Bàn về mối quan hệ giũa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế ở nước ta

Môc lôc Trang A: ®Æt vÊn ®Ò Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ang trë thµnh mét xu thÕ kh¸ch quan cña c¸c quan hÖ kinh tÕ hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cöa lùc l­îng s¶n xuÊt.Trong bèi c¶nh xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®ang t¨ng lªn ë c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ë møc ®é nµy hay møc ®é kh¸c ®Òu tuú thuéc lÉn nhau cã quan hÖ qua l¹i lÉn nhau, v× thÕ n­íc nµo ®ãng cöa víi thÕ giíi lµ ®i ng­îc víi xu thÕ cña thêi ®¹i vµ khã tr¸nh khái r¬i vµo l¹c hËu. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ lu«n ®i kÌm, kÐo theo vµ thóc ®Èy héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §èi víi n­íc ta viÖc nghiªn cøu héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ rÊt ®­îc chó träng th«ng qua hai ®¹i héi §¶ng l©n thø VII (6-1991) ®· ®Ò ra c¸c luËn ®iÓm cã ý nghÜa ph­¬ng ch©m chØ ®¹o tæng qu¸t cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ réng r·i ë n­íc ta:”ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi,phÊn ®Êu v× hoµ b×nh ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. §a d¹ng ho¸ ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ víi mäi quèc gia, mäi tæ chøc kinh tÕ trªn thÕ giíi tªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, b×nh ®¼ng va cïng cã lîi.” vµ ®¹i héi §¶ng lÇn thø IX ®· x¸c ®Þnh ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay, trong ®ã nhÊn m¹nh:”Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®anéi lùc n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ,b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vµ ®inh h­íng x· héi chñ nghÜa,b¶o vÖ lîi Ých d©n téc,an ninh quèc gia,gi÷ g×n v¨n ho¸ b¶n s¾c d©n téc,b¶o vÖ m«i tr­êng” cïng víi xu h­íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®éc lËp tù chñ còng lµ mét xu h­íng kinh tÕ tÊt yÕu cña mçi quèc gia vµ ngµy cµng cã tÇm quan träng h¬n bao giê hÕt,nã t¹o c¬ së cho héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶,mÆt kh¸c,héi nhËp kinh tÕ quèc tÕcã hiÖu qu¶ t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Trong xu thÕ ®ã, qua t×m hiÓu t¹p chÝ céng s¶n,v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu..vµ qua sù h­¬ng dÉn cña thÇy giao cïng víi sù hiÓu biÕt cña em vÒ tÇm quan träng ®Ó x©y dùng mét nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸,n©ng cao chÊt l­îng ®êi sèng nh©n d©n...em ®· chän ®Ò tµi: “mèi quan hÖ giòa x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ”. Bµi tiÓu luËn nµy chØ ra quan ®iÓm chØ ®¹o cña §¶ng,ph©n tÝch tÝnh chñ ®«ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, vµ mèi quan hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ,®­a nghÞ qyuÕt cña §¶ng vµo cuéc sèng. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o Mai Xu©n Hîi ®· ®ãng gãp ý kiÕn gióp em hoµn thµnh bµi tiÓu luËn nµy.§©y lµ bµi tiÓu luËn ®Çu tiªn cña em vµ em ®· lµm víi tÊt c¶ c«ng søc m×nh tuy vËy v× lµ lÇn ®Çu tiªn viÕt tiÓu luËn vµ sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt,mong thÇy c« ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó bµi tiÓu luËn ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Sinh Viªn:§µo Anh Dòng I- Quan ®iÓm vÒ x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1. ThÕ nµo lµ x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc l©p tù chñ? 1.1. KhaÝ niÖm nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ: NÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ nÒn kinh tÕ kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo c¸c n­íc kh¸c,ng­êi kh¸c hoÆc vµo mét tæ chøc kinh tÕ nµo ®ã vÒ ®­êng lèi,chÝnh s¸ch ph¸t triÓn;kh«ng bÞ bÊt cø ai dung ®iÒu kiÖn kinh tÕ,tµi chÝnh,th­¬ng m¹i, viÖn trî...®Ó ¸p ®Æt,khèng chÕ,lµm tæn h¹i chñ quyÒn quèc gia vµ lîi Ých c¬ b¶n cña d©n téc. NÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ nÒn kinh tÕ tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña thi tr­êng,tr­íc sù khñng ho¶ng tµi chÝnh vÒ bªn ngoµi,nã vÉn cã kh¶ n¨ng c¬ b¶n duy tr× duy tr× sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn;tr­íc sù bao v©y,c« lËp vµ chèng ph¸cña thÕ lùc thï ®Þch,nã vÉn cã kh¶ n¨ng ®øng v÷ng,kh«ng bÞ sôp ®æ kh«ng bÞ rèi lo¹n. 1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Cã ý kiÕn cho r»ng,trong ®iÒu kiÖn “toµn cÇu ho¸” nÒn kinh tÕ,më cña héi nhËp mµ l¹i ®Æt vÊn ®Ò x©y dùng kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ thiÕu nh¹y bÐn,kh«ng thøc thêi thËm chÝ lµ b¶o thñ,t­ duy kiÓu cò.ThÕ giíi b©y giê lµ mét thÞ tr­êng thèng nhÊt,cÇn thø g× th× mua,thiÕu tiÒn th× ®i vay,sao l¹i chñ tr­¬ng x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ? Nãi nh­ vËy nghe qua th× cã vÎ lµ cã lý, nh­ng suy nghÜ kü th× thÊy kh«ng cã c¬ së khoa häc,v× nã qu¸ ­ gi¶n ®¬n vµ phiÕn diÖn.Chóng ta biÕt r»ng ®éc lËp tù chñ lµ mét xu thÕ ph¸t triÓn cña thÕ giíi.N­íc ta l¹i ®ang ph¸t tiÓn kinh tÕ ®Ó ®i lªn chñ nghÜa x· héi trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸,liªn doanh,liªn kÕt rÊt ®a d¹ng phøc t¹p nh­ hiÖn nay v× vËy chóng ta ph¶i b¶o vÖ ®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ.Muèn cã ®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ th× ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ.NÕu kh«ng x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ th× dÔ bÞ lÖ thuéc,bÞ c¸c thÕ lùc xÊu,thï ®Þch lîi dôngvÊn ®Ò kinh tÕ ®Ó l«i kÐo hoÆc khèng chÕ,Ðp buéc chóng ta thay ®æi chÕ ®é chÝnh trÞ,®i chÖch quü ®¹o cña chñ nghÜa x· héi.Nãi c¸ch kh¸c cã x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ th× míi t¹o ®­îc c¬ së kinh tÕ,c¬ së vËt chÊt chÕ ®é chÝnh trÞ ®éc lËp tù chñ.§éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ lµ nÒn t¶ng vËt chÊt ®Ó b¶o ®¶m cho sù ®éc lËp tù chñ bÒn v÷ng vÒ chÝnh trÞ.Kh«ng thÓ cã sù ®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ nÕu bÞ phô thuéc vÒ kinh tÕ.§éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ ®­îc ®Æt trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi ®éc lËp tù chñ vÒ c¸c mÆt kh¸c sÏ t¹o ra sù ®éc lËp tù chñ vµ søc m¹nh tæng hîp cña mét quèc gia. §éc lËp,tù chñ vÒ kinh tÕ,do vËy còng lµ sù b×nh æn,cã kh¶ n¨ng chñ ®éng vµ thÝch øng cao,cã thÓ duy tr× sù æn ®Þnh kinh tÕ-x· héi vµ gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ngay c¶ trong t×nh h×nh chÊn ®éng cña thÞ tr­êng,cña khñng ho¶ng kinh tÕ,tµi chÝnh ë khu vùc vµ trªn thÕ giíi,trong t×nh thÕ bÞ bao v©y vµ c« lËp vµ chèng ph¸ cña thÕ lùc thï ®Þch.B¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕchÝnh lµ b¶o ®¶m v÷ng ch¾c ®Þnh h­íng XHCN vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong héi nhËp vµ më cöa,®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.Dùa trªn nh÷ng quan niÖm chØ ®¹o cña §¶ng ta,cã thÓ quan niÖm r¨ng,®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ lµ nÒn t¶ng vËt chÊt c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n­íc trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay a,®Ó b¶o ®¶m sù bÒn v÷ng cña ®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ.Trong lý luËn còng nh­ trongtrong thùc tiÔn,kh«ng thÓ cã ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ nÕu nh­ kh«ng cã nÒn kinh tÕ ®éc lËp,nÕu nh­ bÞ phô thuéc vÒ kinh tÕ.§éc lËp,tù chñ kinh tÕ theo quan ®iÓm toµn diÖn,lu«n ®­îc ®Æt trong mèi quan hÖ biÖn chøngvíi ®éc lËp,tù chñ vÒ chÝnh trÞ,v¨n ho¸ x· héi vµ c¸c mÆt cô thÓ kh¸c,t¹o thµnh sù ®éc lËp,tù chñ vµ søc m¹nh tæng hîp quèc gia. 1.3. Mét sè nhiÖm vô ®Ó b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ. §Ó b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ vµ tõng b­íc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp,tù chñ ngµy cµng lín m¹nh,v÷ng ch¾c,cÇn thùc hiÖn tèt mét sè nhiÖm vô chinh sau: Thø nhÊt: Thùc hiÖn tèt ®­êng lèi chung vµ ®­êng lèi kinh tÕ ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc.§­êng lèi ®ã do §¶ng ta ®Ò ra vµ l·nh ®¹o thùc hiÖn,thÓ hiÖn sù ®éc lËp,tù chñ trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ,kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi,trong ®ã x©y dùng nÒn kinh tÕ lµ nhiÖm vô trung t©m.Chóng ta kh¼ng ®Þnh sù quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n­íc ViÖt Nam theo con ®­êng XHCN trªn nÒn t¶ng t­ t­ëng chñ nghÜa M¸c_Lª-nin vµ t­ t­ëng Hå CHÝ Minh.X©y dùng CNXH,bá qua chÕ ®é TBCN,t¹o ra sù biÕn ®æi vÒ chÊt cña x· héi lµ sù nghiÖp v« cïng khã kh¨n vµ phøc t¹p nh­ng nhÊt ®Þnh chóng ta sÏ tíi ®Ých.§Ých CNXH vµ môc tiªu cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam mµ chóng ta h­íng tíi vµ thùc hiÖn b»ng ®­îc lµ d©n giµu, n­íc m¹nh,x· héi c«ng b»ng,d©n chñ, v¨n minh. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu cao c¶ ®ã bao hµm néi dung träng yÕu lµ tõng b­íc x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN-nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ.Cho ®Õn giai ®o¹n ph¸t triÓn míi hiÖn nay,§¶ng ta h×nh thµnh ®­êng lèi kinh tÕ lµ:§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸,x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ,®­a ®Êt n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp; ­u tiªn ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt®ång thêi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp theo ®Þnh h­íng XHCN;ph¸t huy cao ®ä néi lùc cña c¶ d©n téc g¾n víi tËn dông mäi nguån lùc bªn ngoµi vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn nhanh,cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng;t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®i liÒn tõng b­íc víi c¶i thiÖn ®êi sèngvËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n,thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi;kÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ t¨ng c­êng quèc phßng an ninh. Nh­ vËy viÖc thùc hiÖn th¾ng lîi kinh tÕ cña §¶ng chÝnh lµ x©y dùng ®­îc nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñphï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®Êt n­íc vµ thÝch øng víi t×nh h×nh quèc tÕ.Lµm ®­îc nh­ vËy sÏ ph¸t huy ®­îc mäi nguån lùc bªn trong vµ tËn dông c¸c nguån lùc bªn ngoµi ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ.§Õn l­ît nã,tõng b­íc ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ cã tÝnh ®éc lËp,tù chñ.§Õn l­ît nã,tõng b­íc ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ cã tÝnh ®éc lËp,tù chñ cao sÏ t¨ng c­êng tiÒm lùc ®Êt n­íc,t¹o søc m¹nh cho ®Êt n­íc v­ît lªn. Hai lµ: §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.§©y lµ nhiÖm vô trong t©m nh»m x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ,x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho CNXH,gióp chóng ta ®i t¾t,®ãn ®Çu,tr¸nh ®­îc nguy c¬ tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ so víi n­íc kh¸c. Con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc®­îc thùchiÖn víi nh÷ng b­íc ®i v÷ng ch¾c,võa tuÇn tù võa nh¶y vät,ph¸thuy m¹nh mÏ c¸ lîi thÕ cña ®Êt n­íc,g¾n víi c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸tõng b­íc,tiÕp cËn vµ øng dông kinh tÕ tri thøc trong nh÷ng nghµnh nghÒ thÝch hîp;tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó ®¹t tr×nh ®é tiªn tiÕn,hiÖn ®¹i vÒ kinh doanh,c«ng nghÖ ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin;ph¸t huy nguån lñctÝ tuÖ vµ søc m¹nh tinh thÇn cña ng­êi ViÖt Nam th«ng qua ph¸t triÓn gi¸o dôc -®µo t¹o,khoa häc vµ c«ng nghÑ;ph¸t triÓn mét sè nghµnh c«ng nghiÖp then chèt,x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét sè lÜnh vùc kinh tÕ mòi nhän;®ång thêi coi träng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ nong nghiÖp n«ng th«n. C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®­îc thÓ hiÖn ë viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ,c¬ cÊu ®Çu t­,n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ph¸t triÓn kinhtÕ,t¨ng søc c¹nh tranh;tËp trung n©ngcao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp,nhÊt lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc,hiÖu qu¶ ®Çu t­,hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ,sö dung vèn n­íc ngoµi.ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu ®Çu t­ ph¶i dùa trªn ph¸t huy thÕ m¹nh,lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc,g¨n víi nhu cÇu thÞi tr­êng trong vµ ngoµi n­íc;®¸p øng nhu cÇu thiÕt yÕu vÒ ®êi sèng cña nh©n d©n vµ yªu cÇu quèc phßng –an ninh,t¨ng l­îng hµng ho¸ xuÊt khÈu ra bªn ngoµi. Ba lµ: Më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹ivµ chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ.thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®­êng lèi ®èi ngo¹i®éc lËp tù chñ,réng më,chÝnh s¸ch ®a ph­¬ng ho¸,®a d¹ng ho¸ quan hÖ quèc tÕ;ViÖt Nam muèn lµ b¹n lµ ®èi t¸c tin cËycña c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi,phÊn ®Êu v× hoµ binh,®éc lËp vµ ph¸t triÓn.§©y lµ nhiÖm vô c«ng t¸c hÕt søc träng ®¹i,t¹o m«i truêng hoµ b×nh vµ ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi cho chóng ta thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu chiÐen l­îc cña ®Êt n­íc;®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lù chñ.Më réng quan hÖ ®èi ngo¹i lµ më réng quan hÖ nhiÒu m¹t, chó träng c¶ quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng ®èi víi c¸c n­íc,c¸c tæ chøc khu vùcvµ quèc tÕ theo nguyªn t¾c t«n träng lÉn nhaukh«ng can thiÖp vµo néi bé cña nhau,b×nh ®¼ng cïng cã lîi,chèng mäi hµnh vi ®e do¹,søc Ðp, ¸p ®Æt vµ c­êng quyÒn. 2. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan. 2.1. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ g×? Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù tham gia cña mét n­íc vµo qóa tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ,lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ dùa trªn sù ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt,tr×nh ®é cña khoa häc,c«ng nghÖ.Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù nghiÖp cña toµn d©n,lµ qu¸ tr×nh võa hîp t¸c võa ®Êu tranhvµ c¹nh tranh,®em l¹i nhiÒu c¬ héi nh­ng còng cã kh«ng Ýt th¸ch thøc. 2.1.1. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét xu thÕ tÊt yÕu vµ lµ yªu cÇu kh¸ch quan ®èi víi bÊt cø mét quèc gia, d©n téc nµo trªn con ®­êng ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn míi cña t×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay. ”Héi nhËp thùc chÊt lµ ®Êu tranh giµnh thÞ tr­êng hµng ho¸,vèn,kü thuËt,kinh nghiÖm,tham gia ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®Ó khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng bªn ngoµi,kÕt hîp víi ph¸t huy tèi ®a néi lùc vµ vÞ thÕ quèc gia”(*-11).Bëi thÕ nÕu kh«ng muèn bÞ g¹t ra ngoµi lÒ xu thÕ ph¸t triÓn cña thÕ giíi,c¸c quèc gia,d©n téc ph¶i nç lùc tham gia héi nhËp quèc tÕ.VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i lùa chän c¸ch thøc,tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ nh­ thÕ nµo cho phï hîpvíi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nhvµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn víi mçi quèc gia,d©n téc.Trong b¸o c¸o cña Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng kho¸ VIII t¹i§¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng ta ®· nhÊn m¹nh:”TiÕp tôc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i theo h­íng ®a ph­¬ng ho¸ ®a d¹ng ho¸;Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ theo lé tr×nh phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña n­íc tavµ b¶o ®¶m thùc hiÖn nh÷ng cam kÓttong quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng nh­ AFTA,APEC,HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt –Mü,tiÕn tíi gia nhËp WTO...”(**_198-199) Nh­ vËy,viÖc tham gia héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam lµ mét tÊt yÕu,bëi chÝnh bèi c¶nh quèc tÕ,xu h­íng ph¸t triÓn cña thÕ giíi ®Æt ra sù cÇn thiÕt ph¶i héi nhËp, ®ång thêi do nhu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸,nhu cÇu cña sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ n­íc nhµ®ßi hái ph¶i héi nhËp quèc tÕ.Cao h¬n nòa,ViÖt Nam kh«ng nh÷ng tham gia héi nhËp quèc tÕ,mµ cßn ph¶i chñ ®éng,tÝch cùc héi nhËp quèc tÕ víi nh÷ng b­íc ®i chiÕn l­îc,s¸ch l­îc ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong tiÕn tr×nh nµy.Môc tiªu bao trïm tham gia héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam lµ t¹o ra ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîinhÊt cho viÖc khai th¸ctèi ®a néi lùc,kh¬i dËy tèt nhÊt c¸c tiÒm n¨ngcña n­íc nhµ vµ ph¶i gi÷ v÷ng ®­îc ®éc lËp tù chñ,an ninh quèc gia,b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc,ph¸t triÓn ®Êt n­íc ®i theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. 2.1.2. Môc tiªu cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: §èi víi mét n­íc ®ang ph¸t triÓn ë vµo thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ th× héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi cµng cã vai trß quan träng h¬n bao giê hÕt.Sù giao l­u kinh tÕ quèc tÕ ch¼ng nh÷ng ®em l¹i nh÷ng nguån hµng ho¸ vµ dÞch vô phong phó cña thÕ giíi cho tiªu dïng trong n­íc víi gi¸ h¹, nh÷ng nguån bæ sung lín vÒ khoa häc,c«ng nghÖ,thiÕt bÞ, m¸y mãc kinh nghiÖm, qu¶n lÝ hiÖn ®¹i mµ cßn t¹o nªn ®éng lùc kÝch thÝch,kh¬i dËy c¸c nguån tiÒm n¨ng s½n cã cña ®Êt n­íc,t¹o nªn bÇu kh«ng khÝ s«i ®éng trong ®êi sèng kinh tÕ.Víi n­íc ta chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng chØ lµ t¹o thªm nguån lùc,t¹o thµnh søc m¹nh tæng hîp nh»m ®Èy nhanh tèc ®é c«ng nghiÖp, ho¸ hiÖn ®¹i ho¸,thùc hiÖn d©n giµu n­íc m¹nh,x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh,mµ cßn lµ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vµ lîi Ých quèc gia trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ qua ®ã,ph¸t huy vai trß,¶nh h­ëng cña chóng ta tíi qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ph¸t triÓn cña khu vùc vµ thÕ giíi v× hoµ b×nh,®éc lËp d©n téc d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi. 2.1.3. V× sao ph¶i héi nhËp kinh tÕ? Héi nhËp kinh tÕ ®· t¹o ra kh¶ n¨ng ®Ó c¸c n­íc ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ so s¸nh cña m×nh,®Æc biÖt víi ViÖt Nam,lîi thÕ ®ã lµ vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi,æn ®Þnh chÝnh trÞ,lao ®éng ®­îc ®µo t¹o tiÒn l­¬ng rÎ...Khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng lîi thÕ so s¸nh nµy,ta sÏ thu hót ®­îc ®Çu t­ vµo n­íc ngoµi vµ t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khuÈ hµng ho¸,®©y còng lµ c¬ héi ®Ó thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong n­íc huy ®éngvµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ h¬n.Ngoµi ra,trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ nh­ hiÖn nay,ViÖt Nam cã c¬ héi ®Ó trao ®æi hµng ho¸,dÞch vô vèn,c«ng nghÑ th«ng tin víi c¸c n­íc kh¸c,t¹o c¬ së vµ ®éng lùc cho t¨ng tr­ëng kinh tÕ,t¹o kh¶ n¨ng më réng kinh tÕ thÞ tr­êng ra n­íc ngoµi trªn c¬ së c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®É kÝ kÕt víi c¸c n­íc.Cïng víi sù gia t¨ng bu«n b¸n,®Çu t­ t­ b¶n còng t¨ng ®¸ng kÓ khi ViÖt Nam tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.NÕu n¨m 1914 ®Çu t­ t­ b¶n ra n­íc ngoµi lµ mét lÇn th× n¨m 1997 lµ 800lÇn.§©y lµ c¬ héi ®Ó hµng ho¸ ViÑt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng thÕ giíivµ ®ãn nhËn ®Çu t­ d­íi mäi h×nh thøc. Héi nhËp kinh tÕ sÏ tranh thñ ®­îc kü thuËt,c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña c¸c n­íc,®i tr­íc ®Ó dÈy nhanh tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp,ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ t¹o c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c«ng cuéc x©y dùng CNXH.NÕu tr­íc ®©y viÖc chuyÓn giao kü thuËt lµ h×nh thøc chñ yÕu,th× hiÖn nay chuyÓn giao c«ng nghÑ diÔn ra rÊt nhanh chãng,lµm cho c¸c n­íc l¹c hËu cã thÓ rót ng¾n thêi gian ph¸t triÓn cña m×nh. Héi nhËp kinh tÕ lµm cho sù lÖ thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia gµy cµng chÆt chÏ,nã t¹o c¬ héi më réng giao l­u c¸c nguån lùc cña n­íc ta víi c¸c n­íc kh¸c.§óng nh­ dù b¸o cña Kart Marx:”S¶n xuÊt vµ l­u th«ng hang ho¸ cµng ph¸t triÓn,cµng cét chÆt sè phËn cña mçi ng­êi vµ mçi quèc gia”.Qu¸ tr×nh héi nhËp còng lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÑt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Héi nhËp kinh tÕ kh«ng ph¶i chØ mang ®Õn nh÷ng c¬ héi mµ cßn cã rÊt nhiÒu th¸ch thøc,nh­ng nã lµ mét xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu,kh¸ch quan kh«ng thÓ c­ìng l¹i ®­îc.H¬n n÷a, héi nhËp kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®Ó x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ.V× vËy dï muèn dï kh«ngchóng ta còng ph¶i thùc hiÖn héi nhËp kinh tÕ v× lîi Ých quèc gia,v× sù nghiÖp d©n giµu n­íc m¹nh,v× c¸c thÕ hÖ t­¬ng lai cña d©n téc ViÖt Nam.Song mét ®iÒu mµ chóng ta lu«n ph¶i nhí kh«ng bao giê quªn lµ ph¶i gi÷ lÊy b¶n s¾c d©n téc vµ ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ,chÝnh trÞ trong nh÷ng c¬n lèc cña mèi quan hÖ ®a ph­¬ng phøc t¹p vµ ®Çy nguy hiÓm. 2.1.4. C¸c biÖn ph¸p ®Ó chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶. Cã nhiÒu viÖc cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®Ó chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ ®¹t hiÖu qu¶,quan träng nhÊt lµ c¸c c«ng viÖc sau ®©y: - Kh«ng ngõng n©ng cao søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ nãi chung,cña tõng doanh nghiÖp cña tõng s¶n phÈm,mÆt hµnh nãi riªng.§©y lµ mét nh©n tè quan träng b¶o ®¶m héi nhËp th¾ng lîi. Søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm ®­îc thÓ hiÖn ë chÊt l­îng,hiÖu qu¶,gi¸ c¶,kh¶ n¨ng tiÕp thÞ.Søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn ë s¶n phÈm vµ dich vô tiªu thô trªn thÞ tr­êng,s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶,cã lîi nhuËn cÇn thiÕt®Ó ngµy cµng më réng s¶n xuÊt kinh doanh,dï lµ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranhquèc tÕ ngµy cµng gay g¾t. - §æi míi m¹nh mÏ c¸c c¬ chÕ,chÝnh s¸nh,tæ chøc qu¶n lý ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng ®Çu t­,s¶n xuÊt kinh doanh tèt h¬n,thuËn lîi h¬n cho c¸c nhµ ®Çu t­.KhÈn tr­¬ng ®æi míi,n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc,b¶o ®¶m t¨ng søc c¹nh tranh,thùc sù ®ãng vai trß nßng cèt trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.Trong qu¸ tr×nh héi nhËp,c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i liªn kÕt thµnh c¸c hiÖp héi ®Ó cïng nhau b¶o vÖ lîi Ých cña tõng doanh nghiÖpcòng nh­ lîi Ých cña quèc gia,kh«ng ®Ó cho c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi lîi dông sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖpnuøc ta ®Ó hä trôc lîi. - X©y dùng vµ thùc hiÖn mét lé tr×nh héi nhËp ®Ó chñ ®éng ®­îc c¸c c«ng viÖc cña m×nh.N­íc ta tham gia hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ c«ng nghÖ cßn thÊp,nªn ph¶i tiÕn hµnh tõng b­íc víi lé tr×nh hîp lý,v÷ng ch¾c.Lé tr×nh ®ã ®­îc x¸c ®Þnh vµ tho¶ thuËn qua ®µm ph¸n song ph­¬ngvµ ®a ph­¬ng trªn c¬ së luËt ph¸p cña n­íc ta vµ cña quèc tÕ. - TÝch cùc ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé,chuÈn bÞ nguån nh©n lùc,nhÊt lµ c¸n bé trùc tiÕp lµm c«ng t¸c kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ qu¶n lý doanh nghiÖp,gióp hä cã ®ñ tr×nh ®é b¶n lÜnh phÈm chÊt,n¨ng lùc hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô ®­îc giao.§©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó n­íc ta tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th¾ng lîi. ViÖc ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé ph¶i chó ý trang bÞ cho hä nh÷ng quan ®iÓm,®­êng lèi cña §¶ng,chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n­íc,n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ,phÈm chÊt ®¹o ®øc,®ång thêi n©ng cao trinh ®é chuyªn m«n,nghiÖp vô,ngo¹i ng÷,ph¸p luËt vµ hiÓu biÕt th«ng lÖ quèc tÕ.Th«ng qua c¸c tr­êng líp c¬ b¶n,®ång thêi th«ng qua ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,cä x¸t víi c¬ chÕ thÞ tr­êngtrong vµ ngoµi n­íc ®Ó rÌn luyÖn b¶n lÜnh,phong c¸nh,ý chÝ vµ nhiÖt t×nh ®èi víi c«ng viÖc,cã tinh thÇn chñ ®éng, n¨ng ®éng,s¸ng t¹o,d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm trong nhiÖm vô ®­îc trao. 2.2. HÖ qu¶ tÝch cùc vµ tiªu cùc cña toµn cÇu ho¸ 2.2.1. HÖ qu¶ tÝch cùc + Toµn cÇu ho¸ thøc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ x· h«ik ho¸ c¸c lùc l­îng s¶n xuÊt ®em l¹i sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao. - Toµn cÇu ho¸ lµm t¨ng nhanh tæng s¶n l­îng thÕ giíi:ngµy nay tæng s¶n phÈm cña th«ng tin ­íc tÝnh kho¶ng 30.000 tû USD,gÊp 23 lÇn tæng s¶n phÈm thÕ giíi vµo cuèi nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX(1.300 tû USD) - Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ toµn cÇu cã nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n.NÕu n¨m 1960, n«ng l©m thuý s¶n chiÕm 10,4%;c©y c«ng nghiÖp chiÕm28,1%vµ dÞch vô chiÕm 50,4% th× ®Õn n¨m 1990,c¬ cÊu GDP cña thÕ giíi t­¬ng øng ®· lµ 4,4%,21,4%vµ 62,4% - Sù liªn kÕt thÞ tr­¬ng thÕ giíi thµnh mét hÖ thèng h÷u c¬ ngµy cang t¨ng,víi tèc ®é t¨ng tr­ëng cao h¬n nhiÒu lÇn tèc ®é t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt - HÖ thèng th«ng tin toµn cÇu ph¸t triÓn nhanh chãng,kÕt nèi c¸c vïng ®ia lý trªn tr¸i ®Êt vµo mét hÖ thèng,gãp phÇn t¸c ®éng cã hiÖu qu¶ vµo c¸c qu¸ tr×nh khinh tÕ –x· héi –chÝnh trÞ. + Toµn cÇu ho¸ thóc ®Èy qu¸ tr×nh tù do ho¸ th­¬ng m¹i - Toµn cÇu ho¸ thóc ®Èy qu¸ tr×nh tù do ho¸ th­¬ng m¹i sÏ lµm gi¶m hoÆc huû bá c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i lµm cho hµng ho¸ mçi n­íc cã thÞ tr­êng tiªu thô quèc tÕ réng h¬n,do ®ã kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn.Nhê ®ã sÏ thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ theo h­íng chuyªn m«n ho¸,lµm cho c¸c nguån lùc ë mçi n­íc vµ trªn thÕgiíi ®­îc sö dông hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. - Tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch s©u réng ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ,ph¸t huy lîi thÕ cña m×nh vµ h¹n chÕ nh÷ng rñi ro,th¸ch thøc trong cuéc c¹nh tranh quèc tÕ khèc liÖt. + Toµn cÇu ho¸ gia t¨ng c¸c luång chuyÒn giao vèn vµ c«ng nghÖ Toµn cÇu ho¸ lµm gia t¨ng c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ quèc tÕ,chñ yÕu lµ FDI,víi nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh lµ luång vèn ®Çu t­ ngµy cµng t¨ng;chñ thÓ ®Çu t­ vµ chñ thÓ thu hót®Çu t­ ngµy cµng ®a d¹ng;l­îng l­u ®äng vèn cho vay t¨ng rÊt nhanh;tù do ho¸ ®Çu t­ trëthanh môc tiªu chÝnh s¸ch ®Çu t­ quèc tÕ cña tÊt c¶ c¸c n­¬c. Toµn cÇu ho¸ thùc hiÖn chuyÓn giao trªn quy m« ngµy cµng lín nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc c«ng nghÑ,tæ chøc qu¶n lý,kinh nghiÖm kinh doanh,s¶n xuÊt cho c¸c n­íc ®­îc ®Çu t­ ph¸t triÓn. + Toµn cÇu ho¸ cñng cè vµ t¨ng c­êng c¸c thÓ chÕ quèc tÕ,thóc ®Èy sù xich l¹i gÇn nhau gi÷a c¸c d©n téc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸,c¸c thÓ chÕ quèc tÕ ngµy ®­îc t¨ng c­êng ®Ó ®¶m b¶o ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý c¸c quan hÖ quèc tÕ ChÝnh nhê toµn cÇu ho¸ liªn kÕt c¸c n­íc k¹i víi nhau,lµm t¨ng sù tuú thuäcc lÉn nhau gi÷a c¸c n­íc vÒ nhiÒu mÆt,nªn lîi Ých cña mçi quèc gia g¾n víi lîi Ých cña nhiÒu quèc gia.H¬n n÷a c¸c thÓ chÕ quèc tÕ còng rµng buéc lîi Ých vµ nghÜa vô cña c¸c quèc gia.TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nãi trªn gióp h¹n chÕ nh÷ng hµnh vi dÔ g©y xung ®ét gi÷a c¸c n­íc,gãp phÇn duy tr× hoµ b×nh vµ an ninh quèc tÕ. Qua qu¸ tr×nh giao l­u quèc tÕ,sù hiÓu biÕt lÉn nhau gi÷a c¸c d©n téc thuéc c¸c ch©u lôc gi÷a con ng­êi víi con ng­êi cµng ®­îc t¨ng c­êng;th«ng tin cËp nhËt kh¾p c¸c vïng vµ gãp phÇn t¸c ®éng nhanh chãng ®Õn mäi sù kiÖn trªn thÕ giíi. 2.2.2. HÖ qu¶ tiªu cùc. +Toµn cÇu ho¸ më réng thªm kho¶ng c¸ch giµu nghÌo,trong tõng n­íc vµ gi÷a c¸c n­íc. C¸c mèi lîi thu ®­îc tõ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®­îc ph©n phèi kh«ng ®ång ®Òu vµ kh«ng c«ng b»ng.C¸c quèc gia ph¸t triÓn cã lîi thÕ th­êng thu lîi nhiÒu trong kinh tÕ,th­¬ng m¹i... TÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ trong mÊy thËp kû qua kh«ng nh÷ng kh«ng thu hÑp mµ cßn lµm do·ng ra kho¶ng c¸ch vÒ møc sèng vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ,khoa häc c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn;lµm trÇm träng sù bÊt c«ng trong x· héi;®µo s©u hè ng¨n c¸ch giµu nghÌo trong tõng n­íc.VÒ nhiÒu mÆt,d©n chóng ë 85 ®ang ph¸t triÓn hiÖn cã møc sèng thÊp h¬n so víi c¸ch ®©y 10 n¨m vµ toµn thÕ giíi hiÖn nay vÉn cßn h¬n 1 tû ng­êi nghÌo. +Toµn cÇu ho¸ t¹o nªn sù th¸ch thøc míi ®èi víi nÒn ®éc lËp,chñ quyÒn quèc gia; lµm xãi mßn quyÒn lùc Nhµ n­íc –d©n téc - Toµn cÇu ho¸ lµm thay ®æi kh¸i niÖm ®éc lËp vµ chñ quyÒn quèc gia,®Æc biÖt trong lÜnh vùc kinh tÕ.Toµn cÇu ho¸ lµm suy yÕu chøc n¨ng kinh tÕ cña nhµ n­íc d©n téc. - Chñ quyÒn quèc gia bÞ h¹n chÕ mét c¸ch t­¬ng ®èi, tÝnh ®éc lËp cña c¸c quèc gia bÞ gi¶m dÇn; nhiÒu quyÒn lùc cña Nhµ n­íc bÞ xãi mßn, c¸c ChÝnh phñ kh«ng cßn quyÒn ®éc lËp tuyÖt ®èi trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch v× nhiÒu vÊn ®Ò v­ît khái tÇm kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc (C¸c luång di chuyÓn vèn, c¸c luång th«ng tin, c¸c tËp ®oµn xuyªn Quèc gia, m«i tr­êng sinh th¸i...) + Toµn cÇu ho¸ lµm cho nhiÒu mÆt ho¹t ®éng vµ ®êi sèng cña con ng­êi trë nªn kÐm an toµn, tõ an toµn kinh tÕ, v¨n ho¸, tµi chÝnh, x· héi, m«i tr­êng ®Õn an toµn chÝnh trÞ. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë §«ng ¸ 1997-1998 ®· ¶nh h­ëng nghiªm träng, kÐo dµi vµ toµn diÖn ®Õn c¸c n­íc nµy. TÝnh kh«ng an toµn trong ®êi sèng kinh tÕ gia t¨ng: Sù ®æ vì nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt vµ ph¸ s¶n hµng lo¹t XÝ nghiÖp; l¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp gia t¨ng. NÒn s¶n xuóat ph¶i c¬ cÊu l¹i, nh÷ng thÓ chÕ b¶o hé x· héi bÞ ph¸ vì. TÖ n¹n x· héi gia t¨ng, ®Æc biÖt lµ khi nÒn kinh tÕ lÇm vµo khñng ho¶ng, c¸c tÖ n¹n ma tuý, m¹i d©m, HIV lan trµn. Toµn cÇu ho¸ lµm gia t¨ng giao l­u Quèc tÕ trong ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn, nhiÒu tinh hoa v¨n ho¸ cña c¸c d©n téc ®­îc truyÒn b¸, sù x©m nhËp lÉn nhau cña c¸c nÒn v¨n minh thóc ®Èy tiÕn ®é x· héi. Song, do lîi thÕ cña c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ m¹nh, nªn ¶nh h­ëng cña c¸c n­íc nµy ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn rÊt m¹nh. V× vËy, nhiÒu gi¸ trÞ riªng cña c¸c d©n t«c, ®Æc biÖt lµ cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn bÞ xãi mßn; nhiÒu truyÒn thèng d©n téc bÞ huû ho¹i, c¸c quan hÖ gia ®×nh bÞ ph¸ vì. II. Thùc tr¹ng vÒ mèi quan hÖ gi÷a x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë n­íc ta. 1. ViÖc x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ kÕt hîp víi chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ cïng víi viÖc thóc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ xuÊt ph¸t tõ mét sè luËn cø sau: Mét lµ: tÊt c¶ c¸c n­íc tham gia qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Òu xuÊt ph¸t tõ môc tiªu ben trong,phôc vô cho yªu cÇu,nhiÖm vô trong n­íc.Toµn cÇu ho¸,tù do ho¸ lµm cho c¸c nÒn kinh tÕ phô thuéc ®an xen vµo nhau,®ã lµ ®iÒu ko thÓ phñ nhËn.Tuy nhiªn,trong sù rµng buéc vÒ lîi Ých ®ã kh«ng cã sù rµng buéc thuÇn tuý,v« diÒu kiÖn mµ chÝnh lµ v× ph¶i biÕt chia sÎ lîi Ých mét c¸ch hîp lý,nh»m môc ®Ých cuèi cïng lµ thu ®­îc nhiÒu h¬n lîi Ých cho ®Êt n­íc m×nh,d©n téc m×nh,gi÷ ®­îc tÝnh ®éc lËp cña nÒn kinh tÕ qua mèi quan hÖ rµng buéc,phô thuéc lÉn nhau,mét sù rµng buéc ®a ph­¬ng vÒ lîi Ých. Nh­ vËy ®ñ thÊy lµ mçi n­íc sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nh÷ng môc ®Ých ®· ®Ò ra nÕu kh«ng cã mét nÒn kinh tÕ cña chÝnh m×nh vµ ®ñ m¹nh. Hai lµ:v× sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c vµ b¶o ®¶m tÝnh an toµn cho mçi nÒn kinh tÕ.Trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ toµn cÇu ho¸ hiÖn naûn chóa rÊt nhiÒu nh÷ng yÕu tè bÊt æn,kh«n l­êng vµ bÊt c«ng mµ møc ®é còng nh­ kh¶ n¨ng phßng tr¸nh,kh¾c phôc nã phô thuéc rÊt nhiÒu ë tr×nh ®é ph¸t triÓcña c¸c nÒn kinh tÕ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®ång thêi nã còng ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò,buéc ng­êi ta ngµy cµng ph¶i c¶nh gi¸c h¬n,cµng cã nhiÒu b¨n kho¨n h¬n víi qu¸ tr×nh nµy.Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµm l©y lan nhanh chãng vµ trªn quy m« lín nh÷ng cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh,tiÒn tÖ,kinh tÕ;lµm trÇm träng thªm nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu mµ cho ®Õn nay thÕ giíi vÉn ch­a t×m ®­îc lèi tho¸t...§iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ c¸c nÒn kinh tÕ dÔ biÕn ®éng,bÊt æn ®Þnh h¬n tr­íc. Ba lµ:trong khi tham gia vµo cuéc ch¬i chung toµn cÇu ho¸ kinh tÕ n­íc nµo còng muèn thu ®­îc nhiÒu lîi vµ n¾m c«ng cô hiÖn ®¹i lµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. HiÖn nay,tiªu chÝ s¶n phÈm hµng ho¸ cïng víi c¸c thiÕt chÕ,luËt lÖ kinh tÕ ®ang trë thµnh luËt ch¬i trong s©n ch¬i toµn cÇu.Muèn tham gia vµo cuéc ch¬i cã kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh mçi n­íc ph¶i biÕt tù v­¬n lªn,ph¶i t×m ®­îc vÞ trÝ cho m×nh ë ®©u.§iÒu quan trän nhÊt trong cuéc ch¬i nµy lµ lµm sao t¹o ra ®­îc nhiÒu s¶n phÈmmµ ai còng thÊy cÇn vµ ®­îc chÊp nhËn.Søc c¹nh tranh,cung cÇu trªn th­¬ng tr­êng,thÕ m¹nh cña nÒn kinh tÕ mçi n­íc ®­îc ®Þnh ®o¹t nh­ vËy.Mét trong nh÷ng yÕu tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh gióp cho viÖc giµnh gi÷ ng«i thø vµ vÞ trÝ trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu lµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.MÆt kh¸c,quan träng h¬n,lµ ph¶i ph¸ ®­îc bøc rµo c¶n do c¸c c«ng ty ®a quèc gia n¾m trong tay c«ng nghÖ hiÖn ®Ëi l¹i chØ muèn chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c n­íc kh¸c trong ph¹m vi rÊt h¹n chÕ ®Ó lu«n b¶o ®¶m vÞ trÝ®éc quyÒn cña nã. Bèn lµ, b¶n th©n nguyªn lý cña cuéc ch¬i toµn cÇu ho¸ còng ph¶i cã sù thay ®æi do sù ph¸t triÓn vÒ bÒ réng vµ chiÒu s©u cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ. 1.2. NÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1.2.1. Xu thÕ hoµ b×nh vµ hîp t¸c ph¸t triÓn ®· trë thµnh xu thÕ chÝnh. Xu thÕ hoµ b×nh vµ hîp t¸c ph¸t triÓn ®· trë thµnh xu thÕ chÝnh thay cho sù ®èi ®Çu gi÷a c¸c siªu c­êng,sù xung ®ét ch¹y ®ua vò trang gi÷a hai hÖ thèng x· héi ®èi lËp;c¸c h×nh thøc chñ nghÜa thùc d©n cò vµ míi,c¸c cuéc chiÕn tranh x©m l­îc ®· bÞ lªn ¸n kh¾p n¬i.§©y lµ mét ®iÒu kiÖn rÊt quan träng gióp cho c¸c quèc gia cã thÓmë cöa ®Êt n­íc,tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ,vµ do vËy cã thÓ ph¸t triÓn c¸c quan hÖ tuú thuéc lÉn nhau.M« h×nh kinh tÕ ph¸t triÓn trong xu thÕ hoµ b×nh,hîp t¸c ®ang thay thÕ cho m« h×nh kinh tÕ ph¸t triÓn trong t×nh tr¹ng ®èi ®Çu vµ chiÕn tranh l¹nh.Mét nÒn kinh tÕ ®­îc x©y dùng trong ®iÒu kiÖn ph¶i lu«n øng phã víi c¸c cuéc chiÕn tranh dï lµ lanhj ®· kh¸c hoµn toµn víi mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trong xu thÕ hoµ b×nh vµ hîp t¸c.Mét bªn ph¶i thùc thi chÝnh s¸ch tù cung tù cÊp,c«ng nghiÖp ph¶i g¾n bã víi quèc phßng,khi x©y duiùng c¸c c«ng tr×nh ph¶i tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng chÞu ®ùng ®­îc chiÕn tranh tµn ph¸ v.v...nghÜa lµ mét nÒn kinh tÕ cã tÝnh chiÕn tranh chi phÝ cao, hiÖu qu¶ thÊp;cßn mét bªn kh¸c thùc thi chÝnh s¸ch hîp t¸c,héi nhËp quèc tÕ s©u réng,lÊy viÖc t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ,t¨ng søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ lµ quèc s¸ch hang ®Çu. 1.2.2. Xu h­¬ng toµn cÇu ho¸ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng Xu h­¬ng toµn cÇu ho¸ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng sÏ dÉn tíi hÖ qu¶ lµ biªn giíi kinh tÕ cña c¸c quèc gia ngµy cµng gi¶m,do hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan sÏ bÞ b·i bá dÇn,mét nÒn kinh tÕ toµn cÇu kh«ng biªn giíi sÏ xuÊt hiÖn,c¸c quan hÖ tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ quèc gia sÏ ph¸t triÓn,c¸c thÓ chÕ kinh tÕ toµn cÇu sÏ h×nh thµnh v..v..Trong ®iÒu kiÖn ®ã,mét nÒn kinh tÕ muèn kh«ng lÖ thuéc vµo bªn ngoµi,muèn tù ®¶m b¶o lÊy c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu,ch¾c ch¾n lµ sÏ kh«ng cã chç ®øng ch©n.Mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn hiÖu qu¶ sÏ ph¶i lµ mét nÒn kinh tÕ gåm nh÷ng nghµnh cã lîi thÕ c¹nh tranh cao, vµ ®­¬ng nhiªn lµ ph¶i tuú thuéc vµo thÞ tr­êng thÕ giíi. 1.3. Ba ®Æc tr­ng ®Ó thùc hiÖn ®éc lËp tù chñ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. ViÖc x©y dùng kinh tÕ ®éc lËp tù ch._.