Báo cáo Thực tập tại chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng

Trong quá trình những năm chiến tranh Điện lực Hai Bà Trưng đã cố gắng phấn đấu để góp sức nhỏ bé của mình vào việc hoàn thành tốt nhiệm vụ phục vụ sản xuất và chiến đấu của quân và dân thủ đô chống chiến tranh phá hoại, giữ vững sản xuất để chi viện cho Miền Nam. Trong quá trình lao động sản xuất đội ngũ cán bộ công nhân viên ngày càng trưởng thành, lưới điện ngày càng củng cố và phát triển. 2. Quá trình phát triển Từ sau khi đất nước thực hiện quá trình cải cách và đổi mới kinh tế, cùng với ngành điện, Điện lực Hai Bà Trưng cũng từng bước hoàn thiện các khâu sản xuất cho phù hợp với điều kiện mới. Từ chỗ chỉ đơn thuần là một đơn vị quản lý điện và sửa chữa điện, đến năm 1989 Điện lực Hai Bà Trưng đã được phân cấp tổ chức hoạt động kinh doanh bán điện. Nhờ vậy, ại Điện lực Hai Bà Trưng, một chu trình quản lý kinh doanh khép kín đã được hình thành. Từ nay Điện lực Hai Bà Trưng phải quan tâm không chỉ tới việc vận hành an toàn, cung cấp điện đều đặn liên tục cho khách hàng mà còn phải quản lý tốt hàng hoá điện năng, bán điện thu tiền trực tiếp tới từng hộ dùng điện. Từ năm 1989 đến nay là cả một quá trình phấn đấu hết sức gian khổ của Điện lực Hai Bà Trưng đã trưởng thành và lớn mạnh, thích ứng với cơ chế thị trường và đã trở thành một đơn vị dẫn đầu Công ty Điện lực thành phố Hà Nội từ năm 1996 đến nay. Sau thời kỳ chiến tranh và trải qua một thời dan dài bao cấp, lưới điện của Điện lực Hai Bà Trưng trở nên cũ kỹ và lạc hậu, có những khu vực đã hàng chục năm không được cải tạo, nâng cấp. Các trạm biến thế, đường dây cũ nát không đảm bảo quản lý và kinh doanh bán điện trong thời kỳ mới. Trình độ quản lý kinh doanh, quản lý sản xuất của cán bộ công nhân viên còn non kém chưa theo kịp tốc độ phát triển của khách hàng và đáp ứng nhu cầu dùng điện của dân cư trong địa bàn. Đứng trước những thách thức lớn lao đó Điện lực Hai Bà Trưng đã chủ động xin cấp vốn của Công ty để đầu tư có trọng điểm vào những khu vực có tỷ lệ tổn thất cao, cải tạo lưới điện để vận hành tốt, phục vụ đắc lực cho công tác kinh doanh bán điện. Từng bứơc hoàn thiện lưới điện song song với việc ngày càng nâng cấp trình độ quản lý, trách nhiệm của cán bộ công nhân viên, liên tục bồi huấn nghiệp vụ cũng như tay nghề là một bài học quý báu rút ra được từ trong quá trình sản xuất kinh doanh cả Điện lực Hai Bà Trưng. Từ một Điện lực yếu của Điện lực Thành Phố Hà Nội nay là đơn vị dẫn đầu toàn Công ty là cả một qúa trình nỗ lực vượt bậc của Điện lực Hai Bà Trưng. Đến nay, Điện lực Hai Bà Trưng quản lý gần 106.000 khách hàng tiêu thụ điện gia đình và gần 3.000 khách hàng cơ quan trên địa bàn quận Hai Bà Trưng. Với khối lượng quản lý vận hành gồm: 102 km đường dây cao thế nổi, 90km đường dây cao thế ngầm, 562 km đường dây hạ thế. Cung cấp điện cho 702 trạm biến thế gồm 715 máy biến thế các loại với tổng dung lượng 230. 725 KVA. Trong năm 2001, điện nhận đầu nguồn là 305 triệu KWH. Đội ngũ cán bộ công nhân viên đến nay gồm gần 486 cán bộ công nhân viên hợp đồng không thời hạn và có thời hạn, trong đó có đội ngũ kỹ sư cán bộ quản lý không ngừng được nâng cao cả về số lượng và chất lượng. Các công nghệ tiên tiến, các công nghệ tiên tiến các thành tựu khoa học kỹ thuật khoa học quản lý đang dần được áp dụng vào công tác sản xuất kinh doanh của Điện lực Hai Bà Trưng, nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Trên một địa bàn quản lý phức tạp, dân cư đông, nhiều khu tập thể người lao động, với nhiều khu vực có nền an ninh xã hội phức tạp. Việc cố gắng hoàn thành tốt các chỉ tiêu vận hành, kinh doanh được giao là kết quả phấn đấu lớn lao của cả tập thể cán bộ công nhân viên chức Điện lực Hai Bà Trưng đang cố gắng hoàn thành tốt các chỉ tiêu kế hoạch trên giao về vận hành cũng như kinh doanh bán điện đặc biệt là chỉ tiêu tổn thất điện năng, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng công tác quản lý và phân phối điện năng. II. Cơ cấu tổ chức 1. Cơ cấu tổ chức phân phối điện năng tại chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng. Qui trình chuyển tải điện năng từ nguồn đến người tiêu dùng có thể biểu diễn ở sơ đồ 3 Sơ đồ 3: Quy trình chuyển tải điện năng Các nhà máy điện: Hoà Bình, Phả Lại, Đông Triều… (cấp điện áp 10,5) Sở chuyển tải điện (cấp điện áp 220KV, 110 ) Các công ty điện lực (Cấp điện áp 100KV, 35KV) Các chi nhánh phân phối điện (cấp điện áp 10KV, 6KV, 0,4KV) Người tiêu dùng (cấp điện áp 220V, 380V) Theo sơ đồ 3 ta thấy việc phân cấp quản lý trong quá trình chuyển tải điện được thực hiện như sau: Từ nhà máy phát điện, điện năng được sản xuất ra với cấp điện áp dụng ban đầu là 10,5KV, qua trạm biến áp, cấp điện áp được nâng lên 110KV hoặc 220KV (ở đường dây tải điện xuyên Việt là 500KV) nhằm giảm tổn thất đường dây trong quá trình chuyển tải điện. Thông qua các tuyến đường dây cao thế 110KV, 220KV, do các sở chuyển tải điện quản lý điện năng được đưa về các trạm biến áp trung gian tại các đầu mối quan trọng của quốc gia, sau đố cấp điện áp được hạ xuống 35KV, 110KV để đưa về các công ty điện lực. - Tại các trạm biến áp trung gian do các công ty điện lực quản lý, cấp điện được hạ xuống 10KV, 6KV, 0,4KV rồi được chuyển tải về các chi nhánh điện lực. - Tại các chi nhánh điện lực một lần nữa cấp điện áp được hạ xuống 220KV, 380KV thông qua các trạm biến áp hạ thế, qua các đường dây hạ thế điện năng được chuyển đến các hộ tiêu dùng điện cuối cùng. - Tuỳ theo công suất và thiết bị sử dụng điện mà người tiêu dùng c ó thể mua điện qua các công tơ đo đếm điện 1 pha hoặc 3 pha với các cấp điện áp tương ứng là 220KV hay 380V. Hiện nay, chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng thực hiện quy trình phân phốid diện năng theo phân cấp như sau: Sơ đồ 4: Quy trình phân phối điện năng Đầu nguồn E3,E12 cấp điện áp 110KV Trạm cắt Lương Yên, Mai Động cấp điện áp 35;10;6KV Các trạm phân phối trạm chuyên dùng cấp điện áp 6;0,4KV Người tiêu dùng điện qua công tơ cấp điện áp 220, 380V Tại các điểm ranh giới giao nhận giữa đơn vị chuyển tải và công ty điện lực TP. Hà Nội, giữa Công ty điện lực thành phố Hà Nội và chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng cũng như giữa chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng và các hộ tiêu dùng đều có công tơ do đếm điện. Trên cơ sở đó, chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng hạch toán được chính xác lượng điện nhận đầu nguồn, điện thương phẩm bán ra, tính toán được lượng điện năng hao hụt trong vận hành và kinh doanh để từ đó có biện pháp thích hợp để tăng cường công tác quản lý và phân phối điện. 2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng được tổ chức theo hình thức trực tuyến chức năng. Để tìm hiểu rõ mô hình tổ chức của chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng ta tiến hành nghiên cứu sơ đồ: Sơ đồ 5: Mô hình tổ chức hệ thống kinh doanh bán điện của điện lực hai bà trưng. Giám đốc điện lực PGĐ kinh doanh Đội treo tháo công tơ Phòng kinh doanh Ban kiểm tra điện 13 đội quản lý khách hàng Tổ tổng hợp bán điện Tổ hợp đồng Tổ hoá đơn tiền điện Tổ theo dõi nợ cơ quan PGĐ kỹ thuật Tổ điều hành nghi nghỉ Vơ cơ cấu tổ chức quản lý như đã nêu ở sơ đồ trên ta thấy bên cạnh chế độ lãnh đạo trực tuyến - một thủ trưởng, từ Giám đốc Điện lực Hai Bà Trưng xuống các phó giám đốc, các phòng, ban, đội và các tổ sản xuất thì tuyến làm việc chức năng cũng diễn ra rất linh hoạt với sự chỉ đạo của các phòng, ban, chức năng, nhằm giải quyết các vấn đề nghiệp vụ một cách chính xác và thông suốt. Ngoài việc các đơn vị chịu trách nhiệm trước Giám đốc Điện lực thì trưởng chi nhánh điện lực còn có sự phân công quyền hạn rõ ràng cho các phó Giám đốc Điện lực và trưởng các phòng ban chức năng để các đơn vị chức năng có sự chủ động sáng tạo trong công việc. Nhờ mô hình tổ chức quản lý sản xuất tương đối hợp lý nên trong những năm gần đây bộ máy quản lý của Điện lực Hai Bà Trưng hoạt động tương đối nhịp nhàng, tạo điều kiện để các đơn vị sản xuất trực tiếp hoàn thành tốt nhiệm vụ sản xuất kinh doanh và đồng thời làm tốt chức năng tham mưu cho lãnh đạo, Điện lực Hai Bà Trưng ra những quyết định sáng suốt để chỉ đạo sản xuất kinh doanh nói chung, quản lý và kinh doanh sản phẩm điện năng nói riêng. Trong sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý trên ta có thể thấy các tổ chức quản lý điện là đối tượng trực tiếp của công tác quản lý trong điện lực Hai Bà Trưng. Trong bộ máy quản lý thì Giám đốc là người chịu trách nhiệm cao nhất và có quyền điều hành mọi hoạt động sản xuất của đơn vị. Giúp việc cho giám đốc điện lực trong những công việc chức năng có phó giám đốc điện lực phụ trách kinh doanh và phó giám đốc điện lực phụ trách kỹ thuật. Phó giám đốc điện lực phụ trách kinh doanh theo chức năng mình có thể thay mặt ban lãnh đạo điều hành mọi hoạt động trong khâu kinh doanh bán điện, chỉ đạo trực tiếp các nghiệp vụ trong khâu quản lý và tiêu thụ điện năng. Phó giám đốc điện lực phụ trách kỹ thuật có thể thay mặt ban lãnh đạo chi nhánh điện lực điều hành các hoạt động liên quan đến việc quản lý và điều hành lưới điện, đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định, và liên tục. Theo chức năng kinh doanh thì hệ thống kinh doanh bao gồm: Phòng kinh doanh, đội treo tháo công tơ và kiểm tra điện. Phòng kinh doanh là đơn vị chức năng đầu ngành của hệ kinh doanh trong điện lực Hai Bà Trưng. Phòng có nhiệm vụ tổ chức, kiểm tra hướng dẫn thực hiện mọi hoạt động nghiệp vụ trong khâu quản lý và kinh doanh điện năng. Việc điều tiết và phối hợp các hoạt động trong khâu kinh doanh đều tập trung về các đầu mối là các bộ phận nghiệp vụ trong phòng kinh doanh. Phòng kinh doanh có nhiệm vụ tập hợp số liệu, tổng hợp báo cáo về tình hình quản lý và kinh doanh điện năng, làm cơ sở để tham mưu cho lãnh đạo điện lực trong quản lý và điều hành các hoạt động của các tổ quản lý điện. Đội treo tháo công tơ ngoài chức năng là một bộ phận phụ trợ cho các hoạt động sản xuất chính còn là đơn vị chức năng thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến việc quản lý các thiết bị đo đểm trên lưới. Ban kiểm tra điện là đơn vị chuyên trách thực hiện các nghiệp vụ chống tổn thất trong quản lý và kinh doanh điện năng. Ban có trách nhiệm tham mưu, đề xuất cho lãnh đạo điện lực các phương án giải quyết các vấn đề liên quan đến công tác thanh tra, kiểm tra sử dụng điện, giảm tổn thất điện năng. Việc điều hành các hoạt động quản lý và vận hành lưới điện ngoài đơn vị trực tiếp thực hiện là đội vận hành, thì mọi đầu mối đều tập trung vào một ban đầu ngành của hệ kỹ thuật là phòng kế hoạch và đầu tư, phòng kỹ thuật. Phòng kế hoạch vật tư thực hiện mọi nghiệp vụ nhằm lập kế hoạch sản xuất, chuẩn bị vật tư, thiết lập các phương án thoả mãn các điều kiện kinh tế kỹ thuật để đảm bảo cho việc vận hành lưới điện được liên tục, an toàn và ổn định. Phòng kỹ thuật chịu trách nhiệm về kỹ thuật các công trình điện. Các đơn vị trực tiếp sản xuất trong hệ kỹ thuật là đội vận hành và ban điều độ và sửa chữa điện ngoài nhiệm vụ tham mưu cho lãnh đạo chi nhánh điện lực trong việc phối hợp và điều hành giữa các đội quản lý điện thực hiện các phương án vận hành cung ứng điện năng. Ngoài ra, còn có các bộ phận nghiệp vụ chức năng khác như phòng hành chính tổ chức chịu trách nhiệm tham mưu cho lãnh đạo điện lực trong quản lý lao động, thực hiện các nghiệp vụ tính toán chế độ, tiền lương và các hoạt động hành chính sự vụ. Phòng kế toán tài vụ thực hiện chức năng kế toán, giám sát việc sử dụng vốn và các hoạt động nghiệp vụ khác theo chế độ kế toán hiện hành. III. Đặc điểm kinh tế kỹ thuật chủ yếu ảnh hưởng đến tổn thất điện năng ở chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng. 1. Đặc điểm nhiệm vụ sản xuất, tính chất sản phẩm điện năng a. Đặc điểm nhiệm vụ sản xuất; Nhiệm vụ cơ bản và quan trọng nhất của Điện lực Hai Bà Trưng có thể khái quát ngắn gọn là: Cung cấp điện an toàn liên tục và ổn định; quản lý và kinh doanh điện năng có hiệu quả. Các mục tiêu này được ngành điện cụ thể hoá thành các chỉ tiêu pháp lệnh: Chi tiêu vận hành an toàn, chỉ tiêu thu nộp tiền điện, chỉ tiêu tổn thất điện năng và chi tiêu giá bán điện bình quân. Qua quan sát sơ bộ các chỉ tiêu trên ta thấy: trong bốn chỉ tiêu pháp lệnh thì có tới ba chỉ tiêu thuộc về lĩnh vực quản lý và phân phối điện năng. Hay nói cách khác, trong lúc lưới điện đang dần đi vào vận hành ổn định thì các việc hoàn thành các chỉ tiêu kinh doanh bán điện nói chung, việc hoàn thành các chỉ tiêu quản lý và kinh doanh điện năng nói riêng đã trở thành vấn đề quan trọng và bức xúc hơn bao giờ hết. Muốn thực hiện tốt công tác kinh doanh bán điện thì một trong những mục tiêu hàng đầu của Điện lực Hai Bà Trưng là quản lý tốt hàng hoá điện năng và các khách hàng tiêu dùng điện. Với sản lượng điện trung bình mỗi năm khoảng 269 triệu Kwh, trong đó điện năng phục vụ cho sản xuất khoảng 47 triệu Kwh còn lại là phục vụ cho chiếu sáng và tiêu dùng sinh hoạt, bán cho khoảng 105.000 khách hàng tiêu dùng tư gia và 3.000 khách hàng cơ quan và sản xuất kinh doanh, việc thực hiện quản lý và kinh doanh điện năng trên một địa bàn rộng như quận Hai Bà Trưng quả là hết sức khó khăn. Cho dù đến thời điểm hiện nay ngành điện lực vẫn là ngành được nhà nước quản lý và được độc quyền trong sản xuất và kinh doanh bán điện nhưng trong sự chuyển đổi sang nền kinh tế hàng hoá, kinh doanh điện năng vẫn tuân thủ các qui luật của thị trường. Nghĩa là phải đảm bảo sao cho công tác quản lý và phân phối đienẹ năng đạt hiệu quả cao nhát, điện năng phải được cung ứng đảm bảo số lượng cũng như chất lượng, chống mọi hiện tượng thất thoát điện năng trong quá trình tiêu thụ, hàng hoá điện năng bán ra phải đảm bảo thu được đúng và đủ tiền về… Trong công tác giảm tổn thất điện năng, bên cạnh các biện pháp tăng cường hoàn thiện lưới điện, trình độ nghiệp vụ của cán bộ công nhân viên nhằm quản lý ngày càng tốt hơn hàng hoá điện năng thì điện lực Hai Bà Trưng còn cần phải tăng cường tuyên truyền vận động khách hàng, tăng cường kiểm tra ý thức sử dụng điện, để đạt được mục tiêu giảm đến mức tối đa thất thoát điện năng trong vận hành cũng như trong kinh doanh. Sau khi hàng hoá điện năng được bán ra thì thu tiền đúng và đủ lại là yêu cầu quan trọng đối với việc thu hoạch thành quả lao động của toàn ngành điện nói và của điện lực Hai Bà Trưng nói riêng. Cuối cùng, thực hiện chính sách giá bán điện chung do Nhà nước quy định, ngành điện đang ngày càng nâng cao chất lượng của công tác quản lý khách hàng tiêu thụ, áp dụng các biện pháp kiên quyết bán điện theo đúng mục đích, đúng giá cả để nhằm không ngừng nâng cao giá bán điện bình quân, tăng doanh thu, thực hiện công bằng và kỷ cương trong lĩnh vực tiêu thụ điện năng. Những chỉ tiêu, nhiệm vụ sản xuất kinh doanh cũng như toàn bộ các hoạt động của Điện lực Hai Bà Trưng đều bị chi phối bởi tính đặc thù của hàng hoá điện năng. Do vậy, muốn làm tốt công tác quản lý và kinh doanh điện năng thì Điện lực Hai Bà Trưng phải nắm vững và hơn thế mọi hoạt động sản xuất kinh doanh đều phải phù hợp với tính chất đặc thù ấy. b/ Đặc điểm tính chất sản phẩm điện năng Điện năng là một dạng hàng hoá đặc biệt với các đặc điểm nói riêng của nó là: không nhìn thấy, không sờ thấy, không có hàng tồn kho, sản phẩm dở dang và sản phẩm dự trữ, khách hàng dũng trước trả tiền sau. ở nước ta điện năng được bảo hộ độc quyền và Nhà nước quyết định giá cả, ngoài ra còn phải kể đến tính nguy hiểm cao độ trong cung ứng và sử dụng điện năng. Điện năng ngày nay là một dạng năng lượng phổ thông, được sử dụng trong đa số các hoạt động sản xuất cũng như tiêu dùng. Điện năng được hình thành từ các nhà máy nhiệt điện, thuỷ điện, nguyên tử.. và năng lượng điện được chuyển hoá thành vô vàn các ứng dụng khác nhau trong xã hội. Một tính chất quan trọng khác của hàng hoá điện năng là tính liên tục cả về không gian và thời gian. Quá trình sản xuất và tiêu thụ điện năng được diễn ra đồng thời và liên tục từ khi sản xuất (phát điện), quá trình tuyển tài điện và đến tận nơi tiêu thụ điện. Dù cho từ nơi phát điện tới nơi tiêu thụ điện có cách xa nhau hàng ngàn kilômet thì quá trình sản xuất, truyền tải và kinh doanh bán điện vẫn phải nằm trong một hệ thống thống nhất, phải diễn ra một cách không gián đoạn. Tính thống nhất cao độ này thể hiện mối quan hệ phụ thuộc giữa công suất, khả năng cung ứng điện với nhu cầu cung ứng điện của các phụ tải và kinh doanh bán điện vẫn phải nằm trong một hệ thống thống nhất, phải diễn ra một cách không gián đoạn. Tính thống nhất cao độ này thể hiện trong mối quan hệ phụ thuộc giữ công suất, khả năng cung ứng điện với nhu cầu tiêu thụ điện của các phụ tải. Nếu mối quan hệ trên mất cân đối thì hoặc sẽ xảy ra tình trạng thiếu điện, hoặc sẽ gây lãng phí nguồn cấp. Trong điều kiện các nguồn lực, đặc biệt là các nguồn năng lượng đang ngày trở nên kham hiếm đã mang tính quy luật của mọi nền kinh tế, mọi quốc gia, thì việc bảo đảm tính cân đối cho mối quan hệ trên đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của ngành điện. Do tính chất đặc thù của hàng hoá điện năng như vậy, nên việc quản lý và kinh doanh điện năng phải tuân thủ theo những quy trình kỹ thuật và quy trình kinh doanh bán điện chặt chẽ. Trong quản lý quá trình chuyển tải điện, phải đề cao các biện pháp an toàn, chống hao hụt, tổn thất do những nguyên nhân khác nhau: về kỹ thuật cũng như kinh doanh. Muốn vậy, ngoài việc ngày càng nâng cao khả năng cung ứng lưới điện, năng lực công tác của từng cán bộ công nhân viên, ngành điện còn phải tích cực tổ chức các biện pháp tuyên truyền giáo dục ý thức tiêu dùng điện của khách hàng, của từng thành viên trong xã hội… Trong công tác kinh doanh bán điện phải luôn đảm bảo việc phân phối điện năng hợp lý, nghĩa là việc cung ứng điện phải đảm bảo liên tục, điện năng phải cung ứng đúng số lượng và đảm bảo về chất lượng, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho cả ngành điện. 2. Đặc điểm thị trường Điện năng ngày nay là một loại hàng hoá không thể thiếu được trong mọi quá trình kinh tế xã hội. Khách hàng của ngành điện vô cùng đa dạng và phong phú. Điện lực Hai Bà Trưng chịu trách nhiệm về quản lý và kinh doanh điện năng trên địa bàn quận bao gồm 25 phường. Đối tượng cung ứng gồm khoảng 105.000 hộ tiêu thụ đến sinh hoạt gia đình, 131 trụ sở của các cơ quan Nhà nước, 810 hộ kinh doanh, 609 hộ sản xuất, ngoài ra còn cung ứng điện cho Công ty kinh doanh nước sạch, Công ty chiếu sáng đô thị. Quận Hai Bà trưng là một địa bàn phức tạp, nhiều ngõ, xóm, làng mạc đang nằm trong quá trình đô thị hoá cao, dân cư đông bao gồm các thành phần trong xã hội trong đó dân cư lao động chiếm đa số, trình độ dân trí còn thấp kém do đó ý thức dùng điện chưa cao. Trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế hàng hoá, nhu cầu sử dụng điện của dân cư trong quận tăng nhanh, tính đến năm 2000 số khách hàng tiêu thụ điện tư gia mới là khoảng 69.000 khách hàng, nhưng đến cuối năm 2001 đã tăng gấp đôi. Trước đây các hộ sản xuất, kinh doanh mới chỉ là con số ít thì nay đã tăng vọt cả về số lượng và mức độ tiêu thụ điện. Qua số liệu trên ta thấy sản lượng sản lượng tiêu thụ qua từng năm tăng với tốc độ khá nhanh (khoảng 7% một năm). Cùng với việc tăng sản lượng điện tiêu thụ thì tỷ trọng điện tiêu thụ cho các mục đích sản xuất kinh doanh cũng tăng lên nhanh chóng. Điều này càng chứng tỏ cho mức độ đa dạng cao của thị trường tiêu thụ điện năng hiện nay, Tại các điện lực một lần nữa cấp điện áp xuống 220V, 380 V thông qua các trạm biến áp hạ thế, qua các đường dây hạ thế điện năng được chuyển đến các hộ tiêu dùng điện cuối cùng. Tuỳ theo công suất và thiết bị sử dụng điện mà người tiêu dùng có thể mua điện qua các các công tơ điện đếm điện một pha hoặc 3 pha với các cấp điện áp tương ứng là 220V hay 380V. Hiện nay, điện lực Hai Bà Trưng thực hiện quy trình kinh doanh điện theo phân cấp sau: Sơ đồ 6: Quy trình kinh doanh điện Đầu nguồn E3, E12 cấp điện áp 110KV Trạm cắt lương yên, Mai động cấp điện áp 35,10, 6KV Các trạm phân phối, trạm chuyên dùng cấp điện áp 6,0,4KV Người tiêu dùng điện qua công tơ cấp điện áp 220, 330V Tại các điểm danh giới giao nhận giữa đơn vị chuyển tải và Công ty điện lực thành phố Hà Nội, giữa Công ty điện lực thành phố Hà Nội và điện lực Hai Bà Trưng cũng như điện lực Hai Bà Trưng và các hộ tiêu dùng điện đều có công tơ đo đếm điện. Trên cơ sở đó điện lực Hai Bà Trưng hạch toán được chính xác lượng điện nhận đầu nguồn, điện thương phẩm bán ra, tính toán được lượng điện năng hao hụt trong vận hành và kinh doanh để từ đó biện pháp thích hợp để tăng cường công tác quản lý và kinh doanh điện. 3. Đặc điểm về máy móc thiết bị Đặc điểm lớn nhất của máy móc thiết bị dung trong ngành điện đó là tính chuyên dùng của nó trong lĩnh vực vận hành và kinh doanh bàn điện. Thực vậy, điện năng là một loại hàng hoá đặc biệt nên phải dùng những phương tiện đặc biệt để quản lý và phân phối nó. Để chuyển tải điện và kinh doanh điện năng đến tận người tiêu dùng thì Điện lực Hai Bà trưng phải quản lý và vận hành một lưới điện bao gồm các nhánh dây cao hạ, thế, các trạm biện áp và các công tơ đo đếm điện. Các thiết bị này đều được kiểm định theo những tiêu chuẩn ngặt nghèo về kỹ thuật trước khi đưa vào sử dụng để vừa đảm bảo độ chính xác khi vận hành, đồng thời phải có độ an toàn hầu như tuyệt đối để bảo vệ con người. Đặc điểm lớn thứ hai là máy móc thiết bị của Điện lực Hai Bà Trưng nằm rải rác trên khắp các địa bàn cung ứng điện, căn cứ vào nhu cầu tiêu thụ điện năng của từng vùng mà Điện lực Hai Bà Trưng thiết kế lắp đặt các hệ thống đường dây tải điện, hệ thống các thiết bị đo đếm điện cho phù hợp như: dung lượng máy biến áp, độ dài và tiết kiệm đường dây tải điện, số lượng và chủng loại công tơ đo đếm điện…Chính vì thế mà ta có thể nói việc quản lý và kinh doanh điện năng của ngành điện được thực hiện với phương châm gắn chặt với địa bàn, bám sát đến từng hộ dân cư kể từ khâu kinh doanh tiêu thụ điện đến khâu phục vụ sửa chữa và thu tiền điện… 4. Đặc điểm về lao động. Do tính chất đặc chủng của hàng hoá điện năng nên, lao động trong ngành điện là lao động chuyên môn kỹ thuật đòi hỏi có sự đào tạo cẩn thận về nghiệp vụ. Điện lực Hai Bà Trưng là một đơn vị quản lý và kinh doanh điện năng trực tiếp đến người tiêu dùng nên đòi hỏi phải có một lực lượng lao động có trình độ tay nghề cũng như tinh thần trách nhiệm cao. Do tính chất nguy hiểm cao độ của hàng hoá điện năng trong quá trình quản lý và kinh doanh, nên người lao động trong ngành điện phải được đào tạo đầy đủ về quy trình quy phạm an toàn trong lao động tính tập thể trong lao động ở tổ, nhóm, đội sản xuất được đề cao. Bên cạnh đó do việc hàng ngàyp hải giao tiếp, phục vụ khách hàng, tiếp xúc với mọi đối tượng của xã hội nên ngoài những đòi hỏi về mặt chuyên môn nghiệp vụ, mỗi cán bộ công nhân viên Điện lực Hai Bà Trưng còn cần có tinh thần trách nhiệm và phẩm chất đạo đức cao xứng đáng với danh hiệu "người thợ điện thủ đô…" Hiện nay Điện lực Hai Bà Trưng đang tiến hành hoàn thiện tổ chức lại sản xuất nhằm tận dụng hết năng lực làm việc của người lao động, bố trí đúng người đúng việc nhằm tạo điều kiện cho người lao động phát huy hết khả năng của mình, đồng thời nâng cao tinh thần trách nhiệm trong công việc. Cơ cấu lao động tại điện lực Hai Bà Trưng biểu hiện dưới biểu sau đây: Biểu 2: Cơ cấu lao động của chi nhánh Năm Chỉ tiêu 2001 2002 2003 KH TH % KH TH % KH TH % Tổng số CBCNV 402 365 93 452 400 82 486 490 103 Trong đó: 1. Công nhân viên sản xuất 360 302 97 357 300 80 400 390 87 CN bậc thấp (1 -5) 180 192 102 253 270 101 300 302 101 CN Lành nghề (6,7) 80 110 96 104 30 25 100 68 68 2. CB kỹ thuật, quản lý 42 63 62 95 100 101 86 100 106 Đại học 30 37 87 60 50 85 47 50 101 Trung cấp 7 20 140 25 35 107 20 26 103 Sơ cấp 5 6 102 10 15 150 19 24 101 Qua biểu 2 ta có thể nhận thấy: cùng với khối lượng công việc được phân cấp ngày càng nặng nề, đội ngũ lao động của Điện lực Hai Bà Trưng ngày càng tăng thêm cả về số lượng và chất lượng để đảm đương ngày một tốt hơn công việc được cấp trên giao. Tuy nhiên, trong cơ cấu lao động cũng còn nhiều vấn đề phải quan tâm. Đó là việc tỷ lệ cũng như số lượng tuyệt đối công nhân lành nghề đang ngày một giảm, đó là một hiện tượng đáng lo ngại trong một đơn vị, một cơ quan đòi hỏi trình độ chuyên môn kỹ thuật cao như Điện lực Hai Bà Trưng. Việc số lượng cũng như tỷ lệ công nhân bậc thấp và cán bộ trình độ sơ cấp đều vượt quá định mức cho phép đòi hỏi Điện lực Hai Bà Trưng phải có biện pháp nâng cao trình độ của người lao động lên thêm một bước để đáp ứng kịp thời yêu cầu của công việc. Bên cạnh đó những dấu hiệu đáng mừng là trình độ của những người làm công tác kỹ thuật cũng như quản lý trong cơ cấu lao động. Điều đó sẽ tạo ra khả năng điều hành công việc một cách có hiệu quả cho điện lực Hai Bà Trưng trong điều kiện kinh tế thị trường. Hàng năm, Điện lực Hai Bà Trưng đều tổ chức các lớp học tập huấn, nâng bậc cho công nhân viên nhằm ngày càng củng cố và nâng cao trình độ cũng như đào tạo một đội ngũ công nhân lành nghề đủ khả năng đảm đương công việc. Bên cạnh đó là các cuộc thi tay nghề, hội thảo, tập huấn của thu ngân viên, nhân viên điều dưỡng, công nhân quản lý vận hành… nhằm từng bước nâng cao hiểu biết nghiệp vụ cũng như tạo điều kiện trao đổi kinh nghiệmcông tác giữa cán bộ công nhân viên trong đơn vị. Các cá nhân có nhu cầu, nguyện vọng được đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn đều được xem xét, dựa trên nhu cầu thực tế công việc để gửi tới các trường đại học theo học các lớp tại chức, thậm chí các cán bộ quản lý chủ chốt của đơn vị tiếp tục nâng cao trình độ bằng cách theo học các khoá đào tạo cán bộ quản lý kinh doanh, hoặc các lớp cao học. Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ công nhân viên, từng bước tổ chức lại sản xuất để tận dụng được tối đa năng lực của từng cá nhân trong đơn vị phương châm sử dụng lao động tại Điện lực Hai Bà Trưng. 5. Đặc điểm về cơ cấu sản xuất Điện lực Hai Bà Trưng có chức năng chủ yếu là quản lý và kinh doanh điện năng trên địa bàn quận Hai Bà Trưng, hay nói cách khác, đây là đơn vị làm nhiệm vụ trong khâu tiêu thụ điện năng của Công ty điện lực TP. Hà Nội. Do vậy, cơ cấu tổ chức sản xuất của nó gắn chặt với địa bàn các phường trong quận. Ta có thể mô tả cơ cấu tổ chức sản xuất của chi nhánh điện lực Hai Bà Trưng dưới dạng mô hình sau: Ban lãnh đạo chi nhánh điện lực hai bà trưng Ban lãnh đạo chi nhánh điện lực hai bà trưng Ban lãnh đạo chi nhánh điện lực hai bà trưng Đội đại tu Đội vận hành Đội treo tháo công tơ Phòng điều độ và sửa chữa điện 13 tổ quản lý điện Nhờ tổ chức theo cơ cấu nên điện lực Hai Bà Trưng vừa có thể giam sát địa bàn quản lý lại vừa có lực lượng thường trực để giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản phẩm. Dưới sự điều hành lãnh đạo chung của ban lãnh đạo điện lực, các tổ quản lý điện là các đơn vị trực tiếp bám sát địa bàn, quản lý trực tiếp việc tiêu thụ điện năng của khách hàng, thu tiền điện trực tiếp rồi báo cáo kết quả về cho bộ máy điều hành, đội đại tu có nhiệm vụ sửa chữa lớn, đại tu, hoàn thiện các khu vực lưới điện cũ nát, các thiết bị máy móc cần thay thế. Đội vận hành có nhiệm vụ quản lý đường dây và trạm đảm bảo cung ứng điện năng an toàn liên tục, tạo điều kiện thuận lợi cho khâu tiêu thụ điện năng. Đội treo tháo công tơ là đơn vị chuyên trách thay thế các công tơ đo đếm điện năng hỏng hóc hoặc đã đến niên hạn phải thay định kỳ để đảm bảo độ chính xác. Phòng điều độ và sửa chữa điện có nhiệm vụ theo dõi toàn bộ quá trình vận hành lưới điện, kịp thời tiếp nhận các thông tin về thay đổi phương thức vận hành, về các vụ sự cố, hỏng hóc diễn ra trên lưới điện, tuỳ từng trường hợp mà sử lý tại chỗ, báo cho các bộ phận liên quan khắc phục hoặc trình lãnh đạo ra quyết định giải quyết kịp thời. ._.