Báo cáo Hoàn thiện kiểm toán khoản mục tiền trong kiểm toán tài chính tại Công ty dịch vụ tư vấn tài chính Kế toán & kiểm toán (AASC)

Mục lục Danh sách các ký hiệu viết tắt Danh sách sơ đồ, bảng biểu Lời mở đầu Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động kiểm toán trở thành nhu cầu thiết yếu đối với hoạt động sản x+uất kinh doanh và nâng cao chất lượng quản lý của mọi loại hình doanh nghiệp. Kỉểm toán đem lại những thông tin trung thực, hợp lý, khách quan, có độ tin cậy cao trên báo cáo tài chính. Hoạt động kiểm toán không chỉ tạo niềm tin cho người quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp mà còn hướng dẫn nghiệp vụ và củng cố nề nếp hoạt động tài chính, kế toán nâng cao hiệu quả kinh doanh cho các đơn vị được kiểm toán. Tiền là yếu tố có liên quan đến các hoạt động mua bán, thanh toán và các hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp. Khoản mục tiền có ảnh hưởng rất lớn đến hầu hết các khoản mục trên báo cáo tài chính đặc biệt là bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Những nghiệp vụ về tiền phát sinh có thể phản ánh hiệu quả của một doanh nghiệp trong cân đối thu chi và số dư trên khoản mục tiền hợp lý hay không. Từ những đặc điểm trên, em đã chọn đề tài: ” Hoàn thiện kiểm toán khoản mục tiền trong kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán (AASC)” để nghiên cứu và hoàn thành báo cáo thực tập của mình. PHẦN I TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC) 1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Ngành Kiểm toán đã xuất hiện trên thế giới từ khá lâu; và ở các nước có nền kinh tế Tài chính và kinh tế thị trường sớm phát triển như Anh, Mỹ… thì hoạt động Kiểm toán trở thành một trong những nội dung quan trọng của hoạt động Tài chính, giúp quản lý Tài chính và xây dựng nền kinh tế lành mạnh. Tuy nhiên, đối với Việt Nam thì hoạt động Kiểm toán còn khá mới mẻ. Vào những năm đầu của thập kỷ 90, khi nền kinh tế của nước ta đổi mới từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường- đánh dấu bằng việc nhà nước khuyến khích thành lập hàng loạt doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu mở rộng sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường (còn được gọi là các doanh nghiệp 90, 91) – thì việc quản lý Tài chính của các doanh nghiệp trở thành một nhân tố quan trọng quyết định hiệu quả kinh doanh và sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế. Đó cũng là thời điểm mà Đảng và Chính phủ nhận thấy rõ sự tác động tích cực của hoạt động Kiểm toán đối với công cuộc đổi mới của đất nước. Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) đã được ra đời trong thời gian này và trở thành 1 trong 2 tổ chức hợp pháp đầu tiên và lớn nhất của Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn về quản trị kinh doanh, Tài chính Kế toán và Kiểm toán. Công ty dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (tên viết tắt là AASC) - tiền thân là Công ty Dịch vụ Kế toán (tên viết tắt là ASC) được thành lập ngày 13/05/1991 theo Quyết định số 164 TC/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Trong thời gian đầu hoạt động, công ty chỉ cung cấp dịch vụ Kế toán, cụ thể là: giúp các doanh nghiệp về các dịch vụ Kế toán như mở sổ, ghi sổ Kế toán, lập bảng cân đối Kế toán, lập và phân tích báo cáo quyết toán theo quy định của Nhà nước, phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp; giúp các doanh nghiệp xây dựng và thực hiện các mô hình tổ chức bộ máy Kế toán và tổ chức công tác Kế toán; cung cấp các thông tin kinh tế Tài chính, các biểu mẫu in sẵn về Tài chính, Kế toán theo quy định của Nhà nước… Quá trình phát triển của Công ty được chia thành hai giai đoạn như sau: a. Giai đoạn 1: Từ 01/04/1991 đến tháng 8 năm 1993 Trong giai đoạn mới thành lập Công ty chỉ cung cấp các dịch vụ kế toán, cụ thể: - Hướng dẫn các doanh nghiệp áp dụng đúng chế độ, thể lệ tài chính kế toán của Nhà nước phù hợp với hoạt động của từng doanh nghiệp. - Giúp các doanh nghiệp xây dựng và thực hiện các mô hình tổ chức bộ máy kế toán và tổ chức công tác kế toán. - Giúp các doanh nghiệp về các nghiệp vụ kế toán như mở sổ, ghi sổ kế toán, lập bảng cân đối kế toán, lập và phân tích báo cáo quyết toán theo quy định của Nhà nước. - Tiến hành các dịch vụ chỉ dẫn về pháp lệnh tổ chức kế toán: chỉ dẫn, giải thích cung cấp các văn bản pháp quy về tổ chức kế toán, các văn bản hướng dẫn về nghiệp vụ tài chính, kế toán, thống kê…theo yêu cầu của khách hàng. - Thực hiện dịch vụ bồi dưỡng chính sách chế độ nghiệp vụ về tổ chức kế toán cho các viên chức và các doanh nghiệp, làm thành thạo các nghiệp vụ tổ chức kế toán. - Cung cấp các thông tin về kinh tế tài chính, các mẫu biểu in sẵn về tài chính kế toán theo quy định của Nhà nước… b. Giai đoạn 2: Từ 14/9/1993 đến nay. Sau thời gian ngắn đi vào hoạt động, ban lãnh đạo công ty nhận thấy nhu cầu ngày càng lớn của thị trường Tài chính nên đã đề nghị Bộ Tài Chính cho phép bổ sung một số loại hình dịch vụ. Đến ngày 14 tháng 9 năm 1993 với yêu cầu đổi mới hệ thống quản lý nền kinh tế quốc dân, thêm vào đó là sự lớn mạnh về năng lực hoạt động nghiệp vụ, Bộ trưởng Bộ Tài Chính đã ra Quyết định số 639/TC/QĐ/TCCB đổi tên Công ty thành Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán Sau một thời gian ngắn đi vào hoạt động, Ban lãnh đạo Công ty nhận thấy nhu cầu ngày càng lớn của thị trường tài chính nên Bộ tài chính cho phép bổ sung một số dịch vụ. Đến ngày 14/9/1993 với yêu cầu đổi mới hệ thống quản lý nền kinh tế quốc dân, thêm vào đó là sự lớn mạnh về năng lực hoạt động nghiệp vụ, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ra Quyết định số 639 TC/QĐ/TCCB thành lập lại Công ty Dịch vụ kế toán thành công ty Dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán (AASC) có tên giao dịch quốc tế là Auditing and Accounting Financial Consulting Service Company (viết tắt là AASC) và đó trở thành tên giao dịch chính thức của Công ty cho đến hiện nay với tổng số vốn ban đầu gần 300 triệu đồng. Công ty có trụ sở chính tại số 10 Phan Huy Chú-Hà Nội, sau chuyển về số 1 Lê Phụng Hiểu như hiện nay. Ngày 24/9/1993, Công ty được trọng tài kinh tế Hà Nội cấp giấy phép kinh doanh số 109157. AASC trở thành một trong những tổ chức hợp pháp đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán, kế toán và tư vấn tài chính. Trong thời gian đầu thành lập Công ty chỉ giới hạn ở thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh thì đến nay Công ty đã mở rộng địa bàn họat động ra khắp cả nước. Tháng 3/1992, Công ty thành lập chi nhánh đầu tiên tại thành phố Hồ Chí Minh và đến tháng 3/1995, được phép của Bộ Tài chính, chi nhánh này tách ra khỏi AASC và thành lập Công ty kiểm toán Sài Gòn (AFC). Hiện nay công ty có 4 chi nhánh đặt tại các tỉnh thành phố, cụ thể: - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh: Ngày 13 tháng 3 năm 1997, Công ty quyết định thành lập văn phòng đại diện tại Thành Phố Hồ Chí Minh để đảm bảo yêu cầu hoạt động cho chi nhánh cũ đã tách ra kinh doanh độc lập. Đến tháng 5 năm 1998, Công ty nâng cấp văn phòng đại diện thành chi nhánh lớn nhất của Công ty tại thành phố Hồ Chí Minh. Địa chỉ tại 29 Võ Thị Sáu- Quận I Thành phố Hồ Chí Minh. - Chi nhánh Vũng Tàu: Số 42- Đường Thống Nhất- Phường 6 Thành phố Vũng Tàu. - Chi nhánh Thanh Hóa: Ngày 14 tháng 04 năm 1995, chi nhánh tại Thanh Hóa của Công ty chính thức được cấp giấy phép thành lập và đi vào họat động tại số 25- Đường Phan Chu Trinh- Thành phố Thanh Hóa. - Chi nhánh Quảng Ninh: Năm 1999, thành lập chi nhánh hoạt động tại Quảng Ninh, địa chỉ của chi nhánh tại Cột 3 - Thành phố Hạ Long. Với sự đảm bảo về chất lượng và sự đa dạng về dịch vụ cung cấp cùng với các thế mạnh khác, hiện nay AASC đã trở thành một trong những Công ty kiểm toán hàng đầu tại Việt Nam; các dịch vụ kế toán, kiểm toán mà công ty cung cấp góp một phần không nhỏ thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp và của cả nền kinh tế. Do những thành tích và những đóng góp của AASC đối với Ngành Tài chính kế toán và Kiểm toán Việt Nam, ngày 15/08/2001 – Chủ tịch nước đã có quyết định số 586 KT/CT tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cho AASC và ngày 27/07/2001 Thủ tướng Chính Phủ đã có quyết định số 922/QĐ/TTg tặng thưởng Cờ thi đua và Bằng khen cho nhiều tập thể và cá nhân. AASC là doanh nghiệp đầu tiên của Việt Nam hoạt động trên lĩnh vực kiểm toán độc lập được Chủ tịch nước tặng phần thưởng cao quý này. Năm 2005, AASC được tặng thưởng Huân chương lao động Hạng Nhì. Qua 15 năm phát triển, với những nỗ lực không ngừng của lãnh đạo cũng như tập thể cán bộ công nhân viên, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã gặt hái được những thành tựu đáng tự hào, chiếm được lòng tin của khách hàng bằng việc cung cấp những dịch vụ chuyên môn đảm bảo chất lượng. Đồng thời, với cương vị là công ty đầu ngành, AASC đã có những đóng góp đáng kể trong việc cộng tác với các công ty và tổ chức nước ngoài nhằm phát triển sự nghiệp kiểm toán ở Việt Nam. Tháng 4 năm 2005, AASC chính thức trở thành Hội viên Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA). Tháng 7 năm 2005, AASC chính thức gia nhập Tổ chức Kế toán và Kiểm toán quốc tế INPACT và trở thành đại diện của INPACT quốc tế tại Việt Nam. INPACT cam kết hợp tác với AASC, hỗ trợ AASC trong việc đào tạo chuyên gia, kiểm soát chất lượng và giúp AASC giới thiệu thương hiệu trong khu vực và các châu lục. Tháng 11/2005, AASC đã liên doanh kiểm toán với Hãng tư vấn Anh và Văn phòng kiểm toán Nhà nước Vương qưốc Anh thực hiện dự án hỗ trợ, nâng cao năng lực cho kiểm toán Nhà nước Việt Nam để hội nhập kiểm tóan, kế toán với các nước trong khu vực, các nước thuộc khối liên minh Châu Âu (EU) Trong thời gian tới, Công ty chủ trương đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, trong đó quan tâm nhất đến vấn đề tư vấn vì lĩnh vực này chưa phát triển bằng kiểm toán mà lĩnh vực này còn rất nhiều tiềm năng trong tương lai. Bên cạnh đó, Công ty cũng chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán để đưa lĩnh vực này của công ty vươn lên tương xứng trình độ khu vực và quốc tế. Mở rộng hợp tác và xây dựng các mối quan hệ thành viên với các hãng kiểm toán quốc tế. Hiện nay, theo lộ trình chuyển đổi sở hữu các doanh nghiệp kiểm toán của Nhà nước, cũng như các doanh nghiệp nhà nước khác AASC đang trong giai đoạn chuẩn bị chuyển đổi sang mô hình công ty TNHH từ 2 thành viên trở lên vào năm 2007. Qua 15 năm xây dựng và phát triển, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã cung cấp các dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán, kiểm toán, tư vấn thuế… cho các khách hàng trên cả nước với doanh thu tăng trưởng không ngừng. Trong các loại hình dịch vụ, dịch vụ kiểm toán luôn là dịch vụ đem lại doanh thu cao nhất cho Công ty. Lợi nhuận của Công ty cũng tăng tương đối ổn định qua các năm. Trên chặng đường phát triển của mình, AASC cũng gặp phải nhiều khó khăn, đó là sự xuất hiện của các công ty kiểm toán trong và ngoài nước trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Để tồn tại và phát triển, AASC đã có những nỗ lực rất lớn trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ của mình, tìm kiếm khách hàng, gây dựng uy tín cho Công ty. Nhờ đó, doanh thu của Công ty vẫn tăng dần qua các năm. Công ty cũng luôn thực hiện tốt nghĩa vụ của mình với Ngân sách Nhà nước. Đời sống của cán bộ công nhân viên cũng ngày càng được cải thiện. Dưới đây là một số chỉ tiêu phản ánh kết quả kinh doanh của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) trong giai đoạn 2001-2005: Bảng 1: Kết quả kinh doanh của AASC trong giai đoạn 2001-2005 S T T Chỉ tiêu Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 1 Doanh thu 19.352 21.174 25.972 32.274 41.005 Lợi nhuận 2.871 2.033 1.920 1.977 2.756 Nộp Ngân sách nhà nước 2.741 2.904 3.039 3.309 3.700 Thu nhập bình quân/tháng 2,1 2,5 2,7 3,3 4,2 Sơ đồ 1: Kết quả kinh doanh của AASC trong giai đoạn 2001-2005 (Nguồn: Báo cáo của Giám đốc Công ty trong Hội nghị tổng kết công tác năm 2005 và tổng kết 5 năm 2001-2005) Với quan điểm vì lợi ích cao nhất của khách hàng, mục tiêu hoạt động của AASC là cung cấp các dịch vụ chuyên ngành và các thông tin đáng tin cậy nhằm giúp khách hàng ra các quyết định quản lý, tài chính và kinh tế một cách có hiệu quả. Hơn thế nữa, với kinh nghiệm thực tiễn về chuyên ngành, gần gũi với khách hàng, tận tình, thông thạo nghiệp vụ, AASC am hiểu các yêu cầu, các khó khăn mà khách hàng gặp phải khi tiến hành kinh doanh tại Việt Nam. Dựa trên cơ sở này, Công ty sẽ hỗ trợ khách hàng giải quyết tốt các vấn đề mà ít có một tổ chức dịch vụ chuyên ngành nào có thể đáp ứng được. Để hoạt động thành công và có hiệu quả; có thể đáp ứng được yêu cầu của khách hàng thuộc mọi thành phần kinh tế và đảm bảo chất lượng dịch vụ cung cấp nên công ty rất coi trọng vấn đề đào tạo tuyển dụng và nâng cao trình độ chuyên môn, kinh nghiệm cho đội ngũ nhân viên. Xem mục tiêu đào tạo và phát triển nhân viên là mục tiêu chiến lược và là sự đầu tư đúng hướng, Công ty đã thành lập Phòng đào tạo và hợp tác quốc tế với chức năng tổ chức đào tạo thường xuyên cho nhân viên. Đội ngũ nhân viên của Công ty được đào tạo một cách có hệ thống, thường xuyên được trang bị và tiếp cận với những kỹ năng và kiến thức mới nhất qua các chương trình đào tạo và bồi dưỡng chuyên ngành nhằm đáp ứng yêu cầu của công việc. Hàng năm, Công ty dành một khoản chi phí tương đối lớn cho công tác đào tạo và bồi dưỡng nhân viên. Nhờ đó, đội ngũ nhân lực của AASC lớn mạnh không ngừng cả về số lượng và chất lượng. Nếu tại thời điểm thành lập, Công ty chỉ có 8 cán bộ nhân viên, thì đến nay AASC có đội ngũ nhân viên được đào tạo đại học và trên đại học chuyên ngành tài chính – Ngân hàng – kế toán và kiểm toán ở trong nước và ở nước ngoài, với hơn 300 nhân viên kiểm toán, trong đó có 118 Kiểm toán viên được cấp chứng chỉ kiểm toán viên cấp Nhà nước, 9 thẩm định viên về giá và 26 Tiến sĩ, Thạc sĩ đang theo học cao học ACCA và hàng trăm cộng tác viên bao gồm các Giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia đầu ngành về tài chính - kế toán - kiểm toán với kinh nghiệm và chuyên môn dầy dạn chắc chắn sẽ đáp ứng những yêu cầu cao nhất của khách hàng. Từ năm 1996 đến năm 1999, đội ngũ các kiểm toán viên của AASC đã được Liên minh châu Âu trợ giúp kỹ thuật và đào tạo tại Việt Nam và các nước Anh, Pháp, Bỉ, Hà Lan, Ailen, Italia, Đức, Thụy Điển…trong khuôn khổ Dự án kế toán và kiểm toán EURO – TAP VIET. Hàng năm, AASC thường kết hợp với các công ty kiểm toán nước ngoài như P&W, E&Y, Coopers… tổ chức đào tạo và bồi dưỡng cho cán bộ của mình và cử một số nhân viên của mình tham dự. Trong quá trình phát triển của mình, AASC đã luôn nỗ lực không ngừng nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp, nâng cao uy tín nghề nghiệp của mình, từ đó nâng cao kết quả kinh doanh. Để thấy được phần nào sự phát triển đi lên không ngừng của AASC, chúng ta có thể theo dõi tình hình doanh thu của Công ty qua các năm thông qua biểu đồ sau: Biểu đồ 1: Nhìn vào biểu đồ trên ta có thể thấy từ năm 1991 cho đến năm 2005, doanh thu của Công ty đã liên tục tăng lên, tốc độ tăng cũng ngày càng cao. Điều này là do kể từ khi thành lập đến nay, Công ty đã không ngừng mở rộng quy mô, mở rộng thị trường. Các hợp đồng Kiểm toán ngày càng tăng lên không những về số lượng mà còn về giá trị của hợp đồng. Hiện nay, AASC đã và đang cung cấp dịch vụ trên toàn lãnh thổ Việt Nam, và có nhiều hợp đồng trị giá hàng trăm triệu đồng. 1.2. Tình hình hoạt động kinh doanh của công ty 1.2.1. Các loại hình dịch vụ chủ yếu của công ty Hiện nay AASC đã và đang cung cấp cho khách hàng các dịch vụ chuyên nghiệp bao gồm: - Dịch vụ Kiểm toán - Dịch vụ Kế toán - Dịch vụ thẩm định giá trị tài sản phục vụ cổ phần hóa - Dịch vụ tư vấn thuế - Dịch vụ tư vấn tài chính và quản trị kinh doanh - Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng - Dịch vụ công nghệ thông tin. 1.2.1.1. Dịch vụ kiểm toán Đây là một trong những hoạt động truyền thống và chủ yếu của Công ty, có khoảng hơn 300 nhân viên kiểm toán trong đó có 118 nhân viên đạt chứng chỉ kiểm toán viên cấp Nhà nước. Trải qua 15 năm hoạt động cung cấp các dịch vụ kiểm toán cho các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội và các dự án họat động tại Việt Nam, AASC đã đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của khách hàng và tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. AASC đã và đang được khách hàng đánh giá cao về chất lượng cũng như các ý kiến tư vấn. Dịch vụ kiểm toán bao gồm các loại hình sau: - Kiểm toán báo cáo tài chính thường niên của các doanh nghiệp, các đơn vị hành chính sự nghiệp và các tổ chức kinh tế xã hội. Kiểm toán hoạt động của các dự án Kiểm toán báo cáo quyết toán các công trình xây dựng cơ bản Kiểm toán xác định vốn thành lập hoặc giải thể doanh nghiệp Kiểm toán tuân thủ luật định Dịch vụ kiểm toán của AASC được thực hiện nhằm thu thập, đánh giá và đưa ra thông tin hữu ích phục vụ cho các mục đích sử dụng của khách hàng hiệu quả nhất. Dịch vụ kiểm toán của AASC cho phép đưa ra những đề xuất và tư vấn cho khách hàng thông qua thư quản lý và lời tư vấn đi cùng với Báo cáo kiểm toán. Thư quản lý của AASC đề xuất những ý kiến chuyên môn để cải tiến hệ thống kiểm toán, hệ thống kiểm soát nội bộ cũng như các vấn đề rủi ro mà khách hàng đang phải đối phó mà trước đó chưa được đề cập và thông tin cho nhà quản lý. Hiện nay AASC đã và đang cung cấp các dịch vụ kiểm toán cho hơn 1500 khách hàng là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp cổ phấn, các dự án sử dụng vốn vay của tổ chức quốc tế, các tổ chức kinh tế xã hội…v.v. hoạt động kiểm toán của AASC luôn tuân thủ những chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực nghề nghiệp của Việt Nam cũng như các chuẩn mực quốc tế được chấp nhận tại Việt Nam. 1.2.1.2. Dịch vụ kế toán Cùng với quá trình hội nhập của nền kinh tế và những đổi mới trong các hoạt động tài chính kế toán của Nhà nước Việt Nam, AASC luôn hướng tới việc nâng cao chất lượng hoạt động kế toán cho các doanh nghiệp, đơn vị hành chính sự nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội … Là một tổ chức chuyên ngành, AASC hiện có đội ngũ các chuyên gia kế toán có nhiều năm kinh nghiệm làm việc thực tiễn tại các doanh nghiệp, tại các cơ quan nghiên cứu và ban hành chế độ chính sách kế toán, sự hiểu biết sâu rộng về kế tóan Việt Nam cũng như các thông lệ kế toán quốc tế sẽ giúp cho các dịch vụ kế toán mà AASC cung cấp có giá trị cao. Vì thế các dịch vụ kế toán của AASC đã giúp cho khách hàng đảm bảo được thời gian thực hiện, tiết kiệm được chi phí nhân công và đặc biệt là giúp cho khách hàng quản lý, kinhh doanh có hiệu quả. Hiện nay AASC đã và đang cung cấp cho các khách hàng nhiều dịch vụ kế toán như: - Lập và ghi sổ kế toán Lập các báo cáo tài chính định kỳ theo yêu cầu của các cơ quan Nhà nước và các cơ quan cấp trên. Xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy kế toán phù hợp với yêu cầu của khách hàng và các quy định của chế độ Kế toán Việt Nam, trợ giúp việc chuyển đổi hệ thống kế toán và báo cáo tài chính phù hợp với các quy định của Nhà nước Việt Nam hoặc các nguyên tắc kế toán được chấp nhận. Hướng dẫn cho các khách hàng trong việc áp dụng các chế độ kế toán tài chính và tư vấn, trợ giúp trong việc lựa chọn đăng ký chế độ kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. 1.2.1.3. Dịch vụ tư vấn tài chính và quản trị kinh doanh Dịch vụ tư vấn của AASC cung cấp cho khách hàng những giải pháp tốt nhất, giúp khách hàng cải tiến được hệ thống kiểm soát nội bộ, nâng cao hiệu quả kinh doanh và chất lượng sản phẩm dịch vụ, giảm chi phí hoạt động, không ngừng tăng doanh thu. Hiện nay AASC đang phát triển những dịch vụ tư vấn có giá trị cao và rất phù hợp với công cuộc đổi mới của nền kinh tế nước ta như: - Tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp Tư vấn rà soát chuẩn đoán hoạt động của các DNNN Tư vấn tái cơ cấu và mô hình hoạt động của các Tổng công ty Nhà nước Tư vấn quản lý … 1.2.1.4. Dịch vụ Công nghệ thông tin AASC với đội ngũ chuyên gia công nghệ thông tin nhiều kinh nghiệm thực tiễn, được đào tạo hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế, sẽ trợ giúp cho khách hàng trong việc thiết kế các, phát triển, thử nghiệm và vận hành các hệ thống thông tin quản lý mới đáp ứng yêu cầu quản lý và họat động của khách hàng. Đồng thời trợ giúp cho khách hàng nắm bắt các cơ hội này, góp phần vào củng cố lợi thế cạnh tranh của khách hàng, thông qua việc hỗ trợ vận hành các giải pháp công nghệ thông tin phù hợp với các yêu cầu quản lý hoạt động cũng như các chiến lược kinh doanh lâu dài của khách hàng. Đội ngũ chuyên gia của AASC sẽ tư vấn cho khách hàng lựa chọn và áp dụng những giải pháp khả thi và hữu hiệu nhất. đặc biệt các chuyên gia này sẽ tham gia làm việc trực tiếp với khách hàng từ công đoạn đánh giá, thiết kê, phát triển, thử nghiệm đến công đoạn hỗ trợ vận hành các hệ thống công nghệ thông tin mới. một số sản phẩm phần mềm của AASC hiện đang được các khách hàng tín nhiệm và sử dụng nhiều như: - Phần mềm kế toán doanh nghiệp (E-ASPlus 3.0) Phẩn mềm kế toán hành chính sự nghiệp (A-ASPlus 3.0) Phần mềm kế toán chủ đầu tư (P-ASPlus 2.0) Phầm mềm kế toán dự án Phần mềm kế toán bán hàng siêu thị Phần mềm Quản lý nhân sự Phần mềm quản lý lương và BHXH Phần mềm quản lý tài sản cố định Phần mềm quản lý công văn … 1.2.1.5. Dịch vụ tư vấn thuế Dịch vụ tư vấn thuế của AASC được cung cấp bởi một đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và am hiểu về pháp luật thuế tại Việt Nam cũng như các quy định của cơ quan thuế trung ương, địa phương. Dịch vụ này đảm bảo cho khách hàng các loại thuế mà doanh nghiệp hay cá nhân phải nộp sẽ có cùng các thực tế hợp pháp và cũng giảm bớt những ảnh hưởng về thuế trong các giao dịch kinh doanh. Dịch vụ tư vấn thuế của AASC bao gồm: tư vấn thuế trên các mặt như lập kế hoạch thuế, đăng ký, tính toán, và kê khai thuế phải nộp cho cơ quan thuế, rà soát đánh giá việc tuân thủ các sắc thuế hiênh hành của Việt Nam…v.v. 1.2.1.6. Dịch vụ hỗ trợ đào tạo và tuyển dụng Đào tạo nhân viên là một chiến lược nhằm nâng cao kỹ năng khả năng muốn nhân lực của doanh nghiệp, nên AASC đã sử dụng một đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực giảng dạy để xây dựng các chương trình đào tạo và tiến hành huấn luyện một cách hiệu quả nhất. Ngoài ra, AASC còn tổ chức các tổ chức các khóa học bồi dưỡng kế toán trưởng, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, kiểm tóan nội bộ doanh nghiệp, quản trị nội bộ, ứng dụng tin học trong công tác kế toán. Đồng thời nhằm giúp khách hàng có thể lựa chọn được những nhân viên phù hợp với yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp, dịch vụ hỗ trợ tuyển dụng ucả AASC sẽ giúp đõ khách hàng trong việc tìm kiếm một ứng cử viên tốt nhất cho công việc được giao. Tuỳ theo yêu cầu của công việc, trình độ kiến thức hay kinh nghiệm cần thiết, AASC sẽ lựa chọn phương pháp tuyển dụng hợp lý với chi phí thấp nhất. 1.2.1.7. Dịch vụ thẩm định tài sản phục vụ cổ phần hóa Dịch vụ này của Công ty bao gồm: Tư vấn xác định giá trị tài sản doanh nghiệp để cổ phần Tư vấn xác định và lập hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp - Tư vấn đề xuất phương án xử lý lao động sau khi chuyển sang Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng phương án kinh doanh sau khi chuyển sang Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điều lệ Công ty cổ phần Tư vấn tổ chức đại hội công nhân viên chức Tư vấn các vấn đề sau khi có quyết định chuyển đổi DNNN thành Công ty cổ phần Tư vấn tổ chức đại hội đồng cổ đông Tư vấn các công việc phải thực hiện sau khi chuyển đổi doanh nghiệp. 1.2.2. Kinh nghiệm của AASC trong cung cấp dịch vụ chuyên ngành 1.2.2.1. Kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp Kiểm toán Báo cáo tài chính doanh nghiệp là một trong những yếu tố cơ bản làm nên thương hiệu AASC và là một thế mạnh của AASC. Hoạt động này đã có sự phát triển không ngừng về số lượng và chất lượng hiện nay. Hiện nay trong lĩnh vực này AASC đã có hơn 300 chuyên gia với kinh nghiệm chuyên sâu về tài chính, kế toán, kiểm toán, tín dụng, thuế … Hàng năm đội ngũ này đã thực hiện trên 360 hợp đồng kiểm toán Báo cáo tài chính cho các doanh nghiệp, các dự án tài trợ, vay vốn của các tổ chức quốc tế: Trong đó có các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty 90, 91 như Tổng công ty Bưu chính Viễn thông, Tổng công ty Xi măng Việt Nam, Tổng Công ty Hóa chất Việt Nam, Tổng công ty Lương thực Việt Nam, Tổng công ty Hàng không Việt Nam, Tổng công ty Dược Việt Nam, Tổng công ty Xây dựng công nghiệp, Tổng công ty Đầu tư và phát triển Nhà và Đô thị, Tổng công ty Than Việt Nam, Tổng công ty Thép Việt Nam, Tổng công ty 15 Bộ Quốc phòng…; các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như: Công ty Xi măng Nghi Sơn, Công ty Đèn hình Orion Hanel, Công ty liên doanh vôi Yên Bái BanPu, Công ty Thép ống VINAPIPE, Công ty Cáp VINADASEUNG...; các ngân hàng thương mại như: Ngân hàng Công thương, Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam. Qua hoạt động kiểm toán, Công ty đã giúp các doanh nghiệp khắc phục những điểm yếu và hoàn thiện hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ, từ đó nâng cao chất lượng công tác quản lý tài chính và điều hành doanh nghiệp. 1.2.2.2.Kiểm toán Báo cáo Quyết toán vốn đầu tư Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, từ năm 1993, AASC đã tuyển chọn và đào tạo được đội ngũ cán bộ, kiểm toán viên có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ chuyên môn cao trong đó có gần 30 kỹ sư xây dựng. hàng năm đội ngũ này đã thực hiện trên 400 hợp đồng kiểm toán Báo cáo Quyết toán vốn đầu tư, trong đó có nhiều công trình lớn phức tạp như: Công trình đường dây tải điện Bắc Nam, Công trình xây dựng nhà máy Thủy điện Hòa Bình, Công trình xây dựng nhà máy Thủy điện Trị An, Thủy điện Sông Hinh, Công trình Apatit Lào Cai, … Nhiều công trình quan trọng của Đảng, Chính phủ, Ban Tài Chính Quản trị Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an như Công trình trụ sở làm việc của Bộ Chính trị, Ban bí thư, Ban chấp hành Trung ương Đảng,… Hoạt động kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư đã góp giúp các chủ đầu tư loại bỏ được các chi phí bất hợp lý, tiết kiệm cho ngân sách nhà nước và chủ đầu tư hàng ngàn tỷ đồng. đặc biệt hoạt động này còn góp phần thúc đẩy công tác quyết toán vốn đầu tư XDCB được kịp thời, hỗ trợ khách hàng hoàn thiện hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ. 1.2.2.3. Dịch vụ kế toán AASC được hình thành và phát triển từ khởi đầu là một bộ phận chuyên cung cấp các dịch vụ kế toán. Dịch vụ kế toán của AASC đã được Bộ Tài chính và đông đảo các khách hàng tín nhiệm và đánh giá cao. Đây cũng là một trong những lĩnh vực mà AASC có các nguồn lực đông đảo và nhiều kinh nghiệm. AASC đã cung cấp cho các khách hàng nhiều loại dịch vụ kế toán bao gồm: - Xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy kế toán, tổ chức bộ máy kế toán cho các doanh nghiệp mới thành lập, xây dựng hệ thống thông tin kinh tế nội bộ phục vụ công tác quản trị - kinh doanh. - Rà soát phân tích, cải tổ, hợp lý hóa bộ máy kế toán- tài chính đã sẵn có. - Tư vấn giúp các doanh nghiệp thực hiện đúng các quy định về việc lập chứng từ, luân chuyển chứng từ, mở và ghi sổ kế toán, việc tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm, soát xét, điều chỉnh số liệu kế toán, lập báo cáo kế toán, lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư theo quy định. Đặc biệt AASC đã cùng cán bộ của Tổng Cục thuế và các Cục thuế khác ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Nam Định,… giúp đỡ và hứong dẫn hàng vạn doanh nghiệp tư nhân, nhận mở và ghi chép sổ kế toán theo quy định của nhà nước. Thông qua hoạt động này, AASC đã hỗ trợ cơ quan thuế, cơ quan tài chính nắm bắt được tình hình hoạt động của các hộ kinh doanh từ đó có cơ sở để điều chỉnh mức thu và có căn cứ nghiên cứu chính sách thuế đối với khu vực kinh tế này. 1.2.2.4. Dịch vụ tư vấn Với kinh nghiệm thực tiễn sâu sắc, AASC đã thực hiện đa dạng nhiều loại hình dịch vụ tư vấn được khách hàng đánh giá cao như: - Tư vấn Báo cáo tài chính doanh nghiệp, tư vấn lập báo cáo dự án, tư vấn lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư, tư vấn xây dựng, lựa chọn mô hình kế toán doanh nghiệp, tư vấn lựa chọn hình thức kế toán, tư vấn soạn thảo hồ sơ thành lập doanh nghiệp, tư vấn xây dựng các quy chế tài chính, thuế; tư vấn tính và lập bảng khai thuế; tư vấn lựa chọn phương án đầu tư; tư vấn thẩm định giá trị tài sản; tư vấn về cổ phần hóa doanh nghiệp, tư vấn soạn thảo hồ sơ mời thầu; tư vấn chấm và lựa chọn hồ sơ dự thầu, tư vấn quản trị tài chính doanh nghiệp. - AASC đã khảo sát, nghiên cứu đưa ra các ý kiến tư vấn hoặc trực tiếp xây dựng giúp các doanh nghiệp sắp xếp lại tổ chức sản xuất kinh doanh, tổ chức quản lý, soạn thảo và hướng dẫn thực hiện các quy định về quản trị kinh doanh, phân cấp quản lý, phân cấp tài chính về xây dựng và tổ chức thực hiện các chỉ tiêu hạch toán kinh tế nội bộ, thực hiện cơ chế khoán phù hợp với từng loại hình hoạt động của các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. 1.2.2.5. Dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa. Năm 2003, 2004 là năm đánh dấu bước phát triển của AASC trong hoạt động cung cấp xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa. AASC đã cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp thuộc Bộ Công nghiệp, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, các thành viên của Tổng công ty Lương thực miền Nam, Tổng công ty Xuất nhập khẩu xây dựng Vinaconex, UBND TP Hà Nội, UBND tỉnh Hà Đông,… và được đông đảo khách hàng trên khắp cả nước tín nhiệm. Sau khi tiến hành xác định giá trị doanh nghiệp, hầu hết các đơn vị đã tín nhiệm và yêu cầu AASC cung cấp thêm các dịch vụ tư vấn cho doanh nghiệp đẩy nhanh tiến trình cổ phần. 1.2.2.6. Hoạt động bồi dưỡng và đào tạo nghiệp vụ về quản lý kinh tế tài chính kế toán và kiểm toán, phát triển nhân lực AASC đã trực tiếp tổ chức thực hiện hoặc hợp tác với các trường đaị học, các ngành, các địa phương ở trong nước và các tổ chức quốc tế mở các khóa đào tạo và nâng cao kiến thức về quản trị kinh doanh, về tài chính kế toán và kiểm toán, về phân tích đầu tư, chứng khoán, về thuế và bảo hiểm… cho hàng chục nghìn kế toán viên, kế toán trưởng và các kiểm toán viên nội bộ. Công ty đã nghiên cứu, xây dựng và thử nghiệm thành công, cung cấp cho các doanh nghiệp, các Bộ ngành cơ quan Nhà nước và Dự án,… các phần mềm kế toán doanh nghiệp sản xuất, thương mại, dịch vụ; phần mềm kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp và phần mềm kế toán cho các dự án sử dụng vốn vay của các tổ chức tín dụng quốc tế, phần mềm kế toán đơn vị chủ đầu tư và các phần mềm kế toán theo đơn đặt hàng của khách hàng. 1.2.2.7. Hướng dẫn cung cấp thông tin về pháp luật, quản lý kinh tế tài chính kế toán và kiểm toán. AASC đã thực hiện chỉ dẫn, giải thích và cung cấp các văn bản pháp lý về chủ trương, chế độ và các quy định về quản lý tài chính kế toán, kiểm toán… nhằm giúp cho các doanh nghiệp hiểu và áp dụng đúng chế độ, thể lệ tài chính kế toán phù hợp với hoạt động của mình, AASC luôn duy trì mối quan hệ thường xuyên với khách hàng, thông báo và cung cấp các văn bản về tài chính, kế toán, pháp luật mới nhất, phù hợp với tình hình k._.inh doanh của khách hàng và sẵn sàng giải đáp thỏa đáng những thắc mắc từ phía khách hàng. AASC đã soạn thảo và ban hành quy chế quản lý tài chính cho nhiều doanh nghiệp như công ty May 28 Bộ Quốc phòng, Công ty Cao su Sao vàng, Bưu điện Hà Tây, Công ty cổ phần Giấy Hải Phòng ( HAPACO) … góp phần thiết thực giúp các doanh nghiệp có cơ sở để thực hiện đúng các quy định về tài chính và kế toán. 1.2.2.8. Họat động thẩm định giá trị tài sản Bên cạnh các lĩnh vực thế mạnh, AASC luôn có sự quan tâm tới các loại dịch vụ mới nhằm đáp ứng các yêu cầu ngày một đa dạng từ phía khách hàng. AASC đã phối hợp với các công ty nước ngoài, với Ủy ban vật giá Chính phủ và độc lập thực hiện một số hợp đồng thẩm định giá trị tài sản đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như: Hợp đồng rà soát thẩm định giá trị tài sản của Công ty liên doanh Pioneer & Trasmexco, Hợp đồng thẩm định giá trị tài sản của công ty liên doanh Khách sạn Nhà hát, Hợp đồng thẩm định giá trị tài sản Khách sạn Hoàng Gia… 1.2.2.9. Dịch vụ cung cấp, giới thiệu nhân viên kế toán và kiểm toán AASC thực hiện các dịch vụ giới thiệu, cung cấp các nhân viên kế toán, kiểm toán cho các doanh nghiệp trong nước và các xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. 1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của công ty AASC là doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Bộ tài chính, hoạt động dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính và phải tuân thủ các chế độ cũng như các chuẩn mực nghề nghiệp. Bộ máy quản lý của Công ty được thực hiện theo mô hình các phòng nghiệp vụ, mỗi phòng nghiệp vụ chịu trách nhiệm về một lĩnh vực riêng, nhưng vẫn có sự liên quan hỗ trợ lẫn nhau, đáp ứng yêu cầu khách hàng. Các chi nhánh ở các tỉnh thành phố là mô hình thu nhỏ của công ty, hoạt động độc lập. Về cơ bản, bộ máy quản lý của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán bao gồm: Ban Giám đốc: gồm Giám đốc và 5 Phó Giám đốc Các phòng chức năng: gồm Phòng Hành chính tổng hợp và Phòng Tài chính - Kế toán Các phòng nghiệp vụ: gồm Phòng Kiểm toán Thương mại - Dịch vụ, Phòng Kiểm toán Sản xuất vật chất, Phòng Kiểm toán Dự án, Phòng Tư vấn và Kiểm toán, Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản, Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế, Phòng Công nghệ thông tin. Dưới đây là mô hình tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC): Sơ đồ 6: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty AASC BAN GIÁM ĐỐC Chi nhánhTP. Hồ Chí Minh Chi nhánh Vũng Tàu Trụ sở chính tại Hà Nội Phòng Tài chính – Kế toán Chi nhánh Thanh Hóa Chi nhánh Quảng Ninh Phòng Kiểm toán Thương mại - Dịch vụ Phòng Kiểm toán Sản xuất vật chất Phòng Hành chính tổng hợp Phòng Công nghệ thông tin Phòng Tư vấn và Kiểm toán Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản Phòng Kiểm toán Dự án Ban giám đốc là bộ phận quản lý cao nhất trong Công ty, đại diện toàn quyền của Công ty, có quyền điều hành, quyết định mọi hoạt động chính sách của Công ty và các chi nhánh. Ban giám đốc bao gồm: Giám đốc và 4 Phó Giám đốc phụ trách tại Hà Nội, 1 Phó Giám đốc phụ trách Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh kiêm Giám đốc Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh. Giám đốc do Bộ trưởng Bộ Tài chính bổ nhiệm, chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Tài chính về toàn bộ hoạt động của Công ty. Nhiệm vụ và quyền hạn của giám đốc được quy định tại điều 16 – Điều lệ tổ chức và hoạt động của Công ty. Phó Giám đốc là người thực hiện hoạt động chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ, đưa ra ý kiến và các giải pháp hỗ trợ, tư vấn cho Giám đốc trong điều hành, quản lý. Cơ cấu tổ chức khoa học, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban giúp cho hoạt động của Công ty được thực hiện một cách liên tục với hiệu quả cao, cùng hướng tới mục tiêu chung của toàn Công ty. Tại các chi nhánh của AASC, việc thực hiện các chức năng cũng tương tự như ở Trụ sở chính, và cũng hết sức thuận lợi vì hoạt động ngay tại địa bàn chi nhánh, hạn chế các chi phí đi lại, ăn ở. 1.4. Công tác kế toán tại công ty: Chế độ kế toán áp dụng: Hiện nay Công ty đang áp dụng chế độ Kế toán mới theo Quyết định số 15 - Q Đ/BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Theo đó các văn bản liên quan đến chế độ, chuẩn mực tài chính có hiệu lực được áp dụng tại Công ty là: - Quyết định số 15 - Q Đ/BTC ngày 20/3/2006 Thông tư TT20/2006/ TT-BTC ngày 20/3/2006 Thông tư TT21/2006/ TT-BTC ngày 20/3/2006 - Quyết định 149/2001/QĐ- BTC ngày 31/12/2001 Thông tư 89/2002/TT-BTC ngày 9/10/2002 - Quyết định 165/2002/Q Đ- BTC ngày 31/12/2002 Thông tư 105/2003/TT-BTC ngày 4/11/2003 - Quyết định 234/2003/Q Đ- BTC ngày 30/12/2003 Thông tư 23/2005/TT- BTC ngày 30/3/2005 - Quyết định 12/2005/Q Đ – BTC ngày 15/2/2005 Thông tư 20/2006/TT – BTC ngày 20/3/2006 - Quyết định 100/2005/Q Đ – BTC ngày 28/12/2005 Thông tư 21/2006/TT – BTC ngày 20/3/2006 Niên độ kế toán: Niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 01/01 và kết thúc ngày 31/12 hàng năm. Hình thức sổ kế toán áp dụng: Công ty áp dụng hình thức sổ Nhật ký chung Hạch toán và chuyển đổi ngoại tệ: Các nghiệp vụ phát sinh bằng ngoại tệ được quy đổi sang Đồng Việt Nam theo tỷ giá thực tế ngày phát sinh nghiệp vụ. Đến ngày 31/12 các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ được quy đổi theo tỷ giá bình quân liên Ngân Hàng do Ngân Hàng Nhà nước Việt Nam công bố cùng ngày với ngày lập Báo cáo tài chính. Lãi chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện không được dùng để chia. Hạch toán tài sản cố định và khấu hao tài sản cố định: Tài sản cố định của công ty được ghi nhận theo giá gốc. Khấu hao tài sản cố định được trích theo phương pháp đường thẳng theo thời gian sử dụng ước tính của tài sản. Tỷ lệ khấu hao được xác định phù hợp theo quy định của Bộ Tài Chính. Nguyên tắc ghi nhận doanh thu: Doanh thu cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó được xác định 1 cách tin cậy. Nếu các dịch vụ cung cấp liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế toán của kỳ đó. 1.5. Quy trình kiểm soát chất lượng tại AASC Tại công ty yếu tố kiểm soát nội bộ nói chung và hoạt động kiểm soát chất lượng kiểm toán nói riêng luôn được ban lãnh đạo Công ty quan tâm nhằm đảm bảo chất lượng dịch vụ cung cấp và uy tín đối với khách hàng. Hệ thống kiểm soát chất lượng của AASC được khái quát bằng sơ đồ sau: Sơ đồ 6: Hệ thống kiểm soát chất lượng của AASC Ban giám đốc Lãnh đạo phòng Trưởng nhóm kiểm toán Kiểm toán viên Quy trình kiểm soát chất lượng của Công ty được thực hiện trải qua các giai đoạn sau: *Kiểm soát trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán. Trước khi tiến hành kiểm toán, kiểm toán viên sẽ được thông báo lịch kiểm toán, danh sách nhóm kiểm toán, nhóm trưởng nhóm kiểm toán tại các khách hàng cụ thể, kiểm toán viên sẽ tìm hiểu một số thông tin về khách hàng mình sắp kiểm toán như: thông tin về nhân sự, thông tin về kế toán, thông tin về hợp đồng… Nhóm trưởng sẽ là người trực tiếp giám sát các kiểm toán viên trong việc sử dụng các kỹ thuật để thu thập thông tin về đơn vị được kiểm toán, đặc biệt là thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng. Các giấy tờ làm việc của kiểm toán viên được nhóm trưởng soát xét nhằm đảm bảo các kỹ thuật thu thập đúng quy định, thông tin thu được là đầy đủ, công việc tiến hành đúng chuẩn mục, đúng quy trình kiểm toán. *Kiểm soát trong giai đoạn thực hiện kiểm toán Sau khi khảo sát về đơn vị khách hàng, nhóm trưởng sẽ thiết lập kế hoạch kiểm toán trong đó nêu rõ mục tiêu, nội dung, trọng yếu kiểm toán. Căn cứ vào kế hoạch kiểm toán, trình độ năng lực và thế mạnh của từng kiểm toán viên, nhóm trưởng tiến hành phân công công việc cụ thể: Nhóm trưởng phổ biến cho từng kiểm toán viên nắm rõ những nội dung, phần hành kiểm toán được phân công, các phương pháp kiểm toán cần áp dụng và những trọng tâm cần chú ý trong quá trình thu thập bằng chứng kiểm toán. Nhóm trưởng tăng cường giám sát tiến độ thực hiện công việc, các thủ tục kiểm toán, các phương pháp kiểm toán kiểm toán viên đã áp dụng. Đồng thời trưởng nhóm cũng phải giám sát việc tuân thủ các chuẩn mực đạo đức, nghề nghiệp và giám sát việc ghi chép giấy tờ làm việc của kiểm toán viên… Trong giai đoạn này, nhóm trưởng cũng có thể thay đổi lại sự phân công công việc nếu thấy cần thiết. Ngoài ra, nhóm trưởng cũng có thể hỗ trợ các kiểm toán viên trong việc đánh giá chất lượng của bằng chứng kiểm toán và tham gia thảo luận với kiểm toán viên khác khi có các vấn đề còn nghi vấn để đi tới quyết định chính xác. *Kiểm soát trong giai đoạn kết thúc kiểm toán Liên quan đến công việc lập báo cáo kiểm toán, nhóm trưởng sẽ trực tiếp xem xét các tổng hợp công việc của từng kiểm toán viên để đảm bảo sự chính xác, đầy đủ, hợp lý của các bút toán điều chỉnh và kết quả kiểm toán phản ánh trong các Biên bản kiểm toán, đồng thời nhóm trưởng cũng xem xét lại tất cả các bằng chứng, các nhận xét, đánh giá của các kiểm toán viên khác tham gia cuộc kiểm toán nhằm đảm bảo tính chính xác của các kết quả đó. Một lần nữa, các giấy tờ làm việc của kiểm toán viên được soát xét bởi lãnh đạo phòng trước khi trình lên Ban Giám đốc. Sau đó Ban giám đốc xem xét tính hợp lý của kết quả kiểm toán và Công ty sẽ phát hành báo cáo kiểm toán. Có thể nói, hoạt động kiểm soát ở tất cả các cấp và tất cả các giai đoạn của quy trình kiểm toán đã hỗ trợ rất nhiều cho công tác kiểm toán, góp phần nâng cao chất lượng của từng cuộc kiểm toán. Hoạt động này được phản ánh vào Hồ sơ kiểm soát chất lượng kiểm toán thông qua “Phiếu soát xét hồ sơ và Báo cáo kiểm toán”. 1.6. Công tác kiểm toán tại AASC. 1.6.1. Chuẩn bị kiểm toán 1.6.1.1. Tiếp cận khách hàng và ký hợp đồng Sau khi gửi thư chào hàng và được khách hàng chấp nhận kiểm toán, Ban Giám đốc sẽ phân công công việc về các phòng, từ đó tìm hiểu ban đầu về khách hàng như: loại hình kinh doanh, cách thức kinh doanh, cơ cấu tổ chức, sơ bộ về hệ thống kiểm soát nội bộ… Đối với mỗi khách hàng tiềm năng cụ thể, KTV cần thu thập các thong tin chi tiết hơn, càng nhiều càng tốt, bổ sung hoặc sửa đổi cho phù hợp, để có căn cứ xác đáng đánh giá khách hàng. Đây là những thủ tục ban đầu để có thể thu được thông tin tổng quan về những đặc điểm nổi bật của khách hàng mà các Kiểm toán viên phải chú ý trong quá trình Kiểm toán, từ đó tiến hành đánh giá rủi ro Kiểm toán. Nếu mức rủi ro là có thể chấp nhận được và thoả thuận được giá phí Kiểm toán thì AASC sẽ tiến hành ký kết hợp đồng. Sau đó AASC lựa chọn kiểm toán viên phù hợp thực hiện công việc kiểm toán và thời gian thực hiện cuộc kiểm toán. Các thông tin thu thập được trong tài liệu này cũng sẽ được sử dụng để đưa vào phần nội dung của các tài liệu khác như kế hoạch kiểm tóan, thông tin cơ bản về khách hàng, báo cáo kiểm toán, báo cáo tài chính… Do vậy, người thực hiện công việc này cần lập và lưu tài liệu này để phục vụ cho việc tái sử dụng thông tin. Sau khi chấp nhận khách hàng cũng như xác định mục đích của khách hàng. Công ty sẽ ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với khách hàng trong đó ghi rõ quyền và nghĩa vụ của 2 bên. Về phía Công ty thì chỉ rõ loại dịch vụ mà Công ty sẽ cung cấp cho khách hàng, thời gian thực hiện dịch vụ, thời điểm phát hành Báo cáo kiểm toán và Thư quản lý (nếu có), phương thức phát hành Báo cáo và một số nội dung khác. Về phía khách hàng, hợp đồng kiểm toán còn quy định rõ trách nhiệm của Công ty khách hàng là phải cung cấp các tài liệu của Công ty mình phục vụ cuộc kiểm toán, thời hạn và phương thức thanh toán phí dịch vụ cho cuộc kiểm toán, và một số nội dung khác. 1.6.1.2. Lập kế hoạch kiểm toán và thiết kế chương trình kiểm toán: Đây là giai đoạn có ý nghĩa vô cùng quan trọng quyết định chất lượng cuộc kiểm toán. Trong giai đoạn này các kiểm toán viên phải thực hiện các công việc sau: * Lập kế hoạch kiểm toán chiến lược: Kế hoạch kiểm toán chiến lược được lập cho các cuộc kiểm toán lớn về quy mô, tính chất phức tạp, địa bàn rộng hoặc kiểm toán Báo cáo tài chính cho nhiều năm. Kế hoạch chiến lược do người phụ trách cuộc kiểm toán lập và được Giám đốc Công ty (Phó Giám đốc được ủy quyền hoặc Giám đốc chi nhánh) phê duyệt; Nhóm kiểm tóan phải tuân thủ các quy định của Công ty và phương hướng mà Giám đốc Công ty (Phó Giám đốc được ủy quyền hoặc Giám đốc chi nhánh) đã duyệt trong kế hoạch chiến lược. Trong quá trình lập kế hoạch kiểm toán tổng thể và thực hiện kiểm toán nếu phát hiện những vấn đề khác biệt với nhận định ban đầu của Ban Giám đốc thì phải báo cáo kịp thời cho Ban Giám đốc để có những điều chỉnh phù hợp. Nội dung các bước công việc của kế hoạch chiến lược bao gồm: + Xem xét tình hình kinh doanh của khách hàng: lĩnh vực hoạt động; loại hình doanh nghiệp, hình thức sở hữu, công nghệ sản xuất, tổ chức bộ máy quản lý và thực tiễn hoạt động của đơn vị) đặc biệt chú ý đến những vấn đề như: Động lực cạnh tranh, phân tích thái cực kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như các yếu tố về sản phẩm, thị trường tiêu thụ, giá cả, khách hàng và các hoạt động hỗ trợ sau bán hàng… + Xác định những vấn đề liên quan đến báo cáo tài chính như chế độ kế toán, chuẩn mực kế toán áp dụng, yêu cầu về lập báo cáo tài chính và quyền hạn của Công ty. + Xác định vùng rủi ro chủ yếu của doanh nghiệp và ảnh hưởng của nó tới báo cáo tài chính (đánh giá ban đầu về rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát). + Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ. + Xác định các mục tiêu kiểm toán trọng tâm và phương pháp tiếp cận kiểm toán. + Xác định nhu cầu về sự hợp tác của các chuyên gia: Chuyên gia tư vấn pháp luật, kiểm toán viên nội bộ, kiểm toán viên khác, chuyên gia tư vấn khác như kỹ sư xây dựng, kỹ sư nông nghiệp… + Dự kiến nhóm trưởng và thời gian thực hiện. + Giám đốc duyệt và thông báo kế hoạch chiến lược cho nhóm kiểm toán. Căn cứ kế hoạch chiến lược đã được phê duyệt, trưởng nhóm kiểm toán lập kế hoạch kiểm toán tổng thể và chương trình kiểm toán. * Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể Tại Công ty, hiện nay kế hoạch kiểm toán tổng thể được lập theo mẫu của Công ty, bao gồm các công việc chính như sau: + Thông tin về hoạt động của khách hàng và những thay đổi trong năm kiểm toán (lĩnh vực hoạt động, địa bàn kinh doanh, tổng số vốn pháp định, vốn đầu tư, vốn vay, nhân sự của khách hàng, tóm tắt các quy chế kiểm soát nội bộ của khách hàng, năng lực quản lý của Ban giám đốc, môi trường và lĩnh vực hoạt động của khách hàng, đặc điểm kinh doanh và các biến đổi trong công nghệ sản xuất kinh doanh, tình hình kinh doanh của khách hàng, những thay đổi trong năm kiểm toán…) + Các điều khoản của hợp đồng cần nhấn mạnh (yêu cầu về thời gian, tiến độ thực hiện; Báo cáo kiểm toán, Thư quản lý) + Tìm hiểu về hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ (chế độ kế toán, chuẩn mực kế toán áp dụng, chính sách kế toán và những thay đổi chính sách kế toán trong việc lập báo cáo tài chính, các thông tư, quy định và chế độ phải tuân thủ; các sự kiện, các giao dịch, các nghiệp vụ có ảnh hưởng quan trọng đến báo cáo tài chính; ảnh hưởng của công nghệ thông tin và hệ thống máy tính, ảnh hưởng của chính sách mới về chế độ kế toán và kiểm toán …). Từ đó, KTV đưa ra kết luận và đánh giá về môi trường kiểm soát và hệ thống kiểm soát nội bộ là đáng tin cậy và có hiệu quả ở mức độ cao, trung bình hay thấp. + Đánh giá rủi ro: đánh giá rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát ở mức cao, trung bình, thấp và tóm tắt, đánh giá kết quả của hệ thống kiểm soát nội bộ) + Xác định mức độ trọng yếu: các chỉ tiêu sau đây được sử dụng để xác định mức trọng yếu là: Lợi nhuận trước thuế, doanh thu, tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn, nợ ngắn hạn, tổng tài sản của năm kiểm toán và của năm trước khi kiểm toán. Trong đó, kiểm toán viên phải đưa ra lý do lựa chọn mức độ trọng yếu là gì, xác định mức trọng yếu cho từng mục tiêu kiểm toán, khả năng có những sai sót xác định mức trọng yếu cho từng mục tiêu kiểm toán, khả năng có những sai sót trọng yếu và các sự kiện, nghiệp vụ phức tạp, các ước tính kế toán cần chú trọng. + Phương pháp kiểm toán đối với khoản mục (Kiểm tra chọn mẫu, kiểm tra đối với các khoản mục chủ yếu, kiểm tra toàn bộ, đánh giá những thay đổi quan trọng của các vùng được kiểm toán, đánh giá ảnh hưởng của công nghệ thông tin, đánh giá công việc kiểm toán nội bộ). + Yêu cầu về nhân sự: là các thành viên tham gia cuộc kiểm toán, bao gồm Giám đốc (Phó giám đốc) phụ trách, trưởng phòng phụ trách, trưởng nhóm kiểm toán, các kiểm toán viên và các trợ lý kiểm toán. + Các vấn đề khác cần đề cập như: Kiểm toán sơ bộ, kiểm kê hàng tồn kho, khả năng hoạt động liên tục của đơn vị, các vấn đề đặc biệt khác cần quan tâm. + Tổng hợp kế hoạch kiểm toán tổng thể: trong phần này, kiểm toán viên sẽ tổng hợp lại rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát, mức trọng yếu theo thứ tự đối với yếu tố hoặc khoản mục quan trọng và đưa ra phương pháp, thủ tục kiểm toán. TT Yếu tố hoặc khoản mục quan trọng Rủi ro tiềm tàng Rủi ro kiểm soát Mức trọng yếu Phương pháp kiểm toán Thủ tục kiểm toán Tham chiếu + Kết thúc giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tổng thể, kiểm toán viên phân loại chung về khách hàng là khách hàng rất quan trọng, quan trọng hay bình thường. * Thiết kế chương trình kiểm toán Hiện nay, AASC có một chương trình kiểm toán chung cho hầu hết các cuộc kiểm toán được thiết kế thành 3 phần: Trắc nghiệm công việc, trắc nghiệm phân tích và trắc nghiệm trực tiếp các số dư. Chương trình kiểm toán được thiết kế riêng cho từng khoản mục trên báo cáo tài chính. Tuy nhiên tùy vào đặc điểm cụ thể của từng đối tượng Kiểm toán mà Kiểm toán viên có thể bổ sung hoặc thay đổi 1 phần nào đó của chương trình Kiểm toán cho phù hợp. Quy trình kiểm toán của Công ty được khách hàng hết sức tín nhiệm và đánh giá cao thông qua kết quả mà Công ty đã đạt được. Chính vì vậy, số hợp đồng kiểm toán hàng năm của Công ty không ngừng tăng lên, từ 317 hợp đồng năm 2001 đã tăng 476 hợp đồng năm 2003, 528 hợp đồng năm 2004 và đến năm 205 đạt tới 700 hợp đồng kiểm toán báo cáo tài chính cho các doanh nghiệp, các dự án vay của các tổ chức quốc tế. 1.6.2. Thực hiện kế hoạch kiểm toán Sau khi lập kế hoạch kiểm toán, các kiểm toán viên được phân công thực hiện hoạt động kiểm toán sẽ đến đơn vị khách hàng tiến hành thực hiện kiểm toán theo kế hoạch tổng thể đã lập. Kiểm toán viên thực hiện đầy đủ các công việc đã được đề cập trong chương trình kiểm tóan nhằm thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp. Giai đoạn này bao gồm các công việc: Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát, thực hiện thủ tục phân tích, thực hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết. Kết thúc kiểm toán Giai đoạn này gồm các bước công việc như sau: 1. Tổng kết lại kết quả công việc đã thực hiện 2. Soát xét lại hồ sơ kiểm toán trước khi rời khỏi văn phòng khách hàng: - Kiểm tra lại các phép tính số học trên các báo cáo tài chính: Các phép tính số học trên bảng cân đối kế toán Các phép tính số học trên báo cáo kết quả kinh doanh Các phép tính số học trên thuyết minh báo cáo tài chính - Đối chiếu số đầu năm, số liệu so sánh trên báo cáo năm nay với báo cáo năm trước. Nếu có sự phân loại lại so với năm trước phải đối chiếu đến các giấy làm việc liên quan đến việc phân loại đó. - Đối chiếu số liệu trên BCĐKT, KQKD, LCTT, thuyết minh BCTC với số liệu sau điều chỉnh trên Trang thuyết minh chênh lệch sau kiểm toán trong Hồ sơ kiểm toán. - Đối chiếu thông tin về chính sách kế toán và các thông tin khác với các ghi chép trong Hồ sơ kiểm toán. - Đối chiếu các thông tin pháp lý về khách hàng với các ghi chép trong Hồ sơ kiểm toán. - Đối chiếu lại những thay đổi về số liệu trên các báo cáo và thông tin trình bày khác với các giấy làm việc liên quan đến những thay đổi và sự phê duyệt của các cấp soát xét. - Đối chiếu lại những thay đổi về ý kiến kiểm toán với các giấy làm việc liên quan đến những thay đổi và sự phê duyệt của các cấp soát xét. - Kiểm tra thông tin về thời gian trên báo cáo: Sự nhất quán về ngày kết thúc niên độ kế toán trên bìa báo cáo, bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, tiêu đề trên đầu các trang, thuyết minh báo cáo tài chính và trên báo cáo kiểm toán. Sự hợp lý về ngày lập báo cáo tài chính, báo cáo của ban giám đốc, bản giải trình của ban giám đốc với ngày phát hành báo cáo kiểm toán và với ngày tháng thực hiện công việc kiểm toán trong hồ sơ kiểm toán. 3. Lập tài liệu soát xét qua 3 cấp và tổng hợp các sai sót đề nghị điều chỉnh dự thảo phục vụ cho việc kiểm soát chất lượng, kiểm toán viên họp với khách hàng để thông qua các bút toán điều chỉnh. Sau đó trưởng nhóm kiểm toán sẽ lập biên bản kiểm toán nêu ra các vấn đề còn tồn tại và đưa ra ý kiến tư vấn. 4. Gửi các bản dự thảo Báo cáo dự thảo Báo cáo kiểm toán về báo cáo tài chính trong đó có đính kèm báo tài chính của khách hàng, bao gồm: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (nếu có) và Thuyết minh báo cáo tài chính cho khách hàng và họp thông báo kết quả kiểm toán. 5. Thông qua các bản dự thảo và phát hành Báo cáo kiểm toán và thư quản lý (nếu có). PHẦN II THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC TIỀN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN ( AASC) 2.1. Quy trình kiểm toán khoản mục tiền tại AASC Công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán kiểm tóan ( AASC) thực hiện kiểm toán khoản mục tiền theo quy trình kiểm toán chung của công ty. Công ty cung cấp dịch vụ kiểm toán cho khách hàng dựa trên cơ sở hợp đồng kiểm toán được ký kết bởi công ty và khách hàng. Quy trình kiểm toán tiền được thực hiện như sau: 2.1.1. Chuẩn bị kiểm toán: Các công việc thực hiện trước kiểm toán có ý nghĩa quan trọng trong việc xác lập cơ sở pháp lý cho việc thực hiện các công việc kiểm toán. Đây là bước đầu tiên trong quy trình kiểm toán, là cơ sở để công ty có chấp nhận khách hàng hay không. Như đã nêu trong quy trình kiểm toán chung của AASC, giai đoạn này kiểm toán viên phải thực hiện các công việc sau: 2.1.1.1. Tiếp cận khách hàng và ký hợp đồng + Khảo sát và đánh giá khách hàng + Ký hợp đồng kiểm toán Sau khi ky hợp đồng kiểm toán với khách hàng, Giám đốc phụ trách kiểm toán phân công các kiểm toán viên và trợ lý kiểm toán tham gia cuộc kiểm toán. Trước khi phân công kiểm toán sẽ tiên hành kiểm tra tính độc lập của kiểm toán viên từ nhân viên trực tiếp thực hiện cho đến cấp soát xét nhằm đảm bảo tính độc lập, khách quan khi cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Trong quá trình tìm hiểu về khách hàng, kiểm toán viên phải tìm hiểu và đánh giá về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng; đặc biệt là hệ thống kế toán của công ty khách hàng. Cụ thể kiểm tóan viên phỏng vấn nhân sự chịu trách nhiệm quản lý hoặc ban hành các quy định của khách hàng nhằm trợ giúp cho việc xác định mức độ trọng yếu khi kiểm tóan báo cáo tài chính của khách hàng. Các câu hỏi mà kiểm tóan viên đưa ra không những cung cấp những hiểu biết về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng mà còn giúp kiểm toán viên trong việc lập kế hoạch kiểm toán và xác định các thủ tục kiểm toán. Mỗi câu hỏi mà kiểm toán viên đưa ra cần được trả lời bằng cách điền vào cột, dòng tương ứng: Có : Có áp dụng thủ tục kiểm soát; Không : Thủ tục kiểm soát là cần thiết đối với hoạt động của doanh nghiệp nhưng không đượcáp dụng; Không áp dụng : Thủ tục kiểm soát là không cần thiết đối với hoạt động của doanh nghiệp. Với những thủ tục có câu trả lời Có cần thu thập bản sao của khách hàng hoặc mô tả lại một cách cụ thể trên các giấy tờ làm việc khác. Với những thủ tục có câu trả lời Không hoặc Không áp dụng cần chỉ rõ ảnh hưởng của nó đến rủi ro kiểm toán và những điểm cần khuyến nghị trong thư quản lý để hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. Các câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng như sau: Câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ Có Không Không áp dụng Các chức danh trong bộ máy kế toán có hợp lý không? Công việc được phân công, nhiệm vụ của từng nhân viên kế toán có được quy định bằng văn bản không? Những thay đổi trong công việc được phân công (nếu có) có được cập nhật thường xuyên không? Kế toán trưởng có được đào tạo theo đúng chuyên ngành kế toán, tài chính hay không? Kế toán tổng hợp có được đào tạo theo đúng chuyên ngành kế toán, tài chính hay không? Các nhân viên khác thuộc bộ phận kế toán, tài chính có được đào tạo về chuyên ngành mà mình đang làm việc không? Công ty có quy định khi nghỉ phép, các nhân viên chủ chốt phải báo cáo trước ít nhất 1 ngày cho cấp lãnh đạo không? Công việc của những người nghỉ phép có được người khác đảm nhiệm hay không? Các nhân viên có được gửi đi đào tạo lại hoặc tham gia các khóa học cập nhật các kiến thức mới về TCKT, thuế hay không? 10. Mọi thư từ, tài liệu gửi đến Bộ phận kế toán có được Ban lãnh đạo xem xét trước khi chuyển tới các bộ phận thực thi không? 11. Công ty có quy định khi cung cấp các tài liệu, thông tin tài chính kế toán ra bên ngoài phải được sự phê duyệt của cấp lãnh đạo không? Sau khi thực hiện các phỏng vấn kiểm tra hệ thống, kiểm toán viên đưa ra các ý kiến đánh giá và khoanh vùng rủi ro và đưa ra các chỉ dẫn cho việc lập kế hoạch. Đối với từng khoản mục, kiểm toán viên cũng thực hiện phòng vấn những người chịu trách nhiệm thực hiện. Đối với khoản mục tiền, kiểm toán viên đặt ra các câu hỏi như sau: Câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ Có Không Không áp dụng Công việc thủ quỹ và kế toán tiền mặt có do cùng một người đảm nhận không? Công ty có quy định về định mức tiền mặt tồn quỹ tối đa không? Mức quy định (nếu có) là .............. Các khoản chi tiêu có được lên kế hoạch để giám đốc phê duyệt trước không? Nếu có kế hoạch chi tiêu được lập theo tuần / tháng/ quý (gạch chân phương án thực hiện) Hàng tháng kế toán tiền mặt có đối chiếu với thủ quỹ không? Việc đối chiếu giữa kế toán và thủ quỹ có được lập thành văn bản không? Tiền mặt tồn quỹ được kiểm kê 1 tháng / 1 quý / 1năm (gạch chân phương án thực hiện) một lần? Có quy định các khoản tiền thu về phải được gửi ngay vào Ngân hàng vào cuối ngày không? Việc đối chiếu với ngân hàng có được thực hiện hàng tháng không? Bảng đối chiếu các Tài khoản ngân hàng có được lập hàng tháng không? Các khoản chênh lệch giữa số liệu trên sổ kế toán và sổ phụ ngân hàng có được ghi chép lại để tìm nguyên nhân và giải quyết không? Các khoản tiền gửi có gốc ngoại tệ có được theo dõi riêng không? Các phiếu thu/chi tiền có được đánh số thứ tự theo thời gian thực thu/chi tiền không? Mọi chứng từ chi tiền có bắt buộc phải có duyệt chi của Giám đốc trước khi chi không? Nếu không, các phiếu chi được ký hàng ngày, hàng tuần hay hàng tháng? Có quy định về việc uỷ quyền cho Phó giám đốc hoặc Kế toán trưởng ký duyệt chi trong trường hợp Giám đốc đi công tác không? Nếu có thì áp dụng với những khoản chi về nội dung gì và số tiền từ bao nhiêu trở xuống? Các phiếu chi và chứng từ kèm theo có được đóng dấu [Đà THANH TOÁN] để tránh việc thanh toán trùng, tái sử dụng không? Các phiếu thu, phiếu chi bị hủy bỏ có dấu hiệu huỷ bỏ để tránh việc sử dụng không? tất cả các liên có được lưu tại cuống không? Người được giao quản lý séc có theo dõi thường xuyên về tổng số tờ séc, số tờ séc đã phát hành, số đã bị huỷ bỏ, số séc chưa sử dụng không? Các séc chưa phát hành có được kiểm soát chặt chẽ không? Các khoản tiền ký cược, ký quỹ có được theo dõi để đảm bảo rằng chúng được thu hồi về sau khi đã thực hiện cam kết hoặc sau khi đáo hạn không? Có áp dụng các biện pháp kiểm soát đối với các khoản tiền đang chuyển không? Ban lãnh đạo có yêu cầu phải lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo định kỳ hàng tháng để theo dõi các luồng tiền lưu chuyển không? Ban lãnh đạo có thực hiện kiểm quỹ tiền mặt bất thường không? 22. Nếu có, đơn vị có lập biên bản kiểm quỹ và lưu giữ trong chứng từ kế toán không? Sau khi thực hiện các phỏng vấn kiểm tra hệ thống, kiểm toán viên đưa ra các ý kiến đánh giá và khoanh vùng rủi ro và đưa ra các chỉ dẫn cho việc lập kế hoạch kiểm toán đối với khoản mục tiền. 2.1.1.2. Lập kế hoạch kiểm toán và thiết kế chương trình kiểm toán Lập kế hoạch kiểm toán cụ thề đối với khoản mục tiền giúp cho kiểm toán viên xác định tính chất, lịch trình, phạm vi công việc cần thực hiện trong quá trình kiểm toán khoản mục tiền của khách hàng nhằm thu thập các bằng chứng kiểm toán đầy đủ và tin cậy để đưa ra kết luận chính xác về khoản mục tiền. Kế hoạch kiểm toán cụ thể được lập trên cơ sở Chuẩn mực Kiểm toán Quốc tế và Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam số 300. Trong việc lập kế họach kiểm toán gồm có: + Lập kế hoạch kiểm toán chiến lược + Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể + Thiết kế chương trình kiểm toán Cụ thể, Chương trình kiểm toán tiền mặt của công ty AASC được thiết kế như sau: Chương trình kiểm toán Tng ên khách hàng: Niên độ kế toán : Tham chiếu __________ Tiền Thủ tục kiểm toán Tham chiếu Người thực hiện Ngày thực hiện Mục tiêu: - Ngân quỹ là có thực và thực sự có thể cho phép doanh nghiệp thực hiện các cam kết của mình. - Chia cắt niên độ phải được thực hiện chính xác đối với các khoản nhập quỹ cũng như đối với các khoản xuất quỹ (tính hữu hiệu và cách trình bày). - Đối chiếu số liệu ngân hàng với số dư tiền gửi ngân hàng trong sổ kế toán và các số liệu đưa ra đối chiếu phải được giải thích (tính chính xác, tính hợp lý, giá trị, tính hiện hữu và cách trình bày) Thủ tục kiểm toán Tham chiếu Ngày thực hiện Người thực hiện 1. Thủ tục phân tích và đối chiếu số liệu tổng hợp 1.1. Thu thập các thông tin về chính sách kế toán áp dụng. Đánh giá mức độ hợp lý và phù hợp của các chính sách này. 1.2. Lập trang tổng hợp tài khoản tiền. Tiến hành kiểm tra tổng thể về các tài khoản tiền để đảm bảo không có số dư âm hay số dư lớn bất thường trong quỹ hay tài khoản tiền gửi. Trường hợp số dư âm hay số dư lớn bất thường, trao đổi với khách hang để tìm ra nguyên nhân và thu thập các bằng chứng để chứng minh cho các giải thích đó. 1.3. Thu thập số dư đầu kỳ, số phát sinh trong kỳ, số dư cuối kỳ các khoản tiền gửi ngân hàng (theo cả nguyên tệ và đồng tiền hạch toán ) trên sổ kế toán chi tiết. đối chiếu số dư đầu kỳ với số dư chi tiết trên sổ kế toán tổng hợp và Báo cáo tài chính. Đối chiếu số dư các khoản tiền là ngoại tệ với số liệu trên các chỉ tiêu ngoài bảng cân đối kế toá®Çu kú vµ cuèi kún. Kiểm tra các trình._.