Các giải pháp lựa chọn công nghệ thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động chuyển giao công nghệ nước ngoài Việt Nam

lêi c¶m ¬n §Ó cã thÓ hoµn thµnh kho¸ luËn nµy em xin c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng ®· trang bÞ cho em ®Çy ®ñ nh÷ng kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n vµ lý luËn trong suèt 4 n¨m häc t¹i tr­êng. §Æc biÖt em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o - th¹c sü Mai Thu HiÒn - gi¶ng viªn Bé m«n §Çu t­ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ - Khoa kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng ng­êi ®· trùc tiÕp h­íng dÉn gióp ®ì, gãp ý cho em trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn kho¸ luËn nµy. Ngoµi ra em xin c¶m ¬n tíi c¸c c« chó, anh chÞ trong th­ viÖn tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, th­ viÖn Quèc gia Hµ Néi, c¸c ®¬n vÞ ®· gióp em trong qu¸ tr×nh s­u tÇm tµi liÖu vµ tæng hîp th«ng tin, còng nh­ sù gióp ®ì ®éng viªn to lín cña gia ®×nh vµ b¹n bÌ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. Tuy nhiªn do nh÷ng h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é b¶n th©n trong lý luËn vµ thùc tÕ còng nh­ v× thêi gian cã h¹n mµ trong khãa luËn nµy ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt nhÊt ®Þnh. Hµ Néi th¸ng 12 n¨m 2002 Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m§øcH­ng. Lêi nãi ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi. C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ (CNH-H§H) mµ toµn §¶ng toµn d©n ta tiÕn hµnh chØ cã thÓ thµnh c«ng khi chóng ta thùc sù t¹o cho m×nh mét tr×nh ®é s¶n xuÊt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i. §Ó cã mét tr×nh ®é s¶n xuÊt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, tr­íc tiªn chóng ta ph¶i ®i tr­íc mét b­íc ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ. Cïng víi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, khoa hoc- c«ng nghÖ sÏ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh ®i lªn x©y dùng chñ nghÜa x· héi (CNXH) nãi chung vµ trong c«ng cuéc CNH- H§H hiÖn nay nãi riªng. §Ó n©ng cao tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ trong n­íc ®ßi hái chóng ta ph¶i ®ång thêi kÕt hîp gi÷a vÊn ®Ò tù nghiªn cøu ph¸t triÓn khoa häc trong n­íc víi viÖc du nhËp tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi. Víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ ViÖt Nam hiÖn nay chuyÓn giao c«ng nghÖ (CGCN) tõ n­íc ngoµi vµo trong n­íc sÏ ®­îc ­u tiªn tr­íc mét b­íc trong träng t©m ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ. Tuy nhiªn ho¹t ®éng CGCN tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam míi chØ thùc sù mang ®óng ý nghÜa cña nã tõ khi §¶ng vµ Nhµ n­íc ta tiÕn hµnh ®æi míi më cöa nÒn kinh tÕ. Do vËy ®©y lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cßn míi mÎ ë ViÖt Nam. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp cßn h¹n chÕ rÊt nhiÒu vÒ nh÷ng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CGCN n­íc ngoµi vµo trong n­íc, tõ ®ã lµm cho ho¹t ®éng CGCN n­íc ngoµi vµo trong n­íc ch­a mang l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ mong muèn, hoÆc thËm chÝ phÝa ViÖt Nam cßn ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng thua thiÖt lín trong khi thùc hiÖn kinh tÕ ®èi ngo¹i míi nµy. §Ó ®¸p øng yªu cÇu thùc tÕ ®Æt ra, ®· cã rÊt nhiÒu nh÷ng c«ng tr×nh tµi liÖu nghiªn cøu ®Ò cËp ®Õn lÜnh vùc CNCG tõ n­íc ngoµi vµo trong n­íc ë nh÷ng gãc ®é, møc ®é kh¸c nhau. Víi mong muèn gãp mét tiÕng nãi chung vµo viÖc n©ng cao ho¹t ®éng CGCN n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam, vµ gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n mét b­íc nh÷ng kiÕn thøc liªn quan ho¹t ®éng CGCN n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam Kho¸ luËn tèt nghiÖp cã ®Ò tµi :"C¸c gi¶i ph¸p lùa chän c«ng nghÖ thÝch hîp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi ViÖt Nam" víi nh÷ng kiÕn thøc vÒ lý luËn vµ thùc tÕ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng CNCG, ng­êi viÕt hy väng r»ng ®©y sÏ lµ mét tµi liÖu tham kh¶o bæ sung cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ®­a ra quyÕt ®Þnh lùa chän CGCN ë ®¬n vÞ m×nh. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Môc ®Ých nghiªn cøu cña kho¸ luËn lµ ®i vµo nghiªn cøu vµ ®i ®Õn n¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc liªn quan ho¹t ®éng CGCN ®Ó tõ ®ã cã thÓ vËn dông linh ho¹t vµo tõng tr­êng hîp CGCN thùc tÕ kh¸c nhau. Vµ quan träng h¬n hÕt, ng­êi viÕt hy väng r»ng trªn c¬ së n¾m v÷ng nh÷ng kiÕn thøc ®ã c¸c doanh nghiÖp cã thÓ kh«ng ngõng n©ng cao kiÕn thøc kinh nghiÖm cña m×nh trong khi thùc hiÖn ho¹t ®éng CGCN n­íc ngoµi vµo trong n­íc còng nh­ n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®ã, tõ ®ã gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn tr×nh CNH - H§H ë ViÖt Nam. 3. §èi t­îng ph¹m vi nghiªn cøu Kho¸ luËn nµy ®i vµo nghiªn cøu nh÷ng lý luËn chung nhÊt vÒ c«ng nghÖ vµ CGCN trªn c¬ së kÕt hîp ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ c«ng nghÖ vµ CGCN còng nh­ ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña ViÖt Nam tõ ®ã ®i ®Õn x©y dùng mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh mét gi¶i ph¸p c«ng nghÖ thÝch hîp víi ViÖt Nam. Vµ tiÕp ®ã lµ chó träng h­íng vµo viÖc nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng CGCN trong mçi doanh nghiÖp. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu cña kho¸ luËn lµ kÕt hîp gi÷a nghiªn cøu lý luËn vµ thùc nghiÖm thùc tÕ dùa trªn quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng . Kho¸ luËn nµy ®­îc x©y dùng trªn c¬ së ®¸nh gi¸ ph©n tÝch tæng hîp c¸c tµi liÖu, sè liÖu, th«ng tin thùc tÕ liªn quan ®Õn CGCN cïng víi viÖc tham kh¶o nh÷ng kiÕn thøc lý luËn trong ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y ë tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng qua c¸c m«n häc nh­ :Kinh tÕ ngo¹i th­¬ng; Quan hÖ kinh tÕ Quèc tÕ; §Çu t­ n­íc ngoµi; ChuyÓn giao c«ng nghÖ ; Thanh to¸n quèc tÕ; Kü thuËt nghiÖp vô Ngo¹i th­¬ng; Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh xu©t nhËp khÈu vµ c¸c m«n häc c¬ b¶n, chuyªn ngµnh kh¸c. Kho¸ luËn nµy cßn x©y dùng trªn c¬ së tham kh¶o nh÷ng ®Þnh h­íng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ . 5. KÕt cÊu néi dung Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn ra kho¸ luËn ®­îc chia lµm 3 ch­¬ng sau: Ch­¬ng I:Mét sè lý luËn chung vÒ c«ng nghÖ, chuyÓn giao c«ng nghÖ . Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng nghÖ vµ ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ t¹i ViÖt Nam . Ch­¬ng III: c¸c gi¶i ph¸p lùa chän c«ng nghÖ thÝch hîp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Ch­¬ng I Mét sè Lý luËn chung vÒ c«ng nghÖ, chuyÓn giao c«ng nghÖ I. C«ng nghÖ 1. Kh¸i niÖm vÒ c«ng nghÖ . C«ng nghÖ lµ g×? Cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ c«ng nghÖ. Mçi ®Þnh nghÜa ®Ò cËp ®Õn c«ng nghÖ ë nh÷ng ph­¬ng diÖn kh¸c nhau. · C«ng nghÖ theo c¸ch hiÓu cña c¸c nhµ khoa häc th× “c«ng nghÖ” lµ hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p ®­îc t¹o nªn bëi sù øng dông c¸c tri thøc khoa häc ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò thùc tiÔn. · Theo c¸c nhµ qu¶n lý vµ c¸c nhµ kinh tÕ häc nãi mét c¸ch tæng qu¸t “c«ng nghÖ” lµ hÖ thèng kiÕn thøc vÒ quy tr×nh vµ kü thuËt chÕ biÕn vËt chÊt hoÆc chÕ biÕn th«ng tin nh»m biÕn ®æi c¸c nguån lùc tù nhiªn thµnh c¸c nguån lùc sö dông · Theo tæ chøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp liªn hiÖp quèc UNIDO ( United Nations Industrial Development Orgnization) “c«ng nghÖ” lµ viÖc ¸p dông khoa häc vµo c«ng nghÖ b»ng c¸ch sö dông nh÷ng nghiªn cøu vµ xö lý cã mét hÖ thèng vµ cã ph­¬ng ph¸p. · Theo Uû ban kinh tÕ x· héi Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng ESCAP ( Economic and Social Commision for Asia and Pacific), “c«ng nghÖ” bao gåm tÊt c¶ c¸c kü n¨ng, kiÕn thøc, thiÕt bÞ vµ ph­¬ng ph¸p sö dông trong s¶n xuÊt, chÕ t¹o hoÆc dÞch vô c«ng nghiÖp, dÞch vô qu¶n lý, c«ng nghÖ lu«n lu«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trùc tiÕp. §Þnh nghÜa nµy ®· ®­îc më réng kh¸i niÖm øng dông cña c«ng nghÖ vµo c¸c lÜnh vùc qu¶n lý vµ dÞch vô. §Þnh nghÜa nµy ®­îc ¸p dông réng r·i, ®¸nh dÊu mét b­íc ngoÆt lÞch sö cña quan niÖm vÒ c«ng nghÖ. · VÒ ph­¬ng diÖn kinh doanh kh¸i niÖm "c«ng nghÖ " ®­îc ®Þnh nghÜa nh­ sau: “C«ng nghÖ” lµ hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p mµ con ng­êi sö dông trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nh­ chÕ t¹o mét s¶n phÈm, x©y dùng mét c«ng tr×nh hay thùc hiÖn mét dÞch vô. Nh­ chóng ta ®iÒu biÕt, khoa häc vµ c«ng nghÖ kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt mÆc dï cã quan hÖ ngµy cµng mËt thiÕt. Khoa häc nh»m ®¹t ®Õn sù tiÕn bé cña nhËn thøc trong khi ®ã c«ng nghÖ ¸p dông nhËn thøc nh»m t×m c¸ch biÕn ®æi thùc t¹i. Khoa häc th­êng g¾n víi c¸c kh¸m ph¸, c«ng nghÖ g¾n víi hµng ho¸ dÞch vô. C«ng nghÖ lu«n lµ lo¹i hµng ho¸ v« h×nh ®­îc mua b¸n trªn thÞ tr­êng th«ng qua ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ. 2. C¸c yÕu tè cÊu thµnh c«ng nghÖ. 2.1. H×nh th¸i vËt chÊt cña c«ng nghÖ. H×nh th¸i vËt chÊt cña c«ng nghÖ ®­îc gäi lµ phÇn cøng (hardware) hay gäi t¾t lµ trang thiÕt bÞ (technoware) bao gåm m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng cô, h¹ tÇng kü thuËt (c¸c gi¶i ph¸p ®· ®­îc vËt chÊt ho¸). 2.2. Th«ng tin (informware). Th«ng tin lµ c¸c s¬ ®å, b¶n vÏ, thuyÕt minh, quy tr×nh, ph­¬ng ph¸p dù ¸n, m« t¶ s¸ng chÕ, chØ dÉn kü thuËt… ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c Ên phÈm vµ c¸c ph­¬ng tiÖn l­u tr÷ th«ng tin kh¸c. PhÇn th«ng tin rÊt quan träng nã quyÕt ®Þnh phÇn lín sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña chuyÓn giao c«ng nghÖ. Nã ®­îc tiÕn hµnh t×m kiÕm trong mét thêi gian dµi vµ ®­îc hoµn thiÖn tr­íc thêi gian ký hîp ®ång. 2.3. ThiÕt chÕ (Orgaware). ThiÕt chÕ lµ c¬ cÊu tæ chøc, qu¶n lý, lµ ®éng lùc quan träng thóc ®Èy chuyÓn giao c«ng nghÖ bao gåm sù liªn hÖ, bè trÝ s¾p xÕp, ®µo t¹o ®éi ngò… cho c¸c ho¹t ®éng nh­ ph©n chia nguån lùc, t¹o m¹ng l­íi, lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra, tiÕn hµnh. 2.4. YÕu tè con ng­êi (Humanware) YÕu tè con ng­êi bao gåm kiÕn thøc, kü n¨ng c«ng nghÖ, kinh nghiÖm s¶n xuÊt, kû luËt s¶n xuÊt vµ tÝnh s¸ng t¹o. Ba yÕu tè th«ng tin, thiÕt chÕ, yÕu tè con ng­êi gép l¹i gäi lµ phÇn mÒm cña c«ng nghÖ (Software) 3. C¸c thuéc tÝnh (®Æc ®iÓm) cña c«ng nghÖ. C«ng nghÖ lµ mét lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng víi t­ c¸ch lµ mét hÖ thèng c«ng cô chÕ biÕn vËt chÊt vµ chÕ biÕn th«ng tin, hµng ho¸ c«ng nghÖ cã thuéc tÝnh riªng. Nh÷ng thuéc tÝnh nµy do 4 yÕu tè c¬ b¶n cña c«ng nghÖ t¹o nªn, nã quyÕt ®Þnh vµ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc mua, b¸n, ®¸nh gi¸, ®Þnh gi¸, trao ®æi, sö dông c«ng nghÖ. 3.1 TÝnh hÖ thèng: TÝnh hÖ thèng thÓ hiÖn ë chç bÊt cø mét c«ng nghÖ nµo còng hµm chøa trong ®ã mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a bèn yªó tè cÊu thµnh nªn nã. Trang thiÕt bÞ lµ cèt lâi cña bÊt kú sù chuyÓn ®æi. Nã ®­îc ph¸t triÓn, l¾p ®Æt, vËn hµnh bëi con ng­êi. YÕu tè con ng­êi lµ yÕu tè chñ chèt cña bÊt kú thao t¸c chuyÓn ®æi, nã ®­îc phÇn th«ng tin h­íng dÉn. Th«ng tin ®­îc t¹o ra vµ ®­îc con ng­êi sö dông ®Ó quyÕt ®Þnh vµ vËn hµnh trang thiÕt bÞ. ThiÕt chÕ tiÕp nhËn vµ kiÓm so¸t phÇn th«ng tin, phÇn con ng­êi vµ phÇn trang thiÕt bÞ ®Ó tiÕn hµnh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi. Bèn yÕu tè nµy liªn kÕt trùc tiÕp víi nhau. Trong ®ã yÕu tè con ng­êi lµ phÇn tèi quan träng cña c«ng nghÖ. TÝnh hÖ thèng thÓ hiÖn tr×nh tù, b­íc thùc hiÖn theo mét chu tr×nh nghiªm ngÆt, theo quy tr×nh, thêi gian, ®Þa ®iÓm... trong tõng yÕu tè. Sù t­¬ng t¸c gi÷a c¸c yÕu tè cña c«ng nghÖ ®­îc thÓ hiÖn trong s¬ ®å sau. (H×nh 1) H×nh 1. Sù t­¬ng t¸c gi÷a c¸c thµnh phÇn cña c«ng nghÖ Nguån: §oµn Ch©u Thanh - ChuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam trong c«ng cuéc CNH - H§H nÒn kinh tÕ - LuËn v¨n Th¹c sÜ kinh tÕ - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, tr4. Qua h×nh 1 cho ta thÊy chØnh thÓ thèng nhÊt cña c«ng nghÖ. C«ng nghÖ ®ã lµ tæng hoµ mäi yÕu tè tõ yÕu tè c«ng nghÖ hiÖn th©n trong con ng­êi, ®Õn c«ng nghÖ hiÖn th©n trong vËt thÓ biÓu hiÖn ë phÇn kÜ thuËt, c«ng nghÖ hiÖn th©n trong tµi liÖu kÜ thuËt biÓu hiÖn ë phÇn th«ng tin, cho ®Õn c«ng nghÖ hiÖn th©n trong thÓ chÕ biÓu hiÖn ë phÇn tæ chøc. Nh­ vËy khi ®Ò cËp ®Õn c«ng nghÖ hay CGCN, chóng ta ph¶i ®ång thêi phÇn tÝch c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn c«ng nghÖ trong mét chØnh thÓ thèng nhÊt kh«ng t¸ch rêi, nÕu kh«ng chóng ta sÏ ph¹m ph¶i sai lÇm khã tr¸nh khái khi ®­a ra quyÕt ®Þnh lùa chän c«ng nghÖ. 3.2. TÝnh sinh thÓ vµ tiÕn ho¸: §©y lµ thuéc tÝnh cña c¬ thÓ sèng, tøc lµ b¶o ®¶m cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo, cã m«i tr­êng tèt, ®­îc thÝch nghi ho¸, cã b¶o d­ìng, duy tr× vµ hoµn thiÖn. C«ng nghÖ chØ cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn nÕu ®­îc nu«i d­ìng. NÕu xem c«ng nghÖ nh­ mét ®èi t­îng tÜnh, mét s¶n phÈm “chÕt" th× tr­íc sau c«ng nghÖ sÏ trë thµnh g¸nh nÆng cho ng­êi sö dông nã. C«ng nghÖ nµo còng cã riªng vßng ®êi cña m×nh cho dï c«ng nghÖ nhËp tõ n­íc ngoµi hay c«ng nghÖ ph¸t sinh trong n­íc ®Òu tr¶i qua nh÷ng giai ®o¹n cã quan hÖ mËt thiÕt lÉn nhau mµ ng­êi ta gäi nã lµ vßng ®êi c«ng nghÖ.Vßng ®êi cña c«ng nghÖ gåm 4 giai ®o¹n: nghiªn cøu (Research), triÓn khai (Development), s¶n xuÊt (Production) vµ thÞ tr­êng (Marketing) . Qua h×nh 2 ta thÊy 4 giai ®o¹n nµy g¾n liÒn vµ cã quan hÖ t­¬ng hç víi chu kú cña s¶n phÈm.Tuy nhiªn, c«ng nghÖ lu«n ®i tr­íc vµ cã tr­íc s¶n phÈm nªn gi÷a c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm lu«n cã ®é chªnh lÖnh vµ chÝnh tõ ®ã xuÊt hiÖn nhu cÇu ®æi míi cña c«ng nghÖ . H×nh 2: S¬ ®å chu k× sèng vµ c«ng nghÖ cña s¶n phÈm R&D C«ng nghÖ S¶n phÈm Ra ®êi t¨ng tr­ëng ChuyÓn ®æi thÞ tr­êng §é chªnh B·o hoµ B·o hoµ §é chªnh gi÷a CN&SP Nhu cÇu ®æi míi c«ng nghÖ CN: SF: R&D C«ng nghÖ S¶n phÈm Ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ triÓn khai Nguån: §oµn Ch©u Thanh - ChuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam trong c«ng cuéc CNH - H§H nÒn kinh tÕ - LuËn v¨n Th¹c sÜ kinh tÕ - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, tr3 Qua h×nh 2 cho thÊy ®iÓm b·o hoµ trong chu k× sèng cña c«ng nghÖ lu«n xuÊt hiÖn tr­íc ®iÓm b·o hoµ trong chu k× sèng cña s¶n phÈm. MÆc dï mét s¶n phÈm cßn ®ang trong giai ®o¹n t¨ng tr­ëng cña chu k× sèng song c«ng nghÖ chÕ t¹o ra s¶n phÈm ®ã ®· dõng l¹i ë ®iÓm b·o hoµ trong chu k× sèng. V× vËy c«ng t¸c ®æi míi c«ng nghÖ ®èi víi mét doanh nghiÖp ph¶i ®­îc chó träng ngay tõ khi s¶n phÈm do c«ng nghÖ ®ã chÕ t¹o ra cßn ë giai ®o¹n t¨ng tr­ëng. NÕu c«ng t¸c ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt chØ d­îc tiÕn hµnh khi s¶n phÈm do c«ng nghÖ ®ã chÕ t¹o ra ë ®iÓm b·o hoµ cña chu k× sèng, th× ch¾c ch¾n r»ng viÖc ®æi míi c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp ®· muén vµ doanh nghiÖp khã mµ gi÷ ®­îc vÞ thÕ c¹nh tranh tr­íc ®ã. 3.3. C«ng nghÖ mang b¶n chÊt th«ng tin. B¾t nguån tõ khoa häc, c«ng nghÖ còng mang b¶n chÊt th«ng tin. Th«ng tin c«ng nghÖ kh«ng dõng ë viÖc m« t¶ b¶n chÊt cña c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ, mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè hµm chøa trong c«ng nghÖ, mµ cßn tæng hîp vÒ gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn ¸p dông, kh¶ n¨ng ®¹t hiÖu qu¶ khi sö dông c«ng nghÖ. Do ®ã, viÖc x¸c ®Þnh së h÷u, b¶o vÖ, ®¸nh gi¸, xö lý, cËp nhËt trong viÖc mua b¸n c«ng nghÖ lµ hÕt søc phøc t¹p. Nã ®ßi hái cã sù can thiÖp vµ b¶o hé cña hÖ thèng luËt ph¸p kh«ng chØ ë ph¹m vi quèc gia mµ c¶ quèc tÕ. §ång thêi nã còng ®ßi hái c¸c kü n¨ng linh ho¹t vµ c¸c kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh th¨m dß, t×nh b¸o, ®µm ph¸n, ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ. §Ó ®¶m b¶o th«ng tin c«ng nghÖ khái bÞ ®¸nh c¾p vµ c«ng nghÖ kh«ng bÞ b¾t ch­íc, cã mét th«ng tin trung gian lµ th«ng tin Patent (vÒ c¸c s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, tªn gäi xuÊt xø cña hµng ho¸). Th«ng tin Patent thÓ hiÖn ®­îc ®iÓm cèt lâi cña c«ng nghÖ, nh­ng cßn thiÕu møc ®é chi tiÕt vµ thiÕu yÕu tè kü thuËt, th­¬ng m¹i ®ång bé kÌm theo ®Ó cã thÓ n¾m ®­îc c«ng nghÖ. Patent lµ mét v¨n b»ng mµ néi dung cña nã ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé ®éc quyÒn, lµ bé phËn cña hÖ thèng b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ thÕ giíi th«ng qua c¸c hiÖp ®Þnh quèc tÕ. ViÖc sö dông th«ng tin Patent ®iÒu ph¶i ®­îc phÐp cña chñ së h÷u vµ ®¨ng ký víi c¬ quan qu¶n lý cã thÈm quyÒn (Côc qu¶n lý ph¸t minh s¸ng chÕ). Gi÷a th«ng tin c«ng nghÖ vµ th«ng tin khoa häc cã sù kh¸c nhau. Sù nhÇm lÉn vÒ b¶n chÊt nµy cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng thiÕu sãt khi xö lý th«ng tin vµ thÊt b¹i khi sö dông c«ng nghÖ. Th«ng tin c«ng nghÖ lµ th«ng tin cã thÓ ®em l¹i lîi nhuËn ngay h«m nay hoÆc ngµy mai, cßn th«ng tin khoa häc cã thÓ ®em l¹i lîi nhuËn sau mét thêi gian dµi 5 n¨m ch¼ng h¹n. Th«ng tin khoa häc th­êng ®Ò cËp s©u h¬n vÒ mét ®èi t­îng, ng­îc l¹i th«ng tin c«ng nghÖ l¹i th­êng tæng hîp nhiÒu khÝa c¹nh. Th«ng tin c«ng nghÖ th­êng rÊt réng, kh«ng chØ dõng ë khÝa c¹nh kÜ thuËt, mµ cßn bao qu¸t c¶ khÝa c¹nh th­¬ng m¹i ho¸, së h÷u c«ng nghiÖp vµ nh÷ng vÊn ®Ò xung quanh ho¹t ®éng CGCN. Nh­ vËy, c«ng nghÖ kh«ng chØ ®em l¹i th«ng tin vÒ chi tiÕt kü thuËt mµ cßn cung cÊp c¶ c¸c chi tiÕt kh¸c vÒ mÆt c«ng nghÖ nh­ ®µo t¹o, huÊn luyÖn, chuyªn gia. §Ó sö dông c«ng nghÖ cÇn cã ®Çy ®ñ th«ng tin ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®óng ®¾n. 3.4. TÝnh ®Æc thï. 3.4.1. §Æc thï theo môc tiªu (Objective Specific) MÆc dï kh¸i niÖm c«ng nghÖ rÊt réng nh­ng rÊt cô thÓ, c«ng nghÖ lu«n g¾n liÒn víi viÖc gi¶i quyÕt mét môc tiªu cô thÓ. Mçi mét c«ng nghÖ cho ra mét s¶n phÈm nhÊt ®Þnh víi sè l­îng vµ chÊt l­îng nhÊt ®Þnh, t­¬ng øng víi mét l­îng hao phÝ nhÊt ®Þnh vÒ nh©n vËt lùc ®Ó t¹o ra s¶n phÈm ®ã. XuÊt ph¸t tõ thuéc tÝnh ®Æc thï cña c«ng nghÖ ho¹t ®éng (R&D) ®­îc ®Þnh h­íng cô thÓ tuú thuéc vµo hoµn c¶nh cô thÓ cña mçi doanh nghiÖp vµ mçi quèc gia kh¸c nhau. 3.4.2. §Æc thï vÒ ®Þa ®iÓm (Location specific) Khi mét c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao tõ n¬i nµy sang n¬i kh¸c th× nã trë nªn kh¸c tr­íc. Khi trë nªn l¹c hËu ë mét n­íc kh«ng cßn ®¸p øng viÖc t¹o ra s¶n phÈm míi th× ë n­íc n­íc kh¸c nã cã thÓ vÉn ®­îc coi lµ míi vµ thÝch hîp. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ lóc s¶n phÈm ®ang ë giai ®o¹n tho¸i trµo t¹i n­íc ph¸t triÓn c«ng nghÖ th× nã l¹i ë trong giai ®o¹n cao trµo ë n­íc tiÕp nhËn c«ng nghÖ cã nÒn c«ng nghÖ kÐm ph¸t triÓn h¬n. Sù kh¸c nhau nµy lµ do yÕu tè cña con ng­êi, m«i tr­êng, thÞ tr­êng, c¸c yÕu tè ®Çu vµo, v¨n ho¸ cña mét n­íc quyÕt ®Þnh. §iÒu nµy cho thÊy r»ng, chuyÓn giao c«ng nghÖ kh«ng ®¬n thuÇn lµ chuyÓn dÞch c«ng nghÖ tõ vÞ trÝ ®Þa lý nµy sang vÞ trÝ kh¸c mµ lµ c¶ qu¸ tr×nh c¶i tiÕn söa ®æi thÝch nghi ho¸, "®Þa ph­¬ng ho¸" cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña m«i tr­êng míi. 4. Ph©n lo¹i c«ng nghÖ 4.1 . C¨n cø vµo møc ®é tiªn tiÕn cña c«ng nghÖ. C¨n cø vµo møc ®é tiªn tiÕn cña c«ng nghÖ chia lµm 3 lo¹i c«ng nghÖ chÝnh: - C«ng nghÖ cao - C«ng nghÖ th­êng - C«ng nghÖ thÊp Nh÷ng chØ tiªu ®èi víi mét c«ng nghÖ cao lµ: - Tiªu hao mét l­îng lín vÒ chi phÝ (R&D) c«ng nghÖ. - ¸p dông nh÷ng gi¶i ph¸p hoÆc kiÕn thøc khoa häc míi nhÊt, sö dông nhiÒu ph¸t minh s¸ng chÕ míi. - Tr×nh ®é tù ®éng ho¸ cao. - VËn dông phøc hîp nhiÒu gi¶i ph¸p c«ng nghÖ - Cã t¸c dông thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghÖ kh¸c. Tuy nhiªn kh¸i niªm c«ng nghÖ cao, chØ cã ý nghÜ t­¬ng ®èi, kh¸i niÖm nµy biÕn ®æi theo thêi gian, vµ ®­îc hiÓu kh«ng gièng nhau ë c¸c n­íc cã tr×nh ®é c«ng nghÖ kh¸c nhau. Mét c«ng nghÖ cao ®­îc hiÓu theo nh÷ng tiªu chÝ ë trªn qu¸ thiªn vÒ mÆt kü thuËt, nã ch­a tÝnh ®Õn khÝa c¹nh th­¬ng m¹i, bëi lÏ cã c«ng nghÖ cao ch­a h¼n ®· ®¶m b¶o thµnh c«ng vÒ mÆt th­¬ng m¹i v× nã phô thuéc vµ sù chÊp nhËn cña thÞ tr­êng. Do ®ã ®øng trªn gãc ®é doanh nghiÖp, khi ®¸nh gi¸ c«ng nghÖ kh«ng thÓ t¸ch rêi c¸c yÕu tè kü thuËt ra khái c¸c yÕu tè th­¬ng m¹i. Tãm l¹i mét c«ng nghÖ ®­îc coi lµ c«ng nghÖ cao hiÖn ®¹i cßn cho phÐp nhµ ®Çu t­ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh t­¬ng øng thÓ hiÖn ë møc ®é sinh lîi, gi¸ trÞ gia t¨ng, n¨ng suÊt cao h¬n c¸c c«ng nghÖ t­¬ng tù. 4.2. C¨n cø vµo møc ®é hµm l­îng c¸c nguån lùc trong c«ng nghÖ Chia lµm 3 c«ng nghÖ chÝnh: - C«ng nghÖ cã hµm l­îng lao ®éng cao (Labour intensive): may mÆc, dÖt; l¾p r¸p. - C«ng nghÖ cã hµm l­îng vèn cao (Capital intensive): ®ãng tµu c¬ khÝ; khai kho¸ng. - C«ng nghÖ cã hµm l­îng tri thøc cao (Know intensive): phÇn mÒm, c«ng nghÖ sinh häc... C¸c n­íc ph¸t triÓn thuéc tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ (OECD) ®Òu ®· tr¶i mét c¸ch tuÇn tù trong nh÷ng “bËc thang c«ng nghÖ” ®ã lµ chuyÓn dÇn tõ c«ng nghÖ cã hµm l­îng lao ®éng cao sang c«ng nghÖ cã hµm l­îng vèn vµ tri thøc cao. Tuy nhiªn viÖc gi¶i bµi to¸n “nh¶y cãc c«ng nghÖ” (thùc hiÖn chu tr×nh c«ng nghÖ ®øt ®o¹n : nh¶y tõ chu tr×nh c«ng nghÖ hiÖn cã sang mét chu tr×nh c«ng nghÖ cao h¬n tiªn tiÕn h¬n cña c¸c n­íc ph¸t triÓn), lµ nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu ®Æt ra víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong thêi ®¹i ngµy nay ®Ó rót ng¾n kho¶n c¸ch vÒ tr×nh ®é vµ n¨ng suÊt cña nÒn s¶n xuÊt so víi nÒn s¶n xuÊt cña c¸c n­íc ph¸t triÓn. 5. Xu h­íng ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ thÕ giíi hiÖn nay HiÖn nay, trªn thÕ giíi theo OECD, nh÷ng ngµnh mòi nhän c«ng nghÖ cao ®ang ®­îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp nh­ Mü, NhËt, c¸c n­íc §«ng ¢u vµ ®Æc biÖt c¸c n­íc c«ng nghiÖp míi (NICs) ë Ch©u ¸ ®ã lµ nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu míi, c«ng nghÖ gia c«ng chÝnh x¸c trong chÕ t¹o m¸y, tù ®éng ho¸, n¨ng l­îng míi, c«ng nghÖ hµng kh«ng vò trô... §©y lµ nh÷ng ngµnh thÓ hiÖn nh÷ng xu thÕ ph¸t triÓn chñ yÕu hiÖn nay cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ thÕ giíi. Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ nµy ®· ®­a vai trß cña c¸c yÕu tè lîi thÕ so s¸nh c¹nh tranh cã tÝnh truyÒn thèng nh­ tµi nguyªn, vèn, søc lao ®éng xuèng hµng thø yÕu sau yÕu tè vÒ trÝ tuÖ (kü n¨ng c«ng nghÖ). Tæ chøc ho¹t ®éng khoa häc cã tÝnh s¸ng t¹o sÏ lµ nÒn t¶ng cña sù ph¸t triÓn thÞnh v­îng vµ giµu cã cña mçi quèc gia vµ x· héi. §iÖn tö tin häc, c«ng nghÖ sinh häc vµ vËt liÖu míi lµ ba néi dung c¬ b¶n nhÊt cña c¸ch m¹ng c«ng nghÖ, cña hÖ thèng c«ng nghÖ thêi ®¹i. Nãi ®Õn c¸ch m¹ng c«ng nghÖ tÊt nhiªn lµ cßn ph¶i ®Ò cËp tíi c¸c h­íng ph¸t triÓn kh¸c nh­ : c«ng nghÖ vò trô, c«ng nghÖ ®¹i d­¬ng, c«ng nghÖ tæng hîp h¹t nh©n nh­ng ®ã lµ nh÷ng h­íng c«ng nghÖ ®Æc tr­ng cho mét sè Ýt siªu c­êng vÒ kinh tÕ vµ khoa häc kü thuËt kh«ng mang tÝnh phæ cËp. H¬n n÷a nh÷ng tiÕn bé trong c¸c h­íng nµy phÇn lín do nh÷ng thµnh tùu míi cña ®iÖn tö tin häc, c«ng nghÖ sinh häc vµ vËt liÖu míi quyÕt ®Þnh. Ba h­íng c«ng nghÖ c¬ b¶n nãi trªn ph¸t triÓn kh«ng t¸ch rêi nhau vµ th©m nhËp vµo nhau t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau ph¸t triÓn. C¸ch m¹ng c«ng nghÖ cµng ph¸t triÓn lªn cao th× sù th©m nhËp vµo nhau cña c¸c h­íng c«ng nghÖ Êy cµng mËt thiÕt. Kh«ng cã nh÷ng thµnh tùu míi cña ®iÖn tö vµ tin häc th× kh«ng thÓ cã c¸c lo¹i vËt liÖu cã tÝnh n¨ng theo ®¬n ®Æt hµng, kh«ng thÓ t¹o ra c¸c c¬ thÓ sèng cã t×nh tr¹ng mong muèn, ng­îc l¹i kh«ng cã vËt liÖu míi th× còng kh«ng thÓ cã nh÷ng thµnh tùu hiÖn nay cña ®iÖn tö vµ tin häc. Sinh ®iÖn tö trong t­¬ng lai sÏ lµ mét sù lai ghÐp thùc sù gi÷a c«ng nghÖ sinh häc vµ vi ®iÖn tö víi sù tham gia cña c¸c vËt liÖu sinh häc. §iÖn tö tin häc, c«ng nghÖ sinh häc vµ vËt liÖu míi lµ ba h­íng c«ng nghÖ mang tÝnh "generic"cã kh¶ n¨ng th©m nhËp vµo hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc c«ng nghÖ kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. §ã lµ c¬ së c«ng nghÖ ®Ó thùc hiÖn sù nghiÖp t¸i c«ng nghiÖp ho¸ t¹i c¸c n­íc mét mÆt võa t¹o nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp míi cã tèc ®é ph¸t triÓn rÊt cao tõ 17% - 25% (nh­ c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghiÖp sinh häc) mét mÆt gãp phÇn hiÖn ®¹i ho¸ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ngµnh ®· cã tõ tr­íc (nh­ dÖt may, da dÇy, luyÖn kim, c«ng nghiÖp « t«) mang l¹i cho c¸c n­íc mét møc sèng míi, nh÷ng gi¸ trÞ kinh tÕ - kü thuËt míi. II. ChuyÓn giao c«ng nghÖ . 1. Kh¸i niÖm chuyÓn giao c«ng nghÖ: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c«ng nghÖ lu«n ®­îc coi lµ hµng ho¸ mµ ®· lµ hµng ho¸ th× tÊt yÕu sÏ cã mua vµ b¸n, trao ®æi vµ cã thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ ®ã. ViÖc mua vµ b¸n ®ã ®­îc gäi chung b»ng thuËt ng÷ CGCN, nh­ vËy 4 yÕu tè cÊu thµnh CGCN chÝnh lµ m¸y mãc (machine), thÞ tr­êng (market), qu¶n lý (management), tiÒn (money) gäi t¾t lµ 4 M. CGCN ®­îc hiÓu ®¬n gi¶n lµ mang kiÕn thøc kü thuËt v­ît qua mét giíi h¹n trong hay ngoµi n­íc. Thùc ra CGCN lµ viÖc tiÕp nhËn c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµ lµ qu¸ tr×nh vËt lý, trÝ tuÖ mét qu¸ tr×nh ®i t×m kiÕm víi viÖc huÊn luyÖn toµn diÖn cña mét bªn vÒ sù hiÓu biÕt häc hái cña mét bªn kh¸c. Bªn b¸n lµ: "bªn giao c«ng nghÖ" lµ mét bªn gåm mét hay nhiÒu tæ chøc kinh tÕ, khoa häc, c«ng nghÖ vµ tæ chøc cã t­ c¸ch ph¸p nh©n hoÆc c¸ nh©n ë n­íc ngoµi cã c«ng nghÖ chuyÓn giao vµo n­íc kh¸c. Do xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®æi míi vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ cña c¸c n­íc chñ c«ng nghÖ, c¸c n­íc th­êng xuyªn chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ®· b¾t ®Çu b·o hoµ trªn thÞ tr­êng chø kh«ng ph¶i chuyÓn giao c«ng nghÖ míi nhÊt. "Bªn nhËn c«ng nghÖ" lµ mét hay nhiÒu tæ chøc kinh tÕ, khoa häc, c«ng nghÖ kh¸c nhau cã t­ c¸ch ph¸p nh©n hay c¸ nh©n tiÕp nhËn c«ng nghÖ. Bªn mua c«ng nghÖ ph¶i cã th«ng tin, cã hiÓu biÕt, cã nghiÖp vô kü n¨ng cÇn thiÕt, mÆt kh¸c còng cÇn ®Þnh h­íng, hç trî cña c¸c cÊp qu¶n lý vµ sù phèi hîp cña c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh nghÒ. Trong xu thÕ thêi ®¹i hiÖn nay, khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh­ vò b·o, c«ng nghÖ liªn tôc ®­îc c¶i tiÕn vµ ®æi míi. Do ®ã, CGCN gãp vèn b»ng c«ng nghÖ thùc chÊt lµ mét cuéc mua b¸n, xuÊt nhËp hµng ho¸ ®Æc biÖt, cã nh÷ng yÕu tè l­îng ho¸ ®­îc, cã nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ l­îng ho¸ ®­îc, cã nh÷ng ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña t­¬ng lai. Tuy nhiªn, theo th«ng lÖ quèc tÕ, hai bªn "mua" vµ "b¸n" c«ng nghÖ bÞ rµng buéc lÉn nhau b»ng hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ. Trong hîp ®ång CGCN, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n hÕt søc quan träng. CÇn ®­îc xem xÐt vµ tiÕp nhËn mét c¸ch cã hÖ thèng. ViÖc nhËn d¹ng ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch c«ng nghÖ ph¶i ®Æt trong tæng thÓ: Ph©n tÝch thÞ tr­êng, ph©n tÝch tµi chÝnh vµ kinh tÕ cña dù ¸n. ChØ cã nh­ vËy míi ®¸nh gi¸ ®­îc c«ng nghÖ mét c¸ch hîp lý, b¶o ®¶m tÝnh c¹nh tranh vµ lîi nhuËn cho dù ¸n. 2. Néi dung chuyÓn giao c«ng nghÖ. 2.1. Néi dung chuyÓn giao c«ng nghÖ. 2.1.1. ChuyÓn giao së h÷u hoÆc quyÒn sö dông c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp. §èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp bao gåm c¸c ®èi t­îng sau: · S¸ng chÕ (invention): lµ mét gi¶i ph¸p kü thuËt míi so víi tr×nh ®é kÜ thuËt thÕ giíi, cã tÝnh s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng ¸p dông vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt kinh doanh vµ trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi kh¸c. · Gi¶i ph¸p h÷u Ých: lµ c¸c gi¶i ph¸p kÜ thuËt míi so víi tr×nh ®é kÜ thuËt ë ViÖt Nam vµ cã kh¶ n¨ng ¸p dông vµo thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh ë ViÖt Nam. · KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp (industrial design): lµ h×nh d¸ng bªn ngoµi cña s¶n phÈm, ®­îc thÓ hiÖn b»ng ®­êng nÐt, h×nh khèi, mµu s¾c hoÆc sù kÕt hîp nh÷ng yÕu ®ã, cã tÝnh míi so víi thÕ giíi vµ dïng lµm mÉu ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm c«ng nghiÖp hay thñ c«ng nghiÖp vµ ®Ó ph©n biÖt s¶n phÈm nµy víi s¶n phÈm kh¸c cïng lo¹i. · Nh·n hiÖu hµng ho¸ (trade mark): Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ lµ dÊu hiÖu, biÓu t­îng, tªn gäi, mµu s¾c, tõ ng÷, h×nh ¶nh hay sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau. · Tªn gäi xuÊt sø hµng ho¸ (Origin): lµ tªn gäi cña mét lo¹i hµng ho¸ g¾n liÒn víi mét ®Þa danh næi tiÕng mµ ë ®ã s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra víi c¸c tÝnh chÊt, chÊt l­îng ®Æc thï dùa trªn ®iÒu kiÖn ®Þa lÝ ®éc ®¸o vµ ­u ®iÓm bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn, con ng­êi hoÆc kÕt hîp c¶ hai yÕu tè ®ã. 2.1.2. ChuyÓn giao th«ng qua viÖc mua b¸n, cung cÊp ®èi t­îng sau: · Ph­¬ng ¸n c«ng nghÖ, quy tr×nh c«ng nghÖ. · Tµi liÖu thiÕt kÕ s¬ bé vµ thiÕt kÕ kü thuËt. · C«ng thøc, b¶n vÏ s¬ ®å, b¶n biÓu. · Th«ng sè kü thuËt hoÆc kiÕn thøc kü thuËt chuyªn m«n kh¸c. · BÝ quyÕt kü thuËt - c«ng nghÖ (cã thÓ hoÆc kh«ng cã thiÕt bÞ kÌm theo). BÝ quyÕt kü thuËt lµ nh÷ng kinh nghiÖm hoÆc kiÕn thøc kü thuËt ®Ó s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh hoÆc ®Ó ¸p dông mét quy tr×nh c«ng nghÖ nµo ®ã mét c¸ch tèt nhÊt hoÆc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng mét s¶n phÈm kü thuËt nµo ®ã mµ nÕu kh«ng cã kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc nµy th× kh«ng thÓ s¶n xuÊt ®­îc s¶n phÈm hoÆc kh«ng thÓ tiÕn hµnh viÖc s¶n xuÊt mét c¸ch chÝnh x¸c vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ nh­ thÕ. 2.1.3. Thùc hiÖn c¸c h×nh thøc dÞch vô vµ t­ vÊn sau: · Hç trî trong viÖc lùa chän c«ng nghÖ, h­íng dÉn l¾p ®Æt thiÕt bÞ, vËn hµnh thö c¸c d©y chuyÒn thiÕt bÞ nh»m ¸p dông c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao. · T­ vÊn qu¶n lý c«ng nghÖ, t­ vÊn qu¶n lý kinh doanh, h­íng dÉn thùc hiÖn c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao. · §µo t¹o huÊn luyÖn, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, qu¶n lý c«ng nh©n, c¸n bé kü thuËt vµ c¸n bé qu¶n lý ®Ó n¾m v÷ng c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao. · Nghiªn cøu, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, nghiªn cøu c¬ héi, nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi vµ kh¶ thi c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµ ®æi míi c«ng nghÖ. · Thùc hiÖn dÞch vô vÒ thu nhËp, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng c«ng nghÖ, ph¸p lý, tµi nguyªn vµ m«i tr­êng. C¸c ho¹t ®éng thuÇn tuý nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, th«ng th­êng kh«ng ®­îc coi lµ CGCN. 3. C¸c h×nh thøc vµ c¸c dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ. 3.1. C¸c h×nh thøc chuyÓn giao c«ng nghÖ. 3.1.1.ChuyÓn giao c«ng nghÖ th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. §©y lµ h×nh thøc ®ang ®­îc thùc hiÖn å ¹t nhÊt hiÖn nay vµ quy m« ngµy cµng t¨ng dÇn do ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI), nhÊt lµ vµo c¸c n­íc ASEAN, ®ang t¨ng râ rÖt. C¸c tr­êng hîp CGCN thuéc h×nh thøc nµy cã ®Æc ®iÓm chung lµ: - C«ng nghÖ ®­îc ®­a vµo cïng víi hîp ®ång ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc chuyÓn giao; - Nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ång thêi lµ ng­êi n¾m c«ng nghÖ vµ sö dông c«ng nghÖ; - C«ng nghÖ ®­îc sö dông ®Ó thùc hiÖn dù ¸n mµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi bá vèn d­íi h×nh thøc nµo ®ã, møc ®é nµo ®ã. 3.1.2. Hç trî kü thuËt vµ nh­îng quyÒn (license) Hç trî kü thuËt vµ nh­îng quyÒn thùc chÊt lµ h×nh thøc mua b¸n lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt - ®ã lµ c«ng nghÖ. Tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy lµ hai bªn hoµn toµn ®éc lËp nhau, kh«ng bÞ rµng buéc vÒ tµi chÝnh. §©y chØ lµ h×nh thøc CGCN ®iÓn h×nh vµ phæ biÕn nhÊt. 3.1.3. Hîp ®ång "ch×a kho¸ trao tay". Hîp ®ång ch×a kho¸ trao tay lµ tho¶ thuËn giao cho nhµ thÇu/ bªn giao c«ng nghÖ thùc hiÖn mäi b­íc tõ ®Çu ®Õn cuèi cña mét dù ¸n ®Çu t­ (kÓ c¶ c¸c dÞch vô t­ vÊn, qu¶n lý, thiÕt kÕ kü thuËt vµ c¸c dÞch vô kh¸c) cho ®Õn khi dù ¸n s½n sµng ®i vµo s¶n xuÊt th­¬ng m¹i hoÆc ®­îc sö dông ngay. 3.1.4. Hîp t¸c nghiªn cøu cïng ph¸t triÓn c«ng nghÖ. Hîp t¸c nghiªn cøu cïng ph¸t triÓn c«ng nghÖ lµ h×nh thøc chuyÓn giao c«ng nghÖ mµ hai bªn cïng x©y dùng mét dù ¸n c«ng nghÖ trªn c¬ së thÕ m¹nh vèn cã cña mçi bªn, c¸c bªn cïng tiÕn hµnh nghiªn cøu ph¸t triÓn dù ¸n c«ng nghÖ ®ã theo nguyªn t¾c cïng ®Çu t­ cïng chÞu rñi ro ®Ó t¹o ra mét gi¶i ph¸p c«ng nghÖ míi. §©y lµ h×nh thøc c¸c c«ng ty n­íc së t¹i, c¸c chÝnh phñ rÊt kú väng vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn ­u ®·i, v× nã thÓ hiÖn ®Çy ®ñ tÝnh tÝch cùc cña mét cuéc CGCN theo ®óng nghÜa: - Thùc hiÖn ®óng nguyªn t¾c: cïng ®Çu t­, cïng chÞu rñi ro; - TËn dông ®­îc thÕ m¹nh cña mçi bªn, t¹o ra thÕ m¹nh chung mµ tr­íc ®ã mçi bªn kh«ng hÒ cã; - Mçi bªn ®Òu tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh t¹o ra c«ng nghÖ, häc hái lÉn nhau. 3.2. C¸c dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ chñ yÕu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi · Dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc ph¸t triÓn sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (chuyÓn giao c«ng nghÖ B¾c - Nam). Dßng CGCN B¾c - Nam lµ dßng CGCN ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu tõ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ë B¾c b¸n cÇu sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ë Nam b¸n cÇu. Dßng CGCN nµy ®­îc diÔn ra å ¹t tõ ®Çu nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kØ 20, khi mµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh­ Mü vµ c¸c n­íc T©y ¢u chuyÓn mét sè bé phËn c«ng nghiÖp g©y « nhiÔm m«i tr­êng, tiªu tèn nhiÒu tµi nguyªn nh­: khai kho¸ng, khai th¸c dÇu khÝ... sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Ó tËp trung ®i vµo nghiªn cøu ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cã tr×nh ®é kü thuËt cao. H¬n n÷a, vµo nh÷ng n¨m 70 c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh CNH - H§H nªn rÊt cÇn CGCN tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn. V× vËy dßng CGCN nµy cµng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Cho ®Õn nay dßng CGCN nµy vÉn cßn tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh mÏ bëi lÏ nhu cÇu nhËp khÈu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn vÉn cßn thiÕt yÕu vµ tÊt yÕu. Dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ nµy chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn th«ng qua h×nh thøc FDI. Cã thÓ ®¬n cö mét sè tr­êng hîp ®iÓn h×nh trong dßng CGCN nµy nh­: ®Çu t­ cña tËp ®oµn IBM, Motorola cña Mü vµo Trung Quèc, ®Çu t­ c._.ña tËp ®oµn dÇu khÝ BP vµo c¸c n­íc dÇu löa Nam Mü, vµo c¸c n­íc §«ng Nam ¸ trong ®ã cã ViÖt Nam. · ChuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (chuyÓn giao Nam - Nam). Víi nguån tÝn dông cña chÝnh phñ Italia, mét hÖ thèng c«ng nghÖ pilot vÒ th«ng tin (TIPS) ®· ®­îc h×nh thµnh víi m¹ng l­íi th«ng tin ph¸t triÓn ®a ngµnh, trong ®ã th«ng tin khoa häc kü thuËt cÇn cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc tham gia ®­îc trao ®æi th«ng qua m¹ng l­íi liªn l¹c b»ng vÖ tinh . M­êi thµnh viªn ban ®Çu tham gia vµo hÖ thèng TIPS lµ: Trung Quèc, Kªnia, Peru, Hy L¹p, Philipin, Mehico, Braxin, Pakistan, Ên §é Zimbabuª. Môc tiªu cña TIPS lµ thóc ®Èy CGCN vµ hîp t¸c kinh tÕ nh»m khai th¸c c¸c nguån lùc vµ kh¶ n¨ng cña c¸c ngµnh c«ng nghÖ thuéc c¸c khu vùc cña chÝnh phñ, c«ng céng vµ t­ nh©n, c¸c tæ chøc nghiªn cøu, c¸c tæ chøc tµi chÝnh, c¸c c¬ quan chuyªn ngµnh vÒ ph¸t triÓn TIPS còng nh»m vµo viÖc ph¸t triÓn c¸c c¬ héi hîp t¸c vµ n©ng cao c«ng nghÖ, khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµ c¸c ch­¬ng tr×nh phèi hîp. HiÖn nay TIPS bao gåm c¸c lÜnh vùc sau: m¸y n«ng nghiÖp sinh khèi, c«ng nghÖ sinh häc, ®iÖn tö, nghÒ c¸, m¸y dÖt, n¨ng l­îng mÆt trêi. Tõ cuèi nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû 20 ®Õn nay dßng CGCN Nam - Nam b¾t ®Çu xuÊt hiÖn vµ cã xu h­íng gia t¨ng. Tuy nhiªn khèi l­îng CGCN theo dßng Nam - Nam vÉn ch­a nhiÒu, vµ chñ yÕu tËp trung vµo c¸c n­íc (NICs). · Dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn víi nhau. Dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ nµy ®­îc ®¸nh gi¸ lµ dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ lín nhÊt. VÝ dô trong tæng sè vèn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, ®Çu t­ cña Mü sang c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn chñ yÕu tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc c«ng nghÖ cao ch­a bao giê nhá h¬n 60%, tû lÖ t­¬ng øng cña Anh lµ 80% vµ cña Ph¸p lµ 70% so víi tæng gi¸ trÞ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cña c¸c n­íc nµy. · Dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ th«ng qua h×nh thøc mua l¹i vµ s¸p nhËp c¸c c«ng ty . Ngµy nay c¹nh tranh gi÷a c¸c c«ng ty lín diÔn ra ngµy mét gay g¾t vµ khèc liÖt, ®Ó tån t¹i trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh th× viÖc n¾m b¾t nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn nhÊt, nh÷ng tr×nh ®é hoµn h¶o nhÊt ®ang trë thµnh yÕu tè then chèt chi phèi chiÕn l­îc ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña mçi c«ng ty. V× vËy trong xu thÕ thêi ®¹i ngµy nay viÖc c¸c c«ng ty, c¸c tËp ®oµn s¸p nhËp, liªn kÕt nhau ®Ó cïng nhau ®Çu t­ nghiªn cøu t×m ra c«ng nghÖ míi nhÊt nh»m duy tr× lîi thÕ c¹nh tranh vµ gi÷ v÷ng thÞ phÇn cïng nhau h­ëng lîi lµ mét xu h­íng phæ biÕn. Vµo nh÷ng n¨m 90 xu h­íng nµy ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn ë Mü vµ phæ biÕn trong ngµnh ®iÖn tö víi c¸c c«ng ty AT&T, Nortel, IBM, Compaq, Lucent, Ericsson... · Dßng chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn sang c¸c n­íc (NICs) vµ tíi c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn "theo m« h×nh ®µn sÕu bay". Do sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn, còng nh­ chu kú sèng cña c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm cña c¸c n­íc nµy ngµy cµng rót ng¾n. Do ®ã ®Ó kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng l·o ho¸ s¶n phÈm c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn ®· di chuyÓn mét bé phËn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, phÇn lín lµ m¸y mãc ë giai ®o¹n l·o ho¸ sang c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n ®Ó tiÕp tôc sö dông, kÐo dµi thªm chu kú sèng cña s¶n phÈm. Vµo nh÷ng n¨m 70 khi nh÷ng cuéc khñng ho¶ng c¬ cÊu næ ra, trong chiÕn l­îc t¸i triÓn khai c«ng nghiÖp lóc ®ã, c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn ®· di chuyÓn mét bé phËn c«ng nghiÖp cã kü thuËt ®¬n gi¶n dïng nhiÒu lao ®éng vµ g©y « nhiÔm m«i tr­êng bao gåm c¸c ngµnh nh­: quÇn ¸o, giÇy dÐp, ®å ch¬i, hµng ®iÖn tö ®¬n gi¶n c«ng nghiÖp khai kho¸ng sang c¸c n­íc (NICs) Ch©u ¸ nh­ (Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng). Vµ c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn tiÕp tôc ®Çu t­ vµo ngµnh míi kü thuËt cao h¬n nh­: ®iÖn tö, tin häc, sinh häc, vËt liÖu míi, tù ®éng ho¸ ...Vµo cuèi thËp kû 70 ®Õn thËp kû 90 cña thÕ kû 20, lµn sãng CGCN thø hai ®­îc b¾t ®Çu tõ c¸c n­íc NICs sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ Th¸i Lan, Malaixia, Indoxia tíi Philipines, Trung Quèc, ViÖt Nam... 4. Gi¸ c¶ vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n trong chuyÓn giao c«ng nghÖ 4.1. Gi¸ c¶ trong chuyÓn giao c«ng nghÖ 4.1.1. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ c¶ chuyÓn giao c«ng nghÖ C«ng nghÖ lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt nªn kh«ng cã gi¸ c¶ quèc tÕ hay gi¸ c¶ quèc gia cho mçi c«ng nghÖ nh­ hµng ho¸ th«ng th­êng kh¸c. ViÖc mua b¸n c«ng nghÖ hÇu nh­ phô thuéc vµo ng­êi b¸n hay n­íc chuyÓn giao ®Þnh ®o¹t phÇn nhiÒu. Do vËy n­íc ®­îc chuyÓn giao hay n­íc mua c«ng nghÖ ph¶i xem xÐt nh÷ng yÕu tè sau ®©y ®Ó tho¶ thuËn: - Lîi nhuËn do c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao mang l¹i. - TÝnh míi cña s¶n phÈm. - Kh¶ n¨ng thÞ tr­êng tiªu thô cho s¶n phÈm s¶n xuÊt theo hîp ®ång CGCN. - Khèi l­îng s¶n phÈm. - ChÊt l­îng s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh - Nguy c¬ c¹nh tranh (cña s¶n phÈm cïng lo¹i hay s¶n phÈm thay thÕ) - Kh¶ n¨ng cung øng nguyªn vËt liÖu, phô tïng. - Thêi h¹n hîp ®ång CGCN - Thêi h¹n hiÖu lùc cña c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp. - C¸c ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn ®éc quyÒn, l·nh thæ ¸p dông, ph¹m vi thÞ tr­êng. - Ph­¬ng thøc thanh to¸n ®ång tiÒn dïng ®Ó thanh to¸n. - C¸c ®iÒu kiÖn ®Ó b¶o hµnh - C¸c luËt lÖ vÒ thuÕ, c¸c phÝ tæn do luËt ph¸p cña n­íc thuéc bªn b¸n vµ bªn mua qui ®Þnh - Sè ng­êi muèn b¸n c«ng nghÖ t­¬ng tù vµ sè ng­êi muèn mua 4.1.2. C¬ së ®¸nh gi¸ vµ ®Þnh gi¸ c«ng nghÖ §¸nh gi¸ c«ng nghÖ lµ viÖc ®Þnh l­îng, ph©n tÝch vµ xem xÐt c«ng nghÖ trªn ba khÝa c¹nh: §ång bé - tiÕn bé - thÝch hîp ®Ó tõ ®ã quyÕt ®Þnh. ViÖc lùa chän vµ ®¸nh gi¸ c«ng nghÖ lµ c«ng viÖc hÕt søc phøc t¹p nh­ng hÕt søc quan träng. · TÝnh ®ång bé : C«ng nghÖ cã tÝnh môc tiªu cô thÓ, c«ng nghÖ nµo s¶n phÈm ®ã, øng víi mçi c«ng nghÖ cã mét s¶n phÈm nhÊt ®Þnh do vËy sù ®ång bé cña c«ng nghÖ thÓ hiÖn khÝa c¹nh vËt chÊt cña c«ng nghÖ, ®¶m b¶o cho c«ng nghÖ cã ®Çy ®ñ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®· ®Þnh. · TÝnh tiÕn bé hay tÝnh hiÖn ®¹i: TÝnh tiÕn bé hay tÝnh hiÖn ®¹i cña c«ng nghÖ ®­îc thÓ hiÖn qua s¶n phÈm cña c«ng nghÖ . §¸nh gi¸ møc ®é tiªn tiÕn cña s¶n phÈm hay ®¸nh gi¸ c«ng nghÖ ë qu¸ tr×nh s¶n xuÊt biÓu hiÖn ë thÕ hÖ thiÕt bÞ, thêi h¹n hiÖu lùc cña c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghÖ cã liªn quan, tuæi thä, viÖc gi¶m ®Çu vµo hay t¨ng ®Çu ra. · TÝnh thÝch hîp: TÝnh thÝch hîp cña c«ng nghÖ kh¸ phøc t¹p. Nã ®ßi hái ph¶i xem xÐt nhiÒu tiªu chuÈn liªn quan tíi hµng lo¹t t¸c nh©n nh­: sù thÝch øng víi m«i tr­êng xung quanh, kh¶ n¨ng ®¸p øng kÕ ho¹ch ho¸ theo chiÒu ngang vµ bao qu¸t môc tiªu ng¾n h¹n ®· ®­îc ®Ò ra. Ngoµi ra tÝnh thÝch hîp cña bÊt kú c«ng nghÖ nµo cßn ®­îc x¸c ®Þnh bëi chiÕn l­îc ph¸t triÓn quèc gia - mét sù ph¸t triÓn mang tÝnh tù s¸ng t¹o (tù lùc vµ tù trÞ). c«ng nghÖ lµ mét yÕu tè c¬ b¶n cña c¬ cÊu kinh tÕ mµ nã trùc thuéc, thÝ dô: ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã lùc l­îng lao ®éng d­ thõa kh«ng cã tr×nh ®é cao kh«ng thÝch hîp víi c«ng nghÖ cÇn nhiÒu vèn tri thøc. TÝnh thÝch hîp cña c«ng nghÖ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo viÖc sö dông c«ng nghÖ, nã mang tÝnh n¨ng ®éng. H«m nay c«ng nghÖ nµy cßn thÝch hîp, nh­ng ngµy mai th× kh«ng, hoÆc ng­îc l¹i, h«m nay nã kh«ng thÝch hîp th× ngµy mai nã l¹i thÝch hîp. V× thÕ tr­íc khi lùa chän c«ng nghÖ cÇn quyÕt ®Þnh xem lo¹i hµng ho¸ nµo, dÞch vô nµo sÏ ®­îc s¶n xuÊt, tiªu thô vµ bu«n b¸n, ai sÏ s¶n xuÊt chóng vµ viÖc s¶n xuÊt, l­u th«ng chóng sÏ ®­îc tæ chøc nh­ thÕ nµo. Ngoµi ra cßn ph¶i c¨n cø vµo c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸: - CN sö dông nhiÒu trÝ thøc (Knowledge intensive) - CN sö dông nhiÒu vèn (Capital intensive) - CN sö dông nhiÒu lao ®éng (Labour intensive). 4.1.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ c«ng nghÖ Cã thÓ dùa vµo doanh thu hoÆc lîi nhuËn thu ®­îc ®Ó tÝnh gi¸ c«ng nghÖ theo c¸c tû lÖ sau: - Tû lÖ % cña gi¸ trÞ khèi l­îng s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra hµng n¨m - Tû lÖ % cña gi¸ trÞ khèi l­îng s¶n phÈm ®­îc tiªu thô hµng n¨m. - Tû lÖ % cña lîi nhuËn thu ®­îc hµng n¨m. Tuy nhiªn, do c«ng nghÖ lµ mét ®èi t­îng rÊt trõu t­îng, viÖc ®Þnh l­îng chÝnh x¸c gi¸ trÞ t¨ng thªm cña s¶n phÈm do c«ng nghÖ ®em l¹i lµ khã kh¨n vµ v« cïng phøc t¹p do ®ã ng­êi ta lo¹i bá c¸c yÕu tè kh«ng mang tÝnh c«ng nghÖ trong tÝnh doanh thu ®¹t ®­îc. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy ng­êi ta ®­a ra kh¸i niÖm "gi¸ b¸n tÞnh" (Net selling price). Gi¸ b¸n tÞnh lµ tæng gi¸ b¸n s¶n phÈm dÞch vô mµ trong qu¸ tr×nh t¹o ra chóng cã ¸p dông c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao, tÝnh theo ho¸ ®¬n b¸n hµng sau khi trõ ®i c¸c kho¶n sau: - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i - ThuÕ gi¸n thu - Hµng tån kho - Chi phÝ qu¶ng c¸o, b¶o hiÓm cho viÖc b¸n hµng; - Thanh to¸n hoa hång uû th¸c b¸n hµng - Chi phÝ b¶o d­ìng s¶n phÈm - Chi phÝ bao b× ®ãng, vËn t¶i phôc vô b¸n hµng - Gi¸ nhËp khÈu CIF vµ thuÕ nhËp khÈu c¸n b¸n thµnh phÈm, bé phËn chi tiÕt, linh kiÖn, phô tïng. §Ó cã mét ®¸nh gi¸ vµ tÝnh ®­îc gi¸ c«ng nghÖ thËt chuÈn x¸c ®ßi hái chóng ta ph¶i nghiªn cøu kÕt hîp trªn nhiÒu chØ sè ®Þnh l­îng kh¸c nhau, vµ ng­êi viÕt xin ®­îc trë l¹i vÊn ®Ò nµy ë ch­¬ng III. 4.2. Ph­¬ng ph¸p thanh to¸n. Khi ®Ò cËp ®Õn c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸, th× ph­¬ng ph¸p thanh to¸n còng nªn ®­îc ®­a ra v× nã còng cã ¶nh h­ëng rÊt quan träng ®Õn hiÖu qu¶, tÝnh thùc thi cña hîp ®ång CGCN. Trong hîp ®ång, c¸c bªn cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph­¬ng thøc sau: · Gãp vèn b»ng c«ng nghÖ: Gi¸ trÞ c«ng nghÖ ®­îc tÝnh thµnh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh vµ sè tiÒn nµy ®­îc coi lµ phÇn gãp vèn cña bªn giao trong liªn doanh. · Tr¶ gän (Lump - sum): Ph­¬ng thøc tr¶ gän lµ ph­¬ng thøc theo ®ã hai bªn tho¶ thuËn ®Þnh gi¸ cña c«ng nghÖ b»ng mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh. Bªn mua cã thÓ tr¶ gän mét hoÆc nhiÒu lÇn trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh (th«ng th­êng b¾t ®Çu tõ khi ký xong hîp ®ång vµ kÕt thóc lóc bªn mua s¶n xuÊt ®­îc s¶n phÈm ®Çu tiªn). · Ph­¬ng thøc tr¶ kú vô (Royalty): lµ ph­¬ng thøc theo ®ã bªn mua tr¶ dÇn cho bªn b¸n mét kho¶n tiÒn tÝnh b»ng tû lÖ theo chØ sè nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh do hai bªn tho¶ thuËn. §èi víi CGCN tõ n­íc ngoµi vµo vµ CGCN trong n­íc, gi¸ thanh to¸n cho viÖc CGCN, bao gåm c¸c ®èi t­îng ®· nªu ë ®iÒu 4 cña NghÞ ®Þnh 45/1998 N§-CP, trong ®ã kh«ng kÓ gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ kÌm theo, ph¶i tu©n theo mét thêi h¹n: - Tõ 0-5% gi¸ b¸n tÞnh (net selling price) trong thêi gian hiÖu lùc cña hîp ®ång. - Hay tõ 0-25% lîi nhuËn sau thuÕ thu ®­îc tõ viÖc tiªu thô s¶n phÈm ®­îc chuyÓn giao trong thêi gian hiÖu lùc hîp ®ång. - Hay tõ 0-8% tæng vèn ®Çu t­ trong tr­êng hîp gãp vèn b»ng c«ng nghÖ kh«ng qu¸ 20% vèn ph¸p ®Þnh ®èi víi viÖc chuyÓn giao tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam vµ chuyÓn giao trong n­íc, gi¸ thanh to¸n cho viÖc CGCN kh«ng kÓ gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ kÌm theo, cã thÓ ®Õn 8% gi¸ b¸n tÞnh hay ®Õn 30% lîi nhuËn sau thuÕ, hoÆc trong tr­êng hîp gãp vèn b»ng gi¸ trÞ c«ng nghÖ ®Õn 10% tæng sè vèn ®Çu t­ ®èi víi c«ng nghÖ héi ®ñ tiªu chuÈn: + C«ng nghÖ chuyÓn giao thuéc c«ng nghÖ cao (theo danh môc cña Bé khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng c«ng bè trong tõng thêi kú). + C«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao cã ý nghÜa lín ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña vïng s©u vïng xa vµ miÒn nói h¶i ®¶o. + PhÇn lín s¶n phÈm ®­îc xuÊt khÈu (hoÆc phÝ ®­îc tr¶ cho c«ng nghÖ ®­îc ë møc cao ®èi víi s¶n phÈm ®­îc xuÊt khÈu). + §èi víi nh÷ng c«ng nghÖ ®Æc biÖt, cã møc phª duyÖt thanh to¸n cho viÖc CGCN cao h¬n quy ®Þnh nªu trªn. Bé khoa häc c«ng nghÖ m«i tr­êng sÏ xin ý kiÕn chØ ®¹o cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. · KÕt hîp tr¶ gän mét phÇn, phÇn cßn l¹i tr¶ theo kú vô. Theo kinh nghiÖm cña mét sè n­íc ph¸t triÓn cho thÊy hä kh«ng khuyÕn khÝch ph­¬ng thøc tr¶ gän hay gãp vèn b»ng c«ng nghÖ (tr¶ gän chØ ¸p dông khi bªn nhËn cã thÓ tiÕp thu ®­îc toµn bé c«ng nghÖ trong thêi gian ng¾n x¸c ®Þnh), mµ hä khuyÕn khÝch tr¶ kú vô nh»m g¾n quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña bªn giao vµ hiÖu qu¶ sö dông c«ng nghÖ trong suèt thêi gian ¸p dông c«ng nghÖ (doanh thu cµng cao, sö dông cµng nhiÒu nhiªn liÖu, b¸n thµnh phÈm vµ nh©n c«ng trong n­íc th× phÝ kú vô sÏ t¨ng t­¬ng øng). ChÝnh s¸ch nµy còng nh»m thóc ®Èy bªn giao liªn tôc th«ng b¸o vµ chuyÓn giao nh÷ng c¶i tiÕn, ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó duy tr× lîi thÕ c¹nh tranh cña bªn nhËn hßng thu ®­îc nh÷ng kho¶n phÝ kú vô nh­ mong muèn. III. Vai trß cña chuyÓn giao c«ng nghÖ. 1. TÝnh tÊt yÕu cña chuyÓn giao c«ng nghÖ. 1.1. ChuyÓn giao c«ng nghÖ lµ con ®­êng tÊt yÕu ®Ó kh«ng ngõng ®æi míi, n©ng cao tr×nh ®é lùc l­îng s¶n xuÊt. Trong thêi ®¹i ngµy nay, khoa häc vµ c«ng nghÖ ®ang ph¸t triÓn víi mét tèc ®é vò b·o, lµ ®éng lùc trùc tiÕp thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt mçi quèc gia ph¸t triÓn. ChÝnh sù ph¸t triÓn kú diÖu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn mäi mÆt kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia. Sù ph¸t triÓn ë mçi quèc gia dï lµ quèc gia ph¸t triÓn hay ®ang ph¸t triÓn còng nh­ chËm ph¸t triÓn kh«ng thÓ n»m ngoµi xu thÕ ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ. Mçi mét tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh t¹o ra mét nÒn s¶n xuÊt t­¬ng øng, song c¸i ®Ých ph¸t triÓn cña mçi quèc gia ®Òu h­íng tíi lµ sù giµu cã phån vinh, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ cña n­íc m×nh. Tuy nhiªn lu«n cã sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ gi÷a c¸c quèc gia bëi quy luËt ph¸t triÓn kh«ng ®Òu t¹o ra. V× vËy dï lµ n­íc t­ b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn hay c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn ®Òu ph¶i häc hái tiÕp thu c«ng nghÖ cña n­íc ngoµi th«ng qua con ®­êng chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ cña n­íc m×nh so víi n­íc kh¸c, còng nh­ ph¸t huy triÖt ®Ó lîi thÕ cña ng­êi ®i sau. 1.2. ChuyÓn giao c«ng nghÖ lµ con ®­êng tÊt yÕu ®Ó mçi quèc gia gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò khoa häc n»m ngoµi kh¶ n¨ng cña m×nh. Do nhu cÇu thùc tÕ s¶n xuÊt ®Æt ra, còng nh­ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ®êi sèng hµng ngµy cña mçi d©n téc mçi quèc gia ®ang gÆp ph¶i v« cïng réng lín, mµ b¶n th©n nÒn khoa häc vµ c«ng nghÖ cña c¸c quèc gia riªng rÏ kh«ng cã thÓ tù m×nh gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò ®ã, do vËy viÖc hîp t¸c trong nghiªn cøu khoa häc, còng nh­ chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸c quèc gia lµ tÊt yÕu. 1.3. ChuyÓn giao c«ng nghÖ lµ cÇn thiÕt ®Ó mçi quèc gia ph¸t huy triÖt ®Ó lîi thÕ so s¸nh t­¬ng ®èi cña m×nh. Ngµy nay khi mµ mçi quèc gia ®· ý thøc ®­îc r»ng, nguån tµi nguyªn cña mçi quèc gia lµ cã h¹n, còng nh­ mçi n­íc chØ cã nh÷ng lîi thÕ so s¸nh t­¬ng ®èi trong s¶n xuÊt mét sè lÜnh vùc cô thÓ, do vËy hä lu«n lu«n t×m tßi con ®­êng khoa häc vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ hîp lý nhÊt ®Ó khai vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn cña quèc gia m×nh, còng nh­ t¨ng tÝnh c¹nh tranh vÒ lîi thÕ so s¸nh t­¬ng ®èi cña m×nh, trong ®ã con ®­êng chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi lu«n ®­îc c¸c quèc gia c©n nh¾c tíi. 1.4. ChuyÓn giao c«ng nghÖ lµ con ®­êng cÇn thiÕt ®Ó c¸c c«ng ty t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh, ®ång thêi tr¸nh hµng rµo b¶o hé ngµy cµng tinh vi trªn c¸c thÞ tr­êng. Ngµy nay cïng víi xu h­íng ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña th­¬ng m¹i thÕ giíi, th× sù c¹nh tranh gi÷a c¸c tËp ®oµn, c¸c c«ng ty diÔn ra ngµy cµng khèc liÖt, còng nh­ sù b¶o hé cña c¸c thÞ tr­êng d©n téc vµ khu vùc ngµy cµng tinh vi h¬n. §øng tr­íc xu thÕ ®ã, c¸c c«ng ty c¸c tËp ®oµn, c¸c quèc gia ph¶i tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ CGCN. Víi c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn th× viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ CGCN tõ n­íc ngoµi sÏ gióp hä n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña h·ng. Víi c¸c n­íc ph¸t triÓn, vµ c¸c c«ng ty c¸c tËp ®oµn hä lu«n x¸c ®Þnh r»ng viÖc khai th¸c c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng ë n­íc ngoµi b»ng c¸ch chuyÓn c¸c kü thuËt c¬ b¶n, bÝ quyÕt chÕ t¹o vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt ra n­íc ngoµi, vµ tiÕn hµnh s¶n xuÊt ngay t¹i n­íc nhËn CGCN víi møc gi¸ thµnh rÎ do tËn dông ®­îc chi phÝ nh©n c«ng vµ nguyªn vËt liÖu rÎ song t¹o ra hµng ho¸ cã chÊt l­îng cao h¬n h¼n c¸c s¶n phÈm b¶n ®Þa gióp hä võa cã thÓ c¹nh tranh víi hµng ho¸ cña n­íc b¶n ®Þa, võa tr¸nh ®­îc hµng rµo b¶o hé cña n­íc b¶n ®Þa. ViÖc di chuyÓn c¸c c¬ së s¶n xuÊt còng nh­ CGCN ra n­íc ngoµi, chÝnh lµ viÖc t¹o nguån hµng xuÊt khÈu sang c¸c n­íc thø ba, c¹nh tranh víi hµng ho¸ cña ®èi thñ kh¸c trªn thÞ tr­êng c¸c n­íc thø ba, còng nh­ ngay trªn thÞ tr­êng t¹i khu vùc mµ tËp ®oµn tiÕn hµnh CGCN vµ s¶n xuÊt. Sù kÕt hîp gi÷a tÝnh ­u viÖt vÒ c«ng nghÖ cao cña c¸c n­íc ph¸t triÓn hoÆc cña c¸c TNCs víi lîi thÕ so s¸nh vÒ gi¸ thµnh c¸c yÕu tè s¶n xuÊt do viÖc s¶n xuÊt ë n­íc ngoµi vµ sù qu¶n lý chÆt chÏ vµ hiÖu qu¶ cña c¸c c«ng ty tËp ®oµn ®· ®em l¹i cho hµng ho¸ cña c¸c c«ng ty mét søc c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng. Qua nh÷ng ph©n tÝch ë trªn, qua c¸c c¸ch nh×n nhËn kh¸c nhau vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ, chóng ta ®· thÊy ®­îc tÝnh tÊt yÕu cña chuyÓn giao c«ng nghÖ trong thêi ®¹i ngµy nay. Mét khi mµ sù chªnh lÖch vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ vÒ møc sèng gi÷a c¸c quèc gia c¸c khu vùc kh¸c nhau trªn thÕ giíi cßn tån t¹i th× CGCN cßn tån t¹i. 2. Vai trß cña chuyÓn giao c«ng nghÖ víi nÒn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp. N¨ng lùc c«ng nghÖ cña mçi c«ng ty, mçi quèc gia kh«ng tù nhiªn mµ cã, mµ lµ qu¸ tr×nh tÝch luü sµng läc vµ kh«ng ngõng ®µo th¶i. CGCN quèc tÕ lµ c¬ héi quý hiÕm kh«ng nh÷ng gióp cho c¸c n­íc ph¸t triÓn kh«ng ngõng c¸ch t©n ®Ó t¹o cho m×nh cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn nhÊt, mµ nã cßn gióp cho c¸c n­íc ph¸t ®ang vµ chËm ph¸t triÓn cã ®ù¬c c«ng nghÖ cÇn thiÕt mµ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ vµ thêi gian. ThËt vËy, ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo, th× c«ng nghÖ lu«n lµ ®èi t­îng nghiªn cøu ph©n tÝch ®Ó lý gi¶i nh÷ng thµnh b¹i cña doanh nghiÖp nµy so víi doanh nghiÖp kh¸c, lu«n lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng cña mçi doanh nghiÖp. §èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c TNCs, tõ tr­íc ®Õn nay vÉn theo ®uæi chiÕn l­îc “dÉn ®Çu vÒ c«ng nghÖ”, sù dÉn ®Çu vÒ c«ng nghÖ cho phÐp duy tr× lîi thÕ c¹nh tranh ngay c¶ khi chªnh lÖch ®· gi¶m ®i, tuy nhiªn vÞ thÕ "dÉn ®Çu vÒ c«ng nghÖ" chØ cã ý nghÜa t­¬ng ®èi theo thêi gian, do vËy ®Ó duy tr× vÞ trÝ dÉn ®Çu c«ng nghÖ buéc c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c TNCs ph¶i tÝnh ®Õn CGCN. CGCN gióp cho c¸c quèc gia vµ c¸c c«ng ty nµy lu«n lu«n cã thÓ hÊp thô vµ häc hái, vµ cËp nhËt ®­îc c«ng nghÖ míi nhÊt cña ®èi thñ c¹nh tranh. H¬n thÕ n÷a khi ¸p dông c«ng nghÖ míi, c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c TNCs sÏ thay thÕ dÇn c¸c c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ l¹c hËu (kÓ c¶ thiÕt bÞ míi ch­a sö dông nh­ng ®· cò vÒ nguyªn lý c«ng nghÖ). Khi ®ã mong muèn chuyÓn giao c¸c c«ng nghÖ cò sang c¸c n­íc kh¸c lµ tÊt yÕu ®Ó cã thÓ tiÕp tôc thu lîi tõ c«ng nghÖ ®¸ng ra ph¶i bá ®i tõ ®ã l¹i ®iÒu kiÖn cho c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c TCNs t¨ng thªm kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó c¸ch t©n c«ng nghÖ míi cña m×nh. Mét chi phÝ ®Ó duy tr× mét nhµ m¸y ho¹t ®éng cÇm chõng (do ®· cò vÒ nguyªn lý c«ng nghÖ) lín h¬n nhiÒu chi phÝ dì bá nã, vµ tÊt nhiªn nÕu cã ng­êi chÞu bá tiÒn ®Ó th¸o dì ®Ó mua l¹i nhµ m¸y ®ã, c«ng nghÖ ®ã th× l¹i cµng tèt cho c¸c n­íc ph¸t triÓn. §èi víi c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn, CGCN sÏ mang l¹i cho c¸c n­íc nµy nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n nh­: - Thu hót ®­îc vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi kÌm theo chuyÓn giao c«ng nghÖ. - TiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ lín vÒ R&D. - TiÕp cËn vµ sö dông ®­îc ngay nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn h¬n nh÷ng c«ng nghÖ ®ang cã trong n­íc. - Khai th¸c vµ sö dông h÷u hiÖu nguyªn vËt liÖu trong n­íc. - T¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é cao. - Thay thÕ nhËp khÈu, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, t¨ng thu nhËp ngo¹i tÖ. CGCN quèc tÕ ®· vµ ®ang t¹o cho c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh t­¬ng ®èi bÒn v÷ng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ mét sè s¶n phÈm ®Æc tr­ng cña m×nh (theo lîi thÕ so s¸nh) trªn c¬ së ®ã cã thÓ ®¹t ®­îc sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tèc ®é cao vµ tõng b­íc n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. Cho dï tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn chØ ®ang ë trong giai ®o¹n ®Çu CNH - H§H thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh­ng nÕu cã chÝnh s¸ch nhËp khÈu c«ng nghÖ "thÝch hîp", khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ "cña kÎ ®i sau", tÝch cùc tham gia vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ còng nh­ cã chÝnh s¸ch ­u tiªn ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ®µo t¹o gi¸o dôc, nghiªn cøu vµ triÓn khai, th× ch¾c ch¾n dÇn dÇn sÏ kh¾c phôc ®­îc "nguy c¬ tôt hËu" vÒ c«ng nghÖ so víi c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Thùc hiÖn CNH - H§H nÒn kinh tÕ lµ mét nhiÖm vô träng t©m hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn, còng nh­ ë ViÖt Nam. Néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ lµ trang bÞ kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ ¸p dông ph­¬ng ph¸p qu¶n lý hiÖn ®¹i vµo mäi ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi. Môc tiªu cña CNH - H§H lµ biÕn n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt vµ kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn n©ng cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ, v¨n minh. Môc tiªu tõ nay ®Õn n¨m 2020 phÊn ®Êu ®­a n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã, nhÊt thiÕt ngay tõ b©y giê chóng ta ph¶i dÇn trang bÞ cho nÒn s¶n xuÊt mét tr×nh ®é khoa häc - c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i. §Ó cã ®­îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ hiÖn ®¹i chóng ta cã thÓ thùc hiÖn b»ng hai con ®­êng: - Tù t¹o ra c«ng nghÖ trong n­íc b»ng nh÷ng ho¹t ®éng nghiªn cøu, ph¸t minh thö nghiÖm vµ øng dông trong thùc tÕ. - TiÕp nhËn c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi vµo trong n­íc th«ng qua ho¹t ®éng CGCN råi nghiªn cøu øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao. Tuy nhiªn víi xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt thÊp cña mét quèc gia cã kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ tôt hËu tõ 30-50 n¨m so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi, ng©n s¸ch dµnh cho R & D cßn h¹n hÑp, do thiÕu ®éi ngò chuyªn gia ®ång bé, do kh¶ n¨ng h¹n chÕ cña c¸c ngµnh chÕ t¹o trong n­íc nªn trong nhiÒu tr­êng hîp chóng ta kh«ng ®ñ n¨ng lùc s¸ng t¹o ra c«ng nghÖ tiªn tiÕn hoÆc kh«ng cho phÐp vËt chÊt ho¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ c¸c nghiªn cøu cña m×nh thµnh hÖ thèng c«ng nghÖ øng dông trong s¶n xuÊt. §øng tr­íc ®ßi hái cÊp b¸ch cña sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ, CNH - H§H ®Êt n­íc còng nh­ ®øng tr­íc t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay, CGCN tõ n­íc ngoµi vµo trong n­íc sÏ lµ vÊn ®Ò träng t©m cÇn ®­îc ­u tiªn mét b­íc trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn lµ quy luËt tÊt yÕu ®Ó chóng ta rót ng¾n kho¶ng vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ so víi c¸c n­íc, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh CNH - H§H. Còng nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c trªn thÕ giíi, CGCN tõ n­íc ngoµi vµo trong n­íc sÏ cã mét vai trß to lín trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c«ng cuéc CNH - H§H ë ViÖt Nam nh­ n©ng cao tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ, t¨ng n¨ng suÊt vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho nÒn kinh tÕ, khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc trong n­íc, n©ng cao lîi thÕ so s¸nh t­¬ng ®èi, tiÕt kiÖm chi phÝ R&D... vµ lµ con ®­êng ng¾n nhÊt ®Ó chóng ta rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ so víi c¸c n­íc trong khu vùc. ch­¬ng II Thùc tr¹ng c«ng nghÖ vµ ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ t¹i ViÖt Nam I. thùc tr¹ng c«ng nghÖ vµ ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ t¹i ViÖt Nam. 1. Kh¸i qu¸t chung vÒ thùc tr¹ng c«ng nghÖ ViÖt Nam hiÖn nay. 1.1. Møc ®é tiªn tiÕn cña c«ng nghÖ VÒ toµn c¶nh c«ng nghÖ ViÖt Nam cã thÓ kh¸i qu¸t nh­ sau: "C«ng nghÖ ViÖt Nam ë møc trung b×nh kÐm, cè g¾ng ®Õn 2005 ®¹t tr×nh ®é trung b×nh kh¸ cña khu vùc"[1] GS - TS TrÇn §¾c Vô - Vô tr­ëng vô ph¸t triÓn c«ng nghÖ Bé khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng - C«ng nghÖ ViÖt Nam ®ang ®øng ë ®©u - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 22/3/1995, Tr.12 Theo ®¸nh gi¸ cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng ®¨ng trªn t¹p chÝ " Kinh tÕ ViÖt Nam vµ thÕ giíi "sè 71 xuÊt b¶n th¸ng 6/1999, vµ còng theo b¸o c¸o cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng tr×nh ChÝnh phñ cho thÊy mét tæng quan vÒ C«ng nghÖ ViÖt Nam. C«ng nghÖ ViÖt Nam l¹c hËu so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi kho¶ng 50 ®Õn 100 n¨m. So víi møc trung b×nh cña thÕ giíi th× thiÕt bÞ cña ta hiÖn nay l¹c hËu tõ 2-3 thÕ hÖ hoÆc 4- 5 thÕ hÖ tuú tõng lÜnh vùc chuyªn ngµnh cô thÓ. KÕt qu¶ ®iÒu tra thùc tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ë 2292 Doanh nghiÖp nhµ n­íc cho thÊy hiÖn cã 1217 doanh nghiÖp cã c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ hçn t¹p, cã xuÊt xø tõ gÇn 20 n­íc trªn thÕ giíi kh¸c nhau. Trªn 11000 doang nghiÖp cã 50% m¸y mãc thiÕt bÞ ®· qu¸ cò. Theo mét b¸o c¸o kh¸c cña Bé c«ng nghiÖp còng cho hay qua kh¶o s¸t ë 727 thiÕt bÞ vµ d©y chuyÒn c«ng nghÖ t¹i 42 nhµ m¸y th× cã tíi 70% thiÕt bÞ míi nhËp thuéc thÕ hÖ nh÷ng n¨m 50 - 60 thÕ kû 20, trªn 70% thiÕt bÞ ®· hÕt khÊu hao, 50% thiÕt bÞ ®­îc t©n trang l¹i. Tr×nh ®é c«ng nghÖ kü thuËt vµ thiÕt bÞ m¸y mãc ë c¸c doanh nghiÖp nhá cßn yÕu kÐm h¬n. Trªn 1/2 doanh nghiÖp nµy mua m¸y mãc cò ®iÒu nµy dÉn ®Õn s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng, doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng ®æi míi vµ s¸ng t¹o ra s¶n phÈm míi. Trong 2733 doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ãng trªn ®i¹ bµn Hµ Néi cã 90- 92% thuéc lo¹i nµy[2] §oµn Ch©u Thanh - ChuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam trong c«ng cuéc CNH - H§H nÒn kinh tÕ - LuËn v¨n th¹c sÜ - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng . Vµ theo nh÷ng ®¸nh gi¸ gÇn ®©y nhÊt còng cho thÊy tr×nh ®é ®æi míi c«ng nghÖ cña n­íc ta cßn nhiÒu h¹n chÕ. VÒ chØ tiªu ®¸nh gi¸ tr×nh ®é tù ®éng ho¸ míi chØ cã 3% doanh nghiÖp c«ng nghiÖp Nhµ n­íc sö dông thiÕt bÞ tù ®éng ho¸, 39% doanh nghiÖp Nhµ n­íc sö dông thiÕt bÞ b¸n c¬ khÝ. ChØ cã 40% sè doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®¹t tr×nh ®é tù ®éng ho¸ vµ 45% sè doanh nghiÖp nµy ®¹t tr×nh ®é b¸n tù ®éng [3] NguyÔn M¹ng Hïng - Thùc tr¹ng ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ trong doanh nghiÖp c«ng nghiÖp Nhµ n­íc - T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o sè 11/2002 . Víi tèc ®é ®æi míi c«ng nghÖ nh­ hiÖn nay 8-10% n¨m th× sau 10 n¨m chóng ta míi ®æi míi ®­îc mét thÕ hÖ c«ng nghÖ chóng ta. B¶ng 1: §¸nh gi¸ C«ng nghÖ 10 n­íc ASEAN( Qua ý kiÕn cña 24 c«ng ty NhËt B¶n ®ang ho¹t ®éng ë 10 n­íc ASEAN) ( Thang ®iÓm tèi ®a lµ 5) Xinh-gapo Brunei Malay-sia Th¸i Lan Phi lip-pin Indonªsia ViÖt Nam Myan-mar Lµo Campuchia 3,8 2,6 3,0 2,6 2,8 2,2 1,9 1,8 1,5 1,3 Nguån: Danh S¬n. §æi míi c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ N­íc ë ViÖt Nam - thùc tr¹ng, vÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p -T/c Nghiªn cøu kinh tÕ sè 264-5/2000, tr 4. ViÖc huy ®éng vµ khai th¸c c«ng nghÖ- thiÕt bÞ l¹c hËu ®· qua sö dông lµm cho kho¶ng c¸ch tôt hËu vÒ c«ng nghÖ so víi thÕ giíi ngµy cµng xa. Trong c¸c lÜnh vùc: l¾p r¸p ®iÖn, l¾p r¸p x©y dùng, thuû s¶n ®«ng l¹nh l¹c hËu 1-2 thÕ hÖ; ®iÖn, giÊy söa ch÷a, m¸y l©m nghiÖp, ®­êng mÝa l¹c hËu 2-3 thÕ hÖ; ®­êng s¾t ®­êng bé, ®ãng tµu c¬ khÝ lµ 3-5 thÕ hÖ. So víi c¸c n­íc trong khu vùc c«ng nghÖ cña ta lïi xa vÒ thÕ hÖ kho¶ng 15 - 20 n¨m trong ngµnh ®iÖn tö, 20 n¨m trong ngµnh c¬ khÝ; 3-5 thËp kØ ®èi víi c«ng nghiÖp s¶n xuÊt giÊy in, giÊy bao b×. 70% c«ng nghÖ dÖt, sîi, nhuém ®· sö dông trªn 20 n¨m; c«ng nghÖ s¶n xuÊt ph©n bãn ®· sö dông tõ 25 - 30 n¨m[4] NguyÔn M¹nh Hïng - Gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp ViÖt Nam - T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o sè 11/2002 . Do c«ng nghÖ l¹c hËu dÉn ®Õn n¨ng suÊt ë ViÖt Nam rÊt thÊp, møc hao phÝ n¨ng l­îng nguyªn vËt liÖu trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ë møc cao tõ ®ã lµm h¹n chÕ tÝnh c¹nh tranh hµng ho¸ ViÖt Nam. Cô thÓ n¨ng suÊt ë ViÖt Nam chØ b»ng 30% møc trung b×nh cña thÕ giíi. Tiªu hao phÝ n¨ng l­îng so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi ë ngµnh c¬ khÝ b»ng 120%, ngµnh quÇn ¸o may mÆc s¶n xuÊt xuÊt khÈu 127%, ngµnh giÊy 126% , dÖt 110% , ngµnh than 175%, x¨m lèp cao su 204%, ho¸ chÊt c¬ b¶n 138%, luyÖn kim ®en 250%, luyÖn kim mµu 148%, c¸c s¶n phÈm kim lo¹i 170%, qu¹t ®iÖn 246%. Chi phÝ ®Çu vµo cña c«ng nghÖ hiÖn cã kh¸ cao so víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn, vÝ dô nh­ tiªu hao ®iÖn n¨ng trªn ®¬n vÞ c«ng suÊt ë thiÕt bÞ s¶n xuÊt xi m¨ng cao gÊp 1,4 lÇn; g¹ch chÞu löa 2,5 lÇn; trong luyÖn thÐp 1,7 lÇn [5]NguyÔn M¹nh Hïng - Gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp ViÖt Nam - T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o sè 11/2000 . ChÝnh do yÕu tè c«ng nghÖ l¹c hËu sÏ g©y ra mét ph¶n øng d©y chuyÒn ®ã lµ nÒn kinh tÕ chØ cã thÓ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cã chÊt l­îng trung b×nh thËm chÝ thÊp, gi¸ thµnh cao, vµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng theo kÞp thay ®æi vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng. §Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ s¸t thùc h¬n n÷a vÒ møc ®é tiªn tiÕn vµ n¨ng suÊt cña c«ng nghÖ ViÖt Nam hiÖn nay, d­íi ®©y ng­êi viÕt sÏ tr×nh bµy cô thÓ h¬n vÒ thùc tr¹ng cña mét sè ngµnh, mét sè lÜnh vùc chñ chèt cña ViÖt Nam hiÖn nay. · Ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin So víi c¸c ngµnh kh¸c, ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin ®­îc xem lµ ngµnh cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nhÊt ë ViÖt Nam hiÖn nay. Víi c«ng nghÖ hoµn toµn nhËp khÈu, ViÖt Nam liªn l¹c trùc tiÕp víi thÕ giíi qua vÖ tinh viÔn th«ng, song dung l­îng truyÒn cßn thÊp, tèc ®é míi trªn 34Mbit/ gi©y, trong khi thÕ giíi ®¹t tèc ®é Gbit/ gi©y. ViÖc khai th¸c tÝnh n¨ng cña c¸ch m¹ng th«ng tin vµo môc ®Ých th­¬ng m¹i ë n­íc ta cho ®Õn nay ch­a ®­îc bao nhiªu. ThËm chÝ kh¸i niÖm "th­¬ng m¹i ®iÖn tö" cßn rÊt m¬ hå vµ xa l¹ víi nhiÒu doanh nghiÖp. HiÖn nay ë ViÖt Nam míi cã kho¶ng 27% doanh nghiÖp sö dông Internet. Qua kh¶o s¸t ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cho thÊy chØ cã kho¶ng 3% sè doanh nghiÖp nµy tá ý quan t©m tíi "th­¬ng m¹i ®iÖn tö", 7% míi b¾t ®Çu triÓn khai vµ tíi 90% kh«ng cã kh¸i niÖm g× vÒ "th­¬ng m¹i ®iÖn tö". §ã lµ ch­a kÓ ®Õn mét sè doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng cã c¶ m¸y Fax lÉn m¸y vi tÝnh [6] Kú Minh - B¶o Ch©u - TriÓn väng cña ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin ë n­íc ta - T¹p chÝ Con sè vµ Sù kiÖn sè quý I/2002, Tr.16 . HiÖn nay chØ cã kho¶ng 2% (gÇn 3000 doanh nghiÖp) trong tæng sè doanh nghiÖp ViÖt Nam cã Website riªng, vµ kho¶ng 8% sè doanh nghiÖp tham gia cã tÝnh phong trµo hoÆc míi b¾t ®Çu ®i vµo thö nghiÖm. §· thÕ sè doanh nghiÖp tham gia "th­¬ng m¹i ®iÖn tö" chñ yÕu dõng l¹i ë giai ®o¹n 1 vµ 2 cña quy tr×nh giao dÞch "th­¬ng m¹i ®iÖn tö" nªn hiÖu qu¶ cßn thÊp. Cã tíi 97% sè doanh nghiÖp ch­a thùc hiÖn thanh to¸n qua ng©n hµng. Víi 90% sè doanh nghiÖp ch­a tham gia "th­¬ng m¹i ®iÖn tö", ®©y thùc sù lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng lo ng¹i[7] Thanh Xu©n - Th­¬ng m¹i ®iÖn tö cßn xa l¹ víi doanh nghiÖp ViÖt Nam - B¸o khoa häc vµ ph¸t triÓn sè 50 ngµy 12/12/2002, Tr.12 . Cho ®Õn nay míi cã kho¶ng chôc s¶n phÈm ®iÖn tö - tin häc mang th­¬ng hiÖu ViÖt Nam do c¸c c«ng ty trong n­íc thiÕt kÕ, chÕ t¹o nh­ (Vietronics, Gvec, VTB, VTD, Setro, Jec..), m¸y tÝnh c¸ nh©n (CMT,Genpacific...) sè doanh nghiÖp tham gia t¨ng nhanh, nh­ng doanh sè thanh to¸n kh«ng lín, kh«ng ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng vµ kh«ng cã søc m¹nh c¹nh tranh ngay c¶ v._.íng ®i nµo cho ngµnh thÐp ViÖt Nam - T¹p chÝ Con sè vµ Sù kiÖn sè 8/2002 [14] Vò ChÝ Léc- Gi¸o tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, 1998 [15] Vò ChÝ Léc - Gi¸o tr×nh ®Çu t­ n­íc ngoµi - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng - NxbGD 1997 [16]Vâ §¹i L­îc CNH-H§H ViÖt Nam ®Õn n¨m 2000, NXB Khoa häc x· héi , 1996 [32] NguyÔn Thanh ThÞnh - §µo Duy TÝnh, Lª Dòng - Quy ho¹ch ph¸t triÓn hÖ thèng nghiªn cøu khoa häc vµ triÓn khai c«ng nghÖ ë ViÖt Nam (mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn) - NXB chÝnh trÞ quèc gia, 1999 [17] Kú Minh - B¶o Ch©u - TriÓn väng cña ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin ë n­íc ta - T¹p chÝ Con sè vµ Sù kiÖn sè quý I/2002 [18] NghÞ ®Þnh 45/1998/ N§-CP ban hµnh ngµy 01/7/1998 cña ChÝnh phñ Quy ®Þnh chi tiÕt vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ . [19] TiÕn sü L­u V¨n Nghiªm - §Þnh h­íng thÞ tr­êng trong ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®­êng s¾t tr­íc tiÕn ®é héi nhËp - T¹p chÝ kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 6/ 2002 [20] D­¬ng Ngäc - C¸ch m¹ng t¹o søc bËt cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trë thµnh mét quèc gia C«ng nghiÖp vµo 2020 - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam , sè Quèc Kh¸nh 02/9/2002 [21] Gi¸o s­ NguyÔn §×nh Phan - CNH- H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n , t¹p chÝ KCM ngµy 3/1998 [22] Ph¸p lÖnh B¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghÖ ngµy 28/01/ 1989 [23] Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô kÕ ho¹ch ph¸t triÓn Kinh tÕ - X· héi 5 n¨m 2001- 2005 - Bao c¸o cña Ban chÊp hµnh trung ­¬ng §¶ng kho¸ VIII t¹i §¹i héi §¶ng IX. [24] QuyÕt ®Þnh 2109/1997 Q§BKHHCN & MT . Quy ®Þnh vÒ nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ ®· qua sö dông.. Quy ®Þnh vÒ nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ ®· qua sö dông cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng [25] Danh S¬n, §æi míi c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vë ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p - T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ sè 264 th¸ng 5/2000 [26] T¹p chÝ c«ng nghiÖp sè 20/ 1999 [27] T¹p chÝ c«ng nghiÖp quý I/2002 [28] T¹p chÝ c«ng nghiÖp sè 20/2002 [29] T¹p chÝ Kinh tÕ ViÖt Nam vµ thÕ giíi, sè 71 xuÊt b¶n th¸ng 6/1999 [30] §oµn Ch©u Thanh- ChuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam trong c«ng cuéc CNH- H§H nÒn kinh tÕ, LuËn v¨n th¹c sü kinh tÕ - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng [31] Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 22/3/1995 [32] NguyÔn Thanh ThÞnh - §µo Duy ThÞnh - Lª Dòng - Quy ho¹ch ph¸t triÓn hÖ thèng nghiªn cøu khoa häc vµ triÓn khai c«ng nghÖ ë ViÖt Nam. (Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn) - NXB chÝnh trÞ quèc gia, 1999 [33] TrÇn V¨n Thä, CNH ViÖt Nam trong thêi ®¹i ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng, NXB TP. HCM, 1997 [34] TiÕn sü Bïi Anh TuÊn T¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng qua ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam . NXB Thèng kª Hµ Néi, 2000 [35] Vò H÷u Töu - Kü thuËt nghiÖp vô Ngo¹i th­¬ng - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng - NXB gi¸o dôc ,1998 [36] Quèc Tr­êng vµ Minh Ph­¬ng -Tæng c«ng ty b­u chÝnh viÔn th«ng ViÖt Nam 10 n¨m ®æi míi vµ ph¸t triÓn - Kinh tÕ vµ Dù b¸o th¸ng 6/ 2002 [37] Thanh Xu©n - Th­¬ng m¹i ®iÖn tö cßn " xa l¹" víi Doanh nghiÖp ViÖt Nam - B¸o Khoa häc vµ Ph¸t triÓn sè 50 ngµy 12/12/2002 [38] V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng kho¸ VIII, IX Phô lôc Hîp ®ång mÉu vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ cña escap Hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a (Tªn ®Çy ®ñ cña c«ng ty cung cÊp, gäi t¾t lµ "Bªn giao" vµ (Tªn ®Çy ®ñ cña c«ng ty tiÕp nhËn, gäi t¾t lµ "Bªn nhËn") më ®Çu (preamble) Hîp ®ång nµy dùa trªn sù tho¶ thuËn sau ®©y cña c¸c bªn a. Bªn giao cã mét bÝ quyÕt cã gi¸ trÞ vµ ®­îc chøng thùc kh¶ n¨ng th­¬ng m¹i trong thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt. (s¶n phÈm). b. Bªn giao ®· thùc hiÖn thµnh c«ng viÖc s¶n xuÊt vµ b¸n (s¶n phÈm) qua. "mét sè" n¨m. c. Bªn giao cã quyÒn vµ kh¶ n¨ng chuyÓn giao bÝ quyÕt nµy cho bªn nhËn. d. Bªn nhËn cã mong muèn vµ kh¶ n¨ng ®Ó nhËn bÝ quyÕt nµy tõ Bªn giao vµ mong muèn s¶n xuÊt. (s¶n phÈm). e. C¸c bªn ký kÕt cïng nhau chê ®îi sù thµnh c«ng cña viÖc sö dông bÝ quyÕt, sù thµnh c«ng trong s¶n xuÊt vµ b¸n. f. (c¸c kh¶ n¨ng vµ dù tÝnh kh¸c) 1. C¸c ®Þnh nghÜa (definitions) a. "S¶n phÈm" lµ c¸c s¶n phÈm ®· ®­îc liÖt kª vµ ghi râ trong phô lôc . b. "C«ng nghÖ" lµ bÝ quyÕt s¶n xuÊt, c¸c kü n¨ng, kü thuËt vµ qu¸ tr×nh cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm phï hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm ghi trong phô lôc. c. "Th«ng tin kü thuËt" lµ toµn bé c¸c th«ng tin ®Çy ®ñ cÇn thiÕt ®Ó øng dông vµ sö dông c«ng nghÖ, ®Ó thiÕt kÕ, thö nghiÖm, triÓn khai s¶n xuÊt chÕ biÕn, sö dông, vËn hµnh, ®¹i tu, b¶o tr×, thay ®æi hoÆc chÕ t¹o l¹i s¶n phÈm. Th«ng tin nh­ vËy bao gåm nh­ng kh«ng chØ giíi h¹n bëi chØ dÉn, tÝnh to¸n d. "Tµi liÖu" cã nghÜa lµ c¸c tµi liÖu kh¸c ®­îc ghi trong ®iÒu 4.1 sau ®©y: e. "Gióp ®ì kü thuËt" nghÜa lµ sù gióp ®ì cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c s¶n phÈm tho¶ m·n c¸c chØ tiªu kü thuËt hoÆc/ vµ ®Ó lo¹i bá khã kh¨n hay c¸c thiÕu sãt trong viÖc ¸p dông c«ng nghiÖp. f. "Kü thuËt viªn" nghÜa lµ bÊt cø ng­êi qu¶n lý, ng­êi ®µo t¹o, ng­êi lµm c«ng hay lµ cè vÊn do Bªn giao göi tíi Bªn nhËn víi môc ®Ých thùc hiÖn gióp ®ì kü thuËt. g. "L·nh thæ" nghÜa lµ n­íc bªn nhËn vµ c¸c l·nh thæ kh¸c thÝch hîp. h. "Gi¸ b¸n tÞnh" lµ tæng gi¸ ghi trong ®¬n hµng cña s¶n phÈm ®­îc bªn nhËn b¸n hoÆc sö dông kh«ng trõ ®i c¸c phÝ nµo ngoµi c¸c chi phÝ d­íi ®©y vµ chØ ë møc ®é c¸c chi phÝ nµy ®· thùc sù tån t¹i vµ ®­îc ghi trong tæng gi¸ ®¬n hµng. - ChiÕt khÊu (Discounts) - L·i vµ c¸c phô phÝ (Returns and Allowances) - Hoa hång tiªu thô (Sales Commissions) - ThuÕ kinh doanh (Sales Taxes) - Chi phÝ bao gãi, chuyªn trë vµ b¶o hiÓm cho viÖc tiªu thô. - Chi phÝ ®Çy ®ñ c¸c cÊu kiÖn kh«ng thuéc vµo nguån cung cÊp. i. "ChÝnh phñ" nghÜa lµ chÝnh phñ quèc gia, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, c¸c nhµ chøc tr¸ch ®Þa ph­¬ng vµ c¸c c¬ quan cña hä. j. "BÊt kh¶ kh¸ng" nghÜa lµ nh÷ng sù kiÖn v­ît qu¸ tÇm kiÓm so¸t cña mét trong c¸c bªn vµ ng¨n c¶n hay lµm chËm trÔ viÖc thùc hiÖn nµy bao gåm, nh­ng kh«ng chØ giíi h¹n bëi chiÕn tranh, c¸c cuéc næi lo¹n, c¸c cuéc næi dËy, c¸c hµnh ®éng ph¸ ho¹i, c¸c cuéc ®×nh c«ng, sù ®ãng cöa g©y ¸p lùc hay c¸c h×nh thøc l·n c«ng, viÖc ®­a ra ®¹o luËt hay c¸c ®iÒu chØnh míi cña chÝnh phñ, ch¸y, næ, hay c¸c tai n¹n tù nhiªn kh«ng thÓ tr¸nh ®­îc, lò lôt, ®éng ®Êt hay c¸c hiÖn t­îng tù nhiªn kh«ng b×nh th­êng. 2. Ph¹m vi c«ng nghÖ (Scope of Technology) Bªn giao ®ång ý chuyÓn c«ng nghÖ mµ Bªn giao ®· dïng cho Bªn nhËn vµo ngµy hîp ®ång b¾t ®Çu cã hiÖu lùc cho viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm ®· ®­îc chØ râ ë phô lôc. C«ng nghÖ ph¶i phï hîp vÒ mäi mÆt ®èi víi c¸c chi tiÕt vÒ s¶n l­îng, hiÖu qu¶ vµ l­îng th¶i chÊt « nhiÔm ®­îc ghi trong phô lôc . 3. L·nh thæ vµ ®Æc quyÒn (Territory and Exclusivity) 3.1. Sö dông c«ng nghÖ vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm (Use of Technolgy and Manufacture of productions) a. Bªn nhËn cã ®éc quyÒn sö dông c«ng nghÖ vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm trong ph¹m vi l·nh thæ, hoÆc, b. Bªn nhËn cã quyÒn sö dông c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm trong ph¹m vi l·nh thæ. 3.2. B¸n s¶n phÈm (Sale of productions) a. Bªn nhËn cã ®éc quyÒn b¸n s¶n phÈm ë ph¹m vi l·nh thæ vµ trªn thÕ giíi, hoÆc, b. Bªn nhËn cã ®éc quyÒn b¸n s¶n phÈm ë ph¹m vi l·nh thæ, hoÆc, c. Bªn nhËn cã quyÒn b¸n c¸c s¶n phÈm ë trong ph¹m vi l·nh thæ vµ trªn thÕ giíi. Bªn giao cã quyÒn b¸n trùc tiÕp c¸c s¶n phÈm trong ph¹m vi l·nh thæ hoÆc th«ng qua c¸c bªn thø ba. 3.3. ChuyÓn giao c«ng nghÖ tõ bªn nhËn tíi c¸c bªn thø ba (Transfer of the Technology by the Receiver to Third Parties) a. Theo ®iÒu kho¶n cña ®iÒu 12 vÒ (gi÷ bÝ mËt), bªn nhËn cã quyÒn chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c bªn thø ba trong ph¹m vi l·nh thæ, hoÆc, b. (Kh«ng cã ®iÒu kho¶n chuyÓn giao cña bªn nhËn) 4. ChuyÓn giao c«ng nghÖ (Transfer of Technology) Bªn giao ®ång ý cung cÊp mäi tµi liÖu, ®µo t¹o hç trî kü thuËt cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm phï hîp víi c¸c chØ tiªu kü thuËt ®· ®­a ra ë phÇn phô lôc A vµ phï hîp víi thêi h¹n ®Æt ra trong môc 4.4. d­íi ®©y. 4.1. Tµi liÖu (Documentation) 4.1.1. Ph¹m vi cña tµi liÖu. Tµi liÖu ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm bao gåm nh­ng kh«ng chØ giíi h¹n trong: a. C¸c b¶n vÏ, s¬ ®å kü thuËt vµ thiÕt kÕ cho s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p. b. C¸c chØ tiªu kü thuËt. c. Danh môc nguyªn liÖu d. B¶ng tÝnh to¸n tæng hîp e. Quy tr×nh vµ sè liÖu cho kiÓm tra, thö nghiÖm vµ quy tr×nh kiÓm tra chÊt l­îng. f. C¸c quy tr×nh s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p g. S¸ch h­íng dÉn vËn hµnh vµ b¶o d­ìng h. PhÇn mÒm m¸y tÝnh i. C«ng thøc vµ biÓu ®å j. Nh÷ng tµi liÖu thÝch hîp kh¸c. 4.1.2. H×nh thøc tµi liÖu. Tµi liÖu ph¶i ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ in râ rµng. Ng«n ng÷ cña tµi liÖu, bao gåm c¸c b¶n vÏ, b¶n m« t¶, c¸c thiÕt kÕ ®­îc viÕt hoµn toµn b»ng "Ng«n ng÷". C¸c sè ®o ghi hoµn toµn theo hÖ mÐt. 4.1.3. Nh÷ng sai sãt cña tµi liÖu. BÊt cø sai sãt nµo trong tµi liÖu ph¶i söa ch÷a kh«ng chËm trÔ b»ng c¸ch thay ®æi, më réng, hoµn chØnh hay bÊt cø ph­¬ng tiÖn thÝch hîp nµo kh¸c. 4.1.4. Sai sãt trong phÇn mÒm cña m¸y vi tÝnh. PhÇn mÒm cña m¸y vi tÝnh bÞ háng bëi bÊt cø lý do nµo trong thêi h¹n cña hîp ®ång ®­îc Bªn giao thay thÕ ngay lËp tøc, Bªn nhËn kh«ng ph¶i chÞu phÝ tæn. 4.1.5. Nh÷ng thay ®æi trong tµi liÖu. TÊt c¶ mäi sù n©ng cao, thay ®æi, bæ sung, söa l¹i hay lµ nh÷ng thay ®æi kh¸c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång ®èi víi bÊt cø tµi liÖu nµo thuéc hîp ®ång nµy sÏ ®­îc cung cÊp ngay cho Bªn nhËn. 4.1.6. QuyÒn së h÷u tµi liÖu: KÓ tõ lóc cung cÊp, tÊt c¶ c¸c tµi liÖu ®­îc cung cÊp cho Bªn nhËn cã liªn quan ®Õn hîp ®ång nµy trë thµnh së h÷u cña Bªn nhËn. 4.2. §µo t¹o (Training): 4.2.1. Ph¹m vi cña ®µo t¹o. Bªn giao ®ång ý ®µo t¹o nh©n sù cho Bªn nhËn víi mäi kü thuËt cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm phï hîp víi chØ tiªu kü thuËt ë phÇn phô lôc A. 4.2.2. Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. Trong vßng. ngµy kÓ tõ khi hîp ®ång cã hiÖu lùc, c¸c bªn ký kÕt sÏ tho¶ thuËn: a. Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, b. Thñ tôc kiÓm tra thÝch hîp ®Ó x¸c ®Þnh thµnh c«ng cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, bao gåm (nh­ng kh«ng giíi h¹n bëi) b¶n th©n viÖc kiÓm tra, tiªu chuÈn x¸c ®Þnh ng­êi ®µo t¹o ®· thùc hiÖn tèt ch­¬ng tr×nh, tû lÖ ng­êi ®­îc ®µo t¹o ph¶i ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn nµy tr­íc khi viÖc ®µo t¹o ®­îc coi lµ kÕt thóc. c. Ngµy b¾t ®Çu vµ kÕt thóc ®µo t¹o. d. N¬i ®µo t¹o c. Sè ng­êi ®­îc ®µo t¹o. f. Tªn vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña nh÷ng ng­êi ®­îc ®µo t¹o. g. Thñ tôc ®Ó thay thÕ ng­êi d¹y khi thÊy kh«ng thÝch hîp trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o. 4.2.3. Sù thay thÕ ng­êi d¹y. Kh«ng cã ng­êi d¹y nµo ®· ®­îc nhÊt trÝ chän l¹i cã thÓ bÞ thay thÕ b»ng ng­êi d¹y kh¸c mµ kh«ng cã v¨n b¶n ®ång ý cña Bªn nhËn. 4.2.4. Ng«n ng÷ cña ®µo t¹o. Ng«n ng÷ cña ®µo t¹o sÏ hoµn toµn lµ "… Ng«n ng÷". Bªn giao cam kÕt cung cÊp s¸ch ®µo t¹o vµ c¸c tµi liÖu gióp ®ì ®µo t¹o cÇn thiÕt kh¸c b»ng "Ng«n ng÷". 4.2.5. Chi phÝ ®µo t¹o: Chi phÝ ®µo t¹o do Bªn nhËn chÞu chi phÝ ®­îc tÝnh theo giê gÆp gì gi÷a ng­êi d¹y vµ c¸c häc viªn. Thêi gian cña ng­êi d¹y cÊp cao ®­îc tÝnh theo ... "Sè tiÒn"... "lo¹i tiÒn" mét giê. Chi phÝ cho ®µo t¹o ®­îc gëi b»ng ho¸ ®¬n hµng th¸ng, tiÒn ®­îc tr¶ trong vßng "sè ngµy" kÓ tõ khi nhËn ho¸ ®¬n. 4.2.6. C¸c chi phÝ ®i l¹i, chi phÝ cho ¨n ë vµ c¸c phÝ tæn kh¸c cho häc viªn do Bªn nhËn chÞu, kÓ c¶ göi häc viªn (hay gi¸o viªn) vµo mét n­íc kh¸c bªn "n­íc Bªn giao". 4.2.7. KÕt thóc ®µo t¹o. Vµo cuèi kú ®µo t¹o, Bªn giao vµ Bªn nhËn hay c¸c ®¹i diÖn cña hä sÏ tæ chøc kiÓm tra. NÕu mét tû lÖ tho¶ thuËn c¸c häc viªn ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn th× Bªn giao vµ bªn nhËn cung cÊp chøng nhËn ®· hoµn thµnh ®µo t¹o víi ch÷ ký cña hai bªn. MÉu chøng nhËn ®­îc ghi ë phÇn phô lôc B. 4.2.8. Kh«ng thµnh c«ng trong viÖc kÕt thóc ®µo t¹o. NÕu vµo cuèi cïng ®µo t¹o mét tû lÖ häc viªn ®­îc tho¶ thuËn ®¹t kh«ng ®ñ tiªu chuÈn th× bªn nhËn cã quyÒn yªu cÇu tæ chøc ®µo t¹o thªm trong kho¶ng thêi gian hîp lý. Mçi bªn chÞu phÝ tæn cña m×nh cho viÖc ®µo t¹o thªm, trõ khi cã sù tho¶ thuËn kh¸c. 4.3. Gióp ®ì kü thuËt (Technical Assistance) 4.3.1. Gióp ®ì kü thuËt tr­íc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt. Trong giai ®o¹n tr­íc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt bªn giao sÏ gióp bªn nhËn nh­ sau. 4.3.2. Gióp ®ì kü thuËt trong khi b¾t ®Çu. Trong khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt cho ®Õn khi giÊy chøng nhËn s½n sµng s¶n xuÊt chÝnh thøc ®­îc cÊp (nh­ ®Ò ra ë môc 4.5) d­íi ®©y, bªn giao ®ång ý cung cÊp c¸c kü thuËt viªn cã tr×nh ®é thÝch øng cho nhµ m¸y cña bªn nhËn ®Ó t­ vÊn, h­íng dÉn, gióp ®ì vµ hç trî bªn nhËn nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt s¶n phÈm ®óng víi chØ tiªu kü thuËt ®Ò ra ë phÇn phô lôc . 4.3.3. Gióp ®ì kü thuËt trong khi s¶n xuÊt chÝnh thøc. Theo yªu cÇu cña bªn nhËn, bªn giao ®ång ý cung cÊp ngay lËp tøc, gióp ®ì kü thuËt vµ bÊt cø lóc nµo trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång b»ng ®iÖn tho¹i, b»ng th­ tõ, b»ng c¸ch göi c¸c kü thuËt viªn thÝch hîp tíi n¬i s¶n xuÊt hay b»ng bÊt cø ph­¬ng tiÖn nµo kh¸c thÝch hîp víi t×nh h×nh diÔn ra lóc ®ã. 4.3.4. Nh©n sù thùc hiÖn gióp ®ì kü thuËt. TÊt c¶ c¸c kü thuËt viªn mµ bªn giao cung cÊp cho bªn nhËn ®Ó gióp ®ì kü thuËt ph¶i cã tr×nh ®é phï hîp, cã kinh nghiÖm thÝch hîp vµ søc khoÎ tèt. NÕu bªn nhËn yªu cÇu, bªn giao ph¶i göi mét b¶n lý lÞch ®Çy ®ñ cña mçi kü thuËt viªn cho bªn nhËn tr­íc khi lùa chän c¸c kü thuËt viªn ®Ó gióp ®ì kü thuËt cho bªn nhËn. Bªn nhËn cã thÓ cã quyÒn víi ®iÒu kiÖn cã lý do chÝnh ®¸ng, yªu cÇu bªn giao rót l¹i tªn cña kü thuËt viªn cã vÊn ®Ò vµ ®­a ra mét ng­êi thay thÕ. 4.3.5. Hµnh vi cña c¸c kü thuËt viªn. Trong khi ë "n­íc bªn nhËn" c¸c kü thuËt viªn ph¶i cã hµnh vi theo ®óng luËt ph¸p ®Þa ph­¬ng, c¸c ®iÒu lÖ vµ c¸c qui ®Þnh hiÖn hµnh. 4.3.6. Thay ®æi kü thuËt viªn. NÕu kü thuËt viªn nµo tá ra kh«ng phï hîp v× lý do tr×nh ®é kh«ng thÝch hîp thiÕu kh¶ n¨ng, søc khoÎ kÐm, cã hµnh vi tåi hay v× bÊt cø lý do nghiªm träng nµo ®Õn møc vi ph¹m ph¸p luËt së t¹i th× theo mét th«ng b¸o cña bªn nhËn göi cho bªn giao, kü thuËt viªn sÏ ®­îc rót ®i vµ thay thÕ b»ng ng­êi kh¸c kh«ng cã sù chËm trÔ. Mäi chi phÝ cho sù thay ®æi vµ rót ng­êi ®ã bªn giao chÞu. 4.3.7. Tr¸ch nhiÖm cña bªn nhËn. Bªn nhËn cam kÕt cÊp thÞ thùc nhËp vµ xuÊt c¶nh vµo. (n­íc bªn nhËn), giÊy phÐp lµm viÖc cÇn thiÕt, giÊy phÐp c­ tró cho mçi kü thuËt viªn. Bªn giao chÞu phÝ tæn lµm thÞ thùc vµ giÊy phÐp ®ã. Bªn nhËn t¹o ®iÒu kiÖn cÊp cho c¸c kü thuËt viªn vÒ chç ¨n ë, vµ c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi kh¸c ghi ë phÇn phô lôc D, Bªn giao hay kü thuËt viªn chÞu phÝ tæn vÒ ¨n ë vµ dÞch vô ®ã. 4.3.8. Chi phÝ cho gióp ®ì kü thuËt. Chi phÝ cho gióp ®ì kü thuËt ®­îc tÝnh theo ®iÒu kiÖn c¹nh tranh nhÊt hiÖn hµnh. 4.3.9. Kh«ng thµnh c«ng trong viÖc cung cÊp gióp ®ì kü thuËt, Bªn nhËn cã quyÒn nhËn ®Òn bï cña Bªn giao vÒ bÊt cø chi phÝ, phô phÝ hay mÊt m¸t nµo xÈy ra cho bªn nhËn do viÖc Bªn giao kh«ng cung cÊp gióp ®ì kü thuËt ®óng th¬× gian hoÆc ®óng c¸ch. 4.4. TiÕn ®é (Time schedule) 4.4.1. C¸c sù kiÖn theo tiÕn ®é. C¸c bªn ký hîp ®ång vÒ thêi h¹n ®Ó chuyÓn giao c«ng nghiÖp trong hîp ®ång nµy nh­ sau: a. Sau… ngµy kÓ tõ khi hîp ®ång cã hiÖu lùc, Bªn giao gëi nh÷ng tµi liÖu sau: "Tµi liÖu" A trong vßng ... ngµy "Tµi liÖu" B trong vßng ... ngµy vµ v.v... b. ViÖc ®µo t¹o ®­îc b¾t ®Çu vµ kÕt thóc vµo ngµy ®· tho¶ thuËn ë môc 4.2.. c. GiÊy phÐp s½n sµng cho s¶n xuÊt th­¬ng m¹i ®­îc cÊp... ngµy sau khi chøng nhËn viÖc hoµn thµnh ®µo t¹o ®­îc cÊp. 4.4.2. Sù chËm trÔ. NÕu bªn giao kh«ng göi bÊt cø tµi liÖu nµo vµo ®óng hay tr­íc ngµy tho¶ thuËn hoÆc nÕu v× nh÷ng lý do cã thÓ kh¾c phôc ®­îc, Bªn giao kh«ng hoµn thµnh ®µo t¹o ®óng thêi h¹n tho¶ thuËn th× Bªn nhËn cã quyÒn yªu cÇu båi th­êng c¸c thiÖt h¹i. (lo¹i tiÒn)...(sè tiÒn) cho mçi ngµy chËm trÔ cho ®Õn møc tèi ®a lµ (lo¹i tiÒn)...(sè tiÒn). NÕu chËm trÔ qu¸.... (sè ngµy) v× bÊt cø lý do g× th× bªn nhËn cã quyÒn huû hîp ®ång. 4.5. GiÊy chøng nhËn s½n sµng s¶n xuÊt th­¬ng m¹i. (Certificate of Readiness of commercial Production) 4.5.1. CÊp giÊy chøng nhËn: Sù s½n sµng s¶n xuÊt chÝnh thøc ®­îc quyÕt ®Þnh bëi sù hoµn thµnh tèt viÖc s¶n xuÊt thö ... (sè giê) c¸ch dïng c«ng nghÖ nhËn ®­îc theo hîp ®ång nµy. ViÖc kiÓm tra hîp ®ång nµy ®­îc tiÕn hµnh tr­íc hoÆc ®óng ngµy mµ hai bªn tho¶ thuËn ë môc 4.4. Dùa vµo viÖc hoµn thµnh tèt giai ®o¹n ch¹y thö mµ bªn nhËn vµ bªn giao sÏ ®­a ra mét giÊy phÐp s½n sµng s¶n xuÊt chÝnh thøc do hai bªn cïng ký. MÉu cña giÊy chøng nhËn ®­îc ghi ë phÇn phô lôc C. 4.5.2. ThÊt b¹i trong viÖc thö vµ chËm trÔ trong viÖc thö l¹i. NÕu viÖc s¶n xuÊt thö thÊt b¹i, c¸c bªn ký kÕt tho¶ thuËn sÏ cè g¾ng hÕt søc vµ kh«ng chËm trÔ ®Ó söa ch÷a bÊt kú sai sãt nµo trong viÖc øng dông c«ng nghÖ. NÕu viÖc s¶n xuÊt thö, viÖc cÊp giÊy chøng nhËn s½n sµng s¶n xuÊt chÝnh thøc hay viÖc lÆp l¹i qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thö ®· thÊt b¹i bÞ qu¸ chËm trÔ do tr¸ch nhiÖm cña mét bªn, th× bªn kia cã quyÒn yªu cÇu ®ßi båi th­êng thiÖt h¹i trong tæng sè... (lo¹i tiÒn)… (sè tiÒn), tíi møc tèi ®a lµ ... (lo¹i tiÒn) (sè tiÒn) ngµy bªn kh«ng g©y chËm cã quyÒn kÕt thóc hîp ®ång. 5. Gi¸ c¶ (price) 5.1. Gi¸ ph¶i tr¶ (Price payable) a. Gi¸ ph¶i tr¶ cho c«ng nghÖ ®­îc ®Þnh râ ë ®iÒu 2 bao gåm 1 kho¶n tr¶ ®Çu tiªn lµ ... (sè tiÒn)…... (lo¹i tiÒn) vµ tiÒn tr¶ kú vô lµ ... (sè) phÇn tr¨m cña gi¸ b¸n tÞnh. b. Gi¸ ph¶i tr¶ cho c«ng nghÖ ®­îc ®Þnh râ ë møc 2 bao gåm ... (sè) c¸c kho¶n tr¶ gän b»ng nhau cña ... "lo¹i tiÒn"… "sè tiÒn" mçi lÇn. 5.2. Gi¸ cã lîi nhÊt (Most favourable price) Bªn giao cam kÕt r»ng gi¸ tho¶ thuËn sÏ kh«ng cao h¬n gi¸ tÝnh cho bªn thø 3, cã tÝnh ®Õn nh÷ng thay ®æi chung vÒ gi¸ trong c¸c tr­êng hîp cã thÓ so s¸nh ®­îc gi¸ sÏ ®­îc chaß cho bªn thø ba trong qu¸ tr×nh hîp ®ång nµy cã hiÖu lùc. NÕu bªn giao cã gi¸ chµo thÊp h¬n, ngay lËp tøc bªn giao sÏ gi¶m t­¬ng øng gi¸ ph¶i tr¶ cho hîp ®ång nµy vµ tr¶ l¹i bÊt kú sè tiÒn r«i ra nµo cho bªn nhËn. 6. §iÒu kiÖn thanh to¸n (Term of Payment) 6.1. Thanh to¸n (Payment). a. Ngµy tÝnh to¸n ®Ó tr¶ tiÒn kú vô lµ c¸c ngµy cuèi cïng cña th¸ng 3, th¸ng 6, th¸ng 9, th¸ng 12 hµng n¨m, viÖc tÝnh to¸n tiÒn bao gåm 3 th¸ng tr­íc ®ã. Th«ng b¸o vÒ t×nh tr¹ng kú vô ®­îc gëi tíi bªn giao trong vßng ... "sè" ngµy kÓ tõ ngµy tÝnh to¸n. Th«ng b¸o tr¶ tiÒn kú vô bao gåm c¶ gi¸ b¸n tÞnh, tæng céng gi¸ ®Æt hµng cña mçi ®¬n ®Æt hµng vµ sè lo¹i s¶n phÈm bªn nhËn ®· b¸n theo hîp ®ång nµy. Kú h¹n tr¶ tiÒn kú vô lµ "sè" ngµy kÓ tõ ngµy tÝnh to¸n. Bªn nhËn ph¶i l­u gi÷ ®Çy ®ñ vµ cÈn thËn c¸c b¶n thanh to¸n, tµi liÖu, c¸c ghi chÐp vµ mäi hå s¬ cÇn thiÕt kh¸c cho viÖc tÝnh to¸n vµ thÈm tra ®Çy ®ñ viÖc tr¶ tiÒn kú vô. Cïng víi viÖc th«ng b¸o, bªn nhËn cho phÐp bªn giao, ®¹i diÖn bªn giao hoÆc mét c«ng ty kÕ to¸n ®éc lËp do bªn giao chØ ®Þnh kiÓm tra c¸c hå s¬. C«ng viÖc kiÓm tra ph¶i thùc hiÖn trong thêi gian lµm viÖc b×nh th­êng vµ cho môc ®Ých duy nhÊt lµ kiÓm tra th«ng b¸o tr¶ tiÒn kú vô. b. Mét kho¶n tiÒn tr¶ gän sÏ ®­îc chuyÓn giao cho bªn giao... (sè) ngµy sau mçi thêi ®iÓm d­íi ®©y: a. Hîp ®ång b¾t ®Çu cã hiÖu lùc b. NhËn ®Çy ®ñ danh môc tµi liÖu trong môc 4 c. ViÖc b¾t ®Çu thùc sù cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®· tho¶ thuËn. d. CÊp giÊy chøng nhËn s½n sµng s¶n xuÊt chÝnh thøc. 6.2. Sù chËm trÔ (Delay). NÕu bªn nhËn chËm tr¶ tiÒn v× nh÷ng lý do kh«ng ph¶i bÊt kh¶ kh¸ng th× bªn nhËn ph¶i tr¶ tiÒn l·i cho kho¶n tiÒn chËm trÔ. Lîi tøc ®­îc tÝnh cho sè ngµy chËm trÔ theo tû lÖ hµng n¨m lµ... (sè) phÇn tr¨m v­ît qu¸ phÇn tr¨m triÕt khÊu cña ng©n hµng trung ­¬ng... (tªn n­íc). 6.3. Lo¹i tiÒn (Currency) C¸c kho¶n tiÒn tr¶ gän cho ®µo t¹o, gióp ®ì kü thuËt vµ mäi kho¶n tiÒn kh¸c theo hîp ®ång nµy, trõ khi ®­îc qui ®Þnh kh¸c, ®­îc thùc hiÖn b»ng… (tªn lo¹i tiÒn). TiÒn tr¶ kú vô ®­îc tÝnh b»ng... (lo¹i tiÒn cña n­íc nhËn). §Ó chuyÓn tiÒn cho bªn giao, sè tiÒn kú vô ®­îc chuyÓn thµnh... (lo¹i tiÒn) theo tû lÖ hèi ®o¸i chÝnh thøc ®Ó mua "lo¹i tiÒn" t¹i ... (n­íc bªn nhËn). 7. ThuÕ (Taxation) NÕu chÝnh phñ cña ... (n­íc bªn nhËn) ®¸nh thuÕ h¶i quan, lÖ phÝ, c¸c kho¶n trÝch nép hay lµ c¸c lo¹i thuÕ t­¬ng tù ®èi víi bªn nhËn cho viÖc h×nh thµnh, ¸p dông hay thùc hiÖn hîp ®ång nµy th× tÊt c¶ nh÷ng lo¹i thuÕ hoÆc trÝch nép nh­ vËy bªn nhËn ph¶i chÞu. NÕu chÝnh phñ ... (n­íc bªn nhËn) ®¸nh thuÕ h¶i quan, lÖ phÝ kho¶n trÝch nép hay lµ c¸c lo¹i thuÕ t­¬ng tù ®èi víi bªn giao hay nh©n viªn cña bªn giao cho viÖc h×nh thµnh, ¸p dông hay thùc hiÖn hîp ®ång nµy, th× nh÷ng lo¹i thuÕ hoÆc trÝch nép nh­ vËy do bªn giao hay do nh©n viªn bªn giao chÞu. TÊt c¶ c¸c lo¹i thuÕ h¶i quan, c­íc phÝ, thuÕ hay c¸c chi phÝ t­¬ng tù bªn ngoµi... (n­íc bªn nhËn) lµ do bªn giao chÞu. 8. C¸c c¶i tiÕn vµ ®æi míi (Improvements and innovations) 8.1. Nghiªn cøu vµ triÓn khai (Research and development) Theo c¸c ®iÒu kho¶n cña ®iÒu 12 vÒ "gi÷ bÝ mËt", bªn nhËn cã quyÒn kh«ng h¹n chÕ ®Ó thùc hiÖn nghiªn cøu vµ triÓn khai vµ cho phÐp c¸c bªn thø 3 thay mÆt cho m×nh nghiªn cøu vµ kiÓm tra c¸c s¶n phÈm vµ c¸c qui tr×nh s¶n xuÊt lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång nµy. 8.2. NghÜa vô th«ng b¸o c¸c c¶i tiÕn vµ ®æi míi (Obligation to Transfer Improvements and Innovations) BÊt cø lóc nµo trong thêi gian tån t¹i hîp ®ång, mét trong hai bªn t×m ra hay b»ng c¸ch kh¸c cã ®­îc bÊt kú c¶i tiÕn hay ®æi míi nµo trong thiÕt kÕ hay ph­¬ng thøc s¶n xuÊt cña s¶n phÈm th× bªn nµy kh«ng chËm trÔ ph¶i b¸o cho bªn kia biÕt vÒ sù c¶i tiÕn hay ®æi míi ®ã, vµ nÕu thÝch hîp sÏ cung cÊp cho bªn kia tµi liÖu, ®µo t¹o vµ gióp ®ì kü thuËt cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c c¶i tiÕn vµ ®æi míi ®ã. 8.3. Chi phÝ cña chuyÓn giao c¶i tiÕn vµ ®æi míi (Cost of transfer of Improvements and Innovations) Bªn nhËn kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn cho viÖc chuyÓn giao c¶i tiÕn vµ ®æi míi. Tuy nhiªn, bªn nhËn ph¶i thanh to¸n c¸c phÝ tæn thùc tÕ n¶y sinh cho viÖc chuÈn bÞ, tµi liÖu, ®µo t¹o hay cung cÊp kü thuËt. 9. Sù b¶o hµnh (Warranty) 9.1. B¶o hµnh c«ng nghÖ (Warranty of Technology) Bªn giao b¶o ®¶m sù phï hîp cña c«ng nghÖ víi viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ sù thÝch hîp cña tµi liÖu, ®µo t¹o vµ gióp ®ì kü thuËt ®èi víi viÖc chuyÓn giao toµn bé c«ng nghÖ. 9.2. Thñ tôc trong tr­êng hîp kü thuËt cã sai sãt (procedure in case of a Failure of Tehnology) NÕu c«ng nghÖ, khi ®­îc ¸p dông ®Çy ®ñ vµ phï hîp víi chØ dÉn cña bªn giao, dÉn tíi viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm mµ kh¸c biÖt vÒ chÊt so víi tiªu chuÈn trong phÇn phô lôc A. (Tiªu chuÈn nµy gåm tiªu chuÈn kü thuËt cña s¶n phÈm, hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña nhµ m¸y vµ th¶i chÊt « nhiÔm) th× bªn giao bÞ yªu cÇu ngay lËp tøc. a. X¸c minh c¸c nguyªn nh©n sai biÖt ®ã. b. §­a ra c¸c thay ®æi cÇn thiÕt cho c«ng nghÖ ®Ó s¶n xuÊt ®óng c¸c s¶n phÈm ®· ®­îc qui ®Þnh. c. Th«ng b¸o cho bªn nhËn nh÷ng thay ®æi nh­ vËy. d. Cung cÊp bÊt kú mét tµi liÖu, ®µo t¹o hay gióp ®ì kü thuËt bæ sung nµo cÇn thiÕt. Bªn nhËn sÏ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn cho nh÷ng ho¹t ®éng míi n¶y sinh nµy. 9.3. §¶m b¶o vÒ chi phÝ. TÊt c¶ c¸c chi phÝ, mÊt m¸t hay thiÖt h¹i cña bªn nhËn do sai sãt vÒ c«ng nghÖ g©y ra sÏ ®­îc bªn giao ®Òn bï cho bªn nhËn. 10. B¶o vÖ m«i tr­êng vµ c¸c t¸c ®éng cã h¹i (Environmental Protection and Harmful Effects) Bªn giao cam kÕt th«ng b¸o ®Çy ®ñ vµ râ rµng cho Bªn nhËn tÊt c¶ c¸c th«ng tin mµ Bªn giao biÕt vÒ hËu qu¶ cña viÖc sö dông c«ng nghÖ ®èi víi m«i tr­êng; h¬n n÷a, khi cã th«ng tin míi Bªn giao sÏ cã th«ng tin ngay, ®Çy ®ñ vµ râ rµng th«ng tin nµy cho Bªn nhËn. Bªn giao cam kÕt cho Bªn nhËn biÕt ®Çy ®ñ vµ râ rµng tÊt c¶ th«ng tin vµ Bªn giao biÕt vÒ viÖc cÊm hay h¹n chÕ viÖc s¶n xuÊt ®èi víi c«ng nghÖ hay s¶n phÈm ë bÊt cø n­íc nµo vµo bÊt cø n­íc nµo. H¬n n÷a, khi cã th«ng tin míi ®­îc biÕt, Bªn giao sÏ cho Bªn nhËn biÕt ngay, ®Çy ®ñ vµ râ rµng. 11. Sù vi ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cña bªn thø ba (Infringement of Third Party Industrial Property) Bªn giao cam kÕt kh«ng biÕt vµ kh«ng cã nguyªn nh©n nµo ®Ó tin vµo sù tån t¹i cña bÊt cø b»ng s¸ng chÕ hay quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp kh¸c thuéc bÊt cø bªn thø 3 nµo mµ bªn nhËn cã thÓ sÏ vi ph¹m khi sö dông c«ng nghÖ. Dï sao, nÕu bªn thø 3 tuyªn bè r»ng viÖc sö dông c«ng nghÖ cña Bªn nhËn lµ vi ph¹m bÊt cø quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nµo vµ nÕu cã hµnh ®éng chèng laÞ Bªn nhËn n¶y sinh v× lý do nµy, th× Bªn nhËn lËp tøc b¸o cho Bªn giao. Bªn giao sÏ nhËn tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ ®Ó b¶o vÖ viÖc sö dông ®ã mµ bªn nhËn sÏ gióp bªn giao mäi sù hç trî cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ hµnh ®éng ®ã mµ Bªn nhËn kh«ng ph¶i mÊt tiÒn. Trong tr­êng hîp hµnh ®éng chèng l¹i Bªn nhËn x¸c minh ®­îc lµ cã sù vi ph¹m th× bªn giao ®Òn bï vµ båi hoµn cho bªn nhËn nh÷ng chi phÝ b¶o vÖ nãi trªn còng nh­ bÊt kú kho¶n båi th­êng thiÖt h¹i hay chi phÝ mµ toµ b¾t bªn nhËn ph¶i chÞu. 12. Gi÷ bÝ mËt (Secrecy) Bªn nhËn tho¶ thuËn trong thêi h¹n cña hîp ®ång sÏ kh«ng ®Ó lé ra bÊt cø lý do g× dï v« t×nh hay cè ý vÒ bÊt cø th«ng tin kü thuËt nµo nhËn ®­îc tõ bªn giao, trõ khi cã sù ®ång ý tr­íc b»ng v¨n b¶n cña Bªn giao, sù ®ång ý nµy sÏ kh«ng bÞ rót l¹i mµ kh«ng cã lý do. DÉu sao thêi h¹n nµy ¸p dông cho c¸c th«ng tin kü thuËt mµ bªn nhËn ®· ®­îc biÕt vµo thêi ®iÓm chuyÓn giao hay c¸c th«ng tin kü thuËt ®· hay ®ang trë thµnh phæ biÕn réng r·i. TiÕp ®ã, Bªn nhËn ®­îc phÐp ®Ó lé ra cho c¸c nh©n viªn cña m×nh hoÆc ng­êi kh¸c nh÷ng th«ng tin kü thuËt cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt sö dông b¸n hay thay ®æi s¶n phÈm. NghÜa vô bÝ mËt nh­ vËy ¸p dông cho Bªn giao nÕu Bªn giao nhËn ®­îc nh÷ng th«ng tin kü thuËt cã liªn quan ®Õn hîp ®ång tõ Bªn nhËn. Bªn giao kh«ng ®­îc ®Ó lé ra cho bÊt kú bªn thø ba nµo trong bÊt kú tr­êng hîp nµo biÕt th«ng tin bÝ mËt vÒ Bªn nhËn ®· ®­îc chuyÓn cho Bªn giao cã liªn quan ®Õn hîp ®ång nµy. 13. BÊt kh¶ kh¸ng (Force Majeure) NÕu mét trong hai bªn bÞ ng¨n c¶n hay chËm trÔ trong viÖc thùc hiÖn bÊt kú giao ­íc nµo cña hîp ®ång naú, v× lý do bÊt kh¶ kh¸ng ®· ®­îc x¸c ®Þnh râ ë ®iÒu 1 th× bªn ®ã kh«ng bÞ coi lµ cã lçi vµ bªn kia sÏ kh«ng ®­îc mét sù båi th­êng ph¸p lý nµo. Dï sao, nÕu sù ng¨n c¶n hay chËm trÔ v­ît qu¸... (sè) ngµy th× bªn kh«ng bÞ ng¨n c¶n hay chËm trÔ cã quyÒn huû bá hîp ®ång. 14. ChuÈn y vµ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc (Approvals and Coming into force) Hîp ®ång cã hiÖu lùc tõ khi hai bªn ký kÕt vµ khi nhËn ®­îc mäi sù chuÈn y cña chÝnh phñ hay sù chuÈn y cÇn thiÕt kh¸c. C¸c bªn cã nghÜa vô th«ng b¸o cho nhau biÕt ngay lËp tøc vÒ viÖc nhËn ®­îc bÊt cø sù chuÈn y cÇn thiÕt nµo tõ chÝnh phñ hay cña c¸c c¬ quan kh¸c. 15. Thêi h¹n, sù gia h¹n vµ kÕt thóc (Duration, Renewal and Termination) 15.1. Thêi h¹n cña hîp ®ång (Duration of the Contract) Thêi h¹n cña hîp ®ång... (sè) n¨m kÓ tõ ngµy hîp ®ång cã hiÖu lùc. 15.2. Sù kÕt thóc vµ gia h¹n (Expiry and Renewal) Vµo cuèi giai ®o¹n nµy hîp ®ång sÏ kÕt thóc trõ khi hai bªn cïng ®ång ý ra h¹n thªm Ýt nhÊt 6 th¸ng tr­íc ngµy kÕt thóc, bÊt kú sù gia h¹n nµo ph¶i ®­îc c¬ quan cã thÈm quyÒn chuÈn y. Sau khi hîp ®ång kÕt thóc, trõ khi hîp ®ång ®­îc kÕt to¸n v× lý do lçi lÇm cña Bªn nhËn, th× Bªn nhËn tiÕp tôc ®­îc sö dông c«ng nghÖ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn. 15.3. KÕt thóc do thay ®æi quyÒn së h÷u (Termination in the Event of Change of Ownership) NÕu phÇn lín quyÒn kiÓm so¸t cña Bªn giao r¬i vµo tay bªn kh¸c do sù hîp nhÊt c¸c c«ng ty, sù thu nhËp, sù tiÕp qu¶n hay bÊt kú tr­êng hîp xÈy ra t­¬ng tù nµo th× bªn nhËn cã quyÒn huû hîp ®ång b»ng c¸ch göi cho bªn giao th«ng b¸o ý ®Þnh ®ã. 16. ChuyÓn nh­îng quyÒn vµ nghÜa vô (Assignment of Rights and Duties) Kh«ng mét quyÒn vµ nhiÖm vô nµo trong hîp ®ång, còng nh­ b¶n th©n toµn bé hay mét phÇn hîp ®ång cã thÓ nh­îng l¹i hay chuyÓn giao bëi mét bªn mµ kh«ng cã v¨n b¶n chÊp thuËn cña bªn kia. 17. Th«ng b¸o (Notices) Nh÷ng th«ng b¸o do mét bªn th«ng b¸o cho bªn kia trong hîp ®ång chØ cã hiÖu lùc nÕu ®­îc göi b»ng th­ b¶o ®¶m vµ ®­îc ký. Nh÷ng th«ng b¸o nh­ vËy ®­îc göi tíi c¸c ®Þa chØ sau: Bªn giao: "§Þa chØ" - Supplies: address. Bªn nhËn: "§Þa chØ" - Receiver: address. 18. ViÖc kh«ng cã hiÖu lùc tõng phÇn (Partial Invalidity) NÕu bÊt cø mét ®iÒu kho¶n nµo hoÆc c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nµy kh«ng cã hiÖu lùc hay trë lªn kh«ng cã hiÖu lùc, ®iÒu nµy kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh hiÖu lùc cña c¸c ®iÒu kho¶n cßn l¹i. NÕu bÊt cø ®iÒu kho¶n nµo kh«ng cã hiÖu lùc hay trë lªn kh«ng cã hiÖu lùc th× c¸c bªn cã nhiÖm vô thay thÕ ®iÒu kho¶n ®ã b»ng ®iÒu kho¶n míi cã hiÖu lùc vµ ®¸p øng ®­îc môc ®Ých ban ®Çu cña ®iÒu kho¶n kh«ng cã hiÖu lùc. 19. Tho¶ thuËn toµn bé vµ söa ®æi (Entire Agreement and Modification) 19.1. Tho¶ thuËn toµn bé (Entire Agreement) Hîp ®ång nµy t¹o ra sù tho¶ thuËn vµ hiÓu biÕt toµn bé gi÷a hai bªn ®èi víi viÖc thu nhËn c«ng nghÖ. Kh«ng cã sù hiÓu biÕt, tho¶ thuËn, ®iÒu kiÖn, sù dù phßng hay ®¹i diÖn, nãi miÖng hay viÕt tay nµo mµ kh«ng ®­îc thÓ hiÖn trong hîp ®ång nµy hay kh«ng ®­îc thay thÕ b»ng hîp ®ång nµy. 19.2. Söa ®æi (Modification) NÕu c¸c bªn ®ång ý xem l¹i, söa ®æi hay bæ sung hîp ®ång nµy th× xem xÐt l¹i, söa ®æi l¹i, hay bæ sung nh­ vËy trë thµnh b¾t buéc chØ huy nã ®­îc hiÓu râ rµng nh­ lµ mét sù xem xÐt l¹i, söa ®æi hay bæ sung cña hîp ®ång nµy, ®­îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n vµ ®­îc hai bªn cïng ký. 20. Ng«n ng÷ (Language) 20.1. Ng«n ng÷ cña hîp ®ång vµ b¶n hîp ®ång gèc (Contract Language and Contract Original) a. Ng«n ng÷ cña hîp ®ång nµy lµ (ng«n ng÷) Hai b¶n hîp ®ång ph¶i ®­îc ký vµ mçi bªn mét b¶n. b. Hîp ®ång nµy viÕt b»ng c¶ hai tiÕng (tiÕng a) vµ (tiÕng b). Trong tr­êng hîp kh«ng thèng nhÊt th× b¶n dÞch (tiÕng) sÏ ®­îc sö dông. Hai b¶n hîp ®ång b»ng " tiÕng A" vµ hai b¶n b»ng " tiÕng B" ®­îc ký, mçi bªn ký mét b¶n cña mçi thø tiÕng. 20.2. Ng«n ng÷ cña th­ tõ vµ c¸c th«ng tin kh¸c (Language of corespondece and other Communication) theo c¸c ®iÒu kho¶n cña ®iÒu 4, phÇn 2,4, ng«n ng÷ cho th­ tõ giao dÞch vµ tÊt c¶ c¸c th«ng tin kh¸c gi÷a hai bªn lµ '' TiÕng'' 21. LuËt ¸p dông (Applicable law) Hîp ®ång nµy vµ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan tíi viÖc h×nh thµnh, hiÖu lùc cµ ¸p dông sÏ ®­îc ®iÒu chØnh bëi c¸c luËt cña ''n­íc''. 22. Gi¶i quyÕt tranh chÊp (Settlement of Disputes) 22.1. C¸ch gi¶i quyÕt (Method of Settlement) BÊt cø cuéc tranh chÊp, tranh luËn hay ph¸t sinh xuÊt ph¸t tõ hoÆc cã liªn quan tíi sù h×nh thµnh, tÝnh hiÖu lùc,sù hiÓu biÕt,sù ¸p dông, sù vi ph¹m hay huû bá hîp ®ång nµy ®­îc gi¶i quyÕt theo sù xÐt xö cña (toµ ¸n xÐt xö) phï hîp víi luËt ph©n xö cña Uû ban liªn hîp quèc vÒ LuËt th­¬ng m¹i quèc tÕ. 22.2. §Þa ®iÓm vµ ng«n ng÷ xÐt xö (Place and Language Arbitration). §Þa §iÓm xÐt xö lµ (Thµnh phè), ng«n ng÷ xÐt xö lµ (TiÕng). 22.3. Sè ng­êi ph©n xö lµ (träng tµi) (Number of Artration). Sè ng­êi ph©n xö lµ ba. thùc hiÖn (execution) C¸c bªn cã ý ®Þnh ký hîp ®ångmét c¸ch hîp ph¸p, ®· ký hîp ®ßng vµo ngµy ®­îc ghi sau ®©y. §¹i diÖn vµ thay mÆt cho §¹i diÖn vµ thay mÆt cho "tªn c«ng ty" "tªn c«ng ty" "ch÷ ký" "ch÷ ký" tªn ch÷ in chøc vô tªn ch÷ in chøc vô chøc danh cña ng­êi ký chøc danh cña ng­êi ký Lµm chøng "ký" Lµm chøng "ký" Lµm chøng "ký" Lµm chøng "ký" ._.