th«n ®· chuyÓn theo h­íng g×anh cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp nhiÒu h¬n. -C¬ cÊu c«ng nghiÖp n«ng th«n ®· thay ®æi theo h­íng thÝch øng víi c¬ chÕ kinh tÕ míi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi. Sù thay ®æi râ nhÊt lµ trong c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ. Kinh tÕ hé vµ c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n t¨ng lªn mét c¸ch nhanh chãng, trong khi c¸c hîp t¸c x· vµ kinh tÕ Nhµ n­íc gi¶m ®i râ rÖt . -NhiÒu ngµnh nghÒ, s¶n phÈm truyÒn thèng tõng bÞ mai mét ®· dÇn dÇn ®­îc kh«i phôc l¹i do yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ, cña thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. Sù phôc håi nµy th­êng g¾n liÒn víi sù ®æi míi, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c s¶n phÈm vµ c«ng nghÖ truyÒn thèng. MÆt kh¸c, nhiÒu lµng truyÒn thèng ®­îc kh«i phôc l¹i cã søc lan to¶ kh¸ m¹nh sang c¸c khu vùc l©n cËn. -Tuy nhiªn ®Õn nay c«ng nghiÖp n«ng th«n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Tr­íc hÕt lµ t×nh tr¹ng kinh tÕ thuÇn n«ng, c©y lóa chiÕm tû lÖ tuyÖt ®èi, søc mua cßn rÊt nhá. Tr×nh ®é kü thuËt cña c«ng nghiÖp n«ng th«n cßn thÊp c¶ vÒ s¶n phÈm, thiÕt bÞ lÉn c«ng nghÖ. Trõ mét sè mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ, s¶n phÈm, cña c«ng nghiÖp n«ng th«n cã chÊt l­îng thÊp, mÉu m·, kiªñ d¸ng chËm thay ®æi, tèn nhiÒu nguyªn vËt liÖu, n¨ng l­¬ng. PhÇn lín thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n vuÊt cña c«ng nghiÖp n«ng th«n lµ c«ng cô thñ c«ng c¶i tiÕn hoÆc thiÕt bÞ th¶i lo¹i cña c¸c c¬ së c«ng nghiÖp ®« thÞ. C«ng nghiÖp n«ng th«n n­íc ta ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu, míi chØ tËp trung ë nh÷ng ®Þa ph­¬ng cã ngµnh nghÒ truyÒn th«ng, ë ven ®« thÞ, ®Çu mèi giao th«ng quan träng. -Cho ®Õn nay, kinh nghiÖm kinh doanh cña ng­êi d©n n«ng th«n trªn c¸c lÜnh vùc phi n«ng nghiÖp cßn h¹n chÕ, do ®ã hä ch­a d¸m chÊp nhËn rñi ro vµ m¹nh d¹n kinh doanh. H¬n n÷a, hä còng thiÕu nh÷ng kiÕn thøc vÒ kinh doanh (kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc vÒ nghiªn cøu thÞ tr­êng, marketing...). §iÒu nµy cã thÓ thÊy kh¸ râ khi quan s¸t sù khã kh¨n, chËm chËp cña viÖc triÓn khai c¸c ngµnh nghÒ vµo vïng chØ quen s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tr­íc hÕt lµ trång trät thuÇn tuý. Nh÷ng yÕu kÐm trªn lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho sau nhiÒu thËp niªn c«ng nghiÖp ho¸, vÒ c¬ b¶n, ViÖt Nam hiÖn nay vÉn lµ mét quèc gia n«ng nghiÖp víi mét n«ng th«n réng lín thuÇn n«ng, mang nÆng tÝnh tù cÊp, tù tóc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i cã mét chÝnh s¸ch hîp lý, thèng nhÊt cña nhµ n­íc tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng ®Ó cã thÓ nhanh chãng c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n-mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cña viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ n­íc ta. *T¨ng tØ träng c«ng nghiÖp, dÞch vô, trong c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta C¬ cÊu kinh tÕ theo 3 nhãm ngµnh lín: n«ng th«n (bao gåm n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng­ nghiÖp), c«ng nghiÖp (bao gåm c«ng nghiÖp vµ x©y dùng ) vµ dÞch vô (bao gåm c¸c ngµnh kinh tÕ cßn l¹i ) ®· cã sù chuyÓn dÞch tÝch cùc. Tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trong GDP t¨ng dÇn, tû träng n«ng nghiÖp gi¶m dÇn Nh×n vaß kÕt qu¶ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ thêi gian qua ta cã thÓ nhËn thÊy 3 vÊn ®Ò : Thø nhÊt: Trong khi tû träng ngµnh n«ng nghiÖp gi¶m dÇn qua c¸c n¨m, th× n­íc ta vÉn v­¬n lªn tõ mét quèc gia thiÕu l­¬ng thùc ph¶i nhËp khÈu, thµnh mét n­íc ®ñ ¨n, cã l­¬ng thùc xuÊt khÈu kh¸ vµ ®ang v÷ng b­íc thµnh mét n­íc b¶o ®¶m an ninh l­¬ng thùc vµ xuÊt khÈu l­¬ng thùc lín trªn thÕ giíi. ChÝnh sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cña ngµnh n«ng nghiÖp ®· t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng tÝch cùc - t¨ng tû träng ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô, gi¶m tû träng ngµnh n«ng nghiÖp trong c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh n­íc ta Thø hai: tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña c¸c nhãm ngµnh lín cña nÒn kinh tÕ còng kh¸c nhau, t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt thuéc vÒ nhãm ngµnh c«ng nghiÖp, sau ®Õn dÞch vô vµ thÊp nhÊt lµ nhßm ngµnh n«ng nghiÖp Thø ba: C«ng nghiÖp tuy ®­îc coi lµ ngµnh quan träng hµng ®Çu nh­ng trong thêi gian ®Çu cña CNH, ë n­íc ta c«ng nghiÖp nhá bÐ míi chØ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ khai th¸c s¶n phÈm th« tõ tµi nguyªn thiªn nhiªn. Nh­ng do nh÷ng ®­¬ng lèi ®æi míi cña §¶ng trong ngµnh c«ng nghiÖp ®· xuÊt hiÖn nhiÒu nh©n tè míi, t¹o tiÒn ®Ò cho s¶n xuÊt tiÕp tôc ph¸t triÓn. Cïng víi t¨ng tr­ëng c«ng nghiÖp sÏ chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ n­íc ta. Còng kh«ng thÓ cã qu¸ tr×nh CNH b»ng hÖ thèng dÞch vô ®Æc biÖt lµ hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ thÊp kÐm. V× vËy ngay trong giai ®o¹n ®Çu cña CNH-H§H, §¶ng ta ®· quan t©m tho¶ ®¸ng cho ph¸t triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi c, ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ l·nh thæ Chóng ta ®Òu biÕt r»ng, c¬ cÊu kinh tÕ l·nh thæ ph¶n ¸nh t×nh h×nh ph©n c«ng lao ®éng theo l·nh thæ. NÒn kinh tÕ-x· héi cña n­íc ta mang ®Ëm nÐt cña mét trong nh÷ng lo¹i h×nh cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt ch©u ¸. Chñ nghÜa t­ b¶n ®· ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi ë mét bé phËn l·nh thæ cña ®Êt n­íc (c¸c thµnh thÞ, c¸c vïng má, c¸c ®ån ®iÒn,..) nh­ng ®¹i bé phËn l·nh thæ cña ®Êt n­íc vÉn bÞ ng­ng ®äng, tr× trÖ, trong khu«n khæ cña mét nÒn tiÓu n«ng l¹c hËu; qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n chØ giíi h¹n trong c¸c c«ng x· n«ng th«n quy m« lµng, x·. Qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta (ë miÒn B¾c tõ sau n¨m 1954 vµ trong c¶ n­íc tõ sau n¨m 1975) chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña t­ duy m¸y mãc, cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu, do ®ã, ph©n c«ng lao ®éng theo l·nh thæ kinh tÕ quèc d©n ch­a cã nh÷ng chuyÓn dÞch ®¸ng kÓ vµ ®óng h­íng. So víi c¬ cÊu ngµnh vµ c¬ cÊu lÜnh vùc, c¬ cÊu l·nh thæ cã tÝnh tr× trÖ h¬n, cã søc ú lín h¬n. V× thÕ, nh÷ng sai lÇm trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ cÊu l·nh thæ cã ¶nh h­ëng l©u dµi ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, vµ rÊt khã kh¾c phôc, nÕu cã kh¾c phôc ®­îc còng hÕt søc tèn kÐm. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, ®iÒu hoµn toµn cã tÝnh quy luËt nµy ch­a ®­îc tÝnh ®Õn trong tæng s¬ ®å ph¸t triÓn vµ ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt cña n­íc ta giai ®o¹n 1986-2000; trong c¸c ph­¬ng ¸n ph©n vïng kinh tÕ vµ quy ho¹ch l·nh thæ; trong c¸c kÕ ho¹ch vµ dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cho c¸c vïng; trong c¸c luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt cho tõng ®èi t­îng ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, c¸c c«ng tr×nh cô thÓ...C¸c vïng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp h×nh thµnh ch­a phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ®Þa ph­¬ng, kh«ng æn ®Þnh vÒ ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt vµ quy m«, do ®ã, h¹n chÕ n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt x· héi. C¸c trung t©m c«ng nghiÖp vµ ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ c¸c ®« thÞ lín, ch­a ph¸t triÓn ®ång bé vµ ®óng h­íng, c¬ cÊu kinh tÕ vµ x· héi cña chóng chËm ®æi míi, kÐm hiÖu qu¶, do ®ã, ch­a t¹o ra ®­îc søc m¹nh ®Ó l«i kÐo toµn bé lùc l­îng s¶n xuÊt c¸c vïng l©n cËn ph¸t triÓn . §iÒu ®¸ng chó ý ë ®©y lµ t¸c ®éng qu¶n lý vÜ m« th«ng qua ®Çu t­ x©y dùng cßn rÊt yÕu, thiÕu ®Þnh h­íng. Trong nhiÒu tr­êng hîp cßn ¸p dông quy m« vµ c¬ cÊu ngµnh s¶n xuÊt cho c¸c vïng kh¸c nhau, ch­a ph¸t triÓn ®ång bé, theo mét tr×nh tù hîp lý c¸c phÇn tö c¬ cÊu l·nh thæ, ®Æc biÖt lµ c¸c yÕu tè kÕt cÊu h¹ tÇng s¶n xuÊt, x· héi vµ m«i tr­êng. 2.2 Yªu cÇu cña CNH-H§H 2.2.1CNH-H§H - phÊn ®Êu ®­a n­íc ta trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp -Yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ cña n­íc ta ®­îc §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam x¸c ®Þnh t¹i §¹i héi lÇn thø VIII lµ "X©y dùng n­íc ta trë thµnh mét n­íc c«ng n«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt -kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cao, quèc phßng, an ninh v÷ng ch¾c, d©n giÇu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh". Theo tinh thÇn cña V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, chóng ta ph¶i ra søc phÊn ®Êu ®Ó ®Õn n¨m 2020, vÒ c¬ b¶n, n­íc ta trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp. ë ®©y, n­íc c«ng nghiÖp cÇn ®­îc hiÓu lµ mét n­íc cã nÒn kinh tÕ mµ trong ®ã lao ®éng c«ng nghiÖp trë thµnh phæ biÕn trong c¸c ngµnh vµ c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ. Tû träng c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ c¶ vÒ GDP c¶ vÒ lùc l­îng lao ®éng ®Òu v­ît tréi h¬n so víi n«ng nghiÖp. 2.2.2 CNH-H§H gãp phÇn t¨ng c­êng, cñng cè khèi liªn minh c«ng-n«ng -§Ó thùc hiÖn yªu cÇu tæng qu¸t trªn, trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, c«ng nghiÖp ho¸ cÇn ph¶i thùc hiÖn ®­îc nh÷ng yªu cÇu cô thÓ nhÊt ®Þnh. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t, trong ®iÒu kiÖn kh¶ n¨ng vÒ vèn vÉn h¹n hÑp, nhu cÇu vÒ c«ng ¨n, viÖc lµm, rÊt bøc b¸ch, ®êi sèng nh©n d©n cßn nhiÒu khã kh¨n; t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn, t¨ng tr­ëng ch­a thËt æn ®Þnh, chóng ta cÇn tËp trung nç lùc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ra søc ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng-l©m-thuû s¶n. -CNH-H§H cßn ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ vµ x· héi trªn ®Þa bµn n«ng th«n. VÒ kinh tÕ sÏ ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a n«ng nghiÖp hµng ho¸ víi c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, néi bé n«ng-l©m nghiÖp vµ thuû s¶n, gi÷a trång trät vµ ch¨n nu«i, gi÷a nhãm c©y l­¬ng thùc víi c¸c nhãm c©y trång kh¸c, gi÷a c¸c ®µn gia sóc vµ gia cÇm...theo h­íng tÝch cøc, ­u tiªn xuÊt khÈu. Kinh tÕ t¨ng tr­ëng cao nh­ng vÉn b¶o ®¶m æn ®Þnh x· héi n«ng th«n, tr­íc hÕt t¨ng viÖc lµm, gi¶m thÊt nghiÖp, gi¶m sù ph©n ho¸ giµu nghÌo trong néi bé n«ng d©n, t¨ng phóc lîi x· héi, t¨ng thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng th«n, rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, tõ ®ã ng¨n chÆn dßng ng­êi tõ n«ng th«n dån vÒ thµnh thÞ kiÕm sèng nh­ hiÖn nay. VÊn ®Ò kÕt hîp ®óng ®¾n sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp víi c«ng nghÖ, x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ngµnh kinh tÕ vµ khoa häc mòi nhän, triÓn khai kÞp thêi c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, sÏ gióp cñng cè vµ t¨ng c­êng liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc trªn con ®­êng ®i lªn CNXH 2.3 §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH-H§H n­íc ta 2.3.1 Thµnh tÝch vµ th¾ng lîi a.T¨ng s¶n phÈm thu nhËp quèc d©n Kh¸c h¼n víi t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, d­íi ¸nh s¸ng ®æi míi toµn diÖn nÒn kinh tÕ cña §¶ng, c«ng cuéc CNH,H§H ®Êt n­íc trong thêi gian h¬n 10 n¨m qua n­íc ta ®· thu ®­îc mét sè thµnh tùu cã ý nghÜa b­íc ngoÆt Trong lÜnh vùc kinh tÕ, møc t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n h¬n 8% /n¨m. Trong tÊt c¶ c¸c khu vùc s¶n x._.