Bài giảng Quy hoạch giao thông đô thị - Bài 4: Quy hoạch các đầu mối giao thông đối ngoại

công trình quan trọng chuyển tiếp giữa đô thị và bên ngoài( Đầu mối giao thông khác với nút giao thông: - Đầu mối có sự chuyển đổi phương thức giao thông, trong khi nút giao thông chỉ có sự chuyển hướng di chuyển)NHU CẦU GIAO THÔNG ĐÔ THỊ – ĐẦU MỐI GIAO THÔNGVị trí đầu mối giao thông đối ngoại là vị trí chuyển tiếp (trung chuyển, tập trung và phân tán..) nhu cầu giao thông đối nội – đối ngoạiVị trí đầu mốiCơ sở hạ tầngKhả năng tiếp cậnĐịa phươngVùngToàn cầuVAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẦU MỐI GIAO THÔNG ĐÔ THỊĐầu mối giao thông đối ngoại đô thị là đầu mối chuyển tiếp nhu cầu giao thông đô thị ra bên ngoài đô thị, kết nối đô thị với các tuyến giao thông đối ngoại – Đầu mối có vai trò quan trọng và nhiều tác động đến đô thịAB Đầu mốiĐầu mối& các hoạt động phụ thuộcVùng ảnh hưởngLiên kết mở rộngLiên kết nội bốĐẦU MỐI GT ĐNGOẠI – ĐIỂM DÂN CƯ – CỰC PHÁT TRIỂNGiao thông đối ngoại được xem là một nguồn lực rất lớn tác động đến sự phát triển của đô thị Liên kết giao thông đối ngoại luôn là ngoại lực tạo điều kiện phát triển các đô thị và các khu vực đô thịÝ NGHĨA CỦA ĐẦU MỐI GIAO THÔNG ĐỐI NGOẠIGiao thông đối ngoại được xem là một nguồn lực rất lớn tác động đến sự phát triển của đô thị. Đầu mối giao thông đối ngoại có ý nghĩa rất lớn: Có ý nghĩa kinh tế, là nguồn lực kinh tế rất lớn quyết định sự hình thành và phát triển đô thị Có ý nghĩa quan trọng trong quá trình tạo thị Có vai trò lớn trong việc hình thành không gian đô thị: cảng, nhà ga, là những vị trí rất quan trọng ảnh hưởng đến hình thành không gian đô thị Ảnh hưởng đến cảnh quan đô thị, tác động đến môi trường, các yếu tố xã hội và văn hóa đô thị. Khu vực đầu mối giao thông đô thị có 1 số tác động tiêu cực về an ninh và quản lý đô thị.Đầu mối trung gianĐầu mốiChuyển tiếp – mạng lướiHÌNH THỨC ĐẤU MỐI – ĐẤU NỐIĐƯỜNG BỘ – CÁC NÚT GIAO THÔNGGIAO THÔNG PHƯƠNG TIỆN CÁ NHÂNCÁC LOẠI EẾN XE, NHÀ GA, CẢNG. . . VẬN CHUYỂN CÔNG CỘNGNội thịBên ngoàiVùng chuyển tiếpVùng tương tác và xung đột3322441Môi trườngKinh tếChính trịThể chếKỹ thuậtVùng môi trường bịa tác độngKhu vực cảng – đô thị truyền thống 3241Vị trí chuyển tiếpKhu CN Vùng cạnh trang SDĐVùng cạnh tranh SD mặt nướcĐẦU MỐI GIAO THÔNG VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊPHÂN LOẠI ĐẦU MỐI GIAO THÔNG ĐỐI NGOẠIPhân loại theo hình thức: Đường thủy Đường bộ : bến xe (Trong 1 số trường hợp còn xem xét các nút giao thông đối ngoại, tuy nhiên thực tế nút giao thông không được xem là đầu mối vì tính chất chuyển tiếp mạng lưới và chuyển đổi phương tiện) Hàng không: sân bay Đường sắt : gaHầu hết các đầu mối giao thông công cộng có xu hướng kết hợp với nhau: ga đường sắt kết hợp với cảng đường thủy, hoặc hàng khôngĐường sắt – Cảng, Sân bayAmsterdam – Hà LanĐẦU MỐI GIAO THÔNG ĐỐI NGOẠI ĐƯỜNG SẮTĐẦU MỐI ĐƯỜNG SẮT ĐỐI NGOẠI – KHÁI NIỆM ĐƯỜNG SẮT+ Đường sắt là phương tiện vận tải quan trọng có năng lực vận tải rất lớn và có giá thành rẻ hơn so với đường bộ và đường hàng không+ Ở các quốc gia phát triển, hệ thống đường sắt đảm nhiệm khối lượng vận tải hành khách lớn, đáp ứng nhu cầu liên kết giữa các điểm dân cư với nhau. + Đường sắt vượt xa đường bộ về việc đảm nhiệm nhu cầu vận tải hành khách. Hầu hết các nước phát triển xem đường sắt là một tuyến giao thong quan trọng góp phần hình thành những khu vực dân cư mới hay đô thị mới.ĐẦU MỐI ĐƯỜNG SẮT ĐỐI NGOẠI – KHÁI NIỆM ĐƯỜNG SẮT+ Đường sắt là một hình thức giao thông đặc biệt trên đó các phương tiện được chạy trên các tuyến ray cố định, Năng lực vận chuyển lớn nhưng các tuyến thường phải tổ chức cố định, mức độ linh hoạt thấp. + Tuyến đường sắt cần được tổ chức ở địa hình bằng phẳng.+ Giao điểm giữa đường sắt và các tuyến giao thông khác cần phải tổ chức khác mức. + Đầu mối đường sắt đối ngoại đô thị có vai trò rất lớn đô với đô thị, đầu mối đường sắt vừa có vai trò trong việc vận chuyển hành khách vừa có ý nghĩa lớn đối với đô thịĐẦU MỐI ĐƯỜNG SẮT ĐỐI NGOẠI – PHÂN LOẠI+ Đầu mối đường sắt đối ngoại đô thị có thể phân loại theo những cách sau: - Theo đối tượng vận chuyển: Hành khách, hàng hóa - Theo năng lực và quy mô tính chất vận chuyển: ga địa phương, ga quốc gia, quốc tế.. - Theo chức năng: ga cảng, ga lập tàu, ga sửa chữa.. - Theo hình thức bố cục: ga cụt, ga xuyên - Theo tính chất sân ga: ga hình thang, thoi..Trong đó, đối với đô thị ga trung tâm có vai trò quan trọng và có nhiều tác động đến đô thịGa cảngGa vùng – quốc giaGa quốc tếNation ANation BĐẦU MỐI ĐƯỜNG SẮT ĐỐI NGOẠIPHÂN LOẠI THEO HÌNH THỨC SÂN GAPHÂN LOẠI THEO HÌNH THỨC BỐ CỤCGA ĐƯỜNG SẮT TRUNG TÂM ĐÔ THỊ+ Là đầu mối giao thông quan trọng của đô thị+ Là vị trí quan trọng tập trung rất đông các loại phương tiện đường sắt, rất đông hành khách+ Là vị trí kết nối đô thị với các loại đầu mối giao thông khác+ kết nối Đường sắt đối ngoại với đường sắt đô thị và các loại GTCC khác+ Thông thường: - Ga trung tâm nằm ngoài đô thị: đường sắt đô thị đi sâu và trung tâm ảnh hưởng các phương tiện và đường đô thị, cảnh quan đô thị - Ga nằm ở trung tâm đô thị: Rất tiện dụng kết hợp rất nhiều loại hình đường sắt đối nội và đối ngoại.LIÊN KẾT VỚI ĐƯỜNG SẮT NỘI ĐÔGa đường sắt trung tâm Berlin – kết nối đường sắt đối nội – đối ngoạiLIÊN KẾT VỚI ĐƯỜNG SẮT NỘI ĐÔLIÊN KẾT ĐƯỜNG SẮT NỘI ĐÔCĐẦU MỐI ĐƯỜNG THỦY ĐỐI NGOẠI – CẢNG – KHÁI NIỆM+ Vận tải đường thủy là phương thức vận tải xuất hiện lâu đời, khối lượng vận chuyển lớn và có chi phí rẻ nhất trong các phương thức giao thông. + Hạn chế của giao thông thủy là tốc độ chậm và phụ thuộc vào địa hình, thời tiết. + Tỷ trọng vận tải biển chiếm trên 60% tổng nhu cầu vận tải hàng hoá trên thế giới. + Đối với các đô thị, vận tải thủy là một ngành kinh tế mang lại nhiều lợi ích to lớn, đây là đầu mối giao thông thủy bộ rất quan trọng. ĐẦU MỐI GIAO THÔNG ĐỐI NGOẠI ĐƯỜNG THỦYĐẦU MỐI ĐƯỜNG THỦY ĐỐI NGOẠI + Tuyến giao thông: là mặt nước, bao gồm: biển, sông rạch, kênh đào trên đó tổ chức các dòng vận chuyển của tàu bè. + Cảng: là công trình thủy có chức năng tổng hợp với nhiều chức năng: cảng hàng hoá, hành khách, năng lực của các cảng khá lớn, đặc biệt là các cảng biển thường có quy mô và năng lực vận chuyển rất lớn, đảm bảo cho những tàu lớn neo đậu.+ Bến: là những nơi neo đậu tàu nhỏ, bến cũng có thể là những nơi tập kết hành khách và hàng hoá nhưng với quy mô nhỏ+ Công trình bảo vệ cảng: một số cảng cần có những công trình bảo vệ cảng nhằm đảm bảo an toàn và khả năng hoạt động cao của cảng.ĐẦU MỐI ĐƯỜNG THỦY ĐỐI NGOẠI – PHÂN LOẠI+ Cảng có thể phân loại theo những cách sau: - Theo đối tượng vận chuyển: Hành khách, hàng hóa - Theo năng lực và quy mô tính chất vận chuyển: cảng địa phương, cảng quốc gia, quốc tế.. - Theo vị trí: cảng sông, cảng biển, cảng biển trên sông..Một số đô thị cảng có vai trò quan trọng là chức năng của đô thị. Cảng là yếu tố cơ bản hình thành và quyết định sự phát triển của đô thị. Thành phố Cảng: Amsterdam, Rotterdam, Hong kong, Tp.HCM-Cảng sài gònHạ nguồn Trung lưuDọc theo sôngCảng tự nhiênCửa biểnGần cửa biểnVịnhĐược bảo vệĐẦU MỐI ĐƯỜNG THỦY ĐỐI NGOẠI – CẢNG – VỊ TRÍ CẢNGKhông gian mặt nướcKhông gian mặt đấtCông trình của cảngCảngTiếp cận từ đất liềnTiếp cận từ biểnMặt tiếp xúcCÁC YẾU TỐ CƠ BẢN CỦA CẢNG BIỂNHình thànhPhát triểnPhát triển đặc trưng1223444445Trung tâmVùng phát triểnCác công trình cảngCác hoạt động cảngĐ.SắtĐường cao tốcĐộ sâuTái sử dụng cảngChức năng thay đổi3SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CẢNG BIỂNSỰ PHÁT TRIỂN CỦA CẢNG BIỂN TẠI ROTTERDAMĐẦU MỐI ĐƯỜNG THỦY ĐỐI NGOẠI – CẢNG BIỂNĐẦU MỐI ĐƯỜNG THỦY ĐỐI NGOẠI – CẢNG BIỂNCẢNG BIỂN CỬA BIỂN- STOCKHOLMCẢNG SÔNG - HAMBURG+ Việc lựa chọn vị trí cảng cần xem xét toàn diện các vấn đề như: điều kiện tự nhiên, các điều kiện kinh tế, an ninh, quan hệ với các khu vực trong đô thị.+Vị trí cảng phải nằm trong quy hoạch chung của đô thị và đảm bảo nhu cầu phát triển của đô thị trong tương lai. Lựa chọn vị trí cảng phụ thuộc vào một số yếu tố sau: - Diện tích: phải đảm bảo diện tích đủ để xây dựng theo nhu cầu hiện tại và xu hướng trong tương lai. - Quan hệ với các khu chức năng đô thị: Tiếp cận được với đường bộ cao tốc và đường sắt ĐẦU MỐI ĐƯỜNG THỦY ĐỐI NGOẠI Dây chuyền hoạt động của cảng bao gồm:+ Khu vực mặt đất: đường vận chuyển, bãi hàng hoá, hệ thống kho, các khu vực quản lý, xuất nhập khẩu hàng hóa...+ Khu vực bến và tàu đậu: Khu vực bến, vũng cảng, vũng neo tàu,..ĐẦU MỐI ĐƯỜNG THỦY ĐỐI NGOẠI Hạ tầng của cảngPhục vụ tàuPhục vụ kho và hàng hóaCảng vùngCảng chínhFDCCảng vùngFDCCảng chínhĐối ngoạiĐối NộiHoạt động xuất khẩuHoạt động nhập khẩuĐường sắtFDCĐường bộKhu vực phân phố hàng hóaHướng tàu/thuyềnKhông gian mặt nướcKhông gian mặt đấtCÁC CHỨC NĂNG CỦA CẢNG SÂN BAY+ Vận tải hàng không và phương tiện vận chuyển nhanh chóng thuận tiện+ Sân bay là công trình quan trọng nhất : là nơi các máy bay cất cánh, hạ cánh và có mật độ hành khách rất đông, tập trung rất nhiều phương tiện vận chuyển hành khách và hàng hoá. + Tổ chức vận chuyển và quản lý điều hành sân bay là hết sức quan trọng nhằm đảm bảo sự an toàn an ninh và khả năng vận chuyển nhanh chóng.VẬN TẢI HÀNG KHÔNG – KHÁI NIỆM Sơ đồ vị trí và kết nối sân bay với đô thị Vị trí số (I) và số (II) thuận lợi cho việc phát triển sân bay với khoảng cách gần đô th Vị trí (III),(IV) không thuận lợi vì hướng cất cánh và hạ cánh bay ngang qua đô thị, trong trường hợp này cần bố trí cách xa đô thị.VỊ TRÍ SÂN BAY Lợi íchExternalitiesVị trí hợp lýHighLowCity CenterHighLowCommuting radiusHighLowKhu vực thích hợpVỊ TRÍ SÂN BAY Quốc tế / vùngĐịa phươngVỊ TRÍ VÀ TÍNH CHẤT SÂN BAY CÁC THÀNH PHẦN CÔNG TRÌNH TRONG SÂN BAY Nhà gaCổngNhà gaShuttles123AirfieldCÁC THÀNH PHẦN CÔNG TRÌNH TRONG SÂN BAY MẶT BẰNG BỐ TRÍ NHÀ GAMẶT BẰNG SÂN BAY HONG KONG CHEK LAP KOKLogistics and cargo areaPassenger terminalNorthern runwaySouthern runwayLight Rail SystemTo Kowloonand Hong KongTrain stationFuture TerminalExpansionĐẦU MỐI ĐỐI NGOẠI ĐƯỜNG BỘQUAN ĐIỂM VỀ ĐƯỜNG BỘ ĐỐI NGOẠIABĐẦU MỐI GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘcó 2 hình thức: bến xe và nút giao thông đối ngoạiBẾN XE ĐỐI NGOẠI