Cấu tạo và nguyên lý làm việc động cơ và của mạch điều khiển

SÅÍ GIAÏO DUÛC VAÌ ÂAÌO TAÛO TP ÂAÌ NÀÔNG TRÆÅÌNG TRUNG HOÜC KINH TÃÚ KYÎ THUÁÛT ÂÆÏC MINH &œ KHOA ÂIÃÛN NHIÃÛM VUÛ BAÏO CAÏO THÆÛC TÁÛP TÄÚT NGHIÃÛP Hoüc sinh thæûc táûp : Nguyãùn Tiãún Nam Låïp : 04Â1 Ngaình : Âiãûn dán duûng vaì cäng nghiãûp I. Âãö taìi: A: Dáy quáún quaût baìn coï cuäün säú chung khåíi âäüng z = 16, 2p = 4 B: Maûch âäüng cå 3 pha cäng suáút låïn coï duìng cuäün khaïng âãø thæûc hiãûn giaím doìng måí maïy. II. Näüi dung tênh toaïn thuyãút minh: Âãö taìi A: Cáúu taûo vaì nguyãn lyï laìm viãûc âäüng cå Nguyãn lyï laìm viãûc Âãö taìi B: Cáúu taûo vaì nguyãn lyï laìm viãûc cuía maûch âiãöu khiãøn Hæ hoíng vaì sæû cäú khàõc phuûc III. Nháûn xeït cuía giaïo viãn hæåïng dáùn: Âaì Nàông, thaïng 3 nàm 2005 Træåíng Khoa Låìi Noïi Âáöu Ngaìy nay âiãûn nàng âæåüc sæí duûng räüng raîi trong moüi ngaình moüi lénh væûc trong kyî thuáût vaì phuûc vuû nhu cáöu âåìi säúng cuía con ngæåìi. Âiãûn nàng ngaìy caìng âæåüc chuï troüng phaït triãøn vç coï æu âiãøm hån so våïi caïc daûng nàng læåüng khaïc. Cäng suáút âiãûn nàng våïi nhæîng nguäön cäng suáút låïn truyãön taíi âiãûn nàng âi xa, phán phäúi âãún nåi tiãu thuû åí táûn vuìng xa vuìng sáu, nåi haíi âaío våïi täøn hao nhoí. Âiãûn nàng tæång âäúi dãù daìng biãún âäøi sang caïc daûng nàng læåüng khaïc nhæ nhiãût nàng, quang nàng, hoaï nàng. Âiãûn nàng ráút quan troüng cho cå khê hoaï, âiãûn khê hoaï, tæû âäüng hoaï laì thaình pháön khäng thãø thiãúu âæåüc trong saín xuáút sinh hoaût hiãûn nay. Âæåüc tæû tháûp taûi træåìng em thæûc hiãûn âæåüc nhæîng cäng duûng mäüt trong nhæîng æu thãú âiãûn nàng laì sæí duûng tæì træåìng sinh ra do doìng âiãûn xoay chiãöu âãø taûo thaình momen quay cho truûc âäüng cå. Hai nàm hoüc âaî träi qua vaì sàõp phaíi xa træåìng, xa låïp khäng coï gç hån em xin caím ån caïc tháöy cä, caïc baûn cuìng toaìn thãø nhaì træåìng âaî daûy däù vaì hæåïng dáùn, giuïp âåî em trong 2 nàm hoüc qua. Giuïp cho em coï nhæîng kiãún thæïc cå baín, mäüt nãön taíng væîng chàõc trong lénh væûc maì em âang theo hoüc taûi træåìng. Mäüt láön næîa em xin chán thaình caím ån vaì chuïc caïc tháöy cä cuìng toaìn thãø nhaì træåìng sæïc khoeí vaì haûnh phuïc. Xin chán thaình caím ån! Âaì Nàông, thaïng 3 nàm 2005 Sinh viãn thæûc hiãûn Nguyãùn Tiãún Nam Pháön I GIÅÏI THIÃÛU ÂÃÖ TAÌI A: ÂÀÛC ÂIÃØM KYÎ THUÁÛT ÆÏNG DUÛNG TRONG SINH HOAÛT CUÍA DÁY QUÁÚN QUAÛT BAÌN I. KHAÏI NIÃÛM Quaût âæåüc aïp duûng loaûi âäüng cå 1 pha tuû ngám, thæåìng thæûc hiãûn âãø âiãöu chènh cho quaût ngæåìi ta duìng cuäün säú, cuäün säú thæåìng nàòm chung våïi cuäün khåíi âäüng, muûc âêch âãø khæí tæì træåìng trãn stato, cuäün säú âàût chung våïi cuäün laìm viãûc noï laìm nhiãûm vuû caín doìng âiãûn qua cuäün laìm viãûc laìm quaût quay cháûm laûi. II. CÁÚU TAÛO VAÌ NGUYÃN LYÏ LAÌM VIÃÛC CUÍA QUAÛT BAÌN 1. Cáúu taûo: Gäöm coï 2 pháön chênh: Pháön cäú âënh vaì pháön quay a: Pháön cäú âënh: Gäöm coï loîi theïp, cuäün dáy quáún vaì häüp säú Loîi theïp: âæåüc chãú taûo båíi caïc laï theïp kyî thuáût (tän silic) coï bãö daìy täúi âa laì 0,5mm caïc laï theïp láûp thaình hçnh xuyãún bãn trong coï laìm caïc raînh chuïng âæåüc gheïp âënh hçnh våïi nhau âãø taûo thaình caïc raînh bãn trong hçnh truûc. Dáy quáún: dáy quáún stato laì dáy âiãûn tæì (dáy âäöng coï boüc bãn ngoaìi mäüt låïp veûtni caïch âiãûn moíng) dáy quáún thæåìng coï tiãút diãûn troìn âæåüc âàût trong caïc raînh theo quy luáût dáy quáún mäüt pha. Khi cho doìng âiãûn xoay chiãöu qua bäü dáy thç seî taûo nãn mäüt tæì træåìng quay coï täúc âäü n1 goüi laì täúc âäü âäöng bäü tuyì theo tiãút diãûn vaì säú voìng dáy ta coï doìng âiãûn âënh mæïc, âiãûn aïp âënh mæïc cuía bäü dáy. Quaût baìn coï 3 cuäün dáy: Cuäün laìm viãûc : coï s = 0,18mm 800 voìng (gäöm 4 bäúi) Cuäün khåíi âäüng : coï s = 0,11mm 600 voìng (gäöm 4 bäúi) Cuäün säú coï 2 cuäün s1 vaì s2 coï s = 0,11mm mäùi cuäün coï 4 bäúi vaì 100 voìng Häüp säú: thæåìng cuäün säú âàûc trong cuäün laìm viãûc hoàûc trong cuäün khåíi âäüng, nãúu cuäün khåíi âäüng nhàòm muûc âêch khæí tæì trãn stato khi laìm viãûc quaût quay cháûm laûi coï taïc duûng nhæ cuäün khaïng. 1. Loîi theïp stato 2. Truûc roto b. Pháön quay: Loîi theïp roto truûc maïy vaì caïnh quaût Loîi theïp: âæåüc laìm bàòng miãúng tän silic gheïp laûi daìy 0,5mm mäùi miãún tän laì hçnh troìn coï dáûp caïc läù xung quanh ngoaìi âãø gàõn caïc loîi nhäm hoàûc âäöng åí giæîa coï dáûp läù troìn âãø gàõn truûc maïy, sau khi gheïp ta coï loîi theïp hçnh truû coï tám läù xuyãn qua voìng ngoaìi. Truûc maïy: âæåüc laìm bàòng theïp coï hçnh truû coï taïc duûng âãø gàõn caïnh quaût Caïnh quaût âæåüc laìm bàòng nhæûa thæåìng coï 3 caïnh. 2. Nguyãn lyï laìm viãûc cuía âäüng cå 1 pha: Khi coï doìng âiãûn chaûy qua cuäün dáy stato thç bäü dáy quáún seî taûo nãn tæì træåìng quay coï chiãöu giäúng nhæ chiãöu kim âäöng häö. Caïc caûnh nhäm cuía roto âäúi xæïng qua truûc maïy bë taïc duûng båíi tæì træåìng quay (tæì træåìng caím) nãn sinh ra doìng âiãûn caím æïng, doìng âiãûn caím æïng naìy coï chiãöu ngæåüc nhau. Ta xeït 2 caûnh nhäm âäúi xæïng qua truûc coï chiãöu doìng âiãûn caím æïng ngæåüc nhau nãn taûo ra caïc læûc âiãûn tæì nghëch nhau. Taûi 2 caûnh dáy nay taûo ra mäüt momen quay täøng håüp vaì kãút quaí caïc caûnh nhäm quay theo chiãöu kim âäöng häö. Goüi täúc âäü quay cuía roto laì n âoï laì täúc âäü cuía âäüng cå âiãûn. Ta coï täúc âäü n cuía âäüng cå âiãûn luän luän nhoí hån täúc âäü tæì træåìng quay (n < n1) giaí sæí n = n1 thç caïc caûnh dáy nhäm âãöu chaûy cuìng luïc våïi tæì træåìng quay khäng coï sæû càõt giæîa âæåìng sæïc tæì våïi caïc caûnh nhäm. Coi nhæ caûnh nhäm laì tæì træåìng khäng biãún thiãn nãn trong caûnh nhäm khäng coï doìng âiãûn caím æïng sinh ra. Do âoï khäng coï læûc âiãûn tæì taïc duûng vaìo caûnh nhäm khäng taûo nãn momen quay, roto phaíi dæìng laûi luïc naìy âæåìng sæïc cuía tæì træåìng quay laûi læåïc trãn caûnh nhäm taûo nãn doìng âiãûn caím æïng vaì roto quay do âoï täúc âäü roto quay khäng thãø bàòng täúc âäü cuía tæì træåìng quay âæåüc, vç thãú goüi laì täúc âäü khäng âäöng bäü (n1 täúc âäü âäöng bäü) Âäü chãnh lãûch giæîa täúc âäü tæì træåìng quay vaì täúc âäü cuía âäüng cå goüi laì täúc âäü træåüc (n1) Þ n2 = n1 - n Hãû säú cuía täúc âäü træåüc: Þ n = n1 - n1s Þ n = n1 (1 - s) Ta coï täúc âäü âäüng cå: (1 - s) (voìng/phuït) Khi roto quay åí âënh mæïc ta coï: s = (0,02 ® 0,06) Nhåì coï tuû âiãûn nãn goïc lãûch pha giæîa ILV ® IKD coï thãø âaût âãún 900 Hoàûc låïn hån cuäün dáy laìm viãûc vaì cuäün dáy khåíi âäüng thæåìng âæåüc quáún bàòng caïc bäúi dáy âáúu laûi mäùi bäúi dáy laì mäüt cæûc tæì. ILV j = jLV - jKD IKD Goïc lãûch laì IKD, ILV lãûch pha j = jl - jk ILV j = jLV - jKD IKD Goïc lãûch pha ILV - IKD lãûch pha j = j1 + jk III. CAÏC YÃU CÁÖU, CÄNG THÆÏC TÊNH TOAÏN, PHÆÅNG PHAÏP TÊNH TOAÏN Så âäö dáy quáún quaût baìn: 1. Caïc yãu cáöu: Âiãûn aïp âàût vaìo U = 110V, 220V Bäü dáy phaíi âæåüc âàût trong loîi theïp stato. 2. Cäng thæïc tênh toaïn vaì kyï hiãûu: Âäúi våïi dáy quáún bæåïc âuí: (khoaíng) Khoaíng caïch giæîa cuäün laìm viãûc vaì cuäün khåíi âäüng. (khoaíng) Säú cæûc tæì Våïi: n - täúc âäü quay roto T - bæåïc cæûc z - säú raînh cuía loîi theïp stato Y - bæåïc dáy 3. Säú liãûu vaì phæång phaïp tênh toaïn: Bæåïc cæûc: = 4 khoaíng Khoaíng caïch giæîa cuäün laìm viãûc våïi cuäün khåíi âäüng = 2 khoaíng 4. Så âäö dáy quáún quaût baìn coï cuäün säú chung khåíi âäüng: (Z = 16 ; 2p = 4) a. Så âäö dáy quáún traíi cuía quaût baìn coï cuäün säú chung khåíi âäüng: 1 2 3 4 1' 2' 3' 4' Z = 16, 2p = 4 Âäöng häö heûn giåì Ga lãút báúm Âeìn Tuû KD LV CS1 CS2 b. Xaïc âënh âáöu dáy vaì âáúu váûn haình: Trong træåìng håüp 5 âáöu dáy ra cuía quaût bë máút kyï hiãûu âãø âáúu váûn haình quaût ta coï caïc caïnh sau: Bæåïc 1: âaïnh säú thæï tæû 1, 2, 3, 4, 5 vaìo 5 âáöu dáy Bæåïc 2: duìng âäöng häö âo (W) âo tæìng trë säú äm cuía tæìng càûp dáy coï 10 trë säú äm. R12 = ? W R23 = ? W R34 = ? W R13 = ? W R24 = ? W R35 = ? W R14 = ? W R25 = ? W R45 = ? W R15 = ? W Xaïc âënh dáy säú 2: Trong 10 trë säú äm ta choün ra 2 trë säú nhoí nháút (vê duû) R14, R15 thç khi âoï dáy coï säú thæï tæû chung seî laì säú 2. Xaïc âënh dáy K vaì LV. Láúy dáy säú 2 laìm chuáøn âo vaìo 2 dáy thæï tæû coìn laûi dáy naìo cho trë säú äm låïn laì dáy khåíi âäüng dáy coìn laûi laì dáy laìm viãûc. Xaïc âënh dáy säú 1 vaì säú 3: Láúy dáy K laìm chuáøn âo 2 dáy thæï tæû coìn laûi dáy naìo cho trë säú äm laì dáy säú 3 dáy naìo cho trë säú äm nhoí laì dáy säú 1. c. Nguyãn tàõc âiãöu chènh täúc âäü thêch håüp våïi caïc loaûi quaût maïy âiãöu chènh täúc âäü quay cuía âäüng cå âiãûn naìy coï thãø âiãöu chènh trong phaûm vi coï âäü træåïc vaì thay âäøi tæì (0,1 - 0,25) Coï 4 phæång phaïp âiãöu chènh: Duìng maïy biãún aïp tæû ngáùu Duìng cuäün khaïng Duìng cuäün dáy täúc âäü Âáúu näúi caïc bäúi dáy laìm viãûc Så âäö âáúu dáy quaût baìn coï cuäün säú khung K Z = 16 2p = 4 LV KD Säú 2 Säú 1 Säú 3 S1 S2 3 2 1 kd U = 110V, 220V LV Thay âäøi khi quáún dáy laûi N (110V) = N (220V) S (110V) = S (220V) N (220V) = 2N (110V) S (220V) = (110V) Âãø thuáûn tiãûn cho vä dáy thäng thæåìng ngæåìi ta láúy N = 220V = 1,8N110 nhæng âäöng thåìi ngæåìi ta táøm sáúy ráút cáøn tháûn. Âeìn Tuû KD S1 S2 LV Thay âäøi âiãûn aïp 110V - 220V khi coï mäüt cuäün laìm viãûc 110V vaì coï häüp säú Thay âäøi quaût (220V - 110V) IV. CAÏC PHÆÅNG PHAÏP ÂÃØ THÆÛC HIÃÛN QUÁÚN QUAÛT BAÌN 1. Veî så âäö dáy quáún cuía quaût: - Dáy laìm viãûc - Dáy khåíi âäüng 2. Laìm saûch raînh, sæía raînh stato vaì läút caïch âiãûn raînh 3. Laìm khuän dáy 4. Quáún dáy laìm viãûc vaì vä dáy laìm viãûc cho ra 2 âáöu dáy 1 vaì 1'. 5. Quáún dáy khåíi âäüng vaì vä dáy khåíi âäüng cho ra 2 âáöu dáy 2 vaì 2'. 6. Quáún 2 cuäün säú vaì vä dáy cuäün säú cho ra 4 âáöu dáy 3-3' vaì 4-4'. Læu yï khi vaìo dáy cuäün säú ta vaìo chung raînh våïi cuäün khåíi âäüng nãúu laì säú chung khåíi âäüng hoàûc laìm viãûc nãúu chung säú laìm viãûc. 7. Âáúu caïc âáöu dáy laûi cho ra 5 âáöu dáy, dáy laìm viãûc vaì dáy khåíi âäüng vaì cho ra caïc âáöu dáy säú 1, 2, 3. Caïch âáúu cho ra 5 âáöu dáy: 1 - L 2 - K 3 näúi 2' - 1 1' näúi 4' - 3 3' näúi 4 - 2 8. Loït caïch âiãûn giæîa caïc bäúi dáy vaì buäüc laûi bàòng dáy gai. V. HÆ HOÍNG VAÌ CAÏCH KHÀÕC PHUÛC 1. Hæ hoíng: máút kyï hiãûu 5 âáöu dáy ra cuía quaût Caïch khàõc phuûc: trang 9 (caïch xaïc âënh 5 âáöu dáy bë máút kyï hiãûu) 2. Tuû âiãûn bë hoíng: Caïch khàõc phuûc ta thay måïi tuû âiãûn 3. Quaût luïc khåíi âäüng bë chaûy cháûm laûi yì aûch hoàûc khäng chaûy: Caïch khàõc phuûc: ta xem laûi tuû âiãûn hoàûc truûc âäüng cå coï bë cän, khuyãút hay khäng ta chè cáön thay truûc hoàûc tuû âiãûn. VI. CAÏC SÆÛ CÄÚ KHI QUÁÚN DÁY Trong quaï trçnh tênh toaïn, váûn haình, vaì baío quaín sæía chæîa ta phaíi thæûc hiãûn cáøn tháûn hoàûc trong quaï trçnh tênh toaïn vaì dáy quáún quaût baìn coï cuäün säú chung khåíi âäüng ta phaíi quáún liãn tiãúp âãø traïnh nháöm láùn ta phaíi âaïnh dáúu âáöu dáy. Âãø thæûc hiãûn mäüt caïch täút nháút trong quaï trçnh quáún quaût ta phaíi luän luän kiãøm tra vaì cáøn tháûn âãø traïnh phaíi chaûm voí dãù dáùn âãún chaïy quaût vaì khäng an toaìn cho ngæåìi sæí duûng. VII. KÃÚT LUÁÛN Âäüng cå mäüt pha tuû ngám âæåüc sæí duûng våïi cäng suáút nhoí cuû thãø laì quaût baìn coï cuäün säú âæåüc aïp duûng räüng raîi trong thæûc tiãùn cuäüc säúng, tuy nhiãn trong quaï trçnh sæí duûng quaût baìn phaíi biãút caïch baío quaín vaì sæí duûng âuïng caïch quy âënh khäng âãø âäüng cå quaï taíi, khäng âãø xaíy ra va chaûm giæîa caïc voìng dáy, bäúi dáy våïi nhau. Dáy quáún quaût coï nhæîng æu âiãøm vaì nhæåüc âiãøm nhæ sau: - Æu âiãøm: dãù thay thãú dãù sæí duûng, âáöu tæ êt täún keïm giaï thaình haû. Boï dáy heûp, âäüng cå váûn haình ãm vaì an toaìn. - Nhæåüc âiãøm: khoï vä dáy trong stato, såüi dáy âiãûn tæí nhoí dãù bë âæït, dãù bë bong låïp veûtni caïch âiãûn. Pháön II GIÅÏI THIÃÛU ÂÃÖ TAÌI B: ÂÀÛC ÂIÃØM KYÎ THUÁÛT ÆÏNG DUÛNG CUÍA MAÛCH ÂIÃÖU KHIÃØN KHÅÍI ÂÄÜNG ÂÄÜNG CÅ 3 PHA CÄNG SUÁÚT LÅÏN BÀÒNG PHÆÅNG PHAÏP DUÌNG CUÄÜN KHAÏNG I. KHAÏI NIÃÛM Nhæîng âäüng cå coï cäng suáút låïn hån 7kw laì âäüng cå cäng suáút låïn khi måí maïy doìng âiãûn tàng lãn tæì 5 âãún 7 láön so våïi doìng âiãûn âënh mæïc, våïi doìng âiãûn naìy laìm cho âiãûn aïp hãû thäúng maûng âiãûn bë giaím dáùn âãún aính hæåíng caïc phuû taíi khaïc chuí yãúu laì phuû taíi mäüt pha. Chênh vç thãú maì ngæåìi ta âàût ra yãu cáöu phaíi giaím doìng âiãûn måí maïy, âãø thæûc hiãûn nhæ váûy ngæåìi ta sæí duûng caïc phæång phaïp sau: - Chuyãøn âäøi sao tam giaïc. - Duìng biãún aïp tæû ngáùu - Duìng cuäün khaïng baîo hoaì II. CÁÚU TAÛO Cáöu dao 3 pha CC Cáöu chç Tiãúp âiãøm thæåìng âoïng cuía råle nhiãût Tiãúp âiãøm thæåìng håí cuía C++ RN K Cuäün khaïng X Tiãúp âiãøm thæåìng kên cuía C++ K Tiãúp âiãøm thæåìng måí âoïng cháûm cuía råle thåìi gian Rth On Nuït áún thæåìng måí Off Nuït áún thæåìng âoïng K Cuäün dáy C++ K Cuäün dáy råle nhiãût RN Rth Cuäün dáy råle thåìi gian 2. Cáúu taûo: Gäöm hai pháön: Pháön âäüng læûc vaì pháön âiãöu khiãøn RN RN x x x K K K CC1 CD DC K1 K1 K1 K Rth K1 K Rth 7 2 5 3 OFF ON CC2 1 4 4 a. Pháön âäüng læûc: Gäöm coï cáöu chç CC1, caïc tiãúp âiãøm chênh cuía k. k1 vaì 3 cuäün khaïng x. Råle nhiãût âäüng cå 3 pha. + Cáöu chç: laì mäüt loaûi khê cuû âiãûn âån giaín duìng âãø baío vãû ngàõn maûch cho caïc thiãút bë âäüng cå âiãûn vaì maûng âiãûn. Noï âæåüc laìm bàòng dáy chç vaì âæåüc keïo thaình såüi, khi xaíy ra ngàõn maûch laìm noïng chaíy dáy chç baío vãû cho maûch âiãûn. 2 3 4 5 1 6 + Cáöu dao: læåîi dao chênh tiãúp xuïc ténh læåîi dao phuû loì xo báût tay cáöm dáy dáùn Gäöm coï hai pháön: pháön âiãûn vaì pháön caïch âiãûn - Pháön âiãûn: dáy dáùn âiãûn, læåîi dao, tiãúp xuïc ténh âæåüc laìm bàòng váût liãûu dáùn âiãûn, ngæåìi ta thæåìng laìm bàòng âäöng âäi khi laìm bàòng sàõt. - Pháön caïch âiãûn: âãú sæï, cáön thao taïc duìng laìm váût liãûu caïch âiãûn coï âäü caïch âiãûn cao. + Råle nhiãût: 4 5 6 3 7 8 9 2 1 cuäün dáy doìng âiãûn læåîng kim cáön taïc âäüng nuït phuûc häöi loì xo neïn caïc dáy cäút tiãúp âiãøm vêt âáúu dáy khäng chãú phêm caïch âiãûn Råle nhiãût laì thiãút bë duìng âãø baío vãû cho âäüng cå khi âäüng cå quaï taíi. Maûch âäüng læûc cáön baío vãû quaï taíi âæåüc màõc näúi tiãúp våïi pháön tæí âäút noïng. Khi coï doìng âiãûn qua cuäün âäút noïng tàng lãn cao so våïi doìng âiãûn âënh mæïc (quaï taíi) laìm cho læåîng kim säú 2 bë âäút noïng cong lãn phêa trãn (khäng thãø cong xuäúng phêa dæåïi vç hãû säú daîn nåí nhiãût cuía säú 2 vaì säú 9 khaïc nhau 2 > 9). Taïc âäüng vaìo cáön säú 3 laìm måí ngàòm khoaï giæî 9 våïi 3 laìm måí tiãúp âiãøm säú 7 baío vãû âæåüc cho maûch âiãûn.  Caïc æïng duûng cuû thãø: K K K CD RN1 RN2 K RN1 RN2 OFF ON K ÂC b. Maûch âiãöu khiãøn: Gäöm cáöu chç CC2, tiãúp âiãøm thæåìng måí âoïng cháûm cuía råle thåìi gian vaì tiãúp âiãøm thæåìng âoïng cuía råle nhiãût, cäng tàõc tå k vaì k1, cuäün dáy råle thåìi gian, nuït áún thæåìng âoïng thæåìng måí. - Nuït áún duìng âãø âoïng ngàõt maûch åí læåïi âiãûn haû aïp, nuït áún duìng âãø âiãöu khiãøn caïc cäng tàõc tå, råle âãø chuyãøn maûch tên hiãûu baío vãû sæí duûng, sæí duûng phäø biãún laì duìng trong maûch âäüng cå âãø måí maïy vaì dæìng maïy. Coï 3 kiãøu nuït áún: nuït áún thæåìng âoïng, nuït áún thæåìng håí vaì nuït áúp thæåìng keïp. - Nuït áún thæåìng âoïng: coï taïc duûng laì ngàõt nguäön âiãûn laìm cho âäüng cå ngæìng hoaût âäüng. - Nuït áún thæåìng håí: coï taïc duûng khi áún xuäúng laìm âoïng nguäön âiãûn laûi cáúp nguäön âiãûn cho maûch cho âäüng cå. - Nuït áún keïp: laì kãút håüp giæîa nuït áún thæåìng âoïng vaì nuït áún thæåìng håí. - Cäng tàõc tå: 6 7 5 4 2 1 3 1. cuäün dáy 5. loì xo keïp 2. loîi theïp 6. tiãúp âiãøm chênh 3. nàõp pháön æïng 7. tiãúp âiãøm phuû 4. bäü pháûn truyãön âäüng Pháön chênh cuía cäng tàõc tå laì cuäün âiãûn tæí K vaì hãû thäúng tiãúp âiãøm. Khi K khäng coï âiãûn thç loì xo säú 5 keïo laûi laìm måí nàõp pháön æïng våïi loîi theïp, khi K coï âiãûn loì xo 5 bë daîn ra chuyãøn âäüng xuäúng dæåïi càûp tiãúp âiãøm chênh vaì mäüt càûp tiãúp âiãøm phuû säú 7 cuîng âoïng laûi vaì mäüt pháön khaïc bë måí ra. Khi tàõc nguäön âiãûn åí cuäün dáy säú 1 nàõp säú 3 bë ngaí ra, cáön säú 4 chuyãøn âäüng lãn trãn vaì tiãúp âiãøm chênh säú 6 måí ra mäüt pháön tiãúp âiãøm phuû säú 7 âoïng laûi vaì mäüt pháön måí ra. - Råle thåìi gian:5 6 3 1 2 cuäün dáy loîi theïp ténh loîi theïp âäüng tiãúp âiãøm thæåìng håí âoïng cháûm voìng ngàõn maûch vêt âiãöu chènh Nguyãn lyï khi cho nguäön âiãûn vaìo cuäün dáy säú 1 thç seî sinh ra tæì træåìng huït loîi theïp säú 3 laìm âoïng tiãúp âiãøm säú 4 âäöng thåìi laìm xuáút hiãûn trong voìng ngàõn maûch säú 5 coï mäüt suáút âiãûn âäüng caím æïng. Khi máút nguäön cung cáúp cho cuäün dáy säú 1 nhæng loîi theïp âäüng säú 3 khäng thãø måí ngay ra âæåüc nhåì voìng ngàõn maûch duy trç tæì thäng, tæì thäng cáûm pha so våïi tæì thäng chênh mäüt goïc 900 nãn tiãúp âiãøm säú 4 seî âæåüc måí cháûm sau mäüt thåìi gian âæåüc chènh âënh. III. NGUYÃN LYÏ LAÌM VIÃÛC Cáúp nguäön ba pha cho maûch âiãûn, âoïng cáöu dao CD maûng âiãûn luïc naìy váùn chæa coï âiãûn ta áún nuït on (3-5) cuäün dáy cäng tàõc tå k coï âiãûn âoïng caïc tiãúp âiãøm K thæåìng håí bãn maûch âäüng læûc vaì âoïng tiãúp âiãøm k (3-5) åí maûch âiãöu khiãøn âäöng thåìi cäng tàõc tå råle thåìi gian RTH coï âiãûn. Sau mäüt thåìi gian chènh âënh cuía råle thåìi gian RTH thç tiãúp âiãøm thæåìng måí âoïng chàûn (2-4) cuía RTH âoïng laûi cuïp âiãûn cho cuäün dáy cäng tàõc tå K1 coï âiãûn âoïng ba tiãúp âiãøm thæåìng måí trong maûch âäüng læûc loaûi cuäün khaïng X ra khoíi maûch âäüng læûc. Âäüng cå tiãúp tuûc tàng täúc âäü laìm viãûc æïng våïi momen quay cháúm dæït quaï trçnh måí maïy. Muäún âäüng cå dæìng laûi ta nháúm nuït off (1-3) càõt nguäön cung cáúp cho cuäün dáy K vaì cuäün dáy RTH caïc tiãúp âiãøm RTH, K, K1 måí ra dáùn âãún máút âiãûn máút nguäön cung cáúp 3 pha cho âäüng cå âiãûn. Baío vãû Råle nhiãût baío vãû quaï taíi cho âäüng cå. Cáöu chç CC1, CC2 baío vãû ngàõn maûch cho maûch âiãûn. IV. TÊNH TOAÏN BAÍO VÃÛ CHO ÂÄÜNG CÅ ÂIÃÛN Âãø baío vãû cho âäüng cå âiãûn khäng bë phaït noïng, quaï taíi láu daìi hay ngàõn maûch thç chuïng ta phaíi duìng aïptomaït, råle nhiãût vaì chuïng ta læûa choün thiãút bë baío vãû cho phuì håüp. Yãu cáöu: tênh toaïn baío vãû âäüng cå khäng âäöng bäü 3 pha coï cäng suáút låïn 10kw âiãûn aïp 380V doìng âiãûn 25A trë säú K = 4 - 8 tênh toaïn læûa choün thiãút bë. Choün råle nhiãût våïi doìng âiãûn âiãöu chènh (Iâc) Iâc = Iâm = Iu = 40A Ta coï: Icc = Ikd = K . Idm = (choün K = 6) ® Lkd = 6 . 25 = 150A Váûy Icc = = 93A Nãúu baío vãû bàòng cáöu dao tæû âäüng thç doìng âiãûn taïc duûng cuía råle nhiãût taïc âäüng tæïc thåìi. Itd > 1,2 Ikd = 1,2 . 150 = 180A Do Itd låïn nháút cuía råle âiãûn tæí æïng våïi moüi chi tiãút dáy dáùn nháút âënh cå thãø khäng quaï 1,5 láön doìng âiãûn cho pheïp cáöu chç. Doìng âiãûn nhoí nháút cuía cáöu chç. Icc > Itd = = 120A V. HÆ HOÍNG - SÆÛ CÄÚ - CAÏCH KHÀÕC PHUÛC a. Hæ hoíng - sæû cäú cáöu chç cc bë chaïy cäng tàõc tå bë hæ cuäün khaïng X bë chaïy âäüng cå DC bë chaïy b. Caïch khàõc phuûc Ta thay måïi caïc linh kiãûn bë hæ hoíng, sæû cäú VI. KÃÚT LUÁÛN Hiãûn nay nãön cäng nghiãûp næåïc ta âang phaït triãøn vç thãú caïc nhaì maïy xê nghiãûp, caïc dáy chuyãön thiãút bë maïy moïc âa pháön âãöu duìng maûch âiãûn âiãöu khiãøn mäüt caïch tæû âäüng hoaï thäng qua vi âäö maûch âiãûn âiãöu khiãøn. Maûch âiãöu khiãøn duìng cuäün khaïng laì mäüt trong nhæîng så âäö maûch âæåüc sæí duûng räüng raîi vaì phäø biãún nháút hiãûn nay vç coï âäü an toaìn cao. VII. TAÌI LIÃÛU THAM KHAÍO - Trong quaï trçnh hoüc taûi træåìng. - Saïch trang bë âiãûn, khê cuû âiãûn, cung cáúp âiãûn: taïc giaí Nguyãùn Xuán Phuï VIII. LÅÌI CAÍM ÅN Trong thåìi gian hai nàm hoüc taûi træåìng Trung hoüc Kinh tãú Kyî thuáût Âæïc Minh våïi sæû giaíng daûy nhiãût tçnh cuía tháöy cä giaïo, khäng ngaûi traí låìi caïc cáu hoíi cuía hoüc sinh chuïng em vaì âãø cho chuïng em coï thãø hoaìn thaình täút kyì thæûc táûp våïi âãö taìi naìy. Váûy trong khi laìm âãö taìi khäng traïnh khoíi nhæîng thiãút soït váûy kênh mong caïc tháöy cä xem xeït vaì goïp yï cho âãö taìi naìy âæåüc hoaìn chènh hån, em chán thaình caím ån caïc tháöy cä. PHUÛ LUÛC @&? Trang Låìi noïi âáöu 2 Pháön I: Giåïi thiãûu âãö taìi A I. Khaïi niãûm 3 II. Cáúu taûo vaì nguyãn lyï laìm viãûc cuía quaût baìn 3 III. Caïc yãu cáöu, tênh toaïn 6 IV. Caïc phæång phaïp âãø thæûc hiãûn quáún quaût 11 V. Hæ hoíng vaì caïch khàõc phuûc 12 VI. Caïc sæû cäú khi quáún quaût 12 VII. Kãút luáûn 13 Pháön II: Giåïi thiãûu âãö B I. Khaïi niãûm 14 II. Cáúu taûo 14 III. Nguyãn lyï laìm viãûc 20 IV. Tênh toaïn baío vãû âäüng cå 20 V. Hæ hoíng sæû cäú caïch khàõc phuûc 21 VI. Kãút luáûn 21 VII. Taìi liãûu tham khaío 22 VIII. Låìi caím ån 22 ._.