Chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần vật tư – xăng dầu (COMECO) đến năm 2010

MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT CHÖÔNG 1. CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG 1 1.1 Chieán löôïc vaø hoaïch ñònh chieán löôïc 1 1.1.1 Khaùi nieäm 1 1.1.2 Vai troø cuûa quaûn trò chieán löôïc ñoái vôùi doanh nghieäp 2 1.1.2.1 Lôïi ích cuûa quaûn trò chieán löôïc 2 1.1.2.2 Moät soá nhöôïc ñieåm cuûa quaûn trò chieán löôïc 2 1.1.3 Caùc caáp chieán löôïc 3 1.1.3.1 Chieán löôïc caáp coâng ty 3 1.1.3.2 Chieán löôïc caáp kinh doanh 3 1.1.3.3 Chieán löôïc caáp chöùc naêng 4 1.1.4 Caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình quaûn trò chieán löôïc 4 1.1.4.1 Giai ñoaïn xaây döïng vaø phaân tích chieán löôïc 4 1.1.4.2 Giai ñoaïn trieån khai chieán löôïc 4 1.1.4.3 Giai ñoaïn kieåm tra vaø thích nghi chieán löôïc 4 1.2 Cô sôû hoaïch ñònh chieán löôïc 5 1.2.1 Phaân tích moâi tröôøng toaøn cuïc vaø moâi tröôøng ngaønh (beân ngoaøi) 5 1.2.1.1 Moâi tröôøng toaøn cuïc 6 a. Moâi tröôøng Kinh teá 6 b. Moâi tröôøng Chính trò, Phaùp luaät 6 c. Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi, daân soá 7 d. Yeáu toá kyõ thuaät coâng ngheä vaø moâi tröôøng 7 1.2.1.2 Moâi tröôøng ngaønh 8 a. Ñoái thuû caïnh tranh 8 b. Khaùch haøng 8 1 c. Nhaø cung caáp 9 d. Ñoái thuû tieàm aån 9 e. Saûn phaåm thay theá 10 1.2.2 Phaân tích tình hình noäi boä doanh nghieäp 10 1.2.2.1 Marketing 10 1.2.2.2 Taøi chính keá toaùn 11 1.2.2.3 Saûn xuaát kinh doanh 11 1.2.2.4 Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån 12 1.2.2.5 Heä thoáng thoâng tin 12 1.3 Moät soá coâng cuï chuû yeáu ñeå xaây döïng vaø löïa choïn chieán löôïc 12 1.3.1 Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng toaøn cuïc vaø moâi 13 tröôøng ngaønh (beân ngoaøi) 1.3.2 Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá noäi boä doanh nghieäp (beân trong) 13 1.3.3 Ma traän hình aûnh caïnh tranh 13 1.3.4 Ma traän SWOT 14 CHÖÔNG 2: PHAÂN TÍCH CHIEÁN LÖÔÏC 2.1 Giôùi thieäu veà coâng ty Coå phaàn vaät tö-xaêng daàu (COMECO) 16 2.1.1 Lòch söû hình thaønh 16 2.1.2 Chöùc naêng hoaït ñoäng hieän nay 16 2.2 Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa coâng ty 17 2.2.1 Thôøi kyø 1975-1988 17 2.2.2 Thôøi kyø 1988-2000 17 2.2.3 Thôøi kyø 2001-Nay 19 2.3 Phaân tích caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh 21 cuûa coâng ty COMECO 2.3.1 Moâi tröôøng toaøn cuïc 21 2.3.1.1 Tình hình Kinh teá 21 2.3.1.2 Tình hình Chính trò Phaùp luaät 23 2 2.3.1.3 Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi 24 2.3.1.4 Yeáu toá daân soá 24 2.3.1.5 Yeáu toá coâng ngheä 25 2.3.2 Moâi tröôøng ngaønh 26 2.3.2.1 Ñoái thuû caïnh tranh 26 2.3.2.2 Nhaø cung caáp 28 2.3.2.3 Saûn phaåm thay theá 29 2.3.2.4 Khaùch haøng 29 2.3.3 Phaân tích baûn thaân coâng ty COMECO 30 2.3.3.1 Tình hình saûn xuaát kinh doanh 30 2.3.3.2 Marketing 33 2.3.3.3 Taøi chính keá toaùn 35 2.3.3.4 Quaûn lyù Kinh doanh 36 2.3.3.5 Quaûn trò Nhaân söï 37 2.3.3.6 Heä thoáng thoâng tin 37 2.3.4 Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng beân ngoaøi (EFE) 38 2.3.5 Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng noäi boä (beân trong) (IFE) 39 2.3.6 Ma traän hình aûnh caïnh tranh 40 2.4 Keát quaû phaân tích: hình thaønh ma traän SWOT 41 2.5 Nhaân daïng chieán löôïc kinh doanh hieän taïi cuûa coâng ty COMECO 42 CHÖÔNG 3: XAÂY DÖÏNG VAØ LÖÏA CHOÏN CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH 3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån cuûa coâng ty ñeán naêm 2010 46 3.1.1 Söù maïng 46 3.1.2 Muïc tieâu cuûa COMECO ñeán naêm 2010 46 3.1.3 Cô sôû xaùc ñònh muïc tieâu 47 3.1.3.1 Döï baùo veà nhu caàu xaêng daàu ôû Vieät nam ñeán naêm 2010 47 3.1.3.2 Khaû naêng vaø cô hoäi cuûa coâng ty trong töông lai 48 3 3.1.3.3 Ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø nguy cô 49 3.2 Caùc chieán löôïc löïa choïn 51 3.2.1 Chieán löôïc Taêng tröôûng taäp trung 51 3.2.1.1 Cuõng coá vaø giöõ vöõng khaùch haøng hieän taïi 51 3.2.1.2 Tieáp tuïc phaùt trieån heä thoáng CHXD coâng ty 52 3.2.1.3 Phaùt trieån heä thoáng ñaïi lyù 53 3.2.2 Chieán löôïc taêng tröôûng ña daïng hoùa 53 a. Saûn phaåm hieän taïi cho khaùch haøng môùi 53 b. Phaùt trieån khaùch haøng coâng nghieäp 54 c. Saûn phaåm môùi cho khaùch haøng hieän taïi 54 3.2.3 Chieán löôïc hoäi nhaäp 55 3.2.3.1 Chieán löôïc hoäi nhaäp doïc veà phía tröôùc 55 3.2.3.2 Chieán löôïc hoäi nhaäp doïc veà phía sau 56 3.2.4 Chieán löôïc chöùc naêng 56 3.2.4.1 Chieán löôïc hoäi Marketing 56 3.2.4.2 Chieán löôïc ñaàu tö 58 3.2.4.3 Chieán löôïc voán 59 3.2.4.4 Chieán löôïc nguoàn nhaân löïc 59 KIEÁN NGHÒ 63 KEÁT LUAÄN 65 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC 4 MÔÛ ÑAÀU 1. VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU 1.1 Giôùi thieäu vaán ñeà nghieân cöùu: Sau gaàn 20 naêm thöïc hieän chính saùch ñoåi môùi, môû cöûa kinh teá, Vieät nam ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc. Cuøng vôùi caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa quoác gia, xaêng daàu laø ngaønh haøng chieán löôïc ñöôïc chính phuû quaûn lyù chaët cheõ vaø laø moät thaønh phaàn quan troïng trong toå hôïp an toaøn naêng luôïng quoác gia. Coâng ty Coå phaàn Vaät tö-Xaêng daàu(COMECO) laø coâng ty kinh doanh xaêng daàu taïi TP.HCM. Trong quaù trình coâng taùc vaø ñieàu haønh kinh doanh taïi coâng ty, vôùi nhöõng böùc xuùc, traên trôû, ñaëc bieät vieäc gia nhaäp WTO ñeán raát gaàn, thò tröôøng xaêng daàu seõ môû cöûa cho caùc taäp ñoaøn daàu khí nöôùc ngoaøi tham gia kinh doanh taïi Vieät nam, cuøng vôùi nhöõng kieán thöùc ñaõ ñöôïc caùc Thaày Coâ höôùng daãn, em löïa choïn ñeà taøi “Chieán löôïc kinh doanh cuûa Coâng ty Coå phaàn Vaät tö-Xaêng daàu (COMECO) ñeán naêm 2010” laøm luaän vaên toát nghieäp. 1.2 Muïc tieâu nghieân cöùu: Döïa treân cô sôû lyù luaän veà hoaïch ñònh chieán löôïc, taùc giaû seõ nghieân cöùu caùc vaán ñeà chính nhö sau: Thöïc traïng hoaït ñoäng kinh doanh hieän nay cuûa coâng ty; Nhaän daïng chieán löôïc kinh doanh hieän taïi cuûa coâng ty; Caùc cô hoäi vaø nguy cô; Xaây döïng chieán löôïc kinh doanh trong töông lai 5 naêm tôùi. 1.3 YÙ nghóa thöïc tieãn cuûa vaán ñeà nghieân cöùu: treân cô sôû heä thoáng hoùa cô sôû lyù luaän veà vaán ñeà hoaïch ñònh chieán löôïc kinh doanh, xaây döïng chieán löôïc kinh doanh cho coâng ty COMECO ñeán naêm 2010, vaïch ra moät soá giaûi phaùp cuï theå vaø ñöa ra moät soá kieán nghò ñoái vôùi nhaø nöôùc vaø cô quan quaûn lyù caáp treân. 5 2. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU: 2.1 Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Nghieân cöùu hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty, caùc nhaân toá beân trong vaø beân ngoaøi aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, töø ñoù ñeà ra caùc giaûi phaùp chieán löôïc trong saûn xuaát kinh doanh. Phaïm vi nghieân cöùu laø Coâng ty COMECO vôùi maët haøng kinh doanh laø xaêng daàu taïi thò tröôøng TP.HCM vaø caùc tænh laân caän. Do thôøi gian coù haïn neân taùc giaû chæ taäp trung vaøo hoaïch ñònh vaø xaây döïng chieán löôïc kinh doanh. 2.2 Nguoàn Soá lieäu: - Thoâng tin thöù caáp: baùo chí, taïp chí, Internet, soá lieäu töø nieâm giaùm thoáng keâ, Sôû, Boä chuyeân ngaønh, baùo caùo haøng naêm cuûa coâng ty vaø ñoái thuû caïnh tranh. - Thoâng tin sô caáp: thu thaäp qua phöông phaùp ñieàu tra, quan saùt 2.3 Phöông phaùp nghieân cöùu: Phöông phaùp kinh teá vaø thoáng keâ, phöông phaùp döï baùo, phöông phaùp loâ gích vaø phöông phaùp chuyeân gia. 3. KEÁT CAÁU LUAÄN VAÊN: boá cuïc cuûa luaän vaên goàm 3 chöông: 3.1 Chöông 1: Cô sôû lyù luaän chung 3.2 Chöông 2: Phaân tích chieán löôïc 3.3 Chöông 3: Xaây döïng chieán löôïc kinh doanh 6 CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH 1.1 CHIEÁN LÖÔÏC VAØ HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC 1.1.1 Khaùi nieäm: Thuaät ngöõ chieán löôïc ñöôïc söû duïng laàn ñaàu tieân trong ngaønh quaân söï, töø thaäp nieân 60 cuûa theá kyõ 20 chieán löôïc ñöôïc öùng duïng vaøo lónh vöïc kinh doanh vaø thuaät ngöõ “chieán löôïc kinh doanh ra ñôøi”. Sau ñoù quan nieäm veà chieán löôïc kinh doanh cuõng ñöôïc phaùt trieån daàn theo thôøi gian vaø ñöôïc tieáp caän nhieàu caùch khaùc nhau. Theo caùch tieáp caän truyeàn thoáng cuûa Alfred Chandler, giaùo sö tröôøng ñaïi hoïc Havard Hoa kyø, “chieán löôïc laø tieán trình xaùc ñònh caùc muïc tieâu cô baûn daøi haïn cuûa doanh nghieäp, löïa choïn caùch thöùc hoaëc phöông thöùc haønh ñoäng vaø phaân boá caùc taøi nguyeân thieát yeáu ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu ñoù”. Theo Fred R. David, taùc giaû cuoán Concepts of Strategic Management, “chieán löôïc laø nhöõng phöông tieän ñaït ñeán nhöõng muïc tieâu daøi haïn”. Theo phöông phaùp C3, chieán löôïc cuûa moät doanh nghieäp laø heä thoáng nhöõng phöông phaùp mang tính chaát laâu daøi nhaèm cuõng coá vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp treân thöông tröôøng. Toùm laïi, Chieán löôïc laø moät taäp hôïp nhöõng muïc tieâu vaø caùc chính saùch cuõng nhö caùc keá hoaïch chuû yeáu ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñoù, noù cho thaáy roõ coâng ty ñang hoaëc seõ thöïc hieän caùc hoaït ñoäng kinh doanh gì, vaø doanh nghieäp seõ hoaëc seõ thuoäc vaøo lónh vöïc kinh doanh gì. Chieán löôïc kinh doanh cuûa doanh nghieäp laø moät chöông trình haønh ñoäng toång quaùt höôùng tôùi vieäc thöïc hieän nhöõng muïc tieâu cuûa doanh nghieäp treân cô sôû khai thaùc toái ña caùc naêng löïc vaø nguoàn löïc cuûa doanh nghieäp, taän duïng ñöôïc nhieàu cô hoäi, vöôït qua nhöõng thaùch thöùc töø moâi tröôøng kinh doanh. Chieán löôïc cuûa doanh nghieäp caàn phaûi ñöôïc hoaïch ñònh xuaát phaùt töø nhöõng ñieåm maïnh cô baûn vaø öu theá chuû yeáu cuûa doanh nghieäp ñeå taän 7 duïng ñöôïc nhöõng cô hoäi vaø döï lieäu ñeán caùc ñe doïa - thaùch thöùc cuûa moâi tröôøng kinh doanh. 1.1.2 Vai troø cuûa quaûn trò chieán löôïc ñoái vôùi doanh nghieäp 1.1.2.1 Lôïi ích cuûa quaûn trò chieán löôïc Veà lyù thuyeát cuõng nhö thöïc teá cho thaáy, trong neàn kinh teá hoäi nhaäp, vieäc xaây döïng vaø thöïc thi caùc chieán löôïc kinh doanh seõ mang laïi caùc lôïi ích cho doanh nghieäp sau ñaây: Thöù nhaát : Hoaïch ñònh chieán löôïc giuùp cho doanh nghieäp xaùc laäp ñöôïc muïc ñích vaø phöông höôùng phaùt trieån cuûa mình. Caùc chieán löôïc ñöôïc hoaïch ñònh vaø löïa choïn giuùp cho caùc nhaø quaûn trò doanh nghieäp xaùc ñònh ñöôïc loä trình, tieán ñoä vaø muïc tieâu ñieàu haønh doanh nghieäp trong töøng giai ñoaïn phaùt trieån. Thöù hai : Do ñieàu kieän moâi tröôøng kinh doanh luoân bieán ñoåi, taïo ra caùc cô hoäi vaø nguy cô, do ñoù hoaïch ñònh chieán löôïc giuùp cho nhaø quaûn trò doanh nghieäp thaáy roõ caùc cô hoäi vaø nguy cô coù theå chuû ñoäng ñieàu haønh doanh nghieäp, ñoái phoù vôùi söï bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng vaø laøm chuû ñöôïc dieãn bieán cuûa tình hình. Thöù ba : Hoaïch ñònh chieán löôïc giuùp cho nhaø quaûn trò thaáy roõ caùc naêng löïc, nguoàn löïc cuõng nhö nhaän daïng ñöôïc nhöõng ñieåm yeáu cuûa doanh nghieäp ñeå töø ñoù coù caùc quyeát ñònh ñieàu haønh nhaèm khai thaùc moät caùch coù hieäu quaû nhaát laø nguoàn löïc, tieàm löïc cuûa doanh nghieäp vaø khaéc phuïc kòp thôøi nhöõng yeáu ñieåm ñeå doanh nghieäp phaùt trieån beàn vöõng. 1.1.2.2 Moät soá nhöôïc ñieåm cuûa quaûn trò chieán löôïc Maëc duø caùc öu ñieåm neâu treân raát quan troïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp, tuy nhieân quaûn trò chieán löôïc vaãn coù moät soá nhöôïc ñieåm sau: Thöù nhaát, doanh nghieäp phaûi maát nhieàu thôøi gian vaø chi phí cho vieäc xaây döïng vaø thöïc hieän chieán löôïc. Tuy nhieân, moät khi toå chöùc ñaõ coù kinh nghieäm veà quaù trình quaûn trò chieán löôïc thì vaán ñeà thôøi gian coù theå ñöôïc ruùt ngaén. Hôn nöõa, 8 vaán ñeà thôøi gian caàn cho vieäc laäp keá hoaïch seõ keùm phaàn quan troïng neáu doanh nghieäp ñöôïc buø ñaép nhieàu lôïi ích hôn. Thöù hai, caùc chieán löôïc neáu khoâng vaän duïng ñuùng ñaén seõ trôû neân cöùng nhaéc vaø daãn ñeán ruûi ro. Chieán löôïc phaûi ñöôïc vaän duïng moät caùch linh hoaït vì ñieàu kieän moâi tröôøng luoân thay ñoåi vaø doanh nghieäp phaûi xem xeùt laïi caùc muïc tieâu cho phuø hôïp. Thöù ba, vieäc döï baùo trong daøi haïn coù theå coù sai soùt. Tuy vaäy döï baùo laø vieäc laøm caàn thieát cho doanh nghieäp. Vieäc döï baùo trong daøi haïn khoâng nhaát thieát phaûi chính xaùc ñeán töøng chi tieát, maø chuùng ñöôïc neâu ra ñeå doanh nghieäp coù theå nhaän ñònh tröôùc vaø thích nghi vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa moâi tröôøng. Thöù tö, neáu doanh nghieäp toå chöùc thöïc hieän khoâng toát caùc chieán löôïc ñaõ ñöôïc löïa choïn thì doanh nghieäp seõ gaëp nhieàu khoù khaên vaø coù theå thaát baïi trong kinh doanh. Maëc duø coù nhöõng khuyeát ñieåm neâu treân nhöng neáu bieát khaéc phuïc chuùng vaø vaän duïng toát caùc maët tích cöïc thì chieán löôïc kinh doanh seõ mang laïi nhieàu thaønh coâng cho doanh nghieäp. 1.1.3 Caùc caáp chieán löôïc Quaûn trò chieán löôïc coù theå xaûy ra ôû nhieàu taàm möùc khaùc nhau trong toå chöùc. Thoâng thöôøng coù ba möùc chieán löôïc cô baûn laø: 1.1.3.1 Chieán löôïc caáp coâng ty: laø moät kieåu maãu cuûa caùc quyeát ñònh trong moät coâng ty, noù xaùc ñònh vaø vaïch roõ muïc ñích, caùc muïc tieâu cuûa coâng ty, xaùc ñònh caùc hoaït ñoäng kinh doanh maø coâng ty theo ñuoåi, taïo ra caùc chính saùch, keá hoaïch ñeå ñaït muïc tieâu. Trong moät toå chöùc vôùi qui moâ vaø möùc ñoä ña daïng, chieán löôïc coâng ty thöôøng aùp duïng cho toaøn boä xí nghieäp. Chieán löôïc coâng ty xaùc ñònh caùc hoaït ñoäng kinh doanh treân cô sôû phaân phoái nguoàn löïc giöõa caùc hoaït ñoäng kinh doanh ñoù. 9 1.1.3.2 Chieán löôïc caáp kinh doanh (SBU): chieán löôïc naøy nhaèm xaùc ñònh vieäc löïa choïn saûn phaåm hoaëc thò tröôøng cho hoaït ñoäng kinh doanh rieâng trong noäi boä coâng ty. Chieán löôïc naøy xaùc ñònh caùch thöùc moãi ñôn vò trong coâng ty seõ thöïc hieän caùc keá hoaïch ñeà ñoùng goùp vaøo vieäc hoaøn thaønh muïc tieâu caáp coâng ty. 1.1.3.3 Chieán löôïc caáp chöùc naêng: chieán löôïc naøy taäp trung vaøo vieäc boá trí cuûa chieán löôïc coâng ty vaø taäp trung vaøo caùc lónh vöïc taùc nghieäp, nhöõng lónh vöïc kinh doanh. 1.1.4 Caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình quaûn trò chieán löôïc Caùc hoaït ñoäng cuûa quaûn trò chieán löôïc kinh doanh traûi qua 3 giai ñoaïn taïo thaønh chu trình kheùp kín : 1.1.4.1 Giai ñoaïn xaây döïng vaø phaân tích chieán löôïc: hình thaønh chieán löôïc laø quaù trình thieát laäp nhieäm vuï kinh doanh, thöïc hieän ñieàu tra nghieân cöùu ñeå xaùc ñònh caùc maët maïnh, maët yeáu, caùc cô hoäi vaø nguy cô , ñeà ra caùc muïc tieâu daøi haïn vaø löïa choïn giöõa nhöõng chieán löôïc thay theá. Hoaït ñoäng cô baûn cuûa giai ñoaïn naøy laø quaù trình phaân tích hieän traïng, döï baùo töông lai, choïn löïa vaø xaây döïng nhöõng chieán löôïc phuø hôïp. 1.1.4.2 Giai ñoaïn trieån khai chieán löôïc: laø quaù trình trieån khai nhöõng muïc tieâu chieán löôïc vaøo hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Ba hoaït ñoäng cô baûn cuûa giai ñoaïn naøy laø thieát laäp caùc muïc tieâu haøng naêm, ñöa ra caùc chính saùch vaø phaân phoái nguoàn taøi nguyeân. Vieäc thöïc thi chieán löôïc goàm vieäc phaùt trieån ngaân quyõ uûng hoä cho chieán löôïc, caùc chöông trình ñoàng thôøi lieân keát, thuùc ñaåy nhaân vieân vôùi caùc heä thoáng ñoäng vieân ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu ngaén haïn vaø daøi haïn. Ñaây laø giai ñoaïn phöùc taïp vaø khoù khaên, ñoøi hoûi moät ngheä thuaät quaûn trò cao. 1.1.4.3 Giai ñoaïn kieåm tra vaø thích nghi chieán löôïc: laø quaù trình ñaùnh giaù vaø kieåm soaùt keát quaû, tìm caùc giaûi phaùp ñeå thích nghi chieán löôïc vôùi hoaøn caûnh moâi tröôøng. Ba hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa giai ñoaïn naøy laø xem xeùt laïi caùc yeáu toá beân trong vaø beân ngoaøi; ño löôøng thaønh tích vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng ñieàu chænh. 10 Chieán löôïc kinh doanh khi ñöôïc hoaïch ñònh baûo ñaûm cho doanh nghieäp tìm vaø giaønh ñöôïc lôïi theá beàn vöõng hôn so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh trong moâi tröôøng kinh doanh. Vì theá, chieán löôïc laø söï giao thoa, keát hôïp haøi hoøa 3 yeáu toá R : ñoù laø Ripeness (ñieåm chín muoài), Reality (khaû naêng hieän thöïc), Resources (khai thaùc nguoàn löïc) ñeå gia taêng cô hoäi phaùt trieån vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng. SÔ ÑOÀ HÌNH THAØNH CHIEÁN LÖÔÏC (1) Keát hôïp Caùc ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa doanh nghieäp Nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa cuûa moâi tröôøng Caùc yeáu toá beân trong Caùc yeáu toá beân ngoaøi CHIEÁN LÖÔÏC Keát hôïp Caùc ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa doanh nghieäp Nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa cuûa moâi tröôøng 1.2 CÔ SÔÛ HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC: vieäc hoaïch ñònh chieán löôïc phaûi döïa treân cô sôû phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi vaø beân trong, treân cô sôû ñoù xaùc ñònh caùc muïc tieâu daøi haïn vaø lieân keát, xaùc ñònh vaø löïa choïn caùc chieán löôïc kinh doanh cuõng nhö ñeà ra cuûa caùc giaûi phaùp kinh doanh vaø loä trình thöïc hieän muïc tieâu nhieäm vuï kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 1.2.1 Phaân tích moâi tröôøng toaøn cuïc vaø moâi tröôøng ngaønh: muïc ñích cuûa vieäc phaân tích moâi tröôøng toaøn cuïc vaø moâi tröôøng ngaønh xem xeùt moâi tröôøng beân ngoaøi coù theå mang laïi lôïi ích cho coâng ty vaø caùc moái ñe doïa maø coâng ty neân traùnh. Caùc coâng ty seõ chuû ñoäng hoaëc coù nhöõng bieän phaùp döï phoøng ñoái vôùi caùc yeáu toá baèng caùc chieán löôïc nhaèm taän duïng caùc cô hoäi beân ngoaøi vaø haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát caùc moái ñe doïa. 1 Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, - PGS.TS Nguyeãn Thò Lieân Dieäp - ThS. Phaïm Vaên Nam - NXB Thoáng Keâ 11 1.2.1.1 Moâi tröôøng toaøn cuïc: caùc nhaø quaûn trò chieán löôïc cuûa caùc doanh nghieäp thöôøng choïn caùc yeáu toá sau cuûa moâi tröôøng toaøn cuïc ñeå nghieân cöùu: moâi tröôøng kinh teá, moâi tröôøng chình trò, phaùp luaät, moâi tröôøng vaên hoùa, xaõ hoäi, daân soá, moâi tröôøng tö nhieân vaø coâng ngheä. a. Moâi tröôøng kinh teá: söï taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng naøy coù tính chaát tröïc tieáp vaø naêng ñoäng hôn so vôùi moät soá yeáu toá khaùc cuûa moâi tröôøng vó moâ. Nhöõng dieãn bieán cuûa moâi tröôøng kinh teá vó moâ bao giôø cuõng chöùa ñöïng nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa khaùc nhau ñoái vôùi töøng doanh nghieäp trong caùc ngaønh khaùc nhau vaø coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán chieán löôïc kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Moät soá yeáu toá cô baûn thöôøng ñöôïc quan taâm nhaát laø toång saûn phaåm quoác noäi GDP vaø toång saûn phaåm quoác daân GNP. Soá lieäu naøy cho bieát toác ñoä taêng tröôûng/suy giaûm cuûa neàn kinh teá vaø toác ñoä taêng/giaûm cuûa thu nhaäp bình quaân/ngöôøi daân. Laõi suaát vaø xu höôùng laõi suaát trong neàn kinh teá coù aûnh höôûng ñeán caùc yeáu toá tieát kieäm, ñaàu tö, tieâu duøng, do vaäy aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Caùn caân thanh toaùn quoác teá. Xu höôùng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi. Möùc ñoä laïm phaùt coù aûnh höôûng ñeán toác ñoä ñaàu tö vaøo neàn kinh teá. Heä thoáng thueá vaø möùc thueá: caùc öu tieân hay haïn cheá cuûa chính phuû vôùi caùc ngaønh ñöôïc cuï theå qua caùc luaät thueá. Söï thay ñoåi caùc chính saùch thueá coù theå taïo ra cô hoäi hoaëc nguy cô ñe doïa ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vì noù laøm cho chi phí vaø thu nhaäp cuûa doanh nghieäp thay ñoåi. b. Moâi tröôøng chính trò, phaùp luaät: bao goàm heä thoáng caùc quan ñieåm, ñöôøng loái chính saùch cuûa nhaø nöôùc, heä thoáng phaùp luaät hieän haønh, caùc xu höôùng chính trò ngoaïi giao cuûa chính phuû, nhöõng dieãn bieán chính trò trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñaây laø moâi tröôøng coù tính chaát quyeát ñònh ñeán vieäc quyeát ñònh kinh doanh hay khoâng cuûa doanh nghieäp. Moâi tröôøng chính trò vaø phaùp luaät seõ quyeát ñònh ñeán moâi tröôøng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Nhöõng bieán ñoäng veà chính trò vaø phaùp luaät seõ taïo ra cô hoäi vaø ruûi ro trong kinh doanh. Chaúng haïn caùc quoác gia thöôøng 12 xuyeân coù xung ñoät, noäi chieán, ñöôøng loái khoâng nhaát quaùn seõ laø trôû ngaïi cho caùc doanh nghieäp trong vieäc xaây döïng caùc muïc tieâu kinh doanh daøi haïn. c. Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi, daân soá: caùc yeáu toá naøy taùc ñoäng tinh teá hôn caùc yeáu toá khaùc cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi vaøo vieäc hoaïch ñònh chieán löôïc cuûa doanh nghieäp. Vì vaäy vieäc tìm hieåu vaø toân troïng caùc khía caïnh cuûa yeáu toá vaên hoùa xaõ hoäi ñeå laøm cô sôû hoaïch ñònh vaø quaûn trò caùc chieán löôïc kinh doanh thích öùng vôùi caùc chuaån möïc, caùc giaù trò vaø phong tuïc taäp quaùn. Vieät nam vôùi hôn 80 trieäu daân, thaønh thò chieám khoaûng 25% daân soá. Hieän nay, luoàng di daân töø caùc mieàn noâng thoân vaøo caùc thaønh phoá lôùn nhö Thaønh phoá Hoà Chí Minh ngaøy caøng taêng gaây söùc eùp veà nhieàu maët cho caùc thaønh phoá, caùc khu ñoâ thò. Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù vò trí raát thuaän lôïi cho thoâng thöông buoân baùn vaø ñaàu tö saûn xuaát kinh doanh. Laø moät trong 4 tænh thaønh khu vöïc kinh teá troïng ñieåm phía nam vôùi Ñoàng Nai, Bình Döông, Vuõng taøu, laø khu vöïc kinh teá naêng ñoäng vaø coù toác ñoä phaùt trieån kinh teá cao nhaát nöôùc. d. Caùc yeáu toá kyõ thuaät coâng ngheä vaø moâi tröôøng: Theo ñaùnh giaù cuûa Sôû Coâng nghieäp TP.HCM thì haàu heát maùy moùc thieát bò söû duïng treân ñòa baøn ñeàu laïc haäu nhieàu theá heä so vôùi caáp ñoä phaùt trieån chung cuûa theá giôùi. Vieäc thay theá caùc maùy moùc thieát bò laïc haäu ñang laø vaán ñeà nan giaûi cho caùc doanh nghieäp vì haàu heát caùc doanh nghieäp ñeàu thieáu voán vaø thieáu thoâng tin. Vieäc söû duïng coâng ngheä laïc haäu taùc ñoäng xaáu ñeán vieäc baûo veä moâi tröôøng. Vaán ñeà moâi tröôøng ñang ñaët ra caùc yeâu caàu khaéc khe cho taát caû caùc ngaønh ngheà, caùc doanh nghieäp, ñaëc bieät laø ngaønh xaêng daàu, maët haøng coù tính chaùy noå cao, raát khoù kieåm soaùt. Theo tính toaùn cuûa coâng ty thì kyõ thuaät ñaûm baûo cho an toaøn chaùy noå vaø moâi tröôøng chieám töø 20-25% toång kinh phí ñaàu tö cho coâng trình. Ñaây laø moät trong nhöõng khoù khaên coù theå laøm giaûm hieäu quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu vì doanh nghieäp phaûi ñaàu tö, thay theá heä thoáng maùy moùc thieát bò ñaûm baûo veà moâi tröôøng cuõng nhö thay ñoåi coâng ngheä . Tuy nhieân neáu doanh nghieäp kinh doanh 13 xaêng daàu naøo ñaàu tö naâng caáp coâng ngheä, ñaûm baûo moâi tröôøng tröôùc thì doanh nghieäp seõ mang laïi nhieàu cô hoäi trong kinh doanh, thu huùt theâm nhieàu khaùch haøng, naâng cao khaû naêng caïnh tranh. 1.2.1.2 Moâi tröôøng ngaønh: moâi tröôøng ngaønh bao goàm caùc yeáu toá trong ngaønh taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán doanh nghieäp, quy ñònh tính chaát vaø möùc ñoä caïnh tranh trong ngaønh, bao goàm caùc yeáu toá cô baûn sau: a. Caùc ñoái thuû caïnh tranh: Söï hieåu bieát veà ñoái thuû caïnh tranh seõ coù vai troø quyeát ñònh ñeán vieäc xaùc laäp caùc chieán saùch kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Nhöõng noäi dung then choát caàn phaân tích veà ñoái thuû caïnh tranh ñöôïc toùm taét trong sô ñoà (2): Ñieàu maø ñoái thuû caïnh tranh Ñieàu gì ñoái thuû caïnh tranh muoán ñaït tôùi ñang laøm vaø coù theå laøm Muïc ñích töông lai Chieán löôïc hieän taïi Vaøi vaán ñeà caàn traû lôøi veà ñoái thuû caïnh tranh - Ñoái thuû coù baèng loøng vôùi vò trí hieän taïi khoâng? - Khaû naêng ñoái thuû chuyeån dòch vaø ñoåi höôùng chieán löôïc nhö theá naøo? - Ñieåm yeáu cuûa ñoái thuû caïnh tranh laø gì? - Ñieàu gì coù theå giuùp ñoái thuû caïnh tranh traû ñuõa moät caùch maïnh meõ vaø hieäu quaû nhaát? Nhaän ñònh Caùc tieàm naêng Aûnh höôûng cuûa noù vaø caû maët maïnh vaø maët yeáu ngaønh coâng nghieäp b. Khaùch haøng: laø moät phaàn cuûa doanh nghieäp. Doanh nghieäp luoân luoân quan taâm ñeán söï tín nhieäm vaø tình caûm maø khaùch haøng daønh cho saûn phaåm cuûa mình. Söï tín nhieäm vaø tình caûm ñoù coù ñöôïc laø nhôø söï khaùc bieät tích cöïc maø doanh nghieäp ñaõ taïo ra ñöôïc laøm thoaû maõn moät caùch toát hôn nhu caàu muïc tieâu cuûa hoï. Moät vaán ñeà quan troïng khaùc coù lieân quan ñeán khaùch haøng laø khaû naêng traû giaù vaø ñaët ñieàu kieän cuûa hoï. Nhöõng khaùch haøng coù theá löïc coù theå laøm cho lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp bò giaûm suùt 14 2 Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, - PGS.TS Nguyeãn Thò Lieân Dieäp - ThS. Phaïm Vaên Nam - NXB Thoáng Keâ baèng caùch eùp giaù thaáp xuoáng hoaëc ñoøi hoûi chaát löôïng cao hôn moät caùch khaét khe hoaëc ñoøi hoûi nhöõng ñieàu kieän öu ñaõi khaùc. Caùc ñaëc ñieåm cô baûn cuûa khaùch haøng laø: qui moâ nhu caàu saûn phaåm hay dòch vuï hieän taïi vaø tieàm naêng, lôïi ích maø khaùch haøng mong muoán, thò hieáu vaø caùc ñaëc tröng cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï, khaû naêng thanh toaùn cuûa khaùch haøng… Thoâng thöôøng caùc doanh nghieäp thöôøng laäp lyù lòch khaùch haøng nhaèm thu thaäp caùc thoâng tin coù lieân quan ñeà xaây döïng caùc chính saùch kinh doanh cho phuø hôïp. c. Nhaø cung caáp: Nhaø cung caáp coù theå khaúng ñònh quyeàn löïc cuûa hoï baèng caùch ñe doïa taêng giaù hoaëc giaûm chaát löôïng saûn phaåm, dòch vuï cung öùng. Do ñoù hoï coù theå cheøn eùp lôïi nhuaän cuûa moät ngaønh khi ngaønh ñoù khoâng coù khaû naêng buø ñaép chi phí taêng leân trong giaù thaønh saûn xuaát. Caùc ñoái töôïng chuû yeáu caàn quan taâm: ngöôøi cung caáp nguyeân vaät lieäu, ngöôøi baùn vaät tö, thieát bò, ngöôøi cung caáp taøi chính, nguoàn lao ñoäng. Khi quan heä vôùi caùc nhaø cung caáp coù theá löïc caàn phaûi caån thaän ñeà nghò hoï cam keát nhöõng ñieàu kieän cuï theå trong vieäc ñaûm baûo soá löôïng, chaát löôïng, thôøi gian, giaù caû vaø ñieàu kieän giao haøng ñeå haïn cheá bôùt söï ruûi ro. d. Ñoái thuû tieàm aån: ôû nhöõng thò tröôøng haáp daãn, khaû naêng sinh lôïi cao thì trong töông lai gaàn seõ xuaát hieän caùc ñoái thuû môùi. Tuy hieän nay chöa coù söï toàn taïi nhöng nhaø chieán löôïc phaûi döï ñoaùn tröôùc khaû naêng naøy, vì nhöõng ñoái thuû tieàm taøng naøy tuy xuaát hieän sau nhöng thöôøng coù nguoàn voán lôùn, coù kinh nghieäm; Khi hoï ñaõ xuaát hieän thì hoï seõ caïnh tranh vôùi doanh nghieäp treân ba maët chuû yeáu sau ñaây: - Giaønh giaät thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm baèng nhieàu thuû ñoaïn khaùc nhau . - Tranh mua nguoàn nhieân lieäu cuûa doanh nghieäp baèng nhöõng chính saùch meàm deûo hôn. 15 - Loâi keùo löïc löôïng lao ñoäng coù trình ñoä vaø tay ngheà gioûi baèng nhöõng chính saùch ñaõi ngoä haáp daãn. Maëc duø khoâng phaûi bao giôø doanh nghieäp cuõng gaëp phaûi ñoái thuû tieàm taøng, nhöng khi phaân tích moâi tröôøng phaûi tính ñeán hoï, vaø neáu coù thì caàn taïo ra nhöõng raøo chaén hôïp lyù ñeå baûo veä lôïi theá caïnh tranh hieän taïi cuûa doanh nghieäp. Chaúng haïn doanh nghieäp coù theå döïa vaøo lôïi theá veà thôøi gian hoaït ñoäng ñaõ laâu, qui moâ lôùn coù theå giaûm giaù baùn, thieát laäp heä thoáng keânh tieâu thuï höõu hieäu.ô( e. Saûn phaåm thay theá: Moät saûn phaåm hay dòch vuï laøm thoûa maõn moät nhu caàu naøo ñoù cuûa khaùch haøng treân thò tröôøng khoâng phaûi laø duy nhaát vaø giöõ ñöôïc vai troø ñoù maõi, maø seõ coù saûn phaåm thay theá. Saûn phaåm thay theá laø saûn phaåm cuûa caùc nhaø saûn xuaát khaùc coù theå ñaùp öùng nhu caàu hieän taïi cuûa khaùch haøng. Phaàn lôùn caùc saûn phaåm thay theá laø caùc saûn phaåm môùi cuûa khoa hoïc coâng ngheä cho neân saûn phaåm môùi thay theá naøy thöôøng coù öu ñieåm laø thoûa maõn toát hôn nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng nhöng giaù reû hôn. 1.2.2 Phaân tích tình hình noäi boä doanh nghieäp: laø phaân tích moâi tröôøng beân trong cuûa doanh nghieäp thoâng qua phaân tích daây chuyeàn giaù trò vôùi caùc hoaït ñoäng chuû yeáu vaø hoaït ñoäng hoã trôï ñeå doanh nghieäp nhaän dieän ñieåm maïnh, ñieåm yeáu. Ñaây laø nhöõng yeáu toá chuû quan neân doanh nghieäp coù theå ñieàu chænh ñöôïc nhaèm phaùt huy maët maïnh, khaéc phuïc ñieåm yeáu ñaït ñöôïc lôïi theá toái ña, ñaït muïc tieâu vaø naâng cao vò theá caïnh tranh. Caùc nguoàn löïc: bao goàm nguoàn nhaân löïc, caùc nhaø quaûn trò vaø nhaân vieân thöøa haønh ôû taát caû caùc boä phaän; nguoàn voán cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp goàm voán baèng tieàn vaø voán baèng hieän vaät; nguoàn thoâng tin maø doanh nghieäp thu thaäp ñöôïc döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau ñöôïc söû duïng ñeå laøm cô sôû cho caùc quyeát ñònh kinh doanh; nguoàn voán khoa hoïc coâng ngheä bao goàm caùc daây chuyeàn saûn xuaát, bí quyeát coâng ngheä, phöông thöùc kinh doanh…cuûa doanh nghieäp. 16 1.2.2.1 Marketing: Marketing coù theå ñöôïc moâ taû nhö moät quaù trình xaùc ñònh, döï baùo, thieát laäp vaø thoûa maõn nhu caàu mong muoán cuûa ngöôøi tieâu duøng ñoái vôùi saûn phaåm hay dòch vuï. Heä thoáng thoâng tin Marketing coù ñöa ra nhöõng thoâng tin chính xaùc, ñaày ñuû vaø kòp thôøi veà xu höôùng phaùt trieån thò tröôøng (ñoái vôùi ngöôøi tieâu thuï, nhaø phaân phoái, nhaø cung caáp vaø ñoái thuû caïnh tranh). Heä thoáng hoaïch ñònh Marketing coù hieäu quaû khoâng (caùc chieán löôïc Marketing, caïnh tranh…)? Coù ñònh kyø phaân tích lôïi nhuaän cuûa töøng saûn phaåm, ñoaïn thò tröôøng vaø keânh phaân phoái khoâng? Quaûn trò caùc keânh phaân phoái nhö theá naøo? Ñònh kyø xem xeùt laïi chi phí cho Marketing. Vieäc nghieân cöùu thò tröôøng vaø phaân tích kinh teá tröôùc khi ñöa saûn phaåm môùi ra thò tröôøng coù ñöôïc coi troïng khoâng? Hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng Marketing nhö theá naøo, theå hieän treân moät soá ñieåm sau: - Caùc saûn phaåm dòch vuï cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng, söï ña daïng. - Thò phaàn. - Tæ leä lôïi nhuaän cuûa caùc saûn phaåm dòch vuï. - Soá löôïng keânh phaân phoái vaø möùc ñoä kieåm soaùt keânh phaân phoái - Hieäu quaû cuûa vieäc quaûng caùo, khuyeán maõi - Chính saùch giaù vaø tính linh hoaït trong ñònh giaù. - v.v… 1.2.2.2 Taøi chính-Keá toaùn: tình hình taøi chính ñöôïc xem laø phöông phaùp ñaùnh giaù vò trí caïnh tranh cuûa doanh nghieäp vaø laø ñieàu kieän ñeå caùc nhaø ñaàu tö xem xeùt. Ñeå xaây döïng chieán löôïc caàn xaùc ñònh nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu veà taøi chính cuûa doanh nghieäp. Khaû naêng thanh toaùn, caùc khoaûn nôï, voán löu ñoäng, söû duïng voán, löôïng tieàn maët, voán coå phaàn, lôïi nhuaän…cuûa coâng ty coù theå laøm cho moät soá chieán löôïc trôû neân khaû thi hôn. Heä thoáng keá toaùn coù hieäu quaû phuïc vuï cho vieäc hoaïch toaùn, tính toaùn giaù thaønh, keá hoaïch taøi chính vaø lôïi nhuaän. 1.2.2.3 Saûn xuaát Kinh doanh: saûn xuaát kinh doanh la._.ø hoaït ñoäng gaén lieàn vôùi vieäc taïo ra saûn phaåm. Ñaây laø hoaït ñoäng chính yeáu cuûa doanh nghieäp vaø aûnh 17 höôûng maïnh meõ ñeán khaû naêng thaønh coâng cuûa doanh nghieäp. Caùc yeáu toá chính bao goàm: giaù caû vaø möùc ñoä cung öùng nguyeân vaät lieäu, quan heä vôùi nhaø cung öùng, haøng toàn kho, söï boá trí caùc phöông tieän saûn xuaát, vieäc söû duïng caùc ñôn vò veä tinh, caùc phöông phaùp kieåm tra taùc nghieäp, kieåm tra thieát keá, laäp keá hoaïch tieán ñoä, mua haøng, kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm…Hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh laø quaù trình phoái hôïp giöõa taát caû caùc boä phaän trong coâng ty vaø laø quaù trình xuyeân suoát, phaûn aùnh moái quan heä giöõa coâng ty vaø khaùch haøng. 1.2.2.4 Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån: chaát löôïng cuûa coâng taùc nghieân cöùu vaø phaùt trieån cuûa doanh nhgieäp coù theå giuùp noù giöõ vöõng vò trí ñi ñaàu trong ngaønh hoaëc laøm cho doanh nghieäp tuït laïi so vôùi caùc doanh nghieäp kaùhc trong ngaønh trong caùc lónh vöïc phaùt trieån saûn phaåm vaø dòch vuï môùi, chaát löôïng saûn phaåm, kieåm soaùt gaùi thaønh vaø coâng ngheä saûn xuaát. Trình ñoä, kinh nghieäm vaø naêng löïc khoa hoïc chöa ñuû cô sôû cho coâng taùc naøy maø boä phaän chöùc naêng coøn phaûi thöôøng xuyeân theo doõi caùc ñieàu kieän moâi tröôøng, caùc thoâng tin veà ñoåi môùi coâng ngheä lieân quan ñeán qui trình, coâng ngheä, saûn phaåm, dòch vuï vaø nguyeân vaät lieäu. Söï trao ñoåi thoâng tin moät caùch höõu hieäu giöõa boä phaän nghieân cöùu vaø phaùt trieån vaø caùc lónh vöïc hoaït ñoäng khaùc coù yù nghóa heát söùc quan troïng ñaûm baûo söï thaønh coâng cuûa doanh nghieäp. 1.2.2.5 Heä thoáng thoâng tin: thoâng tin lieân keát taát caû caùc chöùc naêng trong kinh doanh vôùi nhau vaø cung caáp cô sôû cho taát caû caùc quyeát ñònh quaûn trò. Noù laø neàn taûng cuûa taát caû caùc toå chöùc. Ñaùnh giaù ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu veà caùc heä thoáng thoâng tin beân trong cuûa doanh nghieäp laø khía caïnh quan troïng trong vieäc thöïc hieän phaân tích noäi boä. Moät heä thoáng thoâng tin hieäu quaû seõ thu thaäp, maõ hoùa, toång hôïp, löu tröõ vaø ñuùt keát ñeå traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi veà quaûn trò chieán löôïc. Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp ngaøy caøng ñöôïc môû roäng veà khoâng gian, veà chöùc naêng, veà moâ hình toå chöùc neân chöùc naêng thoâng tin ngaøy caøng ñoùng vai troø quan troïng. Caùc heä thoáng thoâng tin laø nguoàn chieán löôïc quan troïng, theo 18 doõi söï thay ñoåi cuûa moâi tröôøng, nhaän ra nhöõng moái ñe doïa, cô hoäi cuõng nhö hoå trôï cho vieäc thöïchieän, kieåm tra vaø kieåm soaùt chieán löôïc. 1.3 MOÄT SOÁ COÂNG CUÏ CHUÛ YEÁU ÑEÅ XAÂY DÖÏNG VAØ LÖÏA CHOÏN CHIEÁN LÖÔÏC Khi hoaïch ñònh chieán löôïc, coù theå söû duïng caùc coâng cuï cô baûn sau : 1.3.1. Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi (EFE) : Ñeå phaân tích vaø xöû lyù caùc thoâng tin töø moâi tröôøng beân ngoaøi. Theo Fred R.David töø phaân tích moâi tröôøng, xaây döïng ma traän caùc yeáu toá beân ngoaøi EFE ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä caùc chieán löôïc taän duïng hieäu quaû cô hoäi vaø toái thieåu hoùa aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa ñe doïa beân ngoaøi. Goàm 5 böôùc : ‐ Laäp danh muïc caùc yeáu toá quan troïng goàm cô hoäi, ñe doïa. ‐ Phaân loaïi taàm quan troïng töø 0,0 (khoâng quan troïng) - 1,0 (raát quan troïng). ‐ Phaân loaïi töø 1 (keùm) - 4 (toát) : möùc ñoä phaûn öùng cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi töøng yeáu toá. ‐ Phaân loaïi taàm quan troïng vôùi loaïi cuûa töøng yeáu toá. ‐ Toång soá ñieåm quan troïng cuûa taát caû caùc yeáu toá xaùc ñònh toång soá ñieåm quan troïng cuûa toå chöùc; cao nhaát laø 4, thaáp nhaát laø 1; trung bình laø 2,5. Ma traän EFE ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi Caùc yeáu toá beân ngoaøi Möùc ñoä quan troïng Phaân loaïi Soá ñieåm quan troïng Thöôøng 5 -10 yeáu toá Toång coäng 1,00 1.3.2 Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân trong (IFE) : Ñeå phaân tích vaø xöû lyù caùc thoâng tin töø moâi tröôøng noäi boä : Qua phaân tích yeáu maïnh, yeáu, quan troïng cuûa toå chöùc, laø coâng cuï hình thaønh vaø choïn löïa hieäu quaû giöõa caùc chieán löôïc coù khaû naêng thay theá. Quy trình xaây döïng ma traän IFE nhö xaây döïng ma traän EFE, chæ khaùc veà yeáu toá choïn loïc. 19 1.3.3 Ma traän hình aûnh caïnh tranh: Ñeå so saùnh töông quan vôùi caùc ñoái thuû. Ma traän hình aûnh caïnh tranh giuùp doanh nghieäp nhaän dieän, phaân tích so saùnh vôùi ñoái thuû caïnh tranh chuû yeáu veà öu theá, yeáu ñieåm, xaây döïng chieán löôïc, giöõ vöõng vaø naâng cao vò theá caïnh tranh. Caùc böôùc tieán haønh xaây döïng ma traän hình aûnh caïnh tranh nhö quy trình xaây döïng ma traän EFE nhöng thöïc hieän ñoàng thôøi cho nhieàu ñôn vò ñöôïc phaân tích treân cô sôû coá ñònh caùc yeáu toá vaø möùc ñoä quan troïng. Ma traän hình aûnh caïnh tranh Coâng ty A Coâng ty B Coâng ty C Caùc yeáu toá Möùc ñoä quan troïng Phaân loaïi Ñieåm quan troïng Phaân loaïi Ñieåm quan troïng Phaân loaïi Ñieåm quan troïng Thöôøng 5-10 yeáu toá Toång coäng 1,00 X1 X2 X3 1.3.4 Ma traän SWOT: kyõ thuaät phaân tích SWOT (Strengths-Weaknesses- Opportunities-Threats) laø coâng cuï giuùp caùc nhaø quaûn trò trong vieäc toång hôïp keát quaû nghieân cöùu moâi tröôøng vaø ñeà ra chieán löôïc moät caùch khoa hoïc. Sau ñaây laø moät soá khía caïnh quan troïng cuûa kyõ thuaät phaân tích SWOT. 1.3.4.1 Caùc nhaø quaûn trò caàn phaûi xaùc ñònh caùc cô hoäi vaø nguy cô chuû yeáu maø doanh nghieäp caàn phaûi quan taâm trong quaù trình hình thaønh chieán löôïc. Lieät keâ ñieåm maïnh chuû yeáu, ñieåm yeáu coát loõi cuûa doanh nghieäp, nhöõng cô hoäi lôùn vaø nhöõng ñe doïa töø moâi tröôøng beân ngoaøi. 1.3.4.2 Lieân keát caù yeáu toá beân trong vaø caùc ñieàu kieän beân ngoaøi: sau khi ñaõ xaùc ñònh caùc yeáu toá cô baûn cuûa caùc ñieàu kieän beân trong vaø beân ngoaøi, caùc nhaø quaûn trò caàn tieán haønh phaân tích vaø ñeà xuaát caùc chieán löôïc theo baûng toùm taét sau: 20 Moâi tröôøng beân ngoaøi Moâi tröôøng beân trong O: Lieät keâ nhöõng cô hoäi chuû yeáu 1. 2. 3. T: Lieät keâ nhöõng ñe doïa chuû yeáu 1. 2. 3. S: Lieät keâ nhöõng ñieåm maïnh chuû yeáu 1. 2. 3. SO: caùc chieán löôïc keát hôïp ñieåm maïnh ñeå taän duïng cô hoäi 1. 2. 3. ST: Caùc chieán löôïc keát hôïp ñieåm maïnh ñeå haïn cheá vaø neù traùnh ñe doïa 1. 2. 3. W: Lieät keâ nhöõng ñieåm yeáu chuû yeáu 1. 2. 3. WO: caùc chieán löôïc keát hôïp khaéc phuïc ñieåm yeáu ñeå taän duïng cô hoäi 1. 2. 3. WT: Caùc chieán löôïc keát hôïp khaéc phuïc ñieåm yeáu ñeå haïn cheá ñe doïa 1. 2. 3. Böôùc cuoái cuøng trong quy trình phaân tích SWOT laø toång hôïp vaø xem xeùt laïi caùc chieán löôïc baèng caùch phaân nhoùm chieán löôïc, phoái hôïp caùc chieán löôïc thaønh heä thoáng coù tính hoå trôï cho nhau vaø loaïi boû bôùt chieán löôïc naøo khoâng ñaûm baûo tính heä thoáng. Töø nhöõng vaán ñeà lyù luaän cô baûn veà vaán ñeà chieán löôïc, hoaïch ñònh chieán löôïc cuøng vôùi quy trình vaø coâng cuï hoaïch ñònh chieán löôïc laø nhöõng cô sôû, phöông phaùp luaän vaø trình töï khoa hoïc ñeå tieán haønh phaân tích khaùch quan veà moâi tröôøng kinh doanh cuûa Coâng ty Coå phaàn Vaät tö-Xaêng daàu(COMECO), töø ñoù hoaïch ñònh caùc chieán löôïc kinh doanh cuûa Coâng ty ñeán naêm 2010. 21 CHÖÔNG 2 PHAÂN TÍCH CHIEÁN LÖÔÏC 2.1 GIÔÙI THIEÄU VEÀ COÂNG TY COÅ PHAÀN VAÄT TÖ-XAÊNG DAÀU (COMECO) 2.1.1 Lòch söû hình thaønh cuûa COMECO Sau ngaøy ñaát nöôùc thoáng nhaát (30.4.1975) Sôû GTVT ñaõ thaønh laäp Phoøng Quaûn lyù xaêng daàu vaøo thaùng 9 naêm 1975 ñeå cung caáp xaêng daàu cho hôn 5.000 phöông tieän vaän taûi haøng hoùa vaø vaän chuyeån haønh khaùch. Ngaøy 14/8/1977 Phoøng Quaûn lyù xaêng daàu chuyeån thaønh Xí nghieäp röûa xe vaø cung öùng xaêng daàu theo quyeát ñònh soá 107/TC-GT-TP do Giaùm ñoác Sôû Giao thoâng Vaän taûi kyù. Ngaøy 28/12/1981 Xí nghieäp Röûa xe vaø cung öùng xaêng daàu ñoåi teân thaønh Xí nghieäp Cung öùng nhieân lieäu tröïc thuoäc Sôû GTVT theo quyeát ñònh soá 226/QÑ-TC. Ñaây laø tieàn thaân cuûa Coâng ty Vaät tö thieát bò Giao thoâng Vaän taûi. Sau nghò ñònh soá 388/HÑBT veà cuûng coá vaø saép xeáp laïi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc, ngaøy 26/1/1993 UBND TP.HCM ñaõ coù quyeát ñònh soá 42/QÑ-UB thaønh laäp doanh nghieäp nhaø nöôùc vôùi teân laø Coâng ty Vaät tö thieát bò giao thoâng vaän taûi vaø teân ñoái ngoaïi laø: Communication & Transportation Material and Equipment Company vieát taét laø COMECO coù truï sôû chính ñaët taïi soá 11 ñöôøng Cao Baù Nhaï, Phöôøng Nguyeãn Cö Trinh, Quaän 1, TP. Hoà Chí Minh. Coâng ty ñöôïc xeáp haïng laø doanh nghieäp loaïi 1. Coâng ty COMECO laø ñôn vò coå phaàn hoùa töø DNNN laø Coâng ty Vaät tö thieát bò GTVT theo quyeát ñònh soá 94/2000/QÑ-TTg ngaøy 9-8-2000 cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Coâng ty Coå phaàn chính thöùc hoaït ñoäng töø ngaøy 01-01- 2001. Coâng ty COMECO hoaït ñoäng treân nhieàu lónh vöïc: Thöông maïi, saûn xuaát, xaây döïng vaø dòch vuï cho thueâ vaên phoøng, kho baõi, röûa xe,… Ñaëc bieät Coâng ty coù beà daày kinh nghieäm vaø uy tín trong lónh vöïc kinh doanh xaêng daàu töø thaùng 9/1975. Coâng ty coù heä thoáng baùn leû xaêng daàu goàm 30 cöûa haøng treân khaép ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh. 22 2.1.2 Chöùc naêng hoaït ñoäng hieän nay cuûa coâng ty o Xuaát nhaäp khaåu, kinh doanh baùn leû, baùn buoân xaêng daàu, nhôùt, môõ, gas, hoùa chaát, thieát bò giao thoâng vaän taûi. o Söûa chöõa, taân trang phöông tieän, thieát bò GTVT o Xaây döïng daân duïng vaø coâng nghieäp o Cho thueâ vaên phoøng, kho baõi, dòch vuï röûa xe o Vaän chuyeån haøng hoùa, haønh khaùch o Dòch vuï cung öùng taøu bieån, giao nhaän haøng hoùa o Vaän chuyeån xaêng daàu Truï sôû chính coâng ty: soá 11 ñöôøng Cao Baù Nhaï, Phöôøng Nguyeãn Cö Trinh, Quaän 1, TP. Hoà Chí Minh. Sô ñoå toå chöùc, heä thoáng cöûa haøng (xem phuï luïc soá 1) 2.2 CAÙC GIAI ÑOAÏN PHAÙT TRIEÅN CUÛA COÂNG TY 2.2.1 Thôøi kyø 1975-1988: giai ñoaïn naøy, tieàn thaân cuûa coâng ty laø Phoøng Quaûn lyù xaêng daàu vaø sau ñoù laø xí nghieäp cung öùng nhieân lieäu. Thôøi kyø naøy coâng ty hoaït ñoäng theo cô cheá bao caáp, nhaän xaêng daàu töø Petrolimex vaø caáp laïi xaêng daàu cho caùc ñôn vò vaän taûi theo hình thöùc chæ tieâu keá hoaïch, khoâng coù kinh doanh. Taát caû chæ tieâu keá hoaïch ñeàu do Sôû Giao thoâng vaän taûi Thaønh phoá giao vaø quyeát ñònh haøng naêm. Coâng ty chæ thöïc hieän nhieäm vuï nhaän xaêng daàu töû Toång kho Nhaø Beø, toàn chöùa taïi caùc cöûa haøng xaêng daàu vaø cung caáp laïi cho xe khaùch, vaän taûi cuûa caùc ñôn vò ñöôïc giao chæ tieâu. Giai ñoaïn naøy Nhaø nöôùc khoâng cho pheùp kinh doanh xaêng daàu. 2.2.2 Thôøi kyø 1988-2000: keå töø khi Ñaûng vaø Nhaø nöôùc thöïc hieän chính saùch ñoåi môùi kinh teá, ngaønh xaêng daàu böôùc ñaàu ñöôïc nhaø nöôùc cho pheùp kinh doanh baùn leû phuïc vuï tieâu duøng. Coâng ty töøng böôùc chuyeån ñoåi hình thöùc hoaït ñoäng chuyeån sang kinh doanh baùn leû xaêng daàu. Naêm 1992, Uûy ban Nhaân daân Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù quyeát ñònh soá 2471/QÑ-UB ngaøy 26/1/1992 veà vieäc thaønh laäp coâng ty 23 Vaät tö Thieát bò giao thoâng vaän taûi treân cô sôû saùp nhaäp Xí nghieäp cung öùng nhieân lieäu vaøo coâng ty dòch vuï giao thoâng vaän taûi. Tuy nhieân böôùc ngoaëc chính thöùc cuûa coâng ty trong vieäc kinh doanh xaêng daàu ñoù laø naêm 1993. Nhaø nöôùc ban haønh nghò ñònh 388/HÑBT veà vieäc saép xeáp laïi doanh nghieäp nhaø nöôùc. Cô sôû vaät chaát chính cuûa coâng ty bao goàm 21 cöûa haøng xaêng daàu naèm raûi raùc treân caùc truïc loä chính trong thaønh phoá, 3 cöûa haøng kinh doanh vaät tö vaø 2 kho baõi vôùi toång dieän tích laø 15.000 m2. Coâng ty coù ñoäi xe boàn 4 chieác loaïi 12.000 lít ñöôïc ñaàu tö môùi vaøo naêm 1997 phuïc vuï cho vaän chuyeån noäi boä, giaûm daàn vieäc thueâ xe töø beân ngoaøi. * Saûn xuaát kinh doanh: trong thôøi kyø naøy coâng ty taäp trung vaøo phaùt trieån baùn leû vaø baùn buoân xaêng daàu cho caùc nhaø maùy xí nghieäp. Saûn löôïng xaêng daàu baùn ra coù xu höôùng giaûm vaøo naêm 1999 vaø 2000. Lyù do laø coâng ty chöa coù cô cheá giaù hôïp lyù vaø chöa coù boä phaän tieáp thò baùn haøng, coâng ty chöa coù ñoäi xe boàn vaän chuyeån maø haàu heát phaûi ñi thueâ beân ngoaøi neân giaûm khaû naêng caïnh tranh cuûa coâng ty. Caùc ngaønh haøng khaùc nhö kinh doanh vaät tö, truï bôm ñeàu giaûm maïnh do coâng ty chöa chuû ñoäng ñöôïc maët haøng kinh doanh chính, nhaø nöôùc cho pheùp moïi thaønh phaàn kinh teá tham gia xuaát nhaäp khaåu tröïc tieáp. Doanh thu xaêng daàu haøng naêm chieám töø 95-98 % toång doanh thu (xem phuï luïc soá 2). Phaàn coøn laïi laø doanh thu kinh doanh vaät tö nhö voû ruoät xe, caùc thieát bò chuyeân duøng trong ngaønh giao thoâng, truï bôm cô Bennett. * Ñaàu tö cô sôû vaät chaát: Töø naêm 1997, coâng ty coù kyù hôïp ñoàng taøi trôï vôùi taäp ñoaøn ESSO trong thôøi haïn 20 naêm vôùi toång soá tieàn taøi trôï 1,4 trieäu USD. Nhôø soá tieàn taøi trôï naøy maø coâng ty coù voán ñeå naâng caáp vaø ñaàu tö laïi 21 cöûa haøng xaêng daàu, do vaäy maø heä thoáng cöûa haøng coâng ty nhöõng naêm gaàn ñaây ñöôïc ñaùnh giaù laø hieän ñaïi vaø ñeïp ôû Thaønh phoá. Coâng ty ñaàu tö söûa chuõa môùi cöûa haøng xaêng daàu soá 8 taïi 917 ñöôøng 3/2 quaän 11 theo tieâu chuaån quoác teá cuûa ESSO, laø moät trong nhöõng cöûa 24 haøng hieän ñaïi nhaát khu vöïc Ñoâng Nam AÙ. Nhìn chung trong thôøi gian naøy, coâng ty chöa ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng maïng löôùi baùn leû, heä thoáng kho baõi, dòch vuï röûa xe, vaên phoøng cho thueâ maø chæ taäp trung ñaàu tö naâng caáp cöûa haøng xaêng daàu hieän höõu. * Nguoàn nhaân löïc: Laø doanh nghieäp nhaø nöôùc, coâng ty chöa chuù troïng nhieàu ñeán vieäc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc. Cô cheá troïng duøng nhaân taøi chöa coù. Heä thoáng löông thöôûng mang tính caøo baèng, theo heä thoáng thang baûng löông cuûa nhaø nöôùc. Tieàn löông chöa thöïc söï laø ñoaøn baåy kích thích moïi ngöôøi laøm vieäc. Chöa coù chính saùch hoå trôï ñoäng vieân caùn boä nhaân vieân tham gia hoïc taäp naâng cao trình ñoä. Cô cheá boå nhieäm chöa chuù troïng nhieàu vaøo naêng löïc maø chuù troïng nhieàu vaøo thaâm nieân, tình traïng chính trò, lyù lòch vaø phuï thuoäc nhieàu vaøo cô quan quaûn lyù caáp treân. Ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù coù trình ñoä töø ñaïi hoïc trôû leân thaáp. Ñoä tuoåi trung bình khaù cao. Soá caùn boä quaûn lyù coù tuoåi ñôøi döôùi 30 tuoåi chæ coù 1 ngöôøi. Coù theå noùi coâng ty chöa chuû ñoäng trong vieäc thöïc hieän chieán löôïc nguoàn nhaân löïc (xem phuï luïc soá 3). Nhìn chung trong thôøi gian naøy, coâng ty ñaõ coù nhöõng böôùc chuyeån höôùng maïnh meõ trong kinh doanh, töø cô cheá bao caáp sang cô cheá thò tröôøng. Tuy nhieân coù theå nhaän thaáy hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty chæ laø hoaït ñoäng ñôn ngaønh, chuû yeáu laø kinh doanh baùn leû xaêng daàu vaø nhôùt, caùc ngaønh ngheà khaùc chöa ñöôïc khai thaùc nhö dòch vuï cho thueâ kho, baõi; röûa xe; vaän taûi xe boàn, cho thueâ vaên phoøng; truï bôm caùc thieát bò lieân quan. Coâng ty chæ chuù troïng taäp trung vaøo chieán löôïc baùn leû xaêng daàu, töøng böôùc thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng baùn buoân, cung caáp cho caùc ñôn vò nhaø maùy, xí nghieäp. Chöa chuù troïng vaøo nguoàn nhaân löïc bôûi phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo Nhaø nöôùc, cô cheá ñaõi ngoä ngöôøi taøi chöa coù. Coâng ty cuõng chöa coù chieán löôïc veà voán. Voán kinh doanh hoaøn toaøn laø voán mua traû chaäm, do vaäy hieäu quaû kinh doanh bò aûnh höôûng khoâng ít.. 25 2.2.3 Thôøi kyø 2001- nay: Töø ngaøy 1/1/2001, coâng ty chính thöùc hoaït ñoäng theo moâ hình môùi, ñoù laø moâ hình coâng ty coå phaàn (Coâng ty ñöôïc hình thaønh töø vieäc coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc Coâng ty Vaät tö Thieát bò Giao thoâng Vaän taûi). Hoaït ñoäng cuûa coâng ty ñöôïc môû roäng, khoâng chæ coù kinh doanh xaêng daàu maø chöùc naêng cuûa coâng ty ñöôïc boå sung theâm: Xuaát nhaäp khaåu xaêng daàu, ga, hoùa chaát, thieát bò cho traïm xaêng vaø phöông tieän GTVT; Xaây döïng daân duïng vaø coâng nghieäp; cho thueâ vaên phoøng kho baõi, dòch vuï röûa xe; Vaän chuyeån haøng hoùa vaø haønh khaùch; dòch vuï cung öùng taøu bieån, giao nhaän haøng hoùa, vaän chuyeån xaêng daàu; kinh doanh aên uoáng. Vieäc coâng ty hoaït ñoäng theo moâ hình môùi coâng ty coå phaàn, vôùi soá voán taêng leân 25 tyû ñoàng, ñaõ taïo nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng ty trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Cuoái naêm 2004, COMECO laø coâng ty thaønh vieân cuûa Toång coâng ty Cô khí GTVT Saøi Goøn (SAMCO), hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï-coâng ty con. * Saûn xuaát kinh doanh: Trong giai ñoaïn naøy coâng ty khoâng chæ chuù troïng phaùt trieån maïnh kinh doanh xaêng daàu, phaùt trieån theâm 9 cöûa haøng xaêng daàu môùi (soá cöûa haøng hieän taêng leân 30 vaø hieän ñang coù hôn 50 ñaïi lyù), coâng ty coøn chuù troïng phaùt trieån caùc maõng khaùc nhö dòch vuï cho thueâ kho baõi, röûa xe, voû xe, bình ñieän, xaây döïng traïm xaêng daàu, kinh doanh vaän chuyeån xaêng daàu baèng xe boàn. Veà voán kinh doanh, do coù thuaän lôïi ñöôïc huy ñoäng voán döôùi hình thöùc coå phaàn, coâng ty ñaõ chuû ñoäng trong vieäc tìm kieám voán kinh doanh döôùi hình thöùc phaùt haønh coå phieáu, traùi phieáu. Töø ñaàu naêm 2001, coâng ty xaùc ñònh ñeå kheùp kín quy trình kinh doanh, taêng khaû naêng caïnh tranh cuõng nhö phaùt trieån thaønh doanh nghieäp ñaàu moái kinh doanh xaêng daàu, coâng ty caàn coù kho chöùa ñeå ñaùp öùng ñuû ñieàu kieän theo quy cheá kinh doanh xaêng daàu cuûa Chính phuû. Naêm 2002, Coâng ty ñöôïc UBND Tænh Ñoàng Nai chaáp thuaän cho pheùp xaây döïng Toång kho xaêng daàu taïi Huyeän Nhôn Traïch- Ñoàng Nai. Coù theå thaáy hoaït ñoäng cuûa coâng ty ñaõ böôùc sang trang môùi. Keát quaû saûn xuaát kinh doanh trong 3 naêm 2002-2004 (xem phuï luïc soá 4) 26 * Ñaàu tö cô sôû vaät chaát: Xaùc ñònh kinh doanh xaêng daàu vaãn laø ngaønh kinh doanh chuû löïc, coâng ty ñaõ taäp trung phaùt trieån maïng löôùi baùn leû. Trong 4 naêm qua, coâng ty ñaõ xaây döïng theâm 9 cöûa haøng xaêng daàu, naâng soá cöûa haøng leân 30. Hieän nay, coâng ty ñang laø doanh nghieäp ñöùng thöù 2 sau Xí nghieäp baùn leû xaêng daàu Petrolimex veà soá cöûa haøng xaêng daàu. Ngoaøi ra coâng ty coøn ñaàu tö mua theâm 14 xe boàn naâng soá xe boàn coâng ty leân 18 chieác. Xaây döïng xöôûng laép raùp vaø kinh doanh truï bôm ñieän töû theo baûn quyeàn TATSUNO cuûa Nhaät, thaønh laäp xöôûng söûa chöõa xe oâ toâ, xaây döïng kho Thuû Ñöùc treân dieän tích 12.000 m2 ñeå cho thueâ (xem phuï luïc soá 5 ) * Nguoàn nhaân löïc: Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa nguoàn löïc löïc trong vieäc thaønh baïi cuûa coâng ty. Töø ñaàu naêm 2001 khi chuyeån sang hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty coå phaàn, coâng ty ñaõ thöïc hieän ngay vieäc ñaàu tö vaøo nguoàn nhaân löïc. Hoäi ñoàng Quaûn trò ñaõ boå nhieäm môùi caùc chöùc danh chuû choát nhö: Keá toaùn Tröôûng, Tröôûng phoøng Kinh doanh, Tröôûng phoøng Ñaàu tö-Xaây döïng, Tröôûng Ban Tin hoïc, boå nhieäm moät soá cöûa haøng tröôûng nhö cöûa haøng soá 26, 27, 32. Hôn nöõa coâng ty coù chính saùch ñaøi thoï cho caùn boä nhaân vieân coâng ty tham gia hoïc taäp. Hieän nay, coâng ty cöû ñi ñaøo taïo 2 Thaïc syõ, hôn 10 caùn boä hoïc Ñaïi hoïc. Ngoaøi ra coâng ty coøn taøi trôï hoïc boång cho caùc sinh vieân khoa Daàu khí, Cô khí, Ñieän, Xaây döïng, Taøi chính coâng, Chöùng khoaùn, nghieäp vuï kho xaêng daàu. Haøng naêm coâng ty ñeàu toå chöùc hoïc taäp naâng cao trình ñoä vaø tay ngheà cho Caùn boä nhaân vieân. Ñieàu quan troïng nhaát cuûa coâng ty trong chieán löôïc nguoàn nhaân löïc laø thay ñoåi veà chính saùch ñaõi ngoä thu huùt nhaân taøi. Tieàn löông vaø tieàn thöôûng ñöôïc traû döïa treân hieäu quaû coâng vieäc vaø nhieäm vuï cuûa töøng vò trí. Tình hình nhaân söï cuûa coâng ty ñöôïc theå hieän qua phuï luïc soá 6. 2.3 PHAÂN TÍCH CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN HOAÏT ÑOÄNG SAÛN XUAÁT KINH DOANH CUÛA COÂNG TY COMECO 27 2.3.1 Moâi tröôøng toaøn cuïc: vôùi ngaønh kinh doanh xaêng daàu, caùc yeáu toá caàn nghieân cöùu laø caùc yeáu toá kinh teá, yeáu toá chính trò vaø phaùt luaät, yeáu toá vaên hoùa xaõ hoäi, yeáu toá coâng ngheä vaø vaán ñeà moâi tröôøng coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty. 2.3.1.1 Tình hình kinh teá: Trong thaäp kyõ qua, thöông maïi quoác teá phaùt trieån maïnh, giaù trò thöông maïi veà haøng hoùa vaø dòch vuï taêng nhanh, töø 4.300 tyû USD naêm 1990 leân 13.109 tyû USD naêm 2002. Toác ñoä taêng tröôûng khoái thöông maïi taêng bình quaân treân 7%/naêm. Cuøng vôùi xu höôùng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá trong thaäp kyõ vöøa qua, nhieàu toå chöùc kinh teá thöông maïi ñaõ ra ñôøi vaø hoaït ñoäng khaù hieäu quaû. Möùc ñoä môû cöûa cuûa neàn kinh teá cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi ñöôïc caûi thieän ñaùng keå. Vieät nam ñaõ thöïc hieän coâng cuoäc ñoåi môùi kinh teá töø naêm 1986, traõi qua gaàn 20 naêm, ñeán nay neàn kinh teá nöôùc ta ñaõ ñaït toác ñoä taêng tröôûng khaù cao, bình quaân 7,3%/naêm trong thôøi kyø 1990-2004, chæ ñöùng sau Trung Quoác. Tuy xuaát phaùt ñieåm coøn thaáp nhöng vôùi nhöõng thaønh töïu thu ñöôïc khích leä raát nhieàu treân con ñöôøng tieáp tuïc caùc chính saùch ñoåi môùi kinh teá theo höôùng thò tröôøng vaø hoäi nhaäp. Vôùi vieäc gia nhaäp AFTA vaø caùc khu vöïc kinh teá khu vöïc cuõng nhö gia nhaäp WTO ñang ñeán gaàn seõ mang laïi raát nhieàu cô hoäi cuõng nhö nguy cô thöû thaùch cho taát caû caùc doanh nghieäp. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, hoaït ñoäng ngaân haøng vaø taøi chính oån ñònh, laõi suaát tín duïng lieân ngaønh ôû möùc oån ñònh töø 0.65-0.85%/thaùng, döï baùo trong nhöõng naêm ñeán, möùc laõi suaát seõ oån ñònh trong khoaûng 0.6- 0.85%/thaùng. Tyû giaù giöõa ñoàng Vieät nam vaø ñoàng ñoâ la Myõ luoân ñöôïc nhaø nöôùc duy trì ôû möùc oån ñònh (khoaûng 15.850 ñ ñeán 16.000 ñ/USD). Vieäc tyû giaù oån ñònh vaø taêng nheï seõ giuùp kích thích xuaát khaåu, oån ñònh giaù caùc maët haøng thieát yeáu trong nöôùc, oån ñònh ñôøi soáng nhaân daân. Cuøng vôùi tyû giaù, möùc laõi suaát oån ñònh goùp phaàn thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn voán vaøo kinh doanh, ñeán quyù 01/2004 caû nöôùc ñaõ coù hôn 91 khu coâng nghieäp, 3 khu cheá xuaát, hôn 72.016 doanh nghieäp, goùp phaàn 28 ngaøy caøng taêng nhu caàu söû duïng xaêng daàu cuûng nhö ñoùng goùp vaøo taêng tröôûng GDP (nguoàn: Boä Keá hoaïch & Ñaàu tö ). Theo baùo caùo cuûa Boâ Thöông maïi, khi GDP taêng 1% thì nhu caàu tieâu thuï xaêng daàu taêng 1,24%. Neàn kinh teá Vieät nam hieän nay ñang trong chu kyø taêng tröôûng. Naêm 2005 döï baùo taêng 7,5% vaø caùc naêm sau döï baùo möùc taêng tröôûng khoaûng 7-8%. Ñieàu naøy mang laïi cô hoäi cho coâng ty trong vieäc taêng saûn löôïng xaêng daàu baùn ra cuõng nhö lôïi nhuaän. Tyû leä taêng tröôûng GDP vaø tyû leä taêng tröôûng nhu caàu xaêng daàu ôû Vieät Nam Naêm Taêng tröôûng GDP (%) Tieâu thuï (trieäu taán) Tyû leä taêng (%) 1997 8,20 5.947 0,80 1998 5,80 6.731 13,18 1999 5,50 7.325 8,82 2000 5,60 7.800 6,48 2001 6,70 8.580 10,00 TL taêng BQ(%) 6,36 7,86 Nguoàn: Boä Thöông maïi 2.3.1.2 Tình hình chính trò, luaät phaùp: Trong nhöõng naêm qua, tình hình chính trò treân theá giôùi bieán ñoäng heát söùc phöùc taïp, caùc xung ñoät saéc toäc, toân giaùo dieãn ra treân nhieàu quoácgia, caùc cuoäc caùch maïng nhung ñaõ ñaåy nhieàu nöôùc ñeán tình traïnh baát oån. Trong khi ñoù, Vieät nam döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng Coäng saûn Vieät nam, tình hình chính trò, traät töï an toaøn xaõ hoäi raát oån ñònh, vaø coù theå noùi ñoù laø ñieåm ñeán an toaøn cho moïi ngöôøi. Vieäc giöõ vaãn tình hình chính trò, traät tö an toaøn xaõ hoäi ñaõ taïo ra moâi tröôøng ñaàu tö, saûn xuaát vaø kinh doanh heát söùc thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp. Vieät nam coù moät lôïi theá raát lôùn trong vieäc thu huùt ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Xu theá hoaø bình, hôïp taùc, toân troïng quyeàn töï quyeát cuûa caùc daân toäc ñang laø xu theá chuû ñaïo hieän nay. Vieäc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc thöïc hieän chính saùch muoán laø baïn cuûa taát caû caùc nöôùc laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho moâi tröôøng ñaàu tö, kinh doanh taïi Vieät nam. Ñieàu naøy mang laïi cô hoäi cho coâng ty trong vieäc môû roäng hôïp taùc kinh doanh, môû roäng thò tröôøng vaø coù theâm nhieàu khaùch haøng môùi. 29 Ñoái vôùi ngaønh kinh doanh xaêng daàu thì vai troø cuûa chính phuû coù aûnh höôûng lôùn ñeán vaø tröïc tieáp thoâng qua chính saùch ñieàu haønh rieâng ñoái vôùi ngaønh xaêng daàu thoâng qua vieäc quaûn lyù nhaäp khaåu, giaù traàn, buø loã…Hieän nay Vieäc buø loã thöôøng chaäm neân gaây raát nhieàu khoù khaên cho caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu do phaûi chòu laõi vay ngaân haøng. Ñaây laø ruûi ro laøm giaûm lôïi nhuaän vaø hieäu quaû kinh doanh cho coâng ty. Tuy nhieân trong thôøi gian saép tôùi, nhaø nöôùc seõ giaûm daàn vieäc buø loã, ñöa giaù xaêng daàu trong nöôùc tieäm caän vôùi giaù theá giôùi vaø khoâng quaûn lyù giaù traàn, nhaø nöôùc chæ ñöa ra giaù ñònh höôùng vaø giao cho doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu töï quyeát ñònh giaù baùn treân cô sôû giaù ñònh höôùng vôùi bieân ñoä töø 5-10%. Ñaây laø tín hieäu raát toát cho caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu, trong ñoù coù COMECO vì hoï seõ chuû ñoäng hôn trong kinh doanh, xaùc ñònh möùc giaù hôïp lyù ñaûm baûo tính caïnh tranh ñoàng thôøi ñaûm baûo buø ñaép chi phí, coù tích luõy voán. 2.3.1.3 Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi: Veà maët vaên hoùa xaõ hoäi, COMECO ñaõ phaùt huy tích cöïc cuûa vaên hoùa phöông Ñoâng vaø tinh hoa vaên hoùa phöông Taây trong quaù trình hoaït ñoäng theå hieän qua trieát lyù kinh doanh ñaày tính vaên hoùa, nhaán maïnh muïc tieâu laâu daøi, chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh thích nghi moâi tröôøng, trong ñoù ñaëc bieät laø chính saùch ñaûm baûo soá löôïng, chaát löôïng haøng hoùa vaø dòch vuï, taïo uy tín cho thöông hieäu, ñaùp öùng toái ña nhu caàu cuûa khaùch haøng vôùi phöông chaâm “COMECO vì khaùch haøng phuïc vuï”, tuaân thuû nghieâm tuùc caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng, phoøng chaùy chöõa chaùy vaø an sinh xaõ hoäi. Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi ngaøy caøng naâng cao, ñoøi hoûi chaát löôïng dòch vuï, phuïc vuï ngaøy caøng cao. Ñaây laø cô hoäi cho COMECO trong caïnh tranh vôùi caùc ñoái thuû khaùc vaø thu huùt theâm khaùch haøng vì COMECO ñaõ xaùc ñònh chaát löôïng phuïc vuï laø then choát vaø ñaõ tieán haønh thöïc hieän nhieàu naêm nay, ñaõ xaây döïng qui trình baùn leû xaêng daàu, aùp duïng ñoàng boä taïi heä thoáng cöûa haøng cuûa mình vaø ñaõ ñöa vaøo heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 901:2000. 30 2.3.1.4 Yeáu toá daân soá Vieät Nam laø moät nöôùc ñoâng daân, vôùi möùc taêng tröôûng haøng naêm töông ñoái cao so vôùi theá giôùi. Vì vaäy yeáu toá naøy ñaõ taïo neân moät löôïng caàu lôùn vaø taêng haøng naêm veà caùc saûn phaåm daàu cho ngaønh xaêng daàu Vieät Nam. Vieät nam laø moät trong nhöõng nöôùc coù toác ñoä taêng daân soá töông ñoái cao vaø laø nöôùc coù daân soá treû. Do vaäy nhu caàu veà xaêng daàu seõ taêng qua caùc naêm. Ñaây laø cô hoäi cho coâng ty COMECO trong vieäc môû roäng thò phaàn. NHU CAÀU TIEÂU THUÏ SAÛN PHAÅM DAÀU BÌNH QUAÂN ÑAÀU NGÖÔØI Naêm 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Daân soá (Tr.ngöôøi) 69,4 70,9 72,5 74,0 75,3 76,71 78,06 79,31 Nhu caàu SP (Ng.Taán) 2.719 3.605 4.303 4.950 5.709 6.280 6.400 7.130 BQ ñaàu ngöôøi (Taán-m3) 0,039 0,050 0,059 0,066 0,075 0,081 0,082 0,090 Tyû leä (%) x 28,2 18,0 11,86 15,15 8,0 1,23 9,75 (Nguoàn : - Toång cuïc Thoáng keâ, Nieân giaùm thoáng keâ, Haø Noäi : NXB Thoáng keâ, 1997 - Toång cuïc TK, Tö lieäu Kinh teá 7 nöôùc Asean, Haø Noäi : NXB Thoáng keâ, 1997). NHAÄP KHAÅU XAÊNG DAÀU QUA CAÙC NAÊM ÔÛ VIEÄT NAM ÑVT: 1.000 taán-m3 Naêm 2000 8.747 100% Naêm 2001 8.998 103% Naêm 2002 9.540 106% Naêm 2003 9.626 101% Naêm 2004 10.562 110% (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2004) 2.3.1.5 Yeáu toá coâng ngheä: Chính phuû ñang thuùc ñaåy ñoåi môùi vaø naâng cao trình ñoä khoa hoïc vaø coâng ngheä. Vôùi söï phaùt trieån nhö vuõ baûo cuûa khoa hoïc kyõ thuaät ngaøy nay ñaõ laøm cho coâng ngheä cuûa ngaønh daàu khí ñöôïc lieân tuïc ñoåi môùi. Ñieàu naøy taïo ra moät aùp löïc lôùn cho caùc ñôn vò kinh doanh xaêng daàu cuõng nhö cô hoäi öùng duïng nhöõng coâng ngheä hieän ñaïi ñeå cung caáp nhöõng dòch vuï môùi vôùi chaát 31 löôïng cao. Tính töï ñoäng hoùa vaø tính ña naêng cuûa coâng ngheä ngaøy caøng hieän ñaïi. Vieäc thay ñoåi coâng ngheä theo höôùng hieän ñaïi seõ naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho doanh nghieäp, thu huùt theâm nhieàu khaùch haøng, giaûm chi phí, ñaûm baûo soá löôïng, chaát löôïng. Hieän nay, coâng ty COMECO ñaõ thay ñoåi toaøn boä maùy moùc thieát bò nhö truï bôm, heä thoáng boàn chöùa, ñöôøng oáng coâng ngheä, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, heä thoáng chieáu saùng…theo coâng ngheä môùi, hieän ñaïi töø nguoàn tieàn taøi trôï 1,4 trieäu USD cuûa taäp ñoaøn ESSO. Ñaây laø moät thuaän lôïi cho coâng ty trong kinh doanh. 2.3.2 Moâi tröôøng ngaønh: chuû yeáu phaân tích caùc yeáu toá chuû yeáu sau: ñoái thuû caïnh tranh, nhaø cung caáp, khaùch haøng, saûn phaåm thay theá. 2.3.2.1 Ñoái thuû caïnh tranh: hieän nay, treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh, vieäc tham gia kinh doanh baùn leû xaêng daàu coù söï tham gia cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá nhaø nöôùc, coå phaàn, tö nhaân, lieân doanh vôùi toång soá cöûa haøng xaêng daàu laø 567. Trong ñoù doanh nghieäp nhaø nöôùc chieám 19,2% (109 cöûa haøng). Coâng ty TNHH chieám ._.aønh caùc vieäc nhö vaän ñoäng baùo, ñaøi thöïc hieän caùc phoùng söï veà caùc maët hoaït ñoäng cuûa coâng ty; ñöa caùc baûn tin thoâng qua caùc leã sô keát, toång keát, ... haøng naêm; tham döï caùc hoäi chôï trieån laõm quaûng caùo. Qua ñoù quaûng caùo, tuyeân truyeàn ñeå coù söï hieåu bieát tích cöïc veà coâng ty töø phía khaùch haøng, töø chính quyeàn ñòa phöông. Haøng naêm coâng ty toå chöùc hoäi nghò khaùch haøng, ñaây laø moät phöông thöùc truyeàn thoâng tröïc tieáp taïo ñöôïc söï gaàn guõi giöõa khaùch haøng vôùi coâng ty toát nhaát. Hoäi nghò khaùch haøng phaûi ñöôïc toå chöùc ôû nhöõng thôøi ñieåm thích hôïp, cung caáp nhöõng thoâng tin maø khaùch haøng quan taâm. Noäi dung vaø hình thöùc cuûa hoäi nghò phaûi thöôøng xuyeân ñoåi môùi taïo cho khaùch haøng coù caûm giaùc toát veà coâng ty ñeå saün saøng chaáp nhaän caùc hôïp taùc tieáp theo. - Taëng phaåm: Vaät phaåm, quaø taëng quaûng caùo cho khaùch haøng trong caùc ñôït khuyeán maõi, trong caùc dòp leã hoaëc taëng keøm theo haøng hoùa. Qua vieäc söû duïng vaät phaåm “ngaàm” nhaéc cho khaùch haøng vaø taïo khaû naêng laây lan ñeán ngöôøi khaùc trong vieäc ñeán vôùi Comeco. - Ñoái vôùi heä thoáng baùn buoân : Toaøn boä heä thoáng naøy taäp trung veà vaên phoøng coâng ty. Vieäc tìm kieám khaùch haøng laø quan troïng nhaát. Coâng ty caàn coù nhöõng chính saùch cuï theå ñeå khuyeán khích nhaân vieân tieáp thò tìm kieám khaùch haøng. Ñoàng thôøi caùn boä nhaân vieân cuûa coâng ty phaûi coù tinh thaàn traùch nhieäm cao ñoái vôùi coâng vieäc ñöôïc giao, cuõng nhö yù thöùc ñöôïc vieäc caàn phaûi taïo ñöôïc moái quan heä toát vôùi khaùch haøng. Vaên phoøng coâng ty laø nôi giao dòch vôùi khaùch haøng, cho neân cuõng caàn phaûi trang trí nôi laøm vieäc saïch ñeïp, ngaên naép. Beân caïnh ñoù caàn phaûi xaây döïng phong caùch tieáp xuùc vôùi khaùch haøng vöøa vaên minh lòch söï, vöøa theå hieän söï baøi baûn trong coâng vieäc quaûn lyù ñieàu haønh, taïo cho khaùch haøng coù söï caûm nhaän toát vaø tin caäy coâng ty. Toå chöùc laïi keânh phaân phoái ngay khi kho xaêng daàu xaây döïng xong. Muoán vaäy coâng ty caàn taêng cöôøng ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù vaø nhaân vieân 63 tieáp thò ñeå toå chöùc nghieân cöùu vaø töøng böôùc thieát laäp moái quan heä vôùi caùc ñoái töôïng khaùch haøng nhö sô ñoà döôùi ñaây: Toå chöùc kinh doanh cuûa coâng ty nhö sau: b. Chieán löôïc ñaàu tö : Ñeå thöïc hieän hieäu quaû caùc chieán löôïc neâu treân, coâng ty COMECO caàn phaûi coù chieán löôïc ñaàu tö hôïp lyù. Ñeå chuû ñoäng veà nguoàn haøng, COMECO seõ ñaàu tö xaây döïng Toång kho xaêng daàu COMECO taïi Ñoàng Nai. Ñeå phaùt trieån heä thoáng cöûa haøng xaêng daàu, COMECO caàn ñaàu tö mua ñaát, thueâ ñaát vaø xaây döïng cöûa haøng. Keá hoaïch voán ñaàu tö ñeán naêm 2010 döï kieán nhö sau : Haïng muïc Voán ñaàu tö Voán vay, voán phaùt haønh coå phieáu Voán töï coù Kho xaêng daàu 100 tyû ñoàng chuû yeáu laø voán huy ñoäng töø vieäc phaùt haønh coå phieáu môùi 15 cöûa haøng xaêng daàu môùi 30 tyû Voán töï coù Khaùch haøng coâng nghieäp Trong nöôùc Ngöôøi tieâu duøng Ñaïi lyù Ngöôøi tieâu duøng g ñaïiToån lyù Nhaø nhaäp khaåu Khaùch haøng taøu bieån 64 Ñoái vôùi kho xaêng daàu, vieäc phaùt haønh coå phieáu ñeå huy ñoäng voán seõ tieán thaønh theo nhieàu giai ñoaïn theo tieán trình ñaàu tö xaây döïng. Voán ñaàu tö cho cöûa haøng xaêng daàu môùi seõ laø voán tích luõy cuûa coâng ty ñeå xaây döïng. c. Chieán löôïc Voán: Voán laø vaán ñeà maø caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu ñang gaëp khoù khaên, cuï theå laø nguoàn voán kinh doanh chuû yeáu laø voán vay, COMECO cuõng nhö vaäy. Ñeå giaûi quyeát khoù khaên naøy, coâng ty caàn huy ñoäng voán qua caùc keânh : - Vay voán töø caùc ngaân haøng Thöông maïi : Tieáp tuïc duy trì vaø cuõng coá moái quan heä vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi nhö Vietcombank, Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân, Saøi goøn Thöông tín, Eximbank. - Phaùt haøng coå phieáu : ñaây laø lôïi theá cuûa coâng ty so vôùi caùc doanh nghieäp khaùc. Hieän nay, coâng ty ñaõ ñöôïc uûy ban Chöùng khoaùn nhaø nöôùc cho pheùp huy ñoäng voán qua thò tröôøng chöùng khoaùn. Vieäc huy ñoäng voán seõ ñöôïc thöïc hieän theo töøng phöông aùn ñaàu tö cuï theå. - Vay voán töø caùc quyõ öu ñaõi ñaàu tö : tìm kieám nguoàn voán töø caùc quyõ öu ñaõi ñaàu tö, caùc quyõ töø caùc toå chöùc phi chính phuû cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. - Huy ñoäng voán khaùc : ñoù laø voán do caùc coâng ty Thöông maïi cung caáp tín duïng thöông maïi baèng caùch baùn haøng traû chaäm. d. Chieán löôïc nguoàn nhaân löïc Quaûn trò kinh doanh suy cho cuøng laø quaûn trò nhaân söï, neáu khoâng coù con ngöôøi thì caùc chieán löôïc ñaët ra ñeàu khoâng coù tính khaû thi. Vì vaäy coâng ty caàn phaûi hoaïch ñònh chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø chính saùch ñoäng vieân nhaân vieân taäp trung vaøo caùc noäi dung chính sau: Cô caáu toå chöùc: hieän nay moâ hình toå chöùc coâng ty chöa oån ñònh. Coâng ty hieän coù 01 Giaùm ñoác vaø 01 phoù Giaùm ñoác giuùp vieäc. Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty ngaøy caøng ña daïng veà caû ngaønh ngheà vaø maët haøng, do vaäy Ban Giaùm ñoác caàn 65 ñöôïc boå sung cuõng nhö cô caáu laïi boä maùy giuùp vieäc, boä maùy tham möu caáp trung. Moâ hình coâng ty caàn tieán ñeán laø: SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC COÂNG TY GIAÙM ÑOÁC 3. PGÑ KINH DOANH P. KYÕ THUAÄT P. KT– TC P. TC - HC XÖÔÛNG LAÉP RAÙP TRUÏ BÔM XÖÔÛNG SÖÛA XE OÂTOÂ BAN KD KHO KHOÁI CHXD P.R/D P. ÑT- XD BAN TIN HOC PGÑ KYÕ THUAÄT PGÑ TAØI CHÍNH P.KD XN XD KHOÁI CHVT Hoaïch ñònh nguoàn nhaân söï: Cô sôû cuûa vieäc xaùc ñònh nhu caàu nhaân söï trong giai ñoaïn töø nay ñeán naêm 2010 laø saûn löôïng kinh doanh döï kieán trong töøng naêm. Theo keá hoaïch kinh doanh cuûa naêm 2010, ngoaøi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh nhö hieän nay, coâng ty coøn thaønh laäp theâm Xí nghieäp Xaêng daàu Taïi Nhôn Traïch Ñoàng Nai sau khi xaây döïng vaø ñöa Toång kho Xaêng daàu vaøo hoaït ñoäng. Döï kieán nhaân söï cuûa coâng ty seõ taêng nhanh ôû caáp caùn boä quaûn lyù. Hieän taïi caùn boä quaûn lyù trong toaøn coâng ty coù 38 ngöôøi (chieám tyû leä 10,41%). Döï kieán ñeán naêm 2010 boä maùy quaûn lyù laø 70 ngöôøi, chieám tyû leä 14%. 66 Thoâng qua vieäc döï baùo nhu caàu nguoàn nhaân löïc, Coâng ty caàn xaùc ñònh caùc chính saùch tuyeån duïng, ñoäng vieân vaø phaùt trieån ngheà nghieäp sau ñaây : Chính saùch tuyeån duïng: Nguoàn nhaân söï ñöôïc tuyeån duïng theo nhu caàu thöïc teá cuûa coâng ty. Tuøy theo vò trí vaø coâng vieäc maø coâng ty ñöa ra caùc chính saùch tuyeån duïng thích hôïp. Vieäc tuyeån duïng seõ ñöôïc phaân loaïi hai ñoái töôïng tuyeån chính: caùn boä ñieàu haønh vaø nhaân vieân. Caùn boä ñieàu haønh seõ tuyeån chuû yeáu töø caùc tröôøng ñaïi hoïc coù uy tín trong vaø ngoaøi nöôùc nhö Ñaïi hoïc Kinh teá, Ngoaïi thöông, Baùch Khoav.v... Ñoái vôùi nhaân vieân, coâng ty coù chính saùch tuyeån öu tieân töø con em caùn boä coâng nhaân vieân trong coâng ty theo moät soá tieâu chuaån quy ñònh nhaát ñònh, nhö: tuoåi döôùi 25, trình ñoä vaên hoaù 12/12, öu tieân nam, v.v... Caùch laøm naøy nhaèm taïo ñieàu kieän cho ngöôøi lao ñoäng gaén boù vôùi coâng ty hôn. Chính saùch phaùt trieån ngheà nghieäp: Coâng ty coi ñaây laø bieän phaùp ñeå huaán luyeän vaø ñaøo taïo nghieäp vuï chuyeân moân cho nhaân vieân môùi, naêng löïc quaûn lyù cho caùn boä phuï traùch phoøng ban, ñoäi nguõ tröôûng, phoù cöûa haøng. * Ñoái vôùi nhaân vieân môùi : chuû yeáu coâng ty seõ aùp duïng ñaøo taïo taïi choã, döôùi hình thöùc chuû yeáu nhöõng ngöôøi coù kinh nghieäm seõ keøm caëp caùc nhaân vieân môùi; Hoaëc cho nhaân vieân ñi hoïc nhöõng lôùp nghieäp vuï ngaén ngaøy hoaëc hoã trôï kinh phí hoïc ngoaøi giôø. Maët khaùc, coù theå aùp duïng hình thöùc luaân phieân coâng taùc ñeå giuùp cho nhaân vieân laøm quen vôùi moïi coâng vieäc vaø tình huoáng kinh doanh. * Ñoái vôùi caáp quaûn lyù : Ñònh höôùng ñoä tuoåi cuûa caùn boä quaûn lyù caáp phoøng phaûi döôùi 40 tuoåi. Trong quaù trình laøm vieäc, coâng ty seõ taïo cho caùn boä quaûn lyù luaân phieân coâng taùc trong caùc lónh vöïc khaùc nhau ñeå naém baét coâng vieäc; cöû caùn boä ñi hoïc nhöõng lôùp quaûn lyù veà chuyeân moân, ... Chính saùch ñoäng vieân: Chính saùch naøy coâng ty seõ duøng ñeå giaûm bôùt tuyeån duïng nhaân vieân môùi baèng vieäc kích thích taêng naêng suaát lao ñoäng. 67 Trong töông lai, coâng ty seõ tieáp tuïc duy trì vaø caûi tieán caùc chính saùch ñoäng vieân ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng thoâng qua chính saùch löông boång vaø ñaõi ngoä. Ñaây seõ laø yeáu toá chính ñeå ngöôøi lao ñoäng gaén boù vôùi coâng ty vaø tích cöïc laøm vieäc. Maët khaùc, coâng ty seõ taïo ra moâi tröôøng laøm vieäc phuø hôïp cho nhaân vieân. Coâng ty seõ trang bò maùy moùc hieän ñaïi, naâng caáp cô sôû vaät chaát laøm vieäc, coá gaéng phaân coâng coâng taùc hôïp lyù, phuø hôïp vôùi khaû naêng chuyeân moân ñeå kích thích vaø gaây höùng thuù laøm vieäc. Ngoaøi ra vieäc nhaän bieát, ñaùnh giaù thaønh tích coâng taùc cuõng nhö taïo cô hoäi thaêng tieán cho nhaân vieân cuõng ñöôïc Coâng ty coi troïng. KIEÁN NGHÒ KIEÁN NGHÒ ÑOÁI VÔÙI CHÍNH PHUÛ: Veà chính saùch thueá: Nhaø nöôùc caàn thöïc hieän chính saùch thueá nhaäp khaåu oån ñònh ñeå doanh nghieäp chuû ñoäng trong vieäc kinh doanh cuõng nhö xaây döïng caùc chính saùch daøi haïn. Vieäc chính phuû thöôøng xuyeân thay ñoåi thueá suaát nhaäp khaåu khi giaù xaêng daàu theá giôùi bieán ñoäng seõ taùc ñoäng raát lôùn, gaây thieät haïi caùc doanh nghieäp. Veà giaù traàn: Nhaø nöôùc caàn xem xeùt giaù baùn treân cô sôû ñaûm baûo cho caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu. Hieän nay, giaù baùn ñoâi khi thaáp hôn giaù nhaäp khaåu neân caùc doanh nghieäp chòu aùp löïc raát lôùn trong vieäc baûo toaøn voán vaø chaêm lo ñôùi soáng cho ngöôøi lao ñoäng. Trong tröôøng hôïp bò loã, nhaø nöôùc caàn coù chính saùch cho vay öu ñaõi vôùi thueá suaát hôïp lyù nhaèm hoå trôï caùc doanh nghieäp giaûm phí. Caàn ñieàu chænh giaù baùn giöõa caùc maët haøng xaêng vaø daàu, traùnh tình traïng coù söï cheânh leäch lôùn. Vì do giaù baùn cheânh leäch neân nhaø nöôùc raát khoù kieåm soaùt tình traïng gian laän thöông maïi, pha troän giöõa xaêng vaø daàu gaây thieät haïi cho ngöôøi tieâu duøng. Veà phuï thu phí xaêng daàu: möùc thu hieän nay laø 500 ñ/lít ñoái vôùi xaêng vaø 300 ñ/lít ñoái vôùi daàu DO laø töông ñoái cao (chieám töø 4% ñeán 5% giaù baùn). Muïc ñích laø söû duïng cho xaây döïng heä thoáng ñöôøng boä phuïc vuï cho giao thoâng vaän taûi. Tuy 68 nhieân moät löôïng khoâng nhoû daàu DO söû duïng cho saûn xuaát coâng nghieäp, khoâng phuïc vuï cho löu thoâng, laøm taêng giaù thaønh saûn phaåm. Veà chính saùch quaûn lyù: nhaø nöôùc caàn taäp trung quaûn lyù chaët cheõ chaát löôïng xaêng daàu ñeå ñaûm baûo lôïi ích cho ngöôøi tieâu duøng. Vieäc thanh kieåm tra phaûi ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân vaø ñoät xuaát chöù khoâng theo ñònh kyø nhö hieän nay. Neân quy ñònh laïi maøu caùc saûn phaåm xaêng daàu vì hieän nay maøu xaêng daàu chöa thoáng nhaát vì hieän nay xaêng 83 maøu naâu, daàu löûa maøu tím neân vieäc pha troän raát deã xaûy ra vaø raát khoù kieåm soaùt. KIEÁN NGHÒ ÑOÁI VÔÙI THAØNH PHOÁ: Thaønh phoá caàn nhanh choùng thöïc hieän hoaøn chænh quy hoaïch heä thoáng baùn leû xaêng daàu, ñaëc bieät laø ñòa ñieåm vò trí xaây döïng caùc cöûa haøng xaêng daàu môùi. Trong hôn 2 naêm qua, Thaønh phoá taïm ngöng caáp pheùp xaây döïng cuûa haøng xaêng daàu môùi neân caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu treân ñòa baøn Thaønh phoá gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc môû roäng kinh doanh. Caùc doanh nghieäp bò ñoäng trong vieäc mua, thueâ ñaát ñeå xaây döïng cöûa haøng xaêng daàu maëc duø hieän nay toác ñoä ñoâ thò hoùa raát nhanh vaø nhu caàu cuûa ngöôøi daân raát lôùn. KIEÁN NGHÒ ÑOÁI VÔÙI TOÅNG COÂNG TY CÔ KHÍ GTVT SAØI GOØN (SAMCO): vôùi tö caùch laø coâng ty meï (hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï-coâng ty con), SAMCO caàn thöïc hieän chöùc naêng ñieàu tieát, caàn coù chính saùch thoáng nhaát trong toaøn toång coâng ty veà vieäc lieân keát, hoå trôï giöõa caùc coâng ty con, coâng ty meï vôùi coâng ty con trong vieäc tieâu thuï haøng hoùa cuûa nhau, hoå trôï nhau veà ñòa ñieåm, maët baèng, coâng ngheä, maùy moùc thieát bò, nhaân söï…Vieäc hoå trôï lieân keát phaûi ñöôïc thöïc hieän treân tinh thaàn phuïc vuï laãn nhau, ñaûm baûo caùc beân lieân quan ñeàu coù lôïi. 69 KEÁT LUAÄN COMECO laø moät trong nhöõng ñôn vò kinh doanh xaêng daàu haøng ñaàu ôû TP.HCM, cuøng vôùi XNBL cuûa Petrolimex ñaûm nhaän vieäc cung caáp vaø giöõ vöõng oån ñònh thò tröôøng. Vôùi nhöõng thaønh tích trong hoaït ñoäng kinh doanh, COMECO ñaõ ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc taëng nhieàu phaàn thöôûng cao quyù, trong ñoù coù Huaân chöông lao ñoäng haïng nhaát vaøo naêm 2002. Cuõng nhö nhieàu doanh nghieäp khaùc, COMECO luoân ñöùng tröôùc nhöõng khoù khaên, thaùch thöùc cuõng nhö nhöõng cô hoäi do moâi tröôøng mang laïi. Do vaäy vieäc thu thaäp, toång hôïp vaø phaân tích nhöõng maët maïnh, maët yeáu, cô hoäi vaø ruûi ro seõ giuùp coâng ty coù nhöõng ñoái saùch thích hôïp nhaèm duy trì vaø phaùt trieån coâng ty. Caùc chieán löôïc xaây döïng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi coâng ty vaø coù theå trieån khai trong thôøi gian tôùi. Tuy nhieân trong quaù trình thöïc hieän, nhaø quaûn trò caàn xem xeùt theâm caùc yeáu toá môùi (neáu coù) ñeå ñieàu chænh chop phuø hôïp, töø ñoù mang laïi hieäu quaû thieát thöïc cho coâng ty. Do haïn cheá veà nguoàn thoâng tin, trình ñoä, thôøi gian nghieân cöùu neân baøi nghieân cöùu naøy seõ coøn nhöõng thieáu soùt. Phaàn tireån khai thöïc hieän chieán löôïc chöa ñöôïc taùc giaû thöïc hieän. Xin chaân thaønh caùm ôn Tieán Syõ Voõ Thò Quyù ñaõ taän tình höôùng daãn giuùp ñôõ hoaøn thaønh baøi nghieân cöùu naøy. Xin caùm ôn caùc Thaày Coâ Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá TP. Hoà Chí Minh ñaõ truyeàn ñaït cho toâi nhöõng kieán thöùc laøm neàn taûng cho vieäc nghieân cöùu naøy. 70 Phuï luïc 1: HEÄ THOÁNG CÖÛA HAØNG XAÊNG DAÀU COMECO CH XAÊNG DAÀU ÑÒA CHÆ ÑIEÄN THOAÏI CH soá 1 Goùc Lyù Thaùi Toå - Leâ Hoàng Phong, Phöôøng 1, Quaän 10 8 359 704 CH soá 2 549 Ñieän Bieân Phuû, Phöôøng 3, Quaän 3 8 392 836 CH soá 3 178/9 M Ñieän Bieân Phuû, Phöôøng 21, Quaän Bình Thaïnh 8 994 332 CH soá 4 46 Leâ Quang Sung, Phöôøng 2, Quaän 6 9 693 884 CH soá 5 73 Yersin, Phöôøng Caàu OÂng Laõnh, Quaän 1 8 216 637 CH soá 6 710 Hoàng Baøng, Phöôøng 1, Quaän 11 6 691 767 CH soá 7 49 Tröôøng Trinh, Phöôøng 12, Quaän Taân Bình 8 490 097 CH soá 8 917 ñöôøng 3/2, Phöôøng 7, Quaän 11 8 550 466 CH soá 9 79 Lyù Thöôøng Kieät, Phöôøng 8, Quaän Taân Bình 8 645 289 CH soá 10 Goùc Traàn Höng Ñaïo – Nguyeãn Cö Trinh, Phöôøng Nguyeãn Cö Trinh, Quaän 1 8 367 509 CH soá 11 292 Ñinh Boä Lónh, Phöôøng 26, Quaän Bình Thaïnh 5 114 907 CH soá 12 572 Kinh Döông Vöông, Phöôøng 13, Quaän 6 8 756 890 CH soá 13 413/13 Traàn Xuaân Soaïn, Phöôøng Taân Höng, Quaän 7 7 711 091 CH soá 14 450 Kinh Döông Vöông, P. An Laïc A, Quaän Bình Taân 8 750 029 CH soá 15 526 Kinh Döông Vöông, P. An Laïc A, Quaän Bình Taân 8 750 038 CH soá 16 442 Caùch maïng Thaùng 8, Phöôøng 11, Quaän 3 9 316 365 CH soá 17 70 Baïch Ñaèng, Phöôøng 24, Quaän Bình Thaïnh 8 990 983 CH soá 18 42 - 44 Voõ Thò Saùu, Phöôøng Taân Ñònh, Quaän 1 8 291 339 CH soá 19 16/6 Huyønh Taán Phaùt, Phöôøng Phuù Thuaän, Quaän 7 8 390 227 CH soá 20 Khu phoá 4, AÁp Xuaân Tröôøng, Phöôøng Linh Xuaân, Quoác loä Xuyeân AÙ, Thuû Ñöùc 7 240 479 CH soá 21 12A Quang Trung, Phöôøng 11, Quaän Goø Vaáp 9 968 014 CH soá 22 17/5 Phan Huy Ích, Phöôøng 12, Quaän Goø Vaáp 9 873 006 CH soá 23 1/1 Taân Kyø Taân Quyù, Phöôøng Sôn Kyø, Quaän Taân Phuù 8 474 252 CH soá 24 C2 Khu coâng nghieäp Ñöùc Hoøa1 Haïnh Phuùc, Xaõ Ñöùc Hoøa Ñoâng, Huyeän Ñöùc Hoøa, Tænh Long An 072 810 913 CH soá 25 26 Hoà Hoïc Laõm, Phöôøng 16, Quaän 8 7 523 952 CH soá 26 17/3 Huyønh Taán Phaùt, Xaõ Phuù Xuaân, Huyeän Nhaø Beø 7 828 493 CH soá 27 3/40G Döông Coâng Khi, Nhò Taân 1, Taân Thôùi Nhì, Huyeän Hoùc Moân 7 132 961 CH soá 28 23/1 Phan Coâng Hôùn, AÁp Trung Laân, Xaõ Baø Ñieåm, Huyeän Hoùc Moân CH soá 29 Höông loä 80, Phöôøng Bình Höng Hoøa B, Quaän Bình Taân CH soá 30 Aáp 3, Höông loä 2, Xaõ Phöôùc Vónh An, Huyeän Cuû Chi 7 905 836 CH soá 31 439 Phan Vaên Trò, Phöôøng 5, Quaän Goø Vaáp CH soá 32 209 Lyù Thöôøng Kieät, P.7, Q.11 71 CAÙC THAØNH TÍCH ÑAÏT ÑÖÔÏC Naêm 1992: Ñöôïc Hoäi ñoàng Nhaø nöôùc taëng Huaân chöông Lao ñoäng haïng ba Naêm 1998: Ñöôïc Chuû tòch nöôùc taëng Huaân chöông Lao ñoäng haïng nhì Naêm 1999: Ñöôïc Uûy ban nhaân daân TP.HCM taëng baèng khen Naêm 2000: Ñöôïc Chính phuû taëng côø Thi ñua xuaát saéc Naêm 2002: Ñöôïc Chuû tòch nöôùc taëng Huaân chöông Lao ñoäng haïng nhaát. Phuï luïc soá 2: KEÁT QUAÛ SAÛN XUAÁT KINH DOANH TÖØ 1997-2000 ST Chæ tieâu Ñvt 1997 1998 1999 2000 1 Toång Doanh thu Trñ 397.854 302.876 261.707 394.907 * Doanh thu xaêng daàu Trñ 381.925 287.002 253.841 379.505 2 Saûn löôïng xaêng daàu Trieäu L 100.377 66.792 58.774 88.714 Saûn löôïng nhôùt 1.000 L 662 713 709 786 Truï bôm Truï 53 609 627 629 Voû ruoät xe Boä 876 2.275 765 6.123 2 Voán kinh doanh 1.000 ñ 13.432.55 15.579.83 16.417.03 17.359.919 3 Voán Nhaø nöôùc 1.000 ñ 13.432.55 15.579.83 16.417.03 17.359.919 4 Lôïi nhuaän tröôùc thueá 1.000 ñ 3.903.262 4.989.762 7.107.156 5.823.978 5 Lôïi nhuaän sau thueá 1.000 ñ 2.146.794 2.744.369 4.305.769 3.297.555 LN sau thueá (trñ) (Treân voán kinh % 15,98 17,61 26,22 18,99 Phuï luïc soá 3: Baûng: Nhaân söï cuûa coâng ty töø 1996-2000 STT Chæ tieâu Ñvt 1996 1997 1998 1999 2000 Soá lao ñoäng Ngöôøi 265 275 275 294 297 1 Treân Ñaïi hoïc Ngöôøi 0 0 0 0 0 2 Ñaïi hoïc Ngöôøi 15 17 17 20 20 3 Cao Ñaüng Ngöôøi 2 2 2 2 2 4 Trung caáp Ngöôøi 8 9 9 9 10 5 PT TH trôû Ngöôøi 240 247 247 263 265 72 Phuï luïc soá 4: KEÁT QUAÛ SAÛN XUAÁT KINH DOANH TÖØ 2002-2004 STT Chæ tieâu Ñvt 2002 2003 2004 1 Toång Doanh thu 1.000 ñ 589.234 741.528 923.860 Doanh thu xaêng daàu 1.000 ñ 567.398 713.734 892.282 Tyû troïng % 96,29 96,48 96,85 2 Saûn löôïng xaêng daàu lít 129.858.933 153.025.971 167.175.915 Saûn löôïng nhôùt lít 1.003.381 1.102.438 1.246.297 Truï bôm Chieác 709 705 782 Voû ruoät xe Boä 7.074 1.060 2.840 Xaây döïng daân duïng 1.000 ñ 149.762 1.510.836 Ñaáu thaàu CC vaät tö 1.000 ñ 6.164.609 2.390.551 Cho Thueâ kho baõi 1.000 ñ 2.034.491 2.492.885 Röûa xe 1.000 ñ 689.818 699.818 2 Voán Sôû höõu 1.000 ñ 4 Lôïi nhuaän tröôùc thueá 1.000 ñ 11.771 9.543 9.917 5 Lôïi nhuaän sau thueá 1.000 ñ 8.004 8.016 8.529 Tyû suaát lôïi nhuaän Phuï luïc soá 5: ÑAÀU TÖ CÔÛ SÔÛ VAÄT CHAÁT NAÊM 2001-2004 STT Hang muc Ñvt 2001 2002 2003 2004 1 Cöûa haøng XD CH 1 1 2 2 Xe boàn Chieác 7 3 Kho Xöôûng Trñ 1 1 4 Toång kho XD Trñ 1 Phuï luïc soá 6: Baûng: Nhaân söï cuûa coâng ty töø 2003-2004 2002 2003 2004 Tyû troïng 2004 2003/ 2002 2004/ 2003 Nhaân söï (ngöôøi) 325 328 365 100% 101% 111% Ñaïi hoïc vaø Treân Ñaïi hoïc 24 24 28 7,6% 100% 100% Cao Ñaüng 4 4 6 1,6% 100% 150% Trung caáp 10 10 16 4,4% 100% 160% PT TH trôû xuoáng 287 290 315 86,4% 101% 109% 73 Phuï luïc soá 7: Ñòa baøn phaân boá CHXD Ñôn vò Soá CHXD Noäi thaønh Ngoaïi thaønh XNBL 56 43 13 COMECO 30 24 6 SFC 17 12 5 Nguoàn: Sôû Thöông maïi TP.HCM So saùnh keát quaû kinh doanh trong nhöõng naêm gaàn ñaây Ñôn vò ÑVT 2002 2003 2004 2003/2002 2004/2003 COMECO Tr Lít 129.858 153.025 167.929 118,6% 110,0% XN BL Tr Lít 266.867 291.235 324.955 109,4% 111,5% SFC Tr Lít 72.720 68.861 70.530 95% 101,4% Nguoàn: Baùo caùo keát quaû SXKD naêm. Baûng: Nhaân söï cuûa Xí nghieäp baùn leû Petrolimex naêm 2003-2004 2003 2004 Tyû troïng 2004 2004/2003 Nhaân söï (ngöôøi) 916 919 100% 100,3% Ñaïi hoïc vaø Treân Ñaïi hoïc 170 170 18,5% 100% Cao Ñaüng 21 21 2,3% 100% Trung caáp 143 143 15,7% 100% PT TH trôû xuoáng 582 585 63,5% 100,5% Nguoàn: baùo caùo Ñaïi hoäi CNVC naêm 2005 Ñoái vôùi SFC, nguoàn nhaân söï coøn nhieàu haïn cheá vaø noäi boä chöa oàn ñònh. Trong 4 naêm hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty coå phaàn, coâng ty ñaõ toå chöùc Ñaïi hoäi coå ñoâng baát thöôøng ñeå baàu laïi Hoäi ñoàng Quaûn trò vaø Ban Giaùm ñoác. Nhaân söï caùc boä phaän phoøng ban thay ñoåi, soá caùn boä coù kinh nghieäm trong quaûn lyù vaø kinh doanh xaêng daàu hieän nay haàu heát ñaõ nghó vieäc, soá caùn boä quaûn lyù hieän nay nhö Chuû tòch HÑQT, Toång Giaùm ñoác ñeàu laø ngöôøi môùi töø Toång Coâng ty Thöông maïi Saøi goøn cöû xuoáng vaø töø Giaùm ñoác Xöôõng cheá bieán goã ñöa leân. Do vaäy kinh doanh xaêng daàu trong na7m 2003, 2004 chaäm laïi. Saûn löôïng vaø doanh thu taêng ít. 74 Baûng so saùnh lôïi theá caïnh tranh giöûa XN Baùn leû, COMECO vaø SFC (Toång hôïp töø caùc baûmh so saùnh thò phaàn, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, voán, nguoàn nhaân löïc, toác ñoä phaùt trieån qua caùc naêm) STT Caùc yeáu toá caïnh tranh COMECO XÍ NGHIEÄP BAÙN LEÛ XAÊNG DAÀU PETROLIMEX COÂNG TY CP NHIEÂN LIEÄU SAØI GOØN SFC Xeáp haïng Xeáp haïng Xeáp haïng 1 Thò phaàn 14% 2 22% 1 8% 3 2 Maïng löôùi phaân phoái 30 2 56 1 17 3 3 Uy tín thöông hieäu Khaù 2 Cao 1 TB 3 4 Chaát löôïng saûn phaåm Toát 1 Toát 1 Toát 1 5 Khaû naêng caïnh tranh veà giaù Cao 1 Khaù 2 Cao 1 6 Marketing Khaù 2 Khaù 2 Khaù 2 7 Söï linh hoaït cuûa toå chöùc Linh hoaït 1 Chaäm linh hoaït 2 Linh hoaït 1 8 Khaû naêng vay voán/taøi chính Toát 1 Toát 1 Toát 1 9 Heä thoáng quaûn lyù Tieân tieán 1 Tieân tieán 1 Khaù 2 10 Nguoàn nhaân löïc Khaù 2 Maïnh 1 TB-khaù 3 Qua baûng so saùnh caùc lôïi theá, ta thaáy raèng trong caùc ñoái thuû caïnh tranh, COMECO coù lôïi theá veà khaû naêng caïnh tranh veà giaù, cô caáu toå chöùc boä maùy linh hoaït, heä thoáng quaûn lyù toát vaø chaát löôïng saûn phaåm toát. Tuy nhieân ñoái vôùi COMECO vaø SFC, laø coâng ty coå phaàn neân khaû naêng huy ñoäng voán treân thò tröôøng chöùng khoaùn laø raát khaû thi. Cô cheá phaùt haønh coå phieáu huy ñoäng voán hieän ñang raát ñöôïc Nhaø nöôùc khuyeán khích nhaèm huy ñoäng nguoàn voán trong xaõ hoäi. Ñoái vôùi Xí nghieäp baùn leû Petrolimex, do laø coâng ty con tröïc thuoäc Petrolimex laø Toång coâng ty xaêng daàu Vieät nam neân khaû naêng veà voán laø raát lôùn, ñöôïc coâng ty meï haäu thuaån maïnh meõ veà voán, veà cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, nguoàn nhaân löïc. Tuy nhieân laø Doanh nghieäp nhaø nöôùc neân cô cheá toå chöùc boä maùy coøn röôøm raø, keùm linh hoaït. 75 Phuï luïc soá 8: Xaùc ñònh thò tröôøng hieän taïi Ñôn vò tính: trieäu lít Naêm Toång Saûn löôïng Baùn leû Ñaïi lyù CHXD Coâng nghieäp 2002 129,8 88,7 37,4 3,7 2003 153 98,3 46,2 8,5 2004 167,9 112,2 42,1 13,6 Hieän nay, thò tröôøng cuûa coâng ty coù theå phaân thaønh 3 loaïi nhö sau: 1. Thò tröôøng khaùch haøng noäi boä (phuïc vuï daân cö, cô quan taïi caùc CHXD coâng ty): ñaây laø thò tröôøng chính thoáng cuûa coâng ty trong nhieàu naêm qua vaø laø thò tröôøng chuû löïc. ÔÛ thò tröôøng naøy, coâng ty phuïc vuï moïi ñoái töôïng coù nhu caàu söû duïng xaêng daàu. Tuy nhieân khaùch haøng chính laø daân cö, caùn boä coâng nhaân vieân, caùc cô quan, xí nghieäp phuïc vuï cho nhu caàu ñi laïi. 2. Thò tröôøng khaùch haøng ñaïi lyù: ñaây laø caùc khaùch haøng kinh doanh, höôûng hoa hoàng theo quy cheá kinh doanh xaêng daàu cuûa Chính phuû. Caùc khaùch haøng naøy laø chuû caùc caây xaêng, quy moâ nhoû, soá löôïng cöûa haøng xaêng daàu ít ( khoaûng töø 1-2 cöûa haøng), khoâng ñuû ñieàu kieän trôû thaønh toång ñaïi lyù. Heä thoáng ñaïi lyù chính laø moät keânh phaân phoái cuøng vôùi heä thoáng cöûa haøng cuûa coâng ty môû roäng ra caùc ñòa baøn khaùc taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc tænh laân caän phuïc vuï nhu caàu cuûa nhaân daân, chuû yeáu laø tieâu duøng. 3. Thò tröôøng khaùch haøng coâng nghieäp: laø caùc khaùch haøng söû duïng xaêng daàu vaøo saûn xuaát, vaän taûi, dòch vuï. Ñoù laø caùc coâng ty, nhaø maùy, xí nghieäp, xöôûng, hôïp taùc xaõ, ban quaûn lyù döï aùn, coâng trình…Hoï söû duïng xaêng daàu cho caùc nhu caàu nhö phaùt ñieän, chaïy loø hôi, vaän chuyeån, cung caáp cho taøu bieån…Ñaây laø caùc khaùch haøng coù nhu caàu tieâu thuï lôùn vaø oån ñònh. Nhaän daïng Thuaän lôïi, cô hoäi vaø khoù khaên, trôû ngaïi cuûa caùc thò tröôøng 76 Thò tröôøng Thuaän lôïi, cô hoäi Khoù khaên, trôû ngaïi Noäi boä - Heä thoáng CHXD coù saün, vò trí toát, nhu caàu khaùch haøng cao, thò phaàn chính cuûa coâng ty - Coâng ty kieåm soaùt toát caùc yeáu toá nhö thaùi ñoä phuïc vuï, giaù baùn, phöông thöùc baùn haøng, caùc cheá ñoä khuyeán maõi, haäu maõi, marketing, taøi chính, nhaän söï, soá löôïng, chaát löôïng. - Coâng ty ñaõ xaây döïng ñöôïc hình aûnh thöông hieäu ñoái vôùi khaùch haøng trong 30 naêm qua. Vieäc quaûng baù thöông hieäu thuaän lôïi. - Tyû suaát lôïi nhuaän cao ( coâng ty höôûng möùc cheânh leäch = giaù baùn leû do nhaø nöôùc qui ñònh-giaù mua vaøo theo giaù baùn buoân) - Voøng quay voán cao. - Do coù saün trong noäi thaønh neân raát khoù phaùt trieån theâm khi nhu caàu taêng do dieän tích coù haïn - Chính saùch haïn cheá löu thoâng trong noäi thaønh vaøo giôø cao ñieåm, chính saùch phaân luoàng giao thoâng cuûa nhaø nöôùc. - Xu höôùng di dôøi caùc nhaø maùy xí nghieäp ra ngoaøi thaønh Ñaïi lyù - Giuùp môû roäng keânh phaân phoái cho coâng ty,m gia taêng thò phaàn cuõng nhö khaû naêng caïnh tranh cho coâng ty - Raát linh hoaït trong kinh doanh do haàu heát laø DNTN - Haàu heát ôû ngoaïi thaønh vaø caùc tænh neân coù nhieàu thuaän lôïi trong vieäc môû roäng phaùt trieån theâm dieän tích, cô sôû vaät chaát khi nhu caàu taêng - Phaùt trieån kinh doanh dòch vuï vaän chuyeån xe boàn - Voøng quay voán cao - Tyû suaát lôïi nhuaän thaáp (coâng ty chæ höôûng hoa hoàng töø heä thoáng ñaïi lyù raát thaáp) - Coâng ty khoâng kieåm soaùt ñöôïc caùc yeáu toá nhö thaùi ñoä phuïc vuï, giaù baùn, phöông thöùc baùn haøng, caùc cheá ñoä khuyeán maõi, haäu maõi, marketing, taøi chính, nhaän söï, soá löôïng, chaát löôïng. - Vieäc quaûng baù thöông hieäu haïn cheá - Deã daøng chaám döùt hôïp ñoàng ñaïi lyù vôùi coâng ty. Coâng nghieäp - Nhu caàu söû duïng oån ñònh vaø coù xu höôùng taêng - Phaùt trieån kinh doanh dòch vuï vaän chuyeån xe boàn - Tyû suaát lôïi nhuaän töông ñoái cao (Giaù baùn thöôøng thaáp hôn - Voán thöôøng bò chieám duïng (khaùch haøng naøy thöôøng thanh toaùn sau 30 hay 60 ngaøy) - Coâng ty phaûi toán chi phí ñaàu tö heä thoáng beå chöùa vaø caùc thieát bò khaùc. 77 moät chuùt so vôùi gaùi baùn leû do nhaø nöôùc qui ñònh) - Ít thay ñoåi nhaø cung caáp khi ñaõ hôïp taùc oån ñònh. - Voøng quay voán khoâng cao. - Thöôøng hay phaùt sinh nhu caàu ñoät xuaát Coâng ty ñoâi khi bò ñoäng trong cung öùng haøng. Phuï luïc soá 9: Sô ñoà toå chöùc vaø nhaân söï SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC COÂNG TY GIAÙM ÑOÁC PHOÙ GIAÙM ÑAÏI DIEÄN LAÕNH ÑAO P. KYÕ P. KT TC P. TC - HC PCC C KHO BAÕIXÖÔÛN G LAÉP XÖÔÛ NG SÖÛA CH VAÄT KHO NHÔÙT CH XAÊNG P. KINH PHONG DT-XD TOÅ XE À TOÅ NGHIEÄP KC S BAN TIN TOÅ KIEÅM TRA TRÔÏ LYÙ GIAÙM Hieän nay coâng ty coù 5 phoøng vaø 1 ban. Nhieäm vuï cuûa caùc phoøng ban chuyeân moân nghieäp vuï coù chöùc naêng tham möu giuùp vieäc cho Baùn Giaùm ñoác, tröïc tieáp ñieàu haønh theo chöùc naêng chuyeân moân vaø chæ ñaïo cuûa Ban Giaùm ñoác, 78 coâng ty hieän coù 5 phoøng, 1 ban. Chöùc naêng nhieäm vuï cuûa caùc phoøng ban ñöôïc quy ñònh nhö sau:: 1. Phoøng Toå chöùc Haønh chính: nhieäm vuï chính laø quaûn trò nhaân söï vaø tieàn löông, caùc cheá ñoä chính saùch. Caùn boä quaûn lyù goàm 01 Tröôûng phoøng vaø 01 Phoù phoøng. 2. Phoøng Kinh doanh: nhieäm vuï chính laø xaây döïng caùc keá hoaïch ngaén haïn vaø daøi haïn veà kinh doanh; toå chöùc coâng taùc baùn haøng, marketing, nghieân cöùu thò tröôøng. Caùn boä quaûn lyù goàm 01 Tröôûng phoøng vaø 01 Phoù phoøng. Do hoaït ñoäng cuûa Phoøng Kinh doanh raát roäng bao goàm maõng xaêng daàu; maõng daàu nhôøn; maõng kinh doanh giao nhaän vaø vaän chuyeån xe boàn; maõng quaûn lyù khoái Cöûa haøng xaêng daàu vaø cöûa haøng vaät tö neân soá caùn boä quaûn lyù caáp phoù phoøng coøn thieáu. 3. Phoøng Kinh teá –Taøi chính: nhieäm vuï chính laø coâng taùc quaûn trò taøi chính. Hoaïch ñònh vaø söû duïng voán coù hieäu quaû. Caùn boä quaûn lyù goàm 01 Tröôûng phoøng vaø 01 Phoù phoøng. 4. Phoøng Kyõ thuaät: Nhieäm vuï chính laø hoaïch ñònh chieán löôïc veà phaùt trieån khoa hoïc coâng ngheä; saûn xuaát vaø kinh doanh truï bôm xaêng daàu; tham gia giaùm saùt caùc hoaït ñoäng veà ñaáu thaàu, xaây döïng. Caùn boä quaûn lyù goàm 01 Tröôûng phoøng vaø 01 Phoù phoøng. 5. Phoøng Ñaàu tö-Xaây döïng: Quaûn trò caùc döï aùn ñaàu tö, kinh doanh xaây döïng. Caùn boä quaûn lyù goàm 01 Tröôûng phoøng vaø 01 Phoù phoøng. 6. Ban Tin hoïc: quaûn trò heä thoáng thoâng tin vaø coâng ngheä thoâng tin. Caùn boä quaûn lyù goàm 01 Tröôûng ban. ÔÛ caáp quaûn lyù caáp cao trong ban Toång Giaùm ñoác chæ coù 2 ngöôøi, goàm Toång Giaùm ñoác vaø Phoù Toång Giaùm ñoác neân vaãn coøn thieáu caùn boä. 79 SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC COÂNG TY HOÄI ÑOÀNG QUAÛN TRÒ BAN GIAÙM ÑOÁC BAN KIEÅM SOAÙT PHOØNG KINH TEÁ TAØI CHÍNH PHOØNG ÑAÀU TÖ XAÂY DÖÏNG PHOØNG TOÅ CHÖÙC HAØNH CHÍNH PHOØNG KINH DOANH PHOØNG KYÕ THUAÄT BAN TIN HOÏC HEÄ THOÁNG KHO BAÕI HEÄ THOÁNG CH KD XAÊNG DAÀU, ÑOÄI XE XÖÔÛNG LAÉP RAÙP TRUÏ BÔM CH KINH DOANH TRUÏ BÔM XÖÔÛNG SÖÛA CHÖÕA ÑOÄI XAÂY DÖÏNG 80 ._.