Tác động của thuế giá trị gia tăng (VAT) tới hoạt động kinh doanh của các Doanh nghiệp Việt Nam

TiÕp tôc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn hÖ thèng thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë viÖt nam hiÖn nay --------------- Lêi nãi ®Çu ThuÕ GTGT ¸p dông ë ViÖt nam tõ n¨m 1999 thay cho thuÕ doanh thu lµ mét lo¹i thuÕ míi cã sù thay ®æi c¨n b¶n vÒ c¸ch tÝnh thuÕ, biÖn ph¸p hµnh thu. ViÖc ban hµnh thuÕ GTGT lµ mét b­íc c¶i c¸ch quan träng trong hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ cña ViÖt nam. VÒ mÆt lý thuyÕt, thuÕ GTGT mang tÝnh khoa häc rÊt cao, cã kh¶ n¨ng t¹o ®­îc c«ng b»ng trong viÖc thu thuÕ, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp c¶i tiÕn qu¶n lý, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh ®Ó c¹nh tranh thuËn lîi ë trong vµ ngoµi n­íc. §iÓm næi bËt cña thuÕ GTGT lµ kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm thu trïng l¾p, chång chÐo qua nhiÒu kh©u cña thuÕ doanh thu. Tõ l©u sù chång chÐo nµy cña thuÕ doanh thu ®· g©y nhiÒu kªu ca, phµn nµn cña hÇu hÕt c¬ së kinh doanh vµ ng­êi tiªu dïng v× nã ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸. ThuÕ doanh thu tÝnh trªn toµn bé gi¸ b¸n qua tõng kh©u cã nghÜa lµ trong tr­êng hîp mua cao, b¸n h¹, doanh nghiÖp vÉn ph¶i nép thuÕ doanh thu. Ng­îc l¹i thuÕ GTGT chØ thu trªn gi¸ trÞ t¨ng thªm mµ doanh nghiÖp t¹o ra, thËm chÝ doanh nghiÖp cßn ®­îc hoµn thuÕ ®Çu vµo cao h¬n thuÕ ®Çu ra. H¬n n÷a thuÕ GTGT cßn cã t¸c dông gãp phÇn thóc ®Èy xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, chèng thÊt thu cã hiÖu qu¶, b¶o ®¶m nguån thu cho NSNN. Sau h¬n 2 n¨m thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT, chóng ta ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Tuy nhiªn do thuÕ GTGT lµ mét ph­¬ng ph¸p ®¸nh thuÕ tiªn tiÕn nh­ng cßn rÊt míi ®èi víi ViÖt Nam nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. H¬n lóc nµo hÕt, nghiªn cøu kinh nghiÖm thÕ giíi, ph©n tÝch thùc tÕ ë ViÖt Nam ®Ó nhanh chãng ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh, t×m ra ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp lµ ®iÒu kiÖn cùc kú quan träng ®¶m b¶o sù thµnh c«ng toµn diÖn vµ v÷ng ch¾c cña viÖc triÓn khai thuÕ GTGT ë ViÖt Nam. Qua mét thêi gian nghiªn cøu, kÕt hîp víi nh÷ng hiÓu biÕt cña b¶n th©n em chän ®Ò tµi “T¸c ®éng cña thuÕ GTGT tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam” ®Ó nghiªn cøu. §Ò tµi bao gåm 3 PhÇn : PhÇn I: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña thuÕ GTGT PhÇn II: Thùc tr¹ng cña viÖc thi hµnh thuÕ GTGT ë ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua PhÇn III: Mét sè gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng thuÕ GTGT ë ViÖt Nam PhÇn I : Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng I. Mét sè kh¸i niÖm vÒ thuÕ gtgt 1.GTGT lµ g×? GTGT lµ kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸ dÞch vô trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt l­u th«ng ®Õn tiªu dïng 2.ThuÕ GTGT lµ g×? 2.1.Kh¸i niÖm: Theo ®iÒu 1 cña luËt thuÕ GTGT: “ThuÕ GTGT lµ thuÕ gi¸n thu tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, l­u th«ng ®Õn tiªu dïng”. - ThuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ ®¸nh trªn diÖn réng, bëi lÏ qua lo¹i thuÕ nµy vÒ mÆt lý thuyÕt mäi hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Òu cã thÓ ®­a vµo diÖn ®¸nh thuÕ. - ThuÕ GTGT lµ mét lo¹i thuÕ tÝnh trªn gi¸ thÓ hiÖn ë chç tiÒn thuÕ ph¶i ®­îc tÝnh trªn mét tû lÖ % nhÊt ®Þnh trªn gi¸ c¶ mµ kh«ng ph¶i lµ sè tiÒn cè ®Þnh trªn hµng ho¸ vµ dÞch vô. - ThuÕ GTGT ®¸nh trªn nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau tõ s¶n xuÊt, ph©n phèi ®Õn tiªu thô c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô. Trong ®ã gi¸ trÞ t¨ng thªm lµ kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸ dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, l­u th«ng ®Õn tiªu dïng vµ kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm nµy do ng­êi tiªu dïng chÞu Môc ®Ých cña thuÕ GTGT lµ nh»m khuyÕn khÝch chuyªn m«n ho¸ cao, khuyÕn khÝch c¸c nhµ doanh nghiÖp ®Çu t­ mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¹o tÝch luü cao cho doanh nghiÖp, t¨ng tû lÖ huy ®éng cho NSNN. ThuÕ GTGT gãp phÇn khuyÕn khÝch m¹nh mÏ s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu v× møc thuÕ hµng xuÊt khÈu 0%, ngoµi ra cßn ®­îc tho¸i tr¶ l¹i toµn bé sè thuÕ GTGT ®· nép ë kh©u tr­íc, t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu cã t¸c dông thiÕt thùc b¶o vÖ s¶n xuÊt kinh doanh hµng néi ®Þa, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸ theo h­íng xuÊt khÈu. 2.2. Ph¹m vi vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông thuÕ GTGT 2.2.1.Ph¹m vi ¸p dông XÐt vÒ gãc ®é kinh tÕ, thuÕ GTGT ®¸nh trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm ph¸t sinh qua c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn s¶n phÈm hµng ho¸, do ®ã mäi ho¹t ®éng kinh doanh thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nªu trªn ®Òu thuéc ®èi t­îng nép thuÕ. Nh­ vËy ph¹m vi ¸p dông cña thuÕ GTGT cã thÓ bao gåm : - Ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu. - Ho¹t ®éng s¶n xuÊt mÆt hµng thuéc diÖn ®¸nh thuÕ TT§B. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô nãi chung bao gåm c¶ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®ang thuéc diÖn chÞu thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp 2.2.2.§iÒu kiÖn ¸p dông - C«ng t¸c kÕ to¸n vµ ho¸ ®¬n chøng tõ ë doanh nghiÖp. Ho¸ ®¬n chøng tõ lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó thùc hiÖn viÖc tÝnh thuÕ, kª khai thuÕ GTGT. C¬ së tÝnh thuÕ lµ gi¸ trÞ t¨ng thªm v× vËy muèn x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ t¨ng thªm th× doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ghi chÐp ®Çy ®ñ ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc ®Çu vµo, ®Çu ra. MÆt kh¸c ®èi víi doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, kh«ng cã ho¸ ®¬n thuÕ GTGT cña bªn b¸n th× sÏ kh«ng ®­îc khÊu trõ phÇn thuÕ GTGT ®· nép ë kh©u tr­íc. C«ng t¸c qu¶n lý cña c¬ quan thuÕ: Thùc hiÖn luËt thuÕ míi kh«ng nh÷ng t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp mµ c¶ c¬ quan thuÕ còng ph¶i c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p qu¶n lý nh­: CÊp m· sè thuÕ, ¸p dông tin häc vµo c«ng t¸c thuÕ, ph¸t hµnh vµ qu¶n lý ho¸ ®¬n chøng tõ, ph¸t huy tinh thÇn tù gi¸c cña doanh nghiÖp trong viÖc tù tÝnh thuÕ, tù kª khai thuÕ vµ nép thuÕ theo th«ng b¸o vµo kho b¹c Nhµ n­íc. Qua ®ã qu¶n lý ®­îc ®èi t­îng nép thuÕ, h¹n chÕ ®­îc thÊt thu ng©n s¸ch vµ tiªu cùc trong lÜnh vùc thuÕ. 2.3. Ph¹m vi ¸p dông 2.3.1. §èi t­îng nép thuÕ . TÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT ë ViÖt Nam kh«ng ph©n biÖt ngµnh nghÒ, h×nh thøc tæ chøc kinh doanh (gäi chung lµ c¬ së kinh doanh) vµ tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c cã nhËp khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT (gäi chung lµ ng­êi nhËp khÈu) ®Òu lµ ®èi t­îng nép thuÕ GTGT. Tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô bao gåm : - C¸c tæ chøc kinh doanh ®­îc thµnh lËp vµ ®¨ng ký kinh doanh theo luËt doanh nghiÖp, luËt DNNN vµ luËt hîp t¸c x·. - C¸c tæ chøc kinh tÕ cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n vµ c¸c tæ chøc, ®¬n vÞ sù nghiÖp kh¸c. - C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ bªn n­íc ngoµi tham gia hîp t¸c kinh doanh theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, c¸c c«ng ty n­íc ngoµi vµ tæ chøc n­íc ngoµi ho¹t ®éng kinh doanh ë ViÖt Nam kh«ng theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. - C¸ nh©n, hé gia ®×nh s¶n xuÊt, kinh doanh, nhãm ng­êi kinh doanh ®éc lËp vµ c¸c ®èi t­îng kinh doanh kh¸c. 2.3.2. §èi t­îng kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT C¸c hµng hãa, dÞch vô d­íi ®©y kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT: s¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i nu«i trång thñy s¶n ch­a chÕ biÕn thµnh c¸c s¶n phÈm kh¸c hoÆc chØ qua s¬ chÕ th«ng th­êng cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n tù s¶n xuÊt vµ b¸n ra. S¶n phÈm muèi Hµng hãa dÞch vô thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thuÕ ®Æc biÖt kh«ng ph¶i nép thuÕ GTGT ë kh©u d· chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. ThiÕt bÞ m¸y mãc ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn dïng thuéc lo¹i trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc mµ c¬ së cã dù ¸n ®Çu t­ nhËp khÈu ®Ó lµm tµi s¶n cè ®Þnh theo dù ¸n ®ã. ChuyÓn quyÒn sö dông ®Êt thuéc diÖn chÞu thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. Nhµ ë thuéc së h÷u nhµ n­íc do nhµ n­íc b¸n cho ng­êi ®ang thuª . DÞch vô tÝn dông, quü ®Çu t­ B¶o hiÓm nh©n thä, b¶o hiÓm häc sinh, b¶o hiÓm vËt nu«i c©y trång vµ c¸c lo¹i b¶o hiÓm kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh. DÞch vô y tÕ Ho¹t ®éng v¨n hãa triÓn l·m vµ thÓ dôc thÓ thao, kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh biÓu diÔn nghÖ thuËt s¶n xuÊt phim ph¸t hµnh vµ chiÕu phim nhùa, phim vidio tµi liÖu D¹y häc d¹y nghÒ Ph¸t sãng truyÒn thanh, truyÒn h×nh theo ch­¬ng tr×nh b»ng nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc In, xuÊt b¶n vµ ph¸t hµnh b¸o t¹p chÝ b¶n tin chuyªn nghµnh s¸ch chÝnh trÞ, s¸ch gi¸o khoa, gi¸o tr×nh, s¸ch v¨n b¶n ph¸p luËt, s¸ch in b»ng tiÕng d©n téc thiÓu sè, tranh ¶nh ¸p phÝch tuyªn truyÒn cæ ®éng in tiÒn. DÞch vô phôc vô c«ng céng vÒ vÖ sinh tho¸t n­íc ®­êng phè vµ khu d©n c­ duy tr× v­ên thó, v­ên hoa c«ng viªn c©y xanh ®­êng phè, chiÕu s¸ng c«ng céng dÞch vô tang lÔ Duy tu söa ch÷a , x©y dùng c¸c c«ng tr×nh v¨n hãa nghÖ thuËt c«ng tr×nh phôc vô c«ng céng c¬ së h¹ tÇng vµ nhµ t×nh nghÜa b¨ng nguån vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n vµ vèn viÖn trî nh©n ®¹o . VËn chuyÓn hµnh kh¸ch c«ng céng b»ng xe buýt ®iÒu tra th¨m dß ®Þa chÊt ®o ®¹c lËp b¶n ®å thuéc lo¹i ®iÒu tra c¬ b¶n cña nhµ n­íc t­íi, tiªu n­íc phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n­íc s¹ch do tæ chøc, c¸ nh©n tù khai th¸c ®Ó phôc vô cho sinh ho¹t ë n«ng th«n, miÒn nói, h¶i ®¶o, vïng s©u, vïng xa vò khÝ, khÝ tµi chuyªn dïng phôc vô quèc phßng an ninh hµng nhËp khÈu trong c¸c tr­êng hîp sau: Hµng viÖn trî nh©n ®¹o, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, quµ tÆng cho c¸c c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ-x· héi, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi-nghÒ nghiÖp, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n, ®å dïng cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi theo quy chÕ miÔn trõ ngo¹i giao, hµng mang theo ng­êi trong tiªu chuÈn hµnh lý miÔn thuÕ hµng hãa chuyÓn khÈu, qu¸ c¶nh, m­în ®­êng qua VN, hµng t¹m nhËp khÈu, t¸i xuÊt khÈu vµ t¹m xuÊt khÈu, t¸i nhËp khÈu hµng hãa, dÞch vô c«ng øng trùc tiÕp cho vËn t¶i quèc tÕ vµ c¸c ®èi t­îng tiªu dïng ngoµi VN chuyÓn giao c«ng nghÖ, phÇn mÒm m¸y tÝnh DÞch vô b­u chÝnh viÔn th«ng vµng nhËp khÈu d¹ng thái, miÕng, ch­a ®­îc chÕ t¸c thµnh c¸c s¶n phÈm mü nghÖ, ®å trang søc hay s¶n phÈm kh¸c mét sè s¶n phÈm xuÊt khÈu lµ tµi nguyªn, kho¸ng s¶n khai th¸c ch­a qua chÕ biÕn do chÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ S¶n phÈm lµ bé phËn nh©n t¹o dïng ®r thay thÕ cho bé phËn cña ng­êi bÖnh hµng hãa dÞch vô cña nh÷ng c¸ nh©n kinh doanh cã møc thu nhËp thÊp. Møc thu nhËp thÊp do chÝnh phñ quy ®Þnh. Hµng hãa, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT quy ®Þnh t¹i môc nµy kh«ng ®­îc khÊu trõ hßan thuÕ GTGT ®Çu vµo 2.4. C¨n cø vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ 2.4.1. C¨n cø tÝnh thuÕ C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt. a. Gi¸ tÝnh thuÕ : Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 7 luËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 6 cña NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: - §èi víi hµng ho¸, dÞch vô do c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh b¸n ra hoÆc cung øng cho ®èi t­îng kh¸c lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT. - §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu lµ gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu céng (+) víi thuÕ nhËp khÈu, gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu lµm c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT ®­îc x¸c ®Þnh theo c¸c quy ®Þnh vÒ gi¸ tÝnh thuÕ hµng ho¸ nhËp khÈu. Tr­êng hîp hµng ho¸ nhËp khÈu ®­îc miÔn, gi¶m thuÕ nhËp khÈu th× gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu céng víi (+) thuÕ nhËp khÈu x¸c ®Þnh theo møc thuÕ ph¶i nép sau khi ®· ®­îc miÔn gi¶m. - §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô c¬ së kinh doanh xuÊt ®Ó tiªu dïng kh«ng phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× ph¶i tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra. Gi¸ tÝnh thuÕ tÝnh theo gi¸ b¸n cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i. - §èi víi dÞch vô do phÝa n­íc ngoµi cung øng cho c¸c ®èi t­îng tiªu dïng ë ViÖt nam, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ dÞch vô ph¶i thanh to¸n cho phÝa n­íc ngoµi. DÞch vô cho thuª tµi s¶n bao gåm cho thuª nhµ, x­ëng, kho tµng, bÕn b·i, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, m¸y mãc thiÕt bÞ. Gi¸ ®Ó tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ cho thuª ch­a cã thuÕ. Tr­êng hîp cho thuª theo h×nh thøc thu tiÒn tõng kú hoÆc thu tr­íc tiÒn thuª cho mét thêi h¹n thuª th× thuÕ GTGT tÝnh trªn sè tiÒn thu tõng kú hoÆc thu tr­íc, bao gåm c¶ c¸c kho¶n thu d­íi h×nh thøc kh¸c nh­ thu tiÒn ®Ó hoµn thiÖn, söa ch÷a, n©ng cÊp nhµ cho thuª theo yªu cÇu cña bªn thuª. §èi víi c¸c hµng ho¸, dÞch vô kh¸c lµ gi¸ do ChÝnh phñ quy ®Þnh. ®èi víi hµng ho¸ b¸n theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp lµ gi¸ b¸n cña hµng ho¸ tÝnh theo gi¸ b¸n tr¶ mét lÇn, kh«ng tÝnh theo sè tiÒn tr¶ tõng kú ®èi víi gia c«ng hµng ho¸ lµ gia gia c«ng. b ThuÕ suÊt: LuËt thuÕ GTGT hiÖn nay quy ®Þnh 3 møc thuÕ suÊt : 0%, 5%, 10% trong ®ã : * ThuÕ suÊt 0% ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu. KÓ c¶ hµng ho¸ dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT xuÊt khÈu * ThuÕ suÊt 5% ®èi víi hµng ho¸, dÞch vô: n­íc s¹ch phôc vô s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t ph©n b¸on, thuèc trõ s©u vµ chÊt kÝch thÝch t¨ng tr­ëng vËt nu«i c©y trång thiÕt bÞ vµ dông cô y tÕ, thuèc ch÷a vµ phßng bÖn gi¸o cô dïng ®Ó gi¶ng dËy vµ häc tËp in c¸c lo¹i s¶n phÈm trõ in tiÒn vµ c¸c chøng chØ cã gi¸ trÞ nh­ tiÒn ®å ch¬i cho trÎ em, s¸ch c¸c lo¹i s¶n phÈm trång trät ch¨n nu«i thuû h¶i s¶n ch­a qua chÕ biÕn thù phÈm t­¬i sèng, l©m s¶n ch­a qua chÕ biÕn ®­êng vµ phô phÈm trong s¶n xuÊt ®­êng s¶n phÈm b»ng ®ay, tre, nøa, l¸ b«ng s¬ chÕ tõ b«ng tr«ng ë trong n­íc thøc ¨n gia sóc, gia cÇm vµ vËt nu«i kh¸c. dÞch vô khoa häc kü thuËt dÞch vô trùc tiÕp phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp than ®¸, ®¸t, ®¸, c¸t sái ho¸ chÊt c¬ b¶n, s¶n phÈm c¬ khÝ lµ t­ liÖu s¶n xuÊt s¶n phÈm luyÖn, c¸n, kÐo, kim lo¹i ®en, kim lo¹i mÇu vµ kim loai quy trõ vµng m¸y xö lý d÷ liÖu tù ®éng duy tu, söa ch÷, phôc chÕ di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ b¶o tµng vËn t¶i bèc xÕp ph¸t hµnh vµ chiÕu phim vidio * thuÕ suÊt 10% ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô: dÇu má khÝ ®èt, quÆng vµ s¶n ph¶m khai kho¸ng kh¸c ®iÖn th­¬ng phÈm s¶n phÈm ®iÖn tö, c¬ khÝ ho¸ chÊt, mü phÈm säi v¶i, s¶n phÈm may mÆc giÊy vµ s¶n phÈm bµng giÊy s÷a, b¸nh kÑo, n­íc gi¶i kh¸t vµ c¸c lo¹i thùc phÈm chÕ biÕn kh¸c s¶n phÈm gèm sø, thuû tinh, cao su, nhùa vµ vËt liÖu x©y d­ng kh¸c dÞch vô b­u chÝnh viÔn th«ng cho thuª nhµ kho, bÕn b·i m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i dÞch vô t­ vÊn ph¸p luËt chôp, in, phãng ¶nh, quay vidio kh¸ch s¹n, du lÞch, ¨n uèng hµngd ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ TTDB x©y dùng, l¾p ®Æt vµng b¹c ®¸ quý hµng ho¸ dÞch vô kh¸c 2.4.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh : ThuÕ GTGT c¬ së kinh doanh ph¶i nép ®­îc tÝnh theo mét trong hai ph­¬ng ph¸p: Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn thuÕ GTGT. Tr­êng hîp c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ cã ho¹t ®éng kinh doanh mua, b¸n vµng, b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ th× c¬ së ph¶i h¹ch to¸n riªng ho¹t ®éng kinh doanh nµy ®Ó tÝnh thuÕ trùc tiÕp trªn GTGT. §èi t­îng ¸p dông vµ viÖc x¸c ®Þnh thuÕ ph¶i nép theo tõng ph­¬ng ph¸p sau : a Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ §èi t­îng ¸p dông: Lµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh bao gåm c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi, doanh nghiÖp t­ nh©n, c¸c c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x· vµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh kh¸c, trõ c¸c ®èi t­îng ¸p dông tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT. X¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT ph¶i nép Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = ThuÕ GTGT ®Çu ra - ThuÕ GTGT ®Çu vµo Trong ®ã: ThuÕ GTGT ®Çu ra = Gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ b¸n ra x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô ®ã. C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i tÝnh thuÕ vµ thu thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra. Khi lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng hãa, dÞch vô, c¬ së kinh doanh ph¶i ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ, thuÕ GTGT vµ tæng sè tiÒn ng­êi mua ph¶i thanh to¸n. Tr­êng hîp ho¸ ®¬n chØ ghi gi¸ thanh to¸n, kh«ng ghi gi¸ ch­a cã thuÕ vµ thuÕ GTGT th× thuÕ GTGT cña hµng hãa, dÞch vô b¸n ra ph¶i tÝnh trªn gi¸ thanh to¸n ghi trªn ho¸ ®¬n chøng tõ. Doanh thu ch­a cã thuÕ = Gi¸ b¸n - ThuÕ tÝnh trªn gi¸ b¸n VÝ dô : Doanh nghiÖp b¸n s¾t, thÐp Gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT ®èi víi s¾t f6 lµ 4.600.000 ®/tÊn ThuÕ GTGT 5% 230.000 ®/tÊn Khi b¸n, cã mét sè ho¸ ®¬n doanh nghiÖp chØ ghi gi¸ b¸n 4.800.000 ®/tÊn ThuÕ GTGT tÝnh trªn doanh sè b¸n ®­îc x¸c ®Þnh: 4.800.000 ®/tÊn x 5% = 240.000 ®/tÊn Doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh l¹i b»ng: 4.660.000 ® (= 4.800.000® - 240.000®) Doanh nghiÖp mua thÐp còng kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi ho¸ ®¬n mua kh«ng ghi thuÕ GTGT nµy. ThuÕ GTGT ®Çu vµo = Tæng sè thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT mua hµng ho¸, dÞch vô §èi víi hé kinh doanh nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, ®­îc khÊu trõ thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo ph¸t sinh kÓ tõ th¸ng ®­îc ¸p dông nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ; §èi víi hµng ho¸, dÞch vô mua vµo th¸ng tr­íc ®­îc ¸p dông nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× kh«ng ®­îc tÝnh khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo. b Phương pháp tính thuế GTGT trực tiếp trên giá trị gia tăng. Đối tượng áp dụng phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng : - Cá nhân sản xuất, kinh doanh là người Việt Nam; - Tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh ở Việt Nam không theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam chưa thực hiện đầy đủ các điều kiện về kế toán, hóa đơn chứng từ để làm căn cứ tính thuế theo phương pháp khấu trừ thuế; - Cơ sở kinh doanh mua, bán vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ. Xác định thuế GTGT phải nộp: Số thuế Giá trị gia tăng Thuế suất thuế GTGT = của hàng hóa, x GTGT của hàng phải nộp dịch vụ chịu thuế hóa, dịch vụ đó GTGT Doanh số của Giá vốn của hàng hóa, = hàng hóa, dịch vụ - của hàng hóa, dịch vụ bán ra dịch vụ bán ra Giá trị gia tăng xác định đối với một số ngành nghề kinh doanh như sau: - Đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh bán hàng là số chênh lệch giữa doanh số bán với doanh số vật tư, hàng hoá, dịch vụ mua vào dùng cho sản xuất, kinh doanh. Trường hợp cơ sở kinh doanh không hạch toán được doanh số vật tư, hàng hoá, dịch vụ mua vào tương ứng với doanh số hàng bán ra thì xác định như sau: Giá vốn hàng bán ra bằng (=) Doanh số tồn đầu kỳ, cộng (+) doanh số mua trong kỳ, trừ (-) doanh số tồn cuối kỳ. Ví dụ: Một cơ sở A sản xuất đồ gỗ, trong tháng bán được 150 sản phẩm, tổng doanh số bán là 25 triệu đồng. - Giá trị vật tư, nguyên liệu mua ngoài để sản xuất 150 sản phẩm là 19 triệu đồng, trong đó: + Nguyên liệu chính (gỗ): 14 triệu. + Vật liệu và dịch vụ mua ngoài khác: 5 triệu. Thuế suất thuế GTGT là 10%, thuế GTGT cơ sở A phải nộp được tính như sau: + GTGT của sản phẩm bán ra: 25 triệu đồng - 19 triệu đồng = 6 triệu đồng. + Thuế GTGT phải nộp: 6 triệu đồng x 10% = 0,6 triệu đồng. - Đối với xây dựng, lắp đặt là số chênh lệch giữa tiền thu về xây dựng, lắp đặt công trình, hạng mục công trình trừ (-) chi phí vật tư nguyên liệu, chi phí động lực, vận tải, dịch vụ và chi phí khác mua ngoài để phục vụ cho hoạt động xây dựng, lắp đặt công trình, hạng mục công trình. - Đối với hoạt động vận tải là số chênh lệch giữa tiền thu cước vận tải, bốc xếp trừ (-) chi phí xăng dầu, phụ tùng thay thế và chi phí khác mua ngoài dùng cho hoạt động vận tải. - Đối với hoạt động kinh doanh ăn uống là số chênh lệch giữa tiền thu về bán hàng ăn uống, tiền phục vụ và các khoản thu khác trừ (-) giá vốn hàng hóa, dịch vụ mua ngoài dùng cho kinh doanh ăn uống. - Đối với hoạt động kinh doanh vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ, giá trị gia tăng là số chênh lệch giữa doanh số bán ra vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ trừ (-) giá vốn của vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ bán ra. - Đối với cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế có kinh doanh mua, bán vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ áp dụng phương pháp tính trực tiếp trên GTGT, cơ sở phải hạch toán riêng thuế GTGT đầu vào để kê khai thuế GTGT phải nộp của hàng hoá, dịch vụ theo từng hoạt động kinh doanh và phương pháp tính thuế riêng. Trường hợp không hạch toán được riêng thì được xác định phân bổ thuế GTGT đầu vào được khấu trừ tương ứng với tỷ lệ doanh thu của hàng hoá, dịch vụ chịu thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ thuế trên tổng doanh thu bán hàng phát sinh trong kỳ. - Đối với các hoạt động kinh doanh khác là số chênh lệch giữa tiền thu về hoạt động kinh doanh trừ (-) giá vốn của hàng hóa, dịch vụ mua ngoài để thực hiện hoạt động kinh doanh đó. Doanh số hàng hóa, dịch vụ bán ra quy định trên đây bao gồm cả các khoản phụ thu, phí thu thêm ngoài giá bán mà cơ sở kinh doanh được hưởng, không phân biệt đã thu tiền hay chưa thu được tiền. Doanh số hàng hóa, dịch vụ mua vào quy định trên đây bao gồm cả các khoản thuế và phí đã trả tính trong giá thanh toán hàng hóa, dịch vụ mua vào - Cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp tính trực tiếp trên GTGT không được tính giá trị tài sản mua ngoài, đầu tư, xây dựng làm tài sản cố định vào doanh số hàng hoá, dịch vụ mua vào để tính giá trị gia tăng. II. yªu cÇu ph¶i thay thuÕ doanh thu b¨ng thuÕ GTGT 1. ThuÕ doanh thu 1.1. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña thuÕ doanh thu ThuÕ doanh thu lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu ®¸nh vµo phÇn doanh thu cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô trong x· héi. Mäi tæ chøc, c¸ nh©n thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt, x©y dùng, vËn t¶i, th­¬ng nghiÖp, ¨n uèng, dÞch vô vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c (gäi chung lµ c¬ së kinh doanh) cã doanh thu ®Òu ph¶i nép thuÕ doanh thu. C¨n cø tÝnh thuÕ lµ doanh thu vµ thuÕ suÊt. Doanh thu lµ toµn bé tiÒn hµng, tiÒn gia c«ng, tiÒn dÞch vô sau khi thùc hiÖn viÖc b¸n hµng, tr¶ hµng gia c«ng hoÆc cung øng dÞch vô ch­a trõ mét kho¶n phÝ tæn nµo vµ ®· h¹ch to¸n vµo kÕt qu¶ tiªu thô trong kú, kh«ng ph©n biÖt ®· thu ®­îc tiÒn hay ch­a thu ®­îc tiÒn. Doanh thu tÝnh thuÕ lµ doanh thu ®­îc quy ®Þnh phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng ho¹t ®éng. Cô thÓ: Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, th­¬ng m¹i, ¨n uèng lµ tiÒn b¸n hµng. Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng gia c«ng lµ sè tiÒn gia c«ng bao gåm tiÒn c«ng, tiÒn nhiªn liÖu, ®éng lùc, vËt liÖu phô vµ c¸c chi phÝ kh¸c. Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng ®¹i lý b¸n hµng hoÆc uû th¸c mua hµng lµ tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng. Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng dÞch vô lµ sè tiÒn dÞch vô bao gåm mäi kho¶n chi phÝ cho ho¹t ®éng dÞch vô. Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a thu l·i vµ tiÒn vay, tiÒn l·i göi víi tr¶ l·i tiÒn vay, tr¶ l·i tiÒn göi. Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c thuéc lÜnh vùc ng©n hµng lµ tiÒn thu ®­îc hoÆc tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng ®èi víi dÞch vô ®ã. Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng b¶o hiÓm lµ tiÒn thu vÒ phÝ b¶o hiÓm nhËn cña kh¸ch hµng. C¬ së kinh doanh cã doanh thu b»ng ngo¹i tÖ ®­îc nép thuÕ b»ng ngo¹i tÖ hoÆc ®ång ViÖt Nam, quy ®æi theo tû gi¸ mua vµo vµ do Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm nép thuÕ. Trong tr­êng hîp trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô hoÆc tù cung øng hµng ho¸, tù cung øng dÞch vô th× hµng ho¸ dÞch vô trao ®æi hoÆc tù cung øng ph¶i ®­îc tÝnh thµnh tiÒn t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh theo gi¸ thÞ tr­êng ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ. ThuÕ suÊt doanh thu ®­îc quy dÞnh cô thÓ cho 6 ngµnh nghÒ s¶n xuÊt, x©y dùng, vËn t¶i, th­¬ng nghiÖp, ¨n uèng vµ dÞch vô. §èi víi c¸c ngµnh nghÒ, danh môc s¶n phÈm s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®­îc quy ®Þnh chi tiÕt trong biÓu thuÕ th× ¸p dông ®óng theo thuÕ suÊt ®· quy ®Þnh. C¬ së kinh doanh nhiÒu ngµnh nghÒ th× ph¶i h¹ch to¸n riªng doanh thu cña tõng ngµnh nghÒ, s¶n phÈm. NÕu kh«ng h¹ch to¸n riªng ®­îc ph¶i ¸p dông thuÕ suÊt cao nhÊt trong sè nh÷ng ngµnh nghÒ ®ã ®Ó tÝnh thuÕ trªn tæng doanh thu cña c¸c ngµnh nghÒ s¶n phÈm ®· tiªu thô. Hé kinh doanh nhá ®­îc tÝnh vµ nép thuÕ theo chÕ ®é kho¸n doanh thu tõng thêi kú 3 th¸ng hoÆc 6 th¸ng. Møc doanh thu kho¸n ®­îc c¬ quan thuÕ Ên ®Þnh c¨n cø theo tµi liÖu kª khai cña hé kinh doanh, tµi liÖu ®iÒu tra cña c¸n bé thuÕ ®­îc th¶o luËn c«ng khai trong c¸c tæ kinh doanh vµ c«ng bè tr­íc khi ¸p dông. Hé kinh doanh nhá lµ hé cã doanh thu tÝnh thuÕ b×nh qu©n th¸ng ®èi víi tõng ngµnh nghÒ: Ngµnh s¶n xuÊt, th­¬ng m¹i: §Õn 6 triÖu ®ång. Ngµnh ¨n uèng: §Õn 3 triÖu ®ång. Ngµnh s¶n xuÊt, gia c«ng, x©y dùng, vËn t¶i, dÞch vô: §Õn 2 triÖu ®ång. Ngoµi ra, ch­¬ng IV luËt thuÕ doanh thu cßn quy ®Þnh viÖc gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ doanh thu trong c¸c tr­êng hîp: Ng­êi giµ yÕu, tµn tËt hoÆc kinh doanh lÆt vÆt chØ ®ñ b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu cho b¶n th©n. C¬ së kinh doanh gÆp khã kh¨n lín do thiªn tai, ®Þch ho¹, tai n¹n bÊt ngê. C¬ së kinh doanh ho¹t ®éng ë miÒn nói, h¶i ®¶o, khai th¸c thuû s¶n vïng biÓn xa bê, c¬ së nghiªn cøu khoa häc, øng dông c«ng nghÖ míi, c¬ së s¶n xuÊt míi ®i vµo ho¹t ®éng, ch¹y thö d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi, c¬ së s¶n xuÊt mÆt hµng thay thÕ hµng nhËp khÈu nÕu gÆp khã kh¨n ®­îc xÐt gi¶m thuÕ kh«ng qu¸ 2 n¨m. Riªng c¬ së kinh doanh ho¹t ®éng ë miÒn nói, h¶i ®¶o, thêi gian ®­îc hoµn thuÕ kh«ng qu¸ 3 n¨m. LuËt thuÕ doanh thu còng quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña c¬ së kinh doanh vµ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm c¬ quan thuÕ, viÖc ®¨ng ký, kª khai nép thuÕ, viÖc xö lý vi ph¹m, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ thuÕ. 1.2. ¦u ®iÓm cña thuÕ doanh thu - TÝnh to¸n ®¬n gi¶n: Hµng th¸ng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh tÝnh sè thuÕ doanh thu ph¶i nép b»ng doanh thu nh©n thuÕ suÊt thuÕ doanh thu. - ThuÕ doanh thu ®­îc thu døt ®iÓm tõng lÇn b¸n hµng kh«ng ph¶i theo dâi thuÕ ®· nép ë kh©u tr­íc. - Nguån thu ng©n s¸ch gi÷a c¸c ®Þa ph­¬ng t­¬ng ®èi æn ®Þnh. 1.3. Nh­îc ®iÓm cña thuÕ doanh thu - ThuÕ doanh thu cã qu¸ nhiÒu møc thuÕ suÊt (11 møc thuÕ suÊt) gåm 0%, 0,5%,1%, 2%, 4%, 6%, 8%, 10%, 15%, 20%, 30% nªn viÖc tÝnh thuÕ kh«ng chÝnh x¸c vµ ¸p dông nhiÒu møc thuÕ suÊt vµo tõng lo¹i ho¹t ®éng rÊt phøc t¹p. ViÖc ¸p dông nhiÒu møc thuÕ suÊt dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu mÆt hµng víi c¸c møc thuÕ suÊt kh¸c nhau t×m c¸ch dån doanh thu vµo mÆt hµng cã møc thuÕ suÊt thÊp. V× vËy thuÕ doanh thu cña tõng c¬ së khã chÝnh x¸c tuyÖt ®èi vµ g©y ra t×nh tr¹ng thÊt thu thuÕ cho Nhµ n­íc. - ThuÕ doanh thu ®¸nh trïng nhiÒu lÇn trªn mét gi¸ trÞ vµ thuÕ ®¸nh trªn thuÕ. Mét hµng ho¸, dÞch vô qua cµng nhiÒu lÇn lu©n chuyÓn th× chÞu thuÕ doanh thu cµng nhiÒu, thuÕ ë kh©u sau tÝnh trªn c¶ phÇn thuÕ ®· nép ë kh©u tr­íc. - ThuÕ doanh thu kh«ng cã sù thèng nhÊt, rµng buéc lÉn nhau do thuÕ ®­îc thu ®éc lËp víi nhau tõ s¶n xuÊt ®Õn l­u th«ng vµ tiªu dïng. V× vËy kh«ng kiÓm tra thuÕ ®· nép ë c¸c kh©u tr­íc. - Kh«ng khuyÕn khÝch c¸c c¬ së sö dông tèt chÕ ®é ho¸ ®¬n chøng tõ vµ thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n do nép thuÕ ë kh©u sau kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ kh©u tr­íc. - ThuÕ doanh thu quy ®Þnh nhiÒu tr­êng hîp miÔn gi¶m kh«ng ®óng tÝnh chÊt cña thuÕ gi¸n thu. Lo¹i thuÕ nµy do ng­êi tiªu dïng chÞu nh­ng ng­êi s¶n xuÊt hoÆc ng­êi b¸n hµng l¹i ®­îc h­ëng chÕ ®é miÔn gi¶m. §ã lµ sù mÊt c«ng b»ng gi÷a ®èi t­îng nép thuÕ vµ ®èi t­îng chÞu thuÕ. 2.yªu cÇu ph¶i thay thuÕ doanh thu b»ng thuÕ GTGT ë ViÖt Nam hiÖn nay ViÖc ¸p dông thuÕ GTGT ë ViÖt Nam v× nh÷ng lý do c¬ b¶n sau: 2.1. ThuÕ doanh thu ®· béc lé nh÷ng nh­îc ®iÓm kh«ng cßn phï hîp Víi nh÷ng tån t¹i cña thuÕ doanh thu, viÖc ¸p dông luËt thuÕ doanh thu kh«ng cßn phï hîp. MÆt kh¸c, thuÕ doanh thu kh«ng cßn phï hîp víi ®­êng lèi ®æi míi nÒn kinh tÕ, ®Èy m¹nh CNH-H§H ®ßi hái ph¶i thay thÕ thuÕ doanh thu b»ng thuÕ GTGT nh»m kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña thuÕ doanh thu. ViÖt Nam ®ang chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn KTTT theo ®Þnh h­íng XHCN. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, gi¸ c¶ hµng ho¸ do cung-cÇu quyÕt ®Þnh, nÕu duy tr× c¬ chÕ nhiÒu thuÕ suÊt th× chØ lµm t¨ng thªm khã kh¨n, phøc t¹p trong qu¶n lý vµ t¹o kÏ hë cho trèn lËu thuÕ. ThuÕ doanh thu nhiÒu møc thuÕ suÊt b¶o hé ®Õn tõng ngµnh hµng, mÆt kh¸c chØ phï hîp víi thêi kú kÕ ho¹ch ho¸, gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô ®Òu do Nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý. 2.2. ThuÕ doanh thu ®øng tr­íc yªu cÇu héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc Thêi ®¹i ngµy nay, mçi quèc gia kh«ng thÓ tån t¹i biÖt lËp ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ- x· héi mµ cÇn cã sù hîp t¸c song ph­¬ng, ®a ph­¬ng. §ã lµ xu h­íng hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn. TÊt yÕu dÉn ®Õn yªu cÇu ®èi víi mçi n­íc lµ ph¶i c¶i c¸ch c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña m×nh. Trong ®ã c¶i c¸ch thuÕ ®­îc xem lµ mét néi dung cã tÇm quan träng hµng ®Çu nh»m cã thÓ ph¸t huy t¸c dông c«ng cô thuÕ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ phï hîp th«ng lÖ trong khu vùc vµ quèc tÕ. §Æc biÖt, trong t×nh h×nh ViÖt Nam ®· gia nhËp khèi ASEAN vµ tõng b­íc héi nhËp AFTA, APEC. BiÖn ph¸p h÷u hiÖu lµ ph¶i c¶i c¸ch thuÕ theo xu h­íng chung: H¹ thuÕ suÊt ®i ®«i víi më réng diÖn tÝnh thu thuÕ, h¹n chÕ ®èi t­îng miÔn gi¶m thuÕ, võa khuyÕn khÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn, võa t¹o ®iÒu kiÖn ®éng viªn ®­îc sù ®ãng gãp ®¹i ®a sè tÇng líp nh©n d©n. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam vµo c¸c tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, thuÕ cò kh«ng cßn phï hîp mµ cÇn thiÕt ph¶i thay ®æi. NhiÒu n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi ®· ¸p dông thuÕ GTGT ®Ó kh¾c phôc sù trïng l¾p cña thuÕ doanh thu vµ t¨ng doanh thu cho NSNN nh­: Thuþ §iÓn ¸p dông tõ 1/1/1989, In®«nªxia ¸p dông th¸ng 4/1985, §µi Loan ¸p dông th¸ng 4/1996, Philippin ¸p dông th¸ng 1/1998, NhËt B¶n ¸p dông th¸ng 4/1989, Th¸i Lan ¸p dông th¸ng 1/1995… §Ó cã hÖ thèng chÝnh s¸ch phï hîp, ®ång bé, hoµn thiÖn vµ lu«n theo kÞp sù vËn ®éng, ph¸t triÓn víi thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ lµ ®iÒu cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Qu¸n triÖt tinh thÇn ®ã, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch, ®æi míi nÒn kinh tÕ ®· chó träng ®Õn ®æi míi hÖ thèng thuÕ bao gåm c¶ chÝnh s¸ch vµ bé m¸y hµnh thu ®Ó b¶o ®¶m hÖ thèng ph¸p luËt thuÕ lu«n phï hîp vµ thùc thi cã hiÖu qu¶. TiÕp theo c¶i c¸ch thuÕ b­íc I (1990-1996) Quèc héi, ChÝnh phñ ®· tiÕn hµnh ngay c¶i c¸ch thuÕ b­íc II nh»m kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp, ®­a hÖ thèng thuÕ b¾t kÞp víi thùc tÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta. Kh©u ®ét ph¸ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh cña c«ng cuéc c¶i c¸ch thuÕ b­íc II lµ viÖc Quèc héi kho¸ IX kú häp thø 11 (tõ 2/4-10/5/1997) ®· th«ng qua hai luËt thuÕ c¬ b¶n ®¹i diÖn cho hai lo¹i thuÕ, ®ã lµ luËt thuÕ GTGT (®¹i diÖn cho lo¹i thuÕ gi¸n thu), thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp (®¹i diÖn cho lo¹i thuÕ trùc thu). Hai luËt thuÕ nµy ®­îc ¸p dông tõ ngµy 1/1/1999 thay thÕ luËt thuÕ doanh thu vµ thuÕ lîi tøc. ThuÕ GTGT triÓn khai thùc hiÖn ë trªn 120 n­íc trªn thÕ giíi vµ ®· ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tiªn tiÕn, khoa häc vµ c«ng b»ng, cã nhiÒu ­u ®iÓm vµ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng tån t¹i cña thuÕ doanh thu. ViÖc ban hµnh thuÕ GTGT thay thÕ cho thuÕ doanh thu lµ nh»m kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cu¶ thuÕ doanh thu, kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®ång thêi tõng b­íc hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp víi nÒ kinh tÕ c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, thu hót vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi còng nh­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc, thóc ®Èy t¨ng c­êng c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n, chøng tõ ho¸ ®¬n cña c¸c doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lÝ thu thuÕ h¹n chÕ thÊt thu, ®¶m b¶o nguån thu æn ®inh, th­êng xuyªn, l©u dµi vµ ngµy cµng t¨ng cho NSNN Tuy nhiªn ®Ó vËn dông thuÕ GTGT vµo ViÖt Nam cã hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i l­u ý ®Õn mét sè vÊn ®Ò: - §Ó chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho viÖc ¸p dông thuÕ GTGT ph¶i cã ._.