Xây dựng chương trình quản lý cửa hàng thuốc Kim Anh tại Công ty giải pháp phần mềm Việt NamLiNhập khẩu

Lêi më ®Çu L¹m ph¸t lµ b¹n ®ång hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong thêi ®¹i ngµy nay, l¹m ph¸t lµ vÊn ®Ò trung t©m vµ nh¹y c¶m hµng ®Çu cña ®êi sèng kinh tÕ – x· héi ë cÊp quèc gia vµ quèc tÕ. Víi t­ c¸ch lµ tæng hµo cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ – x· héi vÜ m«, còng nh­ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh vi m« trong sù hoµ quþÖn vµ ¶nh h­ëng t­¬ng t¸c víi bèi c¶nh chung cña nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, l¹m ph¸t ®Õn l­îc m×nh, ®· cã t¸c ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, nhanh hoÆc chËm, tÝch cùc hoÆc tiªu cùc, ë møc ®é nµy hay møc ®é kh¸c … ®Õn toµn bé c¸c khÝa c¹nh ho¹t ®éng cña chÝnh phñ, doanh nghiÖp hoÆc c¸ nh©n, ®Õn c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña quèc gia, vµ t¸c ®éng ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi víi møc ®é tuú theo vÞ thÕ kinh tÕ chÝnh trÞ mµ n­íc ®ã ®¶m nhËn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. V× vËy, nghiªn cøu l¹m ph¸t lu«n cã ý nghÜa thêi sù c¶ vÒ lý thuyÕt lÉn thùc tiÔn. Vµ viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t nh­ thÕ nµo ®· vµ ®ang lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò hµng ®Çu cña c¸c cuéc tranh luËn vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ §Ò tµi “ l¹m ph¸t vµ hËu qu¶ cña l¹m ph¸t” lµ mét ®Ò tµi réng vµ phøc t¹p. V× vËy trong qu¸ tr×nh lµm kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong cã sù tham gia ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy c« bé m«n trong khoa tµi chinh ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Sinh viªn thùc hiÖn Phïng ThÞ LÖ QuyÒn Néi dung I. L¹m ph¸t tiÒn tÖ Trong ®êi sèng hµng ngµy , l¹m ph¸t lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ vÜ m«,®· trë thµnh mèi quan t©m lín cña c¸c nhµ chÝnh trÞ vµ c«ng chóng . ViÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t nh­ thÕ nµo lµ vÊn ®Ò hµng ®Çu trong viÖc tranh luËn vÒ chÝnh kinh tÕ. VËy l¹m ph¸t lµ g×? Do ®©u cã l¹m ph¸t ? T¹i sao ng­êi ta l¹i quan t©m ®Õn l¹m ph¸t 1. Kh¸i niÖm vÒ l¹m ph¸t L¹m ph¸t lµ mét hiÖn t­¬ng cña tiÒn tÖ, ®­îc biÓu hiÖn ë sù mÊt gi¸ (gi¶m gi¸) cña tÒn tÖ, mµ sù mÊt gi¸ cña tiÒn tÖ l¹i biÓu hiÖn râ rÖt nhÊt ai còng thÊy ®­îc lµ sù t¨ng gi¸ b×nh qu©n cña tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸. L¹m ph¸t x¶y ra khi gi¸ c¶ mäi thø hµng ho¸, dÞch vô vµ chi phÝ ®Òu t¨ng tuy víi tèc ®é vµ tû lÖ kh«ng ®ång ®Òu, thø t¨ng nhanh, thø t¨ng chËm, thø t¨ng nhiÒu, thø t¨ng Ýt, nh­ng nãi chung mäi thø ®Òu t¨ng gi¸. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng dï lµ tiÒn vµng hay tiÒn giÊy ®Òu cã thÓ bÞ mÊt gi¸. TiÒn vµng (tiÒn ®óc b»ng vµng hay tiÒn giÊy ®æi ®­îc lÊy vµng theo tiªu chuÈn gi¸ c¶ nhµ n­íc quy ®Þnh lµm ®¬n vÞ tiÒn tÖ ) bÞ mÊt gi¸ vµng h¹ xuèng vµ lªn gi¸ khi gi¸ vµng cao lªn. TiÒn giÊy kh«ng ®æi ®­îc lÊy vµng nÕu b»ng sè l­îng vµng cÇn thiÕt cho l­u th«ng (M= PQ/V) th× gi¸ trÞ ®¹i diªn vµng cña tiÒn giÊy kh«ng thay ®æi ,gi¸ c¶ hµng ho¸ vÉn æn ®Þnh. NÕu nhµ n­íc ph¸t hµnh ra mét l­îng tiÒn giÊy lín h¬n l­îng vµng cÇn thiÕt cho l­u th«ng (M> PQ/V) th× gi¸ trÞ ®¹i diÖn vµng cña mçi ®¬n vÞ nhá ®i , ph¶i cã mét l­îng tiÒn giÊy nhiÒu h¬n tr­íc míi mua ®­îc mét l­îng hµng ho¸ nh­ tr­íc. Tãm l¹i l¹m ph¸t lµ hiÖn t­îng ph¸t hµnh thõa tiÒn giÊy so víi l­îng tiÒn cÇn thiÕt cho l­u th«ng lµm gi¶m gi¸ c¶, mäi thø hµng ho¸ t¨ng lªn. L¹m ph¸t cµng cao th× ®ång tiÒn cµng bÞ mÊt gi¸ nhiÒu. L¹m ph¸t ®­îc ®o b»ng chØ sè gi¸ c¶ tøc lµ trung b×nh cña gi¸ hµng ho¸ tiªu dïng hoÆc gi¸ c¶ s¶n xuÊt. ChØ sè gi¸ c¶ ®­îc phæ biÕn nhÊt lµ chØ sè hµng ho¸ tiªu dïng (viÕt t¾t lµ CPI) ChØ sè gi¸ c¶ ®­îc sö dông réng r·i nhÊt lµ chØ sè gi¸ c¶ hµng tiªu dïng CPI (Cãnumer price index). CPI tÝnh chi phÝ cña mét giá hµng tiªu dïng vµ dÞch vô trªn thÞ tr­êng, c¸c nhãm chÝnh ®ã lµ hµng l­¬ng thùc, thùc phÈm, quÇn ¸o, nhµ cöa, chÊt ®èt, vËt t­ y tÕ. §Ó tÝnh CPI,ng­êi ta ph¶i dùa vµo tû träng cña phÇn chi cho tõng mÆt hµng trong tæng chi tiªu cho tiªu dïng cña kú cã l¹m ph¸t. ChØ sè gi¸ tiªu dïng ®­îc tÝnh nh­ sau: + Nh÷ng thay ®æi cña gi¸ c¶ ®­îc tÝnh víi mÆt hµng kh¸c . Trong ®ã: CPIt : gi¸ tri cña CPI trong n¨m t Pt g¹o : gi¸ g¹o trong n¨m t Po g¹o : gi¸ g¹o trong n¨m gèc ChØ sè thø hai còng th­êng ®­îc sö dông lµ chØ sè gi¸ c¶ s¶n xuÊt (PPI: Product Price Index), ®©y lµ chØ sè gi¸ b¸n bu«n. PPI ®­îc x©y dùng ®Ó tÝnh gi¸ c¶ trong lÇn b¸n ®Çu tiªn do ng­êi s¶n xuÊt Ên ®Þnh. ChØ sè nµy cã Ých v× nã ®­îc tÝnh chi tiÕt s¸t víi nh÷ng thay ®æi cña thùc tÕ (ë Mü , chØ sè nµy ®­îc tÝnh cho kho¶ng 3400 s¶n phÈm). -Ngoµi hai chØ sè nãi trªn, chØ sè gi¶m GNP còng ®­îc sñ dông. ChØ sè gi¶m ph¸t GNP lµ chØ sè gi¸ c¶ cho toµn bé GNP, nã ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: ChØ sè gi¶m ph¸t GNP= GDP danh nghÜa/ GDP thùc tÕ ChØ sè nµy toµn diÖn h¬n CPI v× nã bao gåm tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô trong GNP 2. Ph©n lo¹i l¹m ph¸t Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i l¹m ph¸t dùa trªn c¸c tiªu th­c kh¸c nhau: + XÐt vÒ mÆt ®Þnh l­îng: Dùa trªn ®é lín nhá cña tû lÖ % l¹m ph¸t tÝnh theo n¨m, ng­êi ta chia l¹m ph¸t ra thµnh: 2.1. L¹m ph¸t mét con sè mçi n¨m: cã tµi liÖu gäi lµ l¹m ph¸t võa ph¶i (Samuelson).Lo¹i l¹m ph¸t nµy xÈy ra khi gi¸ c¶ t¨ng chËm vµ tû lÖ l¹m ph¸t d­íi 10% mét n¨m. §©y lµ lµ møc l¹m ph¸t mµ nÒn kinh tÕ chÊp nhËn ®­îc , vãi møc l¹m ph¸t nµy, nh÷ng ®éng t¸c kÐm hiªu qu¶ cña nã lµ kh«ng ®¸ng kÓ. 2.2. L¹m ph¸t phi m·: Lµ lo¹i l¹m ph¸t khi gi¸ c¶ t¨ng víi tû lÖ hai hoÆc ba con sè nh­ 20%, 100%, 300% mét n¨m. Khi l¹m ph¸t kÐo dµi sÏ n¶y sinh nhiÒu biÕn d¹ng nghiªm träng cho nÒn kinh tÕ. §ång tiÒn mÊt gi¸ nhanh chãng, nh©n d©n tr¸nh gi÷ nhiÒu tiÒn mÆt mµ tÝch tr÷ hµng tiªu dïng, cho vay víi l·i suÊt cao h¬n b×nh th­êng, hoÆc kh«ng cho vay mµ ®em mua vµng, ®«la, nhµ, ®Êt. §ång tiÒn mÊt gi¸ nhanh chãng, nªn c¸c hîp ®ång ký kÕt b»ng hiÖn vËt hay ngo¹i tÖ m¹nh. Trong khi l·i suÊt danh nghÜa rÊt cao th× l·i suÊt thùc tÕ xuèng tíi ©m 50% hoËc ©m 100% 2.3.Siªu l¹m ph¸t: Siªu l¹m ph¸t lµ thêi kú cã møc l¹m ph¸t lín. NÕu trong l¹m ph¸t phi m·, nÒn kinh tÕ cã vÎ cßn sèng sãt ®­îc (mÆc dï kh«ng æn ®Þnh ) th× trong siªu l¹m ph¸t, nÒn kinh tÕ xem nh­ ®ang ®i dÇn vµo câi chÕt. ThÝ dô ë Bolivia møc l¹m ph¸t nªn tíi 11.000% n¨m 1985. §iÓn h×nh lµ siªu l¹m ph¸t ë sau ®¹i chiÕn thÕ giíi thø nhÊt. Møc cung tiÒn danh nghÜa: th¸ng 1/1923 t¨ng lªn 16 lÇn, ®Õn th¸ng 12/1923, khèi l­îng tiÒn giÊy ®· t¨ng 7 tû lÇn. N¨m 1913, n­íc §øc chØ cã 2.900 triÖu M¸c, ®Õn cuèi n¨m 1923, khèi l­îng tiÒn giÊy l­u hµnh ë §øc lµ: 490.000.000.000.000.000.000.000 Mac. Th¸ng 1-1922, gi¸ mét cèc n­íc gi¶i kh¸t lµ 1 M¸c, th¸ng 10-1923, nªn tíi 192 triÖu M¸c. Khi mua s¾m lÆt vÆt ng­êi ta ph¶i mang tiÒn trong nh÷ng chiÕc xe ®Èy. Bän kÎ c¾p th­êng lÊy c¾p xe ®Èy vµ vøt tiÒn l¹i kh«ng thÌm nhÆt. Trong thêi kú siªu l¹m ph¸t tèc ®é chu chuyÓn t¨ng nhanh ghª ghím. ë §øc cuèi thêi kú siªu l¹m ph¸t tèc ®é chu chuyÓn t¨ng 30 lÇn so víi tr­íc. + VÒ mÆt ®Þnh tÝnh: - L¹m ph¸t c©n b»ng vµ l¹m ph¸t kh«ng c©n b»ng: + L¹m ph¸t c©n b»ng : khi nã t¨ng t­¬ng øng víi thu nhËp, do vËy l¹m ph¸t kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng. + L¹m ph¸t kh«ng c©n b»ng: tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng kh«ng t­¬ng øng víi thu nhËp. Trªn thùc tÕ, l¹m ph¸t kh«ng c©n b»ng th­êng hay x¶y ra nhÊt. - L¹m ph¸t dù ®o¸n tr­íc vµ l¹m ph¸t bÊt th­êng: + L¹m ph¸t dù ®o¸n tr­íc: l¹m ph¸t x¶y ra trong mét thêi gian t­¬ng ®èi dµi víi tû lÖ l¹m ph¸t cho nh÷ng n¨m tiÕp sau. VÒ mÆt t©m lý, ng­êi d©n ®· quen víi t×nh h×nh l¹m ph¸t ®ã vµ ng­êi ta ®· cã nh÷ng chuÈn bÞ ®Ó thÝch nghi víi t×nh tr¹ng l¹m ph¸t nµy. + L¹m ph¸t bÊt th­êng: l¹m ph¸t x¶y ra cã tÝnh ®ét biÕn mµ tr­íc ®ã ch­a tõng xuÊt hiÖn. Do vËy, vÒ t©m lý, cuéc sèng vµ thãi quen cña mäi ng­êi ®Òu ch­a thÝch nghi ®­îc. L¹m ph¸t bÊt th­êng g©y ra nh÷ng có xèc cho nÒn kinh tÕ vµ sù thiÕu tin t­ëng cña ng­êi d©n vµo chÝnh quyÒn ®­¬ng ®¹i. II. Nguyªn nh©n vµ hËu qu¶ cña l¹m ph¸t 1. Nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t L¹m ph¸t lµ kÕt qu¶ cña tæng hoµ nhiÒu nguyªn nh©n kinh tÕ x· héi; mçi lo¹i l¹m ph¸t ®Æc tr­ng cã nh÷ng nhãm nguyªn nh©n ®Æc tr­ng cña m×nh vµ b¶n th©n nh÷ng nguyªn nh©n ®ã còng kh«ng gièng nhau ë mçi nhãm n­íc kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ c« chÕ qu¶n lý kinh tÕ. Tuy nhiªn, dï ®a d¹ng vµ kh¸c nhau ®Õn ®©u, ®Òu cã thÓ quy tô nh÷ng nguyªn nh©n cña lam ph¸t vµo mét sè nhãm chñ yÕu sau ®©y: Nhãm nguyªn nh©n liªn quan ®Õn sù bÊt cËp vµ kÐm hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt vÜ m« nh­ ph¸t hµnh tiÒn qu¸ møc nhµm ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu cña chÝnh phñ lµm t¨ng nhu cÇu tæng qu¸t; ®Þnh møc l·i suÊt tiÕt kiÖm vµ cho vay thÊp h¬n møc l¹m ph¸t; chinh s¸ch thuÕ kh«ng ®¶m b¶o nguån thu cßn chÝnh s¸ch ®Çu t­ sai lÖch khiÕn c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng hîp lý vµ kÐm hiÖu qu¶, kÐm søc c¹nh tranh… Nhãm nguyªn nh©n liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n suÊt trong n­íc gia t¨ng: chi phi qu¶n lý, tiÒn l­¬ng lao ®éng, nguyªn liÖu, vËt t­... Nhãm nguyªn nh©n liªn quan ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn quèc tÕ lµm xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng l¹m ph¸t nhËp khÈu: chiÕn tranh, khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, gi¸ c¶ thÕ giíi t¨ng Nhãm nguyªn nh©n “bÊt kh¶ kh¸ng” liªn quan ®Õn thiªn tai, lò lôt, h¹n h¸n, ®éng ®Êt, khiÕn cung sôt gi¶m ®ét ngét so víi cÇu… -Ngoµi ra, cã thÓ cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c ®i liÒn víi néi chiÕn, ®Êu tranh chÝnh trÞ vµ c¸i gäi lµ kú väng vÒ l¹m ph¸t, tøc lµ viÖc ng­êi lao ®éng, ng­êi tiªu dïng vµ doanh nghiÖp ®Òu dù kiÕn cã l¹m ph¸t trong t­¬ng lai, nªn ®­a ra nh÷ng yªu cÇu, ®èi s¸ch thÝch øng “sím”, do ®ã kÐo dµi, thËm chÝ t¨ng xung lùc l¹m ph¸t t­¬ng lai. Tãm l¹i, c¸c nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t rÊt ®a d¹ng vµ bao qu¸t c¶ trong lÜnh vùc cung cÇu, c¶ s¶n xuÊt, l­u th«ng, ph©n phèi vµ tiªu dïng, c¶ chÝnh s¸ch tµi chÝnh- tiÒn tÖ lÉn c¸c yÕu tè t©m lý, c¶ c¸c yÕu tè bªn trong lÉn bªn trong lÉn bªn ngoµi, c¶ nh©n tè kh¸ch quan vµ nh©n tè chñ quan…, mµ tuú theo c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ, l¹m ph¸t n¶y sinh víi t­ c¸ch trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cña c¸c tæ hîp nguyªn nh©n trªn hoÆc chØ do mét vµi nguyªn nh©n trong sè ®ã. 2. HËu qu¶ cña l¹m ph¸t L¹m ph¸t t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn nÒn kinh tÕ, lµm thay ®æi møc ®é vµ h×nh thøc s¶n l­îng, ®ång thêi t¹o ra sù ph©n phèi l¹i thu nhËp vµ cña c¶i x· héi. H¬n n÷a l¹m ph¸t t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ theo c¶ hai h­íng tÝch cùc vµ tiªu cùc. a. T¸c ®éng theo h­íng tiªu cùc Do cã ba møc l¹m ph¸t kh¸c nhau, nªn t¸c ®éng cña mçi lo¹i ®èi víi nÒn kinh tÕ cã kh¸c nhau. Lo¹i l¹m ph¸t võa ph¶i (l¹m ph¸t mét con sè) kh«ng cã t¸c ®éng lín ®Õn nÒn kinh tÕ . L¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t t¸c ®éng lín ®Õn nÒn kinh tÕ ë hai mÆt sau ®©y: -.Sù ph©n phèi l¹i thu nhËp vµ cña c¶I gi÷a c¸c tÇng líp kh¸c nhau. ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ - .Sù biÕn d¹ng gi¸ c¶ , s¶n l­îng c¸c lo¹i hµng ®«i khi viÖc lµm ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ + T¸c ®éng ®Õn sù ph©n ph©n phèi l¹i thu nhËp vµ cña c¶i: T¸c ®éng nµy ph¸t sinh tõ nh÷ng sù kh¸c nhau trong c¸c lo¹i tµi s¶n vµ nî nÇn nh©n d©n. Nh÷ng ng­êi lao ®éng sèng b»ng tiÒn l­¬ng th× tiÒn l­¬ng thùc tÕ gi¶m nghiªm träng. Nh÷ng ng­êi cã nhiÒu tµi s¶n cè ®Þnh cã gi¸ trÞ cao vµ nh÷ng ng­êi m¾c nî ng©n hµng víi l·i suÊt cè ®Þnh th× tù nhiªn ®­îc h­ëng lîi. Nh÷ng ng­êi cho vay hoÆc cã tµi s¶n b»ng nh÷ng ®å cÇm cè hoÆc tr¸i phiÕu dµi h¹n ®Òu ë trong t×nh thÕ bÊt lîi.Nh÷ng ng­êi ®i vay hoÆc ®i cÇm cè tr­íc ®©y nhËn tiÒn cã gi¸, b©y giê ®em tiÒn mÊt gi¸ ®Õn tr¶ nî vµ lÊy l¹i tµi s¶n ®· cÇm cè. Trong thêi kú l¹m ph¸t phi m·, ®Ó gi¶m bít t¸c ®éng ph©n phèi l¹i cña l¹m ph¸t ®èi víi ®«ng ®¶o quÇn chóng, c¸c chÝnh phñ thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch nh­ th¶ næi tiÒn l­¬ng, th¶ næi l·i suÊt, bï gi¸ vµo l­¬ng, t¨ng thªm trî cÊp theo chØ sè gi¸ tiªu dïng. + T¸c ®éng ®Õn gi¸ c¶, viÖc lµm, s¶n l­îng L¹m ph¸t kÐo dµi lµm cho l­îng tiÒn cung øng t¨ng lªn liªn tôc, tæng cung tiÒn tÖ t¨ng nhanh h¬n tæng cÇu tiÒn tÖ; l­îng tiÒn danh nghÜa t¨ng, l·i suÊt danh nghÜa t¨ng, gi¸ trÞ cña tiÒn liªn tôc bÞ gi¶m, gi¸ c¶ mäi thø hµng ho¸ cao lªn víi møc ®é kh«ng b»ng nhau. T¨ng nhanh nhÊt lµ gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng thiÕt yÕu cho tiªu dïng vµ s¶n suÊt råi míi ®Õn c¸c mÆt hµng kh¸c. Khi hµng ho¸ khan hiÕm, n¹n ®Çu c¬ cã dÞp ph¸t triÓn m¹nh lµm cho gi¸ c¶ cµng hçn lo¹n. C¸c chÝnh phñ rÊt khã kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ngÇm. Nh÷ng ng­êi bÞ l¹m ph¸t bÞ thiÖt h¹i nhiÒu nhÊt lµ nh÷ng ng­êi h­ëng l­¬ng h­u, h­ëng b¶o hiÓm x· héi, trî cÊp x· héi. L¹m ph¸t cao keã dµi lµm cho hµng lo¹t doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸ s¶n hoÆc s¶n xuÊt cÇm chõng, mét bé phËn c«ng nh©n viªn chøc mÊt viÖc lµm; ®¹o qu©n thÊt nghiÖp t¨ng lªn. b. T¸c ®éng tÝch cùc cña l¹m ph¸t Song kh«ng ph¶i bao giê l¹m ph¸t còng g©y ra nh÷ng t¸c h¹i to lín nªu trªn víi tèc ®é l¹m ph¸t võa ph¶i ( th­êng lµ 2% d­íi 5%/ n¨m ë nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ d­íi 10%/ n¨m ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn) Vµ víi viÖc chØ sè ho¸ l¹m ph¸t cïng c¸c kü thuËt thÝch øng kh¸c, ng­êi ta nhËn thÊy l¹m ph¸t cã thÓ ®em l¹i mét sè lîi Ých sau: L¹m ph¸t tùa nh­ dÇu mì b«i tr¬n nÒn kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn nµo ®ã, cã thÓ th«ng qua l¹m ph¸t tõ 2- 4%/ n¨m ®Ó bá ngá kh¶ n¨ng cã l·i suÊt thùc ©m, cã t¸c dông kÝch thÝch tiªu dïng, vay nî vµ ®Çu t­, do ®ã gi¶m bít thÊt nghiÖp x· héi, kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ. L¹m ph¸t, ph¸ s¶n vµ thÊt nghiÖp d­êng nh­ lµ nh÷ng c¨n bÖnh ®Æc tr­ng cã cña mäi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ gi÷a chóng cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau Nh­ vËy, lµ c¨n bÖnh m·n tÝnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, l¹m ph¸t cã c¶ t¸c h¹i lÉn lîi Ých. NÕu mét n­íc nµo ®ã cã thÓ duy tr×, kiÒm chÕ, ®iÒu tiÕt ®­îc møc l¹m ph¸tvõa ph¸i phï hîp vµ cã lîi cho thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña m×nh, th× ë ®ã kh«ng cßn lµ c¨n bÖnh nguy hiÓm ®èivíi nÒn kinh tÕ n÷. Khi ®ã, l¹m ph¸t trë thµnh c«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ kh¸ ®¾c dông. Ng­îc l¹i, l¹m ph¸t phi m· hay siªu l¹m ph¸t, kh«ng thÓ dù ®o¸n vµ ®iÒu tiÕt ®­îc ®· g©y t¸c h¹i râ rÖt cho nÒn kinh tÕ vµ trë thµnh c¨n bÖnh hiÓm nghÌo cÇn ®iÒu trÞ tÝch cùc vµ ®óng c¸ch. III. C¸c gi¶I ph¸p ®èi phã víi l¹m ph¸t Còng v× vËy, ®èi phã vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t lµ mét “c«ng nghÖ” phøc t¹p vµ ®­îc uyÓn chuyÓn phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña mçi d¹ng, lo¹i l¹m ph¸t cô thÓ, víi nguyªn t¾c chØ ®¹o cao nhÊt lµ “b¾t m¹ch tróng” vµ tiÕn hµnh ®ång bé mäi gi¶i ph¸t cã thÓ ®Ó lo¹i bá mäi nguyªn nh©n ®Ých thùc g©y ra cuéc l¹m ph¸t ®ã, tøc lµ tu©n theo ph­¬ng ch©m “bÖnh nµo- thuèc Êy”, ®ång thêi tÝnh ®Õn t¸c ®éng hai chiÒu cña nh÷ng gi¶i ph¸p nµy. -Mét mÆt, ®Ó ®iÒu tiÕt vµ ®iÒu chÕ l­îng cÇu ®ang g©y søc Ðp lµm xuÊt hiÖn vµ gia t¨ng l¹m ph¸t “ cÇu kÐo”, chÝnh phñ cÇn t¨ng c­êng nh÷ng gi¶i ph¸p tµi chÝnh – tiÒn tÖ theo h­íng th¾t chÆt, bao gåm gi¶m ph¸t hµnh tiÒn, thu hÑp tÝn dông, n©ng tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, t¨ng l·i xuÊt, ph¸t hµnh c«ng tr¸i vµ khuyÕn khÝch göi tiÒn tiÕt kiÖm; t¨ng thu ng©n s¸ch, gi¶m chi phÝ cña chÝnh phñ – nhÊt lµ chi tiªu phÝ s¶n xuÊt vµ ®iÒu chØnh quy m«, tèc ®é ®Çu t­ c¬ b¶n theo h­íng thu hÑp vµ chËm h¬n …, t¨ng thu håi nî chèng thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ chi ng©n s¸ch;c¾t gi¶m biªn chÕ hµnh chÝnh nhµ n­íc. Trong nh÷ng tr­êng hîp nhÊt ®Þnh, chÝnh phñ cã tung vµng vµ ngo¹i tÖ ra b¸n ®Ó rót bít b¶n tÖ trong l­u th«ng vµ æn ®Þnh gi¸ b¶n tÖ… -MÆt kh¸c, ®Ó thóc ®Èy tæng cung, gi¶m thiÕu hôt khan hiÕm vµ ®¸p øng víi sù t¨ng tr­ëng tæng cÇu, trªn thùc tÕ cã nhiÒu c¸ch, tõ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, gia t¨ng dÞch vô b»ng viÖc khai th¸c ®éng viªn nh÷ng nguån lùc tiÒm n¨ng trong n­íc, ®Õn viÖc bæ sung b»ng nguån hµng vµ dÞch vô nhËp khÈu bªn ngoµi. -NÕu l¹m ph¸t lµ do chi phÝ ®Èy, th× cÇn ®æi míi c«ng nghÖ, c¶i tiÕn qu¶n lý vµ t¨ng n¨ng xuÊt , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ dÞch vô cung øng. T¹o ®iÒu kiÖn cho sù c¹nh tranh tù do vµ b×nh ®¼ng lµ ®iÒu cÇn thiÕt c¶ cho viÖc t¨ng tæng cung, lÉn gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, còng nh­ cho viÖc thùc hiÖn kiÓm so¸t tiÒn l­¬ng vµ gi¸ c¶. -NÕu lµ l¹m ph¸t liªn quan ®Õn c¸c yÕu tè bªn ngoµi th× viÖc kh¾c phôc sÏ phøc t¹p h¬n vµ kh«ng chØ tr«ng cËy vµo c¸c chÝnh s¸ch ®èi néi vµ nguån lùc trong n­íc. Khi ®ã, vai trß cña c¸c chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ kinh tÕ ®èi ngo¹i,cña sù phèi hîp c¸c nç lùc c¸c chÝnh phñ vµ huy ®éng c¸c nguån trî lùc tõ bªn ngoµi cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng -NÕu l¹m ph¸t liªn quan ®Õn nh÷ng nh©n tè hoÆc thuéc vÒ c¬ cÊu, hoÆc vÒ ®Çu c¬, t©m lý hoÆc nh÷ng ®iÒu hµnh tû gi¸ bÊt cËp so víi thùc tiÔn trong vµ ngoµi n­íc…Th× cÇn cã nh÷ng ®iÒu chØnh t­¬ng øng vÒ c¬ cÊu tû gi¸ hoÆc gi¶i to¶ yÕu tè t©m lý ®Çu c¬. - §Æc biÖt, khi l¹m ph¸t x¶y ra do ®ång thêi nhiÒu nguyªn nh©n vµ ®i kÌm víi suy tho¸i kinh tÕ,th× nhiÖm vô ®èi phã víi l¹m ph¸t sÏ phøc t¹p vµ khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu:bëi lÏ, nhiÒu khi nh÷ng gi¶i ph¸p chèng l¹m ph¸t vµ nh÷ng gi¶i ph¸p chèng suy tho¸i ng­îc chiÒu nhau,khi ®ã môc tiªu: ­u tiªn chèng l¹m ph¸t tr­íc chèng suy tho¸i sau…QuyÕt ®Þnh ®­a ra sÏ ph¶i c¨n cø vµo nguyªn nh©n cô thÓ g©y ra l¹m ph¸t vµ g©y ra suy tho¸i, tõ ®ã míi cã thÓ t×m ra nh÷ng “®iÓm tùa”, nót th¾t ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra. - Riªng ®èi víi l¹m ph¸t liªn quan ®Õn 4 yÕu tè: tµi chÝnh-tÝn dông,tiÒn tÖ, gi¸ c¶ vµ tiÒn l­¬ng th× ph­¬ng ph¸p chèng l¹m ph¸p cña c¸c nhµ kinh tÕ häc ph­¬ng t©y chia lµm ba ph­¬ng thøc. + Thø nhÊt, ph­¬ng thøc ®ãng b¨ng 4 yÕu tè(tµi chÝnh-tÝn dông,tiÒn tÖ vµ l­¬ng ) ¸p dông biÖn ph¸p tiÒn tÖ theo ba ph­¬ng ph¸p; 1,Lo¹i bá tiÒn giÊy cò kh«ng ®­îc båi hoµn vµ thay b»ng ®ång tiÒn kh¸c; 2, Thay tiÒn cò bÞ mÊt gi¸ m¹nh b»ng ®«ng tiÒn míi cã mÖnh gi¸ nhá h¬n, nh­ng ®­îc b¶o ®¶m gi¸ trÞ; 3, §æi tiÒn cò mÊt gi¸ lÊy lo¹i tiÒn míi cã néi dung vµng hoÆc cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng h¹ thÊp h¬n tr­íc l¹m ph¸t. +Thø hai, ph­¬ng thøc mÒm dÎo ®èi víi 4 yÕu tè,chñ tr­¬ng dïng l¹m ph¸t trÞ l¹m ph¸t, bao gåm hai nhãm biÖn ph¸p: * Níi láng chÝnh s¸ch tµi chÝnh-tÝn dông(gi¶m thuÕ, gi¶m l·i suÊt ng©n hµng, më réng tÝn dông). * T¨ng c­êng sù can thiÖp cña nhµ n­íc vµo 4 yÕu tè nh­ gi¶m thuÕ, gi¶m l·i suÊt khuyÕn khÝch ®Çu t­ t¨ng tr­ëng kinh tÕ gi¶m thÊt nghiÖp; kiÓm so¸t gi¸ c¶, tØ gi¸ hèi ®o¸i vµ kiÓm so¸t l­¬ng. ChØ sè ho¸ hÖ thèng tµi chÝnh-tÝn dông, tiÒn tÖ tiÒn l­¬ng, tøc lµ tÝnh tØ lÖ tr­ît gi¸ trong thuÕ suÊt. + Thø ba, ph­¬ng thøc “trung hoµ” ¸p dông c¶ hai ph­¬ng trªn ®Ó ®iÒu chØnh l¹m ph¸t, trung hoµ c¸c t¸c ®éng xÊu ®Õn ®êi sèng cña ph­¬ng thøc “®ãng b¨ng” vµ t¸c ®éng lµm rèi lo¹n gi¸ c¶ ph­¬ng thøc “mÒm dÎo” nh»m chèng l¹m ph¸t-suy tho¸i. Dï gi¶i ph¸p ®­îc sö dông cho viÖc ®èi phã víi l¹m ph¸t, th× nhµ n­íc còng ®ãng vai trß næi bËt, trung t©m vµ trùc tiÕp. Vai trß nµy liªn quan tr­íc hÕt ®Õn 4 chøc n¨ng cña nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: Chøc n¨ng thø nhÊt lµ thiÕt lËp khu«n khæ ph¸p luËt cho sù vËn hµnh nÒn kinh tÕ quèc gia, mµ c¶ c¸c doanh nghiÖp, ng­êi tiªu dïng vµ b¶n th©n chÝnh phñ ®Òu ph¶i tu©n thñ, nh»n ®¸p øng nh÷ng gi¸ trÞ vµ quan ®iÓm vÒ sù c«ng b»ng vµ hîp lý cña ®ång t×nh réng r·i. Chøc n¨ng thø hai lµ söa ch÷a, bæ khuyÕt c¸c thÊt b¹i cña thÞ tr­êng ®Ó thÞ tr­êng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶; bao gåm viÖc can thiÖp nh»m h¹n chÕ ®éc quyÒn, tr¸nh tõ t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o lµm thay ®æi gi¸ c¶ hµng ho¸ - dÞch vô, lµm biÕn d¹ng cung – cÇu, gi¶m tÝnh hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ; chÝnh phñ còng cÇn can thiÖp nh»m lµm cho c¸c ®èi t¸c trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®­îc nhËn ®óng c¸i mµ hä cÇn ®­îc vµ tr¶ ®ñ nh÷ng chi phÝ mµ hä ph¶i tr¶; chÝnh phñ ph¶i trùc tiÕp ®¶m nhËn cung cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô c«ng céng mµ kh«ng thÓ giao cho t­ nh©n hay t­ nh©n kh«ng muèn ®¶m nhËn. Chøc n¨ng thø ba lµ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch ph©n phèi thu nhËp nh»m gi¶m thiÓu sù mÊt c©n b»ng x· héi do c¬ chÕ thÞ tr­êng g©y ra, tõ sö dông thuÕ thu nhËp luü tiÕn ®Õn thiÕt lËp hÖ thèng an toµn x· héi, hç trî thu nhËp ®Ó gióp ®ì ng­êi giµ, ng­êi tµn tËt, ng­êi ph¶i nu«i con, trÎ em kh«ng n¬i n­¬ng tùa vµ b¶o hiÓm thÊt nghiÖp; kÓ c¶ ®«i khi trî cÊp tiªu dïng cho nh÷ng nhãm thu nhËp thÊp b»ng c¸ch ph¸t tem phiÕu thùc phÈm, hç trî y tÕ, cho thuª nhµ rÎ…, tÊt c¶ nh»m ®Ò ra m¹ng l­íi an toµn b¶o vÖ nh÷ng ng­êi kh«ng may m¾n tho¸ khái sù huû ho¹i vÒ kinh tÕ Chøc n¨ng thø t­ lµ b¶o ®¶m sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, kiÓm so¸t nh÷ng th¨ng trÇm cña chu k× kinh doanh. ChÝnh phñ sö dông quyÒn lùc vÒ tµi chÝnh(thuÕ vµ chi tiªu ng©n s¸ch ),quyÒn lùc vµ tiÒn tÖ (®iÒu tiÕt tiÒn tÖ th«ng qua tØ gi¸, møc l·i suÊt vµ ®iÒu kiÖn tÝn dông, còng nh­ qua c¸c ho¹t ®éng ph¸t hµnh nghiÖp vô thÞ tr­êng më..v.v.) ®Ó t¸c ®éng tíi s¶n l­îng, c«ng ¨n viÖc lµm vµ gi¸ c¶, gi÷ æn ®Þnh vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn c¶ trong ph¹m vi quèc gia lÉn trªn thÕ giíi. ChÝnh chøc n¨ng nµy trùc tiÕp quy ®Þnh vai trß vµ c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu cña chÝnh phñ trong viÖc ®iÒu tiÕt vµ kiÓm so¸t trong c¸c thêi k× ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. L¹m ph¸t diÔn ra trong c¸c nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng còng mang ®Çy ®ñ c¸c nguyªn lý vµ ®Æc ®iÓm chung vÒ nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸t nh­ ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, viÖc kh¶o s¸t qu¸ tr×nh l¹m ph¸t ë c¸c nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi trªn thÕ giíi trong thËp kû 90 V× vËy, vÒ nguyªn t¾c, nh÷ng gi¶i ph¸p chèng l¹m ph¸t trong c¸c thêi kú nµy kh«ng thÓ kh«ng bao qu¸t c¸c vÊn ®Ò sau: -Thñ tiªu kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, xo¸ bá c¬ chÕ hµnh chÝnh quan liªu, sù can thiÖp trùc tiÕp s©u réng cña nhµ n­íc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. - Th¸o dì ®éc quyÒn nhµ n­íc, ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. Tù do ho¸ ho¹t héng s¶n xuÊt kinh doanh vµ më cöa nÒn kinh tÕ. - Tù do ho¸ gi¸ c¶ t­¬ng m¹i vµ ngo¹i th­¬ng. Thùc hiÖn chÕ ®é mét tû gi¸ ngo¹i hèi cho toµn bé nÒn kinh tÕ vµ ®­îc ®iÒu tiÕt chñ yÕu theo cung- cÇu thÞ tr­êng. - C¶i tæ hÖ thèng ng©n hµng tõ mét cÊp thµnh hai cÊp, kinh doanh theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng. T«n träng c¸c quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ, quy luËt gi¸ trÞ vµ c¸c luËt kh¸c cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. - §iÒu tiÕt thu nhËp c¸ nh©n theo nh÷ng môc tiªu kinh tÕ- x· héi ®· ®Þnh kh«ng tho¸t ly nguån gèc lao ®éng cña chóng. C¶i thiÖn c¸n c©n mËu dÞch, thanh to¸n, thu- chi ng©n s¸ch vµ c¬ cÊu kinh tÕ quèc gia cho phï hîp t×nh thùc tiÔn mçi n­íc vµ yªu cÇu thÞ tr­êng thÕ giíi. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng b¶o trî x· héi. -Thùc hiÖn d©n chñ ho¸ x· héi , x©y dùng hÖ thèng luËt ph¸p quèc gia, x©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn v÷ng m¹nh, ®ñ søc vËn hµnh toµn bé nÒn kinh tÕ- x· héi trªn nguyªn t¾c thÞ tr­êng d©n chñ vµ ph¸p luËt, v.v. - Kh«ng thÓ cã nh÷ng ®¬n thuèc chung vµ m« h×nh chung nµo cho c«ng cuéc chuyÓn ®æi vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë c¸c n­íc vèn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Tuú theo c¸c ®iÒu kiÖn vµ môc tiªu chÝnh trÞ – x· héi cô thÓ mµ mçi n­íc cã c¸ch thøc thùc hiÖn kh¸c nhau ( “sèc” hay “tõ tõ” ), sö dông mét sè hay ®ång bé tÊt c¶ nh÷ng gi¶i ph¸p trªn, víi thêi gian vµ møc ®é còng kh«ng gièng nhau, do ®ã, ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kh«ng nh­ nhau. ChÝnh møc ®é thµnh c«ng cña c¸c gi¶i ph¸p kiÒm chÕ l¹m ph¸t ®­îc ¸p dông ®· gi¶i thÝch cho møc ®é thµnh c«ng cña c«ng cuéc chuyÓn ®æi ë c¸c n­íc nµy: n­íc nµo cµng nhanh chãng kiÒm chÕ v÷ng chøc l¹m ph¸t th× n­íc ®ã cµng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ thµnh c«ng, gi÷ æn ®Þnh chÝnh trÞ – x· héi, v­ît qua nh÷ng thö th¸ch cam go cña nh÷ng n¨m ®Çu chuyÓn ®æi víi gi¸ ph¶i tr¶ thÊp nhÊt.  KÕt luËn L¹m ph¸t lµ ph¹m trï kinh tÕ tæng hîp vµ lµ thuéc tÝnh vèn cã cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. MÆc dï cã nh÷ng nguyªn tÊc chung nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh ®èi phã víi l¹m ph¸t, song kh«ng thÓ cã mét ®¬n thuèc chung duy nhÊt nµo ®Ó chèng l¹m ph¸t, kÓ c¶ vµ nhÊt lµ l¹m ph¸t trong nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, hay c¸c nÒn kinh tÕ mµ c¬ chÕ thÞ tr­êng ch­a ph¸t triÓn ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn. ChÝnh s¸ch ®èi phã víi l¹m ph¸t chØ thùc sù mang tÝnh chñ ®éng, tÝch cùc vµ hiÖu qu¶ khi h­íng vµo môc tiªu ®Ò cao nh©n tè con ng­êi. §iÒu nµy ®ßi hái chÝnh phñ, mét mÆt, cÇn coi träng môc tiªu kinh tÕ- x· héi, nhÊt lµ c©n nh¾c b¶o vÖ lîi Ých vËt chÊt –tinh thÇn cña c¸c tÇng líp d©n c­ dÔ bÞ tæn th­¬ng ( c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch, ng­êi nghÌo, ng­êi thÊt nghiÖp…), vÒ mÆt kh¸c, cÇn coi träng viÖc ®µo t¹o vµ tuyÓn dông cã hiÖu qu¶ c¸c nh©n tµi cña ®Êt n­íc. §©y chÝnh lµ “vÊn ®Ò cña mäi vÊn ®Ò” trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ phßng ngõa nh÷ng ®ét biÕn, cïng c¸c hËu qu¶ tiªu cùc cña c¶ qu¸ tr×nh l¹m ph¸t trong t­¬ng lai cña n­íc ta vµ c¸c n­íc trªn toµn thÕ giíi. Môc lôc ._.