60 năm nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

8/9/1954, Baïc Häö âaî nghè laûi taûi âãön Giãúng, mäüt di têch trong quáön thãø di têch lëch sæí vàn hoaï âãön Huìng. Taûi âáy ngaìy häm sau (19/9/1954), trong buäøi noïi chuyãûn våïi caïn bäü, chiãún sé Âaûi âoaìn 308 (Âaûi âoaìn quán Tiãn phong) trãn âæåìng vãö tiãúp quaín Thuí âä, Baïc Häö âaî noïi cáu trãn. Trong baìi baïo tæåìng thuáût cuäüc gàûp cuía Baïc våïi caïn bäü, chiãún sé Âaûi âoaìn Tiãn Phong âàng trãn baïo Nhán dán, nhaì baïo Theïp måïi láön âáöu tiãn âaî trêch låìi cuía Ngæåìi “Ngaìy xæa caïc vua Huìng âaî coï cäng dæûng næåïc, Baïc chaïu ta phaíi cuìng nhau giæî láúy næåïc”. Caïc kãút quaí nghiãn cæïu khaío cäø hoüc dán täüc âaî chæïng minh tæì buäøi bçnh minh cuía xaî häüi loaìi ngæåìi, trãn laînh thäø næåïc ta âaî xuáût hiãûn nhæîng cæ dán nguyãn thuyí. Sau haìng chuûc nàm gia khäø lao âäüng vaì saïng taûo, tæì nhæîng cäng cuû thåìi âaï cuî thä så tiãún âãún sæû phaït minh ra kyî thuáût luyãûn kim vaì nghãö träöng luïa næåïc, duìng caìy coï sæïc keïo laì tráu, boì, âåìi säúng váût cháút vaì tinh tháön cuía ngæåìi nguyãn thuyí Viãût Nam ngaìy caìng âæåüc náng cao, tæìng bæåïc laìm thay âäøi bäü màût xaî häüi, hçnh thaình mäüt laînh thäø chung, mäüt nãön vàn hoaï, vàn minh chung vaì mäüt täø chæïc chênh trë, xaî häüi chung âoï laì quäúc gia vaì Nhaì næåïc Vàn Lang - Áu Laûc. Âáy laì thåìi kyì måí âáöu lëch sæí dæûng næåïc vaì giæî næåïc cuía dán täüc ta. Cáu 2: Trong quaï trçnh dæûng næåïc vaì giæî næåïc, nhán dán âaî nhiãöu láön âæïng lãn âaïnh âuäøi giàûc ngoaûi xám, giaình chuí quyãön, baío vãû âäüc láûp cho âáút næåïc. Haîy kãø tãn nhæîng cuäüc khåíi nghéa vaì nhæîng cuäüc khaïng chiãún chäúng ngoaûi xám tiãu biãøu trong lëch sæí tæì cuäüc khåíi nghéa cuía Hai Baì Træng (nàm 40) âãún chiãún thàõng muìa xuán nàm Kyí Dáûu - 1789 (Nguyãùn Huãû âaûi phaï quán Thanh). * Traí låìi: Trong quaï trçnh dæûng næåïc vaì giæî næåïc, nhán dán ta âaî nhiãöu láön âæïng lãn âaïnh âuäøi giàûc ngoaûi xám giaình chuí quyãön, baío vãû âäüc láûp cho âáút næåïc. Cuäüc khåíi nghéa vaì khaïng chiãún chäúng ngoaûi xám tiãu biãøu trong lëch sæí, tæì cuäüc khåíi nghéa Hai Baì Træng (nàm 40) âãún chiãún thàõng muìa xuán Kyí Dáûu - 1789 (Nguyãùn Huãû âaûi phaï quán Thanh). - Khåíi nghéa Hai Baì Træng (nàm 40 - 43) : Træng Tràõc, Træng Nhë laì con gaïi cuía Laûc tæåïng huyãûn Mã Linh, thuäüc doìng doîi Huìng Væång. Taïhng 3 nàm 40 sau Cäng Nguyãn. Træng Tràõc cuìng Træng Nhë phaït âäüng khåíi nghéa åí cæía säng Haït trãn säng Häöng (thuäüc huyãûn Phuïc Thoü - Haì Táy ngaìy nay). Dæåïi sæû laînh âaûo cuía hai Baì, nhiãöu cuäüc khåíi nghéa cuía âëa phæång âæåüc thäúng nháút thaình mäüt phong traìo räüng låïn, tæì miãön xuäi âãún miãön nuïi, bao gäöm ngæåìi Viãût vaì caïc dán täüc khaïc trong næåïc Áu Laûc cuî, trong haìng nguî tæåïng lénh cuía nghéa quán coï ráút nhiãöu phuû næî. Cuäüc khåíi nghéa Hai Baì Træng giaình âæåüc thàõng låüi, nãön âäüc láûp dán täüc âæåüc phuûc häöi, Træng Tràõc âæåüc suy tän laìm vua (Træng Væång) âoïng âä åí Mã Linh, giæî âæåüc quyãön tæû chuí trong 3 nàm. - Khåíi nghéa cuía Baì Triãûu (nàm 248) : Laì âènh cao cuía phong traìo chäúng xám læåüc cuía nhán dán ta thãú kyí II - III. Khåíi nghéa näø ra trong luïc boün âä häü coï læûc læåüng huìng maûnh âaî cuíng cäú âæåüc aïch thäúng trë trãn âáút næåïc vaì âang âáøy maûnh daî tám âäöng hoaï dán täüc ta. Baì Triãûu tãn laì Triãûu Thë Trinh, em ruäüt cuía Triãûu Quäúc Âaût, mäüt thuí lénh coï thãú læûc åí Quán An, quáûn Cæíu Chán (huyãûn Triãûu Sån - Thanh Hoaï). Nàm 19 tuäøi, Baì cuìng anh táûp håüp nghéa sé lãn âènh nuïi Næa, maìi gæåm luyãûn voî, pháút cåì khåíi nghéa. Nhán dán hai quáûn Giao Chi, Cæíu Chán âaî näøi dáûy hæåíng cuäüc khåíi nghéa cuía Baì Triãûu, âaïnh thàõng quán Ngä nhiãöu tráûn. Nhaì Ngä lo såü phaíi âæa thãm 8000 quán sang næåïc ta âaìn aïp phong traìo khåíi nghéa. Baì Triãûu Thë Trinh âaî hy sinh trãn nuïi Tuìng (Phuï Âiãön, Háûu Läüc - Thanh Hoaï). - Khåíi nghéa Lyï Bê (nàm 542) : Giæîa thãú kyí VI, phong traìo khåíi nghéa chäúng ngoaûi xám cuía nhán dán ta näø ra kàõhp nåi, âènh cao laì cuäüc khåíi nghéa cuía Lyï Bê dáùn tåïi thaình láûp næåïc Vaûn Xuán. Lyï Bê quã åí Long Hæng, tènh Thaïi Bçnh. Muìa xuán nàm 542 cuäüc khåíi nghéa do Lyï Bê laînh âaûo näø ra vaì khäng âáöy 3 thaïng âaî queït saûch beì luî âä häü nhaì Læång. Muìa xuán nàm 544, Lyï Bê tuyãn bäú thaình láûp næåïc, âàût quäúc hiãûu laì Vaûn Xuán. Äng lãn ngäi hoaìng âãú, tæû xæng laì Nam Âãú (vua næåïc Nam), êt nàm sau cuäüc khaïng chiãún baío vãû chuí quyãön âáút næåïc cuía Lyï Nam Âãú tháút baûi, äng bë bãûnh máút thaïng 4/548. - Khåíi nghéa Triãûu Quang Phuûc (548 - 571) : Triãûu Quang Phuûc laì con mäüt tuì træåíng, quã åí Hæng Yãn hiãûn nay, âæåüc Lyï Bê (Lyï Nam âãú) trao quyãön laînh âaûo cuäüc khaïng chiãún chäúng quán nhaì Læång. Äng láûp càn cæï khaïng chiãún taûi vuìng Daû Traûch, täø chæïc âaïnh du kêch laìm tiãu hao sinh læûc âëch. Nàm 550, nghéa quán âaî giãút âæåüc tæåïng giàûc laì Dæång Sum chiãúm thaình Long Biãn. Ngaìy 13/4/548, Triãûu Quang Phuûc lãn ngäi vua, xæng hiãûu laì Triãûu Viãût Væång. Nàm 571, Triãûu Quang Phuûc bë Lyï Pháût Tæì phaín bäüi, thua chaûy vaì tuáùn tiãút åí cæía biãøn Âaûi Nha. - Khåíi nghéa Lyï Tæû Tiãn vaì Âinh Kiãún (687) : Lyï Tæû Tiãn âaî phaït âäüng mäüt cuäüc khåíi nghéa låïn vaìo nàm 687 chäúng aïch âä häü cuía nhaì Âæåìng, Lyï Tæû Tiãn hy sinh, nhæng caïc cäüng sæû cuía äng nhæ Âinh Kiãún, Tæ Thán váùn tiãúp tuûc laînh âaûo cuäüc khåíi nghéa, nghéa quán váy thaình Täúng Binh (Haì Näüi). Viãûn binh cuía nhaì âæåìng âaìn aïp daî man nghéa quán tan våî. - Khåíi nghéa Mai Thuïc Loan (722) : Mai Thuïc Loan quã åí Mai Phuû, miãön ven biãøn Thaûch Haì - Haì Ténh (coï saïch cheïp åí Thiãn Läüc, huyãûn Can Läüc , tènh Haì Ténh sau theo meû âãún säúng åí Nam Âaìn, tènh Nghãû An). Nàm 722, äng kãu goüi nhæîng ngæåìi dán phu näøi dáûy chäúng laûi aïch thäúng trë cuía nhaì Âæåìng, nhán dán khàõp caïc cháu Hoan, Aïi, Diãùn (Thanh - Nghãû - Ténh) tuû táûp dæåïi cåì khåíi nghéa, buäüc tãn truìm âä häü Quang Såí Khanh thaïo chaûy vãö næåïc. Âáút næåïc âæåüc giaíi phoïng, Mai thuïc Loan xæng âãú vaì âoïng âä åí thaình Vaûn An. Sæí goüi äng laì Mai Hàõc Âãú. - Khåíi nghéa Phuìng Hæng (766 - 791) : Phuìng Hæng laì haìo træåíng âáút Âæåìng Lám (xaî Cao Lám -Ba Vç - Haì Táy) âaî phaït âäüng cuäüc khåíi nghéa låïn chäúng chênh quyãön âä häü nhaì Âæåìng. Ba anh em Phuìng Hæng, Phuìng Haíi, Phuìng Dénh laînh âaûo nghéa quán näøi dáûy laìm chuí Âæåìng Lám vaì âaïnh chiãúm mäüt vuìng âáút räüng låïn xáy dæûng thaình càn cæï âaïnh giàûc. Cuäüc khåíi nghéa keïo daìi 20 nàm, coï thåìi gian âaî chiãúm âæåüc thaình Täúng Binh (Haì Näüi). Äng âæåüc tän laì Bäú Caïi Âaûi Væång. - Khåíi nghéa Khuïc Thæìa Duû - Khuïc Haûo (905 - 917) : Khuïc Thæìa Duû laì mäüt haìo træåíng, quã åí Cuïc Bäú - Ninh Thanh - Haíi Dæång laînh âaûo nhán dán khåíi nghéa chiãúm thaình Täúng Binh (Haì Näüi), âuäøi giàûc vãö næåïc tæû xæng laì Tiãút Âäü Sæï. Nhaì Âæåìng buäüc phaíi cäng nháûn äng laì ngæåìi âæïng âáöu næåïc Viãût. Nàm 907, Khuïc Thæìa Duû truyãön ngäi cho con laì Khuïc Haûo, nhaì Háûu Læång cuîng phaíi cäng nháûn Khuïc Haûo laì An Nam âä häü Tiãút Âäü sæï. Nàm 917, Khuïc Haûo truyãön ngäi cho con laì Khuïc Thæìa Myî. Khuïc Thæìa Myî bë nhaì Nam Haïn âaïnh baûi vaìo nàm 923. - Khåíi nghéa Dæång Âinh Nghãû (931 - 938) : Dæång Âinh Nghãû (coï saïch cheïp laì Dæång Diãn Nghãû) ngæåìi Aïi Cháu (Thanh Hoaï), tæåïng cuía hoü Khuïc, khåíi binh âaïnh âuäøi quán Nam Haïn giaíi phoïng thaình Âaûi la, giaình quyãön tæû chuí cho âáút næåïc âæåüc 6 nàm. Sau äng bë näüi phaín saït haûi nàm 938. - Cuäüc khaïng chiãún cuía Ngä Quyãön chäúng quán Nam Haïn (938) : Ngä Quyãön sinh nàm 897 åí âáút Âæåìng Lám - Ba Vç - Haì Táy cuìng quã våïi Phuìng Hæng, laì tuyì tæåìng âäöng thåìi laì con rãø cuía Dæång Âinh Nghãû. Khi Dæång Âinh Nghãû bë Kiãöu Cäng Tiãùn giãút haûi, äng dáúy binh giãút tãn baïn næåïc naìy vaì täø chæïc khaïng chiãún chäúng âaûo quán xám læåüc Nam Haïn do Hoaìng Thao chè huy. Thaïng 11/938, Ngä Quyãön bäú trê tráûn âëa coüc trãn säng Baûch Âàòng, giãút chãút Hoaìng Thao âaïnh tan quán xám læåüc (sæí goüi âáy laì chiãún thàõng Baûch âàòng láön thæï nháút). Sau chiãún thàõng Baûch Âàòng, Ngä Quyãön xæng væång (Ngä Væång) âoïng âä åí Cäø Loa (Haì Näüi) måí âáöu giai âoaûn tæû chuí láu daìi cuía næåïc ta. Äng máút nàm 944. - Cuäüc khaïng chiãún chäúng quán Täúng cuía Lã Hoaìn (981) : Sau khi deûp loaûn 12 sæï quán, Âinh Bäü Lénh lãn ngäi vua, láúy hiãûu laì Tiãn Hoaìng Âãú (Âinh Tiãn Hoaìng) âoïng âä åí Hoa læ, âàût tãn næåïc laì Âaûi Cäö Viãût. Nàm 979, äng vaì con äng bë keí gian saït haûi. Nhán cå häüi naìy, nhaì Täúng cho quán sang xám læåüc næåïc ta. Træåïc hoaû ngoaûi xám, Tháûp Âaûo Tæåïng quán Lã Hoaìn âæåüc trao ngäi vua, láúy hiãûu laì Lã Âaûi Haình, sæí goüi laì triãöu Tiãön Lã. Âáöu nàm 981, quán Täúng theo hai âæåìng thuyí, bäü tiãún quán vaìo næåïc ta. Lã Hoaìn træûc tiãúp täø chæïc vaì laînh âaûo cuäüc khaïng chiãún. Cuäüc khaïng chiãún âaî giaình âæåüc thàõng låüi ræûc råî, âaïnh baûi nguy cå xám læåüc cuía næåïc ngoaìi, giæî væîng nãön âäüc láûp cuía dán täüc. - Cuäüc khaïng chiãún chäúng quán xám læåüc Täúng thåìi nhaì Lyï (1077) : Nàm 1075 nhaì Täúng ám mæu khåíi binh xám læåüc næåïc ta mäüt láön næîa, våïi cæång vë Phuû Quäúc Thaïi uyï nàõm táút caí binh quyãön trong triãöu nhaì Lyï. Lyï Thæåìng Kiãût træûc tiãúp täø chæïc laînh âaûo cuäüc khaïng chiãún. Cuäüc khaïng chiãún kãút thàõng låüi, âäüc láûp, chuí quyãön vaì laînh thäø cuía täø quäúc âæåüc giæî væîng. Trong khoaíng 200 nàm sau nhaì Täúng khäng daïm mang quán sang xám læåüc næåïc ta. Nàm 1164, nhaì Täúng phaíi cäng nháûn næåïc ta laì mäüt væång quäúc âäüc láûp. - Cuäüc khaïng chiãún láön thæï nháút chäúng quán xám læåüc Nguyãn - Mäng (nàm 1257): Vaìo thåìi Tráön nhán dán ta dæåïi sæû laînh âaûo cuía caïc tæåïng lénh triãöu Tráön näø báût laì Tráön Quäúc Tuáún (Tráön Hæng Âaûo) tiãún haình cuäüc khaïng chiãún láön thæï nháút chäúng quán xám læåüc Nguyãn - Mäng. Ám mæu xám læåüc Âaûi Viãût cuía âãú quäúc Nguyãn - Mäng bë âaïnh baûi, goüng kçm tæì næåïc ta tiãún cäng lãn phêa nam Trung Quäúc. Cuäüc khaïng chiãún thàõng låüi âaî âãø laûi nhiãöu baìi hoüc quyï giaï vãö täø chæïc, laînh âaûo khaïng chiãún. - Cuäüc khaïng chiãún láön thæï hai chäúng quán xám læåüc Nguyãn - Mäng (nàm 1285): Vua Tráön Nhán Täng giao troüng traïch täø chæïc vaì laînh âaûo cuäüc khaïng chiãún cho Tráön Quang Khaíi, Tráön Quäúc Tuáún. Cuäúi thaïng 1/1285, caïc muîi tiãún cäng cuía quán Nguyãn - Mäng væåüt qua biãn giåïi vaìo næåïc ta. Thaïng 5/1285, cuäüc khaïng chiãún bæåïc vaìo giai âoaûn phaín cäng, sau 2 thaïng chiãún âáúu quyãút liãût cuía quán vaì dán ta vaìo cuäúi thaïng 6/1285 khoaíng næía triãûu quán xám læåüc âaî bë queït saûch. Thàõng låüi vang däüi åí Haìm Tæí, Chæång Dæång, Táy Kãút âaî âæåüc ghi vaìo lëch sæí nhæ nhæîng chiãún cäng choïi loüi maîi maîi laìm næïc loìng nhán dán ta. - Cuäüc khaïng chiãún láön thæï ba chäúng quán xám læåüc Nguyãn - Mäng (nàm 1287): Hai láön xám læåüc Âaûi Viãût âãöu bë âaïnh baûi, Häút Táút Liãût baîi boí kãú hoaûch táún cäng Nháût Baín, däön læûc læåüng xám læåüc næåïc ta. Thaïng 12/1287, quán Nguyãn - Mäng tæì ba hæång tiãún vaìo næåïc ta. Chiãún thàõng Ván Âäön do Tráön Khaïnh Dæ chè huy âaî tiãu diãût toaìn bäü âoaìn thuyãön taíi læång cuía âëch, laìm tháút baûi ngay tæì âáöu ám mæu vaì kãú hoaûch xám læåüc cuía chuïng. Cuäüc phaín cäng chiãún læåüc vaì chiãún thàõng lëch sæí Baûch Âàòng âaî âáûp tan cuäüc xám læåüc láön thæï ba cuía keí thuì. Nhæ váûy, trong voìng 30 nàm (1258 - 1288) dán täüc ta âaî ba láön âæång âáöu vaì âaïnh thàõng âaûo quán xám læåüc cuía âãú quäúc Nguyãn - Mäng kheït tiãúng huìng maûnh. - Cuäüc khaïng chiãún chäúng quán Minh xám læåüc dæåïi triãöu Häö (1400 - 1407) : Nhaì Minh âaî låüi duûng sæû suy yãúu cuía væång triãöu Tráön tiãún haình hoaût âäüng do thaïm khiãu khêch. Ngaìy 19/11/1406, quán Minh væåüt biãn giåïi tiãún vaìo næåïc ta Häö Quyï Ly täø chæïc khaïng chiãún nhæng cuäüc khaïng chiãún do nhaì Häö laînh âaûo tháút baûi nhanh choïng (sau 6 thaïng). - Lã Låüi vaì cuäüc khåíi nghéa Lam Sån : Nàm 1416, taûi nuïi Lam Sån (Thoü Xuán - Thanh Hoaï) Lã Låüi cuìng 18 ngæåìi baûn chiãún âáúu laìm lãù tuyãn thãû nguyãûn mäüt loìng säúng chãút vç sæû nghiãûp âuäøi giàûc cæïu næåïc. Lãù tuyãn thãû âoï âàût cå såí âáöu tiãn cho cuäüc khåíi nghéa Lam Sån. Ngaìy 7/2/1418, Lã Låüi vaì toaìn thãø nghéa quán dæûng cåì khåíi nghéa åí Lam Sån. Lã Låüi tæû xæng laì Bçnh Âënh Væång truyãön hëch âi khàõp nåi kãu goüi nhán dán âæïng lãn âaïnh âuäøi giàûc cæïu næåïc. Dæåïi sæû laînh âaûo cuía Lã Låüi vaì Nguyãùn Traîi, nghéa quán Lam Sån tiãún vaìo giaíi phoïng Nghãû An, xáy dæûng càn cæï âëa måí räüng khu væûc giaíi phoïng. Chè trong hån mäüt nàm, nghéa quán Lam Sån âaî liãn tiãúp giaình âæåüc nhæîng thàõng låüi to låïn vaì phaït triãøn væåüt báûc vãö moüi màût. Khu væûc giaíi phoïng âæåüc måí räüng tæì Thanh Hoaï âãún âeìo Haíi Ván. Læûc læåüng cuía nghéa quán huìng maûnh coï haìng vaûn quán caí bäü binh, thuyí binh, kyñ binh, tæåüng binh. Khåíi nghéa Lam Sån âaî phaït triãøn thaình cuäüc chiãún tranh giaíi phoïng dán täüc, quy mä trãn caí næåïc. Chiãún thàõng Chi Làng - Xæång Giang tiãu diãût hoaìn toaìn 10 vaûn quán tiãúp viãûn cuía nhaì Minh, coï yï nghéa quyãút âënh sæû thàõng låüi cuía cuäüc chiãún tranh giaíi phoïng dán täüc sau 10 nàm chiãún âáúu bãön bè, ngoan cæåìng. - Phong traìo Táy Sån vaì cuäüc khaïng chiãún chäúng quán xám læåüc Xiãm, chäúng quán xám læåüc Maîn Thanh thàõng låüi (1771 - 1784) : Phong traìo Táy Sån do ba anh em Nguyãùn Nhaûc, Nguyãùn Læî, Nguyãùn Huãû laînh âaûo. Våïi chiãún thàõng Raûch Gáöm - Xoaìi Muït, quán vaì dán ta dæåïi sæû laînh âaûo taìi tçnh cuía Nguyãùn Huãû âáûp tan ám mæu can thiãûp cuía phong kiãún Xiãm. Phong traìo Táy Sån giaình thàõng låüi åí caïc tènh phêa Nam vaì sau âoï phaït triãøn ra âaìng ngoaìi, diãût Trënh thäúng nháút täø quäúc. Láúy cåï âaïp æïng cáöu viãûn cuía Lã Chiãu Thäúng, quán Thanh keïo âaûi binh xám læåüc næåïc ta. Muìa xuán Kyí Dáûu - 1789, nhán dán ta dæåïi sæû laùnh âaûo taìi tçnh cuía Quang Trung âaî vuìng lãn queït saûch 20 vaûn quán xám læåüc Maîn Thanh, giaíi phoïng Thàng Long, giaíi phoïng täø quäúc. Âáy laì chiãún cäng vé âaûi vaì hiãøn haïch vaìo báûc nháút trong lëch sæí chäúng ngoaûi xám cuía dán täüc. Cáu 3: Chuí tëch Häö Chê Minh viãút baín Tuyãn ngän âäüc láûp khai sinh næåïc Viãût Nam Dán chuí Cäüng hoaì åí âáu ? Vaìo thåìi gian naìo? YÏ nghéa troüng âaûi cuía baín Tuyãn ngän âäüc láûp ? * Traí låìi: Saïng ngaìy 26/8/1945, taûi ngäi nhaì säú 48 Haìng Ngang - Haì Näüi, Chuí tëch Häö Chê Minh âaî triãûu táûp vaì chuí trç cuäüc hoüp cuía Thæåìng vuû Trung æång Âaíng. Trong cuäüc hoüp naìy, Ngæåìi nháút trê våïi Thæång vuû Trung æång âaíng vãö nhæîng chuí træång âäúi näüi vaì âäúi ngoaûi trong tçnh hçnh måïi, vãö viãûc såïm cäng bäú danh saïch thaình viãn Chênh phuí lám thåìi. Ngæåìi âãö nghë måí räüng hån næîa thaình pháön Chênh phuí lám thåìi, chuáøn bë Tuyãn ngän âäüc láûp vaì täø chæïc mêt ting låïn åí Haì Näüi âãø Chênh phuí ra màõt nhán dán cuîng laì ngaìy næåïc Viãût Nam chênh thæïc cäng bäú quyãön âäüc láûp vaì thiãút láûp chênh thãø dán chuí cäüng hoaì. Ngaìy 30/8/1945, Chuí tëch Häö Chê Minh måìi mäüt säú âäöng chê âãún trao âäøi, goïp yï kiãún cho baín Tuyãn ngän âäüc láûp do Ngæåìi soaûn thaío. Ngaìy 31/8/1945, Chuí tëch Häö Chê Minh bäø sung mäüt säú âiãøm vaìo dæû thaío Tuyãn ngän âäüc láûp. Ngaìy 2/9/1945, Chuí tëch Häö Chê Minh âoüc baín Tuyãn ngän âäüc láûp trong cuäüc mêt ting træåïc haìng chuûc vaûn âäöng baìo Thuí âä, taûi væåìn hoa Ba Âçnh khai sinh næåïc Viãût Nam Dán chuí Cäüng Hoaì. Tuyãn ngän âäüc láûp coï yï nghéa lëch sæí troüng âaûi : - Tuyãn ngän âäüc láûp âaî khàóng âënh mäüt chán lyï lëch sæí : “Táút caí caïc dán täüc trãn thãú giåïi âãö sinh ra bçnh âàóng, dán täüc naìo cuîng coï quyãön säúng, quyãön sung sæåïng vaì quyãön tæû do”. - Tuyãn ngän âäüc láûp laì baín khai sinh ra næåïc Viãût Nam Dán chuí Cäüng hoaì, laì taïc pháøm báút huí cuía Chuí tëch Häö Chê Minh, laì baín “Thiãn cäø huìng vàn” kãút tinh truyãön thäúng lëch sæí kiãn cæåìng, báút khuáút cuía dán täüc ta, laì baín anh huìng ca måí ra kyí nguyãn måïi cuía dán täüc Viãût Nam - Kyí nguyãn âäüc láûp tæû do, vaì goïp pháön laìm phong phuï vãö Quyãön tæû quyãút cuía caïc dán täüc trãn thãú giåïi - Quyãön âäüc láûp tæû do. - Tuyãn ngän âäüc láûp laì vàn baín phaïp lyï quan troüng âáöu tiãn khai sinh ra næåïc Viãût Nam Dán chuí Cäüng hoaì, khàóng âënh quyãön tæû do âäüc láûp cuía nhán dán ta træåïc toaìn thãú giåïi. - Tuyãn ngän âäüc láûp khàóng âënh yï chê vaì tinh tháön duîng caím, kiãn cæåìng, báút khuáút cuía toaìn thãø dán täüc Viãût Nam nhàòm baío vãû quyãön âäüc láûp, tæû do, dán chuí cuía mçnh. Âoï laì yï chê “Khäng coï gç quyï hån âäüc láûp tæû do”. Cáu 4: Tæì nàm 1945 âãún nay, nhán dán ta âaî tham gia báöu cæí bao nhiãu khoaï Quäúc häüi? Trong 60 nàm qua, Hiãún phaïp næåïc VNDCCH vaì ngaìy nay laì næåïc CHXHCH Viãût Nam âaî máúy láön âæåüc sæía âäøi, bäø sung? Baín Hiãún phaïp âæåüc thäng qua nàm naìo coï “Nhaì næåïc CHXHCH Viãût Nam laì Nhaì næåïc cuía nhán dán, do nhán dán, vç nhán dán”? * Traí låìi: Tæì nàm 1945 âãún nay, næåïc ta âaî qua 11 khoaï báöu cæí Quäúc häüi : 1. Quäúc häüi khoaï 1 Ngaìy 6/1/1946, täøng tuyãøn cæí âáöu tiãn trong caí næåïc, báöu ra Nghë viãûn nhán dán (Quäúc häüi khoaï 1). Quäúc häüi khoaï 1 âaî ban haình hiãún phaïp âáöu tiãn. “Hiãún phaïp næåïc Viãût Nam Dán chuí Cäüng hoaì nàm 1946” thäng qua kyì hoüp thæï nháút, ngaìy 9/11/1946 vaì “Hiãún phaïp næåïc Viãût Nam Dán chuí Cäüng hoaì nàm 1959” ngaìy 31/12/1959. 2. Quäúc häüi khoaï 2 (8/5/1960 - 26/4/1964). 3. Quäúc häüi khoaï 3 (26/4/1964 - 11/4/1971). 4. Quäúc häüi khoaï 4 ((11/4/1971 - 6/4/1975). 5. Quäúc häüi khoaï 5 (6/4/1975 - 25/4/1976). 6. Quäúc häüi khoaï 6 (25/4/1976 - 26/4/1981), quyãút âënh âäøi tãn næåïc ta thaình næåïc Cäüng hoaì Xaî häüi Chuí nghéa Viãût Nam. 7. Quäúc häüi khoaï 7 (26/4/1981 - 19/4/1987). 8. Quäúc häüi khoaï 8 (19/4/1987 - 19/7/1992), thäng qua baín Hiãún phaïp næåïc Cäüng hoaì Xaî häüi Chuí nghéa Viãût Nam nàm 1992 taûi kyì hoüp ngaìy 15/4/1992. 9. Quäúc häüi khoaï 9 (19/7/1992 - 20/7/1997). 10. Quäúc häüi khoaï 10 (20/7/1997 - 19/5/2002), kyì hoüp thæï 10 âaî thäng qua Nghë quyãút sæía âäøi, bäø sung mäüt säú âiãöu cuía Hiãún phaïp næåïc Cäüng hoaì Xaî häüi Chuí nghéa Viãût Nam nàm 1992. 11. Quäúc häüi khoaï 11 (19/5/2002 - tåïi nay). Tæì nàm 1946 âãún nay, næåïc ta coï 4 Hiãún phaïp. Näüi dung caïc Hiãún phaïp âaî khàóng âënh ngay tæì âáöu tênh cháút cå baín cuía Nhaì næåïc ta laì Nhaì næåïc phaïp quyãön cuía dán, do dán vaì vç dán, âiãöu naìy âaî âæåüc thãø hiãûn cuû thãø. * Hiãún phaïp 1946 : Vãö màût chênh thãø âaî khàóng âënh “Næåïc Viãût Nam laì mäüt næåïc Dán chuí Cäüng hoaì. Táút caí quyãön binh trong næåïc laì cuía toaìn thãø nhán dán”. Nghéa vuû vaì quyãön låüi cäng dán âæåüc ghi nháûn roî raìng “Táút caí cäng dán Viãût Nam âãöu ngang quyãön vãö moüi phæång diãûn chênh trë, kinh tãú, vàn hoaï” (Âiãöu 6). “Táút caí cäng dán âãöu bçnh âàóng træåïc phaïp luáût, âãöu âæåüc tham gia chênh quyãön vaì cäng cuäüc kiãún quäúc...” (Âiãöu 8). “Nam næî bçnh quyãön vãö moüi phæång diãûn” (Âiãöu 9). “Cäng dán Viãût Nam coï quyãön tæû do ngän luáûn, tæû do xuáút baín, tæû do täø chæïc vaì häüi hoüp, tæû do tên ngæåîng, tæû do cæ truï, âi laûi trong næåïc vaì ngoaìi næåïc” (Âiãöu 10). - Thæûc hiãûn chãú âäü báöu cæí, phäø thäng âáöu phiãúu tæû do, træûc tiãúp vaì boí phiãúu kên (Âiãöu 17). Nhán dán coï quyãön baîi miãùn âaûi biãøu mçnh âaî báöu ra, coï quyãön phuí quyãút vãö Hiãún phaïp vaì nhæîng viãûc quan hãû âãún váûn mãûnh quäúc gia (Âiãöu 21). - Nghë viãûn nhán dán laì do cäng dán Viãût Nam báöu ra, laì cå quan coï quyãön cao nháút cuía næåïc Viãût Nam Dán chuí Cäüng hoa.ì Nghë viãûn coï quyãön láûp hiãún vaì láûp phaïp. * Hiãún phaïp 1959 : Kãú thæìa nhæîng âiãöu âaî quy âënh åí Hiãún phaïp 1946 vaì xaïc âënh roî hån chæïc nàng, nhiãûm vuû vaì tênh cháút cuía Nhaì næåïc ta. - Âiãöu 4 ghi “Táút caí quyãön læûc trong næåïc Viãût Nam DCCH âãöu thuäüc vãö nhán dán. Nhán dán sæí duûng quyãön cuía mçnh thäng qua Quäúc häüi vaì Häüi âäöng nhán dán caïc cáúp do nhán dán báöu ra vaì chëu traïch nhiãûm træåïc nhán dán. Quäúc häüi, HÂND caïc cáúp vaì caïc cå quan Nhaì næåïc âãöu thæûc haình nguyãn tàõc táûp trung dán chuí. - Âiãöu 5 ghi “Âaûi biãøu Quäúc häüi vaì âaûi biãøu HÂND caïc cáúp coï thãø bë cæí tri baîi miãùn træåïc khi hãút nhiãûm kyì nãúu toí ra khäng xæïng âaïng våïi sæû tên nhiãûm cuía nhán dán”. - Âiãöu 6 ghi “Táút caí caïc cå quan Nhaì næåïc âãöu phaíi dæûa vaìo nhán dán, liãn hãû chàût cheî våïi nhán dán, làõng nghe yï kiãún vaì chëu sæû kiãøm soaït cuía nhán dán”. Táút caí caïc nhán viãn cå quan Nhaì næåïc âãöu phaíi trung thaình våïi chãú âäü dán chuí nhán dán, tuán theo Hiãún phaïp vaì phaïp luáût, hãút loìng, hãút sæïc phuûc vuû nhán dán. Caïc thaình viãn cuía Häüi âäöng Chênh phuí phaíi chëu traïch nhiãûm træåïc phaïp luáût vãö nhæîng haình vi traïi våïi Hiãún phaïp vaì Phaïp luáût gáy thiãût haûi cho Nhaì næåïc hay cho nhán dán. * Hiãún phaïp 1980 : Âáy laì baín Hiãún phaïp thãø chãú hoaï Nghë quyãút Âaûi häüi Âaûi biãøu toaìn quäúc láön thæï IV cuía âaíng Cäüng saín Viãût Nam mang tãn laì Hiãún phaïp næåïc Cäüng hoaì Xaî häüi Chuí nghéa Viãût Nam. Låìi noïi âáöu baín Hiãún phaïp naìy ghi roî “Laì luáût cå baín cuía Nhaì næåïc, Hiãún phaïp naìy âaî quy âënh chãú âäü chênh trë, kinh tãú, vàn hoaï xaî häüi, quyãön vaì nghéa vuû cuía cäng dán, cå cáúu täø chæïc vaì nguyãn tàõc hoaût âäüng cuía caïc cå quan Nhaì næåïc. Noï thãø hiãûn mäúi quan hãû giæîa âaíng laînh âaûo, nhán dán laìm chuí, Nhaì næåïc quaín lyï trong xaî häüi Viãût Nam”. Thãø chãú vaì täø chæïc bäü maïy Nhaì næåïc åí cáúp Trung æång âaî thãø hiãûn tæ tæåíng laìm chuí táûp thãø XHCN do Âaûi häüi IV âãö ra. - Âiãöu 3 ghi “ÅÍ næåïc CHXHCN Viãût Nam, ngæåìi laìm chuí táûp thãø laì nhán dán lao âäüng bao gäöm giai cáúp cäng nhán, giai cáúp näng dán, táûp thãø táöng låïp tri thæïc XHCN vaì nhæîng ngæåìi lao âäüng khaïc maì noìng cäút laì liãn minh cäng näng do giai cáúp cäng nhán laînh âaûo”. - Âiãöu 4 ghi “Âaíng Cäüng saín Viãût Nam laì læûc læåüng duy nháút laînh âaûo Nhaì næåïc, laînh âaûo xaî häüi, laì nhán täú quyãút âënh moüi thàõng låüi cuía caïch maûng Viãût Nam” - Hiãún phaïp 1980 quy âënh Quäúc häüi laì cå quan âaûi biãøu cao nháút cuía nhán dán, cå quan quyãön læûc Nhaì næåïc cao nháút cuía næåïc CHXHCN Viãût Nam. Quäúc häüi laì cå quan duy nháút coï quyãön láûp hiãún phaïp vaì láûp phaïp, quyãút âënh nhæîng chênh saïch cå baín cuía Nhaì næåïc vãö âäúi näüi, âäúi ngoaûi, nhæîng muûc tiãu phaït triãøn kinh tãú, vàn hoaï, nhæîng nguyãn tàõc täø chæïc vaì hoaût âäüng chuí yãúu cuía bäü maïy Nhaì næåïc, vãö quan hãû xaî häüi vaì hoaût âäüng cuía cäng nhán. Quäúc häüi thæûc hiãûn quyãön giaïm saït täúi cao âäúi våïi toaìn bäü hoaût âäüng cuía Nhaì næåïc. Baín Hiãún phaïp naìy coï quy âënh täø chæïc Häüi âäöng Nhaì næåïc vaì Häüi âäöng Bäü træåìng, Chênh phuí cuía næåïc CHXHCN Viãût Nam. * Hiãún phaïp 1992 : Thãø hiãûn âæåìng läúi âäøi måïi cuía âaíng Cäüng saín Viãût Nam vaì thãø hiãûn roî tênh cháút cuía Nhaì næåïc phaïp quyãön XHCN cuía dán, do dán vaì vç dán. cuû thãø : - Âiãöu 2 ghi “Nhaì næåïc XHCN Viãût Nam laì Nhaì næåïc cuía nhán dán, do nhán dán, vç nhán dán. Táút caí quyãön læûc Nhaì næåïc thuäüc vãö nhán dán maì nãön taíng laì liãn minh giai cáúp cäng nhán våïi giai cáúp näng dán vaì táöng låïp tri thæïc”. - Âiãöu 12 ghi “Nhaì næåïc quaín lyï xaî häüi bàòng phaïp luáût, khäng ngæìng tàng cæåìng phaïp chãú XHCN”. Moüi haình âäüng xám phaûm låüi êch cuía Nhaì næåïc, quyãön vaì låüi êch håüp phaïp cuía táûp thãø vaì cuía cäng dán âãöu bë xæí lyï theo phaïp luáût. Vãö chãú âäü kinh tãú, Hiãún phaïp 1992 âaî xaïc âënh “Nhaì næåïc phaït triãøn nãön kinh tãú haìng hoaï nhiãöu thaình pháön... våïi caïc hçnh thæïc täø chæïc saín xuáút, kinh doanh âa daûng dæûa trãn chãú âäü såí hæîu toaìn dán, såí hæîu táûp thãø, såí hæîu tæ nhán trong âoï såí hæîu toaìn dán vaì såí hæîu táûp thãø laì nãön taíng”. Âaïng chuï yï laì Âiãöu 21 âaî quy âënh “Kinh tãú caï thãø, kinh tãú tæ baín, tæ nhán âæåüc hçnh thæïc täø chæïc saín xuáút kinh doanh, âæåüc thaình láûp doanh nghiãûp khäng bë haûn chãú vãö quy mä hoaût âäüng trong nhæîng ngaình nghãö coï låüi cho quäúc tãú dán sinh. Kinh tãú gia âçnh âæåüc khuyãún khêch phaït triãøn”. - Âiãöu 23 quy âënh “Taìi saín håüp phaïp cuía caï nhán, täø chæïc khäng bë quäúc hæîu hoaï”, træåìng håüp cáön thiãút vç lyï do quäúc phoìng, an ninh, låüi êch quäúc gia, Nhaì næåïc træng mua, træng duûng theo luáût âënh. Caïc quyãön tæû do dán chuí vaì nghéa vuû cäng dán âaî âæåüc xaïc âënh roî vaì âáöy âuí hån, thãø hiãûn tênh cháút cå baín cuía Nhaì næåïc phaïp quyãön XHCN cuía dán, do dán vaì vç dán trong Chæång V. Taûi kyì håüp thæï 10, Khoaï X, baín Hiãún phaïp 1992 âaî sæía âäøi, bäø sung mäüt säú âiãöu. - Âiãöu 2 baín Hiãún phaïp 1992 âæåüc sæía âäøi, bäø sung nhæ sau : “Nhaì næåïc CHXHCN Viãût Nam laì Nhaì næåïc phaïp quyãön XHCN cuía nhán dán, do nhán dán vaì vç nhán dán...” Cáu 5: Quäúc kyì vaì quäúc ca cuía næåïc ta ra âåìi trong hoaìn caính naìo? Do ai saïng taïc? YÏ nghéa lëch sæí cuía noï? * Traí låìi: 1. Quäúc kyì næåïc Cäüng hoaì Xaî häüi Chuí nghéa Viãût Nam: Quäúc kyì cuía næåïc ta nãön âoí, åí giæîa coï ngäi sao vaìng 5 caïnh. Nhiãöu taìi liãûu (coï trong danh muûc saïch tham khaío) khàóng âënh cåì âoí sao vaìng (quäúc kyì hiãûn nay) xuáút hiãûn láön âáöu tiãn trong Khåíi nghéa Nam kyì cuäúi nàm 1940. Tæì ngaìy 21 âãún 27 thaïng Baíy nàm 1940, Xæï uyí Nam Kyì Âaíng Cäüng saín Âäng Dæång (Âaíng Cäüng saín Viãût Nam ngaìy nay) hoüp taûi áúp Tán Thiãûn, xaî Tán Hæång, huyãûn Cháu Thaình, tènh Myî Tho nháûn âënh tçnh hçnh âaî chên muäöi cho viãûc âæïng lãn khåíi nghéa giaình chênh quyãön cuía quáön chuïng caïch maûng vaì ra thäng baïo "Phaíi táûp trung raïo riãút chuáøn bë khåíi nghéa vuî trang âãø giaình chênh quyãön". Häüi nghë cuîng cæí âäöng chê Phan Âàng Læu ra Bàõc baïo caïo Trung æång vaì âãö nghë phäúi håüp haình âäüng. Âãø tiãún tåïi khåíi nghéa, mäüt váún âãö âæåüc âàût ra laì cáön coï mäüt laï cåì âãø khàóng âënh täø chæïc, thäúng nháút hiãûu lãûnh chè huy vaì âäüng viãn quáön chuïng. Theo caïc taìi liãûu trãn. Ban laînh âaûo cuäüc khåíi nghéa giao viãûc naìy cho âäöng chê Nguyãùn Hæîu Tiãún (tæïc Træång Xuán Chinh, Giaïo Hoaìi) sinh ngaìy 5/3/1901, mäüt chiãún sé caïch maûng kiãn trung, quã taûi tènh Haì Nam thæûc hiãûn. Sau nhiãöu láön phaït thaïo, âäöng chê Nguyãùn Hæîu Tiãún âaî saïng taïc máùu cåì Täø quäúc nãön âoí, åí giæîa coï ngäi sao vaìng nàm caïnh. Trong mäüt ngäi nhaì cuía khu væåìn ráûm raûp, gáön baîi tha ma goüi laì xoïm chuäöng ngæûa. Ngaìy 23 thaïng Mæåìi mäüt nàm 1940. Khåíi nghéa Nam Kyì buìng näø. Táûp håüp dæåïi laï cåì âoí sao vaìng, nhán dán caïc tènh Nam Bäü âaî vuìng dáûy âáûp tan chênh quyãön cuía Phaïp-Nháût vaì boün tay sai åí nhiãöu nåi. Tuy khê thãú caïch maûng cuía âaíng viãn vaì quáön chuïng ráút cao nhæng do âiãöu kiãûn chæa chên muäöi, âëch nàõm âæåüc chuí træång cuía ta nãn cuäüc khåíi nghéa tháút baûi vaì bë dçm trong bãø maïu. Nhiãöu âäöng chê laînh âaûo Âaíng vaì haìng nghçn quáön chuïng caïch maûng bë bàõt, bë giãút daî man. Âäöng chê Nguyãùn Hæîu Tiãún bë âëch bàõt vaì âaî anh duîng hy sinh træåïc hoüng suïng quán thuì ngaìy 28 thaïng 8 nàm 1941. Laï cåì âoí sao vaìng tæì âáút âaî xuáút hiãûn nhiãöu láön trong caïc cuäüc khåíi nghéa, biãøu tçnh cuía quáön chuïng. Laï cåì âaî tung bay trãn caí næåïc trong nhæîng ngaìy Thaïng taïm nàm 1945 lëch sæí; trãn quaíng træåìng Ba Âçnh, Haì Näüi ngaìy 2/9/1945, Chuí tëch Häö Minh âoüc Tuyãn ngän âäüc láûp khai sinh mäüt kyí nguyãn måïi cho âáút næåïc ta. Hçnh aính laï cåì âoí sao vaìng. Quäúc kyì cuía næåïc ta cuîng âaî xuáút hiãûn nhiãöu láön trong thå cuía Häö Chê Minh. Trong táûp thå "Nháût kyï trong tuì" viãút vaìo nàm 1941, hçnh aính Quäúc kyì âaî xuáút hiãûn trong thå cuía Ngæåìi: KHÄNG NGUÍ ÂÆÅÜC (Dëch thå) Mäüt canh ... hai canh... laûi ba canh Tràòn troüc, bàn khoàn giáúc chàóng thaình Canh bäún, canh nàm væìa chåüp màõt Sao vaìng nàm caïnh mäüng häön quanh (Nam Trán dëch) MÆÌNG XUÁN 1942 Chuïc âäöng baìo ta âoaìn kãút mau Chuïc Viãût Minh ta caìng tiãún tåïi Chuïc toaìn quäúc ta trong nàm nay Cåì âoí sao vaìng bay pháút phåïi Ngaìy 5 thaïng Chên nàm 1945, Chuí tëch Häö Chê Minh kyï Sàõc lãûnh áún âënh Quäúc kyì Viãût Nam laì cåì âoí sao vaìng. Kyì hoüp thæï Nháút, Quäúc häüi khoaï I næåïc Viãût Nam dán chuí Cäüng hoaì ngaìy 2 thaïng 3 nàm 1946 âaî biãøu quyãút nháút trê cåì âoí sao vaìng laì Quäúc kyì cuía næåïc ta. Quäúc kyì cuía næåïc ta âaî ra âåìi trong phong traìo caïch maûng dæåïi sæû laînh âaûo cuía Âaíng CSVN vaì hån næîa thãú kyí qua, laï cåì âoí sao vaìng laì hçnh aính thiãng liãng cuía Täø quäúc Viãût Nam trong loìng mäùi ngæåìi Viãût Nam vaì baûn beì quäúc tãú. 2. Quäúc ca næåïc Cäüng hoaì Xaî häüi Chuí nghéa Viãût Nam: Quäúc ca cuía næåïc ta laì baìi haình khuïc Tiãún quán ca do nhaûc sé Vàn Cao saïng taïc. Quäúc häüi khoaï I (1946) âaî quyãút âënh láúy Tiãún quán ca laìm Quäúc ca. Hiãún phaïp âáöu tiãn cuía næåïc ta (1946). Âiãöu 3 ghi: "Quäúc ca laì baìi Tiãún quán ca" Taïc giaí Quäúc ca, nhaûc sé Vàn Cao sinh ngaìy 15/11/1923 taûi Haíi Phoìng quã gäúc An Lã, Liãn Minh, Vuû Baín, Nam Âënh. Vàn Cao näøi tiãúng trãn nhiãöu lénh væûc nhaûc, thå, hoaû nháút laì trong giåïi ám nhaûc tæì nhæîng ca khuïc âæåüc saïng taïc træåïc nàm 1945 nhæ Suäúi må, Thiãn Thai, Træång Chi laì nhiãöu baìi haït näøi tiãúng sau naìy. Äng tham gia Häüi Vàn hoaï Cæïu quäúc, täøng khåíi nghéa Thaïng taïm nàm 1945, Khaïng chiãún chäúng thæûc dán Phaïp, äng lãn chiãún khu Viãût Bàõc laìm baïo, saïng taïc vaì tiãúp tuûc cäng viãûc naìy âãún cuäúi âåìi åí Haì Näüi. Äng máút ngaìy 10/7/1995. ._.