Chỉ tiêu đầu tư và kích cầu đầu tư

Lêi Më §Çu Trong những năm gần đây hoà chung với dòng thác phát triển như vũ bão của nền kinh tế thế giới, Việt Nam đã gặt hái được những thành tựu to lớn trên con đường phát triển kinh tế đất nước. Bằng chính sách mở cửa và những cải cách nền kinh tế một thời chìm trong chế độ bao cấp, Việt Nam đang nỗ lực vươn lên bằng chính nội lực của mình đồng thời tận dụng sự giúp đỡ của bè bạn quốc tế. Để phát triển kinh tế từ một xuất phát điểm thấp lại chịu hậu quả nặng nề của chiến tranh, Việt Nam đã tích cực sử dụng vốn đầu tư nước ngoài để hỗ trợ đắc lực cho nguồn vốn ít ỏi trong nước. Nguồn vốn đầu tư có tầm quan trọng mang ý nghĩa chiến lược, vậy trong thời gian qua chúng ta đã sử dụng hợp lý hay chưa và đã có những biện pháp nào để tăng cường nguồn vốn này. Ý thức được vai trò quan trọng của vấn đề này đối với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá của đất nước, nhóm chúng tôi gồm 5 người: Hoàng Thu Hà Trần Thị Thanh Hà Đỗ Thị Thuý Hằng Đoàn Thị Ngọc Hương Vũ Hải Yến đã chọn đề tài: “Chi tiêu đầu tư và kích cầu đầu tư” để đi sâu tìm hiểu và nghiên cứu. Do hạn chế về thời gian và nhận thức nên đề tài còn có thể có nhiều thiếu sót mong được sự ủng hộ và góp ý của thầy giáo và các bạn. Nhân đề tài được hoàn thành, chúng tôi xin cảm ơn thạc sĩ Từ Quang Phương đã tận tình giúp đỡ chúng tôi trong quá trình nghiên cứu. PhÇn I: C¸c vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ®Çu t­, chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ I. Lý luËn chung vÒ ®Çu t­ vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn 1. Kh¸i niÖm §Çu t­ lµ sù hi sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu vÒ cho ng­êi ®Çu t­ c¸c kÕt qña nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc bá ra ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã §Çu t­ ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng sö dông nguån lùc tµi chÝnh, c¸c nguån lùc vÒ vËt chÊt, lao ®éng, trÝ tuÖ nh»m duy tr× tiÒm lùc ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së ®ang tån t¹i vµ t¹o ra tiÒm lùc míi cho nÒn kinh tÕ x· héi, t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng mäi thµnh viªn trong x· héi. 2. §Æc ®iÓm - Ho¹t ®éng ®Çu t­ ®ßi hái khèi l­îng vèn lín, vèn nµy n»m khª ®äng trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­. - Ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt l©u dµi: *Thêi gian tõ lóc tiÕn hµnh ®Çu t­ cho ®Õn khi thµnh qu¶ cña nã ph¸t huy t¸c dông dµi * Thêi gian vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ cho ®Õn khi thu håi vèn ®Çu t­ hoÆc cho ®Õn khi thanh lý tµI s¶n do vèn t¹o ra còng th­êng kÐo dµi. - KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t­ chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè kh«ng æn ®Þnh theo thêi gian- Ho¹t ®éng ®Çu t­ mang nÆng tÝnh rñi ro. - C¸c thµnh qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng sÏ ho¹t ®éng ngay t¹i n¬i chóng ®­îc t¹o dùng nªn. Do ®ã c¸c yÕu tè ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, ®Þa lý sÏ ¶nh h­ëng kh«ng chØ tíi qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ mµ cßn ¶nh h­ëng qu¸ tr×nh vËn hµnh dù ¸n. II. Chi tiªu ®Çu t­ vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng chi tiªu ®Çu t­ 1. Chi tiªu ®Çu t­ Chi tiªu cho ®Çu t­ bao gåm c¶ chi tiªu cña chÝnh phñ cho viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, thóc ®Èy ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh, vïng kinh tÕ vµ chi tiªu cho ®Çu t­ cña khu vùc t­ nh©n trong viÖc thóc ®Èy vµ duy tr× ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh… Chi tiªu ®Çu t­ cña chÝnh phñ chñ yÕu tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc, c¸c kho¶n hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA), trong khi ®ã chi tiªu cho ®Çu t­ cña khu vùc t­ nh©n lµ phÇn tiÕt kiÖm tÝch luü ®­îc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Chi tiªu cho ®Çu t­ lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu, ®¶m b¶o thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. 2. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng 2.1. Lîi nhuËn kú väng trong t­¬ng lai Lîi nhuËn trong t­¬ng lai lµ nh©n tè ®Çu tiªn quan träng ¶nh h­ëng tíi quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Nhµ ®Çu t­ quyÕt ®Þnh cã nªn chi tiªu cho ®Çu t­ hay kh«ng sau khi xem xÐt xem liÖu phÇn lîi nhuËn mµ hä thu ®­îc trong t­¬ng lai. NÕu nh­ phÇn lîi nhuËn nµy lín th× nhµ ®Çu t­ sÏ bá tiÒn ra ®Çu t­ v× suy cho cïng, môc tiªu cña hä chÝnh lµ lîi nhuËn. Theo Keynes, mét trong hai nh©n tè ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn cÇu ®Çu t­ lµ lîi nhuËn k× väng. NÕu lîi nhuËn kú väng nhá h¬n l·i suÊt tiÒn vay th× nhµ ®Çu t­ sÏ kh«ng bá tiÒn ra s¶n xuÊt kinh doanh mµ sÏ göi vµo ng©n hµng ®Ó thu lîi tøc 2.2. Tû lÖ l·i suÊt thùc tÕ V× môc tiªu cña mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ lîi nhuËn nªn bªn c¹nh viÖc xem xÐt phÇn thu nhËp ®¹t ®­îc, nhµ ®Çu t­ ph¶i xem xÐt c¶ chi phÝ ®Çu t­ th«ng qua tû lÖ l·i suÊt thùc tÕ. Tû lÖ l·i suÊt thùc tÕ ph¶n ¸nh gi¸ cña kho¶n vay m­în. NÕu l·i suÊt thùc tÕ cao h¬n lîi nhuËn kú väng th× nhµ ®Çu t­ sÏ thu hÑp quy m« ®Çu t­. Nh­ vËy quy m« ®Çu t­ tû lÖ nghÞch víi tû lÖ l·i suÊt thùc tÕ. Quy m« ®Çu t­ thu hÑp hay më réng tuú thuéc vµo viÖc t¨ng hoÆc gi¶m cña l·i suÊt thùc tÕ. §iÒu nµy còng giãng nh­ mèi quan hÖ gi÷a cÇu vÒ hµng ho¸ dÞch vô víi gi¸ c¶ cña chóng vËy. 2.3. Tèc ®é t¨ng cña s¶n l­îng quèc gia ( lý thuyÕt gia tèc ®Çu t­) Theo lý thuyÕt nµy, ®Ó s¶n xuÊt ra mét khèi l­îng s¶n phÈm cho tr­íc cÇn ph¶i cã mét khèi l­îng cô thÓ vèn ®Çu t­. T­¬ng quan gi÷a s¶n l­îng vµ vèn ®Çu t­ ®­îc biÓu diÔn nh­ sau: Trong ®ã: Kt: Vèn ®Çu t­ t¹i thêi kú t Yt: S¶n l­îng t¹i thêi kú t X: HÖ sè gia tèc ®Çu t­ Tõ ®ã suy ra Kt= x. Yt Lý thuyÕt nµy cho r»ng mäi sù thay ®æi cña s¶n l­îng ®Òu dÉn tíi sù thay ®æi quy m« vèn ®Çu t­. S¶n l­îng ph¶i t¨ng liªn tôc cïng nhÞp ®é míi ®¶m b¶o cho vèn ®Çu t­ kh«ng ®æi. Tuy nhiªn trong thùc tÕ, tèc ®é t¨ng s¶n l­îng vµ tèc ®é t¨ng ®Çu t­ kh«ng gièng nhau. §Ó s¶n l­îng t¨ng ë mét tèc ®é thÊp th× quy m« vèn ®Çu t­ ph¶i t¨ng ë mét tèc ®é lín h¬n nhiÒu. Ng­îc l¹i, nÕu s¶n l­îng ngõng t¨ng th× quy m« vèn ®Çu t­ gi¶m rÊt lín. Do vËy cã thÓ nãi nh÷ng thay ®æi vÒ s¶n l­îng cã thÓ g©y nªn nh÷ng thay ®æi lín h¬n nhiÒu vÒ quy m« vèn ®Çu t­. 2.4 Chu kú kinh doanh Chu kú kinh doanh lµ sù biÕn ®éng ng¾n h¹n cña tæng s¶n l­îng xung quanh ®­êng chiÒu h­íng t¨ng tr­ëng. Chu kú kinh doanh gåm nhiÒu giai ®o¹n nh­ suy gi¶m, ®×nh trÖ, phôc håi, h­ng thÞnh. ë mçi giai ®o¹n kh¸c nhau th× ®Çu t­ còng kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n ë giai ®o¹n ph¸t triÓn h­ng thÞnh cña chu kú kinh doanh th× nhu cÇu ®Çu t­ më réng quy m« cao h¬n nhu cÇu ®Çu t­ ë giai ®o¹n ®×nh trÖ. Do vËy, chu kú kinh doanh còng lµ mét yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh cña chñ ®Çu t­. 2.5. §Çu t­ cña nhµ n­íc §Çu t­ cña nhµ n­íc ®ãng vai trß quan träng trong viÖc thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t­ kh¸c. §Çu t­ cña nhµ n­íc ®ãng vai trß lµ ng­êi më ®­êng cho ®Çu t­ cña t­ nh©n vµ nuíc ngoµi. Nhµ ®Çu t­ sÏ kh«ng ®Çu t­ nÕu nhµ n­íc kh«ng t¹o ra ®uîc nh÷ng tiÒn ®Ò thuËn lîi nh­ c¬ së h¹ tÇng, ®­êng s¸ giao th«ng… Do ®ã, ®èi víi c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cßn khã kh¨n th× ®Çu t­ nhµ n­íc ph¶i ®ãng vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy c¸c nhµ ®Çu t­ tõ bá tr¹ng th¸i do dù vµ bá vèn ra thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n su©t kinh doanh. 2.6. ThuÕ ThuÕ lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« vµ lµ nguån thu chÝnh cña ng©n s¸ch nhµ n­íc. ChÝnh s¸ch thuÕ ë tõng giai ®o¹n kh¸c nhau sÏ cã t¸c dông thóc ®Èy hoÆc c¶n trë häat ®éng ®Çu t­. ThuÕ ®¸nh vµo thu nhËp cao sÏ lµm gi¶m kh¶ n¨ng t¸i ®Çu t­ cña c¸ nh©n, doanh nghiÖp. ThuÕ ®¸nh vµo c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ s¶n phÈm ®Çu ra sÏ lµm t¨ng chi phÝ, tõ ®ã lµm t¨ng gi¸ b¸n, gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. §Ó kÝch thÝch ®Çu t­, chÝnh phñ nªn cã nh÷ng biÖn ph¸p ­u ®·i vÒ thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc träng ®iÓm, c¸c lÜnh vùc cßn nhiÒu khã kh¨n…. 2.7. M«i tr­êng ®Çu t­ M«i tr­êng ®Çu t­ lµ tËp hîp c¸c yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan, yÕu tè tù nhiªn, kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi… t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ cña c¸ nh©n, tæ chøc. §Çu t­ lu«n ®ßi hái ph¶i cã m«i tr­êng ®Çu t­ thÝch hîp. NÕu m«i truêng ®Çu t­ thuËn lîi sÏ thu hót ®­îc nhiÒu nhµ ®Çu t­ tham gia. ViÖc t¹o lËp c¸c yÕu tè m«i tr­êng ®Çu t­ ®ßi hái ph¶i cã sù quan t©m nhÊt ®Þnh cña chÝnh phñ, ®Æc biÖt trong viÖc c¶i c¸ch c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cho phï hîp, hoµn thiÖn c¸c yÕu tè ph¸p luËt vµ thÞ tr­êng ®Ó n©ng cao tÝnh hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­. 2.8. Së thÝch c¸ nh©n cña ng­êi ®Çu t­ §èi víi c«ng cu«c ®Çu t­, chÊp nhËn mét dù ¸n ®ßi hái ph¶i gi¶m ngay mét sè kho¶n tiªu dïng hiÖn t¹i t­¬ng øng. Do vËy, víi tõng c¸ nh©n kh¸c nhau th× nhu cÇu vÒ chi tiªu ®Çu t­ còng kh¸c nhau. Nhµ qu¶n trÞ cña mét doanh nghiÖp do mét sè Ýt c¸ nh©n lµm chñ së h÷u cã thÓ vµ nhiÒu khi cÇn ph¶i ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®Çu t­ cña doanh nghiÖp cho phï hîp víi nhu cÇu tiÒn mÆt cña ®ång së h÷u chñ. Cßn ®èi víi c¸c c«ng ty lín, thµnh phÇn cæ ®«ng rÊt ®a d¹ng, hä cã thÓ chÞu møc thuÕ bæ sung ®¸nh vµo lîi tøc ë bÊt kú møc nµo tõ 0 cho tíi 50%. ë bÊt kú mét thêi ®iÓm nµo ®ã, mét sè cæ ®«ng sÏ t¸i ®Çu t­ mét phÇn cæ phiÕu hä thu ®­îc trong khi mét sè kh¸c sÏ gi¶m sè vèn tham gia ®Çu t­. §èi víi c¸c c«ng ty lín, viÖc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®Çu t­ theo nhu cÇu c¸c cæ ®«ng kh¸c nhau lµ viÖc kh«ng dÔ dµng. III. KÝch cÇu nãi chung vµ kÝch cÇu ®Çu t­ nãi riªng 1. Kh¸i niÖm vÒ kÝch cÇu KÝch cÇu theo nghÜa hÑp lµ lµ mét gi¶i ph¸p thóc ®Èy tiªu dïng nhiÒu h¬n n÷a. Cßn theo nghÜa réng, kÝch cÇu lµ kh¬i dËy, lµm t¨ng thªm nh÷ng nhu cÇu trong nÒn kinh tÕ bao gåm nhu cÇu ®èi víi hµng ho¸ tiªu dïng, s¶n phÈm phôc vô cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ tãm l¹i lµ nh÷ng nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n trªn quy m« nÒn kinh tÕ. Nhu cÇu nãi ®Õn ë ®©y kh«ng ph¶I nhu cÇu theo kh¸I niÖm chung vÒ vËt chÊt tinh thÇn cña x· héi v× mäi ho¹t ®éng cña con ng­ßi ®Òu h­íng theo môc tiªu sao cho chÊt l­îng cuéc sèng ngµy cµng tèt h¬n, do ®ã nhu cÇu cña con ng­êi vµ x· héi lu«n tù nã ph¸t triÓn kh«ng ngõng, do ®ã kh«ng ph¶i kÝch cÇu nhu cÇu nµy. C¸i chóng ta cÇn kÝch thÝch lµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n hay nãi c¸ch kh¸c lµ søc mua, kh¶ n¨ng tiªu dïng cña nh©n d©n vµ x· héi trong tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. 2. Kh¸i niÖm vÒ kÝch cÇu ®Çu t­ KÝch cÇu ®Çu t­ ( hay kÝch cÇu hµng ho¸ dÞch vô cho s¶n xu©t) lµ kÝch thÝch ®Çu t­ vèn vµo x©y dùng c¬ së vËt chÊt vµ t¨ng vèn l­u ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. 3. Mèi quan hÖ gi÷a kÝch cÇu ®Çu t­ víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ §Çu t­ cã t¸c ®éng ®Õn c¶ tæng cung vµ tæng cÇu cña nÒn kinh tÕ. Khi ®Çu t­ t¨ng lªn, trong ng¾n h¹n, lµm cho tæng cÇu t¨ng lªn do ®Çu t­ lµ yÕu tè chiÕm tû träng lín trong tæng cÇu cña nÒn kinh tÕ. Khi c¸c thµnh qu¶ cña ®Çu t­ ph¸t huy t¸c dông, c¸c n¨ng lùc míi ®i vµo ho¹t ®éng, tøc lµ trong dµi h¹n, th× sÏ lµm cho tæng cung t¨ng lªn. S¶n l­îng t¨ng, s¶n xuÊt ph¸t triÓn lµ nguån gèc c¬ b¶n ®Ó t¨ng tÝch luü, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, n©ng cao ®êi sèng c¸c thµnh viªn trong x· héi. Do vËy kÝch cÇu ®Çu t­ ®¶m b¶o thóc ®Èy kinh tÕ t¨ng tr­ëng. §Çu t­ t¸c ®éng ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: ICOR = Vèn ®Çu t­ = Vèn ®Çu t­ GDP do vèn t¹o ra DGDP Tõ ®ã suy ra: Møc t¨ng GDP = Vèn ®Çu t­ ICOR NÕu ICOR kh«ng ®æi møc t¨ng GDP hoµn toµn phô thuéc vµo vèn ®Çu t­. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ cho thÊy: Muèn gi÷ tèc ®é t¨ng tr­ëng ë møc trung b×nh th× tû lÖ ®Çu t­ ph¶i ®¹t ®­îc tõ 15- 20% so víi GDP tuú thuéc vµo ICOR cña tõng n­íc. Do ®ã ®Ó ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng truëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh th× ph¶i ®Æc biÖt l­u t©m ®Õn viÖc kÝch cÇu ®Çu t­ ë møc ®é t­¬ng øng. PhÇn II: Thùc tr¹ng vÊn ®Ò chi tiªu cho ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam I. Kh¸I qu¸t t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi vµ ®Çu t­ trong n­íc 1. T×nh h×nh kinh tÕ - x· héi 1.1. Nh÷ng thµnh tùu næi bËt Trong nh÷ng n¨m võa qua, cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ ®æi míi kinh tÕ, kinh tÕ n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín. NhiÒu chØ tiªu kinh tÕ - x· héi c¶ n­íc vµ hÇu hÕt c¸c ngµnh ®Òu ®¹t møc cao vµ kh¸ æn ®Þnh. Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m. Sau mÊy n¨m ®Çu thùc hiÖn chiÕn l­îc 1991 - 2000, ®Êt n­íc ®· tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi. GDP sau 10 n¨m t¨ng h¬n gÊp ®«i (2,07 lÇn). N¨m 2001, tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP ®¹t kho¶ng 6,9%, cao h¬n møc 6,7% cña n¨m 2000 vµ ®øng thø 2 trªn thÕ giíi (sau Trung Quèc), n¨m 2002 lµ 7,04% vµ n¨m 2003 ®· t¨ng lªn 7,3%. Kh«ng chØ tèc ®é t¨ng tr­ëng cao mµ xu h­íng t¨ng tr­ëng qóy sau cao h¬n qóy tr­íc, c¬ cÊu kinh tÕ (theo GDP) chuyÓn dÞch theo h­íng tÝch cùc, thÓ hiÖn qua b¶ng sau: N¨m Ngµnh 2000 GDP 6,7% 2001 GDP 6,9% 2002 GDP 7,04% 2003 GDP 7,3% CN&XD 36,6% 38,0% 38,5% 39,9% NN- LN- NN 24,3% 23,0% 23,0% 22,3% DÞch vô 39,1% 39,0% 38,5% 37,8% ViÖc gi¶m tû träng n«ng nghiÖp, t¨ng tû träng c«ng nghiÖp trong GDP nh÷ng n¨m võa qua ®¹t ®­îc nh­ trªn lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta theo h­íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, lµ khëi s¾c ®¸ng ghi nhËn trong qu¶n lý vÜ m« cña ChÝnh phñ. Thµnh c«ng ®ã cßn ®­îc thÓ hiÖn trong sù ®ãng gãp cña mçi ngµnh vµo tèc ®é t¨ng GDP. Trong 7% t¨ng tr­ëng GDP th× khu vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng ®ãng gãp 3,7%, khu vùc dÞch vô ®ãng gãp 2,5% vµ khu vùc n«ng, l©m nghiÖp, thñy s¶n ®ãng gãp 0,6%. Sù v­ît tréi cña c«ng nghiÖp trong ®ãng gãp vµo tèc ®é t¨ng GDP nh÷ng n¨m võa qua lµ mét nÐt míi, mét mèc son ®¸nh dÊu xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n theo h­íng c«ng nghiÖp hãa nh»m ®¹t môc tiªu ®Õn n¨m 2020 n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cã thay ®æi ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m võa qua. N¨m 2001, kim ng¹ch nhËp khÈu c¶ n¨m ­íc ®¹t 16,3 tû USD, t¨ng 4,2% so víi n¨m 2000. N¨m 2003, xuÊt khÈu ®¹t 19,8 tû USD, nhËp khÈu ®¹t 25 tû USD khiÕn cho t×nh tr¹ng nhËp siªu lµ 5,2 tû USD. NÐt míi trong nhËp khÈu nh÷ng n¨m võa qua lµ tû träng hµng nhËp lµ nguyªn, nhiªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt cao h¬n c¸c n¨m tr­íc. Do s¶n xuÊt vµ dÞch vô ph¸t triÓn, t¨ng tr­ëng kh¸ nªn thu ng©n s¸ch ®¹t kÕ ho¹ch vµ t¨ng h¬n 7%, ®¶m b¶o kÞp thêi c¸c nguån chi vµ gi¶m béi chi so víi dù kiÕn. Tæng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc t¨ng h¬n 10%, tæng chi ng©n s¸ch nhµ n­íc t¨ng, ­íc tÝnh béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc kho¶ng 4% GDP. Mét sè vÊn ®Ò v¨n hãa, x· héi cã chuyÓn biÕn tÝch cùc, ®¹t chØ tiªu vÒ ®µo t¹o viÖc lµm, ®µo t¹o nghÒ, gi¶m tû lÖ t¨ng d©n sè vµ gi¶m tû lÖ hé nghÌo. Tû lÖ hé nghÌo gi¶m kho¶ng 2%. C¸c ho¹t ®éng y tÕ, v¨n hãa, gi¸o dôc ®­îc nhµ n­íc quan t©m vµ ®Çu t­ tháa ®¸ng nªn ®¹t kÕt qu¶ tèt. Trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc cã nhiÒu biÕn ®éng phøc t¹p, nhiÒu n­íc trong khu vùc gi¶m tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, mét sè n­íc t¨ng tr­ëng ©m, th× thµnh tùu vÒ kinh tÕ - x· héi cña n­íc ta ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m võa qua lµ to lín vµ ®¸ng tù hµo. Nh÷ng thµnh tùu ®ã cµng kh¼ng ®Þnh ®­êng lèi ®æi míi kinh tÕ cña §¶ng ta vµ nh÷ng môc tiªu do §¹i héi IX cña §¶ng ®Ò ra lµ hoµn toµn ®óng ®¾n. 1.2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ tån t¹i Bªn c¹nh thµnh tùu vµ tiÕn bé, nÒn kinh tÕ n­íc ta trong nh÷ng n¨m võa qua còng béc lé nhiÒu yÕu kÐm vµ h¹n chÕ: - Mét lµ, tÝnh æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c cña tèc ®é t¨ng tr­ëng ch­a cao, chÊt l­îng, gi¸ c¶ hµng hãa vµ dÞch vô cã søc c¹nh tranh yÕu trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. C¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng chuyÓn dÞch cßn chËm vµ ch­a cã lèi ra, nhÊt lµ khu vùc n«ng th«n dÉn ®Õn lao ®éng thõa, viÖc lµm thiÕu vµ thu nhËp thÊp. - Hai lµ, thu ng©n s¸ch nhµ n­íc tuy ®¹t dù to¸n nh­ng tÝnh æn ®Þnh, v÷ng ch¾c ch­a cao. Nguån thu chñ yÕu vÉn dùa vµo thu tµi nguyªn (dÇu th«) vµ thuÕ nhËp khÈu. §©y lµ mét th¸ch thøc lín cña nÒn tµi chÝnh quèc gia nh÷ng n¨m tíi khi n­íc ta thùc hiÖn lé tr×nh thuÕ suÊt AFTA vµ gia nhËp WTO. - Ba lµ, nhiÒu vÊn ®Ò x· héi cßn bøc xóc. Nh÷ng chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ban hµnh trong nh÷ng n¨m qua lµ ®éng lùc tinh thÇn vµ ®ang kh¬i dËy tiÒm n¨ng vµ néi lùc cña toµn x· héi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, dÞch vô lµm giµu cho m×nh vµ cho ®Êt n­íc. Tù hµo víi nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc thêi gian võa qua, nhËn thøc ®Çy ®ñ khã kh¨n vµ th¸ch thøc khã kh¨n vµ th¸ch thøc còng nh­ tËn dông thêi c¬ vµ c¬ héi ®· t¹o ra, víi thÕ vµ lùc míi, chóng ta tin t­ëng ch¾c ch¾n r»ng d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc triÓn väng nÒn kinh tÕ n­íc ta trong thêi gian s¾p tíi sÏ tèt ®Ñp h¬n, v÷ng ch¾c h¬n. 2. T×nh h×nh ®Çu t­ 2.1. Thµnh tùu §Çu t­ trong n­íc nãi riªng vµ ®Çu t­ toµn x· héi t¨ng nhanh do c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ x©y dùng cã nhiÒu tiÕn bé, vèn ®Çu t­ thùc hiÖn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc c¶ n¨m ®¹t 24,4 ngh×n tû, ®¹t 101,6% kÕ ho¹ch; nhiÒu c«ng tr×nh míi ®i vµo ho¹t ®éng ®· t¨ng thªm n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ dÞch vô. N¨m 2002 tæng vèn ®Çu t­ x· héi ­íc tÝnh ®¹t 180,4 ngh×n tû ®ång, ®¸nh dÊu mèc cao nhÊt tõ tr­íc tíi nay vÒ tû lÖ tæng ®Çu t­ so víi GDP (33,7%). §Çu t­ n¨m 2002 ®· v­ît qua 4% môc tiªu kÕ ho¹ch ®· ®­îc Quèc héi th«ng qua vµ t¨ng 10,3% so víi n¨m 2001. NÕu nh­ tr­íc nh÷ng n¨m 90, ng­êi ta cßn míi l¹ víi c¸i gäi lµ më cöa vµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, th× vµo thêi kú 1991 - 1997, ®iÒu nµy l¹i ®­îc diÔn ra kh¸ rÇm ré ë ViÖt Nam, mçi n¨m cã tõ 400 - 500 v¨n phßng ®¹i diÖn n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®­îc më cöa; c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt víi n­íc ngoµi còng ®­îc ph¸t triÓn. C¶ giai ®o¹n 1987 - 2002, ViÖt Nam cÊp giÊy phÐp cho gÇn 4000 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp, víi tæng sè vèn ®Çu t­ ®¹t gÇn 50 tû USD. Møc ®ãng gãp cña vèn FDI thùc hiÖn xÐt theo tû träng trong tæng vèn ®Çu t­ x· héi ®· cã b­íc sôt gi¶m ®¸ng kÓ ssau n¨m 1988 vµ hÇu nh­ kh«ng thay ®æi trong nh÷ng n¨m 1999 - 2002. N¨m 2002 cã 669 dù ¸n FDI ®­îc cÊp giÊy phÐp víi tæng sè vèn ®¨ng ký 1,333 tû USD; so víi n¨m 2001 t¨ng 32,4% vÒ sè dù ¸n nh­ng gi¶m 41,1% vÒ vèn ®¨ng ký. Ban hµnh hÖ thèng luËt vµ luËt söa ®æi bæ sung khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh¸ bµi b¶n vµ ®ang dÇn hoµn thiÖn lµ c¬ së ®Ó thu hót m¹nh h¬n n÷a ®Çu t­ vµo nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2.2. H¹n chÕ - TiÕn ®é khai th¸c vµ triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ chËm, m«i tr­êng ®Çu t­ ch­a th«ng tho¸ng nªn søc hÊp dÉn ®èi vèi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ch­a cao. - TiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng qu¸ chËm ®· vµ ®ang lµ th¸ch thøc lín ®èi víi c«ng t¸c triÓn khai c¸c dù ¸n. - ThÊt tho¸t vèn lín trong ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. - Quy tr×nh, thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ vµ tÖ n¹n tham nhòng, c¸c hÖ thèng v¨n b¶n phÊp luËt ch­a dång bé vµ thiÐu minh b¹ch, c¬ chÕ hai gi¸ vµ chi phÝ dÞch vô h¹ tÇng hç trî s¶n xuÊt kinh doanh ®¾t ®á qu¸ cao, tæ chøc xóc tiÕn ®Çu t­ ch­a hiÖu qu¶… ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò c¶n trë thu hót ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. II. Thùc tr¹ng vÊn ®Ò chi tiªu cho ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ 1. Chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ theo ngµnh 1.1. Tæng qu¸t chung vÒ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ ë ViÖt Nam C¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ ®ang ®­îc cÊu tróc l¹i theo h­íng gia t¨ng tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô,gi¶m tû träng n«ng nghiÖp . Tr­íc khi tiÕn hµnh sù nghiÖp ®æi míi ,n«ng nghiÖp n­íc ta lu«n chiÕm mét tû träng rÊt lín trong GDP (h¬n 50%).Nh­ng kÓ tõ n¨m 1986 ,râ nhÊt lµ n¨m 1991 ®Õn nay , tû träng n«ng nghiÖp ®· d­îc gi¶m ®i mét c¸ch ®¸ng kÓ. C¬ cÊu gdp ph©n theo ngµnh kinh tÕ giai ®o¹n 1991 -2000 . (%so s¸nh víi toµn bé ngµnh kinh tÕ) . N¨m 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Toµn bé nÒn kinh tÕ 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 N«ng l©m ng­ nghiÖp 40.5 28,70 27,20 27,80 25,70 26,00 25,40 24,10 C«ng nghiÖp vµ x©y dùng 23.8 29,60 30,30 29,70 32,10 32,70 34,40 36,90 DÞch vô 35,70 41,70 42,50 42,50 42,20 41,30 40,10 39,00 (Nguån: Tæng côc thèng kª) Sè liÖu trªn ®· thÓ hiÖn sù thay ®æi vÒ tû lÖ c¬ cÊu gi÷a c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ theo h­íng : tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ngµy cµng ®­îc gia t¨ng , tû träng n«ng nghiÖp ngµy cµng gi¶m. Tuy nhiªn, sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ ë giai ®o¹n ®Çu nh÷ng n¨m 90 diÔn ra m¹nh mÏ h¬n giai ®o¹n cuèi nh÷ng n¨m 1990 vµ n¨m 2000. Khu vùc dÞch vô t¨ng ch­a cao , thËm chÝ cã xu h­íng gi¶m vµo nh÷ng n¨m 1998 -2000 . 1.2. Chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ theo ngµnh §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt n­íc, viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ ®ãng vai trß v« cïng quan träng, t¹o ra sù chuyÓn dÞch c¬ b¶n trong c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ. Trong nh÷ng n¨m qua, viÖc ®Çu t­ vµo tõng ngµnh kinh tÕ ë ViÖt Nam cã nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ, thÓ hiÖn trong b¶ng sau: Ph©n bæ chi tiªu ®Çu t­ XDCB cña NSNN (%) 1986-1990 1991-1995 1996-2000 1. Khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt - N«ng l©m ng­ nghiÖp vµ thuû s¶n 13,4 8,7 8,5 - C«ng nghiÖp vµ x©y dùng 25,7 38,7 40,2 2. Khu vùc dÞch vô c¬ b¶n - Gi¸o dôc ®µo t¹o 2 1,7 1,8 - Khoa häc c«ng nghÖ 0,5 0,2 1,2 - Y tÕ, cøu trî x· h«i 1,3 0,8 0,9 - V¨n ho¸ thÓ thao 1 1,1 1,1 - Phôc vô céng ®ång 1,4 24,5 25 ( Nguån: ViÖn khoa häc tµi chÝnh- häc viÖn tµi chÝnh) 1.2.1. Chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp lµ lÜnh vùc cã sù biÕn ®æi râ rÖt nhÊt vÒ ®éng th¸i ph¸t triÓn vµ t­¬ng quan c¬ cÊu trong nh÷ng n¨m võa qua.Víi tèc ®é tÆng tr­ëng b×nh qu©n 13.5%/n¨m tõ 1990 ®Õn nay , c«ng nghiÖp ®· thùc sù ®ãng vai trß ®Çu tÇu trong sù ph¸t triÓn vµ dÞch chuyÓn c¬ cÊu cña toµn bé nÒn kinh tÕ . Víi lîi thÕ lµ ngµnh thu hót gÇn 50% vèn ®Çu t­ cña nhµ n­íc vµ 73% ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (1996-2000) , ®éng th¸i c¬ cÊu c«ng nghiÖp ®· béc lé dßng ch¶y cña c¸c nguån lùc ph¸t triÓn trong thêi gian võa qua .NÕu thêi kú 1990-1995 c¬ cÊu c«ng nghiªp chiu t¸c ®«ng chñ yÕu cña dßng vèn ®Çu t­ nhµ n­íc ,th× thêi kú 1996- 2000 c¬ cÊu c«ng nghiÖp chÞu t¸c ®éng cña c¶ 2 nguån vèn lín :®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ träng ®iÓm cña nhµ n­íc .Giai ®o¹n 1996-2000 , nhiÒu c«ng tr×nh träng ®iÓm ®É ®­îc ®Çu t­ nh­ c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn YaLy ,phó mü 1 , nhµ m¸y läc dÇu sè 1 ...NhiÒu ch­¬ng tr×nh träng ®iÓm ®· ®­îc tiÕp tôc triÓn khai nh­ : ch­¬ng tr×nh mÝa ®­êng , ch­¬ng tr×nh tù ®éng ho¸ .C¸c ch­¬ng tr×nh nµy sÏ cã t¸c ®éng rÊt quan träng ®Õn c¬ cÊu c«ng nghiÖp cña 5 n¨m tiÕp theo .§Çu t­ cho x©y dùng c¬ b¶n ®· t¨ng c¶ vÒ sè l­îng tuyÖt ®èi c¶ vÒ tØ träng trong tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn ,tõ 34.1% n¨m 95 lªn 36.9% n¨m 2001 . Tæng sè vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp , nÕu n¨m 95 lµ 22673.3 tû ®ång chiÕm 31.3% tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn c¶ n­íc , th× ®Õn n¨m 2001 ®· t¨ng lªn 56310 tû ®ång ,chiÕm 34.4% :riªng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi tõ1998-11/2002 ®· cã 2522 dù ¸n ,víi 18.2 tû usd ®¨ng ký , chiÕm 42.7% tæng vèn ®Çu t­ ®¨ng kÝ c¶ n­íc .Táng vèn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®Õn cuèi 98 míi cã 253560.4 tû ®ång , trong ®ã :DNNN t¨ng tõ 115771.7 tû ®ång lªn 151427 tû ®ång , nh­ng tû träng l¹i gi¶m tõ 45.7% xuèng 41.8%.Ngoµi quèc doanh t¨ng t­ 8.8% lªn 13.6% , trong ®ã doanh nghiÖp t­ nh©n , c«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn t¨ng tõ 5.5% lªn 8.7%. Mét sè ngµnh thu hót nhiÒu vèn ®Çu t­ cña nhµ n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ : ®Çu t­ cho ngµnh ®iªn chiÕm 36% vµ 71% vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n tõ ng©n s¸ch cho toµn ngµnh c«ng nghiÖp trong hai thêi k× 1986-2000 vµ 1991-1995; ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ngµnh dÇu khÝ chiÕm 40% tæng vèn FDI thùc hiÖn . Tuy nhiªn viÖc ®Çu t­ trong khu vùc c«ng nghiÖp còng cßn nh÷ng h¹n chÕ ,bÊt cËp .Cô thÓ , t×nh tr¹ng ®Çu t­ vµo nh÷ng c«ng tr×nh cÇn nhiÒu vèn , cÇn Ýt lao ®éng vÉn lµ xu h­íng chÝnh.H¬n n÷a t×nh tr¹ng ®Çu t­ x©y dùng nhµ x­ëng nhiÒu h¬n ®Çu t­ c«ng nghÖ vµ m¸y mãc thiÕt bÞ , ®Çu t­ vµo nh÷ng s¶n phÈm mµ cung v­ît qu¸ cÇu , ®Çu t­ vµo nh÷ng s¶n phÈm mµ ®­îc nhµ n­íc b¶o hé , ch­a tËp trung cho nh÷ng s¶n phÈm cã lîi thÕ c¹nh tranh còng ®ang diÔn ra kh¸ phæ biÕn . 1.2.2. Chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp N­íc ta víi xuÊt ph¸t ®iÓm lµ mét nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu tËp trung chñ yÕu vµo c©y l­¬ng thùc víi c©y lóa n­íc gi÷ vÞ trÝ träng t©m .§¹i bé phËn d©n c­ sèng ë n«ng th«n.§Ó biÕn n­íc ta thµnh n­íc c«ng-n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i ,®Çu nh÷ng n¨m 1980 , quan ®iÓm vÒ c«ng nghiÖp ho¸ ®· ®­îc ®iÒu chØnh,tr­íc hÕt lµ c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n.Trong nh÷ng n¨m võa qua , nÒn n«ng nghiÖp n­íc ta ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt vµ ®· ®at ®­îc nh÷ng thµnh tùu næi bËt .N«ng nghiÖp ®· ®at ®­¬c tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao vµ toµn diÖn trªn nhiÒu lÜnh vùc ,s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn víi tèc ®é b×nh qu©n 15 n¨m (1986-2000) ®¹t 4.5%,(ch¨n nu«i t¨ng 4.2%,c©y c«ng nghiÖp t¨ng 10%, thuû s¶n t¨ng h¬n 10%,l©m nghiÖp t¨ng 2.1%,nÐt næi b©t lµ s¶n l­îng l­¬ng thùc b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 1.1 triÖu tÊn. Sù ph©n bæ chi tiªu ®Çu t­ cho n«ng , l©m ,ng­ nghiÖp gi¶m dÇn tõ 13.4% NSNN giai ®o¹n 1986-1990 xuèng cßn 8.7% giai ®äan 1991-1995 vµ chØ cßn 8.5% giai ®o¹n 1996 2000. Sè liÖu trªn ®©y cho thÊy , tr­íc hÕt ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp n«ng th«n gi¶m dÇn lµ ch­a hîp lý víi mét n­íc cã h¬n 80% d©n sè lµm n«ng nghiÖp nh­ n­íc ta, d©n trÝ cßn thÊp , c¬ së h¹ t©ng yÕu kÐm ,c¸c dÞch vô x· héi cßn h¹n chÕ , møc ®é nghÌo ®ãi ë n«ng th«n chËm ®­îc kh¾c phôc ... H¬n n÷a phÇn lín vèn ®Çu t­ vµo khu vùc n«ng nghiÖp lµ cña nhµ n­íc. Vai trß ®Çu t­ cña t­ nh©n cßn rÊt mê nh¹t. Do ®ã, cïng víi t¨ng c­êng ®Èy m¹nh CNH th× viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n lµ v« cïng quan träng. §èi víi viÖc kÝch cÇu ®Çu t­ trong n«ng nghiÖp th× ®Çu t­ cña nhµ n­íc ph¶i ®ãng vai trß chñ ®¹o. §Çu t­ cña nhµ n­íc ph¶i ®i ®Çu më ®­êng nh»m t¹o thªm ®iÒu kiÖn thuËn lîi thu hót ®Çu t­ cña t­ nh©n. 1.2.3. Chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô §Çu t­ cho c¸c ngµnh dÞch vô ®ãng vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ .Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®Çu t­ cho dÞch vô ®· ®­¬c c¶i thiÖn râ rÖt. Giai ®o¹n 1996- 2000 vèn ®Çu t­ thùc hiÖn lªn tíi 292.215 tû ®ång (gi¸ hiÖn hµnh) (kho¶ng 19 tû USD), chiÕm 51,8% tæng sè vèn, trong khi ®ã thêi kú 1991- 1995 tû träng nµy chØ kho¶ng 43%. Tèc ®é t¨ng b×nh quan hµng n¨m lµ 11,9% n¨m (giai ®o¹n 1991-1995 nhÞp ®é t¨ng trung b×nh lµ 14%). C¸c nguån vèn ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh dÞch vô lín h¬n c¶ lµ tõ c¸c nguån ODA, chiÕm tû träng rÊt lín, nhÊt lµ ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Ngoµi ra mét sè doanh nghiÖp ®· m¹nh d¹n ®Çu t­ vµo lÜnh vùc ¨n uèng, du lÞch ®­a nhÞp ®é t¨ng tr­ëng th­¬ng m¹i nhanh h¬n tèc ®é trung b×nh cña tõng ngµnh (t¨ng 24,5%). Tuy nhiªn ®Çu t­ cho khu vùc dÞch vô c¬ b¶n ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc ,®Æc biÖt lµ cho gi¸o dôc ®µo t¹o gi¶m xuèng tõ 2% cña NSNN giai ®o¹n 1986-1990 xuèng cßn 1.7% giai ®äan 1991- 1995vµ 1.8% giai ®o¹n 1996- 2000; y tÕ,cøu tr¬ x· héi còng trong t×nh tr¹ng t­¬ng tù .Trong khi ®ã, ®Çu t­ phôc vô c¸ nh©n , céng ®ång l¹i ë møc rÊt cao 25%, t¨ng gÊp 23 lÇn so víi thêi kú 86-90. §Çu t­ cho gi¸o dôc ®µo t¹o cßn nhiÒu tån t¹i cÇn ph¶i ®­îc kh¾c phôc :®ã lµ c¸c doanh nghiÖp vÉn dµnh nhiÒu tiÒn cña cho ­u tiªn mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ , t­ liÖu s¶n xuÊt, më réng nhµ x­ëng mµ rÊt Ýt chó träng ®µo t¹o c«ng nh©n, thËm chÝ cßn xem lµ mét hµnh ®éng ®­¬ng nhiªn khi tݪp nhËn mét c¸n bé chuyªn m«n ®· ®­îc nhµ n­íc ®µo t¹o chÝnh qui mµ kh«ng ph¶i trùc tiÕp ®ãng gãp mét kho¶n lÖ phÝ nµo , do c¸ch nhµ n­íc dïng NSNN ®Ó ®µo t¹o råi cung cÊp cho c¸c doanh nghÞªp. 2. Chi tiªu chi ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ theo khu vùc kinh tÕ 2.1. Thùc tr¹ng Trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa nÒn kinh tÕ hiÖn nay, viÖc më réng quy m« ®Çu t­, ®a d¹ng hãa nguån vèn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt vµ träng yÕu. Khi ®ã, viÖc x¸c ®Þnh cô thÓ nguån vèn tõ khu vùc Nhµ n­íc vµ nguån vèn tõ khu vùc d©n doanh (C«ng ty TNHH, C«ng ty Cæ phÇn, khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ) cã ý nghÜa nh»m ®Þnh h­íng cho viÖc chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ theo khu vùc kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. N¨m 2002 tæng vèn ®Çu t­ x· héi ­íc ®¹t 180,4 ngh×n tû ®ång, ®¸nh dÊu mèc cao nhÊt tõ tr­íc tíi nay vÒ tû lÖ tæng ®Çu t­ so víi GDP (33,7%). §Çu t­ n¨m 2002 ®· v­ît 4% môc tiªu kÕ hoach ®· ®­îc quèc héi th«ng qua vµ t¨ng 10,3% so víi n¨m 2001. C¬ cÊu tæng ®Çu t­ x· héi (%, gi¸ hiÖn hµnh) 1998 1999 2000 2001 2002 Tæng sè 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 I. Vèn nhµ n­íc 53,97 61,60 61,94 58,1 52,3 1. Vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc 22,82 25,02 23,22 24,7 22,6 2. Vèn tÝn dông 10,49 18,29 20,48 14,1 10,9 3. Vèn cña doanh nghiÖp 20,66 18,29 18,24 19,3 18,8 II. Vèn ngoµi quèc doanh 21,06 20,21 19,49 23,5 28,8 ( Nguån: Tæng côc thèng kª) 2.1.1. Khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc N¨m 2002, ®Çu t­ nhµ n­íc chiÕm 52,3% tæng ®Çu t­ x· héi. Vèn ®Çu t­ x©y dùng thuéc nguån vèn ng©n s¸ch tËp trung ®¹t 105,1% kÕ ho¹ch (song chØ b»ng 93,1% n¨m 2001). N¨m 2001, vèn tÝn dông cña nhµ n­íc ­íc thùc hiÖn chØ ®¹t 83,4% so víi môc tiªu kÕ ho¹ch. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) ®­îc gi¶i ng©n ®¹t 1,58 tû USD, chØ b»ng 88% kÕ ho¹ch. §iÒu ®¸ng chó ý lµ kho¶ng 75% vèn tÝn dông nhµ n­íc ®­îc dïng cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc nµy. §Çu t­ nhµ n­íc tuy vÉn lµ nguån quan träng nhÊt, song ®· cã xu h­íng gi¶m dÇn xÐt theo tû träng trong tæng vèn ®Çu t­ x· héi. H¬n n÷a, møc gi¶m tû träng vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc cho thÊy nh÷ng giíi h¹n cña nhµ n­íc trong viÖc t¨ng ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch c¶ vÒ con sè tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi. VÊn ®Ò quan träng hiÖn nay lµ c¶i thiÖn hiÖu qu¶ ®Çu t­ nhµ n­íc. 2.1.2. Khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh §Çu t­ cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh tiÕp tôc t¨ng m¹nh, ®¹t 28,8% tæng vèn ®Çu t­ x· héi, møc kû lôc tõ tr­íc tíi nay. ChÝnh s¸ch huy ®éng tèi ®a nguån néi lùc vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh trong n­íc, nhÊt lµ viÖc thùc hiªn LuËt Doanh nghiÖp, ®· mang l¹i kÕt qu¶ b­íc ®Çu rÊt cã ý nghÜa, ®Æc biÖt lµ trong viÖc khuyÕn khÝch khu vùc t­ nh©n bá vèn vµo s¶n xuÊt, kinh doanh. N¨m 2002, trong tæng sè 2.808 dù ¸n ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ­u ®·i ®Çu t­ theo LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, cã 2.225 dù ¸n thuéc khu vùc kinh tÕ t­ nh©n (chiÕm 79,3% tæng sè dù ¸n vµ t¨ng 37,6% so víi n¨m 2001), víi sè vèn thùc hiÖn trªn 16.244 tû VN§ (chiÕm 38,7% tæng sè vèn ®Çu t­ thùc hiÖn vµ gi¶m 18,4% so víi n¨m 2001), thu hót 234.899 lao ®éng (chiÕm 71% tæng sè lao ®éng vµ t¨ng 18,2% so víi n¨m 2001). Nh×n chung trong nh÷ng n¨m võa qua, chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ t¹i c¸c khu vùc kinh tÕ cã nh÷ng chuyÓn biÕn m¹nh mÏ, t¨ng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng vèn ®Çu t­ cho toµn bé nÒn kinh tÕ. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc trong chi tiªu ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ theo khu vùc kinh tÕ th× vÉn cßn nh÷ng mÆt tån t¹i vµ nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh: 2.2. Nh÷ng tån t¹i Thø nhÊt, ®Çu t­ nhµ n­íc cã vai trß lín nh­ng ch­a thùc sù hiÖu qu¶. Thø hai, thÊt tho¸t, l·ng phÝ trong sö dông vèn nhµ n­íc cßn rÊt lín do nh÷ng yÕu kÐm trong c«ng t¸c quy ho¹ch, bÊt cËp vÒ thÓ chÕ liªn quan ®Õn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n vµ tÖ tham nhòng. Thø ba, ®Çu t­ trong khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã dÊu hiÖu t¨ng vµ ®ãng gãp phÇn kh«ng nhá trong tæng ®Çu t­ toµn x· héi nh­ng vÉn ch­a thùc sù m¹nh mÏ do ch­a cã nh÷ng ­u tiªn vµ chó träng tháa ®¸ng cho khu vùc nµy. 3. Chi tiªu cho ®Çu t­ vµ kÝch cÇu ®Çu t­ theo vïng l·nh thæ 3.1. Thùc tr¹ng Theo văn kiện của đại hội IX, hệ thống vùng của Việt Nam được chia thành 6 vùng và 3 vùng kinh tế trọng điểm: Vùng Trung du Miền núi phía bắc Vùng Đồng bằng sông Hồng Vùng Duyên hải miền Trung Vùng Tây Nguyên Vùng Đông Nam Bộ Vùng Đồng bằng sông Cửu Long Tương ứng với tốc độ phát triển v._.