Chiến lược phát triển vị thế cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu Dệt May Việt Nam trong giai đoạn 2002 – 2020
Tài liệu Chiến lược phát triển vị thế cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu Dệt May Việt Nam trong giai đoạn 2002 – 2020: ... Ebook Chiến lược phát triển vị thế cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu Dệt May Việt Nam trong giai đoạn 2002 – 2020
Tóm tắt tài liệu Chiến lược phát triển vị thế cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu Dệt May Việt Nam trong giai đoạn 2002 – 2020, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu.
Lý do lùa chän ®Ò tµi.
Ngµnh DÖt May lµ mét trong nh÷ng chñ lùc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong thÕ kû XXI, thùc hiÖn sù nghiÖp x©y dùng CNH – H§H ®Êt níc.
Xu thÕ tù do ho¸ th¬ng m¹i ®èi víi ngµnh dÖt may theo lÞch tr×nh cña HiÖp ®Þnh ATC ( Agreement on Textile and Clothing) s¾p ®Õn ®iÓm kÕt thóc vµo ngµy 31/12/2004 ®· më ra rÊt nhiÒu c¬ héi cho Ngµnh DÖt May ViÖt Nam. Nhng Ngµnh sÏ ph¶i ®èi mÆt víi mét th¸ch thøc rÊt lín ®ã lµ Cuéc chiÕn c¹nh tranh khèc liÖt “mét mÊt mét cßn” gi÷a c¸c ®èi thñ tham gia, kh«ng b¶o hé, kh«ng rµo c¶n th¬ng m¹i...
C¬ héi míi cïng nh÷ng th¸ch thøc míi ®ßi hái Ngµnh DÖt May, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam ph¶i cã mét nhËn thøc míi ®èi víi t¬ng lai ph¸t triÓn cña Ngµnh. C©u hái ®Æt ra ®èi víi Ngµnh DÖt May vµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam lµ ph¶i t×m ra con ®êng ®Ó ph¸t triÓn vµ x©y dùng lîi thÕ h¬n lµ chØ t×m c¸ch xo¸ bá c¸c bÊt lîi thÕ.
§øng tríc thùc tÕ trªn ®èi víi Ngµnh DÖt May, t¸c gi¶ ®· quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi: “ ChiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu DÖt May ViÖt Nam trong giai ®o¹n 2002 – 2020.”
Môc ®Ých nghiªn cøu ®Ò tµi.
§Ò tµi sÏ khai th¸c mét híng nghiªn cøu hoµn toµn míi vÒ lý luËn ph¸t triÓn Ngµnh DÖt May ViÖt Nam trong giai ®o¹n míi ®Ó ®a ra t duy kinh doanh x©y dùng lîi thÕ c¹nh tranh chø kh«ng ph¶i t duy kinh doanh theo kiÓu chiÕn lîc “¨n theo” ( me – too strategy) nh tríc ®©y. T duy kinh doanh míi nµy sÏ lµ nÒn t¶ng ®Ó ®Ò tµi x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn cô thÓ cho Ngµnh DÖt May ViÖt Nam.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu.
§Ò tµi sÏ nghiªn cøu lý luËn Qu¶n trÞ chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh do gi¸o s Michael E. Porter thuéc trêng kinh doanh Harvard ®a ra.
§Ò tµi ¸p dông lý luËn nµy ®Ó nghiªn cøu thùc tr¹ng vÞ thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam trong giai ®o¹n 1997 –2001.
Tríc thùc tr¹ng ®ã, ®Ò tµi kiÕn nghÞ chiÕn lîc cô thÓ ®Ó ph¸t triÓn n©ng cao vÞ thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam giai ®o¹n 2002 – 2020.
C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
§Ò tµi tiÕp cËn lý luËn vÒ Qu¶n trÞ chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh cña gi¸o s hµng ®Çu vÒ chiÕn lîc Michael E. Porter, dùa trªn nh÷ng quan ®iÓm vµ t duy ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ Níc, vµ sö dông ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i bµn th«ng qua c¸c tµi liÖu, s¸ch b¸o, c¸c ph¬ng tiÖn chøa ®ùng vµ truyÒn tin vÒ hµng dÖt, may mÆc cña thÕ giíi vµ cña ViÖt Nam.
5. Bè côc cña ®Ò tµi.
Bè côc cña ®Ò tµi gåm 3 phÇn:
Ch¬ng I: M« h×nh chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh theo quan ®iÓm cña Marketing Quèc tÕ.
Ch¬ng II: VÞ thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam giai ®o¹n 1997 – 2001.
Ch¬ng III: ChiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam giai ®o¹n 2002 – 2020.
MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó tÝch luü nh÷ng kÕt qu¶ tèt cho ®Ò tµi, nhng víi n¨ng lùc h¹n chÕ cña mét sinh viªn, nªn bµi viÕt sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vµ sai sãt nhÊt ®Þnh. T¸c gi¶ rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp, phª b×nh quý b¸u ®Ó ®Ò tµi tiÕp tôc ®îc nghiªn cøu hoµn thiÖn h¬n.
Cuèi cïng, t«i xin tr©n thµnh c¶m ¬n C« gi¸o, THS. NguyÔn Thanh B×nh- Bé m«n Marketing quèc tÕ; c¸c b¸c, c¸c c«, c¸c chó ®ang lµm viÖc, c«ng t¸c t¹i Vô XuÊt NhËp KhÈu, Vô KÕ ho¹ch vµ Thèng kª - Bé Th¬ng m¹i, Phßng KÕ ho¹ch vµ thÞ trêng thuéc Tæng C«ng ty DÖt May ViÖt Nam VINATEX ®· tËn t×nh híng dÉn, gióp ®ì t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nµy!
Ch¬ng I
M« h×nh chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh theo quan ®iÓm cña Marketing quèc tÕ.
I. NÒn t¶ng x©y dùng chiÕn lîc :
1.C¸c kh¸i niÖm
ChiÕn lîc lµ g×?
ThuËt ng÷ “ ChiÕn lîc” vèn xuÊt ph¸t tõ lÜnh vùc qu©n sù víi ý nghÜa “khoa häc vÒ ho¹ch ®Þnh vµ ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng qu©n sù”. Sau ®ã, thuËt ng÷ nµy dÇn dÇn ®îc sö dông trong ng«n ng÷ kinh doanh víi ý nghÜa s¬ khai “ lµ tiÕn tr×nh x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu c¬ b¶n dµi h¹n cña doanh nghiÖp, lùa chän c¸ch thøc hoÆc ph¬ng híng hµnh ®éng vµ ph©n bæ tµi nguyªn thiÕt yÕu ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã.” §Þnh nghÜa nµy, do Gi¸o s Alfred Chandler (thuéc trêng §¹i häc Harvard) ®a ra vµo ®Çu thËp niªn 60 trong cuèn s¸ch mang tªn “ ChiÕn lîc vµ c¬ cÊu cña Alfred Chandler.”, ®· ®îc coi lµ mét tiÒn ®Ò t¹o ra mét bíc ph¸t triÓn míi cho giai ®o¹n kinh doanh mang tÝnh hiÖn ®¹i cña c¸c thËp kû sau ®ã. [5]
§Çu thËp kû 80, toµn thÕ giíi ngì ngµng víi cuèn s¸ch mang tùa ®Ò “ ChiÕn lîc lµ g×?” cña t¸c gi¶ Michael E. Porter – gi¸o s hµng ®Çu vÒ chiÕn lîc kinh doanh cña trêng kinh doanh Harvard. Trong cuèn s¸ch nµy, t¸c gi¶ ®· ®a ra 3 luËn ®iÓm quan träng vÒ “ ChiÕn lîc”: [4]
Thø nhÊt, chiÕn lîc lµ sù s¸ng t¹o ra vÞ thÕ cã gi¸ trÞ vµ ®éc ®¸o bao gåm c¸c ho¹t ®éng kh¸c biÖt. Cèt lâi cña thiÕt lËp vÞ thÕ chiÕn lîc lµ viÖc lùa chän c¸c ho¹t ®éng kh¸c víi c¸c nhµ c¹nh tranh (sù kh¸c biÖt nµy cã thÓ lµ nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c biÖt so víi c¸c nhµ c¹nh tranh hoÆc c¸c ho¹t ®éng t¬ng tù nhng víi nh÷ng c¸ch thøc thùc hiÖn kh¸c biÖt.)
Thø hai, chiÕn lîc lµ sù chän lùa, ®¸nh ®æi trong c¹nh tranh. §iÓm cèt lâi lµ chän nh÷ng g× cÇn thùc hiÖn vµ nh÷ng g× kh«ng thùc hiÖn.
Thø ba, chiÕn lîc lµ viÖc t¹o ra sù phï hîp gi÷a tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Sù thµnh c«ng cña chiÕn lîc phô thuéc vµo viÖc thùc hiÖn tèt c¸c ho¹t ®éng vµ sù héi nhËp, hîp nhÊt cña chóng.
3 luËn ®iÓm nµy cña Michael E. Porter kh«ng ph¶i ®Ó phñ nhËn c¸c quan ®iÓm truyÒn thèng mµ lµ mét sù më réng vµ ph¸t triÓn n©ng vÞ trÝ “ChiÕn lîc” lªn mét tÇm cao hoµn toµn míi. §©y thùc sù lµ mét ®¹i c¸ch m¹ng trong lý luËn vÒ Qu¶n trÞ chiÕn lîc bëi giê ®©y giíi doanh nh©n ph¶i hiÓu thÊu ®¸o r»ng: “Ph¸t triÓn chiÕn lîc kinh doanh lµ ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh th«ng qua ph¸t triÓn c¸c lîi thÕ c¹nh tranh.”
1.2.VÞ thÕ c¹nh tranh.[4]
VÞ thÕ c¹nh tranh lµ chç ®øng mµ doanh nghiÖp giµnh ®îc trong mèi t¬ng quan víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh nhÊt trªn thÞ trêng. Mét doanh nghiÖp tån t¹i ®îc hay kh«ng, ph¸t triÓn vµ th¨ng hoa ra sao phô thuéc rÊt nhiÒu vµo b¶n lÜnh b»ng mäi gi¸ ph¶i duy tr× vµ cñng cè vÞ thÕ c¹nh tranh cã ®îc ®ã.
Trªn tinh thÇn cña Michael E. Porter, vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp chØ cã ®îc khi nã t¹o ra ®îc nh÷ng lîi thÕ cña riªng m×nh vµ sö dông nh÷ng lîi thÕ ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Nh÷ng lîi thÕ nµy lµ ch×a kho¸ ®Ó doanh nghiÖp x©y dùng thÞ phÇn vµ t¹o ra kh¶ n¨ng vît tréi cho m×nh – nÒn t¶ng cña mét vÞ thÕ c¹nh tranh v÷ng m¹nh.
ThÞ phÇn lµ phÇn mµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp chiÕm lÜnh trªn thÞ trêng. Kh¶ n¨ng vît tréi cña mét doanh nghiÖp lµ sù kh¸c biÖt ho¸ trong s¶n phÈm cña doanh nghiÖp tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu kh¸ch hµng. Hai ®Æc tÝnh thÞ phÇn vµ kh¶ n¨ng vît tréi nµy cñng cè cho nhau vµ gi¶i thÝch lý do t¹i sao mét sè doanh nghiÖp ngµy cµng trë nªn m¹nh h¬n theo thêi gian: kh¶ n¨ng vît tréi lµm cho s¶n phÈm t¨ng thªm tÝnh ®éc ®¸o, thóc ®Èy nhu cÇu vÒ s¶n phÈm gia t¨ng, sau ®ã, khi ®¹t ®îc thÞ phÇn réng lín h¬n th× doanh nghiÖp cã nhiÒu søc m¹nh h¬n ®Ó ®Çu t nhiÒu h¬n vµo viÖc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn c¸c kh¶ n¨ng næi bËt, ®ång nghÜa víi xu thÕ n©ng cao vÞ thÕ c¹nh tranh cho doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng.
1.3.Hµnh vi c¹nh tranh.
C¸c doanh nghiÖp Mü næi tiÕng lµ lu«n kªu gäi sù can thiÖp cña ChÝnh phñ Mü khi hä kh«ng thÓ c¶i thiÖn vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh thªm mét bíc n÷a. C©u chuyÖn cuéc chiÕn th¬ng m¹i thÐp gi÷a Hoa Kú vµ Ch©u ¢u ®Çu n¨m 2002 lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. Tæng thèng Bush ®· ký s¾c lÖnh ®¸nh thuÕ 30% ®èi víi lîng thÐp nhËp khÈu tõ Ch©u ¢u ngay khi c¸c doanh nghiÖp Mü kªu r»ng nÒn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thÐp cña Mü ®ang bÞ ®e do¹ bëi lîng thÐp nhËp khÈu trµn ngËp tõ Ch©u ¢u. Ngay lËp tøc, Ch©u ¢u lªn tiÕng ph¶n ®èi chÝnh s¸ch nµy cña Mü vµ cho r»ng “®©y lµ mét chÝnh s¸ch sai tr¸i vµ kh«ng thÓ chÊp nhËn ®îc”. §Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp m×nh, Ch©u ¢u tuyªn bè, mét khi chÝnh s¸ch nµy cña Mü ®îc thi hµnh th×, « t« cña Mü xuÊt sang Ch©u ¢u sÏ chÞu møc thuÕ t¨ng gÊp ®«i.[3] Ai ®îc lîi vµ ai kh«ng ®îc lîi trong cuéc chiÕn nµy? Tõ vÞ trÝ quan s¸t, ta thÊy râ, viÖc c¸c doanh nghiÖp kªu gäi chÝnh phñ can thiÖp chÝnh lµ hµnh vi c¹nh tranh nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh trong cuéc chiÕn c¹nh tranh kh«ng khoan nhîng nµy.
HiÓu réng ra, hµnh vi c¹nh tranh lµ ph¶n øng cña doanh nghiÖp tríc mét ®éng th¸i c¹nh tranh tiÒm Èn hoÆc míi xuÊt hiÖn cña ®èi thñ nh»m b¶o vÖ vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh trªn th¬ng trêng.[5]
Hµnh vi c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ mét trong bèn lo¹i sau:
Cuéc chiÕn c¹nh tranh
H¹n chÕ c¹nh tranh
NÐ tr¸nh c¹nh tranh
Bá qua c¹nh tranh
Cuéc chiÕn c¹nh tranh tøc lµ ®èi ®Çu trùc tiÕp víi ®èi ph¬ng nh»m v¬n tíi hoÆc duy tr× vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh.
H¹n chÕ c¹nh tranh tøc lµ h¹n chÕ tèi ®a viÖc sö dông nh÷ng ®Êu ph¸p c¹nh tranh cã thÓ sÏ g©y thiÖt h¹i cho doanh lîi còng nh danh tiÕng cña m×nh.
NÐ tr¸nh c¹nh tranh víi nghÜa ngÇm ®Þnh lµ ta sÏ chiÕn th¾ng nhng l¹i kh«ng ph¶i chiÕn ®Êu, kh«ng tèn nh©n lùc vµ vËt lùc.
Bá qua c¹nh tranh tøc lµ coi nh kh«ng cã ®èi thñ c¹nh tranh, vµ doanh nghiÖp vÉn tiÕp tôc kinh doanh theo ®êng lèi vµ chÝnh s¸ch cò cña m×nh.
ViÖc doanh nghiÖp lùa chän hµnh vi nµo, ph¸t ®éng cuéc chiÕn c¹nh tranh hay bá qua hay nÐ tr¸nh hay chØ lµ h¹n chÕ, phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè mang tÝnh kh¸ch quan vµ chñ quan. Nhng trªn hÕt, nã phô thuéc vµo vÞ thÕ c¹nh tranh hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp ®ang ë vÞ trÝ nµo so víi c¸c ®èi thñ, vµ vÞ thÕ mµ doanh nghiÖp mong muèn ®¹t ®îc sau khi cuéc chiÕn c¹nh tranh nµy kÕt thóc.
Tãm l¹i, ®Ó x©y dùng ®îc mét chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp, th× doanh nghiÖp ®ã ph¶i héi tô ®îc nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n sau:
Ph¶i ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh th«ng qua nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh ®éc ®¸o, cô thÓ ph¶i cã sù kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
C¸c ho¹t ®éng ®îc ®a ra ph¶i cã sù phï hîp víi chiÕn lîc.
Ph¶i cã sù lùa chän, ®¸nh ®æi râ rµng so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
Søc c¹nh tranh ®¹t ®îc ph¶i xuÊt ph¸t tõ hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng chø kh«ng ph¶i tõng bé phËn riªng lÎ.
NhÊt thiÕt hÖ thèng vËn hµnh ph¶i ®¹t hiÖu qu¶ tèi u.
2.T¸c nh©n ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng “ChiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh.”[4]
Mét chiÕn lîc ®îc ®a ra sÏ bÞ v« hiÖu ngay lËp tøc nÕu nã kh«ng ®îc ®Æt trong mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a 2 t¸c nh©n c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn nã gåm: m«i trêng ngo¹i vi vµ m«i trêng bªn trong doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch m«i trêng ngo¹i vi doanh nghiÖp lµ mét qu¸ tr×nh ph¶i ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, liªn tôc vµ kh«ng bao giê dõng l¹i nh»m nhËn d¹ng nh÷ng mèi ®e do¹ còng nh nh÷ng c¬ héi cã thÓ ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch m«i trêng néi vi doanh nghiÖp lµ nh»m t×m ra nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, qua ®ã x¸c ®Þnh c¸c n¨ng lùc ph©n biÖt vµ nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch ®óng vµ chÝnh x¸c 2 t¸c nh©n trªn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó doanh nghiÖp x©y dùng ®îc mét chiÕn lîc thµnh c«ng víi nghÜa lµ nã võa tËn dông vµ ph¸t huy c¸c ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc vµ h¹n chÕ c¸c ®iÓm yÕu trong viÖc khai th¸c c¸c c¬ héi vµ võa nÐ tr¸nh c¸c ®e do¹ cña m«i trêng.
2.1.Ph©n tÝch m«i trêng ngo¹i vi doanh nghiÖp:
M«i trêng ngo¹i vi gåm: C¸c t¸c lùc vÜ m« vµ t¸c lùc vi m«.
C¸c t¸c lùc vÜ m«.
C¸c t¸c lùc vÜ m« sÏ ¶nh hëng bao trïm hoÆc gi¸n tiÕp hoÆc trùc tiÕp lªn toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Nã lµ mét tËp hîp c¸c t¸c lùc bao gåm: t¸c lùc kinh tÕ, t¸c lùc thÓ chÕ vµ ph¸p lý, t¸c lùc x· héi, t¸c lùc tù nhiªn, t¸c lùc c«ng nghÖ. Nh÷ng diÔn biÕn vËn ®éng cña c¸c t¸c lùc nµy ph¶i lu«n ®îc c¸c doanh nghiÖp theo s¸t bëi tÝnh chÊt vËn ®éng cña nã rÊt phøc t¹p vµ lu«n ®an xen lÉn nhau.
T¸c lùc kinh tÕ.
Nh÷ng yÕu tè chÝnh cã ¶nh hëng lín nhÊt ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp gåm:
Xu híng cña tæng s¶n phÈm quèc néi, vµ tæng s¶n phÈm quèc d©n: sè liÖu vÒ tèc ®é t¨ng trëng cña GDP vµ GNP hµng n¨m sÏ cho biÕt tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ vµ tèc ®é t¨ng cña thu nhËp tÝnh b×nh qu©n ®Çu ngêi. Tõ ®ã cho phÐp doanh nghiÖp dù ®o¸n dung lîng thÞ trêng cña tõng ngµnh vµ thÞ phÇn cña m×nh.
L·i suÊt vµ xu híng cña l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ cã ¶nh hëng tíi xu thÕ cña tiÕt kiÖm, tiªu dïng vµ ®Çu t. L·i suÊt t¨ng sÏ gi¶m hai lÇn møc lîi nhuËn cña doanh nghiÖp: lîi nhuËn t¬ng lai bÞ mÊt do h¹n chÕ nhu cÇu vay vèn ®Ó ®Çu t më réng ho¹t ®éng kinh doanh, ®ång thêi lîi nhuËn hiÖn t¹i còng bÞ mÊt do ngêi d©n cã xu híng t¨ng göi tiÒn tiÕt kiÖm vµo ng©n hµng h¬n lµ t¨ng nhu cÇu mua s¾m.
Møc ®é l¹m ph¸t: L¹m ph¸t cao hay thÊp cã ¶nh hëng ®Õn tèc ®é ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ. Khi l¹m ph¸t qu¸ cao sÏ kh«ng khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm vµ t¹o ra nh÷ng rñi ro lín cho sù ®Çu t cña c¸c doanh nghiÖp, søc mua cña x· héi còng bÞ gi¶m sót vµ lµm cho nÒn kinh tÕ bÞ ®×nh trÖ. Tr¸i l¹i, thiÓu ph¸t còng lµm cho nÒn kinh tÕ bÞ tr× trÖ. ViÖc duy tr× mét tû lÖ l¹m ph¸t võa ph¶i cã t¸c dông khuyÕn khÝch ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ, kÝch thÝch thÞ trêng t¨ng trëng.
HÖ thèng thuÕ vµ møc thuÕ: c¸c u tiªn hay h¹n chÕ cña chÝnh phñ víi c¸c ngµnh ®îc cô thÓ ho¸ th«ng qua luËt thuÕ. Sù thay ®æi cña hÖ thèng thuÕ hoÆc møc thuÕ cã thÓ t¹o ra nh÷ng c¬ héi hoÆc nh÷ng nguy c¬ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp v× nã lµm cho møc chi phÝ hoÆc thu nhËp cña doanh nghiÖp thay ®æi.
C¸c biÕn ®éng trªn thÞ trêng chøng kho¸n: Sù biÕn ®éng cña c¸c chØ sè trªn thÞ trêng chøng kho¸n cã thÓ t¸c ®éng, lµm thay ®æi gi¸ trÞ cña c¸c cæ phiÕu. Qua ®ã lµm ¶nh hëng chung ®Õn nÒn kinh tÕ còng nh t¹o ra nh÷ng c¬ héi hoÆc rñi ro ®èi víi c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
Xu híng cña tû gi¸ hèi ®o¸i: Sù biÕn ®éng tû gi¸ hèi ®o¸i quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn gi¸ c¹nh tranh trong quan hÖ xuÊt nhËp khÈu. ViÖc h¹ gi¸ ®ång ®« la Mü ®· ng¨n chÆn ®îc chiÕn lîc th©m nhËp thÞ trêng « t« cña NhËt B¶n vµo níc nµy, do gi¸ c¹nh tranh cña NhËt bÞ ®éi cao lªn.
T¸c lùc thÓ chÕ vµ ph¸p lý.
Sù t¸c ®éng cña m«i trêng chÝnh trÞ vµ ph¸p luËt ®èi víi doanh nghiÖp thÓ hiÖn ë c¸c ®iÓm sau:
LuËt ph¸p: LuËt ph¸p ®a ra nh÷ng quy ®Þnh cho phÐp hoÆc kh«ng cho phÐp, hoÆc nh÷ng rµng buéc ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ.
ChÝnh phñ: ChÝnh phñ lµ c¬ quan gi¸m s¸t, duy tr×, thùc hiÖn ph¸p luËt vµ b¶o vÖ lîi Ých quèc gia. ChÝnh phñ cã mét vai trß to lín trong ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, tµi chÝnh, tiÒn tÖ, vµ c¸c ch¬ng tr×nh chi tiªu cña m×nh. Trong mèi quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp, chÝnh phñ võa ®ãng vai trß lµ ngêi kiÓm so¸t, khuyÕn khÝch, tµi trî , quy ®Þnh, ng¨n cÊm, h¹n chÕ, võa ®ãng vai trß lµ kh¸ch hµng quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp (trong c¸c ch¬ng tr×nh chi tiªu cña chÝnh phñ), vµ sau cïng, chÝnh phñ còng ®ãng vai trß lµ nhµ cung cÊp c¸c dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp, ch¼ng h¹n nh : cung cÊp c¸c th«ng tin vÜ m«, c¸c dÞch vô c«ng céng kh¸c....
C¸c xu híng chÝnh trÞ vµ ®èi ngo¹i: chøa ®ùng nh÷ng tÝn hiÖu vµ mÇm mèng cho sù thay ®æi cña m«i trêng kinh doanh.
Nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p trong m«i trêng chÝnh trÞ vµ ph¸p luËt sÏ t¹o ra nh÷ng c¬ héi vµ rñi ro ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vµ nã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i hiÓu râ tinh thÇn cña ph¸p luËt, n¾m b¾t ®îc nh÷ng quan ®iÓm, nh÷ng u tiªn, nh÷ng quy ®Þnh míi trong chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ. Cã nh vËy, doanh nghiÖp míi cã thÓ chñ ®éng ®a ra c¸c chiÕn lîc kinh doanh thøc thêi ®îc.
T¸c lùc x· héi.
T¸c lùc x· héi bao gåm nh÷ng chuÈn mùc vµ gi¸ trÞ ®îc chÊp nhËn vµ t«n träng bëi mét x· héi hoÆc mét nÒn v¨n ho¸ cô thÓ, nh lµ nh÷ng quan niÖm vÒ ®¹o ®øc, thÈm mü, lèi sèng; nh÷ng quan t©m cña x· héi; tr×nh ®é nhËn thøc cña x· héi....C¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cÇn biÕt r»ng, sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè v¨n ho¸ x· héi thêng cã tÝnh dµi h¹n, vµ tinh tÕ h¬n so víi c¸c yÕu tè kh¸c, thËm chÝ nhiÒu lóc khã mµ nhËn biÕt ®îc. Nh vËy, nh÷ng hiÓu biÕt vÒ mÆt v¨n ho¸-x· héi sÏ lµ nh÷ng c¬ së rÊt quan träng cho c¸c nhµ qu¶n trÞ trong viÖc x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh doanh cho doanh nghiÖp.
0T¸c lùc c«ng nghÖ.
C«ng nghÖ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè rÊt n¨ng ®éng, chøa ®ùng nhiÒu c¬ héi vµ ®e do¹ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp.
Nh÷ng ¸p lùc vµ ®e do¹ tõ m«i trêng c«ng nghÖ lµ:
Sù ra ®êi cña c«ng nghÖ míi lµm xuÊt hiÖn vµ t¨ng cêng u thÕ c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ, ®e do¹ c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng cña ngµnh hiÖn h÷u.
Sù ra ®êi cña c«ng nghÖ míi cµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nh÷ng ngêi x©m nhËp míi vµ lµm t¨ng thªm ¸p lùc ®e do¹ c¸c doanh nghiÖp hiÖn h÷u trong ngµnh.
Sù bïng næ cña c«ng nghÖ míi rót ng¾n vßng ®êi c«ng nghÖ, t¨ng thªm ¸p lùc ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i rót ng¾n thêi gian khÊu hao so víi tríc.
Bªn c¹nh ®ã, chÝnh sù bïng næ cña c«ng nghÖ míi l¹i t¹o c¬ héi rÊt lín cho doanh nghiÖp, ®ã lµ:
ViÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm trë nªn rÎ h¬n víi chÊt lîng cao h¬n, lµm cho s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh tèt h¬n.
C«ng nghÖ míi vµ kh¶ n¨ng chuyÓn giao c«ng nghÖ míi nµy t¹o ra nh÷ng c¬ héi rÊt quan träng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ hoµn thiÖn s¶n phÈm.
S¶n phÈm rÎ h¬n, chÊt lîng h¬n sÏ t¹o ra tiÒn ®Ò ®Ó th©m nhËp thÞ trêng míi cho doanh nghiÖp.
b. C¸c t¸c lùc vi m« trong ngµnh kinh doanh.
§Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ thÊy râ nhÊt ¶nh hëng cña c¸c t¸c lùc vi m« trong ngµnh kinh doanh nh thÕ nµo, gi¸o s Michael E. Porter ®· thµnh c«ng khi x©y dùng m« h×nh 5 ¸p lùc c¹nh tranh gåm:[4]
Nguy c¬ x©m nhËp cña c¸c nhµ c¹nh tranh tiÒm n¨ng.
C¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i trong ngµnh.
¸p lùc tõ s¶n phÈm thay thÕ.
¸p lùc ®Êu gi¸ cña kh¸ch hµng.
¸p lùc ®Êu gi¸ tõ phÝa ngêi cung cÊp.
§e do¹ cña ngêi nhËp ngµnh
Ngêi nhËp ngµnh
S¶n phÈm thay thÕ
Nh÷ng nhµ c¹nh tranh trong ngµnh.
MËt ®é cña c¸c nhµ c¹nh tranh
Søc m¹nh tr¶ gi¸ cña ngêi cung cÊp
Søc m¹nh tr¶ gi¸ cña ngêi mua
Ngêi mua.
Ngêi cung cÊp
§e do¹ tõ s¶n phÈm thay thÕ
H×nh 1: M« h×nh 5 ¸p lùc c¹nh tranh cña Michael E. Porter.
Nguån: Michael E. Porter. “ Competitive Strategy” New York: Free Press, 1985.
Nguy c¬ x©m nhËp cña c¸c nhµ c¹nh tranh tiÒm n¨ng.
Theo gi¸o s Michael E. Porter, møc ®é c¹nh tranh t¬ng lai phô thuéc vµo c¸c rµo c¶n x©m nhËp ngµnh ®èi víi c¸c nhµ c¹nh tranh tiÒm Èn:
Lîi thÕ kinh tÕ theo qui m«.
Lîi thÕ kinh tÕ theo quy m« coi sù gi¶m xuèng vÒ chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lµ do sù t¨ng lªn tuyÖt ®èi trong mét thêi kú vÒ khèi lîng s¶n phÈm. Mét tæ chøc cã quy m« lín cã thÓ thu ®îc c¸c kho¶n lîi tøc t¨ng thªm nhê sù tiÕt kiÖm do viÖc s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi lîng lín. Do ®ã, c¸c ®èi thñ míi muèn x©m nhËp ph¶i hoÆc chÊp nhËn x©m nhËp víi quy m« lín vµ ph¶i m¹o hiÓm víi c¸c ph¶n øng m¹nh mÏ tõ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i trong ngµnh, hoÆc nÕu x©m nhËp víi qui m« nhá th× ph¶i chÞu bÊt lîi vÒ chi phÝ.
Sù kh¸c biÖt cña s¶n phÈm.
Sù kh¸c biÖt cña s¶n phÈm nhÊn m¹nh ®Õn sù trung thµnh cña kh¸ch hµng ®èi víi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã tiÕng t¨m trªn thÞ trêng. YÕu tè nµy xuÊt ph¸t tõ c¸c s¶n phÈm cã tÝnh kh¸c biÖt – kh¸c biÖt vÒ chÊt lîng, kiÓu d¸ng, cung c¸ch phôc vô, c«ng t¸c qu¶ng c¸o, hoÆc doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng ngêi tiªn phong trong ngµnh.
§©y lµ mét rµo c¶n rÊt lín bëi v× mét doanh nghiÖp non trÎ, thiÕu kinh nghiÖm vµ ®Æc biÖt lµ vèn khã cã thÓ g©y dùng ®îc danh tiÕng trong mét thêi gian ng¾n ®îc, trõ phi s¶n phÈm cña nã cã ®Æc tÝnh vît tréi.
Chi phÝ chuyÓn ®æi.
Chi phÝ chuyÓn ®æi hay chÝnh lµ chi phÝ c¬ héi mµ ngêi mua sÏ ph¶i tr¶ mét lÇn cho viÖc thay ®æi tõ viÖc mua s¶n phÈm cña ngêi nµy sang viÖc mua s¶n phÈm cña ngêi kh¸c, nghÜa lµ sù thay ®æi vÒ nguån cung øng. C¸c chi phÝ cã thÓ gåm chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn, gi¸ cña thiÕt bÞ míi kÌm theo, chi phÝ vµ thêi gian ®Ó kiÓm tra nguån lùc míi...
NÕu c¸c chi phÝ nµy cao th× nh÷ng ®èi thñ míi x©m nhËp cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c c¶i tiÕn hoµn thiÖn vÒ s¶n phÈm, chi phÝ vµ cung c¸ch phôc vô sao cho kh¸ch hµng cã thÓ quay vÒ phÝa hä.
Ngoµi 3 yÕu tè trªn, c¸c yÕu tè ®ßi hái vÒ vèn, kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi kªnh ph©n phèi, nh÷ng bÊt lîi vÒ chi phÝ kh«ng liªn quan ®Õ qui m«, vµ tÝnh chÊt cña c¸c rµo c¶n x©m nhËp còng t¹o nªn nh÷ng rµo c¶n x©m nhËp ®èi víi c¸c ®èi thñ míi.
C¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i trong ngµnh.
C¹nh tranh tõ c¸c doanh nghiÖp vèn ®· cã vÞ thÕ v÷ng vµng trªn thÞ trêng trong cïng mét ngµnh nghÒ kinh doanh diÔn ra thêng xuyªn vµ ®e do¹ trùc tiÕp ®Õn thÞ phÇn, lîi nhuËn cña chÝnh c¸c doanh nghiÖp nµy. Khi ¸p lùc c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng t¨ng th× vÞ trÝ vµ sù tån t¹i cña doanh nghiÖp cµng bÞ ®e do¹.
Nguyªn nh©n t¹o thµnh møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong cïng mét lÜnh vùc kinh doanh cã rÊt nhiÒu nh: C¬ cÊu c¹nh tranh, tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh, chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ lu kho cao, sù thiÕu v¾ng tÝnh kh¸c biÖt cña s¶n phÈm vµ vÒ c¸c chi phÝ chuyÓn ®æi, ngµnh cã n¨ng lùc d thõa, tÝnh ®a d¹ng cña ngµnh, sù ®Æt cîc vµo ngµnh cao, c¸c rµo c¶n rót lui..nhng cã 3 nguyªn nh©n chÝnh yÕu nhÊt ®ã lµ: c¬ cÊu c¹nh tranh, nhu cÇu cña thÞ trêng vµ c¸c rµo c¶n rót lui.
C¬ cÊu c¹nh tranh.
C¬ cÊu c¹nh tranh lµ sù ph©n bè sè lîng vµ tÇm cì c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh trong cïng ngµnh kinh doanh. C¸c c¬ cÊu c¹nh tranh kh¸c nhau sÏ t¹o ra c¸c t¸c ®éng c¹nh tranh víi tÝnh chÊt kh¸c nhau thay ®æi tõ ph©n t¸n ®Õn hîp nhÊt.
Ngµnh ph©n t¸n manh món lµ mét ngµnh nhá gåm nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá ho¹t ®éng riªng lÎ hoÆc ph©n lËp, trong ®ã kh«ng cã doanh nghiÖp nµo n¾m quyÒn thèng lÜnh ®Çu ngµnh. C¬ cÊu nµy dÔ ph¸t sinh c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ kÐo theo lîi nhuËn thÊp. Møc lêi cña doanh nghiÖp ë ®©y lÖ thuéc vµo kh¶ n¨ng gi¶m thiÓu mäi chi phÝ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C¬ cÊu nµy t¹o ra nguy c¬ h¬n lµ c¬ héi cho doanh nghiÖp.
Ngµnh hîp nhÊt lµ mét ngµnh lín, cã møc ®é tËp trung ho¸ cao, gåm nhiÒu c«ng ty phô thuéc nhau nhng trong ®ã cã mét nhãm thiÓu sè doanh nghiÖp lín n¾m quyÒn thèng lÜnh ®Çu ngµnh hoÆc c¸ biÖt chØ cã mét sè doanh nghiÖp lín nhÊt thèng trÞ ®éc quyÒn. B¶n chÊt vµ møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ë ®©y rÊt khã cã thÓ dù ®o¸n vµ x¸c ®Þnh râ nÐt. Tuy nhiªn, mét ®iÒu ch¾c ch¾n lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¬ cÊu hîp nhÊt ph¶i phô thuéc lÉn nhau kh¸ nhiÒu, do bÊt kú ho¹t ®éng mang tÝnh c¹nh tranh nµo cña mét doanh nghiÖp còng ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp trong ngµnh. Sù ®Æc trng nµy kÝch thÝch lßng trung thµnh cña kh¸ch hµng ®èi víi nh·n hiÖu s¶n phÈm vµ gi¶m thiÓu nguy c¬ x¶y ra c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶.
T×nh h×nh cña nhu cÇu thÞ trêng.
T×nh h×nh cña nhu cÇu thÞ trêng lµ mét yÕu tè chi phèi møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh. Nhu cÇu trªn thÞ trêng cµng t¨ng cµng lµm gi¶m ¸p lùc c¹nh tranh v× mçi c«ng ty ®Òu cã “s©n” cña m×nh ®Ó ph¸t triÓn. Nhu cÇu t¨ng lµ c¬ héi ®Ó më réng thÞ phÇn cña doanh nghiÖp. Tr¸i l¹i, t×nh h×nh cña nhu cÇu thÞ trêng cã khuynh híng gi¶m sót lµ mét nguy c¬ ®¸ng kÓ buéc doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi c¸ch chèng chäi ®Ó b¶o vÖ thu nhËp vµ thÞ phÇn cña m×nh: c¸ch th«ng thêng nhÊt cã thÓ gäi lµ cíp giËt thÞ phÇn cña nh÷ng c«ng ty kh¸c cïng ngµnh, ®iÒu nµy dÉn tíi ¸p lùc c¹nh tranh m·nh liÖt.
Rµo c¶n rót lui.
Rµo c¶n rót lui lµ c¸c rµo c¶n ng¨n chÆn viÖc rót lui cña c¸c doanh nghiÖp ra khái ngµnh ®ang ho¹t ®éng. Trêng hîp nµy xuÊt hiÖn khi ho¹t ®éng kinh doanh trong ngµnh kh«ng cßn thuËn lîi n÷a, doanh thu gi¶m m¹nh, hµng ho¸ ø ®äng mµ kh«ng cã híng gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng, t×nh h×nh cuéc chiÕn vÒ gi¸ cµng gay g¾t h¬n. Tuy nhiªn, viÖc rót lui ra khái ngµnh kh«ng ®¬n gi¶n v× doanh nghiÖp sÏ ph¶i chÞu tæn thÊt rÊt lín do:
Doanh nghiÖp cã thÓ ph¶i tr¶ chi phÝ cè ®Þnh cao cho viÖc rót lui, bao gåm c¸c tho¶ thuËn vÒ lao ®éng, chi phÝ t¸i x©y dùng, n¨ng lùc b¶o dìng cho c¸c bé phËn dù tr÷ vµ c¸c lo¹i kh¸c....
HoÆc nÕu doanh nghiÖp rót lui, hä sÏ mÊt mèi liªn hÖ t¬ng quan chiÕn lîc kh«ng dÔ g©y dùng ®îc víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong ngµnh vÒ h×nh ¶nh, danh tiÕng, kh¶ n¨ng tiÕp thÞ, kh¶ n¨ng tiÕp cËn vÒ thÞ trêng tµi chÝnh, c¸c trang thiÕt bÞ chung.....
C¸c rµo c¶n tinh thÇn: tªn tuæi cña doanh nghiÖp, tr¸ch nhiÖm vµ sù g¾n bã víi nh©n viªn, lßng tù hµo, nçi lo l¾ng vÒ sù tæn h¹i trong sù nghiÖp cña m×nh vµ c¸c nguyªn nh©n kh¸c lµm cho nhµ qu¶n trÞ chÇn chõ ®a ra quyÕt ®Þnh rót lui.
ChÝnh s¸ch h¹n chÕ cña nhµ níc vµ x· héi, nh c¸c chÝnh s¸ch kh«ng cho phÐp hoÆc ng¨n chÆn rót lui nh»m tr¸nh viÖc sa th¶i lao ®éng lµm t¨ng tØ lÖ thÊt nghiÖp.
¸p lùc tõ s¶n phÈm thay thÕ.
S¶n phÈm thay thÕ lµ s¶n phÈm cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong cïng ngµnh hoÆc c¸c ngµnh ho¹t ®éng kinh doanh cïng cã chøc n¨ng ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng gièng nhau cña kh¸ch hµng.
S¶n phÈm thay thÕ h¹n chÕ møc lîi nhuËn tèi ®a cho møc gi¸ mµ c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh cã thÓ kinh doanh cã l·i. §ã chÝnh lµ ®é co gi·n cña cÇu theo gi¸ chÐo nghÜa lµ tû lÖ phÇn tr¨m thay ®æi trong lîng cÇu cña mét lo¹i hµng ho¸ øng víi 1% thay ®æi gi¸ cña lo¹i hµng thay thÕ. PhÇn lín c¸c s¶n phÈm thay thÕ lµ kÕt qu¶ cña c¶i tiÕn hoÆc bïng næ c«ng nghÖ míi. C¸c doanh nghiÖp muèn ®¹t u thÕ c¹nh tranh cÇn ph¶i dµnh nguån lùc ®Ó vËn dông c«ng nghÖ míi vµo chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh doanh cña m×nh xÐt trªn ph¬ng diÖn tæng thÓ, ®ång thêi ®Þnh híng vµo chiÕn lîc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn (R&D) xÐt trªn bé phËn chøc n¨ng.
¸p lùc tõ phÝa kh¸ch hµng.
¸p lùc tõ phÝa kh¸ch hµng ®îc hiÓu lµ kh¶ n¨ng mÆc c¶ cña kh¸ch hµng hoÆc cña ngêi mua hµng. Th«ng thêng, kh¸ch hµng yªu cÇu gi¶m gi¸ hoÆc yªu cÇu chÊt lîng hµng ph¶i tèt h¬n ®i kÌm víi dÞch vô hoµn h¶o. ¸p lùc nµy lµm cho chi phÝ ho¹t ®éng t¨ng thªm t¹o nguy c¬ c¹nh tranh vÒ gi¸ gi÷a c¸c doanh nghiÖp.
NÕu kh¸ch hµng “yÕu”, doanh nghiÖp cã c¬ héi khèng chÕ ®îc møc gi¸ cao ®Ó duy tr× møc siªu lîi nhuËn, nh thÕ lµ c«ng ty m¹nh h¬n kh¸ch hµng trong t¬ng quan gi÷a kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp.
Tuy nhiªn, doanh nghiÖp sÏ gÆp ph¶i khã kh¨n trªn bµn ®µm ph¸n víi kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng cã ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi sau:
Khi kh¸ch hµng mua mét s¶n lîng lín vµ tËp trung th× hä sÏ lîi dông søc mua ®Ó g©y søc Ðp gi¶m gi¸.
Khi sè lîng ngêi mua nhá th× hä s½n sµng cÊu kÕt víi nhau nh»m Ðp ngêi b¸n ®Õn cïng vµ buéc ngêi b¸n ph¶i gi¶m gi¸.
Khi c¸c s¶n phÈm kh«ng cã tÝnh kh¸c biÖt vµ lµ c¸c s¶n phÈm c¬ b¶n th× kh¸ch hµng cã nhiÒu kh¶ n¨ng lùa chän kh¸c nhau tõ c¸c nguån cung øng kh¸c nhau.
Kh¸ch hµng ®e do¹ héi nhËp tõ phÝa sau b»ng c¸ch mua ®øt ngêi b¸n, hay tù ®Çu t vµ khÐp kÝn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Lîi thÕ cña kh¸ch hµng trong trêng hîp nµy lµ hä hoµn toµn chñ ®éng trong viÖc thu mua hµng hãa víi chi phÝ thÊp h¬n, an toµn h¬n thËm chÝ chÊt lîng tèt h¬n.
Ngêi mua cã ®Çy ®ñ th«ng tin. Mét khi kh¸ch hµng cã c¸c th«ng tin nh nhu cÇu, gi¸ c¶ thùc tÕ trªn thÞ trêng, thËm chÝ c¶ vÒ gi¸ thµnh cña ngêi cung øng th× hä hoµn toµn cã kh¶ n¨ng v« hiÖu ho¸ sù ®e do¹ tõ phÝa ngêi b¸n.
¸p lùc ®Êu gi¸ tõ phÝa ngêi cung cÊp.
Ngêi cung øng ®ãng vai trß cung cÊp c¸c ®Çu vµo cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh gåm cã: nguyªn vËt liÖu, trang thiÕt bÞ, søc lao ®éng,....
Ngõ¬i cung øng thÓ hiÖn quyÒn lùc cña hä b»ng c¸ch ®e do¹ t¨ng gi¸ hoÆc gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm dÞch vô cung øng. Trong t¬ng quan kh¶ n¨ng gi÷a nhµ cung cÊp vµ doanh nghiÖp, nh÷ng trêng hîp sau ®©y t¹o thµnh thÕ m¹nh cña nhµ cung cÊp:
ChØ cã mét sè Ýt c¸c nhµ cung øng
Khi s¶n phÈm thay thÕ kh«ng cã s½n
Khi ngêi mua chØ chiÕm mét tû träng nhá trong s¶n lîng cña nhµ cung cÊp.
Khi s¶n phÈm cña nhµ cung øng lµ yÕu tè ®Çu vµo quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng th× quyÒn lùc cña nhµ cung øng m¹nh h¬n bao giê hÕt bëi c¸c yÕu tè nµy sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña kh¸ch hµng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ duy tr× chÊt lîng s¶n phÈm.
Khi c¸c s¶n phÈm cña nhµ cung øng cã tÝnh kh¸c biÖt vµ ®îc ®¸nh gi¸ cao bëi kh¸ch hµng cña ngêi mua.
Khi ngêi mua ph¶i g¸nh chÞu mét chi phÝ cao do thay ®æi nhµ cung cÊp.
Khi c¸c nhµ cung øng ®e do¹ héi nhËp vÒ phÝa tríc, nghÜa lµ hä kiÓm so¸t lu«n c¶ ®Çu ra cña hä th«ng qua ®Çu t më réng hoÆc mua ®øt ngêi mua.
M« h×nh 5 ¸p lùc c¹nh tranh trªn gióp c¸c doanh nghiÖp nhËn diÖn ®îc nh÷ng c¬ héi vµ ®e do¹, qua ®ã doanh nghiÖp tiªn liÖu ®îc vÞ thÕ c¹nh tranh mµ doanh nghiÖp ®ang chiÕm lÜnh ®em l¹i bao nhiªu lîi nhuËn cho m×nh vµ cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p tµi chÝnh hç trî ë møc ®é nµo ®Ó cã thÓ gi÷ v÷ng vÞ thÕ nµy.
2.2. Ph©n tÝch m«i trêng bªn trong doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch tiÒm lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp hay cßn gäi lµ ph©n tÝch m«i trêng bªn trong doanh nghiÖp nh»m t×m ra ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, qua ®ã x¸c ®Þnh c¸c tiÒm n¨ng riªng biÖt vµ lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong mét m«i trêng c¹nh tranh nhÊt ®Þnh nµo ®ã.
C«ng cô h÷u hiÖu nhÊt ®Ó ph©n tÝch tiÒm lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®îc Michael E. Porter ph¸t hiÖn gi÷a nh÷ng n¨m 80, sau ®ã ®îc sö dông vµ phæ biÕn réng r·i trong giíi doanh nghiÖp, lµ ph¬ng ph¸p d©y chuyÒn gi¸ trÞ doanh nghiÖp.[4] Ngoµi ra, doanh nghiÖp cßn sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch mét sè nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n cña sù thµnh c«ng nh ph©n tÝch tµi chÝnh, ph©n tÝch t×nh h×nh doanh thu b¸n hµng, lu lîng vßng quay b¸n hµng, thÞ phÇn trªn thÞ trêng, chÊt lîng s¶n phÈm, tiÒm n¨ng qu¶n lý.....[5] Ph¬ng ph¸p nµy ®îc coi lµ c«ng cô hç trî cho ph¬ng ph¸p d©y chuyÒn gi¸ trÞ doanh nghiÖp nh»m gióp doanh nghiÖp cã mét ®¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh.
a. Ph©n tÝch d©y chuyÒn gi¸ trÞ doanh nghiÖp.[4]
Michael E. Porter ®Þnh nghÜa, d©y chuyÒn gi¸ trÞ lµ tæng hîp c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan cña doanh nghiÖp lµm t¨ng gi¸ trÞ cho kh¸ch hµng.
HiÓu réng ra, tæng hîp c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c kh©u chuÈn bÞ s¶n xuÊt, kh©u s¶n xuÊt, kh©u b¸n hµng vµ kh©u qu¶n trÞ. Yªu cÇu ®Æt ra lµ, mçi mét kh©u nµy ph¶i lµ mét m¾t xÝch g¾n kÕt víi nhau t¹o nªn mét khèi s¬ ®å vËn hµnh liªn hoµn ®¹t c«ng suÊt tèi u nhÊt. Mçi mét m¾t xÝch trong d©y chuyÒn ph¶i hoµn h¶o vµ ho¹t ®éng liªn tôc, nghÜa lµ kh«ng cã sai sãt, kh«ng t¹o ra lçi. Nãi c¸ch kh¸c, mçi mét kh©u ph¶i ®îc thiÕt kÕ thµnh mét “chuÈn”. Cã rÊt nhiÒu bé phËn trong mçi mét kh©u, vµ bé phËn nµo còng cã tÇm quan träng nh nhau, chØ cÇn mét bé phËn bÞ coi nhÑ vµ l¬ lµ, th× ngay lËp tøc, kh©u ®ã sÏ kh«ng t¹o nªn mét “chuÈn” trong khèi s¬ ®å vËn hµnh nµy. D©y chuyÒn gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp thùc sù cã hiÖu qu¶ khi nã l¹i lµ mét m¾t xÝch cña mét d©y chuyÒn gi¸ trÞ réng h¬n gåm d©y chuyÒn gi¸ trÞ cña ngêi cung cÊp vµ d©y chuyÒn gi¸ trÞ cña ngêi tiªu thô.
D©y chuyÒn gi¸ trÞ doanh nghiÖp cho phÐp chóng ta t×m ®îc nguån gèc cña sù thµnh c«ng còng nh thÊt b¹i cña doanh nghiÖp trong chÊt lîng c¸c m¾t xÝch cô thÓ vµ c¸c mèi liªn hîp cña chóng víi nhau. Qua ®ã, ta nhËn thÊy r»ng, trong mét doanh nghiÖp v÷ng m¹nh th× c¸c m¾t xÝch trong d©y chuyÒn gi¸ trÞ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ còng nh mèi liªn kÕt gi÷a c¸c m¾t xÝch ®ã rÊt ¨n khíp, chÆt chÏ, nhÞp nhµng. Ngîc l¹i, sù ho¹t ®éng yÕu kÐm cña c¸c m¾t xÝch sÏ lµm suy yÕu doanh ._.nghiÖp.
S¬ ®å sau sÏ m« t¶ d©y chuyÒn gi¸ trÞ doanh nghiÖp mét c¸ch cô thÓ:
D©y chuyÒn gi¸ trÞ ngêi cung cÊp
S¶n xuÊt
1. S¶n xuÊt
2. Kho phô tïng nguyªn liÖu
3. L¾p r¸p
4. VËn chuyÓn néi bé
5. §ãng gãi thµnh phÈm
6. Kho thµnh phÈm
1.Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn
2. ThiÕt kÕ s¶n phÈm
3. Mua nguyªn vËt liÖu.
4. VËn chuyÓn
5. Kho b·i
6. C¸c lo¹i kh¸c.
D©y chuyÒn gi¸ trÞ ngêi tiªu thô
Kh©u qu¶n lý.
Qu¶n trÞ chiÕn lîc doanh nghiÖp
Qu¶n trÞ nguån nh©n lùc
ChiÕn lîc Marketing
ChiÕn lîc c«ng nghÖ
ChiÕn lîc tµi chÝnh
Kh©u chuÈn bÞ s¶n xuÊt
B¸n hµng
1. Ph©n phèi
2. VËn chuyÓn
3. Söa ch÷a
4. Cung cÊp phô tïng söa ch÷a
5. B¶o dìng
6. B¶o hµnh
H×nh 2: D©y chuyÒn gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp.
Nguån: Michael E. Porter. “ Competitive Strategy” New York: Free Press, 1985.[4]
Ph©n tÝch mét sè nh©n tè c¬ b¶n cña sù thµnh c«ng.[5]
Ph¬ng ph¸p nµy coi c¸c nh©n tè c¬ b¶n thµnh c«ng lµ c¸c nh©n tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Trong ®ã, ph¬ng ph¸p nµy coi träng nhÊt ®Õn ph©n tÝch nh©n tè tµi chÝnh doanh nghiÖp, th«ng qua c¸c chØ sè sau:
C¸c chØ sè lu©n chuyÓn: ChØ sè nµy cho biÕt n¨ng lùc cña doanh nghiÖp trong viÖc ®¸p øng c¸c nghÜa vô tµi chÝnh ng¾n h¹n cña nã.
C¸c chØ sè ®ßn bÇy: ChØ sè nµy biÓu thÞ rñi ro tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ph¹m vi ®îc b¶o ®¶m b»ng c¸c kho¶n nî cña m×nh.
C¸c chØ sè ho¹t ®éng: ChØ sè nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông nguån lùc cña doanh nghiÖp ra sao, nh sè vßng quay tån kho, sè vßng quay toµn bé vèn, kú thu tiÒn b×nh qu©n....
C¸c chØ sè n¨ng lùc lîi nhuËn: ChØ sè nµy cho biÕt nh÷ng th«ng tin biÓu thÞ hiÖu qu¶ chung vÒ qu¶n lý, cho thÊy lîi nhuËn do doanh thu tiªu thô mang l¹i.
C¸c chØ sè t¨ng trëng: ChØ sè nµy thÓ hiÖn kh¶ n¨ng duy tr× vÞ trÝ kinh tÕ cña doanh nghiÖp trong møc t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ vµ cña toµn ngµnh.
Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp th«ng qua ph©n tÝch c¸c chØ sè trªn sÏ gióp doanh nghiÖp hiÓu râ c¸c vÊn ®Ò nh cÊu tróc cña chi phÝ qu¶n lý cè ®Þnh, n¨ng lùc ®Ó t¨ng vèn phï hîp víi vèn lu ®éng vµ vèn dù tr÷, vµ hiÖu suÊt cña viÖc sö dông tµi s¶n. Doanh nghiÖp sÏ ®em so s¸nh c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch trªn víi c¸c chØ sè chuÈn mùc cña ngµnh vµ víi c¸c chØ sè t¬ng øng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, tõ ®ã, sÏ lîng gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.
3.Sù cÇn thiÕt x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh trong c¸c doanh nghiÖp.
TÊt c¶ chóng ta ai còng biÕt r»ng, toµn cÇu ho¸ lµ xu thÕ tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÕ giíi ngµy nay. XÐt theo gãc ®é doanh nghiÖp, trong tiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸, thÞ trêng lu«n chiÕm vÞ trÝ chñ ®¹o, do ®ã, doanh nghiÖp nµo cã n¨ng suÊt trªn thÞ trêng, cã lîi thÕ trong c¹nh tranh, doanh nghiÖp Êy sÏ giµnh chiÕn th¾ng.
NÕu chóng ta ®i s©u nghiªn cøu kü h¬n, chóng ta sÏ hiÓu râ v× sao nÒn kinh tÕ thÞ trêng tån t¹i vµ trë thµnh con ®êng ph¸t triÓn kh¶ thi nhÊt cña x· héi hiÖn ®¹i ngµy nay, ngay c¶ trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ ®ang diÔn ra nhanh chãng. §ã lµ do, nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· t¹o ra mét m«i trêng c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ nhÊt, vµ ngîc l¹i, c¹nh tranh khiÕn cho nÒn kinh tÕ thÞ trêng trë thµnh thÓ chÕ kinh tÕ cã n¨ng suÊt nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi cho tíi ngµy nay. T¨ng cêng c¹nh tranh lµ t¨ng cêng tÝnh vît tréi lín nhÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, bãp nghÑt c¹nh tranh tøc lµ bãp nghÑt nguån søc sèng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Cã thÓ nãi, c¹nh tranh lµ linh hån cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Nh vËy, mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh. Ph¬ng thøc c¹nh tranh hiÖu qu¶ nhÊt lµ doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m cho m×nh mét chç ®øng trªn thÞ trêng hay nãi theo ®óng ng«n ng÷ cña Marketing th× ®ã lµ h·y ®a ra chiÕn lîc ®Ó lu«n lu«n ph¸t triÓn, cñng cè vµ t¨ng cêng vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh trong mét m«i trêng c¹nh tranh toµn cÇu khèc liÖt ®ang diÔn ra nh hiÖn nay.
II. Quy tr×nh x©y dùng chiÕn lîc vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
1. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.
Giai ®o¹n v« cïng quan träng trong quy tr×nh x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ ®¸nh gi¸ ®îc vÞ thÕ c¹nh tranh mµ doanh nghiÖp cã ®îc trªn thÞ trêng.ViÖc ®¸nh gi¸ nµy ph¶i dùa trªn kÕt qu¶ ph©n tÝch ngo¹i c¶nh vÜ m« ®Õn c¹nh tranh cïng víi tiÒm lùc bªn trong doanh nghiÖp.
§Ó ®¸nh gi¸ ®îc vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, mét sè nhµ chuyªn m«n ®· sö dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ.[5] Ph¬ng ph¸p nµy ®¸nh gi¸ vÞ thÕ chiÕn lîc cña doanh nghiÖp víi c¸ch nh×n “®éng” khi chó ý ®Õn c¸c nh©n tè ngoµi ph¹m vi c¹nh tranh. Hä x©y dùng mét ma trËn 9 « víi hai trôc biÓu thÞ: trôc thø nhÊt lµ møc ®é thuËn lîi cña ngo¹i c¶nh ( vÜ m« vµ vi m« t¸c ®éng ®Õn doanh nghiÖp), trôc thø hai lµ tiÒm lùc chiÕn lîc cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña ph¬ng ph¸p ®å thÞ kh«ng cã ®é tin cËy cao do chñ yÕu dùa vµo ®¸nh gi¸ chñ quan cña ban l·nh ®¹o.
Sau nµy, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· t×m ra mét ph¬ng thøc kh¸c ®¸nh gi¸ vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp mét c¸ch kh¸ch quan h¬n, hiÖu qu¶ h¬n, vµ thùc tÕ h¬n. §ã lµ ph¬ng ph¸p liªn kÕt c¸c ®iÒu kiÖn bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp trong s¬ ®å SWOT, hay cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch SWOT.[4]
Ph©n tÝch SWOT
SWOT lµ bèn chø viÕt t¾t cña c¸c tõ tiÕng Anh, trong ®ã: Strengths (nh÷ng mÆt m¹nh), Weaknesses ( nh÷ng mÆt yÕu), Opportunities ( c¸c c¬ héi bªn ngoµi), Threats ( c¸c nguy c¬ bªn ngoµi).
Ph¬ng ph¸p SWOT lµ mét ph¬ng ph¸p ®ång bé gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ trong viÖc tæng hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu m«i trêng vµ ®Ò ra chiÕn lîc mét c¸ch khoa häc. Cã 4 bíc cÇn thùc hiÖn trong ph©n tÝch SWOT:
Bíc 1: LiÖt kª c¸c yÕu tè chñ yÕu cña c¸c ®iÒu kiÖn bªn trong vµ bªn ngoµi lªn c¸c « cña ma trËn SWOT.
C¸c ®iÓm m¹nh
C¸c ®iÓm yÕu.
S¶n phÈm cã chi phÝ thÊp h¬n so víi ®èi thñ c¹nh tranh.
ThiÕt kÕ ®éc ®¸o.
Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cã hiÖu qu¶.
TiÕp cËn ®îc c¸c nguån nguyªn liÖu rÎ, ®¶m b¶o chÊt lîng.
HÖ thèng ph©n phèi b¸n hµng m¹nh.
Thùc hiÖn tèt c¸c quan hÖ vÒ chÝnh trÞ vµ ph¸p lý.
Quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng.
Xö lý kÞp thêi nh÷ng khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng vµ t¹o ®îc danh tiÕng vÒ chÊt lîng s¶n phÈm.
HÖ thèng th«ng tin hç trî cho c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶.
HiÖu suÊt cña ho¹t ®éng tån kho thÊp.
HiÖu suÊt cña viÖc bè trÝ mÆt b»ng s¶n xuÊt vµ thiÕt kÕ c¸c bíc c«ng viÖc cßn thÊp.
VÊn ®Ò nghiªn cøu thÞ trêng trong viÖc nhËn d¹ng c¸c nhu cÇu vµ ph©n khóc thÞ trêng cha quan t©m ®óng møc.
ChÊt lîng cña mèi quan hÖ lµm viÖc gi÷a c¸n bé vµ phßng nghiªn cøu ph¸t triÓn vµ c¸c bé phËn kh¸c cha tèt.
M«i trêng lµm viÖc cha khuyÕn khÝch ®îc sù s¸ng t¹o vµ ®æi míi.
Thñ tôc mua s¾m nhµ xëng , m¸y mãc cßn c¶n trë yªu cÇu cña c«ng viÖc chung.
Cßn cã nh÷ng bÊt æn trong c¬ cÊu vèn cña c«ng ty.
C¸c chØ sè t¨ng trëng thÊp h¬n so víi ®èi thñ c¹nh tranh. Chi phÝ qu¶n trÞ nguån nh©n lùc cã hiÖu qu¶ thÊp h¬n so ®èi thñ c¹nh tranh. Sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu cßn thÊp h¬n so víi ®èi thñ c¹nh tranh.
C¸c c¬ héi
C¸c ®e do¹
Nh÷ng quan t©m cña chÝnh phñ ®èi víi ngµnh kinh doanh
Nh÷ng u ®·i vÒ thuÕ quan nh»m b¶o trî s¶n xuÊt trong níc.
C¬ héi trong viÖc liªn doanh , liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi.
C¬ héi trong viÖc më réng thÞ trêng sang c¸c níc trong khu vùc vµ c¸c níc kh¸c.
Nh÷ng thay ®æi thuËn lîi trong hµnh vi ngêi tiªu dïng.
C¸c ph¬ng tiÖn tÝn dông míi.
Nh÷ng thuËn lîi cña tû gi¸ ngo¹i tÖ.
Sù xuÊt hiÖn nh÷ng ph©n khóc thÞ trêng míi.
Nh÷ng c¬ héi trong quan hÖ th¬ng m¹i khi ®îc gia nhËp vµo c¸c hiÖp héi tæ chøc quèc tÕ, hoÆc nh÷ng u ®·i kh¸c do quan hÖ song ph¬ng gi÷a c¸c quèc gia kh¸c nhau.
Sù xuÊt hiÖn ngµy cµng t¨ng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh víi tiÒm lùc m¹nh.
Sù xuÊt hiÖn cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ.
NÒn kinh tÕ ®ang trong giai ®o¹n suy tho¸i.
Nguy c¬ l¹m ph¸t, nh÷ng biÕn ®éng bÊt lîi cña hÖ thèng tû gi¸ ngo¹i tÖ.
Sù bïng næ cña c«ng nghÖ míi vµ ¸p lùc trong vÊn ®Ò ®æi míi c«ng nghÖ.
Sù thay ®æi cña thÞ hiÕu ngêi tiÒu dïng.
Nh÷ng thay ®æi trong c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, vµ nh÷ng chñ tr¬ng míi cña chÝnh phñ.
Nh÷ng thay ®æi míi trong c¸c thuÕ xuÊt nhËp khÈu ë trong níc còng nh t¹i c¸c quèc gia cã quan hÖ th¬ng m¹i.
Nh÷ng kh¾t khe h¬n trong nh÷ng quy ®Þnh vÒ m«i trêng.
Nh÷ng quy ®Þnh míi ®èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu.
Bíc 2: §a ra c¸c kÕt hîp tõng cÆp mét c¸ch logic.
S + O: Sù kÕt hîp gi÷a c¸c ®iÓm m¹nh vµ c¸c c¬ héi yªu cÇu cÇn ph¶i sö dông mÆt m¹nh nµo ®Ó khai th¸c tèt nhÊt c¬ héi cã ®îc tõ bªn ngoµi.
S + T: Sù kÕt hîp gi÷a ®iÓm m¹nh vµ c¸c ®e do¹ yªu cÇu ph¶i sö dông mÆt m¹nh nµo ®Ó ®èi phã víi nh÷ng nguy c¬ tõ bªn ngoµi.
W + O: Cã hai c¸ch kÕt hîp trong cÆp nµy:
Thø nhÊt, cÇn ph¶i tËp trung kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm nµo hiÖn nay ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho viÖc tËn dông c¬ héi tõ bªn ngoµi.
Thø hai, cÇn ph¶i khai th¸c c¬ héi nµo ®Ó lÊp dÇn nh÷ng chç yÕu kÐm hiÖn nay.
W + T: Sù kÕt hîp c¸c mèi ®e do¹ vµ c¸c ®iÓm yÕu yªu cÇu cÇn ph¶i kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm nµo ®Ó gi¶m bít nguy c¬ hiÖn nay.
Bíc 3: §a ra c¸c ®¸nh gi¸ cho tõng cÆp kÕt hîp c¸c yÕu tè trong bíc 2 vµ bíc 3.
T×nh huèng SO:T×nh huèng SO cña doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm: ë bªn trong, c¸c mÆt m¹nh chiÕm u thÕ, cßn bªn ngoµi, c¸c c¬ héi chiÕm u thÕ.
T×nh huèng WO:T×nh huèng WO cña doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm: c¸c mÆt yÕu nhiÒu h¬n h¼n mÆt m¹nh nhng hÖ thèng bªn ngoµi th× cã c¸c c¬ héi ®ang chiÕm u thÕ.
T×nh huèng ST:T×nh huèng nµy biÓu hiÖn doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng rÊt khã kh¨n, nhiÒu c¶n trë tõ c¸c ®iÒu kiÖn bªn ngoµi t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã thÓ chèng l¹i c¸c nguy c¬ nµy nhê vµo tiÒm lùc m¹nh mÏ bªn trong, b»ng c¸ch tËn dông tèi ®a søc m¹nh ®ã ®Ó chiÕn th¾ng c¸c nguy c¬ bªn ngoµi.
T×nh huèng WT : Doanh nghiÖp r¬i vµo t×nh huèng WT lµ bÞ tíc ®o¹t mÊt kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, kh«ng cã ®îc c¶ ba yÕu tè “thiªn thêi - ®Þa lîi – nh©n hoµ”. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh kh«ng thuËn lîi, tiÒm lùc bªn trong yÕu kÐm. Kh«ng cã nh÷ng mÆt m¹nh c¬ b¶n ®Ó cã thÓ chiÕn th¾ng nh÷ng nguy c¬ vµ tËn dông c¸c mÆt m¹nh ®ã ®Ó söa ch÷a, c¶i thiÖn c¸c mÆt yÕu kÐm cña m×nh.
Bíc 4: §¸nh gi¸ tæng hîp t×nh h×nh.
X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh.
Dùa vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ vÞ thÕ c¹nh tranh theo ph¬ng ph¸p ph©n tÝch SWOT, Michael E. Porter ®a ra 3 chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh tæng qu¸t, gåm: ChiÕn lîc chi phÝ thÊp nhÊt, ChiÕn lîc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm, vµ ChiÕn lîc tËp trung.
nguån cña lîi thÕ c¹nh tranh.
Réng
ph¹m vi c¹nh tranh
chi phÝ thÊp nhÊt
kh¸c biÖt ho¸
HÑp
tËp trung dùa vµo chi phÝ thÊp nhÊt
tËp trung dùa vµo kh¸c biÖt ho¸
H×nh 3: C¸c chiÕn lîc c¹nh tranh c¬ b¶n.
chiÕn lîc tËp trung
chiÕn lîc kh¸c biÖt ho¸
chiÕn lîc chi phÝ thÊp nhÊt
Nguån: Michael E. Porter. “ ChiÕn lîc c¹nh tranh.” New York: T¹p chÝ Tù do, 1985.[4
kh¸c biÖt ho¸
thÊp
( chñ yÕu lµ gi¸ c¶)
cao
thÊp hoÆc cao
ph©n khóc thÞ trêng
thÊp
cao
thÊp ( mét hoÆc mét vµi ph©n khóc)
thÕ m¹nh ®Æc trng
Qu¶n trÞ s¶n xuÊt vµ nguyªn liÖu.
nghiªn cøu ph¸t triÓn, B¸n hµng vµ Marketing
bÊt kú thÕ m¹nh nµo ( tuú thuéc vµo chiÕn lîc chi phÝ thÊp hay kh¸c biÖt ho¸)
H×nh 4: ChiÕn lîc c¹nh tranh vµ c¸c yÕu tè nÒn t¶ng.
Nguån: Charles W. L. Hill/ Gareth R. Jones, Qu¶n trÞ chiÕn lîc,1989.[5]
H×nh 3 vµ h×nh 4 thÓ hiÖn c¸c chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh tæng qu¸t ®îc x©y dùng trªn c¬ së kÕt hîp c¸c quyÕt ®Þnh kh¸c nhau vÒ c¸c yÕu tè nÒn t¶ng – s¶n phÈm, thÞ trêng, vµ n¨ng lùc ph©n biÖt.
2.1. ChiÕn lîc chi phÝ thÊp nhÊt.
Môc tiªu cña doanh nghiÖp theo ®uæi chiÕn lîc chi phÝ thÊp nhÊt lµ vît tréi ®èi thñ c¹nh tranh b»ng c¸ch t¹o ra s¶n phÈm , dÞch vô víi chi phÝ thÊp nhÊt. C¸c doanh nghiÖp ¸p dông chiÕn lîc nµy ph¶i t¹o ra ®îc s¶n phÈm cã chÊt lîng kh«ng kÐm h¬n chÊt lîng cña ®èi thñ c¹nh tranh víi gi¸ thÊp h¬n râ rÖt. ChiÕn lîc nµy cã thÓ ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t ®îc nh÷ng nguån u thÕ chi phÝ kh¸c biÖt mµ ®èi thñ c¹nh tranh kh«ng thÓ n¾m b¾t ®îc. Nh÷ng nguån u thÕ nh vËy cã thÓ lµ: c«ng nghÖ kh¸c biÖt, nguån nguyªn liÖu rÎ, hiÖu qu¶ kinh tÕ quy m«, sù thµnh th¹o kh¸c biÖt s¶n phÈm vÒ qu¶n lý, tiÒm lùc tµi chÝnh v÷ng m¹nh, ®éi ngò c¸n bé nghiªn cøu – ph¸t triÓn tµi giái.
ChiÕn lîc chi phÝ thÊp nhÊt lµ mét thµnh tr× v÷ng ch¾c cho doanh nghiÖp trªn con ®êng t¹o dùng vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh trªn th¬ng trêng. Víi chi phÝ thÊp, doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ yªn t©m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ kh«ng bÞ th©m hôt lîi nhuËn. Nh÷ng ngêi cung cÊp nguyªn vËt liÖu kh«ng thÓ g©y søc Ðp cho doanh nghiÖp vÒ gi¸ c¶ ®îc, bëi doanh nghiÖp võa ë thÕ m¹nh do kh¸ch hµng a chuéng vµ võa chñ ®éng ®iÒu chØnh ®îc møc gi¸ thµnh cña m×nh trong ph¹m vi lîi nhuËn cho phÐp. Khi cã sù ph¸t ®éng cuéc chiÕn c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, th× doanh nghiÖp cã hÖ thèng s¶n xuÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt sÏ ®îc lîi h¬n c¶. Doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm h¬n n÷a so víi ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó gi÷ nguyªn thÞ phÇn hiÖn t¹i, kh«ng nh÷ng thÕ chÝnh s¸ch nµy cßn cã thÓ më réng thÞ phÇn cña doanh nghiÖp. Nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ còng kh«ng thÓ trë thµnh ®èi thñ lín cho doanh nghiÖp ®îc, do doanh nghiÖp rÊt linh ho¹t trong vÊn ®Ò ®iÒu chØnh gi¸ c¶.
§Ó theo ®uæi chiÕn lîc chi phÝ thÊp nhÊt, trong giai ®o¹n ®Çu, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét sù hy sinh nhÊt ®Þnh. Doanh nghiÖp sÏ kh«ng tËp trung ®Çu t chi phÝ lín vµo kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm, vµ còng kh«ng ®i tiªn phong trong lÜnh vùc nghiªn cøu, ®a ra c¸c tÝnh n¨ng s¶n phÈm míi. C«ng viÖc cÇn thiÕt nhÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh thùc hiÖn mét c¸ch triÖt ®Ó ®ã lµ: X©y dùng vµ ph¸t triÓn mét d©y chuyÒn gi¸ trÞ doanh nghiÖp hoµn h¶o.
Mét c«ng viÖc n÷a còng ®¸ng quan t©m, nÕu doanh nghiÖp muèn gi÷ v÷ng vÞ thÕ chi phÝ thÊp cña m×nh trªn thÞ trêng lµ, doanh nghiÖp cÇn lu«n theo dâi s¸t sao nh÷ng diÔn biÕn thay ®æi trong nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng, vµ c¶ nh÷ng ®éng th¸i c¹nh tranh míi cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
2.2. ChiÕn lîc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm.
Môc tiªu cña chiÕn lîc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm lµ ®¹t ®îc lîi thÕ c¹nh tranh th«ng qua viÖc t¹o ra s¶n phÈm ®îc xem lµ duy nhÊt, ®éc ®¸o víi kh¸ch hµng, tho¶ m·n nhu cÇu kh¸ch hµng b»ng c¸ch thøc mµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh«ng thÓ.
Lîi thÕ nµy cho phÐp doanh nghiÖp ®Þnh gi¸ vît tréi cho s¶n phÈm, t¨ng doanh thu vµ ®¹t tû suÊt lîi nhuËn trªn trung b×nh do ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn v× hä tin r»ng s¶n phÈm cã chÊt lîng cao.
C¸ch thøc doanh nghiÖp theo ®uæi chiÕn lîc nµy lµ lu«n t×m c¸ch ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm. Cµng ®éc ®¸o, kh¸c biÖt so víi ®èi thñ c¹nh tranh, nguy c¬ bÞ c¹nh tranh cµng thÊp vµ kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch hµng cµng lín.ThÞ trêng cã nhiÒu ph©n khóc kh¸c nhau. Doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu c¶ thÞ trêng b»ng nh÷ng s¶n phÈm ®îc thiÕt kÕ phï hîp víi tõng ph©n khóc hoÆc chØ chän nh÷ng ph©n khóc mµ doanh nghiÖp cã lîi thÕ vÒ kh¸c biÖt ®ã.
Lîi thÕ c¹nh tranh mµ doanh nghiÖp t¹o dùng ®îc tõ chiÕn lîc nµy ®ã lµ sù trung thµnh ®èi víi nh·n hiÖu cña kh¸ch hµng. Lîi thÕ nµy gióp doanh nghiÖp ®èi ®Çu víi sù c¹nh tranh, b¶o vÖ doanh nghiÖp tõ nhiÒu phÝa. ¦u thÕ cña ngêi cung cÊp hoÆc cña kh¸ch hµng m¹nh kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò lín n÷a, bëi lÏ trong chiÕn lîc kh¸c biÖt ho¸, doanh nghiÖp quan t©m ®Õn viÖc s¶n phÈm ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn ë møc gi¸ nµo h¬n lµ vÊn ®Ò chi phÝ s¶n xuÊt. Víi chiÕn lîc nµy, doanh nghiÖp cã thÓ chÞu ®ùng víi sù t¨ng gi¸ nguyªn liÖu tèt h¬n so víi doanh nghiÖp cã chi phÝ thÊp. Kh¸ch hµng lµ ngêi phô thuéc bëi lÏ chØ cã doanh nghiÖp lµ ngêi cung cÊp s¶n phÈm vµ kh¸ch hµng trung thµnh víi nh·n hiÖu mµ hä a chuéng, do vËy hä chÊp nhËn møc gi¸ vît tréi.
Nguy c¬ lín nhÊt ®e do¹ vÞ thÕ nµy cña doanh nghiÖp lµ kh¶ n¨ng b¾t chíc nhanh chãng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, nhÊt lµ khi tÝnh ®éc ®¸o, ®a d¹ng cña s¶n phÈm b¾t nguån tõ sù thiÕt kÕ kiÓu d¸ng hoÆc ®Æc tÝnh vËt lý. MÆt kh¸c, trong ®iÒu kiÖn chÊt lîng s¶n phÈm nãi chung kh«ng ngõng ®îc c¶i tiÕn vµ kh¸ch hµng cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ c¸c s¶n phÈm c¹nh tranh th× sù trung thµnh víi nh·n hiÖu dÔ bÞ ®¸nh mÊt.
V× thÕ, doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc nh¹y bÐn, ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh, ®¸p øng sù thay ®æi cña thÞ trêng mét c¸ch tèt nhÊt.
2.3. ChiÕn lîc tËp trung.
ChiÕn lîc nµy chØ nh»m ®¸p øng nhu cÇu cho mét ph©n khóc thÞ trêng nµo ®ã, ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua yÕu tè ®Þa lý, ®èi tîng kh¸ch hµng hoÆc tÝnh chÊt s¶n phÈm.
Doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn chiÕn lîc tËp trung th«ng qua 2 ph¬ng thøc: chi phÝ thÊp hoÆc kh¸c biÖt hãa. NghÜa lµ, doanh nghiÖp thùc hiÖn chiÕn lîc chi phÝ thÊp hoÆc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm chØ trong ph©n khóc thÞ trêng ®· chän, nh»m ®¹t ®îc lîi thÕ c¹nh tranh ë ph©n khóc thÞ trêng ®ã mµ th«i.
Lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp theo ®uæi chiÕn lîc tËp trung b¾t nguån tõ chÝnh n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp – kh¶ n¨ng cung cÊp s¶n phÈm hoÆc dÞch vô ®éc ®¸o vµ ®Æc biÖt mµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c kh«ng thÓ lµm ®îc. §iÒu nµy, cho phÐp doanh nghiÖp cã ®îc u thÕ trong quan hÖ víi kh¸ch hµng bëi lÏ doanh nghiÖp lµ duy nhÊt trong viÖc cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô; kh¸ch hµng kh«ng thÓ t×m ®îc ë c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c.
Do b¶n chÊt cña chiÕn lîc tËp trung lµ doanh nghiÖp ph¶i tËp trung vµo nh÷ng nhãm nhá s¶n phÈm vµ ph¶i hiÓu râ ph©n khóc thÞ trêng cña m×nh, nªn doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ sù thay ®æi thÞ hiÕu cña hä rÊt nhanh, tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm víi møc ®é kh¸c biÖt ho¸ kh¸ cao.
Ph¬ng ph¸p lùa chän chiÕn lîc. [5]
Lùa chän chiÕn lîc lµ mét c«ng viÖc cÇn thiÕt, bëi v× nã ®¶m b¶o doanh nghiÖp cã ®îc mét chiÕn lîc cã tÝnh kh¶ thi cao. ChiÕn lîc ®îc lùa chän ph¶i lµ chiÕn lîc tèi u, hoÆc thÊp nhÊt th× nã còng ph¶i phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh cña doanh nghiÖp. Ph¬ng ph¸p lùa chän chiÕn lîc ®îc thùc hiÖn theo 3 bíc sau:
3.1.C¨n cø lùa chän chiÕn lîc.
Khi lùa chän chiÕn lîc, doanh nghiÖp cÇn xem xÐt nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng chÝnh ®Õn viÖc lùa chän chiÕn lîc. C¸c yÕu tè ®ã gåm:
Søc m¹nh cña ngµnh vµ cña doanh nghiÖp so víi ®èi thñ c¹nh tranh sÏ t¸c ®éng rÊt m¹nh ®Õn qu¸ tr×nh lùa chän chiÕn lîc. VÝ dô: §èi víi nh÷ng ngµnh cã møc t¨ng trëng cao, doanh nghiÖp cã vÞ thÕ m¹nh thêng chän chiÕn lîc t¨ng trëng tËp trung, t¨ng trëng b»ng héi nhËp hoÆc ®a d¹ng ho¸ ®ång t©m.
NhiÖm vô vµ môc tiªu. VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ, viÖc lùa chän chiÕn lîc ph¶i phï hîp víi hÖ thèng môc tiªu vµ nhiÖm vô cña doanh nghiÖp chø kh«ng ph¶i chØ cã môc tiªu lîi nhuËn hoÆc t¨ng trëng.
Quan ®iÓm cña ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh.
Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
N¨ng lùc vµ tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n trÞ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Sù ph¶n øng cña ®èi tîng h÷u quan. VÝ dô nh c¸c cæ ®«ng còng cã thÓ buéc doanh nghiÖp kh«ng thÓ lùa chän chiÕn lîc nh mong muèn mµ hä buéc doanh nghiÖp ph¶i lùa chän chiÕn lîc dung hoµ vµ gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn ®Æt ra.
YÕu tè thêi ®iÓm.
KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ chiÕn lîc hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp.
Sau khi ®· ph©n tÝch dùa vµo c¸c c¨n cø yÕu tè nªu trªn, doanh nghiÖp tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc.
3.2.Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc.
Doanh nghiÖp thêng sö dông ph¬ng ph¸p cho ®iÓm theo tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc ®a ra. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông khi kh«ng cã ®ñ sè liÖu vµ d÷ kiÖn cho c¸c ch¬ng tr×nh tin häc cña doanh nghiÖp. Nã ®îc sö dông ®Ó lùa chän mét c¬ héi kh¸i qu¸t hoÆc ®¸nh gi¸ l¹i kÕt qu¶ tríc vµ sau khi sö dông ch¬ng tr×nh tin häc. C¸c bíc thùc hiÖn ®îc tiÕn hµnh nh sau:
X¸c ®Þnh tiªu thøc ®¸nh gi¸.
X¸c ®Þnh møc ®iÓm cña tõng tiªu thøc ®¸nh gi¸.
Ph©n tÝch vµ tÝnh ®iÓm cho tõng ph¬ng ¸n chiÕn lîc.
TiÕn hµnh so s¸nh vµ lùa chän chiÕn lîc kinh doanh: Theo ®óng nguyªn t¾c, chiÕn lîc cã sè ®iÓm cao nhÊt sÏ ®îc lùa chän.
3.3.Yªu cÇu khi lùa chän chiÕn lîc.
Khi ®¸nh gi¸ chiÕn lîc lùa chän, doanh nghiÖp cÇn ®¶m b¶o mét sè yªu cÇu nh:
ChiÕn lîc lùa chän ph¶i ®¶m b¶o phï hîp víi ®iÒu kiÖn m«i trêng .
ChiÕn lîc ®ã ph¶i phï hîp víi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i , quan ®iÓm vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý cña ban gi¸m ®èc.
ChiÕn lîc ®ã ph¶i phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh, vËt chÊt vµ nh©n sù cña doanh nghiÖp,
ChiÕn lîc lùa chän ®¶m b¶o ë møc rñi ro cho phÐp, phï hîp chu kú sèng vµ tiÒm n¨ng thÞ trêng cña doanh nghiÖp.
ViÖc thùc hiÖn 3 bíc trªn hoµn thµnh c«ng viÖc lùa chän mét chiÕn lîc kh¶ thi cho doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, viÖc mét chiÕn lîc ®îc thùc thi cã thµnh c«ng hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh thùc hiÖn chiÕn lîc cña gi¸m ®èc ®iÒu hµnh.
Ch¬ng II:
VÞ thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam giai ®o¹n 1997 - 2001.
I.Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam.
Trªn ph¬ng diÖn chñ thÓ tham gia trong mËu dÞch hµng dÖt may thÕ giíi, ViÖt Nam chñ yÕu lµ níc xuÊt khÈu hµng may mÆc thµnh phÈm vµ mét sè s¶n phÈm dÖt (chñ yÕu lµ hµng dÖt kim) vµ nhËp khÈu phÇn lín nguyªn phô liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt hµng may mÆc xuÊt khÈu.
1.Kim ng¹ch xuÊt khÈu:
Trong 10 n¨m qua, ngµnh DÖt May xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn ®ét ph¸ c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng. B¶ng 1 cho thÊy, n¨m 1991, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t møc khiªm tèn lµ 158 triÖu USD. N¨m 1996, kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam bøt ph¸ ®¹t 1,1 tû USD, víi tèc ®é t¨ng trëng 728% so víi n¨m 1991. N¨m 96 thùc sù lµ cét mèc quan träng ®¸nh dÊu sù trëng thµnh cña ngµnh DÖt May ViÖt Nam. §Õn n¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¨ng lªn 1.895 triÖu USD, víi tèc ®ét t¨ng trëng lµ 1199%, mét tèc ®é cao cha tõng cã trong suèt thËp kû 90. N¨m 2001, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ thÕ cña m×nh víi kim ng¹ch xuÊt khÈu gÇn 2 tû USD, t¨ng 1250% so víi n¨m 1991.[6,7] KÕt qu¶ trªn cho thÊy, c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam ®· nç lùc rÊt lín trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu kim ng¹ch xuÊt khÈu cña n¨m sau ph¶i cao h¬n n¨m tríc.
Tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµy cµng cã vÞ trÝ thÝch ®¸ng trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ níc. B¶ng 1 cho thÊy, tû träng xuÊt khÈu hµng dÖt may kh«ng ngõng t¨ng tõ n¨m 1991, qua c¸c n¨m 1995, 1998, vµ n¨m 2001 víi con sè t¬ng øng lµ 15,6%; 15,5% vµ 13,1%.[6,7] Trong 10 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam, ngµnh DÖt May ViÖt Nam ®øng thø hai chØ sau dÇu khÝ, víi tèc ®é t¨ng
Trong 10 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam, ngµnh DÖt May ViÖt Nam ®øng thø hai chØ sau dÇu khÝ, víi tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n 24,8%.[1] Víi vÞ trÝ nµy, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho hµng tr¨m ngµn lao ®éng ®ang thÊt nghiÖp, n©ng cao møc thu nhËp b×nh qu©n, vµ quan träng lµ ngµnh ®· t¹o ®éng lùc ph¸t triÓn cho toµn nÒn kinh tÕ.
Theo sè liÖu thèng kª ®Õn nay, c¶ níc cã kho¶ng 822 doanh nghiÖp dÖt may, trong ®ã doanh nghiÖp quèc doanh lµ 231, doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh lµ 370, vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi lµ 221. N¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung nh sau:[1]
VÒ thiÕt bÞ: Cã 1.050.000 cäc kÐo sîi, 14.000 m¸y dÖt v¶i, 450 m¸y dÖt kim vµ 190.000 m¸y may.
VÒ lao ®éng: Ngµnh dÖt may ViÖt Nam thu hót 1.600.000 lao ®éng, chiÕm kho¶ng 25% lùc lîng lao ®éng c«ng nghiÖp.
VÒ thu hót ®Çu t níc ngoµi: §Õn nay, toµn ngµnh cã kho¶ng 180 dù ¸n vÒ sîi – dÖt – nhuém - ®an len – may mÆc cßn hiÖu lùc víi sè vèn ®¨ng ký ®¹t gÇn 1,85 tû USD, trong ®ã, cã 130 dù ¸n ®· ®i vµo ho¹t ®éng, t¹o viÖc lµm cho trªn 50.000 lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng ngµn lao ®éng gi¸n tiÕp. C¸c doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi chiÕm trªn 30% gi¸ trÞ s¶n lîng hµng dÖt vµ trªn 25% gi¸ trÞ s¶n lîng hµng may mÆc cña toµn ngµnh.
Sù t¨ng trëng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may ®îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam kh«ng ngõng gia t¨ng xuÊt khÈu vµo c¸c thÞ trêng nhËp khÈu hµng may mÆc lín trªn thÕ giíi, trong ®ã, ph¶i kÓ ®Õn hai thÞ trêng nhËp khÈu hµng dÖt may lín nhÊt cña ViÖt Nam lµ EU vµ NhËt B¶n.
Nh÷ng n¨m qua ®¸nh dÊu bíc ph¸t triÓn lín trong quan hÖ hîp t¸c bu«n b¸n gi÷a ViÖt Nam vµ thÞ trêng EU. Sù hîp t¸c nµy lµ chÊt xóc t¸c t¹o thÕ vµ lùc cho hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng EU ®Æc biÖt lµ cho hµng dÖt may cña ViÖt Nam. Víi HiÖp ®Þnh vÒ hµng dÖt may ®îc ký kÕt gi÷a ViÖt Nam víi EU ngµy 15/12/1992, ngµnh DÖt May ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi víi tèc ®é t¨ng trëng nhanh. Tõ n¨m 1993 ®Õn n¨m 1997, xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang EU ®· t¨ng 80% tõ 250 triÖu USD lªn 450 triÖu USD. TiÕp theo ®ã, HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may ViÖt Nam – EU giai ®o¹n 1998 – 2000 ®îc ký kÕt ngµy 17/11/1997 cho phÐp ViÖt Nam ®îc tù do chuyÓn ®æi h¹n ng¹ch gi÷a c¸c mÆt hµng mét c¸ch réng r·i vµ dÔ dµng h¬n tõ 12 – 17% so víi tríc ®©y.[2]
H¬n thÕ, theo HiÖp ®Þnh nµy, EU dµnh cho ViÖt Nam quy chÕ tèi huÖ quèc ( MFN), vµ EU còng cho phÐp nhiÒu mÆt hµng cña ViÖt Nam khi xuÊt sang EU ®îc hëng thuÕ quan 0% theo chÕ ®é u ®·i phæ cËp GSP. Sù u ®·i cña HiÖp ®Þnh t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam n©ng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sang EU lªn 40% so víi giai ®o¹n 1993 –1997, víi møc t¨ng trëng tõ 3 –6%/n¨m. Cô thÓ, tõ n¨m 1998 ®Õn n¨m 2001, kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng liªn tôc theo thø tù lµ 546 triÖu USD, 605 triÖu USD, 650 triÖu USD, vµ 645 triÖu USD. Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may vµo thÞ trêng EU chiÕm 32,7% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam. Nh vËy, thÞ trêng EU (víi møc tiªu thô hµng n¨m trªn 63 tû USD quÇn ¸o c¸c lo¹i) ®ang vµ sÏ lµ thÞ trêng h¹n ng¹ch träng yÕu cña ngµnh xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam.[1]
Tuy nhiªn, hµng dÖt may xuÊt khÈu sang thÞ trêng EU chñ yÕu theo ph¬ng thøc gia c«ng nªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn phô thuéc nhiÒu vµo ®¬n ®Æt hµng cña níc ngoµi hoÆc xuÊt khÈu th«ng qua níc thø 3, h¬n n÷a, do ta bÞ khèng chÕ vÒ h¹n ng¹ch nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu trong 3 n¨m gÇn ®©y chØ dao ®éng ë møc 600 triÖu USD/n¨m. ViÖc EU tiÕn tíi dÇn bá h¹n ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may tõ c¸c níc WTO vµo cuèi n¨m 2004 lµ mét bÊt lîi lín cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam.[1,8]
NhËt B¶n lµ mét thÞ trêng phi h¹n ng¹ch lín thø hai sau EU ®èi víi ViÖt Nam. §Æc ®iÓm cña thÞ trêng nµy lµ, c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè lîng vµ chñng lo¹i mÆt hµng khi xuÊt khÈu. H¬n n÷a, dÖt may ViÖt Nam ®îc chÝnh phñ NhËt B¶n cho hëng chÕ ®é thuÕ quan u ®·i phæ cËp GSP, nªn viÖc xuÊt khÈu sang thÞ trêng NhËt t¬ng ®èi thuËn lîi. Do ®ã, n¨m 1995, ViÖt Nam lÇn ®Çu tiªn lät vµo danh s¸ch 10 níc xuÊt khÈu hµng dÖt – may lín nhÊt vµo NhËt B¶n. N¨m 1996, ViÖt Nam v¬n lªn hµng thø 8 vµ n¨m 1997 ®· trë thµnh mét trong 7 níc xuÊt khÈu quÇn ¸o lín nhÊt vµo thÞ trêng nµy. §©y lµ mét thµnh tùu lín cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam, bëi thÞ trêng NhËt lµ mét thÞ trêng khã tÝnh lu«n ®ßi hái cao vÒ chÊt lîng, c¸c dÞch vô ®èi víi tiªu dïng, thêi h¹n giao hµng ph¶i chuÈn x¸c, nhng gi¸ c¶ ph¶i rÎ vµ hîp lý.[1,2,9]
Tuy nhiªn, hµng may mÆc cña ViÖt Nam sang NhËt B¶n ®ang ph¶i chÞu søc c¹nh tranh lín vÒ tõ phÝa ®èi thñ Trung Quèc. Sù c¹nh tranh nµy còng h¹n chÕ phÇn nµo kh¶ n¨ng t¨ng cêng xuÊt khÈu h¬n n÷a cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi.
MÆt hµng xuÊt khÈu theo ph¬ng thøc gia c«ng vÉn chiÕm chñ yÕu vµ gi¸ gia c«ng xuÊt khÈu thêng cã xu híng biÕn ®éng gi¶m tõ 15 – 20%/n¨m nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may ®· bÞ gi¶m ®¸ng kÓ. Thªm vµo ®ã, nguyªn phô liÖu phôc vô cho ngµnh dÖt may níc ta chñ yÕu vÉn phô thuéc vµo nguån nhËp khÈu nªn ngµnh dÖt may ViÖt Nam cha chñ ®éng ®îc ®Çu vµo.
Nh×n chung, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· t¨ng nhng cha t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng. Chóng ta vÉn ®ang tiÕp tôc chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c mÆt hµng cïng lo¹i tõ c¸c níc Trung Quèc, Pakistan, Philipines, §µi Loan... vÒ gi¸ thµnh vµ chÊt lîng. §Æc biÖt, Trung Quèc vÉn lµ ®èi thñ c¹nh tranh lín cña chóng ta, nhÊt lµ sau khi Trung Quèc trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO.
2.VÞ thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ:
CÇn ph¶i nãi r»ng, vÞ trÝ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ lµ rÊt yÕu, chØ chiÕm mét phÇn rÊt nhá trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña toµn thÕ giíi. Chóng ta sÏ dùa vµo hai yÕu tè lµ thÞ trêng vµ s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh vÞ thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam trong giai ®o¹n 5 n¨m trë l¹i ®©y tõ n¨m 1997-2001.
2.1.ThÞ trêng.
Muèn x¸c ®Þnh vÞ thÕ c¹nh tranh cña mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã th× h·y nh×n vµo thÞ phÇn cña nã ë nh÷ng thÞ trêng c¹nh tranh tù do hay cßn gäi lµ thÞ trêng phi h¹n ng¹ch. Trong sè c¸c thÞ trêng nµy cã c¸c níc nh NhËt B¶n, c¸c níc B¾c ¢u, Canda, SNG, vµ §«ng ¢u... [B¶ng 2,7]
B¶ng 2: Kim ng¹ch xuÊt khÈu trªn thÞ tr¬ng phi h¹n ng¹ch
TT
Khu vùc, níc
§VT
1997
1998
1999
2000
2001
1
NhËt
1000$
147 661
121 724
149 879
188 653
158 421
2
Hoa Kú
8 526
13 626
19 637
56 890
14 961
3
ThÞ trêng SNG
16 217
8 598
1 993
1 777
1 086
4
Trung Quèc
31
572
5
C¸c níc ASEAN
4 721
3 362
2 873
15 492
12 739
Nguån:Phßng KÕ Ho¹ch ThÞ Trêng – Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam.
A.NhËt B¶n:
Hµng dÖt may ViÖt Nam cã søc c¹nh tranh kh¸ v× hiÖn nay hµng cña ta xÕp vÞ trÝ thø 5 trong sè c¸c níc xuÊt khÈu lín vµo thÞ trêng nµy, chØ ®øng sau Trung Quèc, EU, Hµn Quèc vµ Mü. §©y lµ mét bíc tiÕn lín ®èi víi hµng may mÆc ViÖt Nam nhng chóng ta còng cha thÓ l¹c quan ®îc: Hµng may mÆc ViÖt Nam xuÊt sang NhËt B¶n trong 5 n¨m võa qua, b×nh qu©n chØ chiÕm 3% trong tæng lîng nhËp lín thø hai thÕ giíi 35,63 tû USD cña níc nµy.3% cña 35,63 tû USD lµ mét con sè qu¸ khiªm tèn so víi tiÒm n¨ng nhËp khÈu cña NhËt B¶n. Trong khi ®ã, hµng cña Trung Quèc ®ang thèng so¸i thÞ trêng hµng may mÆc nhËp khÈu cña NhËt B¶n víi thÞ phÇn b×nh qu©n lµ 67,9%, Hµn Quèc lµ 5,6%, vµ Mü lµ 3,3%...[1]
TÊt nhiªn chóng ta kh«ng thÓ cã mét sù so s¸nh khËp khiÔng víi Trung Quèc bëi ®©y lµ mét quèc gia cã diÖn tÝch lín so víi chóng ta nhiÒu. Nhng ®iÒu ®¸ng nãi lµ, chóng ta ®îc hëng thuÕ u ®·i theo hÖ thèng GSP cña NhËt B¶n tríc Trung Quèc. VËy t¹i sao, chóng ta kh«ng thÓ tËn dông thuËn lîi ®ã ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu h¬n n÷a vµo thÞ trêng nµy, mµ chØ dõng l¹i ë mét con sè khiªm tèn nh vËy.
Gi¸._.Ýnh æn ®Þnh n¨ng suÊt cña c©y b«ng, chÝnh phñ cÇn thµnh lËp ngay Quü hç trî s¶n xuÊt b«ng, quü b¶o hiÓm tÝn dông ®Ó hç trî cho n«ng d©n, quü b¶o hiÓm ngµnh hµng ®èi víi mét sè hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu vµ thay thÕ nhËp khÈu. Nguån quü nµy ®îc trÝch tõ s¶n xuÊt b«ng vµ kÐo sîi, Nhµ níc hç trî mét kho¶n ban ®Çu vµ cho c¬ chÕ thùc hiÖn.
HiÖp héi s¶n xuÊt b«ng sÏ qu¶n lý viÖc thu chi cña Quü nµy. ChÝnh phñ nªn gi¶i quyÕt vèn cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt b«ng, cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch thÝch hîp khi c¸c doanh nghiÖp nµy ®Çu t cho n«ng d©n trång b«ng, hç trî c¸c ®Þa ph¬ng vµ n«ng d©n chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, u tiªn cho c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, thuû lîi phôc vô cho ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn trång b«ng.
T¨ng cêng n©ng cao chÊt lîng cho c©y b«ng.
B«ng cã chÊt lîng tèt chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm may. Do ®ã, chÝnh phñ cÇn ¸p dông ®ång bé c¸c biÖn ph¸p khoa häc kü thuËt nh»m c¶i thiÖn chÊt lîng b«ng x¬, ph¸t triÓn b«ng trë thµnh c©y b«ng hµng ho¸.
Do yªu cÇu cao cña s¶n phÈm dÖt may khi ®a ra thÞ trêng thÕ giíi, nªn Nhµ Níc cÇn ®a ra c¸c tiªu chuÈn vÒ b«ng h¹t, b«ng x¬ ViÖt Nam. Nh vËy, c¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ kiÓm so¸t ®îc chÊt lîng c¸c c¬ së c¸n b«ng h¹t, ®¶m b¶o chÊt lîng ®Çu vµo cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam.
Ngoµi ra, viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c thiÕt bÞ c¸n b«ng ®Ó t¨ng tû lÖ thu håi x¬; vµ nghiªn cøu chÕ biÕn dÇu h¹t b«ng ®Ó t¨ng gi¸ trÞ thu håi ®Òu gãp phÇn gi¶m gi¸ thµnh b«ng x¬. Do ®ã, ®©y lµ c«ng viÖc cÊp thiÕt yªu cÇu ph¶i ®îc thùc hiÖn ngay.
ThÞ trêng tiªu thô b«ng x¬.
ThÞ trêng tiªu thô b«ng x¬ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nh÷ng ngêi trång b«ng. NÕu Nhµ Níc kh«ng ®¶m b¶o ®îc thÞ trêng tiªu thô cho n«ng d©n th× hä khã cã thÓ trung thµnh víi nghÒ trång b«ng. ChÝnh v× lÏ ®ã, Nhµ níc ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p giao cho Tæng c«ng ty DÖt May ViÖt Nam – víi t c¸ch lµ mét doanh nghiÖp lín cña ngµnh dÖt may tiªu thô hÕt sè b«ng hµng ho¸ theo thêi gi¸ b«ng x¬ cïng lo¹i trªn thÞ trêng thÕ giíi tõng thêi kú. BiÖn ph¸p nµy sÏ ®¶m b¶o c©n ®èi nguyªn liÖu gi÷a nhËp khÈu vµ s¶n xuÊt trong níc, lo¹i bá kh©u trung gian kh«ng cÇn thiÕt vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi trång b«ng trùc tiÕp quan hÖ víi ngêi tiªu thô b«ng x¬ - c¸c doanh nghiÖp kÐo sîi.
Trong nh÷ng trêng hîp cÇn thiÕt nh lµ gi¸ b«ng gi¶m m¹nh trªn thÞ trêng thÕ giíi th× Nhµ Níc cÇn kÞp thêi trî gi¸ ngay cho n«ng d©n, tr¸nh ®Ó cho n«ng d©n bÞ lç, dÉn ®Õn t©m lý giao ®éng kh«ng muèn tiÕp tôc trång b«ng trong vô sau. T©m lý trång b«ng cña ngêi d©n cã æn ®Þnh th× ngµnh dÖt may míi cã thÓ ®¶m b¶o thùc hiÖn chiÕn lîc do ChÝnh phñ ®Ò ra.
ChiÕn lîc ph¸t triÓn vµ t¸i c¬ cÊu ngµnh dÖt.[1]
ViÖc nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm dÖt chiÕm 80% trong tæng nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp ®· ®éi chi phÝ s¶n xuÊt lªn rÊt nhiÒu, vµ ®©y còng lµ mét trong c¸c nguy c¬ lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm may mÆc ViÖt Nam. Do ®ã, u tiªn trong chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay lµ ChÝnh phñ ®Çu t ChiÕn lîc ph¸t triÓn vµ t¸i c¬ cÊu ngµnh dÖt.
Theo tinh thÇn cña chiÕn lîc t¨ng tèc ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, môc tiªu cña chiÕn lîc ph¸t triÓn ngµnh dÖt lµ ngµnh dÖt ph¶i cung cÊp cho ngµnh may 70% s¶n phÈm thay thÕ s¶n phÈm nhËp khÈu vµo n¨m 2010 víi møc t¨ng trëng b×nh qu©n 1 n¨m lµ 20,8%. §Ó ®¹t môc tiªu nµy, ChÝnh phñ thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc sau:
§Çu t n©ng cÊp ngµnh c«ng nghiÖp dÖt dùa trªn c¬ së ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ .
ChÝnh phñ cÇn ®Çu t lín cho c¸c doanh nghiÖp dÖt ®Ó hä tËn dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo lÜnh vùc dÖt nh»m t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh cho c¸c s¶n phÈm may cña ViÖt Nam . ViÖc ¸p dông c¸c c«ng nghÖ dÖt hiÖn ®¹i nh»m ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých sau:
C«ng nghÖ s¶n xuÊt x¬:
C«ng nghÖ nµy sÏ lµm ®a d¹ng s¶n phÈm ®Ó phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt hµng may mÆc níc ta. Yªu cÇu, c«ng nghÖ nµy ph¶i gióp ngµnh c«ng nghiÖp dÖt cña ta s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i x¬ míi, nhiÒu chøc n¨ng vµ lo¹i x¬ composit nhiÒu môc ®Ých, c¸c x¬ kh¸c, x¬ sinh th¸i vµ MMF cã tÝnh chÊt vµ bÒ ngoµi gÇn gièng tù nhiªn nh MMF gi¶ lôa t¬ t»m, gi¶ len vµ gi¶ lanh.
C«ng nghÖ kÐo sîi:
Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt ph¶i hÕt søc nç lùc trong viÖc ¸p dông c«ng nghÖ kÐo sîi nh kÐo sîi khÝ, kÐo sîi roto vµ kÐo sîi tr¸ng phñ ®Ó kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm nh»m ph¸t triÓn phong phó c¸c lo¹i x¬.
C«ng nghÖ dÖt v¶i:
C¸c nhµ m¸y dÖt v¶i ph¶i tËp trung vµo viÖc ph¸t triÓn cña hä vµo dÖt tèc ®é cao, ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ dÖt Jacquard kiÓm tra b»ng m¸y vi tÝnh.
ViÖc ¸p dông c«ng nghÖ nµy ®ßi hái ph¶i cã sù hç trî vèn cña chÝnh phñ, nÕu kh«ng c¸c doanh nghiÖp ®¬n lÎ khã cã thÓ tù ®Çu t ®îc.
Sè m¸y dÖt kh«ng thoi sÏ t¨ng gÊp ®«i vµo n¨m 2005, chiÕm 25% tæng sè m¸y dÖt. Vµ v¶i dÖt kh«ng thoi sÏ lµ 40% trong tæng sè ®ã.
C«ng nghÖ nhuém vµ hoµn tÊt.
Ngµnh dÖt cÇn ph¶i ¸p dông vi tÝnh vµo thiÕt kÕ vµ in hoa, øng dông c«ng nghÖ ®iÖn tö vµo kh©u in, nhuém vµ hÖ thèng t¸ch vµ ph©n mµu ®iÖn tö, sö dông ngµy cµng nhiÒu thuèc vµ trî nhuém b¶o vÖ m«i sinh.
C«ng nghÖ ph¸t triÓn vµ thiÕt kÕ.
LÜnh vùc dÖt sÏ phæ cËp thiÕt bÞ hç trî thiÕt kÕ b»ng m¸y vi tÝnh vµ hÖ thèng m¸y tÝnh kiÓm so¸t hµnh chÝnh.
§Æc biÖt, viÖc thiÕt kÕ s¶n phÈm dÖt sÏ ®îc c¶i tiÕn tõng bíc theo kÞp khuynh híng thêi trang míi nhÊt cña thÕ giíi.
Th«ng qua nh÷ng tiÕn bé kü thuËt vµ n©ng cÊp toµn bé ngµnh dÖt nh trªn, ngµnh dÖt sÏ hoµn toµn cã kh¶ n¨ng thay thÕ 70% s¶n phÈm nhËp khÈu cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt may mÆc ViÖt Nam nh trong thêi gian hiÖn nay.
. CÊp doanh nghiÖp.
Nh÷ng c«ng viÖc lín ®· do ChÝnh phñ ®¶m nhËn. NhiÖm vô chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp lµ t×m ®iÓm mÊu chèt trong viÖc gi¶m chi s¶n xuÊt ë ®©u. §iÓm mÊu chèt ®ã n»m ë d©y chuyÒn gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp. Muèn gi¶m chi phÝ th× c¸ch h÷u hiÖu nhÊt lµ doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng mét d©y chuyÒn gi¸ trÞ doanh nghiÖp hoµn h¶o. §Ò tµi xin kiÕn nghÞ mét sè chiÕn lîc mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông.
S¶n xuÊt: Thùc hiÖn chiÕn lîc x©y dùng d©y chuyÒn s¶n xuÊt ph¶n øng nhanh.[22]
D©y chuyÒn ph¶n øng nhanh lµ mét d©y chuyÒn cã thùc tiÔn cao trong s¶n xuÊt kinh doanh hµng may mÆc. Ngµy nay, hÇu hÕt c¸c níc xuÊt khÈu lín hµng may mÆc ®Òu ¸p dông d©y chuyÒn s¶n xuÊt nµy. Víi d©y chuyÒn s¶n xuÊt nµy, doanh nghiÖp ph¶i suy nghÜ ®iÒu hµnh mét c«ng viÖc chø kh«ng ph¶i ®iÒu hµnh mét xÝ nghiÖp. Kh¸ch hµng ngµy nay bá tiÒn ra ®Ó mua kÕt qu¶ cña sù kÕt hîp cña rÊt nhiÒu ®Çu vµo vµ ®Çu ra nghÜa lµ, s¶n phÈm ph¶i cã chÊt lîng cao nhÊt, thiÕt kÕ hîp mèt nhÊt, gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng vµ chèt yÕu lµ ph¶i ®óng thêi ®iÓ. D©y chuyÒn nµy ®ßi hái c¸c kh©u ®Çu vµo cña doanh nghiÖp tõ nguån nguyªn liÖu, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, tµi chÝnh, kh¶ n¨ng ph©n phèi, th«ng tin ph¶i lµ nh÷ng kh©u hoµn thiÖn, ®¹t tiªu chuÈn. ChØ cÇn mét kh©u ngõng l¹i lµ toµn bé d©y chuyÒn s¶n xuÊt ph¶n øng nhanh sÏ bÞ v« hiÖu.
Tríc khi x©y dùng d©y chuyÒn ph¶n øng nhanh, doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i kh¾c phôc ngay nh÷ng ®iÓm yÕu trong d©y chuyÒn gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp, nh ®· ®îc ®Ò cËp trong m« h×nh SWOT. §ã lµ:
Khi ®· kh¾c phôc c¸c ®iÓm yÕu trªn, doanh nghiÖp x©y dùng d©y chuyÒn s¶n xuÊt ph¶n øng nhanh theo 6 bé phËn sau:
+ ThiÕt lËp mèi quan hÖ b¹n hµng vÒ kÕ ho¹ch phèi hîp nhanh. Trong ®ã, nhµ s¶n xuÊt, nhµ kinh doanh, ngêi m«i giíi, ngêi b¸n lÎ cïng phèi hîp trao ®æi th«ng tin cho nhau, cïng ®Æt ra chØ tiªu vÒ s¶n lîng, thêi gian giao hµng, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn mÆt hµng, chÕ ®é, ®Þa ®iÓm b¸n hµng, cïng nhau v¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hµng tuÇn vµ phèi hîp tæng thÓ cïng gi¶i quyÕt.
+ HÖ thèng hç trî c¸c quyÕt ®Þnh vµ lËp b¶ng th«ng sè cÇn cã sù gióp ®ì cña m¸y tÝnh vµ m¹ng líi th«ng tin c«ng céng hiÖn ®¹i. Trong chøc n¨ng nµy, c¸c bªn ®Òu cã mèi liªn kÕt b»ng tin häc. Ngêi b¸n lÎ ph¶i n¾m ®îc th«ng tin vÒ ®iÓm b¸n ®Ó chuyÓn ®¬n hµng. HÖ thèng lËp th«ng sè b»ng m¸y tÝnh còng gióp cho kh©u giÊy phÐp, giao hµng vµ giÊy tê thanh to¸n ®îc tæ chøc mét c¸ch nhanh chãng vµ cã hiÖu qu¶ .
+ HÖ thèng kiÓm tra mµu: Trong s¶n xuÊt hµng may mÆc ngµy nay, tõ khi nhËn ®¬n hµng ®Õn khi giao hµng, nhµ s¶n xuÊt chØ ®îc phÐp thùc hiÖn trong mét thêi gian rÊt ng¾n. V× vËy, kh©u chuÈn bÞ nhuém ®a vµo s¶n xuÊt ph¶i dùa vµo c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ chØ ®îc phÐp tiÕn hµnh mét lÇn, nghÜa lµ kh«ng ®îc phÐp cã sai sãt. Do ®ã, d©y chuyÒn tõ ngêi mua, ngêi s¶n xuÊt ®Õn nhµ m¸y in nhuém ®Òu ph¶i dùa vµo tiªu chuÈn cña card mµu nh»m ®¶m b¶o thµnh c«ng ngay tõ ®Çu.
+ Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong s¶n xuÊt: LÜnh vùc nµy cÇn cã sù thay ®æi vÒ ®µo t¹o gi¶ng dËy ®Ó c«ng nh©n n¾m hÕt ®îc yªu cÇu kü thuËt c«ng nghÖ. ¸p dông h×nh thøc tËp thÓ khuyÕn khÝch c¸ nh©n ®Õn ph¬ng ph¸p nhãm tù qu¶n tõng c¸ nh©n. S¶n phÈm trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt nµy ®îc g¾n trong mét chu tr×nh ng¾n nhÊt h¹n chÕ lÇn qua tay s¶n phÈm, nghÜa lµ s¶n xuÊt ®¹t chuÈn kh«ng cÇn qua kh©u kiÓm tra KCS. Nãi c¸ch kh¸c: Mçi ngêi lµ mét ®Çu mèi KCS.
+ S¶n phÈm hîp thêi trang: Hµng ®îc ®a ra thÞ trêng trong thêi kú mèt ®ang ®îc lu hµnh.
+ Ph©n phèi liªn tôc: Kh©u ph©n phèi cÇn ®îc sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a nhµ s¶n xuÊt, c«ng ty vËn t¶i, bÕn c¶ng, kho hµng... §iÒu ®ã cã nghÜa lµ, khi cöa hµng cÇn th× ph¶i ®îc giao hµng ®Õn ngay. Bao gãi ph¶i ®îc thèng nhÊt theo quy chuÈn ®Ó dÔ cho viÖc theo dâi vµ b¾t buéc ph¶i dïng cèt säc.
M« h×nh d©y chuyÒn gi¸ trÞ nµy gióp doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®îc rÊt nhiÒu chi phÝ. HiÖu qu¶ lín nhÊt mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc ®ã lµ: S¶n phÈm kh«ng cã lçi. Trong xu thÕ c¹nh tranh khèc liÖt nh hiÖn nay, s¶n phÈm kh«ng cã lçi nghÜa lµ, nã sÏ ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn, do hµng cã gi¸ ph¶i ch¨ng, thiÕt kÕ ®óng mèt, giao hµng ®óng thêi vô, ®¸p øng ®óng së thÝch cña kh¸ch hµng. L« hµng nµy ®îc chÊp nhËn, do kh«ng cã bÊt cø mét sai sãt lçi nhá nµo, vµ do vÞ thÕ c¹nh tranh cña nã ®· cao h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vÉn cßn ®ang loay hoay víi nh÷ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò. Kh«ng cã mét doanh nghiÖp xuÊt khÈu nµo l¹i kh«ng mong muèn ®¹t ®îc kÕt qu¶ nµy, muèn vËy, ngay tõ b©y giê, c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã t duy míi vµ hµnh ®éng ngay.
Mét doanh nghiÖp x©y dùng ®îc d©y chuyÒn gi¸ trÞ hoµn h¶o theo ph¬ng thøc d©y chuyÒn ph¶n øng nhanh lµ mét thµnh c«ng lín. Nhng nÕu doanh nghiÖp kh«ng biÕt kÕt nèi c¸c kh©u trong d©y chuyÒn ®ã mét c¸ch th«ng suèt, linh ho¹t vµ n¨ng ®éng th× d©y chuyÒn ®ã sÏ v« hiÖu kh«ng ho¹t ®éng ®îc. Nh vËy, ph¶i cã mét hÖ thèng qu¶n lý ph¶n øng nhanh t¬ng xøng víi d©y chuyÒn ph¶n øng nhanh cña doanh nghiÖp.
Qu¶n lý: ChiÕn lîc x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý ph¶n øng nhanh.[22]
Qu¶n lý theo cÊu tróc m¹ng doanh nghiÖp ®ang lµ bÝ quyÕt thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh ®æi míi hÖ thèng qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÕ giíi trong thêi ®¹i bïng næ c«ng nghÖ th«ng tin nh hiÖn nay. M« h×nh nµy ®îc ¸p dông rÊt linh ho¹t trong mäi ngµnh nghÒ. VËy t¹i sao, c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam kh«ng m¹nh d¹n c¶i tæ m« h×nh tæ chøc cò cña m×nh?
M« h×nh qu¶n lý cò lµ b¾t ®Çu tõ ban l·nh ®¹o tíi c¸c phßng ban vµ tíi c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn theo kiÓu h×nh th¸p truyÒn thèng. Cßn m« h×nh cÊu tróc m¹ng doanh nghiÖp ®îc hiÓu lµ: BiÕn c¬ cÊu tæ chøc h×nh th¸p truyÒn thèng t¹i c¸c Doanh nghiÖp thµnh c¬ cÊu tæ chøc m¹ng líi b»ng ph¼ng h¬n th«ng qua biÖn ph¸p c¾t bá phÇn lín c¸c c¬ cÊu trung gian lçi thêi. §iÒu ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi mét bé phËn cña Doanh nghiÖp trë thµnh c¸c nót m¹ng cïng hîp t¸c chÆt chÏ ®Ó s¶n xuÊt – kinh doanh mét mÆt hµng, dÞch vô cô thÓ.
CÊu tróc nµy gióp cho c¸c doanh nghiÖp qu¶n lý rÊt hiÖu qu¶. Thø nhÊt, nã lµm gi¶m c¸c phßng ban quan liªu vµ nguy c¬ xa rêi thùc tÕ cña Ban l·nh ®¹o Doanh nghiÖp trong bèi c¶nh thÞ trêng ngµy cµng réng më. Thø hai, lîi thÕ cña cÊu tróc m¹ng doanh nghiÖp lµm gia t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp nhËn ®Çy ®ñ vµ liªn tôc th«ng tin dån dËp tõ thÞ trêng. Tõ ®ã, nã lµm t¨ng kh¶ n¨ng xö lý nhanh chãng th«ng tin thÞ trêng, t¨ng n¨ng lùc thÝch øng kinh doanh trong bèi c¶nh c¹nh tranh quèc tÕ ®ang diÔn ra gay g¾t vµ khèc liÖt do ¶nh hëng cña toµn cÇu ho¸ vµ phæ cËp c«ng nghÖ th«ng tin. ChÝnh u ®iÓm ph¶n øng nhanh víi th«ng tin thÞ trêng cña hÖ thèng nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho d©y chuyÒn s¶n xuÊt ph¶n øng nhanh cña doanh nghiÖp ®îc ho¹t ®éng liªn tôc, kh«ng bÞ mÊt chi phÝ do thêi gian ngõng ho¹t ®éng cña d©y chuyÒn.
§Ò tµi cho r»ng hÖ thèng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý theo d©y chuyÒn ph¶n øng nhanh lµ mét cÆp bµi trïng cña doanh nghiÖp, gi¶i quyÕt ®îc rÊt nhiÒu bÊt cËp tån t¹i hiÖn nay, trong ®ã, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lín nhÊt lµ gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m gi¸ thµnh cho s¶n phÈm, n©ng cao søc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ cho hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c trªn trêng quèc tÕ.
2.ChiÕn lîc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm.
ChiÕn lîc chi phÝ thÊp nhÊt ®· n©ng vÞ thÕ c¹nh tranh cña hµng dÖt may lªn vÞ thÕ trung b×nh kh¸, t¹o ®µ cho chóng ta n©ng vÞ thÕ c¹nh tranh lªn mét nÊc thang cao h¬n trong giai ®o¹n tiÕp theo. Môc tiªu cña chóng ta lµ ®Õn n¨m 2010, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®¹t vÞ thÕ kh¸ m¹nh trªn thÞ trêng. VÞ thÕ nµy cho phÐp s¶n phÈm cña chóng ta më réng thÞ phÇn, cã nh vËy, môc tiªu ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 9 triÖu USD míi cã thÓ ®¹t ®îc.
Giai ®o¹n 5 n¨m 2005 – 2010, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®Çu t lín ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm víi hai c«ng viÖc chÝnh lµ x©y dùntg th¬ng hiÖu vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. Nguån vèn ®Çu t cho chiÕn lîc nµy lµ rÊt lín nªn mét phÇn sÏ ®îc trÝch ra tõ lîi nhuËn tù cã cña doanh nghiÖp, mét phÇn sÏ do ChÝnh phñ hç trî vèn.
2.1 X©y dùng th¬ng hiÖu.
NhiÒu doanh nghiÖp cïng mét lóc ®a ra rÊt nhiÒu s¶n phÈm, víi gi¸ c¹nh tranh nh nhau, nhng ®iÒu quan träng kh¸ch hµng chän ai. C©u tr¶ lêi tÊt nhiªn lµ, hä sÏ chän s¶n phÈm cña doanh nghiÖp mµ hä biÕt th¬ng hiÖu cña nã xuÊt ph¸t tõ ®©u. Kh«ng thÕ t¹i sao, c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam khi xuÊt khÈu lu«n tèn thªm mét kho¶n chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt cho viÖc thuª th¬ng hiÖu cã tiÕng trªn thÞ trêng. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp cÇn thay ®æi ngay c¸ch suy nghÜ cña m×nh, h·y ®Çu t kho¶n chi phÝ thuª th¬ng hiÖu kia thµnh mét kho¶n ®Çu t ®Ó g©y dùng th¬ng hiÖu.
Th¬ng hiÖu lµ ch×a khãa cña sù thµnh c«ng, do ®ã, doanh nghiÖp cÇn x©y dùng mét chiÕn lîc tæng thÓ vµ l©u dµi ®Ó x©y dùng mét th¬ng hiÖu cã tiÕng trªn thÞ trêng.
Bíc 1:
X¸c ®Þnh kh«ng qu¸ 10 s¶n phÈm mòi nhän tèt nhÊt cña m×nh trong hµng lo¹t c¸c s¶n phÈm. S¶n phÈm nµy ®¹t yªu cÇu: Sè lîng hµng b¸n vît tréi so víi c¸c s¶n phÈm kh¸c, gi¸ c¶ cã thÓ c¹nh tranh ngang tÇm c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c trªn thÕ giíi, thÞ phÇn chiÕm mét tû lÖ vît tréi trªn thÞ trêng.
Bíc 2:
G¾n tªn cho mçi mét s¶n phÈm mòi nhän. Tªn nµy ph¶i thÓ hiÖn ®îc ®Æc trng cña s¶n phÈm ®ã, nh vÒ chÊt lîng, hoÆc ý nghÜa tiªu dïng. §Æc biÖt, s¾p tíi, c¸c níc nhËp khÈu hµng may mÆc lín nh Mü vµ EU ®ang cã xu thÕ b¶o hé thÞ trêng cña m×nh th«ng qua tiªu chuÈn tr¸ch nhiÖm x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng nªn chuyÓn ngay híng ®Æt tªn nh·n hiÖu s¶n phÈm theo híng ®ã. §©y sÏ lµ mét bíc ®i ®óng trong thêi ®¹i c¹nh tranh.
Nh vËy, biÓu tîng trªn s¶n phÈm thÓ hiÖn ®óng tinh thÇn chøng chØ SA 8000 sÏ ph¶i ®¹t yªu cÇu sau: BiÓu tîng in trªn s¶n phÈm x¸c nhËn r»ng doanh nghiÖp ®· ¸p dông c¸c nguyªn t¾c ®¹o ®øc ®èi víi viÖc cung cÊp vµ s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô theo tiªu chuÈn. §ã lµ c¸c nguyªn t¾c ®¹o ®øc trong vÊn ®Ò lao ®éng cña trÎ em, lao ®éng kh«ng cã cìng bøc, s¶n xuÊt ®¶m b¶o søc khoÎ vµ s¾c ®Ñp cho ngêi lao ®éng, giê lµm viÖc vµ chÕ ®é c«ng x¸.
§Ó thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm x· héi, doanh nghiÖp còng cã thÓ sö dông nh·n hiÖu x· héi/ th¬ng m¹i b×nh ®¼ng. Víi nh·n hiÖu nµy, s¶n phÈm ®îc c«ng nhËn lµ ®· ®îc s¶n xuÊt vµ mua b¸n trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c th¬ng m¹i, x· héi b×nh ®¼ng vÒ ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ tr¶ c«ng...
ViÖc g¾n tªn lªn s¶n phÈm víi c¸c nh·n m¸c nh trªn ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®· ®¹t tiªu chuÈn SA 8000 hoÆc chøng chØ ISO 14000 hoÆc tiªu chuÈn th¬ng m¹i b×nh ®¼ng.
T¹i sao, c¸c doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng nh·n m¸c nh vËy, bëi v× xu thÕ t¬ng lai lµ, kh¸ch hµng sÏ chØ chän nh÷ng s¶n phÈm kh«ng g©y « nhiÔm m«i trêng vµ hä sÏ chØ chän nh÷ng s¶n phÈm khi hä biÕt ch¾c r»ng, viÖc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®ã kh«ng vi ph¹m quyÒn lao ®éng vµ quyÒn b¶o vÖ phô n÷ trÎ em...
Bíc 3:
Doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®éc quyÒn vµ ph¸p lý cña c¸c nh·n hiÖu nµy, b»ng c¸ch ®¨ng ký b¶o hé t¹i C¬ quan ®¨ng ký b¶o quyÒn cã thÈm quyÒn. B¶n chÊt cña viÖc b¶o hé nh·n hiÖu lµ khi nh·n hiÖu ®îc Nhµ Níc b¶o hé th× chñ së h÷u nh·n hiÖu mét mÆt cã quyÒn ®éc quyÒn sö dông nh·n hiÖu ®ã, mÆt kh¸c ®îc quyÒn ng¨n cÊm bªn thø ba bÊt kú sö dông nh·n hiÖu ®ã khi kh«ng ®îc sù ®ång ý cña chñ së h÷u.
Tuy nhiªn, quyÒn cña chñ së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ ®îc Nhµ Níc b¶o hé bÞ giíi h¹n trong ph¹m vi l·nh thæ cña mçi níc vµ trong thêi gian hiÖu lùc cña v¨n b»ng b¶o hé víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Do h¹n chÕ nµy, nªn c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam cÇn ph¶i lu ý ®Õn vÊn ®Ò b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nãi chung vµ nh·n hiÖu nãi riªng t¹i thÞ trêng dù ®Þnh xuÊt khÈu. §ång thêi ®Ó nÐ tr¸nh viÖc c¸c c«ng ty kh¸c chiÕm ®o¹t nh·n hiÖu cña m×nh t¹i níc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó ®¨ng ký nh·n hiÖu cña m×nh ë níc ngoµi.
§Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých cña m×nh khi nh·n hiÖu ®îc b¶o hé t¹i níc ngoµi, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông hoÆc ký hîp ®ång víi mét c«ng ty cña níc ngoµi, qua ®ã, cho phÐp hä ®îc quyÒn sö dông nh·n hiÖu cña doanh nghiÖp t¹i níc ®ã.
Bíc 4:
Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh qu¶ng c¸o vµ tiÕp thÞ c¸c lo¹i s¶n phÈm b»ng c¸c nh·n hiÖu s¶n phÈm ®· ®îc ®¨ng ký trªn mét thÞ trêng träng ®iÓm mµ doanh nghiÖp cho lµ cã tiÒm n¨ng nhÊt.
Mét chiÕn thuËt quan träng trong viÖc qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn thÊm nhuÇn ®ã lµ, doanh nghiÖp chØ tËp trung ®Çu t qu¶ng b¸ cho mét vµi trong sè c¸c s¶n phÈm cña m×nh sao cho chóng trë thµnh mÆt hµng chiÕm vÞ trÝ ®øng ®Çu, chø kh«ng ph¶i tiÕp thÞ c¶ mét lo¹t nh·n hiÖu yÕu kÐm. ChiÕn thuËt nµy phï hîp víi th«ng ®iÖp cña thÕ giíi c¹nh tranh lµ: “ NÕu nh·n hiÖu cña doanh nghiÖp kh«ng ®øng hµng ®Çu hay Ýt ra lµ h¹ng hai, th× doanh nghiÖp sÏ bÞ ®· bay ra khái thÞ trêng.”
ChiÕn dÞch nµy ®ßi hái tèn kÐm vµ tÝnh liªn tôc trong mét thêi gian dµi nhÊt ®Þnh. Nhng doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh ngay, ®©y lµ chi phÝ ®Çu t ban ®Çu, lîi Ých cña nã sÏ rÊt lín nÕu doanh nghiÖp quyÕt t©m thùc hiÖn ®Õn cïng. Qu¸ tr×nh nµy, ®ßi hái mét kho¶ng thêi gian 3 n¨m. Mét khi thµnh c«ng, th¬ng hiÖu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ®îc kh¸ch hµng c¸c n¬i biÕt ®Õn, th× vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®· mét bíc ®îc ®Æt nÒn t¶ng v÷ng ch¾c. Sau ®ã, viÖc qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu ®· cã tiÕng trªn mét thÞ trêng sang thÞ trêng kh¸c sÏ ®¬n gi¶n vµ Ýt tèn kÐm h¬n. Lóc nµy, viÖc th©m nhËp thÞ trêng mét c¸ch s©u réng h¬n lµ ®iÒu cã thÓ lµm ®îc.
ViÖc x©y dùng th¬ng hiÖu cho hµng ho¸ lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn, quyÕt ®Þnh vÞ thÕ c¹nh tranh cña s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam.
2.2.§a d¹ng ho¸ s¶n phÈm.
Nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ h¹t nh©n cèt lâi cña chiÕn lîc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. Kh©u qu¶n trÞ kh¸ch hµng sÏ ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Cã hai gi¶i ph¸p ®Ó x©y dùng mét hÖ thèng thu thËp th«ng tin ®Çy ®ñ tõ kh¸ch hµng vµ còng lµ x©y dùng lßng trung thµnh cña kh¸ch hµng vµo th¬ng hiÖu cña doanh nghiÖp, ®ã lµ:
1) §Èy m¹nh ho¹t ®éng ®o lêng vµ qu¶n trÞ kh¸ch hµng.
Thu thËp thêng xuyªn c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng.
TruyÒn b¸ th«ng tin trong toµn bé tæ chøc ®Æc biÖt cho trung thiÕt kÕ mÉu thêi trang cña doanh nghiªp.
Sö dông th«ng tin nµy ®Ó duy tr×, c¶i tiÕn, ph¸t minh trong c¸c s¶n phÈm vµ quy tr×nh s¶n xuÊt.
Môc ®Ých cña gi¶i ph¸p nµy lµ x¸c ®Þnh tõng yÕu tè trong s¶n phÈm vµ dÞch vô cung øng ®em l¹i gi¸ trÞ cho kh¸ch hµng, vµ gi¸ trÞ ®ã ®îc kh¸ch hµng ®o lêng nh thÕ nµo. Th«ng qua ®ã, doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng kh«ng chØ cña h«m nay mµ cßn dù b¸o c¶ nhu cÇu cña t¬ng lai. §iÓm lu ý lµ, th«ng tin thu thËp ®îc døt kho¸t ph¶i ®îc ph©n tÝch, truyÒn b¸ réng r·i trong tæ chøc vµ ®îc sö dông cho viÖc c¶i thiÖn gi¸ trÞ doanh nghiÖp mang l¹i cho kh¸ch hµng.
X©y dùng “ thÊu kÝnh cña kh¸ch hµng”.
Môc ®Ých cña viÖc x©y dùng thÊu kÝnh cña kh¸ch hµng lµ nh»m ®¶m b¶o b¶n th©n nhµ s¶n xuÊt còng nh×n nhËn s¶n phÈm dÞch vô cña m×nh ®óng nh kh¸ch hµng nh×n nhËn nã. Nhê vËy, doanh nghiÖp sÏ cã sù thèng nhÊt trong ng«n ng÷ giao tiÕp gi÷a hai bªn, cã sù ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ gi¸ trÞ s¶n phÈm mµ m×nh mang l¹i cho kh¸ch hµng. §©y lµ môc tiªu cao nhÊt mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc vµ t¹o bíc thµnh c«ng lín cho chiÕn lîc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña m×nh.
ThÊu kÝnh cña kh¸ch hµng sÏ ®îc m« pháng trong lu ®å sau:
ThÊu kÝnh cña kh¸ch hµng
TiÖn dông
An toµn
S¹ch sÏ
§©y lµ quan ®iÓm hoµn toµn míi mÎ, c¸c nhµ s¶n xuÊt tríc ®©y nh×n nhËn nhu cÇu kh¸ch hµng hoµn toµn theo ý chñ quan cña m×nh, hä chØ quan t©m ®Õn con ngêi, s¶n phÈm vµ ho¹t ®éng cña m×nh. Trong khi ®ã, kh¸ch hµng quan t©m ®Õn s¶n phÈm chØ v× sù an toµn, sù tiÖn dông cña nã vµ c¶ sù s¹ch sÏ cña s¶n phÈm.
Nh vËy, viÖc x©y dùng thÊu kÝnh cña kh¸ch hµng sÏ gióp cho doanh nghiÖp t×m ®îc ®óng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, tõ ®ã, sÏ hoµn thiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm theo ®óng môc tiªu mµ kh¸ch hµng cÇn. §¸p øng ®óng c¸i mµ kh¸ch hµng cÇn chÝnh lµ ®iÓm chèt yÕu cña viÖc cñng cè v÷ng ch¾c cho th¬ng hiÖu cña m×nh.
2) ChiÕn lîc ph¸t triÓn trung t©m thiÕt kÕ thêi trang.
Môc tiªu lµ ph¶i ph¸t triÓn c¸c trung t©m thiÕt kÕ thêi trang nµy theo híng chuyªn nghiÖp ho¸, võa mang tÝnh ®éc lËp nhng liªn kÕt chÆt chÏ víi quy tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. NhiÖm vô cña trung t©m ph¶i híng tíi lµ: “ §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm.”
§Ó trung t©m nµy ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, doanh nghiÖp cÇn cã sù ®Çu t lín vµ cã chÝnh s¸ch qu¶n lý linh ho¹t. TÝnh chÊt ho¹t ®éng cña trung t©m mang tÝnh nh¹y c¶m rÊt cao, do c¸c mÉu mèt liªn quan ®Õn t duy nghÖ thuËt, liªn quan ®Õn tr×nh ®é thÓ hiÖn ý tëng, nhng ®ång thêi nã liªn quan rÊt lín ®Õn ®é nh¹y bÐn vµ t duy ®¸nh gi¸ cña ®éi ngò thiÕt kÕ. Trung t©m ph¶i x©y dùng ®îc mét hÖ thèng khai th¸c th«ng tin theo m¹ng Internet quèc tÕ. HÖ thèng nµy ph¶i cã sù kÕt nèi liªn tôc víi c¸c hÖ thèng th«ng tin cña c¸c chi nh¸nh, ®¹i lý chÞu tr¸ch nhiÖm ph©n phèi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ë thÞ trêng níc ngoµi. HÖ thèng nµy ®¶m b¶o, trung t©m thiÕt kÕ thêi trang cña doanh nghiÖp liªn tôc cã c¸c th«ng tin míi nhÊt vÒ thÞ trêng, ®em l¹i ý tëng s¸ng t¹o míi ®¸p øng yªu cÇu võa ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm võa lu«n ®i theo xu thÕ thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng.
Trung t©m ph¶i liªn tôc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tr×nh diÔn thêi trang trong vµ ngoµi níc ®Ó giíi thiÖu nh÷ng bé su tËp mÉu mèt míi nhÊt cña m×nh. Cã nh vËy, doanh nghiÖp sÏ qu¶ng b¸ réng r·i th¬ng hiÖu cña m×nh.
Ngoµi ra, trung t©m cßn ph¶i lu«n chó ý ®Õn viÖc ®µo t¹o, tæ chøc c¸c chuyÕn kh¶o s¸t thùc tÕ thÞ trêng níc ngoµi cho ®éi ngò thiÕt kÕ, nh»m n©ng cao kiÕn thøc vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ®îc quan s¸t trùc tiÕp thÞ trêng. Cã nh vËy, hiÖu qu¶ thiÕt kÕ sÏ ®îc t¨ng cao.
3.ChiÕn lîc tËp trung.
NhiÖm vô cña chiÕn lîc nµy lµ cñng cè vµ gi÷ v÷ng vÞ thÕ c¹nh tranh kh¸ m¹nh cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam trong giai ®o¹n tiÕp theo 2015 – 2020.
Theo Michael E. Porter, cã hai c¸ch tËp trung, hoÆc tËp trung vµo chi phÝ, hoÆc tËp trung vµo kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm trªn mét khu vùc thÞ trêng nµo ®ã. Dùa vµo vÞ thÕ c¹nh tranh mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc vµo n¨m 2010, ®Ò tµi kiÕn nghÞ c¸c doanh nghiÖp dÖt may thùc hiÖn chiÕn lîc tËp trung vµo kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm vµo nh÷ng ph©n khóc thÞ trêng mµ s¶n phÈm cña chóng ta ®îc a chuéng nhÊt.
Thùc hiÖn chiÕn lîc nµy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh c¸c bíc c«ng viÖc sau:
LËp kÕ ho¹ch tiÕp thÞ xuÊt khÈu cã hÖ thèng.
LËp kÕ ho¹ch tiÕp thÞ xuÊt khÈu cã hÖ thèng gióp doanh nghiÖp lµm chñ t×nh h×nh, tõ ®ã ®a ra ®îc ®Þnh híng. §iÒu nµy chØ thùc hiÖn ®îc khi ®· cã sù chuÈn bÞ kü cµng, ®¸nh gi¸ môc tiªu, ®¸nh gi¸ ph¬ng híng, ph¬ng tiÖn vµ lËp kÕ ho¹ch tõng bíc mét c¸ch cÈn thËn. §Ó th©m nhËp c¸c ph©n khóc thÞ trêng môc tiªu ®· chän, doanh nghiÖp ph¶i cã sù nghiªn cøu ®¸nh gi¸ vÒ kªnh th¬ng m¹i vµ ph©n phèi, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tËn dông c¬ héi, vµ ®èi phã nguy c¬, lùa chän chiÕn thuËt hµnh ®éng vµ chuÈn bÞ ®¬ng ®Çu víi m«i trêng c¹nh tranh trªn c¸c thÞ trêng môc tiªu ®ã.
§em ®Õn sù hµi lßng cho kh¸ch hµng.
C¸c nhµ xuÊt khÈu ®Æc biÖt quan t©m ®Õn ngêi tiªu dïng trªn c¸c ph©n khóc thÞ trêng môc tiªu ®· chän. Doanh nghiÖp cÇn biÕt ®éng c¬ cña ngêi tiªu dïng trong viÖc mua nh÷ng lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh vµ hä ph¶i lu«n cËp nhËt nh÷ng xu híng trong hµnh vi mua s¾m cña ngêi tiªu dïng. Sù c¹nh tranh khèc liÖt trong thêi gian nµy sÏ rót ng¾n ®¸ng kÓ vßng ®êi cña hµng lo¹t s¶n phÈm. Nh÷ng s¶n phÈm ®ã ®îc tung vµo thÞ trêng nhanh chãng ®Èy c¸c s¶n phÈm cò ra ngoµi vµ lµm cho c¸c nhµ s¶n xuÊt Ýt cã thêi gian ®Ó kiÕm tiÒn b»ng s¶n phÈm cña m×nh. V× thÕ, ®iÒu tèi cÇn thiÕt lµ doanh nghiÖp ph¶i hiÓu râ vÒ kh¸ch hµng vµ bíc vµo thÞ trêng ®óng lóc víi nh÷ng ý tëng ®óng ®¾n.
Thay ®æi hÖ thèng th¬ng m¹i vµ ph©n phèi.
Thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn liªn kÕt däc vµ më réng quy m«, nghÜa lµ, doanh nghiÖp x©y dùng mèi quan hÖ l©u dµi víi nh÷ng nhµ cung cÊp mµ doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ tin tëng ®îc. Nh vËy, c¸c nhµ cung cÊp cã thÓ gi÷ ®îc h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, mét h×nh ¶nh vÒ sù tin cËy, chÊt lîng vµ c¸c tiªu chuÈn tr¸ch nhiÖm ( x· héi vµ m«i trêng ) cao. NÕu doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ tèt nµy, hä sÏ cã thÞ trêng l©u dµi.
Ngoµi ra, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tèi u ho¸ Internet nh mét ph¬ng ph¸p tiÕp thÞ nh»m môc ®Ých qu¶n lý c¸c mèi quan hÖ, nghiªn cøu thÞ trêng, xóc tiÕn b¸n hµng, qu¶ng c¸o trªn m¹ng, tæ chøc c¸c triÓn l·m ¶o, chµo hµng vµ b¸n hµng qua m¹ng th¬ng m¹i ®iÖn tö b»ng c¸ch kÕt nèi c¸c trang WEB kh¸c ®Ó xóc tiÕn th¬ng m¹i. Cã thÓ nãi, ®©y sÏ lµ giai ®o¹n kinh doanh qua m¹ng th¬ng m¹i ®iÖn tö chÝnh thøc cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam.
ChiÕn lîc tËp trung mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ theo ®uæi trong giai ®o¹n nµy hoµn toµn phï hîp víi xu thÕ thÞ trêng t¬ng lai ®· ®îc c¸c chuyªn gia chiÕn lîc níc ngoµi ®¸nh gi¸ lµ: “ C¸c doanh nghiÖp sÏ ph¶i chuyÓn tõ chç tËp trung vµo nh÷ng ph©n khóc thÞ trêng lín sang chç nh¾m vµo c¸c khu vùc riªng biÖt. C¸c doanh nghiÖp sÏ lµm giµu víi c¸c khu vùc riªng biÖt nµy.”( Philip Kotler – gi¸o s trêng Cao häc Qu¶n trÞ Kellogg, thuéc §¹i häc Northwestern bang Illinois.)[22]
Trªn ®©y lµ 3 chiÕn lîc cô thÓ mµ ®Ò tµi muèn ®Ò xuÊt víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam trong môc tiªu ph¸t triÓn vµ n©ng cao vÞ thÕ c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ tõ nay ®Õn n¨m 2020.
kÕt luËn.
NÒn kinh tÕ toµn cÇu sÏ lµm ®îc 3 ®iÒu: Thø nhÊt, nã ch¾c ch¾n sÏ lµm t¨ng quy m« thÞ trêng cho c¸c doanh nghiÖp. Thø hai, nã t¹o ra c¸c ®èi thñ c¹nh tranh míi trªn th¬ng trêng. Trung Quèc, Ên §é vµ Indonesia sÏ lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh míi trªn thÕ giíi trong nh÷ng n¨m tíi, v× hä n»m ë thÞ trêng lín nhÊt vµ míi nhÊt cña thÕ giíi. Thø ba, sù ®æi míi sÏ diÔn ra trªn kh¾p thÕ giíi, lan réng tõ B¾c Mü tíi Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸. Nh vËy, côc diÖn thÕ giíi ®· hoµn toµn thay ®æi.
NÒn kinh tÕ toµn cÇu göi ®Õn cho chóng ta mét bøc th«ng ®iÖp r»ng, kh¶ n¨ng duy tr× lîi thÕ nhê lao ®éng rÎ nh c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®ang ¸p dông hiÖn nay lµ mét m« h×nh cò. Do ®ã, t duy kinh doanh míi cña thÕ kû XXI lµ B¹n kh«ng thÓ t¹o ra t¬ng lai b»ng c¸ch sö dông nh÷ng c«ng cô chiÕn lîc cò. Vµ nÕu b¹n chØ nghÜ r»ng viÖc b¾t kÞp c¸i mµ ngêi kh¸c ®· lµm lµ ®iÒu cÇn thiÕt th× b¹n h·y nghÜ l¹i, bëi v× cuèi cïng th× kÎ chiÕn th¾ng sÏ lµ nh÷ng ngêi cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o ra mét cuéc ch¬i hoµn toµn míi.
Vµ c¸ch duy nhÊt ®Ó cã thÓ tån t¹i trong cuéc chiÕn c¹nh tranh s¾p tíi lµ ph¶i x©y dùng vµ n©ng cao vÞ thÕ c¹nh tranh th«ng qua chiÕn lîc ®æi míi vµ n©ng cÊp hoµn toµn míi. §©y lµ nh÷ng suy nghÜ míi ®îc thÓ hiÖn trong néi dung cña ®Ò tµi, vµ t«i hy väng ®Ò tµi sÏ gi¶i to¶ ®îc phÇn nµo nh÷ng bøc xóc mµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay ®ang gÆp ph¶i.
Ngµnh DÖt May ViÖt Nam cã thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra trong ChiÕn lîc t¨ng tèc hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®êng lèi chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña §¶ng nhng trªn hÕt, ®iÒu ®ã phô thuéc vµo kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, n¨ng ®éng vµ ®ét ph¸ trong c¸c chiÕn lîc cña chÝnh c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam.
TµI liÖu tham kh¶o.
T¹p chÝ DÖt May vµ Thêi trang ViÖt Nam, sè 1 – 12 n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
T¹p chÝ ngo¹i th¬ng, sè 1 – 12 n¨m 1999, 2000, 2001.
T¹p chÝ th¬ng m¹i sè 1 – 12 n¨m 1999, 2000, 2001.
Gi¸o tr×nh nghiªn cøu Qu¶n trÞ chiÕn lîc ph¸t triÓn vÞ thÕ c¹nh tranh cña t¸c gi¶ Michael E. Porter, b¶n dÞch NguyÔn H÷u Lam - NXB Gi¸o dôc, 1998.
Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ chiÕn lîc vµ chÝnh s¸ch kinh doanh – NXB §ång Nai.
B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001 cña Phßng KÕ ho¹ch vµ ThÞ trêng – Tæng c«ng ty DÖt May ViÖt Nam.
B¸o c¸o thèng kª hµng dÖt may xuÊt khÈu n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001 cña Vô KÕ ho¹ch vµ Thèng kª - Bé th¬ng m¹i ViÖt Nam.
T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u ¢u, sè 1 – 12 n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
T¹p chÝ nghiªn cøu NhËt B¶n, sè 1 – 12 n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ, sè 1 – 12 n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u Mü, sè 1 – 12 n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
Niªn gi¸m thèng kª 1997, 1998, 1999, 2000, 2001 – Tæng côc thèng kª.
Chuyªn ®Ò nghiªn cøu kinh tÕ t nh©n, sè 7, n¨m 2000 – NXB Lao ®éng – X· héi.
Japan textile new ( JNT ), sè 1 – 12 n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
Textile ASIA, sè 1 – 12 n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
American Textile Industry ( ATI ), sè 1 – 12 n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
GATT URUGOAY ROUND, Published by: International Trade Centre UNCTAD /WTO.
Importing into the United States, Department of the treasury United States Customs Service March 1990 – 1998.
Thêi b¸o kinh tÕ 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
ThÞ trêng NhËt B¶n – NXB V¨n ho¸ Th«ng tin 1997, 1999, 2000, 2001.
Kinh doanh víi thÞ trêng EU – Phßng Th¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam VCCI, Trung t©m th«ng tin th¬ng m¹i Ch©u ¢u t¹i ViÖt Nam.
C¸c trang Website: www/google.com, www/mot.gov.vn, www/vinatex.com, www/viettrade.gov.vn.
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Luan van97 2000.doc- Bang.doc
