Bài thuyết trình Cảm ứng ở động vật

động ĐIỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG Điện thế nghỉ là sự chênh lệch về điện thế giữa hai bên màng tế bào khi tế bào không bị kích thích, phía trong màng tế bào tích điện âm so với phía ngoài màng tế bào tích điện dương Điện thế nghỉ có ở tế bào đang nghỉ ngơi, không bị kích thích ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG Điện thế nghỉ Điện thế hoạt động là sự biến đổi điện thế nghỉ ở màng tế bào từ phân cực sang mất phân cực, đảo cực và tái phân cực ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG Điện thế nghỉ: Điện thế hoạt động: Điện thế nghỉ Kích thích ‰ giây +50 +40 +30 +20 0 -10 +10 -20 -30 -40 -50 -60 -70 0 1 2 3 4 5 6 mV Giai đoạn mất phân cực Giai đoạn đảo cực Giai đoạn tái phân cực + + + + - - - - A B C - + - + + - - + + - D ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG Điện thế nghỉ Điện thế hoạt động Lan truyền xung thần kinh Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin Xung thần kinh lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kề bên. Cơ chế: do mất phân cực, đảo cực và tái phân cực liên tiếp hết vùng này sang vùng khác trên sợi thần kinh Bao Miêlin Eo Ranvie + + + + - - - - A B C - + - + + - - + + - D ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG Điện thế nghỉ Điện thế hoạt động Lan truyền xung thần kinh Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin Bao miêlin có bản chất là phôtpholipit nên có màu trắng và có tính chất cách điện Trên sợi thần kinh có bao miêlin, xung thần kinh lan truyền theo cách nhảy cóc, từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác  tốc độ lan truyền của xung thần kinh trên sợi có bao miêlin nhanh hơn nhiều so vơi trên sợi không có bao miêlin Cơ chế: do mất phân cực, đảo cực và tái phân cực từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác Tại sao xung thần kinh lan truyền trên sợi thần kinh có dây miêlin theo cách nhảy cóc ? Xung thần kinh lan truyền theo các bó sợi thần kinh có bao miêlin từ vỏ não xuống đến các cơ ngón chân làm ngón chân co lại. Hãy tính thời gian xung thần kinh lan truyền từ vỏ não xuống ngón chân (cho biết chiều cao của người nào đó là 1,6m ; tốc độ lan truyền là 100m/s) Vì màng miêlin có tính chất cách điện nên không thể khử cực và đảo cực ở vòng có bao miêlin. Thời gian xung thần kinh lan truyền từ vỏ não xuống ngón chân là : 1,6m : 100m/s = 0,016s ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN TIN QUA XINAP Khái niệm: Xinap là diện tích tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh với loại tế bào khác như tế bào cơ, tế bào tuyến,... Tế bào trước xinap xinap Tế bào sau xinap xinap cơ xinap Tuyến Xinap thần kinh – thần kinh Xinap thần kinh – cơ Xinap thần kinh – tuyến ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN TIN QUA XINAP Khái niệm: Cấu tạo: Ti thể Màng sau xináp Thụ quan tiếp nhận chất trung gian hóa học Khe xináp Túi chứa chất trung gian hóa học Chùy xináp Màng trước xináp Sơ đồ cấu tạo xinap hóa học ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN TIN QUA XINAP Khái niệm: Cấu tạo: Quá trình truyền tin qua xinap: Truyền tin qua xinap Tái tổng hợp chất trung gian hóa học Ca ++ a) Quá trình truyền tin qua xinap :Axêtincôlin Ca 2+ 1. Xung thần kinh đến làm Ca++ đi vào trong chùy xinap. 2 . Ca ++ vào làm túi chứa axetylcôlin gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng axêtylcôlin vào khe xinap. 3. Axetylcôlin gắn vào thụ quan trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp. b) Quá trình tái tổng hợp chất trung gian hóa học ( axêtincôlin ) Enzim axêtylcôlinesteraza ở màng sau sẽ phân hủy axêtylcôlin thành axêtat và côlin. Hai chất này quay lại màng trước, vào trong chùy xinap và được tái tổng hợp lại thành axêtylcolin chứa trong túi. ĐiỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐiỆN THẾ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN TIN QUA XINAP Khái niệm: Cấu tạo: Quá trình truyền tin qua xinap: Truyền tin qua xinap Tái tổng hợp chất trung gian hóa học Tại sao tin được truyền qua xinap chỉ theo một chiều, từ màng trước qua màng sau mà không thể qua chiều ngược lại? Vì phía màng sau không có chất trung gian hóa học để đi về phía màng trước và ở màng trước không có thụ thể tiếp nhận chấ t trung gian hóa học Một số động vật có khả năng phát điện Cá đuối điện Cá chình điện Giải thích hiện tượng cá chình có khả năng phát điện Do cá chình điện có 80% cơ thể chứa các tế bào sản xuất điện năng được sắp xếp vào 2 bên sống lưng, mỗi bên như một nhà máy phát điện gồm 70 dãy mắc song song và mỗi dãy gồm 5000 – 6000 tế bào mắc nối tiếp vì vậy nó có thể tạo ra dòng điện từ 600V – 750V có khi còn tới 900V – 1000V