Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của mặt hàng trái cây xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU giai đoạn 2006 – 2015

30 MUÏC LUÏC Phaàn môû ñaàu ............................................................................... 1 CHÖÔNG 1 : CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT VEÀ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH VAØ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH MAËT HAØNG TRAÙI CAÂY ................................. 4 1.1 Cô sôû lyù thuyeát veà naêng löïc caïnh tranh …………………………………………………... ...................... 4 1.1.1 Khaùi nieäm veà naêng löïc caïnh tranh .............................................................4 1.1.2 Caùc yeáu toá caáu thaønh Naêng löïc caïnh tranh cuûa saûn phaåm ......................5 1.2 Naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây .................................................7 1 .2.1 Caùc yeáu toá ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây ..............7 1.2.2 Kinh Nghieäm veà naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây nhieät ñôùi cuûa moät soá quoác gia trong khu vöïc sang thò tröôøng EU ..............................9 1.2.2.1 Kinh Nghieäm cuûa Thaùi Lan .................................................................10 1.2.2.1.1.Tình hình saûn xuaát ..........................................................................10 1.2.2.1.2 Xuaát khaåu traùi caây haøng hoùa .........................................................10 1.2.2.2 Kinh Nghieäm cuûa Malaysia .................................................………………..10 1.2.2.2.1 Tình hình saûn xuaát ,xuaát khaåu traùi caây haøng hoùa .............................10 1.2.2.2.2 Kinh nghieäm tieáp thò traùi caây treân thò tröôøng theá giôùi cuûa Malaysia...12 1.2.3 Baøi hoïc Kinh Nghieäm cho Vieät Nam trong naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây ......................................................................................................12 Toùm taét chöông 1 ............................ …………………………………………………………………13 31 CHÖÔNG 2 : PHAÂN TÍCH , ÑAÙNH GIAÙ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA TRAÙI CAÂY VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2005 2.1 Thöïc traïng saûn xuaát vaø xuaát khaåu traùi caây ôû Vieät Nam ñeán naêm 2005....14 2.1. 1.Thöïc traïng saûn xuaát traùi caây haøng hoùa ...............................................14 2.1.2 Thöïc traïng xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam trong thôøi gian qua ..............14 2.1 2.1 Giai ñoaïn tröôùc 1991 .......................................................................14 2.1. 2.2. Giai ñoaïn 1991-2005 .......................................................................15 2.1.2.2.1. Maët haøng xuaát khaåu.....................................................................17 2.1.2.2.2. Thò tröôøng xuaát khaåu ...................................................................17 2.2 Thöïc traïng xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam sang thò tröôøng EU ñeán naêm 2005………….18 2.3 Phaân tích ,ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh traùi caây cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2005 .19 2.3.1. Caùc khaâu ñaûm baûo chaát löôïng traùi caây ...............................................19 2.3.1.1 Khaâu gioáng traùi caây ......................................................................................19 2.3. 1.2 Khaâu kyõ thuaät troàng troït vaø boùn phaân, phoøng tröø saâu beänh traùi caây ...........20 2.3.1.3 Khaâu thu hoaïch traùi caây....................................................................21 2.3.1.4 Quaù trình thu mua traùi caây ..............................................................22 2.3.1.5 Quaù trình vaän chuyeån traùi caây .........................................................22 2.3.1.6 Coâng ngheä sau thu hoaïch traùi caây ...................................................22 2.3.1.7 Khaâu xuaát khaåu traùi caây .................................................................. 24 2.3.2 Gía caû maët haøng traùi caây …………………………………………………………………………………………………....24 2.3. 3 Phöông thöùc phaân phoái traùi caây ……………………………………………………………………………………...25 2.3.4 Hoaït ñoäng yeåm trôï traùi caây ………………………………………………………………………………………..25 2.3.5 Nhaõn hieäu traùi caây.....................................................................................26 2.3.6 Nhaân löïc hoaït ñoäng trong lónh vöïc saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây 26 32 2.4 Phaân tích SWOT ngaønh saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam………..26 Toùm taét chöông 2 ……………………………………………………………………………………………………………………………….29. CHÖÔNG 3 : CAÙC GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH MAËT HAØNG TRAÙI CAÂY XUAÁT KHAÅU CUÛA VIEÄT NAM SANG THÒ TRÖÔØNG EU GIAI ÑOAÏN 2006 –2015 ....................................................30 3.1 Quan ñieåm vaø nhöõng ñònh höôùng cô baûn trong saûn xuaát vaø xuaát khaåu traùi caây cuûa Vieät Nam …………………………………………………………………………………………………………………30 3.1. 1. Quan ñieåm ……………………………………………………………………………………………………………………………… 30 3.1. 2 .Muïc tieâu cho saûn xuaát vaø xuaát khaåu traùi caây nöôùc ta trong giai ñoaïn 2006- 2015 .............................................................................. ………….30 3.1.2 1 Veà saûn xuaát traùi caây .................................................................31 3.1.2 ..2 Veà xuaát khaåu traùi caây ..............................................................31 3.1.2 .3 Thò tröôøng tieâu thuï vaø xuaát khaåu traùi caây.................................32 3.1.2 . 4 Caùc chæ tieâu khaùc ......................................................................32 3.1.3. Caùc chöông trình muïc tieâu , chính saùch taùc ñoäng tôùi saûn xuaát , xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam ....................................................................................................33 3.2 Caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây xuaát khaåu cuûa Vieät Nam sang thò tröôøng EU giai ñoaïn 2006-2015.............. 34 3.2.1 Nhoùm caùc giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng traùi caây …………………………………..…………..34 3.2 1.1 Caùc giaûi phaùp veà phaùt trieån gioáng caây aên quaû…………………………………………………..34 3.2 .1.2 Thöïc hieän toát caùc chöông trình khuyeán noâng keát hôïp vôùi naâng cao kyõ thuaät canh taùc traùi caây haøng hoùa cuûa nhaø vöôøn……………………………….…………………………………………..35 33 3.2.1.3 Thöïc hieän quy hoaïch vuøng saûn xuaát, xuaát khaåu caây aên quaû troïng ñieåm .35 3.2.1. 4 Chuù troïng tôùi quùa trình thu haïch , thu mua , vaän chuyeån traùi caây.....36 3.2.1.5 Hieän ñaïi hoùa coâng nghieäp cheá bieán traùi caây xuaát khaåu, giaûm toån thaát coâng ngheä sau thu hoaïch traùi caây ...............................................................................36 3.2.1.6 Naâng cao hieäu quaû xuaát khaåu traùi caây haøng hoùa .............................. 37 3.2.2. Giaûi phaùp veà Chieán luôïc Marketing xuaát khaåu traùi caây nhieät ñôùi Vieät Nam vaøo thò tröôøng EU………………………………………………………………………………………………………………………..38 3.2.2.1 Nghieân cöùu thò tröôøng EU moät caùch toaøn dieän, hieäu quaû…………………………….38 3.2.2.2 Thöïc hieän Moâ hình “Kim Töï Thaùp” ( Chieán löôïc “4Ps+1” ) cho maët haøng traùi caây xuaát khaåu……………………………………………………………………………………………………………………..46 3.2.2.3 Gaûi phaùp Thaønh laäp “Hieäp hoäi Marketing traùi caây Vieät Nam”……… ......52 3.3 Kieán Nghò tôùi Nhaø nöôùc vaø caùc cô quan höõu quan .....................................53 Toùm taét chöông 3 …………………………………………………………………………………………………………………….54 Keát luaän ....................................................................................................................................... 54 Taøi lieäu tham khaûo Phuï luïc 34 MÔÛ ÑAÀU Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi Ñieàu kieän thuaän lôïi veà khí haäu vaø thoå nhöôõng taïi Vieät Nam laø maûnh ñaát maøu môõ cho haøng ngaøn caây traùi nhieät ñôùi, oân ñôùi tróu quaû quanh naêm töø Baéc vaøo Nam. Nhöõng chuûng loaïi traùi caây phong phuù ña daïng vaø ñaäm ñaø höông vò khoù nôi naøo bì kòp nhö : böôûi Naêm Roi, xoaøi caùt Hoøa Loäc, nhaõn loàng Höng Yeân... laø cô sôû caàn thieát cho phaùt trieån ngheà troàng caây aên traùi Vieät Nam, moät ngheà coù töø laâu ñôøi . Tuy vaäy, khi thaâm nhaäp thò tröôøng EU- moät thò tröôøng ñaày tieàm naêng, maët haøng traùi caây nhieät ñôùi Vieät Nam gaëp khoù khaên lôùn khi phaûi ñoái maët vôùi moät moâi tröôøng caïnh tranh khoác lieät. Nguyeân nhaân chuû yeáu laø do Naêng Löïc Caïnh Tranh cuûa maët haøng traùi caây coøn yeáu. Hay noùi ñuùng hôn , Vieät Nam coøn thieáu moät söï ñaàu tö thích ñaùng cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh rau quaû. Trong khi ñoù, caùc quoác gia khaùc trong khoái ASEAN coù ñieàu kieän khí haäu, thoå nhöôõng khaù töông ñoàng vôùi Vieät Nam nhö Thaùi Lan, Malaysia ... ñaõ taän duïng hieäu quaû nhöõng tieàm naêng voán coù cuûa neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi ña daïng, phong phuù cuûa mình ñi ñoâi vôùi chính saùch phaùt trieån saûn xuaát, xuaát khaåu traùi caây hôïp lyù, ñaõ vaø ñang khaúng ñònh vò theá vöõng chaéc treân thò tröôøng traùi caây EU . Chuùng ta caàn phaûi ñöa ra caùc giaûi phaùp ñoàng boä, hôïp lyù ñeå naâng cao Naêng Löïc Caïnh Tranh cuûa maët haøng traùi caây nhieät ñôùi Vieät Nam treân thò tröôøng EU nhaèm ñöa maët haøng traùi caây Vieät Nam vöôn tôùi taàm cao môùi, xöùng ñaùng vôùi vò theá laø moät trong nhöõng maët haøng xuaát khaåu chuû löïc trong ngaønh noâng nghieäp. Quan ñieåm vaø muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi Nghieân cöùu ñeà taøi moät caùch khoa hoïc, toaøn dieän treân cô sôû quaùn trieät tö töôûng, ñònh höôùng vó moâ (chính phuû, nhaø nöôùc), ñoàng thôøi phaûi ñaûm baûo tính thöïc teá treân cô sôû so saùnh ñoái chieáu kinh nghieäm cuûa caùc caùc quoác gia trong vuøng . 35 Muïc ñích nghieân cöùu : ¾ Nghiên cứu mô hình lý thuyết để tìm ra các yếu tố chính của naêng löïc caïnh tranh . ¾ Xaây döïng caùc thaønh phaàn naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây ¾ Khaûo saùt, ñaùnh giaù, döï ñoaùn thò tröôøng traùi caây EU ñaëc bieät chuù troïng thò tröôøng traùi caây nhieät ñôùi . ¾ Phân tích tình hình SXKD ngaønh saûn xuaát, cheá bieán, xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam vaø ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây Vieät Nam từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây giai đoạn 2006-2015 sang thò tröôøng EU . Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø maët haøng traùi caây nhieät ñôùi Vieät Nam vaø caùc yeáu toá caáu thaønh naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây . Ñoái vôùi phaïm vi nghieân cöùu trong nöôùc, chuùng toâi taäp trung khaûo saùt taïi vuøng ñoàng baèng Soâng Cöûu Long-moät vuøng caây aên traùi lôùn nhaát caû nöôùc ñeå töø ñoù khaùi quaùt chung cho tình hình phaùt trieån caây aên quaû taïi Vieät Nam. Thò tröôøng nghieân cöùu muïc tieâu : thò tröôøng traùi caây EU. Phöông phaùp nghieân cöùu Phöông phaùp quy naïp vaø dieãn dòch nhaèm neâu ra nhöõng nhaän ñònh chung veà thò tröôøng traùi caây EU, tình hình saûn xuaát traùi caây haøng hoùa töø nhöõng döõ lieäu phaân tích, khaûo saùt rieâng bieät cuõng nhö ñeå phaân tích roõ vaán ñeà töø nhöõng nhaän ñònh toång quaùt. + Nghiên cứu sơ bộ: Được thực hiện thông qua phương pháp nghiên cứu định tính, sử dụng kỹ thuật thảo luận tay đôi nhằm bổ sung mô hình thang đo naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây + Nghiên cứu chính thức : Được thực hiện bằng phương pháp nghiên cứu định lượng, thông qua kỹ thuật phỏng vấn trực tiếp khách hàng với việc trả lời bảng câu hỏi đánh giá về naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây + Söû duïng phương pháp phân tích trên SPSS 10.0 36 + Ngoài ra nghiên cứu còn sử dụng các phương pháp so sánh, thống kê toán, phân tích tổng hợp... + Vieäc nghieân cöùu, khaûo saùt thò tröôøng quoác teá raát phöùc taïp do ñoù chuùng toâi coá gaéng söû duïng phöông phaùp moâ hình hoùa baèng nhöõng baûng bieåu, soá lieäu... 5 Nhöõng keát quaû chính cuûa luaän vaên . Luaän vaên ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû sau: 1-Chöông 1: Nghieân cöùu lyù thuyeát veà naêng löïc caïnh tranh .Ñoàng thôøi, xaây döïng caùc nhaân toá caáu thaønh, taùc ñoäng tôùi naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây . 2- Chöông 2: Ñi vaøo phaân tích naêng löïc caïnh tranh traùi caây cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2005 ñeå töø ñoù nhaän bieát nhöõng ñieåm maïnh, ñieåm haïn cheá caàn taùc ñoäng ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây Vieät Nam töø nay ñeán 2015. 3- Chöông 3: Treân cô sôû phaân tích ôû chöông 1 vaø chöông 2, ñeà ra caùc giaûi phaùp cho vieäc naâng cao chaát löôïng, naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây Vieät Nam. Luaän vaên coøn coù caùc kieán nghò vôùi Nhaø nöôùc vaø caùc boä ngaønh ñeå nhanh choùng ñöa ra caùc giaûi phaùp chieán löôïc trong phaùt trieån ngaønh saûn xuaát, cheá bieán, xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam sang thò tröôøng EU. 37 Chöông 1: CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT VEÀ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH VAØ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH MAËT HAØNG TRAÙI CAÂY 1 .1 CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT VEÀ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH 1.1.1 Khaùi nieäm veà naêng löïc caïnh tranh Chieán löôïc saûn xuaát höôùng veà xuaát khaåu ñang laø moät trong nhöõng chieán löôïc ñieån hình phaùt trieån kinh teá cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi. Do ñoù, treân thò tröôøng theá giôùi taát yeáu seõ dieãn ra söï caïnh tranh trong xuaát khaåu. Caïnh tranh seõ dieãn ra gay gaét nhaèm chieám lónh thò tröôøng, thu ñöôïc lôïi nhuaän toái öu cho moãi doanh nghieäp töø nhieàu quoác gia khaùc nhau. Caïnh tranh coøn dieãn ra giöõa nhöõng coâng ty xuyeân quoác gia huøng maïnh veà taøi chính, veà khaû naêng marketing, ña daïng hoùa saûn phaåm.. Caïnh tranh laø ñieàu taát yeáu cuûa quy luaät kinh teá thò tröôøng, laø ñaëc tröng cuûa neàn saûn xuaát haøng hoùa, laø moät yeáu toá thuùc ñaåy söï ñi leân cuûa caû neàn kinh teá. Coøn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp khi chaáp nhaän caïnh tranh laø chaáp nhaän nhöõng thöû thaùch cuûa thò tröôøng buoäc phaûi ñöa ra nhöõng ñoái saùch linh hoaït nhaèm naâng cao Naêng Löïc Caïnh Tranh cuûa saûn phaåm haøng hoùa, ñaùp öùng nhöõng nhu caàu ña daïng cuûa khaùch haøng vaø ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu ñeà ra cho doanh nghieäp mình. Trong xu theá thò tröôøng hieän nay, caïnh tranh gay gaét hôn nhöng vaãn chöùa ñöïng yeáu toá tích cöïc cuûa noù khi xuaát hieän xu theá môùi “hôïp taùc trong caïnh tranh, caïnh tranh trong hôïp taùc”. Ngoaøi ra, naêng löïc caïnh tranh lieân quan tröïc tieáp ñeán quyeát ñònh mua haøng cuûa ngöôøi mua. Thoâng thöôøng ngöôøi mua thöôøng höôùng vaøo nhöõng yeáu toá phuø hôïp vôùi sôû thích, ñieàu kieän, hoaøn caûnh söû duïng. Khaùch haøng thöôøng quan taâm ñeán caùc yeáu toá nhö : chaát löôïng, sôû thích, giaù, khaû naêng phuïc vuï , uy tín cuûa maët haøng, nôi cung caáp saûn phaåm. 38 ¾ Theo David Mercer, chuyeân gia marketing : naêng löïc caïnh tranh ñöôïc hình thaønh bôûi 4 caïnh hình thaønh neân “Naêng löïc kim cöông Baûng 1.1 : Naêng löïc kim cöông “[41, trang 490 ] Lôïi theá veà quy Vò theá treân thò tröôøng Saøn phaàm/dòch vuï Naêng löïc kim cöông Khaùc bieät hoùa Ñaàu tö vaøo nhaõn Naêng löïc caïnh tranh (NLCT) cuûa haøng hoùa laø khaû naêng baùn ñöôïc nhanh choùng haøng hoùa khi treân thò tröôøng coù nhieàu ngöôøi cuøng baùn haøng hoùa ñoù. Năng lực cạnh tranh của một sản phẩm là sự thể hiện thông qua các lợi thế so sánh đối với sản phẩm cùng loại. [14, trang 48 ]. Lợi thế so sánh của một sản phẩm bao hàm các yếu tố bên trong và bên ngoài tạo nên, như năng lực sản xuất, chi phí sản xuất, chất lượng sản phẩm, dung lượng thị trường của sản phẩm, nhaõn hieäu ... Còn nếu so sánh với sản phẩm cùng loại nhập khẩu thì yếu tố lợi thế được thể hiện cơ bản qua giá bán sản phẩm, chaát löôïng của sản phẩm và một phần không nhỏ là tâm lí tiêu dùng . Như vậy có thể thấy, khái niệm NLCT là một khái niệm động, được cấu thành bởi nhiều yếu tố và chịu sự tác động của cả môi trường vi mô và vĩ mô. Một sản phẩm có thể năm nay được đánh giá là có năng lực cạnh tranh, nhưng năm sau, hoặc năm sau nữa lại không còn khả năng cạnh tranh nếu không giữ được các yếu tố lợi thế. 39 1.1.2 Caùc yeáu toá caáu thaønh Naêng löïc caïnh tranh cuûa saûn phaåm Naêng löïc caïnh tranh cuûa saûn phaåm / dòch vuï bao goàm 6 thaønh phaàn cô baûn [14, trang 52 ], ñoù laø: • Chaát löôïng : Chaát löôïng laø yeáu toá haøng ñaàu cuûa NLCT. Ngöôøi mua ngaøy nay coù xu höôùng löïa choïn haøng hoùa coù chaát löôïng cao hôn laø haøng hoaù giaù reû. Haøng hoaù coù chaát löôïng trang trí cao, kieåu daùng hieän ñaïi, maøu saéc phuø hôïp thò hieáu …. seõ haáp daãn khaùch haøng vaø ñöôïc löïa choïn. Nhöõng haøng hoaù tieâu duøng daøi ngaøy, thieát bò maùy moùc thì söï öu vieät cuûa caùc tính naêng, ñoä tin caäy, tieän nghi söû duïng laø nhöõng yeáu toá quyeát ñònh. Muoán thu huùt ñöôïc khaùch haøng thì haøng hoùa phaûi coù trình ñoä kyõ thuaät cao, cheá taïo theo coâng ngheä tieán. Do ñoù, muoán naâng cao NLCT cuûa haøng hoaù thì phaûi ñoåi môùi coâng ngheä, hieän ñaïi hoùa saûn xuaát. • Gía : Gía caû laø yeáu toá coù söï loâi cuoán ngöôøi mua. Gía haï khoâng phaûi laø quyeát ñònh. Caùi quyeát ñònh laø töông quan hôïp lyù cuûa giaù vôùi chaát löôïng. Ngöôøi mua thöôøng coù khuynh höôùng so saùnh giaù haøng hoaù treân thò tröôøng. Ñeå tranh thuû ngöôøi mua, caùc haõng coøn aùp duïng caùc hình thöùc thanh toaùn linh hoaït : baùn chòu, baùn traû goùp • Chi phí söû duïng : Ñoái vôùi haøng hoùa söû duïng daøi ngaøy thì chi phí söû duïng laø yeáu toá raát quan troïng. Chi phí söû duïng thöôøng laø chi phí cho tieâu toán naêng löôïng, nhieân lieäu, vaät lieäu kyõ thuaät (daàu boâi trôn, môõ..), chi phí cho ngöôøi vaän haønh, chi phí baûo döôõng, duy tu ….. • Phuïc vuï kyõ thuaät khi baùn vaø sau baùn . Ñeå taïo thuaän lôïi vaø loâi cuoán ngöôøi mua, ngöôøi baùn cung caáp nhöõng dòch vuï mieãn phí hoaëc phí thaáp nhö mang haøng ñeán taän nôi, laép ñaët …. Ñoù laø phuïc vuï kyõ thuaät khi baùn. Phuïc vuï kyõ thuaät sau khi baùn laø baûo haønh, cung caáp phuï tuøng, toå chöùc söûa chöõa … 40 • Quaûng caùo : Quaûng caùo laø yeáu toá quan troïng ñeå thu huùt, loâi cuoán khaùch haøng, aûnh höôûng maïnh meõ ñeán khaû naêng baùn haøng. Nhöng khoâng theå laáy quaûng caùo ñeå thay theá caùc yeáu toá khaùc ñöôïc. Muoán giöõ danh tieáng cuûa haõng thì quaûng caùo phaûi trung thöïc. • Danh tieáng cuûa haõng, cuûa nhaõn hieäu : Nhöõng nhaõn hieäu ñaõ noåi tieáng thöôøng deã tieâu thuï, söùc caïnh tranh cao hôn nhöõng nhaõn hieäu môùi, chöa coù tieáng taêm gì. Chính vì vaäy maø vieäc giöõ gìn tín nhieäm vôùi khaùch haøng laø raát quan troïng. Moät soá saûn phaåm xaáu coù theå laøm maát ñi moät nhaõn hieäu ñaõ noåi tieáng . 1.2 Naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây. 1.2.1. Caùc yeáu toá ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây Ñeå tìm hieåu caùc yeáu toá caáu thaønh Naêng löïc caïnh tranh ( NLCT) cuûa maët haøng traùi caây, nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän qua hai böôùc chính laø nghieân cöùu sô boä vaø nghieân cöùu chính thöùc : + Nghiên cứu sơ bộ: Được thực hiện thông qua phương pháp nghiên cứu định tính, sử dụng kỹ thuật thảo luận nhóm và tay đôi nhằm bổ sung naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây vaø caùc yeáu toá caáu thaønh naêng löïc caïnh traïnh cuûa maët haøng naøy . Khaûo saùt sô boä ñöôïc tieán haønh nghieân cöùu 30 ngöôøi tieâu duøng, chuyeân gia coâng taùc trong lónh vöïc kinh doanh, cheá bieán, nghieân cöùu traùi caây. Nghieân cöùu naøy ñöôïc thöïc hieän taïi TP. HCM trong thaùng 7/2005. Keát quaû laø coù 5 yeáu toá bò loaïi boû. Cô sôû ñeå loaïi boû laø haàu heát nhöõng ngöôøi ñöôïc phoûng vaán ñeàu cho raèng chuùng khoâng quan troïng ñoái vôùi hoï hoaëc hoï khoâng heà quan taâm tôùi (phuï luïc 1.2 ). + Nghiên cứu chính thức: Được thực hiện bằng phương pháp nghiên cứu định lượng, thông qua kỹ thuật phỏng vấn trực tiếp khách hàng với việc trả lời bảng câu hỏi đánh giá về naêng löïc caïnh tranh cuûa traùi caây. Nghieân cöùu naøy ñöôïc thöïc hieän taïi TPHCM vaø thaønh phoá Lille (Phaùp) vaøo thaùng 8 vaø 9/2005. 41 Trong 60 khaùch haøng ñöôïc phoûng vaán coù 54 ngöôøi Vieät Nam (chieám 90 %), 6 ngöôøi nöôùc ngoaøi (chieám 10 %). Veà giôùi tính, coù 36 khaùch haøng ñöôïc phoûng vaán laø nöõ (chieám 60%), 24 khaùch haøng ñöôïc phoûng vaán laø nam chieám 40%. Sau ñoù, söû duïng phaàn meàm SPSS 10.0 ñeå phaân tích soá lieäu, khaûo saùt caùc nhaân toá hình thaønh neân naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây .Keát quaû thu ñöôïc cho thaáy : chaát löôïng saûn phaåm vaø hoaït ñoäng Marketing ( Gíaù , hoaït ñoäng yeåm trôï , nhaõn hieäu , phöông thöùc phaân phoái ) cuøng vôùi nguoàn nhaân löïc hoaït ñoäng trong lónh vöïc saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây laø nhöõng nhaân toá chính taïïo naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây cuûa Vieät Nam . Baûng 1.2 : Caùc nhaân toá caáu thaønh naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây [Phuï luïc 1.5] Bieán quan saùt Trung bình Ñoä leäch chuaån Ghi chuù Chaát löôïng 3.88 1.04 Gía 3.98 1.24 Yeåm trôï 3.98 1.27 Nhaõn hieäu 3.08 0.77 Phaân phoái 3.52 1.27 Nhaân löïc 3.6 1.09 Baûo hoä cuûa chính phuû 2.28 0.98 Loaïi bieán do troïng soá thaáp . Keát quaû phaân tích treân döïa treân keát quaû tính trung bình >= 3 treân möùc thang ñieåm 5 . Yeáu toá « Baûo hoä cuûa chính phuû » coù troïng soá 2.28 thaáp hôn möùc trung bình neân bò loaïi ra . Ngoaøi ra, thoâng qua khaûo saùt vôùi heä soá tin caäy khaù cao 0.8912 veà caùc nhaân toá taùc ñoäng tôùi chaát löôïng maët haøng traùi caây ( voán khaù tröøu töôïng ), keát quaû theå hieän trong baûng 1.3 . Phöông phaùp trích heä soá söû duïng trong phaân tích naøy laø principal axis factoring vôùi pheùp quay promax vaø ñieåm döøng khi trích caùc yeáu toá coù eigenvalue laø 1. Tieâu chuaån ñeå chaáp nhaän caùc bieán ño löôøng laø chuùng phaûi coù troïng 42 soá ( factor loading) töø 0,4 trôû leân vaø thang ño ñöôïc chaáp nhaän khi khi toång phöông sai trích baèng hoaëc lôùn hôn 50%. Baûng 1.3 : Keát quaû EFA cuûa thang ño caùc yeáu toá aûnh höôøng tôùi chaát löôïng traùi caây [ phuï luïc 1.4 ] Bieán quan saùt Yeáu toá v-02(Gioáng) .877 v_03(Thua mua , vaân chuyeån ) .765 v_04(Coâng ngheä sau thu hoaïch) .883 v_08(Quùa trình xuaát khaåu) .763 Eigenvalue 3.02 Phöông sai trích 67.85% Cronbach alpha 0,8912 Vôùi thang ño chaát löôïng maët haøng traùi caây , EFA trích ñöôïc 1 yeáu toá taïi eigenvalue laø 3,02 ; phöông sai trích ñöôïc laø 67,85 % vaø caùc troïng soá cuûa caùc bieán ñeàu cao (xem Baûng 1.3). Do vaäy, caùc bieán quan saùt naøy ñöôïc söû duïng ñeå ño löôøng phaân tích chaát löôïng maät haøng traùi caây vaø cho caùc phaân tích tieáp theo. 1.2.2 Kinh Nghieäm Naâng Cao Naêng Löïc Caïnh Tranh Maët Haøng Traùi Caây Nhieät Ñôùi Cuûa moät soá quoác gia trong khu vöïc Luaän vaên tieán haønh khaûo saùt kinh nghieäm saûn xuaát, xuaát khaåu traùi caây thöông phaåm taïi hai quoác gia Thaùi Lan vaø Malaysia vì hai quoác gia treân ñaït ñöôïc thaønh coâng trong vieäc saûn xuaát, xuaát khaåu traùi caây thöông phaåm, naâng cao vò theá caïnh tranh treân thò tröôøng theá giôùi noùi chung, thò tröôøng traùi caây EU noùi rieâng. Ngoaøi ra, Thaùi Lan vaø Malaysia coù ñieàu kieän khí haäu,thoå nhöôõng töông ñoàng vôùi Vieät Nam . Töø ñoù, giuùp Vieät Nam hoïc hoûi kinh nghieäm, ñoàng thôøi ñöa ra caùc ñoái saùch thích hôïp trong phaân tích caùc ñoái thuû caïnh tranh treân thò tröôøng traùi caây EU . 1.2.2.1 Kinh Nghieäm cuûa Thaùi Lan 1.2 .2.1.1 Tình hình saûn xuaát 43 Chính phuû Thaùi Lan ñeà ra chieán löôïc laâu daøi, öu tieân xuaát khaåu quaû, trong ñoù phaùt ñoäng chöông trình ña daïng hoùa caây troàng, ñaëc bieät laø chuù troïng caùc chöông trình taäp trung cho nghieân cöùu, phaùt trieån caùc loaïi caây quyù hieám ñaït naêng suaát cao, chaát löôïng toát vaø coù trieån voïng xuaát khaåu. Thaùi Lan ñeà ra muïc tieâu taêng tröôûng saûn xuaát quaû haøng naêm laø 4%/naêm .Do vaäy, dieän tích caây aên quaû taêng nhanh choùng vaø ñaït dieän tích 989400 ha, saûn löôïng 5,5trieäu taán trong ñoù 80 - 90% saûn löôïng duøng cho tieâu thuï trong nöôùc vaø 10-20% saûn löôïng ñeå xuaát khaåu bao goàm 36 chuûng loaïi (khoâng keå döùa, döøa, caø pheâ vaø caây coï daàu) [33], trong ñoù coù 20 loaøi caây coù muïc ñích thöông maïi. Söï phaân boá cuûa caây aên traùi döïa vaøo söï thích nghi khí haäu töøng vuøng:Vuøng ñoàng baèng, mieàn Trung: caây nhieät ñôùi.Vuøng thaáp ôû caùc tænh phía Baéc (Chieâng Mai, Chieâng Rai,...): caây aên quaû AÙ nhieät ñôùi (vaûi, nhaõn, cam) vaø moät soá caây nhieät ñôùi nhö xoaøi, böôûi.Vuøng cao, caùc tænh phía Baéc (lôùn hôn 1000m so vôùi möïc nöôùc bieån: caây oân ñôùi nhö ñaøo, maän, taùo taây, mô Nhaät Baûn, hoàng,.). Vuøng ñaát ven bieån xung quanh vònh Thaùi Lan: troàng döùa vaø taïi ñaây coù nhieàu nhaø maùy ñoà hoäp döùa. Caùc tænh mieàn Ñoâng vaø mieàn Nam coù khí haäu nhieät ñôùi aám: saàu rieâng, maêng cuït, choâm choâm, bon bon, daâu da.Vuøng nhieät ñôùi khoâ: me chua, me ngoït, na, ñaøo,... Xoaøi troàng ôû caùc tænh phía Baéc. Qua söï phaân boá traùi caây nhö treân, ta nhaän thaáy tính hôïp lyù trong phaân boá, quy hoaïch phaùt trieån caây aên traùi ôû Thaùi Lan nhaèm taän duïng toái ña ñieàu kieän töï nhieân töøng vuøng taïo ñieàu kieän phaùt trieån caây aên traùi haøng hoùa, khai thaùc toái ña naêng suaát saûn löôïng, chaát löôïng traùi caây . 1.2. 2.1.2 Tình hình xuaát khaåu traùi caây haøng hoùa Ngaøy nay, Thaùi Lan laø moät trong nhöõng quoác gia xuaát khaåu haøng ñaàu theá giôùi veà caây aên traùi. Ngoaøi ra, Thaùi Lan laø quoác gia xuaát khaåu lôùn haøng ñaàu theá giôùi veà döùa vaø caùc maët haøng döùa cheá bieán. Trong nhöõng naêm qua, söï phaùt trieån cuûa ngaønh rau quaû xuaát khaåu phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá Thaùi Lan : höôùng 44 veà xuaát khaåu vôùi muïc tieâu taêng truôûng bình quaân laø 4%/naêm .Nhöõng saûn phaåm thöïc phaåm, caây traùi “Made in Thailand” ñöôïc ngöôøi tieâu duøng treân theá giôùi chaáp nhaän roäng raõi.Trong ñoù caùc loaïi traùi caây xuaát khaåu quan troïng vaãn laø saàu rieâng, döùa, maêng cuït,... vaø döùa vaãn laø maët haøng xuaát khaåu haøng ñaàu keå caû töôi laãn cheá bieán. Ñeå chuaån bò hoäi nhaäp kinh teá Thaùi Lan vôùi theá giôùi qua GATT , WTO, chính phuû Thaùi Lan giao troïng traùch cho Boä noâng nghieäp trong vieäc choïn loïc gioáng vaø naâng cao saûn löôïng ñeå giaûm chi phí saûn xuaát laâu daøi. Theo baø Duong Phon Katpaya, moät quan chöùc cuûa Cuïc Ngoaïi ThöôngThaùi Lan : “ Veà laâu daøi, caùc nöôùc seõ phaùt trieån heä thoáng khuyeán khích noâng nghieäp, nhaát laø taïi caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån, luùc ñoù hoï seõ trôû thaønh ngöôøi quyeát ñònh toái cao veà haøng noâng saûn trong phaïm vi hôïp taùc cuûa GATT-WTO, Thaùi Lan seõ khoâng traùnh khoûi bò trôû thaønh thua cuoäc neáu khoâng khaån tröông ñieàu chænh chính mình” [ 9]. 1.2. 2.2 Kinh Nghieäm cuûa Malaysia 1.2.2 .2.1.Tình hình saûn xuaát ,xuaát khaåu traùi caây haøng hoùa Trong khu vöïc noâng nghieäp, chính phuû Malaysia ñaët muïc tieâu taêng tröôûng 3,5%/ 1 naêm (giai ñoaïn 1991-2000), trong ñoù ngaønh rau, hoa quaû phaûi ñaït chæ tieâu 8,4% / 1 naêm. Ñoái vôùi ngaønh rau quaû, chính phuû Malaysia taêng cöôøng phaùt trieån ñieàu tra nhaân gioáng caây aên traùi moät caùch raát caån thaän, chi tieát. Töø nhöõng keát quaû thu ñöôïc, chính phuû Malaysia ñeà ra caùc chieán löôïc phaùt trieån cho ngaønh caây aên traùi trong ngaén haïn vaø daøi haïn, caùc keá hoaïch tieáp thò, trôï voán cho saûn xuaát vaø xuaát khaåu caây aên traùi cuõng ñöôïc hình thaønh nhaèm thuùc ñaåy xuaát khaåu caây aên traùi Malaysia sang phaïm vi toaøn caàu. Hieän nay, toång soá caây aên traùi ôû Malaysia coù khoaûng 30 chuûng loaïi caây aên traùi khaùc nhau vaø moät soá gioáng caây ñaëc thuø dieän tích caây aên traùi laø 217.696 ha.Saûn löôïng ñaït ñöôïc laø 1,5 trieäu taán: saàu rieâng laø 426.381 taán, chuoái laø 292.888 taán, mít 104.474 taán,... Möùc tieâu thuï treân ñaàu ngöôøi döï tính taêng leân 27,7kg/ngöôøi [33]. Naêm 2003, xuaát khaåu 264.000 taán, trò giaù 208 trieäu USD, trong ñoù moät soá loaïi traùi caây chieám kim ngaïch lôùn nhö döa haáu chieám25,6%, saàu rieâng 21%, ñu ñuû 14,8%,... Veà trieån 45 voïng töông lai, ngoaøi nhöõng maët haøng xuaát khaåu chuû löïc, chính phuû Malaysia khuyeán khích xuaát khaåu kheá, saàu rieâng, oåi treân quy moâ lôùn. 1.2.2.2.2. Kinh nghieäm tieáp thò traùi caây treân thò tröôøng theá giôùi cuûa Malaysia Toå chöùc tieáp thò traùi caây ôû Malaysia thuoäc loaïi cô quan söï nghieäp do Nhaø nöôùc quaûn lyù. Bieân cheá cuûa toå chöùc laø 175 ngöôøi, vôùi kinh phí hoaït ñoäng laø 20 trieäu USD/naêm (10 trieäu cho nghieân cöùu vaø 10 trieäu cho hoaïi ñoäng boä maùy). Noäi dung hoaït ñoäng chính cuûa hieäp hoäi laø taêng nguoàn tieáp thò nhaèm khuyeán khích nhieàu ngöôøi, nhieàu nôi thu mua traùi caây cuûa Malaysia nhaèm muïc tieâu chính laø phaùt trieån thò tröôøng môùi, taêng nguoàn haøng oån ñònh veà saûn löôïng vaø chaát löôïng ñoàng thôøi ñaûm baûo thôøi haïn giao haøng. Ngoaøi ra, toå chöùc coøn phaùt trieån maïng löôùi tieáp thò baèng caùch hình thaønh caùc chôï noâng nghieäp cuûa noâng daân (hieän nay coù hôn 200 chôï), toå chöùc caùc hôïp taùc xaõ nhaèm mua baùn saûn phaåm cuûa noâng daân, khuyeán khích noâng daân tham gia tieáp thò. Cô sôû vaät chaát cho heä thoáng chôï noâng nghieäp ñöôïc phaùt trieån hôïp lyù, ñaëc bieät trong khaâu vaän chuyeån traùi caây nhaèm taêng nhanh hieäu quaû tieáp thò. Moãi caáp toå chöùc ñeàu coù chöùc naêng vaø nhieäm vuï rieâng. Cô quan tieáp thò coøn cung caáp thoâng tin thò tröôøng xuaát khaåu, khaéc phuïc nhöõng trôû ngaïi, hoã trôï xuaát khaåu. Ngoaøi ra, cô quan cuõng chuù yù tôùi vieäc phaùt trieån thò tröôøng trong nöôùc, nghieân cöùu, hoã trôï, ñaøo taïo, toå chöùc khuyeán noâng, giaùo duïc yù thöùc cho noâng daân nhaèm ñaûm baûo soá löôïng, chaát löôïng , nhaát laø tính chaát kòp thôøi cuûa maët haøng traùi caây. 1.3 Baøi hoïc Kinh Nghieäm cho Vieät Nam trong naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây . Thoâng qua kinh nghieäm cuûa Thaùi Lan, Malaysia, coù theå ruùt ra nhöõng kinh nghieäm sau cho Vieät Nam : ¾ Gioáng : Caàn choïn ._.loïc, nhaân gioáng thích hôïp vôùi ñieàu kieän ñaáùt ñai, khí haäu töøng vuøng nhaèm naâng cao naêng suaát, chaát löôïng traùi caây ñoàng thôøi mang tính ñoäc ñaùo trong höông vò . 46 ¾ Maët haøng xuaát khaåu chuû löïc : Caàn ñöa ra danh muïc caùc maët haøng traùi caây chuû löïc treân cô sôû taän duïng toái ña lôïi theá nguoàn löïc trong saûn xuaát, xuaát khaåu traùi caây vaø phuø hôïp vôùi nhu caàu tieâu duøng taïi caùc quoác gia nhaäp khaåu traùi caây. ¾ Quy hoaïch vuøng : Saûn xuaát traùi caây caàn ñöôïc quy hoaïch theo vuøng nhaèm taän duïng toái ña lôïi theá vuøng chuyeân canh, hoã trôï coâng ñoaïn sau thu hoaïch, giaûm chi phí vaän chuyeån, giaûm giaù thaønh xuaát khaåu. ¾ Söï hoã trôï cuûa chính phuû trong hoaïch ñònh chính saùch saûn xuaát, xuaát khaåu, tieáp thò traùi caây ra thò tröôøng theá giôùi . ¾ Chuyeân moân hoùa hoaït ñoäng makrketing xuaát khaåu traùi caây nhaèm ñaåy maïnh xuaát khaåu traùi caây , cung caáp thoâng tin thò tröôøng xuaát khaåu, cô quan cuõng chuù yù tôùi vieäc phaùt trieån thò tröôøng trong nöôùc, nghieân cöùu, hoã trôï, ñaøo taïo, toå chöùc khuyeán noâng, giaùo duïc yù thöùc cho noâng daân nhaèm ñaûm baûo soá löôïng, chaát löôïng ….. ¾ Phaùt trieån cô sôû haï taàng saûn xuaát, thu hoaïch, xuaát khaåu traùi caây Keát quaû phaân tích treân , cho thaáy kinh nghieäm thöïc teá naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi lyù thuyeát khaûo saùt veà naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây ñöôïc trình baøy trong muïc 1.2 . Toùm taét chöông 1 Qua phaân tính treân coù theå keát luaän naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây ñöôïc hình thaønh bôûi 6 yeáu toá chính : chaát löôïng, giaù, yeåm trôï, phaân phoá, nhaõn hieäu, nhaân löïc . Trong ñoù, yeáu toá chaát löôïng ñöôïc hình thaønh qua caùc khaâu : Saûn xuaát Thu hoaïch Baûo quaûn Cheá bieán Tieâu thuï traùi caây Ngoaøi ra, chöông 1 coøn khaûo saùt kinh nghieäm naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây cuûa moät soá quoác gia trong khu vöïc coù ñieàu kieän thoå nhöôõng töông ñoàng vôùi Vieät Nam nhö Thaùi Lan, Malaisia ñeå ruùt ra moät soá baøi hoïc kinh nghieäm cho Vieät Nam trong vieäc ñeà ra ñònh höôùng, cuõng nhö caùc giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây xuaát khaåu . 47 Chöông 2 PHAÂN TÍCH, ÑAÙNH GIAÙ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH TRAÙI CAÂY CUÛA VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2005 2.1 Thöïc traïng saûn xuaát vaø xuaát khaåu traùi caây ôû Vieät Nam ñeán naêm 2005 2.1.1 Thöïc traïng saûn xuaát traùi caây haøng hoùa Nhôø nhöõng ñieàu kieän raát thuaän lôïi veà töï nhieân, tieàm naêng phaùt trieån traùi caây ôû Vieät Nam laø raát lôùn. Hieän nay, dieän tích caây aên traùi caû nöôùc khoaûng treân 400.000 ha, taäp trung ôû 27 vuøng quaû khaùc nhau, naèm trong 6 khu vöïc sinh thaùi noâng nghieäp [Phuï luc 2.1 ]. 2.1.2. Thöïc traïng xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam trong thôøi gian qua 2.1. 2.1. Giai ñoaïn tröôùc 1991 Töø phöông thöùc trao ñoåi haøng hoùa theo nghò ñònh thö nay coù caû nhöõng hôïp ñoàng duøng phöông thöùc theo hôïp ñoàng kinh teá. Tuynhieân, “gaùnh naëng” cô cheá quaûn lyù ngoaïi thöông vaãn chöa coù nhöõng ñoät phaù roõ raøng. Toång kim ngaïnh xuaát khaåu rau quaû naêm 1990 laø 50 trieäu Ruùp/ñoâ la [7]. Theo Vegetexco, caùc maët haøng chính xuaát khaåu nhö sau: ♦ Traùi caây töôi: chuoái, döùa, cam, chanh laø nhöõng maët haøng xuaát khaåu chính. ♦ Traùi caây cheá bieán: Coâng ngheä saûn xuaát caùc maët haøng naøy raát yeáu keùm, laïc haäu neân aûnh höôûng raát lôùn tôùi chaát löôïng traùi caây. Chæ coù hai maët haøng chính laø ñoà hoäp vaø saûn phaåm saáy. Chuoái, döùa hoäp, coctail, choâm choâm, chuoái laø nhöõng maët haøng xuaát khaåu chính.Naêm 1990 toång kim ngaïch xuaát khaåu caùc maët haøng traùi caây cheá bieán laø 46.823 taán, töông ñöông vôùi 150.000 taán quaû töôi. Nhö vaäy, tyû troïng traùi caây cheá bieán treân toång saûn löôïng traùi caây chæ ñaït 1,56% Noùi toùm laïi, ñaëc ñieåm noåi baät cuûa tình hình xuaát khaåu traùi caây (töôi, cheá bieán) giai ñoaïn 1991 trôû veà tröôùc theå hieän ôû nhöõng maët chính sau: 48 Thöù nhaát : Thò tröôøng xuaát khaåu ngheøo naøn, mang tính leä thuoäc lôùn (98% laø Lieân Xoâ cuõ vaø caùc nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa). Ñieàu ñoù coù nghóa laø tính baáp beânh, baát oån treân thò tröôøng xuaát khaåu raát lôùn vaø aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån chung cuûa toaøn ngaønh Thöù hai : Cô caáu maët haøng raát ngheøo naøn, chaát löôïng keùm, kim ngaïch cuõng nhö saûn löôïng xuaát khaåu khoâng laø bao. Thöù ba : Cô cheá ñoäc quyeàn ngoaïi thöông daãn tôùi chæ coù Vegetexco laø cô quan chòu traùch nhieäm chuû yeáu trong xuaát khaåu. Hôn nöõa, doanh nghieäp xuaát khaåu ñaõ gaëp raát nhieàu khoù khaên trong vieäc thích öùng linh hoaït ñoái vôùi nhöõng thò tröôøng xuaát khaåu, hieäu quaû ñoùng goùp cuûa toaøn ngaønh cho neàn kinh teá ñaát nöôùc coøn raát haïn cheá. 2.1.2.2. Giai ñoaïn 1991-2005 Chính phuû coù nhöõng chính saùch ñoät phaù nhaèm môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu, ña phöông hoaù quan heä kinh teá ñoái ngoaïi . Maët haøng traùi caây Vieät Nam töøng böôùc ñöôïc môû roäng thò tröôøng xuaát khaà, taêng nhanh kim ngaïch . Kim ngaïch xuaát khaåu traùi caây giai ñoaïn 1995/2005 theå hieän qua baûng soá lieäu sau : Baûng 2.1 : Kim ngaïch xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam giai ñoaïn 1995-2005[1] Naêm Kim ngaïch xuaát khaåu (trieäu USD) Chæ soá phaùt trieån (naêm tröôùc baèng 100%) Toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa Vieät Nam ( trieäu USD ) XK rau quaû so vôùi toång kim ngaïch ( %) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 56.1 90.2 71.4 56.2 106.6 213.1 330 200 152 178.8 235 265 269.7 160.8 78.9 78.9 189.7 199.9 154.9 60.6 75.6 117.6 132 113 5448.9 7255.9 9185 9360.3 11541 14482.7 15029 16705 20176 25800 31000 35000 1. 03 1. 24 0. 78 0.6 0.92 1. 47 2. 2 1. 21 0. 75 0. 6 0. 42 0.7 5 * : öôùc tính 49 Giai ñoaïn 1992-1994, kim ngaïch xuaát khaûu giaûm roõ reät khi nhöõng bieán ñoäng chính trò laøm suïp ñoå heä thoáng caùc nöôùc XHCN trong khoái SEV .Töø naêm 1995, xuaát khaåu traùi caây baét ñaàu hoài phuïc vaø phaùt trieån . Naêm 2001, ñaït 330 trieäu USD, gaáp 6 laàn so vôùi 1995 vaø 2.2 laàn so vôùi naêm 2000, chieám 2,2 % trong toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa Vieät Nam naêm 2001 . Tuy nhieân töø naêm 2002 cho tôùi 2003 , kim ngaïch xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam giaûm ñaùng keå do nhöõng bieán ñoäng thò tröôøng xuaát khaåu , ñaëc bieät laø thò tröôøng Trung Quoác . Qua baûng soá lieäu treân , ta nhaän thaáy kim ngaïch xuaát khaåu 2002 giaûm 39.4 % so vôùi naêm 2001 ; kim ngaïch xuaát khaåu traùi caây naêm 2003 giaûm 24.4 % so vôùi naêm 2002 . Giai ñoaïn 2004/2005, kim ngaïch xuaát khaåu traùi caây daàn hoài phuïc vaø phaùt trieån . Số liệu thống keâ cuûa Toång Cuïc Thoáng Keâ cho thaáy, kim ngạch xuất khẩu traùi caây thaùng 6 /2006 ñạt 20.978.974 USD, đñưa tổng kim ngạch xuất khẩu 6 thaùng năm 2006 : 131.821.866 USD, tăng 12,1% so với cuøng kỳ năm 2005 2.1.2.2.1. Maët haøng xuaát khaåu ♦ Maët haøng traùi caây töôi Chuû yeáu laø xuaát chuoái giaø, döùa, thanh long, xoaøi … trong ñoù chuoái giaø xuaát cho xuaát raát lôùn nhöng thöïc söï saûn löôïng vaø kim ngaïch xuaát khaåu thaáp do chöa ñaït yeâu caàu veà chaát löôïng vaø chöa “saïch beänh”. ♦ Traùi caây cheá bieán Chuû yeáu vaãn laø nhöõng maët haøng ñoà hoäp ñoânglaïnh vaø moät ít traùi caây saáy. Maët haøng ñoà hoäp cuõng nhö caùc maët haøng rau quaû xuaát khaåu khaùc xuaát khaåu raát khoù khaên, soá löôïng khoâng ñaùng keå. Nöôùc döùa hieän vaãn laø maët haøng tieâu thuï maïnh nhaát, sau ñoù laø xoaøi. Ñoái vôùi maët haøng coctail thöôøng baù theo caùc ñôn ñaët haøng soá löôïng haïn cheá, laøm theo yeâu caàu khaùch haøng. 2.1.2.2.2. Thò tröôøng xuaát khaåu 50 Vôùi chuû tröông vaø ñònh höôùng: “Buoân baùn vôùi baát kyø nöôùc naøo, baát kyø baïn haøng naøo treân nguyeân taéc toân troïng chuû quyeàn quoác gia, khoâng can thieäp vaøo coâng vieäc noäi boä cuûa nhau, ñoâi beân cuøng coù lôïi”, thò tröôøng xuaát khaåu traùi caây ñaõ môû roäng sang nhieàu nöôùc vaø khu vöïc, ñaëc bieät laø caùc quoác gia phaùt trieån coù neàn kinh teá thò tröôøng.Ñieàu naøy cuõng theå hieän söï naêng ñoäng trong vieäc tìm kieám ñoái taùc. Trong naêm 2005, maët haøng traùi caây Vieät Nam ñaõ coù maët taïi 43 nöôùc , laõnh thoå trong ñoù coù nhöõng thò tröôøng môùi nhö : Canada , Latvia , Libaêng , Pakistan , Israel . Mondovia, Aùo, Srilanka, Rumania. Chuû tröông trong thôøi gian tôùi cuûa ngaønh rau quaû laø khoâi phuïc thò tröôøng Lieân Xoâ vaø Ñoâng AÂu (cuõ) vaø môû roäng thò tröôøng sang moät soá nöôùc thuoäc Lieân minh chaâu AÂu EU cuõng nhö caùc nöôùc thuoäc Trung Ñoâng. 2.2 Thöïc traïng xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam sang thò tröôøng EU ñeán naêm 2005 Hieän taïi, kim ngaïch cuõng nhö saûn löôïng xuaát khaåu traùi caây sang thò tröôøng EU raát haïn cheá [35 ] : BAÛNG 2.2 :CÔ CAÁU THÒ PHAÀN TRAÙI CAÂY XUAÁT KHAÅU VIEÄT NAM TREÂN THÒ TRÖÔØNG EU (naêm 2005) 760 1769 553 358 12 60 253 198 120 97 22 AÙo Bæ Ñôn vò :1000 USD Ñan Maïch Phaàn Lan Phaùp Ñöùc YÙ Haø Lan Taây Ban Nha Thuïy Ñieån Anh Töø nhöõng vaán ñeà phaân tích ôû treân , coù theå ñöa ra moät soá nhaän ñònh nhö sau: ♦ Tieàm naêng xuaát khaåu raát trieån voïng nhöng chuùng ta chöa chuyeån nhöõng lôïi theá cuûa mình thaønh hieän thöïc. ♦ Maët haøng xuaát khaåu nhìn chung coøn khaù ngheøo naøn, chöa ñaït yeâu caàu veà chaát löôïng xuaát khaåu; thieáu moät ñònh höôùng phaùt trieån roõ reät trong chính saùch maët haøng cuõng nhö nhöõng vaán ñeà chung trong saûn xuaát, vaän chuyeån, tieáp thò traùi caây 51 ♦ Thò tröôøng xuaát khaåu tuy ñaõ ñöôïc môû roäng nhöng vaãn coøn haïn cheá taïi moät soá khu vöïc nhaát ñònh, tính oån ñònh, laâu daøi cuûa caùc thò tröôøng chöa ñònh hình. Nguyeân nhaân chuû yeáu daãn ñeán tình traïng yeáu keùm vaø sa suùt cuûa xuaát khaåu traùi caây laø do caùc yeáu toá chaát löôïng , quy hoaïch phaùt trieån , toå chöùc saûn xuaát , naêng löïc cheá bieán , vaø khai thaùc thò tröôøng . Hay noùi caùch khaùc , Naêng Löïc Caïnh Tranh cuûa maët haøng traùi caây Vieät Nam coøn yeáu . 2.3 PHAÂN TÍCH , ÑAÙNH GIAÙ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH TRAÙI CAÂY CUÛA VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2005. Döïa treân keát quaû nghieân cöùu trong chöông 1 , chuông 2 ñaùnh giaù caùc nhaân toá hình thaønh neân NLCT : Chaát löôïng (Saûn xuaát Thu hoaïch Baûo quaûn Cheá bieán Tieâu thu ïtraùi caây) , hoaït ñoäng marketing, yeáu toá nhaân löïc trong ngaønh saûn xuaát, cheá bieán, xuaát khaåu traùi caây . 2.3.1. Caùc khaâu ñaûm baûo chaát löôïng traùi caây 2.3.1.1 Khaâu gioáng traùi caây Trong tình hình saûn xuaát traùi caây haøng hoùa ngaøy nay thì gioáng laø moät trong nhöõng nhaân toá chính quyeát ñònh chaát löôïng vaø naêng suaát cuûa traùi caây. Tuy coù moät soá thaønh töïu trong khaâu choïn gioáng ñaït naêng suaát cao, chaát löôïng toát,... nhöng hieän coøn toàn taïi moät soá vaán ñeà nhö sau: ♦ Coù quaù nhieàu gioáng thöông phaåm cho moät chuûng loaïi, nhaát laø ñoái vôùi moät soá loaïi traùi caây coù tieàm naêng xuaát khaåu nhö xoaøi , böôûi..... gaây khoù khaên cho nhaø xuaát khaåu cuõng nhö ngöôøi tieâu duøng khi thu mua nhöõng loaïi traùi caây ñaït tieâu chuaån cho cheá bieán vaø xuaát khaåu. Ñieàu naøy gaây taùc haïi raát lôùn ñeán traùi caây haøng hoùa xuaát khaåu vì coâng taùc kieåm dòch taïi caùc quoác gia thuoäc EU laø cöïc kyø nghieâm ngaët, hoï khoâng chaáp nhaän baát cöù moät maàm moáng beänh taät naøo treân traùi caây. Nghóa laø ngoaøi maët “ngon” cuûa traùi caây thì tính “laønh” cuõng ñöôïc löu yù. 52 ♦ Veà maët cung caáp, phaân phoái vaø quaûn lyù gioáng: Hieän nay gioáng chuû yeáu do tö nhaân cung caáp. Vì theá treân thò tröôøng hieän nay, gioáng caây “thieân hình, vaïn daïng”, khoâng ñaûm baûo chaát löôïng. Coâng taùc nghieân cöùu gioáng môùi ñaït tieâu chuaån chaát löôïng, keùo daøi thôøi vuï,... vaãn chöa ñöôïc ñaàu tö ñaàu ñuû töø phía nhaø nöôùc neân hieäu quaû nghieân cöùu coøn haïn cheá vaø caùc nhaø khoa hoïc gaëp raát nhieàu khoù khaên khi nghieân cöùu caùc gioáng môùi ñaït tieâu chuaån xuaát khaåu . 2.3.1.2 Khaâu kyõ thuaät troàng troït vaø boùn phaân, phoøng tröø saâu beänh traùi caây ♦Veà kyõ thuaät troàng troït: Duø ngheà troàng caây aên traùi ôû Vieät Nam ñaõ coù töø laâu ñôøi, daân ta ñaõ kinh nghieäm saûn xuaát traùi caây nhöng ñoù chæ laø nhöõng kinh nghieäm “coå truyeàn”, khoâng thích hôïp vôùi saûn xuaát traùi caây haøng hoùa trong thôøi kyø môùi [2]. Do ñoù, hieäu quaû trong saûn xuaát traùi caây coøn raát thaáp neáu so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Maët khaùc, quy trình saûn xuaát traùi caây haøng hoùa ñöôïc kheùp kín töø gieo troàng gioáng, saûn xuaát, thu hoaïch,... neân tyû leä caùc loaïi traùi caây taïi hai quoác gia trong khu vöïc nhö Thaùi Lan , Malaysia ñaït tieâu chuaån xuaát khaåu laø raát cao, khoaûng 80%. ♦ Ñoái vôùi vieäc phoøng tröø saâu beänh, Theo keát quaû khaûo saùt cuûa CBVTV : Ña soá noâng daân hieän nay hieåu bieát quaù ít veà baûo veä thöïc vaät cuõng nhö phöông phaùp söû duïng chuùng ñöôïc an toaøn. Qua khaûo saùt thöïc teá, 25% noâng daân noùi raèng söû duïng thuoác baûo veä thöïc vaät khoâng coù haïi. [29]. Haäu quaû laø gaây maát uy tín cuûa saûn phaåm cuõng nhö cuûa doanh nghieäp Vieät Nam treân thöông tröôøng quoác teá. Ngoaøi ra, moät vaán ñeà coøn toàn taïi raát lôùn hieän nay chính laø tyû leä vöôøn “taïp” trong caùc nhaø vöôøn quaù cao do thieáu quy hoaïch vaø ñònh höôùng phaùt trieån cuï theå (ví duï nhö ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long, tyû leä vöôøn taïp töø 40-50% [33]. 53 Moät vaán ñeà lôùn nan giaûi ñaët ra ñoái vôùi vieäc saûn xuaát traùi caây ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long laø hieän chöa coù phöông aùn thoaùt luõ coù hieäu quaû taïi caùc vuøng caây aên traùi vaøo muøa luõ gaây thieät haïi raát lôùn tôùi caây aên traùi cuõng nhö ñôøi soáng cuûa baø con noâng daân. Toùm laïi, hoaït ñoäng saûn xuaát tröôùc thu hoaïch coù aûnh höôûng raát lôùn tôùi traùi caây sau thu hoaïch veà maët chaát luôïng, soá löôïng bò loaïi hay giaûm giaù trò khi ñöôïc thöông maïi hoùa . 2.3.1.3 Khaâu thu hoaïch traùi caây. ♦ Xaùc ñònh thôøi ñieåm thu hoaïch: ñaây laø giai ñoaïn raát quan troïng vì neáu thu hoaïch sôùm thì khoâng ñaït ñöôïc yeáu caàu veà maøu saéc, chaát löôïng, ñoä ngoït,...neáu quaù treã thì traùi caây deã bò hö trong quaù trình vaän chuyeån, thu haùi. Nhìn chung, baø con noâng daân xaùc ñònh thôøi ñieåm thu hoaïch döïa vaøo thò giaùc, xuùc giaùc, khöôùu giaùc, .. Trong khi theo quy ñònh taïi thò tröôøng EU, yeâu caàu taát caû caùc loaïi traùi caây nhaäp khaåu ñeàu phaûi ñaït ñoä chín ñoàng loaït khi nhaäp vaøo thò tröôøng naøy . ♦Kyõ thuaät thu hoaïch : Haàu heát caùc nhaø vöôøn duøng caùc duïng cuï thoâ sô (que, gaäy, caùc soït tre ....) khi thu hoaïch traùi caây. Vì vaäy, toån thaát khi thu hoaïch raát lôùn: traùi caây bò daäp, naùt hay ngay caû khi thu haùi baèng tay thì baø con cuõng sô yù ñeå traùi caây rôi xuoáng ñaát. Maët khaùc , hieän coøn thieáu caùc phöông tieän kyõ thuaät caàn thieát: xe naâng ñeå haùi traùi, caùc soït nhöïa ñeå ñöïng vaø vaän chuyeån traùi caây nhaèm tieát kieäm chi phí.... Hieän nay, vieäc thu hoaïch saûn phaåm caây aên traùi coøn thuû coâng neân tyû leä hao huït raát cao, bình quaân 4-5%. ♦Baûo quaûn traùi caây sau thu hoaïch (laø khaâu ñaàu trong lónh vöïc coâng ngheä sau thu hoaïch ) : baø con noâng daân haàu nhö khoâng chuù yù tôùi vieäc baûo quaûn traùi caây töôi sau khi thu hoaïch, do ñoù aûnh höôûng raát nhieàu ñeán ñoä töôi cuûa traùi caây.Hoï thieáu caùc phöông tieän kyõ thuaät caàn thieát laøm laïnh traùi caây tröôùc khi baùn cho caùc vöïa hay mang tôùi caùc nhaø maùy. 54 Ngoaøi ra , Töø thöïc traïng phaân tích nhö treân daãn tôùi vieäc naêng suaát traùi caây cuûa Vieät Nam coøn thaáp so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc , cuõng nhö chuaån trung bình treân theá giôùi . Ví duï nhö , naêng suaát döùa cuûa Vieät Nam chæ ñaït bình quaân 13 taán/ha , trong khi ñoù naêng suaát döùa cuûa Thaùi Lan ñaït 24.5 taán / ha …..[Nguoàn :1] 2.3.1.4 Quaù trình thu mua traùi caây . ♦ Thieáu söï taäp trung vaø thoáng nhaát, chöa coù hieäp hoäi traùi caây neân caùc doanh nghieäp lôùn nhoû ñeàu töï tìm traùi caây thu mua xuaát khaåu, maïnh ai naáy laøm, thieáu söï ñieàu phoái, phaân ñònh thò tröôøng cuõng nhö maët haøng... Coù theå toøm taét quaù trình thu mua traùi caây töôi xuaát khaåu qua moâ hình sau: Baûng 2.3 : Quy trình thu mua traùi caây Traïm thu mua cuûa caùc coân Cheá bieán hoaëc xöû l g ty quoác yù traùi caây Nhaø saûn xuaát (Chuû yeáu laø nhaø Caùc vöïa traùi caâ Qua moâ hình treân, ta nhaän thaáy söï thieáu ñoàng boä trong quaù trình thu mua traùi caây xuaát khaåu taát yeáu daãn tôùi söï caïnh tranh giöõa caùc coâng ty trong nöôùc vôùi nhau ñeå xuaát khaåu traùi caây (caùc coâng ty TNHH chuû yeáu xuaát khaåu traùi caây töôi). 2.3.1.5 Quaù trình vaän chuyeån traùi caây xuaát khaåu Quaù trình vaän chuyeån traùi caây gaëp raát nhieàu khoù khaên khi ñòa baøn thu mua phaân taùn. Maët khaùc, hieän taïi neàn saûn xuaát traùi caây haøng hoùa Vieät Nam coøn thieáu raát nhieàu nhöõng phöông tieän vaän chuyeån höõu hieäu nhaèm ñaûm baûo chaát löôïng traùi caây treân ñöôøng vaän chuyeån, giaûm chi phí vaän chuyeån töø ñoù taïo ñieàu kieän giaûm giaù thaønh xuaát khaåu. Ngoaøi ra, do ñaëc thuø cuûa ÑBSCL coù heä thoáng soâng ngoøi chaèng chòt , neân vaän chuyeån traùi caây chuû yeáu baèng phöông tieän ñöôøng thuyû (chieám 85%) neân thôøi gian baûo quaûn khoù khaên, laøm giaûm chaát löôïng saûn phaåm. [ 35] Caùc vaät duïng treân Xuaát khaåu y hay tö Caùc coâng ty traùch nhieäm höõu haïn Xöû lyù traùi caây töôi (Baùn laïi) 55 chæ thích hôïp cho vieäc vaän chuyeån vôùi cöï ly ngaén . Hôn nöõa, khi xuaát khaåu traùi caây sang thò tröôøng EU thì traùi caây phaûi ñeå chung vôùi caùc haøng hoùa khaùc vì theá söï va ñaäp, laøm aûnh höôûng bao bì traùi caây laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi. 2.3.1.6 Coâng ngheä sau thu hoaïch traùi caây Coâng ngheä sau thu hoaïch (CNSTH) laø khaâu yeáu nhaát cuûa ngaønh noâng nghieäp nöôùc ta, trong ñoù coâng ngheä sau thu hoaïch caây aên traùi laø yeáu nhaát. Cuï theå, söï yeáu keùm theå hieän ôû nhöõng maët sau: ♦ Toån thaát sau thu hoaïch rau quaû caû nöôùc laø 10-15% (töø 1,2-1,5 trieäu taán/naêm ). Ñoâi khi tyû leä naøy leân tôùi 20-30%/naêm . Ñaây laø moät soá lieäu ñaùng baùo ñoäng .Theo caùc chuyeân gia, nguyeân nhaân daãn tôùi tình traïng treân coù raát nhieàu vaán ñeà: khoâng coù phöông tieän vaän taûi, bao goùi hôïp lyù (10%), bò thoái do söû lyù ñoùng goùi (20%) vaø kyõ thuaät baûo quaûn laø moät trong nhöõng nguyeân nhaâ chuû yeáu. Theo caùc soá lieäu thoáng keâ cuûa FAO, Vieät Nam maát maùt öôùc tính khoaûng 700.000 taán/naêm , töông ñöông vôùi giaù trò töø 500 trieäu ñeán 700 trieäu USD . ♦ Naêng löïc cheá bieán coøn raát xa vôøi so vôùi tieàm naêng cuûa ngaønh traùi caây . Coâng ngheä sau thu hoaïch taïi Vieät Nam hieän coøn raát haïn cheá , chæ coù khoaûng 50 % noâng saûn ñöôïc cheá bieán ,coøn laïi laø sô cheá vaø tieâu thuï daïng töôi soáng”. Tyû troïng quaû cheá bieán chæ chieám 3-5% so vôùi khoái löôïng nguyeân lieäu hieän coù .Hieän nay coâng nghieäp cheá bieán rau quaû caû nöôùc coù 17 nhaø maùy, trong ñoù 12 nhaø maùy saûn xuaát ñoà hoäp, toång coâng suaát 70.000 taán / naêm, 5 nhaø maùy ñoâng laïnh, toång coâng suaát 20.000 taán/ naêm. Ngoaøi ra, coøn moät soá cô sôû cheá bieán rau quaû vôùi quy moâ nhoû, coù coâng suaát töø 10-15 ngaøn taán/1 naêm. Neáu tính theâm moät soá nhaø maùy 100% voán nöôùc ngoaøi hay lieân doanh ñang xaây döïng hoaëc ñöa vaøo hoaït ñoäng (85.000 taán/1 naêm) thì toång coâng suaát toaøn ngaønh cheá bieán chæ khoaûng 200.000 taán/1 naêm. Neáu so saùnh vôùi chæ rieâng saûn löôïng traùi caây caû nöôùc naêm 2004 khoaûng 4 trieäu taán/ 1 naêm thì khaû naêng coøn raát 56 haïn cheá (khi söû duïng coâng suaát hieän coù thì khaû naêng ñaùp öùng cuûa ngaønh coâng nghieäp cheá bieán quaû chæ khoaûng 2,5% so vôùi toång saûn löôïng 8,2 trieäu taán rau quaû). ♦Maùy moùc, thieát bò cheá bieán coù trình ñoä coâng ngheä raát laïc haäu. Heä soá söû duïng thieát bò chöa cao, tuy gaàn ñaây ñaõ coù ñaàu tö môùi cho coâng ngheä cheá bieán quaû nhöng thöïc söï chöa töông xöùng vôùi trình ñoä phaùt trieån trong saûn xuaát traùi caây. Heä soá ñoåi môùi thieát bò laø 7% /naêm (chæ baèng 1/2-1/3 möùc trung bình cuûa Thaùi Lan vaø Malaysia). Coù theå thaâu toùm söï laïc haäu cuûa coâng ngheä rau quaû Vieät Nam qua baûng sau: Baûng 2.4 : Coâng Ngheä Cheá Bieán Rau Quaû Vieät Nam [5 ] COÂNG NGHEÄ Naêm saûn xuaát / cheá taïo Tröôùc 1 Sau 1 Giai ñoaïn 90% 10% Qua baûng soá lieäu treân, ta nhaän thaáy moät söï yeáu keùm veà trình ñoä coâng ngheä ngaønh rau quaû cheá bieán (söï phaùt trieån coâng ngheä rau quaû chæ naèm ôû giai ñoaïn 2-3 trong 7 giai ñoaïn phaùt trieån coâng ngheä). ♦Caùc saûn phaåm cheá bieán raát ñôn ñieäu veà maãu maõ, chaát löôïng saûn phaåm keùm, khoâng ñaït ñoä an toaøn veà veä sinh thöïc phaåm,... Hieän nay vieäc söû duïng tieâu chuaån chaát löôïng cho maët haøng naøy haàu nhö khoâng coù (hieän chæ coù 19 TCVN cho ñoà hoäp rau quaû vaø quy ñònh caùc chæ tieâu chaát löôïng vaø phöông phaùp thöû [13]. Ñaây thöïc söï laø khoù khaên lôùn cho ngaønh tieâu thuï saûn phaåm ñaëc bieät laø xuaát khaåu. ♦ Coâng taùc nghieân cöùu coâng ngheä sau thu hoaïch cuõng chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc vaø khoâng ñöôïc coi troïng, laïi chöa toaøn dieän (môùi chæ coù nghieân cöùu kyõ thuaät cheá bieán, baûo quaûn coøn caùc vaán ñeà khaùc nhö bao goùi, phaân loaïi phöông tieän 57 vaän chuyeån vaø caùc coâng ngheä cheá bieán hieän ñaïi khaùc nhö coâng ngheä baûo quaûn chaân khoâng, coâng ngheä saáy thaêng hoa,... thì laïi chöa ai nghieân cöùu kyõ). 2.3.1.7 Khaâu xuaát khaåu traùi caây Ñaây laø khaâu cuoái cuøng cuûa moät quy trình kheùp kín tröôùc khi xuaát traùi caây sang thò tröôøng caùc nöôùc. Thöïc tieãn tham khaûo vaø khaûo saùt cho thaáy noåi coäm moät soá vaán ñeà sau: Hieän nay haàu nhö caùc thieát bò xöû lyù ñaït tieâu chuaån hoaøn toaøn khoâng coù ôû Vieät Nam. Ñieàu ñoù ñoàng nghóa vôùi vieäc chuùng ta khoâng theå xuaát khaåu traùi caây ra thò tröôøng theá giôùi, ñaëc bieät laø “chôï” traùi caây EU. Ngoaøi vaán ñeà xöû lyù traùi caây, coøn coù cô sôû vaät chaát cho baûo quaûn traùi caây nhö caùc nhaø ñoâng laïnh, xe ñoâng laïnh, nhaø ñoùng goùi coøn boäc loä nhieàu yeáu keùm. 2.3.2 Giaù caû maët haøng traùi caây : Thoâng thöôøng, caùc nhaø xuaát khaåu ñònh giaù döïa treân chi phí roài coäng vôùi lôïi nhuaän muïc tieâu. Ñieàu naøy laø raát nguy hieåm vì neáu khoâng bieát tình hình thò tröôøng, giaù caû cuûa ñoái thuû caïnh tranh thì raát deã daãn tôùi vieäc giaù xuaát khaåu cuûa Vieät Nam ñoâi khi laïi raát cao vaø ñoâi khi laïi raát thaáp. Trong khi ñoù thì Thaùi Lan, moät ñoái thuû lôùn treân thò tröôøng rau quaû cuûa Vieät Nam hieän ñang coù chính saùch giaûm giaù vaän chuyeån haøng khoâng cho rau quaû xuaát khaåu. Coøn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp TNHH xuaát khaåu traùi caây, thoâng thöôøng hoï ñònh giaù xuaát khaåu döïa vaøo baûng baùo giaù cuûa moät soá coâng ty quoác doanh, chaúng haïn nhö Vegetexco, roài sau ñoù tröø ñi moät vaøi phaàn traêm so vôùi möùc giaù treân ñeå ñöa ra baûng khaûo giaù cho mình. Hôn nöõa, chi phí dòch vuï cho xuaát khaåu nhaát laø chi phí vaän taûi cuûa Vieät Nam cao hôn haún caùc nöôùc trong khu vöïc . Ñôn cöû, giaù cöùôùc vaän chuyeån taøu thuyû cuûa Vieät Nam cao hôn caùc nöôùc nhö Thaùi Lan : giaù cöôùc container cuûa Vieät Nam ñeán YOKOHAMA naêm 2005 khoaûng 1670 USD/ taán , trong khi Thaùi Lan la 1504 USD/ taán [ Nguoàn : 1] 2.3.3 Phöông thöùc phaân phoái traùi caây 58 Hieän nay , caùc doanh nghieäp Vieät Nam thieáu nghieân cöùu kyõ caùc heä thoáng phaân phoái quoác teá neân gaëïp khoù khaên raát nhieàu khi xaùc ñònh chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng moät caùch coù hieäu quaû. Chaúng haïn nhö treân thò tröôøng EU , chuùng ta phaûi choïn keânh phaân phoái giaùn tieáp vì haàu heát ñeàu phaûi qua heä thoáng caùc sieâu thò, maø nguoàn cung caáp cho caùc sieâu thò laïi chuû yeáu do caùc nhaø phaân phoái ñaûm traùch. Ñieàu naøy khaùc haún vôùi heä thoáng phaân phoái manh muùn treân thò tröôøng Vieät Nam. Keá ñeán laø caùc khu vöïc troàng traùi caây raát raûi raùc, vieäc vaän chuyeån khi mua ñeán khi ñöa vaøo cheá bieán thöôøng phaûi maát caû ngaøy ñöôøng ñi, coù khi coøn hôn nöõa , neân coøn phaûi toán moät khoaûng tieàn baûo quaûn quaû trong luùc vaän chuyeån. 2.3.4 Hoaït ñoäng yeåm trôï traùi caây Bao goàm raát nhieàu khaâu nhö quaûng caùo, khuyeán maïi, quan heä khaùch haøng (Public Relations), hoäi chôï trieån laõm,... Caùc doanhnghieäp xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam haàu nhö khoâng quan taâm ñeán chuyeän naøy, ñaëc bieät laø treân thò tröôøng quoác teá.Vieäc caùc doanh nghieäp tham gia caùc hoäi chôï thöông maïi traùi caây ñöôïc toå chöùc luaân phieân haøng naêm treân thò tröôøng EU laø raát hieám hoi. Ngoaøi ra , trong khaâu toå chöùc hoaït ñoäng marketing taïi caùc doanh nghieäp cuõng chöa ñöôïc phaân ñònh roõ raøng, thöïc teá coù söï loàng gheùp, kieâm nhieäm giöõa caùc phoøng ban, trình ñoänhaân söï marketing coøn raát yeáu keùm ... 2.3.5 Nhaõn hieäu traùi caây. Hieän nay caùc ñôn vò saûn xuaát, doanh nghieäp xuaát khaåu traùi caây chöa coù chieán löôïc thieát laäp nhaõn hieäu moät caùch chuyeân nghieäp vaø ñònh höôùng cuï theå . Moät soá doanh nghieäp ñang böôùc ñaàu leân danh saùch ñang kyù nhaõn hieäu baûo hoä cho böôûi , xoaøi , thanh long …. Caùc maët haøng traùi caây hieän gaëp nhieàu khoù khaên trong tieán trình thaâm nhaäp , ñònh vò treân thò tröôøng traùi caây theá giôùi vì chöa coù nhaõn hieäu rieâng ñaêng kyù ( trade mark ) . 59 2.3 .6 Nhaân löïc hoaït ñoäng trong lónh vöïc saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây. Trong thôøi gian qua, chöa coù chính saùch ñoàng boä cho nguoàn Nhaân löïc hoaït ñoäng trong lónh vöïc ngaønh saûn xuaát, cheá bieán, xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam . Hieän coù moät soá chöông trình khuyeán noâng nhaèm phoå bieán kieán thöùc canh taùc , thu hoaïch traùi caây cho ngöôøi noâng daân nhöng hoaït ñoäng treân dieãn ra taûn maùt , thieáu chieàu saâu . Ñoái vôùi nguoàn nhaân löïc trong lónh vöïc cheá bieán traùi caây , chöa coù nhieàu ñieàu kieän tieáp thu coâng ngheä môùi , naâng cao chaát löôïng traùi caây sau thu hoaïch do nhöõng haïn cheá veà nguoàn voán ñaàu tö , maùy moùc thieát bò cheá bieán traùi caây nhö ñaõ trình baøy ôû treân. Trong lónh vöïc xuaát khaåu traùi caây, naêng löïc ngoaïi ngöõ , khaû naêng giao tieáp , ñaøm phaùn vôùi caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi coøn boäc loä nhieàu haïn cheá . 2.3 Phaân tích SWOT ngaønh saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam. Thoâng qua ñaùnh giaù, phaân tích cuûa caùc phaàn treân trong muïc chöông 2, coù theå toùm löôïc SWOT vaø caùc phöông aùn chieán löôïc cuûa ngaønh saûn xuaát , xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam nhaèm taïo tieàn ñeà cho vieäc hoaïch ñònh ra caùc giaûi phaùp thích hôïp naâng cao NLCT cuûa maët haøng traùi caây xuaát khaåu Vieät Nam ( chöông 3) nhö sau : 60 Baûng 2.5 :Ma traän SWO cuûa ngaønh saûn xuaát , cheá bieán ,xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam Ñieåm maïnh (S) Ñieåm yeáu (W) -Toác ñoä phaùt trieån : Keå töø thaäp nieân 90 (theá kyû XX ) trôû laïiñaây , ngaønh traùi caây phaùt trieån vôùi toác ñoä khaù khoaûng 6.8 % / naêm . -Gioáng : nhieàu gioáng môùi ñöa vaøo saûn xuaát neân naêng suaát ngaøy caøng taêng , chuûng loaïi traùi caây ña daïng , phong phuù -Hoã trôï cuûa chính phuû : Saûn Xuaát , xuaát khaåu traùi caây laø moät trong nhöõng öu tieân phaùt trieån cuûa chính phuû . Traùi caây laø moät trong nhöõng maët haøng xuaát khaåu coù lôïi theá cuûa Vieät Nam hieän nay -Ñieàu kieän thoå nhöôõng thuaän lôïi cho söï phaùt trieån caùc loaïi traùi caây .Ñaëc bieät laø traùi caây nhieät ñôùi , chi phí nguoàn löïc noäi ñòa thaáp . -Chính saùch phaùt trieån caùc loaïi gioáng traùi caây môùi ñang ñöôïc ñaàu tö töông ñoái baøi baûn vaø böôùc ñaàu mang laïi keát quaû , naâng cao naêng suaát traùi caây . -Tieàm naêng xuaát khaåu traùi caây coøn raát lôùn do hieän nay chæ coù khoaûng 2 % traùi caây ñöôïc xuùaât khaåu . -Quy hoaïch : Dieän tích saûn xuaát roäng lôùn , nhöng quy moâ saûn xuaát cuûa caùc hoä noâng daân nhoû , chuû yeáu söû duïng lao ñoäng khoâng chuyeân nghieäp - Ñaàu tö : Möùc ñaàu tö vaøo caùc thieát bò saûn xuaát trong hoä gia ñình thaáp , coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu - Gioáng : Cô caáu laïi gioáng caây coù chaát löôïng cao môùi chæ ôû giai ñoaïn khôûi ñoäng vaø dieãn ra töông ñoái chaäm . -Chaát löôïng : Nhìn chung coøn thaáp . Kyõ thuaät canh taùc , trình ñoä saûn xuaát traùi caây coøn thaáp so vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi. -Toån thaát sau thu hoaïch , vaän chuyeån traùi caây lôùn laøm giaûm hieäu quaû saûn xuaát , taêng giaù thaønh saûn phaåm - Khaâu cheá bieán : Haïn cheá caû veà coâng suaát cheá bieán , trình ñoä coâng ngheä vaø phöông thöùc baûo quaûn cheá bieán - Cô sôû haï taàng noâng thoân keùm phaùt trieån , chi phí vaän chuyeån cao laøm gia taêng giaù thaønh saûn phaåm . - Moâi tröôøng , ñieàu kieän tieáp caän thoâng tin thò tröôøng , coâng ngheä coøn haïn cheá . - Khaû naêng giao dòch , ñaøm phaùn cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam vôùi khaùch haøng nöôùc ngoaøi coøn yeáu , chöa taïo ñöôïc ._.trôï coù xuaát saéc ñi chaêng nöõa”[41] .Chính saùch saûn phaåm cuûa doanh nghieäp xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam caàn theå hieän ñöôïc nhöõng maët sau : ♦Moät laø ,moãi doanh nghieäp caàn xaây döïng moät danh muïc saûn phaåm cuï theå, neân taäp trung moät soá maët haøng maø doanh nghieäp coù ñieàu kieän thu mua, ñiaï baøn hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng, phaân luoàng, phöông höôùng, taïo ñieàu kieän cho 82 doanh nghieäp taäp trung ñöôïc tieàm löïc cuûa mình. Nhö vaäy seõ coù lôïi laø traùnh söï choàng cheùo, caïnh tranh nhau giöõa caùc doanh nghieäp trong nöôùc. Ngoaøi ra, coù theå xaùc ñònh môû roäng, giôùi thieäu xuaát thöû nghieäm moät soá maët haøng nhö : vuù söõa, maêng cuït v.v khaùch haøng cuõng raát öa chuoäng nhaèm traùnh caïnh tranh. Chính saùch saûn phaåm theå hieän ôû nhöõng maët chính sau : ♦Hai la,ø Bao bì (Packaging ): Treân thò tröôøng EU ,haàu nhö khoâng coù quy ñònh cuï theå, baét buoäc cho saûn phaåm traùi caây töôi. Vì theá, toát hôn heát laø neân taïo saûn phaåm bao bì theo yù cuûa nhaø nhaäp khaåu(caû vaät lieäu bao bì vaø kích côõ bao bì)vì hoï bieát roõ nhu caàu cuûa ngöôøi mua. Vì lyù do tuaân thuû nhöõng quy ñònh cuûa EU veà bao bì vaø moâi tröôøng, nhìn chung caùc nhaø nhaäp khaåu öa duøng vaät lieäu taùi cheá, chaúng haïn nhö carton (maëc duø goã laø vaät lieäu lyù töôûng cho bao bì maët haøng töôi:giöõ aåm, caáu truùc vöõng vaøng,reû tieàn , nhöng laïi khoâng taùi cheá ñöôïc. Bao bì saûn phaåm traùi caây phaûi ñaùp öùng mong ñôïi cuûa khaùch haøng, ñaëc bieät thoâng tin veà chaát löôïng saûn phaåm, veä sinh, goïn nheï, ñaày ñuû thoâng ti gíuùp caïnh tranh hieäu quaû. Ngoaøira ,caàn chuù yù ñeán maõ soá, maõ vaïch cho bao bì xuaát khaåu traùi caây taïi Vieät Nam nhö chöùng minh thö cho haøng hoaù [39 ]. ¾ Ba laø ,Thieát laäp vaø ñaêng kyù nhaõn hieäu cho maët haøng traùi caây : Theo FAO, haàu heát traùi caây ñeàu khoâng coù nhaõn hieäu, chæ phaân bieät chuû yeáu nhôø phaân loaïi saûn phaåm, gioáng nhau giöõa caùc nguoàn , ngoaïi tröø caùc saûn phaåm traùi caây cuûa caùc coâng ty ña quoác gia [United Fruits coù nhaõn hieäu Chiquita & Geest], coù moät soá quoác gia nhö Nam Phi(nhaõn hieäu Cape ), Israel[Jaffa, Carmel ].Vieät Nam caàn ñaêng kyù nhaõn hieäu saûn phaåm treân thò tröôøng quoác teá, phaùt trieån thaønh nhaõn hieäu thöông maïi (trade mark) phoå bieán : xoaøi caùt Hoøa Loäc , Thanh Long Bình Thuaän .....Töø ñoù , ñaåy maïnh chieán dòch quaûng baù saûn phaåm cuøng nhaõn hieäu traùi caây cho caùc nhaø nhaäp khaåu taïi thò tröôøng EU cuõng nhö caùc thò tröôøng nhaäp khaåu khaùc . * Chính saùch giaù caû (Price Policy) cho maët haøng traùi caây xuaát khaåu sang thò tröôøng EU :P 83 Doanh nghieäp xuaát khaåu caàn xaùc ñònh möùc giaù döïa treân chính saùch giaù nhö sau: ♦ Ñoái vôùi moãi maët haøng traùi caây khaùc nhau caàn coù chính saùch giaù khaùc nhau döïa treân tình hình thò tröôøng, ñoái thuû caïnh tranh, chính saùch coâng ty, tình hình cung caáp trong nöôùc vì giaù caû maët haøng traùi caây bieán ñoäng thöôøng xuyeân do taùc ñoäng cuûa nhieàu yeáu toá (nhö ñaõ phaân tích ôû treân) . ♦ Caùc doanh nghieäp caàn chuù yù vieäc phaûi döï baùo ñöôïc xu höôùng bieán ñoäng cung –caàu cho töøng maët haøng ñeå ñöa ra möùc giaù hôïp lyù . Thò tröôøng bieán ñoäng taùc ñoäng tieâu cöïc tôùi hoaït ñoäng thöông maïi traùi caây vaø taêng theâm ñoä ruûi ro khi buoân baùn treân thò tröôøng EU .Keå töø khi vieäc buoân baùn traùi caây taïi haàu heát caùc quoác gia hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng töï do , chính luaät cung caàu ñieàu phoái giaù caû thò tröôøng . Vieäc ñeà ra chính saùch giaù xuaát khaåu traùi caây phuø hôïp laø raát khoù khaên ñoøi hoûi doanh nghieäp hoaïch ñònh kyõ phuø hôïp vôùi muïc tieâu thaâm nhaäp thò tröôøng vaø caïnh tranh coù hieäu quaû treân thò tröôøng EU. Hôn nöõa, ngoaøi vaán ñeà giaù caû caàn naâng cao vaán ñeà chaát löôïng, caàn coù heä thoáng phaân phoái ñaëc bieät ñeán taän caùc heä thoáng sieâu thò treân cô sôû keát hôïp chaët cheõ 5Ps. * Chính saùch phaân phoái (Place Policy) maët haøng traùi caây xuaát khaåu sang thò tröôøng EU . Trong thöïc teá, Place noùi tôùi ñòa ñieåm vaø khoâng gian ôû ñoù dieãn ra haønh trình phaân phoái môû roäng vaø phöùc taïp, thieát laäp heä thoáng phaân phoái toái öu cho maët haøng traùi caây nhaèm toái thieåu hoùa chi phí daãn tôùi toái ña hoùa doanh soá vaø lôïi nhuaän. Vì theá, khi quyeát ñònh chính saùch phaân phoái toái öu cho maët haøng traùi caây ,vaän chuyeån saûn phaåm töø saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng qua nhieàu khaâu khaùc nhau maø chuû yeáu baèng haønh trình chuyeân chôû, doanh nghieäp caàn tính tôùi moâi tröôøng kinh doanh vôùi nhieàu neùt khaùc bieät trong kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, heä thoáng phaân phoái... treân thò tröôøng EU. 84 Ñoái vôùi saûn phaåm traùi caây, moät saûn phaåm coù chu kyø ù soáng ngaén, deã bò taùc ñoäng bôûi nhieàu yeáu toá aûnh höôûng tôùi chaát löôïng thì vieäc nghieân cöùu keânh phaân phoái laø khaâu quyeát ñònh. Sô ñoà 3.1 : Heä thoáng phaân phoái traùi caây EU 4 1: Nhaø xuaát khaåu ngoaïi quoác 2: Ñaïi lyù quoác teá 3: Ñaáu giaù nhaäp khaåu 4: Nhaø nhaäp khaåu 5: Maäu dòch quaù caûnh vaø taùi 6: Nhaø baùn buoân 7: Nhaø nhaäp khaåu xuaát 8: Nhaø baùn leû 9:Ngöôøi tieâu duøng Thoâng baùo cuûa CBI trong töông lai gaàn khoaûng 5-10 naêm tôùi, heä thoáng baùn leû ñöôïc ñaëc bieät chuù yù, quyeát ñònh tôùi 30 % -40 % toång doanh thu cuûa maët haøng traùi caây. Ñeå phaân phoái hieäu quaû maët haøng traùi caây töôi xuaát khaåu sanh thò tröôøng traùi caây EU caùc doanh nghieäp Vieät Nam caàn thöïc hieän : ♦ Moät laø , Cuûng coá caùc heä thoáng phaân phoái hieän taïi, taêng cöôøng hoaøn thieän caùc heä thoáng phaân phoái phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån, caïnh tranh coù hieäu quaû ♦ Hai laø , Thieát laäp vaên phoøng ñaïi dieän taïo ñieàu kieän thieát laäpquan heä vôùi nhöõng khaùch haøng môùi chaúng haïn nhö nhaø baùn buoân, caùc sieâu thò ... ♦ Ba laø ,Cung caáp ñaày ñuû, ñeàu ñaën, ñuùng luùc maët haøng traùi caây vôùi giaù caû hôïp lyù. Do ñoù, vaán ñeà coù maët laâu daøi treân thò tröôøng, khoaûng 7-9 thaùng/naêm laø raát caàn thieát nhaèm taïo moái lieân heä laøm aên uy tín vôùi khaùch haøng cuûa mình, muøa vuï phaûi coù nguoàn haøng, nguoàn nguyeân lieäu doài daøo trong naêm vaø coù söï phong phuù ña daïng chuûng loaïi haøng hoùa (nhö taïi caùc vuøng chuyeân canh, vuøng quaû taäp trung). * Chính saùch yeåm trôï ( Promotion Policy) cho maët haøng traùi caây xuaát khaåu sang thò tröôøng EU. Hoaït ñoäng yeåm trôï cho maët haøng traùi caây(töôi cuõng nhö cheá bieán) coù theå dieãn ra treân nhöõng lónh vöïc sau : ♦ Caùc doanh nghieäp coù theå thöôøng xuyeân tham gia caùc hoäi chôï thöông maïi rau quaû ñöôïc toå chöùc ñònh kyø taïi caùc quoác gia EU trong khoái thoâng qua “Hieäp hoäi 4 5 Marketing traùi caây Vieät Nam” [38 ] nhaèm thieát laäp caùc moái quan heä laøm aên vôùi ngöôøi mua (nhaø nhaäp khaåu, nhaø buoân baùn, nhöõng cô quan thöông maïi-hoaït ñoäng yeåm trôï), quaûng baù, quaûng caùo saûn phaåm traùi caây töôi tôùi ngöôøi tieâu duøng cuõng nhö ñònh höôùng phaùt trieån vaø thaâm nhaäp thò tröôøng EU. ♦ Quaûng caùo saûn phaåm treân caùc taïp chí chuyeân ngaønh[Publicity]rau quaû [taïp chí phaùt haønh haèng tuaàn “Vakblad” Trade Magazine for Fruit and Vegetables], thoâng thöôøng coù theå nhôø söï coäng taùc cuûa caùc nhaø nhaäp khaåu vaø nhöõng ngöôøi thöïc söï mong muoán quan heä laøm aên vôùi mình. * Chính saùch nhaân söï (Personnel Policy ) + Veà caùc chuyeân gia Marketing taïi caùc doanh nghieäp xuaát khaåu traùi caây : ♦ Caàn ñaùp öùng caùc yeâu caàu : Coù naêng löïc nghieäp vuï vaø ñaïo ñöùc kinh doanh ñaùp öùng nhöõng ñoøi hoûi trong xu theá caïnh tranh toaøn caàu, nhanh choùng, nhaïy beùn vôùi nhöõng chuyeån bieán cuûa thò tröôøng ♦ Bieát thích nghi vôùi söï thay ñoåi haøng giôø cuûa thò tröôøng traùi caây theá giôùi treân thò tröôøng EU trong boái caûnh caïnh tranh dieãn ra thöïc söï gay gaét,ñoù chính laø thaønh toá caàn thieát trong quaù trình xaâm nhaäp vaø chinh phuïc thò tröôøng muïc tieâu EU. + Nhaø saûn xuaát vaø caùc ñoái töôïng khaùc Moät ñoái töôïng khaùc caàn löu yù trong chöông trình naâng cao hieäu quaû Marketing rau quaû laø nhöõng Nhaø Saûn Xuaát. Ngöôøi noâng daân ñöôïc höôùng daãn , cung caáp thoâng tin ñeå chuù troïng tôùi nhöõng coâng ñoaïn quan troïng veà saûn xuaát, khuynh höôùng thò tröôøng. Ngoaøi ra, ñoái töôïng nhöõng Nhaø kinh doanh nhoû(private trader) hoaït ñoäng ñoäc laäp raát caàn coi troïng ñeå giuùp hoï hoaït ñoäng coù hieäu quaû nhö moät nhaø trung gian, ñeà ra nhöõng quy ñònh veà vieäc ñieàu tieát buoân baùn, thieát laäp hôïp taùc xaõ lieân keát caùc nhaø buoân nhoû laïi. Toùm laïi, hoï raát caàn nhöõng kyõ naêng quaûn lyù cô baûn vaø lôïi nhuaän cuûa hoï phaûi töông thích vôùi naêng löïc hoï boû ra. 3.2.2.3 Gaûi phaùp Thaønh laäp “Hieäp hoäi Marketing traùi caây Vieät Nam” Hieäp hoäi laø ñaïi dieän lieân hieäp cho caùc hôïp taùc xaõ traùi caây töøng tænh hay cuûa vuøng chuyeân canh, caùc vuøng saûn xuaát, ngöôøi baùn buoân, ngöôøi cheá bieán traùi caây, toå 5 6 chöùc gaén keát caùc hôïp taùc xaõ traùi caây thaønh moät taäp ñoaøn maïnh, gaén keát caùc vuøng traùi caây laïi vôùi nhau.. Chöùc naêng chính cuûa hieäp hoäi ñoái vôùi vieäc tieáp thò laø tìm nguoàn tieâu thuï(ñaàu ra) cho maët haøng traùi caây, môû roäng thò tröôøng, tìm ñoái taùc(thò tröôøng EU), tìm nguoàn haøng oån ñònh vaø phaùt trieån thò tröôøng môùi ñuùng thôøi haïn. ♦ Hieäp hoäi Cung caáp thoâng tin veà thò tröôøng traùi caây quoác teá(EU) nhaèm kòp thôøi thoâng baùo cho caùc nhaø xuaát khaåu, caùc nhaø saûn xuaát böôùc ñi ñuùng höôùng saûn xuaát, nhöõng ñoøi hoûi cuûa ngöôøi tieâu duøng nöôùc ngoaøi veà khaåu vò, chaát löôïng. Ngoaøi vieäc quaûng baù cho ngöôøi tieâu duøng, ngöôøi cheá bieán, ngöôøi saûn xuaát veà caùc saûn phaåm, tieáp thò veà thò tröôøng, giaù caû,Hieäp hoäi coù theå keát hôïp vôùi caùc cô quan nghieân cöùu khoa hoïc lieân quan ñeán traùi caây nhaèm ñaåy maïnh nghieân cöùu khoa hoïc taïo gioáng toát, khaùng beänh .Toùm laïi, hieäp hoäi phaûi “keát dính” moái lieân keát giöõa nhöõng ngöôøi troàng caây aên traùi, nhaø nghieân cöùu, nhaø xuaát khaåu. Taêng cöôøng vai troø ngöôøi kinh doanh trong tieâu thuï traùi caây .... gaén nhaø kinh doanh vaø thò tröôøng quoác teá 3.3 Kieán Nghò vôùi Nhaø nöôùc vaø caùc cô quan höõu quan ♦ Ñoái vôùi ngaønh saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây : Nhaø nöôùc caàn ñöa ngaønh vaøo chính saùch phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá quoác daân döôùi goùc ñoä laø ngaønh xuaát khaåu chính, xuaát khaåu chuû löïc trong ngaønh noâng nghieäp nöôùc ta,vaãn laø ngaønh kinh teá troïng ñieåm trong caû nöôùc . ♦ Ñoái vôùi vuøng chuyeân canh : Vaán ñeà taêng cöôøng ñaàu tö cho cô sôû haï taàng nhö ñöôøng xaù, ñieän nöôùc, heä thoáng thuûy lôïi, töôùi tieâu v.v laø raát caàn thieát cho vuøng chuyeân canh saûn xuaát haøng hoùa. ♦ Ñoái vôùi ngöôøi noâng daân : Caàn coù chính saùch cuï theå hoã trôï tín duïng cho noâng daân töø tröôùc thu hoaïch vaø sau khi thu hoaïch. Neân laäp quyõ tín duïng hoã trôï voán cho noâng daân trong saûn xuaát, thu hoaïc.Hieän nay, heä thoáng caùc ngaân haøng noâng nghieäp raûi khaép nöôùc seõ laø thuaän lôïi lôùn trong vieäc thaønh laäp quyõ tín duïng. ♦ Caàn coù chính saùch giaù keát hôïp giao cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu traùi caây laønh maïnh hoùa heä thoáng thu mua traùi caây, nhaát laø traùi caây xuaát khaåu. Nhö vaäy, giaûm phaïm vi quy hoaïch vuøng chuyeân canh phaùt trieån saûn xuaát traùi caây laø raát caàn 6 7 thieát, ñaùp öùng ñoøi hoûi caáp baùch töø phía caùc nhaø vöôøn . ♦ Thaønh laäp caùc hôïp taùc xaõ traùi caây, ñaây laø moâ hình cho hôïp taùc xaõ noâng nghieäp cuûa theá kyû 21 do noâng daân thaønh laäp, daân goùp voán, daân ñieàu haønh vaø coù söï taùc ñoäng lao ñoäng cuûa caùc tænh. Hôïp taùc xaõ seõ laø toå chöùc baûo trôï traùi caây cho nhaø vöôøn- xaõ vieân baèng caùch tìm nguoàn tieâu thuï oån ñònh, tröïc tieáp, khoâng qua nhieàu khaâu trung gian nhö hieän nay. Toùm taét chöông 3 Noäi dung chuû yeáu cuûa chöông naøy laø ñöa ra caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây xuaát khaåu cuûa Vieät Nam . Caùc giaûi phaùp naøy ñöôïc ñöa ra treân cô sôû cuûa nghieân cöùu moâ hình ôû chöông 1, vieäc phaân tích ñaùnh giaù thöïc traïng, naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây Vieät Nam ôû chöông 2. Ñeå naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây xuaát khaåu ñöôïc caûi thieän nhanh vaø coù hieäu quaû, ñoøi hoûi caùc giaûi phaùp phaûi ñöôïc thöïc hieän ñoàng boä ñoàng thôøi coù söï hoã trôï töø phía Nhaø nöôùc, söï phoái hôïp thöïc hieän cuûa caùc cô quan, caùc Boä Ngaønh coù lieân quan vaø söï noã löïc töø baûn thaân caùc doanh nghieäp, hoä kinh doanh trong lónh vöïc saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam . * Chính saùch yeåm trôï ( Promotion Policy) cho maët haøng traùi caây xuaát khaåu sang thò tröôøng EU. Hoaït ñoäng yeåm trôï cho maët haøng traùi caây(töôi cuõng nhö cheá bieán) coù theå dieãn ra treân nhöõng lónh vöïc sau : ♦ Caùc doanh nghieäp coù theå thöôøng xuyeân tham gia caùc hoäi chôï thöông maïi rau quaû ñöôïc toå chöùc ñònh kyø taïi caùc quoác gia EU trong khoái thoâng qua “Hieäp hoäi Marketing traùi caây Vieät Nam” [38 ] nhaèm thieát laäp caùc moái quan heä laøm aên vôùi ngöôøi mua (nhaø nhaäp khaåu, nhaø buoân baùn, nhöõng cô quan thöông maïi-hoaït ñoäng yeåm trôï), quaûng baù, quaûng caùo saûn phaåm traùi caây töôi tôùi ngöôøi tieâu duøng cuõng nhö ñònh höôùng phaùt trieån vaø thaâm nhaäp thò tröôøng EU. ♦ Quaûng caùo saûn phaåm treân caùc taïp chí chuyeân ngaønh[Publicity]rau quaû [taïp chí 7 8 phaùt haønh haèng tuaàn “Vakblad” Trade Magazine for Fruit and Vegetables], thoâng thöôøng coù theå nhôø söï coäng taùc cuûa caùc nhaø nhaäp khaåu vaø nhöõng ngöôøi thöïc söï mong muoán quan heä laøm aên vôùi mình. * Chính saùch nhaân söï (Personnel Policy ) + Veà caùc chuyeân gia Marketing taïi caùc doanh nghieäp xuaát khaåu traùi caây : ♦ Caàn ñaùp öùng caùc yeâu caàu : Coù naêng löïc nghieäp vuï vaø ñaïo ñöùc kinh doanh ñaùp öùng nhöõng ñoøi hoûi trong xu theá caïnh tranh toaøn caàu, nhanh choùng, nhaïy beùn vôùi nhöõng chuyeån bieán cuûa thò tröôøng ♦ Bieát thích nghi vôùi söï thay ñoåi haøng giôø cuûa thò tröôøng traùi caây theá giôùi treân thò tröôøng EU trong boái caûnh caïnh tranh dieãn ra thöïc söï gay gaét,ñoù chính laø thaønh toá caàn thieát trong quaù trình xaâm nhaäp vaø chinh phuïc thò tröôøng muïc tieâu EU. + Nhaø saûn xuaát vaø caùc ñoái töôïng khaùc Moät ñoái töôïng khaùc caàn löu yù trong chöông trình naâng cao hieäu quaû Marketing rau quaû laø nhöõng Nhaø Saûn Xuaát. Ngöôøi noâng daân ñöôïc höôùng daãn , cung caáp thoâng tin ñeå chuù troïng tôùi nhöõng coâng ñoaïn quan troïng veà saûn xuaát, khuynh höôùng thò tröôøng. Ngoaøi ra, ñoái töôïng nhöõng Nhaø kinh doanh nhoû(private trader) hoaït ñoäng ñoäc laäp raát caàn coi troïng ñeå giuùp hoï hoaït ñoäng coù hieäu quaû nhö moät nhaø trung gian, ñeà ra nhöõng quy ñònh veà vieäc ñieàu tieát buoân baùn, thieát laäp hôïp taùc xaõ lieân keát caùc nhaø buoân nhoû laïi. Toùm laïi, hoï raát caàn nhöõng kyõ naêng quaûn lyù cô baûn vaø lôïi nhuaän cuûa hoï phaûi töông thích vôùi naêng löïc hoï boû ra. 3.2.2.3 Gaûi phaùp Thaønh laäp “Hieäp hoäi Marketing traùi caây Vieät Nam” Hieäp hoäi laø ñaïi dieän lieân hieäp cho caùc hôïp taùc xaõ traùi caây töøng tænh hay cuûa vuøng chuyeân canh, caùc vuøng saûn xuaát, ngöôøi baùn buoân, ngöôøi cheá bieán traùi caây, toå chöùc gaén keát caùc hôïp taùc xaõ traùi caây thaønh moät taäp ñoaøn maïnh, gaén keát caùc vuøng traùi caây laïi vôùi nhau.. Chöùc naêng chính cuûa hieäp hoäi ñoái vôùi vieäc tieáp thò laø tìm nguoàn tieâu thuï(ñaàu ra) cho maët haøng traùi caây, môû roäng thò tröôøng, tìm ñoái taùc(thò tröôøng EU), tìm nguoàn haøng oån ñònh vaø phaùt trieån thò tröôøng môùi ñuùng thôøi haïn. ♦ Hieäp hoäi Cung caáp thoâng tin veà thò tröôøng traùi caây quoác teá(EU) nhaèm kòp thôøi 8 9 thoâng baùo cho caùc nhaø xuaát khaåu, caùc nhaø saûn xuaát böôùc ñi ñuùng höôùng saûn xuaát, nhöõng ñoøi hoûi cuûa ngöôøi tieâu duøng nöôùc ngoaøi veà khaåu vò, chaát löôïng. Ngoaøi vieäc quaûng baù cho ngöôøi tieâu duøng, ngöôøi cheá bieán, ngöôøi saûn xuaát veà caùc saûn phaåm, tieáp thò veà thò tröôøng, giaù caû,Hieäp hoäi coù theå keát hôïp vôùi caùc cô quan nghieân cöùu khoa hoïc lieân quan ñeán traùi caây nhaèm ñaåy maïnh nghieân cöùu khoa hoïc taïo gioáng toát, khaùng beänh .Toùm laïi, hieäp hoäi phaûi “keát dính” moái lieân keát giöõa nhöõng ngöôøi troàng caây aên traùi, nhaø nghieân cöùu, nhaø xuaát khaåu. Taêng cöôøng vai troø ngöôøi kinh doanh trong tieâu thuï traùi caây .... gaén nhaø kinh doanh vaø thò tröôøng quoác teá 3.3 Kieán Nghò vôùi Nhaø nöôùc vaø caùc cô quan höõu quan ♦ Ñoái vôùi ngaønh saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây : Nhaø nöôùc caàn ñöa ngaønh vaøo chính saùch phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá quoác daân döôùi goùc ñoä laø ngaønh xuaát khaåu chính, xuaát khaåu chuû löïc trong ngaønh noâng nghieäp nöôùc ta,vaãn laø ngaønh kinh teá troïng ñieåm trong caû nöôùc . ♦ Ñoái vôùi vuøng chuyeân canh : Vaán ñeà taêng cöôøng ñaàu tö cho cô sôû haï taàng nhö ñöôøng xaù, ñieän nöôùc, heä thoáng thuûy lôïi, töôùi tieâu v.v laø raát caàn thieát cho vuøng chuyeân canh saûn xuaát haøng hoùa. ♦ Ñoái vôùi ngöôøi noâng daân : Caàn coù chính saùch cuï theå hoã trôï tín duïng cho noâng daân töø tröôùc thu hoaïch vaø sau khi thu hoaïch. Neân laäp quyõ tín duïng hoã trôï voán cho noâng daân trong saûn xuaát, thu hoaïc.Hieän nay, heä thoáng caùc ngaân haøng noâng nghieäp raûi khaép nöôùc seõ laø thuaän lôïi lôùn trong vieäc thaønh laäp quyõ tín duïng. ♦ Caàn coù chính saùch giaù keát hôïp giao cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu traùi caây laønh maïnh hoùa heä thoáng thu mua traùi caây, nhaát laø traùi caây xuaát khaåu. Nhö vaäy, giaûm phaïm vi quy hoaïch vuøng chuyeân canh phaùt trieån saûn xuaát traùi caây laø raát caàn thieát, ñaùp öùng ñoøi hoûi caáp baùch töø phía caùc nhaø vöôøn . ♦ Thaønh laäp caùc hôïp taùc xaõ traùi caây, ñaây laø moâ hình cho hôïp taùc xaõ noâng nghieäp cuûa theá kyû 21 do noâng daân thaønh laäp, daân goùp voán, daân ñieàu haønh vaø coù söï taùc ñoäng lao ñoäng cuûa caùc tænh. Hôïp taùc xaõ seõ laø toå chöùc baûo trôï traùi caây cho nhaø vöôøn- xaõ vieân baèng caùch tìm nguoàn tieâu thuï oån ñònh, tröïc tieáp, khoâng qua nhieàu khaâu trung 9 10 gian nhö hieän nay. Toùm taét chöông 3 Noäi dung chuû yeáu cuûa chöông naøy laø ñöa ra caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây xuaát khaåu cuûa Vieät Nam . Caùc giaûi phaùp naøy ñöôïc ñöa ra treân cô sôû cuûa nghieân cöùu moâ hình ôû chöông 1, vieäc phaân tích ñaùnh giaù thöïc traïng, naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây Vieät Nam ôû chöông 2. Ñeå naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây xuaát khaåu ñöôïc caûi thieän nhanh vaø coù hieäu quaû, ñoøi hoûi caùc giaûi phaùp phaûi ñöôïc thöïc hieän ñoàng boä ñoàng thôøi coù söï hoã trôï töø phía Nhaø nöôùc, söï phoái hôïp thöïc hieän cuûa caùc cô quan, caùc Boä Ngaønh coù lieân quan vaø söï noã löïc töø baûn thaân caùc doanh nghieäp, hoä kinh doanh trong lónh vöïc saûn xuaát , cheá bieán , xuaát khaåu traùi caây Vieät Nam . 10 11 KEÁT LUAÄN Coù theå khaúng ñònh raèng vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu maët haøng traùi caây cuûa Vieät Nam sang thò tröôøng EU laø moät ñònh höôùng raát ñuùng ñaén, laø nhaân toá tích cöïc nhaèm khai thaùc coù hieäu quaû neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi ña daïng, phong phuù phuïc vuï hieäu quaû cho coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc . Tuy nhieân, maët haøng traùi caây xuaát khaåu cuûa Vieät Nam chæ coù theå thöïc hieän ñöôïc söù meänh cuûa moät maët haøng xuaát khaåu chuû löïc khi maët haøng naøy thöïc söï coù naêng löïc caïnh tranh maïnh meõ treân thò tröôøng EU cuõng nhö treân thò tröôøng khu vöïc vaø theá giôùi . Vôùi caùch tieáp caän khoa hoïc mang tính logic, luaän vaên ruùt ra nhöõng vaán ñeà quan troïng cô baûn nhaát ñoái vôùi ngaønh rau quaû Vieät Nam döôùi goùc ñoä naêng löïc caïnh tranh vôùi caùch nhìn toaøn dieän veà thò tröôøng , xu theá phaùt trieån vaø ñaëc bieät coù söï ñoái chieáu , hoïc hoûi kinh nghieäm caùc quoác qia ñi tröôùc. Qua quaù trình nghieân cöùu , chuùng toâi ñaõ thu ñöôïc moät soá keát quaû nhö sau : 1. Khaùi quaùt moät caùch heä thoáng thò tröôøng traùi caây nhieät ñôùi EU cuõng nhö döï baùo ñöôïc xu höôùng bieán ñoäng cuï theå ñoái vôùi töøng maët haøng traùi caây trong giai ñoaïn 2006- 2015. 2. Phaân tích ,khaùi quaùt tình hình caïnh tranh treân thò tröôøng traùi caây nhieät ñôùi EU , naêng löïc caïnh tranh cuûa maët haøng traùi caây .Ñieàu naøy caàn thieát , laøm tieàn ñeà cho vieäc trieån khai caùc vaán ñeà nghieân cöùu xuyeân suoát coâng trình . 3. Ñaùnh giaù toaøn dieän tình hình saûn xuaát , xuaát khaåu traùi caây taïi Vieät Nam ñeå töø ñoù chæ ra ñöôïc nhöõng toàn taïi , vöôùng maéc ñoái vôùi ngaønh saûn xuaát , xuaát khaåu traùi caây cuûa Vieät Nam döôùi goùc ñoä naêng löïc caïnh tranh . 4. Xaây döïng heä thoáng caùc giaûi phaùp toaøn dieän nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh maët haøng traùi caây xuaát khaåu cuûa Vieät Nam sang thò tröôøng EU , phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa chieán löôïc coâng nghieäp hoaù höôùng veà xuaát khaåu , coâng nghieäp hoùa noâng thoân cuûa Vieät Nam trong tình hình hieän nay , theå hieän qua nhöõng ñieåm chính sau ñaây : 11 12 ♦ Ñaåy maïnh saûn xuaát caùc maët traùi caây xuaát khaåu song song vôùi phaùt trieån maïnh meõ ngaønh coâng nghieäp cheá bieán traùi caây trong nöôùc. ♦ Môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam vôùi chieán löôïc thaâm nhaäp cuï theå , phuø hôïp vôùi chính saùch “ña phöông hoùa thò tröôøng “ cuûa chính phuû Vieät Nam trong xu theá hoaø nhaäp vaøo coäng ñoàng quoác teá . ♦ Caûi tieán cô cheá quaûn lyù , ñieàu haønh hoaït ñoäng saûn xuaát , xuaát khaåu traùi caây vaø ñeà xuaát caùc yeâu caàu , kieán nghò tôùi caùc phía höõu quan . ♦ Ñoùng goùp vaøo giaûi phaùp phaùt trieån kinh teá -xaõ hoäi taïi Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long treân cô sôû quy hoaïch vuøng caây aên traùi . Moâ hình “ Kim töï thaùp “ Marketing maët haøng traùi caây laø moät höôùng tieáp caän môùiû. Chuùng toâi maïnh daïn ñeà xuaát moâ hình treân döïa treân neàn taûng cuûa söï keát hôïp haøi hoøa giöõa caùc yeáu toá noäi löïc vaø ngoaïi löïc , phuø hôïp vôùi tình hình phaùt trieån taïi Vieät Nam, thò tröôøng EU nhaèm thöïc thi coù hieäu quaû nhaát nhöõng giaûi phaùp ñöa ra. Toùm laïi , heä thoáng caùc giaûi phaùp toaøn dieän töø saûn xuaát tôùi xuaát khaåu traùi caây cuûa luaän vaên nhaèm noã löïc khaéc phuïc nhöõng haïn cheá , toàn taïi cuûa toaøn ngaønh saûn xuaát traùi caây xuaát khaåu caàn coù söï phoái hôïp nhòp nhaøng töø nhieàu phía . Caùc giaûi phaùp neâu treân khoâng nhöõng taän duïng ñöôïc nhöõng tieàm löïc voán coù cuûa ngaønh traùi caây û maø coøn ñoùng goùp hieäu quaû cho vieäc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp rau quaû Vieät Nam trong töông lai.Nhìn roäng hôn , ñoù laø höôùng ñi thieát thöïc trong tieán trình naâng cao vò theá caïnh tranh cuûa neàn kinh teá quoác daân Vieät Nam . 12 13 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO A. TIEÁNG VIEÄT: I . Saùch: [1] Boä Thöong Maïi - “Thò Tröôøng Xuaát –Nhaäp Khaåu Rau Quaû _NXB THOÁNG KEÂ 2005 [2] Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam - “Vaên kieän hoäi nghò laàn thöù 7 - BCHTW khoùa VII” - Haø Noäi 1994 [3] Michael.E.Porter - “Chieán löôïc caïnh tranh” - Nhaø xuaát baûn KHKT Haø Noäi 1996 [4]“Malaysia - Keá hoaïch trieån voïng laàn 2 ( 1991-2000 )” - Nhaø xuaát baûn Chính trò quoác gia 1997 [5] GS.TS. Nguyeãn Ñình Giao - “Coâng nghieäp cheá bieán thöïc phaåm Vieät Nam” ( Taäp I ) - Nhaø xuaát baûn Chính trò quoác gia 2003 [6] PTS. Nguyeãn Ñoâng Phong - “Marketing xuaát nhaäp khaåu” ( Ñeà cöông baøi giaûng ) [7] PTS. Nguyeãn Ngoïc Kieåm - “Khaû naêng phaùt trieån caây aên quaû goùp phaàn chuyeån ñoåi cô caáu caây troàng ôû ÑBSH” - Haø Noäi 1995 [8] Nguyeãn Vaên Cao - “Marketing quoác teá” ( Taøi lieäu dòch ) - Nhaø xuaát baûn KHKT - Haø noäi 1994 [9] Nguyeãn Thu Myõ - “Thaùi Lan - Cuoäc haønh trình tôùi CLB caùc nöôùc Coâng nghieäp môùi” - Nhaø xuaát baûn KHKT - Haø Noäi 2002 [10 ] PTS. Nguyeãn Trung Vaõn - “Marketing quoác teá” ( Ñeà cöông baøi giaûng ) [11] PTS. Phaïm Quyeàn -“Höôùng phaùt trieån thò tröôøng xuaát nhaäp khaåu Vieät Nam ñeán naêm 2010”- Nhaø xuaát baûn thoáng keâ, Haø noäi 1997 [12 ] Giaùo sö Toân Thaát Trình - “Tìm hieáu caùc loaïi caây aên traùi coù trieån voïng xuaát khaåu” - Nhaø xuaát baûn noâng nghieäp 1995 [13] Traàn Xuaân Kieân - “Marketing, chìa khoùa vaøng trong kinh doanh” - Nhaø xuaát baûn 13 14 Thanh nieân - Haø Noäi 1995 [14] Traàn Söûu - “Quaûn lyù chaát löôïng haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu” - Nhaø xuaát baûn KH- KT 1997 [15] Vieän QHTKNN –“Toång quan phaùt trieån caây aên quaû Vieät Nam thôøi kyø 1996 –2000 vaø sau 2000” – Haø Noäi 1994 [16] TS. Voõ Ñaïi Löôïc - “Coâng nghieäp hoùa - Hieän ñaïi hoùa Vieät Nam ñeán naêm 2000”- Nhaø xuaát baûn TP.HCM 1998 [17] Giaùo sö Vuõ Coâng Haäu -“Troàng caây aên quaû ôû Vieät Nam” - Nhaø xuaát baûn Noâng nghieäp 1996 II. Taïp chí ,baùo [18] BNN&PTNT- “ Phöông höôùng phaùt trieån rau quaû ñeán naêm 2010” [19] TS.Buøi Xuaân Khoâi- “ Nhaän xeùt veà chöông trình hoã trôï caûi taïo vöôøn taïp taïi Tieàn Giang “ , Taïp chí Coâng nhieäp –Noâng nghieäp – Thöïc Phaåm , 12/2004, trang 262. [20] Chaùnh Khaûi -“ Vì sao traùi caây Vieät Nam chöa coù nhieàu ôû chôï quoác teá ? “ ,TBKTSG , 18/6/1998, trang 30. [21] Ñình Long -“ “ Maëc aùo ñeïp “ cho traùi caây “ , Baùo Tuoåi treû ,19/8/2003, trang 11. [22] Haûi Bình -“ Traùi caây mieàn Nam bò laán treân saân nhaø “ , Baùo SGTT, 20/6/2003, trang 5 [23] Huyønh Kim Phöôïng- “ Kinh teá vöôøn ôû Vónh Long “ , Taïp chí Hoa-Rau-Quûa ,8/2004,trang15. [24] IBISCUS-BDPA -“ Thò tröôøng theá giôùi veà quaû nhieät ñôùi “ , 9/1999, trang 42. [25] Minh Hoa -“ Phaùt trieån caây aên quaû cao caáp “ ,Baùo SGGP ,12/8/1999, trang 7 [26] PTS. Nguyeãn Minh Thao- “ Saûn xuaát , baûo quaûn vaø cheá bieán traùi caây ôû ÑBSCL” –Baùo Noâng nghieäp Vieät Nam 19/5/2004 , trang 3. [27]Nguyeãn Khoa- “ Rau ,Quûa : vì sao söùc mua keùm , xuaát khaåu giaûm ? “ ,Baùo SGGP ,13/8/2005, trang 3. [28] TS. Nguyeãn Kim Vuõ -“ Coâng nghieäp cheá bieán , baûo quaûn noâng saûn taïi noâng thoân “ ,Taïp chí Noâng thoân môùi ,11/1998, trang 32. [29] TBKTSG -“ Hoäi thaûo “ CAÂY AÊN TRAÙI VUØNG Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long” 14 15 7/2004 [30] VASI -“ Noâng nghieäp EU NAÊM 2004 ” , Taïp chí Phaùt trieån noâng thoân ,8/2005, trang 3. [31] Vegetexco -“ Kinh doanh vaø tieâu thuï rau quaû taïi Ñöùc “ , Taøi Lieäu Hoäi Thaûo ,8/2004 [321] GS.TS Voõ Toøng Xuaân- “ Noâng nghieäp Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long böôùc vaøo theá kyû XXI” ,TBKTSG ,15/6/98,trang 20-21 [33] VNCCAQMN - Hoäi thaûo “ thöông maïi hoaù traùi caây nhieät ñôùi mieàn Nam Vieät Nam “ ,13/6/2005 [34] Thaïc só Vuõ Anh Tuaán -“ Phaùt trieån coâng nghieäp cheá bieán “ ,Taïp chí Phaùt trieån Kinh Teá , 9/1998, trang 32. [35] VCCI -“ Thoâng tin thò tröôøng naêm 1999” B- TIEÁNG ANH [36] CBI -News Bulletin 9/2004 [37] CBI - Dried fruits and edible nuts - 2005 [38] CBI - Fresh fruits and vegetables - June, 2005 [39] CBI - Packaging manual, 2004 [40] CBI - Preserved fruits and vegetables for industrial use - April, 2005 [41] David Mercer - Marketing, Blackwell Publishers Inc., 1996 [42] FAO - Agricultural and food marketing management - Rome, 2003 [43] FAO - Commodity review and outlook - Rome, 2005 [44] FAO - Food balance sheets and projections - Rome, 2004 [45] FAO - Marketing fruits and vegetables - Rome, 2004 [46] FAO - Medium-terms prospects for agricultural commodities-projection to the year 2000 - Rome,2003 [47] FAO -Medium-terms prospects for agricultural commodities-projection to the year 2000 - Rome,2004 [48] FAO - Prevention of post-harvest food losses: fruits, vegetables, and root crops- a 15 16 training manual - Rome, 2002 [49] FAO - Production year book, vol.82 - Rome, 2003 [50] FAO - Quarterly bulletin of statistics, vol.3-4 - Rome, 2003 [51] FAO - Selected indicators of food and agriculture development in Asia-Pacific region 1983 - 1993 - RAPA, Bangkok, 2003 [52] FAO - The state of food and agriculture - Rome, 2003_2004 [53] FAO - World agriculture towards 2010 - Rome, 2003 [54 ]FAO - Year book of trade, vol.52 - Rome, 2004 [55] Fruits – Fruit Trop , 6/2005 [56] Iwagaki I - Land and natural conditions - Horticulture in Japan - Ascura publishing Co.Ltd , Tokyo, 1994 [57] Jansen Hans.GP - Prospects for horticultural export of developing country in Asia: Quality, competitiveness and the environment - AVRDC, Taipei, 1991 [58 ] Michael Porter “ Competive Advantages’ 1993 [59] Singh R.B. - Research and development of fruits in the Asia-Pacific region - RAPA, Bangkok, 1993 [60] UNIDO - Handbook of industrial staticstics 2004 - Vienne, 2005 [61 Wong Kai Choo - Collection and evaluation of unsured tropical and sub-tropical fruit tree genetic resources in Malaysia. TIEÁNG PHAÙP: [62] Courien International 28/4/2004 [63] Philippe Cao- Van -“ Les cultures fruitìeres au Vietnam “ ,7/1998 [64] FAO - Table de composition des aliments aø l’usage de l’Asie, de l’Est - Rome, 2003. [65] FAO - Rapport et perspectives sur les produits, Rome, 2003. 16 ._.