Bản quyền sản phẩm và nhãn hiệu hàng hoá - Vấn đề cần quan tâm khi Xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài
Tài liệu Bản quyền sản phẩm và nhãn hiệu hàng hoá - Vấn đề cần quan tâm khi Xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài: ... Ebook Bản quyền sản phẩm và nhãn hiệu hàng hoá - Vấn đề cần quan tâm khi Xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài
Tóm tắt tài liệu Bản quyền sản phẩm và nhãn hiệu hàng hoá - Vấn đề cần quan tâm khi Xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Trong thêi kú ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ trÝ thøc, sù ph¸t triÓn kinh tÕ chñ yÕu dùa vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn trÝ tuÖ cña con ngêi, hµm lîng c«ng nghÖ trong s¶n phÈm cã vai trß ngµy cµng rÊt quan träng. Do vËy, quyÒn së h÷u trÝ tuÖ bao gåm quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, quyÒn t¸c gi¶ vµ quyÒn liªn quan ®ang thùc sù trë thµnh mét yÕu tè c¬ b¶n trong th¬ng m¹i quèc tÕ. §ång thêi hiÖn tîng vi ph¹m së h÷u trÝ tuÖ nãi chung vµ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nãi riªng còng l¹i gia t¨ng nhanh chãng. V× thÕ vÊn ®Ò b¶o hé c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò tèi cÇn thiÕt ®èi víi chñ së h÷u còng nh ®èi víi quèc gia vµ toµn x· héi. H¬n n÷a, trong xu thÕ thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, viÖc më cöa biªn giíi vµ phæ cËp ho¸ c¹nh tranh khiÕn cho b¶o hé quyÒn së c«ng nghiÖp ®· kh«ng cßn bã hÑp trong ph¹m vi mét quèc gia mµ b¾t buéc ph¶i cã sù tham gia cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi.
Xu thÕ c¹nh tranh, toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ xu thÕ tÊt yÕu vµ ViÖt Nam kh«ng thÓ kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy. HiÖn nay ViÖt Nam ®ang trong nh÷ng bíc ®Çu tiªn trªn con ®êng héi nhËp kinh tÕ. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong chiÕn lîc th©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi vµ xu thÕ híng vÒ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Trong qu¸ tr×nh më réng thÞ trêng, vÊn ®Ò b¶o hé c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· trë thµnh mét vÊn ®Ó hÕt søc quan träng, ®ã kh«ng chØ lµ yªu cÇu tÊt yÕu khi héi nhËp mµ ®ã lµ c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¶o vÖ quyÒn lîi, uy tÝn cña m×nh trªn thÞ trêng níc ngoµi còng nh t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn cha nhËn thøc ®îc ®Çy ®ñ tÇm quan träng cña viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. Do ®ã, nhiÒu trêng hîp vi ph¹m b¶n quyÒn s¶n phÈm nh ¨n c¾p kiÓu d¸ng, vi ph¹m xuÊt xø hµng ho¸ vµ ®Æc biÖt lµ vi ph¹m nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam ®· x¶y ra trªn thÕ giíi. VÊn ®Ò b¶o hé c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng hãa ®· thùc sù trë thµnh vÊn ®Ò ®¸ng ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lu t©m.
Tõ nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ víi mong muèn ®i s©u t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò nãng báng vµ hÕt søc lý thó nµy ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam còng nh nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “B¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ - vÊn ®Ò cÇn quan t©m khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ trêng níc ngoµi” lµm ®Ò tµi cho kho¸ luËn tèt nghiÖp ®¹i häc cña m×nh. Víi ®Ò tµi nµy, ngoµi phÇn më bµi vµ kÕt luËn, kho¸ luËn ®îc chia thµnh 3 ch¬ng nh sau:
Ch¬ng 1: Nh÷ng lý luËn chung liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸
Ch¬ng 2: VÊn ®Ò vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam
Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam ë níc ngoµi.
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ ®Ò tµi nãi trªn, em ®· nhËn ®îc sù chØ b¶o, híng dÉn tËn t×nh cña PGS.TS Lª §×nh Têng vµ cña sù gióp ®ì cña b¹n bÌ. Tuy nhiªn, ®Ò tµi nghiªn cøu lµ mét vÊn ®Ò cßn kh¸ míi mÎ, trong khi ®ã viÖc t×m kiÕm, thu thËp th«ng tin tµi liÖu cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, nh÷ng tµi liÖu nµy cßn cha tËp trung, míi chØ cã nh÷ng th«ng tin rêi r¹c ph©n t¸n; h¬n n÷a lµ mét sinh viªn s¾p tèt nghiÖp ®ang ë nh÷ng bíc ban ®Çu trong nghiªn cøu khoa häc, do vËy khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt h¹n chÕ trong kho¸ luËn. Víi lßng biÕt ¬n s©u s¾c, em mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn chØ b¶o quý b¸u cña thÇy c« còng nh b¹n bÌ ®Ó em cã thÓ nhËn thøc ®Çy ®ñ h¬n vÒ vÊn ®Ó mµ em nghiªn cøu.
Ch¬ng 1
Nh÷ng lý luËn chung liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸
1. Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸
1.1. Kh¸i niÖm quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm
QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp
§iÒu 780 BLDS ®Þnh nghÜa: “QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ quyÒn së h÷u c¸ nh©n ®èi víi gi¶i ph¸p, s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, quyÒn sö dông ®èi víi tªn gäi xuÊt xø cña hµng ho¸ vµ quyÒn së h÷u ®èi víi ®èi tîng kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh”
Theo c«ng íc Paris (§iÒu 1), Së h÷u c«ng nghiÖp kh«ng nh÷ng chØ ¸p dông cho c«ng nghiÖp vµ th¬ng m¹i theo ®óng nghÜa cña nã mµ cßn cho tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ s¶n phÈm tù nhiªn
Chñ thÓ cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp
T¸c gi¶:
T¸c gi¶ vµ ®ång t¸c gi¶ lµ ngêi ®· t¹o ra c¸c t¸c phÈm trÝ tuÖ ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp (§779BLDS)
T¸c gi¶ lµ ngêi s¸ng t¹o vµ lµ chñ thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Sù s¸ng t¹o cña t¸c gi¶ ®îc chøng minh b»ng chÝnh néi dung khoa häc cña ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp mµ t¸c gi¶ ®· t¹o ra.
Chñ së h÷u c¸c ®èi tîng c«ng nghiÖp
Chñ së h÷u c¸c ®èi tîng c«ng nghiÖp lµ c¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp hoÆc chuyÓn giao v¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ, gi¶i gi¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp kh¸c.
Ngêi cã quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸
Theo ®iÒu 795 cña Bé luËt d©n sù, c¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp v¨n b»ng b¶o hé tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ lµ ngêi cã thÈm quyÒn sö dông hîp ph¸p tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®ã.
Kh¸ch thÓ cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp
ViÖc x¸c ®Þnh kh¸ch thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt trong b¶o hé c«ng nghiÖp nh»m b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña chñ thÓ tham gia vµo quan hÖ ®ã. Kh¸ch thÓ cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¸ng t¹o thÓ hiÖn b»ng c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp.
Thùc chÊt ®èi tîng ®îc b¶o hé ë ®©y lµ lîi Ých kinh tÕ cña chñ së h÷u c«ng nghiÖp, ngêi cã quyÒn sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp, tuy nhiªn ph¶i phï hîp víi lîi Ých x· héi.
S¸ng chÕ vµ gi¶i ph¸p h÷u Ých.
S¸ng chÕ lµ gi¶i ph¸p kü thuËt míi so víi tr×nh ®é kü thuËt trªn thÕ giíi, cã tr×nh ®é s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong lÜnh vùc kinh tÕ-x· héi. (§782 BLDS)
Gi¶i ph¸p h÷u Ých lµ gi¶i ph¸p kü thuËt míi so víi tr×nh ®é kü thuËt trªn thÕ giíi, cã tr×nh ®é s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ-x· héi. (§783 BLDS)
Nh vËy s¸ng chÕ vµ gi¶i ph¸p h÷u Ých ph¶i cã tÝnh chÊt míi so víi tr×nh ®é kü thuËt trªn thÕ gi¬Ý. TÝnh míi ë ®©y ph¶i ®îc hiÓu lµ tíi lóc nép ®¬n xin b¶o hé, cha cã ai sö dông nã mét c¸ch râ rµng hay ®· c«ng bè. Chóng ph¶i cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ-x· héi. §©y lµ ®iÓm kh¸c so víi ph¸t minh khoa häc. Ngoµi ra s¸ng chÕ cßn ph¶i cã tr×nh ®é s¸ng t¹o tøc lµ ph¶i lµ mét tiÕn bé vÒ kü thuËt so víi tr×nh ®é chung cña thÕ giíi.
KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp
KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp lµ h×nh d¸ng bªn ngoµi cña s¶n phÈm, ®îc thÓ hiÖn b»ng ®êng nÐt, h×nh khèi, mµu s¾c hoÆc sù kÕt hîp gi÷a nh÷ng yÕu tè ®ã, cã tÝnh míi so víi thÓ giíi vµ dïng lµm mÉu ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm c«ng nghiÖp hoÆc thñ c«ng nghiÖp.(§784 BLDS)
Mét kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®îc coi lµ míi nÕu nã kh¸c biÖt c¬ b¶n so víi c¸c kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp t¬ng tù vµ cha ®îc sö dông ë ®©u, b»ng bÊt cø h×nh thøc nµo trªn thÕ giíi. Theo c«ng íc Paris(1976), trêng hîp mét kiÓu d¸ng ®îc tr×nh bµy t¹i mét cuéc triÓn l·m quèc tÕ ®îc c«ng nhËn tríc ngµy nép ®¬n th× kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®ã vÉn ®îc coi lµ míi nÕu trong vßng s¸u th¸ng kÓ tõ ngµy b¾t ®Çu triÓn l·m, ®¬n ®¨ng ký b¶o hé ®îc nép tíi c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
Tªn gäi xuÊt xø hµng hãa.
Tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ lµ tªn ®Þa lý cña níc, ®Þa ph¬ng dïng ®Ó chØ xuÊt xø cña mét mÆt hµng tõ níc ®Þa ph¬ng ®ã víi ®iÒu kiÖn nh÷ng mÆt hµng nµy cã c¸c tÝnh chÊt, chÊt lîng ®Æc thï dùa trªn ®iÒu kiÖn ®Þa lý ®éc ®¸o vµ u viÖt, bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn, con ngêi hoÆc kÕt hîp c¶ hai yÕu tè ®ã.(§786 BLDS)
Tªn gäi xuÊt xø cña hµng ho¸ ®îc xem nh lµ mét ®èi tîng ®Æc biÖt cña së h÷u trÝ tuÖ ®îc ph¸p luËt b¶o hé. Tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ kh«ng ph¶i lµ nh·n hiÖu th¬ng m¹i, tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®îc g¾n víi nh÷ng mÆt hµng cã tÝnh chÊt ®Æc thï xuÊt ph¸t tõ c¸c yÕu tè ®éc ®¸o cña ®Þa lý, con ngêi ®Þa ph¬ng mµ tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ chØ dÉn.
Nh·n hiÖu hµng ho¸
Nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ nh÷ng dÊu hiÖu dïng ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh kh¸c nhau. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ lµ tõ ng÷, h×nh ¶nh hoÆc sù kÕt nèi c¸c yÕu tè ®ã ®îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c. (§785 BLDS)
Thùc chÊt nh·n hiÖu hµng ho¸ kh«ng ph¶i mét ho¹t ®éng trÝ tuÖ, nã chØ lµ nh÷ng dÊu hiÖu cã s½n trong tµi s¶n chung cña céng ®ång, ®îc c¸ nh©n, ph¸p nh©n chän ®Ó ®¸nh dÊu hµng ho¸,dÞch vô cña m×nh. Tuy vËy, viÖc sö dông nã-®¹i diÖn cho uy tÝn cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n-t¹o nªn gi¸ trÞ kinh tÕ, th¬ng m¹i. Nh vËy nã lµ biÓu trng cho n¨ng lùc vµ thµnh tÝch cña mét c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh vÒ mét lo¹i hµng ho¸ hay dÞch vô.
HiÖn nay t×nh tr¹ng nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam bÞ vi ph¹m ë níc ngoµi lµ rÊt nhiÒu vµ ®©y thùc sù lµ vÊn ®Ò ®îc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay rÊt quan t©m khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ trêng níc ngoµi. Cho nªn ®i s©u t×m hiÓu h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy lµ rÊt cÇn thiÕt.
2.1. Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸
Kh¸i niÖm nh·n hiÖu hµng ho¸.
Theo c«ng íc Paris 1983 vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ ®îc coi lµ mét trong c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp. Nhng kh¸i niÖm nh·n hiÖu hµng ho¸ theo ph¸p luËt c¸c níc trªn thÕ giíi lµ hoµn toµn kh«ng ®ång nhÊt, mçi quèc gia ®Òu ®a ra kh¸i niÖm riªng trong ph¸p luËt níc m×nh. Ch¼ng h¹n, theo ®¹o luËt nh·n hiÖu hµng ho¸ Trademark ACT B.E.2534 cña Th¸i Lan, nh·n hiÖu ®îc hiÓu lµ nh÷ng h×nh ¶nh, tªn, tõ ng÷, ch÷ c¸i ch÷ ký hoÆc sù kÕt hîp c¸c mµu s¾c, h×nh d¸ng vËt thÓ hoÆc bÊt cø sù kÕt hîp nµo cña nh÷ng yÕu tè trªn. Theo luËt nh·n hiÖu hµng ho¸ cña Mü, nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ lµ tõ, ng÷, dÊu hiÖu hay h×nh vÏ, hoÆc sù kÕt hîp cña tõ, ng÷, dÊu hiÖu hay h×nh vÏ x¸c ®Þnh vµ ph©n biÖt nguån gèc cña hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña ngêi nµy víi ngêi kh¸c.
Ph¸p l¹i ®a ra mét ®Þnh nghÜa kh¸c vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong Bé luËt së h÷u c«ng nghiÖp 1991: nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu th¬ng m¹i hay nh·n hiÖu dÞch vô lµ mét dÊu hiÖu ®îc thÓ hiÖn b»ng h×nh ®Ó ph©n biÖt s¶n phÈm cña mét c¸ nh©n hoÆc mét ph¸p nh©n. Còng theo quy ®Þnh cña bé luËt nµy, nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ ®îc h×nh thµnh tõ tªn, tªn ngêi, tªn dßng hä, tªn vïng ®Êt, dÊu hiÖu, h×nh tîng, sù kÕt hîp mµu s¾c, thËm chÝ Ph¸p cßn quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu ©m thanh, nh·n hiÖu xóc gi¸c vµ nh·n hiÖu khøu gi¸c.
Kh¸i niÖm vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ cña Ph¸p ®a ra trong bé luËt c«ng nghiÖp n¨m 1991 vÉn dùa trªn nÒn t¶ng lµ ®¹o luËt n¨m 1975. Nhng Anh vµ mét sè níc kh¸c l¹i ®a ra kh¸i niÖm nh·n hiÖu hµng ho¸ dùa trªn chØ thÞ 89/104/EEC cña Héi ®ång c¸c bé trëng liªn minh ch©u ¢u ngµy 21/12/1988 nh sau: nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ bÊt cø dÊu hiÖu nµo ®îc biÓu hiÖn b»ng h×nh, ®å thÞ cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ dÞch vô cña mét nhµ kinh doanh nµy víi nhµ kinh doanh kh¸c. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ bao gåm tõ ng÷, kÓ c¶ tªn ngêi, h×nh vÏ, ch÷ c¸i, con sè hoÆc h×nh d¹ng cña hµng ho¸ hoÆc c¸ch ®ãng gãi.
Nh vËy ta cã thÓ thÊy nh·n hiÖu hµng ho¸ theo ph¸p luËt cña tõng níc cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, nhng c¸c níc ®Òu nhÊn m¹nh vµo ®Æc tÝnh cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt. T¬ng tù nh vËy, trong ®¹o luËt nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu dÞch vô vµ tªn gäi xuÊt xø hµng hãa cña Liªn bang Nga n¨m 1995 cã quy ®Þnh: “nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ nh·n hiÖu dÞch vô, díi ®©y gäi chung lµ nh·n hiÖu hµng ho¸, lµ nh÷ng dÊu hiÖu cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ hoÆc dÞch vô t¬ng øng cña mét c¸ nh©n hoÆc ph¸p nh©n nhÊt ®Þnh víi hµng ho¸ dÞch vô t¬ng øng cña c¸ nh©n hoÆc ph¸p nh©n kh¸c”.
Bé luËt d©n sù cña ViÖt Nam còng cã mét ®Þnh nghÜa t¬ng tù vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ quy ®Þnh ë ®iÒu 785 nh sau: “Nh·n hiÖu hµng hãa lµ nh÷ng dÊu hiÖu dïng ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸ dÞch vô cïng lo¹i cña c¸c cë së s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau. Nh·n hiÖu hµng hãa cã thÓ lµ tõ ng÷, h×nh ¶nh hoÆc sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã ®îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c”.
Tõ c¸c quy ®Þnh trªn vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng ®Æc ®iÓm chung vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ nh sau:
Nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ mét dÊu hiÖu cÊu thµnh b»ng tõ, ng÷, h×nh ¶nh, hoÆc sù kÕt hîp nµo c¸c yÕu tè ®ã ®îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c.
Nh·n hiÖu hµng ho¸ bao gåm c¶ nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu dÞch vô cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt s¶n phÈm hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña mét nhµ cung øng hµng ho¸ dÞch vô ®ã víi mét nhµ cung øng dÞch vô dïng lo¹i.
HiÖn nay, kh¸i niÖm vÒ nh·n hiÖu hµng hãa trong HiÖp ®Þnh TRIPS ®îc coi lµ kh¸i niÖm ®Çy ®ñ nhÊt vµ chung nhÊt cho c¸c níc, theo ®ã, nh·n hiÖu hµng ho¸ ®îc ®Þnh nghÜa lµ: “BÊt kú mét dÊu hiÖu, hoÆc sù kÕt hîp cña nh÷ng dÊu hiÖu, cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ dÞch vô cña mét nhµ doanh nghiÖp víi hµng hãa dÞch vô cña nh÷ng nhµ doanh nghiÖp kh¸c. Nh÷ng dÊu hiÖu ®ã cã thÓ lµ nh÷ng tõ bao gåm tªn ngêi, ch÷ c¸i, ch÷ sè, yÕu tè h×nh vµ sù kÕt hîp mµu s¾c còng nh sù kÕt hîp bÊt kú cña nh÷ng dÊu hiÖu ®ã.
B¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp
Yªu cÇu b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ lµ c¸c ®èi tîng cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cã thÓ bÞ vi ph¹m nh vi ph¹m vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, vi ph¹m vÒ xuÊt xø hµng ho¸, nh·n hiÖu hµng ho¸…, g©y ra sù nhÇm lÉn gi÷a hµng gi¶ vµ hµng thËt, lµm thiÖt h¹i cho c¶ ba ®èi tîng lµ nhµ níc, ngêi tiªu dïng vµ nhµ kinh doanh.
Ngêi nµo sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp trong thêi h¹n b¶o hé mµ kh«ng xin phÐp chñ së h÷u ®èi tîng ®ã th× bÞ coi lµ x©m ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp trõ c¸c trêng hîp vÒ h¹n chÕ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp (§804 BLDS).
B¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp chÝnh lµ viÖc nhµ níc ®Æt ra c¸c quy ph¹m ph¸p luËt vµ c¸c biÖn ph¸p nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi chñ ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp.
1.4. B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸
B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ chÝnh lµ viÖc nhµ níc ®Æt ra c¸c quy ph¹m ph¸p luËt vµ c¸c biÖn ph¸p nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña chñ së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸. Ph¸p luËt b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ tæng hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh t¹o ra, ®¨ng ký vµ sö dùng nh·n hiÖu hµng hãa vµ b¶o vÖ quyÒn cña chñ së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸.
Tuy nhiªn còng gièng nh c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp kh¸c,quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng hãa mang tÝnh chÊt l·nh thæ tuyÖt ®èi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ quyÒn ®ã chØ ph¸t sinh sau khi nh·n hiÖu hµng ho¸ ®îc ®¨ng ký vµ chØ cã gi¸ trÞ trong ph¹m vi l·nh thæ quèc gia ®¨ng ký.
Nh vËy, muèn b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë níc ngoµi th× viÖc b¶o hé ph¶i ®îc quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu íc quèc tÕ (song ph¬ng vµ ®a ph¬ng) hoÆc viÖc b¶o hé ®îc tiÕn hµnh trªn nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i ®îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt c¸c níc vÒ së h÷u c«ng nghiÖp.
B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë níc ngoµi còng chÝnh lµ b¶o hé nh·n hiÖu hµng, nhng viÖc b¶o hé l¹i ®îc thùc hiÖn ë níc ngoµi, do ®ã viÖc b¶o hé sÏ ®îc ®iÒu chØnh bëi ph¸p luËt níc ngoµi.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c hµnh vi vi ph¹m quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ x¶y ra ngµy cµng nhiÒu víi nhiÒu ph¬ng thøc, thñ ®o¹n ®a d¹ng. Do vËy, c¸c ph¬ng thøc b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ còng trë nªn linh ho¹t, ®a d¹ng. Th«ng thêng, khi bÞ vi ph¹m chñ nh·n hiÖu hµng ho¸ cã quyÒn:
Yªu cÇu ngêi ®ang cã hµnh vi vi ph¹m ph¶i chÊm døt ngay hµnh vi vi ph¹m hay c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ®ã. Ngêi ®· cã hµnh vi vi ph¹m ph¶i huû bá nh÷ng s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt do ¨n c¾p nh·n hiÖu hµng ho¸, g©y h¹i cho ngêi tiªu dïng vµ lµm gi¶m uy tÝn cña chñ së h÷u.
Yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn buéc ngêi cã hµnh vi vi ph¹m ph¶i chÊm døt hµnh vi vi ph¹m vµ båi thêng thiÖt h¹i.
Chñ thÓ cã hµnh vi vi ph¹m quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ bÞ xö lý b»ng c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh, d©n sù hoÆc thËm chÝ cã thÓ bÞ truy tè vÒ téi h×nh sù vµ ph¶i chÞu h×nh ph¹t t¬ng øng
2. TÇm quan träng cña viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ trêng níc ngoµi.
Trong tÊt c¶ c¸c ch¬ng trong HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i ViÖt – Mü, ch¬ng II vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ lµ ch¬ng dµi nhÊt vµ phøc t¹p nhÊt. §iÒu nµy cho thÊy vÊn ®Ò vÒ së h÷u trÝ tuÖ lµ vÊn ®Ò rÊt ®îc c¸c ®èi t¸c níc ngoµi quan t©m. ThÕ nhng, do ¶nh hëng cña chÝnh s¸ch kinh tÕ bao cÊp trong nhiÒu n¨m vµ t tëng cò vÉn cßn ¶nh hëng nÆng nÒ ®Õn c¸ch thøc doanh nghiÖp ViÖt Nam tiÕn hµnh kinh doanh, ®¬n gi¶n vµ Ýt chó träng ®Õn c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý liªn quan, ®Æc biÖt lµ vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. ChÝnh v× thÕ ®©y cã thÓ coi lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn hµng lo¹t r¾c rèi xung quanh vÊn ®Ò b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ khi xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngoµi trong thêi gian gÇn ®©y. HiÖn tîng hµng ho¸ ViÖt Nam bÞ ®¸nh c¾p th¬ng hiÖu ë níc ngoµi ®· lµm s¸ng tá mét vÊn ®Ò mµ nhÏ ra c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ph¶i s¸ng tá tõ l©u, ®ã lµ tÇm quan träng cña viÖc ®¨ng kÝ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng ho¸. §èi víi mét s¶n phÈm ®Ó chÕ t¹o ra nã cÇn mét chi phÝ lín ®Ó nghiªn cøu, ph¸t triÓn vµ x©y dùng uy tÝn, thÕ nhng chi phÝ sao chÐp l¹i kh«ng cao, tÝnh chÊt ®¬n gi¶n trong viÖc sao chÐp phÇn mÒm m¸y vi tÝnh lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh cho thÊy cÇn thiÕt b¶n quyÒn vÒ s¶n phÈm ph¶i ®îc ph¸p luËt b¶o hé. T¬ng tù ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸, viÖc x©y dùng ®îc nh·n hiÖu cho s¶n phÈm cã chç ®øng trong lßng ngêi tiªu dïng kh«ng ph¶i lµ chuyÖn dÔ nhng ®Ó ¨n c¾p, nh¸i l¹i nh·n hiÖu ®ã nh»m tiªu thu hµng ho¸ kÐm chÊt lîng h¬n lµ hiÖn tîng rÊt phæ biÕn hiÖn nay, cho nªn cÇn thiÕt ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña m×nh.
Do tÇm quan träng ®Æc biÖt cña viÖc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt x· héi, kinh tÕ, khoa häc nªn ®©y kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò quèc gia mµ ®· trë thµnh vÊn ®Ò toµn cÇu. B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ b¶n quyÒn s¶n phÈm nãi riªng vµ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ nãi chung ®i tõ s¬ khai ®Õn ý thøc tù gi¸c, ý thøc ph¸p luËt cña mçi ngêi, thÓ hiÖn trong tÊt c¶ c¸c kh©u lu th«ng cña s¶n phÈm, x©m nhËp thÞ trêng, ph¸t triÓn thÞ trêng cho s¶n phÈm vµ t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm.
Trong giai ®o¹n x©m nhËp thÞ trêng
Giai ®o¹n x©m nhËp thÞ trêng lµ giai ®o¹n rÊt quan träng vµ khã kh¨n cho doanh nghiÖp, lµ bíc ®Çu t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ trêng míi. Trong giai ®o¹n nµy doanh nghiÖp tËp trung vµo viÖc lµm sao ®a s¶n phÈm ®Õn tay ngêi tiªu dïng, lµm sao ®Ó ngêi tiªu dïng quen víi nh·n hiÖu s¶n phÈm. ®Ó ®a mét s¶n phÈm ra thÞ trêng míi ®ßi hái ph¶i cã rÊt nhiÒu nç lùc - tríc hÕt ®ã lµ ph¶i cã s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu ngêi tiªu dïng vÒ mÆt chÊt lîng còng nh thÞ hiÕu, s¶n phÈm ®ã ph¶i ®¸p øng nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng c¶ vÒ mÆt chÊt lîng còng nh thÞ hiÕu, s¶n phÈm ®ã ph¶i cã lîi thÕ nhÊt ®Þnh so víi s¶n phÈm cïng lo¹i (ch¼ng h¹n nh vÒ mÆt tiÖn Ých hay gi¸ c¶), ph¶i hiÓu têng tËn thÞ trêng m×nh ®Þnh tham gia vÒ mäi khÝa c¹nh (ph¸p luËt, trong ®ã cã quy ®Þnh vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ, tiªu chuÈn chÊt lîng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn h÷u vµ tiÒm n¨ng). Nh vËy, râ rµng lµ vÊn ®Ò b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cho s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ mét trong c¸c yÕu tè ph¶i ®îc xem xÐt c©n nh¾c víi hµng lo¹t c¸c yÕu tè kh¸c vµ lµ c¸i kh«ng thÓ thiÕu trong chiÕn lîc x©m nhËp vµo mét thÞ trêng cô thÓ.
Sau khi t¹o ra mét s¶n phÈm vµ ®Ó ®a s¶n phÈm ®ã ®Õn víi ngêi tiªu dïng, doanh nghiÖp ph¶i tr¶i qua mét giai ®o¹n khã kh¨n, l©u dµi vµ tèn kÐm. §ã lµ viÖc qu¶ng b¸ s¶n phÈm ®ã trªn thÞ trêng, lµm sao cho kh¸ch hµng nghe thÊy, nh×n thÊy vµ nhËn biÕt ®îc s¶n phÈm. Kh¸ch hµng quan t©m ®Õn c¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm vµ t×m hiÓu ý nghÜa vÒ th¬ng hiÖu cña s¶n phÈm. Giai ®o¹n nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tr¶i qua mét giai ®o¹n khã kh¨n vµ tèn kÐm ®Ó kh¸ch hµng chÊp nhËn vµ thÝch thó víi s¶n phÈm vµ ghi nhí vÒ nh·n hiÖu hµng hãa cho nhu cÇu mua s¾m cña m×nh. Tuy nhiªn, khi ®· cã mét th¬ng hiÖu mang tÇm quèc tÕ vµ ®· ®îc nh¾c ®Õn nhiÒu th× ®Ó x©m nhËp s¶n phÈm ®ã vµo mét thÞ trêng míi sÏ Ýt tèn kÐm h¬n nhiÒu, doanh nghiÖp dêng nh kh«ng tèn nhiÒu chi phÝ cho hoµn thiÖn s¶n phÈm vµ dÔ ®îc nhiÒu ngêi tiªu dïng nhËn biÕt h¬n. Tuy nhiªn nÕu s¶n phÈm ®· næi tiÕng vµ cã uy tÝn th× rÊt dÔ bÞ ¨n c¾p nh·n m¸c, kiÓu d¸ng…cho nªn ph¶i ®¨ng ký b¶o hé cho s¶n phÈm ®ã ®Ó b¶o vÖ uy tÝn cña s¶n phÈm, chèng l¹i c¸c hµnh vi gi¶ m¹o vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, g©y nhÇm lÉn cho ngêi tiªu dïng. Trong giai ®o¹n x©m nhËp thÞ trêng vÊn ®Ò b¶o hé cho s¶n phÈm l¹i cµng quan träng v× ®©y lµ giai ®o¹n mµ doanh nghiÖp ®ang tËp trung mäi nç lùc ®Ó s¶n phÈm cña m×nh cã thÓ ®îc ngêi tiªu dïng ghi nhËn. BÊt cø mét h×nh ¶nh xÊu nµo vÒ s¶n phÈm trong giai ®o¹n nµy còng cã thÓ g©y t¸c h¹i rÊt lín cho nh÷ng giai ®o¹n sau cña vßng ®êi s¶n phÈm.
VÊn ®Ò quan träng mµ chóng ta ®ang quan t©m hiÖn nay lµ t×nh h×nh c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi x©m nhËp hµng ho¸ sang thÞ trêng níc ngoµi, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng Mü th× x¶y ra tranh chÊp do cã c«ng ty níc ngoµi ®· ®¨ng kÝ nh·n hiÖu s¶n phÈm ®ã vµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng ®îc phÐp xuÊt khÈu sang thÞ trêng ®ã nÕu kh«ng ®îc phÐp cña c«ng ty níc ngoµi kia. Cô thÓ nh thuèc l¸ Vinataba bÞ c¸c doanh nghiÖp Indonesia ®¨ng kÝ th¬ng hiÖu tríc t¹i 12 níc trªn thÕ giíi; th¬ng hiÖu níc m¾m Phó quèc bÞ mét sè nhµ s¶n xuÊt níc m¾m t¹i Th¸i Lan sö dông ®Ó ®a s¶n phÈm ra b¸n réng r·i ë thÞ trêng Mü, Ch©u ¢u c¸ch ®©y hµng chôc n¨m víi tªn gäi níc m¾m Phó Quèc s¶n xuÊt t¹i Th¸i Lan. Ngoµi ra, cßn rÊt nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nh b¸nh phång t«m Sa Giang, kÑo dõa BÕn Tre, cµ phª Trung Nguyªn… còng bÞ mÊt vÒ tay c¸c c«ng ty níc ngoµi. Vµ v× thÕ hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp chóng ta bÞ cÊm x©m nhËp, lu th«ng v× vi ph¹m b¶n quyÒn vÒ s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, tiÕn tr×nh më réng xuÊt khÈu ra thÞ trêng bÞ ngõng trÖ vµ coi nh s¶n phÈm kh«ng thÓ x©m nhËp vµo ®îc nh÷ng thÞ trêng míi, thÞ phÇn bÞ mÊt, thËm chÝ hµng ho¸ cßn bÞ tÞch thu. Mét sè chñ c¸c nh·n hiÖu nãi trªn ®· tiÕn hµnh kiÖn tông vµ sau mét sè qu¸ tr×nh ph¸p lÝ ®· ®ßi l¹i ®îc s¶n phÈm cña m×nh, nhng mét sè kh¸c l¹i r¬i vµo qu¸ tr×nh kiÖn tông tèn kÐm, kh«ng nh÷ng thÕ cßn lµm ¶nh hëng ®Õn uy tÝn cña s¶n phÈm ®ã.
Bµi häc thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y cho thÊy tÇm quan träng cña viÖc ®¨ng kÝ b¶o hé cho s¶n phÈm tríc khi ®a hµng ho¸ vµo thÞ trêng lµ ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh x©m nhËp hµng ho¸ ®ã kh«ngbÞ gi¸n ®o¹n hay thËm chÝ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc. NÕu kh«ng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy th× kh«ng nh÷ng kh«ng x©m nhËp ®îc thÞ trêng mµ cßn bÞ c¸c c«ng ty níc ngoµi lîi dông ®Ó b¸n s¶n phÈm cña hä b»ng tªn tuæi vµ sù uy tÝn th¬ng hiªô hµng ho¸ cña m×nh, ®©y lµ thiªt thßi rÊt lín. Ph¶i coi b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm nãi chung lµ chiÕn lîc cÇn quan t©m ®i tríc khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ trêng níc ngoµi.
Tõ thùc tÕ gÇn ®©y, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña ®¨ng kÝ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, cô thÓ nhiÒu doanh nghiÖp ®· ®a ra nguyªn t¾c chiÕn lîc “th¬ng hiÖu ®i tríc hµng ho¸”, kh¾c phôc thãi quen ®a hµng ho¸ ra thÞ trêng råi míi tÝnh ®Õn th¬ng hiÖu. C¸c doanh nghiÖp ®· chó ý x©y dùng chiÕn lîc së h÷u trªn c¬ së ®· nghiªn cøu kü thÞ trêng mµ m×nh ®· dù ®Þnh xóc tiÕn giao th¬ng.
2.2. Nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ trêng.
§Ó x©m nhËp mét s¶n phÈm vµo mét thÞ trêng míi ®· khã kh¨n nhng ®Ó s¶n phÈm ®ã ®Õn ®îc víi ngêi tiªu dïng, ®îc ngêi tiªu dïng ghi nhí vµ sÏ truy cËp ®Õn nh·n hiÖu s¶n phÈm ®ã khi cã nhu cÇu mua s¾m th× l¹i cµng khã kh¨n h¬n. Nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ãng gãp vai trß rÊt quan träng trong viÖc ®a s¶n phÈm hµng ho¸ ®i vµo lßng ngêi tiªu dïng vµ t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ trêng.
Mét chiÕn lîc ®Ó lµm cho nh·n hiÖu hµng ho¸ trë nªn tin cËy cã thÓ lµm cho doanh nghiÖp chèng l¹i c¸c ®èi thñ, lµm cho qu¶ng c¸o thªm tin cËy. Nh·n hiÖu hµng ho¸ gióp c¸c kh¸ch hµng x©y dùng ®îc lßng trung thµnh víi s¶n phÈm c«ng ty vµ cã t¸c dông lín v× nã lu«n in s©u vµo ®Çu ãc kh¸ch hµng.
Trong khi kh¸ch hµng t×m nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô ®Ó ®¸p øng mong muèn hay gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña hä, ngêi ta ®i t×m c¸i “®ñ tèt”. VËy th× th¬ng hiÖu x©y dùng lßng tin mµ trong v« sè lêi mêi chµo ®· xuÊt hiÖn c¸i “®ñ tèt”. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cung cÊp mét høa hÑn vÒ ®é tin cËy vÒ s¶n phÈm. Ngêi ta thêng nãi: “ Chóng ta ®øng sau s¶n phÈm cña chóng ta”. Nh·n hiÖu truyÒn t¶i mét c¶m gi¸c tÝch cùc, nh·n hiÖu truyÒn th«ng trùc tiÕp ë møc “c¸c c¶m gi¸c” vµ do ®ã dÔ ®i vµo lßng ngêi nh mét niÒm tin m·i m·i.
Thêi ®¹i b×nh ®¼ng s¶n phÈm, s¶n phÈm vµ dÞch vô nµo kh«ng hoµn thiÖn th× sÏ nhanh chãng bÞ lo¹i ra khái thÞ trêng. Trong mét thÞ trêng ®· b·o hoµ, nh÷ng s¶n phÈm t¬ng ®¬ng nhau th× ngêi tiÕp thÞ ph¶i lµm nh thÕ nµo ®Ó chän mét s¶n phÈm nµy mµ kh«ng ph¶i lµ s¶n phÈm kia. Th¬ng hiÖu n©ng mét vÊn ®Ò ®¬n gi¶n lªn thµnh mét lÜnh vùc c¶m gi¸c vµ tù biÓu lé. Lóc ®ã nh·n hiÖu ®îc xem nh lµ mét lêi høa hÑn, nã ®¶m b¶o r»ng s¶n phÈm hay dÞch vô ®ã sÏ sèng cïng víi tªn.
Ngµy 14/8/1996, Trung Quèc cho ban hµnh “Quy ®Þnh t¹m thêi vÒ viÖc ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ næi tiÕng” trong ®ã ®iÒu 1 cña Quy ®Þnh nµy nªu râ: “Th¬ng hiÖu næi tiÕng lµ th¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký cã danh tiÕng vµ ®îc ngêi tiªu dïng chÊp nhËn”. Nh vËy, ®Þnh nghÜa trªn nªu ra nh÷ng yÕu tè nh sù tÝn nhiÖm cña ngêi tiªu dïng, ®Þa vÞ cña nh·n hiÖu trªn thÞ trêng, tÝnh æn ®Þnh cña chÊt lîng hµng hãa g¾n liÒn víi nh·n hiÖu. Cã nghÜa lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu cho ngêi tiªu dïng trong viÖc gîi nhí vÒ s¶n phÈm, chÊt lîng s¶n phÈm. V× thÕ cã thÓ nãi nh·n hiÖu t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ trêng, ngêi tiªu dïng sÏ lùa chän nh·n hiÖu mµ hä ®· ghi nhí.
Tõ vai trß quan träng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi trªn, ta thÊy ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o hé nh·n hiÖu cho s¶n phÈm cña m×nh v× cã nh thÓ míi cã thÓ gi÷ kh¸ch hµng trung thµnh víi s¶n phÈm cña m×nh. B¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp nãi chung vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng sÏ gióp cho viÖc b¶o vÖ uy tÝn cña s¶n phÈm, chèng l¹i c¸c hµnh vi gi¶ m¹o vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh. Nguyªn t¾c cña b¶o hé lµ dµnh cho chñ së h÷u ®îc ®éc quyÒn sö dông ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp ®· ®îc b¶o hé nh»m môc ®Ých kinh doanh. Nhê ®éc quyÒn ®ã, chñ së h÷u cã kh¶ n¨ng lËp chiÕn lîc ph©n phèi vµ kiÓm so¸t thÞ trêng s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch hîp lý.
2.3. Nh·n hiÖu hµng ho¸ - tµi s¶n quý cña doanh nghiÖp trong viÖc t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm.
Ngêi mua cã thÓ ®¸nh gi¸ chÊt lîng hµng ho¸ b»ng th¬ng hiÖu, ®Æc biÖt lµ v× hä kh«ng thÓ ph¸n xÐt c¸c ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm ngay khi mua hµng. Kh«ng cã nh·n hiÖu kh¸ch hµng sÏ c¶m thÊy khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu khi mua s¾m. NÕu khi ®i mua hµng, ngêi mua lùa chän mét sè nh·n hiÖu cña mét sè lo¹i s¶n phÈm mµ hä ®· ghi nhí. VÝ dô nh khi nãi ®Õn xe m«t« ë ViÖt Nam, ngêi ta nãi ®Õn c¸c nh·n hiÖu Honda, Yamaha, Suzuki, SYM... Nh÷ng ngêi thÝch uèng bia sÏ nh¾c ®Õn Bia Hµ Néi, bia 333, bia Heneiken, bia Tiger... TrÎ em th× lu«n nhí ®Õn s÷a Vinamilk, b¸nh Kinh §«... Nh÷ng s¶n phÈm nµy ®· ®îc ngêi tiªu dïng thõa nhËn b»ng chÝnh sù ghi nhí ®ã. Do ®o, nh·n hiÖu s¶n phÈm lu«n thÓ hiÖn mét møc chÊt lîng ®¸ng tin cËy cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó t¹o niÒm tin cho ngêi tiªu dïng.
Cã mét ®iÒu ch¾c ch¾n kh«ng thÓ phñ nhËn lµ doanh nghiÖp nµo cã ý thøc ®Çu t qu¶ng b¸ cho nh·n hiÖu s¶n phÈm cña hä th× uy tÝn h×nh ¶nh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng sÏ ®îc cñng cè. Søc m¹nh cña nh·n hiÖu s¶n phÈm sÏ t¹o cho s¶n phÈm lîi thÕ c¹nh tranh so víi s¶n phÈm cña ®èi thñ c¹nh tranh. N¨ng lùc c¹nh tranh b»ng th¬ng hiÖu lµ danh tiÕng, uy tÝn dùa trªn tæng hîp tÊt c¶ sù kh¸c biÖt vµ nh÷ng nÐt ®Æc trng ®· ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn. Lîi thÕ c¹nh tranh b»ng nh·n hiÖu hµng ho¸ thÓ hiÖn ë chç: tÝnh chÊt ®éc ®¸o cña s¶n phÈm cã nh·n hiÖu sÏ ®îc ph¸p luËt b¶o hé tr¸nh sù sao chÐp bÊt hîp ph¸p, gi¶m bít chi phÝ Marketing v× møc ®é biÕt ®Õn vµ trung thµnh víi s¶n phÈm ®· cao. X©y dùng ®îc mét nh·n hiÖu hµng ho¸ cho s¶n phÈm cßn quan träng v× nã t¹o cho s¶n phÈm ®ã l¬Þ thÕ khi ®µm ph¸n víi nhµ ph©n phèi, ®èi thñ c¹nh tranh.ChÝnh v× thÕ, nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm dùa trªn chÊt lîng ®· t¹o ra sù tin dïng cña ng¬i tiªu dïng ®èi víi s¶n phÈm ®ã.
Tõ thùc tÕ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ViÖt Nam cho thÊy ®«i ®iÒu vÒ vÊn ®Ò nµy. N«ng s¶n ®îc coi lµ thÕ m¹nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chiÕm 1/4 tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu, nhng cho ®Õn nay mÆt hµng nµy chñ yÕu xuÊt khÈu díi d¹ng th«, gi¸ trÞ thÊp. Gi¸ cµ phª ViÖt Nam xuÊt khÈu suy gi¶m kh«ng chØ v× nguyªn liÖu d thõa mµ chñ yÕu lµ do cha cã th¬ng hiÖu. Theo nhËn ®Þnh cña c¸c c«ng ty cµ phª trªn thÕ giíi, chÊt lîng cµ phª ViÖt Nam kh«ng thua kÐm g× cµ phª cña Brazil nhng v× kh«ng cã th¬ng hiÖu nªn gi¸ kh«ng thÓ b»ng gi¸ cµ phª Brazil v× ngêi tiªu dïng trªn thÕ giíi cha ®îc biÕt ®Õn cµ phª ViÖt Nam. Theo lêi «ng Vò TiÕn Léc, phã chñ tÞch phong th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam th× ®Çu ra cho s¶n phÈm ViÖt Nam ®ang më, ®©y lµ c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tho¸t khái c¶nh lÊy c«ng lµm l·i nhng ®Ó lµm ®îc ®iÒu nµy doanh nghiÖp ph¶i b¸n s¶n phÈm b»ng nh·n hiÖu s¶n phÈm cña chÝnh m×nh, cã nh thÕ míi më réng ®îc thÞ trêng xuÊt khÈu vµ t¨ng ®îc lîi nhuËn. Thùc tÕ nµy cho thÊy, dï cã chÊt lîng cao råi nhng ®Ó cã ®îc thÞ phÇn thÞ trêng còng nh ®Ó s¶n phÈm cã uy tÝn mµ cô thÓ ®èi víi hµng n«ng s¶n nãi trªn, uy tÝn ®îc thÓ hiÖn qua gi¸ c¶ vµ lîi nhuËn thu ®îc tõ xuÊt khÈu, th× t¹o cho s¶n phÈm mét nh·n hiÖu riªng lµ rÊt cÇn thiÕt.
MÆt kh¸c, uy tÝn cña nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i ®îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng chÊt lîng. ChÊt lîng s¶n phÈm vµ uy tÝn cña th¬ng hiÖu lµ hai nh©n tè bæ sung cho nhau t¹o nªn uy tÝn cña s¶n phÈm. Bªn c¹nh uy tÝn cña nh·n hiÖu th× chÊt lîng s¶n phÈm lµ yÕu tè quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh khiÕn ngêi tiªu dïng lùa chän s¶n phÈm nµy mµ kh«ng lùa chän s¶n phÈm kia. ChÊt lîng kh«ng chØ ®îc ®o lêng b»ng nh÷ng tiªu chuÈn ®o lêng mµ thùc sù th× chÊt lîng ®îc ®o lêng b»ng møc ®é tÝn nhiÖm, sù yªu thÝch vµ tin dïng ®èi víi nh·n hiÖu s¶n phÈm vµ ®· ®¹t ®îc sù tin dïng ®ã lµ ®· t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm.. Mét sè c«ng ty v× s¶n phÈm cña hä kh«ng cßn ®îc yªu thÝch n÷a hoÆc cÇn n©ng cÊp uy tÝn s¶n phÈm lªn mét tÇm cao h¬n ngêi ta s½n sµng tõ bá nh·n hiÖu cò b»ng mét nh·n hiÖu míi. Tõ mêi n¨m nay, Unilever ®· kh«ng ®Çu t n÷a cho qu¶ng c¸o lo¹i níc tÈy Wisk, ®Ó tËp trung cho c¸c s¶n phÈm kh¸c nh Omo, Persil, Skip vµ Corol. ThiÕu søc ch._.èng ®ì, møc b¸n hµng Wisk n¨m 1999 cã phÇn gi¶m sót, lµm gi¶m nhÑ 0.1% tæng doanh sè. ThÕ lµ nh·n hiÖu Êy ®îc ®×nh chØ ngay ®Ó kh«ng l©y lan ®Õn côc diÖn chung. Nh¹y bÐn víi t×nh h×nh thÞ trêng, n¨m 1999, tËp ®oµn kinh doanh níc nhuém tãc Eugene Perma quyÕt ®Þnh cho rót lui ngay lËp tøc mét lo¹i s¶n phÈm mang nh·n hiÖu izae. Mét nhµ l·nh ®¹o trong tËp ®oµn cho biÕt: “Chóng t«i muèn xo¸ bá izae vµ thay thÕ ngay b»ng Keranove næi tiÕng h¬n trong c¸c lo¹i Shampooing”. Khi mua l¹i cña h·ng Milo s¶n xuÊt c¸c lo¹i kÑo th¬m håi n¨m 1994, Unilever véi vµng lµm biÕn mÊt nh·n hiÖu Titan cña chñ cò ®Ó khái ¶nh hëng xÊu ®Õn nh·n hiÖu cu¶ m×nh. §ång thêi h·ng nµy ®· c¶i tiÕn chÊt lîng s¶n phÈm cò b»ng c¸ch cho ra ®êi s¶n phÈm kÑo th¬m Magnum víi h¬ng vÞ ®éc ®¸o vµ d¹ng míi víi h×nh d¸ng míi. §iÒu nµy ®· lµm t¨ng doanh sè cña tËp ®oµn do kh¸ch hµng a chuéng s¶n phÈm míi cña h·ng. Khi Samsung “chia tay” víi hÖ thèng siªu thÞ Val Mart Store Inc, nhiÒu nhµ kinh doanh ng¹c nhiªn bëi ®©y lµ hÖ thèng b¸n lÎ c¸c s¶n phÈm næi tiÕng mang nh·n hiÖu Samsung. Nhng c¸c quan chøc cña tËp ®oµn nµy cho biÕt dï c¶m thÊy khã kh¨n nhng hä vÉn ph¶i lµm v× cã nh thÕ hä míi n©ng gi¸ trÞ nh·n hiÖu Samsung lªn mét tÇm cao h¬n vµ thùc tÕ lµ v× ®iÒu nµy mµ Samsung ®· t¨ng ®îc 22% gi¸ trÞ cho c¸c s¶n phÈm mang nh·n hiÖu Samsung. Vµo ngµy 6/8/2001, khi h·ng Interbrand c«ng bè nghiªn cøu míi nhÊt cña hä vÒ 100 nh·n hiÖu hµng ®Çu thÕ giíi th× Samsung ®· ®îc xÕp thø 42, tøc lµ t¨ng lªn 22% so víi thêi ®iÓm tríc khi tËp ®oµn nµy lµm cuéc chia tay víi th¬ng hiÖu nãi trªn.
Mét sè vÝ dô trªn cho thÊy sù ¶nh hëng lÉn nhau gi· chÊt lîng s¶n phÈm vµ uy tÝn th¬ng hiÖu trong viÖc t¹o ra uy tÝn cho s¶n phÈm th«ng qua sù tin dïng cña kh¸ch hµng dµnh cho s¶n phÈm ®ã. Thùc tÕ lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc t¹o ra uy tÝn cho s¶n phÈm. Uy tÝn nµy ®îc ®¸nh gi¸ b»ng sù yªu thÝch cña ngêi tiªu dïng.
Tuy nhiªn, ®Ó gi÷ ®îc uy tÝn ®ã ®ã ngoµi viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cßn ph¶i chó ý b¶o vÖ cho s¶n phÈm cña m×nh khái nh÷ng hiÖn tîng bÞ ¨n c¾p kiÓu d¸ng, nh·n hiÖu. V× bÊt cø sù lµm nh¸i, lµm gi¶ hay lîi dông uy tÝn cña s¶n phÈm nµo còng lµm ¶nh hëng rÊt lín tíi sù a thÝch cña ng¬× tiªu dïng v× kh«ng ph¶i ngêi tiªu dïng nµo còng ph©n biÖt ®îc hµng gi¶, hµng thËt. Mét lÇn n÷a, th«ng qua tÇm quan träng cña nh·n hiÖu ®èi víi s¶n phÈm, sù cÇn thiÕt cña b¶o hé quyÒn së h÷u cho s¶n phÈm nãi chung vµ nh·n hiÖu hµng hãa nãi riªng l¹i ®îc kh¼ng ®Þnh.
3. C¸c vÊn ®Ò ph¸p lý liªn quan ®Õn b¶n quyÒn vÒ s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm ViÖt Nam khi xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngoµi
3.1. Ph¸p luËt ViÖt Nam.
3.1.1. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt.
C¸c v¨n b¶n luËt
Bé luËt d©n sù n¨m 1995 (phÇn thø 6 ch¬ng II), quy ®Þnh cô thÓ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ.
Bé luËt h×nh sù n¨m 2000 ( ®iÒu 170 vµ 171), quy ®Þnh vÒ téi ph¹m vµ h×nh ph¹t cã liªn quan ®Õn b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ.
C¸c v¨n b¶n híng dÉn gi¶i thÝch luËt
NghÞ ®Þnh 63/CP (24/10/1996) ®îc söa ®æi vµ bæ sung theo nghÞ ®Þnh 06/2001/ND-CP (01/02/2001) quy ®Þnh chi tiÕt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp;
NghÞ ®Þnh 12/1999/ND-CP (6/3/1999) vÒ xö ph¹t hµnh chinh trong lÜnh vùc së h÷u c«ng nghiÖp;
NghÞ ®Þnh 54/2000/ND-CP (3/10/2000) vÒ b¶o hé ®èi víi bÝ mËt kinh doanh, chØ dÉn ®Þa lý, tªn th¬ng m¹i vµ b¶o hé quyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh liªn quan ®Õn së h÷u trÝ tuÖ;
NghÞ ®Þnh 13/2001/ND-CP vÒ b¶o hé gièng c©y trång míi;
C¸c th«ng t híng dÉn thi hµnh c¸c nghÞ ®Þnh nãi trªn, cô thÓ:
+ Th«ng t 3055/TT-SHCN ngµy 31/12/1996 cña bé Khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i trêng;
+ Th«ng t sè 23/TC-TCT ngµy 9/5/1997 cña Bé Tµi chÝnh vÒ phÝ vµ lÖ phÝ së h÷u c«ng nghiÖp;
+ Th«ng t sè 825/2000/TT- Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i trêng híng dÉn thi hµnh nghÞ ®Þnh 12/1999/ND-CP;
Ngoµi ra, vÊn ®Ò b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn ®îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh kh¸c nh: LuËt ®Çu t níc ngoµi n¨m 2000; LuËt th¬ng m¹i n¨m 1997.
C¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia.
C«ng íc Paris vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp 1883 (ViÖt Nam tham gia n¨m 1981);
Tho¶ íc Madrid n¨m 1892 vÒ ®¨ng ký Nh·n hiÖu Quèc tÕ (ViÖt Nam tham gia n¨m 1981);
Tho¶ íc Nice vÒ ph©n lo¹i quèc tÕ hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Ó ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ n¨m 1957;
HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c Së h÷u trÝ tuÖ gi÷a c¸c níc ASEAN (12/1995);
B¶n ghi nhí vÒ hîp t¸c Së h÷u trÝ tuÖ gi÷a ViÖt Nam vµ ASEAN (09/1995);
Ngoµi ra, vÊn ®Ò b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cã liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn ®îc ®Ò cËp trong nh÷ng hiÖp ®Þnh liªn quan ®Õn th¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c níc trªn thÕ giíi.
3.1.2. C¸c quy ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh.
3.1.2.1. §èi tîng ®îc b¶o hé.
§èi tîng thuéc së h÷u c«ng nghiÖp cã liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®îc ph¸p luËt ViÖt Nam b¶o hé lµ: s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸.
3.1.2.2. Chñ së h÷u c¸c ®èi tîng ®îc b¶o hé
Chñ thÓ ®îc cÊp v¨n b»ng b¶o hé;
Chñ së h÷u ®¨ng ký quèc tÕ hµng ho¸ theo Tho¶ íc Madrid ®· ®îc chÊp nhËn b¶o hé t¹i ViÖt Nam;
C¸ nh©n, ph¸p nh©n hoÆc chñ thÓ kh¸c ®îc chuyÓn giao mét c¸ch thÝch hîp quyÒn së h÷u ®èi víi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸.
3.1.2.3. C¸c lo¹i v¨n b»ng b¶o hé vµ thêi gian cã hiÖu lùc
V¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ lµ v¨n b»ng ®éc quyÒn s¸ng chÕ, cã hiÖu lùc tõ ngµy cÊp ®Õn hÕt 20 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n hîp lÖ;
V¨n b»ng b¶o hé gi¶i ph¸p h÷u Ých lµ v¨n b»ng ®éc quyÒn gi¶i ph¸p h÷u Ých, cã hiÖu lùc tõ ngµy c©p ®Õn hÕt 5 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n hîp lÖ;
V¨n b»ng b¶o hé kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp lµ v¨n b»ng ®éc quyÒn vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy cÊp ®Õn 5 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n hîp lÖ; cã thÓ ®îc gia h¹n thªm 2 lÇn, mçi lÇn 5 n¨m;
V¨n b»ng b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸, cã hiÖu lùc tõ ngµy cÊp ®Õn hÕt 10 n¨m tÝnh tõ ngµy nép ®¬n hîp lÖ vµ cã thÓ gia h¹n thªm nhiÒu lÇn, mçi lÇn 10 n¨m;
3.1.2.4. QuyÒn ®îc cÊp ®èi víi chñ së h÷u c¸c v¨n b»ng b¶o hé.
QuyÒn nép ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ dïng cho s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô m×nh ®· hoÆc sÏ s¶n xuÊt hoÆc cung cÊp;
QuyÒn u tiªn nép ®¬n, yªu cÇu nép ®¬n trong vßng s¸u th¸ng kÓ tõ ®¬n nép ®Çu tiªn. Tuy nhiªn, ngêi nép ®¬n còng cã quyÒn rót quyÒn u tiªn nh»m tr× ho½n viÖc c«ng bè ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b¨ng b¶o hé;
QuyÒn sö dông c¸c lo¹i v¨n b»ng ®îc b¶o hé nh»m vµo môc ®Ých kinh doanh, quyÒn chuyÓn giao toµn bé hoÆc mét phÇn quyÒn sö dông c¸c v¨n b»ng b¶o hé th«ng qua hîp ®ång li-x¨ng, hîp ®ång nµy còng ph¶i ®¨ng ký t¹i côc së h÷u c«ng nghiÖp (§iÒu 35 NghÞ ®Þnh 63/CP söa ®æi);
QuyÒn yªu cÇu C¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn xö lý hoÆc khëi kiÖn t¹i Toµ ¸n cã thÈm quyÒn nh÷ng ngêi cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn b¶o hé c«ng nghiÖp cña m×nh;
QuyÒn ®Ó thõa kÕ, tõ bá së h÷u c¸c v¨n b»ng b¶o hé (®iÒu 37 NghÞ ®Þnh 63/CP söa ®æi);
3.1.2.5. §¨ng ký b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp.
C¸ nh©n, ph¸p nh©n ViÖt Nam muèn ®¨ng ký b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ nép ®¬n t¹i:
- Côc së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam t¹i Hµ Néi,
- Uû quyÒn cho tæ chøc dÞch vô ®¹i diÖn së h÷u c«ng nghiÖp c¸c tØnh
C¸ nh©n, ph¸p nh©n níc ngoµi cã thÓ ®¨ng ký t¹i hai c¬ quan nãi trªn hoÆc nép ®¬n quèc tÕ qua V¨n phßng quèc tÕ cña WIPO trong ®ã cã chØ ®Þnh ViÖt Nam.
3.1.2.6. Xö lý vi ph¹m
ViÖt Nam còng cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ xö ph¹t hµnh vi vi ph¹m ®éc quyÒn b¶o hé c¸c ®èi tîng së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm … Theo ®ã, c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn c¸c ®èi tîng trªn cña Côc së h÷u C«ng nghiÖp cã thÓ ®îc khiÕu n¹i ë Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng hoÆc Toµ ¸n.
3.2. Quy ®Þnh ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong c¸c ®iÒu íc quèc tÕ
3.2.1. C«ng íc Paris (1883) vÒ B¶o hé QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp (ViÖt Nam tham gia n¨m 1981)
§©y lµ c«ng íc ®Çu tiªn trªn thÕ giíi vÒ së h÷u c«ng nghiÖp, ban ®Çu chØ cã 11 níc tham gia. Tõ thêi ®iÓm ký kÕt ®Õn nay, c«ng íc ®· tr¶i qua nhiÒu lÇn söa ®æi t¹i c¸c héi nghÞ quèc tÕ nh héi nghÞ Lahay (1925), Lu©n §«n (1938), Lisbon (1958), Stockholm (1967), Brucxen (1990), Oasinhton (1991). HiÖn nay cã kho¶ng h¬n 100 níc tham gia c«ng íc. C«ng íc kh«ng h¹n chÕ víi tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi.
Môc ®Ých cña c«ng íc Paris lµ x©y dùng c¸c quy ®Þnh khung cã lîi cho viÖc ®¨ng ký b¶o hé c¸c ®èi tîng thuéc së h÷u trÝ tuÖ cña c«ng d©n níc nµy ®èi víi c«ng d©n níc kh¸c thuéc thµnh viªn c«ng íc. C¸c níc tham gia lËp thµnh mét liªn minh quèc tÕ vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp. Néi dung c¬ b¶n cña c«ng íc tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò sau:
3.2.1.1. Nguyªn t¾c b¶o hé - nguyªn t¾c ®·i ngé quèc d©n.
§iÒu 2 c«ng íc x¸c ®Þnh râ nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia sÏ ®îc ¸p dông. C«ng d©n bÊt kú níc thµnh viªn nµo còng ®îc hëng sù b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nh c¸c c«ng d©n níc thµnh viªn kh¸c. NghÜa lµ t¹i mét níc lµ thµnh viªn cña c«ng íc, c«ng d©n cña bÊt kú thµnh viªn nµo còng lµ thµnh viªn cña c«ng íc sÏ ®îc hëng mäi quyÒn lîi mµ luËt t¬ng øng cña níc ®ã quy ®Þnh hoÆc sÏ quy ®Þnh cho c«ng d©n níc m×nh.
3.2.1.2. QuyÒn u tiªn
C«ng íc Paris quy ®Þnh: c«ng d©n cña níc thµnh viªn khi nép ®¬n hîp lÖ xin ®¨ng ký b¶o hé t¹i mét trong c¸c níc thµnh viªn cña c«ng íc, hoÆc ngêi thõa kÕ hîp ph¸p cña ngêi ®ã sÏ ®îc hëng “quyÒn u tiªn” nép ®¬n ®¨ng ký b¶o hé cho hµng ho¸, s¶n phÈm ®ã ë c¸c níc thµnh viªn trong thêi h¹n quy ®Þnh cña c«ng íc. Thêi h¹n nµy ®îc x¸c ®Þnh lµ 6 th¸ng tÝnh tõ ngµy sau ngµy nép ®¬n ®Çu tiªn cho kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ lµ 1 n¨m ®èi víi B»ng s¸ng chÕ vµ gi¶i ph¸p h÷u Ých, nÕu ngµy tÝnh ®Õn ngµy cuèi cïng cña thêi h¹n lµ ngµy lÔ chÝnh thøc hoÆc ngµy C¬ quan së h÷u C«ng nghiÖp kh«ng nhËn ®¬n t¹i níc cã yªu cÇu b¶o hé, thêi h¹n u tiªn sÏ ®îc kÐo dµi tíi ngµy lµm viÖc ®Çu tiªn tiÕp theo ®ã.
Ngêi muèn hëng quyÒn u tiªn trªn c¬ së nép ®¬n tríc sÏ ph¶i lµm tê khai ghi râ ngµy nép vµ níc nhËn ®¬n ®ã. C¸c níc thµnh viªn cã thÓ yªu cÇu ngêi ®ã ph¶i nép b¶n sao ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ®· nhËn ®¬n x¸c nhËn cña ®¬n nép tríc, b¶n sao nµy cã thÓ ph¶i nép kÌm theo giÊy x¸c nhËn ngµy nép ®¬n ®ã do chÝnh c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn nãi trªn cÊp vµ b¶n dÞch.
C«ng íc ®· ®a ra nh÷ng quy ®Þnh chung cho tÊt c¶ c¸c níc tham gia kÝ kÕt ph¶i thùc hiÖn:
§èi víi b»ng s¸ng chÕ:
C¸c b»ng s¸ng chÕ ®îc cÊp ë nh÷ng níc kÝ kÕt lµ ®éc lËp víi nhau; viÖc cÊp mét B»ng s¸ng chÕ trong mét níc kÝ kÕt kh«ng b¾t c¸c níc kh¸c ph¶i cÊp mét b»ng S¸ng chÕ. ViÖc b¸n c¸c s¶n phÈm cã chøa ®ùng c¸c yÕu tè cña tiÕn tr×nh S¸ng chÕ bÞ lÖ thuéc hoÆc giíi h¹n cña LuËt Quèc gia. Mçt quèc gia kÝ kÕt cã thÓ dïng c¸c biÖn ph¸p b¾t buéc nh»m ng¨n chÆn viÖc l¹m dông quyÒn, khi cã sù l¹m dông C«ng íc cho phÐp B»ng S¸ng chÕ cã thÓ bÞ cÊp lix¨ng kh«ng tù nguyÖn hoÆc cã thÓ bÞ huû bá.
§èi víi kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp:
KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ph¶i ®îc b¶o vÖ trong mäi quèc gia kÝ kÕt vµ sù b¶o vÖ cã thÓ bÞ mÊt nÕu c¸c mÆt hµng kÕt hîp thiÕt kÕ kh«ng ®îc s¶n xuÊt ë c¸c quèc gia ®ã.
§èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸:
C«ng íc kh«ng quy ®Þnh thËt râ rµng vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸. C¸c viÖc vµ tr×nh ký cho nh·n hiÖu hµng ho¸ ®îc quy ®Þnh ë mçi níc kÝ kÕt bëi LuËt trong níc. NÕu nh·n hiÖu ®îc ®¨ng ký t¹i mét quèc gia th× chóng kh«ng thÓ bÞ tõ chèi t¹i mét quèc gia kh¸c trõ mét sè trêng hîp ngo¹i lÖ. Khi mét nh·n hiÖu ®îc ®¨ng ký ®Çy ®ñ trong mét quèc gia gèc, nã ph¶i ®îc chÊp nhËn ®¬n tr×nh vµ ph¶i ®îc b¶o vÖ theo nguyªn b¶n trong c¸c níc ®· ký kÕt. Mäi níc kÝ kÕt ph¶i tõ chèi ®¨ng ký vµ cÊm sö dông Nh·n hiÖu mµ ®îc lµm l¹i, b¾t chíc hoÆc ®Þnh t¹o ra nhÇm lÉn víi mét nh·n hiÖu ®· ®îc c¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn ®¸nh gi¸ lµ cã biÕt ®Õn ë níc ®ã.
3.2.2. Tho¶ íc Madrid (1891) vÒ ®¨ng ký Nh·n hiÖu quèc tÕ (ViÖt Nam tham gia 1981)
Tho¶ íc ®îc kÝ n¨m 1981, söa ®æi t¹i Hague n¨m 1952, t¹i London n¨m 1957, t¹i Stockholm n¨m 1967 vµ ®îc söa ®æi n¨m 1979. Tho¶ íc më víi c¸c quèc gia lµ thµnh viªn cña C«ng íc Paris. §©y lµ tho¶ íc ®îc kÝ kÕt nh»m ®iÒu chØnh c¸c vÊn ®Ò ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ ë c¸c níc ®¨ng kÝ. §Õn nay cã kho¶ng 40 níc lµ thµnh viªn cña tho¶ íc.
Sù ra ®êi cña tho¶ íc Madrit nh»m môc ®Ých quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i c¸c níc thµnh viªn cña tho¶ íc. Víi môc ®Ých ®ã tho¶ íc quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò nh sau:
§¬n xin b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nép theo Tho¶ íc ®îc gäi lµ “§¨ng kÝ quèc tÕ”. §¬n ®¨ng kÝ quèc tÕ ph¶i nép cho c¬ quan cã thÈm quyÒn cña níc nhËn ®¬n. Níc nhËn ®¬n lµ níc mµ ngêi nép ®¬n lµ c«ng d©n, ngêi nép ®¬n c tró hoÆc ngêi nép ®¬n cã c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ®ã. Theo quy ®Þnh cña cña Tho¶ íc níc nhËn ®¬n ®îc gäi lµ “níc xuÊt xø cña ®¬n”.
Ngêi nép ®¬n ph¶i ®¨ng kÝ Nh·n hiÖu t¹i V¨n phßng Nh·n hiÖu Th¬ng m¹i quèc gia hoÆc ®Þa ph¬ng lµ “níc xuÊt xø cña ®¬n”. Khi lµm xong, ngêi ®ã ph¶i th«ng qua V¨n phßng ®Þa ph¬ng hoÆc quèc gia ®Ó ®¨ng kÝ quèc tÕ. Mét ®¬n ®¨ng kÝ quèc tÕ cã hiÖu lùc khi ®îc c«ng bè bëi V¨n phßng quèc tÕ vµ th«ng b¸o víi níc kÝ kÕt. Trong thêi h¹n mét n¨m, kÓ tõ ngµy ®¨ng kÝ quèc tÕ, c¸c níc thµnh viªn ph¶i ®a ra kÕt luËn b¶o hé ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸ trong ®¬n quèc tÕ, nÕu kh«ng tuyªn bè, sù §¨ng kÝ quèc tÕ cã hiÖu lùc cho sù §¨ng kÝ quèc gia.
3.2.3. HiÖp ®Þnh TRIPS (1993). HiÖp ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn th¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ.
T¹i vßng ®µm ph¸n urugoay vÒ thuÕ quan vµ mËu dÞch cña GATT vµo ngµy 15/12/1993, hiÖp ®Þnh TRIPS- HiÖp ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn th¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ra ®êi. HiÖp ®Þnh TRIPS b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy tõ ngµy 1/1/1996 ®èi víi tÊt c¶ c¸c níc lµ thµnh viªn cña GATT (nay lµ WTO) vµ mét sè níc kh¸c nh Trung Quèc, §µi Loan. Cho ®Õn nay ®©y lµ hiÖp ®Þnh da ph¬ng tæng thÓ nhÊt vÒ lÜnh vùc SHTT.
HiÖp ®Þnh gåm 7 phÇn, 73 ®iÒu. HiÖp ®Þnh ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò chÝnh nh sau:
HiÖp ®Þnh ghi nhËn c¸c tiªu chuÈn ®Ó b¶o hé c¸c ®èi tîng cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ: S¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ng thÝch hîp, bÝ mËt th¬ng m¹i. HiÖp ®Þnh quy ®Þnh râ vÒ viÖc b¶o hé nh·n hiÖu hµng hãa næi tiÕng, b¶o hé chèng l¹i hµnh vi sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸ trïng hoÆc t¬ng tù.
HiÖp ®Þnh quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p ®Ó thùc thi cã hiÖu qu¶ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. C¸c biÖn ph¸p ®ã nh»m vµo c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, thñ tôc xÐt xö, c¸c quy ®Þnh vÒ h¶i quan vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi d©n sù, h×nh sù…
HiÖp ®Þnh quy ®Þnh ¸p dông hai nguyªn t¾c c¬ b¶n cña WTO lµ nguyªn t¾c ®·i ngé quèc gia vµ nguyªn t¾c tèi huÖ quèc. Tuy ViÖt Nam cha ph¶i lµ thµnh viªn cña TRIPS nhng nÕu muèn gia nhËp WTO th× nhÊt thiÕt ph¶i tham gia HiÖp ®Þnh TRIPS, h¬n n÷a, mét sè ®iÒu íc song ph¬ng mµ ViÖt Nam ®· tham gia nh l¹i cã nh÷ng quy ®Þnh gièng nh TRIPS nh hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Mü. Cho nªn viÖc nghiªn cøu kü hiÖp ®Þnh nµy lµ rÊt cÇn thiÕt.
3.3. Quy ®Þnh vÒ b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ theo luËt c¸c níc.
C¸c ®iÒu íc quèc tÕ vÒ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng vµ së h÷u trÝ tuÖ nãi chung thêng chØ ®Ò ra nh÷ng tiªu chuÈn chung cho viÖc b¶o hé. Cßn quy ®Þnh cô thÓ vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ l¹i n»m trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt t¬ng øng cña tõng quèc gia. Do vËy, muèn t×m hiÓu chi tiÕt vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ chóng ta ph¶i xem xÐt nghiªn cøu ph¸p luËt cña tõng quèc gia. Nh ®· nãi ë trªn, viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam ë níc ngoµi phô thuéc vµo ph¸p luËt cña mçi quèc gia n¬i mµ hµng ho¸ cña ViÖt Nam ®îc xuÊt khÈu. Mµ ph¸p luËt cña mçi quèc gia l¹i cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt so víi c¸c qu«c gia kh¸c. Chóng ta kh«ng thÓ ®i s©u nghiªn cøu ph¸p luËt cña tõng quèc gia mµ chØ cã thÓ xem xÐt s¬ lîc ph¸p luËt b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm ë mét sè quèc gia trªn thÕ giíi.
§¹o luËt ®Çu tiªn vÒ së h÷u trÝ tuÖ ra ®êi ë Anh tõ thÕ kû 12, ngµy 16 th¸ng 12 n¨m 1949, Anh ®· ban hµnh §iÒu lÖ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp DLTW 4/1964 vµ luËt S¸ng chÕ n¨m 1977, ®ång thêi Anh lµ mét trong nh÷ng quèc gia ®Çu tiªn cña C«ng íc Paris. §èi víi Mü, ChÝnh phñ níc nµy vµo n¨m 1952 còng th«ng qua luËt S¸ng chÕ vµ §iÒu lÖ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp DLTW-1/1960. NhËt B¶n lµ níc cã hÖ thèng LuËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ rÊt ®Çy ®ñ vµ t¬ng ®èi hoµn h¶o.Quèc héi NhËt ®· x©y dùng hÖ thèng LuËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ kh¸ sím. N¨m 1950, NhËt B¶n ban hµnh LuËt S¸ng chÕ, söa ®æi n¨m 1970, 1975 vµ 1978. Ngµy 13/4/1959, Quèc héi NhËt ®· th«ng qua §iÒu lÖ vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp DLTW-2/1961. Cßn theo b¸o c¸o cña Côc së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam, c¸c níc ASEAN vµ Trung Quèc ®· tham gia hÇu hÕt c¸c C«ng íc, ®iÒu íc quèc tÕ quan träng vÒ së h÷u trÝ tuÖ. Trung Quèc ban hµnh luËt vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ 23 th¸ng 8 n¨m 1982 vµ ®îc söa ®æi vµo th¸ng 2 n¨m 1993
3.3.1.§¨ng ký b¶o hé
HÇu hÕt c¸c níc ®Òu cã quy ®Þnh nh·n hiÖu hµng ho¸ muèn ®îc b¶o hé ®Òu ph¶i nép ®¬n xin b¶o hé t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn, thêng lµ c¬ quan trùc thuéc Bé th¬ng m¹i. T¹i Mü, ®ã lµ USPTO, Phßng s¸ng chÕ vµ nh·n hiÖu Hoa Kú, t¹i Ph¸p lµ INPI, Côc së h÷u trÝ tuÖ quèc gia, hoÆc t¹i Ban th ký cña Toµ th¬ng m¹i, hay cña toµ thÈm quyÒn réng t¹i ®Þa ph¬ng ngêi c tró; t¹i Liªn bang Nga nép ®¬n t¹i Phßng s¸ng chÕ Liªn bang…
Thêng th× qu¸ tr×nh ®¨ng ký nµy gåm 3 bíc; ®Çu tiªn lµ nép ®¬n t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn. C¬ së ®Ó nép ®¬n ë Mü ngoµi nh÷ng quy ®Þnh gièng nh hÇu hÕt c¸c luËt kh¸c cßn cã quy ®Þnh lµ cã thÓ ®¨ng ký nh·n hiÖu cho nh·n hiÖu cha ®îc sö dông trªn thÞ trêng nhng ngêi chñ së h÷u cã ý ®Þnh sö dông nh·n hiÖu ®ã. T¹i Ph¸p quy ®Þnh c¸c c¸ nh©n níc ngoµi ®¨ng ký nép ®¬n xin b¶o hé c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm theo C«ng íc Paris. ViÖc nép ®¬n cã thÓ do chñ së h÷u tiÕn hµnh hoÆc cã thÓ do c«ng ty së h÷u trÝ tuÖ ®¹i diÖn cho chñ së h÷u tiÕn hµnh. §èi víi chñ së h÷u muèn nép ®¬n ®¨ng ký t¹i Trung Quèc cã thÓ chän mét tæ chøc trong sè c¸c tæ chøc mµ chÝnh quyÒn quy ®Þnh n¬i nép ®¬n chØ ®Þnh lµm ®¹i diÖn cho m×nh. Theo luËt së h÷u trÝ tuÖ cña Nga, mét thÓ nh©n, ph¸p nh©n ®Þnh c ngoµi l·nh thæ Liªn bang Nga cã thÓ nép ®¬n ®¨ng ký cho Phßng S¸ng chÕ th«ng qua c¸c luËt s vÒ së h÷u trÝ tuÖ.
Bíc tiÕp theo trong qu¸ tr×nh ®¨ng ký, c¬ quan quèc gia cã thÈm quyÒn sÏ tiÕn hµnh xÐt nghiÖm hå s¬ ®¨ng ký. Mü quy ®Þnh thêi gian cho viÖc kiÓm tra tèi ®a lµ 6 th¸ng. NÕu sau 6 th¸ng nÕu hå s¬ ®îc chÊp nhËn vµ kh«ng cã bÊt kú söa ®æi, bæ sung hoÆc ph¶n ®èi nµo th× ®¬n ®îc chuyÓn sang c«ng bè trªn C«ng b¸o së h÷u c«ng nghiÖp. Cßn t¹i Liªn bang Nga qu¸ tr×nh xÐt nghiÖm gåm 2 giai ®o¹n: bíc kiÓm tra trong vßng 1 th¸ng kÓ tõ ngµy nép ®¬n, giai ®o¹n 2 lµ kiÓm tra dÊu hiÖu ®¨ng ký cã phï hîp víi ph¸p luËt kh«ng. T¹i Ph¸p, nh÷ng ®¬n nép t¹i Toµ th¬ng m¹i hoÆc Toµ thÈm quyÒn th× ®îc chuyÓn sang Côc së h÷u trÝ tuÖ quèc gia. Sau 6 tuÇn kÓ tõ ngµy nhËn ®¬n, ®¬n ®¨ng ký sÏ ®îc c«ng khai trªn C«ng b¸o së h÷u c«ng nghiÖp trong thêi h¹n 2 th¸ng ®Ó ngêi thø ba cã thÓ khiÕu n¹i vÒ tÝnh kh«ng thÝch ®¸ng cña ®¬n.
Bíc thø ba trong qu¸ tr×nh ®¨ng ký b¶o hé lµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u. T¹i Mü, sau 6 th¸ng kÓ tõ ngµy ®¨ng ký trªn c«ng b¸o nÕu kh«ng cã khiÕu n¹i th× sÏ ®îc cÊp giÊy chøng nhËn. T¹i Liªn bang Nga, dùa vµo quyÕt ®Þnh ®¨ng ký cña Phßng s¸ng chÕ, trong vßng 1 th¸ng tõ ngµy nhËn ®îc giÊy chøng nhËn ®· nép lÖ phÝ theo quy ®Þnh, ®èi tîng ®¨ng ký sÏ ®îc ghi vµo sæ ®¨ng kývµ giÊy chøng nhËn sÏ ®îc cÊp trong thêi h¹n 3 th¸ng kÓ tõ ngµy ghi vµo sæ ®¨ng ký.
3.3.2.Thêi h¹n b¶o hé
Thêi h¹n b¶o hé do ph¸p luËt mçi níc quy ®Þnh, th«ng thêng dùa theo quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh TRIPS: thêi h¹n b¶o hé kh«ng Ýt h¬n 7 n¨m. Liªn bang Nga, Mü, Anh, Ph¸p vµ nhiÒu níc kh¸c quy ®Þnh thêi h¹n b¶o hé lµ 10 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n ®¨ng ký ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ 20 n¨m ®èi víi s¸ng chÕ. HÕt thêi h¹n nµy, nÕu chñ së h÷u vÉn cßn muèn tiÕp tôc sö dông quyÒn b¶o hé ®ã th× cã thÓ nép ®¬n xin gia h¹n còng víi sè n¨m t¬ng tù nh vËy. NÕu chñ së h÷u muèn vÉn tiÕp tôc ®îc b¶o hé th× sÏ ®îc b¶o hé vÜnh viÔn.
3.3.3.QuyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi chñ së h÷u v¨n b»ng b¶o hé
Chñ së h÷u cã quyÒn ®éc quyÒn sö dông nh÷ng ®èi tîng ®îc b¶o hé ®èi víi s¶n phÈm cña m×nh, vÝ dô nh sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ã ®Ó g¾n lªn hµng ho¸ hoÆc bao b×, hoÆc sö dông nh·n hiÖu ®ã trong qu¶ng c¸o, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Chñ së h÷u cã thÓ chuyÓn nhîng quyÒn ®ã cho ngêi kh¸c b»ng c¸ch c¸c hîp ®ång lix¨ng hoÆc h×nh thøc thõa kÕ, cho tÆng. C¸c c¸ nh©n tæ chøc kh¸c muèn sö dông nh÷ng ®èi tîng nãi trªn ph¶i ®îc sù ®ång ý, cho phÐp cña chñ së h÷u. §Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh, chñ së h÷u cã thÓ ng¨n chÆn nh÷ng hµnh vi x©m ph¹m hoÆc c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ®èi víi quyÒn së h÷u cña m×nh. §ång thêi chñ së h÷u còng cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn buéc ngêi cã hµnh vi vi ph¹m ph¶i chÊm døt hµnh vi tr¸i ph¸p luËt.
Cïng víi viÖc ®îc hëng sù b¶o hé, chñ së h÷u cã nghÜa vô ph¶i nép phÝ ®¨ng ký vµ gia h¹n. §èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸ luËt c¸c níc cßn quy ®Þnh thêi h¹n nhÊt ®Þnh chñ së h÷u ph¶i thùc sù dïng nh·n hiÖu ®· ®¨ng ký ®ã nÕu kh«ng th× giÊy ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ sÏ bÞ huû bá. Thêi h¹n nµy theo luËt Mü lµ 3 n¨m, luËt Nga, Trung Quèc lµ 5 n¨m.
3.4. Quy ®Þnh vÒ b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong c¸c hiÖp ®Þnh song ph¬ng gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ chÝnh phñ níc ngoµi.
3.4.1. HiÖp ®Þnh gi÷a níc ChÝnh phñ CHXHCN ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Liªn bang Thuþ SÜ vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ.
Dùa theo nh÷ng tiªu chuÈn cña TRIPS, hai níc ViÖt Nam vµ Thuþ SÜ víi mong muèn b¶o hé mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ tho¶ ®¸ng víi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, nh»m gi¶m bít sai lÖch trong th¬ng m¹i vµ c¸c c¶n trë ®èi víi ho¹t ®éng th¬ng m¹i, ®¶m b¶o cho c¸c biÖp ph¸p vµ thñ tôc thùc thi quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp kh«ng g©y trë ng¹i cho häat ®éng th¬ng m¹i hîp ph¸p, ®· ký kÕt hiÖp ®Þnh vÒ thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ gi÷a hai níc ViÖt Nam- Thuþ Sü. Hai bªn nhÊt trÝ cñng cè viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. ViÖc b¶o hé Ýt nhÊt ph¶i ®¹t møc ®é quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh TRIPS. Nh vËy, viÖc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cña ViÖt Nam vµ Thuþ Sü sÏ ®îc thùc hiÖn dùa trªn tinh thÇn cña HiÖp ®Þnh TRIPS. Ngoµi ra, hai níc cßn ®Ò cËp ®Õn c¸c c«ng íc cã liªn quan nh C«ng íc Paris vµ Tho¶ íc Madrid.
§Æc biÖt, hai bªn cam kÕt ¸p dông nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia vµ ®èi xö tèi huÖ quèc t¬ng tù nh trong TRIPS. Hai níc th¶o thuËn sÏ thiÕt lËo mét ch¬ng tr×nh hîp t¸c ®Æc biÖt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®· ®Ò ra.
HiÖp ®Þnh nµy ®îc x©y dùng dùa trªn c¸c tiªu chuÈn cña TRIPS. Do ®ã nã t¹o ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho ViÖt Nam lµm quen víi TRIPS vµ ®iÒu chØnh ph¸p luËt cho phï hîp. Nh vËy, khi tiÕn hµnh ViÖt Nam gia nhËp TRIPS vµ xa h¬n lµ gia nhËp WTO sÏ ®îc rót ng¾n h¬n.
3.4.2. HiÖp ®Þnh gi÷a CHXHCN ViÖt Nam vµ Hîp chñng quèc Hoa Kú vÒ quan hÖ th¬ng m¹i
HiÖp ®Þnh gi÷a CHXHCN ViÖt Nam vµ Hîp chñng quèc Hoa Kú vÒ quan hÖ th¬ng m¹i (HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Mü) ®· ®îc ký kÕt ngµy 13/7/2002 vµ ®îc quèc héi ViÖt Nam phª chuÈn ngµy 28/11/2001. Sù kiÖn nµy ®· ®¸nh dÊu mét bíc tiÕn quan träng trong qu¸ tr×nh b×nh thêng ho¸ quan hÖ gi÷a hai níc ®ång thêi thÓ hiÖn sù ph¸p triÓn th¬ng m¹i cña ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi.
HiÖp ®Þnh nµy lµ mét v¨n kiÖn phøc t¹p vµ kh¸ ®ång bé, gãp phÇn thiÕt lËp vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ vµ th¬ng m¹i b×nh ®¼ng, hai bªn cïng cã lîi trªn c¬ së t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn cña hai níc. Mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña HiÖp ®Þnh nµy lµ c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o hé vµ b¶o ®¶m thùc thi cã hiÖu qu¶ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ trong ph¹m vi l·nh thæ cña mçi bªn. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn trong mét hiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i song ph¬ng mµ ViÖt Nam ký kÕt cã mét ch¬ng riªng quy ®Þnh vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ.
Trong ch¬ng 2 vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, tríc hÕt hai bªn ®a ra môc tiªu cña HiÖp ®Þnh lµ mçi bªn dµnh cho bªn kia sù b¶o hé vµ thùc thi ®Çy ®ñ, cã hiÖu qu¶ ®èi víi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ trong l·nh thæ cña m×nh. Nguyªn t¾c ®Çu tiªn mµ hai bªn tho¶ thuËn ¸p dông lµ t«n träng ph¸p luËt cña mçi níc.Tõ môc tiªu nµy, HiÖp ®Þnh ®· lÊy c¸c quy ®Þnh cã liªn quan cña C«ng íc Paris ®Ó lµm c¬ së cho c¸c nghÜa vô cña hai quèc gia trong lÜnh vùc b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp.
Hai níc tho¶ thuËn ¸p dông nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia t¬ng tù nh trong C«ng íc Paris vµ HiÖp ®Þnh TRIPS. Mçi bªn sÏ dµnh cho c«ng d©n cña bªn kia sù ®èi xö mµ bªn ®ã giµnh cho c«ng d©n níc m×nh trong viÖc x¸c lËp, hëng vµ thùc thi tÊt c¶ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ vµ mäi lîi Ých cã ®îc tõ quyÒn ®ã. Quy ®Þnh nµy còng gièng nh quy ®Þnh t¹i ®iÒu 2 C«ng íc Paris vµ ®iÒu 3 HiÖp ®Þnh TRIPS.
Tuy nhiªn, HiÖp ®Þnh kh«ng hÒ ®Ò cËp ®Õn viÖc ¸p dông nguyªn t¾c tèi huÖ quèc, trong khi TRIPS nãi riªng vµ WTO nãi chung l¹i coi ®©y lµ mét nguyªn t¾c c¬ b¶n trong th¬ng m¹i quèc tÕ. §©y lµ mét thiÖt thßi cho chñ së h÷u c¸c ®èi tîng ®îc b¶o hé v× hä sÏ kh«ng ®îc hëng nh÷ng u ®·i mµ Mü sÏ giµnh cho chñ së h÷u ë c¸c níc kh¸c.
Trong ch¬ng II, ®iÒu 6 lµ ®iÒu quy ®Þnh cô thÓ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸. Trong ®ã ®a ra ®Þnh nghÜa rÊt cô thÓ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ còng nh c¸c quy ®Þnh kh¸c vÒ ®¨ng ký nh·n hiÖu, quyÒn vµ nghÜa vô cña chñ së h÷u nh·n hiÖu vµ thêi h¹n b¶o hé. HiÖp ®Þnh còng cã quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ næi tiÕng.Hai níc ®· tho¶ thuËn ¸p dông ®iÒu 6bia C«ng íc Paris víi söa ®æi cÇn thiÕt ®Ó ®a ra quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ næi tiÕng.
VÒ vÊn ®Ò thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cã liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, HiÖp ®Þnh ®· cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ thñ tôc vµ chÕ tµi trong tè tông d©n sù vµ hµnh chÝnh, c¸c biÖn ph¸p t¹m thêi, c¸c thñ tôc tè tông h×nh sù vµ h×nh ph¹t, thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ t¹i biªn giíi, ®èi tîng ®ang tån t¹i, hîp t¸c kü thuËt vµ c¸c quy ®Þnh chuyÓn tiÕp nh»m môc ®Ých hµnh ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶ chèng l¹i viÖc x©m ph¹m nh÷ng quyÒn së h÷u trÝ tuÖ.
Ch¬ng 2.
vÊn ®Ò vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸
trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña
c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam
1. NhËn thøc cña doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ó b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸.
1.1. NhËn thøc cña cña toµn x· héi nãi chung.
MÆc dï nãi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng nhng c¸ch thøc tiÕn hµnh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn bÞ ¶nh hëng rÊt lín bëi nh÷ng t tëng cò, bao cÊp, l¹c hËu. Trong ®ã nhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn x· héi nãi chung vÒ c¸c vÊn ®Ò ph¸p luËt cßn rÊt h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn rÊt míi mÎ. H¬n thÕ, nhiÒu c¬ quan nhµ níc, tæ chøc kinh tÕ cßn xem nhÑ vÊn ®Ò nµy.
Tríc hÕt lµ c¸c c¬ quan nhµ níc. §èi víi lÜnh vùc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ, chóng ta cã mét hÖ thèng ph¸p luËt kh¸ ®Çy ®ñ vµ cã hÖ thèng tæ chøc chØ ®¹o së h÷u trÝ tuÖ nhng kiÕn thøc ph¸p luËt vµ kiÕn thøc nghiÖp vô vÒ së h÷u trÝ tuÖ trong c¸c c¬ quan trong hÖ thèng nµy cha cao. Trong hÖ thèng tæ chøc, chØ ®¹o cã c¬ quan nhµ níc ®· kh«ng coi träng vµ kh«ng cã kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ së h÷u trÝ tuÖ. Ch¼ng h¹n Bé Y tÕ ®· cÊp giÊy phÐp s¶n xuÊt kinh doanh thuèc c¶m Decolgen cho mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt dîc phÈm khi nh·n hiÖu vµ kiÓu d¸ng cña lo¹i thuèc nµy ®· ®îc ®¨ng ký b¶o hé t¹i côc Së h÷u c«ng nghiÖp. Ngoµi viÖc g©y hËu qu¶ nh mét hµnh vi vi ph¹m, thùc tr¹ng nµy cßn c¶n trë kh«ng nhá ®Õn c«ng t¸c b¶o hé ë níc ta.
Trong c«ng t¸c thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, do tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña ®èi tîng lµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp nªn cÇn rÊt nhiÒu c¬ quan nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm thùc thi vµ phèi hîp ®Ó ®¶m b¶o c«ng t¸c nµy cã hiÖu qu¶. Thùc tÕ cho thÊy c¸c c¬ quan thùc thi mét mÆt cha ý thøc ®îc tr¸ch nhiÖm vµ vµ tÇm quan träng cña b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ thÓ hiÖn ë viÖc xö lý tr× trÖ, kh«ng chñ ®éng ®iÒu tra gi¸m s¸t. MÆt kh¸c c¸n bé thùc thi kh«ng ®ñ kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ së h÷u trÝ tuÖ ®Ó gi¶i thÝch, xö lý ®óng hµnh vi vi ph¹m. Thùc tr¹ng nµy lµ do sù gi¸o dôc vÒ ý thøc tr¸ch nhiÖm, ®µo t¹o, båi dìng kiÕn thøc ph¸p luËt vµ nghiÖp vô cÇn thiÕt trong lÜnh vùc nµy cha ®îc tèt.
NhËn thøc cha cao cña c¸c c¬ quan nhµ níc cßn thÓ hiÖn ë sù kh«ng g¬ng mÉu trong viÖc t«n träng quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cña chÝnh c¸c c¬ quan nhµ níc. Ch¼ng h¹n theo thèng kª cña TËp ®oµn sè liÖu quèc tÕ IDC th× 97% phÇn mÒm th«ng dông cña Microsoft ®ang sö dông t¹i ViÖt Nam lµ vi ph¹m b¶n quyÒn, nh vËy hÇu hÕt c¸c c¬ quan nhµ níc ®Òu cã sö dông phÇn mÒm kh«ng ®¨ng ký.
NhËn thøc cña c«ng chóng vÒ vÊn ®Ò nµy còng rÊt thÊp do ®©y lµ lÜnh vùc míi mÎ ë níc ta. H¬n n÷a, viÖc phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt cßn cha ®îc quan t©m chÝnh ®¸ng, nhiÒu ngêi cßn thê ¬ víi vÊn ®Ò nµy. Do vËy dÉn ®Õn hiÖn tîng rÊt nhiÒu ngêi v« t×nh x©m ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. Næi bËt lµ c¸c c¸ nh©n, c¬ quan sö dông c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm m¸y tÝnh kh«ng ®¨ng ký nh mét chuyÖn hÕt søc b×nh thêng. NhËn thøc x· héi vÒ vÊn ®Ò cßn rÊt yÕu kÐm thÓ hiÖn trong viÖc nhiÒu ngêi kh«ng ph©n biÖt ®îc c¸c hµnh vi x©m ph¹m, kh«ng cã ý thøc gãp phÇn chèng l¹i c¸c hµnh vi ®ã.
1.2. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp.
Tæng sè c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp ®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam cho ®Õn thêi ®iÓm th¸ng 5 n¨m 2001 th× trong 2.070 s¸ng chÕ ViÖt Nam chiÕm 8%; níc ngoµi chiÕm 92%; t¬ng tù trong 91.879 nh·n hiÖu ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam th× chØ cã 16% lµ cña doanh nghiÖp ViÖt Nam. Theo b¸o c¸o cña «ng TrÇn ViÖt Hïng, phã côc trëng côc Së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam- B¸o c¸o tËp huÊn nghiÖp vô qu¶n lý së h÷u c«ng nghiÖp.
H»ng n¨m, Côc së h÷u C«ng nghiÖp ViÖt Nam nhËn ®îc hµng ngh×n ®¬n trùc tiÕp hoÆc th«ng qua tho¶ íc Madrid cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi níc ®¨ng ký nh·n hiÖu t¹i Viªt Nam nhng chØ cã kho¶ng h¬n 100 ®¬n ®¨ng ký cña ngêi ViÖt Nam ra níc ngoµi. "Số đơn yêu cầu của người Việt Nam còn quá ít" .Ông Phạm Ngân Sơn, phó trưởng phòng sáng chế đã nhận xét như vậy khi nêu tỷ lệ 8,8% đơn yêu cầu của người Việt Nam trong tổng số đơn yêu cầu cấp các loại bằng độc quyền được gửi đến cục sở hữu công._.ng ty luËt ®Ó khi cÇn, c¸c doanh nghiÖp nµy cã thÓ uû quyÒn ®¹i diÖn tiÕn hµnh ®¨ng ký b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ ë níc ngoµi hoÆc t vÊn vÒ biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. NÕu cã c¬ quan nµy nªn cã chi nh¸nh ë mét sè níc, ®Æc biÖt lµ ë mét sè thÞ trêng quan träng ®Ó cã thÓ b¶o vÖ kÞp thêi, nhanh chãng quyÒn lîi cña doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ trêng níc ngoµi.
Bªn c¹nh ®ã, nh»m hç trî h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, nhµ níc ph¶i khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thµnh lËp c¸c c«ng ty luËt së h÷u trÝ tuÖ. Nh÷ng c«ng ty luËt nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp khi cÇn t vÊn, gi¶i quyÕt c¸c vô viÖc liªn quan ®Õn së h÷u trÝ tuÖ vµ chÝnh nh÷ng c«ng ty nµy sÏ gãp phÇn vµo ®µo t¹o, n©ng cao ý thøc ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ nh mét sè c«ng ty luËt hiÖn nay vÉn lµm, ch¼ng h¹n nh c«ng ty Invenco, Ph¹m vµ Liªn doanh.
2. Gi¶i ph¸p mang tÝnh vi m«.
2.1. VÒ viÖc ®¨ng ký b¶o hé.
Tõ nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng hµng ho¸ ViÖt Nam bÞ vi ph¹m b¶n quyÒn vÒ s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸, chóng ta cÇn ®a ra gi¶i ph¸p ®Çu tiªn, gi¶i ph¸p chung cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i tiÕn hµnh gÊp rót ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ còng nh kiÓu d¸ng s¶n phÈm cña m×nh t¹i níc ngoµi ngay tõ khi míi b¾t ®Çu kÕ ho¹ch më réng thÞ trêng. ViÖc ®¨ng ký tuy kh«ng mang l¹i lîi Ých cô thÓ tríc m¾t nhng nã l¹i cã ý nghÜa vÒ l©u dµi. Nã sÏ lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña m×nh, doanh nghiÖp sÏ cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn cña chñ së h÷u doanh nghiÖp ®Ó chèng l¹i c¸c hµnh vi vi ph¹m quyÒn ®ã nh lµm hµng gi¶, ¨n c¾p kiÓu d¸ng, nh¸i nh·n m¸c hay sö dông nh·n hiÖu mét c¸ch bÊt hîp hoÆc ®¨ng ký mÊt nh·n hiÖu. Khi ®· cã giÊy chøng nhËn ®¨ng ký b¶o hé, doanh nghiÖp sÏ nhËn ®îc sù b¶o hé cña ph¸p luËt quèc gia n¬i tiÕn hµnh ®¨ng ký, nÕu cã vi ph¹m x¶y ra, doanh nghiÖp cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý c¸c hµnh vi vi ph¹m hoÆc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ quyÒn së h÷u nh·n hiÖu còng nh c¸c quyÒn së hò trÝ tuÖ kh¸c liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm. H¬n n÷a, ngµy nay ph¸p luËt vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ trªn thÕ giíi ngµy cµng thèng nhÊt ho¸ vµ ngµy cµng trë nªn ®¬n gi¶n. Doanh nghiÖp chØ cÇn nép hå s¬ ®¨ng ký t¹i V¨n phßng quèc tÕ lµ ®· ®îc b¶o hé ë mét lo¹t níc thµnh viªn, nh Tho¶ íc Madrid ch¼ng h¹n. Ngoµi ra, chi phÝ cho viÖc ®¨ng ký còng kh«ng cao ®Æc biÖt lµ so víi chi phÝ kh¾c phôc hËu qu¶ trong trêng hîp nh·n hiÖu bÞ vi ph¹m, th«ng thêng mÆt b»ng chung cho chi phÝ ®¨ng ký nh·n hiÖu ë níc ngoµi lµ kho¶ng 200$.
Doanh nghiÖp nªn ®a kÕ ho¹ch ®¨ng ký b¶o hé cho s¶n phÈm vµo kÕ ho¨ch, chiÕn lîc kinh doanh cña m×nh trªn thÞ trêng níc ngoµi. Doanh nghiÖp ph¶i xem vÊn ®Ò b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cho s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ mét trong c¸c yÕu tè ph¶i ®îc xem xÐt c©n nh¾c víi hµng lo¹t c¸c yÕu tè kh¸c vµ lµ c¸i kh«ng thÓ thiÕu trong chiÕn lîc x©m nhËp vµo mét thÞ trêng cô thÓ.
Ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c chiÕnlîc “th¬ng hiÖu ®i tríc hµng ho¸”.CÇn ph¶i nhanh chãng kh¾c phôc thãi quen ®a hµng ho¸ ra thÞ trêng råi míi tÝnh ®Õn th¬ng hiÖu. C¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng chiÕn lîc së h÷u trªn c¬ së ®· nghiªn cøu kü thÞ trêng m×nh dù kiÕn giao th¬ng. Nªn tr¸nh t×nh tr¹ng “mÊt bß míi lo lµm chuång nh hiÖn nay”. ViÖc ®¨ng ký b¶o hé b¶n quyÒn cho s¶n phÈm nãi chung vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng sÏ gióp cho doanh nghiÖp gi÷ ®îc thÕ chñ ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, tr¸nh t×nh tr¹ng nh mét sè doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu råi th× kh«ng ®îc haØ quan níc ngoµi cho phÐp nhËp khÈu v× vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ do cã mét doanh nghiÖp níc ngoµi ®· lµm chñ nh·n hiÖu ®ã mÊt råi. NÕu muèn xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngoµi th× nªn ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi chung vµ ®¨ng ký b¶o hé quyÒn së h÷u kh¸c liªn quan ®Õn s¶n phÈm tríc hai ®Õn ba n¨m v× thñ tôc ®¨ng ký ë mét sè níc cã thÓ kÐo dµi ®Õn mét n¨m. Thùc tÕ kh«ng ®¨ng ký b¶o hé cho hµng ho¸ mµ ®· xuÊt khÈu lµ rÊt m¹o hiÓm.
§Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. N«ng s¶n ®ang lµ thÕ m¹nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ ®ang lµ mÆt hµng chiÕm 1/4 gi¸ trÞ tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña níc ta nhng trªn thÞ trêng thÕ giíi, ngêi tiªu dïng hÇu nh kh«ng biÕt ®ã lµ hµng ViÖt Nam mÆc dï nh÷ng mÆt hµng ®ã rÊt ®îc yªu thÝch. C¸c doanh nghiÖp nªn nhanh chãng ®¨ng ký b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cho hµng ho¸ cña m×nh ®Ó b¶o vÖ danh tiÕng, uy tÝn cña m×nh ë níc ngoµi. MÆt kh¸c viÖc ®¨ng ký b¶o hé cho hµng ViÖt Nam kh«ng chØ lµ cÇn thiÕt cho doanh nghiÖp mµ cßn n©ng cao gi¸ trÞ cña hµng ViÖt Nam nãi chung, vµ tõ ®ã cã thÓ hi väng h¬n n÷a vµo nh÷ng ®èi t¸c kinh doanh míi ë níc ngoµi khi hä ®· biÕt gi¸ trÞ cña hµng ViÖt Nam, nhÊt lµ hµng n«ng s¶n.
§Æc biÖt lµ khi kinh doanh trªn thÞ trêng Mü, doanh nghiÖp cµng ph¶i chó ý ®Õn viÖc b¶o hé c«ng nghiÖp cho hµng ho¸ cña m×nh. Mét nhµ kinh doanh cã tiÕng ë Mü khuyÕn c¸o: Dï cha ch¾c s¶n phÈm cña m×nh cã ph¸t triÓn ®îc ®Õn thÞ trêng Mü hay kh«ng, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng nªn tÝnh ®Õn viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu t¹i thÞ trêng nµy, tríc khi ®Ó níc ®Õn ch©n míi nh¶y. NÕu thÊy chi phÝ ®¨ng ký qu¸ cao, nh÷ng doanh nghiÖp nhá cã thÓ liªn kÕt víi nh÷ng doanh nghiÖp cïng ngµnh nghÒ, ®Ó ®¨ng ký nh·n hiÖu tËp thÓ hay nhãm, héi. Ch¼ng h¹n, HiÖp héi Cµ phª-Ca cao ViÖt Nam cã thÓ ®¨ng ký th¬ng hiÖu cho hiÖp héi cña m×nh.
Nãi tãm l¹i, doanh nghiÖp nªn nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ ®¨ng ký b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp cho hµng ho¸ cña m×nh. Nªn coi kÕ ho¹ch vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ kÕ ho¹ch ®îc thùc hiÖn tríc trong chiÕn lîc x©m nhËp thÞ trêng níc níc ngoµi. Cã nh thÕ míi ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng vµ yªn t©m khi lµm ¨n trªn thÞ trêng níc ngoµi, h¹n chÕ ®îc kh¶ n¨ng bÞ vi ph¹m cã thÓ x¶y ra. Nªn ch¨ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam h·y tù b¶o vÖ chÝnh m×nh, tríc hÕt b»ng c¸ch biÕn viÖc ®¨ng ký b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ thµnh mét “thãi quen” tÊt yÕu khi b¾t ®Çu cã ý ®Þnh ®Çu t, g©y dùng mét nh·n hiÖu, mÆt hµng nµo ®ã.
2.2.T×m hiÓu kü thÞ trêng níc ngoµi, ®Æc biÖt lµ ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ.
Nghiªn cøu thÞ trêng lµ mét trong c¸c c«ng viÖc quan träng mµ c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn tríc khi ®a ra mét quyÕt ®Þnh nµo ®ã nh tung ra c¸c s¶n phÈm míi, dÞch vô míi cho kh¸ch hµng cña m×nh vµ lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®Çu tiªn ph¶i lµm. Nghiªn cøu thÞ trêng lµ chøc n¨ng liªn kÕt gi÷a nhµ s¶n xuÊt víi ngêi tiªu dïng, kh¸ch hµng vµ céng ®ång th«ng qua th«ng tin. Th«ng tin ®îc sö dông ®Ó nhËn d¹ng x¸c ®Þnh c¸c c¬ héi vµ vÊn ®Ò tiÕp thÞ, thiÕt lËp, ®iÒu chØnh vµ ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ, theo dâi viÖc thùc hiÖn tiÕp thÞ. Khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ trêng níc ngoµi th× ®iÒu quan träng trong nghiªn cøu thÞ trêng cßn lµ ph¶i nghiªn cøu kü ph¸p luËt níc nhËp khÈu ®Ó cã chiÕn lîc kinh doanh phï hîp mµ kh«ng gÆp khã kh¨n khi tiÕn hµnh kinh doanh ë thÞ trêng ®ã. NghÜa lµ tríc khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra mét thÞ trêng nµo ®ã, doanh nghiÖp ph¶i hiÓu têng tËn thÞ trêng m×nh ®Þnh tham gia vÒ mäi khÝa c¹nh: tiªu chuÈn chÊt lîng, c¸c ®Þch thñ c¹nh tranh hiÖn h÷u vµ tiÒm n¨ng, thÞ hiÕu nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng ë thÞ trêng ®ã vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt, trong ®ã cã c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Ph¶i coi nghiªn cøu ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ lµ mét kh©u quan träng trong nghiªn cøu thÞ trêng v× cã nh thÕ th× doanh nghiÖp sÏ h¹n chÕ ®îc c¸c t×nh tr¹ng ¨n c¾p b¶n quyÒn s¶n phÈm mµ do kh«ng hiÓu biÕt ph¸p luËt mµ ra. Tuy nhiªn viÖc t×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt c¸c níc hiÖn nay kh«ng ph¶i lµ chuyÖn dÔ dµng. Doanh nghiÖp nªn liªn hÖ víi c¸c tæ chøc hç trî cña nhµ níc chuyªn vÒ vÊn ®Ò nµy hoÆc cã thÓ liªn hÖ víi c¸c c«ng ty luËt t vÊn tríc khi quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh kinh doanh ë mét thÞ trêng nµo ®ã. Ngoµi ra ®Ó t×m hiÓu thÞ trêng doanh nghiÖp cã thÓ t×m kiÕm th«ng tin thÞ trêng nªn mét sè trang web, vÝ dô nh cã thÓ vµo trang web doanh nghiÖp cã thÓ t×m hiÓu th«ng tin vÒ hÇu hÕt c¸c thÞ trêng trong ®ã cã c¸c thÞ trêng quan träng nh Mü, NhËt, Trung Quèc, asean...
2.3. N©ng cao kü n¨ng x©y dùng nh·n hiÖu s¶n phÈm nh»m t¨ng kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ t¹o chç ®øng cho nh·n hiÖu s¶n phÈm trªn thÞ trêng.
®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸, doanh nghiÖp nªn mêi c¸c c«ng ty chuyªn ph¸t triÓn th¬ng hiÖu ®Õn vµ t×m hiÓu thªm vÒ c¸c ph¬ng ¸n x©y dùng th¬ng hiÖu tõ yªu cÇu x©y dùng chiÕn lîc nh·n hiÖu hµng ho¸ cña m×nh. Tõ ®ã, c«ng ty chuyªn m«n cã thÓ nghiªn cøu vµ t vÊn x©y dùng mét ch¬ng tr×nh ®èi tho¹i tæng lùc vµ dµi h¬i ®èi víi ngêi tiªu dïng. CÇn tiÕn hµnh mét c¸ch khoa häc. Theo ®ã, c¸c c«ng ty qu¶ng c¸o sÏ thu nhËp th«ng tin vÒ thÞ trêng, ngêi tiªu dïng, s¶n phÈm tõ c¸c nhµ s¶n xuÊt, tõ c¸c nguån th«ng tin hay c¸c cuéc th¨m dß trùc tiÕp víi ngêi tiªu dïng. Sau ®ã ®a ra c¸c nhËn ®Þnh c¬ b¶n vÒ nh÷ng ®iÒu cÇn lµm trong t¬ng lai cña doanh nghiÖp. Tõ c¬ së ®ã doanh nghiÖp sÏ héi ý vµ bæ sung, ®iÒu chØnh ®Þnh híng. Nªn cã mét ng©n s¸ch nhÊt ®Þnh cho viÖc ®Çu t nµy. Th«ng thêng ng©n s¸ch dµnh cho ph¸t triÓn nh·n hiÖu cña m×nh lµ 5-7% chi phÝ cho s¶n phÈm. §Ó x©y dùng mét nh·n hiÖu cã chç ®øng trong lßng ngêi tiªu dïng th× nªn cã kÕ ho¹ch x©y dùng nh·n hiÖu hµng ho¸ cho s¶n phÈm tõ nh÷ng bíc ®Çu tiªn nh ®· nãi ë trªn.
Doanh nghiÖp cã thÓ tham kh¶o mét sè kinh nghiÖm b¶o hé vµ x©y dùng th¬ng hiÖu nh sau. Tríc hÕt, doanh nghiÖp nªn ®¨ng ký b¶o hé c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸. Kh«ng nªn ®Ó ®Õn lóc bÞ ngêi kh¸c vi ph¹m, bÞ ®¨ng ký mÊt nh·n hiÖu hµng ho¸ th× sÏ mÊt nh·n hiÖu ®ã hoÆc sÏ tèn kÐm vµ mÊt thêi gian ®Ó ®ßi l¹i ®îc quyÒn cña m×nh, dÉn ®Õn mÊt c¬ héi kinh doanh. Thø hai, doanh nghiÖp nªn lu tr÷ ®Çy ®ñ c¸c b»ng chøng sö dông th¬ng hiÖu trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i. C¸c b»ng chøng cã thÓ ®îc Côc së h÷u c«ng nghiÖp c«ng nhËn lµ:b»ng chøng sö dông liªn tôc tõ tríc (nh mÉu m· bao b× cã ghi ngµy s¶n xuÊt tõ tríc, giÊy chøng nhËn/®¨ng ký chÊt lîng/vÖ sinh an toµn thùc phÈm…), kÕt qu¶ kinh doanh, m¹ng líi ®¹i lý, sè lÇn/ chi phÝ vµ mÉu qu¶ng c¸o trªn tivi, b¸o chÝ, tham gia c¸c héi chî, kÕt qu¶ ®iÒu tra ngêi tiªu dïng nh “danh hiÖu hµng ViÖt Nam chÊt lîng cao”.
HiÖn nay t×nh tr¹ng c¸c ®èi t¸c liªn doanh l¹m dông, t×m c¸ch ®¨ng ký mÊt nh·n hiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam ë níc ngoµi diÔn ra rÊt phæ biÕn cho nªn ®Ó tr¸nh hiÖn tîng nµy x¶y ra nªn ®a ®iÒu kho¶n vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµo tÊt c¶ hîp ®ång ®¹i lý, liªn kÕt liªn doanh. ViÖc ®a c¸c ®iÒu kho¶n vÒ vi ph¹m sö dông, cÊm ®¨ng ký t¹i níc thø ba, b¾t buéc ph¶i th«ng b¸o tríc vµ ®îc chñ së h÷u hîp ph¸p chÊp nhËn tríc khi sö dông nh·n hiÖu trong bÊt kú trêng hîp nµo… lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó ng¨n ngõa c¸c hµnh vi l¹m dông vµ lµ chøng cø khi x¶y ra tranh chÊp .
Mét ®iÒu quan träng n÷a mµ doanh nghiÖp cÇn chó ý khi x©y dùng nh·n hiÖu lµ cÇn nhÊt qu¸n vÒ vÞ trÝ sö dông vµ vÒ mµu s¾c, c¸ch viÕt, font ch÷, tû lÖ, c¸ch kÕt hîp…c¸c thµnh tè x©y dùng nªn mét nh·n hiÖu hµng ho¸ sao cho nh·n hiÖu ®ã ph¶i ®îc ngêi tiªu dïng nhí ®Õn, nhÊt lµ khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra níc ngoµi, ph¶i chó ý kÕt hîp c¸c yÕu tè cho lµm sao nh·n hiÖu ®ã ph¶i mang tÇm quèc tÕ.
§Ó cho nh·n hiÖu s¶n phÈm cã ®îc mét uy tÝn nhÊt ®Þnh trªn thÞ trêng c¶ trong lÉn ngoµi níc, ngoµi viÖc x©y dùng mét vµ thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh qu¶ng b¸ hiÖu qu¶, c¸c doanh nghiÖp doanh nghiÖp ph¶i chó ý tõ c¸ch ®Æt tªn cho s¶n phÈm cña m×nh. Tªn s¶n phÈm lµ yÕu tè ®Çu tiªn vµ quan träng ®Ó t¹o nªn kh¶ n¨ng nhËn biÕt, gîi nhí, ph©n biÖt vµ ®Þnh híng cho kh¸ch hµng t×m ®Õn mua vµ sö dông s¶n phÈm cña c«ng ty. Khi ®Æt tªn cÇn ph¶i ®¸p øng ®îc nh÷ng yÕu tè nh ®¬n gi¶n, dÔ nhí, dÔ ®äc vµ mang tÝnh quèc tÕ v× thÕ chó ý ®Æt tªn kh«ng dÊu.
VÊn ®Ò thø hai doanh nghiÖp cÇn quan t©m khi x©y dùng mét nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ ph¶i t¹o ®îc logo dÔ liªn tëng ®Õn s¶n phÈm: logo ®îc thÓ hiÖn qua h×nh vÏ, hoa v¨n, kiÓu ch÷ hoÆc mét dÊu hiÖu ®Æc biÖt ®Ó t¹o sù dÊu hiÖu ®Æc biÖt ®Ó t¹o sù nhËn biÕt qua m¾t nh×n cña kh¸ch hµng. Logo cÇn ph¶i t¹o ®îc sù kh¸c biÖt, dÔ nhËn biÕt vµ ph©n biÖt víi c¸c logo kh¸c, cã kh¶ n¨ng lµm cho ngêi xem nhí ®Õn nã vµ liªn tëng ®Õn s¶n phÈm cña c«ng ty. Logo cÇn ®¬n gi¶n ®Ó t¸i t¹o chÝnh x¸c trªn c¸c h×nh thøc in Ên, b¶ng hiÖu,b¨ng r«n, biÓu tîng kh¸c nhau. Kh¸c víi tªn gäi cña nh·n hiÖu, logo cã thÓ thay ®æi theo thêi gian ®Ó phï hîp víi thêi ®¹i.
Thø ba, nh·n hiÖu cña h×nh tîng ph¶i t¹o ®îc thiÖn c¶m ®èi víi ngêi tiªu dïng. H×nh tîng cña nh·n hiÖu lµ c¸ch sö dông mét nh©n vËt hoÆc mét con vËt nµo ®ã ®Ó diÔn t¶ tÝnh c¸ch riªng biÖt cña nh·n hiÖu. H×nh tîng nµy cã thÒ lµ ngêi thËt, viÖc thËt (nh chó hÒ Mc Donald, «ng thî s÷a ch÷a cña m¸y giÆt Maytag, anh chµng Sony) hoÆc mét h×nh vÏ (con s tö cña kem Wall, chó bÐ Bino). H×nh tîng cña nh·n hiÖu cña nh·n hiÖu thêng ®îc sö dông nhiÒu trong c¸c ch¬ng tr×nh qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i hoÆc trong c¸c ho¹t ®éng giíi thiÖu s¶n phÈm míi ®Ó t¹o sù chó ý, sinh ®éng, gîi nhí vµ t¹o sù kh¸c biÖt. Môc tiªu sö dông h×nh tîng nh·n hiÖu lµ ®Ó t¹o thiÖn c¶m cña kh¸ch hµng ®èi víi nh·n hiÖu qua tÝnh c¸ch gÇn gòi cña ngêi thËt, vËt thËt hoÆc tÝnh c¸ch dÔ th¬ng, thó vÞ cña nh©n vËt ho¹t h×nh.
VÒ khÈu hiÖu cña nh·n hiÖu, ®õng chän nh÷ng khÈu hiÖu chung chung. KhÈu hiÖu ph¶i lét t¶ ®îc c¸i tinh tuý cña nh·n hiÖu vµ s¶n phÈm vµ mang tÝnh ®Æc trng cho lo¹i s¶n phÈm ®ã. Mét lçi thêng vÊp cña c¸c c©u khÈu hiÖu lµ rÊt tæng qu¸t nh: “chÊt lîng cao, phôc vô tèt, gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng, sö dông hiÖu qu¶”. Nh÷ng khÈu hiÖu lo¹i nµy kh«ng lét t¶ ®îc ®Æc tÝnh vµ lîi Ých riªng biÖt cña s¶n phÈm, kh«ng t¹o ra ®îc sù kh¸c biÖt vµ ®Æt vµo lo¹i s¶n phÈm nµo còng ®óng; dÉn tíi kÕt qu¶ lµ kh¸c hµng sÏ kh«ng chó ý vµ kh«ng nhí tíi nh·n hiÖu khi nghe nh÷ng c©u khÈu hiÖu lo¹i nµy. Doanh nghiÖp kh«ng nªn x©y dùng khÈu hiÖu cho s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch chung chung nh trªn mµ ph¶i t¹o ®îc mét khÈu hiÖu riªng biÖt cã nh thÕ ngêi tiªu dïng míi cã thÓ ghi nhí vÒ s¶n phÈm ®îc.
VÒ nh¹c hiÖu cho s¶n phÈm còng ph¶i chó ý mét sè vÊn ®Ò. Nh¹c hiÖu lµ mét ®o¹n nh¹c hoÆc mét bµi h¸t ng¾n dÔ nhí, dÔ lÆp l¹i, ®îc s¸ng t¸c dùa trªn gi¸ trÞ cèt lâi cña nh·n hiÖu vµ s¶n phÈm. Nh¹c hiÖu thêng mang giai ®iÖu nhanh hoÆc chËm, vui t¬i hoÆc trang träng tuú thuéc vµo tÝnh c¸ch cña nh·n hiÖu vµ s¶n phÈm. Nh¹c hiÖu thêng in s©u vµo trÝ nhí cña kh¸ch hµng rÊt l©u nÕu ®îc nghe thêng xuyªn trong mét giai ®o¹n. Nh¹c hiÖu thêng khã ®æi h¬n c¸c yÕu tè kh¸c cña nh·n hiÖu nªn cÇn ®îc ph¶i ®îc lùa chän kü cµng.
§Ó cã mét nh·n hiÖu ®îc nhËn biÕt nhanh, réng r·i vµ trë thµnh quen thuéc ®èi víi kh¸ch hµng, nh÷ng yÕu tè trªn cÇn ph¶i ®îc x©y dùng mét c¸ch ®ång bé dùa trªn gi¸ trÞ vµ tÝnh c¸ch cèt lâi cña nh·n hiÖu ®îc ®Þnh híng qua viÖc x©y dùng mét chiÕn lîc th¬ng hiÖu.
Doanh nghiÖp muèn t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ trêng th× ®iÒu quan träng nªn lµm lµ ph¶i cã ®îc mét nh·n hiÖu ®i vµo lßng ngêi tiªu dïng, ®îc ngêi tiªu dïng nhí ®Õn khi cã nhu cÇu mua s¾m. Vµ ®Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, doanh nghiÖp nªn tham kh¶o c¸c ý kiÕn trªn ®Ó ®Ò ra mét chÝnh s¸ch x©y dùng nh·n hiÖu hµng ho¸ cã hiÖu qu¶.
Tuy nhiªn khi nh·n hiÖu ®· ®îc ngêi tiªu dïng tin dïng th× nh·n hiÖu ®ã rÊt dÔ bÞ lîi dông cho nªn song song víi chiÕn lîc x©y dùng nh·n hiÖu ®Ó t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm, doanh nghiÖp nhÊt thiÕt ph¶i ®¨ng ký b¶o hé cho nh·n hiÖu ®ã vµ coi ®ã lµ phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong chiÕn lîc ph¸t triÓn sÈn phÈm cña m×nh.
4. TÝch cùc gi¶i quyÕt c¸c trêng hîp b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· bÞ x©m ph¹m
Doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn theo dâi t×nh h×nh vÒ nh÷ng b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm ®Ó khi cã vi ph¹m x¶y ra th× ph¶i xö lý kÞp thêi. Ph¶i tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p giµnh l¹i quyÒn së h÷u cña m×nh cµng sím cµng tèt. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p sau ®Ó giµnh l¹i ®îc quyÒn së h÷u hîp ph¸p cña m×nh.
BiÖn ph¸p ®Çu tiªn lµ doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh khëi kiÖn tríc Toµ ¸n níc ngoµi hoÆc nép ®¬n cho c¬ quan cã thÈm quyÒn yªu cÇu b¶o vÖ quyÒn së h÷u cña m×nh
Trong trêng hîp ph¸t hiÖn cã hµnh vi vi ph¹m b¶n quyÒn s¶n phÈm th× doanh nghiÖp cã thÓ khëi kiÖn t¹i toµ ¸n vÒ hµnh vi vi ph¹m, yªu cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn buéc ngêi cã hµnh vi vi ph¹m chÊm døt hµnh vi ®ã hoÆc ®ßi ngêi cã hµnh vi vi ph¹m båi thêng thiÖt h¹i mét c¸ch tho¶ ®¸ng. Khi thùc sù cÇn thiÕt, chñ së h÷u hîp ph¸p hµng hãa ®ã cã thÓ nép ®¬n yªu cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p t¹m thêi hoÆc c¸c biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹i biªn giíi ®Ó ng¨n chÆn c¸c hµnh vi vi ph¹m x¶y ra. Chó ý lu gi÷ c¸c b»ng chøng vi ph¹m, tr¸nh kh¶ n¨ng ngêi cã hµnh vi vi ph¹m tiªu huû chøng cø vÒ viÖc vi ph¹m nµy.
§èi víi nh÷ng trêng hîp bÞ ®¨ng ký mÊt nh·n hiÖu nh Vinataba, Trung Nguyªn, Petrolimex…, c¸c c«ng ty nµy cã quyÒn khiÕu n¹i ngêi ®· ®¨ng ký nh·n hiÖu cña m×nh t¹i Toµ ¸n níc ngoµi n¬i ngêi ®ã tiÕn hµnh ®¨ng ký nh·n hiÖu. Trong trêng hîp Vinataba, c«ng ty Vinataba kh«ng thÓ kiÖn c«ng ty Indonesia víi lý do c«ng ty nµy ®· ®¨ng ký tríc nh·n hiÖu Vinataba, nhng cã thÓ khëi kiÖn dùa trªn c¬ së hµnh vi nµy lµ hµnh vi c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh»m cè ý t¹o ra sù nhÇm lÉn cho c«ng chóng. Cßn c«ng ty cµ phª Trung Nguyªn cã thÓ ®a ra b»ng chøng lµ m×nh ®· sö dông tªn Trung Nguyªn tríc c«ng ty Rice Field Corp, Rice Field Corp chØ lµ mét ®¹i lý cña Trung Nguyªn theo luËt Mü, ngêi nµo sö dông tríc th× ®îc chÊp nhËn ®¨ng ký nh·n hiÖu v× hiÖn nµy c¶ ®¬n ®¨ng ký cña Trung Nguyªn vµ ®¬n ®¨ng ký cña c«ng ty kia vÉn cha ®îc chÊp nhËn ®¨ng ký ë Mü.
ViÖc khëi kiÖn ë Toµ sÏ ®ßi hái chi phÝ lín vµ tån nhiÒu thêi gian, tuy nhiªn ph¸p luËt mét sè níc quy ®Þnh bªn cã hanh vi vi ph¹m sÏ ph¶i chÞu toµn bé chi phÝ cho vô kiÖn. Môc E, kho¶n 2 ®iÒu 12 HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt-Mü cã quy ®Þnh vÒ viÖc buéc ngêi cã hµnh vi vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ tr¶ c¸c kho¶n chi phÝ cña ngêi cã quyÒn, trong ®ã cã thÓ bao gåm c¶ chi phÝ hîp lý thuª luËt s.Tuy nhiªn, tríc khi ®ßi ®îc ngêi vi ph¹m tr¶ c¸c kho¶n chi phÝ cho m×nh th× doanh nghiÖp ph¶i chuÈn bÞ mét kho¶n tiÒn kh«ng nhá ®Ó tiÕn hµnh viÖc kiÖn tông nµy.
C¸ch thø hai ®Ó doanh nghiÖp ®èi phã víi viÖc x©m ph¹m lµ thay ®æi nh·n hiÖu hµng ho¸, viÖc thay ®æi ë ®©y chØ ®îc tiÕn hµnh ®èi víi mét trong c¸c yÕu tè cña nh·n hiÖu ®Ó dï cho kh«ng g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu ®· bÞ ®¨ng ký mÊt nhng còng kh«ng lµm thay ®æi c¬ b¶n nh·n hiÖu ®Ó ngêi tiªu dïng vÉn cã thÓ nhËn biÕt ®îc s¶n phÈm cña doanh nghiÖp . Ph¬ng ph¸p nµy ®· ®îc Vinataba vµ Trung Nguyªn ¸p dông. Tuy nhiªn nã kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p thùc sù h÷u hiÖu v× ngêi tiªu dïng vèn ®· quen v¬i nh·n hiÖu cò th× dï cã thay ®æi Ýt hä còng sÏ khã lµm quen víi nh·n hiÖu míi. ViÖc nµy còng ®ßi hái tèn kÐm chi phÝ vµ nhiÒu khi ph¶i tèn rÊt nhiÒu thêi gian ®Ó g©y dùng l¹i niÒm tin cña ngêi tiªu dïng.
C¸ch thø ba mµ doanh nghiÖp cã thÓ lµm lµ th¬ng lîng mua l¹i nh·n hiÖu cña m×nh ®· bÞ ngêi kh¸c ®¨ng ký mÊt. Ph¬ng ph¸p nµy nÕu ®îc thùc hiÖn thµnh c«ng sÏ ®em l¹i kÕt qu¶ tèt, v× doanh nghiÖp sÏ l¹i thùc sù lµm chñ nh·n hiÖu cña m×nh, doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh trùc tiÕp kh«ng qua c¬ quan nµo.Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, viÖc th¬ng lîng lµ rÊt khã kh¨n v× thêng lµ ngêi ®· ®¨ng ký tríc kh«ng chÊp nhËn th¬ng lîng hoÆc ®a ra møc gi¸ rÊt cao ®Õn møc bÊt hîp lý.
Tãm l¹i, c¸c biÖn ph¸p ®Ó giµnh l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p ®Òu rÊt phøc t¹p vµ tèn kÐm. Tèt nhÊt lµ doanh nghiÖp nªn nghÜ ®Õn biÖn ph¸p b¶o vÖ m×nh tríc khi cã hµnh vi vi ph¹m x¶y ra. §ã ch×nh lµ biÖn ph¸p tèt nhÊt, doanh nghiÖp h·y tù tiÕn hµnh ®¨ng ký nh·n hiÖu ®Ó gi÷ quyÒn së h÷u nh·n hiÖu cho m×nh.
KÕt luËn
Trong thêi ®¹i ngµy nay, qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸ kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi mét quèc gia mµ ®· mang tÝnh toµn c©ï. Hµng hãa cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. §iÒu nµy ®ßi hái hµng ho¸ cña ViÖt Nam ph¶i kh«ng chØ ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña thÞ trêng quèc tÕ mµ ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ c¸c quy t¾c vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh kinh doanh theo th«nglÖ quèc tÕ. Mµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®îc c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay rÊt quan t©m lµ vÊn ®Ò b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸.
Nh chóng ta ®· biÕt b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc b¶o hé cho mét kiÓu d¸ng, c¸i tªn cña s¶n phÈm mµ trë thµnh mét vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña viÖc thùc hiÖn viÖc b¶o hé c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cã liªn quan ®Õn s¶n phÈm cña m×nh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i xem vÊn ®Ò nµy lµ mét trong nh÷ng viÖc ®Çu tiªn cÇn lµm trong chiÕn lîc th©m nhËp mét thÞ trêng cô thÓ v× thùc sù quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ mét tµi s¶n quý gi¸ cña doanh nghiÖp.
Tuy nhiªn, do ¶nh hëng cña nhiÒu n¨m bao cÊp, c¸ch tiÕn hµnh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn Ýt chó ý ph¸p luËt vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn rÊt h¹n chÕ. Vµ ®ã chÝnh lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn hµng lo¹t vô hµng ho¸ ViÖt Nam bÞ vi ph¹m vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thêi gian gÇn ®©y. Mét sè mÆt hµng nh hµng thñ c«ng mü nghÖ cña ViÖt Nam bÞ ¨n c¾p kiÓu d¸ng, lµm gi¶, trong khi ®ã mét sè nh·n hiÖu næi tiÕng cña ViÖt Nam nh cµ phª Trung Nguyªn, thuèc l¸ Vinataba, hay níc n¾m Phó Quèc, PetroViªtNam …®Òu bÞ ¨n c¾p nh·n hiÖu. Nh÷ng vô vi ph¹m ®Ó l¹i hËu qu¶ lµ chóng ta kh«ng chØ mÊt thÞ trêng xuÊt khÈu, viÖc tiÕn hµnh kinh doanh bÞ gi¸n ®o¹n mµ cßn lµm mÊt uy tÝn hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi. §ã lµ cha kÓ ®Õn c¸c doanh nghiÖp ph¶i bá ra mét kho¶n chi kh«ng nhá ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng trêng hîp vi ph¹m.
Ngµy nay, trong bèi c¶nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi, vÊn ®Ò b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi chung vµ b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm nãi chung ®· lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò chñ chèt cña th¬ng m¹i quèc tÕ. Muèn gia nhËp, muèn kh¼ng ®Þnh m×nh trªn thÞ trêng thÕ giíi th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝch cùc t×m hiÓu vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn s¶n phÈm cña m×nh, ph¶i tù b¶o vÖ uy tÝn, doanh tiÕng cña m×nh b»ng c¸ch tiÕn hµnh ®¨ng ký kÞp thêi cho s¶n phÈm cña m×nh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu kü thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ ph¸p luËt trong ®ã cã ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ tríc khi quyÕt ®Þnh x©m nhËp vµo mét thÞ trêng cô thÓ. Ngoµi ra, ®Ó c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp ®îc tèt ®ßi hái cã sù hç trî rÊt nhiÒu cña nhµ níc. ChÝnh phñ ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt trong níc, thµnh lËp c¸c trung t©m t vÊn hç trî ph¸p lý cho doanh nghiÖp ®ång thêi t¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc së h÷u c«ng nghiÖp.
ViÖt Nam lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn vµ ®i sau trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th× viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ l¹i cµng quan träng, v× b¶o hé c«ng nghiÖp gãp phÇn rÊt lín cho sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ vµ thóc ®Èy nÒn s¶n xuÊt trong níc. V× vËy, b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm còng chÝnh lµ b¶o hé cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn, gióp ViÖt Nam tiÕn nh÷ng bíc v÷ng ch¾c trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Môc lôc
Lêi më ®Çu
Ch¬ng 1: Nh÷ng lý luËn chung liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ 3
1. Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn
s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. 3
1.1. Kh¸i niÖm quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn
b¶n quyÒn s¶n phÈm 3
1.2. Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ 6
1.3. B¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp 8
1.4. B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ 9
2. TÇm quan träng cña viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ khi xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngoµi 10
2.1. Trong giai ®o¹n x©m nhËp thÞ trêng 11
2.2. Nh·n hiÖu t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ trêng 13
2.3. Nh·n hiÖu-tµi s¶n quý cña doanh nghiÖp trong viÖc t¹o uy tÝn cho
s¶n phÈm trªn thÞ trêng. 15 3. C¸c vÊn ®Ò ph¸p lý liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam khi xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngoµi 18
3.1. LuËt ViÖt Nam 18
3.2 C¸c quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu íc quèc tÕ liªn quan 21
3.3. C¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ theo luËt mét sè níc 25
3.4. C¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong c¸c hiÖp ®Þnh song ph¬ng gi÷a chÝnh phñ ViÖt Nam vµ níc ngoµi 28
ch¬ng 2: VÊn ®Ò vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 32
1. NhËn thøc cña doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. 32
1.1. NhËn thøc cña toµn x· héi nãi chung 32
1.2. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp 33
2. Thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn
s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ 37
2.1. Thùc tr¹ng vi ph¹m b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ … ë mét sè thÞ trêng 37
2.2. Thùc tr¹ng thùc thi hé së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn
s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ë ViÖt Nam 40
2.3. Thùc tr¹ng b¶o hé cho hµng ho¸ ViÖt Nam ë thÞ trêng níc ngoµi 46
3. HËu qu¶ cña viÖc vi ph¹m b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, nguyªn nh©n vµ bµi häc 63
3.1. HËu qu¶ 63
3.2. Nguyªn nh©n 66
3.3. Bµi häc 69
ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam ë thÞ trêng níc ngoµi 70
1. Gi¶i ph¸p ë tÇm vÜ m« 70
1.1. N©ng cao nhËn thøc cña doanh nghiÖp vµ cña toµn x· héi 70
1.2 T¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nãi
chung vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng 72
1.3. Hç trî doanh nghiÖp trong viÖc ®¨ng ký b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ
nh·n hiÖu hµng ho¸ 77
2. Gi¶i ph¸p mang tÝnh vi m« 79
2.1. VÒ viÖc ®¨ng ký b¶o hé 79
2.2. T×m hiÓu kü thÞ trêng níc ngoµi, ®Æc biÖt lµ vÒ quyÒn
së h÷u c«ng nghiÖp 82
2.3. N©ng cao kü n¨ng x©y dùng nh·n hiÖu hµng ho¸ ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng
x©m nhËp vµ t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ trêng 83
2.4. TÝch cùc gi¶i quyÕt c¸c trêng hîp vi ph¹m 86
kÕt luËn
tµi liÖu tham kh¶o
tµi liÖu tham kh¶o.
C«ng íc Paris vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp;
Tho¶ íc Madrid vÒ ®¨ng ký quèc tÕ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸;
HiÖp ®Þnh vÒ khÝa c¹nh liªn quan ®Õn th¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ TRIPS;
HiÖp ®Þnh khung cña c¸c níc ASEAN vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ;
HiÖp ®Þnh gi÷a chÝnh phñ níc CHXHCN ViÖt Nam vµ Hîp chñng quèc Hoa Kú vÒ quan hÖ th¬ng m¹i;
HiÖp ®Þnh gi÷a chÝnh phñ níc CHXHCN ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Liªn bang Thuþ SÜ vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ 1999;
V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX, nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi, 2001;
Bé luËt d©n sù ViÖt Nam, nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1996;
NghÞ ®Þnh 63/1996/ND-CP cña chÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp, ngµy 24/10/1996;
NghÞ ®Þnh 06/2001/ND-CP, ngµy 01/02/2001 bæ sung, söa ®æi NghÞ ®Þnh63/CP;
LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸ cña níc Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa1993;
ChØ thÞ 89/104/EEC;
Gi¸o tr×nh t ph¸p quèc tÕ, trêng ®¹i häc LuËt Hµ Néi, nhµ xuÊt b¶n c«ng an nh©n d©n,1998;
Th«ng t cña bé th¬ng m¹i sè 04/2001/TT-BTM, ngµy 22/2/2001Hướng dẫn thực hiện Chỉ thị số 28/2000/CT - TTg ngày 27/12/2000 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện Quy chế ghi nhãn hàng hoá ban hành kèm theo Quyết định số 178/1999/QÐ - TTg ngày 30/8/1999
Héi th¶o vÒ b¶o ®¶m thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, Hµ Néi, 20-21/8/1998;
Héi th¶o vÒ së h÷u c«ng nghiÖp vµ sù héi nhËp cña ViÖt Nam vµo hÖ thèng th¬ng m¹i ®a ph¬ng- Thùc thi, Ch¬ng tr×nh hîp t¸c ®Æc biÖt gi÷a ViÖt Nam vµ Thuþ SÜ trong lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ, Hµ Néi, 27-29/5/2002;
Chuyªn ®Ò 2: “Ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ vµ hÖ thèng viÔn th«ng”, Héi th¶o m¹ng kh«ng gian toµn cÇu, Hµ Néi, 1998;
Héi th¶o “Ngêi ®¹i ®iÖn së h÷u c«ng nghiÖp trong thùc thi ph¸p luËt së h÷u c«ng nghiÖp”, Côc së h÷u c«ng nghiÖp, ngµy 27-28/8/1998;
Héi th¶o khu vùc ASEAN cña WIPO vÒ b¶o hé quèc tÕ nh·n hiÖu hµng ho¸, Côc së h÷u c«ng nghiÖp, ngµy23/10/2001;
Tæng quan vÒ ph¸p luËt së h÷u trÝ tuÖ Hoa Kú trong t¬ng quan so víi ph¸p luËt ViÖt Nam, t¹p chÝ Nhµ níc vµ ph¸p luËt, sè 6/2001; Ph¹m Duy NghÜa; tr 34-42;
Qu¸ Ýt doanh nghiÖp ViÖt Nam quan t©m ®Õn së h÷u trÝ tuÖ,
§¨ng ký b¶n quyÒn vµo thÞ trêng Mü, Anh Thi, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, sè 30, 11/3/2002.
Doanh nghiÖp å ¹t nép ®¬n b¶o hé nh·n hiÖu ë níc ngoµi,
Hµng gi¶, hµng nh¸i nèi ®au ®Çu cña c¸c tËp ®oµn doanh nghiÖp næi tiÕng,
Doanh nghiÖp tù cøu, Ch¸nh Kh¶i ghi, Thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn, sè ngµy 6/9/2001, tr15 C¸c doanh nghiÖp nªn sím nghÜ ®Õn th¬ng hiÖu toµn cÇu, http:/www.vnn.vn/pls/news/Cate$.htnoidung(7,50042,1)
Cµ phª Trung Nguyªn ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ nh·n hiÖu hµng ho¸ trªn thÞ trêng Mü, http:/vnn.vn/pls/news/ext_utls.htpreview(7,57341,1)
KiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ thùc sù sai lÇm, TrÇn Kiªn,
Cuéc chiÕn catfish: Th¸ch thøc ®Çu tiªn trong triÓn khai HIÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Mü, TrÇn Mai Chi, t¹p chÝ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi, sè 1(75) n¨m 2002, trang 63.
Qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu cña ViÖt Nam t¹i C¨mphuchia, thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn, 17/42002, httt://www.vnn.vn/pls/news/Cate$.htnoidung (7,69543,1)
Thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, nót Start ®· nhÊn,
Cần sớm đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa,
Còn quá ít thương hiệu VN đăng ký tại nước ngoài,
7 kinh nghiệm bảo hộ và xây dựng thương hiệu,
5 công cụ để xây dựng thương hiệu,
Cha ®¨ng ký mµ nh·n hiÖu mµ ®· xuÊt khÈu lµ m¹o hiÓm,
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nh·n hiÖu ph¶i ®i tríc hµng hãa, http:/www/vnn.vn/pls/news/ext_utls.htnoidung(7,59437.1)
Bảo hộ sở hữu công nghiệp: vô cùng quan trọng khi ra nước ngoài,
Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ gắn liền với sự phát triển kinh tế của mỗi quốcgia,
B¶o hé së h÷u trÝ tuÖ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam, T¹p chÝ Nhµ níc vµ ph¸p luËt, sè 2/2002, TS. TrÇn Lª Hång
QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ - mét ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc ë ViÖt Nam,
Thực thi quyền sở hữu trí tuệ: ''Chưa hệ thống và thiếu hiệu quả'',
Hµng gi¶ cßn léng hµnh ®Õn bao giê, Ch¸nh Kh¶i, thêi b¸o Kinh tÕ Sµi Gßn, sè ngµy 21/6/2001;
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
A0321.doc
