TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI
KHOA KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
BÁO CÁO TỔNG HỢP
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƢỜI HỌC
PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI
TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH
Mã số đề tài: ĐTSV.2020.04
Chủ nhiệm đề tài : Phạm Quân Nhu
Lớp : 1705CSCA
Cán bộ hƣớng dẫn : ThS. Tô Trọng Mạnh
Hà Nội, 2020
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI
KHOA KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
BÁO CÁO TỔNG HỢP
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦ
83 trang |
Chia sẻ: huong20 | Ngày: 04/01/2022 | Lượt xem: 567 | Lượt tải: 2
Tóm tắt tài liệu Báo cáo tổng kết đề tài - Phát huy vai trò của đoàn thanh niên với việc thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý yên, tỉnh Nam Định, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ỦA NGƢỜI HỌC
PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI
TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH
Mã số đề tài: ĐTSV.2020.04
Chủ nhiệm đề tài : Phạm Quân Nhu - 1705CSCA
Thành viên tham gia : Hạng Thìn Long - 1705CSCA
Lê Thị Phƣơng Dung - 1705CSCA
Trƣơng Thị Hoa - 1705CTHA
Cán bộ hƣớng dẫn : ThS. Tô Trọng Mạnh
Hà Nội, 2020
LỜI CẢM ƠN
Là sinh viên năm ba được làm bài nghiên cứu khoa học liên quan đến
chuyên ngành mình học chúng em cảm thấy rất vui và hạnh phúc. Nhưng để hoàn
thành bài nghiên cứu này không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực hết mình của bản thân, mà
quan trọng hơn nữa đó là sự chỉ bảo, hướng dẫn tận tình của thầy hướng dẫn, sự
giúp đỡ động viên của gia đình và bạn bè. Trong quá trình làm bài nghiên cứu,
chúng em đã được sự hướng dẫn tận tình của thầy Tô Trọng Mạnh, thầy luôn dành
thời gian để chỉ cho chúng em những kiến thức cần thiết, những tài liệu tham khảo
bổ ích phục vụ cho đề tài nghiên cứu. Chúng em xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới
sự giúp đỡ quý báu của thầy. Đồng thời chúng em xin cảm ơn tới các thầy cô giáo
trong trường, nhất là các thầy cô trong Khoa Khoa học Chính trị đã giúp đỡ chúng
em thực hiện đề tài này. Tuy nhiên, với lượng kiến thức và kinh nghiệm thực tế
còn hạn chế, nên đề tài nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót. Chúng em rất
mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy cô và những nhà nghiên cứu
quan tâm đến đề tài.
Chúng em xin chân thành cảm ơn!
DANH MỤC BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT
STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ
1 CLB Câu lạc bộ
2 HDND Hội đồng nhân dân
3 MTTQ Mặt trận tổ quốc
4 THCS Trung học cơ sở
5 THPT Trung học phổ thông
6 TNCS Thanh niên Cộng Sản
7 XDNTM Xây dựng nông thôn mới
8 UBND Uỷ ban nhân dân
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài: ........................................................................................... 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu: .................................................................... 3
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu: ................................................................. 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ................................................................. 4
5. Phương pháp nghiên cứu : .............................................................................. 4
6. Giả thuyết nghiên cứu: .................................................................................... 5
7. Đóng góp mới của đề tài: ................................................................................ 5
8. Cấu trúc của đề tài........................................................................................... 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC
HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN,
TỈNH NAM ĐỊNH ................................................................................................... 7
1.1. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 7
1.1.1. Nông thôn, nông thôn mới ........................................................................ 7
1.1.2. Chính sách, chính sách xây dựng nông thôn mới ..................................... 8
1.1.3. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh .............................................. 12
1.2. Nhân tố ảnh hưởng đến vai trò của Đoàn thanh niên trong thực hiện chính
sách xây dựng nông thôn mới ........................................................................... 13
1.3. Vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong thực hiện
chính sách xây dựng nông thôn mới ................................................................. 15
1.3.1 Sự cần thiết phải nâng cao vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh trong thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới .............................. 15
1.3.2 Vai trò của Đoàn thanh niên trong tham gia thông tin, truyền thông về
xây dựng nông thôn mới. .................................................................................. 17
1.3.3 Vai trò tham gia ban chỉ đạo, ban quản lý xây dựng nông thôn mới ...... 17
1.3.4 Đoàn thanh niên tham gia quy hoạch xây dựng nông thôn mới. ............. 18
Tiểu kết chương 1 ............................................................................................. 19
Chƣơng 2. ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH 20
2.1. Giới thiệu về tổ chức Đoàn thanh niên huyện Ý Yên ................................ 20
2.2. Thực trạng hoạt động của Đoàn thanh niên với việc thực hiện chính sách
xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định ............................. 23
2.2.1. Công tác xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách xây dựng
nông thôn mới ................................................................................................... 23
2.2.2 Công tác phổ biến tuyên truyền chính sách nông thôn mới. ................... 30
2.2.3. Công tác phân công phối hợp thực hiện chính sách xây dựng nông thôn
mới .................................................................................................................... 36
2.2.4 Công tác đôn đốc, theo dõi kiểm tra thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới ............................................................................................................ 37
2.2.5 Công tác đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện
chính sách xây dựng nông thôn mới ................................................................. 39
2.3. Đánh giá vai trò của Đoàn thanh niên trong quy trình thực hiện chính sách
xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên ........................................................ 42
2.3.1. Những kết quả đạt được trong thực hiện chính sách xây dựng nông thôn
mới của huyện Đoàn Ý Yên .............................................................................. 42
2.3.2 Những khó khăn, hạn chế và nguyên nhân trong quá trình thực hiện chính
sách xây dựng nông thôn mới của huyện đoàn Ý Yên ..................................... 48
Tiểu kết chương 2 ............................................................................................. 53
Chƣơng 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐOÀN
THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG
THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH .................................... 54
3.1. Định hướng về vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách
xây dựng nông thôn mới trong những năm tới ................................................. 54
3.2. Một số giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn thanh niên với việc thực
hiện chính sách xây dựng nông thôn mới ......................................................... 57
3.2.1. Nâng cao trình độ, nhận thức của Đoàn viên, thanh niên ....................... 57
3.2.2. Nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ Đoàn ...................................... 58
3.2.3. Đẩy mạnh công tác chuyển dịch cơ cấu, nâng cao kinh tế trong xây dựng
nông thôn mới ................................................................................................... 60
3.2.4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về việc thực hiện chính sách xây dựng
nông thôn mới ................................................................................................... 60
Tiểu kết chương 3 ............................................................................................. 62
KIẾN NGHỊ ........................................................................................................... 63
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 65
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 67
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 69
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Một là, vị trí của Đoàn thanh niên: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ra đời từ mùa
xuân của Đảng, của dân tộc, được Đảng Cộng sản Việt Nam và Bác Hồ kính yêu
lãnh đạo, rèn luyện. Trải qua hơn 80 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành,
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã luôn chứng tỏ bản lĩnh kiên cường, lòng trung thành
tuyệt đối với Đảng, với dân tộc, là lực lượng xung kích cách mạng, sẵn sàng đón
nhận mọi nhiệm vụ khó khăn, gian khổ; thực sự là tổ chức hạt nhân chính trị của
thanh niên Việt Nam; là đội dự bị tin cậy của Đảng, của nhân dân, là trường học xã
hội chủ nghĩa của thanh niên Việt Nam.
Tiếp nối truyền thống hào hùng, dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng, trong
những năm qua, công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi đã đạt được những
kết quả quan trọng. Nhiều nhân tố mới, điển hình tiên tiến trong thanh niên được
phát hiện, tôn vinh, góp phần tạo dựng hình ảnh đẹp về lớp thanh niên Việt Nam
thời kỳ mới. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục có bước phát triển, thể hiện rõ vai
trò, trách nhiệm với thanh thiếu nhi và có đóng góp xứng đáng vào những thành
tựu chung của đất nước.
Hai là, xuất phát từ vai trò của đoàn thanh niên trong thực hiện chính sách
XDNTM: Trong thời gian qua, cùng với giảm nghèo bền vững, XDNTM là một
trong hai chương trình mục tiêu quốc gia ở Việt Nam hiện nay. Nghị quyết số 26
NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra mục
tiêu “XDNTM” có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại, cơ cấu kinh tế và các
hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công
nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn
hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; Đoàn Thanh
niên dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường. Chính phủ đã ra các văn bản:
Quyết định số 800/QĐ-TTg, ngày 4/6/2010 về phê duyệt chương trình mục tiêu
Quốc gia về XDNTM giai đoạn 2010-2020; Quyết định số 1600/QĐ-TTg của Thủ
tướng Chính phủ năm 2016 về việc phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia xây
1
dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 Qua thực tế XDNTM ở các địa
phương, có thể thấy Đoàn Thanh niên có vai trò đặc biệt quan trọng trong vận động
nhân dân tổ chức XDNTM ở mỗi địa phương. Địa phương nào phát huy được vai
trò, thực hiện tốt chức năng của Đoàn Thanh niên trong XDNTM thì địa phương
đó nhanh chóng đạt được các mục tiêu và mang lại hiệu quả, tính bền vững của nó.
Ngược lại, nơi nào vai trò của Đoàn Thanh niên không được chú trọng và phát huy
thì nơi đó không đạt các mục tiêu và hiệu quả của việc thực hiện chương trình
XDNTM không cao, còn nhiều bất cập. Thực tiễn đã đặt ra những vấn đề cần có
lời giải đáp như: Đoàn Thanh niên đang có vai trò gì và được thể hiện như thế nào
trong XDNTM? Làm thế nào để phát huy được vai trò của Đoàn Thanh niên trong
XDNTM? Mặt khác, trong những năm qua, việc nghiên cứu về đổi mới, hoàn thiện
tổ chức đoàn, nhất là Đoàn Thanh niên ở nước ta cũng đã có những bước tiến đáng
kể. Không những vậy, việc xây dựng hoàn thiện tổ chức đoàn còn là một trong
những nhiệm vụ cần thiết nhất.
Vì vậy, việc nghiên cứu vai trò của Đoàn Thanh niên trong XDNTM cũng là
một cách tiếp cận góp phần làm rõ hơn vai trò, chức năng của Đoàn Thanh niên
trong thời gian tới. Vì vậy, việc xây dựng và phát huy vai trò, chức năng của đoàn
thanh niên ở nông thôn đang được đặt ra cấp thiết, nhằm hướng đến vừa phải đảm
bảo theo mô hình đô thị vừa mang tính đặc trưng ở khu vực nông thôn.
Ba là, thực trạng việc phát huy vai trò của Đoàn thanh niên trong thực hiện
chính sách XDNTM: Đoàn Thanh niên ở huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định trong
XDNTM vừa có đặc điểm chung và có tính đặc thù riêng so với các địa phương
khác. Không những vậy mục tiêu yêu cầu của XDNTM ở Ý Yên, tỉnh Nam Định
luôn phải gắn bó chặt chẽ với quá trình đô thị hóa. Trong khi đó, không ít các xã,
huyện phấn đấu hoàn thành mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới đều có xuất phát
điểm rất thấp. Thêm nữa, tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới cũng được nâng lên với
nhiều tiêu chí rất cao, trong đó có tiêu chí tỉ lệ hộ nghèo và thu nhập trung bình của
người dânThực tế này đặt ra yêu cầu khách quan là cần phải quan tâm nghiên
cứu, tìm hiểu bởi các khoa học, trong đó có Chính trị học. Mặc dù Nam định là địa
2
phương đang dẫn đầu thực hiện được coi là mô hình thí điểm của cả nước trong
XDNTM, song, đạt chuẩn không đồng nghĩa với việc chỉ duy trì, mà hơn thế là
phải nâng cao chất lượng nông thôn mới. Huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định nói riêng
và cả nước nói chung đã và đang tích cực triển khai chương trình XDNTM theo 19
tiêu chí mà Chính phủ ban hành. Đóng góp vào sự thành công này có vai trò to lớn
của Đoàn Thanh niên trên địa bàn với tư cách là những người hướng dẫn, động
viên, thực hiện, cùng các tổ chức toàn thể nhân dân tiến hành xây dựng mô hình
nông thôn mới.
Từ những lý do trên, chúng em lựa chọn đề tài “Phát huy vai trò của Đoàn
Thanh niên với việc thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý
Yên, tỉnh Nam Định” làm đề tài nghiên cứu.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu:
Ở nước ta, việc triển khai thực hiện chính sách XDNTM được tiến hành
đồng bộ trong cả nước. Vấn đề này cũng đã thu hút sự quan tâm nghiên cứu của
các nhà khoa học, các bài viết trên tạp chí và nhiều luận văn, luận án cũng đã
nghiên cứu về vấn đề này với nhiều công trình nghiên cứu ở các góc độ khác nhau:
“Nâng cao vai trò của Đoàn thanh niên trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn
huyện lương tài, tỉnh Bắc Ninh” của tác giả Nguyễn Đắc Cường; “Nghiên cứu sự
tham gia của Đoàn thanh niên vào xây dựng nông thôn mới trên địa bàn Hải
Phòng” của tác giả Phan Thị Hồng Nhung năm 2014; “Vai trò của Đoàn thanh
niên tham gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Yên Thế, tỉnh Bắc
Giang” của tác giả Nguyễn Mạnh Tùng năm 2015; “Nông nghiệp, nông dân, nông
thôn trong đổi mới ở Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” của tác giả Tô
Huy Rứa (2011); “Xây dựng nông thôn mới ở xã Tân Đồng, huyện Trấn Yên, tỉnh
Yên Bái” của tác giả Thanh Tân (2011); “Một số khó khăn khi xây dựng nông thôn
mới và giải pháp khắc phục” của tác giả Bùi Hải Thắng;
Những công trình đó đã cung cấp những luận cứ, luận chứng, những dữ liệu
rất quan trọng cho việc thực hiện chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn và
giải quyết vấn đề nông dân trong thời kỳ mới ở nước ta. Tuy nhiên, các công trình
3
ấy không đi sâu vào nghiên cứu vai trò của Đoàn thanh niên trong thực hiện chính
sách XDNTM cho đoàn viên, thanh niên huyện Ý Yên.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu:
3.1. Mục tiêu của đề tài
Đề tài nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn
Thanh niên với việc thực hiện chính sách XDNTM tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam
Định
3.2. Nhiệm vụ của đề tài
- Phân tích và làm rõ cơ sở lý luận về vai trò của Đoàn Thanh niên với việc
thực hiện chính sách XDNTM.
- Khảo sát thực trạng thực hiện vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực
hiện chính sách XDNTM trên huyện Ý Yên
- Phân tích các kết quả đạt được, những hạn chế, nguyên nhân và những vấn
đề đặt ra đối với vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách
XDNTM tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
- Đề xuất các giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên trong
quá trình thực hiện chính sách XDNTM ở huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng: Vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách xây
dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
- Phạm vi:
+ Phạm vi về không gian: tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
+ Phạm vi về thời gian: 05 năm (Từ năm 2015 cho đến 2020).
5. Phƣơng pháp nghiên cứu :
Đề tài sử dụng hệ thống phương pháp nghiên cứu như:
- Phương pháp thu thập và xử lý thông tin: Nhóm tác giả sử dụng phương
pháp nhằm thu thập các thông tin liên quan đến phát huy vai trò của Đoàn Thanh
niên với tư cách là tổ chức vận động thực hiện thúc đẩy hoạt động XDNTM. Đoàn
Thanh niên ở huyện Ý Yên chỉ có thể thực hiện tốt chức năng của mình trong
4
XDNTM khi có sự đồng bộ, tương thích giữa các yếu tố tạo nên; cũng như có mối
quan hệ tương thích với môi trường bên ngoài.
- Phương pháp phân tích và tổng hợp: Được sử dụng để thu thập, phân tích
và khai thác thông tin từ các nguồn tư liệu liên quan đến đề tài, gồm các công trình
nghiên cứu; báo cáo, số liệu thống kê của chính quyền, ban ngành, đoàn thể, tổ
chức, cá nhân liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến vấn đề nghiên cứu. Đó là các
văn bản báo cáo về Đoàn Thanh niên, sự tham gia của người dân trong XDNTM;
các công trình nghiên cứu bàn về Đoàn Thanh niên, XDNTM thông qua các sách
chuyên khảo, bài viết tạp chí, các đề tài nghiên cứu khoa học, luận án khoa học,
các hội thảo trong nước, quốc tế.
6. Giả thuyết nghiên cứu:
Vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định trong những năm gần đây đã đạt được
những thành tựu nhất định. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế, bất cập. Đề
tài nghiên cứu đưa ra được những giải pháp hợp lý sẽ đẩy nhanh việc thực hiện
chính sách XDNTM một cách hiệu quả. Nâng cao ý thức, trách nhiệm của Đoàn
thanh niên với các vấn đề xã hội và chính sách công.
7. Đóng góp mới của đề tài:
- Về mặt lý luận:
+ Góp phần làm sáng rõ những luận cứ khoa học cho việc phát huy vai trò
của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách XDNTM ở Việt Nam.
- Về mặt thực tiễn: Góp phần đưa ra lý luận và thực tiễn cho việc xây dựng
Đoàn Thanh niên, phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính
sách XDNTM ở huyện Ý Yên.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là tài liệu tham khảo cho hoạt động
nghiên cứu, giảng dạy, học tập và hoạt động thực tiễn liên quan đến chính sách
XDNTM và xây dựng Đoàn Thanh niên ở Việt Nam.
8. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, nội dung của
5
đề tài được thể hiện qua 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về Đoàn thanh niên với việc thực hiện chính sách
xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
Chương 2: Đoàn thanh niên với việc thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
Chương 3: Một số giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên với
việc thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam
Định
6
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH
NAM ĐỊNH
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Nông thôn, nông thôn mới
Nông thôn là nơi ở, nơi cư trú của mọi tầng lớp nhân dân, trong đó chủ yếu
là nông dân. Nông thôn là nơi nền sản xuất chủ yếu dựa vào nông nghiệp.
Hay, nói cách khác, Nông thôn là phần lãnh thổ không thuộc nội thành, nội
thị các cấp tỉnh, thị xã, thị trấn được quản lý bởi cấp hành chính cơ sở là UBND xã.
Nông thôn Việt Nam là danh từ để chỉ những vùng đất trên lãnh thổ Việt
Nam, ở đó, người dân sinh sống chủ yếu bằng nông nghiệp. Năm 2009, có đến
70,4% dân số sống ở vùng nông thôn, trong khi tỷ lệ này vào năm 1999 là
76,5%.[1] Con số đó những năm trước còn lớn hơn nhiều. Chính vì thế cuộc sống
và tổ chức nông thôn ảnh hưởng rất mạnh mẽ đến toàn xã hội.
Xây dựng nông thôn mới là cuộc cách mạng và là một cuộc vận động lớn để
cộng đồng dân cư ở nông thôn đồng lòng xây dựng thôn, xã, gia đình của mình
khang trang, sạch đẹp. Đồng thời, phát triển sản xuất toàn diện về nông – công
nghiệp và dịch vụ. Người dân có nếp sống văn hóa, môi trường và an ninh nông
thôn được đảm bảo, thu nhập và đời sống vật chất – tinh thần của người dân được
nâng cao.
Nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020 bao gồm các đặc trưng sau: (1) Kinh
tế phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của cư dân nông thôn được nâng cao;
(2) Nông thôn phát triển theo quy hoạch, cơ cấu hạ tầng, kinh tế, xã hội hiện đại,
môi trường sinh thái được bảo vệ; (3) Dân trí được nâng cao, bản sắc văn hóa dân
tộc được giữ gìn và phát huy; (4) An ninh tốt, quản lý dân chủ (5) Chất lượng hệ
thống chính trị được nâng cao.
7
1.1.2. Chính sách, chính sách xây dựng nông thôn mới
- Chính sách
Chính sách là những hành động ứng xử của chủ thể với các hiện tượng tồn
tại trong quá trình vận động phát triển nhằm đạt mục tiêu nhất định.[4, tr14]
Chính sách là một hệ thống nguyên tắc có chủ ý hướng dẫn các quyết định
và đạt được các kết quả hợp lý. Một chính sách là một tuyên bố về ý định, và được
thực hiện như một thủ tục hoặc giao thức. Các chính sách thường được cơ quan
quản trị thông qua trong một tổ chức.
- Chính sách là sự thể hiện cụ thể của đường lối chính trị chung. Dựa vào
đường lối chính trị chung, cương lĩnh chính trị của đảng cầm quyền mà người ta
định ra chính sách.
- Chính sách là cơ sở nền tảng để chế định nên pháp luật. Hay nói cách khác,
pháp luật là kết quả của sự thể chế hóa chính sách. Có thể có chính sách chưa được
luật pháp hóa (thể chế hóa), hoặc cũng có thể không bao giờ được luật pháp hóa vì
nó không được lựa chọn để luật pháp hóa khi không còn phù hợp với tư tưởng mới
hay sự thay đổi của thực tiễn. Nhưng sẽ không có pháp luật phi chính sách hay
pháp luật ngoài chính sách. Theo nghĩa đó, chính sách chính là linh hồn, là nội
dung của pháp luật, còn pháp luật là hình thức, là phương tiện thể hiện của chính
sách khi nó được thừa nhận, được “nhào nặn” bởi “bàn tay công quyền”, tức là
được ban hành bởi nhà nước theo một trình tự luật định.
- Chính sách „thiết kế sự lựa chọn quan trọng nhất đã được làm ra thực thi‟,
đối với các tổ chức, cũng như đời sống cá nhân (Lasswell 1951). Điểm lưu ý ở đây
là, chính sách phải là quyết định đã được lựa chọn thực hiện, không phải một dự
định;
- Chính sách là một chuỗi tập hợp những hành động có mục đích nhằm giải
quyết một vấn đề (Anderson 1984);
- Chính sách là những gì mà chính phủ làm, lý do làm, và sự khác biệt nó tạo
ra (Dye 1972);
- Chính sách là những gì mà chính phủ làm, hoặc bỏ qua không làm (Klein
8
& Marmor 2006);
- Chính sách là một hành động mang tính quyền lực nhà nước nhằm sử dụng
nguồn lực để thúc đẩy một giá trị ưu tiên (Considine 1994);
- Chính sách là một công việc được thực hiện liên tục, bởi những nhóm
hoạch định, nhằm sử dụng các thể chế công để kết nối, phối hợp và biểu đạt giá trị
họ theo đuổi (Considine 1994);
- Chính sách là quá trình mà một xã hội tạo ra và quyết định có tính bắt buộc
những hành vi nào được chấp nhận và hành vi nào không (Wheelan 2011);
- Chính sách là một phần của khung khổ các ý kiến, mà qua đó, chúng ta
được điều chỉnh bởi một cách thức hợp lý, giữa các khía cạnh đa chiều của cuộc
sống (Colebatch 2002).
Chính sách bao hàm các thuật ngữ “chính” và “sách”. Chính trong khái niệm
chính sách là muốn nói tới phương pháp của các cá nhân, nhóm trong cộng đồng
quốc gia (chủ thể) thực hiện các mục tiêu, như khoa học, văn hóa, chính trị, kinh
tế, xã hội (khách thể); còn sách là muốn nói tới mục tiêu hướng tới của các chủ thể.
Giữa phương pháp (chính) và mục tiêu (sách) là tồn tại thực thể (bản chất) hay
nguyên tắc thực hiện mục tiêu. Theo đó, chính sách biểu hiện ở mô hình có cấu
trúc cơ bản là: xác định mục tiêu và phương pháp, nguyên tắc thực hiện.
Từ những khái niệm nêu trên có thể hiểu một cách chung nhất: chính sách là
một tập hợp các biện pháp được thể chế hóa, mà một chủ thể quyền lực, hoặc chủ
thể quản lý đưa ra, trong đó tạo sự ưu đãi một hoặc một số nhóm xã hội, kích thích
vào động cơ hoạt động của họ, định hướng hoạt động của họ nhằm thực hiện mục
tiêu ưu tiên nào đó trong chiến lược phát triển của một hệ thống xã hội.[16, tr29]
- Chính sách xây dựng nông thôn mới
Chính sách xây dựng nông thôn mới là chính sách gồm 19 tiêu chí, nhóm
Quy hoạch có 1 tiêu chí (1- Quy hoạch); nhóm Hạ tầng kinh tế - xã hội có 8 tiêu
chí (2- Giao thông; 3- Thủy lợi; 4- Điện; 5- Trường học; 6- Cơ sở vật chất văn hóa;
7- Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; 8- Thông tin và truyền thông; 9- Nhà ở
dân cư); nhóm Kinh tế và tổ chức sản xuất có 4 tiêu chí (10- Thu nhập; 11- Hộ
9
nghèo; 12- Lao động có việc làm; 13- Tổ chức sản xuất); nhóm Văn hóa - Xã hội -
Môi trường có 6 tiêu chí (14- Giáo dục và Đào tạo; 15- Y tế; 16- Văn hóa; 17- Môi
trường và an toàn thực phẩm; 18- Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật; 19-
Quốc phòng và an ninh).
Trong đó, tiêu chí giao thông gồm các nội dung: Đường xã và đường từ
trung tâm xã đến đường huyện được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, đảm bảo ô tô đi
lại thuận tiện quanh năm; đường trục thôn, bản, ấp và đường liên thôn, bản, ấp ít
nhất được cứng hóa, đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm; đường ngõ, xóm
sạch và không lầy lội vào mùa mưa; đường trục chính nội đồng đảm bảo vận
chuyển hàng hóa thuận tiện quanh năm. UBND cấp tỉnh quy định cụ thể để phù
hợp với quy hoạch, điều kiện thực tế, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo
tính kết nối của hệ thống giao thông trên địa bàn.
Về thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đến năm 2020, chỉ tiêu
chung là từ 45 triệu đồng/người trở lên; còn đối với vùng Trung du miền núi phía
Bắc, vùng Bắc Trung bộ là từ 36 triệu đồng/người trở lên; vùng Đồng bằng sông
Hồng là từ 50 triệu đồng/người trở lên; vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, Tây
Nguyên là từ 41 triệu đồng/người trở lên; vùng Đông Nam Bộ là từ 59 triệu
đồng/người trở lên; Đồng bằng sông Cửu Long là từ 50 triệu đồng/người trở lên.
Còn về tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giai đoạn 2016-2020, chỉ tiêu chung là từ 6%
trở xuống. Chỉ tiêu theo vùng đối với vùng Trung du miền núi phía Bắc là từ 12%
trở xuống; vùng Đồng bằng sông Hồng từ 2% trở xuống; vùng Bắc Trung Bộ,
Duyên hải Nam Trung Bộ từ 5% trở xuống; Tây Nguyên từ 7% trở xuống; vùng
Đông Nam Bộ từ 1% trở xuống và Đồng bằng sông Cửu Long từ 4% trở xuống.
Tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm gồm các nội dung: Tỷ lệ hộ được
sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch theo quy định; tỷ lệ cơ sở sản xuất - kinh
doanh, nuôi trồng thủy sản, làng nghề đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường; xây
dựng cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp, an toàn; mai táng phù hợp với quy
định và theo quy hoạch; chất thải rắn trên địa bàn và nước thải khu dân cư tập
trung, cơ sở sản xuất - kinh doanh được thu gom, xử lý theo quy định; tỷ lệ hộ có
10
nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch (sạch
nhà, sạch bếp, sạch ngõ); tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại chăn nuôi đảm bảo vệ
sinh môi trường; tỷ lệ hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân
thủ các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm.
Tiêu chí hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật có 6 nội dung: Cán bộ, công
chức xã đạt chuẩn; có đủ các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở theo quy định;
Đảng bộ, chính quyền xã đạt tiêu chuẩn "trong sạch, vững mạnh"; tổ chức chính trị
- xã hội của xã đạt loại khá trở lên; xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định;
đảm bảo bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình; bảo vệ và hỗ trợ những
người dễ bị tổn thương trong các lĩnh vực của gia đình và đời sống xã hội.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành liên quan căn cứ chức năng
quản lý nhà nước, ban hành hướng dẫn thực hiện đối với các tiêu chí, chỉ tiêu thuộc
Bộ tiêu chí.
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ hướng
dẫn của các Bộ, ngành liên quan, quy định cụ thể đối với các nhóm xã phù hợp với
điều kiện đặc thù, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, gắn xây dựng nông thôn mới
với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông
nghiệp, nông thôn.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp hướng dẫn của các Bộ,
ngành liên quan để ban hành cẩm nang, tài liệu hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí xã
nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 cho các địa phương; nghiên cứu, chỉ đạo thí
điểm các mô hình nông thôn mới kiểu mẫu; đề xuất các tiêu chí nâng cao chất
lượng đối với các xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tiêu chí xây
dựng mô hình xã nông thôn mới kiểu mẫu, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét,
quyết định.
- Một số văn bản luật trong chương trình xây dựng nông thôn mới: Thông tư
04/2019/TT-BNNPTNT; Quyết định 1600/QĐ-TTg; Thông tư liên tịch số
13/2011/TTLT-BXD-BTN&MT; Quyết định 4072/QĐ-BNN-VPĐP của Bộ Nông
nghiệp và phát triển nông thôn; Nghị định số 161/2016/NĐ-CP của Chính phủ;
11
Quyết định số 4927/QĐ-BGTVT ngày 25/12/2014; Quyết định số 1980/QĐ-TTg
của Thủ tướng Chính phủ; Thông tư 05/2017/TT-BNNPTNT ngày 01/03/2017;
1.1.3. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Trong Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Điều 44 khẳng định: Đoàn Thanh
niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam; là
lực lượng xung kích cách mạng; là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên; đại
diện chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; phụ trách
Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt chính trị trong
phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam.
Theo Luật Thanh niên, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã
hội của thanh niên Việt Nam, giữ vai trò nòng cốt trong phong trào thanh niên; tổ
chức, hướng dẫn hoạt động của thiếu niên, nhi đồng. Phụ trách đội thiếu niên tiền
phong Hồ Chí Minh.
Theo điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh khóa X, Đoàn là tổ chức chính trị xã
hội của Đoàn Thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ
Chí Minh sáng lập, rèn luyện, Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu
vì mục tiêu lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn li...g ra ngoài, đẹp từ trong nhà ra đến
ngoài đường. Huyện Đoàn cũng chỉ đạo và quán triệt việc thực hiện và vận động
các gia đình có thành viên là Đoàn viên gương mẫu tự giác thực hiện xây dựng
trước từ đó vận động đến các gia đình hộ dân khác trong thôn/xóm cùng nhau xây
dựng và sửa chữa.
Tổ chức các hoạt động vệ sinh môi trường, vận động thanh thiếu niên tích
cực tham gia trồng cây. Vận động nhân dân thay đổi thói quen, sử dụng nguồn
nước sạch, hợp vệ sinh, giữ gìn vệ sinh đường làng, ngõ xóm, thu gom, xử lý rác
thải; đồng thời triển khai có hiệu quả Chương trình “Bảo vệ dòng sông quê
hương”, “Giữ sạch cánh đồng quê hương”. Huyện Đoàn thường xuyên phát động
phong trào “Thứ bảy tình nguyện, Chủ nhật xanh” và phong trào “Thanh niên xung
kích bảo vệ môi trường nông thôn” trong Đoàn viên, thanh niên, tổ chức đảm nhận
các đoạn đường thanh niên tự quản, bến đò an toàn - sạch - đẹp, nhà tiêu hợp vệ
sinh, làng xã xanh - sạch - đẹp; thành lập các tổ hợp tác thanh niên bảo vệ môi
trường, đội tình nguyện xanh, lực lượng tình nguyện viên thu gom rác thải ở nông
27
thôn.
Đẩy mạnh, nhân rộng và vận động các tổ chức chính trị xã hội, các tổ chức
doanh nghiệp, các mạnh thường quân và các con em của quê hương đi xa làm ăn,
sinh sống xa quê thành công đóng góp chung tay hướng về quê hương XDNTM,
tham gia thực hiện tốt chương trình “thắp sáng đường quê”. Huyện Đoàn cũng chỉ
đạo tới các tổ chức cơ sở đoàn xã và các chi Đoàn vận động nhân dân, bà con
những khu vực đường xóm chưa có điện, vận động nhân dân đóng góp để kéo điện
thắp sáng thôn/xóm đảm bảo việc an ninh và đi lại an toàn cho nhân dân.
Huyện Đoàn tập trung chỉ đạo và tổ chức các hoạt động XDNTM trong
"Tháng thanh niên" và "Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè" hàng năm, phối hợp
và thành lập các câu lạc bộ triển khai thực hiện các hoạt động tích cực và ý nghĩa
trong những sự kiện liên quan đến thanh niên, đoàn viên thực hiện XDNTM.
- Huyện Đoàn tổ chức đoàn viên, thanh niên tham gia phát triển kinh tế
nông thôn:
Tổ chức tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, đặc biệt là công
nghệ sinh học, tin học, kiến thức về môi trường, chế biến nông sản, thực phẩm, vật
liệu mới cho Đoàn viên, thanh niên nông thôn. Phối hợp với các cấp ngành liên
quan tổ chức đào tạo nghề, tư vấn, hướng nghiệp và giới thiệu việc làm cho thanh
niên; hỗ trợ thanh niên xây dựng và phát triển các mô hình liên kết phát triển kinh
tế phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, phát huy tính năng động, sáng tạo
của thanh niên để xây dựng những mô hình phát triển kinh tế.
Phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội hướng dẫn thanh niên vay vốn
phát triển sản xuất, kinh doanh, nâng cao hiệu quả hoạt động các tổ, đội, nhóm hỗ
trợ vốn giúp nhau lập nghiệp trong thanh niên, phát huy nội lực và đẩy mạnh
phong trào tiết kiệm, tích lũy trong đoàn viên, thanh niên, động viên đông đảo
thanh niên nông thôn đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Tổ chức các hình thức
giúp đỡ các hộ gia đình thanh niên vươn lên thoát nghèo, xóa hộ đói do thanh niên
làm chủ hộ và hàng năm tiến hành giúp đỡ các hộ thanh niên nghèo thoát nghèo
bền vững.
28
- Huyện Đoàn tổ chức các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa nông
thôn:
Thường xuyên tổ chức hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao trong
thanh thiếu niên. Phối hợp khai thác và sử dụng có hiệu quả các điểm bưu điện văn
hóa xã, nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng, khu vui chơi ở cơ sở. Hỗ trợ các em
học sinh có hoàn cảnh khó khăn, có nguy cơ bỏ học. Tổ chức cho đoàn viên, thanh
niên tích cực tham gia các hoạt động lễ, hội lành mạnh; tham gia tu sửa, làm đẹp
các công trình, di tích lịch sử, văn hóa của địa phương. Vận động thanh niên nông
thôn gương mẫu thực hiện các quy ước của cộng đồng, nhất là thực hiện tiết kiệm,
văn minh trong việc cưới, việc tang.
Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 5 về xây
dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc; vận
động thanh niên đi đầu trong giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tích cực
thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân
cư”. Tiếp tục duy trì và phát triển các loại hình câu lạc bộ gia đình trẻ, câu lạc bộ
tiền hôn nhân, câu lạc bộ kỹ năng xã hội và các câu lạc bộ sở thích, góp phần nâng
cao đời sống văn hóa tinh thần cho thanh thiếu nhi ở nông thôn; chú trọng thành
lập và duy trì hoạt động của các đội tuyên truyền ca khúc cách mạng ở các địa
phương.
Hỗ trợ cơ sở đoàn ở nông thôn thành lập các tổ, trung tâm tư vấn pháp lý
cung cấp kiến thức, thông tin về pháp luật, tình yêu, hôn nhân, gia đình, tệ nạn xã
hội và cách phòng tránh trong thanh niên nông thôn. Vận động thanh niên đi đầu
trong giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bài trừ các hủ tục lạc hậu, khôi
phục các phong tục tập quán đẹp đang có nguy cơ mai một ở các địa phương.
- Huyện Đoàn tổ chức thanh niên xung kích giữ gìn an ninh, trật tự trên địa
bàn nông thôn:
Hỗ trợ thanh niên chậm tiến, thanh niên hoàn lương về nghề nghiệp và việc
làm và các hoạt động hòa nhập với cộng đồng, các Đoàn xã có kế hoạch giúp đỡ
thanh niên chậm tiến trở nên tiến bộ. Duy trì và tổ chức hoạt động của các đội
29
thanh niên xung kích giữ gìn an ninh trật tự tại cơ sở; đồng thời xây dựng các đội
hình thanh niên nòng cốt trong công tác giữ gìn an ninh, trật tự trên địa bàn nông
thôn. Vận động đoàn viên, thanh niên ký cam kết không vi phạm pháp luật và tệ
nạn xã hội, thường xuyên nêu gương đoàn viên, thanh niên có thành tích tiêu biểu
trong việc tham gia giữ gìn an ninh, trật tự, phát trên đài truyền thanh thôn, xã.
2.2.2 Công tác phổ biến tuyên truyền chính sách nông thôn mới.
Trong thực hiện chính sách XDNTM huyện Đoàn Ý Yên luôn xác định
nhiệm vụ tuyên truyền được xem là nhiệm vụ hàng đầu, đóng vai trò quan trọng
trong XDNTM. Bởi vậy trong nhiều năm qua Huyện Đoàn luôn chú trọng công tác
tuyên truyền đến đông đảo đoàn viên và nhân dân trong huyện hiểu rõ được tầm
quan trọng của việc thực hiện chính sách, cũng như hiểu rõ được ý nghĩa, mục tiêu,
nội dung phương pháp và cách làm trong quá trình triển khai thực hiện chính sách
XDNTM của huyện Đoàn Ý Yên. Từ đó tạo được sự đồng thuận ủng hộ của các
Đoàn viên trong huyện và nhân dân cùng nhau đoàn kết, tham gia xây dựng chính
sách nông thôn mới.
Huyện Đoàn Ý Yên đã thực hiện các mục tiêu về xây dựng chính sách nông
thôn mới, trong đó Thường vụ và Ban chấp hành huyện đoàn luôn quan tâm đẩy
mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cán bộ đoàn, Đoàn viên là
Đảng viên và các Đoàn viên, thanh niên và mọi tầng lớp nhân dân thông qua việc
viết bài, bản tin trên hệ thống đài phát thanh của huyện, hệ thống truyền thanh xã,
băng rôn, khẩu hiệu; đồng thời, thông qua các cuộc họp Đoàn và các cuộc họp của
các tổ chức chính trị, các tổ chức Đoàn trong cơ sở xã.
Xây dựng các mô hình, phát động các phong trào, tổ chức thi mô hình kiểu
nông thôn mới sáng tạo của Đoàn thanh niên và các hội thi văn nghệ theo từng cụm
dân cư và từng tổ chức Đoàn của địa phương, các cụm đoàn xã về chủ đề thực hiện
chính sách XDNTM...
Các tổ chức Đoàn cấp xã căn cứ lĩnh vực phụ trách xây dựng kế hoạch tổ
chức tuyên truyền đến các Đoàn viên các cấp cơ sở thôn/xóm, tổ chức các hội thi
sân khấu hóa, thực hiện các mô hình dân vận khéo, vận động Đoàn viên, thanh
30
niên chung tay XDNTM, với nội dung liên quan đến phát triển nông nghiệp, nông
dân nông thôn; vai trò trách nhiệm của các tổ chức đoàn xã, đặc biệt là các chủ thể
cá nhân Đoàn viên trong việc thực hiện cũng như tuyên truyền chính sách đến các
gia đình có thành viên là Đoàn viên, thanh niên cùng thực hiện. Đoàn kết chung tay
thực hiện hiệu quả chính sách nông thôn mới.
Tại hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện chỉ đạo của Huyện Đoàn Ý Yên về việc
lãnh đạo xây dựng huyện Ý Yên đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2016-2020
cũng như chỉ đạo các cấp ban ngành chung tay thực hiện chính sách, Bí thư huyện
đoàn Ý Yên Vũ Ngọc Dưỡng nhấn mạnh “Xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý
Yên là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt từ nay đến cuối nhiệm kỳ, Huyện Đoàn,
cùng các tổ chức đoàn tại các cấp cơ sở tập trung cao, tổ chức vận động các Đoàn
viên thực hiện chính sách đạt hiệu quả”.
- Đa dạng hình thức tuyên truyền
Ngay từ khi đề án xây dựng huyện nông thôn mới được UBND huyện phê
duyệt vào đầu nhiệm kỳ, Huyện Đoàn đã phân công cho các tổ chức đoàn tại các
cơ sở xã tuyên truyền cho Đoàn viên, thanh niên và người dân thấy được ý nghĩa
của việc XDNTM. Công tác tuyên truyền đã được các tổ chức đoàn xã tổ chức với
nhiều hình thức đa dạng, linh hoạt như: tuyên truyền miệng, tuyên truyền trực
quan, thông qua các bài trên trang thông tin sinh hoạt nội bộ hàng tháng, trên hệ
thống báo, đài; từ các phong trào như mùa hè xanh, tọa đàm của các tổ chức Đoàn
huyện đã mang lại hiệu quả cao trong việc nâng cao nhận thức trong nội bộ các tổ
chức đoàn xã, chi Đoàn, Đoàn viên và nhân dân trong huyện.
Cùng với đó Huyện đoàn đã phối hợp với Trung tâm Bồi dưỡng chính trị
huyện triển khai nội dung Kết luận số 249-KL/TU gắn với việc triển khai nội dung
Chỉ thị số 16-CT/TU, Chỉ thị số 02-CT/HU và Đề án XDNTM của huyện Đoàn
cho lực lượng báo cáo viên, các giảng viên của trung tâm Chính trị huyện, tuyên
truyền tới các lớp học cảm tình Đảng và bồi dưỡng lý luận chính trị.
Trong các lớp học đó cũng có rất nhiều các thanh niên và Đoàn viên được
các cơ sở xã cử đi học, mục tiêu chính của việc tuyên truyền này giúp cho các học
31
viên được nhận thức và nhằm nắm rõ được việc thực hiện chính sách nông thôn
mới của huyện để từ đó cùng triển khai thực hiện . Bên cạnh đó, huyện Đoàn còn
phối hợp với MTTQ và các Đoàn thể, các ngành trong khối thông tin tổ chức các
hoạt động tuyên truyền thông qua các hình thức như: sinh hoạt chi hội, tổ hội; tiếp
âm, xây dựng chuyên mục, bài viết, tọa đàm trên đài truyền thanh huyện và các xã
về việc XDNTM, phong trào thi đua “Đồng khởi mới”, các gương tiêu biểu, điển
hình trong thực hiện các phong trào ở địa phương.
Huyện Đoàn chú trọng công tác tuyên truyền tới lực lượng đoàn viên là học
sinh các trường THPT trên địa bàn huyện. Trong nhiều năm qua Huyện Đoàn có
nhiều hình thức tuyên truyền nhận thức về ý nghĩa của việc thực hiện chính sách
nông thôn mới của huyện. Hiện nay trên địa bàn huyện có tổng cộng 7 đơn vị tổ
chức đoàn THPT trực thuộc huyện Đoàn gồm: Đoàn trường THPT Phạm Văn
Nghị, Đại An, Đỗ Huy Liêu, Tống Văn Trân, Mỹ Tho, Lý Nhân Tông và Trung
tâm giáo dục thường xuyên với số lượng 9.847 đoàn viên. Trong năm 2018 tại các
cuộc họp của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành huyện đoàn đã quán triệt, có những
kế hoạch tuyên truyền các chủ trương chính sách về XDNTM của huyện đến với
các lực lượng đoàn viên THPT.
Trong thời gian qua huyện đoàn đã chỉ đạo các đồng chí lãnh đạo huyện
đoàn xuống trực tiếp các cơ sở trường THPT để phổ biến tuyên truyền chính sách,
xác định việc xây dựng trường học khang trang đạt chuẩn quốc gia cũng là 1 trong
18 tiêu chí về XDNTM của huyện. Các đồng chí đứng đầu huyện đoàn đã kêu gọi
vận động và phổ biến đến các đoàn viên trong trường học về ý thức, trách nhiệm
chung tay cùng với nhà trường và quê hương, phát huy sức mạnh tuổi trẻ học sinh
đóng góp tham gia xây dựng huyện nhà về đích nông thôn mới.
Nhờ có sự phổ biến tuyên truyền chính sách về XDNTM mà trong giai đoạn
2015-2020 nhận được kết quả tích cực của khối đoàn viên các trường học. Tiêu
biểu như trường THPT Phạm Văn Nghị các em đã tham gia đóng góp xây dựng
vườn hoa của nhà trường với giá trị trên 20 triệu đồng. Trường THPT Tống Văn
Trân tham gia đóng góp xây dựng bục sân khấu. Các em học sinh trường Đại An
32
tham gia mua sách đóng góp cho thư viện nhà trường... Nhờ đó mà các trường
THPT trong địa bàn huyện tất cả đã hoàn thành và được công nhận trường đạt
chuẩn quốc gia vào năm 2019. Ngoài việc tham gia xây dựng trường học, các em
đoàn viên từ các trường THPT cũng chủ động tuyên truyền và tham gia tích cực
việc XDNTM ở địa phương bằng những việc làm thiết thực như trồng hoa đường
làng, vận động người dân đóng góp tiền xây dựng sửa chữa các công trình văn hóa
của thôn/xóm, tổ chức tham gia nạo vét kênh mương, lấy nước tưới tiêu cho bà
con...
Huyện đoàn cũng chủ động phối hợp với truyền thanh huyện có chương
trình tuyên truyền “Xây dựng nông thôn mới” vào chủ nhật hàng tuần. Cung cấp
các thông tin số liệu về XDNTM của huyện đoàn cho truyền thanh của huyện đăng
tải. Qua đó, đã góp phần định hướng dư luận xã hội và phản ánh, biểu dương
những mô hình hay của các tổ chức đoàn xã và các cá nhân đoàn viên, thanh niên
và tập thể các tổ chức đoàn điển hình tiên tiến ở địa phương, những đóng góp của
các tổ chức, cá nhân đoàn viên và các gia đình có con em là đoàn viên tham gia hỗ
trợ đóng góp thực hiện chính sách nông thôn mới của huyện . Trung bình hàng
năm có trên 200 bài viết và 600 tin phản ánh về XDNTM, chiếm 25% tổng số nội
dung chương trình phát thanh của huyện.
Công tác tuyên truyền còn được huyện đoàn thực hiện trực quan sinh động
thông qua các hình thức như tổ chức các hội thi, tọa đàm, phát hành các bản tin,
băng-rôn tuyên truyền Huyện đoàn tổ chức các cuộc thi văn nghệ với sự tham
gia của các đoàn viên đến từ các tổ chức đoàn trong toàn huyện, nội dung liên quan
đến chủ đề XDNTM với các hình thức thi đấu như ca hát, làm thơ, diễn kịch vẽ
tranh. Đã thu hút đông đảo sự tham gia của các đoàn viên, thanh niên đó là một
hình thức tuyên truyền phong phú tạo được sức lan tỏa tham gia đông và công tác
tuyên truyền được phổ biến dưới dạng hình thức sinh động dễ tiếp thu nội dung.
Tại các buổi sinh hoạt đoàn, các lần đại hội, hội nghị tổng kết công tác
đoàn...Huyện đoàn cũng đã chủ động sáng tạo lồng ghép các chương trình biểu
diễn văn nghệ liên quan đến XDNTM, từ đó giúp cho các buổi sinh hoạt đoàn diễn
33
ra sôi nổi tạo được sự hào hứng của các đoàn viên tham gia sinh hoạt và góp phần
nâng cao và đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền trong XDNTM. Từ đầu năm 2018,
thực hiện chỉ đạo của huyện đoàn được sự hỗ trợ của Liên hiệp các đoàn thể tổ
chức xã hội của huyện tư vấn và giám định xã hội, Đề án xây dựng huyện Ý Yên
đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020. Với sự hỗ trợ tham gia của các tổ
chức chính trị xã hội của huyện, từ tháng 3 đến tháng 7-2018, huyện đoàn đã tổ
chức được 6 hội thảo cấp xã và 1 hội thảo cấp huyện về “Thực trạng và giải pháp
về xây dựng nông thôn mới”. Từ đó, nhìn nhận và đánh giá các vướng mắc một
cách cụ thể, rõ ràng tại từng cơ sở, định hướng các giải pháp cụ thể, rõ ràng hơn.
Huyện đoàn đã kiến nghị với thường trực Huyện ủy nhiều giải pháp hiệu
quả, trong đó tổ chức điều tra dư luận xã hội về mức độ hài lòng và nhận thức của
người dân. Văn phòng Điều phối chương trình XDNTM phối hợp với Ủy ban
MTTQ huyện tổ chức điều tra xã hội học về mức độ nhận thức của người dân trong
XDNTM. Qua kết quả điều tra, huyện đoàn cùng các ngành đã xây dựng nội dung
tài liệu tuyên truyền XDNTM và hoàn thành việc xây dựng đề án tuyên truyền
XDNTM giai đoạn 2015 - 2020.
Trong thời gian tới, việc tổ chức thực hiện các tiêu chí, đặc biệt là các tiêu
chí mà trong kế hoạch thực hiện của huyện đoàn phải được tiến hành song song với
công tác tuyên truyền. Các tổ chức đoàn xã và các chi đoàn các cấp cơ sở cần thực
hiện tốt thông tin tuyên truyền, nhất là các thông tin về các công trình, dự án
XDNTM. Xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về hoạt động của đoàn viên,
thanh niên tham gia XDNTM trên các phương tiện truyền thông, các bảng tin,
website của tổ chức Đoàn.
Để tiếp tục hoàn thành và thực hiện tốt hơn nữa mục tiêu xây dựng huyện
đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2020, Huyện đoàn tiếp tục tổ chức và thực hiện
có hiệu quả công tác tuyên truyền, từng bước làm rõ những điểm “nghẽn”, điểm
chưa hoàn thành và hạn chế đối với công tác tuyên truyền của huyện đoàn trong
chương trình thực hiện chính sách XDNTM. Cụ thể Huyện đoàn xác định các đầu
việc và phân công cá nhân, đơn vị tổ chức đoàn cụ thể, theo đó các đơn vị tổ chức
34
đoàn thực hiện từ nay đến năm 2020.
Trong quá trình thực hiện, huyện đoàn tổ chức giám sát, kiểm tra đánh giá
mức độ trách nhiệm của các cá nhân đoàn viên, thanh niên. Từng đồng chí trong
Thường vụ, Ban chấp hành đoàn xã cơ sở nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc
tuyên truyền, giáo dục cho từng cán bộ đoàn trong xây dựng tiêu chí nông thôn
mới, tại các tổ chức đoàn nơi các đồng chí đang cư trú. Tuyệt đối khắc phục tình
trạng thờ ơ, thiếu trách nhiệm của cán bộ đoàn cấp cơ sở trong thời gian qua.
Nhiệm vụ tuyên truyền trong thực hiện chính sách nông thôn mới của huyện
là nhiệm vụ chung và quan trọng của các cấp, ban ngành. Để nhiệm vụ này được
hoàn thành một cách tốt nhất, huyện đoàn đã tập chung chỉ đạo và quán triệt các
quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, nghị quyết của Đảng bộ
huyện về XDNTM tới các tổ chức đoàn xã, chi đoàn của huyện thực hiện. Để thực
hiện tốt nhiệm vụ trên các tổ chức đoàn xã, chi đoàn đặc biệt là những người đứng
đầu huyện đoàn, đứng đầu các tổ chức đoàn cơ sở phải thường xuyên làm tốt công
tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp tổ chức đoàn, chi đoàn, các đồng
chí đoàn viên về thực hiện chính sách XDNTM. Từ đó có hoạt động phối hợp, hỗ
trợ triển khai thực hiện có hiệu quả. Từng cá nhân các đồng chí đoàn viên phải ý
thức rõ vai trò của mình trong tham gia thực hiện các tiêu chí nông thôn mới. Chú
trọng tổ chức các hình thức tuyên truyền phải đa dạng, đồng bộ thường xuyên, mỗi
cán bộ đoàn, đoàn viên là một tuyên truyền viên góp phần chung vào sự thành
công về công tác tuyên truyền thực hiện chính sách nông thôn mới của Huyện
đoàn.
Huyện đoàn đang tiếp tục tham mưu cho Huyện ủy, các cấp củng cố và nâng
cao hơn nữa chất lượng công tác tuyên truyền XDNTM, Huyện đoàn tổ chức các
lớp tập huấn kỹ năng tuyên truyền cho lực lượng cán bộ tuyên truyền viên của các
tổ chức đoàn xã, thị trấn. Phối hợp với Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể tuyên
truyền trong toàn huyện về trách nhiệm, vai trò của tuổi trẻ thanh niên, đoàn viên
của huyện thực hiện chính sách XDNTM, quan tâm tới các tiêu chí thuộc về nhân
dân. Để công tác tuyên truyền thực sự hiệu quả, như kế hoạch về công tác tuyên
35
truyền đã đề ra.
Hằng năm phía huyện đoàn phối hợp với hội đồng thi đua khen thưởng của
huyện thường xuyên rà soát, bình bầu tiêu chí khen thưởng, xét và công nhận biểu
dương khen thưởng đối với các tập thể cá nhân, tổ chức đoàn tiêu biểu điển hình
sáng tạo, các danh hiệu về tấm gương sáng, đoàn viên ưu tú, thanh niên “5
tốt”...trong thực hiện XDNTM. Cách làm này đã mang lại hiệu quả, tạo sức lan tỏa,
sức phấn đấu, góp phần nhân rộng cách làm hay mô hình hiệu quả của từng tổ chức
đoàn, cấp chi đoàn cơ sở. Định kỳ hai năm/lần tổ chức các hoạt động tuyên dương,
vinh danh các điển hình thanh niên nông thôn vượt khó làm giàu thông qua trao
các giải thưởng, liên hoan thanh niên nông thôn làm kinh tế giỏi.
2.2.3. Công tác phân công phối hợp thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới
Việc phân công, phối hợp giữa huyện đoàn và các cơ quan đơn vị, giữa các
tổ chức đoàn, chi đoàn...thực hiện chính sách theo kế hoạch được phê duyệt chính
sách được thực hiện trên phạm vi toàn huyện, vì thế số lượng cá nhân và tổ chức
tham gia thực thi chính sách là rất lớn, số lượng tham gia bao gồm các đối tượng
tác động của chính sách, các tổ chức đoàn, chi đoàn và đoàn viên, thanh thiếu niên,
các bộ máy cơ quan đoàn thể của huyện, không chỉ có vậy các hoạt động thực hiện
chính sách XDNTM diễn ra cũng hết sức phong phú, đa dạng theo không gian và
thời gian, chúng đan xen thúc đẩy lẫn nhau theo quy luật...
Vì vậy trong nhiều năm qua, công tác tổ chức và thực thi chính sách
XDNTM của huyện đoàn Ý Yên luôn hiệu quả và đạt được nhiều thành tích nổi bật
nhờ có sự phân công phối hợp từ phía huyện đoàn với các các cơ quan quản lý
ngành, các cấp chính quyền địa phương trong huyện. Đặc biệt là có sự phân công
phối hợp nhịp nhàng bài bản, liên hệ mật thiết giữa huyện đoàn với các tổ chức
đoàn xã, chi đoàn cơ sở trong tiến trình thực thi chính sách. Các yếu tố tham gia
thực thi chính sách và các quá trình ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu chính sách
XDNTM của huyện đoàn.
Trong những năm qua Đoàn thanh niên huyện đã phối hợp chặt chẽ với Các
36
cấp ủy chính quyền, các tổ chức đoàn thể, Mặt trận tổ quốc, Hội Cựu chiến binh,
Hội Phụ nữ, Hội Nông dân đã chung tay góp sức đẩy mạnh công tác vận động
tuyên truyền tạo ra sự đồng thuận của toàn dân trong việc triển khai phong trào
“Dân vận khéo ”; “Đẹp xóm làng, đẹp xứ họ, đẹp cửa nhà, đẹp ruộng đồng” Kết
hợp các nội dung tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nhân dân thấu hiểu và đồng
lòng cùng nhau xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp.
Làm tốt công tác phân công phối hợp sẽ tạo ra được hiệu quả và khả thi
trong thực thi chính sách, nhiệm vụ và công việc được giao và phân rõ cho các cấp
ban ngành, tổ chức đoàn xã. Hoạt động phân công, phân công của huyện đoàn
trong việc thực hiện chính sách XDNTM được ổn định hơn, góp phần nâng cao
được tính hiệu lực của chính sách.
2.2.4 Công tác đôn đốc, theo dõi kiểm tra thực hiện chính sách xây dựng
nông thôn mới
Trong quá trình thực hiện chính sách XDNTM của huyện đoàn được thực
hiện đồng bộ, trong đó có các tổ chức đoàn xã, chi đoàn cơ sở tham gia thực hiện,
do điều kiện kinh tế của mỗi địa phương cùng với trình độ năng lực của từng tổ
chức đoàn khác nhau. Vì vậy trong quá trình triển khai thực hiện chính sách xuống
các tổ chức đoàn xã, huyện đoàn luôn chú trọng, thường xuyên kiểm tra đôn đốc
các tổ chức đoàn thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch đã được phân bổ. Để
đảm bảo được chất lượng, tiến độ đã được đề ra trong thực thi chính sách, đồng
thời cũng là để nhắc nhở tới các cá nhân mỗi cán bộ đoàn cơ sở, đoàn viên, thanh
niên và các đối tượng liên quan đến việc thực thi chính sách, căn cứ kế hoạch kiểm
tra, đôn đốc đã được phê duyệt, các tổ chức đoàn và đoàn viên, thanh niên tổ chức
thực hiện hiệu quả.
Công tác đôn đốc, kiểm tra sẽ giúp cho huyện đoàn và các tổ chức đoàn xã
quản lý nắm chắc tình hình thực thi chính sách XDNTM tại các cơ sở địa phương
do tổ chức đoàn, chi đoàn cơ sở thực hiện. Từ đó, huyện đoàn và đoàn xã cơ sở
đánh giá được những mặt tích cực, hạn chế của công tác tổ chức và thực hiện chính
sách, giúp phát hiện ra những thiếu sót trong công tác lập kế hoạch, tổ chức thực
37
thi chính sách để có hướng và biện pháp điều chỉnh khắc phục cho phù hợp với
tình hình thực tiễn, tạo điều kiện phối hợp nhịp nhàng giữa huyện đoàn với các cơ
quan ban ngành và các tổ chức đoàn xã các cấp. Theo dõi tình hình thực hiện chính
sách của đoàn viên, thanh niên kịp thời phát hiện ra các nhân tố tích cực trong thực
hiện chính sách, có những đóng góp và cách làm sáng tạo để huyện đoàn lấy đó
làm tấm gương nhân rộng và áp dụng thực hiện, tạo phong trào thiết thực cho hành
động và thực hiện các mục tiêu của chính sách XDNTM.
Công tác theo dõi kiểm tra, đôn đốc và thực hiện chính sách XDNTM của
đoàn viên, thanh niên luôn được huyện đoàn coi trọng và làm tốt. Trong thời gian
thực hiện chính sách vừa qua, huyện đoàn luôn cắt cử các đồng chí trong Thường
vụ, Ban chấp hành, huyện đoàn dành thời gian, bố trí sắp xếp công việc trực tiếp
xuống các cơ sở, tổ chức đoàn, chi đoàn các cấp...để đôn đốc, kiểm tra quá trình
giám sát kiểm tra đối với các tổ chức đoàn còn đang thực hiện chậm. Đồng thời
động viên và có định hướng cho kế hoạch và chương trình thực hiện của tổ chức cơ
sở đoàn.
Công tác kiểm tra đôn đốc của huyện đoàn và tổ chức đoàn xã với các chi
đoàn cơ sở còn giúp cho các đối tượng thực thi chính sách là các đoàn viên, thanh
niên biết được những mặt hạn chế của các cá nhân và tổ chức đoàn của mình trong
thực thi chính sách để có hướng điều chỉnh, bổ sung... Tìm ra những mặt hạn chế
nguyên nhân từ đâu và hoàn thiện khắc phục nó. Giúp cho đoàn viên, thanh niên và
các tổ chức đoàn xã, chi đoàn nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò, trách nhiệm
chức năng của cá nhân, tổ chức đoàn, chi đoàn của mình để thực hiện có trách
nhiệm và hiệu quả công việc, nhiệm vụ trong thực hiện chính sách theo đúng như
tinh thần chỉ đạo của cấp trên để chỉ tiêu được hoàn thành đúng kế hoạch đề ra và
yêu cầu giám sát của huyện đoàn và tổ chức chức đoàn xã với đoàn viên thanh
niên, chi đoàn được thực hiện đầy đủ theo đúng quy định.
Thực hiện tốt các vấn đề về công tác theo dõi kiểm tra, đôn đốc sẽ kịp thời
hoàn thiện bổ xung, bổ sung chính sách vừa chấn chỉnh công tác tổ chức thực thi
chính sách vừa góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực hiện chính sách
38
XDNTM của các đoàn viên, thanh niên huyện Ý Yên.
2.2.5 Công tác đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình thực
hiện chính sách xây dựng nông thôn mới
Trong quá trình thực hiện chính sách XDNTM, cùng với nguồn hỗ trợ của
nhà nước và nguồn lực đầu tư của tỉnh Nam Định, huyện Ý Yên. Huyện đoàn Ý
Yên đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động và huy động các nguồn lực, kêu
gọi sự đóng góp, tham gia của lực lượng đoàn viên, thanh niên trên địa bàn huyện
trong thực hiện chính sách. Tổng kinh phí đầu tư XDNTM của huyện đoàn từ năm
2011 đến nay đã huy động được trên 35 tỷ đồng trong đó nguồn ủng hộ của các tổ
chức doanh nghiệp, các mạnh thường quân và nhân dân là 33 tỷ đồng Nguồn đóng
góp của các cá nhân đoàn viên, thanh niên của huyện đóng góp được 2 tỷ đồng.
Qua quá trình triển khai thực hiện chính sách XDNTM trên địa bàn huyện,
kêu gọi sự tham gia của chính quyền huyện, các cơ quan tổ chức, ban ngành đoàn
thể và nhân dân chung tay tham gia thực thi chính sách. Huyện đoàn Ý Yên luôn là
đơn vị tiên phong, gương mẫu, đại diện cho ý chí, sức mạnh tuổi trẻ thanh niên đi
đầu trong thực hiện chính sách. Trong nhiều năm qua dưới sự chỉ đạo của Huyện
uỷ chỉ đạo toàn huyện chung sức đồng lòng XDNTM, huyện đoàn Ý Yên đã tích
cực chủ động thực hiện đồng bộ các giải pháp thực hiện chính sách XDNTM. Đến
nay, diện mạo cảnh quan tại các cơ sở xã trên địa bàn huyện Ý Yên đã có bước
chuyển mình rõ nét, kinh tế có bước phát triển khá, an sinh xã hội được cải thiện
đáng kể, tỷ lệ thanh niên thất nghiệp và vi phạm pháp luật thấp, đời sống vật chất
tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao.
Trong quá trình thực hiện chính sách XDNTM của huyện đoàn Ý Yên hằng
năm luôn tổ chức đánh giá tiến độ chất lượng của các tổ chức đoàn, chi đoàn, đoàn
viên và thanh niên trong thực hiện các chỉ tiêu, kế hoạch thực hiện chính sách.
Huyện đoàn thường xuyên tổ chức đánh giá quá trình thực hiện chính sách ở các tổ
chức đoàn các cấp thông qua các hội thảo về đánh giá xây dựng của Huyện đoàn,
huyện cho mời các nhà khoa học, những chuyên gia có kinh nghiệm về chính sách
và những người đang được đảm nhiệm các công việc trực tiếp trong thực hiện
39
chính sách XDNTM của huyện. Để từ đó có sự chia sẻ kinh nghiệm, định hướng và
chỉ ra những mặt tồn tại hạn chế trong thực thi chính sách của huyện đoàn. Huyện
đoàn còn tổ chức đánh giá tổng kết qua các lần sinh hoạt đoàn cơ sở, các buổi nói
chuyện chuyên đề về XDNTM, đại hội đoàn, tổ chức đánh giá qua trực tuyến với
các tổ chức đoàn xã các cấp ứng dụng công nghệ thông tin...được huyện đoàn tổ
chức đánh giá thường xuyên định kỳ, theo giai đoạn (2010-2015), (2015-2020)...
Cùng với việc triển khai thực hiện chính sách XDNTM theo lộ trình của
huyện Ý Yên đến năm 2020, Thường vụ, Ban chấp hành huyện đoàn luôn chú
trọng lãnh đạo, chỉ đạo củng cố, nâng cao chất lượng thực hiện các tiêu chí nông
thôn mới của các đoàn viên, thanh niên và các tổ chức đoàn xã, chi đoàn cơ sở thực
hiện đồng bộ hiệu quả các tiêu chí để từng bước, xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn
mới, huyện đoàn đã xác định và sẽ cùng với Chính quyền các cấp, tổ chức đoàn thể
trong huyện và đoàn xã Yên Cường phấn đấu đến năm 2020 xây dựng thí điểm
thành công xã Yên Cường thành xã nông thôn mới kiểu mẫu nâng cao để nhân
rộng mô hình ra các xã trong toàn huyện áp dụng, thực hiện. Đồng thời rà soát, ban
hành lộ trình và kế hoạch nhiệm vụ mới cho các tổ chức đoàn xã, chi đoàn và đoàn
viên, thanh niên trong toàn huyện thực hiện trong giai đoạn tiếp theo.
Một trong những bài học kinh nghiệm quý báu trong XDNTM của huyện
đoàn đó là có sự quan tâm, công tác lãnh đạo của Huyện ủy, HĐND, UBND,
MTTQ huyện, nhất là vai trò của các tổ chức đoàn xã các cấp. Thực tế thời gian
qua cho thấy ở đâu có sự quan tâm, lãnh đạo kiểm tra thường xuyên thì ở đó công
tác XDNTM đạt được kết quả cao. Trong lãnh đạo cần phát huy tinh thần chủ
động, tính năng động, sáng tạo, chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm, xác định lộ trình,
bước đi, kế hoạch thực hiện hợp lý.
Cùng với đó, trong quá trình chỉ đạo thực hiện chính sách, huyện đoàn
thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và đánh giá, rút kinh nghiệm nên đã kịp thời phát
hiện ra những cách làm, thực hiện các tiêu chí sáng tạo, hiệu quả của đoàn viên,
thanh niên. Các tổ chức đoàn xã tiến hành thực hiện chính sách ở địa bàn xã, do đó
lực lượng đoàn viên, các đồng chí lãnh đạo tổ chức đoàn các cấp, các đồng chí
40
đứng đầu thường vụ, Ban chấp hành đoàn xã, đứng đầu các chi đoàn cơ sở đóng
vai trò quan trọng, đòi hỏi cán bộ đoàn các cấp cơ sở xã, thôn, phải có trình độ,
năng lực, phẩm chất, nhiệt tình với phong trào xây dựng quê hương, tâm huyết,
trách nhiệm với công việc, nhiệm vụ được giao.
Kinh nghiệm được huyện đoàn rút ra là công tác tuyên truyền, vận động phải
gắn với phong trào thi đua khen thưởng đó là chìa khóa giải quyết những khó khăn,
vướng mắc trong quá trình thực thi chính sách. Tuyên truyền vận động để người
dân th... gắn sản xuất với thị trường.
Đoàn viên, thanh niên và nông dân là đối tượng trực tiếp thực hiện chính
sách nhưng còn hạn chế nhiều mặt như: hiểu biết quá ít về cơ chế thị trường và sản
xuất hàng hóa, thiếu vốn do lượng đóng góp không được nhiều, lực lượng đoàn
viên là học sinh chiếm đông và chưa có thu nhập, sản xuất những nông sản truyền
thống với công nghệ lạc hậu, sản phẩm kém sức cạnh tranh. Trong điều kiện nền
kinh tế thị trường nhiều thanh niên đi làm ăn xa xây dựng kinh tế gia đình, nên đối
tượng thanh niên tham gia thực hiện chính sách ít và hạn chế, đó cũng là tình trạng
khó khăn chung tại các cơ sở đoàn xã hiện nay và công tác đoàn cũng từ đó hoạt
động kém và không đạt được kết quả cao. Ý thức chấp hành pháp luật của đoàn
viên, thanh niên nhìn chung là chưa cao nên tỷ lệ vi phạm pháp luật và các tệ nạn
xã hội hằng năm vẫn có nhiều trường hợp vi phạm và vấn đề đảm bảo vệ sinh an
toàn thực phẩm chưa cao.
52
Tiểu kết chƣơng 2
Trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động của Đoàn thanh niên với việc thực
hiện chính sách XDNTM tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định có thể rút ra kết luận
Có sự thống nhất về quan điểm, chủ trương, kế hoạch nhiệm vụ, chỉ tiêu về
vấn đề thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới từ huyện đoàn đến các đoàn
xã ở cơ sở địa phương, cán bộ đoàn, Đảng viên, đoàn viên, thanh niên xác định rõ
chức năng nhiệm vụ của mình đảm bảo việc thực hiện chính sách được đầy đủ kịp
thời, đời sống kinh tế - xã hội, bộ mặt nông thôn của huyện và các xã phát triển và
thay đổi rõ nét, năng lực thực thi chính sách của huyện đoàn đến cơ sở đoàn xã các
cấp và năng lực thực thi chính sách của các cấp đoàn xã đã truyền đạt một cách
hiệu quả đến đoàn viên thanh niên tại các chi đoàn và người dân. Từ đó đoàn viên,
thanh niên và nhân dân nhận thức rõ được trách nhiệm vai trò cá nhân của mình
trong việc thực hiện chính sách, đạt được kết quả tích cực trong tổ chức thực thi
chính sách XDNTM tại các cơ sở đoàn, khắc phục được những hạn chế bất cập,
thiếu sót trong quá trình tổ chức và thực hiện chính sách, khắc phục được tình
trạng trông chờ ỷ lại vào ngân sách của nhà nước và ngân sách của huyện.
Tuy nhiên, ngoài đạt được những kết quả thành tích nói trên, việc thực hiện
chính sách XDNTM của huyện đoàn Ý Yên còn gặp phải những hạn chế, yếu kém
so với yêu cầu kế hoạch nhiệm vụ thực tế đã đề ra ở những mặt như sau: Chuyển
dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động trong độ tuổi thanh niên ở nông thôn còn
chậm, tỷ lệ hộ nghèo do các thanh niên là thành viên của hộ và là chủ hộ giảm
nhanh nhưng chưa bền vững, một số chỉ tiêu, kế hoạch nhiệm vụ mà huyện đoàn
giao cho các đoàn xã cơ sở thực hiện còn chưa sát với thực tế. Còn bất cập về vốn
và kinh phí đóng góp thực hiện chính sách, chưa chú trọng đến phát triển sản xuất,
văn hóa môi trường...
53
Chƣơng 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐOÀN THANH
NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN
MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH
3.1. Định hƣớng về vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện
chính sách xây dựng nông thôn mới trong những năm tới
Thứ nhất: thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới trên cơ sở quyết
định số 695/QĐ-TTg ngày 8/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi
nguyên tắc, cơ chế hỗ trợ vốn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM
giai đoạn 2010-2020. Đồng thời khai thác sử dụng tổng hợp, đáp ứng chương trình
mục tiêu xây dựng nông thôn mới.
Thứ hai: thực hiện chính sách phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn Ý
Yên theo hướng bền vững, bảo vệ cảnh quan, cân bằng sinh thái, phát triển toàn
diện mọi mặt của xã hội.
Ngoài ra, chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn còn mở rộng sự liên
kết giữa các doanh nghiệp và người dân cung cấp thông tin thị trường, tiêu thụ sản
phẩm. Có cơ chế chính sách giải quyết tốt mối quan hệ giữa nông dân với doanh
nghiệp để ổn định nguyên liệu cho sản xuất, tránh tình trạng sản phẩm cầm chừng
với nguyên liệu có nguồn gốc không rõ ràng, không ổn định gây thiệt hại cho
người dân.
Thúc đẩy chính sách khai thác thị trường trong nước và xuất khẩu đối với
các sản phẩm từ các ngành nghề nông thôn, kiện toàn công tác đăng ký thương
hiệu, thiết kế cải tiến chất lượng sản phẩm, mẫu mã bao bì, kiểu dáng công nghiệp.
Thực hiện chính sách dự báo được nhu cầu của thị trường và đòi hỏi sẵn
sàng đối phó với thách thức trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mất đất
sản xuất nông nghiệp của người dân để nâng cao chất lượng, nội dung, phương
pháp đào tạo nghề; tư vấn, cung cấp thông tin, kỹ năng làm việc cho những hộ dân
tìm việc làm ở các doanh nghiệp, để xuất khẩu lao động.
Như vậy, chú ý đến khía cạnh kinh tế - nông nghiệp của chính sách xong
54
thực hiện chính sách phải xem xét nông thôn như một tổng thể. Trước hết quy
hoạch, chỉnh trang nhà cửa, các công trình công cộng. Chú ý đúng mức cảnh quan
nông thôn, bản sắc của từng vùng. Có giải pháp chính sách khắc phục, ngăn ngừa
những tác hại của môi trường. Thực hiện chính sách phải tính đến định hướng văn
hóa, phát huy phong tục tập quán lành mạnh, khôi phục các lễ hội văn hóa truyền
thống, bài trừ các thủ tục lạc hậu, các biểu hiện tiêu cực trong sinh hoạt văn hóa
ảnh hưởng không tốt đến đời sống tinh thần của người dân; làm nảy sinh hình thức
xã hội mới, các tệ nạn xã hội cần phải loại trừ ra khỏi đời sống xã hội.
Thứ ba: thực hiện chính sách XDNTM theo hướng huy động tối đa nội lực,
sử dụng có hiệu quả nguồn vốn bên ngoài. Trong đó chú trọng nguồn lực tài chính
nhằm chuyển đổi kinh tế nông nghiệp nông thôn, nâng cao đời sống nhân dân,
chính sách phát triển nông thôn khuyến khích mọi tiềm năng, thành phần kinh tế,
tổ chức, cá nhân nhằm tạo ra tổng hợp phục vụ nông nghiệp nông thôn, ưu tiên giải
quyết các vấn đề xã hội, khai thác thế mạnh của huyện.
Do đó, chính sách bảo đảm tính liên ngành, tạo sự liên kết nhiệm vụ kinh tế
với các vấn đề xã hội nông thôn. Giải quyết tốt mối quan hệ giữa đói nghèo với các
vấn đề y tế, giáo dục, môi trường (văn hóa, sinh thái) ở nông thôn, có kế hoạch sử
dụng các nguồn vốn vay, nguồn hỗ trợ, tài trợ đầu tư phát triển hạ tầng, chương
trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo, chương trình 135 và các chương trình khác
một cách hiệu quả.
Huy động trí tuệ, nguồn lực trong dân, xây dựng chính sách phát triển nông
thôn theo phương châm “lấy sức dân, chăm lo cho dân”. Ngoài ra trên cơ sở đóng
góp trí tuệ của các nhà khoa học, nhà tư vấn nghiên cứu, thiết kế chính sách; huy
động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, hội nghề nghiệp, các tổ chức quần chúng
ở nông thôn; làm thay đổi hoàn toàn tập quán cũ, vươn lên làm giàu, xóa bỏ điều
kiện hình thành tâm lý tự ti, để họ thực sự làm chủ.
Thứ tư: thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới trên cơ sở phân tích
nguyên nhân cơ bản và các khung chiến lược giúp thực hiện các kế hoạch chính
sách nghiên cứu một cách toàn diện các dữ kiện đầu vào và đầu ra của chính sách.
55
Ưu tiên tập trung vào các hướng (nguyên nhân kìm hãm sự phát triển nông nghiệp
nông thôn Ý Yên) như sau:
Hình thành và phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp chất lượng cao, các
vùng nguyên liệu tập trung gắn với công nghiệp chế biến, bảo quản sau thu hoạch
gắn với các đầu mối tiêu thụ lớn. Thực hiện việc “dồn điền đổi thửa” phù hợp với
từng vùng, các hoạt động khuyến nông, khuyến công, khả năng phòng chống thiên
tai dịch bệnh.
Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, nhất là sản xuất
giống chất lượng cao. Tăng nhanh tỷ trọng chăn nuôi và môi trường trong cơ cấu
nông - lâm - ngư nghiệp. Nền nông nghiệp phát triển theo hướng trang trại, các
vùng sản xuất hàng hóa tập trung sẽ đóng vai trò ngày càng lớn, do đó khoa học
công nghệ ngày càng được xem trọng.
Vấn đề chất lượng công tác đào tạo cán bộ, đào tạo nghề vùng nông thôn,
đặc biệt là đào tạo nghề cho thanh niên cần được chú trọng. Hỗ trợ sản xuất đối với
chăn nuôi, ngành nghề nông thôn, các dịch vụ có liên quan trực tiếp đến phát triển
nông nghiệp nông thôn, dịch vụ và các vấn đề văn hóa xã hội thể hiện nội dung dân
chủ hoá, nội dung nâng cao năng lực cho cán bộ xã, thôn/xóm và người dân, thanh
niên thực thi, làm nổi bật các trọng tâm để triển khai thực hiện.
Thứ năm: Thực hiện chính sách XDNTM phải phát huy vai trò chủ đạo của
Đoàn viên và cộng đồng trong phát triển nông thôn. Công tác thực thi chính sách
phát triển nông nghiệp trong giai đoạn hiện nay cần phải thực hiện dựa trên cơ sở
nghiên cứu khoa học liên ngành, được thảo luận một cách rộng rãi để tiếp thu
nhiều ý kiến khác nhau. Trong đó vai trò chủ đạo của người trực tiếp hưởng lợi,
thực thi chính sách vô cùng quan trọng.
Trong những năm qua kinh tế nông thôn cũng như khả năng tích lũy trong
dân đã có bước tăng trưởng, đặc biệt là các hộ khá giả. Huy động sự đóng góp của
người dân cũng là cách để nâng cao trách nhiệm của họ trong việc sử dụng, bảo
quản cơ sở hạ tầng nông thôn. Do vậy, chính sách tạo cơ hội để huy động một cách
có hệ thống, minh bạch nội lực của người dân xây dựng xóm, đóng góp vào công
56
cuộc phát triển của địa phương. Có cơ chế phù hợp để vận động người dân gắn bó
với nhau trong thôn xóm.
Bên cạnh thu hẹp khoảng cách thu nhập, mức sống giữa đô thị và nông thôn,
cần tuyên truyền giáo dục nhằm xóa bỏ tâm lý tự ti, cam chịu đói nghèo, không đủ
mạnh dạn để vươn lên làm giàu cả khi có cơ hội. Làm thui chột bản chất cần cù,
nhạy bén, sáng tạo của người nông dân. Theo hướng này, tác động của chính sách
sẽ có tác dụng hạn chế tâm lý ỷ lại hỗ trợ từ bên ngoài (ngân sách nhà nước, tổ
chức quốc tế) hoặc trông chờ vào thoát nghèo, vươn lên làm giàu nhanh chóng khi
thoát ly khỏi địa phương, đi làm việc ở thành phố lớn, hoặc đi xuất khẩu lao động.
Chính sách nông nghiệp nông thôn hướng đến xây dựng cộng đồng như một
thực thể bền vững để tổ chức và hỗ trợ người dân thực hiện các biện pháp tập thể,
cải thiện điều kiện sản xuất và sinh hoạt.
3.2. Một số giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn thanh niên với
việc thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới
3.2.1. Nâng cao trình độ, nhận thức của Đoàn viên, thanh niên
Trong thời gian tới, để phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ Đoàn, Đảng viên
trong việc XDNTM, đòi hỏi huyện đoàn ngoài những giải pháp xây dựng đội ngũ
cán bộ đoàn, Đảng viên vững mạnh, thực sự là tấm gương để quần chúng noi theo,
có sức cuốn hút nông dân vào phong trào cách mạng, theo tinh thần Nghị quyết
Trung ương 4 khóa XI, phải gắn chính sách xây dựng Đảng vững mạnh với chính
sách XDNTM. Tham gia trực tiếp vào nhiệm vụ nâng cao nhận thức, trách nhiệm
đội ngũ cán bộ đoàn, đảng viên với XDNTM, cần tập trung vào những nội dung
sau:
- Cần tiếp tục làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo
đức, lối sống để nâng cao nhận thức và bản lĩnh chính trị của Đội ngũ Cán bộ,
Đảng viên. Làm rõ những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống của Cán bộ, Đảng viên để có biện pháp cảnh tỉnh, răn đe, khắc phục. Cần xử
lý nghiêm, kiên quyết các khuyết điểm của Đảng viên vi phạm kỷ luật Đảng, vi
phạm tiêu chuẩn đảng viên các cấp nói chung và ở nông thôn nói riêng, tiếp tục
57
nâng cao uy tín của Cán bộ, Đảng viên trong XDNTM.
- Giáo dục Cán bộ đoàn, Đảng viên và đoàn viên, thanh niên thể hiện vai trò
tiên phong, gương mẫu trong thực hiện chủ trương XDNTM. Các cấp ủy đảng ở
nông thôn cần phát hiện và bồi dưỡng những đoàn viên, thanh niên có kinh nghiệm
phát triển kinh tế, nhiệt tình, có trách nhiệm đối với quê hương, đối với cộng đồng
dân cư để nhân điển hình, nêu gương cho quần chúng noi theo. Đoàn viên, thanh
niên không chỉ tích cực lao động sản xuất, mà cần tuyên truyền, vận động nông dân
trên địa bàn lao động sản xuất, xây dựng đời sống văn hóa. Đoàn viên, thanh niên
phải tích cực ủng hộ, giúp đỡ những nông dân nghèo, có hoàn cảnh kinh tế khó
khăn, vươn lên làm kinh tế đạt hiệu quả.
- Phát huy vai trò của các tổ chức đoàn cơ sở, cán bộ đoàn, đảng viên trong
việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nông dân trên địa bàn, nắm bắt dư luận xã
hội trong triển khai thực hiện các tiêu chí XDNTM; kịp thời phản ánh để giải quyết
những xung đột, mâu thuẫn nhỏ trong cộng đồng dân cư ở nông thôn; coi trọng
việc tư vấn, giải thích những băn khoăn, thắc mắc của nông dân trên địa bàn, liên
quan đến việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước. Cần động viên đoàn viên, thanh niên tham gia xây dựng Đảng, chính
quyền và đoàn thể thông qua đóng góp ý kiến xây dựng tổ chức và hoạt động của
các tổ chức trong hệ các cơ quan tổ chức đoàn. Tạo điều kiện thuận lợi để nông
dân giám sát đối với cán bộ đoàn, Đảng viên, tổ chức đoàn, tham gia hòa giải ở cơ
sở, hạn chế tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp, đảm đảm an ninh, trật tự
ở nông thôn.
3.2.2. Nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ Đoàn
Để tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn cấp xã trong giai đoạn
tới, cấp ủy, chính quyền các cấp và huyện Đoàn cần tiếp tục thực hiện đồng bộ một
số giải pháp sau:
Thứ nhất, đổi mới, nâng cao chất lượng tuyển dụng và bố trí, sử dụng cán bộ
đoàn cấp xã; sửa đổi, bổ sung các quy định về tiêu chuẩn cán bộ đoàn cấp xã; đổi
mới, quy trình lựa chọn, bầu cử cán bộ đoàn cấp xã, chi đoàn cơ sở.
58
Thứ hai, tăng cường, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng; đào tạo, bồi
dưỡng phải theo quy hoạch, gắn với việc sử dụng; đổi mới nội dung, chương trình,
phương pháp đào tạo, bồi dưỡng, chú trọng việc nâng cao kỹ năng hành chính, kỹ
năng xử lý và giải quyết vấn đề cho cán bộ đoàn cấp xã, chi đoàn cơ sở.
Thứ ba, đổi mới công tác đánh giá cán bộ đoàn cấp xã; việc đánh giá phải
đảm bảo nội dung, quy trình theo quy định, công khai, dân chủ với tiêu chuẩn rõ
ràng, minh bạch; tạo điều kiện để đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia giám sát,
đánh giá và góp ý cho đội ngũ cán bộ đoàn cấp xã. Gắn việc đánh giá với công tác
bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện
chính sách đối với cán bộ đoàn tại các cơ sở.
Thứ tư, tiếp tục thực hiện luân chuyển cán bộ đoàn nhằm từng bước khắc
phục tình trạng khép kín, cục bộ địa phương. Việc thực hiện điều động, luân
chuyển cán bộ đoàn cấp xã của huyện về giữ các chức danh chủ chốt ở các tổ chức
đoàn xã có tình hình phức tạp, yếu kém trong hoạt động của tổ chức đoàn cơ sở;
đồng thời luân chuyển cán bộ từ đoàn xã lên đoàn huyện nhằm kết hợp đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ đoàn xã dự nguồn các chức danh chủ chốt ở cơ sở.
Thứ năm, Tăng cường công tác quản lý và tiếp tục nâng cao kỷ luật, tác
phong, đạo đức, tinh thần nhiệt huyết của cán bộ đoàn cấp xã, chi đoàn cơ sở.
Ngoài ra cần phải huy động, rà soát lại đội ngũ cán bộ đoàn, thực hiện tinh
giảm biên chế gắn với tăng cường tập huấn, đào tạo bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ
đoàn nhất là đội ngũ cán bộ đoàn quản lý và tham gia thực hiện chương trình
XDNTM, cán bộ đoàn phải thật sự có tâm, có tầm, có phẩm chất đạo đức, có bản
lĩnh chính trị, tinh thần nhiệt huyết, giám nghĩ, giám làm, giám chịu trách nhiệm,
điều đó nhằm tăng thêm niềm tin của dân vào Đảng, vào chính sách. Cần có chính
sách thu hút những người có năng lực về trình độ chuyên môn, đặc biệt là những
người được trải qua đào tạo về công đoàn, phong trào thanh thiếu niên về công tác
tại đoàn huyện, và công tác tại các cơ sở đoàn xã; hỗ trợ đoàn viên, thanh niên thay
đổi nghề nghiệp, chính sách phát huy vai trò sức mạnh của đoàn thanh niên trong
phát triển nông thôn, chính sách phát triển ngành nghề nông thôn.
59
3.2.3. Đẩy mạnh công tác chuyển dịch cơ cấu, nâng cao kinh tế trong xây
dựng nông thôn mới
Từ năm 2011 đến nay, huyện đoàn đã huy động các nguồn lực xã hội cho
XDNTM được hàng chục tỷ đồng. Nhiều chi đoàn, tổ chức đoàn cơ sở chọn những
vấn đề bức xúc, nổi cộm trong quá trình XDNTM đưa ra bàn bạc, thảo luận và kiến
nghị với cấp ủy và xây dựng thành nghị quyết chuyên đề để lãnh đạo thực hiện có
kết quả. Trong những năm qua bằng việc lồng ghép các chương trình, dự án trên
địa bàn, huyện đoàn đã kêu gọi sự ủng hộ và xây mới hàng chục công trình hạ tầng
kinh tế - xã hội, bê-tông hóa đường giao thông liên thôn, đường ngõ xóm; kiên cố
kênh mương cấp hai, cấp ba
Kết quả đầu tư đã góp phần thúc đẩy kinh tế khu vực nông thôn tăng trưởng
và phát triển bền vững, giúp giảm số hộ nghèo và an sinh xã hội được bảo đảm.
Nhận thức và trách nhiệm vai trò của huyện đoàn, tổ chức đoàn các cấp và các tầng
lớp nhân dân, đoàn viên thanh niên của huyện trong XDNTM được nâng lên rõ rệt.
Hệ thống tổ chức đoàn từ huyện đoàn đến cơ sở được củng cố và ngày càng vững
mạnh.
Cùng với đó, huyện đoàn và đoàn xã các cấp, nhất là chi đoàn cơ sở, không
ngừng nâng cao và phát huy vai trò của đoàn thanh niên trong XDNTM; tập trung
mọi nguồn lực đầu tư; đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất;
tăng cường kiểm tra, giám sát, để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và tháo gỡ những
khó khăn, vướng mắc cho các tổ chức đoàn.
3.2.4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về việc thực hiện chính sách xây
dựng nông thôn mới
Trước hết huyện đoàn, Đoàn xã các cấp luôn quan tâm đẩy mạnh công tác
tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cán bộ, đảng viên và mọi tầng lớp nhân dân
thông qua viết bài, bản tin trên hệ thống đài truyền thanh của huyện, hệ thống
truyền thanh xã, băng rôn, khẩu hiệu; đồng thời, thông qua các cuộc họp của các tổ
chức đoàn, chi đoàn, cơ sở. Xây dựng các mô hình, phát động các phong trào, tổ
chức thi mô hình kiểu mẫu trong XDNTM và các hội thi văn nghệ theo từng cụm
60
dân cư, cụm xã về chủ đề XDNTM... Huyện đoàn căn cứ lĩnh vực phụ trách xây
dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền đến các Đoàn viên, thanh niên tại các tổ chức
Đoàn cơ sở, tổ chức các hội thi sân khấu hóa, thực hiện các mô hình dân vận khéo,
vận động hội viên chung tay XDNTM, với nội dung liên quan đến phát triển nông
nghiệp, nông dân, nông thôn; vai trò, trách nhiệm của các Đoàn xã, chi đoàn các
cấp, nhất là vai trò chủ thể của đoàn viên thanh niên, những gương điển hình tiên
tiến trong XDNTM; đoàn kết giúp nhau phát triển kinh tế,
Gần 10 năm XDNTM, cũng là thời gian huyện đoàn Ý Yên không ngừng
đẩy mạnh, đổi mới công tác tuyên truyền thông qua việc thực hiện có hiệu quả các
giải pháp, như: Lồng ghép đưa chuyên đề XDNTM vào chương trình bồi dưỡng lý
luận chính trị cho cán bộ Đoàn, đảng viên hàng năm ở các xã, thị trấn. Xây dựng
các chuyên trang, chuyên mục hàng tuần về XDNTM; nêu gương các tổ chức
đoàn, đoàn viên thanh niên điển hình tiên tiến trong phát triển sản xuất, hiến đất,
góp công, gương mẫu đi đầu XDNTM, kết hợp tuyên truyền bằng băng rôn khẩu
hiệu, pano...
Vào cuộc cùng huyện đoàn, những năm qua, các tổ chức đoàn, chi đoàn cơ
sở cũng không ngừng đẩy mạnh công tác tuyên truyền về XDNTM thông qua việc
xây dựng kế hoạch tuyên truyền và phát hành bộ tài liệu hướng dẫn thực hiện
XDNTM cho nhân dân, đoàn viên thanh niên tại các địa phương; xây dựng hệ
thống pano, khẩu hiệu, tranh cổ động, các hội thi tìm hiểu về XDNTM, sổ tay
tuyên truyền, bản tin, phóng sự truyền hình, tuyên truyền trên báo Nam Định, báo
Văn hóa và Đời sống...
61
Tiểu kết chƣơng 3
Trên cơ sở thực trạng thực hiện chính sách XDNTM trên địa bàn huyện
Đoàn Ý Yên đề tài đã đưa ra những định hướng và giải pháp chủ yếu để tiếp tục
thực hiện chính sách XDNTM của huyện Đoàn gồm:
Xác định XDNTM là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, là cuộc vận
động lớn, toàn diện trên mọi lĩnh vực với sự tham gia của các tổ chức đoàn, đoàn
viên, thanh niên, thực hiện theo hướng bền vững, không chạy theo thành tích.
Đổi mới nhận thức trong các cấp tổ chức Đoàn trong quá trình thực hiện
chính sách, nâng cao chất lượng giáo dục ở các cấp tổ chức đoàn đã đẩy mạnh đào
tạo nghề, thu hút cán bộ đoàn giỏi, quan tâm chăm sóc sức khỏe nhân dân, quan
tâm hỗ trợ nguồn nhân lực phát triển cho đoàn viên, thanh niên, nâng cao hiệu quả
trong quá trình thực hiện chính sách và phải đảm bảo nguồn lực tài chính.
Các định hướng và giải pháp nêu trên muốn thực hiện được cần phải có sự
chuẩn bị chu đáo đầu tư thích đáng và sự phối hợp đồng bộ giữa huyện Đoàn và
các tổ chức đoàn cơ sở, đoàn viên, thanh niên và cùng sự phân định rõ vai trò,
nhiệm vụ của từng đối tượng trong thực hiện chính sách XDNTM tại huyện Ý Yên.
62
KIẾN NGHỊ
Có thể nói XDNTM là một chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân và có tác
động rõ rệt đến khu vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Để thực hiện chính
sách XDNTM thành công trong giai đoạn tới, đề nghị TW, Tỉnh cần quan tâm thực
hiện một số nhiệm vụ sau:
Một là, cần phải khắc phục ngay sự không thực tế, thiếu tính lý luận và xu
thế phong trào hóa trong quá trình triển khai XDNTM.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách
XDNTM cho sát với thực tế.
Cần có cơ chế lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia; chương trình
hỗ trợ có mục tiêu các dự án trên địa bàn nông thôn theo hướng tăng cường phân
cấp tối đa cho hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố. Về lâu dài
đề nghị Quốc hội xem xét giảm bớt số lượng các chương trình mục tiêu quốc gia
theo hướng tập trung, trọng điểm.
Hai là, cần có những cơ chế tạo điều kiện có sự tham gia trực tiếp của người
dân với vai trò chủ thể và các tầng lớp, các tổ chức xã hội, gắn phát triển kinh tế
với bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Có như vậy mới bảo đảm nông thôn
phát triển bền vững. Việc đó sẽ bảo đảm một không gian kinh tê, văn hóa, xã hội
ổn định, sinh thái bền vững cho sự phát triển chung của đất nước, tạo điều kiện cho
công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra có hiệu quả,ít tốn kém.
Ba là, cần chú ý tới tính chất đa dạng cả về điều kiện sống, tập quán, tài
nguyên,... trong XDNTM, không nên khuôn mẫu áp đặt chung cho mọi nơi.
Bốn là, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân, cải
thiện môi trường sống, nâng cao sức khỏe con người, phát triển sự nghiệp công
ích, bảo đảm trật tự trị an, phát huy dân chủ ở cơ sở, bảo đảm an sinh xã hội và
tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước ở nông thôn dúng như mục tiêu của Đảng là
xây dựng một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Năm là, tăng cường nguồn lực cho chính sách XDNTM tương xứng với mục
tiêu đề ra. Trong điều kiện ngân sách nhà nước còn khó khăn, sức dân lại có hạn,
63
trước yêu cầu của công cuộc XDNTM đã được phát động sâu rộng cần có những
cơ chế ưu đãi, đủ sức hấp dẫn để mời gọi được nhiều doanh nghiệp về đầu tư kinh
doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nhân tố quan trọng trong tổ chức lại
sản xuất, liên kết sản xuất, góp phần phát triển bền vững nông nghiệp, xây dựng
nông thôn mới.
64
KẾT LUẬN
Sau hơn 4 năm thực hiện chính sách XDNTM trên địa bàn huyện đã mang
lại nhiều kết quả tích cực, nhận thức của cán bộ từ huyện đến cơ sở rõ hơn, những
vấn đề chung về chính sách XDNTM được nâng lên. Từ đó đã xác định được mục
đích, yêu cầu, nội dung của XDNTM trên địa bàn huyện, đã xác định rõ hơn về
trách nhiệm của đoàn viên. Đã khắc phục được tình trạng trông chờ vào sự đầu tư
của Nhà nước.
Quá trình tổ chức thực hiện chính sách đã đi vào căn bản hơn, từ công tác tổ
chức, điều hành, công tác giáo dục tuyên truyền được coi trọng, quan tâm việc đào
tạo bồi dưỡng cán bộ công chức,... công tác quy hoạch được coi trọng từ hình thức
tổ chức sản xuất, văn hóa, xã hội, môi trường cho đến củng cố hệ thống chính trị
vững mạnh, song rõ nhất là thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, xây
dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, y tế, văn hóa, giáo dục phát triển lối sống, điều
kiện canh tác của người nông dân được thay đổi,... thu nhập của người dân có tăng
lên, đời sống của nông dân ngày một khá. Bộ mặt nông thôn Ý Yên nhìn chung có
nhiều khởi sắc. Hiệu lực lãnh đạo của Đảng và Nhà nước qua đó được tăng cường.
Từ những thành công đó có thể khẳng định quá trình thực hiện chính sách
XDNTM của huyện Ý Yên dựa trên tinh thần tôn trọng khách quan, đáp ứng mục
tiêu chính trị, phù hợp nguyện vọng nhân dân, khơi dậy ở người dân tính tích cực
chính trị xã hội, tích cực lao động sản xuất. Xác định rõ mục tiêu, thiết kế nội dung
chính sách phù hợp, gắn với thực tiễn địa phương, khơi dậy được tính tích cực
chấp hành chính sách ở người dân. Nhận thức lãnh đạo, cán bộ thực hiện chính
sách về mô hình nông thôn mới rõ hơn, hiểu biết về khoa học chính sách có tiến
bộ. Sự tác động đúng hướng của hệ thống chính sách của huyện Ý Yên đã đạt được
nhiều thành tựu trên tất cả các mặt kinh tế xã hội, củng cố lòng tin của nhân dân
vào Đảng, vào chủ trương chính sách của Nhà nước ngày càng bền chặt.
Song, vẫn còn một số hạn chế sau: sự phối hợp liên ngành giữa các UBND
và các cơ quan thực thi (phòng, ban, ngành, các xã) chưa đi vào nề nếp, chưa có
biện pháp chính sách hữu hiệu kịp thời điều chỉnh giảm nhẹ thiệt thòi cho nông dân
65
khi có vướng mắc, trở ngại.
Trong tình hình mới hiện nay, để thực hiện tốt chính sách XDNTM trên địa
bàn huyện cần chú ý các vấn đề sau: Tập chung nguồn lực, trí tuệ và sức mạnh
khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy thuận lợi về điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã
hội, đặc biệt quan tâm chỉ đạo sâu sát của TW, Tỉnh, học tập kinh nghiệm mô hình
nông thôn mới ở các nước và địa phương.
Thực hiện đồng bộ các giải pháp cần chú trọng đổi mới nhận thức của Đoàn
về công tác thực hiện chính sách, giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
thực hiện chính cách, cơ chế chính sách, bộ máy, nhân lực,... tạo ra sự hợp lực
nhằm hiện thực hóa cao nhất lợi ích nhân dân, thực hiện mục tiêu XDNTM. Đặc
biệt, chú ý giải pháp tăng cường sự tham gia của đoàn viên, thanh niên trong thực
hiện chính sách. Nội dung chính sách XDNTM dựa trên niềm tin của chính những
đoàn viên, thanh niên và họ có thể phải hợp tác một cách tích cực trong việc đưa ra
các giải pháp cho vấn đề XDNTM.
66
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bùi Hải Thắng, Một số khó khăn khi xây dựng nông thôn mới và giải
pháp khắc phục
2. Bá Thăng (2011), Xây dựng nông thôn mới ở Đăk Lăk; Tạp chí Rừng và
Đời sống, số tháng 7/2011.
3. Cổng thông tin điện tử huyện Ý Yên
4. Hoạch định và phân tích chính sách công, NXB khoa học và kỹ thuật kỹ
Hà Nội, năm 2008.
5. Huỳnh Ngọc Điền (2011), Xây dựng nông thôn mới tại xã điểm Tân Lập,
huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước;
6. Edward P. Reed- Trưởng đại diện Quỹ châu Á tại Hàn Quốc (2011),
Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới tại Hàn Quốc; Hội Thảo về xây dựng nông
thôn mới tại Hà Nội tháng 10/2011.
7. Ibrahim Ngah - Đại học Công nghệ Malaysia (2011), Kinh nghiệm xây
dựng nông thôn mới ở Malaysia; Hội Thảo về xây dựng nông thôn mới tại Hà Nội
tháng 10/2011
8. Quản Hải Yến và cộng sự (2010), Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới
hiện đại tại thôn Hoa Tây tỉnh Giang Tô; Tạp chí Nông nghiệp & Nông thôn, số
tháng 7/2011.
9. Phan Đình Hà (2011), Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới của Hàn
Quốc; Báo điện tử Hà Tĩnh, Số ngày 17/8/2011.
10. Phạm Hà (2011), Xây dựng nông thôn mới: hướng đi mới cho Quảng
Ninh; Tạp chí Nông nghiệp, số ngày 30/11/2011.
11. TW Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (2002), Tổng quan tình hình thanh niên -
công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi, NXB. Thanh Niên.
12. Tô Huy Rứa (2011), Nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong đổi mới ở
Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn;
13. Tưởng Kiến Trung (2009), Nguồn gốc, những kinh nghiệm quý báu và ý
nghĩa của phong trào xây dựng nông thôn mới ở Hàn Quốc; Agriculture policy
67
development in Korea and current issues, Ministry for Food, Agriculture, Forestry
and Fisheries
14. Từ Tinh Minh và cộng sự (2010), 5 kinh nghiệm quý báu trong quá
trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh Triết Giang; Tạp chí Nông nghiệp & Nông
thôn, số tháng 4/2011
15. Thanh Tân (2011), Xây dựng nông thôn mới ở xã Tân Đồng, huyện Trấn
Yên, tỉnh Yên Bái;
16. Vũ Cao Đàm, Khoa học chính sách, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
17. Vũ Kiểm (2011), Xây dựng nông thôn mới ở Thái Bình; Tạp chí Phát
triển nông thôn, số tháng 6/2011.
18. 19 bộ tiêu chí về xây dựng nông thôn mới
https://www.mic.gov.vn/Pages/TinTuc/140118/19-tieu-chi-quoc-gia-ve-xa-nong-
thon-moi-giai-doan-2016---2020.html
68
PHỤ LỤC
Chính sách phát triển ngành nghề nông nghiệp, nông thôn
trong xây dựng nông thôn mới (nguồn: internet)
Áp dụng quy hoạch trong sản xuất nông nghiệp trong giai đoạn
xây dựng nông thôn mới (nguồn: internet)
69
Đoàn viên trường THPT Tống Văn Trân tham gia bảo vệ môi trường giữ gìn vệ
sinh (nguồn: trang Huyện đoàn Ý Yên)
Công trình đường cờ thanh niên trong xây dựng nông thôn mới ở huyện Ý Yên-
Nam Định (nguồn: tác giả đề tài chụp)
70
Bộ mặt cảnh quan nông thôn mới tại huyện Ý Yên (nguồn: internet)
Công trình thắp sáng nông thôn của Đoàn xã Yên Lộc (nguồn: trang facebook
huyện đoàn Ý Yên).
71
Huyện đoàn Ý Yên xây dựng nhà tình nghĩa cho người khuyết tật (nguồn: tác giả
Vũ Ngọc Dưỡng-Bí thư huyện đoàn Ý Yên).
Tập huấn nâng cao công tác đoàn trong thực hiện chính sách xây dựng nông thôn
mới (nguồn: internet).
72
Phổ biến tuyên truyền chính sách xây dựng nông thôn mới tại các lớp học cảm tình
Đảng (nguồn: internet).
Đoàn xã Yên Lương trồng hoa tạo cảnh quan nông thôn xanh-sạch-đẹp (nguồn:
internet).
73
Huyện đoàn tuyên truyền chính sách xây dựng nông thôn mới qua băng rôn khẩu
hiệu (nguồn: internet).
74
Chi đoàn thôn Minh Đức-xã Yên Lộc quyên góp xây dựng đường bê tông nông
thôn (nguồn: Trang facebook huyện đoàn Ý Yên).
75
Huyện đoàn biểu dương khen thưởng các cá nhân, tổ chức đoàn đạt thành tích xuất
sắc trong xây dựng nông thôn mới (nguồn: tác giả Trịnh Thị Hồng Tươi Phó Bí thư
huyện đoàn).
76
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- bao_cao_tong_ket_de_tai_phat_huy_vai_tro_cua_doan_thanh_nien.pdf