Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng các trường trung học cơ sở ở huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình

Më ®Çu I. Lý do chän ®Ò tµi 1.1. Ngµy nay, thÕ giíi chóng ta ®ang cã sù biÕn chuyÓn nhanh chãng vµ s©u s¾c. Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - kü thuËt vµ c¸ch m¹ng c«ng nghÖ th«ng tin ®ang bïng næ, ®­a thÕ giíi sang thêi ®¹i hËu c«ng nghiÖp - thêi ®¹i cña th«ng tin vµ nÒn kinh tÕ tri thøc. Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ lµ mét xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña thêi ®¹i. Nguån lùc con ng­êi, ®Æc biÖt lµ “chÊt x¸m” ®ang lµ yÕu tè hµng ®Çu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi. Do ®ã, gi¸o dôc - ®µo t¹o lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù thµnh b¹i cña mçi quèc gia. B­íc sang thÕ kØ XXI, ViÖt Nam ®ang tõng b­íc héi nhËp víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. ThÕ vµ lùc cña chóng ta ®ang lín dÇn lªn. Chóng ta ®· tæ chøc thµnh c«ng nhiÒu héi nghÞ lín tiªu biÓu lµ héi nghÞ APEC - 2006, trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO; n¨m 2007, ViÖt Nam ®­îc bÇu lµ uû viªn kh«ng th­êng trùc cña Héi ®ång b¶o an Liªn hîp quèc nhiÖm k× 2008 - 2009... C¸c thµnh tùu ®ã më ra nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn cho ®Êt n­íc ®ång thêi ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc to lín cÇn ®­îc gi¶i quyÕt mµ mét trong nh÷ng th¸ch thøc c¬ b¶n lµ yÕu tè con ng­êi. X¸c ®Þnh ®­îc vÊn ®Ò nµy, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta rÊt coi träng c«ng t¸c gi¸o dôc - ®µo t¹o. §iÒu 35, HiÕn ph¸p n­íc CHXHCN ViÖt Nam n¨m 1992 ( söa ®æi bæ sung n¨m 2001) ®· ghi râ: “ Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu ”. NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung ­¬ng II khãa VIII ®· kh¼ng ®Þnh "Muèn tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa th¾ng lîi ph¶i ph¸t triÓn m¹nh gi¸o dôc - ®µo t¹o..." [7] §Ó gi¸o dôc - ®µo t¹o thùc hiÖn tèt vai trß cña m×nh trong bèi c¶nh míi th× chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ gi¸o dôc ph¶i ®­îc n©ng cao. Mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng t¹o nªn chÊt l­îng gi¸o dôc ®ã lµ c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc. Trong nhiÒu n¨m, c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, ®©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm cho thùc tr¹ng gi¸o dôc ViÖt Nam cßn nhiÒu yÕu kÐm. Do ®ã, nghÞ quyÕt §¹i héi X chØ râ: " N©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc toµn diÖn; ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc, c¬ chÕ qu¶n lý, néi dung, ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc, thùc hiÖn chuÈn ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x· héi ho¸, chÊn h­ng nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam”[8]. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn gi¸o dôc 2001 – 2010 còng nªu: “X©y dùng vµ thùc hiÖn chuÈn ho¸ ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc. §µo t¹o vµ båi d­ìng th­êng xuyªn ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc c¸c cÊp vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng qu¶n lý...”[5;19] Nh­ vËy c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®­îc quan t©m s©u s¾c trong c«ng cuéc chÊn h­ng nÒn gi¸o dôc hiÖn nay. 1.2. HiÖu tr­ëng tr­êng THCS lµ ng­êi thay mÆt Nhµ n­íc trùc tiÕp qu¶n lý mäi mÆt ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc cña nhµ tr­êng. ChÊt l­îng gi¸o dôc c¸c mÆt trong nhµ tr­êng phÇn lín phô thuéc vµo n¨ng lùc qu¶n lý cña ng­êi hiÖu tr­ëng. Trong c«ng t¸c qu¶n lý cña ng­êi hiÖu tr­ëng th× viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc lu«n ®­îc ®Æc biÖt coi träng vµ gi÷ vÞ trÝ hµng ®Çu. Trªn thùc tÕ, phÇn lín c¸c hiÖu tr­ëng THCS ®Òu ®­îc bæ nhiÖm lªn tõ nh÷ng gi¸o viªn d¹y giái, cã n¨ng lùc chuyªn m«n tèt nh­ng kh«ng ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ vµ ®ång bé c¸c lý luËn qu¶n lý gi¸o dôc. Hä th­êng ®iÒu hµnh nhµ tr­êng theo kinh nghiÖm ®óc rót tõ b¶n th©n, ®«i khi cßn phiÕn diÖn vµ chñ quan. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu, trang bÞ cho c¸c hiÖu tr­ëng THCS mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, ®Æc biÖt lµ qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc mét c¸ch khoa häc lµ viÖc lµm cÇn thiÕt ®Ó gióp cho hä ®iÒu hµnh nhµ tr­êng tèt h¬n, cã tÝnh bÒn v÷ng h¬n nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu gi¸o dôc cña cÊp häc trong ®iÒu kiÖn míi. 1.3. Th¸i B×nh lµ mét tØnh ®ång b»ng B¾c bé, cã phong trµo gi¸o dôc m¹nh, sù ph¸t triÓn gi¸o dôc bÒn v÷ng. HuyÖn Th¸i Thôy lµ mét huyÖn ven biÓn, cã diÖn tÝch vµ d©n sè lín nhÊt tØnh Th¸i B×nh, ®­îc thµnh lËp n¨m 1969 trªn c¬ së s¸p nhËp hai huyÖn Th¸i Ninh vµ Thôy Anh. Trong nh÷ng n¨m võa qua, gi¸o dôc Th¸i Thôy cã nhiÒu b­íc ®i v÷ng ch¾c, trë thµnh mét trong nh÷ng ®¬n vÞ dÉn ®Çu vÒ phong trµo gi¸o dôc tØnh Th¸i B×nh. Tuy nhiªn, thùc tr¹ng qu¶n lý gi¸o dôc vµ chÊt l­îng gi¸o dôc trªn ®Þa bµn, nhÊt lµ ë cÊp THCS vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. §Æc biÖt lµ sù chªnh lÖch chÊt l­îng vïng miÒn gi÷a khu B¾c vµ khu Nam cña huyÖn, ®iÓm chuÈn vµo THPT cña mét sè tr­êng thÊp h¬n nhiÒu so víi b×nh qu©n chung cña tØnh, chÊt l­îng d¹y häc m«n tiÕng Anh thÊp,... lµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i [20;11]. Bªn c¹nh ®ã, chÊt l­îng vµ phong trµo gi¸o dôc cña c¸c tr­êng THCS cßn thiÕu sù ®ång ®Òu mµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ do kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña hiÖu tr­ëng. §Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i ®ång thêi n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cÊp THCS cÇn cã mét c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc nghiªm tóc vÒ c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý cña hiÖu tr­ëng. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy, nh»m ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái cÊp thiÕt cña ®Þa ph­¬ng, chóng t«i chän nghiªn cøu ®Ò tµi : “ BiÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng c¸c tr­êng THCS ë huyÖn Th¸i Thôy, tØnh Th¸i B×nh”. II. môc ®Ých nghiªn cøu Trªn c¬ së nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng mét sè tr­êng THCS trªn ®Þa bµn, luËn v¨n ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc ë huyÖn Th¸i Thôy, tØnh Th¸i B×nh trong giai ®o¹n hiÖn nay. IiI. kh¸ch thÓ vµ ®èi t­îng nghiªn cøu 3.1. Kh¸ch thÓ nghiªn cøu Qu¸ tr×nh qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS trong giai ®o¹n hiÖn nay. 3.2. §èi t­îng nghiªn cøu C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS ë huyÖn Th¸i Thôy- tØnh Th¸i B×nh Iv. gi¶ thuyÕt khoa häc NÕu hiÖu tr­ëng c¸c tr­êng THCS huyÖn Th¸i Thôy, tØnh Th¸i B×nh cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc khoa häc vµ phï hîp víi thùc tÕ ®Þa ph­¬ng th× chÊt l­îng gi¸o dôc ë c¸c tr­êng THCS huyÖn Th¸i Thôy tØnh Th¸i B×nh sÏ ®­îc n©ng lªn. v. nhiÖm vô nghiªn cøu 5.1. Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vÒ c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS. 5.2. X¸c ®Þnh thùc tr¹ng qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng c¸c tr­êng THCS ë huyÖn Th¸i Thôy, tØnh Th¸i B×nh 5.4. §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS ë huyÖn Th¸i Thôy, tØnh Th¸i B×nh nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. vi. ph¹m vi nghiªn cøu 6.1 Giíi h¹n vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu Trong khu«n khæ luËn v¨n, chóng t«i chØ tËp trung nghiªn cøu c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng mét sè tr­êng THCS thuéc huyÖn Th¸i Thôy, Th¸i B×nh nh»m n©ng cao chÊt l­îng d¹y häc. 6.2 Giíi h¹n vÒ ®Þa bµn nghiªn cøu §Ò tµi ®­îc triÓn khai t¹i 12 tr­êng THCS trªn ®Þa bµn huyÖn Th¸i Thôy, tØnh Th¸i B×nh, bao gåm c¸c tr­êng THCS: Thôy Phong, Thôy V¨n, Thôy Tr×nh, ThÞ trÊn Diªm §iÒn, Thôy H¶i, Thôy Xu©n, Th¸i §«, Th¸i Hoµ, Th¸i Xuyªn, Th¸i H­ng, Th¸i ThÞnh, Th¸i Thuû. §èi t­îng kh¶o s¸t lµ : + C¸c l·nh ®¹o vµ chuyªn viªn phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o Th¸i Thôy. + §éi ngò c¸c hiÖu tr­ëng cña 12 tr­êng THCS ®· nªu. + §éi ngò gi¸o viªn cña 12 tr­êng THCS ®· nªu. vii. ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 7.1 Nhãm ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn Sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nh­ ph©n tÝch, tæng hîp, hÖ thèng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸ ®Ó x©y dùng c¸c kh¸i niÖm c«ng cô vµ khung lý thuyÕt cña ®Ò tµi. 7.2 Nhãm ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc tiÔn 7.2.1 Ph­¬ng ph¸p quan s¸t: Quan s¸t c¸ch thøc qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng t¹i c¸c tr­êng THCS triÓn khai ®Ò tµi ë huyÖn Th¸i Thôy. 7.2.2 Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra b»ng phiÕu hái: Sö dông phiÕu hái ®Ó ®iÒu tra c¸c ®èi t­îng kh¶o s¸t nh­ l·nh ®¹o, chuyªn viªn Phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o Th¸i Thôy, hiÖu tr­ëng, tæ tr­ëng chuyªn m«n, gi¸o viªn c¸c tr­êng triÓn khai ®Ò tµi. 7.2.3 Ph­¬ng ph¸p to¹ ®µm ( trß chuyÖn, pháng vÊn) Thu thËp th«ng tin qua viÖc trß chuyÖn, trao ®æi trùc tiÕp víi c¸c ®èi t­îng kh¶o s¸t ®Ó thu thËp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi. 7.2.4 Ph­¬ng ph¸p chuyªn gia: LÊy ý kiÕn, nhËn xÐt cña chuyªn gia nh­ c¸c nhµ gi¸o ­u tó, tr­ëng phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o, phã tr­ëng phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o, c¸c nhµ gi¸o nhiÒu kinh nghiÖm, ... 7.2.5 Ph­¬ng ph¸p tæng kÕt kinh nghiÖm: Tæng kÕt kinh nghiÖm trong qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña mét sè hiÖu tr­ëng c¸c tr­êng THCS ë Th¸i Thôy trong thêi gian võa qua. 7.3. Ph­¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc Ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông nh»m thèng kª, ph©n tÝch, xö lý c¸c sè liÖu thu ®­îc tõ c¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra ®Ó rót ra kÕt luËn. viiI. nh÷ng ®ãng gãp míi cña luËn v¨n + X¸c ®Þnh thùc tr¹ng viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS ë Th¸i Thôy ( HiÖn t¹i ch­a cã c«ng tr×nh nghiªn cøu nµo vÒ vÊn ®Ò nµy ë huyÖn Th¸i Thôy). + §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng phï hîp víi yªu cÇu n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc vµ ®Æc ®iÓm t×nh h×nh ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ®Þa ph­¬ng. ch­¬ng I c¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS 1.1 Mét sè nÐt vÒ lÞch sö vÊn ®Ò nghiªn cøu Ho¹t ®éng d¹y häc xuÊt hiÖn trong lÞch sö nh©n lo¹i tõ rÊt sím, cïng víi sù xuÊt hiÖn cña loµi ng­êi. Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña x· héi, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, con ng­êi ®· lu«n lu«n nhËn thøc thÕ giíi xung quanh, häc hái, tÝch luü kinh nghiÖm sèng, kinh nghiÖm lao ®éng vµ kinh nghiÖm chinh phôc thiªn nhiªn, ®ång thêi víi nã lµ qu¸ tr×nh truyÒn ®¹t kinh nghiÖm cña líp ng­êi ®i tr­íc cho c¸c thÕ hÖ sau. Qu¸ tr×nh d¹y häc h×nh thµnh tõ ®ã, ®i tõ v« thøc ®Õn cã ý thøc, tõ nh÷ng h×nh thøc ®¬n gi¶n, s¬ khai ®Õn nh÷ng ph­¬ng thøc d¹y häc hiÖn ®¹i ngµy nay. Tõ mét hiÖn t­îng tù ph¸t diÔn ra ®¬n gi¶n theo lèi quan s¸t - b¾t ch­íc, dÇn dÇn d¹y häc trë thµnh mét ho¹t ®éng cã ý thøc. Con ng­êi ®· biÕt x¸c ®Þnh môc ®Ých, hoµn thiÖn néi dung vµ t×m ra c¸c ph­¬ng ph¸p ®Ó tæ chøc qu¸ tr×nh nµy mét c¸ch hiÖu qu¶. Tiªu biÓu cho nÒn gi¸o dôc cæ ®¹i ph­¬ng §«ng lµ Khæng Tö (551 – 479 Tr.CN), «ng lµ nhµ t­ t­ëng vÜ ®¹i, nhµ gi¸o dôc næi tiÕng cña Trung Hoa cæ ®¹i. ¤ng vµ c¸c triÕt gia næi tiÕng kh¸c nh­ Qu¶n Träng (730 - 645 Tr.CN); M¹nh Tö (372 – 289 Tr.CN),... ®· cã ®ãng gãp quý b¸u vµo kho tµng lý luËn gi¸o dôc cña nh©n lo¹i. ë ph­¬ng T©y, c¸c nhµ triÕt häc lín nh­ Socrate (469 -Tr.CN), Platon (427 - 348Tr.CN), Aristote (348 - 322 Tr.CN) ®Òu ®· cã nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ gi¸o dôc. §Õn thÕ kû XVII, nhµ s­ ph¹m lçi l¹c J.A. Comenxki (1592 - 1670) - «ng tæ cña nÒn s­ ph¹m cËn ®¹i - ®· ®Æt nÒn mãng cho sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña lý luËn d¹y häc míi. ¤ng lµ ng­êi ®Çu tiªn trong lÞch sö ®· nªu ra c¸c nguyªn t¾c trong d¹y häc mµ ngµy nay hÇu nh­ chóng vÉn cßn nguyªn ý nghÜa. Nh÷ng t­ t­ëng lín vÒ lý luËn d¹y häc cña «ng ®­îc tr×nh bµy trong t¸c phÈm næi tiÕng : “Lý luËn d¹y häc vÜ ®¹i” viÕt n¨m 1632. Nh­ vËy, trong lÞch sö cña m×nh, gi¸o dôc ®· dÇn dÇn trë thµnh mét bé m«n khoa häc, cã ®ãng gãp chung vµo kho tµng c¸c khoa häc cña loµi ng­êi, ®Æc biÖt h¬n gi¸o dôc chÝnh lµ thµnh tè quyÕt ®Þnh trong viÖc tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña lÞch sö x· héi loµi ng­êi. Ngµy nay, nh­ ta ®· biÕt, gi¸o dôc ®ang ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña mçi quèc gia vµ toµn thÕ giíi. ë ViÖt Nam, trong thêi gian võa qua, víi môc ®Ých ®æi míi nÒn gi¸o dôc nh»m theo kÞp víi nh÷ng ph¸t triÓn cña thêi ®¹i, c¸c nhµ khoa häc gi¸o dôc, c¸c nhµ qu¶n lý gi¸o dôc lu«n quan t©m nghiªn cøu t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ nh»m thùc hiÖn thµnh c«ng môc tiªu gi¸o dôc. Từ những năm 70 của thế kỷ trước, GS Hà Thế Ngữ, GS Nguyễn Ngọc Quang, nhà sư phạm Hà Sĩ Hồ,…đã tiên phong khai phá các công trình nghiên cứu có hệ thống về quản lý giáo dục, quản lý trường học, quản lý hoạt động dạy học đặt trong hoàn cảnh thực tế Việt Nam, bước đầu đặt nền tảng xây dựng triết lý quản lý giáo dục, xây dựng lý luận quản lý hoạt động dạy học trong thực tiễn Việt Nam. Từ thập kỷ 90 của thế kỷ XX đến nay đã phát triển nhiều những công trình nghiên cứu các vấn đề về quản lý giáo dục. Trong phạm vi quản lý hoạt động dạy học, có thể kể đến các công trình nghiên cứu của các tác giả Phạm Minh Hạc, Nguyễn Minh Đạo, Nguyễn Văn Lê, Đặng Quốc Bảo, Trần Kiểm, Phạm Khắc Chương,… Ở các công trình này, các tác giả đã nêu lên những nguyên tắc chung của việc quản lý hoạt động dạy học, từ đó chỉ ra các biện pháp quản lý vận dụng trong quản lý giáo dục, quản lý trường học. Các tác giả đã khẳng định việc quản lý hoạt động dạy học là nhiệm vụ trung tâm của hiệu trưởng trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo. Cùng với sự phát triển của Khoa học giáo dục nói chung và Khoa học quản lý giáo dục nói riêng, chuyên ngành Quản lý giáo dục được hình thành ở bậc đại học và sau đại học ở Việt Nam vào những năm cuối thế kỷ XX. Cùng với việc Trường Cán bộ quản lý giáo dục trung ương được nâng cấp thành Học viện Quản lý giáo dục, trường Đại học sư phạm Hà Nội đã thành lập Khoa Quản lý giáo dục từ năm 2005. Từ thời điểm ấy, bắt đầu xuất hiện ngày càng nhiều các luận văn thạc sĩ nghiên cứu về đề tài quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng trường THCS. Rất nhiều học viên đã chọn đề tài nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng trường THCS để viết luận văn thạc sỹ, một số đề tài tiêu biểu như sau: * “Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng trường THCS trên địa bàn thành phố Huế” của tác giả Lê Mạnh Dũng (2001). * “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng các trường THCS thực hiện chương trình sách giáo khoa mới tại huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh” của tác giả Nguyễn Kim Phụng (2005). * “Mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña HiÖu tr­ëng tr­êng THCS thùc hiÖn ®æi míi ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa ë huyÖn VÜnh B¶o thµnh phè H¶i Phßng” của tác giả Phạm Xuân Hưng ( 2006) * “Các biện pháp quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường THCS quận Phú Nhuận TP HCM trong điều kiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông” của tác giả Trương Thị Mỹ Lai ( 2006) * “BiÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS quËn Ng« QuyÒn thµnh phè H¶i Phßng” cña t¸c gi¶ Mai §øc H­ng ( 2006) C¸c luËn v¨n nµy ®· tËp trung nghiªn cøu thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS ë ®Þa ph­¬ng m×nh, trong ®ã mét sè luËn v¨n ®· chó ý ®Õn qu¸ tr×nh thay s¸ch, ®æi míi néi dung ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng. Tuy nhiªn trªn ®Þa bµn tØnh Th¸i B×nh nãi chung vµ huyÖn Th¸i Thôy nãi riªng, ®Õn nay ch­a cã mét c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc nµo quy m« vÒ c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS. Chóng t«i hy väng r»ng ®Ò tµi cña m×nh sÏ ®ãng gãp mét phÇn tÝch cùc cho c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc - mét c«ng t¸c träng t©m cña ng­êi hiÖu tr­ëng tr­êng THCS - trªn ®Þa bµn huyÖn Th¸i Thôy, tØnh Th¸i B×nh, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc, nh»m ®æi míi vµ chÊn h­ng nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam trong bèi c¶nh ngµnh Gi¸o dôc c¶ n­íc ®ang quyÕt t©m thùc hiÖn cuéc vËn ®éng “Hai kh«ng” víi 4 néi dung. 1.2 C¸c kh¸i niÖm c«ng cô 1.2.1 Kh¸i niÖm qu¶n lý 1.2.1.1 Qu¶n lý Qu¶n lý lµ mét hiÖn t­îng xuÊt hiÖn rÊt sím trong lÞch sö, là mét ph¹m trï tån t¹i kh¸ch quan ®­îc ra ®êi xuÊt ph¸t tõ b¶n th©n nhu cÇu cña mäi x· héi, mäi quèc gia, mäi thêi ®¹i. Qu¶n lý lµ mét chøc n¨ng lao ®éng x· héi b¾t nguån tõ tÝnh chÊt x· héi cña lao ®éng. Theo nghÜa réng, qu¶n lý lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých cña con ng­êi. VÒ c¬ b¶n, mäi ng­êi ®Òu cho r»ng: “ Qu¶n lý chÝnh lµ c¸c ho¹t ®éng do mét hoÆc nhiÒu ng­êi ®iÒu phèi hµnh ®éng cña nh÷ng ng­êi kh¸c nh»m thu ®­îc kÕt qu¶ mong muèn” [12 ; 11]. Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt 1992 (Hoµng Phª chñ biªn) ®Þnh nghÜa: Qu¶n lÝ cv qu¶n lý: 1. Tr«ng coi vµ gi÷ g×n theo nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh. 2. Tæ chøc vµ ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng theo nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh[ 27; 789]. Theo Tõ ®iÓn Gi¸o dôc häc th× kh¸i niÖm qu¶n lý ®­îc hiÓu nh­ sau: “Qu¶n lý, ho¹t ®éng hay t¸c ®éng cã ®Þnh h­íng cã chñ ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý (ng­êi qu¶n lý) ®Õn kh¸ch thÓ qu¶n lý (ng­êi bÞ qu¶n lý) trong mét tæ chøc nh»m lµm cho tæ chøc ph¸t triÓn vµ ®¹t ®­îc môc ®Ých cña tæ chøc. C¸c h×nh thøc chøc n¨ng qu¶n lý bao gåm chñ yÕu: KÕ ho¹ch ho¸, tæ chøc, chØ ®¹o hoÆc l·nh ®¹o vµ kiÓm tra, gi¸o dôc lµ tæ chøc ho¹t ®éng phøc t¹p, do ®ã cÇn ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ” Dùa trªn nh÷ng c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau, ng­êi ta ®­a ra nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ qu¶n lý: - Qu¶n lý lµ nh÷ng t¸c ®éng cã ®Þnh h­íng, cã kÕ ho¹ch cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn ®èi t­îng bÞ qu¶n lý trong tæ chøc ®Ó vËn hµnh tæ chøc, nh»m ®¹t môc ®Ých nhÊt ®Þnh[ 26; 130]. - Qu¶n lý lµ chøc n¨ng cña nh÷ng hÖ thèng cã tæ chøc víi b¶n chÊt kh¸c nhau, nã b¶o toµn cÊu tróc x¸c ®Þnh cña chóng, duy tr× chÕ ®é ho¹t ®éng, thùc hiÖn nh÷ng ch­¬ng tr×nh, môc ®Ých ho¹t ®éng [ 15;5]. - Qu¶n lý lµ nh÷ng t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý trong viÖc huy ®éng, ph¸t huy, kÕt hîp, sö dông, ®iÒu chØnh, ®iÒu phèi c¸c nguån lùc (nh©n lùc, vËt lùc, tµi lùc) trong vµ ngoµi tæ chøc (chñ yÕu lµ néi lùc) mét c¸ch tèi ­u nh»m ®¹t môc ®Ých cña tæ chøc víi hiÖu qu¶ cao nhÊt [ 23;15]. - Qu¶n lý mét hÖ thèng x· héi lµ t¸c ®éng cã môc ®Ých ®Õn tËp thÓ ng­êi – thµnh viªn cña hÖ – nh»m lµm cho hÖ vËn hµnh thuËn lîi vµ ®¹t ®Õn môc ®Ých dù kiÕn [23;15]. - Qu¶n lý lµ t¸c ®éng cã môc ®Ých ®Õn tËp thÓ nh÷ng con ng­êi ®Ó tæ chøc vµ phèi hîp ho¹t ®éng cña hä trong qu¸ tr×nh lao ®éng [ 14; 15]. - Qu¶n lý lµ ho¹t ®éng thiÕt yÕu nh»m ®¶m b¶o phèi hîp nh÷ng nç lùc c¸ nh©n ®Ó ®¹t môc ®Ých cña nhãm. Môc tiªu cña mäi nhµ qu¶n lý lµ nh»m h×nh thµnh mét m«i tr­êng mµ trong ®ã con ng­êi cã thÓ ®¹t ®­îc c¸c môc ®Ých cña nhãm víi thêi gian, tiÒn b¹c vµ sù bÊt m·n c¸ nh©n Ýt nhÊt” (Harold Koontz-1993) [18; 5]. Nh÷ng ®Þnh nghÜa này tuy kh¸c nhau vÒ c¸ch diÔn ®¹t, vÒ gãc ®é tiÕp cËn nh­ng ®Òu thèng nhÊt ë nh÷ng dÊu hiÖu b¶n chÊt cña ho¹t ®éng qu¶n lý. Do ®ã, mét c¸ch kh¸i qu¸t cã thÓ ®Þnh nghÜa: Qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng cã tæ chøc, cã h­íng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý tíi ®èi t­îng qu¶n lý nh»m ®¹t môc tiªu ®· ®Ò ra [ 28; 3]. Tõ c¸c ®Þnh nghÜa nh­ trªn vÒ qu¶n lý, ta cã thÓ thÊy chóng cã nh÷ng dÊu hiÖu chung nh­ sau: - Qu¶n lý bao giê còng lµ mét t¸c ®éng cã h­íng ®Ých, cã môc tiªu x¸c ®Þnh. - Qu¶n lý thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a hai bé phËn (hay ph©n hÖ), ®ã lµ chñ thÓ qu¶n lý (lµ c¸ nh©n hoÆc tæ chøc lµm nhiÖm vô qu¶n lý) vµ ®èi t­îng qu¶n lý (lµ bé phËn chÞu sù qu¶n lý) - Ho¹t ®éng qu¶n lý ®­îc tiÕn hµnh trong mét tæ chøc hay mét nhãm x· héi. - Qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng mang tÝnh chñ quan nh­ng ph¶i phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan. Tãm l¹i, qua c¸c kh¸i niÖm trªn ta cã thÓ hiÓu r»ng: Chñ thÓ qu¶n lý lu«n lµ con ng­êi hoÆc tæ chøc do con ng­êi lËp nªn cã c¬ cÊu tæ chøc phô thuéc vµo quy m«, ®é phøc t¹p cña kh¸ch thÓ qu¶n lý, cã nhiÖm vô sö dông c¸c c«ng cô qu¶n lý, ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý nh»m ®¹t ®Õn môc tiªu qu¶n lý. Kh¸ch thÓ qu¶n lý lµ ®èi t­îng chÞu sù t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý bao gåm nh÷ng con ng­êi, nh÷ng vËt thÓ hoÆc mét tæ chøc, mét hÖ thèng x· héi hoµn chØnh gåm nhiÒu yÕu tè liªn kÕt h÷u c¬ theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh, tån t¹i trong thêi gian, kh«ng gian cô thÓ. Trong ®ã con ng­êi lµ yÕu tè quan träng nhÊt trong kh¸ch thÓ qu¶n lý. HÖ thèng qu¶n lý bao gåm cã 2 ph©n hÖ: Chñ thÓ qu¶n lý vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý. T¸c ®éng cña qu¶n lý th­êng mang tÝnh chÊt tæng hîp bao gåm nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau. Thùc chÊt cña ho¹t ®éng qu¶n lý lµ viÖc xö lý tèt mèi quan hÖ gi÷a chñ thÓ qu¶n lý vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý. B¶n chÊt cña ho¹t ®éng qu¶n lý lµ t¹o ra sù æn ®Þnh vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña tæ chøc ®Õn mét tr¹ng th¸i míi ®¹t chÊt l­îng cao h¬n. Môc tiªu cuèi cïng cña qu¶n lý lµ chÊt l­îng s¶n phÈm v× lîi Ých phôc vô con ng­êi. 1.2.1.2 Qu¶n lý gi¸o dôc Nh­ ta ®· biÕt, gi¸o dôc lµ hiÖn t­îng tÊt yÕu kh¸ch quan xuÊt hiÖn vµ tån t¹i l©u dµi cïng víi x· héi loµi ng­êi. Gi¸o dôc xuÊt hiÖn nh»m thùc hiÖn c¬ chÕ truyÒn kinh nghiÖm lÞch sö – x· héi cña loµi ng­êi, cña thÕ hÖ ®i tr­íc cho thÕ hÖ sau vµ ®Ó thÕ hÖ sau cã tr¸ch nhiÖm kÕ thõa, ph¸t triÓn nã mét c¸ch s¸ng t¹o lµm cho x· héi vµ con ng­êi ph¸t triÓn kh«ng ngõng. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých ®ã, qu¶n lý gi¸o dôc ®­îc coi lµ nh©n tè tæ chøc, lu«n tån t¹i vµ song hµnh víi qu¸ tr×nh gi¸o dôc. XÐt trªn quan ®iÓm hÖ thèng th× qu¶n lý gi¸o dôc lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn hÖ thèng qu¶n lý x· héi. Do ®ã, còng nh­ qu¶n lý x· héi nãi chung, qu¶n lý gi¸o dôc lµ ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ng­êi nh»m theo ®uæi nh÷ng môc ®Ých cña m×nh. Qu¶n lý gi¸o dôc còng sö dông nh÷ng thµnh tùu cña Khoa häc qu¶n lý nãi chung vµo lÜnh vùc cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã, do gi¸o dôc lµ mét hiÖn t­îng x· héi ®Æc biÖt, nªn qu¶n lý gi¸o dôc còng cã chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ néi hµm kh¸i niÖm riªng. Qu¶n lý gi¸o dôc theo nghÜa réng lµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc trong x· héi. Qu¸ tr×nh ®ã bao gåm c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc vµ cã tÝnh gi¸o dôc cña bé m¸y nhµ n­íc, cña c¸c tæ chøc x· héi, cña hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n. Theo t¸c gi¶ §Æng Quèc B¶o: “ Qu¶n lý gi¸o dôc theo nghÜa tæng qu¸t lµ ho¹t ®éng ®iÒu hµnh, phèi hîp cña c¸c lùc l­îng x· héi nh»m thóc ®Èy m¹nh mÏ c«ng t¸c ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ theo yªu cÇu ph¸t triÓn x· héi” [9;31] Theo t¸c gi¶ TrÇn KiÓm, kh¸i niÖm qu¶n lý gi¸o dôc ë tÇm vÜ m« ®­îc hiÓu nh­ sau: - Qu¶n lý gi¸o dôc ®­îc hiÓu lµ nh÷ng t¸c ®éng tù gi¸c (cã ý thøc, cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch, cã hÖ thèng, hîp quy luËt) cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn tÊt c¶ c¸c m¾t xÝch cña hÖ thèng (tõ cÊp cao nhÊt ®Õn c¸c c¬ së gi¸o dôc lµ nhµ tr­êng) nh»m thùc hiÖn cã chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc, ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ mµ x· héi ®Æt ra cho ngµnh Gi¸o dôc. - Qu¶n lý gi¸o dôc lµ sù t¸c ®éng liªn tôc, cã tæ chøc, cã h­íng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý lªn hÖ thèng gi¸o dôc nh»m t¹o ra tÝnh tråi cña hÖ thèng; sö dông mét c¸ch tèi ­u c¸c tiÒm n¨ng, c¸c c¬ héi cña hÖ thèng nh»m ®­a hÖ thèng ®Õn môc tiªu mét c¸ch tèt nhÊt trong ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o sù c©n b»ng víi m«i tr­êng lu«n lu«n biÕn ®éng. - Qu¶n lý gi¸o dôc lµ ho¹t ®éng tù gi¸c cña chñ thÓ qu¶n lý nh»m huy ®éng, tæ chøc, ®iÒu phèi, ®iÒu chØnh, gi¸m s¸t,... mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc gi¸o dôc (nh©n lùc, vËt lùc, tµi lùc) phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi [ 21; 36-37]. HiÓu theo nghÜa hÑp, qu¶n lý gi¸o dôc lµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ®µo t¹o diÔn ra trong c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh (x·, ph­êng, quËn, huyÖn,..), c¸c c¬ së gi¸o dôc nh­ nhµ tr­êng. T¸c gi¶ TrÇn KiÓm cho r»ng, ë tÇm vi m« : “ Qu¶n lý gi¸o dôc ®­îc hiÓu lµ hÖ thèng nh÷ng t¸c ®éng tù gi¸c (cã ý thøc, cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch, cã hÖ thèng, hîp quy luËt) cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn tËp thÓ gi¸o viªn, c«ng nh©n viªn, tËp thÓ häc sinh, cha mÑ häc sinh vµ c¸c lùc l­îng x· héi trong vµ ngoµi nhµ tr­êng nh»m thùc hiÖn cã chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ môc tiªu gi¸o dôc cña nhµ tr­êng. Còng cã thÓ ®Þnh nghÜa qu¶n lý gi¸o dôc thùc chÊt lµ nh÷ng t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý vµo qu¸ tr×nh gi¸o dôc (®­îc tiÕn hµnh bëi tËp thÓ gi¸o viªn vµ häc sinh víi sù hç trî ®¾c lùc cña c¸c lùc l­îng x· héi) nh»m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch häc sinh theo môc tiªu ®µo t¹o cña nhµ tr­êng” [21;38]. Tõ nh÷ng ®Þnh nghÜa trªn, cã thÓ diÔn ®¹t mét c¸ch kh¸i qu¸t nh­ sau: Qu¶n lý gi¸o dôc lµ nh÷ng t¸c ®éng cã hÖ thèng, cã kÕ ho¹ch, cã ý thøc vµ cã mô ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn ®èi t­îng qu¶n lý mµ chñ yÕu nhÊt lµ qu¸ tr×nh gi¸o dôc diÔn ra ë c¸c c¬ së gi¸o dôc. HiÖn nay, qu¶n lý gi¸o dôc ®ang lµ mét yÕu tè c¬ b¶n, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh trong sù nghiÖp ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ®Êt n­íc. 1.2.1.3 Qu¶n lý tr­êng häc Tr­êng häc lµ mét thiÕt chÕ chuyªn biÖt cña x· héi, n¬i tæ chøc, thùc hiÖn, qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc. Qu¸ tr×nh nµy ®­îc thùc hiÖn bëi hai chñ thÓ: ng­êi ®­îc gi¸o dôc (ng­êi häc) vµ ng­êi gi¸o dôc (ng­êi d¹y). Trong qu¸ tr×nh gi¸o dôc, ho¹t ®éng cña ng­êi häc (ho¹t ®éng häc theo nghÜa réng) vµ ho¹t ®éng cña ng­êi d¹y (ho¹t ®éng d¹y theo nghÜa réng) lu«n lu«n g¾n bã, t­¬ng t¸c, hç trî nhau, tùa vµo nhau ®Ó thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc theo yªu cÇu cña x· héi. Tr­êng häc lµ tÕ bµo, lµ ®¬n vÞ cÊu tróc c¬ b¶n cña hÖ thèng Gi¸o dôc quèc d©n. LuËt Gi¸o dôc 2005 ®iÒu 48 quy ®Þnh : “ Nhµ tr­êng trong hÖ thèng Gi¸o dôc quèc d©n thuéc mäi lo¹i h×nh ®Òu ®­îc thµnh lËp theo quy ho¹ch, kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc nh»m ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tr­êng c«ng lËp gi÷ vai trß nßng cèt trong hÖ thèng Gi¸o dôc quèc d©n”[13;22] Mét ®Þnh nghÜa kh¸c : “ Nhµ tr­êng lµ mét céng ®ång häc tËp hay mét tæ chøc häc tËp, kh«ng chØ ®èi víi häc sinh mµ ®èi víi c¶ gi¸o viªn vµ c¸c nhµ qu¶n lý (Pam Robbins, Harvey B. Alvy)” [24; 4] V× vËy qu¶n lý tr­êng häc cã thÓ xem ®ång nghÜa víi qu¶n lý gi¸o dôc ë tÇm vi m«. §©y lµ nh÷ng t¸c ®éng qu¶n lý diÔn ra trong ph¹m vi nhµ tr­êng [21;38]. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn cho ta thÊy, qu¶n lý nhµ tr­êng lµ mét néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc. Qu¶n lý nhµ tr­êng chÝnh lµ qu¶n lý tËp thÓ gi¸o viªn, häc sinh; qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc, d¹y häc; qu¶n lý c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ tr­êng häc; qu¶n lý tµi chÝnh vµ c¸c nguån lùc tr­êng häc, mèi quan hÖ gi÷a nhµ tr­êng vµ céng ®ång x· héi. Ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ tr­êng do chñ thÓ qu¶n lý nhµ tr­êng thùc hiÖn mµ ng­êi ®øng ®Çu lµ hiÖu tr­ëng. Nh­ng do nhiÖm vô c¬ b¶n träng t©m cña nhµ tr­êng lµ d¹y häc, gi¸o dôc nªn tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh qu¶n lý ®Òu phôc vô cho qu¶n lý d¹y häc ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt. Nh­ vËy qu¶n lý tr­êng häc lµ ®­a nhµ tr­êng tõ tr¹ng th¸i ®ang cã tiÕn lªn mét tr¹ng th¸i ph¸t triÓn míi b»ng ph­¬ng thøc x©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c nguån lùc phôc vô cho viÖc t¨ng c­êng chÊt l­îng gi¸o dôc. Theo t¸c gi¶ NguyÔn Ngäc Quang: “ Qu¶n lý nhµ tr­êng lµ qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y vµ häc, tøc lµ ®­a ho¹t ®éng ®ã tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c ®Ó dÇn dÇn tiÕn tíi môc tiªu gi¸o dôc” [17; 11 ]. Nh­ vËy, cã thÓ kh¸i qu¸t r»ng: Qu¶n lý tr­êng häc lµ hÖ thèng nh÷ng t¸c ®éng cã ®Þnh h­íng, cã kÕ ho¹ch, cã tæ chøc cña chñ thÓ qu¶n lý (ë ®©y lµ hiÖu tr­ëng) lªn c¸c ®èi t­îng qu¶n lý (gi¸o viªn, häc sinh, qu¸ tr×nh d¹y häc, gi¸o dôc, c¬ së vËt chÊt vµ c¸c mèi quan hÖ, c¸c nguån lùc kh¸c,...) nh»m thùc hiÖn cã chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ môc tiªu gi¸o dôc cña nhµ tr­êng. Trong qu¶n lý tr­êng häc, qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc lµ néi dung träng t©m, c¬ b¶n nhÊt. Mäi ho¹t ®éng kh¸c ®Òu nh»m phôc vô tèt nhÊt cho ho¹t ®éng d¹y häc vµ ®¶m b¶o chÊt l­îng d¹y häc. 1.2.2 Ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng d¹y häc lµ ho¹t ®éng träng t©m nhÊt, c¬ b¶n nhÊt cña nhµ tr­êng. Trong mçi nhµ tr­êng, cã nhiÒu néi dung ho¹t ®éng nh­ng chung quy l¹i tÊt c¶ ®Òu phôc vô cho ho¹t ®éng ®éng d¹y häc. TiÕp cËn trªn quan ®iÓm hÖ thèng th× d¹y häc lµ mét qu¸ tr×nh vµ : ‘‘Qu¸ tr×nh d¹y häc lµ sù thèng nhÊt biÖn chøng cña hai thµnh tè c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh d¹y häc – ho¹t ®éng d¹y vµ ho¹t ®éng häc’’ [11 ; 134]. Th«ng qua ho¹t ®éng d¹y häc, nhµ tr­êng cung cÊp cho häc sinh hÖ thèng kiÕn thøc phæ th«ng c¬ b¶n, hiÖn ®¹i, h×nh thµnh c¬ së thÕ giíi quan khoa häc, ph¸t triÓn trÝ tuÖ, n¨ng lùc t­ duy vµ h×nh thµnh hÖ thèng kÜ n¨ng, kÜ x¶o t­¬ng øng. Tõ ®ã nh»m n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn phæ th«ng, hoµn thiÖn nh©n c¸ch, h×nh thµnh th¸i ®é, lèi sèng v¨n ho¸. Môc tiªu cuèi cïng cña qu¸ tr×nh d¹y häc lµ lµm cho häc sinh trë thµnh nh÷ng con ng­êi cã ®Çy ®ñ kiÕn thøc, cã n¨ng lùc thùc tiÔn, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong c«ng viÖc. Tãm l¹i, d¹y häc chÝnh lµ con ®­êng c¬ b¶n nhÊt ®Ó ®¹t ®Õn môc ®Ých gi¸o dôc tæng thÓ. Qu¸ tr×nh d¹y häc bao gåm c¸c thµnh tè sau: * Môc tiªu d¹y häc: ThÓ hiÖn ë yªu cÇu cña x· héi ®èi víi nhµ tr­êng. Th­êng th× ®ã lµ yªu cÇu vÒ hÖ thèng kiÕn thøc, kÜ n¨ng, th¸i ®é cÇn thiÕt mµ häc sinh cã ®­îc trong qu¸ tr×nh d¹y häc. * Néi dung d¹y häc: Lµ hÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n, toµn diÖn ®­îc thÓ hiÖn ë néi dung ch­¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch d¹y häc * Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Lµ c¸ch thøc ho¹t ®éng phèi hîp thèng nhÊt cña gi¸o viªn vµ häc sinh trong qu¸ tr×nh d¹y häc. *Ph­¬ng tiÖn d¹y häc: C¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ, ®å dïng d¹y häc phôc vô cho qu¸ tr×nh d¹y häc * H×nh thøc tæ chøc d¹y häc. * Gi¸o viªn; * Häc sinh; * KÕt qu¶ d¹y häc. C¸c thµnh tè nµy cã mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau chÆt chÏ vµ cã mèi liªn hÖ víi m«i tr­êng theo m« h×nh sau: Môc tiªu d¹y häc M«i tr­êng Tù nhiªn M«i tr­êng x· héi Gi¸o viªn Häc sinh ND TC PT PP KiÓm tra, ®¸nh gi¸ KÕt qu¶ Nh­ vËy tõ s¬ ®å trªn ta thÊy r»ng c¸c thµnh tè cña ho¹t ®éng d¹y häc cã mèi liªn hÖ víi nhau rÊt chÆt chÏ, cã sù t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau trong sù t­¬ng t¸c víi m«i tr­êng tù nhiªn, x· héi. VÒ b¶n chÊt, ho¹t ®éng d¹y häc lµ hai ho¹t ®éng phèi hîp vµ t¸c ®éng víi nhau, nÕu thiÕu mét trong hai ho¹t ®éng ®ã th× qu¸ tr×nh d¹y häc kh«ng thÓ diÔn ra. Chóng lµ hai ho¹t ®éng thèng nhÊt biÖn chøng víi nhau, t¹o ra mét ho¹t ®éng chung. Sù céng h­ëng cña hai ho¹t ®éng nµy sÏ t¹o ra hiÖu qu¶ cho qu¸ tr×nh d¹y häc. Ho¹t ®éng d¹y cña gi¸o viªn lµ ho¹t ®éng l·nh ®¹o, tæ chøc ®iÒu kiÓn ho¹t ®éng nhËn thøc häc tËp cña häc sinh, gióp häc sinh t×m tßi, kh¸m ph¸ tri thøc qua ®ã thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chøc n¨ng häc cña b¶n th©n. Ho¹t ®éng häc cña häc sinh lµ ho¹t ®éng tù gi¸c, tÝch cùc, chñ ®éng, tù tæ chøc, tù ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng nhËn thøc, häc tËp cña m×nh nh»m thu nhËn, xö lý, biÕn ®æi th«ng tin bªn ngoµi thµnh tri thøc cña b¶n th©n. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, ta cã thÓ hiÓu kh¸i niÖm ho¹t ®éng d¹y häc nh­ sau. Theo t¸c gi¶ NguyÔn Ngäc Quang: “ Qu¸ tr×nh d¹y häc lµ tËp hîp nh÷ng ho¹t ®éng liªn tiÕp vµ th©m nhËp vµo nhau cña thÇy vµ trß d­íi sù h­íng dÉn cña thÇy nh»m lµm cho trß ph¸t triÓn nh©n c¸ch vµ qua ®ã ®¹t ®­îc môc ®Ých d¹y häc”. Theo t¸c gi¶ Hµ ThÕ Ng÷ - §Æng Vò Ho¹t: “ Qu¸ tr×nh d¹y häc lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng qua l¹i gi÷a gi¸o viªn vµ häc sinh nh»m truyÒn thô vµ lÜnh héi nh÷ng tri thøc khoa häc, nh÷ng kü n¨ng, kü x¶o vµo thùc tiÔn trªn c¬ së ®ã h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña ng­êi häc theo môc ®Ých gi¸o dôc” Theo PGS Ph¹m ViÕt V­îng: “ Qu¸ tr×nh d¹y häc lµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña hai chñ thÓ, trong ®ã d­íi sù tæ chøc, h­íng dÉn vµ ®iÒu khiÓn cña gi¸o viªn, häc sinh nhËn thøc l¹i nÒn v¨n minh cña nh©n lo¹i vµ rÌn luyÖn h×nh thµnh kÜ n¨ng ho¹t ®éng, t¹o lËp th¸i ®é sèng tèt ®Ñp”[ 19; 58] C¸c kh¸i niÖm trªn ®Òu nªu bËt ®­îc mèi quan hÖ gi÷a hai ho¹t ®éng d¹y vµ ho¹t ®éng häc trong qu¸ tr×nh d¹y häc, cho thÊy vai trß chñ ®¹o cña thÇy gi¸o víi ho¹t ®éng d¹y vµ vai trß chñ ®éng cña häc sinh víi ho¹t ®éng häc. Mét c¸ch kh¸i qu¸t, cã thÓ hiÓu: Ho¹t ®éng d¹y häc lµ mét qu¸ tr×nh d­íi sù l·nh ®¹o, tæ chøc, ®iÒu khiÓn cña ng­êi gi¸o viªn, ng­êi häc tù gi¸c, tÝch cùc, chñ ®éng tù tæ chøc, tù ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng nhËn thøc - häc tËp cña m×nh nh»m thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô d¹y häc. Ho¹t ®éng d¹y häc ë nhµ tr­êng THCS cã nhiÒu néi dung vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cô thÓ cña cÊp häc, ta sÏ nghiªn cøu kü h¬n ë phÇn sau. 1.2.3 BiÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc 1.2.3.1 BiÖn ph¸p qu¶n lý Theo Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt - 1992( Hoµng Phª chñ ._.biªn ) : ‘‘BiÖn ph¸p lµ c¸ch lµm, c¸ch gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò cô thÓ’’ [27 ;78] hoÆc cã thÓ hiÓu ®ã lµ c¸ch thøc ®Ó tiÕn hµnh mét hµnh ®éng ®Ó ®¹t ®Õn môc ®Ých x¸c ®Þnh. BiÖn ph¸p qu¶n lý lµ nh÷ng c¸ch thøc cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý. Cô thÓ h¬n : BiÖn ph¸p qu¶n lý lµ c¸ch thøc chñ thÓ qu¶n lý sö dông c«ng cô qu¶n lý t¸c ®éng vµo ®èi t­îng qu¶n lý vµ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ®Ó ®¹t ®Õn môc tiªu qu¶n lý. V× c¸c ®èi t­îng qu¶n lý th­êng phøc t¹p nªn ®ßi hái c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ph¶i ®a d¹ng, phong phó, linh ho¹t phï hîp víi ®èi t­îng qu¶n lý. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau t¹o thµnh mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý nµy sÏ gióp cho nhµ qu¶n lý thùc hiÖn tèt c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý cña m×nh, mang l¹i hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tèi ­u cña bé m¸y. BiÖn ph¸p qu¶n lý thÓ hiÖn tÝnh s¸ng t¹o cña chñ thÓ qu¶n lý, hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý phô thuéc mét phÇn quan träng vµo viÖc lùa chän ®óng ®¾n vµ ¸p dông linh ho¹t c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý. §Ó thùc hiÖn néi dung qu¶n lý, c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i sö dông mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý cô thÓ, phï hîp, cã kÕ ho¹ch chi tiÕt vµ biÕt huy ®éng néi lùc ®Ó thùc hiÖn. Do thùc tÕ sinh ®éng vµ phøc t¹p, nªn c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý còng mÒm dÎo, linh ho¹t, kh«ng ®­îc cøng nh¾c, rËp khu«n. Kh«ng cã biÖn ph¸p qu¶n lý nµo lµ v¹n n¨ng, hoµn h¶o, cã thÓ dïng cho mäi tr­êng hîp, mäi con ng­êi vµ hoµn c¶nh. Mçi biÖn ph¸p ®Òu cã ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu riªng cña m×nh, nhµ qu¶n lý ph¶i biÕt ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh cña c¸c biÖn ph¸p, h¹n chÕ, kh¾c phôc ®iÓm yÕu cña chóng b»ng c¸ch kÕt hîp linh ho¹t c¸c biÖn ph¸p. Nh­ thÕ míi cã thÓ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong c«ng viÖc. 1.2.3.2 Qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, ho¹t ®éng d¹y häc lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt, chñ yÕu nhÊt, ®Æc tr­ng nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng phæ th«ng. Ho¹t ®éng d¹y häc lµ h¹t nh©n cña c¸c nhiÖm vô trong nhµ tr­êng. Do ®ã, trong c«ng t¸c qu¶n lý tr­êng häc, qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc lµ néi dung qu¶n lý quan träng nhÊt mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. C¸c néi dung qu¶n lý kh¸c trong tr­êng häc, suy cho cïng ®Òu nh»m phôc vô ho¹t ®éng d¹y häc. Qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc lµ qu¶n lý c¸c thµnh tè cña qu¸ tr×nh d¹y häc, qu¶n lý viÖc vËn hµnh cña qu¸ tr×nh mét c¸ch cã kÕ ho¹ch, cã tæ chøc, cã ®iÒu khiÓn, ®iÒu chØnh nh»m ®¹t ®Õn môc tiªu x¸c ®Þnh. Mét c¸ch cô thÓ h¬n, qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc bao gåm c¸c néi dung sau : + Qu¶n lý viÖc thùc hiÖn môc tiªu d¹y häc. + Qu¶n lý viÖc thùc hiÖn néi dung, ch­¬ng tr×nh d¹y häc. + Qu¶n lý viÖc ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc. + Qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y cña gi¸o viªn vµ ho¹t ®éng häc cña häc sinh. + Qu¶n lý c¬ së vËt chÊt, c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc. + Qu¶n lý chÊt l­îng d¹y häc. C¸c néi dung qu¶n lý ®· nªu cã vai trß nh­ nhau trong qu¸ tr×nh qu¶n lý. NÕu thiÕu mét néi dung sÏ lµm sai lÖch c¶ qu¸ tr×nh. §Ó qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cã hiÖu qu¶, nhµ qu¶n lý ph¶i biÕt ph¸t huy tèt c¸c nguån lùc cña nhµ tr­êng, kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn ho¹t ®éng d¹y vµ häc, x¸c ®Þnh ®óng môc tiªu, lùa chän néi dung ch­¬ng tr×nh thÝch hîp, thùc hiÖn ®óng kÕ ho¹ch, ¸p dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p, tËn dông hÕt c¸c ph­¬ng tiÖn vµ ®iÒu kiÖn ®ang cã, tæ chøc linh ho¹t c¸c h×nh thøc d¹y häc, t×m ra c¸ch thøc kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, chÊt l­îng d¹y häc. Tãm l¹i, qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc lµ biÕt qu¶n lý ®ång bé, thÝch hîp c¸c néi dung cña qu¸ tr×nh ®· nªu. Cïng víi vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc ®ang trë nªn cÊp thiÕt, c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc ë tr­êng phæ th«ng ngµy cµng ®­îc coi träng, coi ®ã lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó n©ng cao chÊt l­îng, chÊn h­ng nÒn gi¸o dôc n­íc nhµ. 1.2.3.3 BiÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc Tõ c¸c kh¸i niÖm ®· nªu trªn, mét c¸ch kh¸i qu¸t ta hiÓu : BiÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc lµ c¸ch thøc nhµ qu¶n lý gi¸o dôc sö dông c«ng cô qu¶n lý ®Ó t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh d¹y häc trong nhµ tr­êng mét c¸ch hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc, ®¹t ®­îc môc tiªu d¹y häc. 1.2.4 ChÊt l­îng gi¸o dôc 1.2.4.1 Kh¸i niÖm chÊt l­îng ChÊt l­îng lµ mét kh¸i niÖm cã nhiÒu c¸ch tiÕp cËn, tuú thuéc vµo ng­êi vµ môc ®Ých sö dông kh¸i niÖm nµy. §èi víi nh÷ng ng­êi kh¸c nhau nã cã ý nghÜa kh¸c nhau. “ ChÊt l­îng lµ mét kh¸i niÖm tr¬n tr­ît” (Pfeffer vµ Coote, 1991). Theo Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt 1992 ( Hoµng Phª chñ biªn) : “ ChÊt l­îng lµ c¸i t¹o nªn phÈm chÊt, gi¸ trÞ cña mét con ng­êi, mét sù vËt, sù viÖc” [27;155] HiÓu theo nghÜa tuyÖt ®èi, chÊt l­îng lµ sù hoµn h¶o. ChÊt l­îng vÒ b¶n chÊt ®­îc hiÓu nh­ tèt, ®Ñp vµ tin cËy. Sö dông trong bèi c¶nh gi¸o dôc, kh¸i niÖm chÊt l­îng nµy thùc sù lµ tinh hoa. ChÊt l­îng còng ®­îc sö dông víi nghÜa t­¬ng ®èi. Víi nghÜa nµy, chÊt l­îng cña s¶n phÈm lµ khi chóng ®¹t ®­îc nh÷ng chuÈn mùc ®· quy ®Þnh tr­íc, hay nãi mét c¸ch kh¸c, chóng ph¶i “phï hîp víi môc tiªu cña chóng” nh­ ViÖn Tiªu chuÈn Anh ®Þnh nghÜa kh¸i niÖm nµy. ChÊt l­îng cßn ®­îc hiÓu theo nghÜa hÑp vµ nghÜa réng. HiÓu theo nghÜa hÑp, ®ã lµ chÊt l­îng cña s¶n phÈm, cßn víi nghÜa réng, nã cßn bao gåm c¸c ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm, chÊt l­îng cña c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm. C¸c yÕu tè nµy bao gåm bèn b­íc: ®Çu vµo; nguån lùc; qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ ®Çu ra. Theo tæ chøc Quèc tÕ vÒ chÊt l­îng (ISO): “ ChÊt l­îng lµ toµn bé c¸c ®Æc tÝnh cña mét thùc thÓ cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu ®· ®­îc c«ng bè hay cßn tiÒm Èn” Nh­ thÕ, kh¸i niÖm chÊt l­îng cßn phô thuéc vµo lÜnh vùc mµ nã ®­îc ®Ò cËp ®Õn. Nã lµ mét thuËt ng÷ ®éng vµ ®ßi hái mét ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c lµ kh«ng thÓ. Tuy nhiªn, víi nh÷ng kh¸i niÖm cã ngo¹i diªn hÑp h¬n nh­ kh¸i niÖm chÊt l­îng gi¸o dôc th× ng­êi ta cã thÓ ®Þnh nghÜa vÊn ®Ò mét c¸ch cô thÓ h¬n. 1.2.4.2 ChÊt l­îng gi¸o dôc Còng nh­ kh¸i niÖm chÊt l­îng, cã nhiÒn quan niÖm kh¸c nhau vÒ chÊt l­îng gi¸o dôc. + ChÊt l­îng gi¸o dôc ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng ®Çu vµo vµ c¸c nguån lùc. Theo quan niÖm nµy, mét c¬ së gi¸o dôc lµ cã chÊt l­îng nÕu tr×nh ®é ®Çu vµo cña häc sinh cao vµ nhµ tr­êng cã nguån lùc ®Çu t­ tèt. + ChÊt l­îng gi¸o dôc ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng ®Çu ra. Theo quan niÖm nµy, ng­êi ta ®¸nh gi¸ chÊt l­îng dùa vµo s¶n phÈm cña c¸c c¬ së gi¸o dôc lµ chÊt l­îng ng­êi häc tèt nghiÖp ra tr­êng. + ChÊt l­îng gi¸o dôc ®­îc nh×n nhËn d­íi gãc ®é gi¸ trÞ gia t¨ng, ®ã lµ hiÖu sè gi÷a kiÕn thøc, kü n¨ng, th¸i ®é cña ®Çu ra vµ ®Çu vµo ®èi víi ng­êi häc. + ChÊt l­îng gi¸o dôc ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng gi¸ trÞ häc thuËt. Quan niÖm nµy th­êng chØ dïng cho c¸c tr­êng ®¹i häc. Tãm l¹i, chÊt l­îng gi¸o dôc lµ kh¸i niÖm cã tÝnh ®a chiÒu vµ víi nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau, ng­êi ta cã nh÷ng ­u tiªn kh¸c nhau khi xem xÐt nã. VÝ dô nÕu xÐt s¶n phÈm cña gi¸o dôc vµ ®µo t¹o th× ng­êi ta ®o chÊt l­îng ë kÕt qu¶ häc tËp, rÌn luyÖn vµ kÕt qu¶ c¸c kú thi, sù ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c bËc häc cao h¬n. ChÊt l­îng gi¸o dôc cña bËc häc THCS lµ kÕt qu¶ häc tËp rÌn luyÖn trong 4 n¨m häc, khèi l­îng kiÕn thøc, kü n¨ng, th¸i ®é ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Çu vµo THPT (thi tuyÓn sinh) vµ cã kh¶ n¨ng theo häc ë THPT. NÕu xÐt ë gãc ®é gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc th× ng­êi ta ®o chÊt l­îng ë phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña ng­êi häc vµ sù ®¸p øng yªu cÇu cña ng­êi sö dông nh©n lùc. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, ta cã thÓ ®Þnh nghÜa kh¸i niÖm chÊt l­îng gi¸o dôc nh­ sau: ChÊt l­îng gi¸o dôc lµ sù phï hîp víi môc tiªu gi¸o dôc vµ ®¸p øng yªu cÇu cña x· héi ®Æt ra cho ngµnh Gi¸o dôc. Cô thÓ h¬n, ®ã lµ chÊt l­îng häc tËp, tu d­ìng cña häc sinh theo môc tiªu gi¸o dôc ®· ®Ò ra nh»m ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi. ChÊt l­îng cña hÖ thèng gi¸o dôc cã nh÷ng dÊu hiÖu sau: + NÒn gi¸o dôc ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së mét nÒn kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng. + NÒn gi¸o dôc cã sù phï hîp gi÷a môc tiªu ph¸t triÓn c¸ nh©n vµ môc tiªu ph¸t triÓn cña x· héi. + §¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn gi¸o dôc vÒ quy m«, c¬ cÊu. + Ch­¬ng tr×nh néi dung, ph­¬ng ph¸p mang tÝnh khoa häc, hiÖn ®¹i vµ võa søc ng­êi häc. + §¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng s­ ph¹m. 1.2.4.3 VÊn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc trong giai ®o¹n hiÖn nay a. Trong nh÷ng n¨m võa qua, nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng tù hµo. Nhu cÇu häc tËp cña nh©n d©n ®­îc ®¸p øng tèt h¬n, ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc phæ th«ng. §· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu chiÕn l­îc lµ n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi d­ìng nh©n tµi. ChÝnh s¸ch vÒ gi¸o dôc ®­îc thùc hiÖn tèt h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n; chÊt l­îng gi¸o dôc ®· cã chuyÓn biÕn b­íc ®Çu; ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o gi¸o dôc ®­îc t¨ng c­êng h¬n. “ Nội dung giảng dạy và kiến thức của học sinh phổ thông có tiến bộ, toàn diện hơn và tiếp cận dần với phương pháp học tập mới. Trong giáo dục nghề nghiệp, chất lượng đào tạo của một số ngành nghề như y dược, nông nghiệp, cơ khí, xây dựng, giao thông vận tải v.v..., về cơ bản đã đáp ứng yêu cầu của thực tế sản xuất và đời sống hiện nay” [ 6; 6]. Bªn c¹nh ®ã, nÒn gi¸o dôc cña chóng ta còng béc lé nh÷ng bÊt cËp, yÕu kÐm, khuyÕt ®iÓm g©y lo l¾ng, bøc xóc trong nh©n d©n. §ã lµ: c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho gi¸o dôc cßn nhiÒu bÊt cËp; con em gia ®×nh nghÌo, gia ®×nh cã thu nhËp thÊp vµ con em ®ång bµo d©n téc thiÓu sè cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc tiÕp cËn gi¸o dôc, nhÊt lµ c¸c bËc häc cao; mét sè hiÖn t­îng trong gi¸o dôc cßn gi¶i quyÕt chËm. §Æc biÖt: “ Chất lượng giáo dục đại trà, đặc biệt ở bậc đại học còn thấp; phương pháp giáo dục còn lạc hậu và chậm đổi mới.” [6;6]. B¸o c¸o cña ChÝnh phñ vÒ t×nh h×nh gi¸o dôc n¨m 2004 cßn kh¼ng ®Þnh: “ Kiến thức cơ bản về xã hội, kỹ năng thực hành và khả năng tự học của số đông học sinh phổ thông còn kém. Nhà trường phổ thông vẫn chưa khắc phục được tình trạng thiên về dạy chữ, nhẹ về dạy người. Công tác hướng nghiệp, phân luồng học sinh sau THCS và THPT còn chưa được quan tâm đúng mức. Chất lượng đào tạo đại trà của giáo dục nghề nghiệp và đại học còn thấp, tình trạng người học thiếu cố gắng, thiếu trung thực trong học tập khá phổ biến; tinh thần hợp tác, khả năng sáng tạo, năng lực thực hành, giải quyết độc lập các vấn đề còn yếu. Chất lượng giảng dạy, học tập các môn chính trị còn thấp, hiệu quả chưa cao. Các ngành mũi nhọn, các lĩnh vực công nghệ mới ở dạy nghề, đại học, sau đại học nhìn chung còn kém các nước tiên tiến trong khu vực về cả nội dung lẫn phương pháp đào tạo. Về cơ bản, chưa xây dựng được các ngành nghề đào tạo mũi nhọn ngang tầm khu vực và quốc tế.” [6;7] Nh­ thÕ, chÊt l­îng gi¸o dôc lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cßn nhiÒu yÕu kÐm cña nÒn gi¸o dôc vµ lµ vÊn ®Ò ®­îc quan t©m ®Æc biÖt trong hoµn c¶nh hiÖn nay, khi c¶ n­íc ®ang tiÕng hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, chñ ®éng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ, khoa häc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ Hµn Quèc, NhËt B¶n, Singapore,... ®· cho thÊy, muèn cã nÒn kinh tÕ, x· héi ph¸t triÓn th× ph¶i ®Çu t­ cho gi¸o dôc vµ n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. Mét nÒn gi¸o dôc cã chÊt l­îng cao sÏ ®µo t¹o ra nh÷ng con ng­êi tµi n¨ng, ®ñ søc n¾m b¾t nh÷ng tiÕn bé khoa häc míi, ®­a ®Êt n­íc ph¸t triÓn ®i lªn. Tõ thùc tr¹ng vµ nh÷ng nhËn ®Þnh trªn vÒ gi¸o dôc, trong nh÷ng n¨m võa qua, §¶ng, Nhµ n­íc vµ Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ®· liªn tôc cã nh÷ng quyÕt s¸ch chiÕn l­îc còng nh­ c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó chÊn h­ng nÒn gi¸o dôc, n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. Tæng bÝ th­ N«ng §øc M¹nh ®· ph¸t biÓu: “ Kh«ng nh÷ng ph¶i më réng quy m« mµ cßn ph¶i ®Æc biÖt coi träng n©ng cao chÊt l­îng toµn diÖn, chÊt l­îng chÝnh trÞ, chÊt l­îng v¨n ho¸, chÊt l­îng ®¹o ®øc” ( N«ng §øc M¹nh - Lêi ph¸t biÓu t¹i Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ngµy 26.4.2002) [2; 5] NghÞ quyÕt §¹i héi X kh¼ng ®Þnh: “Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý, nội dung, phương pháp dạy và học; thực hiện "chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá", chấn hưng nền giáo dục Việt Nam”[8]. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn gi¸o dôc 2001 – 2010 trong phÇn gi¶i ph¸p ph¸t triÓn gi¸o dôc phæ th«ng còng nªu râ: “ N©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc toµn diÖn; thùc hiÖn gi¶m t¶i, cã c¬ cÊu ch­¬ng tr×nh hîp lý võa ®¶m b¶o ®­îc chuÈn kiÕn thøc phæ th«ng, c¬ b¶n võa t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn n¨ng lùc cña mçi häc sinh, n©ng cao n¨ng lùc t­ duy, kÜ n¨ng thùc hµnh, t¨ng tÝnh thùc tiÔn, coi träng kiÕn thøc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n; bæ sung nh÷ng thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i phï hîp víi kh¶ n¨ng tiÕp thu cña häc sinh vµ tiÕp cËn tr×nh ®é gi¸o dôc phæ th«ng ë c¸c n­íc ph¸t triÓn trong khu vùc...”[5; 14]. B¸o c¸o cña ChÝnh phñ vÒ t×nh h×nh gi¸o dôc n¨m 2004 trong phÇn mét sè nhiÖm vô träng t©m vµ c¸c gi¶i ph¸p nªu râ: “Nâng cao rõ rệt chất lượng và hiệu quả giáo dục. Chính phủ coi đây là nhiệm vụ trọng tâm cơ bản, lâu dài và sẽ tập trung chỉ đạo tiếp tục đổi mới mục tiêu, nội dung giáo dục, đặc biệt là cách dạy, cách học trong nhà trường, tăng cường các điều kiện về đội ngũ giáo viên, giảng viên, cơ sở vật chất kỹ thuật theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá.”[6;10]. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng quan ®iÓm trªn, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ChÝnh phñ vµ Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ®· ®­a ra nhiÒu gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. Trong ®ã chóng ta ®· ®æi míi môc tiªu, néi dung, ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc thùc hiÖn “§Ò ¸n ®æi míi ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng” tõ n¨m häc 2002 - 2003 ®èi víi bËc TiÓu häc vµ THCS; n¨m häc 2004 - 2005 ®èi víi bËc häc THPT trªn toµn quèc víi môc tiªu: “... nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc toµn diÖn thÕ hÖ trÎ, võa ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc...” [2;140]. Qu¸ tr×nh ®æi míi môc tiªu, néi dung, ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc cÊp TiÓu häc vµ THCS ®· hoµn thµnh, b­íc ®Çu ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ tèt ®Ñp, thæi luång sinh khÝ míi vµo c«ng cuéc n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cña c¶ n­íc. Tõ n¨m häc 2006 - 2007, Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ®· ph¸t ®éng cuéc vËn ®éng “Hai kh«ng” ( Nãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc) víi môc ®Ých ý nghÜa : “ ...lµ c¸c tiÒn ®Ò míi rÊt quan träng ®Ó triÓn khai c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nh»m kh¾c phôc yÕu kÐm trong ngµnh, n©ng cao chÊt l­îng d¹y vµ häc, n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc ®µo t¹o...” [3;31]. N¨m häc 2007 - 2008, cïng víi viÖc tiÕp tôc chØ ®¹o thùc hiÖn ChØ thÞ sè 33/2006/TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ “ Chèng tiªu cùc vµ kh¾c phôc bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc”, Bé tiÕp tôc ph¸t ®éng cuéc vËn ®éng “Hai kh«ng” víi 4 néi dung: “ Nãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc, víi vi ph¹m ®¹o ®øc nhµ gi¸o vµ t×nh tr¹ng häc sinh kh«ng ®¹t chuÈn lªn líp (ngåi nhÇm líp)” trong ®ã yªu cÇu: “Rµ so¸t l¹i chÊt l­îng häc sinh, cã kÕ ho¹ch cô thÓ vµ phï hîp ®Ó phô ®¹o, kÌm cÆp ®èi víi häc sinh yÕu kÐm, kiªn quyÕt kh«ng ®Ó häc sinh ngåi nhÇm líp”[4;28]. Cïng víi c¸c gi¶i ph¸p cña ChÝnh phñ vµ Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o, trong thêi gian võa qua, d­ luËn c¶ n­íc ®Æc biÖt quan t©m theo dâi, ®ång t×nh ñng hé qu¸ tr×nh ®æi míi néi dung ch­¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa vµ cuéc vËn ®éng “ Hai kh«ng” cña ngµnh, chøng tá r»ng, vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc ®ang lµ mèi quan t©m kh«ng chØ cña §¶ng, Nhµ n­íc, cña ngµnh Gi¸o dôc mµ cßn cña toµn x· héi. §©y lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng nhÊt trong c«ng cuéc chÊn h­ng gi¸o dôc, ®­a gi¸o dôc phæ th«ng ViÖt Nam tõng b­íc tiÕp cËn tr×nh ®é gi¸o dôc c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. b. §èi víi cÊp häc THCS nãi chung vµ gi¸o dôc THCS ë huyÖn Th¸i Thôy nãi riªng, vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc ®­îc ®Æt ra tõ l©u, nh­ng thùc sù trë nªn cÊp b¸ch, khÈn thiÕt trong thêi gian gÇn ®©y. Song hµnh víi qu¸ tr×nh thay s¸ch gi¸o khoa, ®æi míi néi dung ch­¬ng tr×nh THCS, cuéc vËn ®éng “ Hai kh«ng” víi 4 néi dung ®ang ®­îc triÓn khai réng kh¾p. Trong nh÷ng n¨m võa qua, gi¸o dôc Th¸i Thôy ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn v÷ng ch¾c, trë thµnh mét trong nh÷ng ®¬n vÞ dÉn ®Çu trong ngµnh gi¸o dôc Th¸i B×nh. MÆc dï vËy, chÊt l­îng gi¸o dôc, ®Æc biÖt lµ chÊt l­îng gi¸o dôc THCS vÉn lµ vÊn ®Ò cßn nhiÒu bÊt cËp. Mét khèi l­îng lín häc sinh sau khi tèt nghiÖp THCS kh«ng ®ñ kiÕn thøc ®Ó thi vµo THPT, häc tiÕp ch­¬ng tr×nh phæ th«ng. §iÓm thi tuyÓn sinh ë mét sè khu vùc rÊt thÊp (Tr­êng THPT Th¸i Ninh th­êng cã ®iÓm tuyÓn sinh 16 – 17/ 50 ®iÓm tuyÖt ®èi). ChÊt l­îng d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ cña cÊp THCS ë Th¸i Thôy cßn thÊp, ch­a ®¹t yªu cÇu ®Ò ra. Kü n¨ng tr×nh bµy vÊn ®Ò, lµm bµi tËp cña häc sinh cßn yÕu. Sù chªnh lÖch vÒ chÊt l­îng häc tËp cña häc sinh khu vùc Thôy Anh vµ Th¸i Ninh kh¸ râ rÖt, t¹o ra kho¶ng c¸ch lín. T×nh tr¹ng häc sinh kh«ng ®¹t chuÈn lªn líp cßn phæ biÕn ë hÇu hÕt c¸c tr­êng, c¸c khèi líp, t¹o ra mét tØ lÖ häc sinh cã lùc häc yÕu kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp thu kiÕn thøc míi cao. V× thÕ, cïng víi ngµnh Gi¸o dôc c¶ n­íc, ngµnh Gi¸o dôc Th¸i Thôy ®ang cã nhiÒu gi¶i ph¸p tÝch cùc nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. Cã thÓ nãi, ®©y kh«ng chØ lµ cuéc chiÕn cña mét ng­êi, mét ngµnh, mét cÊp mµ lµ nhiÖm vô chung cña toµn x· héi, nh»m lµm cho gi¸o dôc ph¸t triÓn ®i lªn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña x· héi ®Æt ra cho gi¸o dôc n­íc nhµ. 1.3 C«ng t¸c qu¶n lý cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS 1.3.1 VÞ trÝ, vai trß cña tr­êng THCS trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n Tr­êng THCS lµ lµ c¬ së gi¸o dôc cña cÊp häc nèi gi÷a gi¸o dôc TiÓu häc vµ gi¸o dôc THPT hoÆc Trung cÊp chuyªn nghiÖp. Tr­êng THCS ®ãng mét vÞ trÝ quan träng trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n. §iÒu 2 - §iÒu lÖ tr­êng trung häc ®· nªu râ: “ Tr­êng trung häc lµ c¬ së gi¸o dôc cña bËc trung häc, bËc häc nèi tiÕp bËc tiÓu häc cña hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n nh»m hoµn chØnh häc vÊn phæ th«ng” [1;5] Tr­êng THCS ®­îc ®Æt d­íi sù qu¶n lý nhµ n­íc cña UBND cÊp huyÖn (quËn, thÞ x·, thµnh phè trùc thuéc tØnh) vµ chÞu sù chØ ®¹o vÒ chuyªn m«n cña Phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o huyÖn. Tr­êng THCS ®­îc thµnh lËp nh»m gióp häc sinh ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ ®øc, trÝ, thÓ, mÜ vµ c¸c kÜ n¨ng c¬ b¶n, ph¸t triÓn n¨ng lùc c¸ nh©n, tÝnh n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o, h×nh thµnh nh©n c¸ch con ng­êi ViÖt Nam. Phôc vô nhiÖm vô chÝnh trÞ - kinh tÕ - x· héi cña tõng ®Þa ph­¬ng, thùc hiÖn môc tiªu phæ cËp THCS cña c¶ n­íc vµ môc tiªu bËc häc ®Ò ra lµ: “ Gi¸o dôc THCS nh»m gióp häc sinh cñng cè vµ ph¸t triÓn nh÷ng kÕt qu¶ cña gi¸o dôc tiÓu häc; cã häc vÊn phæ th«ng ë tr×nh ®é c¬ së vµ nh÷ng hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ kÜ thuËt vµ h­íng nghiÖp ®Ó tiÕp tôc häc THPT, trung cÊp, häc nghÒ hoÆc ®i vµo cuéc sèng lao ®éng” [13; 14 ]. Tr­êng THCS cã nhiÖm vô gi¸o dôc c¸c häc sinh cã tuæi tõ 11 ®Õn 15 ë 4 khèi líp tõ líp 6 ®Õn líp 9. Néi dung gi¸o dôc cña tr­êng THCS ®­îc quy ®Þnh trong LuËt Gi¸o dôc 2005 lµ : “ cñng cè, ph¸t triÓn nh÷ng néi dung ®· häc ë tiÓu häc, b¶o ®¶m cho häc sinh cã nh÷ng hiÓu biÕt phæ th«ng c¬ b¶n vÒ TiÕng ViÖt, to¸n, lÞch sö d©n téc; kiÕn thøc kh¸c vÒ khoa häc x· héi, khoa häc tù nhiªn, ph¸p luËt, tin häc, ngo¹i ng÷; cã nh÷ng hiÓu biÕt tèi thiÓu vÒ kü thuËt vµ h­íng nghiÖp.” [13; 14 ]. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña tr­êng THCS ®­îc quy ®Þnh trong “§iÒu lÖ tr­êng trung häc” bao gåm: + Tæ chøc gi¶ng d¹y, häc tËp vµ c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc kh¸c theo ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc trung häc c¬ së do Bé tr­ëng Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ban hµnh; + TiÕp nhËn häc sinh, vËn ®éng häc sinh bá häc ®Õn tr­êng, thùc hiÖn kÕ ho¹ch phæ cËp gi¸o dôc THCS trong ph¹m vi céng ®ång theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc; + Qu¶n lý gi¸o viªn, nh©n viªn vµ häc sinh; + Qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai, tr­êng së, trang thiÕt bÞ vµ tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; + Phèi hîp víi gia ®×nh häc sinh, tæ chøc vµ c¸ nh©n trong céng ®ång thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc; + Tæ chøc gi¸o viªn, nh©n viªn vµ häc sinh tham gia c¸c ho¹t ®éng x· héi trong ph¹m vi céng ®ång; + Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt [1;6]. 1.3.2 HiÖu tr­ëng tr­êng THCS 1.3.2.1 NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS HiÖu tr­ëng tr­êng THCS lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng do chñ tÞch UBND cÊp huyÖn bæ nhiÖm theo ®Ò nghÞ cña Tr­ëng phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o huyÖn. §iÒu lÖ tr­êng trung häc n¨m 2000 quy ®Þnh: HiÖu tr­ëng tr­êng trung häc cã nh÷ng nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n sau ®©y: + Tæ chøc bé m¸y nhµ tr­êng; + X©y dùng kÕ ho¹ch, tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô n¨m häc; + Qu¶n lý gi¸o viªn, nh©n viªn, häc sinh; qu¶n lý chuyªn m«n; ph©n c«ng c«ng t¸c, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô cña gi¸o viªn, nh©n viªn; + Qu¶n lý vµ tæ chøc gi¸o dôc häc sinh; + Qu¶n lý hµnh chÝnh, tµi chÝnh, tµi s¶n cña nhµ tr­êng; + Thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®èi víi gi¸o viªn, nh©n viªn, häc sinh; tæ chøc thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ trong ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng; ®­îc theo häc c¸c líp chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ h­ëng c¸c chÕ ®é hiÖn hµnh. Nh­ vËy, hiÖu tr­ëng tr­êng THCS lµ ng­êi l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh toµn bé mäi ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng; cã tr¸ch nhiÖm g¾n kÕt c¸c c¸ nh©n, tæ chøc cña nhµ tr­êng t¹o ra mét søc m¹nh tËp thÓ, tÝnh “ tråi” cña hÖ thèng, ®¶m b¶o viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô chÝnh trÞ cña nhµ tr­êng. HiÖu tr­ëng lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt tr­íc c¸c cÊp qu¶n lý vÒ c¸c ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng. C«ng t¸c qu¶n lý cña ng­êi hiÖu tr­ëng cã vai trß quan träng, cã sù t¸c ®éng m¹nh mÏ vµ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng ho¹t ®éng vµ viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô cña nhµ tr­êng. 1.3.2.2 Chøc n¨ng qu¶n lý cña HiÖu tr­ëng tr­êng THCS Chøc n¨ng qu¶n lý lµ h×nh thøc tån t¹i cña c¸c t¸c ®éng qu¶n lý. Chøc n¨ng qu¶n lý lµ mét d¹ng ho¹t ®éng qu¶n lý th«ng qua ®ã chñ thÓ qu¶n lý t¸c ®éng vµo kh¸ch thÓ qu¶n lý nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i chøc n¨ng qu¶n lý cña HiÖu tr­ëng tr­êng THCS, tuy nhiªn hÇu hÕt th­êng tËp trung vµo 4 chøc n¨ng qu¶n lý chÝnh sau: + Chøc n¨ng kÕ ho¹ch ho¸: §©y lµ chøc n¨ng quan träng, lµ c¨n cø mang tÝnh ph¸p lý quy ®Þnh hµnh ®éng cña c¶ nhµ tr­êng. KÕ ho¹ch ho¸ ®­îc hiÓu lµ mét b¶n ghi nhËn nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n, mét ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ ®­îc ho¹ch ®Þnh tr­íc víi néi dung c«ng viÖc, thêi gian, c¸ch thøc tiÕn hµnh,.. C«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch bao gåm: * Thu thËp th«ng tin ®Çy ®ñ, cËp nhËt, chÝnh x¸c ®Ó lµm c¨n cø ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch. * X¸c ®Þnh môc tiªu, tÝnh to¸n nguån lùc, dù b¸o kÕ ho¹ch. * X©y dùng kÕ ho¹ch víi c¸c b­íc, c¸c ph­¬ng ¸n hµnh ®éng cô thÓ. + Chøc n¨ng tæ chøc: Bao gåm 5 b­íc sau: * LËp danh s¸ch c¸c c«ng viÖc cÇn ph¶i hoµn thµnh ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu. * Ph©n chia toµn bé c«ng viÖc thµnh c¸c nhãm nhiÖm vô ®Ó c¸c thµnh viªn hay hay bé phËn thùc hiÖn. Gäi lµ b­íc ph©n c«ng lao ®éng. * KÕt hîp c¸c nhiÖm vô mét c¸ch logic vµ hiÖu qu¶. * ThiÕt lËp mét c¬ chÕ ®iÒu phèi, t¹o thµnh sù liªn kÕt ho¹t ®éng gi÷a c¸c thµnh viªn hay bé phËn t¹o ®iÒu kiÖn ®¹t môc tiªu mét c¸ch dÔ dµng. * Theo dâi, ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu nghiÖm cña c¬ cÊu tæ chøc vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh nÕu cÇn [16; 56]. + Chøc n¨ng chØ ®¹o (®iÒu khiÓn ) §©y lµ chøc n¨ng thÓ hiÖn n¨ng lùc cña ng­êi hiÖu tr­ëng. Sau khi ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch vµ s¾p xÕp tæ chøc, ng­êi hiÖu tr­ëng ph¶i chØ ®¹o cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nh»m ®¹t môc tiªu ®Ò ra. Chøc n¨ng chØ ®¹o lµ c¸c ph­¬ng thøc t¸c ®éng cña ng­êi hiÖu tr­ëng ®Õn c¸n bé, gi¸o viªn, häc sinh trong tr­êng nh»m ®­a nhµ tr­êng vËn hµnh theo kÕ ho¹ch. HiÖu tr­ëng ph¶i lµ ng­êi cã kü n¨ng ra quyÕt ®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o ®ång thêi ph¶i linh ho¹t, s¸ng t¹o, kh«ng qu¸ rËp khu«n cøng nh¾c theo kÕ ho¹ch, cã thÓ thay ®æi kÕ ho¹ch kÞp thêi cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ (®iÒu chØnh). §iÒu nµy ®ßi hái ng­êi hiÖu tr­ëng ph¶i cã tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o hay tãm l¹i ph¶i cã n¨ng lùc qu¶n lý tèt. + Chøc n¨ng kiÓm tra §©y lµ mét chøc n¨ng quan träng, xuyªn suèt qu¸ tr×nh qu¶n lý. KiÓm tra nh»m ®¸nh gi¸ tr¹ng th¸i cña hÖ thèng, ®èi chiÕu víi môc tiªu dù kiÕn. KiÓm tra nh»m ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c sai sãt trong qu¸ tr×nh vËn hµnh ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi. KiÓm tra gi÷ vai trß lµ kªnh th«ng tin ng­îc vÒ hiÖu qu¶ c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. C¸c chøc n¨ng trªn cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, lËp thµnh chu tr×nh qu¶n lý. Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh, tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng trªn ®Òu cÇn ®Õn yÕu tè th«ng tin. Th«ng tin lµ c¨n cø ®Ó ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch, th«ng tin lµ chÊt liÖu t¹o mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn trong nhµ tr­êng, th«ng tin chuyÓn t¶i mÖnh lÖnh chØ ®¹o (th«ng tin xu«i) vµ ph¶n håi (th«ng tin ng­îc) diÔn biÕn ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng; th«ng tin tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña tæ chøc gióp hiÖu tr­ëng xem xÐt møc ®é ®¹t môc tiªu cña nhµ tr­êng. 1.3.3 C«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS 1.3.3.1 §Æc ®iÓm qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS Ho¹t ®éng d¹y häc ë tr­êng THCS lµ ho¹t ®éng diÔn ra chñ yÕu gi÷a hai nh©n tè chÝnh trong qu¸ tr×nh d¹y häc lµ gi¸o viªn vµ häc sinh. Häc sinh THCS ë løa tuæi 11 ®Õn 15, cã nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m sinh lý løa tuæi riªng biÖt, kh¶ n¨ng nhËn thøc b­íc ®Çu ®· cã nh­ng tÝnh chñ ®éng, ®éc lËp, s¸ng t¹o cßn ch­a nhiÒu. Kh¶ n¨ng thÝch øng víi ph­¬ng ph¸p míi cßn h¹n chÕ. Do ®ã, qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng. Thø nhÊt: Qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc ë tr­êng THCS mang tÝnh toµn diÖn, chó träng ®Õn chÊt l­îng chung cña c¸c m«n häc, c¸c ®èi t­îng häc sinh. Võa ®¶m b¶o chÊt l­îng gi¶ng d¹y võa ®¶m b¶o sè l­îng, phæ cËp cña häc sinh trªn ®Þa bµn. Thø hai: Qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc ë tr­êng THCS mang tÝnh thùc tÕ. Mçi nhµ tr­êng, mçi ®Þa ph­¬ng cã nh÷ng hoµn c¶nh riªng kh¸c nhau, ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn kh¸c nhau nªn cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp víi thùc tÕ cña nhµ tr­êng. VÝ dô nh­, nh÷ng tr­êng THCS cã quy m« nhá, kh«ng ®ñ gi¸o viªn bé m«n, cÇn thiÕt ph¶i bè trÝ gi¸o viªn chÐo ban theo c¸ch thøc “khÐo co th× Êm”. ViÖc quan t©m ®Õn phong trµo gi¸o dôc cña l·nh ®¹o §¶ng, ChÝnh quyÒn vµ nh©n d©n ®Þa ph­¬ng còng ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng ho¹t ®éng d¹y häc cña nhµ tr­êng. Thø ba: Qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc ë tr­êng THCS ph¶i chó ý ®Õn t©m sinh lý løa tuæi cña häc sinh. Trong løa tuæi nµy, c¸c em ®ang cã sù chuyÓn biÕn m¹nh vÒ t©m lý, sinh lý, chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín tõ nh©n c¸ch ng­êi thµy. Vai trß cña gi¸o viªn lµ rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh gi¸o dôc häc sinh. 1.3.3.2 Néi dung qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS Mét lµ: X©y dùng vµ chØ ®¹o thùc hiÖn kÕ ho¹ch d¹y häc + X©y dùng kÕ ho¹ch d¹y häc cña nhµ tr­êng trong c¶ n¨m häc (cã thÓ x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nhµ tr­êng trong nhiÒu n¨m) ; tæ chøc cho c¸n bé gi¸o viªn häc tËp nhiÖm vô n¨m häc, bæ sung kÕ ho¹ch, th«ng qua c¸c chØ tiªu phÊn ®Êu trong n¨m. + ChØ ®¹o viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch d¹y häc trong n¨m cña c¸c tæ chuyªn m«n dùa trªn kÕ ho¹ch d¹y häc cña nhµ tr­êng. + Qu¶n lý viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch d¹y häc bé m«n cña gi¸o viªn + ChØ ®¹o viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch d¹y häc theo tuÇn, th¸ng dùa theo kÕ ho¹ch d¹y häc cña nhµ tr­êng Hai lµ: Qu¶n lý viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh d¹y häc + XÕp thêi kho¸ biÓu (TKB) ®ñ sè l­îng tiÕt häc m«n häc ë c¸c khèi líp, hîp lý, thuËn tiÖn cho c¸c gi¸o viªn, phï hîp víi ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng. + Qu¶n lý tiÕn ®é ch­¬ng tr×nh d¹y häc (Theo ph©n phèi ch­¬ng tr×nh cña Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o, gi¸o ¸n lªn líp vµ lÞch b¸o gi¶ng cña gi¸o viªn). + Qu¶n lý giê d¹y trªn líp cña gi¸o viªn. Ba lµ: Qu¶n lý viÖc thùc hiÖn quy chÕ chuyªn m«n + ChØ ®¹o c¸c tæ chuyªn m«n sinh ho¹t th­êng xuyªn, nghiªm tóc, cã kÕ ho¹ch ®¶m b¶o tÝnh thiÕt thùc vµ chÊt l­îng. + X©y dùng nÒn nÕp d¹y häc, nÒn nÕp chuyªn m«n cña nhµ tr­êng æn ®Þnh, v÷ng vµng qua c¸c n¨m häc. + Quy ®Þnh sè l­îng, néi dung, chÊt l­îng c¸c lo¹i hå s¬ chuyªn m«n cña gi¸o viªn vµ tæ chuyªn m«n, cña c¸c bé phËn trong tr­êng. + Quy ®Þnh c¸ch thøc so¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ giê lªn líp cña gi¸o viªn; ph­¬ng thøc kiÓm tra hå s¬ gi¸o ¸n. + Quy ®Þnh vÒ nÒn nÕp héi häp, kû c­¬ng nép b¸o c¸o, thèng kª. + Quy ®Þnh, gi¸m s¸t viÖc dù giê cña gi¸o viªn, viÖc thùc hiÖn chuyªn ®Ò ngo¹i kho¸ cña c¸c tæ chuyªn m«n. + Gi¸m s¸t, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c tiÕt thùc hµnh, thÝ nghiÖm, viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc (§DDH) vµ c¸c tiÕt häc trªn phßng häc bé m«n. + Tæ chøc, gi¸m s¸t viÖc chÊm tr¶, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ häc sinh nghiªm tóc, kh¸ch quan, ®óng quy chÕ cña Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o + Qu¶n lý tèt viÖc d¹y häc buæi hai, häc thªm trong nhµ tr­êng. Bèn lµ: Qu¶n lý chØ ®¹o viÖc ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc + ChØ ®¹o ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc trong ®ã chó träng ®Õn viÖc d¹y häc theo ph­¬ng ph¸p tÝch cùc, chó ý ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµ c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i. + Tæ chøc cho gi¸o viªn dù giê, rót kinh nghiÖm vÒ ®æi míi ph­¬ng ph¸p. T¨ng c­êng viÖc cä x¸t, giao l­u, häc hái gi÷a gi¸o viªn c¸c tr­êng, vïng, miÒn. + Tæ chøc c¸c chuyªn ®Ò, héi th¶o vÒ ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc vµ tæ chøc ho¹t ®éng cho häc sinh N¨m lµ: Qu¶n lý viÖc sö dông vµ båi d­ìng gi¸o viªn + Ph©n c«ng gi¶ng d¹y cho gi¸o viªn hîp lý, ®óng chuyªn m«n, h¹n chÕ chÐo ban; cã sù æn ®Þnh nhÊt ®Þnh vÒ chuyªn m«n. Giao râ c«ng viÖc vµ quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cho tõng gi¸o viªn. + Tæ chøc phong trµo viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm (SKKN), lµm chuyªn ®Ò. Tæ chøc c¸c héi nghÞ b¸o c¸o SKKN vµ chØ ®¹o vËn dông c¸c SKKN tèt vµo thùc tÕ. + ChØ ®¹o lµm tèt c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng th­êng xuyªn cña gi¸o viªn theo chu kú. + Tæ chøc c¸c ®ît héi gi¶ng gi¸o viªn giái, ®¸nh gi¸ rót kinh nghiÖm chÝnh x¸c, c«ng b»ng. + KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn ®i häc n©ng chuÈn. + Tæ chøc cho gi¸o viªn tham quan vµ häc hái kinh nghiÖm. + ChØ ®¹o, khuyÕn khÝch gi¸o viªn tù häc, tù cËp nhËt n©ng cao kiÕn thøc qua s¸ch b¸o th­ viÖn vµ th«ng tin m¹ng Internet. S¸u lµ: Qu¶n lý viÖc sö dông c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ d¹y häc vµ c¸c ®iÒu kiÖn t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh d¹y häc + TËp trung x©y dùng c¬ së vËt chÊt (CSVC), phßng häc bé m«n theo h­íng chuÈn quèc gia. Chó träng viÖc trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i. + ChØ ®¹o tèt viÖc lµm vµ sö dông ®å dïng d¹y häc. + X©y dùng mét tËp thÓ c¸n bé gi¸o viªn ®oµn kÕt, nhÊt trÝ cao, ®ång søc ®ång lßng, tËn t×nh gióp ®ì nhau trong c«ng t¸c. + Qu¶n lý ho¹t ®éng cña th­ viÖn cã hiÖu qu¶, trang bÞ ®Çy ®ñ s¸ch chuyªn m«n, nghiÖp vô, s¸ch tham kh¶o phôc vô ®¾c lùc cho qu¸ tr×nh d¹y häc + X©y dùng ®­îc m«i tr­êng s­ ph¹m trong s¹ch, lµnh m¹nh kh«ng cã tÖ n¹n x· héi. + Lµm tèt c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc. B¶y lµ: Qu¶n lý c«ng t¸c kiÓm tra ®¸nh gi¸, c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng trong d¹y häc + Tæ chøc cho gi¸o viªn häc tËp n¾m v÷ng quy chÕ ®¸nh gi¸ häc sinh THCS. Gi¸m s¸t chÆt chÏ quy tr×nh kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc ._.Õn thøc tin häc cho c¸n bé gi¸o viªn nhµ tr­êng, nhÊt lµ kü n¨ng sö dông thµnh th¹o c¸c phÇn mÒm øng dông trong d¹y häc nh­: Powerpoint; Plash; Violet; Ulead Videostudio,…. §¶m b¶o 100% c¸n bé gi¸o viªn cã mÆt b»ng c¬ b¶n lµ tr×nh ®é A tin häc. - Sö dông réng r·i c¸c phÇn mÒm øng dông cña gi¸o dôc trong nhµ tr­êng, ®Æc biÖt lµ: PhÇn mÒm qu¶n lý ®iÓm, qu¶n lý thi; phÇn mÒm kÕ to¸n (Misa); phÇn mÒm qu¶n lý c¸n bé; phÇn mÒm xÕp thêi kho¸ biÓu; PhÇn mÒm so¹n gi¸o ¸n ®iÖn tö Violet, Powerpoint; … - Thùc hiÖn viÖc qu¶n lý nhµ tr­êng th«ng qua c¸c phÇn mÒm qu¶n lý, l­u tr÷ th«ng tin vÒ c¸n bé gi¸o viªn, häc sinh vµ chÊt l­îng gi¸o dôc trong c¸c phÇn mÒm qu¶n lý. Thùc hiÖn nghiªm tóc viÖc vµo ®iÓm, tÝnh ®iÓm, ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i häc lùc cña häc sinh b»ng phÇn mÒm qu¶n lý ®iÓm. Tõng b­íc t¨ng tÇn suÊt sö dông gi¸o ¸n ®iÖn tö trong d¹y häc. - Khai th¸c cã hiÖu qu¶ m¹ng Internet ®Ó lÊy t­ liÖu, h×nh ¶nh, kiÕn thøc phôc vô d¹y häc. Thµnh lËp th­ viÖn ®iÖn tö cña nhµ tr­êng b»ng c¸ch lùa chän kiÕn thøc vµ t¶i vÒ tõ m¹ng. 3.2.5.3. C¸ch thøc tiÕn hµnh - HiÖu tr­ëng cã kÕ ho¹ch qu¸n triÖt, båi d­ìng n©ng cao nhËn thøc cho c¸n bé gi¸o viªn vÒ tÇm quan träng vµ t¸c dông to lín cña c«ng nghÖ th«ng tin trong qu¶n lý vµ d¹y häc. - §Çu t­ kinh phÝ x©y dùng vµ mua c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i nh­: Phßng m¸y tÝnh, phßng nghe nh×n, m¸y tÝnh x¸ch tay (Laptop); m¸y chiÕu ®a n¨ng (Projecter); m¸y quay kü thuËt sè, nèi m¹ng Internet ADSL,… - Tæ chøc më líp ®µo t¹o, båi d­ìng tin häc tr×nh ®é c¬ b¶n vµ kü n¨ng sö dông c¸c phÇn mÒm d¹y häc cho toµn thÓ c¸n bé gi¸o viªn cña nhµ tr­êng. - X©y dùng nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh ph¸p lý cho nhµ tr­êng vÒ viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong qu¶n lý vµ d¹y häc. VÝ dô: yªu cÇu gi¸o viªn ph¶i vµo ®iÓm cho häc sinh b»ng phÇn mÒm qu¶n lý ®iÓm, gi¸o viªn ph¶i biÕt tù so¹n gi¸o ¸n ®iÖn tö, 100% gi¸o viªn thao gi¶ng b»ng gi¸o ¸n ®iÖn tö, c¸c chuyªn ®Ò ngo¹i kho¸ ph¶i ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y chiÕu,… - §éng viªn, khuyÕn khÝch gi¸o viªn tù mua m¸y tÝnh c¸ nh©n ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c d¹y häc. PhÊn ®Êu tÊt c¶ gi¸o viªn trong tr­êng ®Òu cã m¸y tÝnh c¸ nh©n. - HiÖu tr­ëng th­êng xuyªn kiÓm tra, theo dâi, ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh trªn ®èi víi c¸n bé gi¸o viªn trong tr­êng. Cã tæng kÕt, ®¸nh gi¸ rót kinh nghiÖm sau mçi n¨m häc ®Ó lµm tèt h¬n, kh¾c phôc c¸c nh­îc ®iÓm x¶y ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. 3.2.5.4. §iÒu kiÖn thùc hiÖn - B¶n th©n hiÖu tr­ëng ph¶i cã nhËn thøc s©u s¾c vÒ tÇm quan träng cña c«ng nghÖ th«ng tin trong nhµ tr­êng, cã tr×nh ®é tin häc c¬ b¶n vµ biÕt sö dông thµnh th¹o c¸c phÇn mÒm øng dông. - Nhµ tr­êng ph¶i cã gi¸o viªn d¹y tin häc cã tr×nh ®é tèt, nhiÖt t×nh trong c«ng t¸c, qu¶n lý hiÖu qu¶ hÖ thèng ph­¬ng tiÖn, m¸y tÝnh cña nhµ tr­êng, hç trî ®¾c lùc cho c¸n bé gi¸o viªn nhµ tr­êng trong viÖc tù häc tù n©ng cao tr×nh ®é. - Nhµ tr­êng ph¶i tham m­u tèt vµ ®­îc Phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o, §¶ng vµ ChÝnh quyÒn x· quan t©m t¹o ®iÒu kiÖn vÒ kinh phÝ ®Ó x©y dùng, mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. - Nhµ tr­êng ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn trÎ, cã tr×nh ®é, nhiÖt t×nh, tr¸ch nhiÖm, h¨ng h¸i tiÕp thu c¸i míi. 3.2.6 TËp trung x©y dùng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông CSVC, trang thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i theo h­íng ®æi míi ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc 3.2.6.1. Lý do, môc ®Ých Qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t, sè l­îng tr­êng THCS chuÈn Quèc gia ë Th¸i Thôy chØ chiÕm 17,02% trong ®ã kh«ng ph¶i tr­êng chuÈn Quèc gia nµo còng cã ®ñ CSVC khang trang, ph­¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i. Ngoµi ra, trªn ®Þa bµn cßn rÊt nhiÒu tr­êng häc thiÕu thèn, khã kh¨n vÒ CSVC: phßng häc, bµn ghÕ, tñ, b¶ng, trang thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i,… thËm chÝ cã tr­êng ®­îc trang cÊp phßng m¸y tÝnh nh­ng kh«ng nhËn v× kh«ng cã phßng b¶o qu¶n ®ñ tiªu chuÈn an toµn. CSVC yÕu ®· g©y khã kh¨n rÊt nhiÒu cho c«ng t¸c d¹y häc vµ n©ng cao chÊt l­îng trªn ®Þa bµn. Do ®ã, biÖn ph¸p nµy nh»m: - X©y dùng CSVC nhµ tr­êng khang trang, s¹ch ®Ñp ®¶m b¶o ®ñ vÒ sè l­îng, tèt vÒ chÊt l­îng, ®Ñp vÒ thÈm mü vµ cã m«i tr­êng xanh - s¹ch - ®Ñp t¹o nªn nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho c¸c ho¹t ®éng d¹y häc cña nhµ tr­êng, lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. MÆt kh¸c viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông CSVC ®· cã gióp cho c¸c nhµ tr­êng ph¸t huy hÕt c«ng suÊt cña c¬ së, thiÕt bÞ ®· cã tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ trong mua s¾m trang thiÕt bÞ, tËp trung kinh phÝ cho nh÷ng vÊn ®Ò quan träng, thiÕt thùc. - Chñ ®éng mua s¾m, trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i theo h­íng ®æi míi ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc gióp c¸c nhµ tr­êng thùc hiÖn tèt h¬n qu¸ tr×nh ®æi míi ®Æc biÖt lµ ®æi míi ph­¬ng ph¸p, ®¶m b¶o khai th¸c, ph¸t huy hÕt nh÷ng ­u viÖt cña néi dung ch­¬ng tr×nh míi. 3.2.6.2. Néi dung - Cã kÕ ho¹ch tham m­u víi ®Þa ph­¬ng vµ c¸c cÊp trªn ®Ó x©y dùng CSVC nhµ tr­êng theo h­íng chuÈn Quèc gia, ®¶m b¶o: §ñ vÒ diÖn tÝch; khu«n viªn gän gµng cã cæng, t­êng ®ång bé; sè l­îng phßng häc kiªn cè ®¶m b¶o cho c¸c líp häc mét ca; trang bÞ bµn ghÕ, b¶ng, ®iÖn s¸ng, ®iÖn m¸t trªn phßng häc ®ång bé ®Çy ®ñ; cã ®ñ c¸c phßng häc bé m«n theo yªu cÇu; cã khu hiÖu bé vµ phßng chøc n¨ng riªng biÖt; s©n tr­êng réng r·i tho¸ng m¸t, quy ho¹ch c©y xanh hîp lý; khu vÖ sinh cho thÇy vµ trß riªng biÖt, s¹ch sÏ; l¸n ®Ó xe cho thÇy vµ trß;… - X©y dùng ®­îc néi quy nhµ tr­êng vÒ b¶o qu¶n vµ sö dông CSVC, ®å dïng thÝ nghiÖm, tuyªn truyÒn gi¸o dôc häc sinh trong viÖc b¶o vÖ gi÷ g×n tµi s¶n, CSVC nhµ tr­êng, lu«n ®¶m b¶o nhµ tr­êng phong quang, s¹ch ®Ñp. - Chó ý x©y dùng vµ duy tr× ho¹t ®éng cña phßng häc bé m«n, t¹o thµnh nÒn nÕp th­êng xuyªn. §Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ cho phßng häc bé m«n nh­ tñ, gi¸, mãc treo, bµn thÝ nghiÖm,… ®¶m b¶o 100% tiÕt häc bé m«n (VËt lý, Ho¸ häc, Sinh häc, C«ng nghÖ, ¢m nh¹c, Mü thuËt) ®­îc tiÕn hµnh trªn c¸c phßng häc bé m«n. - Lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý viÖc sö dông CSVC s½n cã, ®¶m b¶o hiÖu suÊt cao, tÝnh hiÖu qu¶ trong chuyªn m«n cña c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc ®· cã. VÝ dô: C¸c tæ chuyªn m«n x©y dùng lÞch gi¶ng d¹y b»ng gi¸o ¸n ®iÖn tö cho gi¸o viªn ®¶m b¶o sö dông ®ñ c«ng suÊt m¸y chiÕu, kh«ng chång chÐo, kh«ng ®Ó m¸y nghØ; tËn dông tèt viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc ®­îc trang cÊp trªn phßng häc bé m«n,… §¶m b¶o nguyªn t¾c: sö dông ®óng môc ®Ých; sö dông ®óng lóc, ®óng chç, sö dông ®óng c«ng suÊt thiÕt bÞ. - Nhµ tr­êng tËp trung kinh phÝ mua s¾m trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh­ m¸y chiÕu, m¸y vi tÝnh, c¸c phÇn mÒm øng dông trong gi¸o dôc, dông cô thÝ nghiÖm hiÖn ®¹i, x©y dùng th­ viÖn t­ liÖu ®iÖn tö, … tr¸nh t×nh tr¹ng mua s¾m dµn tr¶i kh«ng tËp trung lµm hao phÝ ng©n s¸ch ®Çu t­ cho chuyªn m«n. 3.2.6.3. C¸ch thøc tiÕn hµnh - HiÖu tr­ëng x©y dùng ®­îc kÕ ho¹ch dµi h¹n, lËp quy ho¹ch CSVC nhµ tr­êng theo h­íng chuÈn Quèc gia tõ ®ã gi¶i tr×nh, tham m­u víi §¶ng uû, UBND x·, UBND huyÖn vµ Phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o huyÖn ®Ó cã kÕ ho¹ch ph©n bæ ng©n s¸ch x©y dùng. §Æc biÖt, cÇn chó ý ®Õn viÖc tham m­u víi cÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®Ó cÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng nhËn thøc râ ®­îc sù cÇn thiÕt cña vÊn ®Ò, n¾m ®­îc cô thÓ néi dung kÕ ho¹ch. §ång thêi hiÖu tr­ëng ph¶i thuyÕt phôc ®­îc l·nh ®¹o ®Þa ph­¬ng nhÊt trÝ x©y dùng theo kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra. - Tuyªn truyÒn, lµm tèt c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc nh»m huy ®éng nh÷ng nguån lùc ngoµi x· héi trong viÖc tham gia x©y dùng CSVC tr­êng häc. - HiÖu tr­ëng ph¶i tuyªn truyÒn, phæ biÕn ý nghÜa, vai trß quan träng cña CSVC, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i trong viÖc ®æi míi ho¹t ®éng d¹y häc, n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cho toµn thÓ c¸n bé gi¸o viªn vµ häc sinh ®Ó tõ ®ã toµn tr­êng cã ý thøc b¶o vÖ, gi÷ g×n vµ sö dông CSVC ®óng chøc n¨ng, ®¹t hiÖu qu¶. - X©y dùng néi quy b¶o qu¶n, sö dông CSVC, ®å dïng thÝ nghiÖm, néi quy phßng häc bé m«n. Cã chÕ tµi th­ëng ph¹t râ rµng, cô thÓ ®èi c¸c hµnh ®éng thiÕu ý thøc b¶o vÖ cña c«ng, ph¸ ho¹i CSVC tr­êng häc. - ChØ ®¹o, qu¶n lý viÖc sö dông trang thiÕt bÞ, ®å dïng d¹y häc mét c¸ch s©u s¾c cô thÓ: + Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cho gi¸o viªn phô tr¸ch phßng häc bé m«n. + X©y dùng ®­îc thãi quen, nÒn nÕp ra vµo, häc tËp trªn phßng bé m«n cho häc sinh vµ gi¸o viªn ®¶m b¶o vËn hµnh tèt. + Ph©n c«ng l·nh ®¹o vµ tæ tr­ëng chuyªn m«n theo dâi viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc, cã hå s¬ thÓ hiÖn theo tuÇn, th¸ng (sæ theo dâi sö dông ®å dïng d¹y häc cña gi¸o viªn) + HiÖu tr­ëng th­êng xuyªn kiÓm tra, theo dâi viÖc thùc hiÖn cña gi¸o viªn, cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi. - Qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån ng©n s¸ch cña nhµ tr­êng. ¦u tiªn cho c¸c kho¶n ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. 3.2.6.4. §iÒu kiÖn thùc hiÖn - HiÖu tr­ëng ph¶i cã nhËn thøc râ rµng vÒ vai trß vµ tÇm quan träng cña biÖn ph¸p trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng. - KÕ ho¹ch x©y dùng ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi, phï hîp ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph­¬ng. - §¶ng, ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ph¶i quan t©m ®Õn sù nghiÖp ph¸t triÓn gi¸o dôc cña x· nhµ, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. - HiÖu tr­ëng ph¶i qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶, ®óng môc ®Ých nguån tµi chÝnh ®· huy ®éng ®­îc, kh«ng ®Çu t­ dµn tr¶i, tËp trung ®Çu t­ tõng c«ng tr×nh theo kÕ ho¹ch, mua s¾m trang thiÕt bÞ ph¶i cã chän läc ®Ó phôc vô tèt cho qu¸ tr×nh ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc. 3.2.7 §æi míi c«ng t¸c kiÓm tra, ®¸nh gi¸; c«ng t¸c thi ®ua, khen th­ëng theo tinh thÇn cuéc vËn ®éng “ Hai kh«ng” 3.2.7.1. Môc ®Ých §æi míi c«ng t¸c kiÓm tra ®¸nh gi¸ bao gåm hai m¶ng: kiÓm tra, ®¸nh gi¸ chÊt l­îng häc tËp cña häc sinh vµ kiÓm tra, ®¸nh gi¸ chÊt l­îng d¹y häc cña gi¸o viªn. Qu¸ tr×nh ®æi míi néi dung ch­¬ng tr×nh vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc cã g¾n bã h÷u c¬ víi viÖc ®æi míi c«ng t¸c kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng d¹y häc. Nã nh»m môc ®Ých ph¸t hiÖn, ®¸nh gi¸, ®iÒu chØnh viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña gi¸o viªn, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng sai sãt, lÖch l¹ch trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi, ®ång thêi nã còng thóc ®Èy gi¸o viªn tÝch cùc h¬n trong c«ng t¸c chuyªn m«n, tù hoµn thiÖn m×nh nh»m n©ng cao chÊt l­îng giaã dôc. KiÓm tra ®¸nh gi¸ gióp häc sinh thÊy ®­îc thùc lùc cña b¶n th©n, lµ ®éng lùc thóc ®Èy häc sinh trong qu¸ tr×nh häc tËp. CÇn chó ý lµ ®¸nh gi¸ ®óng chÊt l­îng lµ yÕu tè quan träng ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. §æi míi c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng lµ mét biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. Th«ng qua c¸c ®ît thi ®ua ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng c¸ nh©n tËp thÓ lµm tèt, khen th­ëng kÞp thêi t¹o kh«ng khÝ phÊn khëi, kÝch thÝch ®éng viªn gi¸o viªn vµ häc sinh, ®ång thêi víi nh÷ng c¸ nh©n tËp thÓ lµm ch­a tèt, cã biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi. 3.2.7.2. Néi dung * §æi míi c«ng t¸c kiÓm tra ®¸nh gi¸ bao gåm: - §æi míi nhËn thøc vÒ c«ng t¸c nµy: KiÓm tra ®¸nh gi¸ nh»m n¾m b¾t thùc chÊt viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ kÕt qu¶ d¹y häc cña gi¸o viªn; thùc chÊt viÖc tiÕp thu kiÕn thøc vµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña häc sinh, tr¸nh bÖnh thµnh tÝch, chÊt l­îng ¶o trong gi¸o dôc theo tinh thÇn cuéc vËn ®éng “ Hai kh«ng” cña Bé. - §æi míi ph­¬ng tiÖn kiÓm tra, h×nh thøc thùc hiÖn: + §a d¹ng ho¸ h×nh thøc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ nh­: kiÓm tra ®Þnh kú; kiÓm tra ®ét xuÊt; kiÓm tra qua hå s¬; kiÓm tra qua c«ng viÖc; kiÓm tra qua theo dâi th­êng xuyªn, sö dông c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó qu¶n lý, kiÓm tra; sö dông thang chuÈn ®¸nh gi¸ míi, sö dông phiÕu hái tr¾c nghiÖm; …. + Phong phó ho¸ néi dung kiÓm tra ®¸nh gi¸: §èi víi gi¸o viªn: kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch d¹y häc; viÖc thùc hiÖn nÒn nÕp, quy chÕ chuyªn m«n; viÖc thùc hiÖn ®æi míi ph­¬ng ph¸p; hå s¬, gi¸o ¸n; chÊt l­îng gi¶ng d¹y; … §èi víi häc sinh: KiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp trªn c¸c ph­¬ng diÖn: kiÕn thøc, kü n¨ng, th¸i ®é. §iÒu quan träng lµ viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ ph¶i kh¸ch quan, c«ng b»ng vµ ®¸ng gi¸ ®óng ®­îc thùc lùc cña häc sinh. * §æi míi c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng lµ ph¶i x©y dùng ®­îc tiªu chÝ thi ®ua phÊn ®Êu cho tËp thÓ vµ c¸ nh©n. §Æt ra ®­îc nh÷ng ®Þnh chÕ khen th­ëng cô thÓ, râ rµng nh»m ®éng viªn khuyÕn khÝch gi¸o viªn vµ häc sinh kÞp thêi. TÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña c«ng t¸c d¹y häc ®Òu cã thÓ thi ®ua. §èi víi gi¸o viªn bao gåm: Ho¹t ®éng thùc hiÖn nÒn nÕp d¹y häc, sinh ho¹t chuyªn m«n dù giê, th¨m líp; c«ng t¸c chuÈn bÞ hå s¬ gi¸o ¸n, chuÈn bÞ ®å dïng vµ ph­¬ng tiÖn d¹y häc, thùc hiÖn lÞch b¸o gi¶ng theo ®óng qui ®Þnh, ®¶m b¶o chÊt l­îng, s¹ch vµ ®Ñp; viÖc thùc hiÖn giê lªn líp ®óng qui ®Þnh; viÖc thao gi¶ng gi¸o viªn giái; Ho¹t ®éng trao dåi kiÕn thøc, nhËn thøc vµ ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc; c«ng t¸c viÕt SKKN; lµm ®å dïng d¹y häc;… §èi víi häc sinh bao gåm: ho¹t ®éng thùc hiÖn nÒn nÕp häc tËp ë líp, ë nhµ; thi ®ua chuyªn cÇn, giµnh nhiÒu ®iÓm tèt; thi ®ua giµnh danh hiÖu häc sinh giái, ®¹t chÊt l­îng cao trong c¸c k× thi,… 3.2.7.3. C¸ch thøc tiÕn hµnh ViÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ cÇn tiÕn hµnh theo quy tr×nh sau: - HiÖu tr­ëng lËp kÕ ho¹ch kiÓm tra ®¸nh gi¸ cho c¶ n¨m häc, x©y dùng vµ c«ng bè réng r·i c¸c h×nh thøc, néi dung sÏ ®­îc kiÓm tra, ®¸nh gi¸. §èi víi c¸n bé gi¸o viªn, cÇn nhÊn m¹nh ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña viÖc ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, c«ng b»ng trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ häc sinh. - Thµnh lËp ban kiÓm tra trong tr­êng häc do hiÖu tr­ëng lµm tr­ëng ban bao gåm c¸c thµnh phÇn sau: Phã hiÖu tr­ëng, c¸c tæ tr­ëng chuyªn m«n, c¸c gi¸o viªn cèt c¸n (gi¸o viªn giái, cã uy tÝn chuyªn m«n), ph©n c«ng cô thÓ vµ x¸c ®Þnh quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña tõng thµnh viªn trong ban kiÓm tra. - X©y dùng chÕ ®é kiÓm tra trong ®ã hiÖu tr­ëng quy ®Þnh: +Thanh tra toµn diÖn gi¸o viªn ë c¸c mÆt ho¹t ®éng. + KiÓm tra hå s¬ gi¸o ¸n gi¸o viªn theo lÞch vµ ®ét xuÊt. + KiÓm tra nÒn nÕp d¹y häc cña gi¸o viªn. + Tæ chøc dù giê kiÓm tra ®Þnh kú; dù giê kiÓm tra ®ét xuÊt; ®¸nh gi¸, xÕp lo¹i giê lªn líp cña gi¸o viªn. + KiÓm tra nÒn nÕp ho¹t ®éng vµ sinh ho¹t chuyªn m«n cña hai tæ bé m«n. + KiÓm tra viÖc x©y dùng phong trµo häc tËp cho häc sinh nh­: Tæ chøc d¹y buæi hai, båi d­ìng häc sinh giái; x©y dùng ph­¬ng ph¸p tù häc, c«ng t¸c n©ng cao chÊt l­îng cña líp phô tr¸ch,… C«ng t¸c kiÓm tra ®¸nh gi¸ giê d¹y, kiÓm tra hå s¬ gi¸o ¸n nªn giao cho phã hiÖu tr­ëng vµ c¸c tæ tr­ëng chuyªn m«n trùc tiÕp tæ chøc thùc hiÖn. HiÖu tr­ëng cã kÕ ho¹ch kiÓm tra riªng cña b¶n th©n ®èi víi nh÷ng mÆt ho¹t ®éng mµ m×nh quan t©m. - HiÖu tr­ëng kiÓm tra viÖc tæ chøc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ cña phã hiÖu tr­ëng vµ tæ tr­ëng chuyªn m«n ®ång thêi kiÓm tra viÖc thùc hiÖn cña gi¸o viªn theo ®Þnh k× vµ ®ét xuÊt khi cÇn thiÕt. - Gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ häc sinh cña gi¸o viªn ®¶m b¶o ®¸nh gi¸ ®óng chÊt l­îng häc sinh. Chó träng c¸c kh©u sau : ra ®Ò kiÓm tra ®¶m b¶o chÝnh x¸c, ®óng yªu cÇu; coi kiÓm tra nghiªm tóc, ®¶m b¶o trung thùc, kh¸ch quan; chÊm kiÓm tra ®óng ®¸p ¸n, biÓu ®iÓm, ®¶m b¶o thêi gian; tr¶ bµi kiÓm tra trªn líp c«ng khai, minh b¹ch; tÝnh ®iÓm tæng kÕt chÝnh x¸c. Sö dông phÇn mÒm qu¶n lý ®iÓm ®Ó qu¶n lý vµ tÝnh ®iÓm cho häc sinh. ChÊm døt viÖc vµo ®iÓm sai quy ®Þnh, tÈy xo¸ ®iÓm trong sæ ®iÓm. Coi viÖc ®æi míi, cñng cè c«ng t¸c kiÓm tra ®¸nh gi¸ häc sinh lµ mét viÖc quan träng cÇn tËp trung lµm tèt cña nhµ tr­êng. - HiÖu tr­ëng x©y dùng kÕ ho¹ch vÒ c¸c ho¹t ®éng thi ®ua trong nhµ tr­êng, nªu râ ra c¸c néi dung thi ®ua, biÖn ph¸p tiÕn hµnh, vµ tæ chøc viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch thi ®ua ®ã. - Thµnh lËp héi ®ång thi ®ua nhµ tr­êng do hiÖu tr­ëng lµ chñ tÞch; chñ tÞch c«ng ®oµn lµm phã chñ tÞch th­êng trùc; thµnh phÇn bao gåm phã hiÖu tr­ëng; tæ tr­ëng chuyªn m«n, bÝ th­ ®oµn, tæng phô tr¸ch ®éi,… - C¸c ho¹t ®éng thi ®ua cÇn g¾n víi c¸c ngµy lÔ mang nhiÒu ý nghÜa nh­ 20.11; 22.12; 3.2; 26.3; 30.4; … ®ång thêi mçi ®ît ph¸t ®éng thi ®ua cÇn cã kÕ ho¹ch râ rµng, cã néi dung cô thÓ, cã tiÕn tr×nh vÒ thêi gian vµ quan träng nhÊt lµ cã tæng kÕt, ®¸nh gi¸, rót kinh nghiÖm vµ tæ chøc khen th­ëng. Tr¸nh t×nh tr¹ng “®Çu voi, ®u«i chuét” trong thi ®ua. ViÖc khen th­ëng mang tÝnh ®éng viªn, khÝch lÖ tinh thÇn cña mäi ng­êi, tuú vµo ®iÒu kiÖn cña nhµ tr­êng ®Ó hiÖu tr­ëng quy ®Þnh møc th­ëng cô thÓ. - HiÖu tr­ëng ph¶i c©n ®èi vµ huy ®éng ®­îc kinh phÝ dµnh cho viÖc thi ®ua, khen th­ëng trong nhµ tr­êng. 3.2.7.4. §iÒu kiÖn thùc hiÖn - HiÖu tr­ëng ph¶i nhËn thøc ®­îc vai trß vµ tÇm quan träng cña biÖn ph¸p trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cña nhµ tr­êng. Tuyªn truyÒn ®Ó c¸n bé gi¸o viªn vµ häc sinh, phô huynh nhËn thøc râ vÊn ®Ò nµy. - Nhµ tr­êng ph¶i cã mét tËp thÓ gi¸o viªn ®ñ m¹nh, ®oµn kÕt nhÊt trÝ, cã tinh thÇn thi ®ua ch©n chÝnh lµnh m¹nh, kh«ng cã sù m©u thuÉn, kÌn cùa nhau trong chuyªn m«n. - ViÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸, thi ®ua khen th­ëng trong nhµ tr­êng ph¶i ®¶m b¶o ®­îc tÝnh c«ng b»ng; c«ng khai; c«ng minh vµ trªn hÕt hiÖu tr­ëng ph¶i lµ ng­êi c«ng t©m trong c«ng viÖc, tr¸nh ®­îc viÖc ¸p ®Æt c¶m tÝnh c¸ nh©n, ph¶i biÕt ®Æt lîi Ých tËp thÓ lªn trªn. - HiÖu tr­ëng cÇn biÕt ph¸t huy c¸c mÆt tèt, tÝnh tÝch cùc trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, ®¸nh gi¸; biÕt tr¸nh nh÷ng c¨ng th¼ng kh«ng cÇn thiÕt, lµm sao cho c«ng t¸c nµy thùc sù trë thµnh ®éng lùc ph¸t triÓn phong trµo häc tËp cña nhµ tr­êng. 3.3. Th¨m dß tÝnh cÇn thiÕt vµ kh¶ thi cña c¸c biÖn ph¸p ®Ò xuÊt Trong khu«n khæ ®Ò tµi, v× thêi gian h¹n hÑp chóng t«i kh«ng cã ®iÒu kiÖn thö nghiÖm thùc tÕ c¸c biÖn ph¸p ®· ®Ò xuÊt víi c¸c tr­êng THCS ë huyÖn Th¸i Thôy. Tuy nhiªn, trªn c­¬ng vÞ lµ hiÖu tr­ëng tr­êng THCS Thôy H¶i, Th¸i Thôy, Th¸i B×nh, chóng t«i ®· b­íc ®Çu ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ®· nªu trong c«ng t¸c chØ ®¹o vµ qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc tõ n¨m häc 2007 – 2008 ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kh¶ quan. §Ó kiÓm tra sù cÇn thiÕt vµ tÝnh kh¶ thi cña c¸c biÖn ph¸p ®· ®­îc ®Ò xuÊt, chóng t«i tiÕn hµnh th¨m dß ý kiÕn b»ng phiÕu hái víi c¸c ®èi t­îng sau: - L·nh ®¹o vµ chuyªn viªn Phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o Th¸i Thôy: 6 ®ång chÝ. - HiÖu tr­ëng c¸c tr­êng THCS trªn ®Þa bµn : 42 ®ång chÝ tr¶ phiÕu. - Phã hiÖu tr­ëng vµ tæ tr­ëng chuyªn m«n cña 12 tr­êng triÓn khai ®Ò tµi bao gåm 32 ®ång chÝ tr¶ phiÕu. C¸ch thøc tiÕn hµnh kh¶o s¸t nh­ sau: B­íc 1: Ph¸t phiÕu th¨m dß ý kiÕn ®èi t­îng kh¶o s¸t vÒ møc ®é cÇn thiÕt vµ tÝnh kh¶ thi cña c¸c biÖn ph¸p ®Ò xuÊt. VÒ møc ®é cÇn thiÕt: RÊt cÇn: cho 3 ®iÓm; CÇn: cho 2 ®iÓm; Kh«ng cÇn: cho 1 ®iÓm. VÒ tÝnh kh¶ thi: RÊt kh¶ thi: cho 3 ®iÓm; Kh¶ thi: cho 2 ®iÓm; kh«ng kh¶ thi: cho 1 ®iÓm. B­íc 2. Tæng hîp, thèng kª c¸c phiÕu thu ®­îc rót ra nhËn xÐt. Sö dông c«ng thøc tÝnh: §iÓm trung b×nh (vÒ møc ®é cÇn thiÕt hoÆc tÝnh kh¶ thi) cña biÖn ph¸p ( ) = 3.3.1 Møc ®é cÇn thiÕt cña c¸c biÖn ph¸p ®­îc ®Ò xuÊt Møc ®é cÇn thiÕt cña biÖn ph¸p ®­îc ®¸nh gi¸ dùa trªn tÇm quan träng, vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc vµ møc ®é t¸c ®éng cña nã vµo qu¸ tr×nh d¹y häc cña nhµ tr­êng. Víi tæng sè 80 phiÕu th¨m dß ý kiÕn thu ®­îc tõ ba ®èi t­îng kh¶o s¸t ®· nªu, kÕt qu¶ cô thÓ nh­ sau B¶ng 25. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ møc ®é cÇn thiÕt cña c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS ë Th¸i Thôy, Th¸i B×nh Stt C¸c biÖn ph¸p Møc ®é cÇn thiÕt KÕt qu¶ RÊt cÇn CÇn Kh«ng cÇn XÕp thø 1 T¨ng c­êng ®æi míi t­ duy trong nhËn thøc vÒ chÊt l­îng d¹y häc, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho c¸n bé gi¸o viªn 77 3 2.96 2 2 KÕ ho¹ch ho¸ viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc trong nhµ tr­êng 66 14 2.83 5 3 X©y dùng nÒn nÕp, kû c­¬ng ho¹t ®éng d¹y häc cña nhµ tr­êng 79 1 2.99 1 4 §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc, h×nh thøc sinh ho¹t tæ chuyªn m«n 73 7 2.91 3 5 øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng d¹y häc 58 22 2.73 6 6 TËp trung x©y dùng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông CSVC, trang thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i theo h­íng ®æi míi ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc 67 13 2.84 4 7 §æi míi c«ng t¸c kiÓm tra, ®¸nh gi¸; c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng theo tinh thÇn cuéc vËn ®éng “ Hai kh«ng”. 66 14 2.83 5 Tõ b¶ng trªn ta thÊy: TÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p ®Òu ®­îc ®¸nh gi¸ cã møc ®é cÇn thiÕt rÊt cao (trong ®ã cã 6/7 biÖn ph¸p cã trªn 80% phiÕt ®¸nh gi¸ lµ rÊt cÇn thiÕt). C¸c biÖn ph¸p “X©y dùng nÒn nÕp, kû c­¬ng ho¹t ®éng d¹y häc cña nhµ tr­êng” vµ “ T¨ng c­êng ®æi míi t­ duy trong nhËn thøc vÒ chÊt l­îng d¹y häc, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho c¸n bé gi¸o viªn” ®­îc ®¸nh gi¸ cao nhÊt (xÊp xØ 100% sè phiÕu ®¸nh gi¸ rÊt cÇn thiÕt). BiÖn ph¸p ®­îc ®¸nh gi¸ cã møc ®é cÇn thiÕt thÊp nhÊt lµ “ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng d¹y häc” còng cã ®iÓm trung b×nh 2,73 vµ ®­îc ®¸nh gi¸ ë møc ®é rÊt cÇn thiÕt. Qua kÕt qu¶ nµy, cã thÓ thÊy r»ng c¸c nhµ qu¶n lý gi¸o dôc cÊp THCS ë Th¸i Thôy (c¸c ®èi t­îng kh¶o s¸t) ®Òu cho r»ng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS do chóng t«i ®Ò xuÊt lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc trong nhµ tr­êng. 3.3.2 TÝnh kh¶ thi cña c¸c biÖn ph¸p ®­îc ®Ò xuÊt Møc ®é kh¶ thi cña biÖn ph¸p ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c yÕu tè: - TÝnh thùc tiÔn, phï hîp víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng; - Sù phï hîp víi c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña Ngµnh, ph¸p luËt cña Nhµ n­íc; - Sù phï hîp víi c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc, v¨n ho¸ trong x· héi; - Cã kh¶ n¨ng hiÖn thùc cao. B¶ng 26. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS ë Th¸i Thôy, Th¸i B×nh Stt C¸c biÖn ph¸p TÝnh kh¶ thi KÕt qu¶ RÊt kh¶ thi Kh¶ thi Kh«ng kh¶ thi XÕp thø 1 T¨ng c­êng ®æi míi t­ duy trong nhËn thøc vÒ chÊt l­îng d¹y häc, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho c¸n bé gi¸o viªn 67 13 2.84 5 2 KÕ ho¹ch ho¸ viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc trong nhµ tr­êng 75 5 2.94 2 3 X©y dùng nÒn nÕp, kû c­¬ng ho¹t ®éng d¹y häc cña nhµ tr­êng 78 2 2.98 1 4 §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc, h×nh thøc sinh ho¹t tæ chuyªn m«n 71 9 2.89 4 5 øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng d¹y häc 65 15 2.81 6 6 TËp trung x©y dùng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông CSVC, trang thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i theo h­íng ®æi míi ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc 56 24 2.70 7 7 §æi míi c«ng t¸c kiÓm tra, ®¸nh gi¸; c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng theo tinh thÇn cuéc vËn ®éng “ Hai kh«ng”. 73 7 2.91 3 Tõ b¶ng 26, ta thÊy: Cã 6/7 biÖn ph¸p mang tÝnh kh¶ thi rÊt cao (trªn 80% phiÕu ®¸nh gi¸ lµ rÊt kh¶ thi). §Æc biÖt lµ nh÷ng biÖn ph¸p mang tÝnh hµnh chÝnh, chuyªn m«n nh­ c¸c biÖn ph¸p “ X©y dùng nÒn nÕp, kû c­¬ng ho¹t ®éng d¹y häc cña nhµ tr­êng”; “ KÕ ho¹ch ho¸ viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc trong nhµ tr­êng”; “ §æi míi c«ng t¸c kiÓm tra, ®¸nh gi¸; c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng theo tinh thÇn cuéc vËn ®éng “ Hai kh«ng”… ®­îc cho lµ cã tÝnh kh¶ thi cao. C¸c biÖn ph¸p ®­îc ®¸nh gi¸ cã tÝnh kh¶ thi thÊp lµ biÖp ph¸p sè 5: “ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng d¹y häc” vµ sè 6 “ TËp trung x©y dùng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông CSVC, trang thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i theo h­íng ®æi míi ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc” . Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do c¸c biÖn ph¸p nµy phô thuéc nhiÒu vµo c¸c yÕu tè kh¸ch quan (kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ®Þa ph­¬ng, nguån ng©n s¸ch cÊp trªn tµi trî). Trong bèi c¶nh nÒn gi¸o dôc cña huyÖn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ thiÕu vµ yÕu, kh«ng cã g× khã hiÓu khi 30% sè phiÕu cho r»ng viÖc tËp trung x©y dùng CSVC kh«ng cã møc ®é rÊt kh¶ thi. KÕt qu¶ trªn kh¼ng ®Þnh r»ng, c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS do chóng t«i ®Ò xuÊt ®· nhËn ®­îc sù ®ång t×nh cña c¸c nhµ qu¶n lý v× chóng ®Òu cã t×nh kh¶ thi cao. Tãm l¹i: Qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ c¸c ph©n tÝch trªn, ta cã thÓ nhËn thÊy, c¶ 7 biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng tr­êng THCS ë huyÖn Th¸i Thôy, Th¸i B×nh ®­îc ®Ò xuÊt trong luËn v¨n ®Òu cã møc ®é cÇn thiÕt cao vµ cã tÝnh kh¶ thi, phï hîp víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña ®Þa ph­¬ng. §Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cÊp THCS, kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu cßn tån t¹i ë gi¸o dôc THCS Th¸i Thôy, viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ®· nªu lµ viÖc lµm cÇn thiÕt, mang tÝnh khoa häc vµ thùc tiÔn cao. Chóng t«i hy väng r»ng, nh÷ng vÊn ®Ò ®· ®­îc lµm râ vµ ®Ò xuÊt trong luËn v¨n nµy sÏ gãp phÇn h÷u Ých trong qu¸ tr×nh ®æi míi toµn diÖn nÒn gi¸o dôc nãi chung, ®æi míi vµ n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cho gi¸o dôc Th¸i Thôy nãi riªng. kÕt luËn ch­¬ng iii Tõ nh÷ng nghiªn cøu vÒ lý luËn c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc vµ thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng c¸c tr­êng THCS ë huyÖn Th¸i Thôy, ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc trªn ®Þa bµn, chóng t«i ®Ò xuÊt mét hÖ thèng bao gåm 7 biÖn ph¸p qu¶n lý. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý nµy ®¶m b¶o ®­îc c¸c nguyªn t¾c mang tÝnh khoa häc, ®ång bé, thùc tiÔn vµ kh¶ thi. Trong c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ®· ®Ò xuÊt, chóng t«i tËp trung vµo gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i trong c«ng t¸c d¹y vµ häc cña gi¸o dôc cÊp THCS huyÖn Th¸i Thôy nh­ t×nh tr¹ng thiÕu gi¸o viªn chuyªn tr¸ch, gi¸o viªn ph¶i d¹y chÐo ban nhiÒu; c¬ së vËt chÊt thiÕu vµ yÕu; chÊt l­îng d¹y häc kh«ng ®ång ®Òu;… lµ nh÷ng nguyªn nh©n g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cña huyÖn. Bªn c¹nh ®ã, trong nh÷ng biÖn ph¸p ®· ®Ò xuÊt chóng t«i còng chó ý ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm, nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc trong c«ng t¸c qu¶n lý cña hiÖu tr­ëng THCS ë Th¸i Thôy, ®ång thêi cè g¾ng kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, tån t¹i trong c«ng t¸c nµy. Víi c¸c biÖn ph¸p ®· ®Ò xuÊt, chóng t«i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸ch thøc thùc hiÖn biÖn ph¸p vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc thùc thi biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, chóng t«i ®· tiÕn hµnh th¨m dß vÒ møc ®é cÇn thiÕt vµ tÝnh kh¶ thi cña c¸c biÖn ph¸p víi c¸c ®èi t­îng lµm c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc cÊp THCS. KÕt qu¶ th¨m dß ®· chøng minh ®­îc sù cÇn thiÕt vµ tÝnh kh¶ thi cao cña c¸c biÖn ph¸p ®­îc ®Ò xuÊt. Víi kÕt qu¶ nµy, chóng t«i kh¼ng ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc ®· ®Ò xuÊt lµ hîp lý vµ cã tÝnh kh¶ thi nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cÊp THCS ë Th¸i Thôy, Th¸i B×nh. KÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ 1. KÕt luËn 1.1 Gi¸o dôc vµ §µo t¹o lµ c¬ së, ®éng lùc cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mçi ®Êt n­íc. Muèn Gi¸o dôc ph¸t triÓn vµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Æt ra cña x· héi th× cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. Mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò c¬ b¶n ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc lµ ph¶i lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc ®Æc biÖt lµ vai trß qu¶n lý cña ng­êi hiÖu tr­ëng trong nhµ tr­êng. Trong c¸c néi dung qu¶n lý cña hiÖu tr­ëng th× qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc lµ néi dung träng t©m, c¬ b¶n vµ mang tÝnh quyÕt ®Þnh. HiÖu tr­ëng tr­êng THCS lµ ng­êi cã vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu hµnh, duy tr× c¸c ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng. §Ó qu¶n lý tèt ho¹t ®éng d¹y häc ë tr­êng THCS th× ng­êi hiÖu tr­ëng ph¶i n¾m v÷ng môc tiªu, nguyªn t¾c, chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ néi dung qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc ®Ó tõ ®ã vËn dông mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña nhµ tr­êng nh»m tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cña nhµ tr­êng mét c¸ch khoa häc, hîp lý gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc cña nhµ tr­êng. 1.2 Gi¸o dôc vµ chÊt l­îng gi¸o dôc cÊp THCS ë huyÖn Th¸i Thôy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh vµ ®ang ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm nªn thµnh c«ng vµ c¶ h¹n chÕ cña gi¸o dôc THCS Th¸i Thôy lµ do hÖ thèng biÖn ph¸p qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng. Cã nh÷ng biÖn ph¸p ®­îc thùc hiÖn tèt, cã nh÷ng biÖn ph¸p cßn thùc hiÖn ch­a tèt, ¶nh h­ëng ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu míi cña ngµnh trong giai ®o¹n hiÖn nay. Nh÷ng ­u ®iÓm vµ tån t¹i trong thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng phô thuéc vµo nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã cã nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan vµ nguyªn nh©n kh¸ch quan. 1.3. §Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cÊp THCS ë Th¸i Thôy, chóng t«i ®Ò xuÊt mét hÖ thèng 7 biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc cña hiÖu tr­ëng (nh­ môc 3.2). Trong c¸c biÖn ph¸p nµy chóng t«i ®· tËp trung vµo gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i trong c«ng t¸c d¹y vµ häc ®ang lµ nh÷ng nguyªn nh©n g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cña huyÖn, ®ång thêi chó ý ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm, nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc, kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trong thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý cña hiÖu tr­ëng. KÕt qu¶ th¨m dß ®· chøng minh r»ng nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc ®· ®Ò xuÊt lµ hîp lý vµ cã tÝnh kh¶ thi cao nh»m n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cÊp THCS ë Th¸i Thôy, Th¸i B×nh. 2. KhuyÕn nghÞ 2.1 Víi Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o Sím ban hµnh chuÈn HiÖu tr­ëng THCS víi nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ, râ rµng ®Ó lµm c¨n cø bæ nhiÖm, ®¸nh gi¸, båi d­ìng hiÖu tr­ëng. Hoµn thiÖn vµ sím thùc hiÖn lé tr×nh t¨ng häc phÝ THCS ®Ó c¸c nhµ tr­êng cã thªm nguån ng©n s¸ch phôc vô cho ho¹t ®éng d¹y vµ häc. 2.2 §èi víi UNBD tØnh Th¸i B×nh vµ Së Gi¸o dôc & §µo t¹o Th¸i B×nh TËp trung x©y dùng m« h×nh tr­êng THCS liªn x· vµ cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ kinh phÝ cïng ®Þa ph­¬ng x©y dùng c¸c tr­êng THCS liªn x· kh¾c phôc t×nh tr¹ng c¸c tr­êng cã quy m« qu¸ nhá, ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng gi¸o dôc. Ban hµnh c¸c v¨n b¶n chØ ®¹o viÖc tËp trung båi d­ìng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý tr­êng THCS trªn ®Þa bµn. Cã kÕ ho¹ch cö c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc ®i ®µo t¹o båi d­ìng tr×nh ®é sau ®¹i häc, th¹c sü. 2.3 §èi víi UNBD huyÖn vµ Phßng Gi¸o dôc & §µo t¹o Th¸i Thôy T¨ng quyÒn tù chñ vÒ nh©n lùc vµ tµi chÝnh cho c¸c tr­êng THCS nh»m ®¶m b¶o tÝnh chñ ®éng trong c«ng t¸c qu¶n lý cña hiÖu tr­ëng vµ t¨ng ®éng lùc ph¸t triÓn cho nhµ tr­êng. Cã kÕ ho¹ch tuyÓn dông vµ ph©n bæ gi¸o viªn hîp lý nh»m h¹n chÕ t×nh tr¹ng gi¸o viªn chÐo ban, tr¸nh tr­êng hîp võa thõa võa thiÕu gi¸o viªn. TËp trung chØ ®¹o ®iÓm c¸c héi th¶o, chuyªn ®Ò vÒ n©ng cao chÊt l­îng d¹y häc, ®æi míi ph­¬ng ph¸p, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tr­êng qu¶n lý tèt h¬n, n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng d¹y häc. Sím cã nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh toµn diÖn ®Ó kh¾c phôc sù chªnh lÖch vïng, miÒn. 2.4 §èi víi HiÖu tr­ëng c¸c tr­êng THCS ë Th¸i Thôy TÝch cùc häc tËp n©ng cao tr×nh ®é, n©ng cao nhËn thøc, rÌn luyÖn phÈm chÊt ®¹o ®øc, n¨ng lùc b¶n th©n nh»m thÝch øng víi yªu cÇu míi. TËp trung n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý qu¸ tr×nh d¹y häc, thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng d¹y häc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng. Chñ ®éng, s¸ng t¹o trong c«ng t¸c tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c mÆt ho¹t ®éng trong nhµ tr­êng nh»m thóc ®Èy, n©ng cao chÊt l­îng cña ho¹t ®éng d¹y häc. Thùc hiÖn nghiªm tóc cuéc vËn ®éng “ Hai kh«ng” ®Æc biÖt trong viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ gi¸o viªn vµ häc sinh. ._.