Ảnh hưởng của phật giáo ở Việt Nam hiện nay

nhiên cũng như nhân sinh bằng sự phân tích nhân-quả. Theo Phật giáo nhân-quả là một chuỗi liên tục không gián đoạn và không hỗn loạn, có nghĩa là nhân nào quả ấy. Mối quan hệ nhân-quả này phật giáo thường gọi là nhân duyên với ý nghĩa là một kết quả của nguyên nhân nào đó sẽ là nguyên nhân của một kết quả khác”[1 ; 29]. Trong Phật giáo cũng có những giá trị và hạn chế nhất định. Phật giáo hướng chúng sinh tới sự giải thoát có giá trị thiết thực và nhân bản sâu sắc. Phật dạy con người phải sống với hiện tại, nhận ra sự khổ đau để đối mặt vượt qua. Tuy nhiên, Phật giáo lại soi xét vấn đề ở góc độ duy tâm. Nhiều kẻ xấu lợi dụng vấn đề đó để tạo dựng những điều ma quái đặc biệt là mê tín dị đoan làm ảnh hưởng tới đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân. Phật giáo không ít thì nhiều đều ảnh hưởng hầu hết đến các nước phương Đông về nhiều mặt. Trong đó, Việt Nam chịu ảnh hưởng khá sâu sắc tư tưởng Phật giáo cả về mặt tích cực lẫn tiêu cực. Để làm rõ những giá trị, hạn chế của Phật giáo và ảnh hưởng của nó tới Việt Nam hiện nay chúng ta nghiên cứu đề tài này, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm để áp dụng vào thực tại. B. NỘI DUNG 1.Giá trị và hạn chế của Phật giáo 1.1 Giá trị của Phật giáo Đặc điểm nổi bật của giáo lý đạo Phật là chân thực, gần gũi phù hợp với mọi tầng lớp trong xã hội bởi lẽ con người là đối tượng giáo dục của Phật giáo mà mục đích của giáo dục Phật giáo là hướng con người đến chân hạnh phúc, đến để thấy được giá trị đích thực của cuộc sống hiện tại. Vì thế kinh điển đạo Phật có tư tưởng giáo dục nhân bản rất cao “khi sự trung thực hướng về con người mô tả phát hiện soi sáng bao tình cảm khát vọng chính đáng của con người, giúp con người hiểu thêm về con người, về cuộc sống để mà mến yêu, trân trọng thì chính đó là nhân bản” [2 ; 41].Giá trị nhân bản luôn luôn phản ánh hiện thực một cách khách quan, đánh giá con người và quốc độ mà con người đang hiện hữu rất cụ thể. Giáo dục nhân bản là giúp con người giao tiếp với thực tại, với cái chất người đang tràn trong hiện tại và tại đây. Theo Phật giáo, quá khứ và tương lai đều phi thực, đều ảo giác; càng truy tìm quá khứ lại càng rối rắm thêm, càng suy nghĩ vọng tưởng tương lai càng đau đầu uổng công mà vẫn không có giải pháp nào đúng cả. Đức Phật không muốn giải quyết những câu hỏi hay những việc làm không cần thiết cho con người, mà Ngài luôn dạy rõ chúng ta phải nhận chân sự thật khổ đau và con đường đoạn tận khổ đau, tiếp nhận sự thật để tự giải cứu mình ra khỏi khổ đau. Thế nên, giáo dục Phật giáo luôn mang đậm giá trị nhân bản, cái giá trị của sự sống vượt lên giá trị suy tư và cả giá trị văn hóa truyền thống. Hệ thống kinh điển của đạo Phật luôn giáo dục con người sống trong hiện tại, an trú trong hiện tại, nhận chân được sự thật của cuộc đời khổ đau để lìa khỏi khổ đau, đó là giá trị sống tâm linh của con người hiện tại. Đạo Phật đã đem lại một sự an tịnh trước nỗi khủng hoảng tâm hồn của con người và kêu gọi hãy trở lại với sự sống thực, rất thực để tự gánh lấy trách nhiệm của cuộc đời, nên giáo dục Phật giáo là: “Một nền giáo dục như thế hẳn sẽ tạo nên những mẫu người làm chủ, sống lơi ích cho bản thân và cho xã hội, đập vỡ mọi ách trói buộc bên trong và bên ngoài” [3 ; 73]. Con người tự làm chủ mình bằng lý trí, bằng trí tuệ không nô lệ bất cứ một hoàn cảnh đối tượng nào, không bị dục vọng, tham ái chi phối. Vì sao vậy? Tham dục là nguồn gốc của mọi vô minh, ngu muội, là tập khởi của khổ đau; đừng lầm tưởng rằng đạt được thỏa mãn trong tham dục là hạnh phúc. Hạnh phúc ấy chỉ là sự tập khởi của khổ đau, đã ngầm chứa khổ đau. Cho nên giáo dục Phật giáo dạy cho chúng ta nhận ra được một nguồn hạnh phúc chân thật, là nếp sống đạo đức bằng sự tự chủ: “Hãy là nơi nương tựa của chính mình”, đó là giá trị giáo dục nhân bản rất nhân bản. Đạo Phật đến với con người qua những lời dạy thiết thực gắn liền với những hành vi cử chỉ của mỗi người, những mối quan hệ giữa con người với con người và giữa con người với xã hội. Nhưng trong bất cứ tình huống nào thì con người cũng phải “làm chủ”, không bị nô lệ bất cứ một đối tượng nào hay một sự vật nào cả. Trong bất cứ tình huống nào con người cũng phải làm chủ nghĩa là tự mình làm chủ mình trước mọi hoàn cảnh, trước những đột biến của nội tâm và ngoại cảnh. Đạo Phật muốn con người tự làm chủ mình, tự tại, không nô lệ vào bất cứ đối tượng nào; bằng trí tuệ, bằng kiến thức, bằng quan điểm đúng đắn, bằng cái nhìn chân thật, con người tự định hướng cho chính mình, tự mình đi ra khỏi khổ đau. Cái giá trị lớn lao là đánh giá trong thực tại cuộc sống của con người, hướng con người đến chỗ an lạc, chỉ có con người xác quyết một niềm tin chân chánh, tin tưởng chính mình, mình chính là hòn đảo không bị chìm đắm trong đại dương phiền muộn của dục vọng, không bị chôn vùi trong hiện tại. Sống với hiện tại là cách sống tốt nhất, thiết thực nhất đối với vấn đề đoạn tận khổ đau, xây dựng đời sống hạnh phúc. Đạo Phật đã ra đời trong một thực tại đa diện, phồn tạp của nền văn minh Ấn Độ, xuất hiện để dung hòa các trào lưu tư tưởng đối nghịch, để san bằng những ngăn cách xã hội giữa các đẳng cấp. Phật Giáo kêu gọi mọi người hãy dứt các việc làm ác mà hãy hành thiện, khuyên con người dang rộng vòng tay ôm vũ trụ vào lòng và đừng bao giờ khép kín tâm tư lại. Hãy phát triển nhân đạo và từ bi quên đi những cái ta ích kỷ, nhỏ hẹp để được yêu vũ trụ rộng lớn. Vì thế tính giáo dục của Phật giáo đã đến với nhân loại với tinh thần khoan dung kêu gọi mọi người nhường cơm xẻ áo, nhìn nhau bằng ánh mắt từ hòa, góp phần hình thành nên nền đạo đức xã hội. Tư tưởng giáo dục này cũng có ý nghĩa quan trọng trong công cuộc đổi mới của Việt Nam, nhằm xây dựng một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, mà trong đó quần chúng nhân dân là hạt nhân cơ bản để xây dựng nên tòa lâu đài văn minh của xã hội, đem lại hòa bình cho toàn thể nhân dân ta. 1. 2 Hạn chế của Phật giáo Để nghiên cứu vấn đề này chúng ta đi sâu phân tích tác phẩm “ Phê bình Phật giáo” của Nguyến An Ninh. Tác phẩm là sự tiếp nối các quan điểm tôn giáo học Macxit trong tác phẩm “Tôn giáo” của ông xuất bản năm 1932. Nguyến An Ninh tiếp nhận tư tưởng của Các Mác khi lý giải về nguồn gốc căn nguyên làm xuất hiện tôn giáo, trong đó ông tập trung làm rõ nguồn gốc xuất hiện của sự ra đời Phật giáo. “Xã hội Ấn Độ lúc ấy chia ra bốn đẳng cấp…Tôi đã có dịp nói tới trong tác phẩm “Tôn giáo” xuất bản năm 1932…Đã vậy, Ấn Độ lại bị xâm lược nhiều phen… Tại xứ sinh đẻ của Thích Ca mùa màng đặng thất không chừng ruộng lúa, vườn đậu lắm khi hạn hán trở thành đất hoang. Cho đến nay sự sống khổ của dân đen bên Ấn Độ chắc cũng không có xứ nào bằng” [4 ; 383]. Nguyễn An Ninh cho rằng cho rằng Phật giáo là một triết lý khẳng định “sống là khổ” và lý giải nguồn gốc quan niệm khổ đó. “Nói đến sống khổ ta lại nhớ Phật giáo sinh 500 năm trước tạo Giato” [4 ; 382] và ông khẳng định tại Vit Nam các nguồn gốc xuất hiện tương tự Ấn Độ. Hơn thế dưới chế độ thực dân phong kiến nhân dân Việt Nam còn bị nhiều nỗi khổ đè nặng, đó là nguồn gốc nảy sinh nhu cầu tôn giáo “nên chỉ Phật giáo còn là nơi họ tìm đến”. “Phật giáo ngày nay tôi đã có dịp nói đến nó là một cái nhà thương để chứa cả trăm ngàn thứ người bệnh vì khổ với sự sống” [4 ; 380]. Một trong những nguồn gốc dẫn đến tôn giáo là do đặc điểm của quá trình nhận thức của con người đi từ trực quan cảm tính đến tư duy trừu tượng. Khi tư duy con người trong quá trình nhận thức sáng tạo đó tạo ra những khả năng xuất hiện các quan niệm duy tâm siêu hình, xa rời cơ sở hiện thực. Đấy chính là quá trình tuyệt đối hóa, cường điệu hóa mặt chủ thể của con người hay hình thức chủ quan của nó, biến nó thành quan niệm trừu tượng thuần túy không còn dính với nội dung khách quan, không còn nội dung hiện thực, rời khỏi cơ sở thế gian. Ông đứng vững trên quan điểm khách quan khoa học của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử để vạch ra được ranh giới giữa cái hợp lý và cái sai lầm trong nội dung giáo lý căn bản của Phật giáo, chỉ ra một trong những nguồn gốc nhận thức sai lầm hình thành nên Phật giáo chính là các quan điểm bản thể luận, nhận thức luận duy tâm. Ông chỉ ra vì Phật giáo là duy tâm nên phương pháp của Đức Phật không thể cứu khổ cho con người Trên cơ sở phân tích khái niệm “vô ngã” nhà nghiên cứu Hà Thúc Minh đã tiến hành phê phán toàn diện giải thoát luận Phật giáo. Theo ông Phật giáo không chủ trương cải tạo bởi vì cải tạo là hướng tới, là làm cho nó khác trước. Phật giáo chủ trương trả lại chứ không cải tạo. Hạn chế của Phật giáo chính là ở chỗ không thấy được bản chất xã hội nơi con người. Thực ra nói đi nói lại, cái tâm vẫn là cái không làm sao bỏ được. Như vậy nói chung phương Đông đề cao con người ở lĩnh vực tinh thần chứ không phải ở thể xác. Cho nên đời sống vật chất trở thành cái không quan trọng so với đời sống tinh thần. Phật giáo xem xét bản chất con người trên bình diện tâm lý chứ không phải trên bình diện kinh tế xã hội. Phật giáo nhìn theo quan điểm của Hà Thúc Minh có một hạn chế quan trọng chính là không thấy được con người xã hội, do đó không chủ trương cải tạo bản thân hay xã hội. Vì trọng tâm lý giáo giải thoát của Phật giáo do quá chú trọng cái tâm mà lãng quên, không tập trung năng lực cải tạo thế giới vật chất và xã hội. Lý do triết học của sự lãng quên đó chính là giáo lý vô ngã. Vì vậy chúng ta cần phải tìm ra biện pháp để khắc phục những hạn chế đó của Phật giáo. 2.Ảnh hưởng của Phật giáo ở Việt Nam hiện nay: 2.1 Ảnh hưởng đến tư tưởng và đạo lý “Hầu hết các quốc gia phương Đông không ít thì nhiều, trực tiếp hay gián tiếp đều gắn liền, liên quan đến Phật giáo. Nhìn chung, Phật giáo là một yếu tố trong cấu trúc của nền văn hóa, văn minh phương Đông. Ở một số nước không thể nói đến văn hóa nếu không nói đến Phật giáo. Mục đích cuối cùng của Phật giáo không phải là giành quyền lực chính trị nhưng với mục đích cứu khổ nên Phật giáo đã làm được những việc ích nước lợi dân, gắn đạo với đời” [5 ; 83]. Tư tưởng hay đạo lý căn bản của Phật giáo là đạo lý Duyên khởi, Tứ diệu đế và Bát Chính Đạo. Ba đạo lý này là nền tảng cho tất cả các tông phái Phật giáo, Nguyên thủy cũng như Đại thừa đã ăn sâu vào lòng của người dân Việt. Luật nhân quả cần được quán sát và áp dụng theo nguyên tắc duyên sinh mới có thể gọi là luật nhân quả của Đạo Phật, theo đạo lý duyên sinh, một nhân đơn độc không bao giờ có khả năng sinh ra quả, và một nhân bao giờ cũng đóng vai trò quả cho một nhân khác. Về giáo lý nghiệp báo hay nghiệp nhân quả báo của đạo Phật đã được truyền vào nước ta rất sớm. Giáo lý này đương nhiên đã trở thành nếp sống tín ngưỡng hết sức sáng tỏ đối với người Việt Nam có hiểu biết, có suy nghĩ. Người ta biết lựa chọn ăn ở hiền lành, dù tối thiểu thì đó cũng là kết quả tự nhiên âm thầm của lý nghiệp báo. Có thể nói mọi người dân Việt điều ảnh hưởng ít nhiều qua giáo lý này. Vì thế, lý nghiệp báo luân hồi đã in dấu đậm nét trong văn chương bình dân, trong văn học chữ Nôm, chữ Hán, từ xưa cho đến nay để dẫn dắt từng thế hệ con người biết soi sáng tâm trí mình vào lý nhân quả nghiệp báo mà hành động sao cho tốt đẹp đem lại hòa bình an vui cho con người. Đạo lý ảnh hưởng nhất là giáo lý từ bi, tinh thần hiếu hòa, hiếu sinh của Phật giáo đã ảnh hưởng và thấm nhuần sâu sắc trong tâm hồn của người Việt. Đạo lý Tứ Ân cũng ảnh hưởng sâu sắc tới người Việt: ân cha mẹ, ân sư trưởng, ân quốc gia, ân chúng sinh. Đạo lý này xây dựng trong một trình tự phù hợp với bước phát triển của tâm lý và tình cảm của dân tộc việt. Tình cảm của con người bắt đầu từ thân đến xa, từ tình thương cha mẹ, họ hàng lan dần đến tình thương trong các mối quan hệ xã hội với thầy bạn, đồng bào, quê hương, đất nước và đối với cả nhân loại. 2.2 Ảnh hưởng Phật giáo qua gốc độ nhân văn và xã hội “Trong nhiều nước phương Đông, văn học Phật giáo chiếm một tỉ trọng đáng kể. Nhiều bài văn, bài thơ đầu tiên của một số nước là của Phật giáo. Phật giáo làm cho ngôn ngữ các nước phương Đông thêm phong phú” [5 ; 85]. Trong đời sống thường nhật cũng như trong văn học Việt Nam ta thấy có nhiều từ ngữ chịu ảnh hưởng ít nhiều của Phật giáo được nhiều người dùng đến kể cả những người ít học. Tuy nhiên không phải ai cũng biết những từ ngữ này được phát xuất từ Phật giáo, được người dân Việt Nam quen dùng như tiếng mẹ đẻ mà không chút ngượng ngập lạ lùng: ác giả ác báo, hằng hà sa số… Sự ảnh hưởng Phật giáo không ngừng ở phạm vi từ ngữ mà nó còn lan rộng, ăn sâu vào những ca dao dân ca và thơ ca của người dân Việt Nam nữa. Ca dao, dân ca là một thể loại văn vần truyền khẩu, dễ hiểu trong dân gian, được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Không ai biết rõ xuất xứ của những lời ca hát đó ở đâu, chỉ biết rằng nó thường được thể hiện dưới hình thức câu hát ru em, những câu hò đối đáp giữa các chàng trai cô gái tuổi đôi mươi hay để kết thúc mỗi câu chuyện cổ tích mà các cụ già kể cho con cháu nghe mang tính chất khuyên răng dạy bảo. Ca dao, dân ca phổ biến dưới dạng thơ lục bát bao gồm nhiều đề tài khác nhau, tư tưởng đạo lý của Phật giáo cũng thường được ông cha ta đề cập đến trong ca dao dân ca dưới đề tài này hay khía cạnh khác để nhắc nhở, khuyên răn, dạy bảo, với mục đích xây dựng một cuộc sống an vui phù hợp với truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam. Có thể nói trong tâm hồn của mỗi con người Việt Nam đều có chứa đựng ít nhiều triết lý nhà Phật và những hình ảnh về ngôi Chùa, về Phật, trải qua hàng ngàn năm gắn bó mật thiết với làng xã Việt Nam. Cũng như nhiều dân tộc khác, người Việt Nam có nhiều lễ hội mà lễ hội chùa là chiếm tỉ trọng cao nhất. Là người Việt Nam không thể không hiếu kính cha mẹ, niềm tri ơn và báo ơn ấy đã trở thành bản tính tự nhiên, ăn sâu vào tâm khảm của người dân Việt. Tinh hoa và tinh thần cao đẹp này không phải tự nhiên mà có, mà chính là nhờ ảnh hưởng của cả một nền giáo dục, một tổ chức văn hóa từ ngàn xưa để lại, tương xứng với tư tưởng và phong tục của dân tộc Việt. Trong tất cả những ảnh hưởng, lớn nhất và sâu rộng nhất cũng vẫn là sự ảnh hưởng của đạo Phật, một tôn giáo, một nền giáo dục đã có mặt với dân tộc từ buổi đầu của công nguyên, mà đạo Phật là đạo hiếu, lời dạy của Phật về việc nhớ ơn và báo ơn cha mẹ. Đó là những cảm giác suy tư in đậm trong lòng của người Việt, và đã thể hiện linh động và triền miên ngang qua ca dao dân ca, mà chúng ta thấy tràn ngập khắp dân gian Việt Nam. Công cha như núi Thái Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra Một lòng thờ mẹ kính cha Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con. Mến cảnh Chùa chiền, Phật tượng, nhưng hiếu hạnh của người con vẫn đặt lên trên vì công ơn trời biển của cha mẹ trong suốt quá trình dưỡng dục sinh thành, biết bao nhọ nhằn, gian khổ đối với con. Cũng vì thương kính cha mẹ, nên người con luôn luôn cầu nguyện Phật trời gia hộ cho hai đấng từ thân. Thực ra, hiếu tâm tức thị Phật tâm, hiếu hạnh vô phi Phật hạnh, làm tròn bổn phận của người con đối với cha mẹ chính là một trong những pháp tu của nhà Phật: Tu đâu mà bằng tu nhà Thờ cha kính mẹ mới là chân tu. Qua các câu ca dao của Việt Nam về hình ảnh của ngôi Chùa, về quan niệm hiếu hạnh, quan niệm Nhân quả, ta thấy sự ảnh hưởng của Phật giáo đã ăn sâu vào đời sống của dân tộc Việt Nam. Sự ảnh hưởng sâu sắc đó không thể hiện qua ca dao bình dân mà còn chiếm nhiều trong loại hình thơ ca, văn vần, văn xuôi, nói chung là văn chương trong nền văn học Việt Nam. Bên cạnh ca dao bình dân, trong các tác phẩm văn học của các nhà thơ, nhà văn chúng ta cũng thấy có nhiều bài thơ, tác phẩm chịu ảnh hưởng nhiều hay ít của Phật giáo. Ở đây chúng ta không đề cập đến dòng văn học chính thống của Phật giáo, mà chỉ nói đến các thơ văn Việt Nam chịu sự ảnh hưởng của triết lý Phật giáo. Cái ảnh hưởng đó có ngay từ khi Phật giáo du nhập vào Việt Nam. Triết học Phật giáo đã để lại dấu ấn của mình sâu đậm trên diễn đàn tư tưởng của Việt Nam. Không chỉ ảnh hưởng trên mặt văn chương xuất bản mà Phật giáo còn có mặt trong nhiều phong tục tập quán ở Việt Nam. Phong tục tập quán thể hiện đặc sắc và tính đặc thù về văn hóa của mỗi dân tộc. Thông qua việc tìm hiểu phong tục tập quán, người ta tìm lại được những giá trị văn hóa mang bản chất truyền thống của các dân tộc Việt Nam. Đối với người Việt Nam, những phong tục tập quán chịu ảnh hưởng Phật giáo khá nhiều. Thứ nhất Phật giáo ảnh hưởng qua tập tục ăn chay, thờ Phật, phóng sinh, bố thí. Về ăn chay, hầu như tất cả người Việt Nam đều chịu ảnh hưởng nếp sống văn hóa này. Ăn chay hay ăn lạt xuất phát từ quan niệm từ bi của Phật giáo. Theo Ngài khi ăn thịt là hành vi độc ác, hành vi sát sinh. Mặt khác, trong thịt có nhiều độc tố nên ăn chay sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh và dẻo dai hơn. Ăn chay và thờ Phật là việc đi đôi với nhau của người Việt Nam. Việc thờ Phật trong dân gian cũng có nhiều điều thú vị. Người Phật tử, người mộ đạo thờ Phật đã đành, nhiều người không phải là Phật tử cũng dùng tượng Phật hay tranh ảnh có yếu tố Phật giáo để chiêm ngưỡng và trang trí cho cảnh nhà thêm đẹp và trang nghiêm. Cũng xuất phát từ tinh thần Từ bi của đạo Phật tục lệ bố thí và phóng sinh đã ăn sâu vào đời sống sinh hoạt của quần chúng. Đến ngày rằm và mùng một, người Việt thường hay mua chim, cá, rùa,... để đem về Chùa chú nguyện rồi đi phóng sinh. Người Việt cũng thích làm phúc bố thí và sẵn sàng giúp đỡ kẻ nghèo khó, hoạn nạn, vào các ngày lễ hội lớn thậm chí cả ngày thường. Tuy nhiên trong xã hội Việt Nam hiện nay những biểu hiện mang tính hình thức trên càng bị thu hẹp. Bởi có những kẻ đã lợi dụng đạo Phật để mưu lợi cho bản thân và gây hại cho xã hội. Nhiều kẻ giả danh nhà sư để lấy những đồng tiền từ thiện của người dân hay có những kẻ khỏe mạnh không chịu làm ăn mà đi ăn xin… Điều đó xảy ra bởi chính lòng từ bi của người Việt. Thay vì làm những điều đó, mọi người hãy cùng tham gia vào những đợt cứu trợ, tương tế cho các đồng bào gặp thiên tai, hoạn nạn, hoàn cảnh sống gặp khó khăn… Thứ hai, Phật giáo qua tập tục cúng rằm, mùng một và lễ Chùa mong được sám hối, mong những người dưới suối vàng được hạnh phúc, mong được những điều hằng mong ước… Thứ ba, Phật giáo còn ảnh hưởng tới nghi thức ma chay cưới hỏi của người dân Việt nói riêng và các nước phương Đông nói chung. Ngoài ra, tập tục đốt vàng mã, tập tục coi ngày giờ, cúng sao hạn và xin xăm, bói quẻ đều do ảnh hưởng từ Phật giáo. 2.3 Ảnh hưởng qua các loại hình nghệ thuật “Những hội họa, kiến trúc, điêu khắc Phật giáo, đó là những vốn văn hóa quý giá đối với chúng ta ngày nay” [5 ; 85] Thứ nhất, qua nghệ thuật sân khấu các tác phẩm: Hát bội, hát chéo, cải lương, kịch nói…Đặc biệt, tính triết lý nhân quả báo ứng của Phật giáo đóng vai trò quan trọng trong các bài tuồng. Ở hiền gặp lành, ác giả ác báo…Đó là hầu hết các kết cục của những tác phẩm này. Qua đó, khuyên răn con người hướng tới lối sống thiện, từ bỏ làm ác. Thứ hai, Phật giáo ảnh hưởng khá sớm tới kiến trúc, điêu khắc, hội họa của nước ta. Kiến trúc theo kiểu kiến trúc chùa tháp, lầu chuông gác chống. Về điêu khắc, nhiều viện bảo tàng lớn ở Việt Nam có nhiều cốt tượng, phù điêu của Phật giáo được trưng bày: tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay, chùa Tây Phương...Còn hội họa, mái chùa cổ kính giữa núi non tĩnh mịch hay các lễ hội viếng chùa đầu xuân gây nhiều cảm hứng cho các nghệ nhân hay nghệ sỹ Việt Nam. Những tư tưởng, hình ảnh của Phật giáo đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong phong tục tập quán, trong văn học và nghệ thuật của người Việt Nam trong lịch sử và nó sẽ tiếp tục tỏa sáng những tinh hoa độc đáo của mình cho dân tộc Việt nói riêng và cả nhân loại nói riêng trong tương lai. C. KẾT LUẬN Như vậy qua sự phân tích trên chúng ta đã thấy được những giá trị và hạn chế của Phật giáo có cả những mặt tích cực và những mặt tiêu cực. Phật giáo có một giá trị thiết thực nhân bản sâu sắc. Phật giáo đưa ra những đạo lý dạy chúng ta cách ăn, cách ở, cách sống cho hợp với đạo đời. Nhưng cũng bởi chính Phật giáo là cơ sở, nguồn gốc để những kẻ xấu lợi dụng làm điều ác. Hạn chế lớn của Phật giáo chính là xem xét vấn đề dưới góc độ duy tâm siêu hình, không thấy được con người xã hội. Cần hạn chế, khắc phục được kiểu nhận thức xa rời thực tiễn, nghi thức rườm rà, phức tạp, mê tín dị đoan…Đương nhiên, khi Phật giáo truyền vào Việt Nam thì cả những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực đều đến theo. Qua đó, chúng ta cần phải nắm được những tác dụng của Phật giáo mà học, mà phát huy còn những điểm hạn chế thì phải xóa bỏ, phải lên án những hành động xấu. D. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giáo trình Triết học Mác-Lênin-Bộ giáo dục-đào tạo 2.Kinh phương Quảng Đại Trang Nghiêm - Đào Nguyên 3. Phật giáo khái luận- Thích Chơn Thiện 4. Phê bình Phật giáo-Nguyễn An Ninh 5.Triết học trong văn hóa phương Đông - Nguyễn Hùng Hậu MỤC LỤC Trang ._.