Báo cáo Thực tập tại Công ty cổ phần xây dựng và kiến trúc ADC

LỜI MỞ ĐẦU Từ năm 1986, Đảng và Nhà nước đã ra chủ trương đổi mới nền kinh tế nước ta sang cơ chế thị trường, phát triển theo định hướng Xã hội chủ nghĩa. Những thành tựu to lớn mà chúng ta đạt được trong 20 năm qua đã chứng minh rằng chủ trương đó là hoàn toàn đúng đắn. Thu nhập quốc dân tăng đều, lạm phát giảm từ ba con số xuống còn một con số, cơ sở hạ tầng ngày một phát triển đồng bộ, mức sống của người dân ngày một nâng cao Cơ chế thị trường đã thổi một luồng sinh khí mới vào nền kinh tế Việt Nam. Nếu trước đây, trong nền kinh tế không tồn tại bất kỳ một doanh nghiệp tư nhân nào, chưa nói đến doanh nghiệp cổ phần hay liên doanh thì nay, hàng nghìn doanh nghiệp tư nhân, liên doanh, cổ phần đã ra đời, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển chung của cả nước. Cơ chế thị trường đem lại cho các doanh nghiệp vô vàn cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Để đảm bảo doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh gay gắt, mỗi doanh nghiệp phải có cái nhìn sắc bén với thời cuộc, nhanh nhạy trong đáp ứng những nhu cầu của xã hội. Trong bối cảnh đất nước ta đang thay da đổi thịt từng ngày, ngành xây dựng xây dựng cơ bản đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Có thể nói, những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này là những người trực tiếp tạo nên “bộ mặt” của đất nước. Họ phải đảm bảo sản phẩm của họ, những công trình giao thông, khu đô thị,… phải thực sự đẹp, hiện đại và vững chắc trong khi vẫn phải đối mặt với việc cạnh tranh về giá trên thị trường. Do đó, muốn có được vị thế trong môi trường cạnh tranh đầy sóng gió, doanh nghiệp phải chú trọng đến việc tiết kiệm tối đa chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm song vẫn đảm bảo được chất lượng các công trình, hạng mục công trình,…Chính vì vậy, bộ phận kế toán tài chính là một phần không thể thiếu của mỗi doanh nghiệp, trong đó công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đóng vai trò cốt yếu. Đó là kênh thông tin quan trọng, giúp các nhà quản lý nắm bắt được tình hình chi phí, giá thành trong từng giai đoạn phát triển, đưa ra các phân tích nhằm hoàn thiện và nâng cao vai trò quản lý chi phí, giá thành trong công tác kế toán tại mỗi doanh nghiệp. PHẦN I ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Quá trình hình thành và phát triển của doanh nghiệp Tên chính thức : Công ty cổ phần xây dựng và kiến trúc ADC Tên giao dịch : ADC construction and architecture joint stock company - Trụ sở chính: Số nhà 15 ngõ 180 phố Thái Thịnh – Đống Đa- Hà Nội. - Văn phòng giao dịch: Số nhà 88 Giải Phóng- Đống Đa- Hà Nội. - Điện thoại : (04) 2407 062 ; Fax: (04) 868 972; - Email : adc@xaydungadc.com - Webside: xaydungadc.com.vn - Mã số thuế : 0102174661 do Cục thuế thành phố Hà Nội cấp. - Tài khoản : 210979800133 – VP Bank, Chi nhánh Hồ Gươm - Tổng vốn điều lệ: 5.000.000.0000 VNĐ (Năm tỷ Việt Nam Đồng chẵn.) Công ty công phần xây dựng và kiến trúc ADC được thành lập ngày 27 tháng năm 2007 theo đăng ký kinh doanh số : 0103015932 do Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp. Tiền thân là xương thiết kế của Công ty tư vấn kiến trúc AC. Được thừa kế và phát triển quá trình nghiên cứu của chuyên gia, kỹ sư, kiến trúc sư đầu ngành nên chúng tôi có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn kiến trúc, thi công xây lắp.Yêu cầu sản phẩm của công ty chúng tôi là đạt các chỉ tiêu về tiêu chuẩn, chất lượng và tính thẩm mỹ. Chúng tôi là đang xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quản lý chất lượng nhằm theo dõi một cách có hệ thống sản phẩm trong suốt quá trình thực hiện từ lập dự án, thiết kế kỹ thuật, tổ chức thi công, giám sát… đến nghiệm thu và bàn giao đưa công trình vào sử dụng. Với đội ngũ cán bộ công nhân viên bao gôm các kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng, các kỹ sư chuyên nghành kỹ thuật, các chuyên viên kinh tế, chúng tôi dã tham gia thiết kế, thi công xây lắp nhiều công trình công cộng, nhà ở, khách sạn, trường học các nhà máy công nghiệp .v.v… Mục tiêu hoạt động của chúng tôi là định vị và phát triển thương hiệu Xây dựng và kiến trúc ADC, phấn đấu sản phẩm của công ty ngày càng có uy tín và đứng vững trên thị trường. 1.2. Đặc điểm và phương thức hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm của công ty. Công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp luôn là một công việc phức tạp. Một mặt, do chi phí sản xuất xây lắp bao gồm rất nhiều các khoản mục khác nhau nên việc theo dõi các chi phí này đòi hỏi sự sát sao và chính xác cao độ. Mặt khác, do đặc thù của ngành xây dựng, nguồn vốn cho thi công thường không được đảm bảo, tình trạng nợ đọng đôi khi kéo dài nên rất ảnh hưởng đến tiến độ của công trình, từ đó, ảnh hưởng lớn đến công tác tập hợp chi phí và tính giá thành của kế toán. Đồng thời, kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm cũng có vai trò rất quan trọng vì nó cung cấp thông tin về giá vốn để xác định kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh như thế nào để công việc này được diễn ra một cách nhịp nhàng, chính xác luôn là một trong những vấn đề mà các doanh nghiệp nói chung và Công ty cổ phần xây dựng và Kiến trúc ADC nói riêng rất quan tâm. 1.3.Đặc điểm lĩnh vực hoạt động Xuất phát từ mô hình kinh doanh đa nghành nên sản phẩm của hoạt động kinh doanh của công ty rất đa dạng bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ. Vì vạy quá trình sản xuất kinh doanh của công ty chủ yếu chịu tác dụng rất nhiều của các đặc điểm của lĩnh vực hoạt động xây dựng Lĩnh vực hoạt động là những sản phẩm tư vấn thiết kế có qui định về chuẩn mực, tiêu chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế _ kỹ thuật. - Là những công trình, hạng mục công trình mang tính cố định tại địa điểm xây dựng và được bố trí tại hầu hết miền Bắc. - Phụ thuộc và điều kiện tự nhiên, vào điều kiện của từng địa phương nơi xây dựng công trình. - Thường mang tính đơn chiếc và thường được sản xuất theo đơn đặt hàng. - Thường không phải phục vụ chi người tiêu dùng cuối cùng (trừ trường hợp dân dụng), do đó được nghiên cứu và xác định nhu cầu của sản phẩm xây dựng có nhưng khác biệt so với cầu về hàng hóa và dịch vụ thông thường. Từ những đặc điểm trên của sản phẩm xây dựng dẫn tới chu kỳ xây dựng kéo dài, dẫn tới giá trị khối lượng sản phẩm dở dang và hàng hóa tồn kho lớn trong thời gian dài. Điều này đồng nghĩa với việc ứ đọng vốn lưu động của công ty rất lớn và triền miên. Từ đó công ty phải chịu chi phí về lượng vốn ứ đọng này. Mặt khác, gắn với các đặc điểm chu kỳ sản xuất kinh doanh kéo dài là loại hình sản xuất đơn chiếc với quá trình đưa vào sản xuất có tính chất không lặp lại, được tổ chức sản xuất theo dự án (sản phẩm sản xuất la độc nhất hoặc gần như độc nhất) 1.4. Đặc điểm về cơ sở vật chất, trang thiết bị công nghệ. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i lµ mét trong nh÷ng nh©n tè gióp cho C«ng ty c¹nh tranh ®­îc víi c¸c ®èi thñ kh¸c trong ngµnh, C«ng ty ®· ®Çu t­ chiÒu s©u mua s¾m thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ phÇn mÒm chuyªn dông cho viÖc thiÕt kÕ, c«ng nghÖ phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý. TÊt c¶ c¸c phßng ban ®­îc trang bÞ m¸y tÝnh vµ c¸c phÇn mÒm øng dông phôc vô cho c«ng viÖc. §Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña C«ng ty vµ nhiÖm vô ®Æt ra C«ng ty chó ý mua nh÷ng m¸y mãc phôc vô cho thi c«ng c«ng tr×nh phï hîp nh­ m¸y xóc, m¸y ñi , m¸y móc, m¸y vËn th¨ng, xe cÈu tù hµnh cho phÐp lµm viÖc an toµn vµ hiÖu qu¶ trong ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh phøc t¹p Nh­ vËy, nguån lùc vÒ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cña Tæng c«ng ty lµ phï hîp víi qui m« C«ng ty, cho phÐp C«ng ty cã thÓ tham gia x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh cã qui m« vµ kü thuËt. Tuy nhiªn, cßn nhiÒu m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i thuª ngoµi ¶nh h­ëng lín ®Õn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña C«ng ty 1.5. §Æc ®iÓm vÒ vèn kinh doanh §Ó ho¹t ®«ng s¶n xuÊt kinh doanh tèt ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i sñ dung nguån vèn cña m×nh hiÖu qu¶ vµ x¸c ®Þnh ®­îc nguån vèn cña huy ®éng tõ ®©u. Nguån vèn cña c«ng ty ho¹t ®éng chñ yÕu tõ Vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty do c¸c thµnh viªn s¸ng lËp gãp vèn, thø hai lµ nguån vèn vay Ng©n hµng hµng (®©y lµ nguån huy ®éng ®­îc l­îng vèn lín, song cã mét trë ng¹i lµ l·i suÊt kh¸ cao ). Thø ba, nguån ®­îc trÝch tõ lîi nhuËn (nguån nµy phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tû lÖ trÝch lîi nhuËn cña C«ng ty qua tõng thêi kú). MÆc dï, C«ng ty rÊt chó träng ®Õn viÖc huy ®éng vèn nh­ng thùc tÕ t×nh tr¹ng thiÕu vèn vÉn x¶y ra víi nh÷ng c«ng trinh ®ang thi c«ng hoÆc chuÈn bÞ huy ®éng vèn ®Ó triÓn khai mét dù ¸n , tèc ®é gi¶i ng©n cµng chËm dÉn ®Õn quyÕt to¸n chËm lµm ø ®äng vèn dÉn ®Õn ph¸t sinh chi phÝ kh¸c. Do v©y, trong thêi gian tíi C«ng ty ph¶i cã chiÕn l­îc huy ®éng vèn dµi h¹n vµ tÝch cùc t×m kiÕm c¸c nguån míi nh»m ®¸p øng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Ó cã thÓ thùc hiÖn c¸c c«ng tr×nh cã yªu cÇu l­îng vèn lín. Qua ®¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m võa qua còng nh­ ®Æc ®iÓm cña C«ng ty, cã thÓ nhËn thÊy t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty chñ yÕu phô thuéc vµo t×nh h×nh ho¹t ®éng cña hai lÜnh vùc kinh doanh chÝnh, ®ã lµ: T­ vÊn kiÕn tróc vµ Thi c«ng x©y l¾p, do vËy cÇn xem xÐt ¶nh h­ëng cô thÓ cña tõng lÜnh vùc tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty tíi qu¸ tr×nh thùc hiÖn "chiÕn l­îc ph¸t triÓn" cña nã. 1.6. Sơ đồ cơ cấu tổ chức Phụ lục 1 * Chøc n¨ng: Héi ®ång qu¶n trÞ: H§QT cña Tæng c«ng ty cã 5 thµnh viªn do. H§QT lµ cÊp qu¶n lý cao nhÊt trong doanh nghiÖp. H§QT cã nhiÖm vô xÐt duyÖt nh÷ng vÊn ®Ò chiÕn l­îc ph¸t triÓn, quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m, c¸c dù ¸n ®Çu t­ lín, dù ¸n liªn doanh víi n­íc ngoµi, b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m, ban hµnh hÖ thèng ®Þnh møc, tiªu chuÈn kinh tÕ – kü thuËt cña Tæng c«ng ty. Héi ®ång qu¶n trÞ cã nhiÖm vô thµnh lËp Ban kiÓm so¸t ®Ó gióp H§QT thùc hiÖn viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t Tæng Gi¸m ®èc, bé m¸y gióp viÖc vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn…. Gi¸m ®èc: Gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña Tæng c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Héi ®ång qu¶n trÞ vµ tr­íc ph¸p luËt vÒ c¸c ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty. Gi¸m ®èc lµ ng­êi ®iÒu hµnh cao nhÊt trong Tæng c«ng ty, gióp viÖc cho Tæng gi¸m ®èc cã c¸c phã Tæng gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr­ëng. Phã gi¸m ®èc Lµ ng­êi gióp Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mét hoÆc mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña C«ng ty theo sù ph©n c«ng cña Gi¸m ®èc. KÕ to¸n tr­ëng gióp Tæng gi¸m ®èc chØ ®¹o, thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n, tµi chÝnh, thèng kª cña C«ng ty. KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tr­ëng C«ng ty gióp Gi¸m ®èc chØ ®¹o tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª cña Tæng c«ng ty, cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. C¸c phßng ban: V¨n phßng vµ phßng ban chuyªn m«n nghiÖp vô cã chøc n¨ng tham m­u, gióp viÖc cho Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Gi¸m ®èc trong qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c«ng viÖc theo tõng lÜnh vùc cô thÓ thuéc chøc n¨ng cña phßng ban ®ã. C¸c tæ ®éi thi c«ng C¸c tæ ®éi thi c«ng thùc hiÖn viÖc thi c«ng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng do C«ng ty giao nhiÖm vô §Ó c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty kinh doanh cã hiÖu qu¶, c¸c phßng chøc n¨ng ngoµi nhiÖm vô cña m×nh ph¶i cã tr¸ch nhiÖm hç trî cho nhau. HiÖn nay, viÖc phèi hîp gi÷a c¸c phßng ban chøc n¨ng ch­a ®­îc chÆt chÏ. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do tr×nh ®é c¸n bé c¸c phßng chøc n¨ng cßn yÕu vµ kh«ng th«ng th¹o nghiÖp vô. Nh©n viªn c¸c phßng ch­a ý thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi hiÖu qu¶ kinh doanh. ViÖc tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty cÇn ph¶i t¨ng c­êng sù phèi hîp gi÷a c¸c phßng, n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña tõng ng­êi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Ó c«ng ty ph¸t triÓn. PHẦN 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ KIẾN TRÚC ADC 2.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp trong sản xuất xây lắp tại Công ty gồm nguyên vật liệu chính và vật liệu phụ dùng trực tiếp để sản xuất sản phẩm xây lắp. Nguyên vật liệu chính bao gồm những nguyên vật liệu, nửa thành phẩm mua ngoài, vật kết cấu,… Vật liệu phụ bao gồm những vật liệu mà khi tham gia vào sản xuất nó kết hợp với vật liệu chính làm thay đổi màu sắc, hình dáng bề ngoài của sản phẩm, góp phần tăng thêm chất lượng, thẩm mỹ của sản phẩm,… Tại Công ty Cổ phần Cổ phần xây dựng và Kiến trúc ADC, sau khi ký hợp đồng xây dựng công trình, phòng Kế hoạch_ Dự án căn cứ vào dự toán đã lập trong quá trình tham gia đấu thầu để lên kế hoạch chuẩn bị vốn đầu tư cho công trình, đồng thời giao nhiệm vụ thi công cho các đội xây dựng. Do đặc điểm của sản xuất xây lắp được phân bố trên nhiều vùng lãnh thổ nên Công ty giao cho đội thi công tự tổ chức kho vật liệu cũng như thủ tục nhập xuất kho tại ngay công trình để thuận lợi cho việc thi công và tránh tốn kém trong quá trình vận chuyển nguyên vật liệu. Đội XDCT căn cứ vào nhiệm vụ thi công được giao, lập dự toán lượng vật tư cần thiết phục vụ xây dựng trong một giai đoạn để lập hợp đồng kinh tế về việc thu mua nguyên vật liệu. Căn cứ vào Hợp đồng kinh tế, Giám đốc Công ty sẽ viết giấy uỷ quyền cho đội trưởng được phép thay mặt Giám đốc Công ty ký kết Hợp đồng kinh tế về việc mua nguyên vật liệu theo đúng yêu cầu của công trình. Sau đó đội trưởng thay mặt đội viết giấy đề nghị tạm ứng gửi lên phòng Kế hoạch- Dự án để duyệt về khối lượng và đơn giá. Phu luc 4 Sau đó kế toán thanh toán sẽ căn cứ vào các chứng từ sau để hạch toán việc hoàn tạm ứng: Giấy đề nghị tạm ứng, hoàn tạm ứng Hoá đơn GTGT của các nguyên vật liệu Đội đã mua. Phiếu nhập kho nguyên vật liệu mua vào và phiếu xuất kho nguyên vật liệu cho thi công tại kho của Đội Biên bản đối chiếu công nợ với nhà cung cấp. Biên bản xác nhận khối lượng công việc hoàn thành Ta có bút toán hoàn tạm ứng như sau: Nợ TK 152 16.610.000 Nợ TK 133 830.500 Có TK 1412 17.440.500 Phòng Tài chính_Kế toán lập Biên bản bàn giao chứng từ để nhận và lưu trữ chứng từ từ Đội XDCT số 6. Sau đó kế toán sẽ căn cứ vào tất cả các chứng từ kể trên (đã được kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ) để tiến hành nhập số liệu vào máy tính. Số liệu này sẽ tự động được cập nhật vào Nhật ký chung. Đồng thời số liệu về khoản chi phí nguyên vật liệu trực tiếp này cũng sẽ được máy tự động đổ vào Sổ cái và sổ chi tiết của TK 621. Ta có bút toán: Nợ TK 621 16.610.000 Có TK 152 16.610.000 Cuối quý, kế toán tiến hành kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vào TK 1542_ Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang_ Xây lắp: Nợ TK 1542 106.712.472 Có TK 621 106.712.472 Do tất cả các nghiệp vụ phát sinh đều được nhập số liệu vào Nhật ký chung nên để tránh tình trạng trùng lặp, các bút toán liên quan đến công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm hạch toán trong Nhật ký chung sẽ được trình bày ở cuối chương. 2.2. Kế toán tiền lương Tại Công ty Cổ phần Cổ phần xây dựng và Kiến trúc ADC, chi phí nhân công trực tiếp là các chi phí cho lao động trực tiếp tham gia vào quá trình hoạt động xây lắp và các hoạt động sản xuất sản phẩm công nghiệp, cung cấp dịch vụ lao vụ trong Công ty. Chi phí lao động trực tiếp thuộc hoạt động sản xuất xây lắp bao gồm cả các khoản phải trả cho người lao động thuộc quyền quản lý của Công ty và lao động thuê ngoài theo từng loại công việc. Khoản mục chi phí nhân công trực tiếp bao gồm lương chính, lương phụ, phụ cấp lương của công nhân trực tiếp sản xuất. Căn cứ vào các chứng từ, phiếu thu chi tiền lương, bảng thanh toán tiền lương, kế toán Công ty sẽ tiến hành nhập số liệu vào máy tính. Sau đó, những số liệu này sẽ được máy tự động cập nhật vào sổ Nhật ký chung , sổ cái và sổ chi tiết TK 622. Do đặc thù của sản xuất xây lắp là địa điểm xây dựng luôn thay đổi theo địa bàn thi công nên Công ty sử dụng toàn bộ lực lượng lao động thuê ngoài tại chỗ, nơi thi công công trình để giảm bớt các chi phí khi di dời. Đối với công trình Cầu Da Hàng- Nghệ An, lực lượng lao động trực tiếp tham gia quá trình thi công đều là lao động thuê ngoài, do đội trưởng các đội XDCT lập yêu cầu, tự quản lý và trả lương. Lực lượng lao động thuê ngoài không được hưởng các khoản trích theo lương như BHXH, BHYT, KPCĐ cũng như không được hưởng các chế độ khác của nhà nước. Do đó kế toán sẽ không tiến hành trích lập các khoản trích theo lương. Lương của lao động thuê ngoài được trả theo ngày công với mức giá được thoả thuận trong hợp đồng lao động. Đội trưởng đội thi công sử dụng bảng chấm công để ghi chép thời gian thực tế làm việc, nghỉ việc, vắng mặt của công nhân theo từng ngày để làm căn cứ cho kế toán đội tính lương. Hàng tháng, kế toán đội cũng căn cứ vào bảng chấm công để tính lương và lập bảng thanh toán tiền lương. Cuối tháng, kế toán đội sẽ nộp bảng thanh toán lương và các chứng từ liên quan lên phòng Tài chính- Kế toán. Lúc này kế toán Công ty sẽ tiến hành hạch toán vào Nhật ký chung và các sổ có liên quan. 2.2.1. Chi phí lương công nhân lái máy Những máy móc thuộc quyền sở hữu của Công ty khi được chia trực tiếp về đội sẽ đồng thời được Công ty phân công luôn công nhân lái máy xuống hoạt động tại địa bàn nơi đội tham gia thi công. Công nhân lái máy này đều thuộc biên chế của Công ty nên việc tính lương công nhân lái máy cũng tương tự như tính lương cho bộ phận quản lý đội XDCT và do phòng Tổ chức hành chính thực hiện, sau đó chuyển lên phòng Tài chính- Kế toán để ghi sổ. Lương và các khoản trích theo lương của công nhân lái máy hoạt động tại đội nào thì sẽ được hạch toán vào chi phí lương lái máy cho công trình mà đội đó thi công. Cách thức tính lương công nhân thuộc biên chế Công ty đã được trình bày chi tiết trong phần 1.2.1.4_ Kế toán chi phí sản xuất chung. Dưới đây chỉ trình bày cách hạch toán chi phí tiền lương của công nhân lái máy. Cuối mỗi tháng, kế toán Công ty căn cứ vào bảng thanh toán lương, bảng chấm công và các chứng từ liên quan do phòng Tổ chức hành chính gửi lên để hạch toán chi phí lương bộ phận lái máy vào TK 6231_lương lái máy. Nợ TK 6231 2.289.500 Có TK 334 2.289.500 Theo quy định hiện hành, các khoản trích theo lương như BHXH, BHYT và KPCĐ của công nhân sử dụng máy thi công không được hạch toán vào TK 6231 mà hạch toán vào TK 627_ Chi phí sản xuất chung. Cuối quý, kế toán tiến hành kết chuyển chi phí lương lái máy vào bên nợ TK 1542_ Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang- Xây lắp: Nợ TK 154 6.590.000 Có TK 6231 6.590.000 2.2.2. Chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương Bộ phận quản lý đội bao gồm những công nhân thuộc biên chế của Công ty, có tên trong danh sách đã đăng ký thuộc quyền quản lý của Công ty, được hưởng lương và phụ cấp cũng như hưởng đầy đủ quyền lợi và chế độ theo quy định của Nhà nước như BHXH, BHYT, trợ cấp, bảo hiểm tai nạn lao động, chế độ hưu trí, nghỉ mát, ốm đau… Hàng ngày, đội trưởng đội thi công có trách nhiệm theo dõi thời gian lao động của công nhân qua bảng chấm công. Cuối tháng, kế toán đội có nhiệm vụ nộp bảng chấm công và các chứng từ có liên quan lên lên phòng Tổ chức hành chính của Công ty. Phòng Tổ chức hành chính sẽ căn cứ vào bảng chấm công để tính lương, trích BHXH, BHYT, KPCĐ và lập bảng thanh toán tiền lương cho bộ phận quản lý của từng công trình. Hình thức trả lương được Công ty áp dụng là lương thời gian. Thấy được tầm quan trọng của tiền lương trong khoản mục chi phí sản xuất, yêu cầu đặt ra đối với mỗi kế toán tiền lương là phải tính lương và các khoản trích theo lương như: BHXH, BHYT, KPCĐ một cách chính xác, đầy đủ đảm bảo đúng chi phí tiền lương trong chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ, giúp cho các nhà quản lý của Công ty tính ra được đúng giá thành sản phẩm của mình làm ra. Từ đó có những quyết định quan trọng cho việc đổi mới phát triển sản xuất kinh doanh tại Công ty phù hợp với điều kiện thực tại. Cuối mỗi tháng, điều mà bất kể người lao động nào đều muốn biết thành quả lao động mình sẽ được hưởng là bao nhiêu tức tiền lương trả cho họ là bao nhiêu. Để đáp ứng nhu cầu này và cũng là nhu cầu của các nhà quản lý, kế toán tiền lương sẽ tiến hành lập “ Bảng phân bổ tiền lương và BHXH” trên cơ sở các bảng thanh toán tiền lương của toàn Công ty. “Bảng phân bổ tiền lương và BHXH” cung cấp những thông tin đầy đủ về mức lương của người quản lý (lao động gián tiếp) và tiền lương mà người lao động trực tiếp được hưởng. Căn cứ vào bảng phân bổ này, kế toán tiền lương sẽ tiến hành nhập số liệu vào máy tính theo định khoản và số liệu ghi trên bảng phân bổ máy tính tự động kết chuyển sang các sổ như: Nhật ký chứng từ, sổ cái TK 334, TK338… Để có được “ Bảng phân bổ tiền lương và BHXH” thì kế toán tiền lương căn cứ vào bảng thanh toán tiền lương của các bộ phận để lập. Biểu 1.10: Sổ cái TK 334 SỔ CÁI (Tổng hợp phát sinh theo tài khoản đối ứng) Từ tháng 01 đến 30 tháng 11 năm 2007 Tài khoản 334 - Phải trả CBCNV Dư nợ đầu: Dư có đầu: 770.100.204 PS nợ: 435.292.358 PS có: 416.094.368 Dư nợ cuối: Dư có cuối: 750.902.214 TK ĐƯ Tên tài khoản PS Nợ PS Có 1111 Tiền mặt Việt Nam 435.292.358 622 Chi phí nhân công trực tiếp 315.803.000 642 Chi phí nhân viên quản lý 100.291.368 Cộng 435.292.358 416.094.368 Ngày 30 tháng11 năm 2007. NGƯỜI LẬP BIỂU KẾ TOÁN TRƯỞNG GIÁM ĐỐC (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng dấu) * Kế toán phản ánh tình hình trích BHXH, KPCĐ vào chi phí sản xuất kinh doanh Căn cứ vào “Bảng phân bổ lương” kế toán phản ánh tình hình trích KPCĐ theo định khoản sau: Nợ TK 622: 2.005.827 Nợ TK 6421: 6.316.060 Có TK 3382: 8.321.887 Kế toán phản ánh định khoản tiền lương phải trả: Căn cứ vào “Bảng phân bổ tiền lương và BHXH” kế toán phản ánh khoản tiền lương phải trả theo định khoản sau: Nợ TK 622: 315.803.000 Nợ TK 6421: 100.291.368 Có TK 3341: 100.291.368 Có TK 3342: 315.803.000 Sau khi định khoản kế toán tiến hành nhập liệu số liệu trên bảng vào phần mềm kế toàn đã cài đặt sẵn trong máy, khi có lệnh máy sẽ chuyển sang Nhật ký chứng từ, sổ Cái TK 334, 622 Kế toán TSCĐ 2.3.1 Khấu hao TSCĐ Chi phí khấu hao TSCĐ phản ánh khấu hao TSCĐ thuộc các phân xưởng sản xuất như máy móc, thiết bị, nhà cửa, phương tiện vận tải…. Hàng tháng, căn cứ vào bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ (Biểu 14), kế toán sẽ vào Sổ chi tiết CPSXC. Đối với những máy móc phục vụ quá trình thi công thuộc quyền sở hữu của Công ty thì hàng tháng sẽ được trích khấu hao để bù đắp giá trị tài sản bị hao mòn trong thời gian hoạt động. Thông thường, mỗi máy thi công sẽ phục vụ nhiều công trình, sau khi công trình này sử dụng xong, máy sẽ được chuyển đến công trình khác. Do đó, thời gian trích khấu hao cho mỗi máy thi công sẽ phụ thuộc vào thời gian sử dụng máy của từng công trình. Phương pháp tính khấu hao được Công ty sử dụng là phương pháp khấu hao đều: Chi phí khấu hao tháng = Nguyên giá máy thi công Số tháng tính khấu hao Đầu mỗi tháng, kế toán Công ty căn cứ vào bảng thống kê các loại xe, máy, thiết bị phục vụ hoạt động sản xuất xây lắp để tiến hành tính khấu hao và lập bảng tính khấu hao tài sản, đồng thời hạch toán: Nợ TK 1412 5.805.550 Có TK 214 5.805.550 Cuối tháng, kế toán đội sẽ gửi lên phòng Tài chính- Kế toán báo cáo xe, máy, thiết bị phục vụ thi công cho từng công trình, trong đó xác định rõ thời gian sử dụng từng loại máy cụ thể. Căn cứ vào đó, kế toán Công ty sẽ tiến hành hoàn khấu hao cho mỗi công trình: Nợ TK 6234_Khấu hao máy thi công 5.805.550 Có TK 1412 5.805.550 Cuối quý, kế toán tổng hợp sẽ kết chuyển chi phí khấu hao máy thi công vào TK 1542_ Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang- Xây lắp: Nợ TK 1542 17.416.650 Có TK 6234 17.416.650 2.3.2. Chi phí công cụ dụng cụ Chi phí công cụ dụng cụ phục vụ sản xuất xây lắp được tính vào chi phí sản xuất chung bao gồm các công cụ, dụng cụ phục vụ thi công công trình như cuốc, xẻng, dụng cụ cầm tay, xe đẩy, đà giáo, ván khuôn và các dụng cụ sản xuất khác dùng cho sản xuất và quản lý của đội XDCT. Các công cụ dụng cụ này cũng do đội XDCT tự mua sắm, các thủ tục đề nghị tạm ứng, hoàn tạm ứng và trình tự hạch toán cũng giống như kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Nợ TK 1412 Có TK 111, 112 Nợ TK 6273 Có TK 1412 Quá trình thi công công trình Cầu Da Hàng- Nghệ An trong quý IV không phát sinh các chi phí công cụ dụng cụ. 2.4. Kế toán vốn bằng tiền Với đặc điểm sản xuất xây lắp thường diễn ra ở các địa bàn khác nhau, gây khó khăn cho việc vận chuyển máy móc tham gia thi công, Công ty còn tiến hành thuê máy thi công ngay tại nơi thi công công trình nhằm giảm thiểu chi phí vận chuyển. Hình thức thuê máy được Công ty áp dụng là thuê trọn gói. Chi phí thuê này được hạch toán vào TK 6237_ Chi phí thuê máy và dịch vụ liên quan . Khi có nhu cầu cần thuê máy, đội thi công sẽ tiến hành ký hợp đồng thuê máy với đơn vị cho thuê. Cuối tháng, kế toán Công ty căn cứ vào Hợp đồng thuê máy và Hoá đơn GTGT để tiến hành ghi sổ TK 6237_ Chi phí thuê máy và dịch vụ liên quan và các sổ có liên quan Nợ TK 1412 11.200.000 Có TK 111 11.200.000 Nợ TK 6237 11.200.000 Nợ TK 133 560.000 Có TK 1412 11.760.000 Cuối quý, kế toán thực hiện bút toán kết chuyển: Nợ TK 1542 16.500.000 Có TK 6237 16.500.0 Tại Công ty Cổ phần Xây dựng v à Kiến trúc ADC, các chi phí khác cho máy thi công bao gồm chi phí để sửa chữa máy móc phục vụ thi công công trình; chi phí nhiên liệu cho máy như xăng, dầu mỡ,…; tiền lãi ngân hàng đối với những máy móc Công ty mua bằng tiền vay Ngân hàng, và các chi phí bằng tiền khác. Cuối mỗi tháng, kế toán Công ty tập hợp các chứng từ về các khoản chi phí sửa chữa, chi phí nhiên liệu do kế toán đội gửi lên, đồng thời xác định tiền lãi ngân hàng (nếu có) và tiến hành hạch toán: Nợ TK 1412 Có TK 111, 112 Nợ TK 6238_ Chi phí khác cho máy thi công Có TK 1412 Do TK 623_ Chi phí sử dụng máy thi công tại Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng 573 được chia thành nhiều tiểu khoản nên mỗi tiểu khoản tương ứng với một sổ chi tiết riêng. Cuối mỗi quý, số dư trên mỗi sổ chi tiết này được kết chuyển vào TK 1542_ Chi phí SXKD dở dang- Xây lắp Nợ TK 1542 Có TK 623 Mẫu sổ chi tiết TK 623 ứng với tiểu khoản 6238_chi phí khác cho máy thi công tương tự như các mẫu sổ chi tiết tiểu khoản của TK 623 đã được trình bày ở trên. Các nghiệp vụ phát sinh liên quan đến máy thi công sẽ được kế toán cập nhật số liệu vào máy. Số liệu này sẽ tự động được đổ vào sổ Nhật ký chung , sổ cái và sổ chi tiết các tiểu khoản. Từ các sổ chi tiết tiểu khoản này máy sẽ tự động tổng hợp vào sổ tổng hợp chi tiết TK 623. 2.5. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất 2.5.1. Tổng hợp chi phí sản xuất. Cuối tháng, sau khi đã hạch toán và phân bổ các loại chi phí sản xuất: CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC, kế toán tiến hành kết chuyển sang tài khoản 154 “ Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang”. Tài khoản 154 không được mở chi tiết thành các tài khoản cấp 2. Từ số liệu của sổ chi tiết CPNVLTT, sổ chi tiết CPNCTT và bảng phân bổ Nợ tài khoản 627, kế toán sẽ vào sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (Biểu 17) Đối với mã hàng C249/05, toàn bộ chi phí tập hợp được trong kỳ sẽ được kết chuyển như sau: + Kết chuyển CPNVLTT: Nợ TK 154 : 135.539.079 Có TK 621 : 135.539.079 + Kết chuyển CPNCTT: Nợ TK 154 : 19.200.109,09 Có TK 622 : 19.200.109,09 + Kết chuyển CPSXC: Nợ TK 154 : 46.168.482,61 Có TK 627 : 46.168.482,61 2.5.2. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ Chi phí sản xuất xây lắp tập hợp theo từng khoản mục chi phí vừa liên quan đến sản phẩm hoàn thành, vừa liên quan đến sản phẩm đang làm dở được xác định ở thời điểm cuối kỳ. Để tính giá thành sản xuất cho sản phẩm xây lắp hoàn thành đảm bảo tính hợp lý, chính xác thì cần phải xác định phần chi phí sản xuất tính cho sản phẩm dở dang. Để xác định chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ phải tiến hành kiểm kê khối lượng xây lắp dở dang, xác định mức độ hoàn thành và dùng phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang thích hợp. Tại Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng 573, công trình được bàn giao thanh toán theo định kỳ khối lượng hoàn thành của từng công trình, hạng mục công trình. Do đó việc xác định chi phí thực tế của khối lượng dở dang cuối kỳ được thực hiện như sau: Giá thành dự toán của từng khối lượng dở dang = Khối lượng dở dang X Đơn giá dự toán X Tỷ lệ hoàn thành Chi phí thực tế của khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ Chi phí thực tế + Chi phí thực tế Giá thành dự toán của khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ dở dang đầu kỳ phát sinh trong kỳ = X Giá thành dự toán Giá thành dự toán khối lượng xây lắp + khối lượng xây lắp hoàn thành trong kỳ dở dang cuối kỳ Do công trình Cầu Da Hàng- Nghệ An được hoàn thành vào ngày 31/12/ 2005 nên sẽ không có sản phẩm dở dang cuối kỳ. 2.5.3. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. CPNVLTT là loại chi phí chiếm tỉ trọng tương đối lớn trong giá thành sản phẩm (từ 60%-70%). Do vậy, việc hạch toán chính xác, đầy đủ CPNVLTT có tầm quan trọng đặc biệt trong việc xác định lượng tiêu hao vật chất trong sản xuất sản phẩm và đảm bảo tính chính xác của giá thành sản phẩm. CPNVLTT được hạch toán trực tiếp vào từng sản phẩm theo giá trị thực tế của từng loại nguyên vật liệu xuất dùng. Các loại CPNVLTT được sử dụng trong sản xuất chế tạo sản phẩm tại Công ty rất đa dạng, tuỳ thuộc vào đặc trưng riêng của từng sản phẩm. Ngoài các vật liệu dùng phổ biến như que hàn, thốc hàn, dây hàn, oxy, … mỗi loại sản phẩm lại sử dụng những vật liệu đặc thù, ví dụ với Lò hơi đốt than LT1/8E2 sử dụng các loại vật liệu như ống C10 F108*4, ống C10 F168*6, A515 S=10, C45 F30, C45 F10,… Vì trong Công ty các nghiệp vụ nhập, xuất kho nguyên vật liệu phát sinh tương đối nhiều, nên Công ty sử dụng phương pháp tính giá thực tế nguyên vật liệu xuất kho theo phương pháp giá thực tế bình quân gia quyền. Theo phương pháp này, giá nguyên vật liệu xuất kho sẽ được tính theo công thức sau: + Giá trị NVL Giá trị NVL Tồn đầu kỳ nhập trong kỳ Giá bq 1 đơn vị NVL = + xuất trong kỳ Số lượng NVL Số lượng NVL tồn đầu kỳ nhập trong kỳ * = Giá thực tế của NVL Giá bq 1 đơn vị NVL Số lượng NVL xuất kho xuất trong kỳ xuất kho Toàn bộ nguyên vật liệu của Công ty được hạch toán trên tài khoản tổng hợp là tài khoản 152, được chi tiết thành: TK 1521: nguyên vật liệu chính TK 1522: nguyên vật liệu phụ CPNVLTT phát sinh trong tháng được hạch toán trên tài khoản 621. Tại Công ty, tài khoản 621 không được mở chi tiết. Tại Công ty Cổ phần Xây dựng và kiến trúc ADC, mỗi sản phẩm đều có bản vẽ kỹ thuật ghi đầy đủ các thông số kỹ thuật. Căn cứ vào các định mức kinh tế kỹ thuật và giá cả vật tư, phòng vật tư sẽ lập dự trù vật tư để xác định loại vật tư, khối lượng vật tư cần thiết để sản xuất một sản phẩm. Căn cứ vào kế hoạch sản xuất, tổ sản xuất viết phiếu xin lĩnh vật tư, rồi gửi lên phòng sản xuất ký duyệt. Sau đó, thống kê sẽ viết phiế._.