Các giải pháp phát triển vùng nguyên liệu rau quả của Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr­êng ®¹i häc N«ng nghiÖp hµ néi --------------- NINH §øC HïNG C¸C GI¶I PH¸P PH¸T TRIÓN VïNG NGUY£N LIÖU RAU QU¶ CñA C¤NG TY Cæ PHÇN thùc phÈm XUÊT KHÈU §åNG GIAO luËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ Chuyªn ngµnh : Kinh tÕ n«ng nghiÖp M· sè : 60.31.10 Ng­êi h­íng dÉn khoa häc: ts. NguyÔn tuÊn s¬n Hµ néi - 2008 Lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan r»ng, sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n nµy lµ trung thùc vµ ch­a hÒ ®­îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ nµo. T«i xin cam ®oan r»ng, mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn v¨n nµy ®· ®­îc c¶m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn trong luËn v¨n nµy ®Òu ®· ®­îc chØ râ nguån gèc. T¸c gi¶ luËn v¨n Ninh §øc Hïng Lêi c¶m ¬n Trong qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu vµ hoµn thµnh luËn v¨n nµy, t«i ®· nhËn ®­îc sù quan t©m gióp ®ì nhiÖt t×nh cña nhiÒu tËp thÓ vµ c¸ nh©n. Nh©n dÞp nµy t«i xin bµy tá lêi c¶m ¬n s©u s¾c ®Õn: TËp thÓ c¸c thÇy, c« gi¸o Khoa Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Khoa Sau ®¹i häc Tr­êng §¹i häc N«ng nghiÖp Hµ Néi, ViÖn nghiªn cøu rau qu¶, Tæng C«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n ®· tËn t×nh gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu vµ hoµn thµnh luËn v¨n nµy. T«i xin tr©n träng c¶m ¬n TS. NguyÔn TuÊn S¬n, ng­êi ®· nhiÖt t×nh h­íng dÉn t«i trong suèt qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ hoµn thµnh luËn v¨n. T«i xin tr©n träng c¶m ¬n tËp thÓ Ban gi¸m ®èc, c¸c Phßng ban, c¸c x­ëng s¶n xuÊt, c¸c ®éi s¶n xuÊt cña C«ng ty cæ phÇn thùc phÈm xuÊt khÈu §ång Giao ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i vÒ thêi gian, tinh thÇn, vËt chÊt ®Ó cho t«i ®­îc häc tËp, nghiªn cøu hoµn thµnh luËn v¨n nµy. T«i xin c¶m ¬n c¸c tËp thÓ, c¬ quan, ban ngµnh ®· t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh thu thËp tµi liÖu vµ nghiªn cøu. §Æc biÖt, t«i xin c¶m ¬n ®Õn tËp thÓ líp Cao häc kinh tÕ n«ng nghiÖp K15B ®· cïng chia sÎ víi t«i trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp. Gia ®×nh, b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp ®· gióp ®ì, ®éng viªn t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu ®Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy. T«i xin c¶m ¬n ®Õn bµ con c«ng nh©n N«ng tr­êng §ång Giao vµ Phßng N«ng nghiÖp, Phßng kinh tÕ UBND ThÞ x· Tam §iÖp, ®· gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Mét lÇn n÷a t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ®Õn tÊt c¶ sù gióp ®ì quý b¸u cña c¸c tËp thÓ vµ c¸ nh©n ®· dµnh cho t«i. T¸c gi¶ Ninh §øc Hïng môc lôc Lêi cam ®oan i Lêi c¶m ¬n ii Môc lôc iii Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t v Danh môc c¸c b¶ng vi Danh môc h×nh vii Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t ACFTA HiÖp ®Þnh Khung, c¸c n­íc ASEAN vµ Trung Quèc AFTA Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN AOA HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp APEC DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i b×nh d­¬ng ASEAN HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng - Nam ¸ ATTP An toµn thùc phÈm BVTV B¶o vÖ thùc vËt CN C«ng nghiÖp CNH-H§H C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ EU Liªn minh ch©u ©u GDP Tæng s¶n phÈm quèc d©n GNP Tæng s¶n phÈm quèc néi GO Gi¸ trÞ s¶n xuÊt HAPRO Tæng c«ng ty th­¬ng m¹i Hµ Néi HTX Hîp t¸c x· HCM Thµnh phè Hå ChÝ Minh IC Chi phÝ trung gian KCS KiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm KHCN Khoa häc c«ng nghÖ MFN Tèi huÖ quèc MI Thu nhËp hçn hîp MRA HiÖp ®Þnh vÒ b¶o vÖ vµ kiÓm dÞch thùc vËt L§ Lao ®éng NS N¨ng suÊt WTO Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi TBT HiÖp ®Þnh vÒ c¸c hµng rµo kü thuËt ®èi víi TM ODA Dù ¸n hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc PTNT Ph¸t triÓn n«ng th«n SATRA Tæng c«ng ty th­¬ng m¹i Sµi Gßn SL S¶n l­îng SPS HiÖp ®Þnh vÒ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh dÞch tÔ SP S¶n phÈm TNHH Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Total AMS Cam kÕt vÒ tæng møc hç trî gép TPXK Thùc phÈm xuÊt khÈu UPOV Tæ chøc b¶o vÖ gièng c©y trång USD §ång ®« la VA Gi¸ trÞ gia t¨ng VEGETEXCO Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n VND ViÖt Nam ®ång VSATTP VÖ sinh an toµn thùc phÈm XNK XuÊt nhËp khÈu XTTM Xóc tiÕn th­¬ng m¹i Danh môc b¶ng STT Tªn b¶ng Trang 1. C¬ cÊu ®Êt ®ai cña C«ng ty CP TPXK §ång Giao 55 2. T×nh h×nh lao ®éng cña C«ng ty C«ng ty giai ®o¹n 2003- 2007 56 3. Nguån h×nh thµnh vèn cña C«ng ty giai ®o¹n 2003- 2007 57 4. DiÖn tÝch n¨ng suÊt s¶n l­îng mét sè rau qu¶ chÝnh cña C«ng ty giai ®o¹n 2003 – 2007 78 5. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt nguyªn liÖu C«ng ty thuª ®Êt 80 6. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt nguyªn liÖu ph¸t triÓn ë c¸c tØnh 81 7. Thu mua nguyªn liÖu trªn thÞ tr­êng tù do. 84 8 . Tæng hîp c¸c nguån nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y chÕ biÕn 89 9. T×nh h×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm rau qu¶ chÕ biÕn cña C«ng ty 92 10. KÕt qu¶ thùc hiÖn ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu n¨m 2007 94 11 . Chi tiÕt nhËp nguyªn liÖu theo tõng th¸ng n¨m 2007 97 12. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty qua c¸c n¨m 99 13. Kim ng¹ch vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu s¶n phÈm cña C«ng ty 100 14. VËn dông ph©n tÝch ma trËn SWOT 110 15. KÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu vµ doanh thu cña C«ng ty (giai ®o¹n 2008 – 2012) 113 16. Nhu cÇu mét sè lo¹i nguyªn liÖu chÝnh cho nhµ m¸y chÕ biÕn cña C«ng ty (giai ®o¹n 2008 - 2012) 114 17. Dù kiÕn thu ho¹ch nguyªn liÖu theo tõng th¸ng n¨m 2009 116 18. Dù kiÕn thu ho¹ch nguyªn liÖu theo tõng th¸ng n¨m 2012 117 Danh môc biÓu ®å STT Tªn biÓu ®å Trang 1 . Nguån nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶ 90 2. C¬ cÊu lo¹i nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶ n¨m 2003 90 3 . C¬ cÊu lo¹i nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶ n¨m 2007 91 4. Cung cÊp nguån nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt rau qu¶ qua c¸c n¨m so víi c«ng suÊt thiÕt kÕ 93 5. T×nh h×nh sö dông nguyªn liÖu qua c¸c th¸ng trong n¨m 2007 97 6. Nhu cÇu mét sè lo¹i nguyªn liÖu cho nhµ m¸y chÕ biÕn cña C«ng ty tõ n¨m 2008 ®Õn 2012 115 7. Dù kiÕn nguyªn liÖu theo tõng th¸ng n¨m 2009 116 8. Dù kiÕn nguyªn liÖu theo tõng th¸ng n¨m 2012 117 1. Më ®Çu 1.1 TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n lµ mét ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh n«ng nghiÖp. Trong ®ã c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ lµ mét trong nh÷ng bé phËn cÊu thµnh quan träng trong c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Trong nh÷ng n¨m qua, ë n­íc ta c«ng nghiÖp chÕ biÕn nãi chung vµ chÕ biÕn rau qu¶ nãi riªng ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ cho thÊy vÉn cßn nh÷ng ®iÓm yÕu kÐm vµ bÊt cËp nh­ chÊt l­îng s¶n phÈm qua chÕ biÕn ch­a cao, mÉu m· ch­a ®Ñp, gi¸ thµnh ch­a h¹ nªn søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng cßn kÐm. §Æc biÖt lµ vïng nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ cßn nhá lÎ, manh món, ch­a ®­îc quy ho¹ch tæng thÓ, n¨ng suÊt chÊt l­îng cßn thÊp ®· vµ ®ang lµ yÕu tè c¶n trë cho qu¸ tr×nh CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Trong giai ®o¹n hiÖn nay cïng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n, viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu ®ãng vai trß hÕt søc quan träng phôc vô c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n xuÊt khÈu, gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ n«ng nghiÖp – n«ng th«n ph¸t triÓn theo h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, tõng b­íc thùc hiÖn qu¸ tr×nh CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n. §ång thêi gãp phÇn thùc hiÖn ph©n c«ng lao ®éng x· héi, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn, ®­a cuéc sèng cña ng­êi n«ng d©n ngµy cµng Êm no h¹nh phóc. Bé tr­ëng Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®· ra QuyÕt ®Þnh sè 52/2007/Q§-BNN ngµy 05 th¸ng 06 n¨m 2007 vÒ viÖc “phª duyÖt quy ho¹ch ph¸t triÓn rau qu¶ vµ hoa c©y c¶nh ®Õn n¨m 2010, tÇm nh×n 2020”. Víi ph­¬ng h­íng lµ: - TiÕp tôc ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn rau, qu¶ vµ hoa c©y c¶nh trªn c¬ së khai th¸c lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn khÝ hËu, sinh th¸i ®a d¹ng (nhiÖt ®íi, ¸ nhiÖt ®íi, «n ®íi) cña c¸c vïng. KÕt hîp c¶i t¹o v­ên t¹p, th©m canh v­ên c©y hiÖn cã víi trång míi theo h­íng s¶n xuÊt chuyªn canh, sö dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, th©n thiÖn víi m«i tr­êng; ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña ng­êi tiªu dïng trong n­íc vµ phôc vô xuÊt khÈu. - TËp trung ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶ cã lîi thÕ c¹nh tranh, trong ®ã cã mét sè lo¹i c©y chñ lùc phôc vô xuÊt khÈu nh­ chuèi, døa, nh·n, thanh long, xoµi, b­ëi, v¶i, vó s÷a... - G¾n s¶n xuÊt víi thÞ tr­êng, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao nh»m c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÕ giíi. Trong thêi gian tíi, ®èi víi rau qu¶ vµ hoa c©y c¶nh cÇn chó träng ®Õn thÞ tr­êng Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng, trong ®ã ®Æc biÖt lµ Trung Quèc, §µi Loan, Hµn Quèc vµ NhËt; cßn ®èi víi hå tiªu cÇn chó träng ®Õn thÞ tr­êng Ch©u ¢u. - S¶n xuÊt rau hoa qu¶ ph¶i trªn c¬ së ¸p dông c«ng nghÖ cao, tr­íc hÕt ph¶i thùc hiÖn quy tr×nh s¶n xuÊt theo h­íng thùc hµnh n«ng nghiÖp tèt (GAP), b¶o ®¶m an toµn vÖ sinh thùc phÈm, c¹nh tranh víi hµng ho¸ nhËp khÈu ngay t¹i thÞ tr­êng trong n­íc vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Trong thêi kú 2010-2020, ngoµi ®¸p øng nhu cÇu néi ®Þa, kim ng¹ch xuÊt khÈu rau hoa qu¶ ViÖt Nam phÊn ®Êu ®¹t 1,2 tû USD/n¨m. Thêi gian qua, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. N¨m 2005-2007, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh ®· lät vµo “tèp” 10 nhãm mÆt hµng ®øng ®Çu c¶ n­íc, trong ®ã tíi 85-90% lµ s¶n phÈm chÕ biÕn. Trong sù ph¸t triÓn cña ngµnh ph¶i kÓ ®Õn viÖc ®¶m b¶o nguyªn liÖu rau qu¶ chÕ biÕn víi nhiÒu néi dung nh­ quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu, øng dông tiÕn bé kü thuËt, gièng, qu¶n lý ®Þnh møc tiªu dïng... Tuy nhiªn, c«ng t¸c nµy hiÖn cßn nhiÒu h¹n chÕ, mét trong nh÷ng biÓu hiÖn ®ã ®· ®­îc tæng kÕt t¹i héi nghÞ s¬ kÕt 4 n¨m thùc hiÖn Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn rau qu¶ lµ t×nh tr¹ng “®a sè c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn ®Òu thiÕu nguyªn liÖu”. Thùc tÕ nµy ®ßi hái cÇn ph¶i cã sù ph©n tÝch ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn, nh»m t×m ra c¸c nguyªn nh©n trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p th¸o gì mét c¸ch phï hîp vµ cã hiÖu qu¶. C«ng ty cæ phÇn thùc phÈm xuÊt khÈu §ång Giao, lµ mét doanh nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ kinh doanh c¸c mÆt hµng rau qu¶, n«ng s¶n khÐp kÝn, c«ng suÊt 25.000 tÊn SP/n¨m. Nh­ng trªn thùc tÕ vïng nguyªn liÖu cung cÊp cho c¸c d©y chuyÒn ho¹t ®éng míi chØ ®¹t ®­îc h¬n 60% c«ng suÊt thiÕt kÕ. ChÝnh v× thÕ viÖc ph¸t triÓn vïng s¶n xuÊt ®Ó cung cÊp nguyªn liÖu cho nhµ m¸y ho¹t ®éng lµ hÕt søc cÊp b¸ch. Nh÷ng ®ßi hái ®ang ®Æt ra cho l·nh ®¹o C«ng ty còng nh­ c¸c nhµ khoa häc hiÖn nay lµ: - Lµm thÕ nµo ®Ó cã ®ñ nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y ho¹t ®éng trong suèt c¶ n¨m ? - Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o viÖc lµm l©u dµi vµ cã thu nhËp æn ®Þnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty vµ ng­êi trång c©y nguyªn liÖu ? §Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nªu trªn, ®­îc sù ®ång ý cña Ban gi¸m ®èc C«ng ty chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi “C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu rau qu¶ cña C«ng ty cæ phÇn Thùc phÈm xuÊt khÈu §ång Giao”. 1.2 Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi 1.2.1 Môc tiªu chung Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng vïng nguyªn liÖu cña C«ng ty thêi gian qua, ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m x©y dùng vµ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, ®¸p øng ®ñ yªu cÇu vÒ nguyªn liÖu cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, æn ®Þnh vµ n©ng cao thu nhËp cho c¸c hé n«ng d©n trång c©y nguyªn liÖu trong thêi gian tíi. 1.2.2 Môc tiªu cô thÓ HÖ thèng ho¸ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ vïng nguyªn liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶; §¸nh gi¸ thùc tr¹ng vïng nguyªn liÖu vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn cña C«ng ty thêi gian qua; Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn viÖc h×nh thµnh vïng nguyªn liÖu vµ ®¸p øng nhu cÇu nguyªn liÖu cho C«ng ty trong thêi gian qua; §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m æn ®Þnh vµ ®¸p øng ®ñ nguyªn liÖu cho C«ng ty ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong nh÷ng n¨m tíi. 1.3 §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi 1.3.1 §èi t­îng nghiªn cøu - C¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã s¶n xuÊt rau qu¶ cung cÊp nguyªn liÖu chÕ biÕn cho C«ng ty cæ phÇn Thùc phÈm xuÊt khÈu §ång Giao, vµ C«ng ty. - C¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu (nh­ c«ng t¸c quy ho¹ch, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn, c¬ së h¹ tÇng …). 1.3.2 Ph¹m vi nghiªn cøu * VÒ néi dung - Lµm râ c¸c vÊn ®Ò c¬ së lý luËn, thùc tiÔn vÒ vïng nguyªn liÖu rau qu¶ chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu. - Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®èi víi viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu trong giai ®o¹n hiÖn nay. - TËp trung nghiªn cøu thùc tr¹ng s¶n xuÊt vïng nguyªn liÖu rau qu¶ ®Ó phôc vô cho C«ng ty Cæ phÇn thùc phÈm xuÊt khÈu §ång Giao. - C¸c vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu cña C«ng ty. * VÒ ®Þa bµn: Vïng s¶n xuÊt nguyªn liÖu rau qu¶ cña C«ng ty trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh vµ c¸c vïng l©n cËn. * VÒ thêi gian nghiªn cøu - C¸c sè liÖu ph©n tÝch lÊy trong giai ®o¹n 2003- 2007 - Thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi: Th¸ng 11/2007 ®Õn th¸ng 10/2008 1.4 C©u hái nghiªn cøu Lµm thÕ nµo ®Ó ®¸p øng ®ñ nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y chÕ biÕn cña C«ng ty ho¹t ®éng liªn tôc trong n¨m ? C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña vïng nguyªn liÖu rau qu¶ cung cÊp cho C«ng ty ? Nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn ®Ò xuÊt ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o viÖc lµm l©u dµi vµ æn ®Þnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty vµ n«ng d©n vïng nguyªn liÖu ? 2. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu rau qu¶ cho nhµ m¸y chÕ biÕn 2.1 C¬ së lý luËn 2.1.1 Mét sè kh¸i niÖm + Ph¸t triÓn T¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn ®«i khi ®­îc coi lµ ®ång nghÜa, nh­ng thùc ra chóng cã liªn quan víi nhau vµ cã nh÷ng néi dung kh¸c nhau. Theo nghÜa chung nhÊt, t¨ng tr­ëng lµ nhiÒu s¶n phÈm h¬n, cßn ph¸t triÓn kh«ng nh÷ng nhiÒu s¶n phÈm h¬n mµ cßn phong phó h¬n vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng, phï hîp h¬n vÒ c¬ cÊu vµ ph©n bè cña c¶i. [8] T¨ng tr­ëng lµ sù gia t¨ng thu nhËp quèc d©n vµ s¶n xuÊt quèc d©n hoÆc thu nhËp quèc d©n vµ s¶n phÈm quèc d©n tÝnh theo ®Çu ng­êi. NÕu nh­ s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô trong mét quèc gia t¨ng lªn, nã ®­îc coi lµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. T¨ng tr­ëng còng ®­îc ¸p dông ®Ó ®¸nh gi¸ cô thÓ ®èi víi tõng ngµnh s¶n xuÊt, tõng vïng cña mét quèc gia. Ph¸t triÓn bao hµm ý nghÜa réng h¬n, ph¸t triÓn bªn c¹nh t¨ng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cßn bao hµm nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c. Sù t¨ng tr­ëng céng thªm c¸c thay ®æi c¬ b¶n trong c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ, sù t¨ng lªn cña s¶n phÈm quèc d©n do ngµnh c«ng nghiÖp t¹o ra, sù ®« thÞ ho¸, sù tham gia cña c¸c d©n téc cña mét quèc gia trong qu¸ tr×nh t¹o ra c¸c thay ®æi nãi trªn lµ nh÷ng néi dung cña sù ph¸t triÓn. Ph¸t triÓn lµ viÖc n©ng cao phóc lîi cña nh©n d©n, n©ng cao c¸c tiªu chuÈn sèng, c¶i thiÖn gi¸o dôc, y tÕ còng nh­ quyÒn cña c«ng d©n. [8] + Vïng s¶n xuÊt Lµ vïng kinh tÕ tù nhiªn bao gåm tËp hîp c¸c ngµnh s¶n xuÊt t­¬ng ®èi hoµn chØnh, cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, trong ®ã vïng s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸ gi÷ vai trß chñ ®¹o, c¸c ngµnh kh¸c ph¸t triÓn nh»m hç trî cho ngµnh chuyªn m«n ho¸ vµ lîi dông triÖt ®Ó ®iÒu kiÖn cña vïng. Ph©n vïng s¶n xuÊt lµ c¨n cø vµo yªu cÇu cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn – kinh tÕ ®Ó ph©n vïng víi ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt phï hîp nh»m khai th¸c triÖt ®Ó nguån tµi nguyªn trong vïng ®Ó s¶n xuÊt nhiÒu s¶n phÈm víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. [8] + Vïng nguyªn liÖu §ã lµ vïng chuyªn m«n s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ chñ yÕu trªn c¬ së cÇu thÞ tr­êng vµ lîi dông triÖt ®Ó lîi thÕ so s¸nh cña m×nh ®Ó s¶n xuÊt ra khèi l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ ®¸p øng cÇu thÞ tr­êng. [8] ViÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu lµ h­íng ®i ®óng ®¾n ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ tham gia xuÊt khÈu n«ng s¶n. ChÝnh v× vËy, cÇn t¹o mèi liªn kÕt bÒn v÷ng gi÷a s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ vïng nguyªn liÖu, ®Ó nÒn c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc sù trë thµnh ng­êi b¹n ®ång hµnh cña ng­êi d©n vïng nguyªn liÖu. C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn nªn lµm tèt viÖc øng tr­íc vËt t­, ph©n bãn, gièng ®ång thêi tiÕn hµnh viÖc bao tiªu vµ chÕ biÕn s¶n phÈm cho ng­êi trång c©y nguyªn liÖu. + Quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu Lµ viÖc bè trÝ s¶n xuÊt vïng nguyªn liÖu theo kh«ng gian, thêi gian nhÊt ®Þnh trªn c¬ së c¬ cÊu n«ng nghiÖp cña thÞ tr­êng vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi ®Ó s¶n xuÊt ra khèi l­îng s¶n phÈm ®¸p øng ®­îc cÇu thÞ tr­êng víi chi phÝ thÊp nhÊt. Bè trÝ vïng nguyªn liÖu ph¶i c¨n cø vµo tÝnh thÝch nghi cña c¸c lo¹i c©y trång, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c lo¹i c©y trång nµy víi c¸c lo¹i c©y trång kh¸c trªn cïng mét lo¹i ®Êt, ®Ó ®em l¹i n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao nhÊt. §ång thêi ph¶i lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ lµm th­íc ®o vµ coi ®©y lµ nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn cña vïng nguyªn liÖu bÒn v÷ng, cung cÊp cho nhµ m¸y chÕ biÕn xuÊt khÈu n«ng s¶n. [32] + Lîi thÕ so s¸nh Khi nghiªn cøu vÒ cÊn ®Ò nµy David Ricacdo (1817) ®· ®Ò x­íng häc thuyÕt vÒ lîi thÕ so s¸nh vµ gi¶i thÝch c¸c vïng, c¸c n­íc tham gia trao ®æi th­¬ng m¹i sÏ ®­îc lîi thÕ nh­ thÕ nµo. Theo «ng ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ tõ trao ®æi th­¬ng m¹i, mçi quèc gia, mçi vïng ph¶i chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu mét hay mét sè lo¹i s¶n phÈm, mµ nh÷ng s¶n phÈn ®ã ®­îc s¶n xuÊt víi chi phÝ rÎ h¬n c¸c n­íc, c¸c vïng kh¸c vµ cã thÓ nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm kh¸c mµ s¶n xuÊt trong n­íc víi chi phÝ ®¾t h¬n so víi n­íc kh¸c. + Lý thuyÕt tæ chøc s¶n xuÊt Lµ qu¸ tr×nh s¾p xÕp, bè trÝ c«ng viÖc ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Nãi mét c¸ch cô thÓ h¬n ®ã lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh sè l­îng, c¬ cÊu c¸c yÕu tè cÇn cho mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. Tæ chøc s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn ®Çy ®ñ yªu cÇu cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm tõ kh©u ®Çu cho ®Õn kh©u t¹o ra s¶n phÈm. §Ó tæ chøc s¶n xuÊt tèt cÇn tËp trung nh÷ng néi dung chÝnh sau ®©y: - X©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt nguyªn liÖu cã thÓ tiÕn hµnh nh­ kÕ ho¹ch diÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n l­îng, kÕ ho¹ch khèi l­îng s¶n phÈm vµ doanh thu dùa trªn c¬ së c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cho phÐp vµ nhu cÇu cña thÞ tr­êng. - X©y dùng kÕ ho¹ch thu ho¹ch, thu gom, vËn chuyÓn qu¶n lý viÖc ®iÒu hµnh thùc hiÖn tõng kh©u c«ng viÖc ®¶m b¶o ®óng tiÕn ®é, chÊt l­îng, ®óng ®Þnh møc kinh tÕ vµ quy tr×nh kü thuËt. - TiÕn hµnh h¹ch to¸n s¶n xuÊt sau khi kÕt thóc vô s¶n xuÊt b»ng viÖc thu ho¹ch s¶n phÈm, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ thu nhËp víi t×nh h×nh ®Çu t­ - Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ ®ã lµm c¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cho n¨m tíi cã hiÖu qu¶ h¬n. 2.1.2 Sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn s¶n xuÊt rau qu¶ ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ thæ nh­ìng kh¸ thuËn lîi cho viÖc trång trät c¸c lo¹i rau qu¶ ®Ó phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu (kÓ c¶ c¸c lo¹i thuéc vïng khÝ hËu «n ®íi vµ nhiÖt ®íi). Ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c lo¹i rau qu¶ ®Ó thay thÕ cho nh÷ng c©y trång kh¸c cã hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp, qua ®ã mµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong n«ng nghiÖp, t¹o viÖc lµm thu nhËp cao cho n«ng d©n, gãp phÇn vµo t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña c¶ n­íc lµ viÖc lµm cÇn thiÕt. H¬n n÷a, ®©y l¹i lµ mét lÜnh vùc kinh tÕ cã ý nghÜa x· héi vµ nh©n v¨n to lín, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo cho mét bé phËn n«ng d©n, ®êi sèng cßn rÊt khã kh¨n, diÖn tÝch ®Êt canh t¸c ®ang bÞ thu hÑp. Do vËy, viÖc tËp trung søc ®Ó ph¸t triÓn ngµnh nµy cã ý nghÜa kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi cùc kú quan träng. HiÖn c¶ n­íc cã trªn 680 ngh×n ha trång c©y ¨n qu¶, trªn 765 ngh×n ha trång rau c¸c lo¹i cho tiªu dïng néi ®Þa vµ cho xuÊt khÈu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu rau, qu¶ cña ViÖt Nam (bao gåm c¶ rau qu¶ t­¬i vµ rau qu¶ ®ãng hép, trong ®ã chñ yÕu lµ rau qu¶ ®ãng hép) ®· cã chiÒu h­íng t¨ng nh­ng cßn chËm vµ ch­a æn ®Þnh. N¨m 2000 ®¹t 213 triÖu USD; n¨m 2001 ®¹t 344 triÖu USD; n¨m 2002 gi¶m xuèng cßn 201 triÖu USD; n¨m 2003 chØ cßn 151 triÖu USD; n¨m 2004 t¨ng lªn ®¹t 179 triÖu USD; n¨m 2005 ®¹t 230 triÖu USD, n¨m 2006 lµ 280 triÖu USD vµ n¨m 2007 t¨ng lªn ®¹t 340 triÖu USD. §· xuÊt hiÖn mét sè m« h×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, gi¸ trÞ s¶n xuÊt tõ 100 - 150 triÖu VND/ha/n¨m, còng ®· cã nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®­îc hµng chôc triÖu USD/n¨m. Râ rµng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau, qu¶ mang l¹i thu nhËp cao h¬n gÊp 3-4 lÇn so víi trång lóa vµ c¸c c©y trång kh¸c. [12] Qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ do §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam khëi x­íng tõ n¨m 1986 ®Õn nay, nh»m môc tiªu x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN, lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi toµn diÖn tõ quan hÖ s¶n xuÊt ®Õn lùc l­îng s¶n xuÊt, tõ c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ ®Õn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. Sù biÕn ®æi ®ã ®· t¹o ra sù ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c quan hÖ kinh tÕ, c¸c h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ trong ®êi sèng kinh tÕ -x· héi phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN. Trong ®ã, mèi quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn n«ng phÈm víi n«ng d©n sau khi kinh tÕ hé gia ®×nh ®­îc thõa nhËn vµ quyÒn tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp ®­îc ph¸t huy, ®· ph¸t triÓn ngµy cµng phï hîp h¬n víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, gãp phÇn thóc ®Èy sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø IX vÒ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n ®· kh¼ng ®Þnh gi¶i ph¸p “g¾n n«ng nghiÖp víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn; g¾n s¶n xuÊt víi thÞ tr­êng tiªu thô; h×nh thµnh sù liªn kÕt n«ng - c«ng nghiÖp - dÞch vô ngay trªn ®Þa bµn n«ng th«n... Nh©n réng m« h×nh hîp t¸c, liªn kÕt c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ kinh tÕ hé n«ng th«n”. Cô thÓ hãa chñ tr­¬ng vµ gi¶i ph¸p nªu trªn cña §¶ng, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 80/2002/Q§-TTg ngµy 24 th¸ng 6 n¨m 2002 vÒ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tiªu thô n«ng s¶n hµng hãa th«ng qua hîp ®ång. [31] 2.1.3 Vai trß cña vïng nguyªn liÖu ®èi víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ Thùc hiÖn ®­êng lèi chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc lµ tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ trong c¶ n­íc nãi chung vµ n«ng nghiÖp, n«ng th«n nãi riªng, chóng ta cÇn ph¶i x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn nh»m ®¸p øng ®­îc yªu cÇu thùc tiÔn ®Æt ra. Mét trong nh÷ng ngµnh gãp phÇn vµo sù nghiÖp ®ã lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶. §Ó ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ thùc sù lín m¹nh vµ cã vÞ trÝ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, th× cÇn ph¶i tiÕn hµnh quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu nh»m ®¸p øng ®ñ nguyªn liÖu cho nhµ m¸y ho¹t ®éng. Nguyªn liÖu lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña nhµ m¸y chÕ biÕn, kh«ng cã nguyªn liÖu th× sÏ kh«ng cßn nhµ m¸y. MÆt kh¸c víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ th× c¸c d©y chuyÒn thiÕt bÞ chÕ biÕn còng ngµy cµng hiÖn ®¹i, v× vËy nhu cÇu nguyªn liÖu lµ rÊt lín. Do ®ã cã thÓ nãi vïng nguyªn liÖu cã vai trß v« cïng quan träng mang tÝnh sèng cßn ®èi víi c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn. Nguån nguyªn liÖu ph¶i ®­îc x©y dùng tËp trung, quy ho¹ch vïng ®ñ lín ®Ó ¸p dông ®­îc tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo ngµnh n«ng nghiÖp. Së dÜ nh­ vËy lµ v× d­íi gãc ®é hiÖu qu¶ kinh tÕ, trång vµ khai th¸c nguyªn liÖu theo vïng mang l¹i nhiÒu lîi Ých: ®ã lµ gi¶m cù ly vËn chuyÓn vµ thu gom nguyªn liÖu do c¸c c©y trång thu ho¹ch theo mïa vô nhÊt ®Þnh, nªn ®é ®ång ®Òu cao, tû lÖ hao hôt thÊp. MÆt kh¸c, sè c¬ së trång nguyªn liÖu rau qu¶ cµng nhiÒu th× møc ®é phøc t¹p trong thu mua nguyªn liÖu cµng gia t¨ng, mèi liªn hÖ gi÷a c¬ së chÕ biÕn rau qu¶ vµ c¬ së trång nguyªn liÖu khã ®­îc thiÕt lËp trªn c¬ së hîp ®ång mua b¸n, mµ trë thµnh quan hÖ mua b¸n tho¶ thuËn ®øt ®o¹n ngay trªn thÞ tr­êng. Khi ®ã trªn thÞ tr­êng sÏ xuÊt hiÖn nh÷ng khuyÕt tËt lµm thiÖt h¹i ®Õn ng­êi s¶n xuÊt, vÝ dô khi cã nhiÒu ng­êi cïng b¸n nguyªn liÖu rau qu¶ cao h¬n nhu cÇu cña c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn th× gi¸ mua cã thÓ gi¶m ®i. NÕu c¸c hé cã nguyªn liÖu b¸n ë xa nhµ m¸y th× hä kh«ng nhËn ®­îc th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, Ýt cã kh¶ n¨ng b¸n nguyªn liÖu trùc tiÕp cho c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶, nªn ph¶i b¸n qua trung gian m«i giíi víi gi¸ thÊp. HoÆc khi gi¸ nguyªn liÖu t¨ng lªn nh­ng nguån nguyªn liÖu l¹i cã h¹n th× dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®­a c¶ nguyªn liÖu kh«ng ®ñ chÊt l­îng vµo b¸n. Khi quy m« cña mçi c¬ së trång nguyªn liÖu qu¸ nhá, th× mèi quan hÖ gi÷a c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn vµ ng­êi trång nguyªn liÖu kh«ng ®em l¹i lîi Ých lín cho c¶ hai phÝa. Khi lîi Ých nµy kh«ng mang tÝnh kinh tÕ tÝch cùc th× nhµ m¸y chÕ biÕn khã ph¸t triÓn vµ c¬ së trång rau qu¶ sÏ chó träng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh¸c. [32] Nh­ vËy, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt chung cho c¶ kh©u chÕ biÕn vµ kh©u trång nguyªn liÖu, ®ßi hái khi x©y dùng vïng nguyªn liÖu rau qu¶ cÇn ph¶i ®Õn møc tèi thiÓu sè c¬ së trång nguyªn liÖu manh món nhá lÎ, c¸c c¬ së trång nguyªn liÖu cÇn ®¹t quy m« cµng lín cµng tèt, tr¸nh viÖc cã qu¸ nhiÒu c¬ së trång nguyªn liÖu cã quy m« nhá vµ ph©n t¸n. ChØ cã nh­ vËy th× ngµnh chÕ biÕn rau qu¶ míi ph¸t triÓn lªn tÇm cao, míi gãp phÇn thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. 2.1.4 C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu 2.1.4.1 Nh©n tè tù nhiªn S¶n xuÊt rau qu¶ hiÖn nay chñ yÕu vÉn ®­îc tiÕn hµnh ngoµi trêi lÖ thuéc vµo nhiÒu ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ mang tÝnh khu vùc râ dÖt. MÆt kh¸c, rau qu¶ lµ nh÷ng c¬ thÓ sèng, chóng sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn theo nh÷ng quy luËt sinh häc nhÊt ®Þnh. Do ®ã chóng rÊt nh¹y c¶m víi m«i tr­êng tù nhiªn. C¸c yÕu tè tù nhiªn bao gåm: VÞ trÝ ®Þa lý, ®Êt ®ai, thêi tiÕt khÝ hËu, ®Þa h×nh lµ nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu rau qu¶. * VÞ trÝ ®Þa lý L·nh thæ n­íc ta kÐo dµi suèt s­ên §«ng vµ s­ên Nam cña b¸n ®¶o §«ng D­¬ng, chiÕm phÇn lín diÖn tÝch cña b¸n ®¶o nµy vµ n»m ë vÞ trÝ gÇn trung t©m cña khu vùc §«ng Nam ¸, ®ång thêi cã nh÷ng nÐt riªng biÖt ®éc ®¸o. ViÖt Nam lµ n¬i sinh sèng cña nhiÒu loµi ®éng vËt, thùc vËt tõ Trung Hoa xuèng, Ên §é sang lµm cho líp ®éng thùc vËt cña n­íc ta ngµy cµng phong phó, trong ®ã cã nh÷ng loµi rau qu¶ mµ kh«ng ph¶i n­íc nµo còng cã nh­: Døa, xoµi, v¶i, nh·n, thanh long …. * §Êt ®ai §Êt ®ai lµ t­ liÖu s¶n xuÊt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi chung trong ®ã cã s¶n xuÊt rau qu¶. Sè l­îng, chÊt l­îng cña ®Êt ®ai cã ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña rau qu¶. MÆc dï hiÖn nay cã mét sè lo¹i rau qu¶ s¶n xuÊt kh«ng dïng ®Êt, song nh×n chung s¶n xuÊt vÉn tiÕn hµnh trång trªn ®Êt. §Êt ®ai lµ mét yÕu tè ph¶n ¸nh quy m« cña s¶n xuÊt, trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng ho¸ theo h­íng chuyªn m«n ho¸ cÇn ph¶i quy ho¹ch vïng ®Ó s¶n xuÊt. MÆt kh¸c ®Êt ®ai cã ®Æc ®iÓm lµ cè ®Þnh vÒ vÞ trÝ, giíi h¹n vÒ diÖn tÝch, chÊt l­îng kh«ng ®ång ®Òu. Do vËy, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ n¨ng suÊt cña c¸c lo¹i rau qu¶ ë c¸c ®Þa ®iÓm lµ kh¸c nhau. V× vËy, trong qu¸ tr×nh sö dông ®Êt cÇn ph¶i liªn tôc b¶o vÖ båi d­ìng ®Êt, tÝch cùc më réng diÖn tÝch ®Êt b»ng c¸ch khai hoang t¨ng vô, ®Èy m¹nh ®Çu t­ chiÒu s©u th©m canh s¶n xuÊt, coi th©m canh lµ con ®­êng ph¸t triÓn chñ yÕu. [12] ViÖt Nam n»m ë vïng §«ng Nam Ch©u ¸, ®Êt n­íc cã chiÒu dµi trªn 15 vÜ ®é víi hµng ngµn kil«mÐt gi¸p biÓn §«ng. §Êt ®ai n­íc ta phong phó, c¶ n­íc cã 13 nhãm ®Êt chÝnh. TiÒm n¨ng ®Êt n«ng nghiÖp lµ 10 – 11,257 triÖu ha trong ®ã kho¶ng gÇn 8 triÖu ha trång c©y hµng n¨m. HiÖn nay ViÖt Nam míi chØ sö dông hÕt 65% quü ®Êt n«ng nghiÖp, trong ®ã ®Êt trång c©y hµng n¨m lµ 5,6 triÖu ha nh­ng ®Êt sö dông trång rau qu¶ chiÕm tû lÖ lín. Víi mét tû lÖ ®Êt n«ng nghiÖp nh­ vËy ®ã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn c¸c lo¹i rau qu¶ kh¸c nhau ë mäi miÒn ®Êt n­íc. * KhÝ hËu KhÝ hËu lµ m«i tr­êng sèng cña c¸c loµi c©y trång. V× vËy nÕu khÝ hËu thêi tiÕt thuËn lîi c©y trång sÏ ph¸t triÓn tèt. NÕu thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi th× c©y trång kh«ng ph¸t triÓn hoÆc kÐm ph¸t triÓn. ViÖt Nam n»m trong vµnh ®ai nhiÖt ®íi giã mïa, víi sù kiÖn biÕn ®æi khÝ hËu tõ B¾c xuèng Nam, ®iÒu ®ã cho phÐp n­íc ta trång ®­îc nhiÒu lo¹i rau qu¶ nhiÖt ®íi vµ ¸ nhiÖt ®íi, mét sè rau qu¶ gèc «n ®íi, mïa vô thu ho¹ch kÕ tiÕp nhau nhiÒu th¸ng trong n¨m. §Æc tr­ng cña khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa lµ n¾ng l¾m m­a nhiÒu, ®é Èm trung b×nh cao lµ ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn c¸c loµi thùc vËt, lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó tiÕn hµnh xen canh, gèi vô t¨ng nhanh vßng quay cña ®Êt, th©m canh t¨ng n¨ng suÊt. L­îng nhiÖt trung b×nh cao l¹i ®­îc kÕt hîp víi ®é Èm trung b×nh lín lµ mét thuËn lîi ®¸ng kÓ cho sù ph¸t triÓn c¸c c©y nhiÖt ®íi võa ­a nhiÖt, võa ­a Èm nh­: Cao su, cµ phª, dõa, mÝa, døa … l­îng m­a trung b×nh hµng n¨m trªn c¶ n­íc ®¹t tõ 1.500 ®Õn 2.000 mm, ®é Èm trung b×nh cao trªn 85%. M­a nhiÖt ®íi kh«ng chØ cung cÊp n­íc cho ®Êt mµ cßn cã t¸c dông ®iÒu hoµ khÝ hËu vµ cung cÊp cho ®Êt mét l­îng ®¹m v« c¬ ®¸ng kÓ. [12] ViÖt Nam cßn lµ mét trong nh÷ng vïng b¾t nguån cña mét sè lo¹i rau qu¶ nh­ : cam, quýt, chuèi vµ cã nguån gen di truyÒn thùc vËt phong phó, ®a d¹ng vÒ rau qu¶, gia vÞ vµ hoa c¸c lo¹i. Bªn c¹nh nh÷ng lîi thÕ sinh th¸i, rau qu¶ n­íc ta còng bÞ ¶nh h­ëng cña mét sè h¹n chÕ vµ bÊt lîi cña khÝ hËu ®èi víi n«ng nghiÖp nh­: B·o, lôt, thêi tiÕt kÐm æn ®Þnh do giã mïa ®«ng b¾c dÉn tíi rñi ro vÒ chÊt l­îng. * §Þa h×nh Lµ nh©n tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc trång rau qu¶, d¶i ®Òu kh¾p tõ B¾c tíi Nam lµ ®Þa h×nh nói cao ®Õn ®ång b»ng s«ng suèi vµ ven biÓn ®· t¹o nªn nh÷ng lîi thÕ sinh th¸i so víi nhiÒu n­íc kh¸c. C¸c hÖ thèng giao th«ng ®­êng bé, ®­êng biÓn vµ hµng kh«ng thuËn tiÖn cho viÖc giao l­u hµng ho¸ quèc tÕ vµ khu vùc. Nh÷ng ®Æc ®iÓm tù nhiªn vèn cã cña ViÖt Nam, ®· t¹o cho nÒn n«ng nghiÖp n­íc ta mét lîi thÕ so s¸nh h¬n h¼n n­íc kh¸c. V× nã ®· t¹o cho n­íc ta nh÷ng mÆt hµng rau qu¶ cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao, xuÊt khÈu t­¬ng ®èi thuËn lîi vµ ®­îc kh¸ch hµng thÕ giíi ­a chuéng.[12] 2.1.4.2 Nh©n tè kinh tÕ x· héi * Lao ®éng Lµ yÕu tè s¶n xuÊt, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn cña mäi ngµnh s¶n xuÊt trong ®ã cã ngµnh s¶n xuÊt rau qu¶. Nguån lùc lao ®éng lµ tæng thÓ søc lao ®éng tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Nguån lùc lao ®éng cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi s¶n xuÊt nãi chung. Trong n«ng nghiÖp, nguån lùc lao ®éng bao gåm ng­êi trong ®é tuæi tõ 16 tuæi ®Õn 60 tuæi ®èi víi nam, tõ 16 tuæi ®Õn 55 tuæi ®èi víi n÷, nh÷ng ng­êi ngoµi ®é tuæi trªn còng cã thÓ tham gia vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. VÒ chÊt l­îng cña nguån lùc lao ®éng bao gåm thÓ lùc vµ trÝ lùc. ThÓ lùc ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua søc khoÎ, sù dÎo dai cña ng­êi lao ®éng. Cßn trÝ lùc thÓ hiÖn th«ng qua tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng. §Æc biÖt trong s¶n xuÊt rau qu¶ yªu cÇu cña lao ®éng ph¶i ®ñ sè l­îng, cã søc khoÎ, cã kh¶ n¨ng ¸p dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ kü thuËt, cã th¸i ®é nghiªm tóc trong s¶n xuÊt. ViÖt Nam lµ mét n­íc n«ng nghiÖp, hiÖn t¹i gÇn 80% d©n sè c¶ n­íc sèng ë n«ng th«n vµ kho¶ng 70% lùc l­îng lao ®éng x· héi lµm trong lÜnh vùc nµy. Do vËy, cã thÓ nãi lùc l­îng lao ®éng cña n­íc ta rÊt dåi dµo vµ cã thÓ cung cÊp ®ñ lao ®éng cho s¶n xuÊt rau qu¶.[12] Ng­êi n«ng d©n n­íc ta cÇn cï, s¸ng t¹o, qua c¸c thÕ hÖ ®· tÝch luü ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm trång trät c¸c gièng rau qu¶ nh­: B­ëi, cam, quýt, hång, døa, v¶i, nh·n, thanh long … N«ng d©n ë nhiÒu vïng rau qu¶ truyÒn thèng ®· thu ®­îc n¨ng suÊt vµ lîi nhuËn cao. Tuy nhiªn, chØ víi kinh nghiÖm th× nhiÒu vÊn ®Ò ch­a gi¶i quyÕt ®­îc nhÊt lµ c¸c kh©u nh­: gièng, phßng trõ s©u bÖnh, sö lý sau khi thu ho¹ch. Nh×n chung, tr×nh ®é d©n trÝ cña n­íc ta cßn thÊp so víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Lùc l­îng lao ®éng rÊt quan träng trong s¶n xuÊt nãi chung vµ n«ng nghiÖ._.p nãi riªng, nªn lao ®éng ph¶i ®­îc sö dông hîp lý b»ng c¸ch t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng (¨n uèng, nghØ ng¬i, gi¶i trÝ …) vµ ®­îc ®µo t¹o tr×nh ®é chuyªn m«n, ®Ó lùc l­îng lao ®éng ngµy cµng trë nªn tèt h¬n nh»m ®¸p øng yªu cÇu hiÖn nay. * Vèn Vèn ®­îc hiÓu theo nghÜa réng lµ tiÒm n¨ng phôc vô s¶n xuÊt gåm: t­ liÖu s¶n xuÊt, lao ®éng, trÝ thøc, kh¶ n¨ng tæ chøc, ®iÒu kiÖn tù nhiªn … trong s¶n xuÊt kinh doanh vèn ®­îc hiÓu lµ gi¸ trÞ cña c¸c ®Çu vµo. §ã lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu rau qu¶. * Phong tôc tËp qu¸n trong s¶n xuÊt rau qu¶ S¶n xuÊt rau qu¶ ë n­íc ta vÉn cßn mang tÝnh tù ph¸t, s¶n xuÊt nhá, ph©n t¸n theo tËp qu¸n. Ruéng ®Êt ph©n chia nhá theo tõng hé n«ng d©n, vèn liÕng Ýt ái nhÊt lµ ë phÝa B¾c, ng­êi d©n ng¹i rñi ro, ch­a d¸m m¹nh d¹n ®Çu t­ vµ thÝch øng kÞp thêi víi s¶n xuÊt hµng ho¸ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Do vËy cã nh÷ng tr­êng hîp n«ng d©n bÞ t¸c ®éng bëi gi¸ cao h¬n, kh«ng ®¶m b¶o ch÷ tÝn hîp ®ång ®· ký. §©y lµ mét trë ng¹i lín trong tæ chøc s¶n xuÊt rau qu¶ víi khèi l­îng lín phôc vô cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn. * C¬ chÕ chÝnh s¸ch Lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng lín ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt rau qu¶. NÕu chÝnh s¸ch ®óng nã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn vµ kÝch thÝch ngµnh rau qu¶ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ t¨ng khèi l­îng xuÊt khÈu. Nh­ng ng­îc l¹i nÕu c¬ chÕ chÝnh s¸ch kh«ng ®óng nã sÏ c¶n trë vµ h¹n chÕ viÖc ph¸t triÓn, chÕ biÕn rau qu¶. 2.1.4.3 TiÕn bé khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ trong n«ng nghiÖp Khoa häc c«ng nghÖ vÒ gièng Trong lÜnh vùc gièng viÖc nghiªn cøu tuyÓn chän, lai t¹o c¸c gièng rau qu¶ míi cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu rau qu¶. Khoa häc c«ng nghÖ trong kh©u s¶n xuÊt HiÖn nay, víi tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ kü thuËt míi, c¸c chñng lo¹i ph©n bãn vi sinh ®· ®­îc s¶n xuÊt, thuèc diÖt trõ s©u bÖnh vµ vi sinh vËt … ®· ®­îc chÕ t¹o vµ øng dông mét c¸ch rÊt kh¶ quan. §iÒu nµy cho phÐp s¶n xuÊt rau qu¶ theo ®óng yªu cÇu ®Æt ra. Khoa häc c«ng nghÖ trong lÜnh vùc chÕ biÕn b¶o qu¶n Trong lÜnh vùc chÕ biÕn, b¶o qu¶n víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt míi, c¸c s¶n phÈm rau qu¶ thùc phÈm cã thÓ ®­îc chÕ biÕn, ®ãng hép theo nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau nh­ muèi, sÊy kh«, Ðp n­íc ®ãng lä … rau qu¶ còng ®­îc b¶o qu¶n b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau mµ kh«ng cÇn sö dông ho¸ chÊt nh­ b¶o qu¶n b»ng kho l¹nh, sÊy kh« … cho phÐp ®¶m b¶o ®é an toµn vÖ sinh thùc phÈm. Nh­ vËy tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ lµ nh©n tè thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng vµ bÒn v÷ng. * C¬ së vËt chÊt kü thuËt Lµ nh©n tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu rau qu¶. C¬ së vËt chÊt kü thuËt bao gåm hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng nh­: §iÖn, ®­êng giao th«ng, hÖ thèng thuû lîi t­íi tiªu. §ã lµ nh÷ng yÕu tè rÊt quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l­îng cña c¸c vïng nguyªn liÖu ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao. * C¸c nh©n tè thuéc qu¶n lý vÜ m« Gåm c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, c¸c cÊp t¸c ®éng trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt hoÆc g¾n trùc tiÕp th«ng qua thÞ tr­êng. Sù can thiÖp cã chñ ®Þnh cña Nhµ n­íc cã thÓ th«ng qua thuÕ, trî gi¸, ®iÒu hoµ gi¸, ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp … c¸c chÝnh s¸ch ®ã ®Òu cã t¸c dông ®Õn gi¸, ®Õn sù h×nh thµnh cña c¸c vïng s¶n xuÊt, cô thÓ chÝnh s¸ch trong s¶n xuÊt rau qu¶, nh­ khi thêi vô th× Nhµ n­íc ¸p dông biÖn ph¸p trî gi¸ ®Ó cho ho¹t ®éng nµy diÔn ra liªn tôc vµ kÞp thêi. * Nh÷ng nh©n tè thuéc qu¶n lý vi m« Lµ nh÷ng chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p kinh doanh cña c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh. Nh÷ng nh©n tè nµy rÊt phøc t¹p vµ th­êng cã t¸c dông lµm cho s¶n phÈm thÝch øng víi thÞ tr­êng. Do hoµn c¶nh n­íc ta cã mét thêi gian dµi ph¶i tËp trung cho s¶n xuÊt l­¬ng thùc, nªn kh¶ n¨ng ®Çu t­ cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt rau qu¶ cã giíi h¹n. Trong ®ã ngµnh rau qu¶ ch­a ®­îc ®Çu t­ ®óng møc, do vËy ch­a ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng vèn cã. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Nhµ n­íc ®· cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ cho ngµnh rau qu¶ thÝch ®¸ng h¬n, c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc ®­îc Nhµ n­íc quan t©m h¬n, cho nªn ngµnh rau qu¶ ®· cã sù ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh. Song c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt rau qu¶ cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch­a khuyÕn khÝch ngµnh rau qu¶ ph¸t triÓn m¹nh. 2.1.5 Ngµnh s¶n xuÊt rau qu¶ ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp Khi ViÖt Nam chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) sÏ dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi trong c¸c ngµnh kinh tÕ n­íc ta, trong ®ã cã ngµnh n«ng nghiÖp, nh÷ng cam kÕt víi WTO vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam. Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi, ®· thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i ®­a vÊn ®Ò n«ng nghiÖp vµo trong khu«n khæ nh÷ng nguyªn t¾c cña m×nh, nh»m chèng l¹i mét thùc tÕ lµ gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng n«ng s¶n thÕ giíi th­êng bÞ bãp mÐo. Bëi ®©y lµ mÆt hµng cã tÝnh nh¹y c¶m cao, lu«n ®­îc c¸c n­íc cã chÝnh s¸ch duy tr× b¶o hé, chÆt chÏ vµ ®ång thêi t×m c¸ch hç trî cho xuÊt khÈu. Cô thÓ, HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp (AOA), víi môc tiªu c¶i c¸ch th­¬ng m¹i quèc tÕ ®èi víi hµng n«ng s¶n theo h­íng c«ng b»ng, b×nh ®¼ng, gãp phÇn cñng cè vai trß cña thÞ tr­êng ®· yªu cÇu c¸c n­íc ph¶i chÊp nhËn 2 ®iÒu kiÖn: - Gi¶m trî cÊp, bao gåm c¶ trî cÊp xuÊt khÈu vµ trî cÊp s¶n xuÊt - T¨ng møc ®é më cöa thÞ tr­êng hay nãi c¸ch kh¸c lµ t¨ng sù tiÕp cËn thÞ tr­êng. V× vËy, khi gia nhËp WTO, n­íc ta còng ph¶i thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt trªn. * VÒ c¸c cam kÕt c¾t gi¶m trî cÊp §èi víi trî cÊp xuÊt khÈu, n­íc ta cam kÕt b·i bá ngay trî cÊp xuÊt khÈu cho hµng n«ng s¶n khi ®­îc chÝnh thøc kÕt n¹p vµo WTO. Tuy nhiªn, chóng ta vÉn ®­îc b¶o l­u quyÒn thô h­ëng mét sè quy ®Þnh riªng cña WTO, dµnh cho mét n­íc ®ang ph¸t triÓn trong lÜnh vùc nµy trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. §èi víi trî cÊp s¶n xuÊt trong n­íc: Theo th«ng b¸o cña ViÖt Nam cho WTO, tæng møc hç trî s¶n xuÊt trong n­íc (Total AMS) giai ®o¹n c¬ së 1999 - 2001 lµ 3.961,59 tØ VN§/n¨m. C¸c chÝnh s¸ch hç trî cña chóng ta ®a phÇn n»m trong diÖn “hép xanh” vµ “ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn” dµnh cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tÇm trung b×nh. §©y lµ nh÷ng nhãm ®­îc tù do ¸p dông. Tuy nhiªn, trong mét sè n¨m tíi, ng©n s¸ch n­íc ta còng ch­a ®ñ søc ®Ó hç trî cho n«ng nghiÖp ë møc nµy. ë nhãm hç trî "hép ®á" n­íc ta vÉn ®­îc phÐp trî cÊp tèi ®a 10% gi¸ trÞ s¶n l­îng hµng n«ng s¶n. VÒ nguyªn t¾c, nh÷ng cam kÕt vÒ viÖc lo¹i bá trî cÊp ®èi víi s¶n xuÊt hµng n«ng s¶n kh«ng ng¨n c¶n ViÖt Nam, tiÕp tôc hç trî cho ngµnh s¶n xuÊt n«ng s¶n cña n­íc ta. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ ng©n s¸ch cña Nhµ n­íc cßn h¹n hÑp, nh­ng chóng ta hoµn toµn kh«ng ph¶i dÔ dµng ¸p dông ®­îc ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp. * VÒ c¸c cam kÕt më cöa thÞ tr­êng hµng n«ng s¶n ViÖc trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO cã t¸c ®éng ®Õn nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi chung vµ s¶n xuÊt rau qu¶ ViÖt Nam nãi riªng. Mét sè c¬ héi më ra song c¹nh tranh t¨ng lªn ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p tÝch cùc nh­ ®Êu tranh chèng ph©n biÖt ®èi xö, t¨ng s¶n phÈm chÕ biÕn s©u, t¨ng c­êng nghiªn cøu thÞ tr­êng. Trong tiÕn tr×nh ®µm ph¸n song ph­¬ng víi 28 ®èi t¸c vµ ®µm ph¸n ®a ph­¬ng vÒ më cöa thÞ tr­êng, ViÖt Nam ®· cam kÕt gi¶m thuÕ n«ng s¶n gÇn 20% so víi møc thuÕ ­u ®·i tèi huÖ quèc (MFN) hiÖn hµnh, tøc lµ tõ møc 23,5% nh­ hiÖn nay xuèng cßn 20,9% (tÝnh theo møc thuÕ trong h¹n ng¹ch cña mét sè mÆt hµng) trong vßng tõ 5 ®Õn 7 n¨m tíi. Møc ®é gi¶m cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm. Kh¸i qu¸t chung lµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn hiÖn cã møc thuÕ cao (40% - 50%) th× bÞ yªu cÇu gi¶m nhiÒu h¬n so víi n«ng s¶n th«. Nh÷ng nhãm hµng cô thÓ ph¶i gi¶m nhiÒu lµ thÞt, s÷a, rau qu¶ chÕ biÕn, thùc phÈm chÕ biÕn, qu¶ «n ®íi (t¸o, lª, ®µo, nho, ki-wi). C¸c mÆt hµng n«ng s¶n th« chóng ta cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu lín nh­ g¹o, cµ-phª, cao su, h¹t tiªu, h¹t ®iÒu... kh«ng gi¶m hoÆc gi¶m rÊt Ýt. Mét sè mÆt hµng vÉn sÏ ¸p dông h¹n ng¹ch thuÕ quan trong mét thêi gian n÷a lµ ®­êng, muèi, trøng, gia cÇm, thuèc l¸. * Nh÷ng t¸c ®éng ®èi víi s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam Tõ viÖc nghiªn cøu nh÷ng cam kÕt trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp trong WTO, cã thÓ nhËn thÊy mét sè t¸c ®éng cña viÖc gia nhËp WTO ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n cña n­íc ta nh­ sau: Thø nhÊt, khi gia nhËp WTO c¸c n­íc ph¶i tu©n theo HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp, tøc lµ duy tr× thuÕ nhËp khÈu ­u ®·i trong ph¹m vi h¹n ng¹ch thuÕ quan, sÏ ®¶m b¶o sù th©m nhËp hµng n«ng s¶n n­íc ta vµo thÞ tr­êng c¸c n­íc nhËp khÈu mét c¸ch æn ®Þnh. Tuy vËy, vÉn cßn mét sè h¹n chÕ ®èi víi sù b¶o ®¶m nãi trªn. VÝ dô, mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu cho thÊy, mét sè n­íc ph¸t triÓn chØ duy tr× thuÕ quan thÊp, trong h¹n ng¹ch thuÕ quan ®èi víi viÖc nhËp khÈu nh÷ng lo¹i ngò cèc cã chÊt l­îng thÊp, dïng lµm thøc ¨n ch¨n nu«i, hoÆc sÏ ®­îc t¸i xuÊt khÈu d­íi danh nghÜa cña ch­¬ng tr×nh viÖn trî vÒ l­¬ng thùc. Cßn nh÷ng mÆt hµng kh¸c, c¹nh tranh gay g¾t víi n«ng s¶n cña hä, th× l¹i ch­a duy tr× thuÕ quan thÊp trong h¹n ng¹ch. [32] Thø hai, nguyªn t¾c më cöa thÞ tr­êng c«ng khai trong HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp phô thuéc vµo c¸ch thøc ph©n bæ h¹n ng¹ch nhËp khÈu tèi thiÓu, vµ do vËy, ®· t¹o ra mét sè c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt khèi l­îng xuÊt nhËp khÈu s¶n phÈm n«ng nghiÖp mang tÝnh ph©n biÖt ®èi xö, nh­ ph©n biÖt ®èi xö vÒ khèi l­îng, ph©n biÖt ®èi xö vÒ gi¸. T×nh tr¹ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c n­íc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n, buéc chóng ta mét mÆt ph¶i cã h×nh thøc ®Êu tranh, ®µm ph¸n song ph­¬ng, mÆt kh¸c ph¶i tÝch cùc tham gia trong tiÕn tr×nh ®µm ph¸n ®a ph­¬ng ®Ó lo¹i bá t×nh tr¹ng ph©n biÖt ®èi xö nµy. Gia nhËp vµo WTO cho phÐp n­íc ta cã tiÕng nãi ®Ó chèng l¹i sù ph©n biÖt ®èi xö ®ã. [32] Thø ba, phÇn lín s¶n phÈm n«ng nghiÖp xuÊt khÈu cña c¸c n­íc khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, trong ®ã cã ViÖt Nam, lµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi. Trong khi ®ã ®· cã rÊt nhiÒu c¸c s¶n phÈm nhiÖt ®íi, ®­îc miÔn thuÕ nhËp khÈu khi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng cña c¸c n­íc ph¸t triÓn, dùa trªn c¬ së cña c¸c hiÖp ®Þnh ­u ®·i kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n nh­, HiÖp ®Þnh chung vÒ ­u ®·i thuÕ quan (GSP). Tuy nhiªn, mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ch­a ®­îc gi¶i quyÕt ®èi víi s¶n phÈm n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi lµ møc ®é leo thang cña thuÕ quan ®èi víi s¶n phÈm n«ng nghiÖp ®· qua chÕ biÕn. HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp ®· yªu cÇu c¸c n­íc thµnh viªn ph¶i ®­a ra møc thuÕ trÇn ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. Do ®ã, HiÖp ®Þnh nµy ®· t¹o ra mét sè c¬ héi tèt cho ViÖt Nam, chuyÓn dÇn sang qu¸ tr×nh chÕ biÕn vµ n©ng cao gi¸ trÞ gia t¨ng cña c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi, dµnh cho xuÊt khÈu vµ t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam [32] Thø t­, vßng ®µm ph¸n §«-ha kÕt thóc thµnh c«ng, dù ®o¸n sÏ cã mét sù gia t¨ng nhÊt ®Þnh vÒ gi¸ thùc tÕ trong bu«n b¸n hµng n«ng s¶n, ®Æc biÖt lµ gi¸ l­¬ng thùc. §iÒu nµy x¶y ra lµ do gi¶m trî cÊp cña c¸c n­íc ph¸t triÓn (®Æc biÖt lµ c¸c n­íc trî cÊp xuÊt khÈu l­¬ng thùc). Sù gia t¨ng gi¸ trªn thÞ tr­êng sÏ mang l¹i nh÷ng lîi Ých nhÊt ®Þnh cho ViÖt Nam (lµ mét trong nh÷ng n­íc xuÊt khÈu l­¬ng thùc vµ n«ng s¶n lín cña thÕ giíi) bëi khèi l­îng s¶n xuÊt vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu sÏ t¨ng nhê viÖc t¨ng gi¸. Thø n¨m, do t¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng nªn rÊt dÔ dÉn ®Õn t¸c ®éng nghiªm träng tíi an ninh l­¬ng thùc. ViÖt Nam, mÆc dï lµ n­íc xuÊt khÈu l­¬ng thùc vµ c¸c s¶n phÈm s¬ chÕ kh¸c, nh­ng l¹i lµ n­íc nhá, s¶n xuÊt manh món (chØ ®¹t 0,8 ha ®Êt n«ng nghiÖp/hé), nªn n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, thu nhËp theo ®Çu ng­êi kh«ng cao, trong khi ®ã kh¶ n¨ng nghiªn cøu dù b¸o t×nh h×nh s¶n xuÊt, gi¸ c¶, xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n kÐm. V× vËy, nÕu kh«ng cã chiÕn l­îc l©u dµi chóng ta sÏ dÔ bÞ tæn h¹i khi x¶y ra nh÷ng biÕn ®éng vÒ thÞ tr­êng tõ bªn ngoµi. NÕu nh­ x¶y ra sù gi¶m sót s¶n xuÊt l­¬ng thùc trªn thÕ giíi, cã thÓ cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn dù tr÷ l­¬ng thùc vµ an ninh l­¬ng thùc quèc gia. Do ®ã, ®ßi hái c¸c c¬ quan ®¹i diÖn cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi, c¸c c¬ quan nghiªn cøu trong n­íc ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng dù b¸o vÒ t×nh h×nh gi¸ c¶ vµ biÕn ®éng cña thÞ tr­êng ®èi víi hµng n«ng s¶n. Thø s¸u, HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp yªu cÇu c¾t gi¶m trî cÊp cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n, sÏ lµm gi¶m khèi l­îng l­¬ng thùc d­ thõa cÇn thiÕt cho viÖn trî vµ chi phÝ cho viÖn trî l­¬ng thùc chÝnh thøc sÏ gia t¨ng ®¸ng kÓ, tõ ®ã viÖn trî l­¬ng thùc sÏ gi¶m bëi chÝnh phñ c¸c n­íc sÏ gi¶m bít kho dù tr÷. MÆt kh¸c, do søc Ðp vÒ chÝnh trÞ ë trong n­íc ngµy cµng t¨ng ®Ó cã l­¬ng thùc viÖn trî cho c¸c tr­êng hîp khÈn cÊp vµ viÖn trî nh©n ®¹o, nªn sÏ cã Ýt l­¬ng thùc h¬n ®Ó viÖn trî thay thÕ cho viÖc nhËp khÈu mang tÝnh chÊt th­¬ng m¹i mµ c¸c n­íc cã thu nhËp thÊp vÉn ph¶i nhËp khÈu. V× lý do trªn, ViÖt Nam cã thÓ thóc ®Èy tiÕn tr×nh hîp t¸c ba bªn: gi÷a ViÖt Nam, mét n­íc Ch©u Phi vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt l­¬ng thùc t¹i mét n­íc ®ang ph¸t triÓn (ch©u Phi) theo quy tr×nh s¶n xuÊt cña ViÖt Nam. Thø b¶y, ®ßi hái ViÖt Nam ph¶i ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch trong n­íc (hç trî s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu) phï hîp víi HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp. HiÖp ®Þnh cho phÐp hç trî trùc tiÕp cho ng­êi s¶n xuÊt (n«ng d©n), tuy nhiªn ®Ó viÖc hç trî nµy phï hîp víi nh÷ng ®iÒu ®· cam kÕt víi WTO, ph¶i x©y dùng thµnh c¸c “Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn” víi tiªu chÝ râ rµng. Trong khi ®ã, do nguån Tµi chÝnh cã h¹n, sè lao ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp l¹i qu¸ ®«ng (chiÕm trªn 70% sè d©n c¶ n­íc), nªn c¸c chÝnh s¸ch cña ta hiÖn nay, nhÊt lµ nh÷ng chÝnh s¸ch can thiÖp thÞ tr­êng lóc khã kh¨n l¹i h­íng chñ yÕu vµo hç trî nhµ kinh doanh chø kh«ng ph¶i cho ng­êi s¶n xuÊt. NhiÒu chÝnh s¸ch ®­îc ban hµnh mang tÝnh chÊt t×nh thÕ, gi¶i quyÕt khã kh¨n tr­íc m¾t, ch­a cã tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi. Do vËy, viÖc chuyÓn ®æi chÝnh s¸ch phï hîp víi yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp lµ kh«ng ®¬n gi¶n, ph¶i cã thêi gian vµ ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh míi cã thÓ kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng nµy. Thø t¸m, nÒn n«ng nghiÖp n­íc ta vèn cã tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp, chÊt l­îng nhiÒu lo¹i n«ng s¶n, ®Æc biÖt n«ng s¶n qua chÕ biÕn cßn ch­a cao, trong khi ®ã gia nhËp WTO ViÖt Nam sÏ ph¶i h¹ thÊp thuÕ nhËp khÈu vµ lo¹i bá mét sè lo¹i trî cÊp cho s¶n xuÊt nh­ yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp, nªn sÏ ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc. Ch¨n nu«i bß, lîn, gia cÇm, s÷a, c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm, mÝa ®­êng lµ nh÷ng ngµnh cã søc c¹nh tranh kÐm, sÏ gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n ngay t¹i thÞ tr­êng trong n­íc. §iÒu ®ã sÏ g©y t¸c ®éng bÊt lîi vÒ kinh tÕ vµ x· héi cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ n«ng d©n n­íc ta. V× vËy, ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh nghÒ trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n phï hîp víi tõng ®Þa ph­¬ng. Nhanh chãng gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ n¶y sinh trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Tr¸nh ®Ó c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ biÕn thµnh c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ tõ c¸c bøc xóc x· héi biÕn thµnh c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ, bëi kinh nghiÖm tõ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ §«ng ¸ n¨m 1997 ®· cho thÊy rÊt râ ®iÒu nµy. Nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y cho thÊy, mÆc dï kÕt qu¶ chñ yÕu cña HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp lµ ®· ®­a lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµo khu«n khæ míi cña WTO, dï cßn ë mét møc ®é khiªm tèn, nh­ng hy väng sÏ ®­îc gi¶i táa sau khi kÕt thóc th¾ng lîi vßng ®µm ph¸n §«-ha. ViÖt Nam lµ n­íc cã lîi thÕ vÒ n«ng nghiÖp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ xuÊt khÈu cña mét sè mÆt hµng sÏ ®­îc t¨ng lªn nÕu nh­ phÇn lín trî cÊp cho n«ng nghiÖp cña c¸c n­íc ph¸t triÓn bÞ b·i bá vµ c¸c n­íc tu©n thñ ®óng yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp. Song, khi héi nhËp ®Çy ®ñ vµo WTO, do vÉn cßn mét sè ngµnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp, v× vËy chóng ta cÇn khÈn tr­¬ng chuÈn bÞ ®Ó mét mÆt cè g¾ng trî gióp c¸c doanh nghiÖp theo ®óng quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp, nh­ng mÆt kh¸c ph¶i chuÈn bÞ gi¶i quyÕt tèt nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh nh­ thÊt nghiÖp, ph¸ s¶n tõ lé tr×nh cæ phÇn hãa, cho thuª, b¸n, kho¸n c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc nµy. 2.1.6 C¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt rau hoa qu¶ ViÖt Nam Trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng gÊp rót, sù tham gia cña ViÖt Nam vµo AFTA, AC-FTA, APEC ®Æc biÖt lµ WTO ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng c¶i c¸ch kinh tÕ theo h­íng më cöa thÞ tr­êng vµ tu©n thñ c¸c quy ®Þnh quèc tÕ. §èi víi ngµnh n«ng nghiÖp, c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan nh­ h¹n chÕ nhËp khÈu, trî cÊp xuÊt khÈu kh«ng cßn hîp lÖ vµ cÇn ph¶i xo¸ bá. Theo ®ã, thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch dÇn ®­îc thay thÕ bëi c¸c biÖn ph¸p vÒ hç trî nghiªn cøu ph¸t triÓn, tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ m«i tr­êng ®èi víi hµng n«ng s¶n; nhu cÇu vÒ s¶n phÈm n«ng nghiÖp an toµn, s¶n phÈm h÷u c¬ cã chøng nhËn vÖ sinh an toµn thùc phÈm ngµy cµng t¨ng trªn thÞ tr­êng, nhÊt lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu. §Ó ngµnh n«ng nghiÖp héi nhËp thµnh c«ng, cÇn ph¶i ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo quy m« lín, ¸p dông ®­îc nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Trong thêi gian tíi, c¸c gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp nãi chung, ngµnh rau qu¶ nãi riªng sÏ tËp trung vµo khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt nh­ chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt; hç trî viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n; hç trî l·i suÊt ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt, b¶o qu¶n, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n; miÔn thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp; hç trî c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc, khuyÕn n«ng, chän läc, lai t¹o vµ s¶n xuÊt gièng, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ, gièng míi vµo s¶n xuÊt; hç trî ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i...[2] 2.1.6.1 ChÝnh s¸ch vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt, ®Êt ®ai, khuyÕn n«ng §Ó ®¹t ®­îc b­íc tiÕn nhanh vµ bÒn v÷ng trong giai ®o¹n ph¸t triÓn míi cña ngµnh rau qu¶, cÇn ph¶i t¹o ®­îc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt, ®æi míi chÝnh s¸ch ®Êt ®ai, c¶i tiÕn tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ vµ qu¶n lý... ®Ó t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng, søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cña hµng hãa. Do ®ã, cÇn ph¶i ph¸t huy ®­îc sù nç lùc cña c¶ ng­êi s¶n xuÊt vµ kinh doanh, sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ vai trß thóc ®Èy, hç trî thiÕt thùc cña Nhµ n­íc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p: [8] - Ph¸t triÓn s¶n xuÊt rau qu¶ g¾n liÒn víi chuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n theo h­íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa trªn c¬ së ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña tõng vïng, phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng, më réng thÞ tr­êng trong n­íc ®ång thêi h­íng m¹nh ra xuÊt khÈu.[8] - §æi míi c¬ cÊu s¶n xuÊt rau qu¶ hîp lý ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ t¨ng gi¸ trÞ thu ®­îc trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch; ph¸t triÓn c«ng nghiÖp b¶o qu¶n, chÕ biÕn... vµ c¸c dÞch vô cung cÊp ®Çu vµo, gi¶i quyÕt ®Çu ra ®èi víi s¶n xuÊt rau qu¶ ngay t¹i ®Þa bµn n«ng th«n, gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt bÒn v÷ng vµ c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n vµ d©n c­ n«ng th«n. [8] - C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn sinh th¸i tõng vïng, x¸c ®Þnh c¸c lo¹i c©y trång phï hîp, g¾n kÕt chÆt chÏ víi s¶n xuÊt chÕ biÕn, ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô trong n­íc vµ cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu. Trªn c¬ së ®ã, h×nh thµnh c¸c vïng chuyªn canh, x©y dùng c¸c khu c«ng nghÖ cao vµ ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng ¸p dông c«ng nghÖ míi, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ sinh häc, nh»m t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ, n©ng cao tr×nh ®é b¶o qu¶n, chÕ biÕn, t¨ng søc c¹nh tranh cña rau qu¶ ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. - C¸c cÊp, c¸c ngµnh liªn quan cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng t¸c quy ho¹ch, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n; nghiªn cøu ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ ®ång thêi thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch doanh nghiÖp vµ ng­êi n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, øng dông c«ng nghÖ míi, ®µo t¹o nh©n lùc, c¶i tiÕn hÖ thèng th«ng tin gi¸ c¶ thÞ tr­êng, x©y dùng th­¬ng hiÖu... ®Ó gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp nãi chung vµ ngµnh rau qu¶ nãi riªng. - Nghiªn cøu ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®Êt ®ai, nh»m khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc t¨ng c­êng ®Çu t­ vµo n«ng nghiÖp, c¸c c¬ quan nghiªn cøu, c¸c doanh nghiÖp më réng ho¹t ®éng nghiªn cøu, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt; khuyÕn khÝch ng­êi n«ng d©n tÝch tô ®Êt, ph¸t triÓn mét c¸ch æn ®Þnh vµ l©u dµi viÖc s¶n xuÊt rau qu¶ hµng ho¸ trªn quy m« lín, cã chÊt l­îng cao, ®¸p øng yªu cÇu thÞ tr­êng. CÇn cã chÕ tµi vÒ g¾n kÕt chÆt chÏ quyÒn lîi sö dông ®Êt víi nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm sö dông ®Êt ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt hµng ho¸ ®¹t hiÖu qu¶ cao, g¾n víi môc tiªu vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®ång thêi ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh cña tõng vïng. VËn ®éng n«ng d©n kh«ng cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt chuyÓn nh­îng ruéng ®Êt, t¹o cho nh÷ng hé cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cã thªm ruéng ®Êt ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt theo h­íng s¶n xuÊt trang tr¹i. KhuyÕn khÝch n«ng d©n gãp quyÒn sö dông ®Êt vµ søc lao ®éng cña m×nh hîp t¸c víi doanh nghiÖp vµ c¸c hîp t¸c x· ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, gãp phÇn æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng. 2.1.6.2 Ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý KHCN, ®Æc biÖt lµ c¬ chÕ tµi chÝnh phï hîp víi ®Æc thï s¸ng t¹o vµ kh¶ n¨ng rñi ro cña ho¹t ®éng KHCN. ChÝnh phñ t¨ng c­êng ®Çu t­ cho ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i h×nh c«ng nghÖ cao; ®Èy m¹nh nghiªn cøu vµ øng dông khcn, t¹o b­íc ®ét ph¸ vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt. Cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nhËp khÈu vµ øng dông cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi; khuyÕn khÝch ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc, c«ng nghÖ trong n­íc g¾n víi thùc tiÔn, ¸p dông hîp lý vµo s¶n xuÊt, nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n xuÊt rau qu¶. §ång thêi cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp, hîp t¸c x· vµ c¸c tæ chøc KHCN liªn kÕt víi nhau trong viÖc nghiªn cøu vµ øng dông c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt. TiÕp tôc ®Çu t­ cho c¸c viÖn, trung t©m nghiªn cøu rau, hoa, qu¶ ®Ó cã ®ñ n¨ng lùc nghiªn cøu vµ chuyÓn giao c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vÒ gièng, kü thuËt canh t¸c... §Èy nhanh viÖc øng dông c«ng nghÖ cao vµo s¶n xuÊt rau qu¶ nh­ nu«i cÊy m« tÕ bµo, kü thuËt trång c¸c lo¹i rau cao cÊp...; x©y dùng c¸c khu n«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao ë Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh, §µ L¹t… TËp trung nghiªn cøu, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµo c¸c kh©u b¶o qu¶n, bao b× vËn chuyÓn cho rau, qu¶, hoa t­¬i nh»m gi¶m møc hao hôt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. ChuyÓn giao c¸c tiÕn bé kü thuËt vÒ b¶o qu¶n, chÕ biÕn quy m« nhá cho n«ng d©n ë c¸c vïng trång rau qu¶ r¶i r¸c kh«ng cã ®iÒu kiÖn ¸p dông c«ng nghÖ trªn quy m« lín. 2.1.6.3 TiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng khuyÕn n«ng phï hîp víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n PhÊn ®Êu ®¶m b¶o 100% sè huyÖn cã tr¹m khuyÕn n«ng, mçi x· cã mét c¸n bé khuyÕn n«ng, mçi th«n lµng cã mét céng t¸c viªn khuyÕn n«ng. ®Ó c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao, cÇn kÕt hîp gi÷a h­íng dÉn kü thuËt canh t¸c víi viÖc n©ng cao nhËn thøc vÒ chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, th«ng tin vÒ biÕn ®éng gi¸ c¶ thÞ tr­êng, h­íng dÉn bµ con n«ng d©n tæ chøc s¶n xuÊt ®Þnh h­íng thÞ tr­êng, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp cho ng­êi n«ng d©n... nghiªn cøu x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch nh»m ®éng viªn, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¬ quan ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc... chñ ®éng tham gia vµo c«ng t¸c chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ, kü thuËt canh t¸c cho n«ng d©n. - §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c vÖ sinh an toµn thùc phÈm (VSATTP), qu¶n lý viÖc sö dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt (bvtv) vµ thuèc b¶o qu¶n n«ng s¶n, rau qu¶, cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c Bé ngµnh, thiÕt lËp ®­îc hÖ thèng gi¸m s¸t chÆt chÏ vÒ VSATTP tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. Huy ®éng sù tham gia cña toµn thÓ céng ®ång, x· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng b¶o ®¶m VSATTP. X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý VSATTP phï hîp víi lé tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Ph¸t huy n¨ng lùc cña c¸c phßng kiÓm nghiÖm trong viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, th«ng b¸o nguy c¬ vi ph¹m quy ®Þnh vÒ sö dông thuèc BVTV; t¨ng c­êng hÖ thèng qu¶n lý s¶n xuÊt vµ tiªu thô rau, hoa, qu¶ t­¬i theo ®óng tiªu chuÈn VSATTP, kiÓm tra chÆt chÏ viÖc sö dông thuèc BVTV trong s¶n xuÊt vµ b¶o qu¶n rau, hoa, qu¶ t­¬i; tæ chøc tèt c«ng t¸c ®µo t¹o, tËp huÊn n©ng cao nghiÖp vô gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn VSATTP; tuyªn truyÒn, phæ biÕn réng r·i, n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi s¶n xuÊt trong viÖc sö dông thuèc BVTV, chÊt b¶o qu¶n; ph¸t triÓn c¸c vïng s¶n xuÊt rau, qu¶ an toµn, ®¶m b¶o chÊt l­îng VSATTP phôc vô tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. 2.1.6.4 Nghiªn cøu ph¸t triÓn c¸c lo¹i gièng míi chÊt l­îng cao vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý gièng CÇn cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ vµo ngµnh gièng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt gièng theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §Çu t­ n©ng cÊp vµ hoµn thiÖn c¸c c¬ së s¶n xuÊt gièng tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng; n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý chÊt l­îng gièng vµ hÖ thèng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ c«ng t¸c gièng ë tÊt c¶ c¸c cÊp; hoµn thiÖn khung ph¸p lý vÒ qu¶n lý gièng phï hîp víi yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Chó träng viÖc øng dông c«ng nghÖ sinh häc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng chän t¹o gièng, t¹o ra nhiÒu gièng míi n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt, gièng tr¸i vô, r¶i vô, phôc tr¸ng gièng ®Æc s¶n ®Þa ph­¬ng... ®Ó ®­a vµo s¶n xuÊt. C¸c ®Þa ph­¬ng lùa chän nh÷ng lo¹i c©y chñ lùc cã thÕ m¹nh vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn ®Ó ®­îc ®Çu t­ trong ch­¬ng tr×nh gièng; x©y dùng mét sè m« h×nh s¶n xuÊt gièng quy m« c«ng nghiÖp phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña tõng ®Þa ph­¬ng. TiÕp tôc ®Çu t­ cho c¸c viÖn, trung t©m nghiªn cøu rau, hoa, qu¶ ®Ó cã ®ñ n¨ng lùc nghiªn cøu vµ chuyÓn giao c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vÒ gièng; ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc chuyÓn giao c¸c lo¹i gièng tèt, s¹ch bÖnh ®· qua kh¶o nghiÖm vµo s¶n xuÊt ®¹i trµ. G¾n kÕt ch­¬ng tr×nh gièng quèc gia víi ch­¬ng tr×nh khuyÕn n«ng ®Ó chuyÓn giao nhanh c¸c tiÕn bé vÒ gièng, kü thuËt canh t¸c, th©m canh míi vµo vïng s¶n xuÊt nguyªn liÖu. 2.1.6.5 T¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ trong c¸c lÜnh vùc chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ, khuyÕn n«ng, vÖ sinh an toµn thùc phÈm vµ kiÓm dÞch thùc vËt T¨ng c­êng hîp t¸c, trao ®æi tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ sinh häc trong lÜnh vùc rau qu¶ víi c¸c n­íc th«ng qua c¸c héi nghÞ, héi th¶o, diÔn ®µn khoa häc quèc tÕ... ngoµi chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi trang thiÕt bÞ phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc xem xÐt cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt, b¶o qu¶n, chÕ biÕn rau qu¶ ®Ó t¨ng c­êng nhËp khÈu c«ng nghÖ tiªn tiÕn. NhiÒu doanh nghiÖp ph¶n ¸nh c¸c ®Ò tµi cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu kh«ng thiÕt thùc phôc vô cho doanh nghiÖp. V× vËy ngoµi c¸c ­u ®·i ®· cã. Nhµ n­íc cÇn ph¶i ®­a ra c¸c hç trî tµi chÝnh m¹nh h¬n n÷a, nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp ®ñ c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó hä tù tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu øng dông phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh; Ch¼ng h¹n nh­: cã chÝnh s¸ch ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®­îc tiÕp cËn víi c¸c nguån kinh phÝ nghiªn cøu khoa häc (kh«ng chØ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc mµ cho tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, kÓ c¶ t­ nh©n); t¨ng møc hç trî tõ kh«ng qu¸ 30% nh­ hiÖn nay lªn tíi 40-50%. KhuyÕn khÝch mäi tæ chøc c¸ nh©n, kÓ c¶ n­íc ngoµi tham gia nghiªn cøu lai t¹o vµ s¶n xuÊt gièng tèt cung øng cho s¶n xuÊt rau, hoa, qu¶. NhËp ngo¹i nguån gen vµ nh÷ng gièng míi cÇn thiÕt ®Ó tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. TÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng vÒ khuyÕn n«ng trong c¸c ch­¬ng tr×nh hîp t¸c quèc tÕ; trao ®æi kinh nghiÖm vÒ khuyÕn n«ng víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trªn thÕ giíi. T¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ vÒ lÜnh vùc vÖ sinh an toµn thùc phÈm: hîp t¸c víi ñy ban tiªu chuÈn ho¸ thùc phÈm (Codex) thÕ giíi vµ khu vùc trong qu¸ tr×nh x©y dùng tiªu chuÈn thùc phÈm; thùc hiÖn hiÖp ®Þnh vÒ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p vsattp vµ kiÓm dÞch ®éng thùc vËt (hiÖp ®Þnh SPS) vµ hiÖp ®Þnh vÒ rµo c¶n kü thuËt trong th­¬ng m¹i (hiÖp ®Þnh TBT), trong tiÕn tr×nh gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi nh»m h¹n chÕ viÖc vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ VSATTP. Kªu gäi nguån ®Çu t­ tõ c¸c dù ¸n quèc tÕ cho viÖc n©ng cÊp vµ hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c phßng kiÓm nghiÖm VSATTP, kiÓm ®Þnh thuèc BVTV vµ ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, kiÓm nghiÖm trong lÜnh vùc nµy. Nhanh chãng xóc tiÕn viÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh vÒ b¶o vÖ vµ kiÓm dÞch thùc vËt, hiÖp ®Þnh c«ng nhËn lÉn nhau (MRA) vÒ tiªu chuÈn vsattp víi c¸c n­íc, ®Æc biÖt víi Mü, EU, NhËt... 2.2 C¬ së thùc tiÔn 2.2.1 §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ thùc tr¹ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam 2.2.1.1 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ Nh÷ng n¨m qua, viÖc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc quan t©m, c¸c Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT, Bé Th­¬ng m¹i vµ c¸c Bé ngµnh h÷u quan kh¸c chó ý, t×m nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó th¸o gì khã kh¨n, ®Çu t­, hç trî tÝch cùc cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶. C¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p chñ yÕu ®· ®­îc thùc hiÖn lµ: - Th¸ng 9/1999, ChÝnh phñ ®· phª duyÖt §Ò ¸n ph¸t triÓn rau qu¶, giai ®o¹n 1999 - 2010 cña Bé N«ng nghiÖp & PTNT lµm ®Þnh h­íng chiÕn l­îc cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt rau qu¶. §ång thêi ngµy 15/6/2000, ChÝnh phñ cã NghÞ quyÕt 09/2000/NQ qui ®Þnh chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ tiªu thô s¶n phÈm, hç trî ®Çu t­, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé n«ng d©n, c¸c chñ trang tr¹i, chñ doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¸c hîp t¸c x· vay ®ñ vèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ kinh doanh trong ®iÒu kiÖn khã ®¶m b¶o vÒ thÕ chÊp, giao quyÒn sö dông ®Êt l©u dµi 20 – 30 n¨m ®Ó n«ng d©n an t©m ®Çu t­ s¶n xuÊt, cho ­u ®·i vÒ thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch viÖc ®Çu t­ s¶n xuÊt ë c¸c vïng miÒn khã kh¨n, ¸p dông gièng c©y trång míi, tiªu thô s¶n phÈm rau qu¶ cho ng­êi n«ng d©n.v..v… - Bªn c¹nh ®ã, c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc vµ ¸p dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn rau qu¶ ®· ®­îc chó ý víi c¸c ch­¬ng tr×nh gièng vµ c«ng t¸c khuyÕn n«ng trong s¶n xuÊt trång trät, thu ho¹ch vµ b¶o qu¶n. §ång thêi, th¸ng 4/2006, Bé n«ng nghiÖp vµ PTNT ®· x©y dùng kÕ ho¹ch hµnh ®éng quèc gia vÒ vÖ sinh ATTP trong n«ng nghiÖp ®Õn n¨m 2010 víi môc tiªu ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng s¶n thùc phÈm an toµn cho ng­êi tiªu dïng, trong ®ã cã rau, qu¶. Nhê nh÷ng nç lùc nãi trªn, chóng ta ®· ®¹t ®­îc mét sè tiÕn bé ®¸ng khÝch lÖ trong ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ nh­ sau: * §èi víi s¶n xuÊt - §Õn n¨m 2007, tæng diÖn tÝch trång rau c¸c lo¹i trªn c¶ n­íc ®¹t 635,8 ngh×n ha, s¶n l­îng 9.640,3 ngµn tÊn; so víi n¨m 1999 diÖn tÝch t¨ng 175,5 ngµn ha (tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 3,61%/n¨m), s¶n l­îng t¨ng 3.071,5 ngµn tÊn (tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 7,55%/n¨m). §· h×nh thµ._.ån nh©n lùc, ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu Nguån nh©n lùc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu chñ yÕu lµ c¸c hé c«ng nh©n vµ n«ng d©n ë c¸c ®Þa ph­¬ng. Trong thêi gian tíi ®Ó ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu rau qu¶ th× viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ ph¶i triÓn khai theo c¸c h­íng sau: + VÒ ®èi t­îng ®µo t¹o: Nh÷ng ng­êi phô tr¸ch kü thuËt n«ng nghiÖp ë c¸c ®¬n vÞ lµm nßng cèt cho viÖc truyÒn t¶i kiÕn thøc míi tíi ng­êi n«ng d©n. Nh÷ng ng­êi qu¶n lý tham gia c¸c tæ chøc khuyÕn n«ng vµ nh÷ng ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt. + VÒ néi dung ®µo t¹o: Bao gåm c¸c kiÕn thøc kü thuËt vÒ trång ch¨m sãc thu ho¹ch vµ b¶o qu¶n rau qu¶, ¸p dông nh÷ng thµnh tùu míi cña c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn rau qu¶. Nh­ c«ng nghÖ gièng, c«ng nghÖ canh t¸c, c«ng nghÖ b¶o qu¶n sau thu ho¹ch, c«ng nghÖ chÕ biÕn … nh÷ng kiÕn thøc vÒ thÞ tr­êng nh­ marketing, kÕ to¸n vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh doanh. C¸c néi dung ®µo t¹o ph¶i ®­îc h­íng tíi viÖc khai th¸c nguån nh©n lùc cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, t¹o ra c¸c s¶n phÈm an toµn vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. + VÒ h×nh thøc ®µo t¹o: KÕt hîp tõ ®µo t¹o tËp trung víi ®µo t¹o ng¾n h¹n tõ 3-5 ngµy ngay t¹i c¬ së s¶n xuÊt hoÆc th«ng qua tËp huÊn ®Çu bê, x©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn, ph¸t huy c¸c h×nh thøc truyÒn t¶i kiÕn thøc khoa häc vµ c«ng nghÖ cña tæ chøc khuyÕn n«ng vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng. + ¸p dông tèt c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn n«ng vµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi bµ con n«ng d©n vïng nguyªn liÖu ®Ó bµ con yªn t©m s¶n xuÊt g¾n bã víi C«ng ty. 5. KÕt luËn vµ ý kiÕn ®Ò xuÊt 5.1 KÕt luËn N»m ë vïng nhiÖt ®íi giã mïa, ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng to lín ®Ó ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp toµn diÖn h­íng tíi môc tiªu võa tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng ë trong n­íc, võa phôc vô xuÊt khÈu. Trong nh÷ng n¨m qua, xuÊt khÈu n«ng s¶n ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc tiÕn m¹nh mÏ, song tËp trung chñ yÕu vµo c¸c s¶n phÈm th«, tû lÖ n«ng s¶n chÕ biÕn xuÊt khÈu cßn hÕt thÊp. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn g¾n víi c¸c vïng nguyªn liÖu lµ mét yªu cÇu quan träng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ë ViÖt Nam. ViÖc trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO cã t¸c ®éng ®Õn nÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam: mét sè c¬ héi më ra song c¹nh tranh t¨ng lªn ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p tÝch cùc. MÆc dï kÕt qu¶ chñ yÕu cña HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp lµ ®· ®­a lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµo khu«n khæ míi cña WTO, dï cßn ë mét møc ®é khiªm tèn. ViÖt Nam lµ n­íc cã lîi thÕ vÒ n«ng nghiÖp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ xuÊt khÈu cña mét sè mÆt hµng sÏ ®­îc t¨ng lªn nÕu nh­ phÇn lín trî cÊp cho n«ng nghiÖp cña c¸c n­íc ph¸t triÓn bÞ b·i bá vµ c¸c n­íc tu©n thñ ®óng yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp. Song, khi héi nhËp ®Çy ®ñ vµo WTO, do vÉn cßn mét sè ngµnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp, v× vËy chóng ta cÇn khÈn tr­¬ng chuÈn bÞ ®Ó cè g¾ng trî gióp c¸c doanh nghiÖp theo ®óng quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp, trong lÜnh vùc nµy Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n kh¼ng ®Þnh, n©ng cao c¹nh tranh cho hµng n«ng s¶n lµ biÖn ph¸p cèt lâi ®Ó v­ît qua th¸ch thøc. B¶o ®¶m nguyªn liÖu lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng, nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶. Bëi v× nguyªn vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè, ®iÒu kiÖn ®Çu vµo cña mäi qu¸ tr×nh chÕ biÕn. H¬n n÷a, ®èi víi ngµnh chÕ biÕn nµy, nguyªn liÖu l¹i chiÕm mét tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. B¶o ®¶m nguyªn liÖu rau qu¶ cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn theo c¸c yªu cÇu vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i còng nh­ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm sÏ gãp phÇn quan träng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi hiÖn nay. §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu ®Æt ra, ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p, tõ c«ng t¸c quy ho¹ch, hÖ thèng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ng­êi s¶n xuÊt nguyªn liÖu, còng nh­ c¸c biÖn ph¸p t¨ng c­êng thùc hiÖn tèt mèi quan hÖ liªn kÕt “4 nhµ” gi÷a nhµ n«ng, nhµ doanh nghiÖp, nhµ khoa häc vµ Nhµ n­íc. Mét trong nh÷ng t­ t­ëng chØ ®¹o trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt khÈu rau qu¶ theo “§Ò ¸n ph¸t triÓn xuÊt khÈu giai ®o¹n 2006 – 2010” cña Bé Th­¬ng m¹i ®· ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt theo QuyÕt ®Þnh sè 156/2006 Q§- TTg, môc tiªu ph¸t triÓn xuÊt khÈu rau qu¶ lµ “PhÊn ®Êu t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ lªn 600 - 700 triÖu vµo n¨m 2010, ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu b×nh qu©n giai ®o¹n 2006 - 2010 lµ 23 - 25%/n¨m vµ ®¹t kim ng¹ch kho¶ng 1000 triÖu USD vµo n¨m 2015”. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø IX vÒ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n ®· kh¼ng ®Þnh gi¶i ph¸p “g¾n n«ng nghiÖp víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn; g¾n s¶n xuÊt víi thÞ tr­êng tiªu thô; h×nh thµnh sù liªn kÕt n«ng-c«ng nghiÖp-dÞch vô ngay trªn ®Þa bµn n«ng th«n... Nh©n réng m« h×nh hîp t¸c, liªn kÕt c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ kinh tÕ hé n«ng th«n”. Cô thÓ hãa chñ tr­¬ng vµ gi¶i ph¸p nªu trªn cña §¶ng, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 80/2002/Q§-TTg ngµy 24 th¸ng 6 n¨m 2002 vÒ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tiªu thô n«ng s¶n hµng hãa th«ng qua hîp ®ång. Nh­ vËy, ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu, ®¶m b¶o chÊt l­îng nguån nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµ mét trong nh÷ng chiÕn l­îc kinh tÕ ®­îc Nhµ n­íc ta ®Æc biÖt coi träng. Qua t×m hiÓu thùc tr¹ng nguån nguyªn liÖu phôc vô cho nhµ m¸y chÕ biÕn xuÊt khÈu rau qu¶ cña n­íc ta tõ giai ®o¹n 2003 trë l¹i ®©y vµ ®Æc biÖt lµ cña C«ng ty cæ phÇn TPXK §ång Giao, chóng t«i nhËn thÊy ho¹t ®éng ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu, ®¶m b¶o chÊt l­îng nguån nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, song vÉn cßn nh÷ng tån t¹i khã kh¨n cÇn th¸o gì ®Ó ®¶m b¶o nguån nguyªn liÖu ®Ó ®¹t c«ng suÊt thiÕt kÕ cho nhµ m¸y chÕ biÕn xuÊt khÈu rau qu¶. CÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc ®Ó ®­a rau qu¶ thùc sù trë thµnh mét mÆt hµng xuÊt khÈu thÕ m¹nh cña C«ng ty cæ phÇn TPXK §ång Giao nãi riªng vµ cña ViÖt Nam nãi chung vµo cuèi n¨m 2012 ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 1 tû USD nh­ chiÕn l­îc xuÊt khÈu ®· ®Ò ra. Th«ng qua viÖc thùc hiÖn luËn v¨n nµy, chóng t«i ®· gãp phÇn hÖ thèng ho¸ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ vïng nguyªn liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ nãi chung, C«ng ty cæ phÇn TPXK §ång giao nãi riªng. LuËn v¨n còng ®· lµm s¸ng tá sù cÇn thiÕt vÒ ph¸t triÓn s¶n xuÊt rau qu¶ ViÖt Nam nãi chung vµ C«ng ty cæ phÇn TPXK §ång Giao nãi riªng trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Qua ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vïng nguyªn liÖu vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn cña C«ng ty thêi gian qua chóng t«i nhËn thÊy mÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p quyÕt liÖt, ®a d¹ng linh ho¹t nh­ng C«ng ty vÉn ch­a cã ®ñ nguyªn liÖu cho nhµ m¸y chÕ biÕn ho¹t ®éng vµ nhµ m¸y chÕ biÕn vÉn ho¹t ®éng ë møc c«ng suÊt thÊp so víi thiÕt kÕ. LuËn v¨n còng ®· ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn viÖc cung cÊp nguyªn liÖu vµ h×nh thµnh vïng nguyªn liÖu cña C«ng ty trong thêi gian qua. Thùc tÕ nghiªn cøu cho thÊy, cã nhiÒu nguyªn nh©n ¶nh h­ëng ®Õn viÖc cung cÊp nguyªn liÖu cho C«ng ty nh­ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ gi¸ nguyªn liÖu cßn thÊp vµ ch­a æn ®Þnh, n¨ng suÊt c©y trång cßn thÊp do chÊt l­îng c©y gièng, chÊt l­îng ®Êt còng nh­ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p khuyÕn n«ng ch­a thËt tèt. Trªn c¬ së ®ã, luËn v¨n còng ®· chØ ra nh÷ng ­u ®iÓm, tån t¹i trong ho¹t ®éng ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ më réng vïng nguyªn liÖu cña C«ng ty cæ phÇn TPXK §ång Giao thêi gian qua, tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m æn ®Þnh vµ ®¸p øng ®ñ nguyªn liÖu cho C«ng ty ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong nh÷ng n¨m tíi tr­íc nh÷ng triÓn väng vµ th¸ch thøc cña tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nh­ vËy kÕt qu¶ cña luËn v¨n ®­a ra doanh thu cña C«ng ty tõ n¨m 2008 ®Õn 2012 lµ: N¨m 2008 ®¹t 17,58 triÖu USD; n¨m 2009 ®¹t 18,37 triÖu USD; n¨m 2010 ®¹t 18,99 triÖu USD; n¨m 2011 ®¹t 20,4 triÖu USD vµ n¨m 2012 ®¹t 21,76 triÖu USD. T­¬ng ®­¬ng víi tû lÖ phÇn tr¨m ®¹t ®­îc so víi c«ng suÊt thiÕt kÕ: N¨m 2008 ®¹t 72,2%; n¨m 2009 ®¹t 74,7%; n¨m 2010 ®¹t 77,02%; n¨m 2011 ®¹t 84,02%; n¨m 2012 ®¹t 94,4% so víi c«ng suÊt thiÕt kÕ cña nhµ m¸y. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ doanh thu nh­ trªn th× vïng nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y chÕ biÕn cña c«ng ty gåm cã 14 lo¹i rau vµ qu¶ c¸c lo¹i: N¨m 2008 lµ 59.229 tÊn; n¨m 2009 lµ 60.669 tÊn; n¨m 2010 lµ 61.796 tÊn; n¨m 2011 lµ 64.092 tÊn; n¨m 2012 lµ 66.269 tÊn nguyªn liÖu rau qu¶ c¸c lo¹i. Hy väng r»ng trong thêi gian tíi, víi sù nç lùc cña C«ng ty cæ phÇn thùc phÈm xuÊt khÈu §ång Giao, tranh thñ thuËn lîi, thêi c¬, kÕt hîp víi sù hç trî thiÕt thùc tõ phÝa Nhµ n­íc sÏ ®­a s¶n phÈm chÕ biÕn rau qu¶ thùc sù trë thµnh mét mÆt hµng xuÊt khÈu thÕ m¹nh cña C«ng ty. Kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi víi thÞ tr­êng ngµy cµng ®­îc më réng vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. 5.2 KiÕn nghÞ ®Ò xuÊt * §èi víi C«ng ty thùc phÈm xuÊt khÈu §ång Giao. - Qui ho¹ch nh÷ng vïng chuyªn canh, lµm c¬ së ®Ó ®Þnh râ ®Þa chØ cho viÖc øng dông khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn cho s¶n xuÊt. - ¸p dông kü thuËt míi tiªn tiÕn ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ s¶n l­îng nh­: nhµ kÝnh, nhµ l­íi, gièng míi, qui tr×nh canh t¸c míi tiªn tiÕn v.v.. - Cã chÝnh s¸ch, chñ tr­¬ng cô thÓ ®Ó h×nh thµnh c¸c m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt rau qu¶ cã hiÖu qu¶. - Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn g¾n víi vïng nguyªn liÖu - Cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p trong viÖc thu mua n«ng s¶n phÈm nh»m ®¶m b¶o lîi Ých cña ng­êi n«ng d©n ®Ó chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, t¹o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña c¸c vïng nguyªn liÖu tËp trung s¶n xuÊt hµng ho¸. - Cã chÝnh s¸ch ­u ®·i vµ tr¶ l­¬ng cho ban chØ ®¹o s¶n xuÊt ë c¸c HTX mµ C«ng ty ký hîp ®ång víi sè l­îng lín * §èi víi Nhµ n­íc Nhµ n­íc cã biÖn ph¸p ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ kinh tÕ s¶n xuÊt, xuÊt khÈu rau qu¶ ®ång thêi víi viÖc nhµ n­íc hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho rau qu¶ xuÊt khÈu; th­ëng xuÊt khÈu ®èi víi nhiÒu mÆt hµng rau qu¶ míi xuÊt khÈu ®Ò nghÞ gi¶m thuÕ VAT ®èi víi s¶n phÈm rau qu¶ chÕ biÕn khi tiªu thô ë thÞ tr­êng trong n­íc. Cho c¸c hé n«ng d©n vay vèn ®Ó ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu cung cÊp cho c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn. - Hç trî x©y dùng h¹ tÇng c¬ së: ®Êt ®ai canh t¸c, ®­êng x¸, t­íi tiªu, c¸c trung t©m giao dÞch, c¸c kho l¹nh b¶o qu¶n... - Hç trî c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu rau qu¶ vÒ gièng, vèn, c¬ së h¹ tÇng kü thuËt. V× ®©y lµ doanh nghiÖp ®· gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho phÇn lín lao ®éng lµ bµ con n«ng d©n ®Ó hä cã viÖc lµm vµ thu nhËp æn ®Þnh. - Nhµ n­íc cÇn quy ®Þnh c¬ quan cã thÈm quyÒn ®Ó thÈm ®Þnh vµ sö lý vi ph¹m vÒ tiªu chuÈn chÊt l­îng n«ng s¶n khi thùc hiÖn hîp ®ång. - §Ò nghÞ Nhµ n­íc cã chÕ tµi xö ph¹t vi ph¹m hîp ®ång vµ giao nhiÖm vô cho c¬ quan Nhµ n­íc (cÊp nµo) xö lý, gi¶i quyÕt Hy väng r»ng, nÕu nh÷ng kiÕn nghÞ trªn ®­îc triÓn khai tèt sÏ t¹o ra b­íc ®ét ph¸, gãp phÇn kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vÒ nguyªn liÖu rau qu¶ cho nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶ cña C«ng ty cæ phÇn TPXK §ång Giao. Dứa Queen Victoria 500ha Măng 200ha Dứa Cayen xuất khẩu 3000 ha Vải 500 ha Ngô rau 500 ha , Ngô ngot 500 ha Lạc tiên Măng bát độ Cà chua Dây chuyền nước dứa cô đặc Xưởng chế biến các sản phẩm đóng hộp Xưởng chế biến vải hộp Đóng gói sản phẩm cô đặc Dây chuyền đông lạnh Kho đồ hộp Nước Lạc tiên Nước Dứa Ngô ngọt Nấm mỡ cả quả đóng hộp Dưa chuột đóng lọ Vải quả Dứa khoanh hộp Đậu quả tươi Tµi liÖu tham kh¶o Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (1999), ®Ò ¸n ph¸t triÓn rau, qu¶ vµ hoa c©y c¶nh thêi kú 1999-2010, Hµ Néi Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (2007), Sè: 52.2007.Q§-BNN V.v Phª duyÖt quy ho¹ch ph¸t triÓn rau qu¶ vµ hoa c©y c¶nh ®Õn n¨m 2010, tÇm nh×n 2020 , Hµ Néi Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (1999), Dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt døa giai ®o¹n 1999-2010, Hµ Néi NguyÔn §¨ng B»ng (2002), ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n-B¾c trung bé theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi. Ph¹m V¨n Biªn (2003) Tiªu thô n«ng s¶n cho n«ng d©n – nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt khi thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 80.2002.Q§-TTg , Kü thuËt qu¶n lý, N«ng nghiÖp vµ PTNT, sè 8.2003 §ç Kim Chung (1999) N«ng th«n vµ ph¸t triÓn n«ng th«n d­íi t¸c ®éng cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, T¹p chÝ Kinh tÕ, Hµ Néi §ç Kim Chung (2000), X©y dùng vµ viÕt dù ¸n ph¸t triÓn, Trung t©m ViÖn c«ng nghÖ Ch©u ¸ t¹i ViÖt Nam. Ph¹m V¨n Kh«i (2007), Gi¸o tr×nh ph©n tÝch chÝnh s¸ch N«ng nghiÖp, NXB §H kinh tÕ Quèc d©n, Hµ Néi. Ph¹m V©n §×nh (2005) Gi¸o tr×nh ChÝnh s¸ch n«ng nghiÖp, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi §­êng Hång DËt (2003), C©y døa vµ kü thuËt trång, NXB Lao ®éng – x· héi, Hµ Néi. §­êng Hång DËt, Phan ThÞ NguyÖt Minh (2001), Thanh Niªn lµm kinh tÕ trang tr¹i, NXB Thanh Niªn, Hµ Néi Hoµng Hïng (1999), PRA, vµ PLA, C«ng cô h÷u hiÖu ®Ó céng ®ång tham gia vµo ph¸t triÓn n«ng th«n: Kinh nghiÖm rót ra tõ viÖc ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh thuû lîi nhá ë Qu¶ng B×nh, Chuyªn ®Ò TiÕn sü khoa häc kinh tÕ, §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi. NguyÔn Ngäc HuyÒn (2003), Gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn Kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n, T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ PTNT sè 4.2003. NguyÔn §×nh Hîi (2003), Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh tiªu thô s¶n phÈm cña trang tr¹i ë n­íc ta hiÖn nay, T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ PTNT, sè 5.2003. Huy Hoµng (2004), T¨ng søc c¹nh tranh cho rau qu¶, n©ng cao n¨ng lùc b¶o qu¶n, chÕ biÕn sau thu ho¹ch, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 63 – 4.2004. TrÇn V¨n HiÕu (2002), Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ hé N«ng d©n: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ PTNT, sè 10.2002. Ng« §×nh Giao (1996), Ph¸t triÓn m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp vµ chÕ biÕn thùc phÈm ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, NXB Khoa häc vµ kü thuËt. Vò Träng Kh¶i (2003), Liªn kÕt bèn nhµ, n¨ng lùc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hµng ho¸, T¹p chÝ qu¶n lý N«ng nghiÖp vµ PTNT, sè 1.2003 §inh Cao Khuª (2008) Ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu c©y mÇu phôc vô chÕ biÕn xuÊt khÈu, Tµi liÖu Héi nghÞ kh¸ch hµng cung cÊp nguyªn liÖu.Ninh B×nh §inh Cao Khuª (2008) Phæ biÕn quy tr×nh kü thuËt canh t¸c mét sè c©y mÇu lµm nguyªn liÖu phôc vô xuÊt khÈu, Tµi liÖu Phæ biÕn kü thuËt víi kh¸ch hµng cung cÊp nguyªn liÖu. Ninh B×nh Vò §¾c Khang (2006, 2007) C¸c Hîp ®ång trång vµ b¸n s¶n phÈm rau qu¶ cña C«ng ty TPXK §ång Giao víi c¸c kh¸ch hµng. Ninh B×nh Vò §¾c Khang (2008) Hîp ®ång giao kho¸n sö dông ®Êt vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, mÆt n­íc nu«i trång thuû s¶n cña C«ng ty TPXK §ång Giao víi bªn nhËn kho¸n. Ninh B×nh. NguyÔn ThÞ NhÉn (1995), Nghiªn cøu nh©n nhanh gièng døa Cayenne b»ng kü thuËt nu«i cÊy invitro, LuËn ¸n Th¹c sü Khoa häc N«ng nghiÖp. NguyÔn V¨n Nghiªm, Lª §×nh Danh (1997), Nghiªn cøu mét sè biÖn ph¸p kü thuËt thóc ®Èy sinh tr­ëng cña c©y døa Cayenne trong gia ®×nh v­ên ­¬m, T¹p chÝ Khoa häc kü thuËt Rau – Hoa – Qu¶, sè 2.1997. NguyÔn ThÞ Kim Thu, NguyÔn Kh¾c Anh (1996) Nh©n gièng døa Cayenne b»ng ph­¬ng ph¸p cÊy m« tÕ bµo thùc vËt, B¸o c¸o kÕt qu¶ ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, ViÖn nghiªn cøu rau qu¶ Hµ Néi. TrÇn ThÕ Tôc, Vò M¹nh H¶i (1996), Kü thuËt trång døa, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi. TrÇn ThÕ Tôc, Vò M¹nh H¶i (1997), Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c©y døa Cayenne phôc vô chÕ biÕn ®å hép ë MiÒn B¾c ViÖt Nam, T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm,, sè 6.1997. Phßng N«ng nghiÖp ThÞ x· Tam §iÖp, TØnh Ninh B×nh (2006) B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt døa nguyªn liÖu cña C«ng ty cæ phÈn thùc phÈm XK §ång Giao. Phßng Thèng kª TX Tam §iÖp, TØnh Ninh B×nh (2006), Sè liÖu thèng kª. Thñ t­íng ChØnh phñ (2007) QuyÕt ®Þnh sè 69.2007.Q§-TTg vÒ viÖc phª duyÖt §Ò ¸n ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m s¶n trong c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®Õn 2010 vµ ®Þnh h­íng ®Õn n¨m 2020 do Thñ t­íng ChÝnh phñ ban hµnh. Hµ Néi Thñ t­íng ChØnh phñ (2002) QuyÕt ®Þnh sè 80.2002.Q§-TTg ngµy 24.6.2002 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tiªu thô n«ng s¶n hµng hãa th«ng qua hîp ®ång. Hµ Néi §Ëu Quang Vinh (2004), LuËn v¨n Th¹c sü, Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu døa ë HuyÖn Quúnh L­u TØnh NghÖ An, Hµ Néi Phô lôc 1: TÝnh gi¸ thµnh 01 kg døa cayenne Sè TT Kho¶n môc §VT Sè l­îng §¬n gi¸(®ång) Thµnh tiÒn(®ång) I Chi phÝ trång míi 22.834.400 1 TiÒn lµm ®Êt ha 1 4.500.000 4.500.000 2 L©n Ninh B×nh kg 1.000 1.500 1.500.000 3 C«ng trång míi c«ng 40 35.000 1.400.000 4 Gièng chåi 60.000 200 12.000.000 5 L·i 18 th¸ng (thu ho¹ch) ®ång 3.434.400 II VËt t­ 23.674.720 1 §¹m urª kg 1.400 6.800 9.520.000 2 Ka li kg 1.000 7.200 7.200.000 3 L©n Ninh B×nh kg 500 1.500 750.000 4 Alliete kg 2 300.000 600.000 5 V«i to¶ kg 1.000 1.500 1.500.000 6 §Êt ®Ìn kg 75 10.000 750.000 7 Níc sö lý døa m3 4 50.000 200.000 8 L·i 12 th¸ng (thu ho¹ch) 2.754.720 9 Phßng hé vËt rÎ 400.000 III Ch¨m sãc, sö lý 11.571.200 1 Lµm cá (6 lÇn x 20 c«ng) c«ng 120 35.000 4.200.000 2 Bãn thóc 4 lÇn c«ng 24 40.000 960.000 3 C«ng sö lý døa c«ng 40 40.000 1.600.000 4 C«ng thu ho¹ch c«ng 35 80.000 2.800.000 5 C«ng b¶o vÖ s¶n phÈm TÊn 30 40.000 1.200.000 6 L·i tiÒn c«ng 10 th¸ng c«ng 811.200 IV TiÒn thuÕ, phÝ qu¶n lý 2.500.000 1 ThuÕ, phÝ qu¶n lý 3 n¨m 2.500.000 Tæng céng c¸c chi phÝ 60.580.320 Tæng s¶n l­îng trªn 1 ha Kg 50.000 Gi¸ thµnh 1 kg døa nguyªn liÖu ®/kg 1.212 Gi¸ døa nguyªn liÖu C«ng ty thu mua ®/kg 1.500 TiÒn l·i trªn 1 ha døa 14.419.680 Phô lôc 2: TÝnh gi¸ thµnh 01 kg d­a chuét Sè TT Kho¶n môc §V Sè l­îng §¬n gi¸(®ång) Thµnh tiÒn(®ång) I Chi phÝ trång míi 5.110.000 1 TiÒn lµm ®Êt ha 1 1.400.000 1.400.000 3 C«ng trång míi c«ng 10 35.000 350.000 4 Gièng kg 0,7 4.800.000 3.360.000 II VËt t­, tiÒn c«ng ch¨m sãc 14.201.000 1 §¹m urª kg 270 6.800 1.836.000 2 Ka li kg 200 7.200 1.440.000 3 L©n Ninh B×nh kg 550 1.500 825.000 5 V«i to¶ kg 500 1.500 750.000 6 Ph©n chuång TÊn 10 300.000 3.000.000 7 N­íc t­íi m3 4 50.000 200.000 8 Thuèc b¶o vÖ thùc vËt 700.000 9 TiÒn c«ng ch¨m sãc,thu ho¹ch c«ng 90 35.000 3.150.000 10 Lµm giµn 2.000.000 11 L·i 1,5 th¸ng (®Õn thu ho¹ch) 300.000 Tæng céng c¸c chi phÝ 19.311.000 Tæng s¶n l­îng 1 ha Kg 14.000 Gi¸ thµnh 1 kg d­a nguyªn liÖu ®/kg 1.379 Gi¸ d­a nguyªn liÖu C«ng ty thu mua ®/kg 2.500 TiÒn l·i trªn 1 ha d­a chuét 15.689.000 Phô lôc 3: TÝnh gi¸ thµnh 01 kg ng« ngät Sè TT Kho¶n môc §VT Sè l­îng §¬n gi¸(®ång) Thµnh tiÒn(®ång) I Chi phÝ trång míi 5.110.000 1 TiÒn lµm ®Êt ha 1 1.400.000 1.400.000 3 C«ng trång míi c«ng 10 35.000 350.000 4 Gièng kg 0,7 4.800.000 3.360.000 II VËt t­, tiÒn c«ng ch¨m sãc 14.201.000 1 §¹m urª kg 270 6.800 1.836.000 2 Ka li kg 200 7.200 1.440.000 3 L©n Ninh B×nh kg 550 1.500 825.000 5 V«i to¶ kg 500 1.500 750.000 6 Ph©n chuång TÊn 10 300.000 3.000.000 7 N­íc tíi m3 4 50.000 200.000 8 Thuèc b¶o vÖ thùc vËt 700.000 9 C«ng ch¨m sãc, thu ho¹ch c«ng 90 35.000 3.150.000 10 Lµm giµn 2.000.000 11 L·i 1,5 th¸ng (thu ho¹ch) 300.000 Tæng céng c¸c chi phÝ 19.311.000 Tæng s¶n l­îng trªn 1 ha Kg 14.000 Gi¸ thµnh 1 kg ng« nguyªn liÖu ®/kg 1.379 Gi¸ ng« nguyªn liÖu C«ng ty mua ®/kg 2.500 TiÒn l·i trªn 1 ha ng« 15.689.000 Phô lôc 4: quy tr×nh kü thuËt trång døa cayenne I. §iÒu kiÖn sinh th¸i Døa cayene sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn tèt trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é tõ 20 - 300c l­îng m­a hµng n¨m tõ 1.200mm -2000 mm ®é Èm kh«ng khÝ 75% ®Õn 80% §Êt phï hîp cho døa cayenne cã ®é PH lµ 4,5 – 5,5, tû lÖ mïn trong ®Êt > 1 % cã tÇng canh t¸c dÇy trªn 30 cm, ®é dèc thÝch hîp tõ 50 – 100 c¸c lo¹i ®Êt vµng , ®á, trªn xa th¹ch, phiÕn th¹ch hoÆc trªn nÒn ®Êt phï xa cæ, nÕu ®Êt dèc chó ý chèng sãi mßn, nÕu ®Êt b»ng khi trång døa ph¶i lªn liÕp. II. Kü thuËt trång døa Cayenne Lµm ®Êt: Sau thêi gian c¶i t¹o, hoÆc lu©n canh c¸c c©y trång kh¸c nh­ mÝa, ng« hoÆc ®Êt ph¸ b¹ch ®µn, keo,… cÇy bõa kü s¹ch cá, cÇy s©u 20 – 25cm ( cµy 2 lÇn, bõa 4 lÇn) cÇy bõa lÇn sau vu«ng gãc hoÆc chÐo gãc víi lÇn tr­íc ®Ó ®¶m b¶o ®Êt kh«ng bÞ lái (tïy theo ®Þa h×nh quyÕt ®Þnh ®é chÐo gãc cÇy bõa). Bõa ®¶m b¶o ®é ph¼ng ®ång ®Òu sau ®ã tiÕn hµnh cÇy r¹ch hµng tuú theo mËt ®é trång ®Ó x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch hµng. MËt ®é kho¶ng c¸ch: §èi víi døa Cayenne trång mËt ®é 55.000 hoÆc 60.000 chåi/ha. MËt ®é (chåi) kho¶ng c¸ch (cm) 55.000 60.000 MÐp hai hµng kÐp MÐp hai hµng ®¬n Hai c©y 80 40 32 – 35 70 40 30 Chän chåi vµ ph©n lo¹i chåi Lo¹i chåi Lo¹i 1 Lo¹i 2 Chåi n¸ch Träng l­îng §é dµi ®· c¾t bít ngän l¸ 300- 450 gam 35 cm 200 - < 300 gam Chåi cuèng Träng l­îng §é dµi 200 – 300 gam trªn 20 cm Chåi ngän Träng l­îng §é dµi 200 – 300 gam trªn 20 cm Chän chåi vµ ph©n lo¹i chåi: chän chåi khoÎ m¹nh kh«ng s©u bÖnh, ®Ønh sinh tr­ëng cßn nguyªn vÑn, kh«ng dËp n¸t, chän chåi cïng lo¹i cã kÝch th­íc vµ träng l­îng t­¬ng tù nhau ®Ó trång (tr¸nh t×nh tr¹ng chåi to, chåi nhá trång lÉn lén) Cã thÓ xö lý chåi chèng thèi nân døa tr­íc khi trång b»ng c¸c lo¹i thuècBenlat nång ®é 0,3% hoÆc Allitlel 80WP nång ®é 0,25% ng©m gèc chåi trong dung dÞch thuèc 5 phót sau ®Ó r¸o n­íc míi trång. C¸ch trång: R¹ch hµng theo kho¶ng c¸ch trªn, r¶i ph©n lãt vµo r·nh, dïng bay ®µo hè, ®Æt c©y vun ®Êt vµo gèc Ên chÆt xung quanh gèc (kh«ng ®Ó ®Êt vµo nân døa) Ph©n bãn vµ l­îng ph©n bãn Bãn lãt: Bãn v«i c¶i t¹o ®Êt tr­íc khi bõa lÇn cuèi cïng, mçi ha bãn tõ 1000 ®Õn 1500 kg v«i to¶ Bãn lãt ph©n l©n: 1000 kg Bãn ph©n h÷u c¬ vi sinh 1000 kg Vµo vô hÌ thu kÕt hîp bãn 200 kg Kali/ha + 200 kg §¹m urª/ha c¸c lo¹i ph©n trén ®Òu r¶i ph©n vµo r·nh ®· r¹ch vµ ®­îc lÊp kÝn khi trång døa Bãn thóc: Sè ph©n cßn l¹i chia 4 lÇn ®Ó bãn, l­îng bãn t¨ng dÇn theo sù sinh tr­ëng cña c©y lo¹i ph©n vµ sè l­îng bãn cho 1 c©y/ 1 vô : 10gam N, 5 gam P205, 15 gam K20 nguyªn chÊt t­¬ng øng (21,7 gam §¹m urª, 29,5 gam l©n, 15 gam kali) * B¶ng l­îng ph©n bãn cho Døa Cayenne ë c¸c mËt ®é kh¸c nhau Ph©n bãn §VT MËt ®é 55.000 MËt ®é 60.000 §¹m Urª 46% L©n nung ch¶y 17% Kali 60% H÷u c¬ vi sinh V«i to¶ kg kg kg kg kg 1.200 1.600 1.400 1.000 1.000 1.300 1.800 1.500 1.000 1.000 (®èi víi c©y døa nªn dïng §¹m sun ph¸t 21%, sè l­îng Sun ph¸t lµ 2.400 kg/ha;) * L­îng ph©n bãn vµ sè lÇn bãn cho døa caynne (mËt ®é 55.000) Ph©n bãn Tæng L­îng (kg) Bãn lãt (kg) Bãn thóc L1 L2 L3 L4 §¹m Urª 46% L©n nung ch¶y 17% Kali 60% H÷u c¬ vi sinh V«i to¶ 1.200 1.600 1.400 1.000 1.000 200 1200 200 1000 1000 150 300 200 300 300 400 300 350 300 Ch¨m sãc døa cayenne Sau khi trång míi kiÓm tra nÕu c©y ®æ nghiªng ph¶i dùng l¹i, nÕu cã c©y chÕt ph¶i chän chåi ®óng nh­ chåi trång dÆm l¹i ngay. Trong thêi gian sinh tr­ëng v­ên døa lu«n s¹ch cá, tuyÖt ®èi kh«ng ®Ó cá chôp døa. KÕt hîp sau c¸c lÇn lµm cá nÕu gÆp m­a bãn thóc ph©n cho døa, khi bãn ph©n ph¶i lÊp kÝn ph©n tr¸nh sù bèc h¬i cña ph©n, bãn ph©n lÇn cuèi ph¶i kÕt thóc tr­íc xö lý 50 – 60 ngµy. Phßng trõ s©u bÖnh - BÖnh thèi nân : §Êt trång Døa ph¶i lu©n canh, c¶i t¹o vµ xö lý chåi gièng tr­íc khi trång (nh­ phÇn chän gièng). NÕu xuÊt hiÖn bÖnh ph¶i phßng trõ kÞp thêi b»ng c¸c lo¹i thuèc nh­ Maneb 0,5% phun 3 – 4 lÇn c¸ch nhau 10 ngµy víi l­îng 800 – 1000 lÝt/ha hoÆc allicte 0,2% phun 2-3 lÇn Bä h¹i rÔ: phßng bä h¹i rÔ b»ng ph­¬ng ph¸p dïng Texphephot gi¶i ®Òu vµo ruéng l­îng 60 kg/ha tr­íc khi trång. Khi xuÊt hiÖn s©u non bãn xung quanh gèc døa b»ng lo¹i thuèc lindafor 2 kg/ha hoÆc Mocap 9 lÝt/ha RÖp s¸p: M«i giíi truyÒn bÖnh vi rót hÐo xanh cho døa khi xuÊt hiÖn rÖp phun parathion nång ®é 0,15% hoÆc Bassa 0,2% hoÆc Padan 0,1% liÒu l­îng 800 lÝt/ha Chèng chuét ph¸ ho¹i: Th­êng xuyªn ®¸nh bÉy, ®¸nh b¶ ng¨n chÆn kÞp thêi, khi cã qu¶ dïng ®Êt ®Ìn r¶i xua ®uæi chuét kh«ng ph¸ qu¶. Chèng r¸m n¾ng: Dïng cá, r¬m che ¸nh n¾ng kh«ng chiÕu vµo qu¶, hoÆc buéc l¸ xung quanh qu¶ døa, bãn c©n ®èi ®¹m, l©n, kali vµ vun gèc tr¸nh c©y nghiªng ®æ. Xö lý døa cayenne Tiªu chuÈn c©y xö lý, c©y trång ®­îc 10 – 12 th¸ng tuæi ( Tuú theo lo¹i chåi trång vµ thêi vô trång) l¸ to b¶n vµ dÇy, l¸ Døa cã chiÒu dµi tõ 1m trë lªn, sè l¸ trªn c©y ®¹t 35 l¸ – 38 l¸ Xö lý døa cayenne cã 2 lo¹i ho¸ chÊt: B»ng ®Êt ®Ìn hoÆc Ethrel Xö lý b»ng ®Êt ®Ìn cã 2 Ph­¬ng ph¸p Mét lµ : - Sö lý ­ít dïng ®Êt ®Ìn tèt hoµ víi n­íc nång ®é 0,5% ®Õn 1% (tõ 500 gam – 1000 gam hoµ 100 lÝt n­íc) rãt mçi nân 40 ml dung dÞch. C¸ch 2-3 ngµy xö lý lÇn thø 2, nång ®é nh­ lÇn 1 tû lÖ ra hoa 90%. Nªn xö lý vµo buæi chiÒu khi kh«ng cßn ¸nh s¸ng mÆt trêi ®Õn 20 – 21 giê (tr¸nh xö lý khi cã c­êng ®é ¸nh s¸ng m¹nh , nÕu gÆp m­a ph¶i xö lý l¹i) Chó ý: Pha ®Êt ®Ìn víi n­íc dÔ g©y næ nªn dông cô pha ph¶i tèt, l­îng n­íc ®Ó pha =2/3 dung tÝch cña dông cô pha Hai lµ: Xö lý kh«: lîi dông n­íc trong nân bá mçi nân 1 h¹t ®Êt ®Ìn (cã träng l­îng tõ 2 ®Õn 3 gam) tû lÖ ra hoa 85 – 90% Xö lý b»ng thuèc Ethrel - Hoµ 20 – 30 ml thuèc Ethrel + 10 lÝt n­íc l· + 20 gam §¹m Ure khuÊy ®Òu, rãt vµo mçi nân 30 – 40 ml dung dÞch ®· pha. Sau 2 –3 ngµy xö lý l¹i nh­ lÇn ®Çu (nÕu xö lý sau 2 giê gÆp m­a kh«ng ph¶i xö lý l¹i) Thu ho¹ch: Sau 5 – 6 th¸ng tõ khi xö lý døa cayenne cã thÓ thu ho¹ch, th­êng ph¶i thu chän 2- 3 lÇn * Tiªu chuÈn Døa qu¶ chÕ biÕn N­íc døa c« ®Æc: Døa chÝn vá qu¶ cã mÇu vµng tõ 1/3 trë lªn ®Õn chÝn toµn phÇn. Døa kh«ng s©u bÖnh vµ chuét khoÐt Døa kh«ng dËp n¸t, kh«ng óngvµ kh«ng r¸m n¾ng. * Tiªu chuÈn Døa qu¶ chÕ biÕn §å hép: Døa chÝn tõ 1 ®Õn 2 hµng m¾t C¾t1/3 phÝa trªn (Tõ gèc chåi ngän trë xuèng), ruét qu¶ cã mÇu vµng. Døa kh«ng s©u bÖnh vµ chuét khoÐt Døa kh«ng dËp n¸t, kh«ng óngvµ kh«ng r¸m n¾ng. Tiªu chuÈn ph©n lo¹i qu¶ (®· bÎ chåi ngän vµ cuèng qu¶) Lo¹i 1 tõ 1,0 kg trë lªn Lo¹i 2 tõ 0,8 kg ®Õn d­íi 1,0 kg Lo¹i 3 tõ 0,5 kg ®Õn d­íi 0,8 kg Ch¨m sãc døa cayenne sau thu ho¹ch vô 1 Sau khi thu qu¶ vô 1, tiÕn hµnh lµm cá, bãn ph©n ®Ó nu«i c©y thu qu¶ ( ë nh÷ng c©y khi xö lý kh«ng ra, vµ c©y kh«ng ®ñ tiªu chuÈn xö lý vµ nu«i c©y lÊy chåi chuyÓn vô 2) Chåi cßn l¹i t¸ch ®Ó trång míi. Yªu cÇu c¸c chñ hé trång døa nghiªm chØnh chÊp hµnh quy tr×nh nµy. gi¸m ®èc C«ng ty Phô lôc 5 PhiÕu ®iÒu tra Ng­êi ®iÒu tra: Ninh §øc Hïng I/ Th«ng tin chung vÒ hé 1/ Hä vµ tªn chñ hé: ……………………………… Giíi tÝnh: ………………. Tuæi: …………………………………………….. Tr×nh ®é v¨n ho¸: …….. §Þa chØ: Th«n: …………………….X·: ……………….… HuyÖn: …………………… 2/ Lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña hé: ThuÇn n«ng: ……………………………………………………………. Chuyªn ngµnh nghÒ dÞch vô: …………………………………………… Kiªm ngµnh nghÒ: ……………………………………………………… 3/ §iÒu kiÖn kinh tÕ cña hé: ………………………………………………….. 4/ Sè nh©n khÈu cña hé: ……………………………………………………… 5/ Sè lao ®éng: Trong tuæi ………………….. Ngoµi tuæi……………………. 6/ §Êt ®ai: Tæng diÖn tÝch ®Êt (ë + V­ên + canh t¸c) …………………m2 Trong ®ã ®Êt canh t¸c ………………………………………….. m2 §Êt canh t¸c ®­îc chia ra: …………… m2, ®Êt thuª m­ín ……m2 7/ Tæng sè vèn ®Çu t­ cho s¶n xuÊt b×nh qu©n n¨m …………………………. Vèn cay ng©n hµng ………………………………………………………… Vèn vay t­ nh©n ………………………………………………………….. Vèn tù cã cña gia ®×nh …………………………………………………… 8/ C«ng cô s¶n xuÊt chÝnh cña hé ……………………………………………. C«ng cô th« s¬: ………………………………………………………… M¸y mãc ……………………………………………………………….. 9/ Hé ®· ®­îc tham gia tËp huÊn vÒ kü thuËt ch­a ? …………………………. II/ T×nh h×nh s¶n xuÊt c¸c lo¹i rau qu¶ 2.1 T×nh h×nh chung - Hé trång rau, qu¶ tõ n¨m nµo ? …………………………………………….. - Gièng rau, qu¶ ®ang trång, Tuæi cña c©y ë n¨m thø mÊy …………………… - §èi víi c©y kinh doanh……………………………………………………… ChØ tiªu §VT Gièng c©y trång Ghi chó Trong n­íc NhËp ngo¹i 1. DiÖn tÝch c©y kinh doanh Ha 2. Thêi gian cho thu ho¹ch Th¸ng 3. N¨ng suÊt TÊn/ha 4. MËt ®é trång C©y 2.2 Chi phÝ s¶n xuÊt C¸c kho¶n chi phÝ Khèi l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn §VT Tù SX Mua ngoµi I/ Chi phÝ vËt chÊt 1. Gièng 2. Ph©n bãn - Ph©n chuång - §¹m - L©n - Kali - Thuèc BVTV II/ Chi phÝ dÞch vô Lµm ®Êt T­íi III/ Chi phÝ lao ®éng Lµm ®Êt Trång cÊy Ch¨m sãc Thu ho¹ch IV/ KhÊu hao TSC§ V/ ThuÕ sö dông ®Êt VI/ Chi phÝ kh¸c Mét sè c©u hái më réng Theo «ng (bµ) trång c©y nguyªn liÖu (døa, l¹c tiªn, d­a chuét, ng«…) cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n g× ? * ThuËn lîi: - §iÒu kiÖn tù nhiªn (®Êt, n­íc, khÝ hËu) [ ] - DÔ trång [ ] - Tèn Ýt c«ng [ ] - DÔ b¸n [ ] - Kh¸c [ ] * Khã kh¨n - Khã b¶o qu¶n [ ] - Gi¸ kh«ng æn ®Þnh [ ] - Gièng [ ] - Kh¸c [ ] 2. Thêi gian tíi «ng (bµ) cã muèn më réng thªm DT s¶n xuÊt kh«ng - Cã [ ] - Kh«ng [ ] 3. NÕu kh«ng v× sao ? - ThiÕu vèn [ ] - ThiÕu lao ®éng [ ] - ThiÕu th«ng tin [ ] - ThiÕu kü thuËt [ ] - L·i suÊt kh«ng cao (ch­a ®¸p øng) [ ] - Kh¸c [ ] 4. Môc ®Ých trång c©y nguyªn liÖu cña «ng (bµ) lµ g× ? - KiÕm lêi [ ] - TËn dông ®Êt [ ] - TËn dông lao ®éng [ ] - Kh¸c [ ] 5. ¤ng (bµ) cã tham gia líp khuyÕn n«ng nµo kh«ng ? - Cã [ ] - Kh«ng [ ] III/ T×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm n¨m 200… 1. Gia ®×nh th­êng b¸n cho ai ? ë ®©u ? - Ng­êi thu gom [ ] t¹i nhµ [ ] - Ng­êi trung gian [ ] t¹i ruéng [ ] - Ng­êi bu«n [ ] t¹i n¬I thu gom [ ] - Nhµ m¸y (C«ng ty) [ ] T¹i nhµ m¸y (C«ng ty) [ ] - Ngoµi chî tù do [ ] ë chî [ ] 2. KÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm cña hé n¨m 200… Tªn s¶n phÈm Thêi gian b¸n (th¸ng nµo) Khèi l­îng (kg) Gi¸ b¸n (®ång) B¸n cho ai Døa qu¶ V¶i qu¶ NÊm Mì Ng« ngät Ng« rau D­a chuét L¹c tiªn Cµ chua …………. Theo «ng (bµ) c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ b¸n lµ g× ? - Gièng [ ] - ChÊt l­îng s¶n phÈm [ ] - Mïa vô [ ] - Kh¸c [ ] 4. Nguyªn nh©n cã ¶nh h­ëng ®Õn tiªu thô s¶n phÈm cho nhµ m¸y ? - Kh«ng cã hîp ®ång cô thÓ [ ] - HÖ thèng giao th«ng [ ] - Gi¸ s¶n phÈm [ ] - T×nh h×nh thanh to¸n cña C«ng ty [ ] - Kh¸c [ ] 5. §Ó cung øng tèt cho C«ng ty th× C«ng ty cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p g× ? - §èi víi c¸n bé thu mua [ ] - Ph­¬ng thøc thanh to¸n [ ] - Ph­¬ng thøc thu gom, vËn chuyÓn, [ ] - T×nh h×nh øng tr­íc vèn, gièng, vËt t­ … [ ] - Kh¸c [ ] ._.