Chiến lược chủ động Hội nhập kinh tế quốc tế của ngành Ngân hàng Việt Nam: Giải pháp và kiến nghị

tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng Kho¸ luËn tèt nghiÖp chiÕn l­îc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh ng©n hµng cña viÖt nam: Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ Sinh viªn : §inh ThÞ Thanh Th¬m Líp : A1 – CN9 Gi¸o viªn h­íng dÉn : GS, NG¦T ®inh Xu©n tr×nh Hµ néi n¨m 2003 Lêi nãi ®Çu 1. Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi: Toµn cÇu ho¸ ®· vµ ®ang thay ®æi c¬ b¶n nh÷ng g× ®ang diÔn ra trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi, nã ®­îc b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 40 víi sù ra ®êi cña HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ th­¬ng m¹i (GATT) nh»m tiÕn tíi mét nÒn th­¬ng m¹i thÕ giíi c«ng b»ng dùa trªn c¸c nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö, nguyªn t¾c minh b¹ch ho¸, c«ng khai chÝnh s¸ch, tÊt c¶ mäi b¶o hé ph¶i ë d¹ng thuÕ quan v.v. vµ vßng ®µm ph¸n thø 8 cña GATT t¹i Uruguay dÉn ®Õn sù ra ®êi cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO). Héi nhËp khu vùc còng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, kho¶ng 80 HiÖp ®Þnh khu vùc ®· ®­îc ký trong nh÷ng thËp kû qua, trong ®ã cã nh÷ng HiÖp ®Þnh lín nh­ EU cña Ch©u ¢u, sau ®ã ®­îc tiÕp nèi bëi Tæ chøc th­¬ng m¹i tù do B¾c Mü (NAFTA), MERCOSUR cña Nam Mü, Khu vùc tù do th­¬ng m¹i ASEAN (AFTA), DiÔn ®µn Hîp t¸c Kinh tÕ Ch©u ¸- Th¸i B×nh d­¬ng (APEC) v.v. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc ®· trë thµnh mét xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi mäi quèc gia trªn thÕ giíi. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc, kü thuËt cïng víi vai trß ngµy cµng t¨ng cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i. ThÞ tr­êng ®­îc më réng, vèn ®­îc l­u chuyÓn tù do, ®­îc toµn cÇu ho¸ cao ®é. HÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Òu ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch theo h­íng më cöa vµ t¹o sù th«ng tho¸ng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. §Ó kh«ng bÞ g¹t ra ngoµi lÒ cña sù ph¸t triÓn chung, c¸c n­íc, nhÊt lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Òu nç lùc héi nhËp vµo xu thÕ chung ®ã vµ t¨ng c­êng søc c¹nh tranh kinh tÕ cña m×nh. ViÖt Nam ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ quan träng b­íc ®Çu trong qu¸ tr×nh héi nhËp. §ã lµ khai th«ng quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tiÒn tÖ quèc tÕ nh­ Quü TiÒn tÖ Quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng ThÕ giíi (WB), Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB), gia nhËp HiÖp héi c¸c n­íc §«ng- Nam ¸-ASEAN (1995), DiÔn ®µn ¸- ¢u (ASEM- 1996), DiÔn ®µn Ph¸t triÓn Kinh tÕ Ch©u ¸- Th¸i B×nh d­¬ng- APEC (1998). HiÖn nay ViÖt Nam ®ang ®µm ph¸n gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i Quèc tÕ (WTO) vµ ®µm ph¸n HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i víi Hoa kú. §Ó cã thÓ tham gia vµo c¸c HiÖp ®Þnh nµy mµ kh«ng bÞ thua thiÖt qu¸ nhiÒu, ViÖt Nam cßn nhiÒu viÖc ph¶i lµm, ngµnh ng©n hµng kh«ng ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ. Ta thÊy r»ng xu thÕ héi nhËp quèc tÕ vÒ ng©n hµng lµ kh«ng thÓ ®¶o ng­îc. Møc ®é héi nhËp cña mçi Quèc gia kh«ng chØ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè bªn ngoµi cña nÒn kinh tÕ mµ cßn phô thuéc vµo ý chÝ cña Nhµ n­íc. V× thÕ møc ®é gia nhËp cña mçi n­íc rÊt kh¸c nhau vµ phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm trªn, t¸c gi¶ chän ®Ò tµi nghiªn cøu: “ChiÕn l­îc chñ ®éng Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh Ng©n hµng ViÖt nam: Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ”. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu: Nghiªn cøu chiÕn l­îc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh Ng©n hµng ViÖt nam trong xu thÕ toµn cÇu ho¸, nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc; Gi¶i ph¸p nh»m chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Õn ngµnh Ng©n hµng cña ViÖt nam. 3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: TËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh Ng©n hµng. C¸c diÔn biÕn cña qu¸ tr×nh ®æi míi, më cöa, héi nhËp trong kho¶ng 10 n¨m kÓ tõ n¨m 1990. Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh Ng©n hµng ViÖt nam. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ò tµi sö dông duy vËt biÖn chøng kÕt hîp víi ph©n tÝch tæng hîp vµ ®¸nh gi¸. MÆt kh¸c kho¸ luËn cßn sö dông c¸c quan ®iÓm, ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Ó kh¸i qu¸t, hÖ thèng vµ kh¼ng ®Þnh kÕt qu¶. 5. KÕt cÊu cña luËn v¨n: gåm lêi nãi ®Çu, kÕt luËn vµ 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ – mét xu h­íng ph¸t triÓn cña thêi ®¹i ngµy nay. Ch­¬ng II: ChiÕn l­îc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh Ng©n hµng. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh ng©n hµng ViÖt nam. Môc lôc Néi dung Trang Lêi më ®Çu.......................................................................................................................... B¶ng chó gi¶i c¸c ch÷ viÕt t¾t ch­¬ng I: héi nhËp kinh tÕ Quèc tÕ – mét xu h­íng ph¸t triÓn cña thêi ®¹i ngµy nay. Kh¸i niÖm vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Kh¸i niÖm 1.2 §Þnh nghÜa vÒ héi nhËp. 2. Néi dung vÒ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.1 Néi dung héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.2 C¸c h×nh thøc vµ møc ®é héi nhËp. 2.3 C¸c nguyªn t¾c vµ yªu cÇu chung vÒ héi nhËp. 2.4 Mét sè nhiÖm vô vµ biÖn ph¸p cÇn thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.4.1 NhiÖm vô quan träng. 2.4.2 C¸c biÖn ph¸p bæ trî nh»m t¹o kh¶ n¨ng tèt nhÊt cho viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt héi nhËp. 3. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ – mét xu h­íng ph¸t triÓn cña thêi ®¹i ngµy nay. ch­¬ng II: ChiÕn l­îc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh ng©n hµng ViÖt nam. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña kinh tÕ ViÖt nam tr­íc thÒm héi nhËp. ChÝnh s¸ch ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ quèc tÕ giai ®o¹n 1991 – 1995. §Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi tõ n¨m 1996 ®Õn nay. ChiÕn l­îc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt nam. Bèi c¶nh quèc tÕ Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i. H×nh thµnh ®ång bé c¸c yÕu tè thÞ tr­êng - §æi míi chÝnh s¸ch vµ kiÖn toµn hÖ thèng tµi chÝnh – tiÒn tÖ. T¨ng c­êng hiÖu lùc cña c¸c c«ng cô, chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m«, tiÕp tôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt. 2.4.1 §æi míi m¹nh mÏ c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸. 2.4.2 ChÝnh s¸ch ®Çu t­ Nhµ n­íc 2.4.3 T¨ng c­êng hiÖu lùc vµ ®æi míi cã chÕ qu¶n lý ng©n s¸ch Nhµ n­íc 2.4.4 T¨ng c­êng qu¶n lý nî. ChiÕn l­îc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh Ng©n hµng ViÖt nam. 3.1 Nguyªn t¾c chung 3.2 Sù cÇn thiÕt cña héi nhËp quèc tÕ trong ho¹t ®éng ng©n hµng: 3.3 ChiÕn l­îc héi nhËp cña ngµnh ng©n hµng ViÖt nam. 3.3.1 ChiÕn l­îc Ng©n hµng Nhµ n­íc. 3.3.2 ChiÕn l­îc ng©n hµng th­¬ng m¹i. 4 C¬ héi vµ th¸ch thøc. 4.1 C¬ héi cña qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ trong ho¹t ®éng ng©n hµng ViÖt Nam. 4.2 Th¸ch thøc cña qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ trong ho¹t ®éng ng©n hµng ViÖt Nam. 4.3 Mét sè vÊn ®Ò héi nhËp ®èi víi ngµnh ng©n hµng ViÖt nam. ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m chñ ®éng Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh Ng©n hµng ViÖt nam Gi¶i ph¸p ®Ó hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt nam chñ ®éng héi nhËp. 1.1 Gi¶i ph¸p vÒ phÝa Nhµ n­íc Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn ph¸p lý n©ng cao tÝnh ®éc lËp cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam C¶i c¸ch khu vùc doanh nghiÖp Nhµ n­íc 1.2 Gi¶i ph¸p vÒ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc Lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña hÖ thèng ng©n hµng 1.2.2 S¾p xÕp l¹i hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i nh»m n©ng cao søc c¹nh tranh cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam. 1.2.3 Ph¸t triÓn c¸c quan hÖ hîp t¸c gi÷a ng©n hµng viÖt nam vµ céng ®ång tµi chÝnh khu vùc vµ thÕ giíi 1.2.4 Hoµn chØnh c¸c c¬ chÕ nghiÖp vô cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn c«ng nghÖ míi, hoµn thiÖn c¸c quy chÕ vÒ th«ng tin, b¸o c¸o, quy chÕ gi¸m s¸t, kiÓm so¸t, chÕ ®é kÕ to¸n, kiÓm to¸n theo ®óng th«ng lÖ quèc tÕ. 1.2.5 TriÓn khai ®óng tiÕn ®é dù ¸n hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng vµ hÖ thèng thanh to¸n. 1.2.6 §¸nh gi¸ kÕt qu¶ c¸c ch­¬ng tr×nh ®· triÓn khai, c¸c hiÖp ®Þnh ®· ký víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ nh»m thóc ®Èy tiÕn ®é rót vèn tõ c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n. 1.2.7 Xóc tiÕn x©y dùng ®Ò ¸n, kÕ ho¹ch tõng b­íc th©m nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ cho c¸c NHTMQD, c¸c NHTMCP 2. Mét sè kiÕn nghÞ cô thÓ VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn ph¸p lý ®Ó b¶o ®¶m tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam ChÝnh phñ ®iÒu chØnh l¹i nh÷ng biÖn ph¸p chØ ®¹o hÖ thèng ng©n hµng phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ héi nhËp. Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hèi ®o¸i ë ViÖt nam trong thêi gian tíi. TiÕn tíi thùc hiÖn ®ång ViÖt nam chuyÓn ®æi. 2.1.4 X©y dùng chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ l·i suÊt phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. 2.1.5 Xö lý vÊn ®Ò ®«la ho¸ vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi trong giai ®o¹n míi cña ViÖt nam. 2.2 VÒ tæ chøc c¸n bé 2.2.1 H×nh thµnh ng©n hµng ph¸t triÓn ViÖt nam ®Ó më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, quan hÖ th­¬ng m¹i cña ViÖt nam víi n­íc ngoµi. 2.2.2 Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó ®µo t¹o, quy ho¹ch vµ sö dông ®éi ngò c¸n bé. 3. Mét sè néi dung cÇn quan t©m trong héi nhËp vµ lé tr×nh héi nhËp cña ngµnh ng©n hµng ViÖt nam. 3.1 Ng©n hµng Nhµ n­íc 3.2 Ng©n hµng th­¬ng m¹i 3.3 Lé tr×nh héi nhËp 3.3.1 Giai ®o¹n tõ nay ®Õn 2005 3.3.2 Giai ®o¹n 2005 – 2010 3.3.3 Giai ®o¹n 2010 – 2020 KÕt luËn Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1 1 1 2 2 2 3 6 7 7 9 12 16 16 16 18 24 24 26 27 32 32 33 33 34 35 35 36 37 37 40 42 42 44 47 50 50 50 50 51 53 53 55 58 62 63 65 66 69 69 69 71 72 76 77 79 79 80 81 81 82 83 83 84 84 85 B¶ng chó gi¶i c¸c ch÷ viÕt t¾t ADB Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ AFAS HiÖp ®Þnh khung ASEAN AFTA Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN AIA Khu vùc ®Çu t­ ASEAN APEC DiÔn ®µn Hîp t¸c Kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng ASEAN HiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ ASEM Héi nghÞ ¸ - ¢u EU Liªn minh Ch©u ¢u ECOSOC Héi ®ång Kinh tÕ – x· héi Liªn hîp quèc FAO Tæ chøc L­¬ng thùc vµ N«ng nghiÖp ( cña Liªn hîp quèc) FDI §Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi NAFTA Khu vùc mËu dÞch tù do B¾c Mü GATS HiÖp ®Þnh chung vÒ th­¬ng m¹i dÞch vô ( cña WTO) GATT HIÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ th­¬ng m¹i IMF Quü TiÒn tÖ quèc tÕ MFN (Quy chÕ) Tèi huÖ quèc NHNN Ng©n hµng Nhµ n­íc NHTM Ng©n hµng Th­¬ng m¹i NHTMQD Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Quèc doanh ODA ViÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc OECD Tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ QTDND Quü TÝn dông Nh©n d©n TCTD Tæ chøc tÝn dông UNCTAD Héi nghÞ Liªn hîp quèc vÒ th­¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn USD §ång ®«la Mü UNIDO Tæ chøc Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Liªn hîp quèc UNDP Liªn hîp quèc WB Ng©n hµng ThÕ giíi WTO Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi ch­¬ng I Héi nhËp kinh tÕ Quèc tÕ – mét xu h­íng ph¸t triÓn cña thêi ®¹i ngµy nay. Kh¸i niÖm vÒ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Kh¸i niÖm: Kh¸i niÖm héi nhËp lµ c¶ mét vÊn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n. ë ViÖt nam hÇu nh­ ch­a cã mét c«ng tr×nh nghiªn cøu lý luËn nµo vÒ nh÷ng kh¸i niÖm nµy, cßn lµ mét kh¸i niÖm kh¸ míi mÎ, ®­îc sö dông nhiÒu tõ gi÷a thËp niªn 1990 trë l¹i ®©y. Theo nh­ ph©n tÝch d­íi ®©y cã ba c¸ch tiÕp cËn chñ yÕu vÒ héi nhËp: C¸ch tiÕp cËn thø nhÊt thuéc vÒ ph¸i theo t­ t­ëng liªn bang, quan niÖm “héi nhËp” lµ mét s¶n phÈm cuèi cïng h¬n lµ mét qu¸ tr×nh. S¶n phÈm ®ã lµ sù h×nh thµnh mét Nhµ n­íc liªn bang kiÓu nh­ Hoa kú vµ Thuþ sü. §Ó ®¸nh gi¸ sù liªn kÕt, nh÷ng ng­êi theo ph¸i nµy quan t©m chñ yÕu tíi khÝa c¹nh luËt ®Þnh vµ thÓ chÕ. Tuy nhiªn c¸ch tiÕp cËn nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ v× nã kh«ng ®Æt hiÖn t­îng liªn kÕt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mµ chØ nh×n nhËn nã trong tr¹ng th¸i tÜnh cuèi cïng g¾n víi m« h×nh nhµ n­íc liªn bang. Nh­ng mèi quan t©m vÒ luËt ®Þnh vµ thÓ chÕ cña c¸ch tiÕp cËn nµy cã lÏ lµ mét néi dung kh«ng thÓ thiÕu ®­îc khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ mét qu¸ tr×nh liªn kÕt. C¸ch tiÕp cËn thø hai xem “héi nhËp” tr­íc hÕt lµ sù liªn kÕt c¸c quèc gia th«ng qua ph¸t triÓn c¸c luång giao l­u nh­ th­¬ng m¹i, th­ tÝn, th«ng tin, du lÞch, di tró... tõ ®ã h×nh thµnh dÇn c¸c c«ng ®ång an ninh. C¸ch tiÕp cËn nµy cã ®iÓm m¹nh lµ nh×n nhËn hiÖn t­îng liªn kÕt võa trong qu¸ tr×nh tiÕn triÓn võa trong tr¹ng th¸i tÜnh cuèi cïng, ®ång thêi ®­a ra ®­îc nh÷ng néi dung kh¸ cô thÓ vµ s¸t thùc tiÔn cña qu¸ tr×nh liªn kÕt, gãp phÇn ph©n tÝch vµ gi¶i thÝch mét sè vÊn ®Ò cña hiÖn t­îng toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸. C¸ch tiÕp cËn thø ba quan niÖm “héi nhËp” võa lµ qu¸ tr×nh võa lµ s¶n phÈm cuèi cïng, chó träng vµo ph©n tÝch qu¸ tr×nh hîp t¸c trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ th¸i ®é cña tÇng líp tinh tuý. C¸ch tiÕp cËn nµy quan t©m nhiÒu tíi cÊp ®é quèc gia cña hiÖn t­îng liªn kÕt ë cÊp ®é quèc tÕ. Héi nhËp xuÊt hiÖn vµ ®­îc sö dông phæ biÕn trong bèi c¶nh chóng ta xóc tiÕn m¹nh mÏ chÝnh s¸ch ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ quèc tÕ, tÝch cùc triÓn khai c¸c nç lùc ®Ó gia nhËp vµo c¸c ®Þnh chÕ, tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc. 1.2 §Þnh nghÜa vÒ héi nhËp: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh chñ ®éng g¾n kÕt nÒn kinh tÕ vµ thÞ tr­êng cña tõng n­íc víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi th«ng qua c¸c nç lùc tù do ho¸ vµ më cöa trªn c¸c cÊp ®é ®¬n ph­¬ng, song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng Néi dung vÒ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Néi dung héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Héi nhËp lµ sù chñ ®éng tham gia cña c¸c quèc gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸, héi nhËp bao hµm c¸c nç lùc vÒ mÆt chÝnh s¸ch vµ thùc hiÖn cña c¸c quèc gia ®Ó tham gia vµo c¸c ®Þnh chÕ, tæ chøc kinh tÕ toµn cÇu vµ khu vùc. Néi dung chñ yÕu bao gåm: Thø nhÊt: Ký kÕt vµ tham gia c¸c ®Þnh chÕ vµ tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ; cïng c¸c thµnh viªn ®µm ph¸n x©y dùng c¸c luËt ch¬i chung vµ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh, cam kÕt ®èi víi thµnh viªn cña c¸c ®Þnh chÕ, tæ chøc ®ã. Thø hai: TiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt ë trong n­íc ®Ó b¶o ®¶m ®¹t ®­îc môc tiªu cña qu¸ tr×nh héi nhËp còng nh­ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh, cam kÕt quèc tÕ vÒ héi nhËp. C¸c néi dung quan träng cÇn ®­îc triÓn khai thùc hiÖn bªn trong mçi n­íc gåm: - §iÒu chØnh chÝnh s¸ch theo h­íng tù do ho¸ vµ më cöa, gi¶m tiÕn tíi dì bá hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, lµm cho viÖc trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô, ®Çu t­ vµ sù lu©n chuyÓn vèn, lao ®éng, kü thuËt - c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn ngµy cµng th«ng tho¸ng h¬n. ViÖc ®iÒu chØnh nµy tr­íc hÕt cã nghÜa lµ lµm cho hÖ thèng c¸c luËt ®Þnh cña mçi quèc gia vÒ chÕ ®é th­¬ng m¹i (bao gåm c¶ ngo¹i th­¬ng), ®Çu t­, s¶n xuÊt kinh doanh, thuÕ, vÊn ®Ò xuÊt nhËp c¶nh, l­u tró cña doanh nh©n, thñ tôc hµnh chÝnh, vÊn ®Ò gi¶i quyÕt tranh chÊp th­¬ng m¹i, v.v.., ngµy cµng hoµn chØnh vµ phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña c¸c ®Þnh chÕ, tæ chøc quèc tÕ mµ c¸c n­íc tham gia. - §iÒu chØnh c¬ cÊu nÒn kinh tÕ (bao gåm c¶ c¬ cÊu s¶n xuÊt, kinh doanh, c¬ cÊu ngµnh vµ mÆt hµng, c¬ cÊu ®Çu t­) phï hîp víi qu¸ tr×nh tù do ho¸ vµ më cöa nh»m lµm cho nÒn kinh tÕ thÝch øng vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ. Môc tiªu cao nhÊt cña sù ®iÒu chØnh nµy lµ t¹o ra ®­îc mét c¬ cÊu kinh tÕ tèi ­u, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, ph¸t huy tèt nhÊt nh÷ng ­u thÕ cña ®Êt n­íc trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh nµy cã nh÷ng nÐt ®Æc thï rÊt kh¸c nhau ®èi víi mçi n­íc. - TiÕn hµnh c¸c c¶i c¸ch cÇn thiÕt vÒ kinh tÕ, x· héi, ®Æc biÖt lµ c¶i c¸ch hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, nh»m b¶o ®¶m qu¸ tr×nh héi nhËp ®­îc thùc hiÖn vµ ®­a l¹i hiÖu qu¶ cao. - §µo t¹o vµ chuÈn bÞ nguån nh©n lùc, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò c«ng chøc, nh÷ng ng­êi qu¶n lý doanh nghiÖp vµ lùc l­îng c«ng nh©n lµnh nghÒ cã thÓ ®¸p øng tèt c¸c ®ßi hái cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.2 C¸c h×nh thøc vµ møc ®é héi nhËp. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh tæng hîp cña c¸c nç lùc trong chÝnh s¸ch vµ hµnh ®éng theo h­íng tù do ho¸, më cöa cña c¸c quèc gia c¶ ë cÊp ®é ®¬n ph­¬ng, song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. ë cÊp ®é ®¬n ph­¬ng, mçi n­íc cã thÓ chñ ®éng thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p tù do ho¸, më cöa trong mét sè lÜnh vùc nhÊt ®Þnh mµ hä thÊy cÇn thiÕt v× môc ®Ých ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh, chø kh«ng nhÊt thiÕt do quy ®Þnh cña c¸c ®Þnh chÕ, tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ mµ hä tham gia. Cã nhiÒu n­íc ®· lµm nh­ vËy, nhÊt lµ lÜnh vùc ®Çu t­. ë cÊp ®é song ph­¬ng, nhiÒu n­íc ®· vµ ®ang ®µm ph¸n ®Ó ký víi nhau c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c cña mét khu vùc mËu dÞch tù do. Mét sè n¨m trë l¹i ®©y, khuynh h­íng nµy kh¸ ph¸t triÓn, song hµnh víi c¸c khu vùc mËu dÞch tù do ®a ph­¬ng. ë cÊp ®é ®a ph­¬ng, nhiÒu n­íc cïng nhau thµnh lËp hoÆc tham gia vµo nh÷ng ®Þnh chÕ, tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ toµn cÇu. Nh÷ng ®Þnh chÕ, tæ chøc kinh tÕ khu vùc bao gåm c¸c n­íc thµnh viªn cïng trong mét khu vùc ®Þa lý giíi h¹n(VÝ dô: Liªn minh Ch©u ¢u - EU, Khu vùc mËu dÞch tù do B¾c Mü - NAFTA, DiÔn ®µn Hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng - APEC). Nh÷ng ®Þnh chÕ, tæ chøc toµn cÇu bao gåm c¸c thµnh viªn tõ nhiÒu khu vùc kh¸c nhau trªn thÕ giíi (VÝ dô: Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi - WTO). Nh×n chung, c¸c ®Þnh chÕ, tæ chøc kinh tÕ khu vùc ngµy nay th­êng vËn hµnh trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c nÒn t¶ng cña WTO. Nh­ vËy, c¸c h×nh thøc vµ møc ®é héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ rÊt phong phó. Mçi h×nh thøc, møc ®é ®ßi hái nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh mµ c¸c thµnh viªn tham gia ph¶i ®¸p øng ®­îc. VÒ mÆt kinh tÕ, c¸c thµnh viªn ph¶i lµ nh÷ng nÒn kinh tÕ theo cïng mét m«tÝp vµ khi héi nhËp ë møc cµng cao th× ®ßi hái c¸c thµnh viªn ph¶i cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng qu¸ c¸ch xa nhau. VÒ mÆt chÝnh trÞ - x· héi, sù kh¸c biÖt vÒ hÖ thèng chÝnh trÞ x· héi gi÷a c¸c thµnh viªn còng lµ nh÷ng c¶n trë ®èi víi qu¸ tr×nh héi nhËp. Khi møc ®é héi nhËp cµng cao, nh÷ng ®ßi hái vÒ sù ®ång t×nh vÒ hÖ thèng chÝnh trÞ - x· héi còng cµng cao, bëi v× héi nhËp ë møc cao th× c¸c thµnh viªn ph¶i phèi hîp vµ thèng nhÊt chÝnh s¸ch chung kh«ng chØ trong lÜnh vùc kinh tÕ mµ c¶ trong c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ - x· héi. Tr­íc khi kÕt thóc chiÕn tranh l¹nh, nh÷ng ®ßi hái vÒ mÆt kinh tÕ còng nh­ vÒ mÆt chÝnh trÞ - x· héi ®èi víi c¸c thµnh viªn cña mét ®Þnh chÕ hoÆc tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ nh×n chung rÊt chÆt chÏ. Sù kh¸c biÖt vÒ b¶n chÊt cña hÖ thèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi lµ yÕu tè kh«ng thÓ chÊp nhËn ®­îc ®èi víi c¸c thµnh viªn cña cïng mét ®Þnh chÕ hoÆc tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ. VÒ mÆt ®Þa lý, nh÷ng tæ chøc kinh tÕ khu vùc th­êng bao hµm yÕu tè gÇn nhau vÒ ®Þa lý gi÷a c¸c n­íc, nhÊt lµ cïng n»m trong mét khu vùc ®Þa lý tù nhiªn. Tuy nhiªn, gÇn ®©y, tiªu chÝ nµy ngµy cµng kh«ng cßn lµ mét ®ßi hái thùc tiÔn ®èi víi nhiÒu ®Þnh chÕ vµ tæ chøc khu vùc n÷a. Qu¸ tr×nh héi nhËp lµm cho nÒn kinh tÕ mçi n­íc ngµy cµng liªn kÕt chÆt chÏ víi c¸c nÒn kinh tÕ thµnh viªn kh¸c, tõ ®ã lµm cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn theo h­íng t¹o ra mét thÞ tr­êng chung thèng nhÊt trong ®ã nh÷ng c¶n trë ®èi víi sù giao l­u vµ hîp t¸c quèc tÕ gi¶m vµ dÇn dÇn mÊt ®i, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia trë nªn gay g¾t. Bëi vËy, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng cã nghÜa lµ tham gia vµo cuéc c¹nh tranh kinh tÕ ë c¶ trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Ngµy nay, ®Ó khái bÞ g¹t ra ngoµi lÒ cña sù ph¸t triÓn, c¸c quèc gia ®Òu nç lùc héi nhËp vµo xu thÕ chung, ra søc c¹nh tranh kinh tÕ v× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh. TÝnh tïy thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia t¨ng lªn lµm cho tÊt c¶ c¸c n­íc ph¶i th­êng xuyªn cã nh÷ng c¶i c¸ch kÞp thêi trong n­íc ®Ó thÝch øng víi nh÷ng biÕn ®éng trªn thÕ giíi. V× vËy, héi nhËp quèc tÕ thùc chÊt lµ cuéc ®Êu tranh phøc t¹p ®Ó gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cñng cè an ninh chÝnh trÞ, ®éc lËp kinh tÕ vµ b¶n s¾c d©n téc cña mçi n­íc th«ng qua viÖc thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ tuú thuéc lÉn nhau, ®an xen, nhiÒu chiÒu, ë nhiÒu tÇng nÊc víi c¸c quèc gia kh¸c. Ngoµi ra, chóng ta cßn ph¶i ®¸p øng yªu cÇu cña Tho¶ ­íc chung vÒ Th­¬ng m¹i vµ DÞch vô (GATS) cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi. C¸c quy ®Þnh cña Tho¶ ­íc nµy ®¶m b¶o r»ng c¸c tæ chøc nghÒ nghiÖp, c¸c c«ng ty, c¸c c¸ nh©n ng­êi n­íc ngoµi hoÆc quèc tÕ cung cÊp c¸c dÞch vô liªn quan ®­îc h­ëng cïng mét chÕ ®é ­u ®·i nh­ víi c¸c ®èi thñ ®èi t¸c néi ®Þa víi sù t«n träng c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. C¸c n­íc ASEAN còng ®· tiÕn tíi Tho¶ thuËn GATS- Plus: BÊt cø mét c«ng cô nµo ®­îc WTO ®ång ý th× c¸c n­íc thµnh viªn AFTA (HiÖp héi th­¬ng m¹i tù do Ch©u ¸) ®Òu chuyÓn thµnh ­u ®·i h¬n hoÆc cã møc thuÕ quan thÊp h¬n, hoÆc thêi h¹n tu©n thñ ng¾n h¬n. Vµ cuèi cïng ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh khung vÒ dÞch vô cña ASEAN (AFAS). 2.3 C¸c nguyªn t¾c vµ yªu cÇu chung vÒ héi nhËp. - Héi nhËp quèc tÕ nh­ng ph¶i gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ. §©y lµ yªu cÇu chÝnh trÞ cao nhÊt ®èi víi bÊt cø quèc gia nµo khi tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Do ®ã, héi nhËp quèc tÕ ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c chung lµ b¶o vÖ ®éc lËp, thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, gi÷ v÷ng an ninh quèc gia, gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng vµ b¶n s¾c tèt ®Ñp cña v¨n ho¸ d©n téc. - Héi nhËp quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh võa hîp t¸c võa ®Êu tranh, cèt lâi lµ giµnh thÞ tr­êng, vèn, c«ng nghÖ vµ kü thuËt; qu¸ tr×nh nµy còng ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c chÊp nhËn c¸c luËt lÖ vµ tËp qu¸n quèc tÕ, trªn c¬ së “ cã ®i cã l¹i” vµ ®èi xö thuËn lîi h¬n ®èi víi c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n. - Héi nhËp quèc tÕ v× môc tiªu ph¸t triÓn, phôc vô c«ng cuéc ®æi míi thµnh c«ng, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi vµ t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, h¹n chÕ tèi ®a ¶nh h­ëng tiªu cùc cña nh÷ng chao ®¶o, biÕn ®éng lín tõ bªn ngoµi. - Héi nhËp phï hîp víi chñ tr­¬ng “ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i theo h­íng x©y dùng hÖ thèng kinh tÕ më”, h×nh thµnh thÞ tr­êng ®ång bé, th«ng suèt trong c¶ n­íc, g¾n víi kinh tÕ vµ thÞ tr­êng thÕ giíi, thÓ hiÖn c¶ trong sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®æi míi cã chÕ qu¶n lý... gãp phÇn kh¬i dËy vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong n­íc...”. 2.4 Mét sè nhiÖm vô vµ biÖn ph¸p cÇn thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.4.1 NhiÖm vô quan träng. - TiÕn hµnh réng r·i c«ng t¸c t­ t­ëng, tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch trong c¸c tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ, trong c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Ó ®¹t ®­îc nhËn thøc vµ hµnh ®éng thèng nhÊt vµ nhÊt qu¸n vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, coi ®ã lµ nhu cÇu võa bøc xóc, võa c¬ b¶n vµ l©u dµi cña nÒn kinh tÕ n­íc ta, n©ng cao niÒm tin vµo kh¶ n¨ng vµ quyÕt t©m cña nh©n d©n ta chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. - C¨n cø vµo NghÞ quyÕt cña §¹i héi IX, chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2001 - 2010 còng nh­ c¸c quy ®Þnh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ mµ n­íc ta tham gia, x©y dùng chiÕn l­îc tæng thÓ vÒ héi nhËp víi mét lé tr×nh cô thÓ ®Ó c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c doanh nghiÖp khÈn tr­¬ng s¾p xÕp l¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh, b¶o ®¶m cho héi nhËp cã hiÖu qu¶. Trong khi h×nh thµnh chiÕn l­îc héi nhËp, cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh dÞch vô nh­ tµi chÝnh, ng©n hµng, viÔn th«ng... lµ nh÷ng lÜnh vùc quan träng mµ ta cßn yÕu kÐm. - Chñ ®éng vµ khÈn tr­¬ng trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®æi míi c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶n lý ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ so s¸nh cña n­íc ta, ra søc phÊn ®Êu kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ dÞch vô, b¾t kÞp sù thay ®æi nhanh chãng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, t¹o ra nh÷ng ngµnh, nh÷ng s¶n phÈm mòi nhän ®Ó hµng ho¸ vµ dÞch vô cña ta chiÕm lÜnh thÞ phÇn ngµy cµng lín ë trong n­íc còng nh­ trªn thÕ giíi, ®¸p øng nhu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. TiÕn hµnh ®iÒu tra, ph©n lo¹i, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña tõng s¶n phÈm, tõng dÞch vô, tõng doanh nghiÖp, tõng ®Þa ph­¬ng ®Ó cã biÖn ph¸p thiÕt thùc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. G¾n qu¸ tr×nh thùc hiÖn NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung ­¬ng lÇn thø ba kho¸ IX vÒ tiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ doanh nghiÖp nhµ n­íc víi qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp cÇn quan t©m tranh thñ nh÷ng tiÕn bé míi cña khoa häc, c«ng nghÖ; kh«ng nhËp khÈu nh÷ng c«ng nghÖ l¹c hËu, g©y « nhiÔm m«i tr­êng. - TÝch cùc t¹o lËp ®ång bé c¬ chÕ qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa; thóc ®Èy sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ tõng b­íc hoµn thiÖn c¸c lo¹i h×nh thÞ tr­êng hµng ho¸, dÞch vô, lao ®éng, khoa häc - c«ng nghÖ, vèn, bÊt ®éng s¶n...; t¹o m«i tr­êng kinh doanh th«ng tho¸ng, b×nh ®¼ng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ, tiÕp tôc ®æi míi c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt chó träng ®æi míi vµ cñng cè hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng. - Cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc, v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, kiªn ®Þnh môc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, cã ®¹o ®øc trong s¸ng, tinh th«ng nghiÖp vô vµ ngo¹i ng÷, cã t¸c phong c«ng nghiÖp vµ tinh thÇn kû luËt cao. Trong ph¸t triÓn nguån nh©n lùc theo nh÷ng tiªu chuÈn chung nãi trªn, cÇn chó träng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ kinh doanh hiÓu biÕt s©u vÒ luËt ph¸p quèc tÕ vµ nghiÖp vô chuyªn m«n, n¾m b¾t nhanh nh÷ng chuyÓn biÕn trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ ®Ó øng xö kÞp thêi, n¾m b¾t ®­îc kü n¨ng th­¬ng thuyÕt vµ cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ tèt. Bªn c¹nh ®ã, cÇn hÕt søc coi träng viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n cã tr×nh ®é tay nghÒ cao. Cïng víi viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc, cÇn cã chÝnh s¸ch thu hót, b¶o vÖ vµ sö dông nh©n tµi; bè trÝ, sö dông c¸n bé ®óng víi ngµnh nghÒ ®­îc ®µo t¹o vµ víi së tr­êng n¨ng lùc tõng ng­êi. - KÕt hîp chÆt chÏ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ®èi ngo¹i víi kinh tÕ ®èi ngo¹i. Còng nh­ trong lÜnh vùc chÝnh trÞ ®èi ngo¹i, trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cÇn gi÷ v÷ng ®­êng lèi ®éc lËp tù chñ, thùc hiÖn ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng vµ ®èi t¸c, tham gia réng r·i c¸c tæ chøc què tÕ. C¸c ho¹t ®éng ®èi ngo¹i song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng cÇn h­íng m¹nh vµo viÖc phôc vô ®¾c lùc nhiÖm vô më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. TÝch cùc tham gia ®Êu tranh v× mét hÖ thèng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ b×nh ®¼ng, c«ng b»ng, cïng cã lîi, b¶o ®¶m lîi Ých cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. - G¾n kÕt chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi nhiÖm vô cñng cè an ninh quèc phßng ngay tõ kh©u h×nh thµnh kÕ ho¹ch, x©y dùng lé tr×nh còng nh­ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nh»m lµm cho héi nhËp kh«ng ¶nh h­ëng tiªu cùc tíi nhiÖm vô b¶o vÖ an ninh quèc gia vµ an toµn x· héi; mÆt kh¸c, c¸c c¬ quan quèc phßng vµ an ninh cÇn cã kÕ ho¹ch chñ ®éng hç trî t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho qu¸ tr×nh héi nhËp. - TÝch cùc tiÕn hµnh ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) theo c¸c ph­¬ng ¸n vµ lé tr×nh hîp lý, phï hîp víi hoµn c¶nh cña n­íc ta, lµ nét n­íc ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp vµ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ. G¾n kÕt qu¸ tr×nh ®µm ph¸n víi qu¸ tr×nh ®æi míi mäi mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ ë trong n­íc. - KiÖn toµn Uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ®ñ n¨ng lùc vµ thÈm quyÒn gióp Thñ t­íng ChÝnh phñ tæ chøc chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.4.2 C¸c biÖn ph¸p bæ trî nh»m t¹o kh¶ n¨ng tèt nhÊt cho viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt héi nhËp. - T¨ng c­êng ®æi míi kinh tÕ trong n­íc vµ vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc. §æi míi bªn trong vµ héi nhËp lµ hai qu¸ tr×nh g¾n bã chÆt chÏ víi nhau, hç trî vµ thóc ®Èy lÉn nhau. §æi míi bªn trong t¹o tiÒn ®Ò vµ ®iÒu kiÖn thóc ®Èy héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Ng­îc l¹i, héi nhËp mét mÆt ®Æt ra yªu cÇu ph¶i thóc ®Èy m¹nh ®æi míi, c¶i c¸ch bªn trong, mÆt kh¸c còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®æi míi ®ã. + Thóc ®Èy sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ tõng b­íc hoµn thiÖn c¸c lo¹i thÞ tr­êng, ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c thÞ tr­êng quan träng nh­ng hiÖn ch­a cã hoÆc cßn s¬ khai nh­ thÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng khoa häc - c«ng nghÖ. + H×nh thµnh ®ång bé c¬ chÕ qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm hiÖn nay, gì bá nh÷ng v­íng m¾c c¶n trë sù ph¸t triÓn. C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cÇn ®­îc ®æi míi s©u réng, ph¸t huy nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, triÖt ®Ó xo¸ bá bao cÊp trong kinh doanh, t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc, ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ chèng hµnh vi tiªu cùc, l·ng phÝ, tham nhòng, g©y phiÒn hµ. +TiÕp tôc ®æi míi c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ. C¬ chÕ thÞ tr­êng kÕt hîp víi c¬ chÕ kÕ ho¹ch, quy ho¹ch; t¨ng c­êng c«ng t¸c th«ng tin kinh tÕ - x· héi trong n­íc vµ quèc tÕ, c«ng t¸c thèng kª; øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc - c«ng nghÖ trong c«ng t¸c dù b¸o; kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ë c¶ cÊp vÜ m« vµ doanh nghiÖp. - C¶i thiÖn chÝnh s¸ch ®Çu t­ g¾n víi ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. §Çu t­ vµ tÝch tô vèn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Më cöa héi nhËp cã t¸c ®éng thóc ®Èy ®Çu t­ nh­ng mét m×nh nã kh«ng quyÕt ®Þnh ®­îc møc ®Çu t­ vµ tÝch tô vèn. Do ®ã, cÇn ph¶i bæ trî cho ®Þnh h­íng héi nhËp b»ng mét chiÕn l­îc ®Çu t­ ®ång bé trong n­íc nh»m lµm t¨ng hiÖu suÊt ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp, kh¬i dËy vµ ph¸t huy ý thøc tù chñ kinh doanh cña hä. ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu ®Çu t­ cÇn ph¶i dùa trªn viÖc ph¸t huy c¸c thÕ m¹nh, c¸c lîi thÕ so s¸nh quèc tÕ cña ®Êt n­íc, g¾n víi nhu cÇu thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc th× míi ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ vµ hç trî cho tiÕn tr×nh héi nhËp. - §Èy m¹nh c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc theo h­íng n©ng cao tÝnh chñ ®éng, hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh. ViÖc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ n­íc cã mét ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi chung vµ viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh héi nhËp cña b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Chóng ra cÇn ph¶i tiÕp tôc t¨ng c­êng c¶i c¸ch, ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc theo h­íng n©ng cao tÝnh tù chñ, hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, gãp phÇn thùc hiÖn chñ tr­¬ng kinh tÕ nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o, ®ång thêi t¹o thuËn lîi cho tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong nh÷ng n¨m tíi. - Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mÊt viÖc lµm vµ thay ®æi ngµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng. Héi nhËp lµ më cöa tham gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ - còng cã nghÜa lµ qu¸ tr×nh c¹nh tranh vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Trong x· héi ë nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh cã thÓ sÏ cã t×nh tr¹ng mét bé phËn ng­êi lao ®éng mÊt viÖc vµ ph¶i t×m viÖc lµm míi. Nhµ n­íc cÇn chñ ®éng cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p thÝch hîp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, tr¸nh ®Ó nã trë thµnh mét vÊn ®Ò cã thÓ g©y bïng næ x· héi b»ng viÖc hç trî cho sù h×nh thµnh m¹ng l­íi an sinh x· héi nh»m gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu cña nh÷ng ng­êi kh«ng cã kh¶ n¨ng tù lo cho m×nh vµ cã c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ x· héi ®Ó gióp mäi ng­êi ®­îc ®µo t¹o nh÷ng kü n¨ng cÇn ph¶i cã trong mét nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. - T¨ng c­êng c¶i c¸ch hµnh chÝnh. NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng ®· ph©n tÝch s©u s¾c néi dung vÊn ®Ò c¶i c¸ch hµnh chÝnh. MÆc dï c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ nh­ng ®Ó hç trî cho qu¸ tr×nh héi nhËp mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc, mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng cÊp thiÕt hiÖn nay ®èi víi n­íc ta lµ tiÕp tôc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh theo h­íng ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh ®ång bé víi ®æi míi kinh tÕ, ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ vµ më cöa héi nhËp nh»m thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng mét nÒn hµnh chÝnh trong s¹ch, v÷ng m¹nh, ho¹t ®éng cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶, ph._.ôc vô sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ nh©n d©n tèt h¬n. Do ®ã cÇn tËp trung thùc hiÖn mét sè viÖc chÝnh sau: a/ Thùc hiÖn triÖt ®Ó viÖc t¸ch chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n­íc víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ sù nghiÖp. b/ X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng thÓ chÕ kinh tÕ, t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, gi¶i phãng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, th¸o gì khã kh¨n cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, t¹o khung ph¸p lý phï hîp víi luËt lÖ quèc tÕ, b¶o ®¶m m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ b×nh ®¼ng, h¹n chÕ vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn kinh doanh. c/ Tæ chøc bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n­íc cÇn ®­îc c¶i c¸ch trªn c¬ së ph©n c«ng, ph©n cÊp râ rµng cô thÓ vÒ thÈm quyÒn, tr¸ch nhiÖm; tinh gi¶n, kiÖn toµn tæ chøc theo m« h×nh qu¶n lý nhµ n­íc ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc bao qu¸t trong ph¹m vi c¶ n­íc ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ c¶i tiÕn ph­¬ng thøc ho¹t ®éng, sù chØ ®¹o cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ vµ ®¸p øng nh÷ng biÕn ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ nh÷ng th¸ch thøc cña qu¸ tr×nh héi nhËp. d/ X©y dùng vµ hoµn chØnh thÓ chÕ, hÖ thèng v¨n b¶n tiªu chuÈn nghiÖp vô, lµm c¬ së ph¸p lý vµ khoa häc cho viÖc x©y dùng, qu¶n lý c¸n bé, c«ng chøc theo tinh thÇn cña chiÕn l­îc c¸n bé trong thêi kú míi. ChÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng cÇn ®­îc c¶i c¸ch theo h­íng: tr¶ t­¬ng xøng víi nhiÖm vô, g¾n víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, tr¶ ®óng lµ thùc hiÖn ®Çu t­ ph¸t triÓn. e/ C¶i c¸ch tµi chÝnh c«ng trªn c¬ së ph©n cÊp míi theo luËt ®Þnh, nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch trong thu chi. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ - mét xu h­íng ph¸t triÓn cña thêi ®¹i ngµy nay. Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh xo¸ bá c¸c rµo ng¨n c¸ch ®Ó h×nh thµnh c¸c thÞ tr­êng toµn cÇu. Do ®ã, t­¬ng lai ph¸t triÓn cña toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sÏ ®­a chóng ta tíi mét thÕ giíi trong ®ã c¸c thÞ tr­êng hµng ho¸, dÞch vô vµ c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt ®­îc liªn kÕt víi nhau mét c¸ch hoµn h¶o; nh÷ng biªn giíi, rµo c¶n ®èi víi c¸c luång l­u chuyÓn cña hµng ho¸, dÞch vô, vèn, c«ng nghÖ, nh©n c«ng, ý t­ëng... sÏ kh«ng cßn n÷a. C¶ thÕ giíi sÏ lµ mét thÞ tr­êng ®­îc ®iÒu tiÕt bëi hÖ thèng nh÷ng luËt ch¬i thèng nhÊt. Bëi v× toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trªn thÕ giíi hiÖn nay nh×n chung vÉn ë møc rÊt h¹n chÕ. MÆc dï xu thÕ ho¸ ®ang gÆp nhiÒu trë ng¹i vµ tiÕn triÓn cã phÇn chËm l¹i tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y, nh­ng xu thÕ nµy nh×n chung sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn trong mét vµi thËp kû tíi, tuy kh«ng ph¶i lóc nµo còng theo con ®­êng th¼ng t¾p. NhiÒu nh©n tè t¸c ®éng thuËn tíi chiÒu h­íng ph¸t triÓn cña tiÕn tr×nh nµy trong mét sè thËp kû tíi, trong ®ã cã nh÷ng nh©n tè chñ yÕu sau: Thø nhÊt: Cuéc C¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ cuéc c¸ch m¹ng trong lÜnh vùc th«ng tin, tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ sÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn mét c¸ch réng r·i vµ toµn diÖn cña tiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸. Sù giao l­u cña c¸c luång vèn, tµi nguyªn, nh©n lùc, th«ng tin vµ c«ng nghÖ sÏ diÔn ra mét c¸ch s«i ®éng, nhanh chãng h¬n trªn toµn cÇu. HÇu hÕt c¸c n­íc ®Òu bÞ l«i cuèn vµ rµng buéc vµo hÖ thèng kinh tÕ thÕ giíi. Thø hai: Sù quèc tÕ ho¸ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh, ®Æc biÖt lµ víi sù hç trî to lín cña nÒn c«ng nghiÖp Internet, sÏ thóc ®Èy c¸c ngµnh dÞch vô cña thÕ giíi ph¸t triÓn vµ më réng mét c¸ch ®¸ng kÓ; ngµy cµng cã thªm nhiÒu c«ng ty xuyªn quèc gia trë thµnh trô cét chÝnh cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ, sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia sÏ lµ nh÷ng yÕu tè quan träng hµng ®Çu ®èi víi sù tiÕp tôc ph¸t triÓn cña toµn cÇu ho¸ trong mét sè thËp kû tíi. Thø ba: Xu thÕ chÝnh cña thêi ®¹i lµ hoµ b×nh vµ ph¸t triÓn sÏ tiÕp tôc t¨ng c­êng. MÆc dï cßn nh÷ng biÕn ®éng, thËm chÝ x¶y ra nh÷ng xung ®ét côc bé, kÓ c¶ xung ®ét qu©n sù ë mét sè n¬i, nh­ng nh×n chung t×nh h×nh quèc tÕ sÏ vÉn æn ®Þnh vÒ c¬ b¶n. C¸c n­íc sÏ tiÕp tôc tôc dµnh ­u tiªn cao cho ph¸t triÓn kinh tÕ, cè g¾ng duy tr× hoµ b×nh quèc tÕ vµ t¨ng c­êng hîp t¸c víi nhau. ChÝnh s¸ch më cöa vµ tù do ho¸ vÉn sÏ ®­îc c¸c n­íc tiÕp tôc thùc hiÖn. Thø t­: Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tri thøc, tr­íc hÕt ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, c¸c n­íc c«ng nghiÖp míi, ®ang ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh nh­ lµ mét xu thÕ tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ “hËu c«ng nghiÖp”, gãp phÇn quan träng thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ nãi chung trªn toµn thÕ giíi vµ t¨ng c­êng tÝnh toµn cÇu cña thÞ tr­êng còng nh­ tÝnh linh ho¹t réng kh¾p cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kinh tÕ tri thøc ph¸t triÓn kh¸ nhanh t¹i c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc c«ng ngiÖp ho¸ míi, ®· ®ãng gãp phÇn quan träng ®Æc biÖt trong sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña c¸c n­íc nµy (b×nh qu©n chiÕm tíi 60% møc t¨ng GDP hµng n¨m cña c¸c n­íc thuéc OECD, riªng Mü lµ 70%). NhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ Ên ®é, Trung quèc, Th¸i lan... còng h­íng m¹nh vµo ph¸t triÓn mét sè ngµnh kinh tÕ dùa trªn tri thøc. Theo nhËn ®Þnh cña mét sè chuyªn gia, kho¶ng hai - ba thËp kû n÷a, kinh tÕ tri thøc sÏ lan to¶ kh¾p thÕ giíi. Tuy nhiªn, ngoµi nh÷ng yÕu tè thuËn nãi trªn, hiÖn nay vµ trong mét vµi thËp kû tíi, xu thÕ toµn cÇu ho¸ cßn chÞu ¶nh h­ëng nghÞch chiÒu cña nhiÒu nh©n tè, ®Æc biÖt lµ nh÷ng nh©n tè chÝnh sau: Mét lµ, m©u thuÉn vµ ®Êu tranh lîi Ých diÔn ra nµy cµng gay g¾t gi÷a c¸c n­íc, nhãm n­íc trªn thÕ giíi vµ c¸c nhãm x· héi trong tõng n­íc trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ sù lín m¹nh cña phong trµo quèc tÕ ph¶n ®èi toµn cÇu ho¸, t¹o ra nh÷ng lùc c¶n m¹nh mÏ ®èi víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña toµn cÇu ho¸. Hai lµ, khñng ho¶ng kinh tÕ ë c¸c n­íc lín hay c¸c trung t©m kinh tÕ vµ khu vùc quan träng trªn thÕ giíi vÉn lu«n lu«n lµ nguy c¬ tiÒm tµng, ®Æc biÖt lµ hiÖn nay nÒn kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c n­íc vµ trung t©m kinh tÕ lín ®ang ë t×nh tr¹ng rÊt khã kh¨n vµ ®øng tr­íc nguy c¬ suy tho¸i. Trong bèi c¶nh quan hÖ gi÷a c¸c n­íc ngµy cµng chÆt chÏ, mét cuéc khñng ho¶ng khu vùc hoÆc trong mét lÜnh vùc cô thÓ rÊt cã kh¶ n¨ng lan truyÒn trë thµnh mét cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ chÝnh trÞ lín trªn thÕ giíi nÕu kh«ng cã mét c¬ chÕ quèc tÕ xö lý cã hiÖu qu¶ nh­ bµi häc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë §«ng ¸ võa qua. Nh÷ng cuéc suy tho¸i vµ khñng ho¶ng kinh tÕ t¹i c¸c n­íc vµ trung t©m kinh tÕ lín ®Òu cã ¶nh h­ëng rÊt tiªu cùc tíi tiÕn t×nh ph¸t triÓn cña toµn cÇu ho¸, kh«ng chØ th«ng qua viÖc lµm gi¶m khèi l­îng cña c¸c dßng l­u chuyÓn vÒ hµng ho¸, dÞch vô vµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt, mµ cßn më ®­êng cho sù quay l¹i cña chñ nghÜa b¶o hé mËu dÞch vµ t¨ng c­êng nh÷ng t×nh c¶m chèng toµn cÇu ho¸ ë c¸c n­íc. Ba lµ, nh÷ng bÊt æn vÒ chÝnh trÞ, nh÷ng xung ®ét vÒ t«n gi¸o, v¨n ho¸, s¾c téc, nh©n quyÒn vµ chñ nghÜa khñng bè tiÕp tôc gia t¨ng ë nhiÒu n­íc vµ khu vùc trªn thÕ giíi, g©y c¶n trë kh«ng nhá ®èi víi qu¸ tr×nh thùc hiÖn tù do ho¸ mËu dÞch trªn ph¹m vi toµn cÇu còng nh­ khu vùc. Sù thay ®æi trong tËp hîp lùc l­îng quèc tÕ, ®Æc biÖt víi sù næi lªn nhanh chãng cña Trung quèc vµ Ên ®é, còng nh­ qu¸ tr×nh ®a cùc ho¸ víi Ýt nhÊt ba trung t©m chÝnh trÞ - kinh tÕ lín trong t­¬ng lai lµ B¾c Mü, EU vµ §«ng ¸ sÏ cã ¶nh h­ëng to lín ®èi víi c¬ cÊu ®Þa - chÝnh trÞ toµn cÇu. Cïng víi nhiÒu nh©n tè kh¸c, sù ph¸t triÓn nãi trªn cña qu¸ tr×nh biÕn ®æi trong quan hÖ quèc tÕ sÏ lµm gi¶m vai trß chi phèi vµ dÉn d¾t cña Mü vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ hiÖn nay. TÊt c¶ c¸c nh©n tè trªn ®ång thêi t¸c ®éng tíi tiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸. Khi nµo c¸c yÕu tè thuËn m¹nh h¬n hoÆc ¸p ®¶o th× toµn cÇu ho¸ ph¸t triÓn vµ næi lªn thµnh cao trµo, khi nµo c¸c yÕu tè nghÞch m¹nh hoÆc ¸p ®¶o th× tiÕn tr×nh nµy chËm l¹i hoÆc tho¸i trµo trong mét thêi gian. Nh×n chung, trong vßng mét, hai thËp kû tíi, c¸c yÕu tè thuËn xem ra vÉn cßn m¹nh h¬n, v× vËy toµn cÇu ho¸ sÏ vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ lµ mét xu thÕ quan träng cña quan hÖ quèc tÕ hiÖn ®¹i. ch­¬ng II. ChiÕn l­îc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh ng©n hµng ViÖt nam. 1. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña kinh tÕ ViÖt nam tr­íc thÒm héi nhËp. ChÝnh s¸ch ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ quèc tÕ giai ®o¹n 1991 – 1995. Trong cuéc khñng ho¶ng thø nhÊt ®Çu nh÷ng n¨m 1980 cßn ch­a ®­îc kh¾c phôc mét c¸ch c¬ b¶n th× cuéc khñng ho¶ng thø hai xuÊt ph¸t tõ bªn ngoµi l¹i ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n­íc ta. §ã lµ sù sôp ®æ cña Liªn x« cò vµ hÖ thèng c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa ë §«ng ¢u. NÒn kinh tÕ n­íc ta ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n hÕt søc to lín t­ëng chõng nh­ kh«ng thÓ v­ît qua ®­îc khi nguån vèn ®Çu t­ bÞ c¾t gi¶m ®ét ngét, nguån viÖn trî kh«ng cßn vµ thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu truyÒn thèng bÞ ®¶o lén vµ thu hÑp ®ét ngét trong khi Mü vÉn tiÕp tôc cÊm vËn kinh tÕ ®èi víi n­íc ta. L¹m ph¸t t¨ng trë l¹i lªn tíi 67,1% n¨m 1990 vµ 67,5% n¨m 1991. Kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m vµ nhËp khÈu còng gi¶m. §¶ng ta ®· ®Ò C­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi vµ ChiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2000. §¹i héi VII (6-1991) cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh viÖc tiÕp tôc ®­êng lèi ®æi míi cña §¹i héi VI víi môc tiªu trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991 - 1995 lµ v­ît qua khã kh¨n thö th¸ch, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, t¨ng c­êng æn ®Þnh chÝnh trÞ, ®­a n­íc ta c¬ b¶n ra khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng. §ång thêi, §¹i héi còng ®· ®Ò ra ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ, ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ theo tinh thÇn: “ViÖt nam muèn lµm b¹n cña tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn” nh»m ph¸t triÓn m¹nh mÏ quan hÖ ®èi ngo¹i, ph¸ thÕ bÞ bao v©y cÊm vËn, tham gia tÝch cùc vµo ®êi sèng cña céng ®ång quèc tÕ. QuyÕt ®Þnh nµy ®¸nh dÊu mét b­íc ph¸t triÓn trong míi trong tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ cña ta xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu néi t¹i cña sù ph¸t triÓn cña t×nh h×nh ®èi néi còng nh­ ®èi ngo¹i cña ta lóc ®ã, trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu ban ®Çu cña c«ng cuéc ®æi míi vµ phï hîp víi nh÷ng xu thÕ chung cña thêi ®¹i lµ toµn cÇu ho¸, héi nhËp, hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ hîp t¸c v× ph¸t triÓn. VÒ lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i, §¹i héi VII chñ tr­¬ng: “G¾n thÞ tr­êng trong n­íc víi thÞ tr­êng thÕ giíi, gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu, cã chÝnh s¸ch b¶o vÖ s¶n xuÊt néi ®Þa”. Nh­ vËy, ngay tõ n¨m 1991, §¶ng ®· x¸c ®Þnh chñ tr­¬ng g¾n kÕt thÞ tr­êng néi ®Þa víi thÞ tr­êng quèc tÕ. §©y chÝnh lµ néi dung chñ yÕu cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ lµ b­íc ph¸t triÓn logic tÊt yÕu sau khi chóng ta ®· c¬ b¶n thèng nhÊt ®­îc thÞ tr­êng trong n­íc theo c¬ chÕ mét gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh c¬ b¶n trªn c¬ së cung - cÇu cña thÞ tr­êng. V¨n kiÖn §¹i héi còng ®· x¸c ®Þnh c¸c nguyªn t¾c héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ta lµ “më réng, ®a d¹ng ho¸ vµ ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i trªn nguyªn t¾c gi÷ v÷ng ®éc lËp chñ quyÒn, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi”. Trong NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Trung ­¬ng lÇn thø ba (kho¸ VII) th¸ng 6 -1992, §¶ng ta x¸c ®Þnh néi dung nhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng t¸c héi nhËp lóc ®ã lµ: “cè g¾ng khai th«ng quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tiÒn tÖ quèc tÕ nh­ Quü tiÒn tÖ quèc tÕ, Ng©n hµng ThÕ giíi, Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸..., më réng quan hÖ víi c¸c tæ chøc hîp t¸c khu vùc ë Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng”. Ngµy 17-10-1994, ViÖt nam chÝnh thøc göi ®¬n xin gia nhËp ASEAN vµ trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc nµy kÓ tõ ngµy 28-7-1995 víi cam kÕt sÏ b¾t ®Çu thi hµnh nghÜa vô thµnh viªn Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) tõ ngµy 1-1-1996. Môc tiªu cña AFTA lµ lo¹i bá hoµn toµn c¸c hµng rµo c¶n trë th­¬ng m¹i ®èi víi hÇu hÕt hµng ho¸ trong néi bé ASEAN, kÓ c¶ thuÕ quan vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. Cã thÓ nãi quyÕt ®Þnh tham gia AFTA lµ mét biÖn ph¸p ®Èy m¹nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt nam. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn ViÖt nam thùc sù tham gia vµo mét hiÖp ®Þnh tù do ho¸ th­¬ng m¹i quèc tÕ ë tÇm khu vùc phï hîp víi c¸c luËt lÖ th­¬ng m¹i chung cña thÕ giíi. ViÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ më cöa tù do ho¸ th­¬ng m¹i theo mét lé tr×nh cô thÓ vµ trªn nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i thÓ hiÖn quyÕt t©m héi nhËp cña ViÖt nam vµ ®¸nh dÊu mét b­íc ngoÆt trªn con ®­êng héi nhËp bëi ViÖt nam ®· cã thÓ sö dông c¸c cam kÕt më cöa tù do ho¸ cña m×nh ®Ó th­¬ng l­îng buéc c¸c n­íc ®èi t¸c còng ph¶i cã c¸c cam kÕt më cöa t­¬ng øng cho hµng xuÊt khÈu cña ViÖt nam. Th¸ng 12-1994, ViÖt nam ®· göi ®¬n xin nhËp WTO. ViÖt nam quyÕt ®Þnh xin gia nhËp WTO v× c¸c môc tiªu cña WTO phï hîp víi lîi Ých cña ViÖt nam. C¸c môc tiªu ®ã lµ: n©ng cao møc sèng vµ thu nhËp; b¶o ®¶m ®Çy ®ñ viÖc lµm; më réng s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i; sö dông tèt nhÊt c¸c nguån lùc cña thÕ giíi cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ cè g¾ng b¶o ®¶m cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn nhÊt cã ®­îc mét tû träng lín h¬n trong sù t¨ng tr­ëng cña th­¬ng m¹i quèc tÕ. Theo ®ã, qu¸ tr×nh ViÖt nam gia nhËp WTO lµ mét qu¸ tr×nh th­¬ng l­îng trong ®ã ViÖt nam ph¶i cam kÕt thùc hiÖn mét lé tr×nh tõng b­íc ®iÒu chØnh c¸c luËt lÖ cña m×nh phï hîp c¸c nguyªn t¾c cña c¸c hiÖp ®Þnh ®a ph­¬ng, ®ång thêi cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ quan vµ ®iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh kiÓm so¸t nh»m më cöa h¬n thÞ tr­êng cña m×nh cho hµng ho¸ vµ dÞch vô cña n­íc ngoµi, ®Ó ®æi lÊy viÖc ®­îc h­ëng tÊt c¶ c¸c cam kÕt vÒ më cöa thÞ tr­êng cña c¸c thµnh viªc WTO tõ tr­íc tíi nay theo nguyªn t¾c MFN. QuyÕt ®Þnh xin gia nhËp WTO lµ mét quyÕt ®Þnh cùc kú quan träng, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi ®Þnh h­íng chiÕn l­îc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong t­¬ng lai cña ViÖt nam. 1.2 §Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi tõ n¨m 1996 ®Õn nay. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ ViÖt nam víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, c¸c t­ t­ëng vµ chñ tr­¬ng chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vÒ héi nhËp ngµy cµng râ h¬n, cô thÓ h¬n. §¹i héi VIII cña §¶ng (1996) ®· ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn hiÖn nay cña quan hÖ quèc tÕ vµ cho r»ng hoµ b×nh æn ®Þnh vµ hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn ngµy cµng trë thµnh ®ßi hái bøc xóc cña c¸c d©n téc vµ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Trong khi ®ã Héi nghÞ Ban ChÊp hµnh Trung ­¬ng lÇn thø t­ (kho¸ VIII), ngµy 29-12-1997 ®· ®Ò cao chñ tr­¬ng ph¸t huy néi lùc, chñ ®éng phßng tr¸nh vµ kh¾c phôc khñng ho¶ng. NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ nhÊn m¹nh tiÕp tôc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Ó tranh thñ vèn, c«ng nghÖ vµ gia nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ, nh­ng ph¶i dùa trªn c¬ së ®éc lËp tù chñ, ph¸t huy ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè néi lùc, dùa vµo c¸c nguån lùc trong n­íc lµ chÝnh, bao gåm c¸c nguån lùc con ng­êi, ®Êt ®ai, tµi nguyªn, trÝ tuÖ, truyÒn thèng ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc bªn ngoµi. Néi dung nhiªm vô cña c«ng t¸c kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ héi nhËp cho ®Õn n¨m 2005 ®­îc x¸c ®Þnh lµ: TiÕp tôc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch b¶o hé hîp lý s¶n xuÊt trong n­íc theo tinh thÇn b¶o hé cã chän läc, cã ®iÒu kiÖn vµ cã thêi h¹n, phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ. Lé tr×nh gi¶m thuÕ nhËp khÈu vµ gi¶m dÇn c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®­îc c«ng bè râ ®Ó tõng doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch phÊn ®Êu cô thÓ. ViÖc thu hót FDI ®­îc khuyÕn khÝch m¹nh mÏ th«ng qua c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vµ ¸p dông thèng nhÊt chÝnh s¸ch thuÕ, c¸c lo¹i gi¸ c¶ dÞch vô ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. §ång thêi, Héi nghÞ còng nªu ph­¬ng ch©m héi nhËp quèc tÕ lµ:“ Trªn c¬ së ph¸t huy néi lùc thùc hiÖn nhÊt qu¸n, l©u dµi chÝnh s¸ch thu hót c¸c nguån lùc bªn ngoµi; tÝch cùc chñ ®éng th©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng quèc tÕ”, vµ nªu nhiÖm vô:“Chñ ®éng chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ c¸n bé, luËt ph¸p vµ nhÊt lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ chóng ta cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®Ó héi nhËp thÞ tr­êng khu vùc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. TiÕn hµnh khÈn tr­¬ng v÷ng ch¾c viÖc ®µm ph¸n hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi Mü, gia nhËp APEC vµ WTO. Cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó chñ ®éng thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong khu«n khæ AFTA”. Thùc hiÖn c¸c chñ tr­¬ng trªn, ChÝnh phñ ®· tiÕn hµnh nhiÒu biÖn ph¸p nh»m gi÷ v÷ng vµ më réng thÞ tr­êng ®· t¹o lËp ®­îc víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ c¸c n­íc thuéc Liªn minh Ch©u ¢u, kh«i phôc thÞ tr­êng Nga vµ c¸c n­íc §«ng ¢u, ph¸t triÓn quan hÖ th­¬ng m¹i chÝnh ng¹ch víi Trung quèc, t¨ng c­êng quan hÖ bu«n b¸n, hîp t¸c víi Ên ®é, më réng thÞ tr­êng Mü, ®Èy m¹nh viÖc t×m thÞ tr­êng míi ë Trung cËn §«ng, Ch©u Phi, Mü Latinh; ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ th­¬ng m¹i, gi¶m sù tËp trung vµo mét vµi ®èi t¸c vµ viÖc mua b¸n qua thÞ tr­êng trung gian. §Õn th¸ng 9 - 2002, ViÖt nam ®· më réng quan hÖ ngo¹i giao víi 175 n­íc vµ quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i víi trªn 150 n­íc vµ l·nh thæ trªn thÕ giíi, trong ®ã cã tÊt c¶ c¸c n­íc lín vµ c¸c trung t©m kinh tÕ thÕ giíi. Trong thêi gian nµy, ViÖt nam ®· thùc hiÖn mét sè b­íc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®¸ng chó ý sau: Víi Trung Quèc, viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao ®· më ®­êng cho sù ph¸t triÓn quan hÖ nhiÒu mÆt gi÷a hai n­íc, ®Æc biÖt lµ quan hÖ kinh tÕ. Hai bªn ®· ký nhiÒu hiÖp ®Þnh t¹o c¬ së ph¸p lý cho hîp t¸c gi÷a hai n­íc. §Æc biÖt trong th¸ng 4 - 2003 Tæng BÝ th­ N«ng §øc M¹nh ®· th¨m vµ lµm viÖc t¹i Trung quèc vµ ®· cã c¸c cuéc trao ®æi quan hÖ gi÷a hai n­íc theo ph­¬ng ch©m 16 ch÷ “ L¸ng giÒng h÷u nghÞ, hîp t¸c toµn diÖn, æn ®Þnh l©u dµi, h­íng tíi t­¬ng lai” trªn c¬ së t¨ng c­êng sù tin cËy lÉn nhau. Quan hÖ ViÖt nam -Trung quèc sÏ ngµy cµng ®­îc cñng cè vµ t¨ng c­êng gãp phÇn n©ng quan hÖ hai n­íc lªn tÇm cao míi trong thÕ kû míi. Víi Mü, sau khi b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao, hai bªn ®· thùc hiÖn nhiÒu cè g¾ng ®Ó b×nh th­êng ho¸ vµ thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ nh­ gi¶i quyÕt xong vÊn ®Ò nî cò cña chÕ ®é Sµi gßn; ký HiÖp ®Þnh vÒ b¶o hé b¶n quyÒn; tõ n¨m 1998, Mü t¹m miÔn ¸p dông tu chÝnh ¸n Jackson - Vanik (néi dung chñ yÕu nh»m h¹n chÕ quan hÖ kinh tÕ gi÷a Mü víi mét sè n­íc trong ®ã cã ViÖt nam); ViÖt nam ký HiÖp ®Þnh khung vÒ b¶o l·nh víi Ng©n hµng xuÊt khÈu (Eximbank - 1999) - mét ng©n hµng chuyªn hç trî cho viÖc bu«n b¸n víi n­íc ngoµi cña Mü vµ Tho¶ thuËn vÒ ho¹t ®éng cña C«ng ty ®Çu t­ t­ nh©n ë n­íc ngoµi (OPIC-1999), mét tæ chøc cña chÝnh quyÒn Hoa kú hç trî cho c¸c c«ng ty Mü lµm ¨n ë n­íc ngoµi; ®µm ph¸n vµ ký kÕt HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü dùa trªn c¸c nguyªn t¾c cña WTO (14-7-2000). ViÖc HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt-Mü ®· ®­îc Quèc héi hai n­íc phª chuÈn vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 11-12-2001 ®ang t¹o ra m«i tr­êng míi cho quan hÖ kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc më réng vµ ph¸t triÓn. Víi NhËt b¶n, quan hÖ kinh tÕ gi÷a hai n­íc ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn m¹nh kÓ tõ n¨m 1986. Hai n­íc ®· ký nhiÒu hiÖp ®Þnh hîp t¸c song ph­¬ng vÒ kinh tÕ, th­¬ng m¹i, ®Çu t­, v¨n ho¸, khoa häc, kü thuËt...Th¸ng 4 -2003 Thñ t­íng ChÝnh phñ Phan V¨n Kh¶i ®· sang th¨m vµ bµn nh÷ng biÖn ph¸p ®Èy m¹nh h¬n n÷a quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc, ®Æc biÖt lµ khuyÕn khÝch ®Çu t­ cña NhËt b¶n vµo ViÖt nam. HiÖn nay NhËt lµ b¹n hµng bu«n b¸n quan träng hµng ®Çu cña ViÖt nam vµ lµ n­íc cung cÊp ODA lín nhÊt cho ViÖt nam. VÒ quan hÖ ®a ph­¬ng, lµ thµnh viªn Liªn hîp quèc tõ n¨m 1977, ViÖt nam ®· tÝch cùc tham gia vµo c¸c c¬ chÕ cña tæ chøc toµn cÇu nµy, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ trùc thuéc vµ chuyªn m«n cña Liªn hîp quèc nh­: UNDP, UNIDO, FAO, UNCTAD, ECOSOC, ESCAP nh»m tranh thñ sù hç trî cña c¸c tæ chøc nµy cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. §Õn nay ta ®· tranh thñ ®­îc gÇn 1 tû USD viÖn trî kh«ng hoµn l¹i tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ trong hÖ thèng phôc vô ph¸t triÓn cña Liªn hîp quèc. NhiÒu ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®­îc thùc hiÖn víi hiÖu qu¶ cao, ®­îc Liªn hîp quèc ®¸nh gi¸ vµ cho phæ biÕn t¹i tæ chøc lín nhÊt hµnh tinh nµy nh­ nh÷ng ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®iÓn h×nh. Quan hÖ gi÷a EU vµ ViÖt nam ®· ph¸t triÓn m¹nh trong giai ®o¹n nµy. ViÖt nam chÝnh thøc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao víi EU vµo th¸ng 11-1990 vµ ký HiÖp ®Þnh hµng dÖt song ph­¬ng vµo n¨m 1992. VÒ FDI, ®Õn hÕt n¨m 2000, ®· cã 11 trªn 15 n­íc thµnh viªn EU ®Çu t­ vµo ViÖt nam trong 534 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 6,62 tû USD. Quan hÖ víi Liªn bang Nga: ViÖt nam vÉn gi÷ v÷ng mèi quan hÖ víi Liªn bang Nga tõ tr­íc vµ hiÖn nay nhiÒu doanh nghiÖp vÉn ®ang tham gia xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Nga. Bé th­¬ng m¹i võa hoµn thµnh xong ®Ò ¸n ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Nga, trong ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó hç trî mét sè ngµnh hµng quan träng vµ cã nhiÒu lîi thÕ cña ViÖt nam trong vÊn ®Ò thanh to¸n vµ vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ ViÖt nam sang Nga. Tuy nhiªn, møc thuÕ nhËp khÈu cña h¶i quan Nga ®èi víi hµng ViÖt nam cßn kh¸ cao. Víi ASEAN: Sau khi chÝnh thøc gia nhËp ASEAN (7-1995), ViÖt nam ®· tÝch cùc tham gia vµo mäi ho¹t ®éng cña ASEAN vµ ®· ®ãng vai trß quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh c¸c ph­¬ng h­íng hîp t¸c vµ ph¸t triÓn cña khu vùc vµ trong c¸c quyÕt s¸ch lín cña ASEAN phï hîp víi lîi Ých cña ta. §ång thêi, ta còng tham gia tÝch cùc vµo Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA). T¹i Héi ®ång AFTA cña ASEAN vµo th¸ng 10-1995, ViÖt nam ®· chÝnh thøc c«ng bè danh môc gi¶m thuÕ quan 1.633 mÆt hµng cho c¶ thêi kú 1996-2000. Bªn c¹nh viÖc tham gia AFTA, ViÖt nam còng ®· cïng c¸c n­íc ASEAN kh¸c ký HiÖp ®Þnh khung vÒ thµnh lËp Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) ngµy 7-10-1998 víi môc tiªu nh»m t¹o ra mét khu vùc ®Çu t­ tù do trong néi bé c¸c n­íc ASEAN vµo n¨m 2010 vµ cho c¸c n­íc ngoµi ASEAN vµo n¨m 2020. Víi ASEM: Th¸ng 3-1996, ViÖt nam ®· tham gia ASEM víi t­ c¸ch lµ mét trong nh÷ng thµnh viªn s¸ng lËp. VÒ mÆt kinh tÕ, ASEM ®· ®Æt ra ba môc tiªu cô thÓ lµ: Thóc ®Èy giao l­u gi÷a c¸c doanh nghiÖp; C¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh nh»m thóc ®Èy th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­; T¹o sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng. Víi APEC: ViÖt nam ®· göi ®¬n xin gia nhËp APEC n¨m 1996 vµ chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña DiÔn ®µn nµy vµo th¸ng 11-1998.VÒ kÕ ho¹ch hµnh ®éng tËp thÓ, ViÖt nam ®· tÝch cùc tham gia vµo c¸c lÜnh vùc tiªu chuÈn hîp chuÈn, thñ tôc h¶i quan, b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, gi¶i quyÕt tranh chÊp vµ ®i l¹i cña doanh nh©n. ViÖt nam còng ®· tÝch cùc ®­a ra c¸c s¸ng kiÕn ®Ó t¨ng c­êng hîp t¸c trong APEC, tranh thñ sù hç trî cña c¸c thµnh viªn ph¸t triÓn. Víi WTO: Th¸ng 1-1995, ViÖt nam ®· göi ®¬n xin gia nhËp Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi. Ngµy 30-1-1995, Nhãm c«ng t¸c vÒ viÖc gia nhËp WTO cña ViÖt nam ®· ®­îc thµnh lËp. HiÖn nay, ViÖt nam ®ang tÝch cùc chuÈn bÞ cho c¸c phiªn häp tíi theo h­íng bªn c¹nh viÖc tiÕp tôc minh b¹ch ho¸ chÝnh s¸ch, sÏ tiÕn hµnh cuéc ®µm ph¸n song ph­¬ng víi mét sè thµnh viªn WTO b»ng c¸c b¶n chµo më cöa thÞ tr­êng cña ViÖt nam, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc hµng ho¸ vµ dÞch vô. Tãm l¹i, ®Ó cã thÓ thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ tham gia cã hiÖu qu¶ vµo c¸c ho¹t ®éng cña c¸c thÓ chÕ kinh tÕ quèc tÕ, ViÖt nam ®· tiÕp tôc thóc ®Èy qu¸ tr×nh c¶i c¸ch trong n­íc, ®Æc biÖt lµ thùc hiÖn ®iÒu chØnh, bæ sung hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p vÒ th­¬ng m¹i, ®Çu t­, kinh doanh, së h÷u trÝ tuÖ, dÞch vô... nh»m lµm cho hÖ thèng nµy phï hîp dÇn víi c¸c quy ®Þnh cña c¸c thÓ chÕ liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ mµ ViÖt nam tham gia. Trong mÊy n¨m qua, chóng ta ®· tÝch cùc triÓn khai ch­¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt (®· th«ng qua LuËt th­¬ng m¹i, LuËt ®Çu t­ söa ®æi, LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, LuËt doanh nghiÖp..., ®ang so¹n th¶o vµ chuÈn bÞ ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n luËt ®Þnh míi vÒ nhiÒu lÜnh vùc trong ®ã cã c¸c vÊn ®Ò quy chÕ tèi huÖ quèc, quy chÕ ®èi xö quèc gia vµ b¶o vÖ trong t×nh tr¹ng khÈn cÊp) lµ nh÷ng b­íc ®i chñ ®éng cña ta trong tiÕn tr×nh héi nhËp. §ång thêi, ViÖt nam còng ®· b­íc ®Çu tiÕn hµnh mét sè ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ, ®Çu t­ theo h­íng thÞ tr­êng nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. VÊn ®Ò nghiªn cøu x©y dùng kÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc ChÝnh phñ, c¸c Bé, ngµnh quan t©m triÓn khai. §Æc biÖt quan träng lµ thêi gian qua, ChÝnh phñ ViÖt nam ®· tÝch cùc tiÕn hµnh viÖc x©y dùng mét chiÕn l­îc tæng thÓ vÒ héi nhËp kinh tÕ. Bªn c¹nh ®ã, ChÝnh phñ ViÖt nam còng ®Çu t­ nç lùc vµo viÖc x©y dùng bé m¸y tæ chøc ®iÒu hµnh vµ thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c héi nhËp trong toµn quèc. N¨m 1997, Uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ do Phã Thñ t­íng NguyÔn M¹nh CÇm lµm Chñ tÞch ®· ®­îc thµnh lËp víi thµnh viªn lµ ®¹i diÖn l·nh ®¹o cña hÇu hÕt c¸c Bé, ngµnh. T¹i c¸c Bé, ngµnh vµ Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh ®Òu thµnh lËp bé phËn ®Çu mèi vÒ héi nhËp. Trong thêi gian qua, c¬ chÕ tæ chøc trªn vËn hµnh kh¸ tèt vµ ®· ph¸t huy ®­îc vai trß trong viÖc chØ ®¹o, phèi hîp thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c héi nhËp trong toµn quèc. C¸c c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao vµ th­¬ng m¹i cña ViÖt nam ë n­íc ngoµi ®­îc t¨ng c­êng thªm chøc n¨ng vµ vai trß xóc tiÕn th­¬ng m¹i, chuyÓn m¹nh sang ho¹t ®éng phôc vô kinh tÕ, ®ãng gãp thiÕt thùc h¬n vµo viÖc thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ gi÷a ViÖt nam víi n­íc së t¹i, ®Æc biÖt lµ trong viÖc xuÊt khÈu hµng ViÖt nam, thu hót FDI, du lÞch vµ hîp t¸c xuÊt khÈu lao ®éng. ViÖc ®µo t¹o c¸n bé tham gia vµo c«ng t¸c héi nhËp tõ trung ­¬ng xuèng ®Þa ph­¬ng, còng nh­ ®µo t¹o ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®­îc Uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ vµ nhiÒu Bé, ngµnh quan t©m triÓn khai. NhiÒu nç lùc trong c«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn nh»m lµm cho nh©n d©n hiÓu biÕt vµ n©ng cao nhËn thøc vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng ®· ®­îc c¸c ngµnh, c¸c cÊp tiÕn hµnh. 2. ChiÕn l­îc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt nam. 2.1 Bèi c¶nh quèc tÕ. ViÖt nam ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong bèi c¶nh thÕ giíi ®ang diÔn ra nh÷ng thay ®æi to lín vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. Trong 10 - 15 n¨m tíi, thÕ giíi tiÕp tôc cã nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p, ®Çy bÊt tr¾c khã l­êng. Xu thÕ hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn ngµy cµng trë thµnh ®ßi hái bøc xóc cña mäi d©n téc vµ quèc gia trªn thÕ giíi. Tuy Ýt cã kh¶ n¨ng x¶y ra chiÕn tranh thÕ giíi míi, chiÕn tranh tæng lùc sö dông vò khÝ h¹t nh©n vµ vò khÝ giÕt ng­êi hµng lo¹t kh¸c, nh­ng chiÕn tranh côc bé, xung ®ét vò trang, ho¹t ®éng can thiÖp lËt ®æ, khñng bè, khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi sÏ cßn x¶y ra ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi víi tÝnh phøc t¹p ngµy cµng t¨ng. Cuéc ®Êu tranh cña c¸c d©n téc cho hoµ b×nh vµ ph¸t triÓn, chèng chÝnh s¸ch c­êng quyÒn, ¸p ®Æt, v× ®éc lËp d©n téc, d©n chñ, d©n sinh, tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi sÏ cã nh÷ng b­íc tiÕn míi. Khu vùc §«ng Nam ¸, Ch©u ¸ - Th¸i b×nh d­¬ng cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc ph¸t triÓn n¨ng ®éng nh­ng vÉn tiÒm Èn nh÷ng nh©n tè g©y bÊt æn ®Þnh. Mét sè xu thÕ kinh tÕ cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ta lµ: Khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng nghÖ sinh häc, tiÕp tôc cã nh÷ng b­¬c nh¶y vät, ngµy cµng trë thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ trÝ thøc, lµm chuyÓn dÞch nhanh c¬ cÊu kinh tÕ vµ biÕn ®æi s©u s¾c c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. Tri thøc vµ së h÷u trÝ tuÖ cã vai trß ngµy cµng quan träng. Tr×nh ®é lµm chñ th«ng tin, trÝ thøc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn. Chu tr×nh lu©n chuyÓn vèn, ®æi míi c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm ngµy cµng ®­îc rót ng¾n; c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi lu«n thay ®æi ®ßi hái c¸c quèc gia còng nh­ doanh nghiÖp ph¶i rÊt nhanh nh¹y, n¾m b¾t, thÝch nghi. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã n­íc ta, cã c¬ héi thu hÑp kho¶ng c¸ch so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn, c¶i thiÖn vÞ thÕ cña m×nh; ®ång thêi ®øng tr­íc nguy c¬ tôt hËu xa h¬n nÕu kh«ng tranh thñ ®­îc c¬ héi, kh¾c phôc yÕu kÐm ®Ó v­¬n lªn. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ xu thÕ kh¸ch quan, l«i cuèn c¸c n­íc, bao trïm hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc, võa thóc ®Èy hîp t¸c, võa t¨ng søc Ðp c¹nh tranh vµ tÝnh tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. Quan hÖ song ph­¬ng, ®a ph­¬ng gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng s©u réng c¶ trong kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ b¶o vÖ m«i tr­êng, phßng chèng téi ph¹m, thiªn tai vµ c¸c ®¹i dÞch... C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia tiÕp tôc cÊu tróc l¹i, h×nh thµnh nh÷ng tËp ®oµn khæng lå chi phèi nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ. Sù c¸ch biÖt giµu nghÌo gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng t¨ng. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh võa hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn, võa ®Êu tranh cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh, v× mét trËt tù kinh tÕ quèc tÕ c«ng b»ng, chèng l¹i nh÷ng ¸p ®Æt phi lý cña c¸c c­êng quèc kinh tÕ, c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. §èi víi n­íc ta, tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong thêi gian tíi ®­îc n©ng lªn mét b­íc g¾n víi viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ, ®ßi hái chóng ta ph¶i ra søc c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng ®éc lËp tù chñ cña nÒn kinh tÕ, tham gia cã hiÖu qu¶ vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Ch©u ¸ - th¸i B×nh D­¬ng vÉn lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng, trong ®ã Trung quèc cã vai trß ngµy cµng lín. Sau khñng ho¶ng tµi chÝnh - kinh tÕ, nhiÒu n­íc ASEAN vµ §«ng ¸ ®ang kh«i phôc ®µ ph¸t triÓn víi kh¶ n¨ng c¹nh tranh míi. T×nh h×nh ®ã t¹o thuËn lîi cho chóng ta trong hîp t¸c ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi còng gia t¨ng søc Ðp c¹nh tranh c¶ trong vµ ngoµi khu vùc. 2.2 Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i. TiÕp tôc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i theo h­íng ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸; chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ theo lé tr×nh phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña n­íc ta vµ b¶o ®¶m thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt trong quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng nh­ AFTA, APEC, HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü, tiÕn tíi gia nhËp WTO... Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch m¹nh mÏ mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, ph¸t triÓn m¹nh nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ; gi¶m m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm th« vµ s¬ chÕ, t¨ng nhanh tû träng s¶n phÈm chÕ biÕn vµ tû lÖ néi ®Þa ho¸ trong s¶n phÈm; n©ng dÇn tû träng s¶n phÈm cã hµm l­îng trÝ tuÖ, hµm l­îng c«ng nghÖ cao. X©y dùng c¸c quü hç trî xuÊt khÈu, nhÊt lµ ®èi víi hµng n«ng s¶n. KhuyÕn khÝch sö dông thiÕt bÞ, hµng ho¸ s¶n xuÊt trong n­íc. T¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu, tiÕn tíi c©n b»ng xuÊt nhËp. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hé cã lùa chän, cã thêi h¹n ®èi víi s¶n phÈm s¶n xuÊt trong n­íc. §Èy m¹nh c¸c lÜnh vùc dÞch vô thu ngo¹i tÖ, du lÞch, xuÊt khÈu lao ®éng, vËn t¶i, b­u chÝnh - viÔn th«ng, tµi chÝnh - tiÒn tÖ, dÞch vô kü thuËt, t­ vÊn, thu hót kiÒu hèi... Chñ ®éng vµ tÝch cùc th©m nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ, chó träng thÞ tr­êng c¸c trung t©m kinh tÕ thÕ giíi, duy tr× vµ më réng thÞ phÇn trªn c¸c thÞ tr­êng quen thuéc, tranh thñ mäi c¬ héi më thÞ tr­êng míi. Tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ ph­¬ng thøc kinh doanh phï hîp víi xu thÕ míi cña th­¬ng m¹i thÕ giíi. §Èy m¹nh ho¹t ®éng tiÕp thÞ, xóc tiÕn th­¬ng m¹i, th«ng tin thÞ tr­ê._. kÓ trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam. Tuy nhiªn, víi xu h­íng ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc nãi riªng vµ cña thÕ giíi nãi chung, hÖ thèng ng©n hµng cµng ngµy cµng cÇn cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi kh¸ch quan ®Ó lµm sao vÒ khÝa c¹nh c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý, ph¶i thùc thi ®­îc môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng quan träng nhÊt cña mét ng©n hµng trung ­¬ng lµ æn ®Þnh ®ång tiÒn, gãp phÇn ®¶m b¶o æn ®Þnh vÜ m« ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Muèn lµm ®­îc nh­ vËy, Thèng ®èc Ng©n hµng Trung ­¬ng cÇn quyÒn quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh ®éng vµ kÞp thêi ®Ó xö lý t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ tr­êng vµ ®¹t ®­îc môc tiªu cuèi cïng lµ: Gi÷ ®­îc møc l¹m ph¸t ë møc ®é cho phÐp phï hîp víi tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ dù tr÷ ngo¹i tÖ ®­îc Quèc héi th«ng qua. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu trªn th× Thèng ®èc ph¶i ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ®iÒu hµnh vµ toµn quyÒn quyÕt ®Þnh l­îng tiÒn ®­a ra hay rót vÒ trong l­u th«ng chÝnh s¸ch l·i suÊt hay tû gi¸ thÕ nµo ®Ó cuèi cïng ®¹t ®­îc môc tiªu. Tõ th¸ng 10/1998, LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ tæ chøc tÝn dông ®· b¾t ®Çu cã hiÖu lùc. §©y lµ mét b­íc tiÕn míi, c¶i tiÕn m«i tr­êng ph¸p lý trong ho¹t ®éng cña ngµnh ng©n hµng. Tuy nhiªn m« h×nh vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc hiÖn nay vÉn cßn cÇn ph¶i tiÕp tôc ®æi míi th× míi ®¸p øng ®­îc viÖc qu¶n lý chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cÇn thiÕt. VÒ ph­¬ng diÖn ph¸p lý, cÇn thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ sau: a/ C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y ë Ng©n hµng Trung ­¬ng (trô së chÝnh) cÇn ®­îc t¨ng c­êng c¶ vÒ l­îng vµ vÒ chÊt míi phï hîp ®­îc víi c¬ chÕ ®iÒu hµnh b»ng c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp. b/ C¬ chÕ ®iÒu hµnh: ChÝnh phñ kh«ng chØ ®¹o ®iÒu hµnh trùc tiÕp nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc mµ nªn chØ ®¹o theo môc tiªu ®Æt ra cho viÖc thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh­ môc tiªu l¹m ph¸t, môc tiªu vÒ dù tr÷ ngo¹i tÖ... cßn l­îng tiÒn cung øng, l·i suÊt hay tû gi¸ ®Ó Thèng ®èc ®­îc quyÒn quyÕt ®Þnh. §èi víi hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i, hiÖn nay nÕu tÝnh c¶ c¸c ng©n hµng liªn doanh vµ chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt nam th× con sè ®· lªn ®Õn 952 ng©n hµng trong ®ã cã 5 ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh, 5 ng©n hµng liªn doanh, 37 ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn vµ 19 chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi vµ 886 quü tÝn dông nh©n d©n. Tuy nhiªn, phÇn ®ãng gãp cña hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh vÉn n¾m thÞ phÇn chØ ®¹o, kho¶ng 60 - 70% tÝn dông cho nÒn kinh tÕ. NHTMQD còng sÏ dùa vµo viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch, nªn kh«ng n©ng cao tr×nh ®é kinh doanh vµ ®iÒu nµy sÏ lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Çy biÕn ®éng. Do vËy, th¸ng 9 - 2002 ChÝnh phñ ®· thµnh lËp Ng©n hµng ChÝnh s¸ch cña ViÖt nam vµ dÇn dÇn c¸c NHTMQD sÏ chuyÓn c¸c ho¹t ®éng v× chÝnh s¸ch sang h¼n Ng©n hµng ChÝnh s¸ch ®Ó tiÕn tr×nh thùc hiÖn phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp cña ViÖt nam ®èi víi khu vùc vµ quèc tÕ. ChÝnh phñ ®iÒu chØnh l¹i nh÷ng biÖn ph¸p chØ ®¹o hÖ thèng ng©n hµng phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ héi nhËp. ChÝnh phñ chØ ®¹o hÖ thèng ng©n hµng th«ng qua chØ tiªu vÒ l¹m ph¸t ®Æt ra ®Ó hÖ thèng ng©n hµng thùc hiÖn, kh«ng trùc tiÕp phª duyÖt l­îng cung øng tiÒn, hay chØ ®¹o c¸c NHTM ph¶i cho vay... NHTW ph¶i ®­a ra c¬ chÕ, chÝnh s¸ch biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn æn ®Þnh tiÒn tÖ gãp phÇn æn ®Þnh vÜ m« ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng. Tuy nhiªn, nh÷ng biÖn ph¸p chØ ®¹o cña ChÝnh phñ còng ph¶i ®ång bé chung víi c¸c bé ngµnh kh¸c. C¸c bé ngµnh cïng phèi hîp x©y dùng ch­¬ng tr×nh tµi chÝnh quèc gia vµ ChÝnh phñ ph¶i phª chuÈn ch­¬ng tr×nh tµi chÝnh quèc gia trong ®ã ®· dù kiÕn ®­îc c¸c chØ tiªu c¬ b¶n cho ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ Tèc ®é t¨ng tr­ëng. Tû lÖ l¹m ph¸t. Møc dù tr÷ ngo¹i tÖ. XuÊt nhËp khÈu. Vay tr¶ nî n­íc ngoµi bao gåm c¶ ®Çu t­ trùc tiÕp. Thu chi ng©n s¸ch. C©n ®èi tiÒn tÖ. Tãm l¹i, ch­¬ng tr×nh tµi chÝnh quèc gia ®· bao gåm toµn bé c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m« ®­îc c©n ®èi hµi hoµ vµ c¸c bé ngµnh ph¶i ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch c¬ chÕ ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®ã mét c¸ch tæng thÓ. Víi ch­¬ng tr×nh tµi chÝnh ®· ®­îc phª duyÖt, Thèng ®èc NHTW ®Ò xuÊt biÖn ph¸p c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó thùc thi. Cßn ®èi víi NHTM, th× t¸ch riªng ng©n hµng chÝnh s¸ch ®Ó thùc thi theo chØ ®¹o mang tÝnh chÝnh s¸ch cßn ®Ó c¸c NHTM thùc sù mang tÝnh kinh doanh vµ ph¶i n©ng cao tr×nh ®é ho¹t ®éng còng nh­ kÕt qu¶ kinh doanh. Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hèi ®o¸i ë ViÖt nam trong thêi gian tíi. TiÕn tíi thùc hiÖn ®ång ViÖt nam chuyÓn ®æi. ViÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hèi ®o¸i mét c¸ch hoµn chØnh ë ViÖt nam ph¶i ®­îc tiÕn hµnh dÇn dÇn tõng b­íc trong mèi quan hÖ tæng thÓ víi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, kü thuËt, tæ chøc, ph¸p lý vµ con ng­êi. a/ VÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ: DiÔn biÕn cña tû gi¸ hèi ®o¸i còng nh­ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi chÞu t¸c ®éng tæng hîp cña c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ vÜ m«. C©n b»ng kinh tÕ vÜ m«, ®Æc biÖt lµ c©n b»ng c¸n c©n v·ng lai. Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng hèi ®o¸i g¾n liÒn trùc tiÕp víi diÔn biÕn cña c¸n c©n thanh to¸n v·ng lai cña ®Êt n­íc. NÕu c¸n c©n thanh to¸n v·ng lai mÊt c©n ®èi lín vµ triÒn miªn sÏ rÊt khã níi láng kiÓm so¸t ngo¹i hèi vµ thùc hiÖn chuyÓn ®æi ®ång tiÒn mét c¸ch tù do. Bëi vËy, duy tr× kh¶ n¨ng h­íng tíi sù c©n b»ng c¸n c©n v·ng lai cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hèi ®o¸i. Trong tr­êng hîp mÊt c©n ®èi c¸n c©n v·ng lai th× c¸n c©n vèn ph¶i d­ thõa ®Ó b¶o ®¶m cho c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ®­îc duy tr× ë møc ®é cho phÐp, kh«ng béi chi v­ît qu¸ 30% kim ng¹ch xuÊt khÈu. Nh÷ng ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch l·i suÊt, chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ c¸c thÞ tr­êng ng¾n h¹n. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ®iÒu chØnh l­îng tiÒn cung øng qua ®ã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi diÔn biÕn tû gi¸. L·i suÊt ®ång ViÖt nam kh«ng cao qu¸ møc vµ kh«ng chªnh lÖch qu¸ xa so víi l·i suÊt quèc tÕ sÏ t¹o ra sù æn ®Þnh trong viÖc l­u chuyÓn c¸c dßng ngo¹i tÖ qua ®ã gãp phÇn æn ®Þnh tû gi¸ vµ ho¹t ®éng thÞ tr­êng. Qu¸ tr×nh thiÕt lËp vµ vËn hµnh c¸c thÞ tr­êng ng¾n h¹n, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng tÝn phiÕu kho b¹c, thÞ tr­êng më, thÞ tr­êng néi tÖ liªn ng©n hµng lu«n lu«n g¾n bã víi ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng hèi ®o¸i. ChØ trong ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng nhÞp nhµng vµ cã hiÖu qu¶ cña c¸c thÞ tr­êng nµy. Ng©n hµng Nhµ n­íc míi cã thÓ ®iÒu hµnh tû gi¸ vµ triÖt tiªu ®­îc c¸c ¶nh h­ëng xÊu trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i. Ngoµi ra, th«ng qua sù can thiÖt trªn thÞ tr­êng ng¾n h¹n, NHNN cã thÓ gi¸n tiÕp t¸c ®éng ®Õn tû gi¸ trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i. H¬n n÷a, c¸c nhµ qu¶n lý ng©n quü vµ kinh doanh ngo¹i hèi cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ th«ng qua c¸c thÞ tr­êng nµy ®Ó qu¶n lý nguån ngo¹i tÖ vµ ng¨n ngõa rñi ro trong qu¸ tr×nh kinh doanh hèi ®o¸i. Nh­ vËy, sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng ng¾n h¹n sÏ cho phÐp NHNN sö dông c¸c biÖn ph¸p gi¸n tiÕp t¸c ®éng ®Õn tû gi¸ thay v× c¸c biÖn ph¸p trùc tiÕp th«ng qua c«ng cô qu¶n lý ngo¹i hèi. Cã nh­ vËy, viÖc cñng cè thÞ tr­êng ngo¹i hèi hoµn chØnh míi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. b/ VÒ ®iÒu kiÖn kü thuËt: §iÒu kiÖn kü thuËt quan träng ®Çu tiªn lµ hÖ thèng thanh to¸n liªn ng©n hµng, kh¶ n¨ng thanh to¸n bï trõ vµ kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ ngo¹i tÖ trong tõng ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ trong toµn hÖ thèng th­¬ng m¹i. VÒ hÖ thèng giao dÞch: m¹ng vi tÝnh (®­êng truyÒn X25), hÖ thèng TELEX, FAX vµ hÖ thèng th«ng tin Reuters, DowJones Telerate còng lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng. HÖ thèng c¸c phßng giao dÞch, c¸c phßng ng©n quü cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc trang bÞ hiÖn ®¹i vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ còng lµ m¾t xÝch quan träng trong ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng. Cuèi cïng ph¶i kÓ ®Õn sù ph¸t triÓn mét m¹ng l­íi c¸c c«ng ty m«i giíi ®­îc h×nh thµnh tõ nh÷ng ng©n hµng cã kh¶ n¨ng nhÊt trªn thÞ tr­êng. C¸c c«ng ty m«i giíi lµ ®Çu mèi ®Ó ®iÒu hoµ ngo¹i tÖ mét c¸ch nhanh chãng. C¸c tæ chøc nµy víi c¸c nhµ ph©n tÝch thÞ tr­êng hµng ®Çu sÏ ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc dù ®o¸n tû gi¸ vµ ng¨n ngõa rñi ro. c/ §iÒu kiÖn ph¸p lý: Mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸p lý quan träng lµ x©y dùng mét thÓ chÕ giao dÞch ngµy cµng tiÕp cËn víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vµ ¸p dông thèng nhÊt trong tÊt c¶ c¸c tæ chøc tham gia vµo thÞ tr­êng hèi ®o¸i. d/ §iÒu kiÖn con ng­êi: §iÒu kiÖn con ng­êi cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc cñng cè thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn chØnh ë ViÖt nam. ChØ cã thÓ ®µo t¹o ®éi ngò kinh doanh hèi ®o¸i tinh th«ng nghiÖp vô vµ cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t ®­îc c¸c diÔn biÕn thÞ tr­êng th× míi cã thÓ tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng thÞ tr­êng ®ång thêi míi cã thÓ lµm chñ ®­îc c¸c giao dÞch hèi ®o¸i nh­ giao dÞch SWAP, OPTION... Ngoµi ra ®éi ngò c¸c c¸n bé ph©n tÝch, c¸n bé qu¶n lý ng©n quü vµ c¸c c¸n bé trong bé phËn phÝa sau (Back office) còng gi÷ vai trß quan träng trong ho¹t ®éng ®èi ho¸i. Nh­ vËy, chóng ta chØ cã thÓ cã mét thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn chØnh víi môc tiªu cho phÐp ¸p dông mét ®ång tiÒn ViÖt nam chuyÓn ®æi mét khi chóng ta t¹o dùng ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn kÓ trªn. Bëi vËy, viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn chØnh t¹i ViÖt nam ph¶i lµ mét qu¸ tr×nh dÇn dÇn tõng b­íc ®­îc chia lµm hai giai ®o¹n sau ®©y: Giai ®o¹n mét: Cñng cè ho¹t ®éng thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. Më réng giao l­u c¸c ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, kÓ c¶ giao dÞch trùc tiÕp còng nh­ c¸c giao dÞch th«ng qua vai trß trung gian cña NHNN. Cho phÐp mét sè ng©n hµng cã nhiÖm vô ngo¹i hèi lín nh­ c¸c c«ng ty m«i giíi trªn thÞ tr­êng. Trªn c¬ së ®ã tõng b­íc NHNN rót khái vai trß trung gian nh­ hiÖn nay. Cñng cè kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ ngo¹i tÖ trong tõng hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i. ChØ cho phÐp trô së chÝnh vµ mét chi nh¸nh chÝnh ®­îc phÐp më tµi kho¶n ngo¹i tÖ ë n­íc ngoµi. Cñng cè vµ ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n liªn ng©n hµng. Hç trî c¸c ng©n hµng thµnh lËp c¸c phßng giao dÞch. Tæ chøc ®µo t¹o hoÆc hç trî ®µo t¹o c¸n bé giao dÞch ngo¹i hèi. Thèng nhÊt viÖc ®iÒu hµnh quü ®iÒu hoµ vµ quü kinh doanh ngo¹i tÖ vµo mét ®Çu mèi chØ ®¹o do mét bé phËn trong NHNN qu¶n lý ®Ó thèng nhÊt ho¹t ®éng mua b¸n can thiÖp cña NHNN vµo mét mèi. NHNN chØ lµ ng­êi giao dÞch cuèi cïng trªn thÞ tr­êng vµ chØ mua b¸n khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch can thiÖp. Cñng cè viÖc chÊp hµnh nh÷ng quy ®Þnh vÒ tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ vµ chÕ ®é b¸o c¸o hµng ngµy, hµng tuÇn vµ b¸o c¸o quý, n¨m cña c¸c NHTM. Giai ®o¹n hai Trªn c¬ së ®­a ra ho¹t ®éng thÞ tr­êng më vµ thÞ tr­êng tÝn phiÕu kho b¹c ®i vµo æn ®Þnh, ®ång thêi víi nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t, t¨ng tr­ëng kinh tÕ, æn ®Þnh gi¸ vµ n©ng cao møc dù tr÷ ngo¹i tÕ quèc tÕ, tõng b­íc níi láng kiÓm so¸t ngo¹i hèi vµ më réng c¸c ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng hèi ®o¸i. Ph¸t triÓn c¸c tæ chøc m«i giíi ho¹t ®éng trªn c¶ thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr­êng hèi ®o¸i. Më réng c¸c lo¹i h×nh giao dÞch trªn thÞ tr­êng nh­ c¸c giao dÞch FORWARD, SWAP, OPTION. Më réng c¸c giao dÞch sang c¸c ®ång tiÒn kh¸c ngoµi ®«la Mü. Cñng cè vµ hiÖn ®¹i ho¸ phßng giao dÞch cña NHNN, ®­a c¸c ho¹t ®éng giao dÞch hèi ®o¸i vµ c¸c giao dÞch trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ vÒ mét mèi. Tõng b­íc më réng biªn ®é cho c¸c NHTM, NHNN sÏ chØ can thiÖp trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr­êng hèi ®o¸i. Nh÷ng ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch l·i suÊt, chÝnh s¸ch ngo¹i hèi vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ ng¾n h¹n ®­îc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn. Th× lóc ®ã kh¶ n¨ng ®­a ®ång tiÒn ViÖt nam trë thµnh ®ång tiÒn chuyÓn ®èi ®­îc ®¹t ®­îc mét b­íc tiÕn lín. Tuy nhiªn lóc ®ã còng chØ lµ chuyÓn ®æi ë c¸n c©n v·ng lai cßn c¸n c©n vèn cÇn ph¶i cã thêi gian. 2.1.4 X©y dùng chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ l·i suÊt phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. Sau m­êi n¨m ®æi míi, chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ l·i suÊt cña NHNN ®· cã mét b­íc tiÕn kh¸ dµi tõ c¬ chÕ tû gi¸ ®a tû gi¸ vµ cè ®Þnh sang c¬ chÕ tû gi¸ ®Êu thÇu t¹i c¸c trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ céng víi biªn ®é giao dÞch bÊt ®Þnh tiÕn tíi c¬ chÕ tû gi¸ th¶ næi cã qu¶n lý. Tû gi¸ giao dÞch cña c¸c NHTM trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ®­îc h×nh thµnh theo cung cÇu ngo¹i tÖ, cßn tû gi¸ giao dÞch víi kh¸ch hµng bÞ khèng chÕ tû lÖ biÕn ®éng ± 0,25% trong ngµy. Tuy nhiªn, so víi c¸c c¬ chÕ kh¸c vµ tiÕn tr×nh sö dông c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp cña NHNN th× c¬ chÕ tû gi¸ ®· ®i tr­íc mét b­íc do ®ã ®Ó cã sù ®ång bé nhÊt ®Þnh th× c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch l·i suÊt còng ph¶i ®æi míi phï hîp. S¾p tíi, khi thùc hiÖn theo luËt söa ®æi cña ng©n hµng th× l·i suÊt c¬ b¶n sÏ xö lý ®­îc vÊn ®Ò. Tuy nhiªn, tèc ®é vÒ c¬ chÕ tû gi¸, l·i suÊt ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp cña NHTW vµ ho¹t ®éng thÞ tr­êng më. Lóc ®ã c¬ chÕ tû gi¸, l·i suÊt sÏ ®­îc h×nh thµnh theo cung cÇu thùc sù trªn thÞ tr­êng. NHTW sÏ ®iÒu tiÕt qua c«ng cô gi¸n tiÕp, xo¸ bá hoµn toµn biªn ®é. 2.1.5 Xö lý vÊn ®Ò ®« la ho¸ vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi trong giai ®o¹n míi cña ViÖt nam. §«la ho¸ lµ hiÖn t­îng ë c¸c n­íc ®· tr¶i qua giai ®o¹n l¹m ph¸t cao. ë c¸c n­íc nµy, l¹m ph¸t cao ®ång nghÜa víi sù yÕu kÐm cña c¸c quan chøc qu¶n lý tiÒn tÖ trong viÖc kiÓm so¸t vµ æn ®Þnh diÔn biÕn tiÒn tÖ, do sù xãi mßn lßng tin vµo ®ång néi tÖ, c«ng chóng cã xu h­íng n¾m gi÷ ngo¹i tÖ thay v× néi tÖ ®Ó tÝch luü cña c¶i vµ lµm ph­¬ng tiÖn trao ®æi. Trong thËp kû qua, mÆc dï l¹m ph¸t ®· ®­îc kiÓm so¸t vµ ®­îc gi÷ ë møc thÊp, t×nh tr¹ng ®«la ho¸ vÉn tiÕp diÔn ë c¸c n­íc ®ang chuyÓn ®æi vµ ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã c¶ ViÖt nam. Nh­ vËy, kiÓm so¸t t×nh tr¹ng ®«la ho¸ ®ång nghÜa víi viÖc n©ng cao gi¸ trÞ vµ vÞ thÕ cña ®ång néi tÖ, cñng cè lßng tin cña c«ng chóng vµo ®ång tiÒn trong n­íc, dÇn dÇn tù do ho¸ giao dÞch v·ng lai vµ ®­a ®ång tiÒn ViÖt nam thµnh nh÷ng ®ång tiÒn tù do chuyÓn ®æi ®Ó phï hîp víi xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Cho ®Õn nay, sau khi NghÞ ®Þnh qu¶n lý ngo¹i hèi 63 ra ®êi, ®· t¨ng thªm mét b­íc xo¸ bá dÇn ®«la ho¸ vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi. Tuy nhiªn, hiÖn nay gi÷a c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ thùc tÕ kh¸ch quan ch­a ®¹t ®­îc môc tiªu cña chÝnh s¸ch. VÒ ph¸p lý ®· h¹n chÕ ®­îc sö dông ®« la Mü trªn l·nh thæ nh­ng thùc tÕ ch­a thùc hiÖn ®­îc, nh­ vËy mét phÇn do t©m lý ng­êi d©n ®· tr¶i qua thêi kú l¹m ph¸t phi m· ë ViÖt nam, thay ®æi tû gi¸ ®ång ViÖt nam, nªn viÖc gi÷ vµ sö dông ngo¹i tÖ vÉn cßn phæ biÕn. MÆt kh¸c, hiÖn nay trong bèi c¶nh khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc võa qua, tèc ®é t¨ng tr­ëng bÞ chËm l¹i, nhu cÇu cho nÒn kinh tÕ gi¶m dÉn ®Õn l·i suÊt cho vay vµ tiÒn göi ®Òu gi¶m vµ ®· lµm mÊt tÝnh hÊp dÉn trong viÖc gi÷ ®ång ViÖt nam. Ngoµi ra, tiªu chuÈn ®¬n vÞ VND cña ViÖt nam cßn nhá so víi nhu cÇu thanh to¸n nªn nhiÒu khi sö dông USD trong thanh to¸n còng thuËn tiÖn h¬n ®Æc biÖt víi nhu cÇu thanh to¸n gi¸ trÞ lín. Tuy nhiªn ®iÒu mÊu chèt ®Ó cã thÓ xo¸ bá hiÖn t­îng ®«la ho¸ vÉn lµ gi¸ trÞ cña ®ång ViÖt nam t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ l·i suÊt ph¶i hÊp dÉn h¬n khi ng­êi d©n gi÷ ®ång ViÖt nam. VÊn ®Ò nµy th× kh«ng thÓ chØ cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch ngo¹i hèi mµ ph¶i lµ sù æn ®Þnh vÜ m« cña nÒn kinh tÕ, tèc ®é t¨ng tr­ëng còng nh­ l¹m ph¸t ph¶i ë møc phï hîp. Ngoµi ra, vÊn ®Ò ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n, c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n thuËn lîi còng lµ yÕu tè gãp phÇn t¨ng tû träng sö dông ®ång ViÖt nam. HiÖn nay, c¬ chÕ ngo¹i hèi cña ta ®· vµ ®ang ®¹t ®­îc mét sè môc tiªu tiÕn tíi tù do ho¸ ngo¹i hèi. Tuy nhiªn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ch­a ®­îc lµm râ nªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cßn nhiÒu v­íng m¾c. NÕu so víi møc h¹n chÕ ngo¹i hèi so s¸nh víi tiªu chuÈn tù do ho¸ c¸n c©n v·ng lai, ta chØ cßn h¹n chÕ mét sè ®èi t­îng cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i tù c©n ®èi ngo¹i tÖ vµ cßn thuÕ ®¸nh vµo lîi nhuËn chuyÓn ra cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. VÒ khÝa c¹nh ph¸p lý, nÕu xo¸ bá nèt hai h¹n chÕ nµy ta cã thÓ tiÕn tíi tù do ho¸ c¸n c©n v·ng lai. Tuy nhiªn, ®Ó tiÕn tíi tù do ho¸ ngo¹i hèi hoµn toµn gåm c¶ c¸n c©n vèn th× ViÖt nam cÇn ph¶i cã thêi gian vµ khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®Õn møc ®é nhÊt ®Þnh, møc dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc tÕ còng nh­ hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng vµ thÞ tr­êng vèn ë ViÖt nam ph¸t triÓn phï hîp. §èi víi hai h¹n chÕ cuèi cïng trong viÖc tù do ho¸ c¸n c©n v·ng lai th× chØ cßn h¹n chÕ ®èi víi mét sè xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× cÇn ph¶i tÝnh kü tr­íc khi xo¸ bá, cßn viÖc ®¸nh thuÕ vµo lîi nhuËn chuyÓn vÒ n­íc cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®Õn lóc xo¸ bá ®­îc v× sau h¬n 10 n¨m më cöa ®Çu t­ n­íc ngoµi, luång vèn tõ n­íc ngoµi t­¬ng ®èi lín, mÆc dï chóng ta muèn khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ sö dông ngay lîi nhuËn ®Ó t¸i ®Çu ta nh­ng kh«ng nªn ®¸nh thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch hä ®Çu t­ lîi nhuËn trë l¹i mµ ph¶i sö dông nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu ta mét c¸ch tù nguyÖn th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­. Chóng ta muèn xo¸ bá ®«la ho¸ th× chÝnh nÒn kinh tÕ cña chóng ta ph¶i t¹o ra nhiÒu nguån thu ngo¹i tÖ ®Ó mét mÆt ph¶i thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ mÆt kh¸c t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ cña nÒn kinh tÕ vµ n©ng cao gi¸ trÞ cña ®ång ViÖt nam. V× vËy, môc tiªu ®Ó nÒn kinh tÕ cã thÓ t¹o ra ®­îc nhiÒu ngo¹i tÖ cã thÓ tõ nhiÒu hµng xuÊt khÈu, chuyÓn tiÒn mét chiÒu, dÞch vô... Tuy nhiªn, xuÊt khÈu vÉn ph¶i lµ phÇn quan träng nhÊt trong c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña quèc gia. VËy lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ ®Èy m¹nh ®­îc xuÊt khÈu? Nh­ chóng ta ®Òu biÕt, cã thÓ cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, nh­ng mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®ã ph¶i tÝnh ®Õn mét ng©n hµng chuyªn tµi trî cho xuÊt khÈu t¹i ViÖt nam. 2.2 VÒ tæ chøc c¸n bé 2.2.1 H×nh thµnh Ng©n hµng ph¸t triÓn ViÖt nam ®Ó më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, quan hÖ th­¬ng m¹i cña ViÖt nam víi n­íc ngoµi. Nh­ chóng ta ®Òu biÕt, xuÊt khÈu kh«ng chØ lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña tæng s¶n phÈm quèc d©n mµ cßn lµ nguån thu ngo¹i tÖ quan träng cña nÒn kinh tÕ. ViÖc t¨ng xuÊt khÈu sÏ lµm t¨ng tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia. HiÖn nay, Quü Hç trî xuÊt nhËp khÈu trùc thuéc Bé tµi chÝnh ®ang thùc hiÖn viÖc cÊp tÝn dông hç trî cho c¸c giao dÞch xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp trong n­íc. §Ó hç trî ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp, th«ng th­êng c¸c n­íc thµnh lËp Ng©n hµng XuÊt nhËp khÈu trùc thuéc ChÝnh phñ ®Ó gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp n­íc m×nh tiÕp cËn víi c¸c thÞ tr­êng míi mÎ, nhiÒu rñi ro chÝnh trÞ vµ rñi ro quèc gia. §©y chÝnh lµ ph­¬ng ch©m ho¹t ®éng cña Ng©n hµng XuÊt nhËp khÈu Hoa Kú (US - Eximbank) vµ Ng©n hµng XuÊt nhËp khÈu cña NhËt B¶n (J - Eximbank), nh»m môc ®Ých thÓ chÕ ho¸ ho¹t ®éng hç trî xuÊt nhËp khÈu, Quü nµy cÇn ®­îc n©ng lªn thµnh mét ®Þnh chÕ ®éc lËp, cã quyÒn tù chñ trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®­îc Nhµ n­íc hç trî. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu lµ viÖc h×nh thµnh riªng mét ng©n hµng phôc vô cho xuÊt nhËp khÈu mµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng nµy mang môc tiªu chÝnh s¸ch h¬n lµ môc tiªu kinh doanh. Víi chøc n¨ng chÝnh s¸ch lµ hç trî lµm sao ®Ó thóc ®Èy xuÊt nhËp th× ho¹t ®éng chÝnh s¸ch cña ng©n hµng nµy lµ: Cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, t×m kiÕm thÞ tr­êng, b¹n hµng xuÊt khÈu. B¶o l·nh viÖc nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Cho vay ­u ®·i hoÆc b¶o l·nh cho nh÷ng nhµ nhËp khÈu nÕu nhËp hµng cña n­íc ®ã. Nguån vèn ho¹t ®éng chÝnh lµ nguån vèn ­u ®·i tõ quü hç trî xuÊt khÈu cña ChÝnh phñ hoÆc nh­ mét sè n­íc th× ®­îc trÝch tõ mét phÇn lîi nhuËn cña hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ãng gãp. Tuy nhiªn ®èi víi ViÖt nam, cã thÓ c©n nh¾c cô thÓ khi quyÕt ®Þnh h×nh thµnh Ng©n hµng ph¸t triÓn. 2.2.2 Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p cô thÓ ®µo t¹o, quy ho¹ch vµ sö dông ®éi ngò c¸n bé. TÊt c¶ c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p cña Nhµ n­íc cã thùc hµnh vµ thùc thi tèt hay kh«ng? §iÒu ®ã phô thuéc rÊt nhiÒu vµo yÕu tè con ng­êi. NÕu cã mét ®éi ngò c¸n bé ®ñ n¨ng lùc chuyªn m«n vµ t©m huyÕt víi ngµnh nghÒ sÏ gãp thªm søc m¹nh ®Ó chóng ta thùc hiÖn ®­îc nhiÖm vô v« cïng to lín vµ nÆng nÒ cña nÒn kinh tÕ trao cho ngµnh ng©n hµng, mét ngµnh kinh tÕ tæng hîp vµ lµ m¹nh m¸u cña nÒn kinh tÕ. §Ó cã ®éi ngò c¸n bé tèt, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu chuyªn m«n phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÎn cña nÒn kinh tÕ nãi chung hay cña ngµnh ng©n hµng nãi riªng th× ngay b©y giê c¶ NHNNTW vµ c¸c NHTMQD lªn mét chiÕn l­îc quy ho¹ch c¸n bé cho thêi gian tíi: Quy ho¹ch c¸n bé ®Õn 2010 vµ 2020. C¬ cÊu c¸n bé gi÷a c¸n bé ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸n bé ®iÒu hµnh, c¸n bé nghiÖp vô chuyªn m«n. C¬ cÊu tæ chøc ph¶i phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña ngµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Ng©n hµng Nhµ n­íc: Ng©n hµng Nhµ n­íc chÝnh s¸ch tËp trung ë trung ­¬ng vµ ®iÒu hµnh qua c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp. D­íi ®Þa ph­¬ng chñ yÕu gi¸m s¸t thanh tra. Ng©n hµng th­¬ng m¹i: §éi ngò c¸n bé ®µo t¹o chÝnh quy, v× c«ng viÖc ®Ó bè trÝ con ng­êi. Bé m¸y gän nhÑ, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng dÞch vô. 3. Mét sè néi dung cÇn quan t©m trong héi nhËp vµ lé tr×nh héi nhËp cña ngµnh ng©n hµng ViÖt nam. Ng©n hµng Nhµ n­íc X©y dùng vµ tõng b­íc hoµn thiÖn c¸c khung ph¸p lý ®¶m b¶o s©n ch¬i b×nh ®¼ng vµ an toµn cho tÊt c¶ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i (kÓ c¶ ng©n hµng n­íc ngoµi) ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt nam trong lÜnh vùc tÝn dông, dÞch vô ng©n hµng, ®Çu t­ vµ c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh kh¸c. Xo¸ bá c¸c c¬ chÕ bao cÊp ®èi víi c¸c NHTM, ®Æc biÖt lµ c¸c NHTMQD. Níi láng c¸c h¹n chÕ vÒ tham gia cæ phÇn cña c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam. NHNN kh«ng can thiÖp vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM b»ng c¸c mÖnh lÖnh hµnh chÝnh. X©y dùng vµ hoµn thiÖn thÞ tr­êng tµi chÝnh, ®Æc biÖt thÞ tr­êng tiÒn tÖ ng¾n h¹n lµm c¬ së ¸p dông c«ng cô gi¸n tiÕp cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. L·i suÊt vµ tû gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng, thùc hiÖn kiÓm so¸t gi¸n tiÕp th«ng qua c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. X©y dùng m« h×nh NHNN phï hîp víi chøc n¨ng cña NHTW lµ qu¶n lý chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña NHTM vµ qu¶n lý hÖ thèng thanh to¸n. X©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i tÖ theo h­íng tù do hãa cã kiÓm so¸t, lµm cho ®ång tiÒn ViÖt nam ®­îc tù do chuyÓn ®æi. h¹n chÕ vµ tiÕn tíi chÊm døt t×nh tr¹ng ®«la ho¸, thùc hiÖn trªn l·nh thæ ViÖt nam chØ tiªu tiÒn ViÖt nam. X©y dùng hÖ thèng thanh to¸n ®¶m b¶o an toµn, nhanh, chÝnh x¸c cho ho¹t ®éng thanh to¸n trong n­íc vµ quèc tÕ. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin tµi chÝnh hiÖn ®¹i ®¶m b¶o cho hÖ thèng tµi chÝnh ho¹t ®éng an toµn vµ hiÖu qu¶. X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý rñi ro vµ thiÕt lËp hÖ thèng xÕp h¹ng ng©n hµng theo tiªu chuÈn CAMEL. Ng©n hµng th­¬ng m¹i. C¸c ng©n hµng cæ phÇn vµ quèc doanh cÇn ®­îc s¾p xÕp l¹i nh÷ng nguyªn t¾c sau: T¹o ra c¸c NHTM cã quy m« ®ñ lín, ho¹t ®éng an toµn, cã hiÖu qu¶ vµ cã søc c¹nh tranh cao, ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §¶m b¶o c¸c NHTM huy ®éng vèn vµ ph©n bæ nguån tÝn dông cã hiÖu qu¶. T¸ch nghiÖp vô kinh doanh ng©n hµng theo nguyªn t¾c th­¬ng m¹i phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ nghiÖp vô tÝn dông ­u ®·i theo chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. N©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ tiÒm lùc tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. ViÖc c¬ cÊu l¹i NHTM ph¶i ®¶m b¶o kh«ng g©y trë ng¹i cho ho¹t ®éng tiÒn tÖ - tÝn dông - thanh to¸n ®èi víi nÒn kinh tÕ. T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng. Trªn nh÷ng c¬ së ®ã t¨ng c­êng kh¶ n¨ng héi nhËp cña c¸c NHTM vµo thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ. Lé tr×nh héi nhËp. Giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2005 Cñng cè t¨ng c­êng søc m¹nh cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam theo h­íng c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c thÞ tr­êng vµ an toµn. C¬ cÊu l¹i NHNN vµ NHTM theo h­íng t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý, gi¶m sè nh©n viªn thõa, hîp lý ho¸ hÖ thèng ng©n hµng chi nh¸nh. Tæ chøc tèt h¬n c¬ cÊu qu¶n trÞ vµ n©ng cao kh¶ n¨ng ph©n tÝch tµi chÝnh, ®¸nh gi¸ tÝn dông vµ c¸c biÖn ph¸p t¨ng c­êng qu¶n lý vµ gi¸m s¸t trong ng©n hµng. X©y dùng thÞ tr­êng thø cÊp lµm c¬ së cho ho¹t ®éng thÞ tr­êng më. Hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n bï trõ. Xo¸ bá c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i tÖ ®ãng vµ x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i tÖ theo h­íng më cöa. T¹o s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho tÊt c¶ c¸c ng©n hµng vµ n©ng cao tÝnh minh b¹ch cña hÖ thèng tµi chÝnh Tù do ho¸ l·i suÊt. ¸p dông c¸c c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc, cho vay t¸i chiÕt khÊu nghiÖp vô thÞ tr­êng më trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. T¨ng c­êng kh¶ n¨ng khu«n khæ ph¸p quy vµ viÖc gi¸m s¸t hÖ thèng tµi chÝnh. Giai ®o¹n 2005 – 2010: X©y dùng m«i tr­êng ph¸p lý cho hÖ thèng tµi chÝnh phï hîp th«ng lÖ quèc tÕ. Kh«ng h¹n chÕ sè l­îng nhµ cung cÊp dÞch vô ng©n hµng. Kh«ng h¹n chÕ vÒ tæng gi¸ trÞ c¸c giao dÞch vÒ dÞch vô ng©n hµng. Kh«ng h¹n chÕ vÒ tæng c¸c ho¹t ®éng t¸c nghiÖp hay tæng sè l­îng dÞch vô ng©n hµng. Kh«ng h¹n chÕ vÒ tæng sè ng­êi ®­îc tuyÓn dông cña c¸c tæ chøc chÝnh n­íc ngoµi. Kh«ng h¹n chÕ vÒ tæng sè ng­êi ®­îc tuyÓn dông cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh n­íc ngoµi. Kh«ng cã c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ hay yªu cÇu ph¶i mang mét h×nh thøc ph¸p nh©n nµo cô thÓ. Kh«ng h¹n chÕ viÖc tham gia gãp vèn cña bªn n­íc ngoµi d­íi h×nh thøc tû lÖ phÇn tr¨m tèi ®a sè cæ phiÕu n­íc ngoµi ®­îc n¾m gi÷. HÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam b¾t ®Çu v­¬n ra thÞ t­êng tµi chÝnh quèc tÕ. Giai ®o¹n 2010 – 2020: HÖ thèng ViÖt nam ho¹t ®éng theo chuÈn mùc quèc tÕ kÓ c¶ vÒ qu¶n lý, gi¸m s¸t vµ c«ng nghÖ th«ng tin. HÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam ph¶i ®ãng mét vai trß nhÊt ®Þnh trªn khu vùc vµ trªn thÞ t­êng tµi chÝnh quèc tÕ. KÕt luËn Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi, khã kh¨n vµ phøc t¹p, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng, mét lÜnh vùc rÊt nh¹y c¶m vµ quan träng cña nÒn kinh tÕ, do vËy khi tiÕn hµnh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ßi hái chóng ta ph¶i nç lùc, quyÕt t©m rÊt cao, cã sù chuÈn bÞ c«ng phu vµ v« cïng thËn träng. C¸c nhµ lý luËn kinh tÕ miªu t¶ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña mçi nÒn kinh tÕ vµ mçi ngµnh nh­ lµ: “Con thuyÒn ®i ra biÓn c¶”, ®Ó thuyÒn kh«ng bÞ ch×m gi÷a biÓn kh¬i, ng­êi chÌo l¸i con thuyÒn ph¶i n¾m ®­îc thêi tiÕt vµ biÕt l­îng søc m×nh, ph¶i cã hiÓu biÕt vÒ biÓn c¶ vµ møc ®é cÇn thiÕt vÒ kinh nghiÖm. ViÖc quan träng vµ cÇn thiÕt nhÊt ®èi víi Ngµnh ng©n hµng ViÖt nam lµ ph¶i x©y dùng mét chiÕn l­îc tæng thÓ vÒ héi nhËp quèc tÕ, x¸c ®Þnh râ vµ cô thÓ lé tr×nh héi nhËp, c¸c møc cam kÕt ®èi víi tõng lo¹i tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ®Þnh h­íng cho c¶ tiÕn tr×nh quan träng vµ réng lín cña héi nhËp quèc tÕ. Trªn c¬ së chiÕn l­îc tæng thÓ cÇn nhanh chãng cô thÓ hãa kÕ ho¹ch n©ng cao søc c¹nh tranh cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam trªn tr­êng quèc tÕ vµ ngay trong thÞ tr­êng néi ®Þa ®ang tõng b­íc më cöa b»ng c¸ch x©y dùng, thùc hiÖn kÕ ho¹ch nghiªn cøu ¸p dông c¸c c«ng nghÖ ng©n hµng míi, kÕ ho¹ch thùc hiÖn tiªu chuÈn hãa chÊt l­îng dÞch vô ng©n hµng, ®a d¹ng hãa dÞch vô ng©n hµng. X©y dùng chiÕn l­îc thÞ tr­êng bao gåm x¸c ®Þnh thÞ tr­êng, kh¶ n¨ng ®¸p øng vµ c¸ch thøc th©m nhËp thÞ tr­êng, cñng cè vµ n©ng cao thÞ phÇn ng©n hµng ViÖt nam, c¶i thiÖn m«i tr­êng luËt ph¸p vµ thÓ chÕ, x©y dùng mét hµnh lang ph¸p luËt chÆt chÏ, hiÖu qu¶, mét chÕ ®é tû gi¸ linh ho¹t vµ gi¸m s¸t c¸c kho¶n nî vµ tµi s¶n ngo¹i tÖ trong khu vùc tµi chÝnh ë n­íc m×nh, t¹o b×nh ®¼ng cho c¸c ng©n hµng ho¹t ®éng, x©y dùng m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh cïng c¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch kinh doanh, tËn dông tèi ®a nh÷ng lîi thÕ so s¸nh. Chóng ta ph¶i tham gia vµo dÞch vô th«ng tin quèc tÕ ®Ó cã thÓ dù b¸o t×nh h×nh c¹nh tranh vÒ dÞch vô ng©n hµng trong n­íc, trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Vµ cuèi cïng chóng ta ph¶i cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ vµo viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng, ®Æc biÖt nh÷ng c¸n bé trùc tiÕp tham gia vµo c¸c cuéc ®µm ph¸n trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Chóng ta tin t­ëng r»ng víi thÕ m¹nh ViÖt Nam vÒ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, cã nÒn t¶ng v÷ng ch¾c vÒ c«ng b»ng x· héi, tr×nh ®é d©n trÝ cao, víi nh÷ng thµnh tùu cña 10 n¨m ®æi míi cña Ngµnh ng©n hµng vµ d­íi sù l·nh ®¹o ®óng ®¾n cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, c«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ cña Ngµnh ng©n hµng sÏ thµnh c«ng, ®ãng gãp mét phÇn quan träng vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa Nhµ n­íc Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt nam. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø t­ ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng (Kho¸ VIII). 2. NghÞ quyÕt §¹i héi IX §¶ng céng s¶n ViÖt nam. 3. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn IX §¶ng Céng s¶n ViÖt nam – NXB ChÝnh trÞ quèc gia 2001. 4. Khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ - Hai mÆt cña tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ - ViÖn th«ng tin khoa häc x· héi n¨m 2000. 5. ViÖt nam héi nhËp kinh tÕ trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ - Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia 2002. 6. TiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ cña ViÖt nam trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ – Bé Ngo¹i giao 2000. 7. Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt nam - NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi 1999. 8. Mét sè bµi b¸o vµ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu trong T¹p chÝ Ng©n hµng, T¹p chÝ ThÞ tr­êng Tµi chÝnh TiÒn tÖ, T¹p chÝ Ngiªn cøu kinh tÕ, nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi. 9. ViÖt nam vµ Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO) - §ç TuyÕt Khanh, Héi th¶o Liege 8/1999. 10. TiÒn tÖ, Ng©n hµng vµ ThÞ tr­êng tµi chÝnh – NXB Khoa häc vµ Kü thuËt, 1995. 11. Toµn cÇu ho¸ vµ m«i tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ – B¸o c¸o t¹i Héi nghÞ HiÖp héi Ng©n hµng Ch©u ¸ lÇn thø 17, 9/2000. 12. Toµn cÇu ho¸ vµ hîp t¸c khu vùc ë Ch©u ¸ - Hayami, 9/2000. 13. TÝnh bÊt æn cña hÖ thèng tµi chÝnh quèc tÕ – NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, 2000. 14. Toµn cÇu ho¸ - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, 2000. 15. Toµn cÇu ho¸ vµ nÒn kinh tÕ Ch©u ¸ - Shujiro Urata, 11/2000. 16. Héi nhËp kinh tÕ ViÖt nam ASEAN: Nh÷ng ®Æc tr­ng, kinh nghiÖm vµ gi¶i ph¸p – NXB Thèng kª, 1999. 17. NÒn kinh tÕ míi toµn cÇu ho¸: c¬ héi vµ thö th¸ch ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn – TrÇn Quèc Hïng, 6/2000. 18. Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam – Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn – NXB ChÝnh trÞ quèc gia, 2001. 19. Vèn n­íc ngoµi vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt nam – Lª V¨n Ch©u – NXB ChÝnh trÞ Quèc gia. 20. TriÓn väng kinh tÕ toµn cÇu vµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn – Ng©n hµng ThÕ giíi, Washington D.C 1997. 21. Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO) – B¸o c¸o hµng n¨m cña Geneva. 22. Xu h­íng ph¸t triÓn cña thÕ giíi ®Çu thÕ kû XXI (2020( vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña ViÖt nam – Bé Ngo¹i giao, 2001. 23. ViÖt nam vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ – NXB ChÝnh trÞ quèc gia 2000. 24. Dù th¶o ChiÕn l­îc tæng thÓ vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt nam – Uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ, tµi liÖu tr×nh ChÝnh phñ vµ Bé ChÝnh trÞ, cuèi n¨m 2002. ._.