Bài giảng Phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh (Chuẩn kiến thức)

äät hieään töôïïng trong caùùc moáái lieânâ heää höõuõ cô giöõaõ caùùc boää phaään caááu thaøønh söïï vaäät hieään töôïïng „ Phaânâ tích kinh teáá trong moäät doanh nghieääp ñöôïïc goïïi laøø phaânâ tích hoaïït ñộng kinh doanh hay laøø phaânâ tích kinh doanh. 24 1. Caùùc khaùùi nieääm „ Phaânâ tích hoaïït ñoääng saûûn xuaáát kinh doanh laøø vieääc ñi saâuâ theo yeâuâ caààu cuûûa quaûûn lyùù kinh doanh : - Caênê cöùù vaøøo caùùc chæ tieâuâ kinh teáá baèèng caùùc phöông phaùùp thích hôïïp so saùùnh soáá lieääu, phaânâ giaûûi moáái lieânâ heää laøøm roõõ chaáát löôïïng kinh doanh vaøø nguoààn tieààm naêngê caààn ñöôïïc khai thaùùc. - Treânâ cô sôûû ñoùù ñeàà ra caùùc giaûûi phaùùp nhaèèm naângâ cao hieääu quaûû kinh doanh. 5 1. Caùùc khaùùi nieääm „ Phaânâ tích kinh doanh laøø moäät quaùù trình nhaään thöùùc ñeåå caûûi taïïo hoaïït ñoääng kinh doanh phuøø hôïïp vôùùi ñieààu kieään vaøø yeâuâ caààu trong quaûûn lyùù kinh doanh nhaèèm ñem laïïi hieääu quaûû kinh doanh cao hôn. 6 2. Vai troøø cuûûa phaânâ tích hoaïït ñoääng kinh doanh „ Laøø coângâ cuïï ñeåå phaùùt hieään nhöõngõ khaûû naêngê tieààm taøøng trong hoaïït ñoääng kinh doanh, laøø coângâ cuïï trôïï giuùùp quaùù trình caûûi tieáán cô cheáá quaûûn lí trong kinh doanh. „ Laøø cô sôûû quan troïïng ñeåå ra caùùc quyeáát ñònh kinh doanh. „ Laøø bieään phaùùp quan troïïng ñeåå döïï baùùo, ñeàà phoøøng vaøø haïïn cheáá nhöõngõ ruûûi ro trong kinh doanh. 37 3. Ñoáái töôïïng, nội dung cuûûa phaânâ tích hoaïït ñoääng kinh doanh „ Ñoáái töôïïng cuûûa phaânâ tích hoaïït ñoääng saûûn xuaáát kinh doanh laøø nhöõngõ keáát quaûû kinh doanh cuïï theåå ñöôïïc bieååu hieään baèèng caùùc chæ tieâuâ kinh teáá, vôùùi söïï taùùc ñoääng cuûûa caùùc nhaânâ toáá kinh teáá. „ Noääi dung: - Phaânâ tích caùùc chæ tieâuâ veàà keáát quaûû hoaïït ñoääng kinh doanh. - Caùùc chæ tieâuâ keáát quaûû kinh doanh ñöôïïc phaânâ tích trong moáái quan heää vôùùi caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng, taùùc ñoääng ñeáán söïï bieáán ñoääng cuûûa chæ tieâuâ . 8 4.Nhieääm vuïï cuûûa phaânâ tích kinh doanh Phân tích là công cụ của nhà quản lý thực hiện các chức năng Chöùùc naêngê cuûûa nhaøø quaûûn trò: Họach Ñịnh Phân Tích Kiểm Soát Tổ ChứcQÑ 9 Chức năng của nhà quản trị „ Hoạch định: - Xác định mục tiêu - Lập kế hoạch phù hợp với mục tiêu „ Tổ chức thực hiện: - Phân công nhiệm vụ - Phối hợp các hoạt động „ Kiểm tra( kiểm soát): - Căn cứ kế hoạch - Lập báo cáo thực hiện - So sánh đối chiếu giữa thực hiện và kế hoạch 410 Chức năng của nhà quản trị „ Phân tích điều chỉnh: - Nêu nguyên nhân gây chênh lệch - Đề xuất các giải pháp điều chỉnh chênh lệch Ra quyết định 11 II.PHÖÔNG PHAÙÙP PHAÂN T ÍCH „ Phöông phaùùp so saùùnh „ Phöông phaùùp xaùùc ñònh nhaânâ toáá „ Phöông phaùùp lieânâ heää „ Phöông phaùùp hoàài qui 12 1.Phöông phaùùp so saùùnh „Choïïn kì goáác ñeåå so saùùnh „Ñieààu kieään so saùùnh „Caùùc kyõõ thuaäät so saùùnh 513 1.Phöông phaùùp so saùùnh 1.1. Choïïn kì goáác ñeåå so saùùnh - Kyøø goáác ñeåå so saùùnh coùù theåå laøø: + Caùùc chæ tieâuâ naêmê tröôùùc, kyøø tröôùùc nhaèèm ñaùùnh giaùù toáác ñoää phaùùt trieåån cuûûa caùùc chæ tieâuâ + Soáá keáá hoaïïch , döïï toaùùn, ñònh möùùc nhaèèm ñaùùnh giaùù tình hình thöïïc hieään höôùùng ñeáán muïïc tieâuâ . + Caùùc chæ tieâuâ trung bình ngaøønh nhaèèm khaúúng ñònh vò trí cuûûa doanh nghieääp vôùùi ngaøønh. - Kyøø phaânâ tích laøø soáá lieääu môùùi ñaïït ñöôïïc hoaëëc keáá hoaïïch höôùùng tôùùi töông lai. 14 1.Phöông phaùùp so saùùnh 1.2. Ñieààu kieään so saùùnh - Caùùc chæ tieâuâ ñeåå so saùùnh phaûûi phuøø hôïïp veàà yeááu toáá thôøøi gian vaøø khoângâ gian. - Phaûûi coùù: + Cuøøng noääi dung kinh teáá + Cuøøng phöông phaùùp tính toaùùn + Cuøøng ñôn vò ño löôøøng + Cuøøng ñieààu kieään kinh doanh + Cuøøng qui moââ töông öùùng. Ví dụ: so sánh chỉ tiêu lợi tức trước thuế của 2 cty 100tr, 50tr cty nào hiệu quả? 15 1.Phöông phaùùp so saùùnh 1.3. Caùùc kyõõ thuaäät so saùùnh „ So saùùnh baèèng soáá tuyeäät ñoáái. „ So saùùnh baèèng soáá töông ñoáái. „ So saùùnh baèèng soáá bình quaânâ . 616 1. Phương pháp so sánh 1.3. Các kỹ thuật so sánh (tt) „ Để đáp ứng cho các mục tiêu so sánh người ta thường sử dụng các kỹ thuật so sánh sau: - So sánh số tuyệt đối: + Số tuyệt đối là biểu hiện qui mô, khối lượng của một chỉ tiêu kinh tế nào đó. Nó là cơ sở để tính toán các loại số khác 17 1. Phương pháp so sánh „ So sánh số tuyệt đối là so sánh mức độ đạt được của chỉ tiêu kinh tế ở những khoảng thời gian và không gian khác nhau nhằm đánh giá sự biến động về quy mô, khối lượng của chỉ tiêu kinh tế đó (keáát quaûû so saùùnh baèèng pheùùp tröøø) „ Ví dụ: doanh thu của công ty kỳ kế hoạch là 100tr. đồng; thực tế là130tr. đồng. So sánh số tuyệt đoáái ta có: 130 tr - 100 tr = 30 tr Như vậy công ty đã hoàn thành vượt mức kế hoạch doanh thu là 30tr. 18 1. Phương pháp so sánh „ So sánh số tương đối: - Số tương đối hoàn thành kế hoạch tính theo tỉ lệ. - Số tương đối hoàn thành kế hoạch theo hệ số điều chỉnh. - Số tương đối kết cấu. - Số tương đối động thái. 719 1. Phương pháp so sánh „ So sánh số tương đối: - Số tương đối hoàn thành kế hoạch tính theo tỉ lệ: Là kết quả của phép chia giữa trị số của kỳ phân tích so với kỳ gốc của các chỉ tiêu kinh tế, nó phản ánh tỉ lệ hoàn thành KH của chỉ tiêu ktế. Số tương đối hoành thành KH = (chỉ tiêu kỳ phân tích / chỉ tiêu kỳ gốc) X 100% 20 1. Phương pháp so sánh „ Ví dụ: Doanh thu của công ty kỳ kế họach là 100 tr. đồng; thực tế là130 tr. đồng. - Số tương đối hoàn thành kế hoạch? - Như vậy công ty có hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra? 21 1. Phương pháp so sánh - Số tương đối hoàn thành kế hoạch theo hệ số điều chỉnh: „ Là kết quả của phép trừ giữa trị số của kỳ phân tích với trị số kỳ gốc được điều chỉnh theo kết quả của chỉ tiêu có liên quan theo hướng quyết định đến chỉ tiêu phân tích, 822 1. Phương pháp so sánh „ Coângâ thức xác định: Mức biến động tương đối= (chỉ tiêu kỳ phân tích - chỉ tiêu kỳ gốc) x hệ số điều chỉnh „ Ví dụ: Để minh hoạ ta sẽ phân tích chi phí tiền lương của nhân viên bán hàng với kết quả doanh thu tiêu thụ tại một doanh nghiệp với tài liệu như sau: 23 1. Phương pháp so sánh Chênh lệchChỉ tiêu Kế hoạch Thực tế Mức % D.thu tiêu thụ 500 600 T.lương bán hàng 50 55 24 1. Phương pháp so sánh „ Số tương đối kết cấu: - So sánh tương đối kết cấu thể hiện chênh lệch về tỉ trọng của từng bộ phận chiếm trong tổng số giữa kỳ phân tích với kỳ gốc của chỉ tiêu phân tích. Nó phản ánh xu hướng biến động bên trong của chỉ tiêu. - Ví dụ: Có tài liệu phân tích về kết cấu lao động ở một doanh nghiệp như sau: 925 1. Phương pháp so sánh Kế hoạch Thực tế Số lượng Tỉ trọng Số lượng Tỉ trọng Tổng số công nhân viên, trong đó : - Côngnhân sản xuất - Nhân viên quản lý 1.000 900 100 1.200 1.020 180 CHÆ TIEÂU 26 1. Phương pháp so sánh Kế hoạch Thực tế Số lượng Tỉ trọng Số lượng Tỉ trọng Tổng số công nhân viên trong đó : Công nhân sản xuất Nhân viên quản lý 27 1. Phương pháp so sánh „ Số tương đối động thái: - Biểu hiện sự biến động về tỉ trọng của chỉ tiêu kinh tế qua một khoảng thời gian nào đó. Nó được tính bằng cách so sánh chỉ tiêu kỳ phân tích với chỉ tiêu kỳ gốc. + Chỉ tiêu kỳ gốc có thể cố định hoặc liên hoàn, tùy theo mục đích phân tích. + Nếu kỳ gốc cố định sẽ phản ảnh sự ptriển của chỉ tiêu ktế trong khoảng tgian dài. + Nếu kỳ gốc liên hoàn sẽ phản ánh sự phát triển của chỉ tiêu kinh tế qua 2 thời kỳ kế tiếp nhau. 10 28 1. Phương pháp so sánh Ví dụ: có tài liệu tình hình doanh thu : Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Doanh thu (tr. đồng) 1.000 1.200 1.380 1.518 1.593,9 Số tương đối động thái kỳ gốc cố định Số tương đối động thái kỳ gốc liên hoàn 29 1. Phương pháp so sánh Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Doanh thu (tr. đồng) 1.000 1.200 1.380 1.518 1.593,9 Số tương đối động thái kỳ gốc cố định Số tương đối động thái kỳ gốc liên hoàn 30 1. Phương pháp so sánh „ So sánh bình quân: - Laøø daïïng ñaëëc bieäät cuûûa soáá töông ñoáái. - Số bình quân là số biểu hiện mức độ chung nhất về mặt lượng của một tổng thể bằng cách san bằng mọi chênh lệch trị số giữa các bộ phận trong tổng thể nhằm khái quát đặc điểm chung của tổng thể. - Số bình quân có nhiều loại : số bình quân giản đơn (số trung bình cộng); số bình quân gia quyền 11 31 1. Phương pháp so sánh „ So sánh số bình quân cho phép ta đánh giá sự biến động chung về số lượng, chất lượng của các mặt hoạt động nào đó của quá trình kinh doanh ở doanh nghiệp. 32 1. Phương pháp so sánh „ Öu, nhöôïïc ñieååm cuûûa phöông phaùùp so saùùnh: „ Öu ñieååm: Ñôn giaûûn, deãã tính toaùùn. „ Nhöôïïc ñieååm: Chæ ñaùùnh giaùù moäät caùùch chung chung maøø khoângâ thaááy ñöôïïc möùùc ñoää aûûnh höôûûng cuûûa töøøng nhaânâ toáá ñeáán keáát quaûû saûûn xuaáát. 33 1. Phương pháp so sánh „ Ví duïï: Phaânâ tích tình hình thöïïc hieânâ keáá hoaïïch KD cuûûa 1 DN nhö sau: Chæ tieâuâ Keáá hoaïïch Thöïïc teáá 1.Doanh thu 2.Giaùù voáán haøøng baùùn 3.Chi phí hoaïït ñoääng 4.Lôïïi nhuaään 100.000 80.000 12.000 8.000 130.000 106.000 15.720 8.280 12 34 1. Phương pháp so sánh „ Ví duïï: Phaânâ tích tình hình KD cuûûa 1 DN nhö sau: So saùùnhChæ tieâuâ Keáá hoaïïch Thöïïc teáá Tuyeäät ñoáái Töông ñoáái 1.Doanh thu 2.Giaùù voáán h.baùùn 3.Cphí hoaïït ñoääng 4.Lôïïi nhuaään 100.000 80.000 12.000 8.000 130.000 106.000 15.720 8.280 35 2.PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH NHÂN TỐ „ Phương pháp thay thế liên hoàn. „ Phương pháp tính số chênh lệch. 36 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn: „ Khái niệm: Phương pháp thay thế liên hoàn là phương pháp mà ở đó các nhân tố lần lượt được thay thế theo một trình tự nhất định để xác định mức độ ảnh hưởng của chúng đối với chỉ tiêu cần phân tích bằng cách cố định các nhân tố khác trong mỗi lần thay thế. „ Nguyên tắc: „ Thiết lập mối quan hệ toán học của các nhân tố với chỉ tiêu phân tích, „ Theo một trình tự nhất định, từ nhân tố số lượng đến nhân tố chất lượng 13 37 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Để xác định ảnh hưởng của nhân tố nào, ta thay thế nhân tố kỳ phân tích đó vào nhân tố kỳ gốc, cố định các nhân tố khác rồi tính lại kết quả của chỉ tiêu phân tích. „ Sau đó đem kết quả này so sánh với kết quả của chỉ tiêu ở bước liền trước, chênh lệch này là ảnh hưởng của nhân tố vừa thay thế. „ Lần lượt thay thế các nhân tố theo trình tự đã sắp xếp để xác định ảnh hưởng của chúng. 38 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Khi thay thế nhân tố số lượng thì phải cố định nhân tố chất lượng ở kỳ gốc, ngược lại khi thay thế nhân tố chất lượng thì phải cố định nhân tố số lượng ở kỳ phân tích. „ Tổng đại số các nhân tố ảnh hưởng phải bằng chênh lệch giữa chỉ tiêu kỳ phân tích và kỳ gốc(đối tượng phân tích). „ Nguyên tắc trên cụ thể hóa thành trình tự phân tích 4 bước như sau: 39 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Bước 1: Lập đẳng thức kinh tế và xác định đối tượng phân tích.(trong đẳng thức kinh tế sắp xếp nhân tố số lượng trước chất lượng sau) „ Lập đẳng thức kinh tế: Giả sử có 4 nhân tố a, b, c, d đều có quan hệ tích số với chỉ tiêu Q.Đẳng thức kinh tế được lập: Q = a x b x c x d. 14 40 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Xác định đối tượng phân tích: Biểu hiện bằng số chênh lệch giữa chỉ tiêu kỳ phân tích với chỉ tiêu kỳ gốc. Gọi Q1 là chỉ tiêu kỳ phân tích, Q0 là chỉ tiêu kỳ gốc. - Kỳ phân tích : Q1 =a1 x b1 x c1 x d1 - Kỳ gốc : Q0 = a0 x b0 x c0 x d0 - Ñối tượng phân tích Q1 – Q0 = ΔQ 41 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Bước 2: X.định ả.hưởng của các nhân tố: „ Xác định ảnh hưởng của nhân tố a: - Thay thế lần 1 : Qa = a1 x b0 x c0 x d0 - Mức ả.hưởng của a: ΔQa = Qa – Q0. „ Xác định ảnh hưởng của nhân tố b: - Thay thế lần 2 Qb = a1 x b1 x c0 x d0 - Mức ảnh hưởng của nhân tố b ΔQb = Qb – Qa 42 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Xác định ảnh hưởng của nhân tố c: - Thay thế lần 3: Qc = a1 x b1 x c1 x d0 - Mức ảnh hưởng của nhân tố c: ΔQc = Qc – Qb. -Thay thế lần 4: Qd = Q1 = a1 b1 c1 d1 - Mức ảnh hưởng của nhân tố d: ΔQd = Qd - Qc = Q1 -Qc „ Bước 3 : Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng: ΔQa + ΔQb + ΔQc + ΔQd = ΔQ 15 43 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Ưu và nhược điểm của phương pháp liên hoàn *Ưu điểm: „ Là phương pháp đơn giản, dễ hiểu, dễ tính toán. „ Phương pháp thay thế liên hoàn có thể chỉ rõ mức độ ảnh hưởng của các nhân tố, qua đó phản ảnh được nội dung bên trong của hiện tượng kinh tế. 44 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Khi xác định ảnh hưởng của nhân tố nào đó, phải giả định các nhân tố khác không đổi, nhưng trong thực tế có trường hợp các nhân tố đều cùng thay đổi. „ Khi sắp xếp trình tự các nhân tố, trong nhiều trường hợp để phân biệt được nhân tố nào là số lượng và chất lượng là vấn đề không đơn giản. Nếu phân biệt sai thì việc sắp xếp và kết quả tính toán các nhân tố cho ta kết quả không chính xác. –* Nhược điểm: 45 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Ví dụ 1: Tình hình thực hiện dthu như sau: Chỉ tiêu Kế hoạch Thực tế 1-Doanh thu baùùn haøøng(1.000ñ) 100.000 120.000 2.Khoáái löôïïng haøøng baùùn (chieáác) 1.000 1.250 Đôn giaùù (1.000đ) 100 96 16 46 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Yêu cầu: Xác định các nhân tố ảnh hưởng đế sự biến động tổng doanh thu bán hàng giữa thực tế so với kế hoạch, theo phương pháp thay thế liên hoàn. 47 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn Ví dụ 2: Có tài liệu sau ở 1 trường học nhö baûûng sau: Yêu cầu: so sánh năm 2004/2003 và xác định mức độ aûûnh höôûûng của các nhân tố đến tổng mức chi ngân sách(T) của trường. Dùng pp thay thế liên hoàn để phân tích . 48 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn Dùng pp thay thế liên hoàn để phân tích chi phí sau: Năm Quyết toán chi(T) số HS bq(H) 2003 520 Tr 800 HS 2004 720 Tr 900 HS 17 49 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Baøøi taääp: Coùù taøøi lieääu chi phí vaäät lieääu ñeåå saûûn xuaáát saûûn phaååm taïïi 1 DN nhö sau: Chæ tieâuâ Kyøø KH Kyøø thöïïc hieään Cheânhâ leääch TH/KH 1.Soáá löôïïng SP (caùùi) 2.Möùùc tieâuâ hao vaäät lieääu (kg) 3.Ñôn giaùù vaäät lieääu (ñoààng) 1.000 10 50 1.200 9,5 55 +200 -0,5 +5 50 2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn „ Yeâuâ caààu : Duøøng pp thay theáá lieânâ hoaøøn xaùùc ñònh möùùc aûûnh höôûûng cuûûa töøøng nhaânâ toáá ñeáán söïï bieáán ñoääng toåång chi phí vaäät lieääu giöõaõ kyøø thöïïc hieään so vôùùi kyøø keáá hoaïïch. 51 2.2. Phương pháp số chênh lệch „ Phương pháp số chênh lệch là hình thức rút gọn của phương pháp thay thế liên hoàn, tôn trọng đầy đủ các bước tiến hành như phương pháp liên hoàn. „ Khác phương pháp thay thế liên hoàn ở chỗ sử dụng chênh lệch giữa kỳ phân tích với kỳ gốc của từng nhân tố để xác định ảnh hưởng của nhân tố đó đến chỉ tiêu phân tích. 18 52 2.2. Phương pháp số chênh lệch „ Có thể khái quát phương pháp này như sau: „ Mức độ ảnh hưởng nhân tố a : ( a1 – a0 ) b0 c0 d0 = ΔQa „ Mức độ ảnh hưởng nhân tố b : a1 (b1 – b0 ) c0 d0 = ΔQb „ Mức độ ảnh hưởng nhân tố c : a1 b1 (c1 – c0 ) d0 = ΔQc „ Mức độ ảnh hưởng nhân tố d : a1 b1 c1 ( d1 – d0 ) = ΔQd „ Tổng hợp các mức độ ảnh hưởng : ΔQa + ΔQb + ΔQc + ΔQd = ΔQ 53 2.2. Phương pháp số chênh lệch „ Tuy nhiên, phương pháp số chênh lệch chỉ có thể thực hiện được khi các nhân tố có quan hệ với nhau bằng tích hoặc thương. „ Căn cứ vào ví dụ 1 trên, mức độ ảnh hưởng của nhân tố theo phương pháp số chênh lệch được xác định sau: 54 2.2. Phương pháp số chênh lệch „ Baøøi taääp: Phaânâ tích möùùc bieáán ñoääng cuûûa giaùù trò saûûn löôïïng ôûû DN A vôùùi taøøi lieääu nhö sau Ch/leääch NN/NT Chæ tieâuâ Ñvt Naêmê tröôùùc Naêmê nay Möùùc % 1.Giaùù trò saûûn löôïïng 2.Soáá CNSX bình quaânâ 3.Soáá ngaøøy laøøm vieääc bình quaânâ 1 CN 4.Soáá giôøø laøøm vieääc bình quaânâ ngaøøy 5.NSLÑ giôøø 1.000ñ Ngöôøøi Ngaøøy Giôøø ñoààng 502.740 315 266 7,5 800 524.319 310 278 7,8 780 1ThS TRAN VAN TUNG 1 Chöông 2 PHAÂN T ÍCH KEÁÁT QUAÛÛ SAÛÛN XUAÁÁT ThS TRAN VAN TUNG 2 Chöông 2 Noääi dung nghieânâ cöùùu chuûû yeááu: 1. Keáát caááu vaøø noääi dung caùùc chæ tieâuâ phaânâ tích 2. YÙÙ nghóa caùùc chæ tieâuâ phaânâ tích 3. Phöông phaùùp phaânâ tích 4. Phaânâ tích caùùc moáái quan heää chuûû yeááu trong saûûn xuaáát 5. Phaânâ tích tình hình ñaûûm baûûo chaáát löôïïng SP. ThS TRAN VAN TUNG 3 1.Keáát caááu vaøø noääi dung chæ tieâuâ Chæ tieâuâ phaûûn aûûnh qui moââ saûûn xuaáát trong doanh nghieääp thöôøøng söûû duïïng 3 chæ tieâuâ sau: - Chæ tieâuâ saûûn löôïïng saûûn xuaáát: chæ tieâuâ naøøy mang ñaëëc tröng cho khoáái löôïïng coângâ vieääc ñaõõ thöïïc hieään trong kyøø (goààm thaøønh phaååm hoøøan thaøønh + SPDD). - Chæ tieâuâ saûûn löôïïng haøøng hoùùa: ñaëëc tröng cho khoáái löôïïng coângâ vieääc hoaøøn thaøønh trong kyøø haïïch toaùùn (chæ goààm SP hoøøan thaøønh). - Chæ tieâuâ saûûn phaååm haøøng hoaùù tieâuâ thuïï: ñaëëc tröng cho saûûn phaååm ñaõõ baùùn ra trong kyøø (SP ñöôïïc xuaáát baùùn, p/aûûnh keáát quaûû cuoáái cuøøng trong hñoääng SXKD cuûûa DN). 2ThS TRAN VAN TUNG 4 1.Keáát caááu vaøø noääi dung chæ tieâuâ Caùùc thöôùùc ño ñaùùnh giaùù: 3 thöôùùc ño - Thöôùùc ño hieään vaäät: bieååu hieään veàà maëët soáá löôïïng saûûn phaååm(kg, m, caùùi) - Thöôùùc ño veàà thôøøi gian (giôøø lao ñoääng): bieååu hieään chuûû yeááu laøø giôøø coângâ ñònh möùùc. - Thöôùùc ño veàà giaùù trò: bieååu hieään baèèng tieààn cuûûa saûûn phaååm saûûn xuaáát ra trong kyøø. ThS TRAN VAN TUNG 5 1.Keáát caááu vaøø noääi dung chæ tieâuâ Doanh nghieääp thöôøøng söûû duïïng chæ tieâuâ ñaùùnh giaùù baèèng thöôùùc ño giaùù trò ¾Chæ tieâuâ giaùù trò saûûn xuaáát haøøng hoaùù: goààm 3 yeááu toáá: (1) Giaùù trò thaøønh phaååm saûûn xuaáát baèèng NVL cuûûa doanh nghieääp: Ñaâyâ laøø boää phaään chuûû yeááu cuûûa chæ tieâuâ giaùù trò SX HH (thöôøøng chieáám tyûû troïïng khoûûang 95%). (2) Giaùù trò cheáá bieáán saûûn phaååm baèèng NVL cuûûa khaùùch haøøng: Ñaâyâ laøø soáá tieààn thu veàà do hñoääng gia coângâ cheáá bieáán Sp cho khaùùch haøøng. (3) Giaùù trò coângâ vieääc coùù tính chaáát coângâ nghieääp. ThS TRAN VAN TUNG 6 1.Keáát caááu vaøø noääi dung chæ tieâuâ ¾Chæ tieâuâ giaùù trò saûûn löôïïng saûûn xuaáát: goààm 6 yeááu toáá (1), (2), (3) nhö treânâ (4) Gía trò NVL cuûûa khaùùch haøøng. (5) Giaùù trò cheânhâ leääch cuûûa saûûn phaååm dôûû dang cuoáái kyøø so vôùùi ñaààu kyøø. (6) Giaùù trò SP töïï cheáá töïï duøøng theo qui ñònh vaøø saûûn xuaáát tieâuâ thuïï khaùùc. ¾Giaùù trò saûûn xuaáát haøøng hoùùa tieâuâ thuïï (giaùù trò saûûn löôïïng haøøng hoùùa thöïïc hieään): laøø giaùù trò haøøng hoaùù ñöôïïc tieâuâ thuïï trong kyøø. 3ThS TRAN VAN TUNG 7 2.YÙÙ nghóa chæ tieâuâ phaânâ tích Laøø taøøi lieääu cô sôûû ñeåå toåång hôïïp keáát quaûû saûûn xuaáát theo ngaøønh, ñòa phöông vaøø toaøøn boää neààn kinh teáá quoáác daânâ . Laøø taøøi lieääu quan troïïng ñeåå ñaùùnh giaùù thöïïc traïïng vaøø trieåån voïïng veàà söùùc saûûn xuaáát, möùùc ñoää taêngê tröôûûng cuûûa ñòa phöông, cuûûa ngaøønh cuõngõ nhö trong neààn kinh teáá quoáác daânâ . ThS TRAN VAN TUNG 8 3.Phöông phaùùp phaânâ tích So saùùnh chæ tieâuâ keáát quaûû saûûn xuaáát giöõaõ caùùc kyøø ñeåå ñaùùnh giaùù bieáán ñoääng veàà qui moââ saûûn xuaáát. So saùùnh kyøø phaânâ tích vôùùi keáá hoaïïch ñeåå ñaùùnh giaùù tình hình thöïïc hieään theo ñònh höôùùng keáá hoaïïch. So saùùnh caùùc yeááu toáá caááu thaøønh neânâ chæ tieâuâ ñeåå tìm nguyeânâ nhaânâ gaâyâ neânâ söïï bieáán ñoääng veàà quy moââ saûûn xuaáát Phaânâ tích quy moââ saûûn xuaáát trong moáái lieânâ heää giöõaõ caùùc chæ tieâuâ ñeåå thaááy moáái lieânâ heää taùùc ñoääng giöõaõ chuùùng. ThS TRAN VAN TUNG 9 3.Phöông phaùùp phaânâ tích 3.1. Phaânâ tích keáát quaûû SX trong moáái quan heää giöõaõ caùùc chæ tieâuâ ñöôïïc thöïïc hieään nhö sau: Ta thieáát keáá moáái quan heää giöõaõ caùùc chæ tieâuâ qua phöông trình kinh teáá sau: Giaùù trò SX Giaùù trò Gtrò SX HH Gtrò SX HH tieâuâ thuïï haøøng hoùùa = saûûn xuaáát x ------------- x --------------------------- tieâuâ thuïï saûûn löôïïng Gtrò SX SL Giaùù trò SX HH Hay : Gtrò SX HH tieâuâ thuïï = Gtrò SX saûûn löôïïng x Heää soáá HH SX x Heää soáá HH tieâuâ thuïï 4ThS TRAN VAN TUNG 10 3.Phöông phaùùp phaânâ tích ¾Heää soáá haøøng hoùùa sx nhaèèm ñaùùnh giaùù giaùù trò cheânhâ leääch cuûûa chi phí saûûn phaååm dôûû dang trong kyøø. Hệ số naøøy caøøng cao cho biết CP SXDD caøøng thấp vaøø ngược lại. ¾Heää soáá haøøng hoùùa tieâuâ thuïï nhaèèm ñaùùnh giaùù giaùù trò thaøønh phaååm toààn kho trong kyøø nhieààu hay ít. Heää soáá naøøy caøøng cao cho bieáát giaùù trò TP toààn kho trong kyøø caøøng ít vaøø ngöôïïc laïïi. ThS TRAN VAN TUNG 11 3.Phöông phaùùp phaânâ tích 3.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát lieânâ heää vôùùi chi phí ñaààu tö ñeåå ñaùùnh giaùù hieääu suaáát ñaààu tö cho saûûn xuaáát: ¾Quaùù trình phaânâ tích ñöôïïc thöïïc hieään laøø so saùùnh chæ tieâuâ p/aûûnh keáát quaûû cuûûa quy moââ SX kyøø phaânâ tích so vôùùi kyøø goáác ñöôïïc ñieààu chænh theo höôùùng quy moââ cuûûa giaùù trò ñaààu tö chi phí SX. ¾Nhaèèm xaùùc ñònh möùùc bieáán ñoääng töông ñoáái cuûûa chæ tieâuâ keáát quaûû SX giöõaõ caùùc kyøø phaânâ tích. ThS TRAN VAN TUNG 12 3.Phöông phaùùp phaânâ tích 3.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát lieânâ heää vôùùi chi phí ñaààu tö ñeåå ñaùùnh giaùù hieääu suaáát ñaààu tö cho saûûn xuaáát: ¾Coângâ thöùùc: Möùc bieán ñoäng Töông ñoái Keát quaû sx = Chæ tieâu keát quaû Sx kyø thöïc hieän Chæ tieâu keát quaû Sx kyø goác Chi phí ñaàu tö kyø thöïc hieän Chi phí ñaàu tö kyø goác x- 5ThS TRAN VAN TUNG 13 3.Phöông phaùùp phaânâ tích 3.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát lieânâ heää vôùùi chi phí ñaààu tö ñeåå ñaùùnh giaùù hieääu suaáát ñaààu tö cho saûûn xuaáát: ¾Coângâ thöùùc: Löu yùù: keáát quaûû sx coùù theåå laøø 1 trong 3 chæ tieâuâ nhö chæ tieâuâ saûûn löôïïng sx; saûûn löôïïng haøøng hoaùù; saûûn löôïïng hh tieâuâ thuïï. ThS TRAN VAN TUNG 14 3.Phöông phaùùp phaânâ tích Ví duïï: Coùù taøøi lieääu coângâ ty trong naêmê nhö sau: Cheânhâ leäächChæ tieâuâ Thöïïc hieään Keáá hoaïïch Möùùc % 1.Giaùù trò SL SX 2.Giaùù trò SXH.Hoaùù 3.Gtrò SX HH t.thuïï 4.Chi phí ñaààu tö sx 897.1 787.7 764.0 634.2 888.0 791.0 805.0 604.0 + 9.1 - 3.3 - 4.1 + 30.2 +1.024 - 0.471 - 5.093 + 5.0 ThS TRAN VAN TUNG 15 3.Phöông phaùùp phaânâ tích Yeâuâ caààu: 1- Haõyõ ñaùùnh giaùù khaùùi quaùùt caùùc chæ tieâuâ phaûûn aûûnh quy moââ saûûn xuaáát. 2- Phaânâ tích moáái lieânâ heää giöõaõ caùùc chæ tieâuâ saûûn xuaáát. 3- Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát trong moáái lieânâ heää vôùùi chi phí ñaààu tö. 6ThS TRAN VAN TUNG 16 4. Phaânâ tích caùùc moáái quan heää chuûû yeááu trong saûûn xuaáát 4.1 Ñaùùnh giaùù toáác ñoää taêngê tröôûûng cuûûa sx Toáác ñoää phaùùt trieåån ñònh goáác: laøø toáác ñoää phaùùt trieåån tính theo moäät kyøø goáác oåån ñònh, laøø thôøøi kyøø ñaùùnh daááu söïï ra ñôøøi hay böôùùc ngoaëëc kinh doanh cuûûa doanh nghieääp. Toáác ñoää phaùùt trieåån lieânâ hoaøøn: laøø toáác ñoää phaùùt trieåån haøøng naêmê (kyøø) laááy kyøø naøøy so vôùùi kyøø tröôùùc ñoùù. ThS TRAN VAN TUNG 17 4.Phaân â tích caùùc moáái quan heää chuûû yeááu trong saûûn xuaáát 4.1. Ñaùùnh giaùù toáác ñoää taêngê tröôûûng cuûûa sx (tt) Ví duïï minh hoïïa: Coùù taøøi lieääu veàà giaùù trò SX HH tieâuâ thuïï taïïi 1 DN qua 6 naêmê nhö sau:(ñvt: trieääu ñoààng) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Gtrò SX HH tieâuâ thuïï 1.000 1.100 1.200 1.150 1.225 1.280 Toáác ñoää phaùùt trieåån ñònh goáác ? ? ? ? ? ? Toáác ñoää phaùùt trieåån lieânâ hoøøan ? ? ? ? ? ? ThS TRAN VAN TUNG 18 4.Phaân â tích caùùc moáái quan heää chuûû yeááu trong saûûn xuaáát 4.1.Ñaùùnh giaùù toáác ñoää taêngê tröôûûng cuûûa sx(tt) Ví duïï minh hoïïa (tt): Haõyõ ñieààn soáá thích hôïïp vaøøo caùùc oââ coùù daááu “?” vaøø ruùùt gia nhaään xeùùt veàà tình hình taêngê tröôûûng cuûûa chæ tieâuâ giaùù trò SXHH tieâuâ thu qua caùùc naêmê . 7ThS TRAN VAN TUNG 19 4.Phaân â tích caùùc moáái quan heää chuûû yeááu trong saûûn xuaáát 4.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát theo maëët haøøng ¾ Thöôùùc ño hieään vaäät: Nhaèèm so saùùnh töøøng maëët haøøng thöïïc hieään so vôùùi keáá hoaïïch ñeåå ñaùùnh giaùù tình hình thöïïc hieään keáá hoaïïch Ví duïï: Trong kì phaânâ tích, doanh nghieääp X saûûn xuaáát kinh doanh ba loaïïi maëët haøøng A, B, C nhö trong baûûng. ThS TRAN VAN TUNG 20 4.2 Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát theo maëët haøøng Khoái löôïng saûn phaåm Cheânh leäch TEÂN SAÛN PHAÅM ÑÔN VÒ TÍNH Keá hoaïch 1.000 500 1.200 Thöïc hieän Möùc % A Kg 1.050 500 1.320 +50 +5% B Taán 0 0 C Meùt +120 +10% ThS TRAN VAN TUNG 21 4.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát theo maëët haøøng ¾ Thöôùùc ño giaùù trò: Duøøng ñeåå ñaùùnh giaùù chung tình hình thöïïc hieään caùùc maëët haøøng chuûû yeááu % hoaøn thaønh keá hoaïch maët haøng = Giaù trò caùc maët haøng thöïc teá trong KH Giaù trò caùc maët haøng theo KH 100%x Hay ta coù: 8ThS TRAN VAN TUNG 22 4.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát theo maëët haøøng ¾ Thöôùùc ño giaùù trò: Duøøng ñeåå ñaùùnh giaùù chung tình hình thöïïc hieään caùùc maëët haøøng chuûû yeááu % hoaøn thaønh keá hoaïch maët haøng = (∑Saûûn löôïïng thöïïc teáá trong giôùùi haïïn KH töøøng maëët haøøng× Ñôn giaùù KH töøøng maëët haøøng (∑Saûûn löôïïng keáá hoaïïch töøøng maëët haøøng × Ñôn giaùù KH töøøng maëët haøøng) = ∑ Q1 .G0 ∑ Q0 .G0 ThS TRAN VAN TUNG 23 4.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát theo maëët haøøng ¾Thöôùùc ño giaùù trò: - Nguyeânâ taééc: Xaùùc ñònh % hoaøøn thaøønh KH maëët haøøng toânâ troïïng nguyeânâ taééc khoângâ laááy gía trò töøøng maëët haøøng vöôïït so vôùùi KH ñeåå buøø ñaéép cho caùùc maëët haøøng huïït so vôùùi KH ThS TRAN VAN TUNG 24 4.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát theo maëët haøøng Ví duïï minh hoïïa: Coùù taøøi lieääu taïïi moäät doanh nghieääp saûûn xuaáát theo ñôn ñaëët haøøng daøøi haïïn nhö sau: Saûûn löôïïngMaëët haøøng saûûn xuaáát Keáá hoaïïch Thöïïc teáá A 10.000 9.600 20 B 30.000 32.000 16 C 15.000 15.000 12 Ñôn giaùù coáá ñònh (1000ñ) 9ThS TRAN VAN TUNG 25 4.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát theo maëët haøøng Saûn löôïng saûn xuaát (caùi) Giaù trò saûn xuaát saûn löôïng (1.000ñ) KH TT KH TT 1 2 3 4 = 1 × 3 5 = 2 ×3 6= 2/1 A B C Toång coäng % thöïc hieän Ñôn giaù coá ñònh Teân SP ThS TRAN VAN TUNG 26 4.2. Phaânâ tích keáát quaûû saûûn xuaáát theo maëët haøøng Ví duïï minh hoïïa (tt): Haõyõ xaùùc ñònh % hoøøan thaøønh keáá hoïïach maëët haøøng cuûûa DN. % hoaøøn 192.000 +480.000+180.000 thaøønh = -----------------------------------= 99,07% keáá hoaïïch 860.000 ThS TRAN VAN TUNG 27 4.3. Phaânâ tích aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu maëët haøøng thay ñoååi ñeáán giaùù trò saûûn xuaáát saûûn löôïïng Khi tính toaùùn ta thöôøøng duøøng giaùù coáá ñònh ñeåå so saùùnh giöõaõ caùùc kyøø (töùùc laøø loaïïi tröøø nhaânâ toáá giaùù) nhöng chöa phaûûn aûûnh ñöôïïc thöïïc chaáát keáát quaûû so saùùnh naøøy maøø coøøn phaûûi loaïïi tröøø aûûnh höôûûng cuûûa nhaânâ toáá keáát caááu maëët haøøng môùùi phaûûn aûûnh thöïïc chaáát keáát quaûû kinh doanh ôûû doanh nghieääp (khi so saùùnh giaùù trò saûûn löôïïng sx giöõaõ caùùc kyøø) 10 ThS TRAN VAN TUNG 28 4.3. Phaânâ tích aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu maëët haøøng thay ñoååi ñeáán giaùù trò saûûn xuaáát saûûn löôïïng Baèèng phöông phaùùp thay theáá lieânâ hoaøøn vaøø vôùùi coângâ thöùùc döôùùi ñaâyâ seõõ tính ra aûûnh höôûûng cuûûa caùùc nhaânâ toáá: Giaù trò saûn löôïng = Soáá giôøø coângâ ñònh möùùc x Ñôn giaùù giôøø coângâ ñònh möùùc ThS TRAN VAN TUNG 29 4.3. Phaânâ tích aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu maëët haøøng thay ñoååi ñeáán giaùù trò saûûn xuaáát saûûn löôïïng Trong ñoùù: ¾Soáá giôøø coângâ ñònh möùùc: laøø soáá giôøø coângâ nhaânâ TTSX ñeåå cheáá taïïo ra SP. ¾Ñôn giaùù giôøø coângâ ñònh möùùc: laøø giaùù trò ñöôïïc taïïo ra trong 1 giôøø laøø ñôn vò thôøøi gian lao ñoääng tröïïc tieááp cuûûa nhaânâ coângâ . Ñeåå loaïïi tröøø aûûnh höôûûng nhaânâ toáá keáát caááu maëët haøøng trong chæ tieâuâ giaùù trò saûûn löôïïng saûûn xuaáát ta duøøng coângâ thöùùc sau: ThS TRAN VAN TUNG 30 4.3. Phaânâ tích aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu maëët haøøng thay ñoååi ñeáán giaùù trò saûûn xuaáát saûûn löôïïng Giaùù trò saûûn löôïïng Gtrò saûûn löôïïng ∑giôøø coângâ ÑM th/teáá SX sau khi loïïai tröøø = kyøø goáác(theo keáát X ------------------------- keáát caááu maëët haøøng caááu kyøø goáác) ∑giôøø coângâ ÑM kyøø goáác Hay : QKC =Q0 x (T1/T0) Vôùùi QKC : Gtrò sl sau khi ñaõõ loaïïi tröøø keáát caááu maëët haøøng. Q0: giaùù trò saûûn löôïïng kyøø goáác. T1 vaøø T0 laøø giaùù trò cuûûa 1 giôøø coângâ thöïïc hieään vaøø ñònh möùùc. Chứng minh: 11 ThS TRAN VAN TUNG 31 4.3. Phaânâ tích aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu maëët haøøng thay ñoååi ñeáán giaùù trò saûûn xuaáát saûûn löôïïng Chứng minh: - Ta có Q1/T1 và Q0/T0 là giá trị của 1 giờ công kỳ phân tích và kỳ gốc. Từ đó ta có: (Q1/T1) - (Q0/T0) là giá trị chênh lệch của 1 giờ công kỳ phân tích so với kỳ gốc do kết cấu các mặt hàng thay đổi. Cuối cùng ta có: Q1 Q0 T1 Qkc = Q1 - ------- - ------- x T1 = Q1 x ------ T1 T0 T0 ThS TRAN VAN TUNG 32 4.3. Phaânâ tích aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu maëët haøøng thay ñoååi ñeáán giaùù trò saûûn xuaáát saûûn löôïïng Ví duïï minh họa: Coùù taøøi lieääu taïïi moäät doanh nghieääp saûûn xuaáát nhieààu maëët haøøng nhö sau: ThS TRAN VAN TUNG 33 4.3. Phaânâ tích aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu maëët haøøng thay ñoååi ñeáán giaùù trò saûûn xuaáát saûûn löôïïng Saûn löôïng saûn xuaát (caùi) Giaù trò saûn xuaát saûn löôïng (1.000ñ) Toång soá giôø coâ...oåång giaùù thaøønh „ Keáát quaûû thöïïc hieään keáá hoaïïch toåång giaùù thaøønh giaûûm 0,6% töông öùùng möùùc giaûûm 561ng.ñ. Nhö vaääy DN ñaõõ thöïïc hieään toáá âtâ keáá hoaïïch haïï giaùù thaøønh sp, ñaâyâ laøø khaûû naêngê laøøm taêngê lôïïi nhuaään cho DN. ThS. TRAN VAN TUNG 2. Ñaùùnh giaùù chung bieáán ñoääng toåång giaùù thaøønh „ Keáát quaûû haïï giaùù thaøønh cuûûa töøøng loaïïi sp: „ - Caùùc sp so saùùnh ñöôïïc: giaùù thaøønh giaûûm 0,69% töông öùùng möùùc giaûûm 621ng.ñ, laøø do sp B & C coùù khoáái löôïïng sx lôùùn vaøø giaùù thaøønh haïï. Sp A giaùù thaøønh taêngê 2,19% töông öùùng 720ng.ñ, DN caààn taääp trung nghieânâ cöùùu giaùù thaøønh spA tìm nguyeânâ nhaânâ vaøø bieään phaùùp khaééc phuïïc ThS. TRAN VAN TUNG 2. Ñaùùnh giaùù chung bieáán ñoääng toåång giaùù thaøønh „ SP khoângâ so saùùnh ñöôïïc: SP D giaùù thaøønh cao hôn so vôùùi keáá hoaïïch 1,85% töông öùùng möùùc taêngê 60 ng.ñ, do vaääy DN caààn xem xeùùt caùùc nguyeânâ nhaânâ . 6ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. „ Chæ tieâuâ phaânâ tích: 2 chæ tieâuâ ¾ Möùùc haïï giaùù thaøønh ¾ Tyûû leää haïï giaùù thaøønh. ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. - Möùùc haïï giaùù thaøønh: Bieååu hieään baèèng soáá tuyeäät ñoáái cuûûa keáát quaûû haïï giaùù thaøønh naêmê nay so vôùùi naêmê tröôùùc, phaûûn aùùnh khaûû naêngê taêngê lôïïi nhuaään nhieààu hay ít. ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. - Tyûû leää haïï giaùù thaøønh: Bieååu hieään baèèng soáá töông ñoáái cuûûa keáát quaûû haïï giaùù thaøønh naêmê nay so vôùùi naêmê tröôùùc, phaûûn aùùnh toáác ñoää haïï nhanh hay chaääm. 7ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. VD: Caênê cöùù vaøøo taøøi lieääu caùùc saûûn phaååm so saùùnh ñöôïïc cuûûa doanh nghieääp M ta laääp baûûng phaânâ tích nhö sau: SL KH tính theo Z SL TH tính theo Z Q1Z1 Q1ZK Q1ZNT 33.840 38.775 17.348 34.200 40.425 18.696 93.32189.958 34.560 38.849 16.728 89.337 TH/KH (theo ZNT) SP So saùn h ñöôï c QKZK QKZNT A B C 37.600 35.250 14.100 38.000 36.750 15.200 -3.800 +3.675 +3.496 -10% +10% +23% ∑ 86.950 89.950 +3.371 +3,75 % ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. „ Quaùù trình phaânâ tích ñöôïïc tieáán haøønh 5 böôùùc sau: Böôùùc 1: XÑ nhieääm vuïï haïï Z Keáá Hoaïïch. Goïïi MK & TK laøø möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï cuûûa nhieääm vuïï haïï giaùù thaøønh keáá hoaïïch. MK = ∑ QKZK - ∑QKZNT = 86.950 - 89.950 = - 3.000 ngñ ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Töøø ñoùù ta coùù: TK = (MK / ∑QKZNT)x100 = (-3.000:89.950) x 100 = - 3,335%→ bình quaânâ cöùù 100ñ haïï 3,335ñ so vôùùi keáá hoaïïch . 8ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Böôùùc 2: Xaùùc ñònh Keáát quaûû haïï giaùù thaøønh thöïïc teáá Goïïi M1, T1 laøø möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï cuûûa KQ haïï giaùù thaøønh thöïïc teáá naêmê nay so vôùùi naêmê tröôùùc. M1= ∑Q1Z1 - ∑Q1ZNT =89.337-93.321=-3.984 ngñ M1 T1= -------- x100 = ∑Q1ZNT = (-3.984/93.321)x100 = - 4,269% ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Böôùùc 3: Xaùùc ñònh keáát quaûû haïï giaùù thaøønh thöïïc hieään so vôùùi keáá hoïïach. Goïïi M & T laøø möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï cuûûa keáát quaûû thöïïc teáá so vôùùi N/vuïï haïï giaùù thaøønh ( Ñaâyâ laøø ñoáái töôïïng phaânâ tích). M = M1 – MK=-3.984 –(-3.000) = - 984ngñ T = T1 – TK =-4.269% – (-3,335%) = -0.934% ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Böôùùc 4: Xaùùc ñònh caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng Coùù 3 nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán ñoáái töôïïng phaânâ tích: khoáái löôïïng, keáát caááu vaøø Z ñôn vò. Ta söûû duïïng pp thay theáá lieânâ hoaøøn ñeåå xaùùc ñònh möùùc vaøø tyûû leää aûûhöôûûng ñeáán ñoáái töôïïng phaânâ tích 9ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Böôùùc 4: Xaùùc ñònh caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng a. Khoáái löôïïng saûûn phaååm: Trong ÑK chæ coùù khoáái löôïïng saûûn phaååm thay ñoååi coøøn keáát caááu vaøø giaùù thaøønh ñôn vò khoângâ ñoååi thì khoáái löôïïng taêngê vaøø giaûûm seõõ taùùc ñoääng ñeáán möùùc haïï giaùù thaøønh taêngê hoïïaêcê giaûûm vôùùi cuøøng 1 tyûû leää theo bieáán ñoääng cuûûa khoáái löôïïng. Ñieààu naøøy coùù nghóa laøø chæ coùù möùùc haïï thay ñoååi coøøn tyûû leää haïï thì khoângâ ñoååi. ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Ta goïïi Mq vaøø Tq laøø aûûnh höôûûng cuûûa khoáái löôïïng saûûn phaååm ñeáán möùùc haïï Z vaøø tyûû leää haïï Z khi khoáái löôïïng thay ñoååi thì : - Möùùc haïï giaùù thaøønh ñaïït ñöôïïc khi sl thay ñoååi = Mk x tyûû leää hoaøøn thaøønh keáá hoaïïch saûûn löôïïng (heää soáá ñieààu chænh). ∑Q1ZNT MKx ---------- ( laááy k.quaûû naøøy tröøø kq lieààn keàà) ∑QKZNT ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. ∑Q1ZNT Suy ra : Mq = MK x ---------- - MK ∑QKZNT Mq =∑Q1ZNT x TK – MK = 93.321 x (-3,335%) – (-3.000) = -3.112,2 + 3.000 = - 112,2 ngñ Nhö vaääy do khoáái löôïïng SP thöïïc hieään so vôùùi KH thay ñoååi ñaõõ laøøm cho ZSP chung giaûûm 112,2 ngñ. 10 ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. „ Tyûû leää haïï Z ñaïït ñöôïïc khi saûûn löôïïng thay ñoååi: „ Tyûû leää ha ïïZ ñ.ñöôïïc=M.haïï Z ñ.ñöôïïc/ ∑Q1ZNT = MK x (∑Q1ZNT /∑QKZNT) MK ----------------------------------- = --------- = TK ∑Q1ZNT ∑QKZNT Ñem tyûû leää haïï naøøy tröøø tyûû leää haïï lieààn keàà ta coùù tyûû leää haïï Z thöïïc teáá so vôùùi KH do aûûnh höôûûng nhaânâ toáá khoáái löôïïng SP laøø: Tq = TK- TK = 0. ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. b. Nhaânâ toáá keáát caááu SP: Do moãiã maëët haøøng coùù möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï Z khaùùc nhau, neááu ta thay ñoååi keáát caááu maëët haøøng trong tröôøøng hôïïp taêngê tyûû troïïng loaïïi SP coùù möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï cao vaøø giaûûm tyûû troïïng SP coùù möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï thaááp, thì möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï Z chung seõõ haïï theâmâ vaøø ngöôïïc laïïi seõõ laøøm cho möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï Z chung seõõ taêngê theâmâ cuûûa caùùc SP so saùùnh ñöôïïc. Kyùù hieääu MC vaøø TC laøø aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu SP thay ñoååi möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï Z chung ta coùù: ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. MC = Möùùc haïï Z tính theo khoáái löôïïng vaøø keáát caááu thöïïc teáá, coøøn Z tính theo giaùù thaøønh KH – Möùùc haïï Z tính theo khoáái löôïïng thöïïc teáá, keáát caááu vaøø giaùù thaøønh ñôn vò KH (Keáát quaûû lieààn keàà tröôùùc ñoùù) MC = (∑Q1ZK - ∑Q1ZNT) - ∑Q1ZNT x TK = (89.958 – 93.321) – (-3.112,2) = - 3.363 + 3.112,2 = - 250,8 ngñ 11 ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Trong ñoùù : (∑Q1ZK - ∑Q1ZNT) (1) laøø möùùc haïï Z tính theo khoáái löôïïng vaøø keáát caááu thöïïc teáá, coøøn ZK laøø giaùù thaøønh ñôn vò keáá hoaïïch. ∑Q1ZNT x TK (2) laøø möùùc haïï Z tính theo khoáái löôïïng thöïïc teáá, keáát caááu vaøø giaùù thaøønh ñôn vò keáá hoaïïch. ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. b. Nhaânâ toáá keáát caááu SP (tt): Hai möùùc haïï (1) vaøø (2) so saùùnh vôùùi nhau, ta thaááy chuùùng chæ khaùùc nhau veàà keáát caááu do ñoùù MC laøø möùùc aûûnh höôùùng do keáát caááu thay ñoååi ñeáán keáát quaûû haïï Z thöïïc hieään so vôùùi keáá hoïïach. MC -250,8 Tc = --------- x100 = ------------ x 100 = -0,27% ∑ Q1ZNT 93.321 Nhö vaääy keáát caááu maëët haøøng thay ñoååi laøøm cho chæ tieâuâ möùùc haïï giaùù thaøønh haïï theâmâ 250,8 ng.ñ vaøø tyûû leää haïï giaùù thaøønh ñaõõ haïï theâmâ 0,27% ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. c. Nhaânâ toáá giaùù thaøønh ñôn vò. Chæ coùù Zñ/vò thay ñoååi coøøn caùùc nhaânâ toáá khaùùc khoângâ ñoååi Goïïi Mz, Tz laøø aûûnh höôûûng cuûûa giaùù thaøønh ñôn vò ñeáán möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï giaùù thaøønh chung, ta coùù : 12 ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. c. Nhaânâ toáá giaùù thaøønh ñôn vò. MZ = Möùùc haïï Z ñôn vò thöïïc teáá naêmê nay so vôùùi naêmê tröôùùc - Möùùc haïï Z do aûûnh höôûûng cuûûa nhaânâ toáá lieààn keàà tröôùùc ñoùù (töùùc nhaânâ toáá keáát caááu SP) MZ =M1 - (∑ Q1ZK - ∑ Q1ZNT ) =(3.984) – (-3.363) = -621 ng ñ ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. c. Nhaânâ toáá giaùù thaøønh ñôn vò. Hoaëëc : MZ = MÖÙÙc haïï Z thöïïc teáá so vôùùi KH cuûûa naêmê nay. = ∑ Q1Z1 - ∑ Q1ZK = 89.337 – 89.958 = -621 ngñ Tz = Mz / ∑ Q1ZNT = - 621/ 93.321 = - 0.67% Do giaùù thaøønh ñôn vò noùùi chung thay ñoååi ñaõõ laøøm cho möùùc haïï giaùù thaøønh haïï theâmâ 621 ng.ñ, töông öùùng tyûû leää haïï theâmâ laøø 0,67%. ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Böôùùc 5: Coääng nhaânâ toáá aûûnh höôûûng vaøø nhaään xeùùt. Coääng nhaânâ toáá Möùùc haïïZ %haïï Z Kh/löôïïng - 112,2 0 keáát caááu - 250.8 - 0,27% Z ñ/vò - 621.0 - 0,67% Coääng - 984.0 - 0,94% 13 ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. Nhaään xeùùt: Nhìn chung DN ñaõõ thöïïc hieään toáát nhieääm vuïï haïï thaááp giaùù thaøønh ôûû caûû 2 chæ tieâuâ : - Möùùc haïï giaùù thaøønh ñaõõ haïï theâmâ 984 ng.ñ - Tyûû leää haïï giaùù thaøønh ñaõõ haïï theâmâ 0.94%. Ñeåå thaááy roõõ nguyeânâ nhaânâ daãnã ñeáán KQ naøøy ta ñi saâuâ nghieânâ cöùùu caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. „ Nhìn chung khoáái löôïïng SP thöïïc hieään taêngê 3.75% ñaõõ laøøm möùùc haïï Z haïï theâmâ 112.2 ngñ nguyeânâ nhaânâ laøø do khoáái löôïïng cuûûa SP B vaøø C taêngê coøøn khoáái löôïïng SP A thì giaûûm (môùùi ñaïït 90% KH, 34.200 sp so vôùùi 38.000). DN caààn tìmra nguyeânâ nhaânâ vaøø bieään phaùùp khaééc phuïïc. Coøøn neááu do nhu caààu thò tröôøøng maøø DN ñieààu chænh ôûû khaâuâ SX thì ñaâyâ laøø ñieààu caààn thieáát. ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. „ Do keáát caááu SP SX thay ñoååi ñaõõ laøøm cho möùùc haïï Z haïï theâmâ ñöôïïc 250,8 ngñ töông öùùng 0,27% nguyeânâ nhaânâ laøø do : DN ñaõõ taêngê keáát caááu SX SP B vaøø C maøø 2 saûûn phaååm naøøy coùù möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï Z cao vaøø DN ñaõõ giaûûm tyûû troïïng SP A maøø SP naøøy coùù möùùc haïï vaøø tyûû leää haïï thaááp. Vieääc thay ñoååi keáát caááu naøøy toáát hay xaááu, ta caààn phaûûi coùù thoângâ tin theâmâ veàà nhu caààu thò tröôøøng vôùùi töøøng loaïïi SP. 14 ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích haïï thaááp giaùù thaøønh SP so saùùnh ñöôïïc. „ Do giaùù thaøønh ñôn vò thay ñoååi ñaõõ laøøm giaùù thaøønh haïï 621ngñ töông öùùng tyûû leää 0.67%, ñaâyâ laøø thaøønh tích cuûûa DN trong quaùù trình tieáát kieääm chi phí naângâ cao NSLÑ. „ Nhöng vieääc thöïïc hieään giaùù thaøønh ñôn vò ôûû DN laøø chöa toaøøn dieään, coøøn SP A giaùù thaøønh cao hôn naêmê tröôùùc vaøø cao hôn KH. DN caààn ñi saâuâ xem xeùùt caùùc khoaûûn muïïc giaùù thaøønh cuûûa SP naøøy ñeåå tìm nguyeânâ nhaânâ vaøø ñeàà ra bieään phaùùp khaééc phuïïc ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. „ Ñoáái vôùùi nhöõngõ DN coùù SX caùùc SP khoângâ theåå so saùùnh ñöôïïc, maøø loaïïi SP naøøy chieáám tyûû troïïng lôùùn trong toåång soáá SP ñöôïïc SX cuûûa DN, thì vieääc phaânâ tích tình hình thöïïc hieään keáá hoaïïch haïï thaááp giaùù thaøønh cuûûa SP so saùùnh ñöôïïc chöa thaááy roõõ ñöôïïc söïï coáá gaééng cuûûa DN trong vieääc phaáán ñaááu haïï Z SP. Ñeåå thaááy roõõ ñöôïïc keáát quaûû naøøy ta phaûûi phaânâ tích chæ tieâuâ cho 1.000 ñoààng SP haøøng hoùùa. ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. „ Chæ tieâuâ ñöôïïc bieååu hieään nhö sau : ∑Q.C F = --------- x 1.000 ∑Q.G F: Chi phí bình quaânâ treânâ 1.000ñ SP Haøøng hoaùù Q: Khoáái löôïïng töøøng loaïïi SP SX hoaëëc tieâuâ thuïï. C: Chi phí ñôn vò cho töøøng saûûn phaååm. G: Ñôn giaùù baùùn (giaùù baùùn buoânâ ). 15 ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. * YÙÙ nghóa : chæ tieâuâ bieååu hieään moáái quan heää giöõaõ chi phí vaøø giaùù baùùn, cöùù trong 1.000 ñ SP haøøng hoùùa baùùn ra thì chi phí chieáám bao nhieâuâ , theåå hieään möùùc hao phí lao ñoääng cao hay thaááp trong 1.000 ñoààng SP haøøng hoùùa. * Phöông phaùùp phaânâ tích: So saùùnh chæ tieâuâ chi phí bình quaânâ cho 1.000 ñ SPHH giöõaõ caùùc kyøø phaânâ tích ñeåå ñaùùnh giaùù chung. Sau ñoùù duøøng kyõõ thuaäät PP thay theáá lieânâ hoøøan xaùùc ñònh caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng vaøø tìm nguyeânâ nhaânâ gaâyâ neânâ möùùc ñoää aûûnh höôûûng ñoùù. ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. • B1: Xaùùc ñònh ñoáái töôïïng phaânâ tích. - Goïïi F1 , F0 laààn löôïït laøø chi phí bình quaânâ cho 1.000 ñ SPHH thöïïc hieään vaøø KH , ta coùù : ∑ Q1C1 ∑ Q0 C0 • F1 = --------- x 1000 & F0 = ------------- x 1.000 ∑ Q1G1 ∑ Q0 G0 Ñoáái töôïïng phaânâ tích = F1 –F0 = ▲F B2: Xaùùc ñònh nhaânâ toáá: Coùù 3 nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán chi phí bình quaânâ : keáát caááu, chi phí ñôn vò, giaùù baùùn , nhaânâ toáá khoáái löôïïng khoângâ aûûnh höôûûng ñeáán chi phí bq . ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. →Chöùùng minh: khoáái löôïïng khoângâ aûûnh höôûûng ñeáán chi phí bình quaânâ . Goïïi R = (∑ Q1G0 / ∑ Q0G0) tyûû leää thay ñoååi khoáái löôïïng (hay coøøn goïïi laøø tyûû leää hoaøøn thaøønh keáá hoaïïcth saûûn löôïïng). Fq chi phí bình quaânâ cho 1.000ñ sp haøøng hoùùa khi khoáái löôïïng thay ñoååi Toåång chi phí KH ñieààu chænh theo tyûû leää hoaøøn thaøønh keáá hoïïach = ∑ Q0C0 x tyûû leää hoaøøn thaøønh KH saûûn löôïïng(töùùc heää soáá ñieààu chænh) ∑ Q0C0 Fq = ------------ x R ∑ Q1G0 16 ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. ∑ Q1G0 x ∑ Q0C0 ∑ Q0C0 →Fq = ---------------------- = --------- = F0 ∑ Q0G0 x ∑ Q1G0 ∑ Q0G0 Ñieààu CM treânâ cho thaááy khi khoáái löôïïng thay ñoååi khoângâ laøøm cho chi phí bình quaânâ thay ñoååi do ñoùù ta khoângâ caààn phaûûi tính toaùùn nhaânâ toáá naøøy. B3: Xaùùc ñònh aûûnh höôûûng cuûûa caùùc nhaânâ toáá: a. Nhaânâ toáá keáát caááu: Goïïi FK laøø CP bình quaânâ cho 1.000 ñ SPHH khi keáát caááu SP thay ñoååi ∑ Q1C0 FK = --------- x 1000 ∑ Q1G0 ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. Möùùc aûûnh höôûûng cuûûa keáát caááu thay ñoååi ñeáán thay ñoååi chi phí bình quaânâ chung. ∆FK = FK- F0 b. Nhaânâ toáá chi phí ñôn vò Goïïi FC laøø CP bình quaânâ cho 1.000 ñ SP HH khi chi phí ñôn vò SP thay ñoååi, ta coùù : ∑ Q1C1 FC = --------- x 1000 ∑ Q1G0 ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. Möùùc aûûnh höôûûng cuûûa chi phí ñôn vò thay ñoååi ñeáán chi phí bình quaânâ chung laøø : ∆ FC = Fc – FK c. Nhaânâ toáá giaùù baùùn Goïïi FG laøø chi phí bình quaânâ cho 1.000 ñ SPHH khi giaùù baùùn thay ñoååi ∑ Q1C1 FG = ---------- x 1000 ∑ Q1G1 → ∆ FG möùùc aûûnh höôûûng cuûûa giaùù baùùn thay ñoååi ñeáán vieääc thay ñoååi cuûûa chi phí bình quaânâ chung laøø : ∆ FG = F1 – FC ( = FG – FC) B4: Coääng caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng vaøø nhaään xeùùt 17 ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. VD: Coùù taøøi lieääu taïïi DN SX vaøø tieâuâ thuïï 3 loaïïi SP nhö sau:(Yeâuâ caààu: Phaânâ tích vaøø ñaùùnh giaùù chi phí bình quaânâ treânâ 1000ñ DT tieâuâ thuïï ôûû DN.) Khoái löôïng Chi phí ñ/vò(ñ) Giaù baùn (ñ) TH Q1 KH Qk TH C1 KH Ck TH G1 KH Gk A B C 12.000 7.200 6.000 10.000 8.000 6.000 390 310 200 400 300 200 500 420 315 500 400 300 Coäng Saûn phaåm ThS. TRAN VAN TUNG III. Phaânâ tích chi phí treânâ 1000ñ SP haøøng hoaùù. Baûûng phaânâ tích chi phí bình quaân(â ñôn vò tính;1.000ñ) S/löôïng KH Saûn löôïng thöïc hieän QKGK QKCK Q1G1 Q1GK Q1C1 Q1 CK A B C 5.000 3.200 1.800 4.000 2.400 1.200 0.80 0.75 0.666 6.000 3.024 1.890 6.000 2.880 1.800 4.680 2.232 1.200 4.800 2.160 1.200 0.78 0738 0.635 ∑ 10.000 7.600 0.76 10.914 10.680 8.112 8.160 0.743 CP BQ F1 C/phí BQ F0 saûn phaå m ThS. TRAN VAN TUNG IV. Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán caùùc khoaûûn muïïc giaùù thaøønh NOÄÄI DUNG PHAÂN T ÍCH: 1. Caùùc nhaânâ toáá phaûûn aùùnh veàà löôïïng caùùc khoaûûn muïïc giaùù thaøønh 2. Caùùc nhaânâ toáá phaûûn aùùnh veàà giaùù caùùc khoaûûn muïïc giaùù thaøønh 3. Coângâ thöùùc tính aûûnh höôûûng löôïïng vaøø giaùù. 18 ThS. TRAN VAN TUNG IV. Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán caùùc khoaûûn muïïc giaùù thaøønh * Trong giaùù thaøønh SP SX goààm 3 khoaûûn muïïc chi phí : Chi phí NVL TT; Chi phí NCTT vaøø Chi phí SX chung. * Caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán söïï bieáán ñoääng cuûûa caùùc khoaûûn muïïc giaùù thaøønh goààm 2 nhaânâ toáá : nhaânâ toáá phaûûn aùùnh veàà löôïïng vaøø nhaânâ toáá veàà giaùù. ThS. TRAN VAN TUNG 1. Caùùc nhaânâ toáá phaûûn aùùnh veàà löôïïng - Soáá löôïïng NVL tröïïc tieááp ñeåå SX 1 ñôn vò saûûn phaååm ( VD: 2m vaûûi /aùùo) - Soáá giôøø 1 coângâ nhaânâ tröïïc tieááp ñeåå saûûn xuaáát ra 1SP (VD: 4 giôøø/ aùùo) - Soáá tieâuâ thöùùc phaânâ boåå CP SX chung ñeåå SX SP (chi phí lao ñoääng tröïïc tieááp, chi phí NVL tröïïc tieááp, soáá löôïïng SP, soáá giôøø maùùy hoaïït ñoääng, soáá giôøø nhaânâ coângâ tröïïc tieááp). ThS. TRAN VAN TUNG 2. Caùùc nhaânâ toáá phaûûn aùùnh veàà giaùù „ Nhaânâ toáá phaûûn aùùnh veàà giaùù laøø giaùù cuûûa moäät ñôn vò löôïïng cuûûa caùùc khoaûûn muïïc giaùù thaøønh: - Giaùù NVLTT laøø giaùù 1 ñôn vò, thöôùùc ño cuûûa NVLTT nhö giaùù 1m laøø 25.000ñ/m CPNVLTT = 2m/SP x 25.000ñ/m=50.000ñ/sp - Giaùù 1 giôøø NCTT, ñôn giaùù tính cho 1 giôøø lao ñoääng coângâ nhaânâ tröïïc tieááp vaøø ñôn giaùù traûû 1 giôøø seõõ khoângâ gioááng nhau, ví duïï nhö 20.000ñ/giôøø 19 ThS. TRAN VAN TUNG 2. Caùùc nhaânâ toáá phaûûn aùùnh veàà giaùù Chi phí NCTT = 4giôøø/sp x 20.000/giôøø = 80.000ñ/sp - Giaùù 1 ñ/vò tieâuâ thöùùc phaânâ boåå CPSX, ví duïï nhö 10.000ñ/giôøø CPSX=4giôøø/sp x 10.000ñ/giôøø=40.000ñ/sp - Zñôn vò ñònh möùùc =50.000 + 80.000+ 40.000 =170.000ñ/sp. ThS. TRAN VAN TUNG 3.Coâng â thöùùc tính aûûnh höôûûng löôïïng vaøø giaùù. Coângâ thöùùc: Chi phí = soáá löôïïngsp x ñònh möùùc = sl sp xLx G (1) Aûûnh höôûûng = (löôïïng kyøø – löôïïng kyøø) x giaùù x SL SP (2) Veàà löôïïng p/tích goáác kyøø goáác P/tích Aûûnh höôûûng =(giaùù kyøø - giaùù kyøø) x l/kyøø x SL sp (3) Veàà giaùù p/tích goáác p/tích kyøø PT Löu yùù: khi phaânâ tích veàà löôïïng thì coáá ñònh giaùù kyøø goáác,khi phaânâ tích veàà giaùù thì coáá ñònh löôïïng ôûû kyøø phaânâ tích. ThS. TRAN VAN TUNG 3.Coâng â thöùùc tính aûûnh höôûûng löôïïng vaøø giaùù. VD: Coùù taøøi lieääu veàà löôïïng giaùù caùùc khoaûûn muïïc gía thaøønh ñeåå SX SP X trong kyøø nhö sau:(ñôn vò tính 1000ñ- Baûûng soáá lieääu slide sau) Yeâuâ caààu: Phaânâ tích vaøø ñaùùnh giaùù caùùc nhaânâ toáá löôïïng vaøø giaùù cuûûa caùùc khoaûûn muïïc giaùù thaøønh aûûnh höôûûng ñeáán toåång chi phí saûûn xuaáát thöïïc hieään so vôùùi ñònh möùùc. Bieáát raèèng trong kyøø doanh nghieääp sx ñöôïïc 12.000sp 20 ThS. TRAN VAN TUNG ví duïï(tt) Ñònh möùc Thöïc hieän Löôï ng Giaù Chi phí Löôïn g Giaù Chi phí Chi phí NVL TT 2m 12,5 25 1,8m 13,0 23,4 Chi phí NC tröïc tieáp 4h 5,0 20 4,2h 5,5 23,1 Chi phí SX chung 4h 2,5 10 4,2 3,0 12,6 Coäng - - 55 - - 59,1 Khoaûn muïc giaù thaønh 1ThS. TRAN VAN TUNG Chöông IV Phaânâ tích tình hình tieâuâ thuïï vaøø lôïïi nhuaään ThS. TRAN VAN TUNG Chöông IV Noääi dung chuûû yeááu 1. Phaânâ tích tình hình tieâuâ thuïï . - Ñaùùnh giaùù chung keáát quaûû tieâuâ thuïï - Phaânâ tích thôøøi haïïn tieâuâ thuïï. - Caùùc nguyeânâ nhaânâ aûûnh höôûûng ñeáán tieâuâ thuïï. 2. Phaânâ tích tình hình lôïïi nhuaään - Phaânâ tích lôïïi nhuaään boää phaään - Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään tieâuâ thuïï saûûn phaååm ThS. TRAN VAN TUNG I. Phaânâ tích tình hình tieâuâ thuïï . Nhieääm vuïï cuûûa phaânâ tích tình hình tieâuâ thuïï laøø nhaèèm ñaùùnh giaùù tình hình tieâuâ thuïï veàà maëët soáá löôïïng, chaáát löôïïng, maëët haøøng, nhoùùm haøøng vaøø tính kòp thôøøi cuûûa vieääc tieâuâ thuïï. Tìm nguyeânâ nhaânâ vaøø xaùùc ñònh caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán tieâuâ thuïï. Noääi dung phaânâ tích bao goààm: 1. Ñaùùnh giaùù chung keáát quaûû tieâuâ thuïï 2. Phaânâ tích thôøøi haïïn tieâuâ thuïï. 3. Caùùc nguyeânâ nhaânâ aûûnh höôûûng ñeáán tieâuâ thuïï. 2ThS. TRAN VAN TUNG 1. Ñaùùnh giaùù chung keáát quaûû tieâuâ thuïï Ñeåå ñaùùnh gía chung keáát quaûû tieâuâ thuïï ngöôøøi ta thöôøøng söûû duïïng thöôùùc ño hieään vaäät vaøø thöôùùc ño giaùù trò. - Thöôùùc ño hieään vaäät nhaèèm ñaùùnh giaùù so saùùnh bieáán ñoääng tieâuâ thuïï töøøng SP giöõaõ caùùc kyøø phaânâ tích. Öu ñieååm laøø theåå hieään cuïï theåå khoáái löôïïng haøøng hoaùù tieâuâ thuïï töøøng sp, töøøng maëët haøøng trong kyøø phaânâ tích. Nhöôïïc ñieååm laøø khoângâ theåå toåång hôïïp ñöôïïc ñeåå ñaùùnh giaùù töøøng doanh nghieääp ThS. TRAN VAN TUNG 1. Ñaùùnh giaùù chung keáát quaûû tieâuâ thuïï Ñeåå ñaùùnh gía chung keáát quaûû tieâuâ thuïï ngöôøøi ta thöôøøng söûû duïïng thöôùùc ño hieään vaäät vaøø thöôùùc ño giaùù trò. - Thöôùùc ño giaùù trò: Nhaèèm ñaùùnh gía chung keáát quaûû DT tieâuâ thuïï cuûûa taáát caûû caùùc SP giöõaõ caùùc kyøø phaânâ tích. ∑ Q1G0 % hoaøøn thaøønh KH chung=---------------x100 (%) ∑ Q0G0 G0: giaùù coáá ñònh, giaùù kyøø goáác ThS. TRAN VAN TUNG 1. Ñaùùnh giaùù chung keáát quaûû tieâuâ thuïï Ngoaøøi chæ tieâuâ ñaùùnh giaùù chung nhö treânâ ngöôøøi ta coøøn ñaùùnh giaùù tieâuâ thuïï theo cô caááu caùùc maëët haøøng chuûû yeááu (caùùc maëët haøøng chuûû yeááu laøø caùùc maëët haøøng doanh nghieääp tieâuâ thuïï thöôøøng xuyeânâ theo keáá hoaïïch hoaëëc theo ñôn ñaëët haøøng cuûûa khaùùch haøøng), muïïc ñích phaânâ tích naøøy nhaèèm cho ta thaááy roõõ ñöôïïc möùùc ñoää cam keáát theo hôïïp ñoààng cuûûa töøøng khaùùch haøøng qua ñoùù ñeàà ra caùùc bieään phaùùp ñònh höôùùng KD ñôn vò töøøng maëët haøøng. 3ThS. TRAN VAN TUNG 1. Ñaùùnh giaùù chung keáát quaûû tieâuâ thuïï Nguyeânâ taééc laøø khoângâ laááy caùùc maëët haøøng vöôïït KH tieâuâ thuïï buøø cho caùùc maëët haøøng huïït so vôùùi KH tieâuâ thuïï. % hoaøøn thaøønh GT maëët haøøng chuûû yeááu t/thuïï t/teáá trong KH KH tieâuâ thuïï =---------------------------------------------------- ≤ 100% maëët haøøng chuûû yeááu ∑ Q0G0 Trong ñoùù: ∑ Q0G0 : doanh thu theo keáá hoaïïch ThS. TRAN VAN TUNG 2. Phaânâ tích thôøøi haïïn tieâuâ thuïï. Taøøi lieääu phaânâ tích caênê cöùù vaøøo caùùc hôïïp ñoààng vôùùi töøøng khaùùch haøøng ñaõõ kyùù keáát hoaëëc caùùc muïïc tieâuâ ñònh höôùùng theo keáá hoaïïch trong ñoùù ghi roõõ soáá löôïïng, chaáát löôïïng, giaùù caûû, thôøøi gian ñoáái vôùùi töøøng loaïïi saûûn phaååm haøøng hoaùù. Veàà phöông phaùùp phaânâ tích laøø so saùùnh khoáái löôïïng tieâuâ thuïï ñöôïïc chuyeåån giao trong kyøø phaânâ tích theo hôïïp ñoààng cuûûa töøøng loaïïi haøøng hoaùù cuûûa töøøng khaùùch haøøng ñaëët trong moáái lieânâ heää vôùùi haøøng toààn kho, tieáán ñoää SX hoaëëc haøøng mua trong kyøø. ThS. TRAN VAN TUNG 3. Caùùc nguyeânâ nhaânâ aûûnh höôûûng ñeáán tieâuâ thuïï a. Nguyeânâ nhaânâ chuûû quan: - Soáá löôïïng tieâuâ thuïï: Caênê cöùù vaøøo chæ tieâuâ sau ñeåå phaùùt hieään nguyeânâ nhaânâ . Kh/löôïïng baùùn = Kh/löôïïng TÑK + Kh/löôïïng SX (mua vaøøo) – KL toààn cuoáái kyøø 4ThS. TRAN VAN TUNG 3. Caùùc nguyeânâ nhaânâ aûûnh höôûûng ñeáán tieâuâ thuïï. a. Nguyeânâ nhaânâ chuûû quan: - Chaáát löôïïng SP: Ñaùùnh giaùù chaáát löôïïng SP haøøng hoaùù coùù baûûo ñaûûm nhö KH hoaëëc hôïïp ñoààng hay khoângâ hoaëëc coùù theåå xem xeùùt chaáát löôïïng caùùc SP naøøy treânâ thò tröôøøng ñeåå ñaùùnh gía vì chaáát löôïïng laøø nhaânâ toáá quyeáát ñònh ñeáán khoáái löôïïng tieâuâ thuïï vaøø coøøn laøø muïïc tieâuâ laâuâ daøøi cuûûa DN. -Coângâ taùùc toåå chöùùc tieâuâ thuïï : toáát hoaëëc xaááu seõõ aûûnh höôûûng ñeáán khoáái löôïïng tieâuâ thuïï, coângâ taùùc naøøy bao goààm nhöõngõ coângâ vieääc quaûûng caùùo, khuyeáán maõiõ , giôùùi thieääu saûûn phaååm ThS. TRAN VAN TUNG 3. Caùùc nguyeânâ nhaânâ aûûnh höôûûng ñeáán tieâuâ thuïï b. Nguyeânâ nhaânâ khaùùch quan. - Khaùùch haøøng: Caààn nghieânâ cöùùu nhu caààu cuûûa ngöôøøi tieâuâ duøøng theo thò phaààn maøø DN ñaõõ tieááp caään veàà caùùc tieâuâ chí nhö möùùc thu nhaääp, taääp quaùùn - Chính phuûû (Nhaøø nöôùùc) : Caùùc chính saùùch kinh teáá vó moââ cuûûa Nhaøø nöôùùc cuïï theåå laøø thueáá, leää phí vaøø caùùc chính saùùch baûûo trôïï saûûn phaååm ThS. TRAN VAN TUNG 3. Caùùc nguyeânâ nhaânâ aûûnh höôûûng ñeáán tieâuâ thuïï. VD : Coùù taøøi lieääu taïïi DN nhö sau: Sp toàn ÑK SP SX SP baùn SP toàn CK KH TH KH TH KH TH KH TH A B C 40 20 60 500 1.000 800 1.000 1.500 500 2.000 6.000 4.000 2000 ? 4.500 ? 6.000 4.000 3.000 5.000 ? 500 1.000 800 - 2.50 0 ? S P ÑG 1.000 Ñ 5ThS. TRAN VAN TUNG 3. Caùùc nguyeânâ nhaânâ aûûnh höôûûng ñeáán tieâuâ thuïï. Bieáát raèèng khoáái löôïïng tieâuâ thuïï saûûn phaååm C thöïïc hieään cao hôn Kh laøø 10% Yeâuâ caààu: 1. Ñieààn caùùc daááu “?” baèèng caùùc soáá thích hôïïp 2. Ñaùùnh giaùù chung tieâuâ thuïï veàà maëët hieään vaäät 3. Ñaùùnh giaùù chung tieâuâ thuïï veàà maëët thöôùùc ño GT ThS. TRAN VAN TUNG II. Phaânâ tích tình hình lôïïi nhuaään 1. Phaânâ tích lôïïi nhuaään boää phaään 2. Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään tieâuâ thuïï saûûn phaååm ThS. TRAN VAN TUNG 1. Phaânâ tích lôïïi nhuaään boää phaään Muïïc tieâuâ phaânâ tích nhaèèm laøøm roõõ hieääu quaûû kinh doanh cuûûa töøøng boää phaânâ ñaëët trong moáái quan heää vôùùi keáát quaûû chung, qua ñoùù giuùùp DN coùù bieään phaùùp khai thaùùc caùùc boää phaään coùù hieääu quaûû cao hôn. Phöông phaùùp phaânâ tích: tính tyûû troïïng cuûûa töøøng boää phaään so vôùùi toåång soáá vaøø ñaëët chuùùng trong moáái quan heää giöõaõ caùùc chæ tieâuâ DT, CP vaøø lôïïi töùùc, caênê cöùù vaøøo ñoùù ñeåå nhaään xeùùt vaøø ñöa ra keáát luaään 6ThS. TRAN VAN TUNG 1. Phaânâ tích lôïïi nhuaään boää phaään Baûûng phaânâ tích keáát quaûû boää phaään ñôn vò tính 1.000.000ñ Doanh thu Chi phí Lôïi nhuaän (DT- CP) Tieàn % Tieàn % Tieàn % 1. HÑ KD 2. HÑ T/chính 3. HÑ khaùc Coäng: 850 100 50 1.000 85% 10% 5% 100% 675 60 15 750 90% 8% 2% 100% 175 40 35 250 70% 16% 14% 100% Maët hoaït ñoäng ThS. TRAN VAN TUNG 1. Phaânâ tích lôïïi nhuaään boää phaään Caênê cöùù treânâ baûûng phaânâ tích cho thaááy veàà maëët keáát quaûû kinh doanh thì lôïïi nhuaään cuûûa hoaïït ñoääng KD ñem veàà KQ cao nhaáát chieáám 70% trong toåång soáá caùùc hoaïït ñoääng Xeùùt veàà maëët hieääu quaûû thì hoaïït ñoääng khaùùc cao nhaáát coøøn hoaïït ñoääng kinh doanh keùùm hieääu quaûû nhaáát. ThS. TRAN VAN TUNG 2. Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään tieâuâ thuïï saûûn phaååm Coùù nhieààu nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään tieâuâ thuïï saûûn phaååm tuøøy thuoääc vaøøo muïïc tieâuâ cuûûa phaânâ tích vaøø söïï caààn thieáát xeùùt veàà möùùc ñoää aûûnh höôûûng cuûûa nhaânâ toáá naøøo. LN = DT – ( giaùù voáán + CP ngoaøøi SX) ∑P = ∑Q.G – (∑Q.Z + ∑Q.C) P: Lôïïi nhuaään töøøng SP Q: Khoáái löôïïng tieâuâ thuïï töøøng saûûn phaååm G: Ñôn giaùù baùùn töøøng loaïïi SP Z: Giaùù voáán haøøng baùùn cuûûa töøøng loaïïi SP C: Chi phí ngoaøøi SX töøøng SP 7ThS. TRAN VAN TUNG 2. Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään tieâuâ thuïï saûûn phaååm - Ñoáái töôïïng phaânâ tích: ∑ P1 = ∑Q1G1 – (∑Q1Z1 + ∑Q1C1) ∑ P0 = ∑Q0G0 – (∑Q0Z0 + ∑Q0C0) ∆P = ∑P1 - ∑P0 -Xaùùc ñònh caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng: Coùù 5 nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään : khoáái löôïïng, giaùù baùùn, keáát caááu, giaùù voáán vaøø chi phí ngoaøøi sx. ThS. TRAN VAN TUNG 2. Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään tieâuâ thuïï saûûn phaååm Trong ñoùù coùù hai nhaânâ toáá khoáái löôïïng baùùn vaøø giaùù baùùn taùùc ñoääng cuøøng chieààu vôùùi lôïïi nhuaään, nhaânâ toáá giaùù voáán haøøng baùùn vaøø chi phí ngoaøøi sx taùùc ñoääng ngöôïïc chieààu vôùùi lôïïi nhuaään, coøøn nhaânâ toáá keáát caááu caààn phaûûi xem xeùùt toáác ñoää taêngê – giaûûm cuûûa khoáái löôïïng tieâuâ thuïï vôùùi tyûû suaáát lôïïi nhuaään ñeåå ñònh höôùùng cuøøng chieààu hoaëëc ngöôïïc chieààu vôùùi lôïïi nhuaään. ThS. TRAN VAN TUNG 2. Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään tieâuâ thuïï saûûn phaååm a. Nhaânâ toáá khoáái löôïïng: Khoáái löôïïng sp keáá hoaïïch thay ñoååi thaøønh khoáái löôïïng sp thöïïc teáá trong ñieààu kieään giaûû ñònh nhaânâ toáá keáát caááu maëët haøøng khoângâ ñoååi vaøø caùùc nhaânâ toáá khaùùc khoângâ ñoååi. Lôïïi nhuaään keáá hoaïïch thay ñoååi baèèng caùùch ñieààu chænh vôùùi heää soáá ñieààu chænh laøø R ( tyûû leää hoaøøn thaøønh keáá hoaïïch chung cuûûa toaøøn doanh nghieääp) R = ∑Q1G0 /∑Q0G0 Suy ra möùùc aûûnh höôûûng = ∑ P0 x ( R – 1) 8ThS. TRAN VAN TUNG 2. Phaânâ tích caùùc nhaânâ toáá aûûnh höôûûng ñeáán lôïïi nhuaään tieâuâ thuïï saûûn phaååm b. Nhaânâ toáá gía baùùn(aûûnh höôûûng cuøøng chieààu) Aûûnh höôûûng = ∑Q1G1 - ∑Q1G0 c. Nhaânâ toáá giaùù voáán haøøng baùùn(ngöôïïc chieààu) Aûûnh höôûûng = - ( ∑Q1Z1 - ∑Q1Z0) d. Nhaânâ t