Chủ động hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt Nam

Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë viÖt nam *lêi më ®Çu Tr­íc ng­ìng cöa cña thÕ XXI, loµi ng­êi bÞ cuèn hót vµo mét qu¸ tr×nh mang tÝnh chÊt quèc tÕ bao trïm hÇu hÕt mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña thÕ giíi, ®ã lµ qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ mµ cèt lâi cña nã lµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ. §©y lµ mét xu thÕ kh¸ch quan t¸c ®éng mét c¸ch toµn diÖn ®Õn mäi d©n téc. Nã ®Æt mçi quèc gia tr­íc nh÷ng thêi c¬ vµ c¶ th¸ch thøc to lín. ViÖt nam chóng ta còng kh«ng ph¶I lµ mét ngo¹i lÖ. ChÝnh v× vËy tõ khi chóng ta tiÕn hµnh ®æi míi (1986)n­íc ta ®· nç lùc kh«ng ngõng më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ. Chóng ta ®· ngÆt h¸I ®­îc nhiÒu thµnh c«ng trong viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh­ viÖc trë thµnh viªn chÝnh thøc cña liªn minh ASEAN(1996), tham gia khu vùc mËu dÞch tù do AFTA, ký kÕt hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü.ViÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ t¹o ra cho viÖt nam nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc lín. ChÝnh v× vËy viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ viÖc hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó chóng ta cã thÓ tËn dông chiÖt ®Ó nh÷ng c¬ héi vµ v­ît qua ®­îc nh÷ng th¸ch thøc. ®Ó viÖt nam kh«ng chØ ch¸nh ®­îc nguy c¬ tôt hËu so víi quèc tÕ mµ cßn ph¸t triÓn s¸nh vai cïng 5 ch©u. ®Ò ¸n ®· ®­îc hoµn thµnh víi sù h­íng dÉn chØ b¶o nhiÖt t×nh cña gi¶ng viªn PGS-PTS Mai h÷u Thùc. Em xin ®­îc nãi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi thÇy Do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ vµ vÊn ®Ò lµ réng lín, phøc t¹p nªn trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch tr×nh bÇy cßn nhiÒu thiÕu sãt vµ h¹n chÕ nªn em mong ®­îc sù chØ dËy cña c¸c thÇy c« trong bé m«n. ®ÆT vÊn ®Ò Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét xu thÕ kh¸ch quan.trong h¬n mét thËp kû l¹i ®©y xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã sù ra t¨ng m¹nh mÏ g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc-c«ng nghÖ; xu thÕ chuyÓn tõ ®èi ®Çu sang ®èi tho¹i, thÕ giíi chuyÓn sang thêi kú míi - hoµ b×nh,hîp t¸c vµ ph¸t triÓn; sù gia t¨ng hµng lo¹t vÊn ®Ò toµn cÇu nh­ m«i tr­êng, d©n sè...Sù gia t¨ng m¹nh mÏ cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®Æt ra yªu cÇu kh¸ch quan ®ßi hái c¸c quèc gia ph¶i cã chiÕn l­îc héi nhËp phï hîp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc. Trong bèi c¶nh nµy kh«ng thÓ ph¸t triÓn nÕu kh«ng më cöa héi nhËp. Tuy vËy, héi nhËp, mét mÆt sÏ ®ãn nhËn ®­îc nh÷ng c¬ héi cho ph¸t triÓn, song mÆt kh¸c còng ph¶i ®èi mÆt víi hµng lo¹t th¸ch thøc do chÝnh xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®Æt ra. ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi chuyÓn sang ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. ViÖc ®Èy m¹nh tham gia héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc lµ mét néi dung, mét khÝa c¹nh quan träng cña c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay. Do vËy, viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu s©u vÒ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét vÊn ®Ò kh«ng chØ cã ý nghÜa vÒ mÆt lý luËn mµ cßn cã ý nghÜa thùc tiÔn rÊt quan träng. MÆc dï héi nhËp cã c¶ tÝch cùc vµ tiªu cùc, song ®èi víi viÖt nam ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, ®ßi hái chóng ta, nãi nh­ thñ t­íng phan v¨n kh¶i, cÇn ph¶i”chñ ®éng tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ “. Héi nhËp chñ ®éng sÏ lµ ph­¬ng ch©m hîp lý b¶o ®¶m cho chóng ta hoµ nhËp víi céng ®ång thÕ giíi mµ kh«ng bÞ hoµ tan. B\ néi dung I/ tÝnh tÊt yÕu cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 1/ kh¸I qu¸t vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù gia t¨ng nhanh chãng cña c¸c Häat ®éng kinh tÕ v­ît qua mäi biªn giíi quèc gia, khu vùc t¹o ra sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ t¨ng sù vËn ®éng ph¸t triÓn h­íng tíi nÒn kinh tÕ thÕ giíi thèng nhÊt. Sù gia t¨ng cña xu thÕ nµy thÓ hiÖn ë sù më réng møc ®é vµ quy m« mËu dÞch thÕ giíi, sù l­u chuyÓn cña c¸c dßng vèn trªn ph¹m vi toµn cÇu. 2 .TÝnh tÊt yÕu. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ thÕ giíi lµ mét xu thÕ kh¸ch quan do t¸c ®éng cña sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Nh÷ng thËp niªn cuèi thÕ kû XX, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn vèn, hµng ho¸, dÞch vô, chuyÓn giao c«ng nghÖ trong ph¹m vi toµn cÇu, xuÊt hiÖn nhiÒu hiÖn t­îng míi nh­ th­¬ng m¹i ®IÖn tö, ®ång tiÒn ¶o,nÒn kinh tÕ sè... kÐo theo sù ra ®êi lý thuyÕt míi vÒ kinh tÕ, ®ßi hái c¸c d©n téc trªn thÕ giíi ph¶I cã t­ duy míi ®èi víi th¸ch thøc vµ c¬ héi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ diÔn ra ë nhiÒu cÊp ®é, tõ hîp t¸c song ph­¬ng gi÷a hai n­íc, h×nh thµnh c¸c tam gi¸c, tø gi¸c, c¸c tiÓu vïng, tæ chøc khu vùc, liªn khu vùc, liªn ch©u lôc vµ c¸c tæ chøc toµn cÇu víi ph­¬ng thøc ®a d¹ng nh­ khu vùc mËu dich tù do, liªn minh thuÕ quan, thÞ tr­êng chung, diÔn ®µn kinh tÕ, liªn minh kinh tÕTrªn thÕ giíi hiÖn ®· cã h¬n 100 tæ chøc nh­ vËy. Toµn cÇu ho¸ lµ qu¸ tr×nh võa hîp t¸c võa ®Êu tranh; mçi n­íc cã thÓ tËn dông tèi ®a thÕ vµ lùc cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cña d©n téc trong quan hÖ ®a ph­¬ng vµ song ph­¬ng víi c¸c n­íc kh¸c. C¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn hµng ®Çu thÕ giíi lµ nh÷ng n­íc s¸ng lËp ra c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ nh­ IMF, WB, WTO, còng nh­ nhiÒu tæ chøc khu vùc, ®· vµ ®ang t×m mäi c¸ch chi phèi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc ®ã tõ viÖc ®Ò cö ng­êi cña m×nh vµo c¸c chøc vô chñ chèt, ®Æt ra c¸c ®Þnh chÕ, chÝnh s¸ch, thao tóng c¸c ho¹t ®éng t¸c nghiÖp cña c¸c tæ chøc ®ã nh»m phôc vô cho lîi Ých cña hä. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn còng nh­ nh÷ng n­íc ®ang chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ th­êng vµo thÕ yÕu trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, ®· vµ ®ang t×m tiÕng nãi chung trªn c¸c diÔn ®µn quèc tÕ, còng nh­ phèi hîp c¸c ho¹t ®éng chung trong c¸c c¬ quan quèc tÕ nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh, kiÒm chÕ sù thao tóng cña c¸c n­íc lín. Gi÷a c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn víi nhau, còng nh­ gi÷a c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ ®ang chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ còng th­êng xuÊt hiÖn nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau trong viÖc xö lý c¸c vÊn ®Ò chung cña thÕ giíi, tranh chÊp víi nhau vÒ th­¬ng m¹i, ®Çu t­, chu chuyÓn vèn, së h÷u trÝ tuÖ, b¶n quyÒn, thËm chÝ dÉn ®Õn c¸c cuéc “chiÕn tranh th­¬ng m¹i” trong quan hÖ mét sè n­íc nh­ NhËt-Mü vÒ «t«, EU- Mü vÒ chuèi, Anh - mét sè n­íc EU kh¸c vÒ thÞt bß. Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ víi thÕ giíi lµ vÊn ®Ò chung cho tÊt c¶ c¸c d©n téc; n­íc chiÕm 1/4 tæng GDP toµn thÕ giíi nh­ Mü, còng nh­ n­íc chiÕm h¬n 1/5 d©n sè thÕ giíi nh­ Trung Quèc mÆc dï cã chÕ ®é x· héi kh¸c nhau, còng kh«ng thÓ ®øng ngoµI xu thÕ chung ®ã ®­îc. Do vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi n­íc ta hiÖn nay kh«ng ph¶I lµ cã héi nhËp hay kh«ng, mµ lµ lµm thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o ®­îc lîi Ých d©n téc trong qu¸ tr×nh héi nhËp vÒ kinh tÕ víi thÕ giíi. Lîi Ých d©n téc ®­îc thÓ hiÖn trong môc tiªu dµI h¹n, nh­ ®· ®­îc x¸c ®Þnh trong nhiÒu v¨n kiÖn cña ®¶ng vµ nhµ n­íc, lµ d©n giÇu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh,®­îc cô thÓ ho¸ trong môc tiªu tõng giai ®o¹n trung h¹n 5 n¨m vµ hµng n¨m. héi nhËp kinh tÕ víi thÕ giíi gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã b»ng c¸nh më réng kh«ng ngõng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi c¸c n­íc vµ tæ chøc quèc tÕ, tranh thñ tèi ®a nguån lùc tõ bªn ngoµI ®Ó båi d­ìng nguån lùc trong n­íc, t¹o thµnh mét hîp lùc nh»m ®Èy nhanh vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc trong khu vùc, tõ ®ã l¹i t¹o ra ®IÒu kiÖn ®Ó cho viÖc hîp t¸c vµ c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh»m më réng thÞ tr­êng, tranh thñ thªm vèn, c«ng nghÖ, kiÕn thøc qu¶n lý ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh h­íng x¨ héi chñ nghÜa, thùc hiÖn d©n giÇu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh, tr­íc m¾t lµ thùc hiÖn th¾ng lîi nh÷ng nhiÖn vô nªu ra trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi n¨m 2001-2010 vµ kÕ ho¹ch 5n¨m 2001-2005. II/ thùc tr¹ng héi nhËp kinh tÕ cña viÖt nam. 1. thùc tr¹ng kinh tÕ cña viÖt nam. a, KÕt thóc n¨m 1999, n¨m thø 9 cña chiÕn l­îc 10 n¨m (1991-2000), thÕ vµ lùc cña n­íc ta ®­îc n©ng lªn râ rÖt: Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao, b×nh qu©n GDP h»ng n¨m trong thêi kú 1991- 1995 lµ 8,2%, hai n¨m 1996 vµ 1997 trªn møc ®ã vµ hai n¨m tiÕp theo 1998 vµ 1999 kho¶ng 5 %. Gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp t¨ng trªn 10% vµ n«ng nghiÖp t¨ng trªn 4%. Tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cao gÊp 2 ®Õn 3 lÇn tèc ®é t¨ng GDP. Ngo¹i trõ n¨m 1991 do gi¶m sót trong quan hÖ bu«n b¸n víi Liªn X« (cò) nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m 15,1%, tõ 1992 ®Õn 1997 t¨ng 25 ®Õn 30% n¨m. N¨m 1998 gÇn nh­ kh«ng t¨ng, n¨m 1999 t¨ng kho¶ng 23%. T×nh tr¹ng nhËp siªu ®· ®­îc thu hÑp dÇn vµ tõ 1998 vÒ c¬ b¶n ®· c©n b»ng ®­îc c¸n c©n th­¬ng m¹i quèc tÕ. Kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 1999 ®¹t 11,5 tû USD, b»ng 5 lÇn n¨m 1991. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu ®· cã biÕn ®æi quan träng theo h­íng t¨ng dÇn gi¸ trÞ gia t¨ng hµng xuÊt khÈu. Tõ chç cã Ýt mÆt hµng ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu trªn 100 triÖu USD, n¨m 1999 ®· cã nhiÒu mÆt hµng ®¹t trªn 1 tû USD nh­ dÇu th«, g¹o, hµng dÖt, may, giµy dÐp. Du lÞch vµ dÞch vô quèc tÕ ®· ®­îc ph¸t triÓn nhanh chãng, hµng ngµn kh¸ch s¹n, nhµ hµng, trung t©m du lÞch ®· h×nh thµnh mét m¹ng l­íi cã thÓ thu hót hµng n¨m nhiÒu triÖu kh¸ch quèc tÕ. C¸c dÞch vô hµng kh«ng, hµng h¶I, b­u chÝnh, viÔn th«ng, tµI chÝnh, b¶o hiÓm, tÝn dông quèc tÕ ®· ®­îc ph¸t triÓn nhanh vµ mét sè dÞch vô ®· ®­îc tÇm cì khu vùc. - §· thu hót ®­îc h¬n 2400 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI víi vèn ®¨ng ký 36 tû USD, trong ®ã vèn ®· thùc hiÖn 15,5 tû USD, chiÕm kho¶ng 28% tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi thêi kú 1991-1999. Hµng ngµn c«ng ty, trong ®ã cã nhiÒu c«ng ty ®a quèc gia cña gÇn 70 vµ vïng l·nh thæ ®ang ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ kinh doanh ë n­íc ta .Tõ n¨m 1993, n­íc ta ®· nèi l¹i kho¶n viÖn trî ph¸t triÓn (ODA), b×nh qu©n mçi n¨m kho¶ng 1 tû USD ®· ®­îc ®Çu t­ vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn. Khi mµ loµI ng­êi b­íc vµo thiªn niªn kû míi th× n­íc ta còng ®· cã thÕ vµ lùc m¹nh h¬n, còng nh­ ®· tÝch luü ®­îc nh÷ng kinh nghiÖm quý gi¸ trong viÖc x©y dùng nªn kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn vµ trong qu¸ tr×nh héi nhËp vÒ kinh tÕ víi thÕ giíi b, Tuy vËy, thùc tr¹ng kinh tÕ n­íc ta nh×n d­íi gãc ®é héi nhËp kinh tÕ víi thÕ gií còng béc lé nh÷ng nh­îc ®Ióm ®¸ng l­u ý: Thêi kú 1991-1995 lµ lóc mµ ë trong n­íc th× nguån vèn vËt chÊt cßn h¹n hÑp, kinh nghiªm qu¶n lý nhµ n­íc vµ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn ch­a nhiÒu; ë ngoµI n­íc th× t×nh h×nh quèc tÕ nh×n chung lµ bÊt lîi, Liªn X« (cò) tan r· lµm gi¶m sót ®ét ngét quan hÖ bu«n b¸n chñ yÕu cña n­íc ta víi thÕ gií. Mü vµ ®ång minh cña Mü kÐo dµI cuéc cÊm vËn vÒ kinh tÕ víi n­íc ta cho ®Õn ®Çu n¨m 1994, nguån ODA míi ®­îc nèi l¹i tõ 1993 vµ hÕt n¨m 1995 chØ thùc hiÖn ®­îc 1,73 tû USD. Trong bèi c¶nh ®ã, toµn bé c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991-1995 ®· ®­îc thùc hiÖn v­ît møc kh¸ cao. Møc t¨ng thùc tÕ b×nh qu©n h»ng n¨m : GDP 8,2% (kÕ ho¹ch 5,5-6,5%), gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp 13,5% ( KH 7,5—8,5), gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp 4,5%(KH 3,7-4,5%)... Thêi kú 1996-2000 lµ thêi kú cã nhiÒu nh©n tè thuËn lîi h¬n; ë trong n­íc th× nªn kinh tÕ ®ang ®µ ph¸t triÓn víi tèc ®é kh¸ cao, ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n nh×n chung ®­îc c¶I thiÖn, ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng néi ®Þa kh¸ s«I ®éng, nÒn tµI chÝnh tiÒn tÖ ®· ®­îc æn ®Þnh; ë ngoµI n­íc th× víi viÖc gia nhËp ASEAN, tham gia AFTA, ký hiÖp ®Þnh khung víi EU vµ b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Mü vµo th¸ng 7-1995, còng nh­ lµ thµnh viªn cña APEC vµo th¸ng 11-1998, vÞ thÕ n­íc ta trªn tr­êng quèc tÕ ®· ®­îc c¶I thiÖn râ rÖt. Trong bèi c¶nh ®ã, trõ chØ tiªu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c¸c chØ tiªu kinh tÕ kh¸c cña kÕ ho¹ch 1996-2000 ®¹t thÊp h¬n nhiÒu so víi møc dù kiÕn. - Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp dù kiÕn t¨ng 4,5- 5,5%/n¨m, cã thÓ ®¹t 5,1-5,2%/n¨m. S¶n l­îng l­¬ng thùc quy thãc n¨m 1999 ®¹t 33,8 triÖu tÊn v­ît møc dù kiÕn 30-32 triÖu tÊn cña n¨m 2000. Tèc ®é t¨ng GDP dù kiÕn 9-10%/n¨m nh­ng chØ ®¹t kho¶ng 6,8%/n¨m t­¬ng ®­¬ng 2/3 møc dù kiÕn vµ thÊp h¬n nhiÒu so víi møc t¨ng cña 5 n¨m tr­íc ®ã. 2.nh×n l¹i qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. ®IÒu cÇn nãi lµ, kh«ng ph¶I chØ cã thËp kû 90 võa qua chóng ta míi tiÕn hµnh héi nhËp quèc tÕ. Nh×n l¹i chÆng ®­êng ph¸t triÓn cña d©n téc ta, trªn thùc tÕ ch­a bao giê chóng ta t¸ch khái nÒn kinh tÕ thÕ giíi, chóng ta ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc qu¸ tr×nh héi nhËp. Tr­¬c khi nhµ n­íc viÖt nam (viÖt nam d©n chñ céng hoµ nay lµ céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam) ra ®êi viÖc tham gia vµo tiÕn tr×nh kinh tÕ thÕ giíi cña chóng ta chÞu sù chi phèi cña chñ nghÜa thùc d©n, ®ã thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh bÞ ®éng. Sau khi n­íc viÖt nam d©n chñ céng hoµ ra ®êi do ®IÒu kiÖn chiÕn tranh nªn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ tham gia vµo qu¸ tr×nh kinh tÕ quèc tÕ rÊt h¹n chÕ. Trªn thùc tÕ tõ n¨m 1945 ®Õn khi chóng ta thùc hiÖn ®æi míi, quan hÖ viÖt nam víi khu vùc (®«ng nam ¸) cã thÓ nãi lµ bÞ ngõng chÖ. Chóng ta chØ tiÕn hµnh quan hÖ hîp t¸c víi c¸c quèc gia XHCN mµ ®¸ng chó ý lµ viÖc tham gia vµo Héi t­¬ng trî kinh tÕ (SEV). Tham gia vµo SEVphÇn nhiÒu còng kh«ng ph¶I xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu tÊt yÕu cña ph©n c«ng hîp t¸c vÒ mÆt kinh tÕ ®èi víi ViÖt Nam. Nh­ vËy cã thÓ thÊy thËp kû 90 lµ thËp kû héi nhËp khëi ®Çu ®óng nghÜa. Còng v× vËy chóng t«I muèn ®I s©u nh×n nhËn l¹i qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ cña ta thêi gian nµy, tõ ®ã cã c¬ së cho nh÷ng ®Ò xuÊt vµ gîi ý cho t­¬ng lai. Chóng ta biÕt r»ng tõ cuèi thÕ kû 70, ®Êt n­íc l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n, c¬ chÕ kinh tÕ cò tá ra kh«ng cßn t¸c dông, c¬ chÕ míi ch­a h×nh thµnh. ViÖn trî ë bªn ngoµI b¾t ®Çu khã kh¨n, gi¶m sót, trong khi ®ã c¸c thÕ lùc thï ®Þch trong vµ ngoµI chèng ph¸ dån Ðp ta trªn c¸c ph­¬ng diÖn. GÇn suèt thËp kû 80 chóng ta loay hoay t×m ph­¬ng c¸ch kh¾c phôc song kh«ng nh÷ng kh«ng hiÖu qu¶ mµ cßn lµm cho t×nh tr¹ng khã kh¨n, phøc t¹p thªm. §¹i héi VI cña §¶ng ®· më ra ph­¬ng c¸ch míi, chóng ta ®· tiÕn hµnh ®æi míi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. Cïng víi nh÷ng ®æi míi bªn trong chóng ta thùc hiÖn chuyÓn h­íng chiÕn l­îc trong kinh tÕ ®èi ngo¹i, tõng b­íc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. TiÕp theo tinh thÇn ®æi míi cña §¹i héi VI, §¹i héi VII vµ VIII, cïng c¸c NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Trung ­¬ng trong c¸c kú §¹i héi ®Òu cã chó ý ®Õn vÊn ®Ò héi nhËp quèc tÕ. NÕu nh­ §¹i héi VI §¶ng ta nhÊn m¹nh ph¶I “g¾n thÞ tr­êng trong n­íc víi thÕ giíi, gi¶I quyÕt mèi quan hÖ tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu, cã chÝnh s¸ch b¶o vÖ thÞ tr­êng néi ®Þa”, th× t¹i Héi nghÞ Trung ­¬ng lÇn thø 3 kho¸ VII ®· cã b­íc tiÕn trong x¸c ®Þnh cô thÓ néi dung cña héi nhËp quèc tÕ, trong ®ã kh¼ng ®Þnh ph¶I khai th«ng quan hÖ víi c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ. T­ t­ëng nµy ®­îc kh¼ng ®Þnh l¹i t¹i Héi nghÞ Trung ­¬ng 7 kho¸ VII lµ “tõng b­íc tham gia c¸c héi, c¸c tæ chøc kinh tÕ, th­¬ng m¹i thÕ giíi vµ khu vùc”. §¹i héi VIII cña §¶ng tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ kh¼ng ®Þnh vÒ sù cÇn thiÕt còng nh­ lµm râ thªm vÒ néi dung vµ tiÕn tr×nh héi nhËp. NghÞ quyÕt §¹i hé nhÊn m¹nh ph¶I “X©y dùng mét nÒn kinh tÕ më, héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong n­íc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶”. “§IÒu chØnh c¬ cÊu thÞ tr­êng ®Ó võa héi nhËp khu vùc võa héi nhËp toµn cÇu, xö lý ®óng ®¾n lîi Ých gi÷a ta vµ c¸c ®èi t¸c. Chñ ®éng tham gia th­¬ng m¹i thÕ giíi, c¸c diÔn ®µn,c¸c tæ chøc, c¸c ®Þnh chÕ quèc tÕ mét c¸ch cã chän läc, víi b­íc ®I thÝch hîp”. Nh­ vËy cã thÓ nãi chñ tr­¬ng héi nhËp cña §¶ng ta lµ nhÊt qu¸n trong tiÕn tr×nh ®æi míi. §©y chÝnh lµ c¬ së rÊt quan träng ®Ó triÓn khai, thóc ®Èy héi nhËp trªn thùc tÕ. Tr¶I qua h¬n mét thËp kû tõng b­íc héi nhËp chóng ta ®· cã ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu quan träng trªn c¸c mÆt th­¬ng m¹i, ®Çu t­, ngo¹i giao.. ph¸ bá thÕ c« lËp, t¹o ra m«I tr­êng cïng hîp t¸c ph¸t triÓn víi c¸c ®èi t¸c trªn thÕ giíi. Cô thÓ vÒ ngo¹i th­¬ng, chóng ta ®· më quan hÖ kinh tÕ víi 150 quèc gia vµ l·nh thæ trªn thÕ giíi. Tõ n¨m 1990 ®Õn 1999 tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam t¨ng 4,5 lÇn, khi ®ã tæng gi¸ trÞ nhËp khÈu t¨ng h¬n 4 lÇn. Trªn thùc tÕ kÕt thóc n¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu gÇn nh­ ngang b»ng. Trong c¬ cÊu hµng ho¸ còng cã chuyÓn biÕn tÝch cùc theo h­íng ®a d¹ng mÆt hµng, t¨ng dÇn nh÷ng hµng ho¸ qua chÕ biÕn. Trong lÜnh vùc thu hót vèn n­íc ngoµI chóng ta còng ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. TÝnh ®Õn th¸ng 9/1999 chóng ta ®· thu hót 35,9 tû USD FDI cña h¬n 70 quèc gia vµ l·nh thæ trªn thÕ giíi, trong ®ã ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp vµ x©y dùng la gÇn 51%. Cïng víi v«n FDI chóng ta cßn tiÕp nhËn mét l­îng kh«ng nhá nguån vèn qua kªnh ODA. Nguån ODA thùc sù cã ý nghÜa quan träng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm ®èi víi ViÖt Nam. TÝnh ra møc vèn n­íc ngoµI hiÖn nay chiÕm kho¶ng 30% tæng vèn ®Çu t­ x· héi. Tû lÖ ®ãng gãp cña khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI trong GDP ®Òu t¨ng lªn qua c¸c n¨m. N¨m 1993 ®¹t 3,6%, ®Õn n¨m 1998 ®¹t 9%; n¨m 1999 ®¹t kho¶ng 10,5%. Nguån thu ng©n s¸ch tõ khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI ®¹t 370 triÖu USD vµo n¨m 1998. Cïng víi më cöa thu hót vèn n­íc ngoµI, gia t¨ng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng ®· m¹nh d¹n tham gia ®Çu t­ ra n­íc ngoµI, kÓ c¶ vµo nh÷ng n­íc ph¸t triÓn nh­ NhËt B¶n. TÝnh ®Õn nay c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· cã 27 dù ¸n ®Çu t­ ra n­íc ngoµI víi tæng sè kho¶ng 8 triÖu USD, tËp trung chñ yÕu trong lÜnh vùc chÕ biÕn thùc phÈm, th­¬ng m¹i, dÞch vô vµ x©y dùng v.v..§ång thêi trong nh÷ng n¨m 90 chóng ta ®· ký c¸c hîp ®ång ®­a 7 v¹n lao ®éng ra n­íc ngoµI lµm viÖc. ViÖc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi kh«ng chØ cho phÐp ta thu ®­îc vèn, mµ dùa vµo ®ã chóng ta n¾m b¾t ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ kü thuËt vµ qu¶n lý tiªn tiÕn, tõng b­íc t¹o cho ta mét ®éi ngò c«ng nh©n cã tr×nh ®é phï hîp cho viÖc ph¸t triÓn nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i trong thêi ®¹i ngµy nay. Theo con sè cña vô qu¶n lý dù ¸n, bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, riªng trong khu vùc cã FDI ®· thu hut 285,7 ngh×n lao ®éng(sè liÖu ®Õn th¸ng 8/1999). Thùc ra ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nh­ trªn trong nh÷ng n¨m qua ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ®æi míi c¶I thiÖn m«I tr­êng ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ luËt ®Çu t­, mÆc dï cßn cã nhiÒu ®IÒu cÇn ®IÒu chØnh, song ®Òu ®­îc thõa nhËn lµ luËt cëi më, cã søc hót ®èi víi FDI. Chóng ta còng cã nhiÒu ®æi míi trong lÜnh vùc tµI chÝnh tiÒn tÖ, ®IÒu chØnh c¸c møc thuÕ theo h­íng ngµy cµng tù do h¬n. KÕt qu¶ cña héi nhËp cßn thÓ hiÖn râ ë viÖc héi nhËp vµ tham gia vµo nh÷ng ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc trong khu vùc vµ toµn cÇu. Chóng ta ®· trë thµnh viªn cña APTA, APEC, cã quan hÖ chÆt víi c¸c tæ chøc chuyªn m«n cña UN, IMF vµ WB còng nh­ ADB. §Æc biÖt chóng ta ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt –Mü vµ ®ang xóc tiÕn tham gia vµo WTO. Víi viÖc héi nhËp tÝch cùc, chñ ®éng nh­ trªn ®· gãp phÇn quan träng vµo thµnh tùa kinh tÕ- x· héi trong h¬n m­êi n¨m ®æi míi võa qua. Kh«ng nh÷ng ph¸ bá thÕ bao v©y vµ c« lËp vµ cßn gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trong khu vùc còng nh­ trªn tr­êng quèc tÕ. Tuy vËy, ®IÒu còng cÇn thÊy lµ, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶, tiÕn tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam trong h¬n m­êi n¨m qua còng ®· vµ ®ang ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò c¶ ë tÇm vÜ m« vµ vi m« cÇn suy nghÜ, gi¶I quyÕt ®Ó tiÕp tôc héi nhËp ngµy cµng hiÖu qu¶ h¬n. 3. Mét sè thuËn lîi vµ khã kh¨n ®Æt ra ®èi víi viÖc “®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi”. a.Nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n. Thø nhÊt, §¶ng còng nh­ nhµ n­íc cã nh÷ng chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n cho viÖc chñ ®éng tham gia vµo tiÕn tr×nh khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸.Chóng ta cßn nhí khi b¾t ®Çu b­íc vµo c¶I c¸ch ®æi míi viÖc më réng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c quèc gia, tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ toµn cÇu ch­a ph¶I ®· cã tiÕng nãi chung.§IÒu ®ã ¶nh kh«ng nhá ®Õn nhÞp ®é héi nhËp. Nay víi quan ®Ióm vµ nguyªn t¾c râ rµng chóng ta ®Èy nhanh qóa tr×nh héi nhËp. §­êng lèi ë tÇm vÜ m«, vÒ “ xu thÕ kh«ng thÓ tr¸nh khái ®èi víi sù ph¸t triÓn” cña viÖc tham gia toµn cÇu ho¸ thùc tÕ cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi sù nghiÖp ®æi míi, héi nhËp cña ViÖt Nam. Tõ nhËn thøc nµy, mµ trong nh÷ng n¨m qua ViÖt Nam ®· cã b­íc chuyÓn ®æi lín trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i noi riªng. C¸c chÝnh s¸ch nµy ®Òu theo ®Þnh h­íng tù do, tÊt nhiªn ë c¸c tÇng cÊp kh¸c nhau phô thuéc vµo thùc lùc cô thÓ cña mçi lÜnh vùc cô thÓ. Thø hai, tham gia toµn cÇu ho¸ chÝnh lµ tranh thñ nh÷ng ®IÒu kiÖn quèc tÕ ®Ó khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ n­íc nhµ, phôc vô n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.ViÖt Nam lµ quèc gia cã nguån tµI nguyªn phong phó nh­ng ch­a ®­îc khai th¸c hiÖu qu¶. Víi nguån tµI nguyªn phong phó kh«ng chØ t¹o ®IÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c chÕ biÕn mµ cßn lµ søc hót ®èi víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. Trªn c¬ së c¸c nguån tµI nguyªn thiªn nhiªn chóng ta cã thÓ x¸c lËp c¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ víi c¸c s¶n phÈm cã tÝnh c¹nh tranh ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi. VÒ vÞ trÝ ®Þa lý, n­íc ta lµ cöa ngâ ®I Th¸I B×nh D­¬ng cña mét sè quèc gia §«ng Nam ¸ , lµ ®IÕm tiÕp gi¸p víi c¸c tuyÕn ®­êng giao th«ng quan träng trªn thÕ giíi. §¸ng chó ý víi bê biÓn dµI, tr¶I dµI tõ b¾c vµo nam víi nhiÒu h¶I c¶ng, ®Æc biÖt lµ c¶ng Cam Danh cã ®é s©u thuËn lîi cho ph¸t triÓn giao th«ng hµng h¶I còng nh­ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. NgoµI mét sè kho¸ng s¶n nh­ B«xit cã tr÷ l­îng lín 5 tû tÊn ®øng thø ba trªn thÕ giíi, quÆng ®Êt hiÕm còng cã tr÷ l­îng lín ®øng hai trªn thÕ giíi sau Trung Quèc, th× c¸c lo¹i kho¸ng s¶n ë ViÖt Nam tuy tr÷ l­îng kh«ng lín nh­ng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. Trong thêi gian qua viÖc khai th¸c cßn h¹n chÕ. §Ó ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, th× viÖc sö dông c¸c nguån lùc ®ã th«ng qua hîp t¸c quèc tÕ lµ rÊt cÇn thiÕt. Víi thùc tr¹ng nguån tµI nguyªn thiªn nhiªn còng nh­ xÐt trªn hiÖu qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ chóng ta kh«ng nªn h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu tµI nguyªn nh­ mét sè cã nguån tµI nguyªn lín. CÇn qua hîp t¸c còng nh­ ph¸t huy n¨ng lùc bªn trong ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn sang xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chÕ biÕn. Thùc tÕ cho thÊy, mÆc dï nh÷ng n¨m qua c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ta còng ®· cã c¶I thiÖn, song vÒ c¬ b¶n vÉn lµ xuÊt khÈu tµI nguyªn, trong ®ã cã dÇu, than ®¸. Trong ®IÒu kiÖn gi¸ c¸nh keo chóng ta cµng xuÊt khÈu cµng thua thiÖt. Víi nguån lùc tµI nguyªn hiÖn cã chóng ta cÇn tËp trung ph¸t triÓn c¸c ngµnh vËt liÖu x©y dùng, gèm sø, du lÞch, kÕt hîp ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm tõ c©y c«ng nghiÖp ®Ó t¹o s¶n phÈm xuÊt khÈu. §ång thêi chó ý ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh xÝ nghiÖp võa vµ nhá, trªn c¬ së liªn doanh ®Ó tËn dông nguån kho¸ng s¶n phong phó, ®a d¹ng phôc vô nhu cÇu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸. Thø ba, ViÖt nam hiÖn nay tuy lµ quèc gia ®ang ph¸t triÓn, lµ mét trong nh÷ng n­íc nghÌo nhÊt cña thÕ giíi,song n­íc ta ®­îc ®¸nh gi¸ cao vÒ chØ sè nguån nh©n lùc. Víi thÞ tr­êng gÇn 80 triÖu d©n, trong ®ã ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng cao (d©n sè trÎ ), cã tr×nh ®é v¨n ho¸, cÇn cï lao ®éng vµ ®Æc biÖt gi¸ lao ®éng rÎ. ®ã lµ lîi thÕ so s¸nh cã ý nghÜa trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Trong ®IÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang qu¸ ®é sang nÒn kinh tÕ trÝ tuÖ, khoa häc- c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh, trë thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp, tri phèi mäi lÜnh vùc kinh tÕ- x· héi, nh­ng còng kh«ng thÓ thay thÕ vai trß cña nguån lùc lao ®éng. H¬n n÷a, b¶n th©n nguån lùc lao ®éng cßn lµ nh©n tè s¸ng t¹o ra c«ng nghÖ thiÕt bÞ vµ sö dông chóng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Trªn thùc tÕ nhiÒu c«ng ty n­íc ngoµI vµo ViÖt Nam, mét trong nh÷ng lý do quan träng lµ tËn dông nguån lao ®éng dåi dµo, dÎ vµ cã kh¶ n¨ng tiÕp thu c«ng nghÖ míi ë ViÖt Nam. Thoe ®¸nh gi¸ cña c¸c c«ng ty nhËt khi ph©n tÝch lîi thÕ m«I tr­êng kinh doanh cña c¸c quèc gia ASEAN, ViÖt Nam ®øng thø 7 trong sè 10 quèc gia. Tuy vËy nÕu xÐt riªng vÒ yÕu tè nguån nh©n lùc, lîi thÕ cña ta kh«ng thua kÐm Th¸I lan, thËm chÝ cßn v­ît c¶ In®«nªxia vµ Myanma. ChØ sè HDI cña ta ch­a cao so víi thÕ giíi, míi chØ 0,56 song so víi c¸c quèc gia cã thu nhËp t­¬ng øng th× ta l¹i ë nhãm cao. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ t¹o c¬ héi ®Ó nguån nh©n lùc cña n­íc ta khai th«ng giao l­u víi thÕ giíi bªn ngoµI. Ta cã thÓ qua héi nhËp ®Ó xuÊt khÈu lao ®éng qua c¸c hîp ®ång gia c«ng chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. ®ång thêi t¹o ®IÒu kiÖn ®Ó nhËp khÈu lao ®éng kü thuËt cao, c«ng nghÖ míi mµ hiÖn nay ta ®ang rÊt cÇn. Nh­ vËy víi lîi thÕ nhÊt ®Þnh vÒ nguån lao ®éng cho phÐp lùa chän d¹ng h×nh phï hîp tham gia vµo héi nhËp vµ chÝnh qua héi nhËp lµ ®IÒu kiÖn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng nguån lao ®éng cña ViÖt Nam. Thø t­ chóng ta ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong ®IÒu kiÖn ®Êt n­íc hßa b×nh, chÝnh trÞ- x· héi æn ®Þnh. ®©y lµ c¬ héi rÊt quan träng ®Ó tËp chung ph¸t triÓn kinh tÕ, më réng quan hÖ ®èi ngo¹i. ChÝnh trÞ- x· héi æn ®Þnh theo mét khuynh h­íng nhÊt qu¸n chÝnh lµ bé läc quan träng trong qu¸ tr×nh giao l­u héi nhËp, h¬n n÷a nã ®¶m b¶o vai trß ®Þnh h­íng trong héi nhËp quèc tÕ. Chóng ta biÕt r»ng khi b¾t ®Çu thùc hiÖn ®æi míi, g¾n liÒn víi b­íc chuyÓn c¬ chÕ ®· nÈy sinh kh«ng Ýt tiªu cùc trong t­ t­ëng ®¹o ®øc, lèi sèng. NhiÒu ng­êi lîi dông chøc quyÒn vµ sù ch­a hoµn thiÖn cña c¬ chÕ qu¶n lý vµ ph¸p luËt ®· giÇu nªn nhanh chãng, trong khi ®¹i bé phËn d©n c­ cßn sèng trong khã kh¨n. Nh×n chung t×nh h×nh kinh tÕ -x· héi cßn kh¸ gay g¾t vµo cuèi nh÷ng n¨m 1980. Trong bèi c¶nh ®ã, trªn thÕ giíi còng ®ang cã chuyÓn biÕn phøc t¹p, ®¸ng chó ý nhÊt lµ sù sôp ®æ cña CNXH ë Liªn X« vµ §«ng ¢u. ®IÒu nµy ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi viÖt nam còng nh­ ®Õn t­ t­ëng, t×nh c¶m cña c¸n bé nh©n d©n víi CNXH, hoµI nghi vµo kh¶ n¨ng më cña héi nhËp ph¸t triÓn. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ, ngay tõ héi nghÞ trung ­¬ng 7 khãa VI ®¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh tÝnh tÊt yÕu cña CNXH, kh¼ng ®Þnh kh¸ch quan vµ ph­¬ng h­íng XHCN cña qu¸ tr×nh c¶I c¸ch ®æi míi. ®¹i héi VII còng kh¼ng ®Þnh: ‘nh©n d©n ta quyÕt kh«ng chÊp nhËn con ®­êng nµo kh¸c ngoµI con ®­êng XHCN’. Trªn thùc tÕ g¾n liÒn víi sù vËn ®éng hiÖn thùc cña cuéc sèng, ®¶ng ta ®· tõng b­íc hoµn thiÖn, bæ sung cô thÓ hãa thªm ®­êng nèi ®æi míi, më cöa héi nhËp. Trong qu¸ tr×nh ®ã, ®¶ng ta ®· ®­îc cñng cè vÒ chÝnh trÞ vµ tæ chøc, vai trß l·nh ®¹o cña ®¶ng trong x· héi ®­îc t¨ng c­êng. a Trong qu¸ tr×nh ®æi míi g¾n liÒn víi c¶I c¸ch hµnh chÝnh,®æi míi néi dung vµ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ- x· héi, chóng ta ®· ban hµnh hiÕn ph¸p míi cïng nhiÒu luËt lÖ nh»m thÓ chÕ hãa quyÒn lùc cña nh©n d©n, thùc tiÔn qu¶n lý x· héi cã d©n giÇu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ vµ v¨n minh. Cïng víi chØnh ®èn ®¶ng chóng ta chó träng d©n chñ hãa c¬ së thùc sù më ra kh¶ n¨ng tham gia ®ãng ngãp cña mäi ng­êi vµo c¸c quyÕt s¸ch ph¸t triÓn liªn quan ®Õn lîi Ých cña chÝnh ng­êi d©n, cña c¸c ®Þa ph­¬ng còng nh­ cña nhµ n­íc. Víi sù ®æi míi ph¸t triÓn h¬n m­êi n¨m qua ®Êt n­íc ®· thu ®­îc kÕt qu¶ rÊt ®¸ng tù hµo. sau mét thËp kû t¨ng tr­ëng,GDP ®· t¨ng nªn gÊp h¬n 2 lÇn, tõ n­íc nhËp l­¬ng thùc trë thµnh kh«ng nh÷ng lµ mét quèc gia tù tóc ®­îc l­¬ng thùc mµ cßn lµ n­íc cã møc xuÊt khÈu lín, ®øng 2-3 thÕ giíi víi 3,8 triÖu tÊn n¨m 1998 vµ 4,3 triÖu tÊn n¨m 1999. cïng víi ®ã ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n hãa tinh thÇn cña nh©n d©n ®­îc c¶I thiÖn. Thµnh qu¶ nµy t¹o ra niÒm tin v÷ng ch¾c cña toµn d©n vµo sù nghiÖp ®æi míi, ®­a l¹i sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ- x· héi theo mét khuynh h­íng ®I lªn CNXH. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ- x· héi cho phÐp tËp chung toµn thÓ søc lùc cña nh©n d©n cho ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Trong nh÷ng n¨m võa qua kh«ng nh÷ng ph¸t huy tèt nguån lùc trong n­íc cho ®æi míi mµ cßn thu hót ®­îc sù ®ãng ngãp kh«ng nhá cña kiÒu bµo ta ë n­íc ngoµI bªn c¹nh mét l­îng vèn lín cña n­íc ngoµI ®æ vµo ViÖt Nam. Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ- x· héi thùc sù lµ yÕu tè quan träng t¹o ra m«I tr­êng kinh doanh lµnh m¹nh t¨ng søc hót ®èi víi ®Çu t­. Chóng ta thùc hiÖn ®æi míi ®I nªn CNXH. Héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi còng chÝnh lµ nh»m tranh thñ c¸c ®IÒu kiÖn vÒ vèn , kü thuËt v.v... cho sù nghiÖp ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ d©n téc theo h­íng ®· x¸c ®Þnh : x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa mµ trong ®ã ®¶ng l·nh ®¹o nhµ n­íc qu¶n lý, nh©n d©n lao ®éng lµm chñ. Víi môc tiªu vµ ®­êng nèi héi nhËp ®ã ®· x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c trong qu¸ tr×nh tham gia héi nhËp vµ quy ®Þnh c¸c chiÒu h­íng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn khi tiÕp nhËn. ®ång thêi nã còng quy ®Þnh quan ®iÓm chÝnh thøc cña viÖt nam trong ®Êu tranh cho xu thÕ héi nhËp b×nh ®¼ng v× sù ph¸t triÓn chung cña c¸c d©n téc. Chóng ta héi nhËp ®Ó x©y dùng x· héi cã d©n giÇu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh, v× vËy chóng ta chØ chÊp nhËn vµo cuéc tr¬i khi më ra c¸c ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu ®ã. VÒ ®iÒu nµy quan ®iÓm cña Trung Quèc rÊt ®¸ng tham kh¶o. hä quan niÖm c¸c luËt tr¬i hiÖn nay cã ba cÊp ®é :phï hîp, ch­a phï hîp, kh«ng phï hîp vµ khi kh«ng phï hîp hä kh«ng chÊp nhËn, cßn ch­a phï hîp hä ®Êu tranh cho phï hîp dÇn. Thø n¨m, mÆc dï kinh tÕ ta ch­a ph¸t triÓn, nh­ng chóng ta héi nhËp kh«ng ph¶i víi hai bµn tay tr¾ng, ngoµi nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, nguån nh©n lùc cïng víi sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ x· héi chóng ta còng ®· cã kinh nghiÖm nhÊt ®Þnh sau h¬n 10 n¨m ®æi míi héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Víi h¬n 10 n¨m qua chóng ta t¹o ra ®­îc ®éi ngò c¸n bé tiÕp cËn ®­îc c¸ch thøc lµm ¨n trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ, tÊt nhiªn vÒ tr×nh ®é ®ßi hái ph¶i n©ng cao h¬n.thùc tÕ chóng ta ®· hoµ vµo nhÞp ®é chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. HiÖn nay viÖt nam ®· lµ thµnh viªn cña ASEAN ®ang cã nh÷ng ®ãng ngãp tÝch cùc vµo sù liªn kÕt kinh tÕ trong hiÖp héi. Thµnh c«ng cña cuéc gÆp cu¶ c¸c vÞ ®øng ®Çu ASEAN lÇn thø 6 t¹i Hµ Néi1998 víi viÖc ra tuyªn bè Hµ Néi vµ tr­¬ng tr×nh hµnh ®éng Hµ Néi thÓ hiÖn sù ®ãng ngãp ®ã. Chóng ta còng ®· trë thµnh thµnh viªn cña héi ®ång hîp t¸c kinh tÕ th¸I b×nh d­¬ng n¨m 1994 vµ theo héi nghÞ cÊp cao APEC lÇn thø 5 häp t¹i canada (1997) quyÕt ®Þnh ®¬n xin gia nhËp cña ViÖt Nam, vµ theo quy ®Þnh 11/ 1998 ViÖt Nam chÝnh thøc lµ thµnh viªn cña APEC. Trong nh÷ng n¨m qua viÖt nam còng gia t¨ng quan hÖ víi liªn hîp quèc, IMF,WB. Cho ®Õn nay ®· h¬n 20 n¨m ViÖt Nam tham gia vµo liªn hîp quèc. Sù tham gia nµy cho phÐp ViÖt Nam nhËn ®­îc sù gióp ®ì cña liªn hîp quèc trong nhiÒu lÜnh vùc, ®ång thêi qua ®ã viÖt nam còng ®ãng ngãp vµo sù ph¸t triÓn cña chÝnh tæ chøc nµy. ghi nhËn sù ®ãng ngãp ®ã, n¨m 1997, lÇn ®Çu tiªn viÖt nam ®· ®­îc bÇu vµo héi ®ång kinh tÕ- x· héi liªn hîp quèc . ®©y lµ ®IÒu kiÖn quan träng cho phÐp më réng vµ ph¸t triÓn quan hÖ cña ViÖt Nam víi liªn hîp quèc còng nh­ víi c¸c quèc gia vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c. ngµy nay chóng ta ®· tham gia kh¸ tÝch cùc vµo c¸c Häat ®éng cña liªn hîp quèc. C¸c tæ chøc thuéc liªn hîp quèc nh­: UNDP, UNFPA, UNICEF,UNHCR,UNDCP.v.v.. viÖt nam ®Òu cã quan hÖ chÆt chÏ. ®èi víi WB hiÖn t¹i ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña mét sè tæ chøc thuéc WB, ®ã lµ ng©n hµng t¸I thiÕt vµ ph¸t triÓn quèc tÕ,hiÖp héi ph¸t triÓn quèc tÕ (IDA), tËp ®oµn tµI chÝnh quèc tÕ (IFC) vµ c«ng ty b¶o hiÓm ®Çu t­ ®a biªn (MIGA). Tuy vËy quan hÖ ViÖt Nam víi WB thùc chÊt míi ._.