Các biện pháp thúc đẩy xuất khẩu giầy dép sang thị trường EU

Më ®Çu 1.TÇm quan träng cña ®Ò tµi Ngµnh c«ng nghiÖp Da giÇy ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng ngµnh mòi nhän trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn hµng tiªu dïng h­íng ra xuÊt khÈu, lµ ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng x· héi vµ cã lîi thÕ xuÊt khÈu. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp Da giÇy trªn thÕ giíi vµ khu vùc, tõ n¨m 1990 ngµnh Da giÇy ViÖt Nam ®· ®ãn nhËn sù chuyÓn dÞch s¶n xuÊt tõ c¸c n­íc vµ c¸c vïng l·nh thæ vµ tõ ®ã ph¸t triÓn nhanh chãng. Kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy còng t¨ng m¹nh ®ãng gãp vµo sù t¨ng tr­ëng, gãp phÇn vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi chung cña ®Êt n­íc. EU lµ mét thÞ tr­êng réng lín vµ lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu chñ yÕu cña mÆt hµng giÇy dÐp ViÖt Nam. §©y lµ mét thÞ tr­êng thèng nhÊt vµ æn ®Þnh víi d©n sè ®«ng cã møc sèng cao vµ nhu cÇu tiªu thô giÇy dÐp lín. Trong thêi gian tíi ngµnh vÉn x¸c ®Þnh ®©y tiÕp tôc lµ thÞ tr­êng chÝnh cña ViÖt Nam bªn c¹nh nh÷ng thÞ tr­êng míi ®Çy tiÒm n¨ng kh¸c nh­ thÞ tr­êng Mü vµ NhËt B¶n. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU còng ®ang ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc, sù c¹nh tranh gay g¾t tõ phÝa thÞ tr­êng ®em l¹i. §Ó hç trî cho c¸c doanh nghiÖp t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh khi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy ngoµi nh÷ng ph­¬ng h­íng tÇm vÜ m«, cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®­îc x©y dùng mét c¸ch quy m« trªn c¶ lÜnh vùc s¶n xuÊt lÉn thÞ tr­êng . Víi lý do ®ã, ng­êi viÕt xin ®­îc chän ®Ò tµi “C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu giÇy dÐp sang thÞ tr­êng EU” lµm ®Ò tµi cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. 2.Môc ®Ých cña kho¸ luËn t«t nghiÖp Kho¸ luËn “ C¸c biÖn ph¸p thócc ®Èy xuÊt khÈu giÇy dÐp sang thÞ tr­êng EU” ®­îc viÕt víi môc ®Ých x¸c ®Þnh c¸c ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn thÞ tr­êng EU, th¸o gì nh÷ng tån t¹i khã kh¨n cña ngµnh, ®iÒu chØnh chiÕn l­îc s¶n xuÊt trong n­íc, t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña mÆt hµng giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU. Kho¸ luËn dùa trªn c¬ së nh÷ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ngµnh Da giÇy trong nh÷ng n¨m qua, c¬ héi ph¸t triÓn, sù chuyÓn dÞch cña ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp trªn thÕ giíi vµ khu vùc, dù b¸o xu h­íng thÞ tr­êng EU ®èi víi s¶n phÈm giÇy dÐp trong nh÷ng n¨m tíi vµ c¨n cø vµo “ ChiÕn l­îc ph¸t triÓn tæng thÓ ngµnh Da giÇy ViÖt Nam ®Õn 2010 ” ®· ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p chi tiÕt c¶ ë tÇm vÜ m« thuéc vai trß nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chñ qu¶n lÉn tÇm vi m« phÝa doanh nghiÖp. 3. KÕt cÊu kho¸ luËn Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, kho¸ luËn tèt nghiÖp ®­îc chia thµnh 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Thùc tr¹ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu da giÇy cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua Ch­¬ng II: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu giÇy dÐp sang thÞ tr­êng EU trong nh÷ng n¨m qua. Ch­¬ng III:C¸c biÖn ph¸pnh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu giÇy dÐp sang thÞ tr­êng EU trong thêi gian tíi. 4.Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, kho¸ luËn nµy cã sö dông ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu nh­ ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn hÖ thèng ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu tµi liÖu, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª, ph­¬ng ph¸p tæng hîp sè liÖu… Xin ®­îc tr©n träng c¶m ¬n thÇy gi¸o, tiÕn sü Ph¹m Duy Liªn ®· tËn t×nh h­íng dÉn em hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Vµ còng xin ®­îc c¶m ¬n c¸c c« chó c¸n bé trong phßng nghiÖp vô II - C«ng ty xuÊt nhËp khÈu thuéc Tæng c«ng ty Da giÇy ViÖt Nam, Phßng tæng hîp HiÖp héi Da giÇy ViÖt Nam, c¸c anh chÞ trong tæ EU Vô xuÊt nhËp khÈu Bé Th­¬ng m¹i ®· gióp t«i rÊt nhiÒu trong thêi gian nµy. Ch­¬ng I Thùc tr¹ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh Da giÇy ViÖt Nam trong thêi gian qua. Thùc tr¹ng cña ngµnh Da giÇy ViÖt Nam . 1.1.Nh÷ng nÐt c¬ b¶n cña ngµnh Da giÇy ViÖt Nam 1.1.1.Tæng quan vÒ ngµnh Da giÇy ViÖt Nam . Tr­íc n¨m 1987 ngµnh Da giÇy ViÖt Nam s¶n xuÊt cßn nhá lÎ, s¶n phÈm chñ yÕu phôc vô cho c¸c nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc. Ngµy 26/10/1987 Liªn hiÖp s¶n xuÊt da giÇy ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña chñ tÞch Héi §ång Bé Tr­ëng. NhiÖm vô chÝnh lµ tËp hîp c¸c c¬ së s¶n xuÊt da giÇy trong n­íc ®Ó thùc hiÖn mét phÇn hiÖp ®Þnh dµi h¹n vÒ hîp t¸c s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp nhÑ gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X« (cò) ký ngµy 19/5/1987. Tõ n¨m 1987 ®Õn n¨m 1991, toµn ngµnh Da giÇy ViÖt Nam bªn c¹nh chøc n¨ng s¶n xuÊt tù cung nhu cÇu trong n­íc cßn ph¶i thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh hîp t¸c gia c«ng quèc tÕ. C¸c nhµ m¸y tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng ®Òu thùc hiÖn gia c«ng b¸n thµnh phÈm mò giÇy cho Liªn X« cò theo hiÖp ®Þnh vµ nghÞ ®Þnh th­ dµi h¹n gi÷a hai chÝnh phñ. Ph­¬ng thøc gia c«ng lóc bÊy giê lµ phÝa b¹n giao nguyªn liÖu vµ bao tiªu s¶n phÈm. C¸c nhµ m¸y thùc hiÖn viÖc xuÊt nhËp khÈu nguyªn liÖu vµ thµnh phÈm th«ng qua Liªn hiÖp s¶n xuÊt da giÇy. N¨m 1991 khi Liªn X« vµ §«ng ¢u tan r·, do mÊt thÞ tr­êng s¶n phÈm cña c¸c nhµ m¸y trong n­íc kh«ng tiªu thô ®­îc, hai phÇn ba sè nhµ m¸y ph¶i ®ãng cöa, sè cßn l¹i ph¶i s¶n xuÊt cÇm chõng, t×nh h×nh s¶n xuÊt r¬i vµo ®×nh trÖ. Tõ n¨m 1992-1995, cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp giÇy thÕ giíi vµ khu vùc, ngµnh c«ng nghiÖp giÇy ViÖt Nam ®· ®ãn nhËn sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt tõ c¸c n­íc vµ l·nh thæ c«ng nghiÖp cô thÓ lµ c¸c n­íc nh­ Hµn Quèc vµ §µi Loan… C¸c doanh nghiÖp ngµnh giÇy ®· nhanh chãng tËn dông thêi c¬, c¶i t¹o nhµ x­ëng hiÖn cã, ®Çu t­ m¸y mãc thiÕt bÞ, thu hót c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi vµo s¶n xuÊt giÇy t¹i ViÖt Nam víi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng nh­ hîp t¸c s¶n xuÊt gia c«ng, mua b¸n s¶n phÈm vµ ngµnh Da giÇy ViÖt Nam thùc sù b­íc sang mét thêi kú ph¸t triÓn míi, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng chôc v¹n lao ®éng, cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín gãp phÇn vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Thêi kú 1996-1997 lµ thêi kú cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao, n¨m 1999 ViÖt Nam ®øng thø 8 trong 10 n­íc s¶n xuÊt giÇy dÐp lín nhÊt Ch©u ¸, chiÕm 2.1 % tæng s¶n l­îng giÇy thÕ giíi. Cho ®Õn nay c¶ n­íc hiÖn cã 233 doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp c¸c lo¹i trong ®ã cã 76 doanh nghiÖp nhµ n­íc, 80 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ 77 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tæng n¨ng lùc s¶n xuÊt giÇy dÐp c¸c lo¹i hµng n¨m ®¹t kho¶ng 420 triÖu ®«i trong ®ã doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm kho¶ng 48%, doanh nghiÖp nhµ n­íc chiÕm kho¶ng 27.25%, doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh chiÕm 24.75%. S¶n l­îng s¶n xuÊt giÇy dÐp c¸c lo¹i t¨ng nhanh qua c¸c n¨m. Tõ chç chØ gia c«ng mò giÇy ®¬n thuÇn cho c¸c n­íc §«ng ¢u vµ Liªn X« (cò) ®Õn nay c¸c doanh nghiÖp giÇy da cña ViÖt Nam ®· lín m¹nh vµ víi nh÷ng d©y chuyÒn s¶n xuÊt hoµn chØnh víi nh÷ng chñng lo¹i phong phó, nh÷ng nh·n m¸c næi tiÕng thÕ giíi còng ®­îc s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam nh­ Nike, Reebok, Adidas… HiÖn nay ngµnh Da giÇy ViÖt Nam ®· s¶n xuÊt ®­îc trªn 360 triÖu ®«i giÇy dÐp c¸c lo¹i, 22 triÖu feet2 da thµnh phÈm vµ trªn 30 triÖu s¶n phÈm nh­ tói, cÆp c¸c lo¹i. XuÊt khÈu giÇy dÐp t¨ng nhanh hiÖn ®ang ®øng thø 4 thÕ giíi . 1.1.2.§Æc ®iÓm ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam: + Ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam cã mét nguån nh©n c«ng dåi dµo cã thÓ sö dông ®­îc víi chi phÝ thÊp. ViÖt Nam hiÖn cã lùc l­îng lao ®éng ®«ng ®óc, trÎ, kháe kho¶ng 30 triÖu ng­êi cã tay nghÒ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu khi b¾t ®Çu sö dông c«ng nghÖ vµ m¸y mãc thiÕt bÞ míi. Toµn ngµnh giÇy dÐp hiÖn nay cã kho¶ng 350.000 lao ®éng, trong ®ã 80% lao ®éng lµ n÷. Theo dù ®o¸n sè l­îng lao ®éng toµn ngµnh ®Õn n¨m 2005 lµ 550.000 ng­êi, n¨m 2010 lµ 650.000 ng­êi, nh­ng hÇu hÕt c¸c c«ng nh©n kh«ng ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy chØ ®­îc ®µo t¹o chñ yÕu lµ kÌm cÆp trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt. CÊp bËc kü thuËt cña c«ng nh©n b×nh qu©n lµ 2.5 trªn 6 vµ phÇn lín sè c«ng nh©n ë ®é tuæi 20-35. Trong ®ã sè lao ®éng tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc chiÕm 70%, sè cßn l¹i míi tèt nghiÖp líp 9. Chi phÝ nh©n c«ng ë ViÖt Nam vµ ®Æc biÖt trong ngµnh giÇy da rÊt thÊp. §iÒu nµy gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt song còng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng møc l­¬ng toµn ngµnh thÊp, ph¶i thu hót lao ®éng tõ c¸c vïng n«ng th«n, do ®ã sè lao ®éng nµy cÇn cï chÞu khã nh­ng kü n¨ng tay nghÒ, tr×nh ®é tinh x¶o, t¸c phong c«ng nghiÖp cßn kÐm. §iÒu nµy rÊt khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng ®¬n hµng cã gi¸ trÞ vµ ®ßi hái chÊt l­îng cao. B¶ng 1: Chi phÝ lao ®éng so s¸nh gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt giÇy dÐp ASEAN §¬n vÞ USD ViÖt Nam Indonesia Hµn Quèc Trung Quèc Hång K«ng §µi Loan 0.3 0.31 0.38 0.48 5.16 5.98 Nguån: HiÖp héi da giÇy ViÖt Nam LEFASO + Tr×nh ®é c«ng nghÖ ch­a cao: Tr×nh ®é c«ng nghÖ cña ngµnh Da giÇy ViÖt Nam thuéc lo¹i trung b×nh so víi thÕ giíi nh­ng trong gi÷a c¸c nhµ m¸y cña ViÖt Nam l¹i cã sù kh¸c biÖt lín. §ã lµ sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã lo¹i h×nh së h÷u kh¸c nhau. Trong khu vùc c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, hÇu hÕt c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ nhËp khÈu tõ Liªn X« vµ §«ng ¢u tõ thËp kû 80, ®Õn nay ®· cò kü vµ l¹c hËu. HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp nµy còng ®ang dÇn dÇn ®æi míi, thay thÕ m¸y mãc thiÕt bÞ, nhËp khÈu nh÷ng d©y chuyÒn c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh­ng qu¸ tr×nh nµy diÔn ra cßn manh món vµ rÊt chËm ch¹p do thiÕu vèn. Mét nguyªn nh©n kh¸c lµ do chóng ta chñ yÕu s¶n xuÊt theo ph­¬ng thøc gia c«ng nªn quy m« ®Çu t­ s¶n xuÊt phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. Trong khi ®ã c¸c doanh nghiÖp liªn doanh vµ 100% vèn n­íc ngoµi l¹i cã qui m« lín, ®­îc trang bÞ c«ng nghÖ m¸y mãc nhµ x­ëng ®ång bé. Sè m¸y mãc thiÕt bÞ nµy ®­îc c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi vËn chuyÓn ®Õn ViÖt Nam, trong sè ®ã cã hai ®èi t¸c lín nhÊt lµ Hµn Quèc vµ §µi Loan. Toµn ngµnh ®· cã trªn 500 d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®ång bé s¶n xuÊt c¸c lo¹i dµy dÐp hoµn chØnh víi c«ng suÊt mçi n¨m h¬n 420 triÖu ®«i c¸c lo¹i. Tuy nhiªn sè thiÕt bÞ m¸y mãc nãi trªn phÇn lín thuéc thÕ hÖ trung b×nh cña thÕ giíi chø ch­a ph¶i thuéc thÕ hÖ hiÖn ®¹i nªn n¨ng suÊt cßn thÊp. + Ph­¬ng thøc ho¹t ®éng ë c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp hiÖn nay chñ yÕu lµ s¶n xuÊt gia c«ng xuÊt khÈu. ChÝnh v× thÕ trong nh÷ng n¨m qua kim ngh¹ch xuÊt khÈu th× lín cßn kim ng¹ch thùc th× l¹i rÊt Ýt. Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn ph­¬ng thøc gia c«ng nµy còng cã nh÷ng ¶nh h­ëng tÝch cùc vµ tiªu cùc nhÊt ®Þnh. Ngoµi nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc nh­ nhanh chãng t¹o ®­îc nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­ßi lao ®éng, tiÕp thu ®­îc nh÷ng kü n¨ng kiÕn thøc vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ, tiÕt kiÖm ®­îc vèn ®Çu t­ vµ tr¸nh ®­îc rñi ro vÒ thÞ tr­êng ®Çu ra, nã cßn cã c¸c t¸c déng tiªu cùc nh­: phô thuéc nÆng nÒ vµo ®èi t¸c n­íc ngoµi, kh«ng cã c¬ héi n¾m b¾t thÞ tr­êng, bÞ ®éng trong viÖc tiÕp nhËn ®¬n hµng vµ triÓn khai kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, lîi nhuËn thÊp vµ Ýt vèn tÝch luü ®Ó t¸i ®Çu t­ ph¸t triÓn. Ngoµi ra cßn cã mét t¸c ®éng do t©m lý chñ quan nh­ do dùa vµo nguån nguyªn liÖu n­íc ngoµi kh«ng chó träng ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu trong n­íc. + Nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo h¹n chÕ: Kho¶ng tõ 60% ®Õn 80% ®Çu vµo cho s¶n xuÊt giÇy dÐp ë ViÖt Nam lµ nhËp khÈu, cô thÓ tuú theo tõng chñng lo¹i s¶n phÈm. Cã khi mét s¶n phÈm giÇy ®­îc s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam nh­ng phÇn lín nguyªn phô liÖu cña s¶n phÈm ®ã l¹i ®­îc nhËp khÈu tõ n¬i kh¸c. Th¸i Lan vµ Hµn Quèc lµ hai quèc gia cung cÊp nguyªn liÖu da vµ Trung Quèc lµ nhµ cung cÊp c¸c phô liÖu kh¸c. + VÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt: Ngµnh Da giÇy ViÖt Nam cïng víi sù chuyÓn ®æi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc hiÖn nay ®­îc tån t¹i d­íi nhiÒu h×nh thøc së h÷u: doanh nghiÖp nhµ n­íc (76 doanh nghiÖp), doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh (80 doanh nghiÖp), doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi (77 doanh nghiÖp) (Nguån LEFASO-2001). Do vËy vÒ h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau.Sau n¨m 90, do cã sù khuyÕn khÝch tõ phÝa ChÝnh phñ ViÖt Nam, nhiÒu ®èi t¸c n­íc ngoµi ®· ®Õn ViÖt Nam. HiÖn nay cã kho¶ng 80% c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy ë ViÖt Nam cã quan hÖ hîp ®ång s¶n xuÊt víi c¸c h·ng n­íc ngoµi. Trong tæ chøc cña mét C«ng ty liªn doanh ®iÓn h×nh ë ViÖt Nam, phÝa n­íc ngoµi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mÆt kü thuËt c¸c ho¹t ®éng cña C«ng ty bao gåm: vËn chuyÓn m¸y mãc vµ vËt liÖu tõ n­íc hä ®Õn ViÖt Nam, cung cÊp hÇu nh­ toµn bé c¸c nguyªn vËt liÖu sö dông trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ t×m kiÕm hîp ®ång. Trong khi ®ã phÝa ViÖt Nam th­êng cung cÊp nguån nh©n lùc, duy tr× b¶o d­ìng c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc trong nhµ m¸y vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ hµnh chÝnh cña c«ng ty. Tuy nhiªn, ®Õn n¨m 2000 sù ph¸t triÓn rÇm ré cña ngµnh giÇy dÐp còng ®· tõ tõ gi¶m dÇn. XÐt ë møc ®é quèc gia cã mét vµi yÕu tè ¶nh h­ëng lµm gi¶m tèc ®é gia t¨ng cña ngµnh giÇy dÐp nh­ do gi¸ trÞ gia t¨ng cña mét sè s¶n phÈm giÇy dÐp cô thÓ thÊp, sù lÖ thuéc qu¸ lín vµo c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ sù h¹n chÕ cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Do vËy, c¸c chñ nhµ m¸y vµ c¸c phÝa ®èi t¸cViÖt Nam ®· ý thøc ®­îc nhu cÇu ph¶i tho¸t ra khái sù lÖ thuéc ®ã vµ c¶i thiÖn ®­îc c¸c ®iÓm yÕu kÐm ®Ó ®¹t ®­îc mét sù v÷ng m¹nh cña ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp cña ViÖt Nam trong t­¬ng lai. 1.1.3.ChØ sè ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn: Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp ë ViÖt Nam ®· vµ ®ang tiÕp tôc t¨ng s¶n l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 2000 s¶n xuÊt chung t¨ng tr­ëng tõ 3,5 tû lªn 8,8 tû ®ång(tÝnh theo gi¸ n¨m 1994), víi chØ sè t¨ng tr­ëng trung b×nh lµ 21%/n¨m cho c¶ giai ®o¹n. NÕu tÝnh theo sè l­îng ®«i giÇy dÐp thµnh phÈm, s¶n xuÊt còng tiÕp tôc t¨ng tr­ëng cao. TÝnh trong kho¶ng tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2000, s¶n xuÊt chung t¨ng tõ 206 triÖu ®«i lªn ®Õn 303 triÖu ®«i vµ chØ sè ph¸t triÓn chung b×nh hµng n¨m trong giai ®o¹n lµ 14%. Gièng nh­ gi¸ trÞ s¶n l­îng, chØ sè t¨ng tr­ëng s¶n l­îng tÝnh b»ng sè ®«i giÇy dÐp hµng n¨m thay ®æi rÊt lín tõ 3,2% n¨m 1998 ®Õn 25,7% n¨m 2000. N¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn t¹i cña ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp cña ViÖt Nam ®­îc b¸o c¸o vµo kho¶ng 420 triÖu ®«i. BiÓu ®å 2: S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam Nguån:HiÖp héi da giÇy ViÖt Nam (LEFASO- 2001) 1.2 Vai trß cña ngµnh da giÇy trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. C«ng nghiÖp Da - GiÇy lµ ngµnh s¶n xuÊt g¾n liÒn víi nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña tiªu dïng x· héi, lµ bé phËn cña nhu cÇu mÆc thêi trang. HiÖn nay Da-GiÇy ®­îc coi lµ mét ngµnh mòi nhän trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn hµng tiªu dïng h­íng ra xuÊt khÈu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu da giÇy n¨m 2001 ®¹t 1,5595 tû USD ®øng thø 2 sau ngµnh dÇu khÝ vµ lµ mét trong 10 ngµnh cã gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu lín nhÊt ViÖt Nam. Víi ­u ®iÓm cña ngµnh lµ c«ng nghÖ ®¬n gi¶n, vèn ®Çu t­ thÊp, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao, sö dông l­îng nh©n c«ng lín, phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi n­íc ta trong giai ®o¹n ®Çu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, ngµnh da giÇy ®· ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña n­íc ta. 1.2.1.Gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm. Víi sè d©n h¬n 80 triÖu ng­êi mçi n¨m ViÖt Nam cã hµng triÖu ng­êi b­íc vµo ®é tuæi lao ®éng trong ®ã tû lÖ lao ®éng phæ th«ng ch­a qua ®µo t¹o cßn kh¸ lín. Ngµnh da giÇy víi ­u ®iÓm lµ sö dông nhiÒu lao ®éng vµ cã thÓ dïng lao ®éng phæ th«ng, hµng n¨m ®· t¹o ra rÊt nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm víi nh÷ng lao ®«ng ch­a qua ®µo t¹o. Víi viÖc më réng s¶n xuÊt, sè c«ng nh©n da - giÇy ®· t¨ng rÊt nhanh trong vßng 5 n¨m trë l¹i ®©y. N¨m 1995 sè ng­êi lao ®éng trong ngµnh giÇy dÐp lµ 148.000 ng­êi nh­ng ®Õn n¨m 1999, con sè nµy ®· lªn ®Õn 250.00 ng­êi víi tèc ®é t¨ng trung b×nh hµng n¨m lµ 27% trong giai ®o¹n nµy. N¨m nay trong toµn ngµnh hiÖn cã 400.000 lao ®éng. B×nh qu©n mçi n¨m ngµnh da giÇy ®· t¹o ra kho¶ng 40.000 suÊt c«ng ¨n viÖc lµm. §iÒu nµy cã ý nghÜa x· héi rÊt to lín víi mét n­íc ë giai ®o¹n ®Çu c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc vµ ®«ng d©n nh­ n­íc ta. ViÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho mét sè l­îng lao ®éng lín, tay nghÒ ch­a cao sÏ gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu vÇn ®Ò x· héi kh¸c. MÆt kh¸c th«ng qua viÖc lao ®éng trªn d©y chuyÒn ®Æc biÖt lµ lao ®éng trong c¸c c«ng ty liªn doanh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, ý thøc lao ®éng c«ng nghiÖp tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éngn­íc ta còng ®­îc n©ng lªn rÊt cao. §iÒu nµy còng lµ mét thø mµ ng­êi lao ®éng cña chóng ta ®ang rÊt cÇn. 1.2.2.Phôc vô nhu cÇu trong n­íc: HiÖn nay nhu cÇu trong n­íc vÒ mÆt hµng giÇy dÐp t¨ng nhanh cïng víi møc t¨ng thu nhËp cña d©n c­ trong n­íc. Víi n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã, ngµnh c«ng nghiÖp giÇy - dÐp ®· ®¸p øng ®­îc mét phÇn nhu cÇu giÇy dÐp trong n­íc, tuy nhiªn ViÖt Nam vÉn cßn nhËp khÈu giÇy dÐp víi sè l­îng lín, vµo kho¶ng 4 triÖu ®«i/n¨m chñ yÕu lµ giÇy dÐp Trung Quèc. Trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y, c¸c nhµ m¸y da giÇy trong n­íc ®· nç lùc bªn c¹nh viÖc t×m kiÕm më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu ®· chó träng ®Õn thÞ tr­êng trong n­íc, c¶i tiÕn mÉu m· chÊt l­îng ®Ó phï hîp, ®¸p øng nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng néi ®Þa. Cã thÓ nªu ra vµi vÝ dô nh­ c«ng ty giÇy Hµ Néi, c«ng ty giÇy Th­îng §×nh, c«ng ty giÇy B×nh Tiªn .v.v ®Ó chøng minh cho ®iÒu nµy. 1.2.3.Ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc: C«ng nghiÖp da giÇy ®ãng mét vai trß rÊt to lín trong ho¹t ®éng c«ng nghiÖp chung cña n­íc ta. Nã ®· tËn dông vµ ph¸t triÓn ®­îc lîi thÕ so s¸nh trong viÖc s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm nµy nhê cã nguån nh©n lùc rÎ mang tÝnh c¹nh tranh cao. N¨m 1995 ngµnh c«ng nghiÖp da giÇy chiÕm tû träng 3.4% tæng s¶n phÈm c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam th× sang n¨m 2000 con sè nµy lªn tíi 4.5%. Trong nÒn c«ng nghiÖp da giÇy cña ViÖt Nam, giÇy vÉn ®­îc s¶n xuÊt nhiÒu h¬n lµ tói x¸ch tay vµ c¸c s¶n phÈm kh¸c. 1.2.4. Gãp phÇn lµm t¨ng thu ngo¹i tÖ: §Êt n­íc ta trong giai ®o¹n ®Çu C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ rÊt cÇn nhiÒu ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ gãp phÇn x©y dùng ®Êt n­íc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh da giÇy, sù t¨ng tr­ëng trong viÖc xuÊt khÈu cña ngµnh giÇy dÐp trong thêi gian qua còng ®em l¹i mét sè l­îng ngo¹i tÖ lín. 1.3 Thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh cña ngµnh da giÇy trong nh÷ng n¨m qua. 1.3.1 VÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt : B¶ng 2: C¬ cÊu s¶n phÈm theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp tÝnh ®Õn n¨m 2001. §¬n vÞ : 1000 ®«i Chñng lo¹i s¶n phÈm Doanh nghiÖp quèc doanh Doanh nghiÖp ngoµi QD Doanh nghiÖp 100% vèn NN Doanh nghiÖp liªn doanh Tæng s¶n phÈm C¸c lo¹i giÇydÐp 111.004 119.946 185.755 34.000 450.000 GiÇy thÓ thao 32.547 38.667 160.110 14.809 245.428 GiÇy v¶i 35.107 12.207 9.922 7.964 65.200 GiÇy da 30.305 45.619 0 0 75.924 C¸c lo¹i kh¸c 13.045 23.453 15.723 11.227 63.448 Tói x¸ch 16.000 4.000 12.000 32.000 Da thµnh phÈm 10.670 11.460 870 25.000 Nguån: HiÖp héi da-giÇy ViÖt Nam (LEFASO-2001) Cho ®Õn hÕt n¨m 2001 toµn ngµnh giÇy da ®· s¶n xuÊt ®­îc 450 triÖu ®«i.VÒ c¬ cÊu s¶n phÈm giÇy thÓ thao chiÕm mét tû träng lín 56.63% s¶n l­îng toµn ngµnh. GiÇy thÓ thao míi ph¸t triÓn khi n­íc ta chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. §©y lµ mét mÆt hµng míi nªn ®­îc s¶n xuÊt nhiÒu trong khu vùc doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ë c¸c doanh nghiÖp nµy ®­îc ®Çu t­ ®ång bé m¸y mãc thiÕt bÞ cña §µi Loan, Hµn Quèc, tuy nhiªn hiÖn nay tiÕn ®é sö dông vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ch­a cao, míi chØ ®¹t 63% so víi giÊy phÐp ®Çu t­. GiÇy v¶i ®­îc s¶n xuÊt tËp trung chñ yÕu t¹i c¸c doanh nghiÖp quèc doanh. HiÖn nay tæng s¶n phÈm giÇy v¶i chiÕm 15.3% n¨ng lùc s¶n xuÊt toµn ngµnh nh­ng s¶n l­îng s¶n xuÊt mÆt hµng nµy ®ang cã xu h­íng gi¶m xuèng. GiÇy da míi ®­îc quan t©m ph¸t triÓn tõ n¨m 1992. §Õn hÕt n¨m 2001 toµn ngµnh cã n¨ng lùc s¶n xuÊt giÇy da 12.8% n¨ng lùc s¶n xuÊt toµn ngµnh. §©y lµ mÆt hµng cao cÊp ®ßi hái cã mÉu m· ®a d¹ng, phong phó, m¸y mãc ph¶i ®ång bé vµ cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn. HiÖn nay c«ng nghÖ nµy chóng ta míi chØ ®­îc ®Çu t­ th«ng qua ®èi t¸c §µi Loan vµ tËp trung chñ yÕu ë c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, riªng t¹i c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng cã dù ¸n nµo. DÐp c¸c lo¹i ®­îc s¶n xuÊt tËp trung t¹i c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ doanh nghiÖp liªn doanh. Tr­íc khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ, dÐp ®­îc s¶n xuÊt thñ c«ng lµ chÝnh nh­ng sau ®ã ®· ®­îc quan t©m ph¸t triÓn vÒ mÉu m·, chñng lo¹i chÊt l­îng s¶n phÈm. §Õn hÕt n¨m 2001, toµn ngµnh cã n¨ng lùc s¶n xuÊt giÇy dÐp chiÕm 15.2% n¨ng lùc s¶n xuÊt giÇy dÐp toµn ngµnh. VÒ thuéc da thµnh phÈm, n¨ng lùc s¶n xuÊt toµn ngµnh cßn yÕu kÐm. Toµn ngµnh cã n¨ng lùc s¶n xuÊt 21,3 triÖu feet2 trong ®ã khu vùc ngoµi quèc doanh chiÕm chñ yÕu 44% n¨ng lùc toµn ngµnh. TiÕp ®Õn khu vùc quèc doanh trung ­¬ng chiÕm 42%, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ quèc doanh ®Þa ph­¬ng chiÕm 4%. Nh×n chung nguyªn liÖu vÒ da cßn ch­a ®ñ, chØ míi ®¸p øng ®­îc tõ 20% ¸ 40% nhu cÇu s¶n xuÊt trong n­íc. HiÖn nay ®· cã mét sè nhµ m¸y thuéc da míi ®­îc x©y dùng vµ ®Çu t­ t­¬ng ®èi hoµn chØnh nh­ nhµ m¸y Da Vinh ®ñ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt da cho nhµ m¸y s¶n xuÊt mò giÇy xuÊt khÈu sang NhËt vµ cung cÊp ®ñ da lãt cho mét sè doanh nghiÖp trong Tæng c«ng ty da giÇy ViÖt Nam ®Ó s¶n xuÊt giÇy xuÊt khÈu. S¾p xÕp l¹i kh©u tæ chøc qu¶n lý cña c¸c xÝ nghiÖp thuéc da lµm ¨n thua lç nh­ c«ng ty Da Sµi Gßn ®· lµm t¨ng dÇn s¶n l­îng vµ chÊt l­îng nguyªn liÖu cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt giÇy xuÊt khÈu. Nh×n chung toµn ngµnh hiÖn nay còng ®· vµ ®ang cã nhiÒu nç lùc ®Ó t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt da thuéc thµnh phÈm. Tuy nhiªn mét ®iÒu rÊt cÇn chó ý ë ®©y lµ n¨ng lùc thùc tÕ huy ®éng vÉn cßn thÊp. Chóng ta ch­a khai th¸c hÕt n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh: GiÇy v¶i chØ thùc hiÖn ®­îc 57.9% c«ng suÊt, tû lÖ nµy hiÖn nay ®ang gi¶m dÇn, giÇy thÓ thao ®¹t 60% c«ng suÊt, giÇy da ®¹t 91% c«ng suÊt. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do mét sè doanh nghiÖp ®Çu t­ nh­ng kh«ng cã b¹n hµng, ®èi t¸c chØ hîp t¸c giai ®äan ®Çu ®Ó b¸n m¸y mãc sau ®ã dÇn rót ra. Mét sè doanh nghiÖp do qu¶n lý kÐm, s¶n xuÊt ra s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng nªn dÉn ®Õn mÊt b¹n hµng, sè kh¸c l¹i phô thuéc nhiÒu vµo mét sè ®èi t¸c tiªu thô chÝnh. Khi mèi quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c nµy ®øt ®o¹n, c¸c doanh nghiÖp ®· r¬i vµo t×nh tr¹ng mÊt h¼n thÞ tr­êng. Ngoµi ra hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp cßn lµm gia c«ng, phô thuéc nhiÒu vµo ®èi t¸c, chØ cã mét sè Ýt c¸c doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt víi søc c¹nh tranh rÊt h¹n chÕ. §iÒu nµy ®· lµm h¹n chÕ rÊt nhiÒu trong viÖc khai th¸c n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã. Trong thêi gian tíi chóng ta cÇn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã vµ khai th¸c sö dông triÖt ®Ó cã hiÖu qu¶ n¨ng lùc ®ã.  1.3.2 VÒ c¬ cÊu së h÷u vµ tæ chøc qu¶n lý: Toµn ngµnh da giÇy hiÖn nay cã 240 doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp, tói cÆp, nguyªn phô liÖu ngµnh giÇy. Trong ®ã c¸c c«ng ty c¬ së s¶n xuÊt tån t¹i d­íi nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau. C¸c doanh nghiÖp quèc doanh chiÕm 31.6% víi 76 doanh nghiÖp ( gåm c¶ c¸c doanh nghiÖp trùc thuéc) trong ®ã Tæng c«ng ty da giÇy qu¶n lý 20 doanh nghiÖp, 18 doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp, 01 doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÆp tói x¸ch, 01 viÖn nghiªn cøu da giÇy. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh chiÕm 35% víi 84 doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp nµy cã së h÷u tËp thÓ vµ së h÷u c¸ nh©n víi nhiÒu h×nh thøc c«ng ty kh¸c nhau nh­: C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty t­ nh©n…Cßn l¹i lµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi víi 80 doanh nghiÖp chiÕm 33,4% trong ®ã bao gåm doanh nghiÖp liªn doanh 17 doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi 63 doanh nghiÖp (Nguån: Sè l­îng c¸c doanh nghiÖp theo thµnh phÇn kinh tÕ-LEFASO/2001). VÒ tæ chøc qu¶n lý, c¸c doanh nghiÖp quèc doanh trung ­¬ng vµ quèc doanh ®Þa ph­¬ng chÞu sù qu¶n lý cña Bé C«ng nghiÖp vµ Së C«ng nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp quèc doanh trung ­¬ng hiÖn nay ®­îc tËp trung qu¶n lý ®Çu mèi lµ Tæng c«ng ty da – giÇy ViÖt Nam ( Tæng c«ng ty 90). C«ng ty nµy ®­îc thµnh lËp víi môc ®Ých ®Ó h×nh thµnh tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh ®ñ ®iÒu kiÖn chi phèi qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ s¶n xuÊt chuyªn ngµnh, t¹o mèi liªn kÕt gióp ®ì hç trî lÉn nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp, tËp trung ®Çu mèi xuÊt khÈu lµm chñ thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, c¹nh tranh lµnh m¹nh, thóc ®Èy ngµnh ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ®Þa ph­¬ng còng chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ. Nh×n chung c¸c doanh nghiÖp quèc doanh gi÷ vai trß chñ ®¹o trong qu¶n lý s¶n xuÊt, kü thuËt c«ng nghÖ, ho¹t ®éng víi quy m« lín vµ cã nÒ nÕp h¬n c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nh­ng tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o vÉn cßn h¹n chÕ. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®­îc qu¶n lý theo LuËt c«ng ty n¨m 1990 nay lµ LuËt doanh nghiÖp n¨m 2000 bao gåm c«ng ty TNHH, c«ng ty t­ nh©n, c«ng ty cæ phÇn, tæ s¶n xuÊt …C¸c doanh nghiÖp nµy sö dông vèn gãp, vèn cña c¸c cæ ®«ng vµ th­êng do ng­êi chñ së h÷u ®øng ra tæ chøc qu¶n lý hoÆc thuª ngoµi.C¸c c«ng ty nµy th­êng ®­îc phÝa ®èi t¸c hç trî vÒ mÆt kü thuËt c«ng nghÖ vµ qu¶n lý. §©y lµ khu vùc lµm ¨n cã hiÖu qu¶ do cã søc c¹nh tranh lín do bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, sö dông lao ®éng rÎ tiÒn, qu¶n lý vËt t­, nguyªn vËt liÖu chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶. C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi bao gåm doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi ®­îc qu¶n lý theo LuËt ®Çu t­ n¨m 1997 vµ ®­îc söa ®æi n¨m 2000. ë c¸c c«ng ty nµy th­êng ®­îc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ s¶n xuÊt tiªn tiÕn, ®ång bé, s¶n phÈm ®Çu ra tiªu thô dÔ dµng h¬n. PhÝa n­íc ngoµi th­êng qu¶n lý vÒ m¸y mãc, c«ng nghÖ vµ thÞ tr­êng s¶n phÈm ®Çu ra cßn phÝa ViÖt Nam th­êng qu¶n lý vÒ hµnh chÝnh nh©n sù. L·nh ®¹o th­êng ®­îc quyÕt ®Þnh theo tû lÖ vèn gãp. Nh×n chung ë khu vùc nµy lµ mét khu vùc kh¸ n¨ng ®éng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao do cã nguån vèn lín, ®Çu t­ ®ång bé, vµ tr×nh ®é kü thuËt qu¶n lý s¶n xuÊt cao. 1.3.3.Lao ®éng vµ tr×nh ®é lao ®éng: Ngµnh da – giÇy ViÖt Nam lµ ngµnh thu hót kh¸ nhiÒu lao ®éng. §©y còng lµ mét ­u ®iÓm cña ngµnh ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho mét bé phËn lao ®éng trong x· héi. Song ngµnh da – giÇy ViÖt Nam ®ang ®­íc tr­íc mét thùc tÕ ®¸ng lo ng¹i lµ nguån nh©n lùc ch­a ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy vµ cã nguy c¬ kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn vµ th¸ch thøc trong nh÷ng n¨m tíi. Trong thêi gian qua víi sù hîp t¸c cïng víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi d­íi h×nh thøc gia c«ng, hîp t¸c s¶n xuÊt, liªn doanh vµ 100% vèn n­íc ngoµi, phÇn lín lùc l­îng lao ®éng ®­îc c¸c chuyªn gia ®µo t¹o trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt tiÕp thu kiÕn thøc vµ thùc hµnh trªn tõng c«ng viÖc ®­îc giao. Nhê ®ã tr×nh ®é tay nghÒ cña c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n ®­îc n©ng cao, ph¸t huy ®­îc tÝnh n¨ng ®éng, khÐo lÐo, s¸ng t¹o cña lùc l­îng lao ®éng trÎ. HiÖp nay ViÖt Nam vÉn ch­a cã tr­êng chuyªn ®µo t¹o c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n cho ngµnh GiÇy. ChØ cã mét lùc l­îng nhá lao ®éng ®­îc ®µo t¹o t¹i c¸c tr­êng c«ng nh©n kü thuËt cña Bé C«ng nghiÖp hoÆc tr­êng May ( thuéc Tæng c«ng ty DÖt – May). Sè c«ng nh©n nµy chiÕm kho¶ng 20% lao ®éng toµn ngµnh. N¨ng lùc cña lùc l­îng c¸n bé khoa häc c«ng nghÖ vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ, kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn trong giai ®o¹n hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2010. HÇu hÕt ®éi ngò c¸n bé KHKT chuyªn ngµnh ®­îc ®µo t¹o t¹i Liªn X« cò vµ c¸c n­íc §«ng ¢u nh­ng nh÷ng n¨m gÇn ®©y kh«ng ®­îc bæ sung, trong n­íc còng kh«ng cã tr­êng ®µo t¹o chuyªn ngµnh. Nh×n chung so víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc th× tr×nh ®é c¸n bé cña ngµnh so víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc th× cßn tôt hËu kh¸ xa. §©y lµ mét lç hæng rÊt lín, mét ®iÓm yÕu c¬ b¶n cÇn ph¶i kh¾c phôc ngay. NÕu ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam còng cã mét sù chuyÓn dÞch lao ®éng gi÷a 3 lo¹i h×nh së h÷u chñ yÕu do viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ®em l¹i. N¨m 1995 sè lao ®éng lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp quèc doanh cã xu h­íng chuyÓn sang c¸c c«ng ty kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. N¨m 1995 sè lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp quèc doanh lµ 43% th× ®Õn n¨m 1999 cßn 25% vµ con sè nµy ®Õn nay cßn tiÕp tôc gi¶m. C«ng ty t­ nh©n vµ c«ng ty cæ phÇn chiÕm 31% n¨m 1995 th× ®Õn n¨m 1999 t¨ng lªn 37%. C«ng ty liªn doanh chiÕm 26% n¨m 1995 ®Õn 4 n¨m sau t¨ng lªn 38%. VÝ dô nh­ hµng n¨m cã 20% sè lao ®éng hÇu hÕt lµ nh÷ng c«ng nh©n ®· lµm viÖc l©u n¨m vµ cã tay nghÒ kh¸ cao ®· bá c¸c doanh nghiÖp quèc doanh lµ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty Da – giÇy ViÖt Nam ra ngoµi lµm cho c¸c c«ng ty kh¸c kh«ng thuéc c«ng ty qu¶n lý. Nguyªn nh©n lµ do c¸c c«ng ty nµy lµm ¨n sa sót kh«ng cã hiÖu qu¶, thu nhËp cña c«ng nh©n thÊp. Do dÆc ®iÓm lao ®éng kh«ng ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n céng víi ý thøc tæ chøc kû luËt kÐm nªn t¹i hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp da – giÇy ViÖt Nam n¨ng suÊt lao ®éng cßn ch­a ®¹t yªu cÇu vµ cßn qóa thÊp so víi c¸c n­íc trong khu vùc. N¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp phÝa Nam cao h¬n c¸c doanh nghiÖp phÝa B¾c vµ n¨ng suÊt cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thÊp h¬n n¨ng suÊt cña c¸c doanh nghiÖp liªn doanh vµ 100% vèn n­íc ngoµi. Riªng ngµnh giÇy dÐp cã mét ®Æc thï lµ hÇu hÕt mét vô giÇy míi ®­îc ký hîp ®ång vµ triÓn khai s¶n xuÊt tõ th¸ng 8, th¸ng 9 hµng n¨m, thêi gian giao hµng gÊp. Khi kh«ng cã ®¬n ®Æt hµng th× kh«ng ®ñ viÖc lµm cho ng­êi lao ®«ng nh­ng khi vµo mïa hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp cã ®¬n ®Æt hµng ®Çy ®ñ ph¶i lµm thªm giê ®Ó bï ®¾p phÇn hao hôt n¨ng suÊt míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ thêi h¹n giao hµng do thùc tÕ n¨ng suÊt lao ®éng qu¸ thÊp .ë nhiÒu doanh nghiÖp ®· huy ®éng lµm thªm tíi 3 ¸ 4 tiÕng mçi ngµy nh­ng n¨ng suÊt vÉn kh«ng ®ñ víi yªu cÇu cña s¶n xuÊt. 1.3.4.VÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ, nhµ x­ëng. Cho ®Õn nay toµn ngµnh ®· cã trªn 500 d©y chuyÒn ®ång bé víi m¸y mãc nhËp khÈu tõ §µi Loan, Hµn Quèc d­íi d¹ng tù ®Çu t­, tr¶ chËm trõ dÇn vµo phÝa gia c«ng. Nh×n chung thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®­îc sö dông trong ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ vµo møc trung b×nh so víi khu vùc. Tuy nhiªn nh­ tr­íc ®· ph©n tÝch lµ hiÖn chóng ta ch­a khai th¸c hÕt ®­îc c«ng suÊt m¸y mãc vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt. C¸c d©y truyÒn m¸y mãc thiÕt bÞ gß r¸p, hoµn chØnh ®­îc bè trÝ theo hÖ thèng b¨ng t¶i dµi tèc ®é chËm, kÕt cÊu ®¬n gi¶n, tuæi thä ng¾n. M¸y chÆt ®a sè sö dông lo¹i m¸y chÆt thuû lùc réng, cã thÓ chÆt c¸c lo¹i nguyªn liÖu tõ da thuéc mét líp v¶i gi¶ da nhiÒu líp. M¸y kh©u sö dông nhiÒu lo¹i chuyªn dïng kh¸c ë bé phËn may, m¸y kh©u sö dông nhiÒu lo¹i chuyªn dông kh¸c ë bé phËn may mòi giÇy nh­ m¸y dÉy, m¸y ®ôc «®ª, m¸y phÕt keo…§Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n xuÊt, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu xuÊt khÈu ngµnh giÇy ph¶i cã chiÕn l­îc chuyÓn giao c«ng nghÖ thÝch nghi, nhanh chãng hiÖn ®¹i t¹i nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh nh­ kh©u thiÕt kÕ, kh©u pha c¾t vµ kh©u gß r¸p hoµn chØnh. VÝ dô nh­ pha c¾t nguyªn liÖu chó ý ®Çu t­ c¸c lo¹i m¸y cã tèc ®é chÝnh x¸c cao chÆt ®­îc nhiÒu líp vµ nhiÒu lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau cã nhiÒu chøc n¨ng tù ®éng, th«ng m×nh trong tÝnh to¸n cã bé nhí nhiÒu ch­¬ng tr×nh c¾t chÆt do vËy cã thÓ tiÕt kiÖm Ýt nhÊt 10% vËt liÖu. N©ng cÊp c¸c lo¹i m¸y may hiÖn cã, sö dông c¸c lo¹i m¸y may tiªn tiÕn cã chøc n¨ng xö lý tù ®éng víi mét sè ®­êng may khã lµm gi¶m bít thao t¸c. C«ng ®o¹n gß r¸p giÇy cÇn n©ng cÊp c¬ giíi ho¸ tõng b­íc tù ®éng ho¸ ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng n¨ng xuÊt vµ tiÕt kiÖm vËt t­. Trõ mÆt hµng giÇy v¶i, kü thuËt c«ng nghÖ qu¶n lý vÉn cßn bÞ lÖ thuéc vµo c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. ViÖc øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn cßn rÊt h¹n chÕ do c¬ së vËt chÊt kü thuËt nghÌo nµn. Tuy nhiªn sau mét thêi gian hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi tr×nh ®é c«ng nghÖ kü thuËt cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ._.còng dÇn dÇn t¨ng lªn. C«ng nghÖ ®­îc sö dông phæ biÕn ë c¸c doanh nghiÖp bao gåm ph­¬ng ph¸p Ðp d¸n (giÇy v¶i, giÇy thÓ thao, giÇy da) ph­¬ng ph¸p l­u ho¸ ( giÇy v¶i, giÇy thÓ thao) ph­¬ng ph¸p ®ïn ®óc (giÇy v¶i, giÇy thÓ thao, dÐp ®i trong nhµ) nh­ng hiÖn nay ë ViÖt Nam ph­¬ng ph¸p ®ïn ®óc vÉn ch­a phæ biÕn. VÒ nhµ x­ëng, ®¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp tËn dông c¸c c¬ së vËt chÊt hiÖn cã vµ c¶i t¹o tõ hÖ thèng kho tµng cò. GÇn ®©y mét sè doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®Çu t­ x©y dùng nhµ x­ëng khang trang míi phï hîp víi víi thiÕt bÞ c«ng nghÖ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Riªng khu vùc doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nhµ x­ëng hÇu nh­ ®­îc x©y dùng míi theo tiªu chuÈn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp víi quy m« hîp lý, khÐp kÝn mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®Òu diÔn ra trong ph¹m vi doanh nghiÖp Cho ®Õn th¸ng 5 n¨m 2001 c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh ®· ®Çu t­ mét l­îng vèn t­¬ng ®èi lín. Tæng sè vèn ®Çu t­ thùc hiÖn ®Õn giai ®o¹n nµy cña toµn nghµnh lµ 450 triÖu USD (kÓ c¶ nhµ x­ëng c¶i t¹o vµ x©y dùng míi) trong ®ã c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi chiÕm tíi 300 triÖu USD. Trong tæng sè vèn ®Çu t­ nµy, ®Çu t­ cho thiÕt bÞ 60%, ®Çu t­ cho nhµ x­ëng chØ chiÕm 40% v× c¸c ®¬n vÞ ®· khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng s½n cã lµ nhµ x­ëng ®Êt ®ai ®Ó ®Çu t­ chiÒu s©u vµo s¶n xuÊt n©ng cao n¨ng lùc cña chÝnh m×nh n¾m b¾t dóng lóc c¬ héi ®Çu t­ ph¸t triÓn cña ngµnh giÇy dÐp, ®å da. Tuy nhiªn do quy m« vÉn cßn nhá manh món sù ph©n bè s¶n xuÊt cßn ch­a ®i vµo quy ho¹ch chung, vÊn ®Ò vèn vÉn cßn khã kh¨n nªn viÖc ®Çu t­ khai th¸c sö dông c¬ së vËt chÊt hiÖn cã vÉn cßn bÊt hîp lý. Mét sè c«ng tr×nh ®Çu t­ ®· hoµn thµnh tõ nhiÒu n¨m qua cña c¸c doanh nghiÖp vÉn ch­a ®­îc quan t©m khai th¸c sö dông mét c¸ch hîp lý 1.3.5 VÒ s¶n xuÊt da thuéc, nguyªn phô liÖu cho ngµnh: HiÖn nay chØ cã nguyªn liÖu lµm giÇy v¶i, dÐp ®i trong nhµ lµ dïng nguån nguyªn liÖu trong n­íc, cßn l¹i hÇu hÕt phô thuéc vµo ®èi t¸c n­íc ngoµi hoÆc nhËp khÈu. §èi víi giÇy v¶i, c¸c Doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· chñ ®éng ph¸t huy néi lùc lµ nguån nguyªn liÖu s½n cã nh­ v¶i, ®Õ cao su, khuy, khuyÕt nªn mÆt hµng giÇy v¶i cña ViÖt Nam gi¸ thµnh h¹, chÊt l­îng cao. Nh­ng ®èi víi c¸c mÆt hµng yªu cÇu cao tõ kh©u cung cÊp nguyªn phô liÖu cho ®Õn tÝnh thêi trang nh­ giÇy da vµ giÇy thÓ thao th× ngµnh da giÇy míi chó ý vµo c«ng ®o¹n chÕ biÕn l¾p r¸p hoµn chØnh, ch­a chó ý ®Õn s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu cho giÇy. HiÖn nay phÇn lín c¸c nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm nµy ®Òu ph¶i nhËp khÈu tõ §µi Loan, Hµn Quèc, Trung Quèc. VÒ nguyªn liÖu da c¶ n­íc chØ cã hai nhµ m¸y thuéc da nh­ng còng kh«ng ®ñ da ®Ó chÕ biÕn ph¶i nhËp khÈu da muèi tõ n­íc ngoµi. HiÖn nay møc thuÕ nhËp khÈu ®èi víi da nguyªn liÖu lµ 10% lµm cho chi phÝ ®Çu vµo cña ngµnh da giÇy còng bÞ ®éi lªn t¨ng cao. Ngµnh thuéc da lµ ngµnh cã vèn ®Çu t­ lín cho mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ x©y dùng nhµ x­ëng, chu kú s¶n xuÊt dµi còng ®ßi hái nhiÒu vèn l­u ®éng lín mµ b¶n th©n ngµnh kh«ng cã kh¶ n¨ng tù ®Çu t­, do ®ã rÊt cÇn sù hç trî cña nhµ n­íc vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ nguån vèn. Nªn ch¨ng nhµ n­íc nªn h¹n chÕ xuÊt khÈu da t­¬i ®Ó cã nguyªn liÖu phô vô cho c¸c nhµ m¸y thuéc da trong n­íc. Tæng n¨ng lùc ngµnh thuéc da nãi rªng vµ nguyªn liÖu cho ngµnh da giÇy nãi chung chØ ®¸p øng ®­îc 20 % nhu cÇu trong n­íc. §iÒu nµy mét phÇn còng g©y nhiÒu h¹n chÕ cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh da giÇy mét c¸ch ®éc lËp vµ t¨ng møc ®é phô thuéc cña c¸c doanh nghiÖp da – giÇy vµo ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ nguån nguyªn liÖu bªn ngoµi. HiÖn nay Tæng c«ng ty Da – GiÇy ®ang chuÈn bÞ hoµn tÊt dù ¸n kh¶ thi khÐp kÝn tõ kh©u chÕ biÕn nguyªn phô liÖu ®Õn kh©u hoµn thiÖn s¶n phÈm víi nh÷ng ®èi t¸c ®ang ®Æt hµng gia c«ng, Tæng c«ng ty chñ ®éng kªu gäi hä cïng quan t©m ®Çu t­ s¶n xuÊt vËt t­, nguyªn phô liÖu trong n­íc ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh×n chung kh©u s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu cho ngµnh giÇy – da cña ViÖt Nam cßn yÕu do ®ã cÇn cã sù nç lùc cña chÝnh c¸c Doanh nghiÖp vµ sù quan t©m, phèi hîp ®ång bé cña c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c. 1.3.6.VÒ c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc – c«ng nghÖ – m«i tr­êng. C¬ së h¹ tÇng phôc vô c«ng t¸c khoa häc kü thuËt cßn nghÌo nµn, chØ cã kho¶ng 15% Doanh nghiÖp trong ngµnh cã bé phËn triÓn khai mÉu mèt vµo s¶n xuÊt. Nh×n chung vÉn ch­a cã sù g¾n kÕt chÆt chÏ gi÷a s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ. VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng cßn nhiÒu khã kh¨n ch­a ®­îc gi¶i quyÕt. Nh×n chung ta thÊy thùc tr¹ng cña ngµnh da giÇy trong nh÷ng n¨m qua cã thÓ tãm l­îc qua nh÷ng ®iÓm næi bËt sau: Ngµnh c«ng nghiÖp giÇy ViÖt Nam thu hót nhiÒu lao ®éng x· héi, cã lîi thÕ c¹nh tranh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu lín. N¨m 2000 xuÊt khÈu toµn ngµnh ®¹t 1.471,7 triÖu USD thu hót gÇn 400.000 lao ®éng. §Õn hÕt n¨m 2000, ngµnh ®· ®Çu t­ n¨ng lùc s¶n xuÊt 422 triÖu ®«i giÇy c¸c lo¹i, s¶n xuÊt ®¹t 302 triÖu ®«i. N¨m 1999 ngµnh giÇy ViÖt Nam ®­îc xÕp lµ mét trong 10 n­íc dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ s¶n xuÊt . Tr×nh ®é nghiªn cøu c«ng nghÖ, thiÕt kÕ mÉu mèt thêi trang vµ ®µo t¹o chuyªn ngµnh cßn yÕu, ch­a ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Nguyªn vËt liÖu vµ thiÕt bÞ phô tïng trong n­íc ch­a ph¸t triÓn, phÇn lín ph¶i nhËp khÈu . Thêi gian qua do ch­a cã quy ho¹ch, ®Çu t­ cßn manh món, t¶n m¹n, c¸c Doanh nghiÖp c¹nh tranh lÉn nhau, lµm h¹n chÕ lîi Ých cña phÝa c¸c Doanh nghiÖp ViÖt Nam . C¬ chÕ chÝnh s¸ch hiÖn hµnh ch­a thùc sù t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Tuy nhiªn ta thÊy ngµnh Da giÇy ViÖt Nam cã lîi thÕ t­¬ng ®èi vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ, ng­êi lao ®éng cÇn cï, chÞu khã, tiÕp thu nhanh nh­ng n¨ng suÊt lao ®éng cßn thÊp, ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh c¹nh tranh cña ngµnh. Trong thêi gian qua, ngµnh vÉn ch­a tËn dông ph¸t huy ®­îc hÕt nh÷ng lîi thÕ vèn cã vµ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ trong ph¸t triÓn. Qua ®ã ta cã thÓ rót ra mét sè bµi häc kinh nghiÖm sau: Khi lùa chän ®èi t¸c kinh doanh kh«ng nªn ph©n biÖt c¸c doanh nghiÖp trong hay ngoµi n­íc hay nhµ n­íc hay t­ nh©n miÔn sao ®¸p øng ®­îc môc tiªu cïng cã doanh lîi. §Ó trµnh rñi ro s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm ph¶i phï hîp víi trang thiÕt bÞ cña ®¬n vÞ hîp t¸c. Ph¶i thiÕt lËp ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô ch¾c ch¾n vµ cã biÖn ph¸p duy tr× thÞ tr­êng. Qu¶n lý kinh doanh ph¶i ®æi míi theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Mét sè doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh hîp t¸c liªn doanh cßn qu¸ phô thuéc vµo ®èi t¸c n­íc ngoµi, ch­a n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu thÞ tr­êng ®Ó gi¶i to¶ kh©u thÞ tr­êng ®Çu ra vµ ch­a chñ ®«ng ®­îc nguån vËt liÖu ®Çu vµo nh­ da thuéc. VÒ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi, ngµnh ch­a tËn dông ®­îc nh÷ng nh©n tè tÝch cùc cña qu¸ tr×nh ®Çu t­ tõ hai nguån vèn ®ã, dÉn ®Õn mét sè tr­êng hîp ®¸ng tiÕc lµ ®¸nh mÊt c¬ héi thu hót c¸c dù ¸n ®Çu t­, ®Æc biÖt trong ngµnh thuéc da cßn ®Çu t­ thiÕu ®ång bé, t¸ch biÖt víi ®Çu t­ ch¨n nu«i ®µn gia sóc giÕt mæ ®Ó khai th¸c da, thiÕu sù phèi hîp liªn ngµnh. Do vËy trong khi cßn ch­a cã sù phèi hîp ®ång bé liªn ngµnh vµ néi lùc cßn yÕu kÐm, cÇn bæ sung m¸y mãc thiÕt bÞ phï hîp víi c«ng nghÖ, nguyªn liÖu. NhËp ®ñ møc cÇn thiÕt c¸c ho¸ chÊt, chÊt thuéc ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng. §Çu t­ võa tÇm võa søc tõng b­íc g¾n kÕt víi nguån nguyªn liÖu ®Ó cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn vay. Ch­a cã thÞ tr­êng æn ®Þnh v÷ng ch¾c, sù yÕu kÐm vÒ qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp ®· kh«ng t¹o thÕ c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm néi ®Þa ®èi víi hµng nhËp ngo¹i. ThÞ tr­êng mua b¸n trong n­íc cßn yÕu ch­a cã ®éi ngò nhµ thiÕt kÕ mÉu mèt hoÆc triÓn khai mÉu mèt chµo hµng. Ch­a coi träng vai trß cña Marketing, hîp t¸c quèc tÕ, ch­a héi ®ñ th«ng tin cÇn thiÕt cho ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn. CÇn n©ng cao tr×nh ®é cho c¸n bé qu¶n lý vµ kü thuËt ®¶m b¶o cã ®ñ kh¶ n¨ng qu¶n trÞ doanh nghiÖp theo xu thÕ thÞ tr­êng míi. Mét sè c¸c doanh nghiÖp lo¹i võa ®­îc trang bÞ m¸y mãc ®ång bé ®· biÕt lîi dung nh÷ng lîi thÕ vµ h¹n chÕ nh÷ng bÊt lîi, cã thÓ s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng víi møc gi¸ phï hîp víi tõng lo¹i ®èi t­îng kh¸ch hµng nªn ®· mang l¹i lîi nhuËn kh¸ cao so víi toµn ngµnh thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi nhµ n­íc. Tuy nhiªn so víi khu vùc, c¸c doanh nghiÖp nµy vÉn cßn mét kho¶ng c¸ch kh¸ xa vÒ trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ. VÒ vÖ sinh m«i tr­êng còng ch­a ®¸p ømg ®­îc yªu cÇu. VÒ qu¶n lý, bé m¸y qu¶n lý vi m« cßn nhiÒu v­íng m¾c trong ®ã viÖc qu¶n lý dù ¸n sau ®Çu t­ cßn nhiÒu yÕu kÐm. C«ng t¸c qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh ch­a hoµ nhËp kÞp víi tr×nh ®é thÕ giíi vµ khu vùc, ch­a t¹o ra ®­îc b­íc ®i nhanh, cßn nhiÒu sai sãt trong tæ chøc bé m¸y qu¶n lý chñ yÕu trong c¸c lÜnh vùc: thiÕt kÕ chÕ t¹o thö, triÓn khai s¶n phÈm míivµo s¶n xuÊt, ®µo t¹o tay nghÒ c«ng nh©n trong thêi gian ®Çu. Ch­a cã chÕ ®é khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn hîp lý cho c¸c c¸n bé kü thuËt, chuyªn gia c«ng nghÖ, c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ c¸n bé qu¶n lý giái. VÒ qu¶n lý vÜ m«, cÇn cã m«i tr­êng ph¸p lý æn ®Þnh cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Sù hç trî cña nhµ n­íc chÝnh lµ t¹o ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé cña c¸c c¬ quan qu¶n lý, c¬ quan xuÊt nhËp khÈu, h¶i quan… VÒ quy ho¹ch, do kh«ng cã quy ho¹ch nªn ®Çu t­ ë c¸c doanh nghiÖp mang tÝnh tù ph¸t, manh món trong khi c¸c doanh nghiÖp hiÖn cã ch­a khai th¸c hÕt c«ng suÊt ®­îc ®Çu t­, c¸c doanh nghiÖp míi vÉn ra ®êi, c¹nh tranh lÉn nhau, t¹o lîi thÕ cho phÝa ®èi t¸c. Cßn mÊt c©n ®èi g÷aa ®Çu t­ s¶n xuÊt da giÇy, vïng nguyªn liÖu vµ s¶n xuÊt phô liÖu cho ngµnh da giÇy 2. T×nh h×nh xuÊt khÈu cña ngµnh da giÇy trong nh÷ng n¨m qua. 2.1. T×nh h×nh xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam . Cïng víi sù t¨ng lªn cña s¶n l­îng lµ sù gia t¨ng nhanh chãng møc tiªu thô giÇy dÐp trong ®ã xuÊt khÈu t¨ng nhanh nhÊt. NÕu tõ n¨m 1991 trë vÒ tr­íc hÇu nh­ chØ cã tiªu thô néi ®Þa, kh«ng cã xuÊt khÈu th× ®Õn n¨m 1992 ®· xuÊt khÈu ®­îc 5 triÖu USD vµ ®· t¨ng liªn tôc víi tèc ®é cao trong nh÷ng n¨m sau ®ã cho ®Õn nay N¨m 2001 so víi n¨m 1992 tøc lµ sau 9 n¨m kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy – dÐp ®· t¨ng gÊp 312 lÇn, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng tíi 89.3%. §ã lµ tèc ®é t¨ng rÊt cao – cao nhÊt so víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc kh¸c trong thêi gian t­¬ng øng. M­êi th¸ng ®Çu n¨m 2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp ®· ®¹t 1475 triÖu USD ®øng thø 3 sau mÆt hµng dÇu th«, dÖt may, t¨ng tíi 17% so víi m­êi th¸ng ®Çu n¨m 2001 vµ lµ møc t¨ng cao nhÊt so víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc kh¸c. Kim ng¹ch xuÊt khÈu da – giÇy cña ViÖt Nam tõ chç kh«ng cã g× sau 10 n¨m ph¸t triÓn ®· v­ît lªn ®øng thø 4 thÕ giíi, sau Trung Quèc, Hång K«ng vµ Italia. Trong khu vùc Ch©u ¸, ViÖt Nam ®øng thø 3 sau Trung Quèc vµ Hång K«ng. N¨m 2001 ngµnh da giÇy n­íc ta ®¹t kim ng¹ch trªn 1,55 tû USD, dù kiÕn n¨m 2002 t¨ng lªn 1,8 tû USD, n¨m 2005 sÏ t¨ng ®Õn 3,1 tû USD vµ n¨m 2010 sÏ lµ 4,7 tû USD. (Nguån: B¸o Th­¬ng m¹i, sè 25/2002) B¶ng 3: So s¸nh xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam 10 th¸ng ®Çu n¨m 2001-2002 ThÞ tr­êng 10 th¸ng 2001 ( triÖu USD) Tû träng (%) 10 th¸ng 2002 ( triÖu USD ) Tû träng ( %) 2002/2001 (%) EU 1074,0 85,0 1204,0 81,6 112 Hoa Kú 89,0 7,0 156,5 10,6 175 NhËt 50,0 4,0 43,9 2,9 86 C¸c n­íc kh¸c 47,0 4,0 72,0 4,9 153 Tæng 1260,0 100 1475,0 100 117 Nguån: B¸o c¸o “MÆt hµng giÇy dÐp “ cña tæ EU (vô XNK –Bé Th­¬ng m¹i) th¸ng11/2002 2.1.1.VÒ thÞ tr­êng : §Õn nay s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu sang h¬n 129 quèc gia vµ vïng l·nh thæ, trong ®ã cã 48 n­íc vµ vïng l·nh thæ ®¹t trªn 1,2 triÖu USD vµ 18 thÞ tr­êng ®¹t trªn 10 triÖu USD, trong ®ã 7 n­íc ®øng ®Çu thuéc khu vùc EU: Anh: 253,743 triÖu USD; §øc 213,608 triÖu USD; BØ 158,315 triÖu USD; Ph¸p 166,225 triÖu USD; Hµ Lan 157,188 triÖu USD; Italy101,579 triÖu USD, T©y Ban Nha 44,528 triÖu USD. Nh×n chung EU vÉn lµ thÞ tr­êng lín nhÊt. NÕu n¨m 1995 giÇy dÐp ViÖt Nam xuÊt sang EU míi ®¹t 400 triÖu USD th× n¨m 1998 ®¹t gÇn 800 triÖuUSD vµ n¨m 2000 ®· ®¹t h¬n 1 tû USD), n¨m 2001 ®· chiÕm tíi 80,9 % kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam nh­ng sang m­êi th¸ng ®Çu n¨m 2002 mÆc dï l­îng t¨ng kh¸ nh­ng do gi¸ bÞ gi¶m, kim ng¹ch chØ t¨ng 12% thÊp h¬n tèc ®é t¨ng chung nªn tû träng ®· gi¶m xuèng chØ cßn kho¶ng 80%. (Nguån: HiÖp héi da giÇy ViÖt Nam ( LEFASO-2001) §èi víi thÞ tr­êng Hoa Kú, theo sè liÖu cña H¶i quan Hoa Kú n¨m 1999 ViÖt Nam xuÊt khÈu 145.8 triÖu USD vµ n¨m 2000 lµ 124.5 triÖu víi gÇn 6 triÖu ®«i chiÕm 9% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp vµ chiÕm 15% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hoa Kú. Tuy kim ng¹ch xuÊt khÈu ch­a lín nh­ng ®©y l¹i lµ mét thÞ tr­êng míi, ®Çy tiÒm n¨ng sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®­îc ký kÕt (13/7/2000). M­êi th¸ng ®Çu n¨m 2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¨ng75% cïng kú n¨m ngo¸i vµ theo dù ®o¸n c¶ n¨m cã thÓ ®¹t kim ng¹ch 200 triÖu USD ( t¨ng 75,43% so víi n¨m 2001). Tuy nhiªn t¹i thÞ tr­êng nµy, xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam vÉn ch­a khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng cña nã. S¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc tiªu chuÈn b¾t buéc vÒ m«i tr­êng ISO 14.000 vµ phóc lîi x· héi SA-8000 cña Mü nªn cßn khã kh¨n trong viÖc x©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i Mü – ViÖt lµ mét mèc quan träng ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn quan hÖ th­¬ng m¹i, ®Çu t­ gi÷a hai n­íc. §èi víi s¶n phÈm giÇy dÐp nãi riªng viÖc hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc ( tõ ngµy 11/12/2001) ®· më ra nhiÒu c¬ héi t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu. Khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc s¶n phÈm giÇy dÐp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü sÏ ®­îc gi¶m thuÕ nhËp khÈu vµ ®­îc ®·i ngé nh­ s¶n phÈm xuÊt khÈu cña c¸c n­íc kh¸c vµ còng nh­ s¶n phÈm néi ®Þa cña Mü. Bªn c¹nh ®ã, hiÖp ®Þnh cßn më ra c¬ héi thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ Mü vµ c¸c n­íc kh¸c vµo ViÖt Nam ®Ó tranh thñ c¸c ®·i ngé nªu trªn nh»m thóc ®Èy viÖc xuÊt khÈu giÇy dÐp kh«ng chØ sang Mü mµ cßn sang c¸c thÞ tr­êng l©n cËn kh¸c. Nh×n chung thÞ tr­êng Mü víi nhu cÇu nhËp khÈu 1.4 tû ®«i giÇy/n¨m vµ kim ng¹ch 15 tû USD còng g¾n liÒn víi nh÷ng yªu cÇu phøc t¹p vÒ thñ tôc xuÊt khÈu, tÝnh ®a d¹ng trong thÞ hiÕu tiªu dïng còng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc sù nç lùc th× míi ®¶m b¶o ®­îc møc t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng t¹i thÞ tr­êng nµy. §èi víi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ nh­ NhËt B¶n, Hµn quèc, §µi Loan, Hång K«ng…Theo sè liÖu cña Tæng côc H¶i Quan ViÖt Nam n¨m 1999, ViÖt Nam xuÊt khÈu sang NhËt B¶n 5.3 triÖu ®«i trÞ gi¸ 32 triÖu USD, n¨m 2000 ®¹t 14.6 triÖu ®«i, trÞ gi¸ 76 triÖu USD chiÕm 5.2% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam. Hµn Quèc, §µi Loan còng lµ nh÷ng thÞ tr­êng lín ®¸ng kÓ ®èi víi xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam víi sè l­îng nhËp n¨m 1997 lµ 17% víi thÞ tr­êng Hµn Quèc, 14% ®èi víi thÞ tr­êng §µi Loan trªn tæng xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam. Song n¨m 2000 hai n­íc nµy chØ nhËp kho¶ng 4% trong tæng xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam . C¸c thÞ tr­êng kh¸c nh­ Liªn bang Nga, §«ng ¢u, Australia, kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng nµy cßn nhá bÐ nh­ng còng cÇn ®­îc coi träng. Nga hiÖn nay ®ang ®øng thø 17 víi 10.3 triÖu USD, Ba Lan ®øng thø 22 víi 7.3 triÖu USD, Hungari ®øng thø 42 víi 2.2 triÖu USD, Ucraina ®øng thø 44 víi trªn 1.8 triÖu USD.. trong 129 n­íc vµ vïng l·nh thæ nhËp khÈu giÇy dÐp tõ ViÖt Nam . Nguån :HiÖp héi da giÇy ViÖt Nam ( LEFASO - 2001) 2.1.2.VÒ c¬ cÊu s¶n phÈm xuÊt khÈu: Kim ng¹ch giÇy thÓ thao ®­îc thèng kª lµ phÇn lín nhÊt trong tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ngµnh giÇy dÐp, chiÕm gÇn mét nöa ( 46%). Gi¸ trÞ cña giÇy thÓ thao t¨ng hµng n¨m lµ 11% trong giai ®o¹n 1997 – 2000 lo¹i giÇy nµy b¸n ®­îc víi gi¸ cao nhÊt trong c¸c n¨m võa qua. GiÇy da vµ Sandal ®¹t 20% trong tæng xuÊt khÈu giÇy dÐp giai ®o¹n 1997 – 2000 vµ cã møc t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu cao nhÊt trong 4 lo¹i, trung b×nh kho¶ng 43% / n¨m, tuy nhiªn víi gi¸ xuÊt khÈu thÊp nhÊt. Trong khi ®ã xuÊt khÈu giÇy v¶i tôt gi¶m nghiªm träng tõ 19.6% n¨m 1997 xuèng cßn 11% n¨m 2000 vµ ®Õn ®Çu n¨m 2000 tôt gi¶m xuèng cßn 4% trong tæng s¶n phÈm xuÊt khÈu, giÇy phô n÷ còng cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao nªn nh×n chung chóng ta nªn cè g¾ng nhiÒu vµo giÇy thÓ thao vµ giÇy phô n÷ ®Ó ®¹t ®­îc sù t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ trong ngµnh da – giÇy. B¶ng 4 : GiÇy dÐp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam theo lo¹i Lo¹i §¬n vÞ 1997 1998 1999 2000 2001 GiÇy thÓ thao Sè l­îng ( ngh×n ®«i ) 85,300 87,714 102,734 116,000 127,887 §¬n gi¸ ( USD/®«i ) 7,81 7,62 8,57 7,70 7,83 Gi¸ trÞ ( ngh×n USD ) 666,500 668,074 879,966 892,640 1001,753 GiÇy v¶i Sè l­îng ( ngh×n ®«i ) 34,500 30,528 33,095 30,670 31,582 §¬n gi¸ ( USD/®«i ) 3,06 3,68 4,03 5,08 2,4 Gi¸ trÞ ( ngh×n USD ) 105,700 112,428 133,361 155,710 75,644 GiÇy phô n÷ Sè l­îng ( ngh×n ®«i ) 30,200 34,377 39,201 54,710 69,189 §¬n gi¸ ( USD/®«i ) 4,65 4,17 4,65 4,24 4,1 Gi¸ trÞ ( ngh×n USD ) 140,500 143,244 182,099 231,840 283,942 GiÇy da vµ sandal Sè l­îng ( ngh×n ®«i ) 26,100 32,933 46,171 75,220 68,176 §¬n gi¸ ( USD/®«i ) 1,98 2,34 2,43 2,50 3,14 Gi¸ trÞ ( ngh×n USD ) 51,800 77,076 111,979 187,810 213,817 Tæng Sè l­îng ( ngh×n ®«i ) 176,100 185,552 221,201 276,600 291,834 §¬n gi¸ ( USD/®«i ) 5,48 5,39 5,91 5,31 5,4 Gi¸ trÞ ( ngh×n USD ) 964,500 1,000,822 1,307,405 1,468,000 1,575,157 Nguån: HiÖp héi da giÇy ViÖt Nam (LEFASO-2001) 2.2 C¸c c¬ héi thÞ tr­êng ®èi víi mÆt hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam . 2.2.1 CÊu tróc vµ xu h­íng thÞ tr­êng thÕ giíi. CÊu tróc thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu : KÓ tõ n¨m 1990 sè l­îng giÇy dÐp xuÊt khÈu hµng n¨m vÉn t¨ng tr­ëng víi tèc ®é trung b×nh lµ 90%. MÆc dï míi cã sù tham gia cña mét sè n­íc ch©u ¸, th­¬ng m¹i thÕ giíi vÒ giÇy dÐp tËp trung vÉn chØ ë mét vµi n­íc. C¸c n­íc ch©u ¢u vÉn tiÕp tôc chi phèi ngµnh c«ng nghiÖp giÇy – dÐp vµ chiÕm mét nöa (47%) thÞ tr­êng thÕ giíi n¨m 1998 – 1999. VÒ nhËp khÈu Hoa Kú lµ thÞ tr­êng lín nhÊt chiÕm 15% thÞ tr­êng nhËp khÈu thÕ giíi. C¸c n­íc ch©u ¸ chiÕm ­u thÕ trong viÖc cung cÊp cho thÞ tr­êng nµy dÉn ®Çu lµ Trung Quèc víi c¸c s¶n phÈm gi¸ rÎ, Braxin víi c¸c s¶n phÈm gi¸ trung b×nh vµ c¸c s¶n phÈm cao cÊp phÇn lín ®­îc cung cÊp bëi Italia vµ T©y Ban Nha. T©y ¢u lµ thÞ tr­êng lín thø hai trong danh s¸ch c¸c n­íc nhËp khÈu víi sè l­îng ®­îc ­íc tÝnh lµ 29% l­îng nhËp khÈu cña thÕ giíi n¨m 1998 - 1999. Theo c¸c tµi liÖu cña EUROSTAT, Trung Quèc vµ ViÖt Nam lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh s¸t nhau víi 17.6% giÇy dÐp nhËp khÈu n¨m 1999 tõ Trung Quèc so víi 16.4% tõ ViÖt Nam vµo T©y ¢u. C¸c nhµ cung cÊp quan träng kh¸c cho thÞ tr­êng T©y ¢u lµ Rumani vµ Indonesia víi tû träng t­¬ng øng lµ kho¶ng 8% vµ 7%. Hång K«ng vµ NhËp B¶n còng lµ nh÷ng thÞ tr­êng tiªu thô giÇy dÐp lín víi tû lÖ t­¬ng øng lµ 13% vµ 10% trong nh÷ng n¨m 1998 – 1999. VÒ xuÊt khÈu : Ch©u ¸ cã 5 trong 10 n­íc xuÊt khÈu dÉn ®Çu thÕ giíi.ViÖt Nam ®øng thø 4 thÕ giíi víi 221 triÖu ®«i vµ ®øng thø 3 trong khu vùc ch©u ¸ sau Trung Quèc vµ Hång K«ng VÒ xu h­íng thÞ tr­êng: Mét trong nh÷ng xu h­íng rÊt quan träng cña thÞ tr­êng giÇy - dÐp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ s¶n phÈm giÇy - dÐp cña ch©u ¸ ®· vµ ®ang ph¸ bá sù lÖ thuéc vµo c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ b¾t ®Çu thùc hiÖn toµn bé chu tr×nh s¶n xuÊt khÐp kÝn. Mét xu h­íng kh¸c lµ c¸c s¶n phÈm ®ã dÇn dÇn tham gia trùc tiÕp vµo thÞ tr­êng kh¸ch hµng, bá qua kh©u trung gian do sù tham gia nhiÒu h¬n vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ph©n phèi. C¸c n­íc nh­ Th¸i Lan vµ Indonesia ®ang v­¬n lªn nh÷ng ph©n ®o¹n thÞ tr­êng cã gi¸ trÞ cao h¬n do sù ph¸t triÓn gÇn ®©y cña ViÖt Nam, Ên §é vµ Nga ®e däa lîi thÕ l­¬ng thÊp cña hä. Trung Quèc ®· ®Çu t­ vµo c¬ së h¹ tÇng ®Ó n©ng cÊp nÒn c«ng nghiÖp da giÇy nªn ®· cã sù c¹nh tranh b»ng gi¸ c¶ vµ tÝnh kinh tÕ cña qui m« lín. Ngoµi ra viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO ®· cµng cñng cè thªm tÝnh c¹nh tranh nµy cña s¶n phÈm giÇy dÐp cña m×nh. T¹i ch©u ¢u nÒn c«ng nghiÖp giÇy dÐp ph¶i chÞu gi¸ ®Çu vµo t¨ng vät do bÞ ¶nh h­ëng bëi n¹n lë måm, long mãng vµ do ®ã ph¶i gi¶m s¶n xuÊt. ë Ch©u Mü, HiÖp ®Þnh chung vÒ tù do mËu dÞch B¾c Mü (NAFTA) ®· tiÕp tôc t¹o c¸c c¬ héi cho Mehico më réng s¶n xuÊt, mÆc dï n­íc nµy xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü Ýt h¬n Trung Quèc vµ Braxin. 2.2.2.C¬ héi thÞ tr­êng cña s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam . VÞ thÕ cña s¶n phÈm giÇy - dÐp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng dùa trªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng nµy ®­îc x¸c ®Þnh th«ng qua mét vµi thÞ tr­êng chÝnh. Xu h­íng cña tèc ®é t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu vµ tû lÖ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong l­îng nhËp khÈu giÇy dÐp t¹i mét sè thÞ tr­êng chÝnh cho ta mét c¸i nh×n tæng quan vÒ c¸c thÞ tr­êng ®ang më réng vµ c¸c thÞ tr­êng ®ang co hÑp. Theo ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn cña Ng©n hµng thÕ giíi vµ mét vµi n¬i kh¸c ( Trade can 2000 ) kÕt qu¶ hîp ®ång xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ theo bèn nhãm sau: B¶ng 5: C¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam GiÇy dÐp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ThÞ phÇn t¹i thÞ tr­êng n­íc ngoµi §ang t¨ng §ang t¨ng §ang co hÑp ThÞ tr­êng ®ang më: C¸c thÞ tr­êng ®ang thu hÑp - ¸o BØ §an M¹ch PhÇn Lan Ph¸p §øc ý Hµ lan Thôy §iÓn Anh Malaysia Philippin Singapore NhËt Mü Kh«ng cã §ang gi¶m MÊt c¬ héi Rót lui Hy L¹p T©y Ban Nha Bå §µo Nha Th¸i Lan Ghi chó: Sè liÖu dùa trªn sè liÖu cña Comtrade database 1998 – 2000 Theo b¶ng trªn ta thÊy ®iÒu ®¸ng mõng cho s¶n phÈm giÇy – dÐp cña ViÖt Nam lµ phÇn lín thÞ tr­êng cña ViÖt Nam hiÖn nay lµ ®Òu n»m trong nhãm thÞ tr­êng ®ang më réng vµ c¸c c¬ héi bÞ bá lì. Kh«ng cã thÞ tr­êng nµo r¬i vµo nhãm thÞ tr­êng ®ang co hÑp vµ chØ cã 2 thÞ tr­êng thuéc nhãm rót lui. Hai thÞ tr­êng nµy cã sè liÖu xuÊt khÈu ©m trong thêi kú 1998 – 2000. 2.3 C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ngµnh giÇy da ViÖt Nam. Cã nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam nh­ nhu cÇu n­íc ngoµi ®èi víi giÇy dÐp ViÖt Nam, tû gi¸ hèi ®o¸i h÷u hiÖu thùc tÕ, c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc vµ m«i tr­êng kinh doanh còng ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam. ë ®©y, xin chØ nªu ra mét vµi yÕu tè chÝnh: 2.3.1 Nhu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi ®èi víi s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam . Nhu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi ®èi víi s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam phô thuéc vµo hai quyÕt ®Þnh cña ng­êi tiªu dïng: QuyÕt ®Þnh thø nhÊt lµ nhu cÇu vÒ tæng l­îng giÇy dÐp cña ng­êi tiªu dïng dùa trªn c¸c yÕu tè vÒ thu nhËp, gi¸ c¶ vµ nh©n khÈu. QuyÕt ®Þnh thø hai dùa trªn sù so s¸nh vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng gi÷a l­îng giÇy dÐp mua vÒ tõ ViÖt Nam víi c¸c nhµ cung cÊp ë c¸c n­íc kh¸c. Do ViÖt Nam ch­a cã kh¶ n¨ng quy ®Þnh gi¸ cho s¶n phÈm cña m×nh, ph¶i chÊp nhËn gi¸ c¶ phæ biÕn cña c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp trªn thÞ tr­êng quèc tÕ nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ cña ViÖt Nam phô thuéc vµ tû gi¸ hèi ®o¸i h÷u hiÖu thùc ( real effective exchange rate ). 2.3.2 C¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc: §Çu tiªn, xin ®­îc ®Ò cËp ®Õn nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch trong qu¸ tr×nh héi nhËp liªn quan ®Õn ngµnh giÇy dÐp . ViÖc ViÖt Nam tham gia khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN – AFTA còng dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch ®èi víi s¶n phÈm giÇy dÐp trong ®ã ViÖt Nam cam kÕt gi¶m thuÕ nhËp khÈu. Theo lÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan tæng thÓ giai ®o¹n 2001 – 2006, c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp (Ch­¬ng 64 – BiÓu thuÕ) cã thÓ ®­îc chia thµnh 2 nhãm: Nhãm c¸c s¶n phÈm thuéc danh môc c¾t gi¶m thuÕ quan ( IL) : chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp chuyªn dông thuéc HS (6401, 6402, 6403, 6405), viÖc c¾t gi¶m thuÕ sÏ tiÕn hµnh khÈn tr­¬ng ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu thuÕ suÊt tõ 0 %- 5% vµo n¨m 2006. Cô thÓ tõ n¨m 2001 thuÕ suÊt gi¶m Ýt nhÊt 50% xuèng cßn 20% vµ duy tr× trong vßng 3 n¨m tr­íc khi gi¶m xuèng 15% vµo n¨m 2004 vµ 10% vµo n¨m 2005. Nhãm c¸c s¶n phÈm thuéc danh môc Lo¹i trõ t¹m thêi ( TEL): Bao gåm c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp cßn l¹i thuéc ch­¬ng 64. §Æc ®iÓm chung cña c¸c s¶n phÈm thuéc nhãm nµy lµ møc thuÕ suÊt nhËp khÈu cao ®Õn 50%. V× vËy tõ nay ®Õn n¨m 2003, ViÖt Nam ch­a ®­a phÇn lín nhãm nµy vµo c¾t gi¶m thuÕ. Nh­ng tõ n¨m 2003 viÖc gi¶m thuÕ sÏ b¾t ®Çu víi tèc ®é nhanh, møc ®é c¾t gi¶m lín. NÕu xÐt vÒ nguyªn liÖu lµm mò giÇy, s¶n phÈm giÇy dÐp cã thÓ chia thµnh 2 nhãm: - C¸c s¶n phÈm mò b»ng da thuéc vµ gi¶ da ®­îc ®­a vµo thùc hiÖn CEPT n¨m 2003 - C¸c lo¹i s¶n phÈm cßn l¹i ®­îc c¾t gi¶m thuÕ sím h¬n vµo n¨m 2002 §èi víi nghÜa vô lo¹i bá hµng rµo phi thuÕ quan, hiÖn nay ViÖt Nam kh«ng ¸p dông c¸c hµng rµo nµy ®èi víi c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp nhËp khÈu do vËy c¬ chÕ kh«ng thay ®æi khi thùc hiÖn CEPT. Nh×n chung, so víi c¸c n­íc ASEAN kh¸c, khi tham gia lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ chung, ViÖt Nam cã thÓ duy tr× møc thuÕ nhËp khÈu cao h¬n trong mét thêi gian dµi h¬n. Do ®ã trong mét vµi n¨m tíi, c¬ héi cho c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN ®Æc biÖt lµ Singapore sÏ cßn thuËn lîi h¬n. C¸c thÞ tr­êng nµy sÏ më cöa sím víi thuÕ suÊt thÊp, trong khi ngµnh giÇy dÐp trong n­íc vÉn t¹m thêi ®­îc b¶o hé thuÕ, nh­ng khi ®· gi¶m thuÕ suÊt xuèng møc thÊp tõ 0% ®Õn 5% th× c¬ héi nµy sÏ kh«ng cßn n÷a. Ngµy 13/7/2000 sau 4 n¨m ®µm ph¸n HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®· ®­îc ký kÕt kÕt t¹i Washington vµ ®Õn ngµy 11/12/2001 chÝnh thøc cã hiÖu lùc theo ®ã ViÖt Nam vµ Hoa Kú dµnh cho nhau quy chÕ ®·i ngé tèi huÖ quèc (MFN). HiÖp ®Þnh nµy còng lµ c¬ héi ®Ó t¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü. Sau khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, giÇy dÐp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü sÏ ®­îc h­ëng thuÕ suÊt MFN. ThuÕ suÊt th«ng th­êng cao h¬n thuÕ suÊt MFN trung b×nh lµ 60 %. Nh­ vËy s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam sÏ ®­îc h­ëng møc gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®¸ng kÓ xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü. Tuy nhiªn, hiÖn nay ViÖt Nam vÉn ch­a ®­îc h­ëng chÕ ®é ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp GSP cña Mü. VÒ c¸ch tÝnh thuÕ quan, trong vßng 2 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, hai bªn sÏ ¸p dông HÖ thèng ®Þnh gi¸ h¶i quan dùa trªn gi¸ trÞ giao dÞch cña hµng nhËp khÈu ®Ó tÝnh thuÕ chø kh«ng ph¶i gi¸ trÞ hµng ho¸ theo n­íc xuÊt xø hoÆc gi¸ trÞ kh«ng cã c¬ së x¸c ®Þnh. Nh­ vËy s¶n phÈm xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam sang Mü sÏ ®­îc ®¶m b¶o kh«ng bÞ ®¸nh thuÕ mét c¸ch tuú tiÖn. Còng trong vßng hai n¨m kÓ tõ khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, c¸c kho¶n phÝ vµ lÖ phÝ ®èi víi hµng ho¸ trao ®æi gi÷a hai n­íc chØ ë møc t­¬ng xøngvíi chi phÝ dÞch vô ®· ®­îc cung øng, sÏ kh«ng cã kho¶n phÝ hay lÖ phÝ nµo ®­îc thu v­ît qu¸ møc cÇn thiÕt nh»m môc tiªu b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. VÒ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan vÒ h¹n ng¹ch nhËp khÈu, hiÖn t¹i giÇy dÐp nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng Hoa Kú kh«ng ph¶i chÞu h¹n ng¹ch. Cßn ®èi víi c¸c quy ®Þnh vµ tiªu chuÈn kü thuËt hai bªn cam kÕt kh«ng ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh vµ tiªu chuÈn kü thuËt g©y trá ng¹i ®èi víi th­¬ng m¹i n­íc cßn l¹i nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. VÒ ký m· hiÖu vµ ph©n lo¹i hµng ho¸, HiÖp ®inh quy ®Þnh nÕu mét bªn ch­a tham gia hÖ thèng hµi hoµ vÒ m· vµ ph©n lo¹i hµng ho¸ th× bªn ®ã sÏ nç lùc tham gia c«ng ­íc kh«ng muén qu¸ mét n¨m kÓ tõ ngµy hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc. Tãm l¹i HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam nã còng lµ mét b­íc ®Öm cho b­íc ph¸t triÓn tiÕp theo, s¶n phÈm giÇy dÐp ViÖt Nam cã thÓ tiÕp cËn vµ ®­îc h­ëng nh÷ng lîi Ých ­u ®·i th­¬ng m¹i mµ Mü trao cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn theo HiÖp ®Þnh thuÕ quan cã hiÖu lùc chung. Bªn c¹nh ®ã giÇy dÐp ViÖt Nam khi xuÊt khÈu vµ thÞ tr­êng Mü sÏ chØ bÞ møc thuÕ 3 % so víi møc thuÕ 40 % tr­íc khi thùc hiÖn Hiªp ®Þnh nµy. §©y lµ mét lîi thÕ to lín cho viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü. Nh­ng mét thùc tÕ cho thÊy lµ c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam còng khã cã thÓ tËn dông ngay lËp tøc toµn bé lîi Ých cña viÖc më cöa cña thÞ tr­êng Mü ®em l¹i. Nguyªn nh©n lµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thiÕu kh¶ n¨ng tiÕp thÞ, tiÕp cËn víi n­íc Mü do ®ã kh«ng cã kh¶ n¨ng dù ®o¸n së thÝch vÒ tiªu dïng vèn ®· rÊt kh¸c biÖt gi÷a c¸c bang cña n­íc Mü l¹i thay ®æi th­êng xuyªn. MÆt kh¸c, c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü còng ph¶i t«n träng triÖt ®Ó c¸c quy ®Þnh kh¾t khe vµ phøc t¹p vÒ nh·n hiÖu s¶n phÈm b¶n quyÒn së h÷u vµ an toµn s¶n xuÊt mµ hiÖn t¹i tiªu chuÈn m«i tr­êng ISO 14000 vµ tiªu chuÈn phóc lîi x· héi SA 8000 ®ang lµ mét trë ng¹i lín mµ ®a sè c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a ®¸p øng ®­îc khi xuÊt khÈu giÇy dÐp vµo thÞ tr­êng Mü. HiÖp ®inh thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (GSP) cña Liªn minh Ch©u ¢u lµ mét thuËn lîi lín cho hµng ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ hµng giÇy dÐp khi xuÊt khÈu vµo EU. GiÇy dÐp ®­îc ph©n lo¹i theo HF ch­¬ng 64 chÞu thuÕ nhËp khÈu cña EU trong tõ 3,3 % ®Õn 17,6% nh­ng lo¹i giÇy thÓ thao b¸n ë thÞ tr­êng EU víi gi¸ h¬n 80 Euro/ ®«i bÞ ®¸nh thuÕ ë møc cao nhÊt. TÊt c¶ giÇy dÐp cña ViÖt Nam khi ®¹t tiªu chuÈn xuÊt xø ­u tiªn hîp lÖ ®èi víi tû lÖ ­u tiªn GSP 70 % cña thuÕ suÊt nhËp khÈu ®Çy ®ñ ®èi víi hµng nhËp khÈu vµ EU. Do ®ã thuÕ suÊt nhËp khÈu ®èi víi mÆt hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam ®­îc gi¶m xuèng 12,3%. Nh­ vËy viÖc duy tr× viÖc h­ëng ­u ®·i GSP ®· vµ ®ang ®em l¹i cho xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam nhiÒu c¬ héi lín. Tuy nhiªn vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i tËn dông c¬ héi nµy ®Ó t¨ng c­êng gi¸ trÞ vµ sè l­îng s¶n phÈm giÇy dÐp xuÊt khÈu sang EU v× trong t­¬ng lai kh«ng xa cã thÓ ViÖt Nam sÏ bÞ mÊt ®i ­u ®·i nµy gièng nh­ Trung Quèc vµ In®«nexia. ë tÇm quy m« quèc gia, nhµ n­íc ViÖt Nam ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch thiÕt thùc nh­ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt trong n­íc, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu …C¸c chÝnh s¸ch nµy còng lµ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ChÝnh phñ, c¸c Bé, Ngµnh nç lùc khuyÕn khÝch ®Çu t­ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu mÆt hµng giÇy dÐp. Cïng víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c ®Ó t¹o thÞ tr­êng xuÊt khÈu cho s¶n phÈm giÇy dÐp, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch hç trî s¶n xuÊt nªu trªn ®· gãp phÇn t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®¸ng kÓ cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. 2.3.3 C¸c yÕu tè ®Æc thï cña ngµnh. Ngµnh Da giÇy ViÖt Nam cã nh÷ng c¬ héi vµ nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh, song ®©y còng lµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam. Ngµnh cã lùc l­îng lao ®éng dåi dµo, khÐo lÐo, tiÒn c«ng sö dông lao ®éng t­¬ng ®èi thÊp, vµ ë mét quèc gia cã ®iÒu kiÖn ®Þa lý thuËn lîi vµ mét m«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh, trong khi ngµnh giÇy dÐp thÕ giíi tiÕp tôc cã xu h­íng dÞch chuyÓn s¶n xuÊt sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Æc biÖt h­íng vµo c¸c n­íc cã nguån nh©n lùc dåi dµo gi¸ nh©n c«ng thÊp vµ æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ. Nh­ng bªn c¹nh ®ã cßn cã nh÷ng yÕu tè kh«ng thuËn cho viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu giÇy dÐp nh­ ph­¬n._.ôc vµ §µo t¹o cïng hiÖp héi Da giÇy ViÖt Nam sím nghiªn cøu vµ phèi hîp ®Ó thµnh lËp khoa thiÕt kÕ t¹o mÉu giÇy dÐp t¹i tr­êng §¹i häc Mü ThuËt C«ng NghiÖp, khoa Kü ThuËt c«ng nghiÖp da giÇy t¹i tr­êng §¹i häc B¸ch Khoa, hai tr­êng ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt da giÇy, mçi tr­êng sÏ gåm c¸c khoa: Khoa may, khoa gß, khoa ®Õ vµ khoa c¬ ®iÖn. Ngoµi ra ngµnh Da giÇy ViÖt Nam cÇn ph¶i x©y dùng hai trung t©m nghiªn cøu thiÕt kÕ chÕ t¹o mÉu ®­îc trang bÞ hiÖn ®¹i mét ë phÝa B¾c, mét ë phÝa Nam, ®ång thêi thùc hiÖn ph­¬ng thøc mua b¸n mÉu mèt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ víi c¸c doanh nghiÖp. Ngoµi hÖ thèng ®µo t¹o chÝnh quy, ngµnh cÇn më c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o kh¸c nh­ c¸c kho¸ thùc tËp sinh, c¸c líp ®µo t¹o chuyªn ®Ò nh»m th­êng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé, cËp nhËt nh÷ng kiÕn thøc vµ th«ng tin míi nhÊt cña ngµnh trong vµ ngoµi n­íc. Chó träng quan t©m ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c marketing giái, tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o, c¸c líp ®µo t¹o ng¾n h¹n, kÓ c¶ ®µo t¹o tiÕng Anh tèt ®Ó gióp doanh nghiÖp trong lÜnh vùc nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ x©y dùng kÕ ho¹ch tiÕp thÞ xuÊt khÈu. C¸c trung t©m ®µo t¹o, c¸c tr­êng c«ng nh©n kü thuËt cÇn cã ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y phï hîp giµu tÝnh thùc hµnh, gi÷a tr­êng vµ c¸c doanh nghiÖp nªn cã mèi quan hÖ tèt, c¸c doanh nghiÖp t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh, sinh viªn tham quan còng nh­ thùc tËp ë c¸c doanh nghiÖp ®Ó khi ra tr­êng cã thÓ ®i lµm ®­îc ngay, kh«ng ph¶i ®µo t¹o l¹i. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng theo luËt ®Þnh còng nh­ vÊn ®Ò an toµn, lao ®éng ®Ó ®¸p øng c¸c quy ®Þnh cña n­íc ng­êi mua hµng. CÇn lµm cho ng­êi lao ®éng g¾n kÕt, quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, g¾n kÕt lîi Ých cña ng­êi lao ®éng víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh­ ®Ó cho ng­êi lao ®éng së h÷u mét phÇn tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Cã chÝnh s¸ch ®·i ngé tho¶ ®¸ng, c¶i c¸ch chÕ ®é tiÒn l­¬ng sao cho cã thÓ khuyÕn khÝch c«ng nh©n t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng lao ®éng. §èi víi chuyªn gia c¸n bé kü thuËt, ph¶i cã chÕ ®é hîp lý ®Ó gi÷ hä l¹i víi doanh nghiÖp tr¸nh t×nh tr¹ng ch¶y m¸u “chÊt x¸m” tõ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh sang c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. Trong c¸c v¨n b¶n ph¸p lý vÒ lao ®éng, cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña ng­êi lao ®éng ®­îc doanh nghiÖp hç trî linh phÝ ®µo t¹o nh­ng l¹i kh«ng thùc hiÖn cam kÕt lµm viÖc cho doanh nghiÖp nh­ trong tho¶ thuËn. * Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu vµ s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu trong n­íc. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, ®èi víi ngµnh Da giÇy ViÖt Nam, nguån nguyªn liÖu trong n­íc hiÖn ®ang lµ mét trong nh÷ng th¸ch thøc lín nhÊt. Ph¶i gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò nµy th× ngµnh míi cã thÓ ph¸t triÓn æn ®Þnh v÷ng ch¾c. Muèn vËy ngµnh ph¶i chÊn chØnh l¹i ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu hiÖn cã ®«ng thêi quy ho¹ch x©y dùng nh÷ng dù ¸n míi ®Ó kªu gäi ®Çu t­ cho thuéc da vµ s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu. KhuyÕn khÝch kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo mét sè lÜnh vùc mµ ViÖt Nam ch­a s¶n xuÊt ®­îc nh­ gi¶ da, nhùa vµ cao su tæng hîp vµ c¸c phô kiÖn kh¸c cã liªn quan. §èi víi ngµnh thuéc da lµ ngµnh cÇn cã vèn ®Çu t­ lín cho mua s¾m thiÕt bÞ vµ x©y dùng nhµ x­ëng, chu kú s¶n xuÊt dµi ®ßi hái vèn l­u ®éng lín mµ b¶n th©n ngµnh kh«ng cã kh¶ n¨ng tù ®Çu t­ do ®ã rÊt cÇn cã sù hç trî cña nhµ n­íc vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ nguån vèn. Ngµnh nªn kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch riªng víi ngµnh thuéc da, hç trî vÒ vèn trong thêi h¹n 10 n¨m víi l·i suÊt ­u ®·i h¬n c¸c khu vùc kh¸c. Víi nh÷ng ®èi t¸c ®ang ®Æt hµng gia c«ng, c¸c doanh nghiÖp nªn chñ ®«ng kªu gäi hä cïng quan t©m s¶n xuÊt vËt t­, nguyªn phô liÖu trong n­íc ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngµnh nªn khuyÕn nghÞ víi nhµ n­íc bá thuÕ suÊt nhËp khÈu 10% víi da nguyªn liÖu còng nh­ cã c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ xuÊt khÈu da t­¬i ®Ó cã nguyªn liÖu phôc vô cho c¸c nhµ m¸y thuéc da trong n­íc. T¨ng c­êng mèi liªn kÕt víi c¸c n«ng d©n ë c¸c ®Þa ph­¬ng cung cÊp da vµ nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt da giÇy. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ kh©u giÕt mæ. ViÖc giÕt mæ ®­îc tËp trung t¹i c¸c lß mæ hiÖn ®¹i, ®ñ trang thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng lµm t¨ng chÊt l­îng da do cã ®iÒu kiÖn lét da tèt nªn da kh«ng bÞ r¸ch, cã thÓ b¶o qu¶n vµ ®­a nhanh da sèng ®Õn c¸c doanh nghiÖp thuéc da gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn. Cã nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp míi thùc sù chñ ®éng trong s¶n xuÊt tiÕt kiÖm ®­îc nguyªn phô liÖu t¹o ®iÒu kiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng giÇy dÐp ViÖt Nam trªn c¶ thÞ tr­êng néi ®Þa vµ thÞ tr­êng thÕ giíi vµ lµm cho ngµnh kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo nguån nguyªn liÖu cña c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. * §èi víi thÞ tr­êng EU, ®©y lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng, ngµnh vÉn x¸c ®Þnh ®©y lµ thÞ tr­êng chÝnh, thÞ tr­êng môc tiªu cña ngµnh trong thêi gian tíi v× vËy cÇn ph¶i duy tr× vµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp sang EU theo ph­¬ng thøc t¨ng gi¸ trÞ vµ theo h­íng chuyÓn tõ gia c«ng xuÊt khÈu sang h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp theo gi¸ FOB. §Ó kÐo dµi thêi gian ®­îc h­ëng GSP chóng ta cÇn n©ng cao gi¸ trÞ xuÊt khÈu trªn mét ®¬n vÞ hµng xuÊt khÈu. Muèn vËy chóng ta cÇn n©ng cÊp c«ng nghÖ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu chÊt l­îng cña s¶n phÈm. HiÖn nay ®ang cã xu h­íng dÞch chuyÓn viÖc s¶n xuÊt giÇy b¶o hé lao ®éng tõ c¸c n­íc T©y ¢u sang c¸c n­íc ph¸t triÓn. Ngµnh ph¶i chó ý ®ãn ®Çu vµ ph¸t triÓn viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu giÇy b¶o hé cho phï hîp víi xu h­íng ®ã. T¨ng c­êng sù hiÓu biÕt vÒ luËt ph¸p vµ tËp qu¸n th­¬ng m¹i cña c¶ khèi EU vµ cña tõng thÞ tr­êng riªng biÖt, x©y dùng mét kÕ ho¹ch tiÕp thÞ xuÊt khÈu trong mét vµi n¨m tíi vµo thÞ tr­êng nµy. Ngµnh cÇn h×nh thµnh mét Trung t©m th­¬ng m¹i chuyªn nghiªn cøu t­ vÊn dù b¸o vÒ cung cÇu, gi¸ c¶, mÉu mèt vµ xu h­íng thêi trang vÒ ®å da giÇy dÐp trªn thÞ tr­êng EU ®Ó cung cÊp th«ng tin gióp c¸c doanh nghiÖp muèn xuÊt khÈu vµo EU ®Þnh h­íng ®iÒu chØnh s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cho phï hîp. Cè g¾ng t×m hiÓu kªnh nhËp khÈu tiªu thô s¶n phÈm giÇy dÐp cña EU, t¨ng c­êng ph­¬ng thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp th«ng qua viÖc thiÕt lËp mèi quan hÖ víi c¸c kªnh ph©n phèi lµ c¸c nhµ b¸n bu«n vµ nhËp khÈu EU. 3.4 C¸c biÖn ph¸p tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp sang thÞ tr­êng EU. 3.4.1 §Çu t­ cho c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm . Mét trong nh­ng yÕu tè lµm nªn thµnh c«ng cña c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam khi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU lµ s¶n phÈm ph¶i ®¹t chÊt l­îng tiªu chuÈn ch©u ¢u, gi¸ c¶ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ph­¬ng thøc kinh doanh ph¶i linh ho¹t. §Ó n©ng cao chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp ph¶i nhanh chãng ®Çu t­ theo chiÒu s©u, n©ng cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ, nhËp khÈu c«ng nghÖ míi tiªn tiÕn tõ n­íc ngoµi. C«ng nghÖ lµ mét trong nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng cña s¶n phÈm. §æi míi c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, thÝch øng nhanh víi sù thay ®æi thÞ hiÕu vµ mÉu mèt cña thÞ tr­êng EU. Tuy nhiªn ®Ó phï hîp víi sù thay ®æi liªn tôc th­êng xuyªn trong thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng cña thÞ tr­êng EU c¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý nhËp khÈu thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®êi thø 1, thø 2 trùc tiÕp tõ c¸c n­íc s¶n xuÊt giÇy næi tiÕng ë EU nh­ Italia, T©y Ban Nha… gi¶m dÇn tû träng nhËp khÈu thiÕt bÞ, c«ng nghÖ ®êi thø 3 trë ®i tõ c¸c n­íc ch©u ¸ nh­ §µi Loan, Hµn Quèc. Bªn c¹nh ®ã, trong viÖc tiÕp nhËn c«ng nghÖ nªn tiÕp nhËn c«ng nghÖ Ýt phøc t¹p sÏ lµm cho chi phÝ nhËp khÈu rÎ h¬n, chi phÝ duy tu b¶o d­ìng còng Ýt h¬n, vµ cã thÓ sö dông ®­îc nguån nh©n lùc phæ cËp h¬n song còng ph¶i chó ý ®Õn kh©u “®i t¾t ®ãn ®Çu” ®Çu t­ trong ®iÓm theo tõng bé phËn vµ môc ®Ých s¶n xuÊt. Trong viÖc chÕ t¸c giÇy cÇn tiÕt kiÖm chi phÝ, vËt t­ ®Ó t¹o thªm kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho s¶n phÈm nh­ng ®èi víi viÖc s¶n xuÊt giÇy xuÊt khÈu víi chÊt l­îng cao cÇn sö dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸ ë mét sè c«ng ®o¹n ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng. Trong viÖc ®Çu t­ c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Õ giÇy trªn thÕ giíi hiÖn ®ang cã xu h­íng chuyÓn tõ vËt liÖu lµ cao su EVA c¸n Ðp sang vËt liÖu cao su PUR, s¾p tíi giai ®o¹n 2003-2005 sÏ lµ cao su EVA Ðp phun. NhËn thøc ®­îc xu h­íng nµy, c¸c doanh nghiÖp giÇy ViÖt Nam ph¶i më réng thu hót ®Çu t­ c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó cã thÓ phï hîp víi viÖc s¶n xuÊt lo¹i ®Õ b»ng vËt liÖu nµy. §èi víi viÖc s¶n xuÊt giÇy da xuÊt khÈu, c«ng nghÖ chiÕm mét vai trß quan träng. MÆt hµng nµy chñ yÕu phôc vô cho ®èi t­îng tiªu dïng cã thu nhËp cao nªn Ýt bÞ chi phèi bëi c¸c lîi thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ, tr¸i l¹i c¸c yÕu tè chÊt l­îng, n¨ng suÊt, kiÓu mèt l¹i chiÕm ­u thÕ. Víi mÆt hµng nµy, ViÖt Nam ®ang rÊt yÕu nªn ph¶i ®Èy m¹nh thu hót ®Çu t­ c«ng nghÖ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt giÇy da ®Ó chuÈn bÞ cho b­íc ph¸t triÓn sau 2005. Nh­ng viÖc ®Çu t­ c«ng nghÖ vµo lÜnh vùc nµy còng rÊt tèn nhiÒu c«ng søc, tiÒn cña. Do tÝnh chÊt ®Æc thï cña ngµnh hµng ®ßi hái c«ng nghÖ thÝch nghi ph¶i ë møc c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸ vµ øng dông c«ng nghÖ ®iÖn tö, tin häc, tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ë møc cao h¬n ®Ó cã thÓ hµi hoµ gi÷a chÊt l­îng, sè l­îng, gi¸ thµnh víi lîi thÕ gi¸ nh©n c«ng, tiÕt kiÖm vËt liÖu da ®¾t tiÒn. §èi víi c«ng t¸c t¹o mÉu s¶n phÈm ph¶i øng dông c«ng nghÖ CAD. C«ng t¸c t¹o mÉu trong c«ng nghiÖp giÇy dÐp lµ c¶ mét hÖ thèng c«ng viÖc tõ ý t­ëng s¸ng t¹o mÉu cho ®Õn viÖc triÓn khai mÉu vµo s¶n xuÊt. NÕu c«ng t¸c t¹o mÉu hoµn toµn thñ c«ng th× ë giai ®o¹n nµo còng sÏ bÞ t¨ng chi phÝ vÒ c«ng søc lÉn vËt t­, kh«ng chuÈn x¸c trong s¶n xuÊt nªn ph¶i söa ch÷a nhiÒu lÇn, ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn thêi gian, chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn hiÖn nay trong lÜnh vùc t¹o mÉu, ngµnh cßn qu¸ nghÌo nµn l¹c hËu v× thÕ trong c¸c doanh nghiÖp lín vµ c¸c doanh nghiÖp ë khu c«ng nghÖ cao sÏ cã thÓ tiÕp nhËn, n¾m b¾t vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t­ trang bÞ c«ng nghÖ CAD 2D,3D theo lé tr×nh tõ dÔ ®Õn khã, t­ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p. NÕu ®­îc thùc hiÖn nh­ vËy ch¾c ch¾n gi¸ thµnh mçÜ ®«i giÇy xuÊt x­ëng sÏ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao. VÒ c«ng t¸c nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn (R&D), ®· ®Õn lóc c¸c doanh nghiÖp lín s¶n xuÊt giÇy ph¶i ­u tiªn ®Çu t­ thÝch ®¸ng R&D vµo lÜnh vùc c«ng nghÖ, qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, qu¶n lý kü thuËt, thiÕt kÕ mÉu mèt, ®µo t¹o tay nghÒ, vµ qu¶n lý ngµnh nghÒ. Trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn nghiªn cøu hiÖn ®¹i ®Ó ®ñ søc tiÕp cËn víi thÞ tr­êng trong n­íc vµ n­íc ngoµi tr­íc sù bïng næ th«ng tin nh­ hiÖn nay. T¹o lËp c¸c viÖn nghiªn cøu lµ t¹o lËp c¸c trung t©m trÝ tuÖ m¹nh cña ngµnh thuéc da, lµm giÇy dÐp vµ s¶n xuÊt vËt liÖu giÇy. Mçi doanh nghiÖp lín ph¶i cã mét c¬ së R&D ®ñ m¹nh trong hÖ thèng R&D cña toµn ngµnh. Tãm l¹i, viÖc tiÕp nhËn ®Çu t­ cho c«ng nghÖ míi, tiªn tiÕn n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ lµ gi¶i ph¸p nÒn ®óng ®¾n ®Ó giÇy dÐp ViÖt Nam ph¸t triÓn nhanh vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng tõ ®ã thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh trong ®ã cã thÞ tr­êng EU. 3.4.2 N©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ ®¹t tiªu chuÈn EU Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i nhËn thøc r»ng EU lµ mét thµnh viªn cña tæ chøc WTO - Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi, cã chÕ ®é qu¶n lý nhËp khÈu chñ yÕu dùa trªn nguyªn t¾c cña tæ chøc nµy. C¸c mÆt hµng qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch kh«ng nhiÒu nh­ng l¹i sö dông kh¸ nhiÒu biÖn ph¸p phi thuÕ quan. MÆc dï thuÕ cña EU thÊp h¬n so víi c¸c c­êng quèc kinh tÕ lín vµ xu h­íng gi¶m, nh­ng EU vÉn lµ mét thÞ tr­êng b¶o hé rÊt chÆt chÏ v× hµng rµo phi thuÕ (rµo c¶n kü thuËt) rÊt nghiªm ngÆt. Rµo c¶n kü thuËt chÝnh lµ qui chÕ nhËp khÈu chung vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng cña EU ®­îc cô thÓ ho¸ ë 5 tiªu chuÈn cña s¶n phÈm khi xuÊt khÈu vµo EU: tiªu chuÈn chÊt l­îng, tiªu chuÈn vÖ sinh thùc phÈm, tiªu chuÈn an toµn cho ng­êi sö dông, tiªu chuÈn b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tiªu chuÈn vÒ lao ®éng. Do vËy, hµng xuÊt khÈu cña ta muèn vµo ®­îc thÞ tr­êng nµy th× ph¶i v­ît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt ®ã cña EU. §Æc biÖt ®èi víi mÆt hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam ph¶i chó ý ®Õn tiªu chuÈn chÊt l­îng, tiªu chuÈn m«i tr­êng vµ tiªu chuÈn vÒ lao ®éng. Liªn quan ®Õn tiªu chuÈn chÊt l­îng, hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO9000 gÇn nh­ lµ tiªu chuÈn b¾t buéc ®Ó c¸c doanh nghiÖp cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU. Thùc tÕ cho thÊy ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ë ch©u ¸ vµ ViÖt Nam, hµng cña nh÷ng doanh nghiÖp cã giÊy chøng nhËn ISO 9000 th©m nhËp vµo thÞ tr­êng EU dÔ dµng h¬n nhiÒu so víi hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã giÊy chøng nhËn nµy. Trong thêi gian qua c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cña ngµnh da giÇy cßn coi nhÑ c«ng t¸c nghiÖp thu kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, chØ thùc hiÖn nghiÖm thu kiÓm tra theo c¶m tÝnh vµ kinh nghiÖm nªn ®· g©y mÊt uy tÝn cho s¶n phÈm giÇy dÐp cña ngµnh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn vµ ®Ó cho s¶n phÈm giÇy dÐp cña m×nh ®¹t ®­îc chÊt l­îng Ch©u ¢u c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm theo tiªu chuÈn quèc tÕ vµ ®Ó cã thÓ tham gia vµo hÖ thèng tiªu chuÈn quèc tÕ ISO 9000, tõng doanh nghiÖp ph¶i chó träng ®Çu t­ cho c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng trªn tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña s¶n xuÊt tõ kh©u nhËp nguyªn liÖu, quy tr×nh s¶n xuÊt vµ kh©u nghiÖm thu s¶n phÈm. Ngoµi hÖ thèng tiªu chuÈn chÊt l­îng ISO 9000 ®· ®­îc ph©n tÝch ë trªn, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp vµo thÞ tr­êng EU còng ph¶i chó ý tu©n thñ hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng (c¸c tiªu chuÈn ISO 14000) c¸c bé luËt mang tÝnh x· héi vÒ ®¹o ®øc. Tiªu chuÈn SA-8000 (The Social Accountability - 8000) sÏ ngµy trë nªn quan träng trong thêi gian tíi. §èi víi tiªu chuÈn vÒ lao ®éng, Uû ban ch©u ¢u (EC) ®×nh chØ ho¹t ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt néi ®Þa ngay khi ph¸t hiÖn ra nh÷ng xÝ nghiÖp nµy sö dông bÊt kú h×nh thøc lao ®éng c­ìng bøc nµo nh­ ®­íc x¸c ®Þnh trong c¸c HiÖp ­íc Gi¬nev¬ ngµy 25/9/1926 vµ 7/9/1956 vµ c¸c HiÖp ­íc lao ®éng quèc tÕ sè 29 vµ 105. EU sö dông rµo c¶n kü thuËt lµ biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt vµ tiªu dïng néi ®Þa v× thuÕ nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng EU ®ang gi¶m dÇn. Bëi vËy hµng ho¸ cña ViÖt Nam nãi chung vµ mÆt hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam nãi riªng nÕu muèn th©m nhËp, xuÊt khÈu ®­îc vµo thÞ tr­êng EU th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i chó ý ®¸p øng ®ñ c¸c yªu cÇu cña "rµo c¶n kü thuËt" nµy. 3.4.3 BiÖn ph¸p liªn doanh liªn kÕt, t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ Trong giai ®o¹n hiÖn nay xu h­íng quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ vµ t¸c ®éng ®Õn mäi ngµnh nghÒ, mäi lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ. Trong thêi kú nµy ngµnh cßn thiÕu vèn, thiÕu m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ nªn cÇn chó ý c¸c gi¶i ph¸p vÒ liªn doanh liªn kÕt, t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ ®Ó tËn dung c¸c nguån vèn cña c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi, tiÕp thu nhanh c«ng nghÖ míi, hiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ, n©ng cao tay nghÒ cña c«ng nh©n, tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé qu¶n lý. TiÕp tôc liªn doanh liªn kÕt ë mét sè lÜnh vùc bé phËn mµ chóng ta cßn ch­a tù lµm ®­îc hoÆc cßn yÕu. §èi víi thÞ tr­êng EU hiÖn nay ph­¬ng thøc gia c«ng xuÊt khÈu cßn chiÕm tû träng lín. Trong thêi gian tíi cÇn t¨ng tû träng xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc “mua ®øt b¸n ®o¹n” song bªn c¹nh nh÷ng nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng thøc gia c«ng xuÊt khÈu còng cÇn ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm cña nã nh­ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng tr¨m ngh×n ng­êi lao ®éng, tËn dông tiÕp thu ®­îc nh÷ng kü n¨ng kiÕn thøc vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt vµ gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò vÒ vèn cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay ®ang thiÕu vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro vÒ mÆt thÞ tr­êng, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo kim ng¹nh xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. C¸c doanh nghiÖp còng t¨ng c­êng quan hÖ víi HiÖp héi Da giÇy ViÖt Nam vµ c¸c HiÖp héi Da giÇy cña c¸c n­íc trong khu vùc EU, th«ng qua ®ã t×m hiÓu mèi quan hÖ b¹n hµng, trao ®æi th«ng tin ®Ó tõ ®ã cã chiÕn l­îc tiÕp cËn vµo thÞ tr­êng nµy mét c¸ch tèt h¬n. B»ng viÖc t¨ng c­êng liªn doanh liªn kÕt ®Èy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ, chóng ta sÏ tham gia s©u h¬n vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Th«ng qua ®ã c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn nh÷ng kªnh ph©n phèi uy tÝn h¬n, khai th¸c triÖt ®Ó h¬n tiÒm n¨ng vµ t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU réng lín nµy. 3.4.3 §Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ vµ xóc tiÕn xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU §Ó t×m kiÕm b¹n hµng trªn thÞ tr­êng EU, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn tÝch cùc t¨ng c­êng c«ng t¸c tiÕp thÞ s¶n phÈm ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp xóc víi c¸c nhµ nhËp khÈu vµ ph©n phèi t¹i thÞ tr­êng EU qua ®ã thiÕt lËp ®­îc c¸c mèi quan hÖ víi c¸c kªnh ph©n phèi chñ ®¹o cña EU. Tõ tr­íc ®Õn nay, hµng ho¸ ViÖt Nam nãi chung vµ s¶n phÈm giÇy dÐp ViÖt Nam nãi riªng th­êng ph¶i qua trung gian lµ n­íc thø ba tr­íc khi vµo ®­îc thÞ tr­êng EU cho nªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam bÞ gi¶m sót doanh sè vµ kh«ng cã mçi quan hÖ trùc tiÕp víi b¹n hµng. Kªnh ph©n phèi cña EU rÊt phøc t¹p nªn muèn tiÕp cËn ®­îc víi kªnh ph©n phèi nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m ®­îc ®Æc ®iÓm cña kªnh ph©n phèi ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ x©m nhËp vµo. HiÖn nay hµng xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng EU chØ theo mét kªnh ph©n phèi. §iÒu nµy ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu, c¬ héi më réng thÞ tr­êng, n©ng cao gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. Trong thêi gian tíi doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn t×m hiÓu kü kªnh ph©n phèi cña EU vÒ mÆt hµng giÇy dÐp ®Ó cã thÓ xuÊt khÈu hµng ho¸ vµo thÞ tr­êng nµy. C¸c mÆt hµng giÇy dÐp th­êng ®­îc chi phèi bëi c¸c nhµ nhËp khÈu vµ ph©n phèi lín nh­ ICA chuyªn b¸n lÎ, KF chuyªn cung cÊp cho c¸c hÖ thèng c¸c cöa hµng vµ D&D chuyªn ph©n phèi cho c¸c hé t­ nh©n vµ gia ®×nh. Cßn l¹i còng cã c¸c nhµ nhËp khÈu kh¸c nh­ng hä n¾m gi÷ l­îng thÞ phÇn nhá h¬n nªn muèn vµo ®­îc thÞ tr­êng EU th× c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam ph¶i tiÕp cËn ®­îc ba c«ng ty nãi trªn. Mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p t×m b¹n hµng míi h÷u hiÖu nhÊt trªn thÞ tr­êng EU lµ doanh nghiÖp cÇn tÝch cùc tæ chøc vµ tham gia vµo nh÷ng kú triÓn l·m tæ chøc t¹i c¸c n­íc thµnh viªn EU ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm vµ thiÕt lËp mèi quan hÖ víi b¹n hµng. Tuy nhiªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay vÉn ch­a nhËn thøc ®­îc chøc n¨ng vai trß héi chî triÓn l·m. NhiÒu doanh nghiÖp cßn coi héi chî lµ n¬i chñ yÕu ®Ó b¸n hµng. ThËm chÝ cßn cã nh÷ng doanh nghiÖp sî tèn nhiÒu chi phÝ cßn tõ chèi tham gia héi chî ë n­íc ngoµi, lµ n¬i hä cã thÓ t×m kiÕm ®­îc c¸c hîp ®ång vµ khuyÕch tr­¬ng s¶n phÈm. Héi chî triÓn l·m lµ mét phÇn quan träng cña xóc tiÕn th­¬ng m¹i, gióp c¸c doanh nghiÖp cã thÓ t×m kiÕm ®­îc b¹n hµng mét c¸ch trùc tiÕp vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. Héi chî lµ n¬i mµ xuÊt khÈu vµ nhµ nhËp khÈu trùc tiÕp gÆp nhau th«ng qua nh÷ng mÉu hµng tr­ng bµy, nh÷ng tê r¬i giíi thiÖu ®Ó cïng ®µm ph¸n dÉn tíi c¸c ®¬n hµng. §iÒu nµy thùc sù cã ý nghÜa víi c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam khi mµ th«ng tin thÞ tr­êng vµ kh¶ n¨ng t×m kiÕm b¹n hµng yÕu. Riªng víi thÞ tr­êng EU, c¸c doanh nghiÖp nªn tÝch cùc tham gia vµo nh÷ng kú héi chî chuyªn ngµnh víi mäi quy m« tõ quy m« toµn kh«Ý ®Õn quy m« c¸c n­íc thµnh viªn ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm vµ thiÕt lËp mèi quan hÖ trùc tiÕp víi b¹n hµng, tõ ®ã tr¸nh thÊt thiÖt khi xuÊt khÈu qua trung gian. Tuy nhiªn mçi n¨m EU cã hµng ngµn héi chî triÓn l·m lín nhá kh¸c nhau ë 15 quèc gia thµnh viªn. Do kh¶ n¨ng tµi chÝnh cã h¹n c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam chØ nªn tham gia vµo nh÷ng héi chî triÓn l·m chuyªn ngµnh da giÇy hoÆc triÓm l·m hµng c«ng nghiÖp nhÑ, hµng tiªu dïng, cã quy m« lín vµ cã chän läc kh¸ch mêi. Tõ ®ã c¸c doanh nghiÖp míi cã gi¶m thiÓu ®­îc chi phÝ mµ vÉn ®¹t ®­îc uy tÝn cao. Mét trong nh÷ng héi chî mµ c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam cã thÓ thÝch hîp nhÊt c¶ vÒ tÝnh chÊt lÉn quy m« Frankfut ®­îc tæ chøc thµnh phè Frankfut cña §øc. Héi chî nµy chØ triÓm l·m, giíi thiÖu nh÷ng mÆt hµng gia dông, tiªu dïng, l­u niÖm nªn rÊt phï hîp víi c¬ cÊu víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh cña ViÖt Nam sang EU nh­ dÖt may, giÇy dÐp, thñ c«ng mü nghÖ. Thªm n÷a kh¸ch mêi tham gia héi chî nµy còng rÊt h¹n chÕ, chñ yÕu lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã tiÒm lùc vµ uy tÝn tuú theo ngµnh hµng s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy vËy ®©y lµ héi chî cã quy m« rÊt lín, diÖn tÝch héi chî lµ 180 ngh×n m2 vµ hµng n¨m cã kho¶ng 5000 nhµ kinh doanh vµ 200000 kh¸ch mêi ®Õn héi chî nµy. Ngoµi Frankfut, c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam còng cã thÓ tham ra héi chî Paris hay triÓn l·m Hannover. TriÓn l·m EXPO Hannover 2000 ®­îc coi lµ triÓn l·m lín nhÊt thÕ giíi trong n¨m cuèi cña thÕ kû 20. TriÓn l·m quy tô gÇn 200 quèc ra trªn kh¾p thÕ giíi vµ réng h¬n 100 ngh×n m2, gian hµng cña ViÖt Nam réng 80 m2 vµ ®­îc trang trÝ bëi héi ViÖt kiÒu ë §øc nh­ng ®¸ng tiÕc lµ kh«ng cã mét doanh nghiÖp nµo cña ViÖt Nam sang dù héi chî triÓn l·m nµy. Héi chî Paris lµ héi chî quèc tÕ lín nhÊt trong tæng sè 16 héi chî quèc tÕ ®­îc tæ chøc hµng n¨m t¹i Ph¸p. Héi chî gåm 8 khu réng 226 ngh×n m2 vµ cã 33 gian hµng ViÖt Nam tham gia nh­ng chñ yÕu chØ tr­ng bµy lµ s¶n phÈm giÇy dÐp may mÆc vµ thñ c«ng mü nghÖ. Ngoµi viÖc tÝch cùc tham gia héi chî triÓn l·m quèc tÕ, hiÖp héi vµ c¸c doanh nghiÖp còng nªn tÝch cùc xóc tiÕn c¸c héi chî triÓn l·m quèc tÕ chuyªn ngµnh ngay t¹i ViÖt Nam ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn tiÐp xóc víi thÞ tr­êng thÕ giíi, quan hÖ trùc tiÕp víi b¹n hµng quèc tÕ, ®ång thêi t¨ng c­êng th©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng trong n­íc. Qua c¸c cuéc triÓn l·m nµy c¸c doanh nghiÖp còng cã thÓ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ mµ vÉn cã c¬ héi tr­ng bµy s¶n phÈm, tiÕp xóc trao ®æi ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng. Ngµnh da giÇy lµ ngµnh h­íng ra xuÊt khÈu cho nªn c«ng t¸c n¾m b¾t th«ng tin, nghiªn cøu vµ ph©n tÝch thÞ tr­êng lµ rÊt quan träng. Th«ng tin lµ mét hµng ho¸ rÊt cã gi¸ trÞ ®èi víi ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ t×m kiÕm ®èi t¸c. §Ó tiÕp cËn víi c¸c kªnh ph©n phèi cña EU, ngoµi viÖc tham gia héi chî, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt tËn dông th«ng tin thÞ tr­êng tõ nhiÒu nguån, nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ xin th«ng tin vÒ mÆt hµng cung cÇu giÇy dÐp, n¨ng lùc cung cÊp cña mçi thÞ tr­êng qua nguån Strata, hoÆc th«ng tin vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng EU, triÓn väng hîp t¸c cña ViÖt Nam víi EU t¹i Côc xóc tiÕn Th­¬ng m¹i (Bé Th­¬ng m¹i), Trung t©m nghiªn cøu ch©u ¢u, Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam. VÒ phÝa EU, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã thÓ yªu cÇu tra cøu tiÒm lùc tµi chÝnh, kh¶ n¨ng kinh doanh vµ ®é tin cËy cña nh÷ng ®èi t¸c lµm ¨n, nh÷ng nhµ nhËp khÈu giÇy dÐp cña m×nh, vÒ nhu cÇu thÞ hiÕu cña EU, vÒ nh÷ng tiªu chuÈn thuéc "rµo c¶n kü thuËt" cña thÞ tr­êng, nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch, luËt lÖ trªn thÞ tr­êng EU t¹i Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp c¸c n­íc thµnh viªn EU t¹i ViÖt Nam. HoÆc còng cã thÓ th«ng qua hÖ thèng tham t¸n, ®¹i diÖn th­¬ng m¹i ViÖt Nam t¹i c¸c n­íc EU ®Ó ®iÒu tra vÒ t×nh h×nh thÞ tr­êng, t×m kiÕm chiÕn l­îc vµ th«ng tin vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng hµng ho¸ cña nh÷ng nhµ xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy, nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh nh­ Trung Quèc, Indonesia. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp còng cã thÓ t×m hiÓu th«ng tin qua nh÷ng Web-site trªn m¹ng Internet, nh÷ng catalogue vµ nh÷ng bµi b×nh luËn trªn c¸c t¹p chÝ kinh tÕ cña EU. Trªn c¬ së th«ng tin cã ®­îc c¸c doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu kü thÞ tr­êng EU. ThÞ tr­êng EU rÊt réng lín, ®a d¹ng vµ phøc t¹p, do ®ã c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam xuÊt khÈu trùc tiÕp sang thÞ tr­êng nµy cÇn nghiªn cøu kü thÞ tr­êng tr­íc khi xuÊt hµng ®Ó trµnh nh÷ng rñi ro dÉn ®Õn gi¶m doanh lîi vµ mÊt uy tÝn. EU th­¬ng l­îng víi c¸c n­íc kh¸c nh­ mét thùc thÓ ®ång nhÊt trong c¸c vÊn ®Ò th­¬ng m¹i toµn cÇu vµ lµ tiÕng nãi chung cña ch©u ¢u trªn tr­êng quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµm ¨n ë ch©u ¢U ph¶i tu©n theo quy t¾c, h­íng dÉn vµ chÞu sù gi¸m s¸t cña Uû ban Ch©u ¢u (EC). Trong thùc tÕ, Liªn minh ch©u ¢u kh«ng ph¶i lµ mét thùc thÓ v¨n ho¸ cã nh÷ng mÉu h×nh ®ång nhÊt vÒ suy nghÜ, th¸i ®é vµ c¸ch øng xö. C¸c doanh nghiÖp khi lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU cÇn ph¶i chó ý ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh mua hµng nhiÒu khi chÞu ¶nh h­ëng bëi c¸c m« h×nh v¨n ho¸, th¸i ®é øng xö. Qua ®ã ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng thÞ tr­êng EU chØ thèng nhÊt víi nhau vÒ mÆt kü thuËt cßn trªn thùc tÕ lµ mét nhãm thÞ tr­êng quèc gia vµ khu vùc, mçi n­íc cã mét b¶n s¾c vµ mét ®Æc tr­ng riªng. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng ph¶i quan t©m ®Õn nh÷ng kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸ ng«n ng÷ còng nh­ hÖ thèng ph¸p luËt cña 15 n­íc thµnh viªn. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng cho m×nh mét chiÕn l­îc kinh doanh trªn c¬ së t¹o lËp mét kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong tõng thêi kú, tõng giai ®o¹n mét. ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch nµy ph¶i dùa trªn c¬ së tinh to¸n kü l­ìng vµ n¾m v÷ng kh¶ n¨ng tiªu thô t¹i c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Khi x©m nhËp, tiÕp cËn vµ t×m hiÓu thÞ tr­êng EU cÇn x©y dùng mét chiÕn l­îc tæng thÓ trong ®ã x¸c ®Þnh râ quy m« môc tiªu thÞ tr­êng cÇn chiÕm lÜnh, c¸c mÆt hµng chñ lùc trong tõng giai ®o¹n ®Ó ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­, nhÞp ®é ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng cho phï hîp. Dù ®o¸n c¸c b­íc tiÕp cËn x©m nhËp vµ chiÕm lÜnh víi tõng thÞ tr­êng. Th«ng qua viÖc thµnh lËp mét bé phËn chuyªn nghiªn cøu dù b¸o vÒ khèi l­îng cung cÇu gi¸ c¶ mÉu mèt vµ xu h­íng thêi trang vÒ giÇy dÐp trªn thÞ tr­êng ®Æc biÖt thÞ tr­êng EU lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng, thÞ tr­êng chÝnh cña mÆt hµng giÇy dÐp ViÖt Nam. §èi víi tõng s¶n phÈm cô thÓ, c¸c doanh nghiÖp còng nªn thµnh lËp c¸c nhãm dù ¸n. Mçi nhãm phô tr¸ch mét hoÆc mét nhãm s¶n phÈm míi vµo mét thÞ tr­êng tõ khi s¶n phÈm míi ®­îc thai nghÐn trong ý t­ëng, ®Õn kh©u thiÕt kÕ cho ®Õn khi s¶n phÈm ®­îc tung ra thÞ tr­êng. Cã nh­ vËy tr¸ch nhiÖm míi ®­îc ph©n bæ râ rµng vµ cã thÓ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp lu«n cã s¶n phÈm míi ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh. 3.4.4 §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång Khi ®· ký kÕt ®­îc c¸c hîp ®ång víi b¹n hµng EU, doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng thùc hiÖn ®óng c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång. §Ó t¹o nªn uy tÝn cho mét doanh nghiÖp vµ mét s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, ngoµi chÊt l­îng mÆt hµng cßn cÇn nhiÒu nç lùc kh¸c. Muèn vËy doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ mäi ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång tõ chÊt l­îng s¶n phÈm ®Õn thêi h¹n giao hµng, quy c¸ch ®ãng gãi vµ ph­¬ng thøc vËn t¶i b¶o hiÓm… ThÞ tr­êng EU kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm rÊt nghiªm ngÆt nªn tèt nhÊt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn th«ng qua mét c«ng ty kiÓm ®Þnh chÊt l­îng cã uy tÝn t¹i ch©u ¢u. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam còng cÇn lµm tèt c¸c c«ng t¸c kh¸c nh­ ký kÕt hîp ®ång vËn chuyÓn víi c¸c ®¬n vÞ vËn t¶i cã uy tÝn bëi nÕu kh«ng thùc hiÖn ®óng c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nh­ kh«ng giao s¶n phÈm ®óng chÊt l­îng theo mÉu, kh«ng ®¶m b¶o thêi h¹n giao hµng sÏ bÞ c¸c ®èi t¸c ph¹t kh«ng nh©n nh­îng vµ ®·n tíi mÊt kh¸ch hµng v× hiÖn nay kh«ng chØ cã c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kinh doanh trªn thÞ tr­êng nµy mµ cßn rÊt nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c nh­ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp cña Trung Quèc, In®onesia, Th¸i Lan… còng ®ang tÊn c«ng m¹nh vµo thÞ tr­êng nµy. ThÞ tr­êng EU lµ mét thÞ tr­êng réng lín víi b×nh qu©n thu nhËp ®Çu ng­êi cao. MÆt hµng giÇy dÐp còng lµ mét mÆt hµng thiÕt yÕu vµ l¹i cã t×nh thêi trang cao cho nªn ngoµi c¸c biÖn ph¸p nªu trªn c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i lµm tèt c¸c kh©u nh­ triÓn khai mÉu mèt cña kh¸ch hµng, nghiªn cøu s¶n xuÊt c¸c mÉu chµo hµng, tù chñ vÒ s¶n xuÊt vµ x¸c lËp th­¬ng hiÖu riªng cho s¶n phÈm cña m×nh, n©ng cao h×nh ¶nh doanh nghiÖp qua th­¬ng hiÖu hµng ho¸… XuÊt ph¸t tõ dù b¸o vÒ t×nh h×nh cung cÇu ë thÞ tr­êng EU, nhËn ®Þnh thÞ tr­êng EU trong thêi gian tíi vÉn lµ thÞ tr­êng chÝnh, thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cho xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam, song còng trªn xu h­íng t×nh h×nh c¹nh tranh cña thÞ tr­êng giÇy dÐp thÕ giíi lµ lu«n ®æi míi vÒ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, tæ chøc s¶n xuÊt, chÊt l­îng, s¸ng t¹o mÉu mèt gi¸ c¶…®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm thÝch øng phï hîp ®­a ra thËt nhanh ra thÞ tr­êng. C¨n cø vµo vai trß, vÞ trÝ vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh da giÇy trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu t¨ng tr­ëng cña ngµnh nãi chung vµ ®¹t ®­îc môc tiªu t¨ng tr­ëng trong xuÊt khÈu mÆt hµng giÇy dÐp sang thÞ tr­êng EU nãi riªng, ngoµi nh÷ng nç lùc cè g¾ng cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp, cña b¶n th©n ngµnh Da giÇy, rÊt cÇn cã sù quan t©m, gióp ®ì hç trî tõ phÝa Nhµ n­íc vµ c¸c Bé, Ban, Ngµnh liªn quan t¹o nªn mét hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi, h÷u hiÖu hç trî thóc ®Èy ngµnh vµ c¸c doanh nghiÖp cña ngµnh ph¸t triÓn . KÕt luËn Kho¸ luËn tèt nghiÖp “ C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu giÇy dÐp sang thÞ tr­êng EU ” nh»m ph©n tÝch thùc tr¹ng s¶n xuÊt, xuÊt khÈu, vµ t×nh h×nh thÞ tr­êng , nªu ra c¸c biÖn ph¸p th¸o gì khã kh¨n néi t¹i cña ngµnh, cña doanh nghiÖp vµ c¸ch tiÕp cËn xóc tiÝen xuÊt khÈu giÇy dÐp vµo thÞ tr­êng EU, thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh cña ngµnh. Tr­íc hÕt ngµnh sÏ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho hµng ho¸ cña m×nh b»ng c¸ch ®Çu t­ theo chiÒu s©u vµo s¶n xuÊt, nhËp khÈu trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. ¦u tiªn ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu s¶n xuÊt trong n­íc, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng s¸ng t¹o mÉu mèt. Cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o vµ ®·i ngé tho¶ ®¸ng víi nguån lao ®éng ®ang phôc vô cho ngµnh, n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o c«ng nh©n cã tay nghÒ, cñng cè n¨ng lùc chuyªn m«n cho c¸n bé qu¶n lý. Gi¶m tû lÖ xuÊt khÈu d­íi h×nh thøc gia c«ng vµ qua trung gian, t¨ng l­îng xuÊt khÈu trùc tiÕp b»ng c¸ch tÝch cùc tiÕp cËn hÖ th«ng ph©n phèi, hÖ thèng nhËp khÈu cña thÞ tr­êng EU, t¨ng c­êng tham gia héi chî triÓn l·m th­¬ng m¹i ë c¸c n­íc thµnh viªn… Bªn c¹nh nh÷ng nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp, cña ngµnh rÊt cÇn sù hç trî tõ phÝa nhµ n­íc nh­ t¹o dùng mét hµnh lang ph¸p lý, mét m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn. Víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giÇy dÐp, nh÷ng thay ®æi c¶i c¸ch cña nhµ n­íc vÒ hÖ thèng thuÕ, c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸ sÏ lµ mét thuËn lîi lín h¬n cho viÖc n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh. Ngoµi ra trªn tÇm vÜ m«, viÖc t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ, ký kÕt c¸c v¨n b¶n khung víi EU trªn quy m« liªn minh vµ víi tõng n­íc thµnh viªn, víi nh÷ng hiÖp héi theo ngµnh däc còng t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam th©m nhËp dÔ dµng h¬n vµo thÞ tr­êng ®µy tiÒm n¨ng nµy. Trong ph¹m vi mét bµi kho¸ luËn tèt nghiÖp, xin ®­îc nªu ra c¸c biÖn ph¸p nãi trªn. V× thêi gian nghiªn cøu cã h¹n nªn ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. Do ®ã rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn quý b¸u cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó hoµn thiÖn h¬n kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. ._.