Chiến lược phát triển ngành gỗ xuất khẩu tại Việt Nam sang thị trường Mỹ đến năm 2015

Trang 1 MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU Trang CHÖÔNG I : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC 1 1.1 Moät soá vaán ñeà veà chieán löôïc 1 1.1.1 Khaùi nieäm veà chieán löôïc 1 1.1.2 Vai troø cuûa chieán löôïc 2 1.1.3 Taàm quan troïng cuûa hoaïch ñònh chieán löôïc 3 1.2 Caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình quaûn trò chieán löôïc 4 1.2.1 Giai ñoaïn hình thaønh chieán löôïc 4 1.2.2 Giai ñoaïn thöïc thi chieán löôïc 5 1.2.3 Giai ñoaïn ñaùnh giaù chieán löôïc 5 1.3 Qui trình hoaïch ñònh chieán löôïc 5 1.3.1 Xaùc ñònh söù maïng vaø muïc tieâu 5 1.3.2 Phaân tích moâi tröôøng 5 1.3.3 Xaây döïng caùc phöông aùn chieán löôïc 12 1.3.4 Löïa choïn chieán löôïc 14 CHÖÔNG II : THÖÏC TRAÏNG NGAØNH SAÛN XUAÁT ÑOÀ GOÃ XUAÁT KHAÅU VIEÄT NAM SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ 17 2.1 Toång quan veà thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm ñoà goã ôû Myõ 17 2.1.1 Ñaëc ñieåm kinh teá-xaõ hoäi-vaên hoùa nöôùc Myõ 17 2.1.2 Thò tröôøng nhaäp khaåu saûn phaåm goã cuûa Myõ 19 2.1.3 Moät soá löu yù khu xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Myõ 22 2.2 Nhöõng neùt chung veà ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam hieän nay 23 2.2.1 Khaùi quaùt veà ngaønh ñoà goã 23 2.2.2 Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã sang thò tröôøng Myõ 26 2.3 Phaân tích nhöõng aûnh höôûng hoaït ñoäng cuûa ngaønh saûn xuaát ñoà goã 27 2.3.1 Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi 27 * Ma traän hình aûnh caïnh tranh 36 * Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng beân ngoaøi (EFE) 40 2.3.2 Phaân tích moâi tröôøng beân trong 41 * Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng beân trong (IFE) 50 Trang 2 * Ma traän SWOT chöa ñaày ñuû 51 CHÖÔNG III: CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN NGAØNH ÑOÀ GOÃ XUAÁT KHAÅU VIEÄT NAM SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ ÑEÁN NAÊM 2015 56 3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån ngaønh ñoà goã xuaát khaåu ñeán naêm 2015 56 3.1.1 Cô sôû ñeå xaùc ñònh muïc tieâu 56 3.1.2 Muïc tieâu phaùt trieån 57 3.1.3 Phöông höôùng phaùt trieån 57 3.2 Xaây döïng chieán löôïc – Ma traän SWOT 59 3.3 Caùc chieán löôïc löïa choïn 61 3.3.1 Chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung 61 3.3.2 Chieán löôïc Marketing 62 3.3.3 Chieán löôïc taêng tröôûng hoäi nhaäp 68 3.4 Moät soá giaûi phaùp chuû yeáu ñeå thöïc hieän chieán löôïc 70 3.4.1 Giaûi phaùp taïo voán ñaàu tö 70 3.4.2 Giaûi phaùp oån ñònh nguoàn nguyeân lieäu 71 3.4.3 Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng saûn phaåm 73 3.4.4 Giaûi phaùp khoa hoïc- coâng ngheä 74 3.4.5 Giaûi phaùp phaùt trieån nguoàn nhaân löïc 75 3.4.6 Giaûi phaùp Marketing, xaây döïng thöông hieäu 76 3.4.7 Giaûi phaùp choáng baùn phaù giaù 79 3.5 Kieán nghò 80 3.5.1 Kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc 80 3.5.2 Kieán nghò Hieäp hoäi ngaønh goã 81 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC Trang 3 LÔØI MÔÛ ÑAÀU Trong xu theá toaøn caàu hoùa neàn kinh teá ngaøy caøng dieãn ta maïnh meõ, neàn kinh teá Vieät Nam ñang töøng böôùc hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi. Söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa moãi doanh nghieäp vaø cuûa moãi quoác gia khoâng chæ laø nhöõng lôïi theá truyeàn thoáng veà nhaân löïc, taøi nguyeân, vò trí ñòa lyù ..v.v. nöõa maø chính laø söï löïa choïn ñuùng chieán löôïc phaùt trieån, caïnh tranh vaø lôïi theá so saùnh cuûa quoác gia vaø cuûa töøng doanh nghieäp. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ngaønh cheá bieán goã vaø xuaát khaåu ñoà goãã nöôùc ta ñaõ coù böôùc phaùt trieån maïnh meõ, vöôn leân thaønh moät ngaønh haøng coù kim ngaïch xuaát khaåu cao, naêm 2003 ñaït 567,2 trieäu USD, naêm 2004 nhaûy voït leân 1,1 tyû USD vaø naêm 2005 ñaït 1,52 tyû USD, cho ñeán nay kim ngaïch xuaát khaåu cuûa maët haøng ñoà goã ñöùng thöù 5 trong 10 maët haøng xuaát khaåu chuû löïc cuûa quoác gia. Ñoái vôùi thò tröôøng Myõ, ñaây laø moät thò tröôøng ñaày tieàm naêng cuûa Vieät Nam. Sau Hieäp ñònh Thöông maïi Vieät- Myõ vaø caùc chính saùch öu ñaõi vaø khuyeát khích xuaát khaåu cuûa Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ môû ra nhieàu trieån voïng ñeå Vieät Nam thaâm nhaäp thò tröôøng naøy. Maëc duø chuùng ta chæ môùi xuaát khaåu ñoà goã sang thò tröôøng naøy töø naêm 1999, nhöng ñeán nay Myõ laø thò tröôøng ñoà goã xuaát khaåu lôùn nhaát cuûa Vieät Nam vaø coù toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm töø 2-3 con soá. Trong töông lai gaàn Vieät Nam seõ laø thaønh vieân cuûa toå chöùc Thöông maïi theá giôùi (WTO) vaø xuaát khaåu Vieät Nam caøng coù nhieàu thuaän lôïi ñeå phaùt trieån hôn nöõa ôû thò tröôøng naøy. Tuy nhieân, quaù trình hoäi nhaäp vôùi kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc, vieäc phaùt trieån thò tröôøng xuaát khaåu saûn phaåm ñoà goã Vieät Nam phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc raát lôùn, ñoù laø söï caïnh tranh gay gaét cuûa caùc ñoáâi thuû treân thò tröôøng Myõ, söï baûo hoä saûn xuaát trong nöôùc neân chính phuû Myõ coù xu höôùng aùp duïng caùc bieän phaùp baûo hoä maäu dòch phoå bieán nhö : ñaùnh thueá vôùi nhöõng maët haøng baùn phaù giaù, ñaùnh thueá vôùi haøng hoaù ñöôïc trôï caáp, vaø nhieàu coâng cuï baûo hoä khaùc. Söï xuaát hieän ngaøy caøng nghieàu caùc raøo caûn baûo hoä môùi naøy ñaõ laøm cho caùc nöôùc (chuû yeáu laø caùc nöôùc ñang Trang 4 phaùt trieån) bò ñoái xöû phaân bieät vaø bò ñôn phöông chòu ñöïng caùc “chieâu thöùc” baûo hoä cuûa caùc nöôùc phaùt trieån. Beân caïnh ñoù, ngaønh saûn xuaát ñoà goã cuõng gaëp khoâng ít khoù khaên vaø yeáu keùm cuûa ngaønh nhö: thieáu nguyeân lieäu ñaàu vaøo vaø phaûi nhaäp khaåu phaàn lôùn, naêng löïc saûn xuaát coøn nhoû, coâng ngheä, maùy moùc thieát bò coøn laïc haäu chöa ñöôïc ñoåi môùi nhieàu, moái lieân heä kinh teá-kyõ thuaät giöõa caùc doanh nghieäp trong cuøng ngaønh ít ñöôïc thieát laäp, ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät, caùn boä quaûn lyù, coâng nhaân phaàn lôùn khoâng ñöôïc ñaøo taïo ñaày ñuû theo yeâu caàu môùi.v..v. vaø treân heát laø ngaønh saûn xuaát, xuaát khaåu ñoà goã thieáu moät chieán löôïc phaùt trieån roõ raøng, ñònh höôùng cho ngaønh phaùt trieån trong nhöõng naêm tôùi. Vôùi nhöõng thuaän lôïi vaø cô hoäi treân ñaõ taïo cô sôû cho ñoà goã Vieät Nam seõ tieáp tuïc phaùt trieån taïi thò tröôøng Myõ. Tuy nhieân, nhöõng yeáu keùm vaø thaùch thöùc ñang vaø seõõ laøm caûn trôû ngaønh ñoà goã xuaát khaåu keùm phaùt trieån. Ñieàu naøy seõ ñöôïc giaûi quyeát khi chuùng ta coù moät chieán löôïc phaùt trieån thích hôïp, ñaây laø moät vaán ñeà heát söùc caáp thieát vaø quan troïng. Vôùi mong muoán ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån cuûa ngaønh ñoà goã xuaát khaåu cuûa Vieät Nam, chuùng toâi choïn ñeà taøi : “Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh goâã xuaát khaåu Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ ñeán naêm 2015” laø moät ñeà taøi caàn thieát trong giai ñoaïn hieän nay nhaèm giuùp caùc doanh nghieäp trong ngaønh töï ñoåi môùi mình vaø tieán tôùi phaùt trieån vaø chieám lónh theâm thò phaàn treân thò tröôøng Myõ. Muïc tieâu nghieân cöùu - Laøm roõ cô sôû lyù luaän cô baûn veà chieán löôïc, quaûn trò chieán löôïc, laøm cô sôû cho vieäc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån cuûa moät ngaønh coù tieàm naêng xuaát khaåu ôû Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ. - Ñaùnh giaù thöïc traïng xuaát khaåu saûn phaåm goã Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ thôøi gian qua. - Ñeà xuaát chieán löôïc vaø giaûi phaùp thöïc hieän, kieán nghò nhaèm ñònh höôùng cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh ñoà goã xuaát khaåu sang Myõ trong giai ñoaïn töø nay ñeán naêm 2015. Trang 5 Phöông phaùp nghieân cöùu Luaän vaên ñöôïc phaân tích vaø laøm roõ noäi dung baèng phöông phaùp phaân tích, thoáng keâ, toång hôïp, ñaùnh giaù vôùi tham khaûo yù kieán cuûa moät soá quaûn trò cao caáp trong caùc coâng ty saûn xuaát ñoà goã. Cô sôû cho vieäc nghieân cöùu luaän vaên laø nguoàn soá lieäu töø nieân giaùm thoáng keâ, caùc taøi lieäu treân saùch, baùo, Internet . Phaïm vi nghieân cöùu - Ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam - Thò tröôøng ñoà goã Myõ. Boá cuïc cuûa luaän vaên Lôøi môû ñaàu Chöông I: Cô sôû lyù luaän veà hoaïch ñònh chieán löôïc. Chöông II: Thöïc traïng ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ. Chöông III: Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam sang thò tröôøng Myõ ñeán naêm 2015. Keát luaän. Trang 6 CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH 1.1 MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ VEÀ CHIEÁN LÖÔÏC 1.1.1 Caùc khaùi nieäm cô baûn: a) Chieán löôïc: Thuaät ngöõ chieán löôïc ñöôïc söû duïng ñaàu tieân trong quaân söï, töø thaäp nieân 60 (theá kyû XX) chieán löôïc ñöôïc öùng duïng vaøo lónh vöïc kinh doanh vaø thuaät ngöõ “Chieán löôïc kinh doanh ra ñôøi”. Tuy nhieân, quan nieäm veà chieán löôïc kinh doanh cuõng ñöôïc phaùt trieån daàn theo thôøi gian vaø ñöôïc tieáp caän theo nhieàu caùch. Theo caùch tieáp caän truyeàn thoáng cuûa Alfred Chandler, giaùo sö tröôøng Havard, “Chieán löôïc laø tieán trình xaùc ñònh caùc muïc tieâu cô baûn daøi haïn cuûa doanh nghieäp, löïa choïn caùch thöùc hoaëc phöông höôùng haønh ñoäng vaø phaân boá caùc taøi nguyeân thieát yeáu ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñoù” Theo Fred R. David, taùc giaû cuoán Concepts of Strategic Management, “Chieán löôïc laø nhöõng phöông tieän ñaït tôùi nhöõng muïc tieâu daøi haïn” Coøn theo phöông phaùp C3: chieán löôïc cuûa moät doanh nghieäp laø moät heä thoáng nhöõng phöông phaùp mang tính chaát laâu daøi nhaèm cuûng coá vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp treân thöông tröôøng. Duø tieáp caän theo caùch naøo thì baûn chaát cuûa chieán löôïc kinh doanh vaãn laø ñònh höôùng kinh doanh vaø xaây döïng heä thoáng giaûi phaùp daøi haïn cho doanh nghieäp ñeå phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh. Theo caùch hieåu naøy thuaät ngöõ chieán löôïc kinh doanh ñöôïc duøng theo ba nghóa phoå bieán nhaát: - Xaùc ñònh caùc muïc tieâu daøi haïn cô baûn cuûa doanh nghieäp - Ñöa ra caùc chöông trình haønh ñoäng toång quaùt - Löïa choïn caùc phöông aùn haønh ñoäng, trieån khai phaân boá nguoàn taøi nguyeân ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñoù. Trang 7 b) Hoaïch ñònh chieán löôïc: ñaây laø quaù trình xaùc ñònh nhieäm vuï, muïc tieâu cuûa toå chöùc cuøng vôùi vieäc phaân tích moâi tröôøng beân trong vaø beân ngoøai ñeå vaïch ra nhöõng chieán löôïc thích hôïp cho hoaït ñoäng cuûa toå chöùc. - Nhieäm vuï: laø vieäc xaùc ñònh khu vöïc kinh doanh cuûa ngaønh, doanh nghieäp, cuï theå laø saûn phaåm, dòch vuï, nhöõng nhoùm khaùch haøng cô baûn, nhu caàu thò tröôøng, … ñoái vôùi lónh vöïc kinh doanh cuûa mình. Vieäc xaùc ñònh nhieäm vuï nhaèm ñaûm baûo söï nhaát trí veà muïc ñích cuûa toå chöùc, töø ñoù coù cô sôû ñeå phaân phoái nguoàn löïc, taïo neân tieáng noùi chung maø moïi thaønh vieân ñoàng tình vôùi muïc ñích laãn phöông höôùng nhaèm taïo thuaän lôïi cho vieäc ñöa caùc muïc tieâu vaøo phaân boå caùc nhieäm vuï cho caùc hoaït ñoäng chuû yeáu beân trong cuûa toå chöùc ñeå coù theå ñaùnh giaù vaø quaûn lyù ñöôïc. - Muïc tieâu: laø nhöõng keát quaû kinh doanh maø doanh nghieäp muoán ñaït ñeán trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Thoâng thöôøng coù caùc muïc tieâu ngaén haïn, trung haïn vaø daøi haïn. Vieäc xaùc ñònh muïc tieâu ngaén haïn hay daøi haïn coù tính chaát töông ñoái vaø tuøy thuoäc vaøo coâng vieäc saûn xuaát kinh doanh cuûa töøng ngaønh, töøng doanh nghieäp. c) Quaûn trò chieán löôïc: bao goàm caùc hoaït ñoäng töø xaây döïng ñeán toå chöùc chieán löôïc. Quaù trình quaûn trò chieán löôïc coù ba giai ñoaïn laø thieát laäp chieán löôïc, thöïc hieän chieán löôïc vaø ñaùnh giaù chieán löôïc. 1.1.2 Vai troø cuûa chieán löôïc Veà lyù thuyeát cuõng nhö thöïc teá cho thaáy, trong neàn kinh teá hoäi nhaäp, vieäc thieát laäp vaø thöïc thi chieán löôïc kinh doanh seõ mang laïi caùc lôïi ích cho ngaønh kinh teá, caùc doanh nghieäp sau ñaây: - Giuùp nhaø quaûn lyù, caùc doanh nghieäp thaáy roõ muïc ñích vaø höôùng ñi cuûa ngaønh, doanh nghieäp mình, giuùp caùc nhaø laõnh ñaïo xem xeùt vaø xaùc ñònh toå chöùc neân ñi höôùng naøo vaø khi naøo thì ñaït tôùi moät vò trí nhaát ñònh. - Giuùp caùc nhaø quaûn lyù, caùc doanh nghieäp thaáy roõ cô hoäi vaø nguy cô xaûy ra trong kinh doanh khi hoäi nhaäp kinh teá. Ñoàng thôøi giuùp phaân tích, ñaùnh giaù döï baùo caùc ñieàu kieän moâi tröôøng trong töông lai, taän duïng cô hoäi, giaûm nguy cô, ñöa doanh nghieäp vöôït qua khoù khaên, caïnh tranh, giaønh thaéng lôïi. Trang 8 - Giuùp nhaø quaûn lyù, caùc doanh nghieäp ñöa ra caùc quyeát ñònh ñoái phoù vôùi taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng kinh doanh, naâng cao hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh, ñöa doanh nghieäp ñi leân. - Giuùp nhaø quaûn lyù, caùc doanh nghieäp taïo ra nhöõng chieán löôïc kinh doanh toát hôn thoâng qua vieäc söû duïng phöông phaùp tieáp caän heä thoáng, taïo cô sôû ñeå taêng söï lieân keát vaø taêng söï gaén boù cuûa nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu chung. - Cuoái cuøng, lyù do khoâng keùm phaàn quan troïng laø phaàn lôùn caùc coâng trình nghieân cöùu cho thaáy ngaønh naøo, doanh nghieäp naøo vaän duïng quaûn trò chieán löôïc toát thì ñaït ñöôïc keát quaû toát hôn nhieàu so vôùi caùc keát quaû maø hoï ñaït ñöôïc tröôùc ñoù. Caùc öu ñieåm treân laø raát quan troïng, nhöng vaãn coù moät soá nhöôïc ñieåm nhö phaûi maát nhieàu thôøi gian vaø chi phí cho vieäc xaây döïng vaø thöïc hieän chieán löôïc, caùc keá hoaïch chieán löôïc neáu khoâng ñöôïc vaän duïng ñuùng ñaén seõ trôû neân cöùng nhaéc vaø daãn ñeán ruûi ro, giôùi haïn sai soùt trong vieäc döï baùo moâi tröôøng daøi haïn ñoâi khi coù theå raát lôùn, toå chöùc thöïc hieän khoâng toát chieán löôïc thì seõ thaát baïi. Maëc duø coù nhöõng nhöôïc ñieåm treân, nhöng neáu bieát caùch khaéc phuïc vaø vaän duïng toát caùc maët tích cöïc thì chieán löôïc kinh doanh seõ mang laïi nhieàu thaønh coâng cho doanh nghieäp. Vì vaäy, caùc ngaønh, caùc doanh nghieäp phaûi thaáy roõ taàm quan troïng cuûa vieäc xaây döïng chieán löôïc vaø phaûi xaây döïng chieán löôïc kinh doanh cho rieâng mình. 1.1.3 Taàm quan troïng cuûa hoaïch ñònh chieán löôïc Trong boái caûnh neàn kinh teá Vieät Nam hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng vaø ngaøy caøng phaùt trieån, cuøng vôùi xu theá hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc, vieäc xaây döïng chieán löôïc nhaèm ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng vaø giai ñoaïn lòch söû cuûa neàn kinh teá, xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu phaùt trieån ngaønh, doanh nghieäp trong thôøi kyø hoaïch ñònh chieán löôïc. Treân cô sôû hoaïch ñònh chieán löôïc, caùc doanh nghieäp khai thaùc ñuùng caùc nguoàn noäi löïc vaø ngoaïi löïc, taän duïng caùc theá maïnh vaø caùc cô hoäi, phaùt hieän caùc nguy cô, caùc maët yeáu vaø tìm caùch haïn cheá khaéc phuïc ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån trong xu theá phaùt trieån vaø caïnh tranh hieän nay. Vì vaäy, vieäc xaây döïng chieán löôïc coù yù nghóa ñaëc bieät quan troïng ñeán söï phaùt trieån hoaëc taøn luïi cuûa toå chöùc, doanh nghieäp. Trang 9 1.2 CAÙC GIAI ÑOAÏN CUÛA QUAÙ TRÌNH QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC Giai ñoaïn Haønh ñoäng Thieát laäp muïc tieâu haøng naêm Ñeà ra chính saùch Phaân phoái caùc nguoàn taøi nguyeân Xem xeùt laïi caùc yeáu toá beân trong, beân ngoaøi Ño löôøng thaønh tích Thöïc hieän ñieàu chænh Hình thaønh chieán löôïc Thöïc hieän nghieân cöùu Hôïp nhaát tröïc giaùc vaø phaân tích Ñöa ra quyeát ñònh Thöïc thi chieán löôïc Ñaùnh giaù chieán löôïc 1.2.1 Giai ñoaïn hình thaønh chieán löôïc Hình thaønh chieán löôïc laø quaù trình thieát laäp nhieäm vuï kinh doanh, thöïc hieän ñieàu tra nghieân cöùu ñeå xaùc ñònh caùc maët maïnh, maët yeáu beân trong, caùc cô hoäi vaø nguy cô beân ngoaøi, ñeà ra caùc muïc tieâu daøi haïn vaø löïa choïn giöõa nhöõng chieán löôïc thay theá. Tieán haønh nghieân cöùu lieân quan ñeán vieäc thu thaäp vaø xöû lyù caùc thoâng soá veà thò tröôøng, ngaønh kinh doanh cuûa toå chöùc. Thöïc chaát laø xaùc ñònh caùc ñieåm maïnh vaø caùc ñieåm cô baûn trong caùc lónh vöïc kinh doanh chöùc naêng. Caùc quyeát ñònh trong giai ñoaïn hình thaønh chieán löôïc seõ gaén toå chöùc vôùi caùc saûn phaåm, thò tröôøng, nguoàn taøi nguyeân ….trong moät thôøi gian daøi. Trong phaïm vi nghieân cöùu, luaän vaên chæ taäp trung saâu vaøo giai ñoaïn hoaïch ñònh chieán löôïc bao goàm caùc böôùc: thöïc hieän nghieân cöùu, hôïp nhaát tröïc giaùc vaø phaân tích ñeå xaây döïng chieán löôïc vaø löïa choïn chieán löôïc. Giai ñoaïn naøy coøn goïi laø giai ñoaïn nhaäp vaøo, caùc coâng cuï ñöôïc söû duïng cho giai ñoaïn naøy bao goàm ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi (EFE), ma traän hình aûnh caïnh tranh vaø ma traän caùc yeáu toá noäi boä (IEF), ma traän ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø nguy cô (SWOT). Trang 10 1.2.2 Giai ñoaïn thöïc thi chieán löôïc Giai ñoaïn naøy thöôøng ñöôïc goïi laø giai ñoaïn haønh ñoäng cuûa quaûn trò chieán löôïc. Ba hoaït ñoäng cô baûn cuûa giai ñoaïn naøy laø thieát laäp caùc muïc tieâu haøng naêm, ñöa ra nhöõng chính saùch vaø phaân phoái caùc nguoàn taøi nguyeân. Vieäc thöïc thi chieán löôïc bao goàm vieäc phaùt trieån caùc ngaân quyõ uûng hoä cho chieán löôïc, caùc chöông trình, caùc moâi tröôøng vaên hoaù vaø ñoàng thôøi lieân keát, thuùc ñaåy nhaân vieân vôùi caùc heä thoáng khen thöôûng ñoái vôùi caû muïc tieâu daøi haïn vaø muïc tieâu haøng naêm 1.2.2 Giai ñoaïn ñaùnh giaù chieán löôïc Ba hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa giai ñoaïn naøy laø: xem xeùt laïi caùc yeáu toá beân trong vaø beân ngoaøi; ño löôøng thaønh tích vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng ñieàu chænh. Giai ñoaïn ñaùnh giaù chieán löôïc laø raát caàn thieát vì söï thaønh coâng trong hieän taïi khoâng ñaûm baûo cho söï thaønh coâng trong töông lai. Söï thaønh coâng luoân taïo ra caùc vaán ñeà môùi khaùc, caùc doanh nghieäp coù tö töôûng thoûa maõn phaûi traû giaù baèng söï taøn luïi. 1.3 QUI TRÌNH HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC 1.3.1 Xaùc ñònh söù maïng vaø muïc tieâu Ñeå xaây döïng chieán löôïc, ñieàu quan troïng tröôùc tieân laø chieán löôïc phaûi coù moät söù maïng (hay nhieäm vuï) cuûa toå chöùc, doanh nghieäp. Baûn söù maïng kinh doanh laø moät baûn tuyeân boá “lyù do toàn taïi” cuûa moät toå chöùc, noù traû lôøi caâu hoûi trung taâm “coâng vieäc kinh doanh cuûa toå chöùc laø gì?”, söù maïng coøn chöùa ñöïng toång quaùt thaønh tích mong öôùc tuyeân boá vôùi beân ngoaøi toå chöùc nhö laø moät hình aûnh coâng khai maø toå chöùc, doanh nghieäp mong öôùc, ñoù laø ñieàu heát söùc caàn thieát ñeå thieát laäp caùc muïc tieâu vaø soaïn thaûo caùc chieán löôïc moät caùch coù hieäu quaû. Muïc tieâu xuaát phaùt töø söù maïng, moät söù maïng coù theå coù nhieàu muïc tieâu, muïc tieâu chæ ñònh nhöõng ñoái töôïng rieâng bieät hay nhöõng keát quaû kinh doanh maø doanh nghieäp muoán ñaït tôùi trong moät thôøi gian xaùc ñònh caàn thieát ñeå hoaøn thaønh ñöôïc muïc tieâu ñeà ra. 1.3.2 Phaân tích moâi tröôøng * Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi a) Moâi tröôøng vó moâ: Muïc ñích cuûa vieäc kieåm soaùt caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi laø phaùt trieån moät danh muïc coù giôùi haïn nhöõng cô hoäi moâi tröôøng Trang 11 coù theå mang laïi lôïi ích cho doanh nghieäp vaø caùc moái ñe doïa cuûa moâi tröôøng maø doanh nghieäp neân traùnh, ñaëc bieät nhaän dieän caùc bieán soá quan troïng. Caùc doanh nghieäp caàn coù ñöôïc khaû naêng öùng phoù laïi moät caùch chuû ñoäng hoaëc coù tính phoøng veä ñoái vôùi caùc yeáu toá baèng caùch soaïn thaûo caùc chieán löôïc nhaèm taän duïng caùc vaän hoäi beân ngoaøi hoaëc toái thieåu hoaù aûnh höôûng cuûa caùc moái ñe doïa tieàm naêng. Caùc nhaø quaûn trò chieán löôïc moät ngaønh thöôøng choïn caùc yeáu toá sau ñaây ñeå nghieân cöùu : yeáu toá kinh teá, yeáu toá chính trò vaø luaät phaùp, yeáu toá vaên hoaù xaõ hoäi, yeáu toá töï nhieân vaø yeáu toá coâng ngheä. * Yeáu toá kinh teá: söï taùc ñoäng cuûa yeáu toá naøy coù tính chaát tröïc tieáp vaø naêng ñoäng. Caùc yeáu toá nhö chu kyø kinh teá, naïn thaát nghieäp, thu nhaäp quoác daân vaø xu höôùng thu nhaäp quoác daân, laïm phaùt, laõi suaát, tyû giaù hoái ñoaùi, caùn caân thanh toaùn, chính saùch taøi chính vaø tieàn teä, thueá …. Nhöõng dieãn bieán cuûa moâi tröôøng kinh teá bao giôø cuõng chöùa ñöïng nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa khaùc nhau ñoái vôùi töøng doanh nghieäp trong caùc ngaønh khaùc nhau vaø coù aûnh höôûng tieàm taøng ñeán chieán löôïc chung cuûa ngaønh vaø doanh nghieäp. * Yeáu toá chính trò vaø luaät phaùp: bao goàm caùc quan ñieåm, ñöôøng loái chính trò cuûa chính phuû, heä thoáng luaät hieän haønh, caùc xu höôùng chính trò ngoaïi giao cuûa chính phuû vaø nhöõng dieãn bieán chính trò trong nöôùc, trong khu vöïc vaø treân toaøn theá giôùi. - Luaät phaùp: ñöa ra nhöõng quy ñònh cho pheùp hoaëc khoâng cho pheùp, hoaëc nhöõng raøng buoäc ñoøi hoûi caùc thaønh phaàn kinh teá phaûi tuaân thuû. - Chính phuû: laø cô quan giaùm saùt, duy trì, thöïc hieän phaùp luaät vaø baûo veä lôïi ích cuûa quoác gia. Chính phuû coù moät vai troø to lôùn trong ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá thoâng qua caùc chính saùch kinh teá, taøi chính, tieàn teä vaø caùc chöông trình chi tieâu cuûa mình. Trong moái quan heä vôùi caùc ngaønh, caùc doanh nghieäp, chính phuû ñoùng vai troø laø ngöôøi kieåm soaùt, khuyeán khích, taøi trôï, quy ñònh, ngaên caám, haïn cheá, vöøa ñoùng vai troø laø khaùch haøng quan troïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp (trong chöông trình chi tieâu cuûa chính phuû) vaø sau cuøng chính phuû cuõng ñoùng vai troø laø nhaø cung caáp caùc dòch vuï cho caùc doanh nghieäp, chaúng haïn nhö cung caáp caùc thoâng tin vó moâ, caùc dòch vuï coâng coäng khaùc…. Trang 12 - Caùc xu theá chính trò vaø ñoái ngoaïi: chöùa ñöïng nhöõng tín hieäu cho söï thay ñoåi cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Nhöõng bieán ñoäng phöùc taïp trong moâi tröôøng chính trò vaø phaùp luaät seõ taïo ra nhöõng cô hoäi vaø ruûi ro ñoái vôùi caùc caùc ngaønh, caùc doanh nghieäp. Xu theá hoøa bình, hôïp taùc, toân troïng quyeàn töï quyeát cuûa caùc daân toäc ñang laø xu theá chuû ñaïo hieän nay. Vieäc nhaø nöôùc ta thöïc hieän chính saùch oån ñònh moâi tröôøng chính trò vaø “Vieät nam muoán laø baïn cuûa taát caû caùc nöôùc” laø moät ñieàu kieän thuaän lôïi cho hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. * Yeáu toá vaên hoaù xaõ hoäi: bao goàm nhöõng chuaån möïc giaù trò maø nhöõng chuaån möïc vaø giaù trò naøy ñöôïc chaáp nhaän vaø toân troïng bôûi moät xaõ hoäi hoaëc moät neàn vaên hoaù cuï theå. Söï taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá vaên hoaù thöôøng coù tính daøi haïn vaø tinh teá nhöng phaïm vi taùc ñoäng raát roäng. Caùc khía caïnh hình thaønh moâi tröôøng vaên hoaù xaõ hoäi coù aûnh höôûng maïnh meõ tôùi caùc hoaït ñoäng kinh doanh nhö : nhöõng quan nieäm veà ñaïo ñöùc, thaåm myõ, veà loái soáng, veà ngheà nghieäp; nhöõng phong tuïc, taäp quaùn, truyeàn thoáng; nhöõng quan taâm vaø öu tieân cuûa xaõ hoäi; trình ñoä nhaän thöùc, hoïc vaán chung cuûa xaõ hoäi… bôûi noù xaùc ñònh caùch thöùc ngöôøi ta soáng, laøm vieäc, saûn xuaát vaø tieâu thuï caùc saûn phaåm, dòch vuï. *Yeáu toá töï nhieân: ñieàu kieän töï nhieân bao goàm vò trí ñòa lyù, khí haäu, caûnh quan thieân nhieân, ñaát ñai, soâng bieån, caùc nguoàn taøi nguyeân khoaùn saûn trong loøng ñaát, taøi nguyeân röøng bieån, söï trong saïch cuûa moâi tröôøng nöôùc vaø khoâng khí …. Trong nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây, nhaân loaïi ñang chöùng kieán söï xuoáng caáp nghieâm troïng cuûa caùc ñieàu kieän töï nhieân, ñaëc bieät laø söï oâ nhieãm cuûa moâi tröôøng töï nhieân ngaøy caøng taêng; söï caïn kieät vaø khan hieám cuûa caùc nguoàn taøi nguyeân vaø naêng löôïng; söï maát caân baèng veà moâi tröôøng sinh thaùi…. Trong boái caûnh nhö vaäy, chieán löôïc kinh doanh phaûi ñaùp öùng caùc yeâu caàu sau : - Öu tieân phaùt trieån caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh hoaëc dòch vuï nhaèm khai thaùc toát caùc ñieàu kieän vaø lôïi theá cuûa moâi tröôøng töï nhieân treân cô sôû ñaûm baûo söï duy trì, taùi taïo vaø goùp phaàn taêng cöôøng caùc ñieàu kieän töï nhieân neáu coù theå. - Phaûi coù yù thöùc tieát kieäm vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân, ñaëc bieät caàn phaûi laøm cho caùc doanh nghieäp coù yù thöùc trong vieäc chuyeån daàn töø vieäc söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân khoâng theå taùi sinh trong töï nhieân sang söû duïng caùc vaät lieäu nhaân taïo. Trang 13 - Ñaåy maïnh nghieân cöùu phaùt trieån coâng ngheä, saûn phaåm goùp phaàn baûo veä moâi tröôøng, moâi sinh, giaûm thieåu toái ña nhöõng taùc ñoäng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng doanh nghieäp gaây ra. * Yeáu toá coâng ngheä : ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá raát naêng ñoäng, chöùa ñöïng nhieàu cô hoäi vaø ñe doïa ñoái vôùi doanh nghieäp. Nhöõng aùp löïc vaø ñe doïa töø moâi tröôøng coâng ngheä coù theå laø : (1) Söï ra ñôøi cuûa coâng ngheä môùi laøm xuaát hieän vaø taêng cöôøng öu theá caïnh tranh cuûa caùc saûn phaåm thay theá, ñe doïa caùc saûn phaåm truyeàn thoáng cuûa ngaønh hieän höõu; (2) Söï buøng noå cuûa coâng ngheä môùi laøm cho coâng ngheä hieän höõu bò loãi thôøi vaø taïo ra aùp löïc ñoøi hoûi caùc doanh nghieäp phaûi ñoåi môùi coâng ngheä ñeå taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh; (3) Söï ra ñôøi cuûa coâng ngheä môùi caøng taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho nhöõng ngöôøi xaâm nhaäp môùi vaø laøm taêng theâm aùp löïc ñe doïa caùc doanh nghieäp hieän höõu trong ngaønh; (4) Söï buøng noå cuûa coâng ngheä môùi caøng laøm cho voøng ñôøi coâng ngheä coù xu höôùng ruùt ngaén laïi, ñieàu naøy caøng laøm taêng theâm aùp löïc phaûi ruùt ngaén thôøi gian khaáu hao so vôùi tröôùc. Beân caïnh nhöõng ñe doïa thì nhöõng cô hoäi coù theå ñeán töø moâi tröôøng coâng ngheä ñoái vôùi caùc doanh nghieäp laø : (1) Coâng ngheä môùi giuùp haï giaù thaønh nhöng taêng chaát löôïng saûn phaåm, laøm cho saûn phaåm coù khaû naêng caïnh tranh toát hôn; (2) taïo cô hoäi ñeå phaùt trieån saûn xuaát vaø hoaøn thieän saûn phaåm; (3) Taïo ra nhieàu saûn phaåm vôùi nhieàu tính naêng vaø chaát löôïng toát hôn, qua ñoù taïo ra nhöõng thò tröôøng môùi cho caùc saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa doanh nghieäp. b) Moâi tröôøng vi moâ: Moâi tröôøng vi moâ bao goàm caùc yeáu toá trong ngaønh vaø caùc yeáu toá ngoaïi caûnh ñoái vôùi ngaønh vaø doanh nghieäp, quyeát ñònh tính chaát vaø möùc ñoä caïnh tranh trong ngaønh saûn xuaát kinh doanh ñoù. Coù 5 yeáu toá cô baûn : Ñoái thuû caïnh tranh, ngöôøi mua, ngöôøi cung caáp, caùc ñoái thuû môùi tieàm aån vaø saûn phaåm thay theá. * Ñoái thuû caïnh tranh: vaán ñeà laø doanh nghieäp caàn phaûi coù caâu traû lôøi veà ñoái thuû caïnh tranh: - Ñieàu gì ñoái thuû caïnh tranh muoán ñaït tôùi ? - Ñieàu gì ñoái thuû caïnh tranh coù theå laøm ñöôïc? - Aûnh höôûng cuûa ñoái thuû caïnh tranh vôùi doanh nghieäp? Trang 14 - Caùc maët maïnh vaø maët yeáu cuûa ñoái thuû caïnh tranh ? - Ñieàu gì coù theå giuùp ñoái thuû caïnh tranh traû ñuõa moät caùch maïnh meõ vaø hieäu quaû nhaát ? * Khaùch haøng: laø moät phaàn cuûa doanh nghieäp. Caùc ñaëc ñieåm cô baûn cuûa khaùch haøng laø qui moâ nhu caàu saûn phaåm hoaëc dòch vuï hieän taïi vaø tieàm naêng, lôïi ích maø khaùch haøng mong muoán, thò hieáu vaø caùc ñaëc tröng cuûa saûn phaåm, khaû naêng thanh toaùn cuûa khaùch haøng… Thoâng thöôøng caùc doanh nghieäp hay thaønh laäp “lyù lòch” cuûa khaùch haøng nhaèm thu thaäp thoâng tin ñònh höôùng tieâu thuï. * Nhöõng nhaø cung caáp: ngöôøi cung öùng coù theå khaúng ñònh quyeàn löïc cuûa hoï baèng caùch ñe doïa taêng giaù hoaëc giaûm chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï cung öùng. Do ñoù, hoï coù theå cheøn eùp lôïi nhuaän cuûa moät ngaønh khi ngaønh ñoù khoâng coù khaû naêng buø ñaép chi phí taêng leân trong giaù thaønh saûn xuaát. Caùc ñoái töôïng chuû yeáu caàn quan taâm: Ngöôøi cung caáp nguyeân lieäu cho saûn xuaát; Ngöôøi baùn vaät tö, thieát bò; Coäng ñoàng taøi chính bao goàm ngaân haøng, caùc quyõ hoã trôï taøi chính, caùc coâng ty cho thueâ taøi chính; Nguoàn lao ñoäng * Ñoái thuû tieàm aån môùi: ñoái thuû môùi tham gia kinh doanh trong ngaønh coù theå laø yeáu toá laøm giaûm lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp do hoï ñöa vaøo khai thaùc caùc naêng löïc saûn xuaát môùi, vôùi mong muoán giaønh ñöôïc thò phaàn vaø caùc nguoàn löïc caàn thieát. Vieäc baûo veä vò trí trong caïnh tranh ngaønh mình, cuûa doanh nghieäp bao goàm vieäc duy trì haøng raøo hôïp phaùp ngaên caûn söï xaâm nhaäp töø beân ngoaøi. Nhöõng haøng raøo naøy bao goàm: lôïi theá kinh teá theo qui moâ, söï khaùc bieät cuûa saûn phaåm, caùc ñoøi hoûi veà voán, chi phí chuyeån ñoåi, khaû naêng tieáp caän vôùi keânh phaân phoái, nhöõng baát lôïi veà chi phí khoâng lieân quan ñeán vi moâ vaø tính chaát cuûa caùc raøo caûn xaâm nhaäp. * Saûn phaåm thay theá: söùc eùp do coù saûn phaåm thay theá laøm haïn cheá tieàm naêng lôïi nhuaän cuûa ngaønh do möùc giaù cao nhaát bò khoáng cheá. Do caùc loaïi haøng coù theå thay theá cho nhau neân daãn ñeán söï caïnh tranh treân thò tröôøng. Khi giaù cuûa saûn phaåm chính taêng thì seõ khuyeán khích xu höôùng söû duïng saûn phaåm thay theá vaø ngöôïc laïi. Vì vaäy, caùc doanh nghieäp caàn khoâng ngöøng nghieân cöùu vaø kieåm tra caùc maët haøng thay theá tieàm aån. Phaàn lôùn saûn phaåm thay theá môùi laø keát quaû cuûa cuoäc buøng noå Trang 15 coâng ngheä. Caùc doanh nghieäp caàn chuù yù daønh nguoàn löïc ñeå phaùt trieån hoaëc vaän duïng coâng ngheä môùi vaøo chieán löôïc cuûa mình. * Phaân tích tình hình noäi boä Thöïc chaát cuûa quaù trình phaùt trieån chieán löôïc cuûa toå chöùc laø vieäc tìm ra vaø phaùt trieån caùc lôïi theá caïnh tranh, do ñoù vieäc hieåu bieát, naém roõ noäi boä ngaønh coù moät yù nghóa to lôùn. Phaân tích tình hình noäi boä nhaèm tìm ra nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa ngaønh, qua ñoù xaùc ñònh caùc naêng löïc vaø nhöõng lôïi theá caïnh tranh. Caùc yeáu toá noäi boä chuû yeáu bao goàm caùc lónh vöïc chöùc naêng nhö : nguoàn nhaân löïc, nghieân cöùu vaø phaùt trieån, saûn xuaát, marketing, cô caáu toå chöùc chung …. * Caùc nguoàn löïc: - Nguoàn nhaân löïc: ñöôïc xem laø yeáu toá quan troïng nhaát cuûa toå chöùc trong vieäc xaây döïng, löïa choïn vaø thöïc hieän chieán löôïc. Moät chieán löôïc ñuùng nhöng seõ khoâng mang laïi hieäu quaû neáu ngöôøi thöïc hieän khoâng coù naêng löïc vaø laøm vieäc khoâng hieäu quaû. Caùc tieâu chuaån caàn ñöôïc quan taâm ñaùnh giaù laø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, naêng löïc chuyeân moân, naêng löïc quaûn trò, kyõ naêng tö duy, khaû._. naêng töï hoaøn thieän, naâng cao naêng löïc. - Nguoàn voán: voán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp bao goàm voán baèng tieàn vaø voán baèng hieän vaät. Cô caáu nguoàn voán goàm voán töï coù, voán vay, möùc ñoä huy ñoäng söû duïng caùc loaïi voán …. Phaân tích tính chuû ñoäng, tính hieäu quaû maø doanh nghieäp ñaït ñöôïc seõ ñaùnh giaù ñöôïc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu veà nguoàn voán kinh doanh vaø lôïi theá kinh doanh. - Nguoàn thoâng tin: thoâng tin moâi tröôøng maø caùc doanh nghieäp trong ngaønh thu thaäp ñöôïc döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau ñöôïc söû duïng laøm cô sôû ra quyeát ñònh chính saùch kinh doanh ñöôïc xem nhö moät nguoàn löïc quan troïng trong boái caûnh hieän taïi vaø töông lai. - Nguoàn voán khoa hoïc: bao goàm coâng ngheä, daây chuyeàn saûn xuaát, phöông thöùc saûn xuaát kinh doanh, bí quyeát coâng ngheä …. cuûa doanh nghieäp - Nguoàn voán töï nhieân: vò trí ñòa lyù, dieän tích ñaát ñai, nhaø xöôûng … cuûa doanh nghieäp Trang 16 * Yeáu toá Marketing: marketing coù theå ñöôïc moâ taû nhö moät quaù trình xaùc ñònh, döï baùo, thieát laäp vaø thoûa maõn nhu caàu mong muoán cuûa ngöôøi tieâu duøng ñoái vôùi saûn phaåm hay dòch vuï. Marketing bao goàn 9 chöùc naêng : (1) Phaân tích khaùch haøng; (2) Mua haøng; (3) Baùn haøng; (4) Hoaïch ñònh saûn phaåm vaø dòch vuï; (5) Ñònh giaù; (6) Phaân phoái; (7) Nghieân cöùu thò tröôøng; (8) Phaân tích cô hoäi; (9) Traùch nhieäm ñoái vôùi xaõ hoäi. * Yeáu toá saûn xuaát/ taùc nghieäp: saûn xuaát taùc nghieäp laø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp gaén lieàn vôùi vieäc taïo ra saûn phaåm vaø chaát löôïng cuûa saûn phaåm. Ñaây laø moät trong caùc lónh vöïc hoaït ñoäng chính yeáu cuûa caùc doanh nghieäp cuõng nhö cuûa ngaønh vaø vì vaäy coù aûnh höôûng maïnh meõ ñeán khaû naêng ñaït tôùi thaønh coâng cuûa caùc doanh nghieäp noùi chung vaø cuûa moät ngaønh noùi rieâng. * Nghieân cöùu vaø phaùt trieån: chaát löôïng cuûa caùc noã löïc nghieân cöùu phaùt trieån coù theå giuùp cho caùc doanh nghieäp trong ngaønh giöõ vöõng vò trí ñi ñaàu trong phaùt trieån, caïnh tranh vôùi caùc ñoái thuû ôû caùc nöôùc khaùc hoaëc laøm cho tuït haäu so vôùi caùc caùc ñoái thuû caïnh tranh trong caùc lónh vöïc nhö phaùt trieån saûn phaåm môùi, chaát löôïng saûn phaåm, kieåm soaùt giaù thaønh vaø coâng ngheä saûn xuaát. Trình ñoä, kinh nghieäm vaø naêng löïc khoa hoïc chöa ñuû cô sôû cho coâng taùc nghieân cöùu phaùt trieån toát maø boä phaän chöùc naêng naøy coøn phaûi thöôøng xuyeân theo doõi caùc ñieàu kieän moâi tröôøng, caùc thoâng tin veà ñoåi môùi coâng ngheä lieân quan ñeán qui trình coâng ngheä, saûn phaåm vaø nguyeân vaät lieäu. Söï trao ñoåi thoâng tin moät caùch höõu hieäu giöõa boä phaän nghieân cöùu phaùt trieån vaø caùc lónh vöïc hoaït ñoäng khaùc, cuï theå laø marketing coù yù nghóa heát söùc quan troïng ñaûm baûo söï thaønh coâng cuûa toå chöùc. * Heä thoáng thoâng tin: thoâng tin lieân keát taát caû caùc chöùc naêng trong kinh doanh vôùi nhau, laø neàn taûng cuûa taát caû caùc toå chöùc. Heä thoáng thoâng tin phaûi tieáp nhaän, thu thaäp caùc döõ lieäu veà caùc hoaït ñoäng noäi boä vaø caùc yeáu toá moâi tröôøng ñeå hoã trôï cho vieäc cung caáp cô sôû cho taát caû caùc quyeát ñònh quaûn trò. Do caùc toå chöùc ngaøy caøng trôû neân phöùc taïp, phaân taùn hôn treân moät khoâng gian roäng neân chöùc naêng cuûa heä thoáng thoâng tin ngaøy caøng quan troïng. Caùc heä thoáng thoâng tin laø nguoàn quan troïng, theo doõi caùc thay ñoåi cuûa moâi tröôøng, nhaän ra nhöõng moái ñe doïa trong caïnh tranh vaø hoã trôï cho vieäc thöïc hieän, ñaùnh giaù vaø kieåm soaùt chieán löôïc. Heä thoáng Trang 17 thoâng tin toát nhaát laø heä thoâng thoâng tin ñôn giaûn nhöng ñaûm baûo cung caáp thoâng tin ñaày ñuû, kòp thôøi vaø döôùi daïng coù theå söû duïng ñöôïc. 1.3.3 Xaây döïng caùc phöông aùn chieán löôïc Xaây döïng chieán löôïc ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû phaân tích vaø ñaùnh giaù moâi tröôøng kinh doanh, nhaän bieát nhöõng cô hoäi vaø nguy cô taùc ñoäng ñeán söï toàn taïi cuûa doanh nghieäp. Töø ñoù xaùc ñònh caùc phöông aùn chieán löôïc ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra. Vieäc hình thaønh chieán löôïc phaûi taïo söï haøi hoøa vaø keát hôïp cho ñöôïc caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán chieán löôïc. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, coù theå aùp duïng raát nhieàu phöông phaùp vaø coâng cuï hoaïch ñònh chieán löôïc, luaän vaên naøy chæ choïn loïc söû duïng caùc coâng cuï ñöôïc giôùi thieäu döôùi ñaây. *Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi (EFE) Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi cho pheùp caùc nhaø chieán löôïc toùm taéc vaø ñaùnh giaù caùc thoâng tin kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoaù, nhaân khaåu, ñòa lyù, chính trò phaùp luaät, coâng ngheä vaø caïnh tranh. Ma traän EFE ñöôïc phaùt trieån theo caùc böôùc : a) Lieät keâ caùc yeáu toá beân ngoaøi chuû yeáu. b) AÁn ñònh möùc ñoä quan troïng: cho ñieåm töø 0,0 (ít quan troïng nhaát) ñeán 1,0 (quan troïng nhieàu nhaát). Toång caùc möùc ñoä quan troïng phaûi luoân baèng 1,0 c) Phaân loaïi yeáu toá: cho ñieåm 1 (taùc ñoäng tieâu cöïc), 2 (taùc ñoäng bình thöôøng),3 (taùc ñoäng tích cöïc), 4 (taùc ñoäng raát tích cöïc). d) Nhaân moãi möùc ñoä quan troïng cuûa yeáu toá vôùi phaân loaïi cuûa noù ñeå xaùc ñònh ñieåm soá quan troïng cho moãi yeáu toá. e) Neáu aûnh höôûng ñoù laø tích cöïc (cô hoäi) thì ñaùnh daáu (+), neáu laø tieâu cöïc (nguy cô) thì ñaùnh daáu (-) vaøo coät “tính chaát taùc ñoäng” ñeå bieát ñoù laø cô hoäi hay nguy cô f) Coäng taát caû ñieåm soá quan troïng ñeå bieát toång soá ñieåm quan troïng cuûa caùc yeáu toá naøy ñoái vôùi ngaønh. Soá ñieåm trung bình laø 2,5. Neáu toång soá ñieåm quan troïng < 2,5 cho thaáy doanh nghieäp coù phaûn öùng yeáu vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi, coøn neáu > 2,5 thì coù phaûn öùng cao. Trang 18 * Ma traän hình aûnh caïnh tranh: Trong taát caû caùc söï kieän vaø xu höôùng moâi tröôøng coù theå aûnh höôûng ñeán vò trí chieán löôïc cuûa moät ngaønh cuûa moät quoác gia naøy so vôùi cuøng ngaønh cuûa moät quoác gia khaùc trong vieäc caïnh tranh treân cuøng moät thò tröôøng, aûnh höôûng caïnh tranh thöôøng ñöôïc xem laø quan troïng nhaát. Ma traän hình aûnh caïnh tranh nhaän dieän nhöõng ñoái thuû caïnh tranh chuû yeáu cuøng nhöõng öu theá vaø khuyeát ñieåm ñaëc bieät cuûa hoï. Toång soá ñieåm ñaùnh giaù cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh ñöôïc so vôùi ngaønh maãu. Caùc möùc phaân loaïi ñaëc bieät cuûa nhöõng ñoái thuû caïnh tranh coù theå ñöôïc ñem so saùnh vôùi caùc möùc phaân loaïi cuûa ngaønh maãu. Vieäc phaân tích so saùnh naøy cung caáp caùc thoâng tin chieán löôïc quan troïng. * Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân trong (IFE) Laø coâng cuï cho pheùp toùm taéc vaø ñaùnh giaù nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu quan troïng cuûa caùc boä phaän kinh doanh chöùc naêng vaø noù cuõng cung caáp cô sôû ñeå xaùc ñònh vaø ñaùnh giaù moái quan heä giöõa caùc boä phaän naøy cuûa ngaønh. Caùch phaùt trieån ma traän naøy töông töï nhö ma traän EFE. * Ma traän SWOT (Ñieåm maïnh- Ñieåm yeáu- Cô hoäi – Nguy cô) SWOT laø vieát taét cuûa 4 chöõ : Strengths (ñieåm maïnh), Weakness (ñieåm yeáu), Opportunities (cô hoäi) vaø Threats (nguy cô). Ma traän naøy giuùp keát hôïp caùc yeáu toá ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø nguy cô ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù töø caùc ma traän EFE vaø IFE ñeå töø ñoù thieát laäp neân caùc chieán löôïc keát hôïp. Ma traän SWOT ñöôïc phaùt trieån theo caùc böôùc sau : a) Töø ma traän IFE, lieät keâ caùc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu chuû yeáu vaøo oâ S vaø W b) Töø ma traän EFE, lieät keâ caùc cô hoäi vaø nguy cô vaøo oâ O vaø T c) Laäp caùc chieán löôïc keát hôïp S-O, S-T, W-O, W-T Ma traän SWOT laø coâng cuï hoaïch ñònh chieán löôïc raát höõu hieäu, töø ma traän naøy, coù theå löïa choïn caùc chieán löôïc thích hôïp nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa doanh nghieäp. Trang 19 SWOT O- Nhöõng cô hoäi 1. 2. …. T- Nhöõng nguy cô 1. 2. …. S- Nhöõng ñieåm maïnh 1. 2. … Caùc chieán löôïc S-O Phaùt huy ñieåm maïnh ñeå taän duïng cô hoäi Caùc chieán löôïc S-T Phaùt huy ñieåm maïnh ñeå vöôït qua, neù traùnh nguy cô W- Nhöõng ñieåm yeáu 1. 2. …. Caùc chieán löôïc W-O Haïn cheá ñieåm yeáu ñeå taän duïng cô hoäi Caùc chieán löôïc W-T Haïn cheá ñieåm yeáu ñeå neù traùnh nguy cô 1.3.4 Löïa choïn chieán löôïc Döïa vaøo caùc chieán löôïc keát hôïp laäp ñöôïc töø ma traän SWOT, nhaø quaûn trò xem xeùt chieán löôïc naøo phuø hôïp vôùi naêng löïc vaø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa toå chöùc mình nhaát ñeå löïa choïn. Ñeå thöïc hieän muïc tieâu taêng tröôûng thöôøng coù caùc loaïi chieán löôïc chuû yeáu sau: * Nhöõng chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung: laø nhöõng chieán löôïc chuû yeáu nhaèm caûi thieän nhöõng saûn phaåm hay nhöõng thò tröôøng maø khoâng thay ñoåi yeáu toá naøo. Goàm caùc chieán löôïc: - Xaâm nhaäp thò tröôøng: tìm caùch taêng tröôûng cho saûn phaåm hieän taïi trong thò tröôøng hieän taïi baèng nhöõng noã löïc tieáp thò maïnh meõ. - Phaùt trieån thò tröôøng: tìm caùch taêng tröôûng baèng caùch gia nhaäp nhöõng thò tröôøng môùi vôùi nhöõng saûn phaåm hieän coù. - Phaùt trieån saûn phaåm: phaùt trieån thò tröôøng hieän taïi cho nhöõng saûn phaåm môùi ñeå taêng tröôûng. * Nhöõng chieán löôïc phaùt trieån hoäi nhaäp: - Hoäp nhaäp doïc veà phía sau: tìm söï taêng tröôûng baèng caùch ñaït ñöôïc söï sôû höõu hay quyeàn kieåm soaùt gia taêng nhöõng nguoàn cung caáp. Trang 20 - Hoäi nhaäp veà phía tröôùc: tìm söï taêng tröôûng baèng caùch ñaït ñöôïc quyeàn sôû höõu hay kieåm soaùt gia taêng nhöõng chöùc naêng maïnh hay gaàn guõi hôn thò tröôøng cuoái cuøng. * Nhöõng chieán löôïc taêng tröôûng ña daïng: - Ña daïng hoùa ñoàng taâm: tìm söï taêng tröôûng baèng caùch keâu goïi thò tröôøng môùi, saûn phaåm môùi coù söï thích hôïp veà tieáp thò, phuø hôïp vôùi saûn phaåm hieän coù. - Ña daïng hoùa haøng ngang: tìm kieám taêng tröôûng baèng caùch loâi cuoán thò tröôøng hieän taïi baèng saûn phaåm môùi khoâng coù lieân quan gì tôùi saûn phaåm hieän taïi veà maët kyõ thuaät. - Ña daïng hoùa keát hôïp: loâi cuoán thò tröôøng môùi vôùi saûn phaåm môùi khoâng coù gì lieân heä vôùi quy trình coâng ngheä, saûn phaåm hieän coù. TOÙM TAÉT CHÖÔNG I Baøn veà chieán löôïc, tröôùc heát phaûi laøm roõ lyù thuyeát veà chieán löôïc, hoaïch ñònh chieán löôïc vaø quaûn trò chieán löôïc, trong ñoù ñi saâu vaøo phaàn hoaïch ñònh chieán löôïc vì ñaây laø phaàn nghieân cöùu chính cuûa luaän vaên, töùc laø xaây döïng chieán löôïc cho moät ngaønh cuï theå, vì ñeå thaønh coâng trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñoái vôùi baát kyø toå chöùc kinh teá hay moät ngaønh naøo cuõng caàn coù moät chieán löôïc kinh doanh cuûa rieâng mình, chieán löôïc kinh doanh luoân ñoùng vai troø quan troïng trong söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa chính toå chöùc ñoù. Ñeå thaønh coâng trong vieäc xaây döïng chieán löôïc cuûa moät ngaønh thì phaûi treân cô sôû coù moät heä thoáng cô sôû lyù thuyeát, quan ñieåm khoa hoïc phuø hôïp vôùi thöïc tieãn, caùc yeáu toá aûnh höôûng, trong ñoù coù caùc böôùc phaân tích moâi tröôøng laø raát quan troïng laøm cô sôû cho vieäc xaây döïng vaø löïa choïn moät chieán löôïc phuø hôïp ñeå phaùt trieån moät ngaønh. Löïa choïn ñuùng chieán löôïc phaùt trieån nhaèm phaùt huy nhöõng öu ñieåm, haïn cheá nhöõng nhöôïc ñieåm, khai thaùc cô hoäi vaø neù traùnh nguy cô nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra moät caùch coù hieäu quaû nhaát, doanh nghieäp, ngaønh kinh teá seõ coù moät neàn taûng vöõng chaéc trong saûn xuaát kinh doanh treân thò tröôøng ñaõ choïn. Trang 21 CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG NGAØNH SAÛN XUAÁT ÑOÀ GOÃ XUAÁT KHAÅU VIEÄT NAM SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ 2.1 Toång quan veà thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm goã ôû Myõ 2.1.1 Ñaëc ñieåm kinh teá-vaên hoùa-xaõ hoäi nöôùc Myõ - Toång dieän tích : 9.629.091 km2, traõi daøi 4.500 km töø Ñoâng sang Taây vaø töø 2.500 km töø Baéc xuoáng Nam, laø moät quoác gia roäng lôùn treân theá giôùi. - Daân soá : theo nguoàn U.S Bureau of Economics Analysis thì daân soá hieän taïi cuûa nöôùc Myõ laø 293.655.404 ngöôøi, laø nöôùc ñoâng daân thöù 4 treân theá giôùi sau Trung Quoác, AÁn Ñoä vaø Nga, vôùi toác ñoä taêng daân soá trung bình laø 0,89% vôùi khoaûng 75% daân soá soáng ôû thaønh thò. Phaàn lôùn caùc trung taâm thaønh thò naèm doïc theo caùc bôø bieån Ñaïi Taây Döông vaø Thaùi Bình Döông, vònh Mexico vaø vuøng Ñaïi Hoà, vuøng ñoâng daân cö nhaát laø vuøng Ñoâng Baéc. Trong ñoù nhoùm ngöôøi Myõ goác AÙ Ñoâng soáng taäp trung chuû yeáu ôû caùc bang California, Texas, New York. - Toång saûn phaåm quoác noäi cuûa Myõ (GDP) khoaûng 11.000 tyû USD (chieám 22% GDP cuûa theá giôùi). Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi ñaït khoaûng 32.000 USD, daân Myõ ñöôïc xem laø daân coù söùc tieâu duøng lôùn nhaát trong caùc nöôùc coù neàn coâng nghieäp phaùt trieån. Theo nghieân cöùu cuûa moät nhoùm chuyeân gia Lieân hieäp quoác thì neáu söùc tieâu duøng cuûa caùc gia ñình Nhaät, EU laø 1 thì caùc gia ñình Myõ laø 1,7. Ngoaøi ra nöôùc Myõ haøng naêm coù kim ngaïch xuaát khaåu ra thò tröôøng theá giôùi treân 980 tyû USD vaø nhaäp khaåu caùc loaïi haøng hoaù dòch vuï khoaûng 1.400 tyû USD. - Vaên hoaù vaø vaên hoaù tieâu duøng: nöôùc Myõ coøn ñöôïc bieát vôùi teân goïi Hôïp chuûng quoác Hoa kyø, vôùi ñuû moïi loaïi ngöôøi, moïi thaønh phaàn, duø thuoäc thaønh phaàn naøo ñi nöõa, mong muoán cuûa hoï laø xaây döïng moät cuoäc soáng ñaày ñuû hôn, toát ñeïp hôn. Chính vì vaäy, hoï luoân coù yù thöùc vaø tham voïng caûi tieán lao ñoäng ñeå nhaän ñöôïc giaù trò to lôùn hôn, hoï laø nhöõng con ngöôøi naêng ñoäng nhaát, giaøu nghò löïc, coù oùc tieán thuû trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Ngöôøi Myõ raát bieát giaù trò lao ñoäng do hoï taïo ra vaø noù phaûi ñöôïc löôïng hoaù baèng tieàn, laøm ra tieàn, kieám tieàn laø ñoäng löïc thuùc ñaåy moïi ngöôøi vaän ñoäng nhanh hôn, caêng thaúng hôn, cuoàng nhieät hôn so vôùi caùc xöù sôû khaùc. Muoán thu ñöôïc tieàn, kieám ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän, moät maët ngöôøi ta phaûi raùo rieát böôn chaûi, chaïy ñua vôùi thôøi gian, vôùi ñoái thuû caïnh tranh ñeå coù haøng hoaù vaø dòch vuï toát hôn, maët khaùc caàn phaûi tænh taùo ñeå khoâng phaûi chi phí quaù möùc töø nguyeân lieäu, coâng Trang 22 söùc, tieàn baïc. Caùc tính toaùn soøng phaúng ñeán chi li cho moïi vieäc baát keå ñoái vôùi ai, töø ngöôøi thaân trong gia ñình tôùi baïn höõu ñaõ taïo cho ngöôøi Myõ moät ñaëc ñieåm rieâng ñoù laø tính thöïc duïng. Phong caùch chung cuûa doanh nhaân Myõ laø ít chuù yù ñeán nghi leã, ñi thaúng vaøo vaán ñeà, vaø muoán coù keát quaû nhanh. Trong ñaøm phaùn, ngöôøi Myõ thöôøng xaùc ñònh tröôùc vaø roõ muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc, chieán löôïc vaø chieán thuaät ñaøm phaùn, vaø duøng soá lieäu ñeå chöùng minh cho caùc luaän ñieåm cuûa mình. Hoï muoán daønh chieán thaéng veà phaàn mình, song cuõng saün saøng thoûa hieäp treân cô sôû ñoâi beân cuøng coù lôïi, “coù ñi coù laïi” laø nguyeân taéc quan troïng trong ñaøm phaùn chính trò cuõng nhö trong kinh doanh Nhìn chung, ngöôøi Myõ raát coi troïng töï do caù nhaân vaø tính töï laäp. Gia ñình, coäng ñoàng, toân giaùo, hoaëc toå chöùc laø thöù yeáu so vôùi caùc quyeàn caù nhaân. Chuû nghóa caù nhaân naøy cuõng daãn ñeán moät tính caùch noåi baät cuûa ngöôøi Myõ laø caïnh tranh, tuy nhieân ngöôøi Myõ noùi chung ñöôïc nhìn nhaän laø côûi môû, thaúng thaéng, khaù noàng nhieät vaø deã daøng taïo laäp quan heä baïn beø. Ña soá daân cö theo ñaïo Thieân Chuùa, phaàn coøn laïi theo caùc ñaïo khaùc ñöôïc du nhaäp töø nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Moät ñieåm ñaùng chuù yù laø ngöôøi Myõ hoï raát coi troïng phaùp luaät. Hieän nay, neàn kinh teá Myõ ñang trong thôøi kyø phaùt trieån maïnh vaø oån ñònh, ngöôøi daân coù vieäc laøm lieân tuïc, thu nhaäp thöïc teá cuõng taêng leân. Do ñoù, sau nhöõng giôø laøm vieäc caêng thaúng, hoï cuõng muoán töï thöôûng cho baûn thaân, chính vì vaäy maø thôøi gian qua chi tieâu cho tieâu duøng ôû Myõ khoâng ngöøng taêng leân. Vôùi neàn vaên hoaù ña chuûng toäc neân vaên hoaù tieâu duøng cuûa töøng vuøng, töøng chuûng toäc cuõng khaùc nhau, coù möùc soáng ña loaïi, neân coù heä thoáng cuûa haøng cho ngöôøi coù thu nhaäp cao, cöûa haøng cho ngöôøi coù thu nhaäp thaáp, coù nhöõng ngöôøi muoán mua haøng thaät reû ñeå söû duïng trong moät thôøi gian ngaén roài boû ñi, nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi thích mua nhöõng moùn haøng thaät ñaëc bieät, giaù thaät cao vaø dó nhieân chaát löôïng cuõng phaûi cao. Chính vì vaäy haøng nhaäp khaåu vaøo Myõ raát ña daïng, ña daïng töø nhieàu nöôùc khaùc nhau, phuïc vuï cho caùc phaân khuùc thò tröôøng khaùc nhau. Veà chaát löôïng haøng hoaù nhaäp khaåu vaøo Myõ raát linh hoaït, vì phöông chaâm kinh doanh thöông maïi cuûa Myõ laø “tieàn naøo cuûa naáy”. Nhö vaäy, ñaëc ñieåm kinh teá-vaên hoùa-xaõ hoäi nöôùc Myõ cho ta nhaän thaáy thò tröôøng Myõ laø moät thò tröôøng roäng lôùn coäng vôùi neàn kinh teá ñang taêng tröôûng vaø phaùt trieån, ñôøi soáng vaên hoùa-xaõ hoäi taïo neân nhu caàu tieâu duøng ña daïng khaùc nhau Trang 23 nhö tính tieâu duøng nhanh cuûa ngöôøi Myõ, giaù trò tín ngöôõng tieàm aån trong moãi coäng ñoàng tieâu duøng, giaù trò caù nhaân aûnh höôûng lôùn ñeán tieâu duøng vaø caùc nhoùm saûn phaåm daønh cho caùc loaïi ñoái töôïng, möùc thu nhaäp, ñoä tuoåi cuõng ñöôïc theå hieän roõ trong thoùi quen tieâu duøng. Taát caû nhöõng yeáu toá treân taïo neân moät thò tröôøng haáp daãn nhaát treân theá giôùi cho caùc nöôùc xuaát khaåu caùc haøng hoùa tieâu duøng noùi chung vaø maët haøng ñoà goã noùi rieâng. Beân caïnh ñoù, vieäc xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Myõ cuõng coù nhöõng khoù khaên nhö tính baûo hoä haøng hoùa cao cuûa Myõ, phaùp luaät quy ñònh raát chaët cheõ vaø chi tieát trong taát caû caùc lónh vöïc nhaát laø thöông maïi, tính caïnh tranh voâ cuøng khoác lieät do nhieàu nöôùc xuaát khaåu xem ñaây laø thò tröôøng xuaát khaåu chính cuûa mình vaø maët haøng ñoà goã xuaát khaåu cuûa Vieät Nam cuõng khoâng ngoaïi leä. (xem theâm phuï luïc 1) 2.1.2 Thò tröôøng nhaäp khaåu saûn phaåm goã cuûa Myõ Thò tröôøng Myõ laø moät trong nhöõng thò tröôøng quan troïng nhaát theá giôùi, trieån voïng ñeå buoân baùn vôùi thò tröôøng Myõ raát coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi nhöõng nhaø saûn xuaát maët haøng ñoà goã. Haøng naêm Myõ nhaäp moät khoái löôïng treân 65 tyû USD saûn phaåm goã vaø noäi thaát. Do ñoù, caùc nhaø xuaát khaåu ñoà goã treân theá giôùi seõ coù cô hoäi raát lôùn ñeå gia taêng quan heä laøm aên vôùi ñoái taùc Myõ neáu hoï bieát naém baét ñöôïc nhu caàu vaø thò hieáu cuûa ngöôøi tieâu duøng Myõ. Baûng 1: Caùc nöôùc xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu ñoà goã chính cuûa Myõ Nguoàn ñoà goã nhaäp khaåu Ñích ñeán cuûa xuaát khaåu ñoà goã Myõ Trung quoác 45,3% Canada 49% Canada 18,4% Mexico 16,5% Italy 5,6% Anh quoác 4,2% Mexico 5,4% Nhaät baûn 3,4% Ñaøi loan 3,4% AÛ raäp Seùut 1,8% Malaysia 2,9% Haøng quoác 1,3% Indonesia 2,5% Australia 1,1% Thaùi lan 2,2% Trung quoác 1,1% Brazil 1,8% Ñöùc 1,1% Vieät nam 1,7% Haø lan 1% (Nguoàn cuûa CSIL . Soá lieäu tính ñeán cuoái naêm 2004) Theo nghieân cöùu cuûa CSIL - moät coâng ty tö vaán vaø nghieân cöùu ñoäc laäp taïi Milan, Italia. Möùc taêng tröôûng ñoà goã taïi thò tröôøng Myõ trung bình laø 3% vaø seõ tieáp tuïc giöõ möùc taêng tröôûng 3% vaøo naêm 2006. Hieän nay Trung Quoác laø quoác gia xuaát Trang 24 khaåu ñoà goã lôùn nhaát vaøo thò tröôøng Myõ, chieám khoaûng 45% thò tröôøng ñoã goã vôùi caùc maët haøng chính laø ñoà goã noäi thaát, ngoaøi trôøi, vaên phoøng, tröôøng hoïc ...v..v. vôùi giaù raát caïnh tranh. Tieáp theo laø Canada chieám khoaûng 18% thò phaàn thò tröôøng ñoà goã Myõ, maët haøng chuû yeáu cuûa Canada laø goã nguyeân lieäu cung caáp cho caùc coâng ty saûn xuaát ñoà goã cuûa Myõ hoaëc xuaát ñi caùc nöôùc thöù 3 ñeå gia coâng, tieáp theo laø caùc maët haøng ñoà goã ngoaøi trôøi, ñoà goã duøng cho tröôøng hoïc, beänh vieän, vaùn loùt saøn..v..v... Ñoà goã cuûa Italy vôùi öu theá laø caùc maët haøng cao caáp, tinh xaûo chaïm troå theo phong caùch Chaâu AÂu vaø thôøi Phuïc Höng, phuø hôïp vôùi caùc khaùch haøng coù nguoàn goác töø AÂu chaâu. Mexico coù theá maïnh saûn phaåm ñoà goã vaên phoøng, ngoaøi trôøi vaø ñoà noäi thaát vôùi ñoái töôïng khaùch haøng laø ngöôøi Chaâu Myõ, Chaâu Myõ la-tinh. Ñoà goã Ñaøi Loan cuõng chieám ñöôïc 3,5% thò phaàn vôùi caùc saûn phaåm mang tính hieän ñaïi vaø keát hôïp vôùi caùc vaät lieäu khaùc nhö kính, thuûy tinh, kim loaïi khoâng ræ, vaûi, nhöïa …v.v. Caùc nöôùc coøn laïi nhö Malaysia, Thaùi lan, Vieät Nam, Indonesia… moãi nöôùc chæ chieám thò phaàn töø 2-3% thò tröôøng Myõ do naêng löïc coøn haïn cheá. Theo ñaùnh giaù cuûa vieän nghieân cöùu Coâng nghieäp ñoà goã noäi thaát cuûa Myõ (Furniture Industry Research Institute), söùc tieâu thuï ñoà noäi thaát ôû Myõ seõ taêng 25,5% trong giai ñoaïn 2000-2010, ñaït möùc 80,06 tyû USD naêm 2010 (trong khi ôû Lieân Minh Chaâu AÂu ngöôøi ta döï ñoaùn toác ñoä naøy chæ taêng 12%). Rieâng maët haøng quan troïng laø ñoà goã noäi thaát, trong naêm 2005, kim ngaïch nhaäp khaåu ñoà goã noäi thaát caùc loaïi tieáp tuïc taêng 10,6% so vôùi naêm 2004, ñaït 10,49 tyû USD. Trung Quoác vaãn laø thò tröôøng cung caáp ñoà noäi thaát chính cuûa Myõ vôùi thò phaàn chieám 45%, ñaït 4,76 tyû USD. Tuy nhieân, toác ñoä taêng kim ngaïch nhaäp khaåu töø thò tröôøng naøy ñaõ giaûm so vôùi naêm tröôùc, chæ coøn ñaït 13,9% so vôùi möùc taêng 16,34% vaø 24,14% cuûa naêm 2004 vaø naèm 2003. Trong khi ñoù, Vieät Nam laïi laø thò tröôøng cung caáp ñoà goã noäi thaát ñang noåi leân taïi Myõ, naêm 2005, kim ngaïch nhaäp khaåu ñoà goã noäi thaát cuûa Myõ töø Vieät Nam tieáp tuïc taêng 90,3% (612,066 trieäu USD) vaø vieäc ñaõ vöôn leân trôû thaønh nhaø cung caáp ñoà goã noäi thaát baèng goã lôùn thöù 4 cuûa thò tröôøng Myõ, vôùi thò phaàn chieám 5,83%. Vôùi ñaø taêng tröôûng nhö hieän nay, naêm 2006 Vieät Nam seõ vöôït qua Malaysia trôû thaønh nhaø cung caáp ñoà noäi thaát baèng goã lôùn thöù 3 cuûa Myõ. Trang 25 Baûng 2: 10 thò tröôøng cung caáp ñoà noäi thaát baèng goã chính cuûa Myõ naêm 2005 Ñôn vò tính: 1000 USD Thò tröôøng Naêm 2004 Naêm 2005 2005 so vôùi 2004 Trung Quoác 4.179.478 4.759.170 13,9% Canada 1.276.796 1.288.187 0,9% Malaysia 521.315 617.446 18,4% Vieät Nam 321.638 612.066 90,3% Indonesia 422.808 480.067 13,5% Italy 451.335 413.106 -8,5% Meâxicoâ 335.958 371.012 10,4% Thaùi Lan 392.485 344.034 -12,3% Brazil 272.575 305.47 12,1% Philippines 112.087 137.179 22,4% (Nguoàn : theo thoáng keâ cuûa Haûi quan Myõ naêm 2005) Vieäc chi tieâu vaøo caùc saûn phaåm ñoà goã cuûa ngöôøi daân Myõ trung bình 291 USD/ngöôøi/naêm (caùc nöôùc phaùt trieån khaùc: 217 USD/ngöôøi/naêm) chieám 1% toång chi tieâu trung bình haøng naêm cuûa moät gia ñình ngöôøi Myõ, vaø vieäc chi tieâu cuõng coù söï khaùc nhau ôû caùc bang, vieäc chi tieâu haøng naêm cao nhaát ñöôïc ghi nhaän ôû caùc bang mieàn Taây nöôùc Myõ coù möùc chi tieâu cao hôn möùc chi tieâu trung bình cuûa nöôùc Myõ, bang California ñöôïc xem laø thò tröôøng quan troïng nhaát veà furniture cuûa nöôùc Myõ, doanh soá baùn trong naêm 2005 ñaõ taêng 25% so vôùi naêm 2004, coøn taïi caùc bang phía Nam thì doanh soá baùn cuõng taêng tôùi 24%, trong khi ñoù doanh soá baùn taïi khu vöïc Ñoâng Baéc vaø Trung Taây laïi thaáp hôn möùc trung bình cuûa nöôùc Myõ chæ ñaït 19% taïi khu vöïc Ñoâng Baéc vaø 20% taïi khu vöïc Trung Taây. Trong vaøi naêm gaàn ñaây, Bang Nevada luoân laø bang coù toác ñoä taêng tröôûng doanh soá cao nhaát vaø bang naøy ñang ñaët muïc tieâu: doanh soá baùn ñoà goã noäi thaát phoøng nguû seõ ñaït 837 trieäu USD vaøo naêm 2010, taêng tôùi 36% so vôùi naêm 2005, theo ñoù khu vöïc Las Vesgas vaø Paradise seõ laø nôi coù toác ñoä taêng tröôûng cao nhaát vaø seõ ñaït doanh soá 600 trieäu USD vaøo naêm 2010, taêng 39% so vôi naêm 2005. Hai bang Texas vaø Floria laø hai bang lôùn cuûa Myõ ñang taêng tröôûng moät caùch ñaùng keå, caùc bang ñöôïc döï ñoaùn coù tieàm naêng taêng Trang 26 tröôûng cao trong töông lai laø Utah, Arizona vaø Colorado laø nhöõng bang ñang haáp daãn caùc nhaø xuaát khaåu Furniture. Heä thoáng phaân phoái ñoà goã treân thò tröôøng Myõ veà cô baûn ñaõ ñöôïc “phaân chia” bôûi heä thoáng caùc taäp ñoaøn lôùn xuaát nhaäp khaåu, baùn buoân vaø voâ soá coâng ty nhoû, cöûa haøng baùn leû. Ñaïi ña soá haøng tieâu duøng taïi Myõ thöôøng ñöôïc caùc taäp ñoaøn Myõ ñaët maãu maõ cho nöôùc ngoaøi roài nhaäp khaåu vaøo thò tröôøng noäi ñòa. Khoâng ít tröôøng hôïp, tieáp theo sau caùc hôïp ñoàng nhaäp khaåu haøng hoùa ñoù laø vieäc ñaàu tö saûn xuaát ôû nôi xuaát xöù neáu moâi tröôøng ñaàu tö thuaän lôïi. (xem theâm phuï luïc 2) Khoâng chæ nhaäp khaåu, Myõ cuõng laø nöôùc xuaát khaåu goã vaø ñoà goã haøng ñaàu theá giôùi vaø ngaønh coâng nghieäp goã cuûa Myõ cuõng raát naêng ñoäng. Toång soá caùc coâng ty cheá bieán goã ôû Myõ leân tôùi 86.000 coâng ty, trong ñoù coù khoaûng 19.000 coâng ty saûn xuaát goã, 53.000 coâng ty saûn xuaát ñoà goã vaø 14.000 coâng ty cheá taïo noäi thaát. Oregon laø bang saûn xuaát ñoà goã lôùn nhaát nöôùc Myõ, trong khi bang North Caronia laø bang saûn xuaát ñoà goã noäi thaát lôùn nhaát. Ngaønh coâng nghieäp ñoà goã cuûa Myõ raát chuû ñoäng trong vieäc xuaát khaåu vaø kim ngaïch xuaát khaåu trung bình haøng naêm ñaït 5-6 tyû USD. Tuy nhieân, trong nhöõng naêm gaàn ñaây, möùc ñoä naêng ñoäng cuûa ngaønh coâng nghieäp goã bò giaûm suùt, nguyeân nhaân chuû yeáu laø vì haøng hoùa Myõ bò ñoäi giaù do lao ñoäng vaø tyû giaù ñoâ-la Myõ ngaøy caøng cao so vôùi nhieàu ñoàng tieàn khaùc, vieäc ñoùng cöûa caùc nhaø maùy saûn xuaát cuõ vaø söï caïnh tranh cuûa ñoà goã caùc nöôùc khaùc. 2.1.3 Moät soá löu yù veà nhaäp khaåu saûn phaåm goã vaøo thò tröôøng Myõ Thò tröôøng Myõ laø moät thò tröôøng töông ñoái khoù tính, tuy nhieân neáu caùc doanh nghieäp bieát tìm hieåu caùc quy ñònh, yeâu caàu cuûa Myõ khi xuaát khaåu saûn phaåm haøng hoaù sang thì vieäc kinh doanh seõ vöôït qua raøo caûn naøy. ÔÛ ñaây xin ñöa ra moät soá ñieåm maø caùc doanh nghieäp caàn phaûi löu yù: - Ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá Myõ, ñoù laø moät neàn kinh teá thò tröôøng coù raát ít söï can thieäp cuûa Chính phuû. Nhöõng hôïp ñoàng kinh teá ñöôïc coi laø maáu choát, laø ñieåm quy chieáu cho moïi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Caùc doanh nghieäp Vieät Nam khi tham gia thò tröôøng Myõ caàn ñaëc bieät chuù yù tôùi ñaëc ñieåm naøy vaø khi soaïn thaûo caùc hôïp ñoàng kinh teá phaûi heát söùc chaët cheõ. - Caùc quy ñònh veà keâ khai haøng hoaù xuaát khaåu sang Myõ, söï keâ khai phaûi chính xaùc, roõ raøng vaø ñaày ñuû thoâng tin, caùc saûn phaåm nhaäp khaåu phaûi ñöôïc xaùc Trang 27 ñònh laø thuoäc saûn phaåm naøo, trang trí hay phuïc vuï cho nhöõng tieän ích maø noù phaûi phuø hôïp vôùi caùch söû duïng cuûa haøng Furniture. - Nhöõng quy ñònh veà bao bì haøng hoaù, nhaõn maùc, ñoùng goùi vaø nhöõng löu yù khi söû duïng saûn phaåm neáu saûn phaåm coù theå gaây nguy hieåm trong khi söû duïng, moâ taû roõ raøng caùc thaønh phaàn taïo neân saûn phaåm laø ñieàu baét buoät. Noù phaûi ñöôïc moâ taû ñuùng theo nhö taát caû caùc thaønh phaàn caàu taïo ra saûn phaåm hay caùc thaønh phaàn rieâng leõ cuûa saûn phaåm. Baát cöù teân thöông maïi naøo, teân goïi, trademark, thuaät ngöõ hay baát cöù nhöõng töø naøo khaùc maø noù aûnh höôûng ñeán nghóa hoaëc gaây ra hieåu laàm thaønh phaàn cuûa saûn phaåm thì phaûi ñöôïc loaïi boû vaø phaûi moâ taû thaønh thaønh phaàn thaät cuûa saûn phaåm. Taát caû caùc saûn phaåm phaûi ñöôïc kyù hieäu, daùn nhaõn hay treo nhaõn, moâ taû phaûi phuø hôïp vôùi nhöõng quy ñònh ñöôïc neâu ra nhö treân - Teân goã khoâng ñuùng seõ khoâng ñöôïc söû duïng ñeå moâ taû haøng Furniture tröø phi taát caû beà maët saûn phaåm ñöôïc laøm baèng moät loaïi goã ñaõ ñöôïc xaùc ñònh. Neáu coù nhieàu hôn hai loaïi goã ñöôïc söû duïng, taát caû caùc loaïi goã naøy phaûi ñöôïc neâu ra. 2.2 Nhöõng neùt chung veà ngaønh ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam giai ñoaïn hieän nay. 2.2.1 Khaùi quaùt veà ngaønh saûn xuaát ñoà goã xuaát khaåu Vieät Nam. Töø thaäp kyû 90 ngaønh saûn xuaát ñoà goã cuûa Vieät Nam baét ñaàu phaùt trieån vaø tham gia vaøo caùc giao dòch xuaát khaåu ñoà goã beân caïnh xuaát khaåu goã nguyeân lieäu. Töø xuaát khaåu nguyeân lieäu goã laø chuû yeáu, Vieät Nam ñaõ vöôn leân thaønh nöôùc xuaát khaåu saûn phaåm goã ñöùng haøng thöù 15 treân theá giôùi ôû naêm 2005. Bieåu ñoà 3: Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã Vieät Nam töø naêm 2000- 2005. Ñôn vò tính: Trieäu USD 219 335 435 567 1100 1517 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 Kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã töø naêm 2000-2005 1 2 3 4 5 6 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Trang 28 (Nguoàn: Boä Thöông maïi Vieät Nam) Ñoà goã gia duïng xuaát khaåu laø moät ngaønh haøng trong nhöõng naêm gaàn ñaây coù lôïi theá so saùnh vaø ñaày trieån voïng trong danh muïc xuaát khaåu cuûa Vieät Nam hieän nay. Neáu nhö naêm 2000, kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã môùi ñaït 219 trieäu USD thì ñeán naêm 2003 ñaõ leân ñeán 567 trieäu USD. Naêm 2004 nhaûy voït leân 1.100 trieäu USD vaø naêm 2005 ñaït 1.517 trieäu USD (taêng 37.9% so naêm 2004) vaø xeáp thöù 5 trong 10 maët haøng xuaát khaåu chuû löïc cuûa quoác gia. Moät söï taêng tröôûng cuûa ngaønh ñoà goã xuaát khaåu vôùi toác ñoä “choùng maët”. Trong nhöõng naêm qua, saûn phaåm goã vaø laâm saûn cuûa nöôùc ta ñaõ coù maët ôû thò tröôøng 120 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå nhö caùc nöôùc nhö Nhaät, Myõ, Chaâu aâu (EU), Ñaøi Loan, Hoàng Koâng, Australia, NewZeland …. trong ñoù Myõ, EU vaø Nhaät laø ba th._.2000/TT-TCHQ ngaøy 14/4/2000 höôùng daãn thuû tuïc haûi quan ñoái vôùi saûn phaåm goã, laâm saûn xuaát khaåu vaø nguyeân lieäu goã, laâm saûn nhaäp khaåu. Trang 100 - Quyeát ñònh soá 133/2001/QÑ-TTg ngaøy 10/9/2001 cuûa Thuû töôùng chính phuû giao theâm nhieäm vuï tín duïng ngaén haïn hoã trôï xuaát khaåu cho Quyõ hoã trôï phaùt trieån. - Quyeát ñònh soá 178/2001/QÑ-TTg ngaøy 12/11/2001 cuûa Thuû töôùng chính phuû veà quyeàn höôûng lôïi, nghóa vuï cuûa hoä gia ñình, caù nhaân ñöôïc giao, ñöôïc thueâ nhaän khoaùn röøng vaø ñaát laâm nghieäp. - Quyeát ñònh soá 46/2001/QÑ-TTg ngaøy 4/4/2001 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà quaûn lyù xuaát khaåu, nhaäp khaåu haøng hoùa thôøi kyø 2001-2005. - Quyeát ñònh soá 45/2002/QÑ-BTC ngaøy 10/4/2002 cuûa Boä Taøi chính quy ñònh veà vieäc xuaát khaåu saûn phaåm goã, laâm saûn vaø nhaäp khaåu goã nguyeân lieäu. - Quyeát ñònh soá 02/2003/QÑ-BTM ngaøy 2/1/2003 cuûa Boä Thöông maïi veà chính saùch thöôûng xuaát khaåu. - Chæ thò soá 19/2004/CT-TTg ngaøy 01/06/2004 cuûa Thuû töôùng chính phuû V/v thöïc hieän moät soá giaûi phaùp phaùt trieån ngaønh cheá bieán goã vaø xuaát khaåu saûn phaåm goã - Coâng vaên soá 800/TTg-NN ngaøy 16/6/2005 cuûa Thuû töôùng Chính Phuû giaûi quyeát vöôùng maéc trong vieäc nhaäp khaåu goã nguyeân lieäu vaø xuaát khaåu haøng goã. - Chæ thò soá 08/2006/CT-TTg ngaøy 08/03/2006 cuûa Thuû töôùng chính phuû veà taêng cöôøng bieän phaùp caáp baùch ngaên chaën tình traïng chaët phaù, ñoát röøng, khai thaùc röøng traùi pheùp. PHUÏ LUÏC 4 DIEÄN TÍCH RÖØNG VIEÄT NAM (Nguoàn Toång Cuïc thoáng keâ naêm 2004) Ñôn vò tính : 1000 ha TT Khu vöïc Toång dieän tích Röøng töï nhieân Röøng troàng Cả nước 12173,3 9904,0 2269,3 1 Đồng bằng sông Hồng 114,3 47,7 66,6 2 Đông Bắc Bộ 2795,1 2029,5 765,6 3 Tây Bắc Bộ 1406,7 1272,2 134,5 4 Bắc Trung Bộ 2354,6 1909,1 445,5 5 Duyên hải Nam Trung Bộ 1220,8 983,1 237,7 6 Tây Nguyên 2997,2 2874,6 122,6 7 Đông Nam Bộ 949,8 738,5 211,3 8 Đồng bằng sông Cửu Long 334,8 49,3 285,5 (*) Không bao gồm diện tích cây nông nghiệp lâu năm được trồng theo dự án 5 triệu ha rừng. Trang 101 Dieän tích röøng troàng qua caùc naêm Ñôn vò tính: 1000 ha Chỉ số phát triển Naêm Soá löôïng ( Năm trước =100 ) - % 1995 209,6 132,6 1996 202,9 96,8 1997 221,8 109,3 1998 208,6 94,0 1999 230,1 110,3 2000 196,4 85,4 2001 190,8 97,2 2002 190,0 99,6 2003 181,3 95,4 Sơ bộ 2004 184,2 101,6 Soá lieäu khai thaùc röøng Ñôn vò tính: 1000 ha TT Khu vöïc 2000 2001 2002 2003 2004 Cả nước 2375,6 2397,2 2504,0 2435,8 2443,1 1 Đồng bằng sông Hồng 133,0 117,5 112,7 98,4 95,6 2 Đông Bắc Bộ 489,1 519,7 530,0 525,2 625,0 3 Tây Bắc Bộ 245,5 247,4 207,3 185,0 173,3 4 Bắc Trung Bộ 237,0 235,2 226,8 293,6 283,8 5 Duyên hải Nam Trung Bộ 275,9 278,3 314,3 324,9 365,3 6 Tây Nguyên 372,8 395,2 419,8 313,0 283,9 7 Đông Nam Bộ 160,0 145,1 132,7 113,9 101,5 8 Đồng bằng sông Cửu Long 462,3 458,8 560,4 581,8 514,7 Trang 102 Dieän tích röøng töï nhieân (tính ñeán 31/12/2005) Ñôn vò tính : Ha Phân theo chức năng Loại đất loại rừng Năm 2005 DD PH SX Đất lâm nghiệp 19.028.690 2.376.036 9.549.479 7.103.175 I. Đất có rừng 12.616.700 1.958.320 6.172.062 4.486.318 A. Rừng tự nhiên 10.283.173 1.874.829 5.302.652 3.105.693 B. Rừng trồng 2.333.526 83.492 869.41 1.380.625 II. Đất không rừng q.hoạch ch LN 6.411.990 417.716 3.377.417 2.616.857 PHUÏ LUÏC 5 BAÛNG XEÁP HAÏNG MOÄT SOÁ CAÙC QUOÁC GIA XUAÁT KHAÅU ÑOÀ GOÃ TREÂN THEÁ GIÔÙI TT Quoác gia Saûn löôïng Xuaát khaåu Xeáp haïng xuaát khaåu 1 Italy 24056 10496 1 2 Trung quoác 22521 8861 2 3 Canada 10277 4268 5 4 Myõ 52474 2648 6 5 Malaysia 2014 1851 10 6 Indonesia 2116 1812 12 7 Mexico 2906 1322 16 8 Vieät nam 1492 1242 17 9 Ñaøi loan 2309 1185 19 10 Thaùi lan 1941 1149 20 11 Brazil 3214 939 23 (Nguoàn: CSIL- naêm 2004) Trang 103 PHUÏ LUÏC 6 CHÖÙNG CHÆ RÖØNG FSC (Forest Stewardship Council) I. Söï caàn thieát cuûa chöùng chæ röøng Do nhöõng taùc ñoäng cuûa con ngöôøi nhö khai thaùc laâm saûn (hôïp phaùp vaø baát hôïp phaùp), chuyeån ñoåi ñaát laâm nghieäp sang troàng troït vaø chaên nuoâi, xaây döïng, ñoâ thò hoùa v.v... neân dieän tích röøng töï nhieân ñaõ vaø ñang bò giaûm ñi ñaùng keå. Theo öôùc tính cuûa FAO, haøng naêm dieän tích röøng töï nhieân treân toaøn caàu maát ñi khoaûng 9 trieäu ha (FAO, 2001). ÔÛ Vieät Nam, naêm 1943 toång dieän tích röøng caû nöôùc khoaûng 14,3 trieäu ha song ñeán naêm 2001 dieän tích röøng chæ coøn khoaûng 11,3 trieäu ha vaø dieän tích ñaát khoâng coù röøng khoaûng 8 trieäu ha. Moâi tröôøng soáng cuûa nhieàu loaøi ñoäng, thöïc vaät röøng cuõng bieán maát hoaëc bò thoaùi hoùa nghieâm troïng. Thöïc teá cho thaáy neáu chæ coù caùc bieän phaùp truyeàn thoáng nhö taêng cöôøng luaät phaùp, tham gia caùc coâng öôùc... thì khoâng theå baûo veä ñöôïc dieän tích röøng töï nhieân hieän coøn cuûa nhaân loaïi, nhaát laø röøng nhieät ñôùi taäp trung chuû yeáu ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Moät trong nhöõng bieän phaùp quan troïng hieän nay, ñöôïc caû coäng ñoàng quoác teá cuõng nhö töøng quoác gia ñaëc bieät quan taâm, keát hôïp vôùi caùc giaûi phaùp truyeàn thoáng neâu treân laø caàn phaûi thieát laäp quaûn lyù röøng beàn vöõng vaø chöùng chæ röøng. Theo Toå chöùc Goã nhieät ñôùi quoác teá (International Tropical Timber Organisation): "Quaûn lyù röøng beàn vöõng laø quaù trình quaûn lyù caùc khu röøng coá ñònh nhaèm ñaït moät hoaëc nhieàu hôn caùc muïc tieâu quaûn lyù ñaõ ñöôïc ñeà ra moät caùch roõ raøng nhö ñaûm baûo saûn xuaát lieân tuïc nhöõng saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa röøng maø khoâng laøm giaûm ñaùng keå nhöõng giaù trò di truyeàn vaø naêng suaát töông lai cuûa röøng vaø khoâng gaây ra nhöõng taùc ñoäng khoâng mong muoán ñoái vôùi moâi tröôøng vaø xaõ hoäi". Trong khi ñoù theo Tieán trình Helsinki : "Quaûn lyù röøng beàn vöõng laø söï quaûn lyù röøng vaø ñaát röøng theo caùch thöùc vaø möùc ñoä phuø hôïp ñeå duy trì tính ña daïng sinh hoïc, naêng suaát, khaû naêng taùi sinh, söùc soáng cuûa röøng vaø duy trì tieàm naêng cuûa röøng trong hieän taïi vaø töông lai, caùc chöùc naêng sinh thaùi, kinh teá, xaõ hoäi cuûa chuùng ôû caáp ñòa phöông, quoác gia vaø toaøn caàu vaø khoâng gaây ra nhöõng taùc haïi ñoái vôùi caùc heä sinh thaùi khaùc”. Nhö vaäy, coù theå khaùi quaùt raèng quaûn lyù röøng beàn vöõng phaûi ñaït ñöôïc söï beàn vöõng treân caû ba phöông dieän: kinh teá, moâi tröôøng vaø xaõ hoäi. Chöùng chæ röøng (Forest Certification) chính laø söï xaùc nhaän baèng vaên baûn – giaáy chöùng chæ raèng moät ñôn vò quaûn lyù röøng ñöôïc caáp chöùng chæ ñaõ ñaùp öùng ñaày ñuû nhöõng tieâu chuaån veà quaûn lyù röøng beàn vöõng. Giaáy chöùng chæ naøy laø thoâng ñieäp baûo ñaûm vôùi ngöôøi tieâu duøng vaø taát caû nhöõng ai quan taâm ñeán baûo veä röøng vaø moâi Trang 104 tröôøng raèng saûn phaåm röøng cuûa ñôn vò ñöôïc caáp chöùng chæ ñaõ ñöôïc saûn xuaát treân cô sôû röøng ñöôïc taùi taïo laâu daøi, khoâng aûnh höôûng ñeán caùc chöùc naêng sinh thaùi cuûa röøng vaø moâi tröôøng xung quanh vaø khoâng laøm suy giaûm tính ña daïng sinh hoïc. Hieän nay, nhieàu ngöôøi tieâu duøng ñaõ nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa caùc maët haøng ñoà goã ñöôïc caáp chöùng chæ röøng, thaäm chí hoäi ngöôøi tieâu duøng taïi Anh, Haø Lan coøn coù xu höôùng taåy chay söû duïng caùc loaïi haøng khoâng coù nguoàn goác xuaát xöù. Nhu caàu ñoái vôùi goã nhieät ñôùi ñaõ ñöôïc chöùng chæ ôû thò tröôøng chaâu AÂu vaø Myõ ñaõ vöôït quaù cung. Hieän coù hôn 8.000 saûn phaåm treân khaép theá giôùi coù mang bieåu tröng cuûa chöùng chæ röøng (FSC) töø cöûa goã ñeán löôïc chaûi ñaàu, töø vaên phoøng phaåm ñeán giaáy toilet. Ngaøy nay, maïng löôùi laâm saûn toaøn caàu, moät nhoùm caùc toå chöùc vaø coâng ty cam keát saûn xuaát vaø buoân baùn goã vaø laâm saûn ñaõ ñöôïc chöùng chæ, ñaõ coù maïng löôùi ôû 18 quoác gia khaùc nhau treân khaép theá giôùi vôùi hôn 600 thaønh vieân. Theo keát quaû thoáng keâ nhu caàu söû duïng haøng coù chöùng chæ röøng ñaõ gia taêng vôùi tyû leä 2-3% moãi naêm ôû Anh. ÔÛ Haø Lan coù 500 coâng ty cuøng vôùi nhaø nhaäp khaåu goã nhieät ñôùi lôùn nhaát ôû chaâu AÂu vaø lôùn thöù 2 treân toaøn theá giôùi, hieän ñaõ cam keát chæ mua saûn phaåm ñaõ coù FSC. Caùc maïng löôùi baùn leû raát lôùn töø Anh vaø Myõ cuõng hoaït ñoäng vôùi vai troø xuùc taùc cho nhöõng thay ñoåi bôûi hoï ñang gia taêng yeâu caàu caùc nhaø cung caáp cuûa hoï cung caáp cho hoï goã ñaõ ñöôïc chöùng chæ. II. Caùc thoâng tin lieân quan ñeán vieäc caáp chöùng chæ röøng II.1 Cô quan caáp Chöùng chæ röøng Cô quan caáp chöùng chæ röøng laø moät toå chöùc thöù ba, ñoäc laäp, coù ñuû tö caùch vaø coù trình ñoä nghieäp vuï ñöôïc ñoâng ñaûo caùc toå chöùc moâi tröôøng, kinh teá vaø xaõ hoäi coâng nhaän, ñöôïc caû ngöôøi saûn xuaát vaø tieâu duøng tín nhieäm. Hieän nay, caùc toå chöùc caáp chöùng chæ röøng chính treân phaïm vi toaøn caàu laø : Toå chöùc caáp chöùng chæ röøng lieân chaâu AÂu (Pan-European Forest Certification - PEFC): hoaït ñoäng chuû yeáu treân ñòa baøn chaâu AÂu. Hoäi ñoàng quaûn trò röøng theá giôùi (Forest Sterwardship Council - FSC), Toå chöùc caáp chöùng chæ röøng quoác gia Malaixia vaø Kerhout: hoaït ñoäng chuû yeáu trong khu vöïc nhieät ñôùi. Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng ISO 14001. Saùng kieán beàn vöõng röøng Myõ (American Sustainable Forestry Initiative) Hoäi ñoàng quaûn trò röøng theá giôùi (Foest Sterwardship Council-FSC), hieän nay ñaõ uûy quyeàn cho 10 cô quan ñöôïc caáp chöùng chæ röøng laø : 1. Anh Quoác : SGS - Chöông trình QUALIOR. 2. Anh Quoác : Hieäp hoäi ñaát - Chöông trình Woodmark. 3. Anh quoác : BM TRADA Certification. 4. Myõ : Heä thoáng chöùng chæ khoa hoïc - Chöông trình baûo toàn röøng. Trang 105 5. Myõ : Lieân minh veà röøng nhieät ñôùi - Chöông trình Smartwood. 6. Haø Lan : SKAL. 7. Canada : Silva Forest Foundation. 8. Ñöùc : GFA Terra System. 9. Nam Phi : South African Bureau for Standards (SABS). 10. Thuïy Só : Institute for Martokologic (LMO). Taïi Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông, coâng ty SmartWood/Rainforest Alliance ( vaø SGS Forestry (http:// www.sgsqualifor) ñaõ thöïc hieän phaàn lôùn vieäc ñaùnh giaù vaø caáp chöùng chæ röøng (FSC). Ñaây cuõng chính laø caùc toå chöùc ñaûm nhieäm vieäc caáp FSC taïi Vieät Nam. II.2 Nhieäm vuï cuûa FSC Nhieäm vuï chính cuûa FSC laø thuùc ñaåy vieäc quaûn lyù röøng treân theá giôùi moät caùch hôïp lyù veà maët moâi tröôøng, coù ích veà maët xaõ hoäi vaø kinh teá. a) Lôïi ích veà moâi tröôøng: Ñaûm baûo cho taát caû moïi ngöôøi tham gia vaøo thöông maïi laâm saûn raèng caùc ñoùng goùp cuûa hoï seõ giuùp ñôõ vieäc baûo toàn hôn laø huûy dieät röøng, con ngöôøi vaø cuoäc soáng thoâng qua caùc hoaït ñoäng: - Baûo toàn ña daïng sinh hoïc vaø caùc giaù trò khaùc nhö nöôùc, ñaát... - Duy trì caùc chöùc naêng sinh thaùi vaø theå thoáng nhaát cuûa röøng - Baûo veä caùc loaïi ñoäng, thöïc vaät quùy hieám vaø moâi tröôøng soáng cuûa chuùng. b) Lôïi ích veà xaõ hoäi: Ñaûm baûo quyeàn cuûa con ngöôøi ñöôïc toân troïng. Ñaëc tröng chính laø yeâu caàu coù söï tham gia cuûa nhieàu thaønh phaàn coù lieân quan khi xaây döïng boä tieâu chuaån quoác gia hay khu vöïc. Ñieàu naøy coù nghóa raèng taát caû caùc hoaït ñoäng laâm nghieäp phaûi tìm kieám söï ñoàng thuaän cuûa caùc nhoùm daân toäc thieåu soá hoaëc coäng ñoàng ñòa phöông. Ví duï: caùc phöông thöùc söû duïng röøng truyeàn thoáng nhö thu löôïm hoa, quaû, cuûi, vaät lieäu xaây döïng hoaëc caây thuoác phaûi ñöôïc caân nhaéc ñeå ñaûm baûo cuoäc soáng cuûa hoï. c) Lôïi ích veà kinh teá: Vôùi ñaëc tröng laø chuû röøng caàn phaûi coá gaéng ñaït ñöôïc moät söï söû duïng toái öu vaø cheá bieán taïi choã caùc saûn phaåm ña daïng cuûa röøng, giaûm thieåu caùc taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng nôi khai thaùc vaø cheá bieán. FSC xaây döïng 10 nguyeân taéc vaø tieâu chuaån cho quaûn lyù röøng beàn vöõng. Caùc nguyeân taéc vaø tieâu chuaån naøy phuø hôïp vôùi taát caû caùc loaïi röøng: oân ñôùi, nhieät ñôùi, röøng töï nhieân vaø röøng troàng. Töø caùc nguyeân taéc vaø tieâu chuaån ñoù caùc quoác gia, khu vöïc tham gia vaøo tieán trình quaûn lyù röøng beàn vöõng vaø chöùng chæ röøng seõ xaây döïng caùc boä tieâu chuaån quoác gia rieâng ñeå ñaùnh giaù vaø phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän cuï theå cuûa mình. Caùc boä tieâu chuaån naøy caàn phaûi ñöôïc söï pheâ chuaån cuûa FSC tröôùc khi ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù caáp chöùng chæ taïi quoác gia hoaëc khu vöïc ñoù. Trang 106 II.3 Phaïm vi aùp duïng vaø lôïi ích khi ñöôïc caáp chöùng chæ röøng Chöùng chæ röøng ñöôïc aùp duïng cho taát caû caùc ñôn vò quaûn lyù röøng vôùi caùc quy moâ lôùn nhoû baát keå laø sôû höõu nhaø nöôùc hay tö nhaân. Ñaây laø moät quaù trình hoaøn toaøn töï nguyeän cuûa caùc chuû röøng; tuy nhieân, ñaùnh giaù caáp chöùng chæ röøng chæ aùp duïng cho caùc ñôn vò ñang quaûn lyù röøng saûn xuaát vaø ñang hoaït ñoäng quaûn lyù kinh doanh. Caùc lôïi ích khi moät ñôn vò laâm nghieäp ñöôïc caáp chöùng chæ röøng bao goàm: Goã ñöôïc caáp nhaõn FSC seõ baùn ñöôïc giaù cao hôn so vôùi cuøng loaïi khoâng ñöôïc caáp nhaõn (thoâng thöôøng giaù cao hôn khoaûng 30%). Coù ñieàu kieän tieáp caän vôùi thò tröôøng môùi. Caùc ñaùnh giaù ñònh kyø cuûa cô quan caáp chöùng chæ seõ giuùp tìm ra caùc ñieåm maïnh, yeáu trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. II.4 Quy trình ñaùnh giaù caáp chöùng chæ röøng Theo chöông trình Smartwood, quy trình ñaùnh giaù caáp chöùng chæ röøng goàm 10 böôùc cô baûn nhö sau: - Ñôn vò quaûn lyù röøng laøm ñôn yeâu caàu cho cô quan ñaùnh giaù; - Cô quan ñaùnh giaù xaây döïng döï toaùn, chi phí vaø ñaøm phaùn vôùi khaùch haøng (ñôn vò quaûn lyù röøng); - Khaùch haøng kyù thoûa thuaän vôùi cô quan ñaùnh giaù. Cô quan ñaùnh giaù seõ yeâu caàu khaùch haøng öùng tröôùc 60% chi phí döï toaùn ñeå trieån khai coâng taùc ñaùnh giaù. Khi nhaän ñöôïc tieàn, quaù trình thöïc hieän baét ñaàu; - Cô quan ñaùnh giaù cöû chuyeân gia laõnh ñaïo ñoaøn ñaùnh giaù. Chuyeân gia naøy seõ ñöôïc cung caáp toaøn boä taøi lieäu lieân quan ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng vaø boä tieâu chuaån ñaùnh giaù ñaõ ñöôïc chaáp nhaän; - Ñoaøn chuyeân gia trieån khai caùc hoaït ñoäng ñaùnh giaù taïi hieän tröôøng; - Thaûo luaän vaø thoâng baùo keát quaû ñaùnh giaù sô boä vôùi khaùch haøng; - Göûi baùo caùo sô boä cho cô quan ñaùnh giaù; - Cô quan ñaùnh giaù seõ toång hôïp thaønh baùo caùo vaø seõ göûi cho khaùch haøng ñeå tham gia yù kieán (thôøi gian toái ña laø 2 tuaàn), ñoàng thôøi cuõng göûi cho caùc chuyeân gia ñoäc laäp ñaùnh giaù vaø cho yù kieán; - Chuyeân gia chính seõ toång hôïp, xaây döïng baùo caùo cuoái cuøng töø yù kieán cuûa khaùch haøng vaø chuyeân gia ñoäc laäp; - Trình baøy baùo caùo cho Giaùm ñoác cô quan chöùng chæ ra quyeát ñònh caáp chöùng chæ. Thôøi gian töø luùc baét ñaàu ñaùnh giaù ñeán luùc keát thuùc ñöôïc caáp chöùng chæ thöôøng maát khoaûng 90 ngaøy. Chöùng chæ coù giaù trò trong 5 naêm. Tuy nhieân, haøng naêm cô quan ñaùnh giaù thöôøng toå chöùc moät ñôït kieåm tra xem ñôn vò quaûn lyù röøng coù tuaân thuû lieân tuïc caùc yeâu caàu cuûa tieâu chuaån quaûn lyù röøng beàn vöõng hay khoâng. Trang 107 Trong tröôøng hôïp khaùch haøng khoâng tuaân thuû caùc tieâu chuaån quy ñònh, chöùng chæ coù theå bò thu hoài. Chi phí tröïc tieáp cuûa vieäc ñaùnh giaù röøng bao goàm phí ñaùnh giaù laàn ñaàu vaø phí ñaùnh giaù haøng naêm. Chi phí ñaùnh giaù giaùn tieáp coù theå bao goàm chi phí gia taêng cho nhaân vieân, chi phí gia taêng cho vieäc kieåm soaùt röøng, vieäc laäp keá hoaïch quaûn lyù phuï theâm, chi phí kieåm keâ gia taêng vaø nhöõng thay ñoåi trong caùc phöông phaùp khai thaùc. II.5 Chuoãi haønh trình saûn phaåm (Chain of Custody - CoC): Töø moät caây goã, ñeå coù theå trôû thaønh moät thaønh phaåm goã, caàn phaûi traûi qua nhieàu böôùc, bao goàm töø khai thaùc, cheá bieán vaø saûn xuaát sô caáp vaø thöù caáp, phaân phoái vaø tieâu thuï. Quaù trình naøy ñöôïc goïi laø chuoãi-haønh-trình-saûn-phaåm. Baèng caùch kieåm ñònh töøng böôùc trong quaù trình naøy, chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm (CoC) ñaûm baûo vôùi khaùch haøng raèng caùc saûn phaåm ñaõ ñöôïc chöùng chæ maø hoï mua thöïc söï coù nguoàn goác töø moät khu röøng ñaõ ñöôïc chöùng chæ. Saûn phaåm cuûa caùc coâng ty ñaõ ñöôïc chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm coù theå ñöôïc mang nhaõn FSC. Böôùc ñaàu tieân cho moät coâng ty muoán thöïc hieän chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm laø phaûi xaùc ñònh taát caû ñieåm kieåm soaùt goã taäp keát (CCP’s). Ñieåm kieåm soaùt goã taäp keát laø ñieåm maø goã nguyeân lieäu ñaõ ñöôïc chöùng chæ vaø chöa ñöôïc chöùng chæ coù khaû naêng bò troän laãn vôùi nhau. ÔÛ moãi ñieåm ñaõ xaùc ñònh seõ caàn söï kieåm soaùt ñeå ñaûm baûo raèng goã seõ khoâng bò troän laãn. Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp, CCP’s seõ bao goàm: - Vieäc thu mua nguyeân lieäu goã - Ñaàu vaøo toát - Kieåm tra trong saûn xuaát - Haøng hoùa thaønh phaåm vaø löu kho - Vieäc baùn haøng Caùch thöùc maø CCp’s coù theå ngaên caûn ñöôïc vieäc troän laãn goã ñaõ ñöôïc chöùng chæ vaø chöa ñöôïc chöùng chæ laø thoâng qua vieäc keát hôïp xaùc nhaän vaø xaùc minh goã, phaân loaïi goã vaø chöùng töø phuø hôïp, cuøng vôùi vieäc ñaøo taïo chuyeân moân ñaày ñuû. Höôùng daãn chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm thay ñoåi tuøy theo caùc cô quan caáp chöùng chæ khaùc nhau, vaø caùc chi tieát caàn daãn chieáu ñeán caùc cô quan caáp chöùng chæ coù lieân quan. Do ñoù, muïc tieâu cuûa vieäc chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm laø cung caáp baèng chöùng raèng saûn phaåm ñöôïc chöùng chæ coù nguoàn goác töø caùc khu röøng ñaõ ñöôïc chöùng chæ vaø quaûn lyù toát vaø xaùc minh raèng caùc saûn phaåm ñoù khoâng laãn loän vôùi caùc saûn phaåm töø caùc khu röøng chöa ñöôïc chöùng chæ ôû baát kì ñieåm naøo cuûa chuoãi cung caáp, tröø phi döôùi söï kieåm soaùt nghieâm ngaët cuûa cô cheá nhaõn sinh thaùi tyû leä (%) maø saûn phaåm ñang ñöôïc aùp duïng. Nhaõn sinh thaùi döïa treân tyû leä laø moät cô cheá maø laâm saûn chæ chöùa moät tyû leä nhoû nguyeân lieäu goã ñöôïc chöùng chæ vaãn coù theå ñöôïc daùn Trang 108 nhaõn neâu leân raèng chuùng coù nguoàn goác töø caùc khu röøng ñöôïc quaûn lyù toát. Cô quan chöùng chæ ñöôïc uûy nhieäm ñang tieán haønh hoaëc quaûn lyù chöông trình chöùng chæ naøy seõ ñöa ra höôùng daãn vaø giôùi haïn veà caùc tuyeân boá naøy treân nhaõn sinh thaùi. Chi phí tröïc tieáp cuûa vieäc ñöôïc chöùng chæ chuoãi haønh trình saûn phaåm (CoC) bao goàm chi phí ñaùnh giaù ban ñaàu vaø haøng naêm. Chi phí giaùn tieáp coù theå bao goàm khoaûn taêng theâm ñeå phaân loaïi saûn phaåm, trang bò laïi nhaø xöôûng, vaø ñaøo taïo nhaân vieân ñeå ñaûm baûo tính rieâng reõ cuûa saûn phaåm. III. Tình hình thöïc hieän chöùng chæ röøng taïi Vieät Nam Hieän nay, khoaûng 27 trieäu ha röøng (goàm treân 200 khu röøng thuoäc 32 quoác gia) treân theá giôùi ñaõ ñöôïc caáp chöùng chæ cuûa FSC vaø treân 600 chöùng chæ nhaõn sinh thaùi ñaõ ñöôïc caáp cho caùc nhaø saûn xuaát laâm saûn. Taïi Vieät Nam, töø naêm 1998, Quyõ quoác teá veà baûo veä thieân nhieân (World Wide Fund for Nature - WWF) ñaõ phoái hôïp chaët cheõ vôùi Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân, Cuïc Phaùt trieån Laâm nghieäp, Cuïc Kieåm laâm vaø moät soá cô quan trong ngaønh laâm nghieäp trong vieäc toå chöùc caùc hoäi thaûo quoác gia veà quaûn lyù röøng beàn vöõng cuõng nhö thaønh laäp Toå coâng taùc quoác gia Vieät Nam veà quaûn lyù röøng beàn vöõng. Töø ñoù ñeán nay, WWF Ñoâng döông laø toå chöùc giuùp ñôõ chuû yeáu veà taøi chính vaø kyõ thuaät cho Toå coâng taùc quoác gia Vieät Nam trong vieäc xaây döïng boä tieâu chuaån quoác gia veà quaûn lyù röøng beàn vöõng döïa theo caùc nguyeân taéc vaø tieâu chuaån cuûa FSC. Ñeán nay, Toå Coâng taùc quoác gia ñaõ hoaøn thaønh döï thaûo (laàn thöù 6) boä tieâu chuaån quoác gia, bao goàm 10 tieâu chuaån, 46 tieâu chí vaø 113 chæ soá cuï theå. Tuy nhieân, FSC cuõng chæ roõ laø taát caû caùc boä tieâu chuaån quoác gia keå caû khi ñaõ ñöôïc FSC coâng nhaän vaø aùp duïng vaãn caàn ñöôïc xem xeùt söûa ñoåi boå sung thöôøng xuyeân cho phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi cuûa caùc ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi vaø traïng thaùi röøng. Baûn döï thaûo naøy nhaèm giuùp cho caùc ñôn vò vaø caù nhaân quan taâm ñeán quaûn lyù röøng coù ñöôïc caùc nhaän thöùc cô baûn theá naøo laø moät ñôn vò quaûn lyù röøng ñaït ñeán möùc quaûn lyù beàn vöõng theo caùc tieâu chuaån quoác teá. Beân caïnh ñoù, WWF cuõng tích cöïc phoái hôïp vôùi Toå coâng taùc quoác gia Vieät Nam vaø caùc nhaø taøi trôï khaùc tieán haønh xaây döïng caùc moâ hình thí ñieåm veà quaûn lyù röøng beàn vöõng tieán tôùi ñaùnh giaù caáp chöùng chæ röøng cho moät soá ñòa phöông nhö : Tænh Ñaéc Laéc: Naêm 1999, môøi chuyeân gia ñaùnh giaù cuûa FSC tieán haønh tieàn khaûo saùt, ñaùnh giaù taïi 6 laâm tröôøng. Chuyeân gia FSC ñaõ ñöa ra moät soá khuyeán nghò ñoái vôùi tænh, laâm tröôøng nhaèm thöïc hieän vaø ñaùp öùng ñöôïc caùc tieâu chuaån veà quaûn lyù röøng beàn vöõng. Tænh Kon Tum : WWF vaø TFT/Scancom thöïc hieän döï aùn veà baûo toàn ña daïng sinh hoïc vaø quaûn lyù röøng beàn vöõng taïi huyeän Kon Plong. Trang 109 Tænh Gia Lai: Cuøng vôùi Sôû Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân xaây döïng moâ hình veà quaûn lyù röøng beàn vöõng taïi moät soá Laâm tröôøng. Ñaõ tieán haønh ñaùnh giaù thöû nghieäm boä tieâu chuaån quoác gia taïi 2 Laâm tröôøng Sô Pai vaø Haø nöøng. Saép tôùi, WWF seõ môøi chuyeân gia cuûa FSC tieán haønh tieàn khaûo saùt, ñaùnh giaù taïi caùc laâm tröôøng noùi treân. Tænh Ngheä An: Cuøng vôùi Toå coâng taùc quoác gia tieán haønh nhieàu chuyeán khaûo saùt, ñaùnh giaù boä tieâu chuaån quoác gia taïi moät soá laâm tröôøng. Tænh Thöøa Thieân-Hueá, Tænh Quaûng Nam ñaõ xaây döïng vaø tìm kieám nguoàn taøi trôï kinh phí cho moät soá döï aùn nghieân cöùu ñaùnh giaù veà khai thaùc goã baát hôïp phaùp, xaây döïng caùc moâ hình veà röøng quaûn lyù bôûi coäng ñoàng taïi moät soá vuøng troïng ñieåm. Ñeå tìm hieåu theâm thoâng tin veà chöông trình FSC taïi Vieät Nam, xin lieân heä ñeán caùc ñòa chæ sau: WWF Chöông trình Ñoâng Döông 53 Traàn Phuù, IPO Box 151, Hanoi - Vietnam Tel:+ 84.47.338.387 Fax:+84.47.338.388 Email: public@wwfvn.org.vn Website: wwfindochina.org.vn Quyõ röøng nhieät ñôùi Rue Mauverney 28, 1196 Gland, Switzerland Tel:+41.229.990.000 Fax:+41.229.990.002 Email:b.roberts@tropicalforesttrust.com Website: www.tropicalforesttrust.com Caùc cô quan caáp chöùng chæ: Smartwood (Asia-Pacific) Jeff Hayward, Regional Manager Jl. Astrajingga No. 7, Bogor, 16153 - Indonesia Tel: 62-251-337417 Cell: 62-812-1101-402 Fax: 62-251-337417 Email: jhayward@smartwood.org Website: www.smartwood.org SGS Qualifor 141 ñöôøng Lyù Chính Thaéng , Quaän 3 Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Vieät Nam Giaùm ñoác: Nguyeãn Ngoïc Khoa Email: khoa_nguyen@sgs.com Website: www.sgsqualifor.com (Nguoàn Boä noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân) Trang 110 PHUÏ LUÏC 7 DÖÏ ÑOAÙN TAÊNG TRÖÔÛNG THÒ TRÖÔØNG ÑOÀ GOÃ THEÁ GIÔÙI Baùo caùo naøy giaû ñònh raèng boái caûnh quoác teá trong naêm 2005 vaø 2006 seõ nhö sau: Do keát quaû cuûa vieäc môû cöûa cuûa caùc thò tröôøng ñoà goã chính trong voøng 10 naêm qua, thöông maïi ñoà goã quoác teá ñaõ taêng tröôûng nhanh hôn toác ñoä saûn xuaát vaø toác ñoä taêng tröôûng thöông maïi quoác teá haøng coâng nghieäp. Naêm 2001 ñaõ laø naêm maø thöông maïi ñoà goã quoác teá coù söï thu heïp, nhöng taêng tröôûng ñaõ trôû laïi vaøo naêm 2002. Trong naêm 2005 vaø 2006, möùc GDP theá giôùi seõ tieáp tuïc taêng tröôûng vôùi toác ñoä cao vaø thöông maïi quoác teá veà haøng coâng nghieäp cuõng vaäy. Thöông maïi ñoà goã theá giôùi ñöôïc duï kieán taêng tröôûng ôû möùc 6% vaøo naêm 2005 vaø 7% vaøp naêm 2006 tính theo giaù hieän haønh. Thöong maïi ñoà goã theá giôùi seõ ñaït khoaûng 80,06 tyû USD vaøo naêm 2005 vaø 85 tyû USDvaøo naêm 2006. Trang 111 Nhu caàu veà ñoà goã ñöôïc döï kieán seõ taêng tröôûng ôû taát caû caùc thò tröôøng lôùn vaøo naêm 2005 vaø 2006. Tình hình toaøn caàu laø khaû quan cho caû 2 naêm vì Hoa kyø tieáp tuïc taêng tröôûng maïnh meõ vaø Chaâu AÂu ñaõ coù daáu hieäu hoài phuïc. Danh saùch caùc quoác gia döï kieán coù möùc taêng tröôûng ñoà goã treân 3% vaøo naêm 2006 bao goàm Ireland ôû Taây AÂu, 8 quoác gia thaønh vieân môùi cuûa EU (Estonia, Hungary, Latvia, Ba lan, Lithuania, Coäng hoøa Seùc, Slovenia vaø Slovakia), 3 quoác gia ôû Trung vaø Ñoâng AÂu (Croatia, Nga vaø Ucraina), 9 ôû Chaâu AÙ (Trung quoác, AÁn ñoä, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Ñaøi loan, Thaùi lan vaø Vieät nam) vaø 1 ôû Nam myõ (Chile). Caùc quoác gia coøn laïi trong soá 60 quoác gia ñöôïc döï kieán coù möùc taêng tröôûng trung bình tröø Ñöùc ñöôïc döï ñoaùn laø khoâng coù taêng tröôûng. (Nguoàn: CSIL- naêm 2004) Trang 112 PHUÏ LUÏC 8 HOÄI CHÔÏ- TRIEÃM LAÕM ÑOÀ GOÃ TAÏI MYÕ Danh muïc hoäi chôï-trieãn laõm ñoà goã dieãn ra haèng naêm taïi thò tröôøng Myõ Thôøi gian Teân Hoäi chôï Ñòa ñieåm 26-28/1 Surfaces. Floor Covering Show Las Vegas 28-30/1 Orlando Furniture and Accessory Market Orlando 6-8/2 Edison Furniture & Accessory Market Edision 17-18/2 Carolinas Industrial Woodworking Expo- Cabinets, industrial woodworking furniture Greensboro Thaùng 4 vaø thaùng 10 The International Home Furnishing Market Baéc Carolina 15-16/4 Mid-Atlantic Industrial Woodworking Expo- Furniture, cabinets, industrial wood products, woodworking machinery Ft. Washington 27-28/4 Las Vegas International Hotel & Restaurant Show- Furniture, furnishings, fixtures Las Vegas 14-17/5 ICFF International Contermporary Furniture Fair New York Thaùng 7 The International Woodworking Machinery & Furniture Supply Fair USA Atlanta 14-17/9 The International Casual Furniture & Accessories Market Chicago (Nguoàn:CSIL) Caùc hoäi chôï treân ñaây laø nhöõng hoäi chôï lôùn nhaát taïi Myõ vaø caû theá giôùi, coù theå keå ra chi tieát nhö : - Hoäi chôï quoác teá veà ñoà gia duïng trong nhaø (The International Home Furnishing Market) ñöôïc toå chöùc moãi naêm 2 laàn vaøo thaùng 4 vaø thaùng 10 taïi thaønh phoá High Point, Bang Baéc Carolina, ñaây laø hoäi chôï lôùn nhaát veà ñoà noäi thaát treân theá giôùi, vôùi dieän tích 11, 5 trieäu fit vuoâng (106,8 ha) goàm 188 toaø nhaø, haøng naêm coù khoaûng 3000 coâng ty tröng baøy haøng taïi hoäi hôï vaø thu huùt khoaûng 70.000- 80.000 ngöôøi thaêm quan; - Hoäi chôï ñoà noäi thaát vaø trang trí noäi thaát taïi Las Vegas (Las Vegas International Hotel & Restaurant Show- Furniture, furnishings, fixtures) vôùi dieän tích tröng baøy laø 7, 5 trieäu fít vuoâng (khoaûng 70 ha) laø hoäi chôï veà ñoà noäi thaát lôùn nhaát ôû bôø Taây Hoa Kyø, hôn 75% trong soá 200 taäp ñoaøn baøn leû ñoà goã haøng ñaàu cuûa Trang 113 Myõ tham gia giôùi thieäu tröng baøy, hoäi chôï naøy thay theá cho hoäi chôï ñoà goã taïi San Francisco; - Hoäi chôï maùy cheá bieán goã vaø cung caáp ñoà gia duïng Myõ (The International Woodworking Machinery & Furniture Supply Fair USA) taïi thaønh phoá Atlanta laø moät trong nhöõng hoäi chôï lôùn nhaát theá giôùi veà cheá bieán goã, caùc nguyeân lieäu cho coâng nghieäp cheá bieán goã, caùc saûn phaåm vaùn saøn, coâng nghieäp boïc, nhoài gheá, ñeäm …. Vôùi dieän tích tröng baøy 834 ngaøn fit vuoâng (7,8 ha), haøng naêm coù khoaûng 1.330 coâng ty tröng baøy, 25.000 khaùch mua haøng trong toång soá khoaûng 43.000 ngöôøi thaêm quan hoäi chôï. - Hoäi chôï quoác teá veà ñoà goã vaø ñoà ñaïc ngoaøi trôøi (The International Casual Furniture & Accessories Market ) ñöôïc toå chöùc vaøo thaùng 9 haøng naêm taïi thaønh phoá Chocago, haøng naêm coù khoaûng 350 coâng ty tham gia tröng baøy taïi hoäi chôï naøy. Khaùch ñeán thaêm hoäi chôï chuû yeáu laø caùc cöûa haøng baùn leû ñoà goã ngoaøi trôøi cuûa Myõ. Tröôùc khi tham gia hoäi chôï, doanh nghieäp phaûi nghieân cöùu xaùc ñònh hoäi chôï phuø hôïp vôùi ngaønh haøng saûn xuaát cuûa mình vaø lieân heä vôùi nhaø toå chöùc laøm caùc thuû tuïc ñaêng kyù, thueâ gian haøng, chuaån bò chu ñaùo haøng hoùa vaø taøi lieäu quaûng caùo veà saûn phaåm, ñeán tröôùc töø 1- 2 ngaøy ñeå daøn döïng, tröng baøy haøng hoùa. Haøng hoaù vaø caùch tröng baøy phaûi môùi, ñoäc ñaùo, mang tính chuyeân nghieäp vaø coù phong caùch rieâng, theå hieän theá maïnh cuûa doanh nghieäp. Khaùch haøng ñeán thaêm quan gian haøng coù theå laø caùc nhaø nhaäp khaåu, caùc chuû cöûa haøng baùn leû lôùn nhoû khaùc nhau neân khaû naêng ñaët haøng cuûa hoï cuõng raát khaùc nhau. Tuøy töøng khaùch haøng vaø soá löôïng haøng khaùch yeâu caàu ñeå ñaøm phaùn ñieàu chænh giaù caû cuõng nhö caùc ñieàu kieän sao cho phuø hôïp. Ñoà goã voán coàng keânh neân keânh giôùi thieäu saûn phaåm baèng caùch giôûi maãu khoâng tieän lôïi vaø toán keùm. Vì theá, vieäc mang haøng hoaù ñeán hoäi chôï coøn taïo cho khaùch haøng Myõ coù cô hoäi tieáp xuùc thöïc teá vôùi saûn phaåm, giuùp hoï an taâm, töï tin hôn khi quyeát ñònh giao dòch caùc hôïp ñoàng lôùn, daøi haïn. Doanh nghieäp Vieät Nam khi tham gia hoäi chôï taïi Myõ neân chuaån bò 2 baûng giaù haøng, moät baûng giaù FOB vaø CIF daønh cho khaùch nhaäp khaåu vaø moät baûng giaù baùn buoân taïi kho (ñaõ tính ñuû chi phí haûi quan, thueá nhaäp khaåu, vaän chuyeån vaø löu thoâng taïi Myõ) daønh cho khaùch haøng laø nhöõng ngöôøi baùn leû. Ñaëc bieät, taïi hoäi chôï toái kî vieäc baùn leû trao tay tröïc tieáp haøng hoùa cho khaùch thaêm quan. ._.