Báo cáo Thực tập tại Công ty TNHH tư vấn kế toán và kiểm toán Việt Nam AVA

vực còn hết sức mới mẻ ở Việt Nam. Lịch sử hình thành và phát triển của kiểm toán Việt Nam mới chỉ xuất hiện gần hai mươi năm trở lại đây, xuất phát từ nhu cầu tất yếu khách quan của nền kinh tế thị trường. Chính vì vậy đòi hỏi các hoạt động kinh tế - tài chính diễn ra một cách bình đẳng, minh bạch, công khai. Điều này thực sự cần thiết đối với các nhà đầu tư, các doanh nhân, thương nhân và cả Nhà Nước. Những người quan tâm rất cần độ tin cậy cao của những thông tin kinh tế - tài chính để sử dụng, xem xét cân nhắc khi đưa ra quyết định đầu tư, kinh doanh, hoặc quyết định những vấn đề về kinh tế, tài chính, ngân sách, vì thê họ chỉ có thể yên tâm đưa ra các quyết định kinh tế tài chính khi các thông tin do các nhà kế toán cung cấp được đánh giá và xác nhận một cách khách quan, trung thực bởi một tổ chức hoặc các chuyên gia hành nghề độc lập. Đó chính là các hoạt động kiểm toán do các kiểm toán viên thực hiện. Vì thế hiện nay kiểm toán đang phát triển rất mạnh mẽ với nhiều loại hình kiểm toán và được phân loại theo nhiều tiêu thức khác nhau. Tuy mới thành lập được 2 năm trong điều kiện thị trường Việt Nam đã có những công ty kiểm toán danh tiếng trong và ngoài nước như KPMG, Ernst &Young, Deloitte, AASC… nhưng công ty TNHH Tư vấn Kế toán và Kiểm toán Việt Nam(AVA) đã khẳng định được uy tín của mình trên thị trường kiểm toán với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, có trình độ và chất lượng dịch vụ cao. Là sinh viên chuyên ngành kiểm toán được thực tập Công ty TNHH Tư vấn Kế toán và Kiểm toán Việt Nam là cơ hội tốt để tôi học hỏi những kinh nghiệm quý báu trong nghề nghiệp, tiếp cận một môi trường làm việc năng động, lành mạnh và chuyên nghiệp cũng như thực tế tìm hiểu hoạt động thực tế về lịch sử hình thành, các giai đoạn phát triển, các lĩnh vực cung cấp dịch vụ tại một doanh nghiệp kiểm toán. Bài báo cáo thực tập tổng hợp của tôi về hoạt động tại công ty Tư vấn kế toán và kiểm toán Việt Nam được chia thành 3 phần như sau : CHƯƠNG I : TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN VIỆT NAM CHƯƠNG 2 : ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC KIỂM TOÁN CỦA CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN VIỆT NAM CHƯƠNG 3 : NHẬN XÉT VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN VIỆT NAM Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới tập thể ban lãnh đạo công ty đã tạo điều kiện trong việc cung cấp các tài liệu của công ty cũng như các anh chị trong phòng nghiệp vụ 2 đã tận tình hướng dẫn em trong thời gian làm việc tại công ty. Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới giáo viên hướng dẫn PGS.TS Ngô Trí Tuệ đã nhiệt tình giúp đỡ giúp em hoàn thành báo cáo này. Hà nội, ngày 07 tháng 02 năm 2010. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN VIỆT NAM 1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty TNHH tư vấn kế toán và kiểm toán Việt Nam Công ty TNHH tư vấn kế toán và kiểm toán Việt nam (AVA) được thành lập ngày 10/10/2006 có trụ sở tại 160 - Phương Liệt - Thanh Xuân - Hà Nội trên nền tảng của 02 phòng nghiệp vụ kiểm toán mạnh nhất được tách ra từ Công ty AASC, các thành viên AVA hầu hết là lãnh đạo và KTV chính của hai phòng nghiệp vụ này và đã có kinh ngiệm trên 10 năm thực tế làm công tác kiểm toán. Nhận biết sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế, kèm theo đó là yêu cầu ngày càng cao đối với các dịch vụ cung cấp, AVA đã không ngừng phấn đấu và xây dựng công ty thành một công ty lớn mạnh có sự ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực kiểm toán độc lập ở Việt Nam, AVA hiện đang là một trong 25 Công ty kiểm toán lớn nhất tại Việt Nam được Bộ Tài chính và Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam cấp giấy phép đủ năng lực và điều kiện để kiểm toán cho các đơn vị niêm yết, tổ chức phát hành và tổ chức kinh doanh chứng khoán tại Việt Nam năm 2010. Sự phát triển nhanh chóng và những thành tựu mà AVA đã đạt được trong những năm qua để trở thành một trong 25 Công ty kiểm toán lớn nhất cung cấp dịch vụ chuyên ngành hàng đầu tại Việt Nam là bằng chứng rõ ràng nhất về sự tín nhiệm mà các khách hàng đã dành cho công ty, nâng cao uy tín và thương hiệu của AVA trong lĩnh vực tư vấn kế toán- kiểm toán. Bên cạnh đó, tháng 10 năm 2009, AVA đã vinh dự nhận được giải thưởng "Tổ chức kiểm toán uy tín Việt Nam năm 2009". Khách hàng của AVA liên tục phát triển và rất đa dạng, với trên 300 khách hàng thường xuyên bao gồm ở tất cả các loại hình doanh nghiệp hoạt động trong tất cả các ngành nghề và lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế… Sau đây là một số thông tin chung về Công ty AVA : - Tên gọi đầy đủ: Công ty TNHH Tư vấn Kế toán và Kiểm toán Việt Nam; - Tên giao dịch quốc tế: Vietnam Auditing and Accounting Consultancy Company Limited; - Tên viết tắt: AVA CO.LTD; - Đăng ký kinh doanh số: 0102028384 ngày 10/10/2006, sửa đổi bổ sung ngày 27/02/2007 tại Sở Kế hoạch đầu tư thành phố Hà Nội; - Trụ sở: Số 160 Phương Liệt, phường Phương Liệt, Thanh Xuân, Hà Nội; - Điện thoại: (04)38689566; - Website: ; - Email: avapro@vnn.vn ; - Vốn điều lệ khi thành lập: 3.000.000.000 VNĐ (Ba tỷ Việt Nam đồng); - Hình thức sở hữu: Công ty Trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên. AVA là công ty được thành lập và hoạt động trong lĩnh vực Tư vấn tài chính, Kế toán, Kiểm toán và Thẩm định giá. Mục tiêu hoạt động của công ty là nhằm cung cấp những dịch vụ chuyên ngành tốt nhất, đảm bảo quyền và lợi ích cao nhất cho khách hàng, cung cấp những thông tin với độ tin cậy cao nhất cho công tác quản lý kinh tế tài chính và điều hành công việc sản xuất kinh doanh. Hơn nữa, đội ngũ nhân viên của AVA có những kinh nghiệm phong phú về chuyên ngành, gần gũi với khách hàng, tận tình, thông thạo nghiệp vụ và hiểu biết kinh nghiệm thực tế tại Việt Nam. Các dịch vụ kiểm toán và tư vấn của AVA đã được nhiều khách hàng và các cơ quan quản lý Nhà nước đánh giá cao về chất lượng. Ưu điểm nổi bật của AVA so với các đơn vị kiểm toán khác là số lượng KTV đăng ký hành nghề khá cao và các trợ lý kiểm toán có trình độ nghiệp vụ chuyên môn tốt. Khi mới thành lập ngày 10/10/2006, số lượng lao động của AVA là 28 người, trong đó có 14 người có chứng chỉ KTV hành nghề do Bộ tài chính cấp. Hiện nay, AVA có tổng số 81 cán bộ nhân viên chuyên ngiệp, trong đó có 15 KTV cấp Nhà nước, 02 KTV có chứng chỉ KTV quốc tế ACCA và CPA Australia, 03 Thẩm định viên quốc gia về giá, 03 Thạc sỹ kinh tế được đào tại nước ngoài và Việt Nam. Đội ngũ nhân lực của Công ty là những KTV có bản lĩnh, có tính chuyên nghiệp, có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại các Công ty kiểm toán lớn như: AASC, KPMG, E&Y... Mặc dù mới thành lập nhưng AVA đã đạt được kết quả rất khả quan, cụ thể doanh thu cũng như lợi nhuận của công ty trong những năm vừa qua đã liên tục tăng với tốc độ cao.Ước tính kết quả kinh doanh của AVA trong năm 2008, 2009 như sau : Đơn vị: Đồng Chỉ tiêu Năm 2009 Năm 2008 1.Doanh thu thuần hoạt động kinh doanh 21.200.000.000 15.600.000.000 - Doanh thu kiểm toán báo cáo tài chính 12.600.000.000 7.300.000.000 - Doanh thu kiểm toán báo cáo quyết toán công trình XDCB 5.900.000.000 3.500.000.000 2.Tổng chi phí 20.436.000.000 15.140.000.000 3.Lợi nhuận sau thuế 550.080.000 331.200.000 Bảng 1.1: Khái quát kết quả hoạt động của AVA Bảng khái quát kết quả hoạt động của AVA cho thấy doanh thu của AVA năm 2009 so với năm 2008 tăng gấp 1.36 lần, điều này phản ánh tốc độ tăng doanh thu khá cao so với các công ty cung cấp dịch vụ kiểm toán trong ngành. Do khủng hoảng kinh tế toàn cầu xuất hiện từ cuối năm 2008, các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì sản xuất và hoạt động kinh doanh, đứng trước nguy cơ sụt giảm thị phần do giảm sút đơn đặt hàng từ những đối tác quen thuộc, Ban lãnh đạo AVA đã có những điều chỉnh trong công tác hoạt động, tập trung vào chất lượng dịch vụ và tư vấn quản trị, kế toán cho khách hàng, nâng cao năng lực KTV, chính vì thế, công ty đã ký được hợp đồng với nhiều đối tác mới, lợi nhuận sau thuế năm 2009 giữ được mức tăng trưởng khả quan, tăng gấp 1.66 lần so với năm 2008. 1.2. Đặc điểm hoạt động của công ty tư vấn kế toán và kiểm toán Việt Nam Mục tiêu hoạt động của AVA là nhằm cung cấp các dịch vụ chuyên ngành tốt nhất, đảm bảo quyền và lợi ích cao nhất cho khách hàng, cung cấp những thông tin với độ tin cậy cao cho công tác quản lý kinh tế tài chính và điều hành công việc sản xuất kinh doanh, mang lại hiệu quả cao nhất. Hơn thế nữa với kinh nghiệm thực tiễn về chuyên ngành, gần gũi với khách hàng, tận tình, thông thạo nghiệp vụ và hiểu biết kinh nghiệm thực tế tại Việt Nam, công ty nắm rõ các yêu cầu trong quản lý, sản xuất kinh doanh, các khó khăn mà khách hàng sẽ gặp phải và hỗ trợ khách hàng giải quyết tốt các vấn đề này. Các lĩnh vực mà AVA tham gia theo giấy phép đăng ký kinh doanh đăng ký thay đổi lần hai ngày 28/10/2007 bao gồm: Dịch vụ Kiểm toán Kiểm toán các BCTC Kiểm toán hoạt động các Dự án Kiểm toán Báo cáo Quyết toán công trình XDCB Kiểm toán xác định vốn góp liên doanh Kiểm toán xác định giá trị doanh nghiệp Kiểm toán theo thủ tục thư cam kết Giám định tài liệu kế toán, tài chính Dịch vụ Kế toán Hướng dẫn áp dụng chế độ kế toán - tài chính. Xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy - tổ chức công tác kế toán Mở, ghi sổ kế toán và lập các BCTC Lập hồ sơ đăng ký chế độ kế toán. Dịch vụ Tư vấn Tư vấn về thuế Tư vấn xây dựng cẩm nang quản lý tài chính Tư vấn về xây dựng Quy chế tài chính Tư vấn quyết toán tài chính và quyết toán vốn đầu tư. Hướng dẫn thủ tục đăng ký kinh doanh Tư vấn về thẩm định giá tài sản Tư vấn thẩm định dự toán đầu tư XDCB Soạn thảo các phương án đầu tư Tư vấn soạn thảo hồ sơ xin cấp giấy phép đầu tư Tư vấn sáp nhập và giải thể doanh nghiệp Dịch vụ xác định giá trị Doanh nghiệp và Tư vấn cổ phần hoá Xác định giá trị tài sản doanh nghiệp để cổ phần hóa Tư vấn xác định và lập hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp Tư vấn đề xuất phương án xử lý lao động sau khi chuyển sang Công ty cổ phần ; Tư vấn xây dựng phương án kinh doanh sau khi chuyển sang Công ty cổ phần ; Tư vấn xây dựng điều lệ Công ty cổ phần; Tư vấn tổ chức đại hội CNVC ; Tư vấn các vấn đề sau khi có quyết định chuyển đổi DNNN thành Công ty cổ phần Tư vấn tổ chức đại hội đồng cổ đông ; Tư vấn các công việc phải thực hiện sau khi chuyển đổi doanh nghiệp: Dịch vụ Đào tạo & Hỗ trợ tuyển dụng Tổ chức các khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, kiểm toán nội bộ, quản trị doanh nghiệp, ứng dụng tin học trong công tác kế toán. Cung cấp các văn bản pháp quy, các tài liệu hướng dẫn kế toán các tài liệu tham khảo chuyên ngành tài chính kế toán, các biểu mẫu kế toán như: BCTC, sổ kế toán, chứng từ kế toán. Hỗ trợ tuyển dụng nhân viên. Dịch vụ Công nghệ thông tin Xây dựng và cung cấp các sản phẩm phần mềm quản lý, đặc biệt là các phần mềm chuyên ngành tài chính, kế toán Thẩm định các ứng dụng công nghệ thông tin Tư vấn giải pháp xây dựng hệ thống công nghệ thông tin phục vụ quản lý và điều hành Cung cấp thiết bị xây dựng hệ thống hạ tầng cơ sở kỹ thuật công nghệ thông tin Đào tạo và hướng dẫn sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin Kiểm toán BCTC là nhu cầu và cũng là yêu cầu tất yếu theo pháp luật đối với nhiều doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh hiện nay. Dịch vụ này có vai trò xác minh tính trung thực và hợp lý của BCTC của khách thể kiểm toán trước khi báo cáo được công khai. Kiểm toán BCTC giúp đơn vị được kiểm toán đánh giá những tồn tại, sai sót để khắc phục và nâng cao chất lượng thông tin tài chính của đơn vị. Các BCTC đã được kiểm toán là căn cứ đáng tin cậy cho người sử dụng trong các quyết định kinh tế. Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành (kể cả BCTC hàng năm) nhằm kiểm tra và rà soát toàn bộ chi phí hợp pháp đã thực hiện trong quá trình đầu tư để đưa dự án vào sử dụng dựa trên hồ sơ thiết kế – dự toán đã được phê duyệt, đảm bảo đúng quy chuẩn, định mức, đơn giá, chế độ tài chính- kế toán, hợp đồng kinh tế đã ký kết và những qui định của Nhà nước có liên quan. Ý kiến kiểm toán làm tăng thêm sự tin cậy của báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành và là cơ sở để cơ quan có thẩm quyền thẩm tra, xem xét, phê duyệt báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành. Dịch vụ kiểm toán BCTC và dịch vụ kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư XDCB hoàn thành là hai lĩnh vực mang lại doanh thu cao nhất của công ty. 1.3. Đặc điểm tổ chức quản lý của công ty kiểm toán AVA Bộ máy quản lý của công ty bao gồm Giám đốc, các phó Giám đốc và các phòng ban khác chịu trách nhiệm quản lý công ty. Mỗi phòng ban có chức năng và nhiệm vụ riêng biệt chịu trách nhiệm trước Hội đồng thành viên và BGĐ về các công việc trong nhiệm vụ và quyền hạn của mình. AVA là công ty Trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, do đó mọi hoạt động kinh doanh đều nằm dưới sự quản lý của Hội đồng thành viên. Bộ máy quản lý bao gồm các cơ quan sau - Hội đồng thành viên: Hội đồng thành viên là cơ quan có thẩm quyền quyết định cao nhất trong công ty, các quyết định được thông qua bằng hình thức biểu quyết tại cuộc họp hoặc lấy ý kiến bằng văn bản. Tại AVA, Hội đồng thành viên có các nhiệm vụ và quyền hạn sau: Quyết định phương hướng phát triển của công ty; quyết định cơ cấu tổ chức của công ty; sửa đổi, bổ sung điều lệ của công ty.... Hội đồng thành viên của AVA tổ chức họp mỗi năm một lần, thời gian họp có quy định cụ thể trừ những trường hợp có sự việc bất thường xảy ra. - BGĐ: BGĐ của AVA có số lượng thành viên là sáu người, trong đó có một Tổng giám đốc và năm phó Tổng giám đốc phụ trách vấn đề và công việc khác nhau của công ty. Tổng giám đốc của AVA là Thạc sĩ Nguyễn Minh Hải đồng thời cũng là Chủ tịch hội đồng thành viên có thẩm quyền điều hành hoạt động kinh doanh hàng ngày của công ty, chịu trách nhiệm trước Hội đồng thành viên về việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của mình. Các phó Giám đốc của AVA phụ trách những nhiệm vụ khác nhau và chịu trách nhiệm trước Giám đốc về việc thực hiện các nhiệm vụ đó. - Các phòng nghiệp vụ: AVA có bảy phòng nghiệp vụ, trong đó một phòng nghiệp vụ có chuyên môn về kiểm toán XDCB và sáu phòng nghiệp vụ Kiểm toán BCTC. Mỗi phòng nghiệp vụ có một trưởng phòng là người chịu trách nhiệm trực tiếp về nhân sự cũng như phân công công tác cho từng thành viên trong phòng. Các nhân sự trong phòng nghiệp vụ có nhiệm vụ thực hiện các công việc được giao của BGĐ cũng như người quản lý trực tiếp của mình. - Phòng tổ chức hành chính: Là bộ phận trực thuộc BGĐ công ty, tham mưu giúp BGĐ điều hành công tác cán bộ, tổ chức nhân sự, công tác hành chính quản trị; xây dựng và thiết lập mô hình quản lý công ty; chăm lo đời sống cho cán bộ nhân viên trong công ty; tổ chức bảo vệ tài sản, giám sát hàng hoá trong quá trình nhập, xuất.... Bộ phận tổ chức hành chính có nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện các chế độ chính sách đối với người lao động- nhân tố quan trọng nhất của lĩnh vực kiểm toán, đặc biệt trong tình trạng thiếu nhân sự kiểm toán chất lượng cao như hiện nay. - Phòng kế toán: Gồm một kế toán trưởng và một thủ quỹ. Cũng như các doanh nghiệp khác, chức năng của phòng kế toán trong công ty Kiểm toán AVA là tiến hành ghi chép, tính toán chính xác và kịp thời mọi hoạt động và các nghiệp vụ kinh tế phát sinh của công ty, hàng tháng xác định kết quả kinh doanh và lập kế hoạch tài chính cho hoạt động của công ty. Với đặc điểm là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, nên số lượng các nghiệp vụ kinh tế phát sinh khá nhiều nhưng đơn giản, không phức tạp, tập trung vào các nghiệp vụ liên quản đến chi phí công tác của các đoàn kiểm toán; tính lương cho cán bộ công nhân viên trong công ty. Ngoài ra, công ty còn có một chi nhánh ở TP Vinh - Tỉnh Nghệ An: đây là chi nhánh chuyên kiểm toán về XDCB có vai trò như một phòng nghiệp vụ của công ty. Các phòng, ban đều thực hiện các hoạt động của mình trên nguyên tắc tôn trọng pháp luật nhà nước và điều lệ cũng như nội quy của công ty. Mô hình tổ chức quản lý của công ty tương đối đơn giản và gọn nhẹ, giảm thiểu chi phí hành chính, các bộ phận trung gian trong quá trình quản lý. Các kế hoạch, chiến lược hoạt động của BGĐ được truyền thẳng xuống cho bộ phận thực thi và ngược lại mọi sự phản hồi từ các bộ phận triển khai hoạt động cũng được BGĐ nắm bắt nhanh chóng, kịp thời. Dưới đây là sơ đồ tổ chức Bộ máy quản lý của AVA : Sơ đồ 1.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty AVA Tổng Giám Đốc Nguyễn Minh Hải Chi nhánh ở Vinh KT XDCB Phó TGĐ Ngô Đạt Vinh Phòng NV1 XDCB Phó TGĐNguyễn Sơn Thanh Phòng NV2 KTBCTC Phó TGĐLưu Quốc Thái Phòng NV4 KTBCTC Phòng NV3 KTBCTC Phòng NV5 KTBCTC Phó TGĐ Bùi Đức Vinh Phòng NV6 KTBCTC Phòng NV7 KTBCTC Phòng Kế toán Phòng Hành chính HỘI ĐỒNG THÀNH VIÊN Phó TGĐ Phạm Thị Hường CHƯƠNG II: ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC KIỂM TOÁN CỦA CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN VIỆT NAM 2.1 Đặc điểm tổ chức đoàn kiểm toán Đối với hoạt động kiểm toán, lao động của kiểm toán viên (bao gồm cả các cấp quản lý) là yếu tố chính, cơ bản nhất tạo nên giá trị của dịch vụ. Kiểm toán là quá trình các kiểm toán viên thu thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán để đưa ra ý kiến của mình. Trong quá trình này cần đến những đánh giá mang tính chủ quan của kiểm toán viên. Do vậy có thể thấy, chất lượng kiểm toán phụ thuộc lớn vào chất lượng của đội ngũ kiểm toán viên - nhân viên kiểm toán và các cấp quản lý của công ty kiểm toán – hay đội ngũ nhân lực của công ty. AVA luôn đánh giá cao yếu tố con người của công ty, do đó, công ty thực sự coi trọng công tác đào tạo, phát triển nhân sự nhằm xây dựng được một đội ngũ kiểm toán viên am hiểu chuyên môn, giàu kinh nghiệm và có đạo đức, tư cách nghề nghiệp. Việc phân công nhân sự cho cuộc kiểm toán đối với đơn vị khách hàng được thực hiện bởi BGĐ AVA, yêu cầu đặt ra đối với việc tổ chức đoàn kiểm toán của công ty là kết hợp tối đa hiệu quả làm việc của KTV giàu kinh nghiệm và đội ngũ trợ lý kiểm toán trẻ nhằm nâng cao năng lực cho lực lượng kế cận, hạt giống của công ty cũng như cung cấp dịch vụ tốt nhất cho khách hàng. Thông thường, đoàn kiểm toán được tổ chức như sau : + Chủ nhiệm kiểm toán : thường là trưởng hoặc phó phòng nghiệp vụ. + Trưởng nhóm kiểm toán : thường là kiểm toán viên có kinh nghiệm thực hiện kiểm toán năm trước khách hàng. + Trợ lý kiểm toán viên. + Các nhân viên khác. Sự phân công và tổ chức nhân sự kiểm toán phụ thuộc vào kết quả đánh giá rủi ro kiểm toán cũng như trình độ, khả năng hiểu biết của kiểm toán viên về đơn vị khách hàng. Các thành viên trong nhóm kiểm toán sẽ được phân công các nhiệm vụ cụ thể trong khi tiến hành kiểm toán, việc phân công này sẽ giúp cho công việc kiểm toán tiến hành nhanh chóng hiệu quả và phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng thành viên cụ thể trong đoàn. 2.2 Đặc điểm tổ chức công tác kiểm toán Việc kiểm toán của AVA tập trung vào đáp ứng các nhu cầu của khách hàng cũng như các quy định về tài chính và kiểm tra độc lập các hoạt động kinh doanh của khách hàng. Điều này được thực hiện trên cở sở kiểm tra các nghiệp vụ, giao dịch và các số dư tài khoản để thấy được các sai phạm và rủi ro trong công tác kiểm soát nội bộ cũng như quy trình hạch toán kế toán của khách hàng. Vì vậy AVA đã xây dựng một quy trình kiểm toán và tiến hành kiểm toán phù hợp với các hoạt động đặc thù của khách hàng. Cụ thể: Khảo sát, tìm hiều và chấp nhận khách hàng. Lập kế hoạch và thiết kế chương trình kiểm toán, trong đó đưa ra tất cả các thủ tục kiểm toán cần thiết, phù hợp của tất cả các phần hành kế toán. Quan sát kiểm kê (nếu có). Tiến hành kiểm toán tại khách hàng theo tất cả các thủ tục kiểm toán đã lập kế hoạch. Lập Báo cáo kiểm toán và đưa ra các khuyến nghị trong Thư quản lý. Một nguyên tắc làm việc của công ty là tất cả các thông tin phải được thảo luận và thống nhất với khách hàng trước khi Báo cáo kiểm toán và Thư quản lý được phát hành chính thức. AVA cam kết đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ tốt nhất cho khách hàng trên cơ sở thực hiện các yêu cầu : Bảo mật; Thận trọng; Độc lập, chính trực, khách quan; Hết mình vì khách hàng và cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp. Giai đoạn 1: Khảo sát, tìm hiểu và chấp nhận khách hàng Trong tổ chức kiểm toán của AVA, đây là bước quan trọng để đánh giá tổng quan và lên kế hoạch kiểm toán tổng quát. Khi nhận được yêu cầu từ phía khách hàng công ty sẽ cử cán bộ là người thuộc ban lãnh đạo công ty hoặc KTV đến gặp trực tiếp khách hàng để tìm hiểu sơ bộ về khách hàng như: ngành nghề kinh doanh, doanh thu các năm, kết quả kiểm toán các năm trước… Sau quá trình này, cán bộ được cử đi sẽ báo cáo lại tình hình chi tiết và cụ thể cho người phụ trách kiểm toán. Trên cơ sở báo cáo khảo sát được thực hiện, trưởng phòng nghiệp vụ tính toán và đề xuất mức phí để trình lên Tổng Giám đốc xét duyệt. Sau khi được Tổng giám đốc phê duyệt đồng ý mức phí và chấp nhận thực hiện kiểm toán, phòng nghiệp vụ lập Hồ sơ năng lực gửi cho phía khách hàng trong đó nêu khái quát về tình hình hoạt động và phát triển của công ty, năng lực chuyên môn và ưu thế cạnh tranh mà công ty đạt được trên lĩnh vực tư vấn kế toán và kiểm toán, đồng thời đưa ra mức phí kiểm toán. Khi được sự chấp thuận của khách hàng, hợp đồng kiểm toán sẽ được soạn thảo và ký kết, trưởng phòng nghiệp vụ có khách hàng kiểm toán sẽ phân công nhân sự và KTV tiến hành thực hiện. Giai đoạn 2: Lập kế hoạch kiểm toán Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán gồm những công việc sau : Thứ nhất, lập kế hoạch tổng quát : Lập kế hoạch tổng quát là hoạt động đầu tiên và nó có thể được coi là quá trình lập ra phương hướng kiểm toán và gắn liền với sự hiểu biết về tình hình kinh doanh của khách hàng với trọng tâm của công việc kiểm toán. Kế hoạch tổng quát bao gồm các vấn đề sau: * Thu thập thông tin về khách hàng: Việc tìm hiểu khách hàng trước khi lên chương trình kiểm toán là bước công việc hết sức quan trọng. Khách hàng của AVA được chia làm 2 loại: Khách hàng thường xuyên. Khách hàng kiểm toán năm đầu tiên và khách hàng tiềm năng. Khi tìm hiểu thông tin khách hàng, KTV thực hiện trao đổi với KTV tiền nhiệm, xem xét hồ sơ kiểm toán chung và kết quả kiểm toán năm trước, yêu cầu khách hàng cung cấp hồ sơ pháp lý liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, quan sát trực tiếp hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng,... Bên cạnh đó, KTV tiến hành thu thập thông tin nhằm có được những hiểu biết đầy đủ về hoạt động hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ cũng như các vấn đề tiềm ẩn, từ đó xác định được trọng tâm của cuộc kiểm toán và từng phần hành kiểm toán. *Thực hiện thủ tục phân tích: Thủ tục phân tích được KTV áp dụng trong tất cả các giai đoạn của một cuộc kiểm toán. Ở trong giai đoạn này, sau khi đã thu thập được thông tin cơ sở và các thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng, KTV tiến hành thực hiện các thủ tục phân tích. Các thủ tục phân tích được KTV sử dụng gồm hai loại cơ bản sau: Phân tích ngang: Đối với từng khoản mục, KTV có thể so sánh số liệu năm trước với năm nay hoặc số liệu thực tế đạt được so với kế hoạch dự kiến, qua đó thấy được kết quả hoạt động, những biến động bất thường và phải xác định nguyên nhân. Đồng thời, KTV có thể so sánh dữ kiện của khách hàng với số liệu của ngành. Phân tích dọc: là việc phân tích dựa trên cơ sở so sánh các tỷ lệ tương quan của các chỉ tiêu và khoản mục trên BCTC nhằm đánh giá mức độ hợp lý trong cấu trúc tài chính và hiệu quả hoạt động của các bộ phận của doanh nghiệp. Các nhóm tỷ suất thường được AVA áp dụng là : hệ số khả năng thanh toán, sức sinh lợi của vốn chủ, hệ số lãi thô, số vòng quay hàng tồn kho, … * Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ: Việc nghiên cứu HTKSNB của khách hàng và đánh giá được rủi ro kiểm soát giúp cho KTV thiết kế được những thủ tục kiểm toán thích hợp cho các khoản mục, đánh giá được khối lượng và độ phức tạp của cuộc kiểm toán, từ đó ước tính được thời gian, phạm vi kiểm toán, số lượng bằng chứng kiểm toán và xác định được trọng tâm cuộc kiểm toán. Thứ hai, đánh giá trọng yếu và rủi ro: trên cơ sở những đánh giá về hệ thống kế toán và kiểm soát nội bộ tại đơn vị khách hàng, KTV sẽ xác định xem BCTC có chứa đựng các sai phạm trọng yếu hay không, sau đó tiến hành đánh giá rủi ro kiểm toán. Đánh giá rủi ro kiểm toán là một thủ tục bắt buộc cần phải được thực hiện trước khi tiến hành kiểm toán. Mục đích của việc đánh giá rủi ro kiểm toán là để xác định mức rủi ro phát hiện làm cơ sở cho lập kế hoạch các thử nghiệm kiểm toán sẽ áp dụng. Thông qua việc đánh giá rủi ro kiểm toán, nhóm kiểm toán sẽ thiết kế chương trình kiểm toán phù hợp với yếu kém đã phát hiện. Tại AVA, công việc này chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và thực tế tình hình cụ thể tại đơn vị kiểm toán mà trưởng đoàn kiểm toán sẽ đưa ra mức trọng yếu hợp lý cho toàn bộ BCTC, sau đó phân bổ ước lượng ban đầu cho các khoản mục trên BCTC. Nhằm hạn chế tổi đa rủi ro có thể xảy ra đối với bản thân công ty, trong hầu hết các cuộc kiểm toán, BGĐ luôn ấn định mức rủi ro kiểm toán mong muốn ở mức thấp (thường là mức 5%) nhằm đạt được độ tin cậy cao (khoảng 95%). Cuối cùng, thiết kế chương trình kiểm toán: Sau khi thực hiện các công việc trên KTV phải xây dựng một chương trình kiểm toán cụ thể cho cuộc kiểm toán. Chương trình kiểm toán là những dự kiến chi tiết về các công việc kiểm toán cần thực hiện, thời gian hoàn thành và sự phân công lao động giữa các KTV cũng như dự kiến về các tư liệu, thông tin liên quan cần sử dụng và thu thập. Trọng tâm của chương trình kiểm toán là các thủ tục kiểm toán cần thiết thực hiện đối với từng khoản mục hay bộ phận được kiểm toán Giai đoạn 3 : Quan sát kiểm kê (nếu có) Kiểm kê được thực hiện ngay trước khi chính thức kiểm toán, công việc này được thực hiện khi KTV nhận thấy cần tiến hành kiểm kê đối với một số phần hành cần thiết để bổ sung cho bằng chứng kiểm toán. Qua trình chứng kiến kiểm kê được thực hiện thông qua nhiều các bước nhằm bảo đảm việc chứng kiến kiểm kê là tin cậy và khách quan nhất. Có 3 bước cơ bản khi thực hiện mọi cuộc kiểm kê: Chuẩn bị kiểm kê: KTV phải thu thập về kế hoạch kiểm kê, phương thức kiểm kê của khách hàng, yêu cầu khách hàng chuẩn bị các tài liệu cần thiết như sổ cái tài khoản liên quan, danh mục hàng hoá, tài sản (đối với kiểm kê hàng tồn kho và TSCĐHH) và chuẩn bị chứng từ khi cần thiết. Chứng kiến kiểm kê: để chứng kiến kiểm kê đảm bảo khách quan, KTV phải để khách hàng kiểm kê, đóng vai trò là người quan sát quá trình kiểm kê có chính xác không đặc biệt là trong kiểm kê tiền. Đối với kiểm kê hàng tồn kho KTV có thể chọn mẫu để khách hàng kiểm kê. Kết thúc và lập báo cáo kiểm kê: KTV phải lập báo cáo về cuộc kiểm kê của khách hàng, xem kết quả kiểm kê có đáng tin cậy hay không, nêu ý kiến của mình về cuộc kiểm kê, thu thập các tài liệu liên quan để lưu hồ sơ kiểm toán. Cuộc kiểm kê thường được tiến hành vào cuối năm BCTC được kiểm toán hoặc vào đầu năm kế tiếp. Đối với việc kiểm kê TSCĐ, trên biên bản và báo cáo kiểm kê, KTV cần ghi rõ kết quả kiểm kê này được xác định vào thời điểm nào (lúc mấy giờ, ngày bao nhiêu…) để làm căn cứ chính xác cho các KTV. Bên cạnh đó, nếu sau cuộc kiểm toán, KTV nhận thấy cần có các bằng chứng bổ sung thì kiểm kê có thể diễn ra ngay sau khi cuộc kiểm toán kết thúc. Giai đoạn 4: Thực hiện kiểm toán Đây là giai đoạn chủ đạo của cuộc kiểm toán, giai đoạn này bao gồm những nội dung sau : Họp triển khai: Ngay trước khi tiến hành đến kiểm toán tại khách hàng, nhóm kiểm toán và BGĐ, phòng kế toán và đại diện các phòng ban chức năng của đơn vị khách hàng tiến hành họp để thông qua về mục tiêu kiểm toán, trách nhiệm của các bộ phận liên quan đến cuộc kiểm toán. Tiến hành kiểm toán: Khi thực hiện kiểm toán, dựa trên cơ sở các khoản mục trên Bảng cân đối số phát sinh, nhóm trưởng sẽ phân công công việc cho các thành viên trong nhóm kiểm toán. Thực hiện kiểm toán là quá trình KTV áp dụng các phương pháp kiểm toán chứng từ và ngoài chứng từ theo chương trình cụ thể đối với từng khoản mục đã được quy định theo chương trình kiểm toán của công ty để thu thập bằng chứng tin cậy nhằm đưa ra kết luận về BCTC của khách hàng. Mỗi thành viên theo phân công sẽ thực hiện kiểm toán các khoản mục mà mình chịu trách nhiệm kiểm toán, qua đó liên hệ với các thành viên khác cùng đối chiếu, kiểm tra các khoản mục có liên quan. Nhóm trưởng là người chịu trách nhiệm đối với từng hoạt động trong cuộc kiểm toán. Mỗi thành viên của nhóm kiểm toán sau khi thực hiện xong phần hành của mình phải chuyển lại cho nhóm trưởng kiểm tra, soát xét và phải thực hiện thêm các thủ tục cần thiết để hoàn thiện theo yêu cầu của nhóm trưởng (nếu cần). Một số các công việc mà KTV tiến hành: Thực hiện thử nghiệm kiểm soát : Thử nghiệm kiểm soát chỉ được thực hiện sau khi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ và được đánh giá là có hiệu lực. Khi đó, các thử nghiệm kiểm soát được triển khai nhằm thu thập các bằng chứng kiểm toán về thiết kế và về hoạt động của HTKSNB. Trong giai đoạn này, thử nghiệm kiểm soát thường được KTV tiến hành theo các mục tiêu kiểm toán được xác định trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: tính hiện hữu, tính trọn vẹn, tính chính xác số học, trình bày và công khai, định giá, quyền và nghĩa vụ, tính kịp thời và phê chuẩn. Tổng hợp số liệu trên sổ cái, BCTC của đơn vị khách hàng so sánh đối chiếu số dư đầu kỳ, cuối kỳ và số phát sinh trên bảng cân đối phát sinh trong năm kiểm toán. Thu thập các tài liệu liên quan: sổ sách, chứng từ, hợp đồng, … Thực hiện thủ tục phân tích sơ bộ đối với các khoản mục trọng yếu. Qua việc tiến hành các thủ tục phân tích sơ bộ, KTV sẽ thấy được sự biến động của các chỉ tiêu là hợp lý hay không. Trên cơ sở đó, KTV khoanh vùng trọng tâm kiểm toán. Kiểm tra chi tiết, đối chiếu số liệu, phát hiện những chênh lệch, sai sót. Đặc biệt chú ý tới những sai phạm trong giai đoạn chia cắt niên độ kế toán (thủ tục cut-off test ). Kiểm tra chứng từ gốc nhằm xác minh lại tính phát sinh, có thật của nghiệp vụ được ghi nhận, đặc biệt đối với khoản mục ghi nhận công nợ với khách hàng, nhà cung cấp, ... KTV cần thu thập biên bản đối chiếu xác nhận công nợ ngày cuối niên độ kế toán. Phỏng vấn khách hàng. Thực hiện các thủ tục kiểm toán khác như: gửi thư xác nhận,quan sát, bút toán điều chỉnh … Trong đợt kiểm toán, KTV điều hành (nếu có) sẽ xuống làm việc cùng nhóm kiểm toán để tổng hợ._.