Bài giảng Kế toán xây dựng cơ bản - Chương 5: Kế toán tiêu thụ thành phẩm, hàng hóa

ìn thaình chæa âæåüc tiãu thuû - thuäüc hoaût âäüng kinh doanh baïn nhaì, hoàûc hoaût âäüng kinh doanh xáy làõp). - Thaình pháøm do caïc bäü pháûn saín xuáút chênh vaì phuû cuía doanh nghiãûp saín xuáút phaíi âæåüc tênh theo giaï thaình cäng xæåíng (theo giaï thaình saín xuáút xáy làõp âäúi våïi thaình pháøm xáy làõp), bao gäöm: Chi phê nguyãn váût liãûu træûc tiãúp, chi phê nhán cäng træûc tiãúp vaì chi phê saín xuáút chung, riãng âäúi våïi thaình pháøm xáy làõp coìn bao gäö chi phê sæí duûng maïy thi cäng). 2. Khaïi niãûm haìng hoaï: Haìng hoaï laì caïc loaûi váût tæ, saín pháøm do doanh nghiãûp mua vãö våïi muûc âêch âãø baïn (Baïn buän vaì baïn leí). Trë giaï haìng hoaï mua vaìo, bao gäöm: Giaï mua, caïc loaûi thuãú khäng âæåüc hoaìn laûi, chi phê thu mua haìng hoaï nhæ chi phê váûn chuyãøn, bäúc xãúp, baío quaín trong quaï trçnh mua haìng vaì caïc chi phê khaïc coï liãn quan træûc tiãúp âãún viãûc mua haìng hoaï. Caïc khoaín chiãút kháúu thæång maûi vaì giaím giaï haìng mua do haìng mua khäng âuïng quy caïch, pháøm cháút âæåüc træì (-) khoíi chi phê mua haìng hoaï. Træåìng håüp doanh nghiãûp mua haìng hoaï vãö âãø baïn laûi nhæng vç lyï do naìo âoï cáön phaíi gia cäng, så chãú, tán trang, phán loaûi choün loüc âãø laìm tàng thãm giaï trë hoàûc khaí nàng baïn cuía haìng hoaï thç trë giaï aìng mua gäöm giaï mua theo hoaï âån cäüng (+) chi phê gia cäng, så chãú. Âäúi våïi haìng hoaï cuía âån vë nháûp kháøu, ngoaìi caïc chi phê trãn coìn bao gäöm caí thuãú nháûp kháøu, thuãú tiãu thuû âàûc biãût, thuãú GTGT (Nãúu khäng âæåüc kháúu træì), chi phê baío hiãøm,... 3. Khaïi niãûm tiãu thuû: Tiãu thuû thaình pháøm laì giai âoaûn tiãúp theo cuía quaï trçnh saín xuáút. Âoï laì viãûc cung cáúp cho khaïch haìng caïc saín pháøm, lao vuû, dëch vuû do doanh nghiãûp saín xuáút ra, âäöng thåìi âæåüc khaïch haìng thanh toaïn hoàûc cháúp nháûn thanh toaïn. Hoaût âäüng tiãu thuû thaình pháøm trong doanh nghiãûp coï thãø tiãún haình theo nhiãöu phæång thæïc: baïn træûc tiãúp taûi kho cuía doanh nghiãûp, chuyãøn haìng theo håüp âäöng, baïn haìng thäng qua caïc âaûi lyï... Vãö nguyãn tàõc, kãú toaïn seî ghi nháûn nghiãûp vuû tiãu thuû vaìo säø saïch kãú toaïn khi naìo doanh nghiãûp khäng coìn quyãön såí hæîu vãö thaình pháøm nhæng buì laûi âæåüc quyãön såí hæîu vãö tiãön do khaïch haìng thanh toaïn hoàûc âæåüc quyãön âoìi tiãön. Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 85 II. KÃÚ TOAÏN CHI TIÃÚT THAÌNH PHÁØM, HAÌNG HOAÏ Kãú toaïn chi tiãút thaình pháøm, haìng hoaï tæång tæû nhæ kãú toaïn chi tiãút váût liãûu, CCDC âaî âæåüc trçnh baìy taûi Chæång IV - Kãú toaïn váût liãûu, CCDC. Càn cæï âãø kãú toaïn chi tiãút thaình pháøm laì caïc chæïng tæì. Phiãúu nháûp kho (01.VT); Phiãúu xuáút kho (02.VT); Theí kho (06.VT) vaì viãûc ghi cheïp, luán chuyãøn chæïng tæì, âäúi chiãúu säú liãûu giæîa kãú toaïn vaì thuí kho cuîng âæåüc thæûc hiãûn giäúng caïc phæång phaïp kãú toaïn chi tiãút váût liãûu âaî trçnh baìy åí chæång Kãú toaïn váût liãûu vaì cäng cuû, duûng cuû. III. KÃÚ TOAÏN TÄØNG HÅÜP THAÌNH PHÁØM, HAÌNG HOAÏ, HAÌNG GÆÍI ÂI BAÏN 1. Taìi khoaín sæí duûng: Kãú toaïn thaình pháøm, haìng hoaï, haìng gæíi âi baïn theo phæång phaïp kã khai thæåìng xuyãn sæí duûng caïc taìi khoaín: - Taìi khoaín 155 - Thaình pháøm; - Taìi khoaín 156 - Haìng hoaï; - Taìi khoaín 157 - Haìng gæíi âi baïn. 2. Kãú toaïn täøng håüp thaình pháøm: 2.1. Taìi khoaín sæí duûng: - TAÌI KHOAÍN 155 - THAÌNH PHÁØM Taìi khoaín naìy duìng âãø phaín aïnh giaï trë hiãûn coï vaì tçnh hçnh biãún âäüng caïc loaûi thaình pháøm cuía doanh nghiãûp xáy làõp. Kãút cáúu vaì näüi dung phaín aïnh cuía Taìi khoaín 155 - Thaình pháøm Bãn Nåü: - Giaï trë cäng trçnh hoaìn thaình (âãø baïn) chæa âæåüc tiãu thuû nháûp kho; - Trë giaï thæûc tãú cuía thaình pháøm nháûp kho; - Trë giaï thæûc tãú cuía thaình pháøm thæìa khi kiãøm kã. Bãn Coï: - Giaï trë cäng trçnh xáy làõp hoaìn thaình âæåüc tiãu thuû xuáút kho; - Trë giaï thæûc tãú cuía thaình pháøm xuáút kho; - Trë giaï cuía thaình pháøm thiãúu huût khi kiãøm kã. Säú dæ bãn Nåü: - Trë giaï thæûc tãú cuía cäng trçnh xá làõp hoaìn thaình chæa âæåüc tiãu thuû; - Trë giaï thæûc tãú thaình pháøm täön kho. 2.2. Phæång phaïp kãú toaïn: Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 86 (1). Nháûp kho giaï trë cäng trçnh xáy làõp chåì baïn, hoàûc hoaìn thaình nhæng chæa âæåüc tiãu thuû, ghi: Nåü TK 155 - Thaình pháøm (1551) Coï TK 154 - Chi phê saín xuáút, kinh doanh dåí dang (1541) (2). Nháûp kho thaình pháøm do âån vë tæû saín xuáút hoàûc thuã ngoaìi gia cäng chãú biãún, ghi: Nåü TK 155 - Thaình pháøm (1552) Coï TK 154 - Chi phê saín xuáút, kinh doanh dåí dang (3). Xuáút kho thaình pháøm gæíi âi baïn hoàûc xuáút kho cho caïc cå såí nháûn baïn haìng âaûi lyï, kyï gæíi, ghi: Nåü TK 157 - Haìng gæíi baïn Coï TK 155 - Thaình pháøm (1552) (4). Xuáút kho thaình pháøm baïn cho khaïch haìng (khaïch haìng âaî cháúp nháûn thanh toaïn), ghi: - Giaï trë cäng trçnh xáy làõp chåì baïn, hoàûc hoaìn thaình âæåüc xaïc âënh laì tiãu thuû, ghi: Nåü TK 632 - Giaï väún haìng baïn Coï TK 155 - Thaình pháøm (1551) - Xuáút kho thaình pháøm baïn cho khaïch haìng vaì âæåüc xaïc âënh laì tiãu thuû, ghi: Nåü TK 632 - Giaï väún haìng baïn Coï TK 155 - Thaình pháøm (1552) (5). Moüi træåìng håüp phaït hiãûn thæìa, thiãúu thaình pháøm âãöu phaíi truy tçm nguyãn nhán vaì càn cæï nguyãn nhán thæìa, thiãúu âãø haûch toaïn âiãöu chènh laûi säú liãûu trãn säø kãú toaïn (tuyì tæìng træåìng håüp cuû thãø coï thãø do cán, âong, âo, âãúm, do quãn ghi säø, do sai soït trong ghi cheïp quaín lyï,...) Træåìng håüp chæa xaïc âënh âæåüc nguyãn nhán thæìa, thiãúu chåì xæí lyï: - Nãúu thæìa chæa xaïc âënh nguyãn nhán, ghi: Nåü TK155 - Thaình pháøm (1552) Coï TK 338 - Phaíi traí khaïc (3381 - Taìi saín thæìa chåì giaíi quyãút). - Nãúu thiãúu chæa xaïc âënh nguyãn nhán, ghi: Nåü TK 138 - Phaíi thu khaïc (1381 - Taìi saín thiãúu chåì xæí lyï) Coï TK 155 - Thaình pháøm (1552) Khi coï quyãút âënh xæí lyï cuía ngæåìi coï tháøm quyãön, càn cæï quyãút âënh xæí lyï, kãú toaïn ghi säø theo quy âënh. (6). Khi ngæåìi mua traí laûi säú thaình pháøm âaî baïn: Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 87 - Træåìng håüp thaình pháøm âaî baïn bë traí laûi thuäüc diãûn chëu thuãú GTGT theo phæång phaïp kháúu træì, kãú toaïn phaín aïnh doanh thu haìng baïn bë traí laûi theo giaï baïn chæa coï thuãú GTGT, ghi: Nåü TK 531 - Haìng baïn bë traí laûi (Giaï baïn chæa coï thuãú GTGT) Nåü TK 3331 - Thuãú GTGT phaíi näüp (33311) Coï caïc TK 111, 112, 131 (Täøng giaï thanh toaïn cuía haìng baïn bë traí laûi). Âäöng thåìi phaín aïnh giaï väún cuía thaình pháøm âaî baïn nháûp laûi kho, ghi: Nåü TK 155 - Thaình pháøm Coï TK 632 - Giaï väún haìng baïn 3. Kãú toaïn täøng håüp haìng hoaï: 3.1. Taìi khoaín sæí duûng: - TAÌI KHOAÍN 156 - HAÌNG HOAÏ Taìi khoaín 156 duìng âãø phaín aïnh giaï trë hiãûn coï vaì tçnh hçnh biãún âäüng tàng, giaím caïc loaûi haìng hoaï cuía doanh nghiãûp bao gäöm haìng hoaï taûi caïc kho haìng, quáöy haìng. Kãút cáúu vaì näüi dung phaín aïnh cuía Taìi khoaín 156 - Haìng hoaï Bãn Nåü: - Trë giaï mua vaìo cuía haìng hoaï theo hoaï âån mau haìng (Kãø caí thuãú nháûp kháøu, thuãú tiãu thuû âàûc biãût cuía haìng nháûp kháøu, thuãú GTGT âáöu vaìo - nãúu khäng âæåüc kháúu træì); - Chi phê thu mua haìng hoaï; - Trë giaï cuía haìng hoaï thuã ngoaìi gia cäng chãú biãún (gäöm giaï mua vaìo vaì chi phê gia cäng, chãú biãún); - Trë giaï haìng hoaï baïn ra bë ngæåìi mua traí laûi; - Trë giaï haìng hoaï phaït hiãûn thæìa khi kiãøm kã. Bãn Coï: - Trë giaï thæûc tãú cuía haìng hoaï xuáút kho âãø baïn, giao âaûi lyï kyï gæíi hoàûc thuã ngoaìi gia cäng chãú biãún hoàûc xuáút sæí duûng cho saín xuáút, kinh doanh; - Chi phê thu mua phán boí cho haìng hoaï tiãu thuû trong kyì; - Chiãút kháúu thæång maûi, khoaín giaím giaï, båït giaï mua haìng âæåüc hæåíng; - Trë giaï haìng hoaï traí laûi cho ngæåìi cung cáúp haìng; - Trë giaï haìng hoaï phaït hiãûn bë thiãúu, huût, hæ hoíng, máút, keïm pháøm cháút. Säú dæ bãn Nåü: - Trë giaï mua vaìo cuía haìng hoaï täön kho; - Chi phê thu mua cuía haìng hoaï täön kho, cuía haìng âaî baïn chæa âæåüc cháúp nháûn tiãu thuû, haìng giao âaûi lyï, kyï gæíi. Taìi khoaín 156 - Haìng hoaï, coï 2 taìi khoaín cáúp 2: Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 88 - Taìi khoaín 1561 - Giaï mua haìng hoaï: Phaín aïnh trë gia hiãûn coï vaì tçnh hçnh biãún âäüng cuía haìng hoaï mua vaìo vaì âaî nháûp kho (tênh theo trë giaï mua vaìo). - Taìi khoaín 1562 - Chi phê thu mua haìng hoaï: Phaín aïnh chi phê thu mua haìng hoaï thæûc tãú phaït sinh liãn quan tåïi säú haìng hoaï âaî nháûp trong kyì vaì tçnh hçnh tênh, phán bäø chi phê thu mua haìng hoaï hiãûn coï trong kyì cho khäúi læåüng haìng hoaï âaî tiãu thuû trong kyì vaì täön kho thæûc tãú cuäúi kyì (kãø caí täön trong kho vaì haìng gæíi âi baïn chæa âæåüc cháúp nháûn tiãu thuû, haìng gæíi âaûi lyï, kyï gæíi). Chi phê thu mua haìng hoaï haûch toaïn vaìo taìi khoaín naìy chè bao gäöm caïc chi phê liãn quan træûc tiãúp âãún quaï trçnh thu mua haìng hoaï nhæ: Chi phê baío hiãøm haìng hoaï, tiãön thuã kho, bãún baîi,... chi phê váûn chuyãøn, bäúc xãúp, baío quaín âæa haìng tæì nåi mua vãö âãún kho cuía doanh nghiãûp xáy làõp; caïc khoaín hao huût tæû nhiãn (trong âënh mæïc) phaït sinh trong quaï trçnh thu mua haìng hoaï. 3.2. Phæång phaïp kãú toaïn: Træåìng håüp mua, nháûp kho haìng hoaï (1). Haìng hoaï mua ngoaìi nháûp kho doanh nghiãûp, càn cæï vaìo hoaï âån vaì phiãúu nháûp kho, ghi: 1.1. Âäúi våïi haìng hoaï mua vaìo duìng cho hoaût âäüng saín xuáút, kinh doanh haìng hoaï, dëch vuû chëu thuãú GTGT theo phæång phaïp kháúu træì: - Nãúu mua haìng trong næåïc, ghi: Nåü TK156 - Haìng hoaï (1561) (Giaï mua chæa coï thuãú GTGT) Nåü TK 133 - Thuãú GTGT âæåüc kháúu træì (1331) (Thuãú GTGT âáöu vaìo) Coï TK 111, 112, 141, 331,.. (Täøng giaï thanh toaïn) - Nãúu mua haìng nháûp kháøu, ghi: Nåü TK 156 - Haìng hoaï (1561) Coï TK 111, 112, 331,... Coï TK 3333 - Thuãú xuáút, nháûp kháøu (Chi tiãút thuãú nháûp kháøu) Coï TK 3332 - Thuãú tiãu thuû âàûc biãût (Chi tiãút thuãú tiãu thuû âàûc biãût) (nãúu coï) Âäöng thåìi phaín aïnh thuãú GTGT cuía haìng nháûp kháøu phaíi näüp Ngán saïch Nhaì næåïc, ghi: Nåü TK 133 - Thuãú GTGT âæåüc kháúu træì (1331) Coï TK 3331 - Thuãú GTGT phaíi näüp (33312 - Thuãú GTGT haìng nháûp kháøu) 1.2. Âäúi våïi haìng hoaï mua vaìo duìng cho hoaût âäüng saín xuáút, kinh doanh haìng hoaï, dëch vuû chëu thuãú GTGT theo phæång phaïp træûc tiãúp, hoàûc duìng cho hoaût âäüng saín xuáút, kinh doanh haìng hoaï, dëch vuû khäng thuäüc diãûn chëu thuãú GTGT: - Nãúu mua haìng trong næåïc, ghi: Nåü TK 156 - Haìng hoaï (1561) (Täøng giaï thanh toaïn) Coï TK 111, 112, 141, 331,... (Täøng giaï thanh toaïn) - Nãúu mua haìng nháûp kháøu, ghi: Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 89 Nåü TK 156 - Haìng hoaï (1561) Coï TK 111, 112, 331,... Coï TK 3333 - Thuãú xuáút, nháûp kháøu (Chi tiãút thuãú nháûp kháøu) Coï TK 3332 - Thuãú tiãu thuû âàûc biãût (Chi tiãút thuãú tiãu thuû âàûc biãût)(nãúu coï) Coï TK 3331 - Thuãú GTGT phaíi näüp (33312) (2). Træåìng håüp âaî nháûn âæåüc hoaï âån nhæng âãún cuäúi kyì haûch toaïn haìng hoaï chæa vãö nháûp kho thç càn cæï vaìo hoaï âån, ghi: Nåü TK 151 - Haìng mua âang âi trãn âæåìng Nåü TK 133 - Thuãú GTGT âæåüc kháúu træì (1331) (Thuãú GTGT cuía haìng hoaï kãø caí thuãú GTGT haìng nháûp kháøu - nãúu coï) Coï caïc TK 111, 112 Coï TK 331 - Phaíi traí cho ngæåìi baïn - Sang kyì haûch toaïn sau, khi haìng hoaï mua ngoaìi vãö nháûp kho, ghi: Nåü TK 156 - Haìng hoaï (1561) Coï TK 151 - Haìng mua âang âi trãn âæåìng (3). Træåìng håüp doanh nghiãûp xáy làõp âæåüc hæåíng chiãút kháúu thæång maûi, âæåüc giaím giaï vaì haìng hoaï coìn trong kho, ghi: Nåü TK 331 - Phaíi traí cho ngæåìi baïn Coï TK 156 - Haìng hoaï (1561) (Koaín chiãút kháúu thæång maûi, giaím giaï âæåüc hæåíng) Coï caïc TK 111, 112, 141, 311 (Thanh toaïn tiãön mua haìng cho ngæåìi baïn) (4). Giaï trë cuía haìng hoaï khäng âuïng quy caïch, pháøm cháút theo håüp âäöng kinh tãú traí laûi cho ngæåìi baïn hoàûc säú tiãön âæåüc giaím giaï, ghi: Nåü TK 331 - Phaíi traí cho ngæåìi baïn Coï TK 156 - Haìng hoaï (1561) Coï TK 133 (1331) - Thuãú GTGT âæåüc kháúu træì (nãúu coï) (thuãú GTGT âáöu vaìo cuía haìng hoaï bë traí laûi cho ngæåìi baïn) (5). Phaín aïnh chi phê thu mua haìng hoaï thæûc tãú phaït sinh, ghi: Nåü TK 156 - Haìng hoaï (1562) Nåü TK 133 - Thuãú GTGT âæåüc kháúu træì (1331) Coï caïc TK 111, 112, 141, 331,... Træåìng håüp xuáút kho haìnghoaï (1). Trë giaï haìng hoaï xuáút baïn khi âæåüc xaïc âënh laì tiãu thuû, ghi: Nåü TK 632 - Giaï väún haìng baïn Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 90 Coï TK 156 - Haìng hoaï (1561) Âäöng thåìi kãú toaïn phaín aïnh doanh thu baïn haìng: - Nãúu doanh nghiãûp näüp thuãú GTGT tênh theo phæång phaïp kháúu træì vaì haìng hoaï xuáút baïn thuäüc âäúi tæåüng chëu thuãú GTGT theo phæång phaïp kháúu træì, ghi: Nåü caïc TK 111, 11, 131 (Täøng giaï thanh toaïn) Coï TK 511, 512 (Giaï baïn chæa coï thuãú GTGT) Coï TK 3331 - Thuãú GTGT phaíi näüp (33311) - Nãúu haìng hoaï chëu thuãú GTGT theo phæång phaïp træûc tiãúp vaì haìng hoaï khäng thuäüc diãûn chëu thuãú GTGT, ghi: Nåü caïc TK 111, 112, 131 (Täøng giaï thanh toaïn) Coï caïc TK 151, 512 (Täøng giaï thanh toaïn) (2). Træåìng håüp thuã ngoaìi gia cäng, chãú biãún haìng hoaï: - Khi xuáút kho haìng hoaï âæa âi gia cäng, chãú biãún, ghi: Nåü TK 154 - Chi phê saín xuáút, kinh doanh dåí dang Coï TK 156 - Haìng hoaï (1561) - Chi phê gia cäng haìng hoaï, ghi: Nåü TK 154 - Chi phê saín xuáút, kinh doanh dåí dang Nåü TK 133 - Thuãú GTGT âæåüc kháúu træì (1331) (nãúu coï) Coï caïc TK 111, 112, 331,... - Khi gia cäng xong, nháûp laûi kho haìng hoaï, ghi: Nåü TK 156 - Haìng hoaï (1561) Coï TK 154 - Chi phê saín xuáút, kinh doanh dåí dang (3). Khi xuáút kho haìng hoaï gæíi cho khaïch haìng hoàûc xuáút kho cho caïc âaûi lyï, âån vë nháûn haìng kyï gæíi,..., ghi: Nåü TK 157 - Haìng gæíi âi baïn Coï TK 156 - Haìng hoaï (1561) (4). Cuäúi kyì, khi phán bäø chi phê thu mua cho haìng hoaï baïn ra âæåüc xaïc âënh laì tiãu thuû trong kyì, ghi: Nåü TK 632 - Giaï väún haìng baïn Coï TK 156 - Haìng hoaï (1562) 4. Kãú toaïn täøng håüp haìng gæíi âi baïn: 4.1. Taìi khoaín sæí duûng: Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 91 - TAÌI KHOAÍN 157 - HAÌNG GÆÍI ÂI BAÏN Taìi khoaín 157 duìng âãø phaín aïnh giaï trë haìng hoaï, saín pháøm âaî gæíi hoàûc chuyãøn âãún cho khaïch haìng, haìng hoaï, saín pháøm nhåì baïn âaûi lyï, kyï gæíi; Trë giaï dëch vuû, lao vuû, âaî hoaìn thaình, baìn giao cho ngæåìi âàût haìng, nhæng chæa âæåüc cháúp nháûn thanh toaïn. Kãút cáúu vaì näüi dung phaín aïnh cuía Taìi khoaín 157 - Haìng gæíi âi baïn Bãn Nåü: - Trë giaï haìng hoaï, thaình pháøm, âaî gæíi cho khaïch haìng, hoàûc nhåì baïn âaûi lyï, kyï gæíi; - Trë giaï lao vuû, dëch vuû âaî thæûc hiãûn våïi khaïch haìng, nhæng chæa âæåüc cháúp nháûn thanh toaïn. Bãn Coï: - Trë giaï haìng hoaï, thaình pháøm, lao vuû âaî âæåüc khaïch haìng cháúp nháûn thanh toaïn hoàûc âaî thanh toaïn; - Trë giaï haìng hoaï, thaình pháøm, lao vuû, âaî gæíi âi bë khaïch haìng traí laûi. Säú dæ bãn Nåü: - Trë giaï haìng hoaï, thaình páøm âaî gæíi âi chæa âæåüc khaïch haìng cháúp nháûn thanh toaïn. Taìi khoaín 157 - Haìng gæíi âi baïn coï thãø måí chi tiãút theo doîi tæìng loaûi haìng hoaï, thaình pháøm gæíi baïn, lao vuû, dëch vuû âaî cung cáúp, thæûc hiãûn cho khaïch haìng. 4.2. Phæång phaïp kãú toaïn: (1). Khi gæíi haìng hoaï, thaình pháøm cho khaïch haìng, xuáút haìng hoaï, thaình pháøm cho âån vë nháûn baïn âaûi lyï, kyï gæíi theo håüp âäöng kinh tãú, càn cæï phiãúu xuáút kho, phiãúu xuáút kho haìng gæíi baïn âaûi lyï, ghi: Nåü TK 157 - Haìng gæíi âi baïn Coï TK 156 - Haìng hoaï Coï TK 155 - Thaình pháøm (2). Lao vuû, dëch vuû âaî hoaìn thaình baìn giao cho khaïch haìng nhæng chæa xaïc âënh tiãu thuû, ghi: Nåü TK 157 - Haìng gæíi âi baïn Coï TK 154 - Chi phê saín xuáút, kinh doanh dåí dang (3). Khi haìng gæíi âi baïn âæåüc xaïc âënh laì tiãu thuû, ghi: - Phaín aïnh doanh thu baïn haìng hoaï, thaình pháøm, dëch vuû, ghi: Nåü TK 131 - Phaíi thu cuía khaïch haìng Coï TK 511 - Doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû (Giaï baïn chæa coï thuãú GTGT) Coï TK 3331 - Thuãú GTGT phaíi näüp Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 92 - Xaïc âënh trë giaï väún cuía säú haìng hoaï, thaình pháøm, dëch vuû, lao vuû daî tiãu thuû, ghi: Nåü TK 632 - Giaï väún haìng baïn Coï TK 157 - Haìng gæíi âi baïn (4). Træåìng håüp haìng hoaï, thaình pháøm âaî gæíi âi, nhæng bë khaïch haìng traí laûi: - Nãúu haìng hoaï, thaình pháøm váùn coï thãø baïn âæåüc hoàûc coï thãø sæía chæîa âæåüc, ghi: Nåü TK 155 - Thaình pháøm, haìng hoaï Nåü TK 156 - Haìng hoaï Coï TK 157 - Haìng gæíi âi baïn - Nãúu haìng hoaï, thaình pháøm bë hæ hoíng khäng thãø baïn âæåüc hoàûc khäng thãø sæía chæîa âæåüc, ghi: Nåü TK 632 - Giaï väún haìng baïn Coï TK 157 - Haìng gæíi âi baïn Vê duû vãö kãú toaïn thaình pháøm, haìng hoaï: Cäng ty Xáy dæûng 22 laì mäüt âån vë coï hoaût âäüng saín xuáút váût liãûu xáy dæûng vaì luän baïn haìng hoaï, haûch toaïn haìng täön kho theo phæång phaïp kã khai thæåìng xuyãn, näüp thuãú GTGT theo phæång phaïp kháúu træì. Taûi ngaìy 01/4/2004, Säú dæ vãö thaình pháøm, haìng hoaï nhæ sau: Thaình pháøm A: 100 táún tæång âæång: 200.000.000â, Haìng hoaï B: 200 táún tæång âæång: 200.000.000â. Trong thaïng 4/2004 coï caïc nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh sau: (âån vë tênh: 1000â) 1. Nháûp kho thaình pháøm A, säú læåüng 500 táún, giaï thaình thæûc tãú: 1.060.000.000â 2. Nháûp kho haìng hoaï B, säú læåüng laì 400 táún, giaï thanh toaïn laì: 440.000.000â trong âoï thuãú GTGT laì 40.000.000â, âaî thanh toaïn bàòng tiãön gæíi ngán haìng. Chi phê váûn chuyãøn traí bàòng tiãön màût: 24.000.000â 3. Xuáút kho thaình pháøm A, säú læåüng 100 táún, gæíi baïn cho khaïch haìng X nhæng chæa nháûn âæåüc yï kiãún traí låìi cuía khaïch haìng, (phiãúu xuáút kho soï 19 ngaìy 16/4). 4. Xuáút baïn thaình pháøm A, säú læåüng 350 táún; giaï baïn: 935.000.000â, trong âoï thuãú GTGT: 85.000.000â. Ngæåìi mua chæa traí tiãön (phiãúu xuáút kho säú 20 ngaìy 23/4). 5. Xuáút baïn haìng hoaï B, säú læåüng 300 táún, giaï baïn: 429.000.000â; trong âoï thuãú GTGT laì 39.000.000â, ngæåìi mua chæa traí tiãön (phiãúu xuáút kho säú 21 ngaìy 28/4). Yãu cáöu: Âënh khoaín caïc nghiãûp vuû kinh tãú âaî phaït sinh (Biãút cäng ty xaïc âënh giaï haìng xuáút theo phæång phaïp bçnh quán gia quyãön thaïng). Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 93 Giaíi: Âënh khoaín kãú toaïn: Âån vë tênh: 1.000â 1. Nåü TK 155A: 1.060.000 Coï TK 154: 1.060.000 2. Nåü TK 156B: 424.000 Nåü TK 133: 40.000 Coï TK 112: 440.000 Coï TK 111: 24.000 - Giaï xuáút kho 100 táún thaình pháøm A: 000.210100x 500100 000.060.1000.200 =+ + 3. Nåü TK 157: 210.000 Coï TK 155A: 210.000 - Giaï xuáút kho 350 táún thaình pháøm A: 000.735350x 500100 000.060.1000.200 =+ + 4a. Nåü TK 131: 935.000 Coï TK 511: 850.000 Coï TK 333: 85.000 4b. Nåü TK 632: 735.000 Coï TK 155A: 735.000 - Giaï xuáút kho 300 táún haìng hoaï B: 000.312300x 400200 000.424000.200 =+ + 5a. Nåü TK 131: 429.000 Coï TK 511: 390.000 Coï TK 333: 39.000 5b. Nåü TK 632: 312.000 Coï TK 156B: 312.000 Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 94 V. KÃÚ TOAÏN DOANH THU BAÏN HAÌNG VAÌ CUNG CÁÚP DËCH VUÛ 1. Quy âënh vãö doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû: (1). Taìi khoaín 511 "Doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû" chè phaín aïnh doanh thu cuía khäúi læåüng saín pháøm, haìng hoaï âaî baïn; dëch vuû âaî cung cáúp âæåüc xaïc âënh laì tiãu thuû trong kyì khäng phán biãût doanh thu âaî thu tiãön hay seî thu âæåüc tiãön. (2). Kãú toaïn doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû cuía doanh nghiãûp xáy làõp âæåüc thæûc hiãûn theo nguyãn tàõc sau: - Âäúi våïi saín pháøm, lao vuû, dëch vuû thuäüc âäúi tæåüng chëu thuãú GTGT theo phæång phaïp kháúu træì, doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû laì giaï baïn chæa coï thuãú GTGT. - Âäúi våïi saín pháøm, lao vuû, dëch vuû khäng thuäüc diãûn chëu thuãú GTGT, hoàûc chëu thuãú GTGT theo phæång phaïp træûc tiãúp thç doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû laì täøng giaï thanh toaïn. - Âäúi våïi saín pháøm, lao vuû, dëch vuû thuäüc âäúi tæåüng chëu thuãú tiãu thuû âàûc biãût, hoàûc thuãú xuáút kháøu thç doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû laì täøng giaï thanh toaïn (bao gäöm caí thuãú tiãu thuû âàûc biãût, hoàûc thuãú xuáút kháøu). - Nhæîng doanh nghiãûp nháûn gia cäng váût tæ, haìng hoaï thç chè phaín aïnh vaìo doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû säú tiãön gia cäng thæûc tãú âæåüc hæåíng, khäng bao gäöm giaï trë váût tæ, haìng hoaï nháûn gia cäng. - Âäúi våïi haìng hoaï nháûn baïn âaûi lyï, kyï gæíi theo phæång thæïc baïn âuïng giaï hæåíng hoa häöng thç haûch toaïn vaìo doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû pháön hoa häöng baïn haìng maì doanh nghiãûp âæåüc hæåíng. - Træåìng håüp baïn haìng theo phæång thæïc traí cháûm, traí goïp thç doanh nghiãûp khi nháûn doanh thu baïn haìng theo giaï baïn traí ngay vaì ghi nháûn vaìo doanh thu chæa thæûc hiãûn vãö pháön laîi tênh trãn khoaín phaíi traí nhæng traí cháûm phuì håüp våïi thåìi âiãøm ghi nháûn doanh thu âæåüc xaïc nháûn. - Nhæîng saín pháøm, lao vuû âæåüc xaïc âënh laì tiãu thuû, nhæng vç lyï do vãö cháút læåüng, vãö qui caïch kyî thuáût, ... ngæåìi mua tæì chäúi thanh toaïn, gæíi traí laûi ngæåìi baïn hoàûc yãu cáöu giaím giaï vaì âæåüc doanh nghiãûp cháúp thuáûn; hoàûc ngæåìi mua mua haìng våïi khäúi læåüng låïn âæåüc chiãút kháúu thæång maûi thç caïc khoaín giaím træì doanh thu baïn haìng âæåüc theo doîi riãng biãût trãn caïc Taìi khoaín 531 "Haìng baïn bë traí laûi", hoàûc Taìi khoaín 532 "Giaím giaï haìng baïn", Taìi khoaín 521 "Chiãút kháúu thæång maûi". - Træåìng håüp trong kyì doanh nghiãûp âaî viãút hoaï âån baïn haìng vaì âaî thu tiãön baïn haìng nhæng âãún cuäúi kyì váùn chæa giao haìng cho ngæåìi mua haìng, thç trë giaï säú haìng naìy khäng âæåüc coi laì tiãu thuû vaì khäng âæåüc ghi vaìo Taìi khoaín 511 "Doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû" maì chè haûch toaïn vaìo bãn Coï Taìi khoaín 131 "Phaíi thu cuía khaïch haìng" vãö khoaín tiãön âaî thu cuía khaïch haìng. Khi thæûc giao haìng cho ngæåìi mua seî haûch toaïn vaìo Taìi khoaín 511 "Doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû" vãö trë giaï haìng âaî giao, âaî thu træåïc tiãön baïn haìng, phuì håüp våïi caïc âiãöu kiãûn ghi nháûn doanh thu. Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 95 - Âäúi våïi træåìng håüp cho thuã taìi saín, coï nháûn træåïc tiãön cho thuã cuía nhiãöu nàm thç doanh thu cung cáúp dëch vuû ghi nháûn cuía nàm taìi chênh laì säú tiãön cho thuã âæåüc xaïc âënh trãn cå såí láúy toaìn bäü täøng säú tiãön thu âæåüc chia cho säú nàm cho thuã taìi saín. - Âäúi våïi doanh nghiãûp thæûc hiãûn nhiãûm vuû cung cáúp saín pháøm, haìng hoaï, dëch vuû theo yãu cáöu cuía Nhaì næåïc, âæåüc Nhaì næåïc tråü cáúp, tråü giaï theo qui âënh thç doanh thu tråü cáúp, tråü giaï laì säú tiãön âæåüc Nhaì næåïc chênh thæïc thäng baïo, hoàûc thæûc tãú tråü cáúp, tråü giaï. Doanh thu tråü cáúp, tråü giaï âæåüc phaín aïnh trãn TK 5114 "Doanh thu tråü cáúp tråü giaï". Khäng haûch toaïn vaìo taìi khoaín naìy caïc træåìng håüp sau: + Trë giaï haìng hoaï, váût tæ, baïn thaình pháøm xuáút giao cho bãn ngoaìi gia cäng chãú biãún. + Trë giaï saín pháøm, baïn thaình pháøm, dëch vuû cung cáúp giæîa caïc âån vë thaình viãn trong mäüt cäng ty, täøng cäng ty haûch toaïn toaìn ngaình (saín pháøm, baïn thaình pháøm, dëch vuû tiãu thuû näüi bäü). + Säú tiãön thu âæåüc vãö nhæåüng baïn, thanh lyï TSCÂ. + Trë giaï saín pháøm, haìng hoaï âang gæíi baïn; dëch vuû hoaìn thaình âaî cung cáúp cho khaïch haìng nhæng chæa âæåüc ngæåìi mua cháúp thuáûn thanh toaïn. + Trë giaï haìng gæíi baïn theo phæång thæïc gæíi baïn âaûi lyï, kyï gæíi (chæa âæåüc xaïc âënh laì tiãu thuû). + Doanh thu hoaût âäüng taìi chênh. + Caïc khoaín thu nháûp khaïc khäng âæåüc coi laì doanh thu baïn haìng vaì cung cáúp dëch vuû. (3). Haûch toaïn doanh thu håüp âäöng xáy dæûng phaíi tän troüng mäüt säú quy âënh sau: a). Doanh thu cuía håüp âäöng xáy dæûng bao gäöm: - Doanh thu ban âáöu âæåüc ghi trong håüp âäöng; - Caïc khoaín tàng, giaím khi thæûc hiãûn håüp âäöng, caïc khoaín tiãön thæåíng vaì caïc khoaín thanh toaïn khaïc nãúu caïc khoaín naìy coï khaí nàng laìm thay âäøi doanh thu, vaì coï thãø xaïc âënh âæåüc mäüt caïch âaïng tin cáûy; - Doanh thu cuía håüp âäöng coï thãø tàng hay giaím åí tæìng thåìi kyì, vê duû: + Nhaì tháöu vaì khaïch haìng coï thãø âäöng yï våïi nhau vãö caïc thay âäøi vaì caïc yãu cáöu laìm tàng hoàûc giaím doanh thu cuía håüp âäöng trong kyì tiãúp theo so våïi håüp âäöng âæåüc cháúp thuáûn láön âáöu tiãn; + Doanh thu âaî âæåüc thoaí thuáûn trong håüp âäöng våïi giaï cäú âënh coï thãø tàng vç lyï do giaï caí tàng lãn; + Doanh thu theo håüp âäöng coï thãø bë giaím do nhaì tháuìy khäng thæûc hiãûn âuïng tiãún âäü hoàûc khäng âaím baío cháút læåüng xáy dæûng theo thoaí thuáûn trong håüp âäöng; + Khi håüp âäöng våïi giaï cäú âënh mæïc giaï cäú âënh cho mäüt âån vë saín pháøm hoaìn thaình thç doanh thu theo håüp âäöng seî tàng hoàûc giaím khi khäúi læåüng saín pháøm tàng hoàûc giaím. Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 96 - Khoaín tiãön thæåíng laì caïc khoaín phuû thãm traí cho nhaì tháöu nãúu nhaì tháöu thæûc hiãûn håüp âäöng âaût hay væåüt mæïc yãu cáöu. Khoaín tiãön thæåíng âæåüc tênh vaìo doanh thu cuía håüp âäöng xáy dæûng khi: + Chàõc chàõn âaût hoàûc væåüt mæïc mäüt säú tiãu chuáøn cuû thãø âaî âæåüc ghi trong håüp âäöng; vaì + Khoaín tiãön thæåíng âæåüc xaïc âënh mäüt caïch âaïng tin cáûy. - Mäüt khoaín thanh toaïn khaïc maì nhaì tháöu thu âæåüc tæì khaïch haìng hay mäüt bãn khaïc âãø buì âàõp cho caïc chi phê khäng bao gäö trong giaï håüp âäöng. Vê duû: Sæû cháû trãù do khaïch haìng gáy nãn; sai soït trong caïc chè tiãu kyî thuáût hoàûc thiãút kãú vaì caïc tranh cháúp vãö caïc thay âäøi trong viãûc thæûc hiãûn håüp âäöng. Viãûc xaïc âënh doanh thu tàng thãm tæì caïc khoaín thanh toaïn trãn coìn tuyì thuäüc vaìo ráút nhiãöu yãúu täú khäng chàõc chàõn vaì thæåìng phuû thuäüc vaìo kãút quaí cuía nhiãöu cuäüc âaìm phaïn. Do âoï, caïc khoaín thanh toaïn khaïc chè âæåüc tênh vaìo doanh thu cuía håüp âäöng xáy dæûng khi: + Caïc cuäüc thaío luáûn âaî âaût âæåüc kãút quaí laì khaïch haìng seî cháúp thuáûn bäöi thæåìng; + Khoaín thanh toaïn khaïc âæåüc khaïch haìng cháúp thuáûn vaì coï thãø xaïc âënh âæåüc mäüt caïch âaïng tin cáûy. b). Ghi nháûn doanh thu cuía håüp âäöng xáy dæûng theo mäüt trong hai træåìng håüp sau: - Træåìng håüp håüp âäöng xáy dæûng quy âënh nhaì tháöu âæåüc thanh toaïn theo tiãún âäü kãú hoaûch, khi kãút quaí thæûc hiãûn håüp âäöng xáy dæûng âæåüc æåïc tênh mäüt caïch âaïng tin cáûy, thç doanh thu cuía håüp âoìng xáy dæûng âæûåc ghi nháûn tæång æïng våïi pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình do nhaì tháöu tæû xaïc âënh vaìo ngaìy láûp baïo caïo taìi chênh maì khäng phuû thuäüc vaìo hoaï âån thanh toaïn theo tiãún âäü kãú hoaûch âaî láûp hay chæa vaì säú tiãön ghi trãn hoaï âån laì bao nhiãu; - Træåìng håüp håüp âäöng xáy dæûng quy âënh nhaì tháöu âæåüc thanh toaïn theo giaï trë khäúi læåüng thæûc hiãûn, khi kãút quaí thæûc hiãûn håüp âäöng xáy dæûng âæåüc xaïc âënh mäüt caïch âaïng tin cáûy vaì âæåüc khaïch haìng xaïc nháûn, thç doanh thu vaì chi phê liãn quan âãún håüp âäöng âæåüc ghi nháûn tæång æïng våïi pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình âæåüc khaïch haìng xaïc nháûn trong kyì phaín aïnh trãn hoaï âån âaî láûp. * Pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình cuía håüp âäöng laìm cå såí xaïc âënh doanh thu coï thãø âæåüc xaïc âënh bàòng nhiãöu caïch khaïc nhau. Doanh nghiãûp cáön sæí duûng phæång phaïp tênh toaïn thêch håüp âãø xaïc âënh pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình. Tuyì thuäüc vaìo baín cháút cuía håüp âäöng, caïc phæång phaïp âoï coï thãø laì: - Tyí lãû pháön tràm (%) giæîa chi phê thæûc tãú âaî phaït sinh cuía pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình taûi mäüt thåìi âiãøm so våïi täøng chi phê dæû toaïn cuía håüp âäöng; - Âaïnh giaï pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình; hoàûc - Tyí lãû pháön tràm (%) giæîa khäúi læåüng xáy làõp âaî hoaìn thaình so våïi täøng khäúi læåüng xáy làõp phaíi hoaìn thaình cuía håüp âäöng. c). Khi kãút quaí cuía håüp âäöng xáy dæûng khäng thãø æåïc tênh âæåüc mäüt caïch âaïng tin cáûy, thç: Doanh thu chè âæåüc ghi nháûn tæång æïng våïi chi phê thæûc tãú cuía håüp âäöng xáy dæûng âaî phaït sinh maì viãûc âæåüc hoaìn traí laì tæång âäúi chàõc chàõn; Baìi giaíng Kãú toaïn xáy dæûng cå baín 97 d). Træåìng håüp håüp âäöng xáy dæûng quy âënh nhaì tháöu âæåüc thanh toaïn theo tiãún âäü kãú hoaûch thç: - Nhaì tháöu phaíi læûa choün phæång phaïp xaïc âënh pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình vaì giao traïch nhiãûm cho caïc bäü pháûn liãn quan xaïc âënh giaï trë pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình vaì láûp chæïng tæì phaín aïnh doanh thu håüp âäöng xáy dæûng trong kyì; + Nãúu aïp duûng phæång phaïp (a) "Tyí lãû pháön tràm (%) giæîa chi phê thæûc tãú âaî phaït sinh cuía pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình taûi mäüt thåìi âiãøm so våïi täøng chi phê dæû toaïn cuía håüp âäöng" thç giao cho bäü pháûn kãú toaïn phäúi håüp våïi caïc bäü pháûn khaïc thæûc hiãûn; + Nãúu aïp duûng phæång phaïp (B0 "Âaïnh giaï pháön cäng viãûc âaî hoaìn thaình" hoàûc phæång phaïp