Báo cáo Thực tập tại Nhà máy xi măng Lưu Xá

MỤC LỤC DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Sơ đồ 1: Sơ đồ kết cấu sản xuất tại Nhà máy xi măng Lưu Xá. 7 Sơ đồ 2: Quy trình công nghệ sản xuất xi măng tại Nhà máy xi măng Lưu Xá 9 Sơ đồ 3: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý 10 Sơ đồ 4: Tổ chức bộ máy kế toán tại Nhà máy xi măng Lưu Xá. 19 Sơ đồ 5: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính 26 Sơ đồ 6: Hình thức nhật ký chứng từ. 27 Sơ đồ 7: Hạch toán chi tiết NVL-CCDC 29 Sơ đồ 8: Hạch toán tổng hợp NVL-CCDC 30 Sơ đồ 9: Hạch toán chi tiết TSCĐ 31 Sơ đồ 10: Hạch toán tổng hợp TSCĐ 31 Sơ đồ 11: Hạch toán chi tiết chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm 32 Sơ đồ 12: Hạch toán tổng hợp 33 Sơ đồ 13: Sơ đồ lưu chuyển chứng từ 35 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Nhà máy xi măng Lưu Xá 13 Bảng 2: Phân tích tình hình tài chính của Nhà máy 15 Bảng 3: Bảng cân đối kế toán của Nhà máy qua các năm 16 Bảng 4: Phân tích một số chỉ tiêu tài chính 17 Bảng 5: Tình hình nhân sự của nhà máy qua các năm 18 LỜI NÓI ĐẦU Cùng với sự chuyển mình của nền kinh tế Việt Nam trong những năm gần đây và cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu vẫn chưa đến hồi kết đã tạo ra nhiều khó khăn, thử thách cho các doanh nghiệp nhưng cũng là cơ hội để doanh nghiệp nhìn lại mình và có những bước tiến vững chắc trong tương lai. Có không ít những doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, nợ kéo dài và phải quyết định giải thể, phá sản nhưng cũng có các doanh nghiệp vẫn đứng vững và có nhữnng bước tiến trong tương lai. Nhà máy xi măng Lưu Xá là một trong số các doanh nghiệp vẫn trụ vững trên thị trường trước những biến động mạnh mẽ đó. Ra đời, tồn tại và phát triển trên 15 năm, đến nay sản phẩm của Nhà máy xi măng Lưu Xá ngày càng nhiều người biết đến, thị trường tiêu thụ ngày càng mở rộng. Có được thành công như vậy phải kể đến đóng góp không nhỏ của bộ phận kế toán của nhà máy. Phòng kế toán luôn đảm bảo cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác số liệu kế toán và thông tin tài chính hỗ trợ Ban giám đốc trong việc đưa ra các quyết sách quan trọng trong sản xuất kinh doanh và hoạch định chính sách phát triển nhà máy trong tương lai. Có thể khẳng định, kế toán là bộ phận cốt yếu, không thể thiếu đối với sự phát triển của các doanh nghiệp hiện nay. Nhằm hiểu rõ hơn về tình hình hoạt động thực tiễn, đặc biệt là công tác nghiệp vụ kế toán của Doanh nghiệp, qua đó củng cố và hoàn thiện kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, em đã chọn Nhà máy xi măng Lưu Xá làm đơn vị thực tập của mình. Em xin trình bày báo cáo thực tập tổng hợp gồm ba phần chính: Phần I: Tổng quan về đặc điểm kinh tế- kĩ thuật và tổ chức bộ máy quản lí hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy xi măng Lưu Xá Phần II: Tổ chức bộ máy kế toán và hệ thống kế toán tại Nhà máy Phần III: Một số đánh giá về tình hình tổ chức hạch toán kế toán tại Nhà máy. Do thời gian thực tập và kiến thức còn hạn chế, nên báo cáo thực tập tổng hợp của em không tránh khỏi những khiếm khuyết. Với sự giúp đỡ tận tình của Ts. Lê Kim Ngọc, ban giám đốc cùng các cô chú trong phòng Kế toán của Nhà máy xi măng Lưu Xá, em đó hoàn thành báo cáo thực tập tổng hợp. Xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Kế toán – Kiểm toán đó tạo cơ hội cho sinh viên được đi thực tế, và đặc biệt là cô giáo Ts. Lê Kim Ngọc đó giúp đỡ em hoàn thành báo cáo thực tập tổng hợp này một cách tốt nhất. Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên thực hiện Chu Thị Hải Yến PHẦN 1 TỔNG QUAN VỀ ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ KĨ THUẬT VÀ TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA NHÀ MÁY XI MĂNG LƯU XÁ 1.1. Quá trình hình thành và phát triển Nhà máy xi măng Lưu Xá. 1.1.1 Giới thiệu về nhà máy xi măng Lưu Xá Tên của Nhà máy: Nhà máy xi măng Lưu Xá Tên giao dịch bằng tiếng Anh: Luu Xa Cement Factory. Địa chỉ: Phường Phú Xá - Thành phố Thái Nguyên – Tỉnh Thái nguyên. Điện thoại: 0280.855113 – 852203, Fax: 0208.857622 Tài khoản: 71A – 0012 Ngân hàng Công thương Thái nguyên 1.1.2 Quá trình hình thành và phát triển của Nhà máy xi măng Lưu xá. Nhà máy xi măng Lưu Xá là đơn vị thành viên của Nhà máy vật liệu xây dựng thuộc Tổng Nhà máy xây dựng công nghiệp Việt Nam, được thành lập theo quyết định số 342/XLII – TCLĐ ngày 01/08/1995 của Nhà máy xây lắp II ( nay là Nhà máy vật liệu xây dựng ). Theo giấy phép kinh doanh số: 313587 do phòng đăng ký kinh doanh sở kế hoạch đầu tư tỉnh Thái Nguyên cấp với tổng số vốn đầu tư ban đầu là 36 tỷ đồng. Qua quá trình xây dựng, lắp đặt và chạy thử từ ngày 01/08/1995 đến ngày 01/10/1995, Nhà máy đã chính thức đi vào sản xuất kinh doanh. Nhà máy chuyên sản xuất sản phẩm xi măng PCB30 theo TCVN 6260: 1997. Với công nghệ sản xuất xi măng lò đứng cơ giới hoá, thiết bị chủ yếu do trong nước sản xuất và một phần là thiết bị của Trung Quốc. Theo quyết định số 693/QĐ - HĐQT ngày 15/04/1997 của tổng Nhà máy thép Việt Nam về việc sát nhập Xí nghiệp vật liệu xây dựng vào Nhà máy xi măng Lưu Xá đã nâng tổng số tài sản cố định lên gần 40 tỷ đồng và số lao động lên hơn 500 người. Ngày 08/08/2000 Bộ trưởng bộ công nghiệp ra quyết định số 47/QĐ - BCN về việc thành lập Nhà máy vật liệu xây dựng thuộc Tổng Nhà máy xây dựng công nghiệp Việt Nam, kể từ đó đến nay Nhà máy là một doanh nghiÖp trực thuộc Nhà máy vật liệu xây dựng. Năm 2003 Nhà máy đã trả được vốn vay đầu tư xây dựng. Từ năm 1996 sản phẩm của Nhà máy đã được chứng nhận phù hợp TCVN 2682 – 1992 nay là TCVN6260: 1997. Sản phẩm của Nhà máy luôn giữ được mức chất lượng cao, chiếm được uy tín của khách hàng. Hiện nay, để đạt được những mục tiêu lâu dài ngoài việc nghiên cứu đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, Nhà máy đã xây dựng hệ thống chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2000 và được trung tân chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn QUACERT cấp giấy chứng nhận ngày 11/12/2001. 1.2 Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy xi măng Lưu xá. 1.2.1 Chức năng nhiệm vụ của Nhà máy Muốn đững vững trên thị trường thì hoạt động của bất kì Doanh nghiệp nào cũng phải hướng tới phục vụ thị trường. Xuất phát từ nguyên lí ấy, Nhà máy xi măng Lưu Xá đã hướng tới sản xuất những mặt hàng mà thị trường cần chứ không phải sản xuất những mặt hàng mà Nhà máy có thể làm được để tránh tình trạnh sản xuất dư thừa dẫn đến ứ đọng vốn. Ngành nghề kinh doanh chính của Nhà máy gồm: -Sản xuất xi măng, clanke, cấu kiện bê tông đúc sẵn, gạch -Dịch vụ khoan nổ mìn, khai thác và mua bán đá -Mua bán vật liệu xây dựng -Xây dung công trình dân dụng, công nghiệp -Kinh doanh ăn uống, khách sạn, dịch vụ du lịch. Trên Giấy phép kinh doanh, Nhà máy đăng kí hoạt động trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên hiện nay hoạt động chính của Nhà máy vẫn là sản xuất và tiêu thụ xi măng trong đó sản phẩm chính là xi măng PCB30 theo TCVN 6260:1997 . Bên cạnh đó, cùng với sự chuyên môn hóa trong sản xuất, Nhà máy đó thực hiện chiến dịch Marketing, xây dựng rộng rãi các đại lí trong khu vực phía Bắc, sản phẩm của Nhà máy đó và đang chiếm lĩnh trên thị trường trong nước, gúp phần vào công cuộc đổi mới và phát triển đất nước 1.2.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy 1.2.2.1 Hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh tại Nhà máy xi măng Lưu xá. Nhà máy xi măng Lưu xá tổ chức sản xuất theo tính chuyên môn hoá từng phân xưởng, mỗi phân xưởng đảm nhiệm một số công việc, nhiệm vụ nhất định đảm bảo tính liên tục trong quá trình sản xuất. Trong mỗi phân xưởng được chia ra làm nhiều tổ thực hiện các công việc cụ thể nhất định đảm bảo hiệu quả, chất lượng công việc: - Phân xưởng nguyên liệu bao gồm: + Tổ 1: Tổ chức gia công, chế biến NVL phục vụ sản xuất. + Tổ 2: Sấy phụ gia, nghiền xi măng. + Tổ 3: Tổ chức nghiền bột phối liệu. - Phân xưởng lò nung bao gồm: + Tổ 1: Tiếp nhận bột liệu. + Tổ 2: Tổ chức vê viên. + Tổ 3: Nung luyện Clanhke. + Tổ 4: Đập Clanhke đưa vào các silo chứa. - Phân xưởng thành phẩm bao gồm: + Tổ 1: Tổ chức gia công, chế biến NVL phục vụ nghiền xi măng. + Tổ 2: Tổ chức đóng bao. + Tổ 3: Đưa sản phẩm vào kho. 1.2.2.2 Kết cấu sản xuất tại Nhà máy. Kết cấu sản xuất của Nhà máy bao gồm 2 bộ phận: - Bộ phận sản xuất chính: + Phân xưởng Nguyên liệu + Phân xưởng Lò nung + Phân xưởng Thành phẩm. - Bộ phận sản xuất phụ: + Phòng công nghệ + Phân xưởng Bao bì + Phân xưởng Đồng tiến. Sơ đồ 01: Sơ đồ kết cấu sản xuất tại Nhà máy xi măng Lưu Xá. PX Nguyên liệu PX lò nung Kho thành phẩm Kho NVL PX bao bì Phòng công nghệ PX Đồng Tiến PX Thành phẩm (Nguồn: Phòng KH – KT) 1.2.3 Đặc điểm qui trình công nghệ sản xuất sản phẩm của nhà máy Nhà máy xi măng Lưu Xá là đơn vị chuyên sản xuất xi măng phục vụ cho các công trình xây dựng cơ bản và dân dụng. Quy trình chế tạo sản phẩm xi măng là quy trình khép kín, công nghệ sản xuất xi măng lò đứng cơ giới.Người chịu trách nhiệm trước ban giám đốc về quy trình công nghệ này là phòng kỹ thuật công nghệ. Trước sự cạnh tranh gay gắt với các doanh nghiệp khác, Nhà máy luôn tìm cách nâng cao chất lượng sản phẩm, đầu tư chiều sâu, cải tiến công nghệ, trang thiết bị cho phòng thí nhiệm. Nhà máy sản xuất xi măng dựa trên Công nghệ lò đứng cơ giới. Quy trình sản xuất xi măng được chia làm hai giai đoạn như sau: Giai đoạn I: Nguyên liệu chính để sản xuất xi măng là đá vôi, đất sét, than và các phụ gia (quặng sắt, quặng Barit, thạch cao,..) được đưa vào các máy đập, máy kẹp hàn làm vụn với một kích thước nhất định. Sau đó, đưa vào các silo nguyên liệu, nhiên liệu, phụ gia định lượng qua cân băng điện tử theo đơn phối đưa sang máy vê viên tạo thành các viên bột liệu sống. Bột liệu sống được đem nung luyện tạo ra nửa thành phẩm Clanhke. Giai đoạn II: Nửa thành phẩm Clanke được đua sang các máy nghiền cùng với các phụ gia để nghiền thành bột xi măng. Sau đó, bột xi măng được đưa vào các silo chứa xi măng đảo trộn và chuyển sang máy đóng bao. Thao tác xong nhập kho thành phẩm xi măng. Sơ đồ 02: Quy trình công nghệ sản xuất xi măng tại Nhà máy xi măng Lưu Xá Đá vôi, đất sét, than Đập, sấy, nghiền Bột liệu sống Lò nung Clanhke Clanhke Nghiền xi măng Xi măng thành phẩm Phụ gia (quặng, sắt, bari) Phụ gia (Thạch cao, xỉ) Giai đoạn I Giai đoạn II (Nguồn: Phòng kế toán) 1.3 Tổ chức mộ máy quản lí hoạt động sản xuất-kinh doanh của Nhà máy 1.3.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý. Để phù hợp với hình thức kinh doanh hiện đại, dễ quản lý, bộ máy quản lý của Nhà máy được xây dựng theo kiểu trực tuyến chức năng. Đứng đầu Nhà máy là giám đốc, trợ giúp cho giám đốc là hai phó giám đốc, sau đó là năm phòng chức năng chỉ đạo trực tiếp xuống năm phân xưởng. Sơ đồ 03: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Phân xưởng Đồng Tiến Phân xưởng bao bì Phân xưởng nguyên liệu Phân xưởng thành phẩm Phân xưởng lò nung Phòng KH-KT Phòng KT-CN Phòng TC-KT Phòng TC-HC Phòng Thị trường PG§ s¶n xuÊt PGD kinh doanh Giám đốc Sơ đồ Sơ đồ 12: Cơ cấu bộ máy quản lý Nhà máy 1.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của bộ máy quản lý. - Ban lãnh đạo: * Giám đốc: Là người phụ trách chung, chịu trách nhiệm trước cấp trên và Nhà nước về hiệu quả sản xuất kinh doanh của Nhà máy. Là người điều hành sản xuất kinh doanh của Nhà máy, đảm bảo hiệu quả và đúng pháp luật. Chỉ đạo xây dựng tổ chức thực hiện kế hoạch sản xuất, kỹ thuật lao động, đời sống xã hội, thực hiện công tác kiểm soát, kiểm tra sản xuất, xây dựng thực hiện tiết kiệm trong sản xuất kinh doanh, phấn đấu hạ giá thành sản phẩm. *Phó giám đốc kinh doanh: Chịu trách nhiệm trước giám đốc về hoạt động tiêu thụ, cung ứng xi măng Nhà máy ra thị trường và lên kế hoạch, phương án hoạt động tiêu thu sản phẩm, hàng tháng báo cáo với giám đốc về tình hình tiêu thụ sản phẩm của nhà máy ra thị trường, thường xuyên đưa ra các giải pháp, chính sách mở rộng thị trường. * Phó giám đốc sản xuất: Chịu trách nhiệm trước giám đốc về chất lượng sản phẩm, tình hình hoạt động máy móc sản xuất trong Nhà máy và lên kế hoạch hoạt động sản xuất, hàng tháng báo cáo với giám đốc về tình hình sản xuất xi măng. - Các phòng ban: * Phòng kế hoạch - kỹ thuật: Tham mưu cho giám đốc ký hợp đồng kinh tế, hợp đồng mua bán vật tư, nguyên liệu và sản phẩm của Nhà máy. Lập kế hoạch sản xuất trong từng thời kỳ, lên phương án theo dõi đôn đốc việc thực hiện kế hoạch. Xây dựng cân đối vật tư, đảm bảo cung ứng đầy đủ trong quá trình sản xuất.Theo dõi lập báo cáo tiêu hao nguyên liệu trong sản xuất. Lập kế hoạch và tổ chức bảo dưỡng sửa chữa thiết bị, kiểm soát việc vận hành các thiết bị trong Nhà máy. * Phòng thị trường: Xây dựng và thực hiện các kế hoạch về tiêu thụ và mở rộng thị trường cho từng kỳ trong năm. Điều hành các hoạt động bán hàng, theo dõi xi măng trong các kho đại lý bán hàng. Theo dõi tập hợp các phản ánh và khiếu nại của khách hàng về chất lượng sản phẩm và dịch vụ hàng hoá. Thống kê các số liệu về sản lượng tiêu thụ và thị phần của Nhà máy. * Phòng tổ chức hành chính: Tham mưu, đề xuất với giám đốc về công tác quản lý nhân sự của Nhà máy. Lập kế hoạch và triển khai công tác đào tạo, tuyển dụng lao động. Xây dựng định mức lao động, đơn giá tiền lương, giải quyết các chế độ chính sách cho người lao động, công tác hành chính. * Phòng kế toán tài chính: Ghi chép, tính toán, phản ánh chính xác, đầy đủ, kịp thời hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy theo từng ngày, tháng, quý, năm và lập báo cáo phục vụ nhu cầu quản lý, giúp giám đốc điều hành quản lý. * Phòng kỹ thuật - công nghệ: Kiểm tra các chất lượng nguyên, nhiên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra. Chỉ đạo công tác kỹ thuật công nghệ trong quá trình sản xuất của Nhà máy. Giao dịch liên hệ với cơ quan quản lý cấp trên để đăng ký chất lượng sản phẩm. - Các phân xưởng: * Phân xưởng nguyên liệu (nghiền liệu): Tổ chức gia công, chế biến nguyên nhiên liệu phục vụ cho sản xuất. Gia công đồng nhất phối liệu và nhiên liệu, đảm bảo độ ẩm, độ mịn để cung cấp cho lò nung. Sấy phụ gia, nghiền xi măng, tổ chức nghiền bột phối liệu. * Phân xưởng lò nung: Tiếp nhận bột liệu, tổ chức vê viên, nung luyện Clanhke, đập Clanhke đưa vào các silo chứa. *Phân xưởng thành phẩm: Tổ chức gia công, chế biến nguyên liệu phục vụ nghiền xi măng, thạch cao, xỉ,… Tổ chức nghiền, đảo đồng nhất, đóng bao, bốc xi măng lên phương tiện vận tải. * Phân xưởng bao bì: Tổ chức sản xuất cung cấp vỏ bao cho Nhà máy theo kế hoạch. *Phân xưởng Đồng tiến: Tổ chức nung Clanhke, nghiền xi măng. 1.4. Tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của Nhà máy Xi măng Lưu Xá 1.4.1 Kết quả hoạt động kinh doanh trong một số năm gần đây Bảng 1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Nhà máy xi măng Lưu Xá STT Chỉ tiêu 2007 2008 2009 1. Tổng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ 60.461.528.221 67.012.948.689 74.781.031.502 2. Các khoản giảm trừ doanh thu - - - 3. Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ 60.461.528.221 67.012.948.689 74.781.031.502 4. Giá vốn hàng bán 52.566.368.370 53.238.882.820 61.407.404.457 5. Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ 7.895.159.851 13.774.065.869 13.373.627.045 6. Doanh thu hoạt động tài chính 160.377.079 202.435.080 297.513.365 7 Chi phí tài chính - Trong đó: Chi phí lãi vay 1.249.809.395 1.249.809.395 2.139.123.204 1.588.362.859 950.762.974 944.622.974 8. Chi phí b¸n hµng 1.342.847.577 1.459.481.799 1.470.736.457 9. Chi phí quản lý doanh ghiệp 3.631.536.363 4.874.511.410 4.536.714.179 10. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh 1.831.343.595 5.503.384.536 6.712.926.800 11. Thu nhập khác 164.193.951 845.630.574 376.724.488 12. Chi phí khác (điều chỉnh giảm lợi nhuận 190.080.188 129.377.481 271.277.269 13. Lợi nhuận khác -25.886.237 716.253.093 105.447.219 14. Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế 1.805.457.358 6.219.637.629 6.818.374.019 15. Thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp - - - 16. Thuế thu nhập doanh nghiệp hoàn lại - - - 17. Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp 1.805.457.358 6.219.637.629 6.818.374.019 (Nguồn: Phòng kế toán) 1.4.2. Tình hình tài chính của nhà máy Bảng 2: Phân tích tình hình tài chính của Nhà máy Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 So sánh 2008/2007 2009/2008 số tiền % Số tiền % Tổng doanh thu bán hàn, doanh thu tài chính cà doanh thu khác 60,786,099,251 68,061,014,343 75,455,269,355 7,274,915,092 11.97 7,394,255,012 10.86 Tổng chi phí 58,980,641,893 61,841,376,714 68,636,895,336 2,860,734,821 4.85 6,795,518,622 10.99 Tổng lợi nhuận 1,805,457,358 6,219,637,629 6,818,374,019 4,414,180,271 244.49 598,736,390 9.63 Nhận xét: Năm 2008 doanh thu tăng 11.97%, lợi nhuận tăng mạnh 244.49% .Còn trong năm 2009, doanh thu tăng 10.86% kéo theo lợi nhuận tăng 9.63% so với năm 2008. Ta nhận thấy các chỉ tiêu doanh thu và lợi nhuận đều tăng mạnh qua các năm. Điều này có được là nhờ quá trình hoạt động tích cực của Ban giám đốc cũng như của nhân viên trong toàn nhà máy.Theo đà phát triển này, chứng tỏ Nhà máy xi măng Lưu Xá có tiềm lực phát triển lớn, tình hình tài chính ổn định, vững mạnh. Bảng 3: Bảng cân đối kế toán của Nhà máy qua các năm Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 Tài sản Tài sản ngắn hạn Trong đó tiền và các khoản tương đương tiền 12.830.306.143 4.088.916.791 18.570.503.816 3.388.026.824 16.118.671.455 2.237.384.804 Tài sản dài hạn 9.605.594.014 12.937.462.567 10.298.955.923 Tổng cộng 22.435.900.157 31.507.966.383 26.417.627.378 II Nguồn vốn Nợ phải trả Trong đó nợ ngắn hạn 15.421.361.514 14.049.734.674 17.284.790.111 15.727.358.300 11.610.714.716 10.405.003.917 Vốn chủ sở hữu 7.014.538.643 14.223.176.272 14.806.912.662 Tổng cộng 22.435.900.157 31.507.966.383 26.417.627.378 (Nguồn: Phòng kế toán) Bảng 4: Phân tích một số chỉ tiêu tài chính STT Chỉ tiêu ĐVT Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 1 Cơ cấu tài sản Tài sản dài hạn/Tổng tài sản % 43 41 39 Tài sản ngắn hạn/Tổng tài sạn % 57 59 61 2 Cơ cấu nguồn vốn Nợ phải trả/Tổng nguồn vốn % 69 55 44 Vốn chủ sở hứu/Tổng nguồn vốn % 31 45 56 4 Khả năng thanh toán tổng quát Lần 1.45 1.82 2.28 4 Tỉ suất lợi nhuận Lợi nhuận trước thuế/Tổng tài sản % 8 20 26 Lợi nhuận sau thuế/Doanh thu thuần % 3 9 9 Lợi nhuận sau thuế/Vốn chủ sở hữu % 26 44 46 Nhận xét: -Trong cơ cấu tài sản của Nhà máy, tài sản ngắn hạn chiếm tỉ trọng cao hơn và có xu hướng tăng trong 3 năm gần đây, tuy tốc độ tăng chậm. Tương ứng là tỉ trọng tài sản dài hạn có xu hướng giảm trong các năm gần đây. - Tuy nhiên, Nhà máy đang dần tiến tới ổn định tình hình tài chính và chủ động hơn về tình hình vốn hoạt động. Cụ thể, tỉ trọng vốn chủ sở hữu trong tổng nguồn vốn của Nhà máy tăng lên từ 31% năm 2007, đến cuối năm 2009 đã là 56% - Khả năng thanh toán nợ của nhà máy cũng được cải thiện đáng kể. Khả năng thanh toán tổng quát tăng lên 2.28 lần trong năm 2009, chứng tỏ Nhà máy vẫn đảm bảo khả năng thanh toán. - Các tỉ suất lợi nhuận của nhà máy khá cao và liên tục tăng trong các năm gần đây. Đây là một tín hiệu đáng mừng đối với nhà máy cần được duy trì và phát huy. 1.4.3 Tình hình nhân sự Bảng 5: Tình hình nhân sự của nhà máy qua các năm Diễn giải 2007 2008 2009 Số lượng % Số lượng % Số lượng % Tổng lao động 361 100 317 100 276 100 Đại học 67.00 18.56 59.00 18.61 52.00 18.84 Cao đẳng 6.00 1.66 6.00 1.89 6.00 2.17 Trung cấp 34.00 9.42 32.00 10.09 26.00 9.42 Sơ cấp-công nhân 254.00 70.36 220.00 69.40 192.00 69.57 (Nguồn: Phòng tổ chức hành chính) Nhận xét: Tỉ lệ công nhân viêc có trình độ Đại học và Cao đẳng tăng dần qua các giai đoạn. Cụ thể lao động trình độ Đại học tăng từ 18.56% năm 2007 lên đến 18.84% năm 2009. Lao động trình độ Cao đẳng cũng tăng từ 1.66% lên 2.17% năm 2009. Tuy tốc độ tăng chưa thực sự rõ rệt qua các năm, nhưng cũng đã phản ánh sự quan tâm chú trọng của Nhà máy trong việc phát triển nguồn nhân lực và nâng cao trình độ của công nhân viên. PHẦN 2: TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN VÀ HỆ THÒNG KẾ TOÁN TẠI NHÀ MÁY 2.1. Tổ chức bộ máy kế toán tại Nhà máy 2.1.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán tại Nhà máy. Bộ máy kế toán của Nhà máy được biểu hiện qua sơ đồ sau: Sơ đồ 4: Tổ chức bộ máy kế toán tại Nhà máy xi măng Lưu Xá. Kế toán trưởng Kế toán tổng hợp Kế toán vật tư Kế toán tiêu thụ Kế toán thanh toán Kế toán ngân hàng Thủ quỹ kế toán TSCĐ Kế toán tiền lương Các nhân viên kinh tế phân xưởng ( Nguồn: Phòng kế toán ) 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của từng cán bộ kế toán. * Kế toán trưởng (Chu Thị Phụng ): Là người đứng đầu bộ máy kế toán trong doanh nghiệp, có trách nhiệm giúp giám đốc Nhà máy trong công tác quản lý tài chính, có nhiệm vụ chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát, kiểm tra toàn bộ công tác kế toán tại Nhà máy. * Kế toán tổng hợp ( Nguyễn Thị Hồng Hải ): Chịu trách nhiệm kiểm tra tất cả các bộ phận kế toán, là người trực tiếp làm công tác tổng hợp và tính giá thành, được kế toán trưởng giao cho phụ trách công tác kế toán của Nhà máy. * Kế toán tiền lương: Hàng tháng, kế toán tiến hành trả lương cho cán bộ công nhân viên. Định kì cập nhật bảng phân bổ tiền lương và BHXH từ phòng Tổ chức-hành chính để cung cấp cho kế toán tổng hợp. * Thủ quỹ kiêm kế toán TSCĐ: Theo dõi, ghi chép, quản lý chặt chẽ tình hình sử dụng và sự thay đổi của TSCĐ trong doanh nghiệp. Tính và phân bổ KHTSCĐ cho các bộ phận sử dụng hợp lý. Tham gia lập kế hoạch và theo dõi tình hình sửa chữa TSCĐ, có nhiệm vụ thu, chi tiền mặt đúng chế độ, đúng nguyên tắc. Đảm bảo an toàn, không gây thất thoát, lập báo cáo quỹ theo quy định. * Kế toán ngân hàng: Phản ánh tình hình biến động về tiền gửi nhân hàng, tiền vay ngân hàng, số dư tiền gửi ngân hàng, tiền vay ngân hàng từng ngày, từng tháng. Phản ánh chính xác số công nợ của một số đơn vị lớn khu vực Thái Nguyên, đối chiếu và có biện pháp thu hồi công nợ. * Kế toán thanh toán: Ghi chép, phản ánh sự biến động tăng giảm của quỹ tiền mặt từng ngày để kế toán trưởng và giám đốc có kế hoạch chi tiêu một cách hợp lý, theo dõi quá trình thanh toán quỹ tiền mặt, lập báo cáo thu chi hàng ngày. * Kế toán tiêu thụ: Theo dõi quá trình tiêu thụ của sản phẩm, chi tiết công nợ của từng khách hàng và kiểm tra tính chính xác của công nợ đó. Tính số thuế phải nộp của từng tháng, lập báo cáo quyết toán thuế với Nhà nước, đôn đốc việc thực hiện thu nộp ngân sách. * Kế toán vật tư: Theo dõi quá trình nhập xuất kho để tính cho đối tượng sử dụng. Ghi chép, phản ánh chính xác, kịp thời tình hình công nợ với người bán hàng tháng. Chấp hành tốt định mức dự trữ vật tư trong kho mà Nhà nước quy định. 2.2 Tổ chức hệ thống kế toán tại Nhà máy: 2.2.1 Các chính sách kế toán chung Chế độ kế toán áp dụng: Nhà máy áp dụng Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ Tài Chính - Nguyên tắc ghi nhận hàng tồn kho: Hàng tồn kho được ghi nhận theo giá gốc. Đối với hàng tồn kho cuối kỳ: Nhà máy áp dụng phương pháp bình quân gia quyền. Phương pháp hạch toán hàng tồn kho: Phương pháp kê khai thường xuyên -Nguyên tắc ghi nhận và khấu hao TSCĐ Việc ghi nhận TSCD hữu hình và khấu hao tài sản được thực hiện theo chuẩn mực kế toán số 03- Tài sản cố định hữu hình và theo quyết định số 206/2003/QĐ-BTC ngày 12 tháng 12 năm 2003 về ban hành chế độ quản lí, sử dụng và trích khấu hao TSCD Phương pháp khấu hao sử dụng: Khấu hao đường thẳng. -Phương pháp tính giá thành tại Nhà máy: Nhà máy sử dụng phương pháp tính giá thành phân bước có tính giá thành nửa thành phẩm. -Nhà máy thực hiện việc kê khai và tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ. -Niên độ áp dụng tại Nhà máy: Theo niên độ là 1 năm kể từ ngày 01/01 đến ngày 31/12. -Đơn vị tiền sử dụng: Việt Nam đồng 2.2.2. Tổ chức vận dụng Hệ thống chứng từ kế toán - Chế độ chứng từ sử dụng: Nhà máy áp dụng theo nguyên mẫu của Quyết định số 15/2006/QĐ- BTC do Bộ Tài Chính ban hành ngày 20 tháng 3 năm 2006. -Chứng từ sử dụng: - Hệ thống chứng từ về tiền tệ bao gồm: Phiếu thu Phiếu chi Giấy đề nghị tạm ứng Giấy thanh toán tiền tạm ứng Biên bản kiểm kê quỹ tiền mặt -Hệ thống chứng từ về lao động- tiền lương bao gồm: Bảng chấm công Bảng thanh toán tiền lương, thưởng Bảng thanh toán BHXH Giấy đi đường Phiếu làm thêm giờ Bảng phân bổ tiền lương và BHXH -Hệ thống chứng từ về hàng tồn kho bao gồm: Phiếu nhập kho Phiếu xuất kho Thẻ kho Biên bản kiểm kê vật tư Bảng phân bổ nguyên vật liêu, công cu, dụng cụ -Hệ thống chứng từ về TSCĐ bao gồm; Biên bản giao nhận TSCĐ Thẻ tài sản cố định Biên bản thanh lí TSCĐ Bảng tính và phân bổ khấu hao -Hệ thống chứng từ về bán hàng, thanh toán bao gồm: Hoá đơn Biên bản thanh lí hợp đồng Thẻ tính giá thành -Trình tự luân chuyển chứng từ kế toán của doanh nghiệp bao gồm các bước sau: Bước 1: Lập, tiếp nhận, xử lý chứng từ kế toán Bước 2: Kế toán viên, kế toán trưởng kiểm tra và ký chứng từ kế toán hoặc trình giám đốc nhà máy kí duyệt Bước 3: Phân loại, sắp xếp chứng từ kế toán, định khoản và ghi sổ kế toán Bước 4: Lưu trữ, bảo quản chứng từ kế toán Mọi nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh liên quan đến hoạt động của xí nghiệp đều được lập chứng từ kế toán theo mẫu in sẵn hoặc phát sinh đặc biệt do xí nghiệp lập. Chứng từ kế toán có đủ số liên, nội dung chính xác và đầy đủ chữ ký và con dấu. Sau khi được kiểm tra, chứng từ được ghi sổ kế toán và lưu trữ. 2.2.3. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán: Hệ thống tài khoản của nhà máy được thiết kế theo Quyết định 15/2006/QĐ-BTC ngày 20 tháng 03 năm 2006 của Bộ trưởng BTC. Các tài khoản cấp 2 được thiết kế phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh của Nhà máy. Cụ thể Tài khoản Loại 1 gồm: TK 111, 112, 131, 141, 152, 153…trong đó TK 152 được thiết kế thành các TK cấp 2 như -TK 152.1 : Nguyên vật liệu chính . - TK 152.2 : Nguyên vật liệu phụ . - TK 152.3 : Nhiên liệu . - TK 152.4 : Phụ tùng thay thế …. Tài khoản loại 2 gồm: 211, 214, 242… Tài khoản loại 3 gồm: 311. 331, 334… Loại 4 gồm 411, 421, 431… Loại 5 gồm: 511, 515… Loại 6 gồm: 621, 622, 627, 632, 635… Trong đó 627 gồm các TK cấp 2 chi tiết theo khoản mục chi phí dùng ở phân xưởng gồm : - 627.1: Chi phí nhân viên phân xưởng - 627.2: Chi phí vật liệu - 627.3: Chi phí cộng cụ dụng cụ sản xuất - 627.4: Chi phí khấu hao TSCĐ - 627.7: Chi phí dịch vụ mua ngoài - 627.8: Chi phí bằng tiền khác Loại 7 gồm: 711 Loại 8 gồm 811 Loại 9 gồm 911 Các TK ngoại bảng TK 004: Nợ khó đòi đã xử lí. 2.2.4 Tổ chức vận dụng hệ thống sổ sách kế toán Để phản ánh tình hình biến động của từng tài sản, từng nguồn hình thành tài sản và các quá trình kinh tế phát sinh tại Nhà máy xi măng Lưu Xá, Nhà máy áp dụng: “Hình thức kế toán trên máy vi tính”. Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán trên máy vi tính là công việc kế toán được thực hiện theo một chương trình phần mềm kế toán trên máy vi tính. Phần mềm kế toán này được thiết kế theo nguyên tắc của một trong bốn hình thức kế toán hoặc kết hợp các hình thức kế toán quy định. Phần mềm kế toán không hiển thị đầy đủ quy trình ghi sổ kế toán, nhưng in được đầy đủ sổ kế toán và báo cáo tài chính theo quy định. Cụ thể Nhà máy xi măng Lưu Xá áp dụng phần mềm kế toán FOXPRO. Phần mềm kế toán này được thiết kế theo hình thức kế toán nhật ký - chứng từ (NK- CT). Các loại sổ được Nhà máy sử dụng chủ yếu trong phần mềm kế toán này là: Sổ chi tiết gồm: Bảng kê chứng từ, sổ chi tiết đối tượng, sổ chi tiết đối tượng và vụ việc, sổ theo dõi chi phí sản phẩm - vụ việc, sổ quỹ tiền mặt, sổ tiền gửi ngân hàng. Sổ tổng hợp gồm: Sổ nhật ký mua hàng, sổ nhật ký bán hàng, nhật ký chứng từ số…, sổ cái chi tiết tài khoản, sổ cái tổng hợp. Báo cáo vật tư gồm: Sổ chi tiết nhập vật tư, sổ chi tiết xuất vật tư, doanh thu và giá vốn, bảng phân bổ NVL, CCDC, sổ chi tiết vật tư, bảng cân đối vật tư. Sơ đồ số 5: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính PHẦN MỀM KẾ TOÁN CHỨNG TỪ KẾ TOÁN MÁY VI TÍNH SỔ KẾ TOÁN -Sổ tổng hợp -Sổ chi tiết -Báo cáo tài chính - Báo cáo kế toán quản trị BẢNG TỔNG HỢP CHỨNG TỪ KẾ TOÁN CÙNG Lo¹i ( Nguồn: Phòng kế toán ) *Ghi chú: Nhập số liệu hàng ngày In sổ, báo cáo cuối quí, cuối năm Đối chiếu, kiểm tra Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán máy. (1) _ Hàng ngày, kế toán căn cứ vào chứng từ kế toán hoặc Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại đã được kiểm tra, được dùng làm căn cứ ghi sổ, xác định tài khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có để nhập dữ liệu vào máy vi tính theo các bảng, biểu được thiết kế sẵn trên phần mềm kế toán. Theo quy định của phần mềm kế toán, các thông tin được tự động nhập vào sổ kế toán tổng hợp và các sổ, thẻ kế toán chi tiết liên quan. (2)_ Cuối tháng, (hoặc bất kỳ thời điểm cần thiết nào), kế toán thực hiện các thao tác khoá sổ (cộng sổ) và lập báo cáo tài chính. Việc đối chiếu giữa số liệu tổng hợp với số liệu chi tiết được thực hiện tự động và luôn đảm bảo chính xác, trung thực theo thông tin đã được nhập trong kỳ. Người làm kế toán có thể kiểm tra, đối chiếu số liệu giữa sổ kế toán với báo cáo tài chính sau khi đã in ra giấy. Thực hiện các thao tác để in báo cáo tài chính theo quy định. Cuối tháng, cuối năm sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết được in ra giấy, đóng thành quyển và thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy định về sổ kế toán ghi bằng tay. Sơ đồ 6: Hình thức nhật ký chứng từ. Chứng từ gốc, bảng phân bổ Bảng kê Nhật ký chứng từ Sổ chi tiết Sổ cái Bảng tổng hợp chi tiết Báo cáo tài chính Đối chiếu: Ghi hàng ngày Ghi cuối kì Hình thức nhật ký chứng từ có ưu điểm: giảm nhẹ khối lượng công việc ghi sổ kế toán do việc ghi theo quan hệ đối ứng ngay trên tờ sổ, kết hợp kế toán toán tổng hợp và kế toán đối chiếu tiến hành dễ dàng hơn, kịp thời cung cấp số liệu cho việc tổng hợp tài liệu để lập báo cáo tài chính, tuy nhiên hình thức này còn có nhược điểm mẫu sổ phức tạp nên đòi hỏi cán bộ CNV có trình độ chuyên môn vững vàng không thuận tiện cho cơ giới hoá, kế toán. Sau khi để kiểm tra khớp đúng số liệu ghi trên sổ Cái và Bảng tổng hợp chi tiết dùng để lập các Báo cáo tài chính... 2.2.5 Về hệ thống báo cáo tài chính: Các báo cáo tài chính sử dụng trong nhà máy được áp dụng theo quyết định số 15/2006/QĐ-BTC của Bộ Tài Chính ngày 20 tháng 3 năm 2006.Bao gồm: Bảng cân đối kế toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Bản thuyết minh báo cáo tài chính Các báo cáo tài chính của Nhà máy được lập và gửi vào cuối mỗi quý. Người lập báo cáo là Kế toán tổng hợp Nguyễn Thị Hải và phải được kế toán trưởng Chu Thị Phụng kiểm tra, ký duyệt và được ban giám đốc phê duyệt. Đối với báo cáo cuối năm sẽ được kiểm toán nhằm minh bạch về tình hình tài chính cho những người quan tâm như nhà đầu tư, cơ quan thuế, đối tác của doanh nghiệp. 2.3.Đặc điểm tổ chức một số phần hành kế toán chủ yếu 2.3.1 Tổ chức hạch toán phần hành kế toán nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ: - Chứng ._.