Bài giảng Công nghệ đúc - Chương 1: Mở đầu - Nguyễn Ngọc Hà

khi KL đông đặc thu được sản phẩm có hình dạng và kích thước theo yêu cầu 4 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 2.1. Một số khái niệm Phôi: chỉ một sản phẩm được tạo ra từ một quá trình sản xuất này chuyển sang một quá trình SX khác PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 5 2.1. Một số khái niệm Vật đúc: sản phẩm được chế tạo từ quá trình sản xuất đúc Phôi đúc: là vật đúc cần gia công cắt gọt để đạt độ bóng bề mặt và độ chính xác theo yêu cầu Chi tiết đúc: vật đúc không cần qua gia công cơ mà có thể sử dụng ngay PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 6 2.1. Một số khái niệm Tương tự: phôi rèn, phôi thiêu kết 7 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 2.2. Tạo phôi bằng phƣơng pháp gia công áp lực Thông qua dụng cụ và thiết bị tạo lực làm KL bị biến dạng dẻo để tạo thành sản phẩm theo yêu cầu Có thể thực hiện ở nhiệt độ thường hoặc nhiệt độ cao KL phải có đủ độ dẻo cần thiết Rèn, dập, cán, đùn, kéo 8 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ Tạo phôi bằng pp dập PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 9 Tạo phôi bằng pp cán 10 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ Tạo phôi bằng pp đùn ép 11 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 2.3. Tạo phôi bằng phƣơng pháp hàn Hàn: phương pháp nối cứng các phần tử KL lại với nhau bằng cách nung nóng chỗ hàn đến trạng thái chảy hoặc dẻo. KL đông đặc tạo thành liên kết bền vững 12 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 2.4. Tạo phôi bằng phƣơng pháp thiêu kết (luyện kim bột) Quy trình tiêu biểu: - Chuẩn bị vật liệu bột - Phối liệu - Ép tạo hình - Thiêu kết - Gia công sau thiêu kết 13 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 2.4. Tạo phôi bằng pp thiêu kết PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 14 2.4. Tạo phôi bằng phƣơng pháp thiêu kết Phạm vi sử dụng: - Chế tạo sản phẩm từ vật liệu có nhiệt độ nóng chảy rất cao (Mo, W ) - Quá cứng để gia công cơ khí - Sản lượng rất lớn 15 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ Một số SP đƣợc tạo phôi bằng phƣơng pháp thiêu kết 16 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 2.5. Tạo phôi bằng phƣơng pháp đúc 2.5.1. Các khái niệm Khuôn đúc: - Có thể được chế tạo bằng nhiều phương pháp khác nhau - Có thể dùng 1 lần: khuôn cát - Có thể dùng nhiều lần: khuôn kim loại - Loại khuôn/chất lượng khuôn đúc góp phần quan trọng nhất tạo nên chất lượng vật đúc 17 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ Các thành phần của khuôn đúc 18 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ Các thành phần của khuôn đúc • Mould, mold: khuôn đúc • Cope: (nửa) khuôn trên • Drag: (nửa) khuôn dưới • Parting line: mặt phân khuôn • Flask: hòm khuôn • Sand, mold sand, mold mixture: hỗn hợp làm khuôn • Mold cavity: hốc khuôn, lòng khuôn • Core: lõi, ruột • Gate, gate system: hệ thống rót • Pouring basin (cup): cốc rót, phễu rót • Sprue: ống rót • Runner: Rãnh dẫn • Riser: đậu ngót • Open riser: đậu ngót hở • Blind riser: đậu ngót kín • Vent: đậu hơi 19 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 2.5.2. Phạm vi sử dụng Sản phẩm quá lớn hoặc quá phức tạp mà không có phương pháp tạo phôi nào đáp ứng được Hợp kim có tính dẻo thấp, không thể tạo hình bằng gia công áp lực 20 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 2.5.3. Đặc điểm Có thể đúc các sản phẩm có khối lượng từ vài gram (dây kéo phéc mơ tua) đến vài tấn (chân vịt tàu thủy), vài chục tấn (cánh tuốc bin) Có thể đúc các vật đúc có hình dạng rất phức tạp Phù hợp với nhiều loại hình sản xuất Vật đúc dễ bị các khuyết tật được tạo thành từ quá trình kết tinh 21 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ Thí dụ về SP đúc trong khuôn cát PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 22 Đúc trong khuôn kim loại tĩnh Đúc áp lực PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 23 Đúc trong khuôn mẫu chảy PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 24 Đúc trong khuôn mẫu hóa khí PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ 25 Câu hỏi thảo luận Cơ sở cho việc lựa chọn phương pháp tạo phôi ? Theo bạn, trong các phương pháp tạo phôi nêu trên, phương pháp nào ưu việt nhất ? 26 PGS.TS.NGUYỄN NGỌC HÀ